Báo cáo Thực tập tốt nghiệp ngành chăn nuôi thú y

lîn thÞt. Em phæ biÕn cho gia ®×nh chÞ Th©n ThÞ ¸nh th«n §øc LiÔn, b¸c NguyÔn V¨n T©m th«n Hïng L·m, anh Th©n Ngäc Quang th«n Nghi ThuyÕt vÒ kü thuËt ch¨n nu«i lîn thÞt theo h×nh thøc c«ng nghiÖp vµ b¸n c«ng nghiÖp: nãi toµn diÖn th× ch¨n nu«i theo m« h×nh c«ng nghiÖp vµ b¸n c«ng nghiÖp cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, quay vßng vèn nhanh h¬n nu«i thñ c«ng, ch¨n nu«i theo h×nh thøc c«ng nghiÖp th× nªn cho ¨n toµn bé theo c¸m ¨n th¼ng, ë tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn th× nªn cho ¨n lo¹i c¸m g× lµ tèt nhÊt, mçi giai ®o¹n kh¸c nhau th× nhu cÇu vÒ dinh d­ìng kh¸c nhau nªn ®ßi hái cung cÊp ®Çy ®ñ thøc ¨n, n­íc uèng…v× trong ch¨n nu«i gi¸ trÞ thøc ¨n lµ rÊt quan träng, VÝ dô nhu cÇu vÒ ®¹m (pr«tªin)chÊt bét ®­êng(gluc«), vitamin, kho¸ng vµ n­íc cho lîn ë tõng giai ®o¹n vai trß cña thøc ¨n kh«ng thÓ thiÕu trong ch¨n nu«i nh­ng ph¶i cung cÊp sao cho hîp lý mang l¹i l·i suÊt cao mµ kh«ng l·ng phÝ thøc ¨n. Nªn bµ con ph¶i tÝnh khÈu phÇn thøc ¨n võa ®Çy ®ñ vµ c©n ®èi. Dùa vµo b¶ng sau: Giai ®o¹n-Khèi l­îng Bét ®­êng (%) Protein (%) Vitamin kho¸ng (%) N­íc (lÝt/ngµy) Lîn sau cai s÷a:12-30kg 58 - 62 17 - 19 2 - 3 2- 4 Lîn choai: 30- 70kg 52- 58 15 - 17 2- 3 5- 7 Lîn vç bÐo:70 – 100kg 60- 70 11- 13 1.5 – 2 8 - 10 Ch¨n nu«i theo h×nh thøc c«ng nghiÖp th× dïng m¸ng ¨n, m¸ng uèng tù ®éng…cßn ch¨n nu«i theo h×nh thøc b¸n c«ng nghiÖp th× ta cã thÓ sö dông thøc ¨n cña nghµnh trång trät nh­: c¸m g¹o, bét ng«, bét tÊm, thãc nghiÒn, khoai, s¾n… kÕt hîp víi cho ¨n thªm thøc ¨n ®Ëm ®Æc nh­ thøc ¨n bæ sung nh»m ®¶m b¶o cho sù sinh tr­ëng vµ ph¸t trتn cña lîn theo tiªu chuÈn sau: Giai ®o¹n-Khèi l­îng(kg) Thøc ¨n ®Ëm ®Æc(%) Bét ng« bét tÊm(%) C¸m g¹o (%) Bét s¾n khoai (%) Lîn cai s÷a:12-30kg 26-28 58-62 10-15 _ Lîn choai:30-70kg 23-25 50-55 18-20 8-10 Lîn vç bÐo:70-100kg 15-20 40-50 20-25 15-20 Ngoµi ra em cßn h­íng dÉn cho gia ®×nh nhµ anh, chÞ c¸ch chÕ biÕn thøc ¨n cho lîn nh­ ñ men vi sinh, ñ chua thøc ¨n, c¸ch phèi trén thøc ¨n vµ tÝnh to¸n khÈu phÇn thøc ¨n sao cho phï hîp víi nhu cÇu ¨n cña lîn thÞt. Vµ em cßn phæ biÕn cho gia ®×nh anh, chÞ nh÷ng kiÕn thøc vÒ ch¨n nu«i mµ em ®· ®­îc häc ë tr­êng nh­ kü thuËt chän lîn con, kü thuËt ch¨m sãc nu«i d­ìng vÖ sinh chuång tr¹i ®óng tr×nh tù, quy tr×nh vÖ sinh thó y, ®Ó cho lîn hay ¨n chãng lín ®¹t tû lÖ cao trong ch¨n nu«i sau ®ã anh chÞ ¸p dông nh÷ng kiÕn thøc ®ã chØ 1 tuÇn sau thÊy ®µn lîn nhµ anh chÞ ®· thay ®æi nhiÒu vÒ mµu s¾c l«ng da thÓ träng, lîn khoÎ m¹nh, søc chèng ®ì bÖnh tËt cao. Vµ gia ®×nh ®· ¸p dông theo h×nh thøc b¸n c«ng nghiÖp v× nã phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ gia ®×nh vµ nã mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trong ch¨n nu«i lîn thÞt, cßn gia ®×nh b¸c T©m ¸p dông ch¨n nu«i theo h×nh thøc c«ng nghiÖp, sö dông 100% c¸m ¨n th¼ng kÕt hîp theo quy tr×nh ch¨n nu«i-thó y vÒ c«ng t¸c phßng vµ trÞ bÖnh vµ c«ng t¸c vÖ sinh thó y trong ch¨n nu«i. Vµ còng mang l¹i hiÖu qu¶. Phæ biÕn cho c¸c hé gia ®×nh, dï cã ch¨n nu«i theo ph­¬ng thøc nµo, ®Æc biÖt lµ thøc ¨n th¼ng. Th× vÉn ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ nhu cÇu dinh d­ìng nh­: nhu cÇu Vitamin tõ cñ qu¶, rau xanh ®Æc biÖt lµ lîn n¸i sinh s¶n vµ lîn ®ùc gièng lîn n¸i thݪu Vitamin A,E,D… th× x­¬ng yÕu dÔ bÞ b¹i liÖt tr­íc vµ sau khi ®Î, bÞ ®Î kh㠮ΠÝt con hoÆc v« sinh cung cÊp ®Çy ®ñ kho¸ng ®Ó x­¬ng ch¾c khoÎ, con non chãng lín kh«ng bÞ ®Î non b»ng c¸ch cung cÊp bét vá sß, mai mùc, èc hoÆc Premix kho¸ng… th× lîn míi sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn tèt ®ång thêi ®èi víi lîn thÞt ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ c©n ®èi Pr«tein, Lipit, Gluc«… 1.2. Ch¨n nu«i lîn n¸i sinh s¶n Em h­íng dÉn mét sè hé gia ®×nh: chó TrÇn V¨n §¹t th«n §øc LiÔn, c« NguyÔn ThÞ Hoa th«n §øc Lܪn.. vÒ kü thuËt ch¨m sãc nu«i d­ìng lîn n¸i thêi kú cã chöa vµ thêi kú nu«i con ®Ó lµm sao ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn sinh tr­­ëng lîn mÑ vµ lîn con. *Thêi kú cã chöa : Lîn cã chöa ph¶i ®¶m b¶o hai yªu cÇu,®ã lµ nhu cÇu duy tr× nu«i c¬ thÓ mÑ ,vµ nhu cÇu s¶n xuÊt ®Ó nu«i con ,v× vËy nhu cÇu dinh d­ìng cña lîn n¸i cã chöa lµ rÊt quoan träng .ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ dinh d­ìn cho khÈu cho khÈu phÇn ¨n vÒ vitamin A,D,E,kho¸ng …tr¸nh cho lîn v¹n ngµy chöa ®©u®éng m¹nh dÔ g©y ¶nh h­ëng ®Õn bµo thai ®Æc biÖt lµ gia ®o¹n chöa kú ®Çu (84ngµy chöa ®Çu) dohai nóm nhaucon ch­a b¸m ch¾c vµo nhau mÑ ¬ tö cung nªn dÔ g©y xÈy thai, giai ®o¹n chöa kú hai,(30 ngµy chöa cuèi )th× nªn cho lîn vËn ®éng nhÑ nhµng ®Ó dÏ ®Î,vÖ sinh truång tr¹i s¹ch sÏ, tr¸nh kh«ng t¾m n­íc qu¸ l¹nh, kh«ng ®­îc thay ®æi t¾m nãng ,l¹nh ®ét ngét dÔ lµm cho lîn sëy thai …Em h­íng dÉngia ®×nh nhËn biÕt nh÷ng biÓu hiÖn cña lîn nais s¾p ®Î vµ kü t5huËt ®¬ ®Î cho lîn . BiÓu hiÖn ccña lîn n¸i s¾p ®Î ,kÐm ¨n, tha gi¸c, c¾n æ, ®uóng lªn n»m suèng kh«ng yªn, d¹i tiÓu tiÖn lÆt vÆt, ®i l¹i nÆng nÒ, c¬ quoan sinh dôc s­ng lªn mÇu ®á, lan to¶ réng ®Òu, gÇn ®Õn ngµy ®Î th× cã hiÖn t­îng sôp m«ng, sôt l­ng, bông phÖ, bÇu vó c¨ng dÇn do s÷a dån vÒ, tr­íc lóc gÇn ®Î th× thÊy hiÖn t­îng thai ®¹p, cã dÞch nhÇy chÈy ra th­êng lµ n­íc èi. Lóc nµy cÇn ph¶i ®¶m b¶o yªn tÜnh cho lîn chuÈn bÞ ®Î, tr¸h ån µo, nh÷ng t¸c ®éng lµm cho lîn sî h·i. Kü thuËt ®ì dÎ cho lîn ChuÈn bÞ dông cô :kh¨n l¨u , kÐo, thóng, k×m b¸m nanh, r¬m r¹, cá c¾t ng¾n, chØ kh©u thuèc trî søc, trî lùc … Ng­êi dì ®Î :Kh«ng ®­îc ®Ó mãng tay, vÖ sinh vµ ®eo gang tay ®Ó chuÈn bÞ ®ì ®Î cho lîn §ì ®Î :Lîn th­êng n»m ghiªng ®Ó ®Î, ®Î con nä c¸ch con kia 1-2 phót, Khi lîn võa ®Î ra th× dïng ngßn tay vuèt nhÑ c¸c chÊt dinh d­ìng ë day dèn vµo bông dåi lÊy chØ buéc l¹i c¸ch rèn 3-5cm råi dïng kÐo c¾t d©y rèn, sau dã nhèt lîn con vµo trong thóng ®· cã ®Öm lãt, ch¬ ®Õn khi lîn ®Î xong th× ®­a ®µn con vµo bó s­ì ®Çu, vµ cè ®Þnh ®Çu vó (con bÐ nhá yÕu th× cho bó vó phÝa tr­¬ ngùc con to khoÎ cho bó vó phÝa sau )cè ®Þnh ®Çu vó trong3-4ngµy lµ quen. Khi lîn ®Î song th× nªn theo dâi ®Ó lÊy nhau tr¸nh kh«ng nªn ®Î lî mÑ ¨n sèng sÏ g©y ®i Øa hoÆc mÊt s÷a. nÕu lîn ®Î sau 6giê mµ nhau thai khong ra th× lµ s¸t nhau, ph¶i dïng m«kÞ biÖn ph¸p ®Ó bãc nhau hoÆc b¶o l­u. * Thêi kú nu«i con : Trong giai ®o¹n nµy phaØi cung c¸p ®Çy ®ñ chÊt dinh d­ìng ®Ó ®¶m b¶o cho lî n¸i tiÕt s÷a nu«i con . *Thêi kú tiÕt s÷a ®Çu : Sau khi ®Î 1-2 ngµy th× t¨ng dÇn l­îng thøc ¨n cho lîn n¸i, kh«ng nªn cho ¨n qu¸ no, nh÷ng ngµy ®Çu th­êng cho ¨n ch¸o g¹o nÕp cho Ýt