Các phương thức chăn nuôi và công tác thú y để đạt hiệu quả nhất trong chăn nuôi

0 ®Õn 300 con nh÷ng hé nµy cã diÖn tÝch ®Êt réng x©y trang tr¹i theo kiÓu c«ng nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã nh÷ng hé gia ®×nh nu«i vµi con, vµi chôc con ®Ó c¶i thiÖn b÷a ¨n cho gia ®×nh, tËn dông thãc lóa v·i, c¬m thõa… VÒ chuång tr¹i ch¨n nu«i ®a sè cßn t¹m bî nh­ x©y tËn dông d­íi ch©n cÇu thang, trªn g¸c chuång lîn…ngoµi ra mét sè hé ®· x©y kiªn cè ®a sè c¸c hé nµy ch¨n nu«i theo h×nh thøc b¸n c«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp…Ngoµi ch¨n nu«i gµ th× trong x· cßn cã nhiÒu hé ch¨n nu«i vÞt, ngan .. nu«i th¶ tù do ®Ó lÊy trøng vµ lÊy thÞt. Thu nhËp cña ng­êi d©n tõ ch¨n nu«i gia cÇm: hiÖn nay c¸c s¶n phÈm thÞt trøng cu¶ giai cÇm trªn thÞ tr­êng ®ang cã gi¸ trÞ ®iÒu nµy ®· vµ ®ang thóc ®Èy quy m« ch¨n nu«i gia cÇm, còng gãp phÇn kh«ng nhá trong thu nhËp cña gia ®×nh. §èi víi nh÷ng hé ch¨n nu«i theo quy m« lín th× ®©y chÝnh lµ nguån thu nhËp chÝnh. B¶ng I. §iÒu tra c¬ b¶n ®µn gia sóc, gia cÇm cña ph­êng Thä X­¬ng N¨m Lo¹i gia sóc, gia cÇm(con) Lîn Gia cÇm Gia sóc kh¸c §ùc gièng N¸i ThÞt Gµ VÞt Ngan Bß Tr©u Chã mÌo 2006 12 315 2231 4320 1452 1025 396 16 264 16 2007 7 345 2306 4012 2810 618 442 11 401 35 Quý I 2008 2 442 2513 2370 2357 304 258 8 370 21 NhËn xÐt: Nh×n vµo b¶ng I ta thÊy kÕt qu¶ ®iÒu tra sè gia sóc, gia cÇm qua 2 n¨m gÇn ®©y vµ quý I n¨m 2008 trong toµn ph­êng cã sù biÕn ®éng kh«ng ®Òu. Ch¨n nu«i tr©u bß: ®µn tr©u cã xu h­íng gi¶m dÇn vÒ sè l­îng, cßn ®µn bß cã xu h­íng t¨ng lªn vÒ sè l­îng, nguyªn nh©n thÞt bß ®­îc ­a chuéng h¬n thÞt tr©u vµ nguån thu nhËp tõ ch¨n nu«i bß cao h¬n ch¨n nu«i tr©u. Qua b¶ng I cho ta thÊy sè l­îng ®µn tr©u gi¶m xuèng n¨m 2006 – 2007 sè l­îng ®µn tr©u gi¶m xuèng 5 con tõ n¨m 2007 – 2008 sè l­îng ®µn tr©u gi¶m xuèng tiÕp 3 con. Ng­îc l¹i ®µn bß l¹i t¨ng lªn t­¬ng ®èi cao tõ n¨m 2006 – 2007 sè l­îng ®µn bß t¨ng lªn tõ 46 con. Nh­ng tõ n¨m 2007 – 2008 sè l­îng ®µn bß l¹i gi¶m nguyªn nh©n lµ do ®ît rÐt ®Ëm rÐt h¹i th¸ng 1 n¨m 2008 võa qua ®· lµm chÕt mét sè l­îng tr©u bß kh¸ lín, lµm thiÖt h¹i rÊt nhiÒu cho ng­êi ch¨n nu«i . - Ch¨n nu«i lîn: cã xu h­íng t¨ng lªn râ rÖt v× ®©y lµ nguån cung cÊp thùc phÈm chÝnh cho ng­êi d©n vµ ®em l¹i nguån thu ®¸ng kÓ ®èi víi kinh tÕ hé gia ®×nh. C¬ cÊu ®µn lîn cña ph­êng ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng I nhËn thÊy n¨m 2006 – 2008 