muèi hoÆc ®­êng®Î c©n bÇng ®iÖn gi¶, t¨ng tiÕt s÷a, cho ¨n ng»y 3-4 b÷a, thøc ¨n ph¶i ®­îc nÊu chÝn, tr¸nh kh«ngcho ¨n c¸c thøc ¨n nguéi l¹nh, kh« dÇu, thøc ¨n cã ®éc tè nh­ (mÇm khoai t©, ®Ëu t­¬ng, ®u ®ñ …) sÏ g©y ¶nh h­ëng ®Õn sè l­îng vµ chÊt l­îng s÷a. trong thêi kú tiÕt s÷a ®Çu ph¶i ch¨m sãc nu«i d­ìng vÖ sinh truång tr¹i, vËn ®éng t¾m tr¶i, ®¶m b¶o cho c¶ mÑ vµ con ph¸t triÓn b×nh th­êng.Nªu sè l­îng ®µn con Ýt th× thùc hiÖn kü thuËt ghÐp æ cho lîn c¸i trongthêi kú bó s÷a ®Çu theo c¸c c¸ch sau: B¾t ®µn con t¸ch riªng, sau dïng dÇu, cao, r­îu b«i c¶ 2 ®µn sau ®ã cho vµo bó, hoÆc b«i dÇu cao vµo mòi lîn mÑ ®Ó cho lîn mÑ kh«ng ph¸t hiÓn ra mïi l¹. B¾t ®µn con cña mÑ ®­îc ghÐp nhèt chung víi nh÷ng cÇn ghÐp kho¶ng 30 phut ®Õn 1h th× th¶ vµo cho bó. Cø ®Ó con cña mÑ ®ang bó b×nh th­êng th× th¶ ®µn con cÇn ghÐp vµo bó, lµm nh­ vËy mét vµi lÇn th× ®µn lîn con quen. C¸ch nµy th­êng ghÐp con mÑ hiÒn lµnh. Sau khi ghÐp æ ph¶i theo râi tõ 3 – 6 h nÕu ®µn con sinh ho¹t cïng nhau th× thµnh c«ng. Khi ghÐp æ mµ lîn mÑ c¾n con th× tiªm cho mÑ mét mòi thuèc an thÇn ®Ó lîn mÑ mÊt kh¶ n¨ng nhËn biÕt mïi khi ghÐp æ ph¶i ghÐp víi mÑ hiÒn lµnh nu«i con khoÎ, s¶n l­îng s÷a tèt vµ cã thÓ dïng s÷a nh©n t¹o trong ghÐp æ Thêi kú tiÕt s÷a th­êng: Tõ ngµy thø 7 hoÆc 10 ®Õn khi cai s÷a gia ®o¹n nµy ngoµi ch¨m sãcnu«i d­ìng nªn bæ sung c¸c lo¹i thøc ¨n cã liªn quan ®Õn sane l­îng s÷a. v× vËyem khuyªn bµ con nªn dïng c¸c biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕt s÷a cña l¬n n¸i nh­ dïng thøc giµu ®¹m nh­ (§Ëu t­¬ng) dïng thuèc kÝch thÝch tuÇn hoµn m¸u, kÝch thÝch thÇn kinh trung ­¬ng (cafein, long n·o) thuèc kÝch thÝch trao ®æi chÊt ( vitamin B, C…) dïng c¸c lo¹i hãc m«n oxytocxin dung thøc ¨n giµu carotin, (nh­ vitamin A,E) trong rau qu¶ (rau ngät, cµ chua, mÇm lóa, cµ rèt) t¹o ra m«i tr­êng ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh ®Çy ®ñ, phï hîp… §Ó kÝch thÝch kh¶ n¨ng tiÕt s÷a ë lîn n¸i (cho bó ®óng giê, xoa bãp bÇu vó…), em cßn h­íng dÉn kü thuËt cai gåm: cai s÷a ®ång lo¹t vµ cai s÷a tõng ®ît ®Ó ®¶m b¶o ®é ®ång ®Òu vÒ sè l­îng ®µn con, kü thuËt ch¨m sãc nu«i d­ìng ®µn con theo mÑ…(kü thô©t tËp cho ¨n, kü thuËt cho ¨n, kü thuËt trªn s©n ch¬i…) sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao trong ch¨n nu«i l¬n n¸i sinh s¶n. B. Kü thuËt ch¨n nu«i gia cÇm. Em h­ín dÉn mét sè hé gia ®×nh: B¸c NguyÔn V¨n ChÝn, B¸c NguyÔn V¨n TuÊn th«n Hïng L·m… Kü thuËt ch¨n nu«i gµ thÞt, gµ ®Î trøng, kü thuËt ómgµcon, nh­ chÕ ®é ch¨m sãc nu«i d­ìng, nhu cÇu dinh d­ìng cho tõng gia ®o¹n ph¸t triÓn, nhu cÇu vÒ n­íc, nhu cÇu vÒ c«ng t¸c phßng bÖnh…§Ó lµm sao cho gµ ®Î trøng nhiÒu, chÊt l­îng trøng cao vµ gµ thÞt th× t¨ng träng nhanh vÒ khèi l­îng, chÊt l­îng thÞt th¬m theo ý muèn. Ngoµi h­íng dÉn nu«i gµ em cßn h­íng dÉn gia ®×nh chó NguyÔn V¨n §¹t th«n §øc LiÔn, Anh Th©n Quang Minh th«n §øc LiÔn, nu«i VÞt vµ nu«i Ngan n¬ kü thuËt gét VÞt, kü thuËt óm Ngan con. B.1. Kü thuËt gét VÞt. Tõ 1 ®Õn 3 ngµy ®Çu lóc míi në cho VÞt nhÞn ¨n sau 24 giêi. Sau ®ã cho ¨n c¬m vµ uèng n­íc ®Çy ®ñ, cho ¨n 4 ®Õn 5 lÇn/ngµy. Tõ 4 ®Õn 17 ngµy tuæi: cho VÞt tËp ¨n c¸c thøc ¨n ®¹m (C¸m, bét Ng«, C¸, T«m TÐp nhá) vµ tËp cho ¨n c¸c lo¹i rau xanh…Cho ¨n 3 ®Õn lÇn/ngµy. Tõ 17 ngµy trë ®i: Cho VÞt ¨n thãc, lóc ®Çu th× cho ¨n thãc luéc, sau kho¶ng 20 ngµy th× chuyÓn sang cho VÞt ¨n thãc sèng ®Ó VÞt quen dÇn víi thøc ¨n tr­íc khi ra ®ång ch©n th¶. Sau 3 ngµy ®Çu nÕu thêi tiÕt n¾ng Êm cã thÓ th¶ VÞt ra ngoµi lóc ®Çu lµ 1 ®Õn 2 lÇn/ngµy trong kho¶ng 30 – 60 phót, sau ®ã t¨ng dÇn. B.2. Kü thuËt óm Ngan con, gµ con: Ngan con trong vßng hai tuÇn ®Çu cÇn ®­îc s­ëi Êm, nhÊt lµ khi trêi m­a hoÆc ban ®ªm cã thÓ óm Ngan con b»ng ®Ìn ®iÖn, ®Ìn b·o, lß than…Giai ®äan nu«i óm rÊt quan träng v× kÕt qu¶ ch¨n nu«i ®Òu phô thuéc vµo giao ®o¹n óm. NÕu trong nh÷ng tuÇn ®Çu kh«ng ®¶m b¶o ®­îc ®iÒu kiÖn óm th× sau nµy ®µn Ngan sÏ kh«ng ®Òu vµ dÔ nh¹y c¶m víi bÖn tËt trong kü thuËt óm Ngan con, gµ con, ph¶i ®¶m b¶o nhiÖt ®é, tr¸nh m­a l¹nh, vÖ sinh n¬i óm…C¸c hé gia ®×nh tiÕn hµnh ¸p dông ®· cã hiÖu qu¶ rÊt kh¶ thi mang l¹i ®µn con m¹nh khoÎ. C. Ch¨n nu«i tr©u, bß. Trªn ®Þa bµn x· cãgia ®×nh chó NguyÔn V¨n Sao th«n nh­ ThiÕt ch¨n nu«i bß theo h×nh thøc kinh doanh, bu«n b¸n. Chó mua nh÷ng lo¹i bß gÇy, lo¹i th¶i vÒ ®Ó nu«i vç bÐo mét thêi gian gÆp kh¸ch th× b¸n. Vµ em ®· h­íng dÉn chó kü thuËt vç bÐo tr©u bß lo¹i th¶i, bß gÇy, thêi gian vç bÐo trong vßng 3 th¸ng, kÕt qu¶ lµ chØ sau khi 1 th¸ng ¸p dông kü thuËt vç bÐo th× thÊy bß thay ®æi râ rÖt vÒ ngo¹i h×nh, mµu m¾c, l«ng da…§ång thêi em cßn h­íng dÉn mét sè gia ®×nh kü thuËt, ®ì ®Î cho tr©u bß nh­ gi ®×nh nhµ b¸c Phó th«n Hïng L·m, B¸c S¬n th«n Nh­ thiÕt… D. Kü thuËt ®ì ®Î cho tr©u bß. ChÈn bÞ gia sóc: T¾m ch¶i vÖ sinh cho con vËt, ®­a convËtvµo chuång tr¹i hµng ngµy ®Ó ®ì ®Î, kiÓm tra thai cã thuËn hay kh«ng. ChuÈn bÞ dông cô: Kðo, kÑp, Panh, chØ kh©u, thu«c s¸t trïng, thuèc trî lùa, thuèc kÝch ®Î… Chó ý: nÕu kiªm tra thÊy thai ng­îc, thai kh«ng thuËn th× ph¶i gäi ng­êi cã chuyªn m«n ®Ó xö lý ®ì ®Î cho tr©u bß nh­ mæ lÊy thai. Xoay thai, cã tr­êng hîp ph¶i bá con lÊy mÑ… §ì ®Î: §èi víi tr©u bß thai thuËn kh«ng cÇn ph¶i can thiÖp ®Ó tr©u bß ®Î b×nh th­êng theo ph¶n x· tù nhiªn hoÆc khi thai ra c÷a xoang chËu th× ®­a tay vµo ®­êng sinh dôccña con vËt n¾m lÊy hai ch©n tr­íc c¶u thai vµ kÐo tõ tõ theo nhÞp rÆn ®Î cña con mÑ. Khi thai ra ngoµi th× dïng kh¨n kh«, mªm lau nhít ë miÖn mòi cña convËt ®Ó cho dÔ thë sau ®ã tiÕn hµnh c¾t rèn. Tr­íc khi c¾t rèndïng tay vuèt nhÑ m¸u vµo trong xoang bông, råi dïng chØ th¾t d©y rèn l¹i t¹i vÞ trÝ c¸ch da bông 1 – 2 cm, sau ®ã c¾t d©y rèn c¸ch xa da bông 10 cm, dïng cån I 5% s¸t trïng mÆt c¾t d©y rèn vµ bãc sôn mãng cho con vËt ®Ó chãng biÕt ®i dïng kh¨n kh« lau nhít trªn c¬thÓ con vËt hoÆc cho mÑ liÕm. TËp cho con ®i 15 ®Õn20 phót sau ®ã cho vµo bó s÷ ®Çu.kÕt qu¶ lµ em ®· trùc ®ì ®Î cho con bß b¸c Th©n Quang S¸ng th«n §øc LiÔn ®· ®Î ®­îc mét con bª ®ùc khoÎ m¹nh. Bß nhµ b¸c Phóc th«n Hïng L·m ®Î d­éccn bª c¸i. Nh­ vËy b»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc hëc tr­êngem ®· h­íng dÉn cho bµ con n«ng ®an vÒ kü thu©t ch¨n nu«i ®Ó ¸p dông vµo thùc tÕ s¶n xuÊt mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao trong ch¨n nu«i. §ång thêi sau nh÷ng buæi tiÕp xóc víi ng­êi d©n nh­ vËy em còng häc hái ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm trong ch¨n nu«i: 2. VÒ thøc ¨n : Tr©u , bß lµ loµi nhay l¹i th¾c ¨n chñ yÕu lµ thøc ¨n th« xanh nh­ cá ,r¬m d¹… v× thÕ cïng víi viÖc h­íng dn kü thuËt ch¨n nu«i, Em con h­íng dÉn bµ con tr«ng c©y thøc ¨n, c¸ch chÕ biÕn c¸ch sö dông, b¶o qu¶n thøc ¨n vµ c¸ch tÝnh khÈu phÇn thøc ¨n c¸ch phèi trén thøc ¨n cho gia sóc, gia cÇm sao cho phï hîp víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn . Nguån thøc ¨n cho gia sóc, gia cÇm ,trªn ®Þ bµn x· chñ yÕu lµ tËn dông nguèn thøc ¨n nh­ lóa, ng«, khoai, s¾n,rau cá…v× vËy vÊn ®Ò trång c©y thøc ¨n c¸ch chÕ biÕn, b¶o qu¶n vµ sö dông lµ rÊt quan träng. Em h­íng dÉn bµ con th«n Nh­ ThiÕt vÒ kü thuËt trång mét sè lo¹i c©y thøc ¨n nh­ cá voi, cá gilª… DÓ lÊy thøc ¨n cho tr©u, bß. Kü thuËt trång cá voi: Cá voi lµ c©y cho n¨ng xuÊt cao, ­a nhiÖt ®é cao. NhiÖt ®ä thÝch hîp tõ18-30oC, chÞu ®­îc chÊt chua hay kiÒm, kh«ng chÞu mÆn, sèng ë ®Êt cã ®é PH tõ 6-7, ­a Èm …cá voi cã thÓ trång b»ng h¹t hoÆc b»ng hom. Nõu trång b¨ng h¹t th× ng©m h¹t vµo n­íc Êm tõ 10-12giê, cßn nÕu trång b¨ng hom th× chän nh÷ng c©y to mËp, kh«ng s©u bÖnh, cá ®­îc 5- 6 th¸ng tuæi chÆt hom dµi tõ15- 20 cm tèt nhÊt lµ 3 ®èt, l­îng hom tõ 3- 5 tÊn /1ha trång trªn ®Êt cay bõa lµm t¬i nhá tr«ng theo r·nh, r·ng c¸ch r·nh 70-80cm hom ®Æt liªn tôc nhau cã ®é nghiªng tõ 10-15o th­êng trång vµo ®Çu mïa m­a tõ thµng 2-4, bãn b»ng ph©n h÷u c¬, v«i bét, dïng ®¹m ®Ó bãn thóc… Sö dông: nÕu ch¨n th¶ th× khi cá cao 40-50cm míi ch¨n th¶ ®­îc, th­êng dïng cá lµm thøc ¨n ñ, c¾t cho tr©u, bß. Khi cá cao tõ1-1.2m. sau khi trång tõ 70-80ngµy. th× thu ho¹ch lµm gièng ®­îc. Thøc ¨n chñ yÕu cho lîn lµ thøc ¨n tõ ngµnh trång trät nh­ rau lang, rau muèng th× em khuyªn bµ con cho lîn ¨n khi rau s¹ch sÏ, kh«ng bÞ thèi óa, nªn b¨m nhá nÊu chÝn cho¨n ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng ®i Øa, ph©n láng. Rau lang non vµ rau muèng th¸i nhá trén víi c¸m cho gµ ¨n còng rÊt tèt trong ch¨n nu«i gia cÇm. Tr­íc t×nh h×nh nguån thøc ¨n råi rµo, tr©u , bß, lîn ¨n kh«ng hÕt, cã nhiÒu hé gia ®×nh ®Ó rau thèi nªn rÊt l·ng phÝ. Em ®· h­íng dÉn cho bµ con th«n §øc LiÔn c¸ch chÕ biÕn thøc ¨n vµ b¶o qu¶n thøc ¨n ®èi víi lîn: rau lµng,cá langb¨n th¸i nhá cho ra ph¬i n¾ng thËt kh« gßi. Sau ®o cho tói ni l«ng bäc l¹i chèng Èm mèc. ®Õ b÷a cho ra ng©m n­íc råi cho ra ®un qÊy víi c¸m. Em h­íng dÉn bµ con c¸ch chÕ biÕn vµ sö dông thøc ¨n cho gia sóc theo ph­¬ng ph¸p “ñ xanh”. Nh÷ng thøc ¨n ®­îc ®em ñ xanh nh­ r¬m d¹,rau lang, rau muèng, th©n c©y hä ®Ëu, c©y ng«, ®Ó cho tr©u, bß, lîn ¨n. Kü thËt ñ xanh: thøc ¨n sau khi thu ho¹ch vÒ r÷a s¹ch, c¾t ng¾n 2-3 cm sau ®ã xÕp lÇn l­ît v« hÇm, hè ñ. §­îc ®µo ë n¬i cao r¸o vµ ®ao s©u kho¶ng 1,5 - 2 cm sau khi cho thøc ¨n vµo lÊp ®¸t dµy kho¶ng 50 cm ®Î mét thêi gian lÊy ra cho ¨n nh­ng tr­íc khi cho ¨n thøc ¨n ph¶i kiÓm tra thøc ¨n ñ cã ®¹t tieu chuÈn hay kh«ng. NÕu thøc ¨n kh«ng ®¹t tiªu chuÈn th× thøc ¨n kh«ng nªn cho ¨n. NÕu thøc ¨n ®¹t tiªu chuÈn th¬m, ngon, vang th× tra cã thÓ södông cho ¨n. Chó ý khi cho ¨n th× nh÷ng gia søc ch­a kú 2 gÇn ®Î vµ sau khi ®Î th× kh«ng nªn cho ¨n vµ nh÷ng gia sóc ®ùc gièng trong thêi kú lµm viÖc còng kh«ng nªn cho ¨n nh­ng lo¹i thøc ¨n ñ xanh, nh­ng lo¹i thøc ¨n ñ xanh cho ¨n võa ph¶i v»n cïng víi cá rãm kh« ®Ó tr¸nh ®Çy h¬i. Sau khi nghe em h­íng dÉn c¸ch lµm th× chó Chung th«n nhu ThiÕt ®· b¾t tay vµo lµm thö nghiÖp trªn d©y khoai lang kÕt qu¶ lµ thøc ¨n th¬m ngon,mµu vµng chanh, thøc ¨n sau khi ñ thÊy con vËt ¨n ngon h¬n. Trong ®ã em ®· h­íngdÉn cho gia ®×nh b¸c T­, c« Hoµi th«n §øc liÔn vÒ nhu cÇu ®¹m. nhu cÇi n¨n l­îng, nhu cÇu kho¸n… Trong thêi kú cã ch÷a vµ thµnh phÇn thøc ¨n cho lîn n¸i cã chöa. Giai ®o¹n ch÷a kú 1 (84 ngµy ®Çu) thøc¨n tinh chiÕm 75 – 85% cßn l¹i lµ thøc ¨n xanh vµ thøc ¨n cñ qu¶, thøc ¨n bæ sung Giai ®o¹n ch÷a kú hai (30 ngµy chöa cuèi) thøc ¨n tinh chiÕm 90 – 95% congl¹i lµ thøc ¨n xanh, thøc ¨n cñ qu¶ vµ thøc ¨n bæ sung. §ång thêi em cong h­íng d©n gia ®×nh c¸ch cho ¨n nh­ thÕ nµo cho võa hîp lý mµ l¹i ¨n ®­îc nhiÒu, thøc ¨n kh«ng bÞ thõa. §èi víi l¬n n¸i cã chöa nªncho ¨n nhiÒu bùa trong ngµy. Lîn nai sau khi ®Î nªn cho ¨n 3 – 4 b÷a trong ngµy. NÕu thay ®æi thøc ¨n th× ph¶i thay ®æi tõ tõ. Kh«ng ªn thay ®æi mét c¸ch ®ét ngét dÔ g©y ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña bµo thai vÈn l­îng s÷a. §èi víi lînn¸i cã chöa kh«ng nªn cho ¨n nh÷ng lo¹i thøc ¨n cã ®éc tè nh­ mÇm khoai t©y, cñ s¾n, ng« mèc, thøc ¨n ®Ó chua, thøc ¨n nguéi l¹nh, b· r­îu, b· ®Ëu, kh« dÇu… V× nã lµm ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña bµo thai. Vµ em h­íng dÉn cho mét sè hé gia ®×nh anh Hµ chÞ Th­¬ng…Ch¨n nu«i lîn thÞt vÒ thøc ¨n cã thµnh phÇn tØ lÖ thÝch hîp. Thøc ¨n tinh: 70 – 80%. Thøc ¨n xanh + cñ qu¶: 20 – 23%. Thøc ¨n bæ sung: 1 - 3%. Em khuyªn gia ®×nh hä nªn cho ¨n c¸clo¹i thøc ¨n dËm ®Æc th­êng dïng nh­ C10, HiGRO, cong heo vang,con cß, C11 lµ nh÷ng lo¹i thøc ¨n ®Ëm ®Æc ®ang ®­îc nhiÒu ng­êi sö dông cho lîn n¸i cã gia trÞ dinh d­ìng cao t¨ng träng nha vµ cho n¨ng suÊt cao trong ch¨n nu«i. Em h­íng dÉn hä cã thÓ thay thøc¨n ®Ëm ®Æc b»ng thøc ¨n tù phèi t¹i gia ®×nh nh­ sau: Giai ®o¹n 1: Bét c¸ 6 kg + 7 Kg ®Ëu t­¬ng + 6 kg kh« dÇu. Phèi trén thøc ¨n nh­ trªn lµm cho con vËt ¨n ngon h¬n nhiÒu h¬n sovíi thøc ¨n b×nh th­êng tû lÖ hÊp thu, tû lÖ tiªu ho¸ cao. Ngoµi h­íng dÉn bµcon ñ xanh thøc ¨n em cßn h­íng dÉn bµ con mét sè c¸ch chÕ biÕn thøc ¨n nh­ ®­êng ho¸ thøc ¨n, kiÒm ho¸ thøc ¨n,lªn men thøc ¨n b»ng men vi sinh, rang chÝn thøc ¨n b»ng nhiÖt…§Ó cho con vËt ¨n nh»m n©ng cao gi¸ trÞ dinh d­ìng trong thøc ¨n. Em khuyªn bµ con nªn rang ®Ëu t­¬ng cho lîn ¨n chø kh«ng nªn cho ¨n sèng v× khi rang chÝn ®Ëu t­¬ng cã t¸c dông lµm chÝn thøc ¨n lµm thøc ¨n th¬m ngon, kÝch thÝch tÝnh thÌm ¨n cña con vËt,con vËt ¨n ngon h¬n vµ nhiÒu h¬n, ®«ng thêi khi rang chÝn ®Ëu t­¬ng cßn lµm gi¶m hµm l­îng chÊt øc chÕ tiªu ho¸ thøc ¨n trong ®Ëu t­¬ng nÕu cho con vËt ¨n sèng b»ng ®Ëu t­¬ng nghiÒn th× sù hÊp thu thøc ¨n kÐm dÔ g©y bÖnh tiªu ch¶y ë lîn. §ång thêiem h­íng dÉn bµ con c¸ch trång c©y thøc ¨n chÕ biÕn, b¶o qu¶n, sö dông thøc ¨n cho gia sóc gia cÇm. Em cßn h­íng dÉn cho bµcon c¸ch tÝnh to¸n khÈu phÇn ¨n, c¸ch phèi trén thøc ¨n tuú theo h­íng sö dông vµ tõng gia ®o¹n ph¸t triÓn ®Ó tÝnh to¸n t­ng lo¹i thøc ¨n sao cho phï hîp víi nhu cÇu cña tõng lo¹i gia sóc. Giai ®o¹n 2: Bét c¸ 5 kg + 5 kg ®Ëu t­¬ng + 6 kg kh« dÇu. Giai ®o¹n 3: Bét c¸ 4 kg + 5 kg ®Ëu t­¬ng + 5 kg kh« dÇu. Víi c«ng thøc tù phèi nh­ vËy sÏ lµm gi¶m gi¸ thµnh trong ch¨n nu«i. §ång thêi em ®· ®Þnh l­îng khÈu phÇn ¨n hang ngµy cho lîn Khèi l­îng lîn (kg) 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Khèi l­îng thøc ¨n/kg lîn (%) 6.0 6.0 5.0 4.5 4.0 3.8 3.8 3.6 3.6 3.4 Khèi l­îng thøc ¨n/ngµy (kg) 0.6 1.2 1.5 1.8 2.0 2.3 2.7 2.9 3.2 3.4 Bªn c¹nh h­íng dÉn sö dông thøc ¨n cho lîn, em cßn h­íng dÉn bµ con vÒ nhu cÇu dinh d­ìng khÈu phÇn ¨n cho ch¨n nu«i gµ siªu thÞt. Nh­ cÇu dinh d­ìng gµ siªu thÞt chia lµm hai giai ®o¹n: Giai ®o¹n 1: (tõ 1 – 21 ngµy tuæi). Protein: 22 – 24% N¨ng l­îng trao ®æi: 2900 – 3000 kcal/kgt¨. Canxi: 1%. P: 0.6%. Premix: 1%. Giai ®o¹n 2: (tõ 21 ngµy tuæi ®Õn xuÊt b¸n) nhu cÇudinh d­ìng lµ: Protein: 20 – 22% N¨ng l­îng trao ®æi: 3000 – 3100 kcal/kgt¨. Canxi: 1%. P: 0.6%. Premix: 1%. Nhu cÇu vÒ l­îng thøc ¨n (gam/con/ngµy) cho gµ siªu thÞt lµ: TuÇn 1: 15 – 20 g. TuÇn 2: 30- 40 g. TuÇn 3: 40 – 70 g. TuÇn 4: 70 – 80 g. TuÇn 5: 80 – 95 g. TuÇn 6: 95 – 100 g. TuÇn 7: 100 – 120 g. KÕt qu¶ lµ em h­íng dÉn ®­îc cho gia ®×nh nhµchó Sao th«n nh­ ThiÕt, ngoµi ra em cßn h­íng dÉn cho gia ®×nh nhµ b­íc ®øc th«n hïng L·m vÒ kü thuËt nu«i d­ìng ch¨m sãc, tÝnh to¸n nhu cÇudinh d­ìng vµ l­îng thøc ¨n hµng ngµycho ®µn vÞt ®Î cña gi ®×nh b¸c. KÕt LuËn: Sau khi h­íng dÉn bµcon n«ng d©n vÒ c¸ch chÕ biÕn, sö dông tÝnh to¸n khÈu phÇn ¨n, phèi t«n thøc ¨n…Cho gia sóc, gia cÇm tuú theo h­íng ch¨n nu«i th× thÊy con vËt ¨n khoÎ chãng lín, søc ®Ò kh¸ng cao sinh tr­ëng ph¸t triÓn tèt trong ch¨n nu«i. §ång thêi cßn tiÕt kiÖm ®­îcl­îng thøc ¨n tr¸nh l·ng phÝ d­ thõa thøc ¨n khi cho ¨n, ®em l¹i n¨ng suÊt lao ®éng cao. 3. Gièng. Trong ch¨n nu«i ®Ó cã ®­êc ®µn gia søc, gia cÇm tèt th× ngoµi viÖc ch¨m sãc nu«i d­ìng tèt th× gièng còng d÷ vai trß rÊt quan träng trong ch¨n nu«i. “nhÊt gièng nh× thøc ¨n” tèt gièng t× tèt c¶ ®µn chÝnhv× vËy mµ viÖc chän gièng ban ®Çu lµ rÊt quan träng ®ã em ®· h­íng dÉn bµ con n«ng d©n biÕt c¸ch chän gièng gia sóc, gia cÇm thÕ nµo cho tèt, cho phï hîp víi môc ®Ých cña bµ con. 3.1. Chän gièng gia cÇm: Chän giai ®o¹n 1 ngµy tuæi: tõ nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng em ®· h­íng dÉn gia ®×nh b¸c §øc th«n hïng L·m chän ®­îc 200 con ngan nh­ ý muèn,gia®×nh chó §¹t th«n §øc LiÔn 100con, gia ®×nh anh toµn th«n §øc LiÔn 50 vÞt con ®ñ tiªucuÈnchän gièng. Em phæ biÕn gia®inhg chän nh÷ng con to kháe, l«ng b«ng xèp, ch©n bãng, m¾t s¸ng, linh ho¹t, bông gän, kh«ng hë rèn khèi l­îng c¬ thÓ l¬n hai má ®Òu khÐp kÝn, ch©n vµng bãng khoÎ… vµ khuyªn gia ®×nh kh«ng nªn chä nhe\÷ng con nhá bÐ, m¾t mï, l«ng bÕt, dÞ tËt ch©n, bÞ bÖnh thÒn kinh, hë rèn, hai mákh«ng ®Òu nhau, hËu m«n ­ít dÝnh ph©n. nh÷ng con nµy k«ng d¹t tiªuchuÈn chon gièng nªn loaij th¶i tû lÖ sèng sinh tr­ëng ph¸t triÓn thÊp. KÕt qu¶ lµ sè gµ, vÞt, ngan ë c¸c hé gia ®×nh em h­íng dÉn sèng 100%, khoÎ m¹nh chãng lín. Gµ m¸i Êp tèt Em khuyeen bµ con nªn chän nh÷ng con cã boä l«ng ®Ç ®ñ khoÎ m¹nh, ®«i c¸ch réng, khoÎ m¹nh cã th©n h×nh trßn, kh«ng m¸c bÖnh, tËt vµ sai Êp… KÕt qu¶ lµ bµ con ®· chän ®­îc gièng gµ tèt chuyªn dïng ®Ó ®¹t tû lÖ në cao. Ngoµi ra em cßn h­íng dÉn chon gièng gia cÇm ë giai ®o¹n hËu bÞ vµ giai ®o¹n ®Î chän theo søc s¶n xuÊt chän trøng Êp ®¹t tiªu chuÈn… vµ bµ con ®· chän ®­îc gièng gia cÇm theo ý muèn phï hîp víi môc ®Ých ch¨n nu«i. Em ®· h­íng dÉm cho gia ®×nh anh B¶o ph­¬ng ph¸p soi vµ chän trøng gµ. nªn chon Êp nh÷ng qu¶ trøng cs trèng sau khi ®Î 7 ngµy lµ tèt nhÊt, chon qu¶ trøng kh«ng qu¸ dµi kh«ng qu¸ trßn, trõng hång næi m¹ch m¸u trong qu¶ trøng … kh«ng chän Êp nh÷ng qu¶ ung ,thèi ®en, buång khÝ nhá, qu¶ dµi hoÆc trßn …KÕt qu¶ lµ sè trøng ®ang Êp soi lÇn 2. ®¹t tû lÖ tiªu chuÈn 89% . Gia ®×nh chó §¹t cã 15 con gµ m¸i ®Î Em h­íng dÉn vµ chän ra 12 con gµ ®Î tèt cho n¨ng xuÊt trøng cao. Chän nh÷ng con tÝch to mÇu ®á t­¬i, kho¶ng c¸ch gi÷a hai x­¬ng h¸ng réng ®Ó lät 3 ngãn tay , læ huyÖt ­ít, to, cö ®éng tèt, béng l«ng khoong thay,l«ng c¸ng hµng thø nhÊt, mÊu s¾c cña má ®· gi¶m mµu vµng chu kú nghØ ®Î ng¾n nhÞp ®é ®Î trøng ®Òu, chu kú ®Î trøng dµi n¨ng xuÊt trøng cao khèi l­îng trøng lín. 3.2. Chän gièng cho Bß: Em ®· h­íng dÉn cho mét sè hé gia ®×nh chän mét con tr©u, bß cµy tèt th× ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu sau: tCon vËy cã th©n h×nh v¹ng vì , x­¬ng to khoÎ, xõng ng¾n, l­ng th¼ng , m«ng vai në, tbèn ch©n to ch¾c khoÎ, hiÒn lµng thuÇn tÝnh… KÕt qu¶ lµ Em ®· gióp gia ®×nh nhµ c« hoa chän mét con bß c¸y kÐo tèt ®Ó phô vô s¶n xuÊt. Ngoµi ra em cßn h­íng dÉn mét sè hé gia ®×nh chän tr©u, bß sinh s¶n th× nªn chän nh÷ng con to khoÎ, m«ng vai në, phÇn sau ph¸t triÓn h¬n phÇn tr­íc h×nh thu l«i, s¶n l­îng s÷a cao, bÇu vó to ®Òu c©n ®èi nón vó ®Òu d¸i tØnh mach næi râ, nu«i con khoÎ hiÒn lµnh ,kh«ng bÞ bÖnh vÒ sinh s¶n. Trªn ®Þ bµn x· sè l­îng tr©u, bß ®ùc gièng lµ rÊt Ýt ,do c«ng t¸c thô tinh nh©n t¹o ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ thay thÕ hinh thøc nh¶y trùc tiÕp nªn kh«ng mÊy hé gia ®×nh nu«i tr©u, bß ®ùc, n¾m b¾t ®­îc t¸c dông cña tr©u, bß ®ùc lµ oph¸t triÓn nhanh ,phµm ¨n, vãc d¸ng lín,to khÎo v× thÕ Em ®· h­íng dÉn gia ®×nh c« H­êng th«n §øc LiÔn chän tr©u ®ùc. Gia ®×nh nªn chän nh÷ng con cã ®Çu to, b¾p thÞt në nang, bèn ch©n v÷ng ch¾c, bông gän , cµy kÐo thuÇn, ph¶n x¹ nhanh nhÑn … Chän tr©u ®ùc nªn chän nh÷ng con to klhoÎ l«ng da bãng m­ît ch©n ch¾c khoÎ tinh hoµn ®Òu c©n ®èi, kh«ng Èn kh«ng lÖch kh«ng m¸c c¸c bÖnh vÒ sinh s¶n, qua ®ã em còng h­íng dÉn c¸ch chän tr©u, bß noi chung th«ng qua ngo¹i h×nh: Chän bß d¹ng b×nh v«i,m¾t èc nhåi miÖng gÇu giai ,tai l¸ mÝt, ®Ých lång bµn. Chän tr©u x­ên nau sõng n¸ hiªn ngang , mãng trßn b¸t óp ,ch©n ®i v÷ng vµng. 3.3 Chän gièng lîn: Em ®· h­íng dÉn mét sè hé gia ®×nh chä lîn n¸i sinh s¶n, chän lîn con nu«i thÞt vµ lîn ®ùc gièng: Lîn n¸i sinh s¶n: Lµ x· vïng gièng cña tØnh víi gièng lîn n¸i mãng c¸i lang hång lµ phæ biÕn nhÊt. Do ®ã Em ®· gióp bµ con chän lîn n¸i sinh s¶n th«ng qua kiÓu h×nh bªn ngoµi nh­ chon nh÷mg con to khoÎ nhÊt trong ®µn , nh÷ng con ®Çu to võa ph¶i, mám ng¾n, bÑn , m¾t s¸ng r¨ng tr¾ng, m«ng vai në nang, l­ng kh«ng ®­îc qu¸ vâng, bèn ch©n ch¾c koÎ , lîn cã tõ 12 – 14 vó, c¸ch ®ªïi nhau, kh«ng cã vó lÐp , l«ng da bãng m­ît, lîn n¸i ph¶i hiÒn lµnh, dÔ nu«i, nu«i con khÐo dÔ ch¨n sãc, m¸n ®Î. KÕt qu¶ lµ Em ®· h­íng dÉn cho gia ®×nh nhµ chó §¹t, c« HiÒn th«n §øc LiÔn, chÞ Sù th«n Nh­ ThiÕt chän ®­îc lîn n¸i tèt, cho løa ®Î 11 con to khoÎ, ®Òu nhau, trãng lín da hån hµo(gia ®×nh chÞ Sù). Chän lîn con ®Ó nu«i thÞt: Chän theo “b¹ch xØ, x¬ mao, do¶n vÜ ,hång b×”. chän nh÷ng con to khoÎ nh¸t trong ®µn l«ng da bãng m­ît, m×nh d¸i, l­ng th¼ng ,ngùc s©u, m«ng vai në nang, ®Êu to võa ph¶i, mñi ­ít , tai to ng¾n ,bèn ch©n v÷ng ch¾c