sè l­îng lîn ®ùc gi¶m xuèng cßn sè ®µn lîn thÞt vµ lîn n¸i t¨ng lªn. Nguyªn nh©n do gi¸ lîn t¨ng nªn ng­êi d©n tËp trung vµo nu«i lîn nhiÒu h¬n ®Æc biÖt lµ lîn n¸i sinh s¶n ®Ó cung cÊp gièng cho thÞ tr­êng. - Ch¨n nu«i gia cÇm: Ch¨n nu«i gia cÇm rÊt phæ biÕn trong mçi hé gia ®×nh, nã gãp phÇn n©ng cao thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng gia ®×nh. Quan b¶ng I cho ta thÊy sè l­îng ®µn gia cÇm qua c¸c n¨m gi¶m xuèng ®¸ng kÓ. Nguyªn nh©n lµm tæng ®µn gia cÇm gi¶m lµ do viÖc tr¶i qua ®ît dÞch cóm. DÞch cóm x¶y ra lµm tæn thÊt nÆng nÒ tíi víi ngµnh ch¨n nu«i vµ ®Ó phôc håi l¹i sè l­îng ®µn gia cÇm th× ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian. - Ch¨n nu«i chã: Do nhu cÇu vÒ thÞt chã vµ nu«i chã tr«ng nhµ cho lªn sè l­îng chã còng t¨ng lªn. Nã ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng I sè l­îng ®µn chã n¨m 2006 -2007 t¨ng 140 con. HiÖn nay ng­êi d©n ®· tËp chung vµo ch¨n nu«i chã nhiÒu h¬n, cã hé nu«i 5 – 7 con, ng­êi d©n nu«i ®· lµm còi, chuång ®Ó nhèt nh»m ®¶m b¶o søc khoÎ cho ng­êi xung quanh. MÆt kh¸c vÉn cßn mét sè hé nu«i 1-2 con vÉn th¶ r«ng, kh«ng xÝch, lµm ¶nh h­ëng ®Õn m«i tr­êng, mÊt an toµn cho ng­êi d©n. III. T×nh h×nh thó y. 1. C«ng t¸c phßng bÖnh. 1.1. Phßng b»ng Vaccine. Tiªm vaccine lµ ®­a mét l­îng kh¸ng nguyªn vµo c¬ thÓ con vËt ®Ó t¹o thµnh miÔn dÞch chèng l¹i mÇm bÖnh. §ã lµ biÖn ph¸p ng¨n chÆn dÞch bÖnh x¶y ra ®¶m b¶o cho vËt nu«i, nh­ vËy muèn cã mét ®µn gia sóc gia cÇm khoÎ m¹nh th× viÖc tiªm phßng lµ rÊt cÇn nh­ng viÖc tiªm phßng ph¶i tu©n theo chu kú cña nã. ChÝnh v× vËy th­êng Thä X­¬ng ®Æc biÖt quan t©m chó träng ®Õn c«ng t¸c nµy. Víi m¹ng l­íi thó y ®­îc ph©n bè t­¬ng ®èi hîp lý gåm cã mét tr­ëng thó y ph­êng vµ 3 thó y viªn ho¹t ®éng trong toµn ph­êng do ®ã viÖc phßng vµ ch÷a bÖnh cña nh©n d©n ®­îc thuËn tiÖn vµ kÞp thêi. Hµng n¨m ph­êng cã tæ chøc c¸c ®ît tiªm phßng: DÞch t¶, Tô huyÕt trïng, D¹i, H5N1 cho tr©u, bß , lîn, chã, vµ gµ. Víi c¬ cÊu hÕt søc chÆt chÏ lµ tr­ëng thó y ph­êng lÊy vaccine ë tr¹m thó y ®Ó vÒ cho c¸c thó y viªn vµ ph©n tõng vïng tiªm cho thó y viªn. Do ®ã 1 n¨m ph­êng ®· tiªm phßng ®­îc mét sè l­îng ®¸ng kÓ gia sóc, gia cÇm. KÕt qu¶ tiªm phßng: §Ó tr¸nh ®­îc nh÷ng ®iÒu ®¸ng tiÕc x¶y ra trong c«ng t¸c phßng bÖnh cho ®µn gia sóc, gia cÇm ph­êng ®· tæ chøc c¸c cuéc tiªm phßng cho ®µn vËt nu«i cña bµ con nh©n d©n cho toµn ph­êng. Ban thó y ph­êng ®· kÕt hîp cïng víi bµ con nh©n d©n, ban c«ng an trong ph­êng vµ c¸c tr­ëng ban ngµnh, ®oµn thÓ kªu gäi, thóc ®Èy bµ con nh©n d©n b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn ®¹i chóng vÒ viÖc tiªm phßng cho ®µn gia sóc, gia cÇm ®· chøng tá mäi ho¹t ®éng cña c¸c ban ngµnh ®oµn thÓ lµ cã hiÖu qu¶ nh­ng ch­a ®¹t ®­îc mong muèn cña ban thó y ph­êng vµ c¸c ban ngµnh. Qua ®iÒu tra em thu ®­îc kÕt qu¶ tiªm phßng cho ®µn gia sóc gia cÇm qua 3 n¨m gÇn ®©y. B¶ng II. KÕt qu¶ tiªm phßng cho gia sóc, gia cÇm qua 3 n¨m. N¨m Lo¹i gia sóc, gia cÇm Tæng sè gia sóc, gia cÇm (con) Lo¹i vaccine Sè ®­îc tiªm ( con) TØ lÖ (%) 2006 Tr©u, bß 412 THT 165 39,1 LMLM 142 34,4 Lîn 2558 DÞch t¶ 1905 39,2 THT 1173 45,9 Chã, mÌo 280 D¹i 258 92,1 Gia cÇm 6797 H5N1 4382 64,4 2007 Tr©u, bß 453 THT 306 67,5 LMLM 263 58 Lîn 2658 DÞch t¶ 1326 49,8 Chã, mÌo 436 D¹i 236 54,1 Gia cÇm 7440 H5N1 5613 75,4 Quý I 2008 Tr©u 266 THT 136 51,1 Lîn 2937 DÞch t¶ 1603 54,5 THT 1547 52,6 PRRS 986 33,5 Chã, mÌo 391 D¹i 159 40,6 Gia cÇm 5031 H5N1 3156 62,1 * NhËn xÐt: qua b¶ng II ta thÊy tØ lÖ tiªm phßng trªn ®Þa bµn cßn thÊp, tØ lÖ tiªm phßng hµng n¨m ch­a ®¹t yªu cÇu, vËy nguyªn nh©n lµ do ®©u? Qua t×m hiÓu em thÊy cã mét sè lý do dÉn ®Õn tØ lÖ tiªm phßng cßn thÊp lµ nh­ sau: + VÒ phÝa tæ chøc: ®éi ngò thó y c¬ së cßn máng nªn kh©u vËn ®éng ®Õn ng­êi d©n cßn nhiÒu h¹n chÕ. + VÒ phÝa ng­êi d©n tØ lÖ tiªm phßng cao hay thÊp chñ yÕu lµ do ý thøc cña hä trong viÖc phßng chèng dÞch bÖnh cho ®µn vËt nu«i lµ ch­a cao, ®a sè hä tõ chèi tiªm phßng ®­a ra mäi lý do ®Ó tõ chèi nh­: bß hay lîn nhµ t«i míi lÊy tinh, ®ang cã chöa, s¾p ®Î. Mµ nÕu cã tiªm phßng th× còng chØ chèng ®èi mµ th«i. Bªnh c¹nh ®ã mét sè hé gia ®×nh ch¨n nu«i víi quy m« lín, gia ®×nh cã ý thøc b¶o vÖ søc khoÎ cho ®µn vËt nu«i th× hä tù mua vaccine vÒ tiªm phßng bëi thÕ mµ tØ lÖ tiªm phßng ®¹i trµ kh«ng ®­îc cao. 1.2. VÖ sinh phßng bÖnh. C«ng t¸c vÖ sinh phßng bÖnh t¹i c¬ së lu«n ®­îc ®Èy m¹nh, ph­êng th­êng xuyªn tæ chøc, khö trïng, kiÓm tra, kiÓm dÞch trªn ®Þa bµn toµn ph­êng. Ph­êng ®· x©y dùng ®­îc hÖ thèng cèng r·nh ë c¸c th«n ®Ó ®­a n­íc th¶i, chÊt th¶i ®æ ra råi xö lý ®Ó tr¸nh « nhiÔm m«i tr­êng, ®ång thêi ph­êng cßn tæ chøc c¸c buæi vÖ sinh ®­êng lµng ngâ xãm, kh¬i cèng r·nh ph¸t quang bôi rËm ®Ó cho ký sinh trïng, ®éng vËt m«i giíi, c«n trïng chuyÒn bÖnh kh«ng cßn n¬i c­ tró. C«ng t¸c phßng bÖnh nh­ vËy kh«ng nh÷ng lµm s¹ch m«i tr­êng xung