c¬ quan tiªu ho¸ ph¸t triÓn tèt : KÕt qu¶ lµ Em ®· h­íng dÉn cho gia ®×nh chi Lan th«n Nh­ ThÕt mua ®­îc 6 con lîn con nu«i thÞt võa ý. Chän lîn ®ùc gièng: §Ó c©n b¨ng víi sè l­îng lîn n¸i cña x·. Em ®· ®éng viªn mét soã hé gia ®×nh hinh doanh lîn ®ùc gièng trªn ®Þa bµn x· chØ cã 2 con lîn ®ùc gièng kh«ng ®ñ trong mïa sinh s¶n, v× thÕ viÖc nu«i lîn ®ùc gièng lµ rÊt thuËn lîi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, anh Qu©n th«n Hïng L·m quyÕt ®Þnh mua 2 con lîn ®ùc gièng nªn Em ®· trùc tiÕp cïng anh lªn tr¹i gièng B¾c Giang ®Ó chän, mét con lîn ®ùc gièng ®¹t c¸c tiªu chuÈn sau: chä con to khoÎ nhÊt trong ®µn, mâm d¸i vµ ph¶i , ®Êu cæ ,m«ng vai kÕt hîp linh ho¹t, m«nh vai në nang. 4 ch©n cao v÷ng ch¾c, tÝnh th×nh hiÒn lµnh, kh«ng hung g÷ tÝnh h¨ng biÓu hiÖn râ, linh ho¹t, vó ch½n (12 -14) c¸c vó ®Òu nhau c©n søng, hai hoµn cµ c©n ®èi lé râ, bäng gän, ®i ®øng tù nhiªn… Ngoµi h­íng dÉn cho bµ con ®­îc nh÷ng gièng lîn tèt, phï hîp víi ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh vµ môc ®Ých ch¨n nu«i. Th× Em h­íng dÉn thªm quy tr×nh nu«i d­ìng – ch¨n nu«i ch¨n sãc víia tõng lo¹i lîn ®Ó bµ con ®ì bì ngì h¬n trong ch¨n nu«i. Nh­ vËy víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc häc vÒ chän gièng vËt nu«i. Em ®· h­íng dÉn ®­îc mét sè hé gia ®×nh chän ®­îc nh÷ng vËt nu«i ­ng ý mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao vµ n©ng cao chÊt l­îng, sè l­îng ®µn gia sóc, gia cÇm cña x· Hång Th¸i nãi chung. 4. VÒ thô tinh nh©n t¹o: C«ng t¸c thô tinh lµ ph­¬ng ph¸p ch¨n nu«i tiªn tiÕn mang l¹i nh÷ng ­u ®iÓm vµ thuËn lîi kinh tÕ cao trong ch¨n nu«i cho ng­êi d©n. Thô tinh nh©n t¹o ®Ó l¹i ®êi con F1 cã n¨ng xuÊt – chÊt l­îng cao.Thô tinh nh©n t¹o lµ phÐp lai c¶i tiÕn gièng tøc lai , c¸c gièng cã n¨ng xuÊt cã chÊt l­îng kÐm víi gièng cã n¨ng xuÊt, chÊt l­îng cao , nh­ nthô tinh cho lîn, cho bß b»ng nh÷ng lo¹i tinh cña c¸c gièng tèt nh­ bß lai sind, Ên ®é… lîn ®¹i b¹ch ,lîn §urèc, lîn landace … ®­îc ¸p dông vµo trong ch¨n nu«i, Trong thêi gian thùc tËp t¹i x· em ®· tham gia cïng anh Th¨ng – tr­ëng ban thó y x·, ®i thô tinh nh©n t¹o cho mét sè con lîn n¸i ®éng dôc cña gia ®×nh chó TuÊn , b¸c Chung th«n Nh­ ThiÕt dÕ ngµy lÊy gièng ®­îc tËn m¾t nh×n, tay lµm Em ®· biÕt c¸ch dÉn tinh vµ ph¸t hiÖn lîn n¸i ®éng dôc vµ qua ®Ýo Em h­íng dÉn ph­¬ng ph¸p dÉn tinh vµ ph¸t hiÖn lîn n¸i ®éng dôc cho mét sè hé gia ®×nh mét c¸ch chÝnh x¸c ®¹t tû lÖ thô thai cao. - Kü thuËt dÉn tinh: + ChuÈn bÞ dông cô: Xilanh, vßi dÉn tinh ®· ®­îc v« trïng b»ng n­íc s«i , khai dùng, var¬lin, mét Ýt n­íc ®un s«i ®Ó ngu«i, kh¨n kh« … + Chän tinh: tinh ph¶i cã mÇu tr¾ng s÷a lä tinh ph¶i ®­îc ®Ëy kÝn, lä kh«ng bÞ r¹n nøt, ®ãng ®Çy , kh«ng h×nh thµnh 2 líp, kh«ng cã bät khÝ trong lä ,trªn lä cã ghi nh¼n m¸c cña c¬ së s¶n xuÊt tinh, ®Þa chØ tinh cña gièng lîn g× ?. kiÓm tra thÊy tinh tèt, mïi h¬i tanh ®¹t tiªu chuÈn th× thøc ¨n tiÕn hµnh c¸c thao t¸c thô tinh: Tr­íc khi dÉn tinh tay cÇm lä tinh trong lßng bµn tay chõng 20 ohót ®Ó n©ng nhiÖt ®é cña tinh lªn . sau ®ã dïng xilanh rót tõ tõ tinh vµo xilanh dïng dÎ s¹ch, mÒn lau s¹ch ©m hé cña lîn A. BÖnh ë tr©u bß. A1, BÖnh tiªu ch¶y. * Trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ em thÊy bÖnh x¶y ra ë mäi løa tuæi mäi thÓ träng kh¸c nhau. Qua quan s¸t l©m sµng em thÊy em thÊy cã biÕu hiÖn triÖu trøng: con vËt Øa ph©n láng, mïi thèi, cã mïi thèi kh¾m, ph©n dÝnh quanh lç hËu m«n, ë khoeo ch©n, bÕt vµo ®u«i,, con vËt hÇu nh­ mÖt mái, kÐm ¨n, ®i l¹i chËm ch¹p, cã con ®i l¹i siªu vÑo... * Trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t ®­îc, em ®iÒu trÞ nh­ sau: + Dïng thuèc ®iÒu trÞ: - Dïng kh¸ng sinh: dïng mét trong c¸c thuèc sau Enroflox.T: 1 ml / 10 kg TT / ngµy, 1 lÇn, tiªm b¾p Enro-20: 1 ml / 8 kg TT / ngµy, 1 lÇn, tiªm b¾p T.colivet: 50g / 100 kg TT / ngµy, 2 lÇn (hoµ n­íc cho vµo chai ®Ó uèng). - Thuèc gi¶m nh­ ®éng ruét: Atropin 0,1%: 4 ml/ 100kg TT/ ngµy, tiªm b¾p. - Thuèc trî lùc, trî søc: Bcomplex: 10 ml / con / ngµy, 1 lÇn, tiªm b¾p. Vitamin B1 2,5%: 10 ml / con / ngµy, 1 lÇn, tiªm b¾p. §iÖn gi¶i: 100g/ con/ ngµy, 2 lÇn (hoµ n­íc cho vµo chai cho uèng). + Hé lý ch¨m sãc: nu«i d­ìng, ch¨m sãc con vËt chu ®¸o, kh«ng cho con vËt ¨n nh÷ng thøc ¨n sèng ¨n cá qu¸ non, nÕu non th× ph¶i ph¬i qua cho bít n­íc, chuång tr¹i kh« r¸o, s¹ch sÏ... * LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 ngµy liªn tôc. * KÕt qu¶: - Sè con ®iÒu trÞ: 8 - Sè con khái: 8 - ®¹t tû lÖ khái 100%. A2, BÖnh tô huyÕt trïng. - Träng l­îng: kho¶ng tõ 160 - 220kg. - TriÖu chøng: qua quan s¸t vµ kh¸m l©m sµng, em thÊy con vËt mÖt mái, hÇu nh­ kÐm ¨n, kÐm nhai l¹i, cã con th× ch­íng h¬i nhÑ, con vËt ch¶y nhiÒu n­íc m¾t, n­íc miÕng, thí khã, sèt 40 - 42o , cã con th× hÇu s­ng... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t vµ kh¸m ®­îc, em ®iÒu trÞ nh­ sau: + Dïng thuèc kh¸ng sinh: Kanamycine 10%: 1ml/ 10kg P/ ngµy/ 2 lÇn Penicillin: 20000 UI/ kg P/ ngµy/ 2 lÇn + Dïng thuèc h¹ sèt: Anaglin 30%, 15ml/ con/ ngµy, 1 lÇn. + Dïng thuèc trî lùc, trî søc. Bcomplex: 10ml/ con/ ngµy, 1 lÇn, pha víi thuèc kh¸ng sinh tiªm buæi chiÒu (hoÆc buæi s¸ng), 1 lÇn. Vitamin B1 2,5%: 10ml/ con/ ngµy, 1 lÇn, pha víi thuèc kh¸ng sinh tiªm buæi chiÒu (hoÆc buæi s¸ng), 1 lÇn. Hé lý ch¨m sãc, nu«i d­ìng con vËt tèt. - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 ngµy liªn tôc, ngµy ®Çu ®iÒu trÞ 2 lÇn/ ngµy, 2 ngµy sau ®iÒu trÞ 1 lÇn/ ngµy. C¸c thuèc ®Òu tiªm b¾p cæ. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 5 + Sè con khái: 4 - ®¹t tû lÖ 480% + Sè con chÕt: 1, do bÖnh x¶y ra qu¸ nÆng vµ gia ®×nh gäi muén nªn kh«ng ®iÒu trÞ khái dÉn ®Õn chÕt. A3, BÖnh ch­íng h¬i d¹ cá. - Träng l­îng: bß ®ùc 200kg. - TriÖu chøng: quan s¸t vµ kh¸m l©m sµng em thÊy hâm h«ng bªn tr¸i c¨ng trßn, thë khã, ®i l¹i chËm ch¹p, mÖt mái, kh«ng muèn ¨n, kÐm nhai l¹i, ph©n láng... (hái gia ®×nh ®­îc biÕt lµ gia ®×nh cho ¨n nhiÒu cñ lang). - §iÒu trÞ: dùa vµo nh÷ng biÓu hiÖn quan s¸t ®­îc, em ®iÒu trÞ nh­ sau: + Dïng thuèc: MgSO4: 100g/ 0,5 (l) n­íc/ lÇn, hoµ n­íc dïng chai cho uèng NaCl: 50g/ 0,5 (l) n­íc/ lÇn, hoµ n­íc dïng chai cho uèng Bcomplex: 10ml/ lÇn/ ngµy, 1 lÇn, tiªm b¾p cæ. + Dïng t¸c ®éng c¬ häc: lÊy d©y thõng buéc l­ìi xuèng hµm d­íi ®Ó cho con vËt nhai l¹i cæ t¸c dông î h¬i. KÕt hîp víi ch¨m sãc nu«i d­ìng tèt, kh«ng cho ¨n nh÷ng thøc ¨n dÔ lªn men... - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 ngµy liªn tôc, ngµy ®Çu ®iÒu trÞ 2 lÇn/ ngµy, hai ngµy sau 1 lÇn/ ngµy. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 1 + Sè con khái - ®¹t tû lÖ 100% A4, BÖnh viªm tö cung ë bß. - Träng l­îng: tõ 170 - 200kg. - TriÖu chøng: qua quan s¸t em thÊy cã dÞch viªm mµu tr¾ng hoÆc mµu vµng ch¶y ra tõ ©m hé, ®u«i cong, mÖt mái, kÐm ¨n, bß c¸i ®ang nu«i con th× kh«ng cho con bó, dïng tay v¾t s÷a th× thÊy Ýt... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t thÊy, em ®iÒu trÞ nh­ sau: 1, Thôt röa tö cung b»ng dung dÞch Han-Indine: 50ml/ 2,5 (l) n­íc/ 1 lÇn/ ngµy. 2, Tiªm kh¸ng sinh chèng viªm: Gentamycine 4%: 8ml/ 100kg P/ ngµy/ 1 lÇn. 3, Tiªm thuèc kÝch s÷a vµ ®Èy c¸c chÊt th¶i bªn trong ra ngoµi Oxytoxin: 6ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn. 4, Tiªm thuèc trî lùc, trî søc: Bcomplex: 10ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn. Vitamin B1 2,5%: 10ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn. C¸c thuèc ®Òu tiªm b¾p cæ, kÕt hîp víi ch¨m sãc nu«i d­ìng tèt, vÖ sinh chuång tr¹i s¹ch sÏ... - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 ngµy liªn tôc. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 3 + Sè con khái: 3 - ®¹t tû lÖ khái 100% A.5, BÖnh s¸n l¸ gan. - Träng l­îng: tõ 100 - 250kg/ con. - TriÖu chøng: con vËt: con vËt hÇu nh­ kÐm ¨n, dïng tay kiÓm tra niªm m¹c m¾t, thÊy niªm m¹c nhît nh¹t, quan s¸t thÊy l«ng xï, lÊy tay nhæ th× sÏ dông l«ng, ph©n láng, kÐm nhai l¹i... - §iÒu trÞ: dùa vµo nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t vµ kiÓm tra ®­îc, em ®iÒu trÞ nh­ sau: Dïng thuèc: Han-PertilB: 1 viªn/ 50kg P/ con, hoµ n­íc cho uèng kÕt hîp víi: Bcomplex: 1 gãi 100g/ con, hoµ n­íc cho uèng Bcomplex: 10ml/ con, tiªm b¾p cæ Vitamin B1 2,5%: 10ml/ con, tiªm b¾p cæ - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 1 lÇn - KÕt qu¶:+ Sè con ®iÒu trÞ: 8 + Sè con khái: 8 - ®¹t tû lÖ khái 100% A.6, BÖnh s¸t nhau ë bß. - Träng l­îng: tõ 170 - 180 kg/ con. - TriÖu chøng: quan s¸t thÊy cã nhau thai ë ngoµi ©m hé, dïng tay kiÓm tra th× thÊy c¸c nóm nhau con vÉn ch­a t¸ch khái nóm nhau mÑ, cã dÞch ch¶y ra tõ ©m hé mµu hång ®á cã mïi h«i, con vËt mÖt mái, kÐm ¨n... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së triÖu chøng quan s¸t vµ kiÓm tra ®­îc em ®iÒu trÞ nh­ sau: 1, Bãc nhau: dïng thñ thuËt ngo¹i khoa ®Ó bãc nhau b»ng tay (®eo g¨ng tay) ®Ó bãc tiÕt nhau. 2, Thôt röa tö cung, ©m ®¹o b»ng dung dÞch: Han-Iodine: 50ml/ 2,5 (l) n­íc/ 1 lÇn/ ngµy 3, Tiªm kh¸ng sinh chèng viªm: Penicillin: 20000 UI/ kg P/ 1 lÇn/ ngµy, tiªm b¾p 4, Dïng thuèc trî lùc, trî søc: Bcomplex: 10ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn, tiªm b¾p Vitamin B1 2,5%: 10ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn, tiªm b¾p Ch¨m sãc nu«i d­ìng con vËt tèt, vÖ sinh chuång tr¹i s¹ch sÏ... - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 2 - 3 ngµy liªn tôc - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 2 + Sè con khái: 2 - ®¹t tû lÖ khái 100% B. BÖnh ë lîn. B.1, BÖnh tiªu ch¶y: X¶y ra ë mäi løa tuæi, träng l­îng kh¸c nhau - TriÖu chøng: qua quan s¸t em thÊy ph©n láng, mïi thèi, cã mïi thèi kh¾m, ph©n dÝnh quanh lç hËu m«n, con vËt hÇu nh­ mÖt mái, kÐm ¨n, ®i l¹i chËm ch¹p... - §iÒu trÞ: dùa vµo nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t ®­îc, em ®iÒu trÞ nh­ sau: + Dïng thuèc: ENROFLOX.T: Lîn to: 1ml/ 10kg P/ ngµy/ 1 lÇn Lîn con: 1ml/ 5kg P/ ngµy/ 1 lÇn + Dïng thuèc trî lùc, trî søc: Bcomplex: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn Vitamin B1 2,5%: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn §iÖn gi¶i: 1 gãi 100g/ 50kg P/ ngµy Hé lý ch¨m sãc, nu«i d­ìng tèt, chuång tr¹i vÖ sinh s¹ch sÏ, kh« r¸o, kh«ng cho ¨n nh÷ng thøc ¨n giµu ®¹m... - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 ngµy liªn tôc. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 26 + Sè con khái: 24 - ®¹t tû lÖ 92,3% + Sè con kh«ng khái: 2 do bÖnh x¶y ra nhanh, ph¸t hiÖn muén nªn mÊt nhiÒu n­íc dÉn ®Õn chÕt. B.2, BÖnh tô huyÕt trïng. - Träng l­îng: kho¶ng tõ 25 - 30 kg/ con. - TriÖu chøng: con vËt bá ¨n ®ét ngét, n»m mét chç, hÇu nh­ mÖt mái, kÐm ¨n, ®i l¹i chËm ch¹p, sèt cao 40 - 41o , thë nhanh, thë khß khß, d­íi da cã nh÷ng ®iÓm tô huyÕt trïng mµu ®á vµ râ nhÊt lµ ë c¸c vïng da bông, da bÑn, m¾t ®á... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t ®­îc, em ®iÒu trÞ nh­ sau: + Dïng thuèc kh¸ng sinh: Kanamycine 10%: 1ml/ 5kg P/ ngµy Penicillin: 20000 UI/ Kg P/ ngµy + Dïng thuèc h¹ sèt: Analgin 30%; 10ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn + Dïng thuèc trî lùc, trî søc: Bcomplex: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn Vitamin B1 2,5%: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn Pha thuèc trî lùc, trî søc víi thuèc kh¸ng sinh ®Ó tiªm, buæi s¸ng pha Bcomplex víi kh¸ng sinh, buæi chiÒu pha B1 2,5% víi kh¸ng sinh, kÕt hîp víi ch¨m sãc nu«i d­ìng tèt, vÖ sinh s¹ch sÏ. C¸c lo¹i thuèc ®Òu tiªm b¾c cæ. - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 ngµy liªn tôc, ngµy ®Çu ®iÒu trÞ 2 lÇn/ ngµy, 2 ngµy sau ®iÒu trÞ 1 lÇn/ ngµy. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 7 + Sè con khái: 6 - ®¹t tû lÖ khái 85,71% + Sè con chÕt: 1 do bÖnh nÆng vµ gäi thó y muén nªn ®iÒu trÞ kh«ng khái dÉn ®Ôn chÕt. B.3, BÖnh ®ãng dÊu lîn. - Träng l­îng: kho¶ng tõ 30 - 35kg - TriÖu chøng: qua quan s¸t em thÊy con vËt mÖt mái, ñ rò, kÐm ¨n, chËm ch¹p, sèt cao 42oC, ch¶y n­íc m¾t, n­íc mòi, trªn da cã nh÷ng vÕt ®á râ nhÊt lµ ë vïng da bông, da bÑn... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t ®­îc vµ kh¸m l©m sµng, em ®­a ra c¸ch ®iÒu trÞ nh­ sau: + Dïng thuèc kh¸ng sinh: Penicillin: 20000 UI/ Kg P/ ngµy/ lÇn Streptomycine: 40mg/ kg/ ngµy/ lÇn + Dïng thuèc h¹ sèt: Analgin 30%: 10ml/ con/ 1 lÇn/ ngµy + Dïng thuèc trî lùc, trî søc: Bcomplex: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn Vitamin B1 2,5%: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn Pha thuèc trî lùc, trî søc víi thuèc kh¸ng sinh ®Ó tiªm, c¸c lo¹i thuèc ®Òu tiªm ë b¾p cæ. Hé lý: ch¨m sãc, nu«i d­ìng con vËt tèt, chuång tr¹i vÖ sinh s¹ch sÏ, kh« r¸o... - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 ngµy liªn tôc, ngµy ®Çu ®iÒu trÞ 2 lÇn/ ngµy, hai 2 ngµy sau ®iÒu trÞ 1 lÇn/ ngµy. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 3 + Sè con khái: 3 - ®¹t tû lÖ khái 100% do bÖnh ph¸t hiÖn sím vµ ®iÒu trÞ sím. B.4, BÖnh lîn c¬n Øa ph©n tr¾ng. BÖnh x¶y ra ®èi víi lîn con theo mÑ, cô thÓ lµ 15 ngµy tuæi vµ 17 ngµy tuæi. - TriÖu chøng: qua quan s¸t thÊy con vËt ®i l¹i chËm ch¹p, mÖt mái, ph©n láng mµu vµng hay mµu tr¾ng x¸m dÝnh quanh lç hËu m«n vµ nÒn chuång, con vËt bó kÐm råi bá bó, da th«, l«ng xï, vµo chuång göi thÊy mïi h«i, tanh... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t ®­îc, em ®­a ra c¸ch ®iÒu trÞ nh­ sau: + Dïng thuèc: Genta-tylo: 1ml/ 5kg P/ ngµy/ 2 lÇn Bcomplex: 3ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn Vitamin B1 2,5%: 3ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn Thuèc trÞ ly, Øa ch¶y: 1g/ 5kg TT/ ngµy/ 2 lÇn C¸c thuèc ®Òu tiªm b¾p cæ. + Hé lý ch¨m sãc, nu«i d­ìng con vËt, chuång tr¹i, vÖ sinh s¹ch sÏ, kh« r¸o, kh«ng cho lîn tiÕp xóc víi n­íc... - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 ngµy liªn tôc, ngµy ®Çu ®iÒu trÞ 2 lÇn/ ngµy, 2 ngµy sau ®iÒu trÞ 1 lÇn/ ngµy. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 23 + Sè con khái: 21 - ®¹t tû lÖ khái 91,30% + Sè con chÕt: 2 - do bÖnh nÆng mÊt nhiÒu n­íc dÉn ®Ôn chÕt vµ do gäi thó y muén. B.5, BÖnh s­ng mÆt, phï ®Çu lîn con. BÖnh th­êng x¶y ra ®èi víi lîn con theo mÑ, cô thÓ lµ lîn con 30 vµ 40 ngµy tuæi. - TriÖu chøng: qua quan s¸t thÊy con vËt mÖt mái, ®i l¹i chËm ch¹p, hÇu nh­ kÐm ¨n, da nhît nh¹t, ph©n mµu vµng láng, thèi kh¾m, m¾t ®á s­ng... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t ®­îc, em ®­a ra c¸ch ®iÒu trÞ nh­ sau: + Hé lý: ch¨m sãc nu«i d­ìng tèt, chuång tr¹i vÖ sinh s¹ch sÏ, c¸ch ly nh÷ng con bÞ bÖnh nÆng sang ë chuång kh¸c vµ cho n»m ë chç tèi, chËt ®Ó lîn Ýt vËn ®éng vµ ®iÒu trÞ riªng. + Dïng thuèc: Genorfcoli: 1ml/ 5kg TT/ ngµy, tiªm b¾p cæ Bcomplex: 3ml/ con/ 1 lÇn/ ngµy, tiªm b¾p cæ Vitamin B1 2,5%: 3ml/ 1 lÇn/ ngµy, tiªm b¾p cæ §iÖn gi¶i: gãi 100g/ 50kg TT/ lÇn/ ngµy, hoµ n­íc cho uèng - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 ngµy liªn tôc, ngµy ®Çu ®iÒu trÞ 2 lÇn/ ngµy, 2 ngµy sau ®iÒu trÞ 1 lÇn/ ngµy. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 21 + Sè con khái: 20 + Sè con chÕt: 1 - do bÖnh nÆng vµ gäi thó y muén nªn kh«ng ®iÒu trÞ kÞp thêi. B.6, BÖnh giun ®òa lîn. - Träng l­îng: tõ 10 - 25kg/ con - TriÖu chøng: quan s¸t thÊy con vËt gÇy cßm, da th«, l«ng xï, nh­ng kh«ng rông, bông áng, ph©n láng, kÐm ¨n... - §iÒu trÞ: dùa trªn nh÷ng biÓu hiÖn quan s¸t ®­îc em ®iÒu trÞ nh­ sau: Dïng thuèc: Levamgsol 7,5%: 1ml/ 10kg TT/ 1 lÇn Bcomplex: 5ml/ con/ 1 lÇn Vitamin B1 2,5%: 5ml/ con/ 1 lÇn C¸c thuèc ®Òu tiªm b¾p cæ. - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 1 lÇn - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 27 + Sè con khái: 27 - ®¹t tû lÖ 100% B.7, BÖnh viªm phÕ qu¶n phæi. BÖnh x¶y ra ë mäi løa tuæi ë lîn - TriÖu chøng: quan s¸t thÊy con vËt mÖt mái, kÐm ¨n, ®i l¹i, chËm ch¹p, khã thë, thë khß khß, ho khan... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t ®­îc, em ®iÒu trÞ nh­ sau: + Dïng thuèc: Tylosin-50: 2ml/ 10kg P/ ngµy/ lÇn Bcomplex: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn Vitamin B1 2,5%: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn C¸c thuèc ®Òu tiªm b¾p cæ. + Hé lý: ch¨m sãc, nu«i d­ìng tèt, chuång tr¹i vÖ sinh s¹ch sÏ, kh« r¸o, nh÷ng con bÞ bÖnh th× nhèt riªng ®Ó ®iÒu trÞ... - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 3 - 4 ngµy liªn tôc, ngµy ®Çu ®iÒu trÞ 2 lÇn/ ngµy, 2 ngµy sau ®iÒu trÞ 1 lÇn/ ngµy. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 14 + Sè con khái: 12 - ®¹t tû lÖ 85,71% + Sè con chÕt: 2 - do bÖnh nÆng vµ gäi thó ý muén nªn ®iÒu trÞ kh«ng khái. B.8, BÖnh viªm tö cung ë lîn n¸i. - Träng l­îng: 80kg - TriÖu chøng: quan s¸t thÊy cã dÞch viªm mµu tr¾ng ®ôc, mµu vµng ch¶y ra tõ ©m hé mïi h«i, tanh, con vËt mÖt mái, kÐm ¨n, mÖt mái, tiÕt s÷a kÐm... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t ®­îc, em ®­a ra ph­¬ng ph¸p ®iÒu trÞ nh­ sau: 1, Thôt röa tö cung ©m ®¹o b»ng dung dÞch: Han-Iodine: 20ml/ 1 (l) n­íc/ lÇn 2, Tiªm kh¸ng sinh chèng viªm: Lincomycine 10%: 1ml/ 10kg P/ ngµy / 2 lÇn 3, Dïng thuèc kÝch thÝch tiÕt s÷a vµ ®Èy c¸c chÊt viªm trong tö cung ra ngoµi: Cxytoxin: 4ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn 4, Dïng thuèc trî lùc, trî søc: Bcomplex: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn Vitamin B1 2,5%: 5ml/ con/ ngµy/ 1 lÇn C¸c thuèc ®Òu tiªm b¾p cæ. - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ 2 ng¸y liªn tôc, ngµy ®Çu ®iÒu trÞ 2 lÇn/ ngµy, ngµy sau ®iÒu trÞ 1 lÇn. - KÕt qu¶: + Sè con chÕt: 1 + Sè con khái: 1 ®¹t tû lÖ 100% C. BÖnh ë chã. C.1, BÖnh ghÎ. - Träng l­îng: tõ 10 - 12kg/ con. - TriÖu chøng: con vËt ngøa ng¸y, cä lung tung, rông l«ng thµnh tõng ®¸m, mét sè môn ghÎ mäng n­íc råi vì ch¶y n­íc mµu vµng... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t ®­îc, em ®­a ra ph­¬ng ph¸p ®iÒu trÞ nh­ sau: + Dïng thuèc trÞ bÖnh: Bivor-mectin 0,25%: 1ml/ 8kg TT/ 1 lÇn Hanmectin-25: 1ml/ 10kg TT/ 1 lÇn. + Dïng thuèc bæ: Bcomplex: 5ml/ con/ 1 lÇn Vitamin B1 2,5%: 5ml/ con/ 1 lÇn C¸c thuèc ®Òu tiªm d­íi da. - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ chØ 1 lÇn. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 3 + Sè con khái: 3 - ®¹t tû lÖ khái 100% C.2, BÖnh giun ®òa. - Träng l­îng: 10kg/ con - TriÖu chøng: quan s¸t thÊy con vËt gÇy cßm, bông áng, da th«, l«ng xï, dïng tay kiÓm tra niªm m¹c m¾t thÊy nhît nh¹t, kÐm ¨n... - §iÒu trÞ: trªn c¬ së nh÷ng biÓu hiÖn triÖu chøng quan s¸t vµ kh¸m l©m sµng, em ®iÒu trÞ nh­ sau: Dïng thuèc: c¸c thuèc ®Òu tiªm d­íi da Levamgsol 7,5%: 1ml/ 10kg TT/ 1 lÇn Bcomplex: 5ml/ con/ 1 lÇn Vitamin B1 2,5%: 5ml/ con/ 1 lÇn - LiÖu tr×nh: ®iÒu trÞ chØ mét lÇn. - KÕt qu¶: + Sè con ®iÒu trÞ: 2 + Sè con khái: 2 - ®¹t tû lÖ khái 100%. Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh thùc tËp, em cßn tham gia mét sè c«ng t¸c kh¸c trong ®iÒu trÞ nh­ mæ Hecni dÞch hoµn do thiÕn gia sóc ®ùc kh«ng ®óng kü thuËt, thiÕn lîn ®ùc 20 ngµy tuæi, bÊm r¨ng lanh lîn con ®Òu thu ®­îc kÕt qu¶ tèt: Mæ Hecni: 2 con ThiÕn lîn ®ùc ngoµi 20 tuæi: 16 con BÊm r¨ng lanh: 23 con Tiªm s¾t: 23 con B¶ng IV: tæng hîp kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh gia sóc. Stott STT Tªn bÖnh Thuèc ®iÒu trÞ LiÒu l­îng §iÒu trÞ (con) Khái (con) Tû lÖ (%) 1. Tô huyÕt trïng tr©u bß. Kanatialin 10% Kanamycin 10% Anagin 30% Bcomplex Vitamin B1 2.5% 1ml/10kg TT/2 lÇn 1ml/10kg TT/2lÇn 5ml/con/lÇn/ngµy 10ml/con/lÇn/ngµy 10ml/con/lÇn/ngµy 5 5 100 2. BÖnh tiªu ch¶y ë bß EnRofloc-T Enzo-20 T-colivet Atropin 0.1% Bcomplex 1ml/10kg TT/ngµy 1ml/8kg TT/ngµy 50g/100kgTT/ngµy 4ml/100kgTT/ngµy 10ml/con/ngµy 9 9 100 3. BÖnh ch­íng h¬i d¹ cá ë bß MgSo4 Nacl Bcomplex Strychnin-B1 100g/0.5ln­íc/lÇn 50g/0.5l n­íc/lÇn 10ml/lÇn/ngµy 