quanh mµ cßn tÝch cùc vµo viÖc phßng bÖnh t¹i c¬ së. C¸c chÊt th¶i vµ s¶n phÈm phô cña ngµnh ch¨n nu«i ®­îc sö lý b»ng c¸ch gom ®èt, ñ v«i, ñ nhiÖt, theo ®óng quy ®Þnh kü thuËt. C¸c con vËt khi m¾c bËnh truyÒn nhiÔm mµ bÞ chÕt cã kh¶ n¨ng truyÒn bÖnh sang cho ng­êi vµ vËt nu«i xung quanh ®Òu ®­îc xö lý theo quy ®Þnh kiÓm dÞch thó y. 1.3. C«ng t¸c vÖ sinh thó y, kiÓm so¸t, giÕt mæ ®éng vËt. a. C«ng t¸c vÖ sinh thó y. Trong c«ng t¸c vÖ sinh thó y gi÷ mét vai trß rÊt quan träng, nã gãp phÇn lµm gi¶m chi phÝ ch¨n nu«i vµ ng¨n chÆn dÞch bÖnh x¶y ra trªn ®µn gia sóc, gia cÇm ®em l¹i thµnh c«ng cho ch¨n nu«i. ë ph­êng Thä X­¬ng ngoµi nh÷ng gia ®×nh ch¨n nu«i víi quy m« lín th× nh×n chung c¸c hé n«ng d©n trong toµn ph­êng ®Òu ch¨n nu«i víi sè l­îng Ýt, ch­a tËp chung mµ chØ ph©n bè theo tõng hé gia ®×nh nªn viÖc vÖ sinh thó y cho ®µn gia sóc gia cÇm phô thuéc vµo sù hiÓu biÕt cña tõng hé gia ®×nh. Qua viÖc ®¸nh gi¸ c«ng t¸c vÖ sinh thó y cña c¸c gia ®×nh cho thÊy. VÒ chuång tr¹i: NÒn chuång cßn chøa ph©n vµ n­íc tiÓu, hè ®ùng ph©n kh«ng ®­îc t¸ch rêi nªn hµm l­îng khÝ H2S, NH3, CO2 ë chuång cßn cao ¶nh h­ëng tíi søc khoÎ con vËt. VÒ thøc ¨n: Thøc ¨n ®­îc vÖ sinh t­¬ng ®èi tèt, kh«ng cã t×nh tr¹ng sö dông thøc ¨n «i, mèc, thiu nh­ng viÖc vÖ sinh m¸ng ¨n ch­a ®­îc tèt, ®«i khi cßn ®Ó thøc ¨n thõa trong m¸ng ¨n. VÒ n­íc uèng: Tr©u, bß víi ph­¬ng thøc ch¨n th¶ tù do lµ chñ yÕu nªn viÖc Tr©u bß uèng n­íc ao, hå, m­¬ng… nªn ®«i khi tr©u, bß vÉn uèng ph¶i n­íc bÈn dÔ m¾c bÖnh nh­: s¸n l¸ gan… Tuy nhiªn khi cho tr©u bß ¨n bæ sung thøc ¨n th× ng­êi d©n còng sö dông n­íc s¹ch cho bß uèng. §èi víi lîn vµ gia cÇm th× chñ yÕu sö dông n­íc s¹ch nªn ®¶m b¶o tèt vÒ mÆt vÖ sinh. b. C«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t giÕt mæ ®éng vËt C«ng t¸c nµy ®­îc thùc hiÖn t¹i c¸c phiªn chî trªn ®Þa bµn cña ph­êng cø mçi buæi s¸ng c¸n bé thó y ®Òu ®Õn kiÓm dÞch, kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm, gia sóc gia cÇm vµ kiÓm tra s¸t trïng cho ®µn gia sóc, gia cÇm l­u th«ng ë trong chî. C«ng t¸c kiÓm dÞch ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn vµ kh¸ chÆt chÏ nªn Ýt x¶y ra tr­êng hîp ng­êi d©n b¸n thÞt cña vËt nu«i bÞ bÖnh truyÒn nhiÔm hoÆc c¸c lo¹i thÞt bÞ h¹ phÈm. 2. C«ng t¸c ®iÒu trÞ. 2.1. Nh÷ng bÖnh x¶y ra ë c¬ së. Song song víi c«ng t¸c tiªm phßng lµ c«ng t¸c ch÷a bÖnh. Ch÷a bÖnh ®­îc thùc hiÖn khi ®· xuÊt hiÖn nh»m môc ®Ých tiªu