10ml/lÇn/ngµy 1 1 100 4. BÖnh viªmtö cung ë bß Han-Iodne 10% Lincomycine Oxytcxin ADE-Bcomplex VitaminB1 2.5% 20 ml/1(l) n­íc 8ml/100kg TT/lÇn 5ml/con/lÇn. 10ml/con/lÇn 10ml/con/lÇn 7 7 100 5. BÖnh s¸n l¸ gan tr©u bß Han-DertinB ADE -Bcomlex 1viªn/50kgTT 100ml/con/lÇn 7 7 100 6. BÖnh ký sinh trïng ®­êng m¸u Azidin ADE-Bcomlex 100ml/con/lÇn 2 2 100 7. BÖnh s¸t nhau ë bß HanIodeine 10% Novoca in Lincomycine Bcomplex Vitamin B1 2.5% 50ml/2.5 l n­íc/lÇn 2ml/con/lÇn 5ml/con/lÇn 10ml/ con/lÇn 10ml/ con/lÇn 10 10 100 8. BÖnh gÎ ë tr©u bß Hanmectin 25 Bcomplex Vitamin A 1ml/1.25kgTT 10ml/con/lÇn 10ml/con/lÇn 2 2 100 9. BÖnh tô huyÕt trïng ë lîn Kanmycin Anagin 30% Mg-cafort ADE-Bcomplex 1ml/5kgTT/lÇn 10ml/con/lÇn 10ml/con/lÇn 5ml/con/lÇn 7 6 85.71 10. BÖnh tiªu ch¶y lîn Enzo-20% ADE-Bcomplex Vitamin B1 25% §iÖn gi¶i Lîn to:1ml/10kgTT Lîncon:1ml/5kgTT 5ml/con/lÇn/ngµy 5ml/con/lÇn/ngµy 100g/50kgTT/ngµy 18 16 88.89 11. BÖnh giun ®òa lîn Levamysol ADE-Bcomplex 1ml/10kgTT/lÇn 5ml/con/lÇn 10 10 100 12. BÖnh ®ãng dÊu lîn Penicilline Streptomycine Anagin 30% Bcomplex vitaminB1 25% 20.000UI/kgTT 40mg/kgTT 10ml/con/lÇn 5ml/con/lÇn5ml/con/lÇn 2 2 100 13. BÖnh viªm phÕ qu¶n phæi Tylosin -50 Kanamycin ADE -Bcomplex 20ml/10kgTT/lÇn 1ml/10kgTT/lÇn 5ml/con/lÇn 18 16 89.89 14. BÖnh viªm tö cung lîn n¸i Han Iode10% Oxytoxin Anagin30% Lincomycin 10% Bcomplex Vitamin B1 2.5% 20ml/1 ln­íc 4ml/con /lÇn 10ml/con/lÇn 1ml/10kgTT/lÇn 5ml/con/lÇn 5ml/con/lÇn 1 1 100 15. BÖnh b¹i liÖt sau khi ®Î ë lîn c¸i Mg –ca fort Strychini –B1 Mg –Calci B12 10ml/con/lÇn 10ml/con/lÇn 10ml/con/lÇn 3 1 33.3 16. BÖnh lîn con ph©n tr¾ng Enzo -20 Thuèc ®Æc trÞ ADE-Bcomplex §iÖn gi¶i 1ml/5kgTT/lÇn 1g/5kgTT/lÇn 5ml/con/lÇn 100g/2lÇn/ngµy 22 20 90.9 17. BÖnh s­ng mÆt phï ®Çu lîn con Genov coli Bcomplex glucoC §iÖn gi¶i 1ml/5kgTT 5ml/con/lÇn 5ml/con/lÇn 100g/2lÇn/ngµy 21 20 95.23 18. Giun ®òa chã Levamysol75% ADE-Bcomplex 1ml/10kgTT/lÇn 5ml/con/lÇn 2 2 100 19 BÖnh gÎ ë chã Bivemectin0.25% Hanmectin 25 ADE-Bcomplex 1ml/8kgTT/lÇn 1ml/10kgTT/lÇn 5ml/con/lÇn 2 2 100 20. BÖnh ch­íng h¬i ë chã Mg cafort ADE- Bcomplex Magie 5ml/con/lÇn/ngµy 5ml/con/lÇn/ngµy 1g/0.25 ln­íc 1 1 100 Qua b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh cho gia sóc. Em nhËn thÊy trªn ®Þa bµn x· Hång Th¸i vÉn cßn mét sè bÖnh x¶y ra nh­ bÖnh tô huyÕt trïng, bÖnh tiªu ch¶y, bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng, bÖnh s­ng mÆt phï ®Çu ë lîn con... th­êng x¶y ra do vÖ sinh chuång tr¹i kh«ng ®¶m b¶o lµ nguyªn nh©n ®Ó cho mÇm bÖnh ph¸t triÓn. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ nhê vµo sù cè g¾ng häc hái, tÝch luü nh÷ng kiÕn thøc, kinh nghiÖm mµ b¶n th©n ®· ®¹t ®­îc qua sù chØ b¶o d¹y dç cña thÇy c« gi¸o khoa Ch¨n nu«i - thó y. Cïng sù gióp ®ì cña UBND, bµ con nh©n d©n x· Hång Th¸i vµ b¹n bÌ ®· gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh thùc tËp ë c¬ së.Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, th× em cßn ph¶i cè g¾ng häc hái, rÌn luyÖn tay nghÒ, tÝch luü kinh nghiÖm nhiÒu h¬n n÷a ®Ó n©ng cao tay nghÒ, t¹o sù tin t­ëng cho bµ con nh©n d©n. III/ kÕt luËn vµ ®Ò nghÞ. 1- KÕt luËn: Qua thêi gian thùc tËp t¹i x· Hång Th¸i - huyÖn ViÖt Yªn - tØnh B¾c Giang. Em ®· nhËn ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa Ch¨n nu«i - thó y. thÇy gi¸o h­íng dÉn: NguyÔn §øc D­¬ng. UBND, c¸n bé thó y x·, vµ b¹n bÌ ®· gióp ®ì em hoµn thµnh tèt ®ît thùc tËp. Qua ®ã em ®· vËn dông nh÷ng kiÕn thøc häc ®­îc ë tr­êng, líp vµo trong thùc tÕ s¶n xuÊt, ®ång thêi cñng cè vµ n©ng cao tay nghÒ ®Ó khi ra tr­êng phôc vô cho b¶n th©n vµ cho x· héi. Trong thêi gian thùc tËp ë ®Þa ph­¬ng em ®· häc hái ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm quý b¸u trong thùc tÕ s¶n xuÊt. Nh­ng bªn c¹nh ®ã em vÉn cßn mét sè bì ngì khi ¸p dông nh÷ng kiÕn thøc lý thuyÕt vµo thùc tÕ s¶n xuÊt ... V× vËy b¶n th©n em ph¶i häc hái, cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a ®Ó trë thµnh mét c¸n bé thó y ®¸ng tin cËy. 2- §Ò nghÞ: * Víi ®Þa ph­îng: CÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn ngµnh ch¨n nu«i - thó y nh­: + §Çu t­ vèn cho ng­êi d©n ph¸t triÓn ch¨n nu«i. + Quan t©m ®Õn c«ng t¸c thó y nh­ tæ chøc ®Èy m¹nh tiªm phßng, vÖ sinh phßng bÖnh... ®Ó h¹n chÕ dÞch bÖnh x¶y ra n©ng cao kinh tÕ trong ch¨n nu«i. + Th­êng xuyªn më c¸c líp häc khuyÕn n«ng mêi c¸c c¸n bé ch¨n nu«i - thó y vÒ phæ biÕn h­íng dÉn bµ con trong ch¨n nu«i. + KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn ch¨n nu«i. * Víi nhµ tr­êng: Nhµ tr­êng nªn kÕt hîp víi c¸c khoa tæ chøc cho häc sinh, sinh viªn ®i thùc tËp nhiÒu h¬n n÷a ®Ó cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi thùc tÕ nhiÒu h¬n nh»m n©ng cao tay nghÒ vµ n¾m v÷ng kiÕn thøc lý thuyÕt, häc hái kinh nghiÖm trong nh©n d©n. §Ó sau khi ra tr­êng häc sinh sÏ n¾m v÷ng vµ tù tin vµo tay nghÒ cña m×nh. X· Hång Th¸i - ViÖt Yªn lµ ®Þa ®iÓm thùc tËp tèt cho häc sinh, sinh viªn, v× vËy nhµ tr­êng nªn bè trÝ nhiÒu kho¸ häc sinh, sinh viªn vÒ thùc tËp MÆc dï ®· cè g¾ng hÕt m×nh, ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng nh­ng còng khã cã thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy, em mong c¸c thÇy, c«, c¸c c¸n bé thó y huyÖn, x· vµ c¸c ban ngµnh ®oµn thÓ, bµ con nh©n d©n ë ®Þa ph­¬ng th«ng c¶m vµ bá qua. Em høa sau khi ra tr­êng sÏ lµ mét c¸n bé thó y cã phÈm chÊt, ®¹o ®øc tèt vµ cã tay nghÒ v÷ng vµng ®Ó phôc vô x· héi. Tµi liÖu kham kh¶o 1. TS NguyÔn Träng Kim - Bµi gi¶ng vi sinh vËt truyÒn nhiÔm (l­u hµnh néi bé). 2. TS Bïi ThÞ Tho, BSTY NguyÔn ThÞ Anh §µo - Gi¸o tr×nh d­îc lý thó y 3 Gi¸o tr×nh gièng vµ kü thuËt truyÒn gièng .Bé N«ng NghiÖp Vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n.Tr­êng trung häc Kü ThuËt N«ng NghiÖp TW. 4. Bµi gi¶ng s¶n khoa gia sóc .Tr­êng §¹i Häc N«ng L©m Th¸i Nguyªn. 5. . PTS Ph¹m Sü L¨ng, TS Lª ThÞ Tµi. Thùc hµnh ®iÒu trÞ thó y 6. TS .BS NguyÔn §øc L­u, TS.BS NguyÔn H÷u Vò - Thuèc thó y va c¸ch sö dông -C«ng ty cæ phÇn d­îc vµ vËt t­ thuèc thó y. 7.Phßng vµ trÞ bÖnh ë gia sóc gia cÇm (nhµ xuÊt b¶n thanh ho¸). 8. NguyÔn xu©n TÞnh - NguyÔn B¸ Mïi -Sinh lý gia sóc .Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr­êng §¹i Häc N«ng NghiÖp I. 9. Lª Minh H¶i - Vai trß yÕu tè chuång tr¹i trong ch¨n nu«i t¹p chÝ ch¨n nu«i sè 1-1998. 10. Lª Minh TrÝ - BÖnh tiªu ch¶y ë gia sóc NXB n«ng nghiÖp 1995 . 11. Ph¹m Sü N¨ng – Phan §Þch L©n -CÈm nang ch¨n nu«i lîn NXB n«ng nghiÖp 1995 . 12. Tr­¬ng L¨ng - H­íng dÉn ®iÒu trÞ c¸c bÖnh ë lîn NXB n«ng nghiÖp 1997. môc lôc