diÖt bÖnh, kh«ng cho bÖnh l©y lan. BiÖn ph¸p ch÷a bÖnh bao gåm c¸c biÖn ph¸p ph¸t hiÖn bÖnh, tiªu diÖt nguån bÖnh vµ lµm t¨ng søc ®Ò kh¸ng cho c¬ thÓ gia sóc. Trong thêi gian thùc tËp t¹i ph­êng Thä X­¬ng em ®· thÊy ®Þa bµn x¶y ra c¸c bÖnh nh­: a. Tr©u, bß: Còng nh­ nhiÒu x· ph­êng kh¸c trong thµnh phè mçi n¨m 2 lÇn ph­êng Thä X­¬ng tiÕn hµnh tiªm phßng cho ®µn tr©u bß cña toµn ph­êng, song ®Õn nay nhËn thøc cña ng­êi d©n vÒ c«ng t¸c tiªm phßng cßn nhiÒu h¹n chÕ. V× vËy dÞch bÖnh vÉn x¶y ra th­êng xuyªn, trong ®ã cã bÖnh THT tr©u bß. MÆc kh¸c lµ do c¸c ®èi t­îng tr©u bß mua tõ n¬i kh¸c vÒ kh«ng ®­îc tiªm phßng bæ sung nªn dÞch bÖnh x¶y ra. Trong thêi gian nµy do thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét, thÊt th­êng, kh«ng khÝ Èm mèc cïng víi vÊn ®Ò vÖ sinh chuång tr¹i kh«ng ®­îc ®¶m b¶o nªn tr©u bß bÞ m¾c bÖnh nhiÒu. C¸c bÖnh kh¸c nh­: néi khoa, s¶n khoa vÉn x¶y ra th­êng xuyªn, xuÊt hiÖn trªn ®Þa bµn ph­êng Thä X­¬ng. b. §µn lîn. §µn lîn trong toµn ph­êng hµng n¨m vÉn ph¸t sinh dÞch bÖnh, dÞch bÖnh ph¸t sinh chñ yÕu trong vô §«ng – Xu©n do thêi tiÕt l¹nh, ®é Èm cao, ch¨m sãc, nu«i d­ìng kÐm lµm gi¶m søc ®Ò kh¸ng cña con vËt, ®©y lµ nguyªn nh©n chÝnh lµm ph¸t sinh dÞch bÖnh. C«ng t¸c tæ chøc tiªm phßng kÐm, hiÖu qu¶ tiªm phßng kh«ng cao, sè l­îng míi nhËp vÒ kh«ng ®­îc tiªm bæ xung do ®ã dÞch bÖnh cã ®iÒu kiÖn bïng næ vµ lan trµn. DÞch bÖnh x¶y ra hµng n¨m chñ yÕu lµ THT. §èi víi lîn con theo mÑ do nu«i d­ìng ch¨m sãc kÐm, chuång tr¹i kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh do ®ã lîn con hay m¾c bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng vµ viªm ruét tiªu ch¶y ®· ¶nh h­ëng tíi tèc ®é sinh tr­ëng cña lîn con. Lîn con t¸ch mÑ ®· xuÊt hiÖn bÖnh phã th­¬ng hµn, dÞch t¶ lµm chÕt mét sè ®µn. Do khÈu phÇn ¨n kÐm dinh d­ìng, thiÕu kho¸ng nªn lîn mÑ hay m¾c bÖnh b¹i liÖt sau khi ®Î. §Æc biÖt trong vô §«ng- Xu©n thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét, thÊt th­êng sím n¾ng, chiÒu m­a, chuång tr¹i Èm ­ít nªn lîn m¾c bªnh viªm phæi rÊt nhiÒu. Do tËp qu¸n ch¨n nu«i cña ng­êi d©n cßn l¹c hËu, chñ yÕu tËn dông lÊy ph©n bãn n«ng nghiÖp, chuång tr¹i kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh nªn m¾c c¸c bÖnh ký sinh trïng nh­: Giun ®òa, s¸n l¸ ruét lîn, ghÎ, cßn bÞ m¾c ph¶i. c. Gia cÇm. §µn gia cÇm ph¸t triÓn m¹nh, tuy nhiªn kh©u tæ chøc cßn láng lÎo chØ cã mét sè gia ®×nh ch¨n nu«i víi quy m« lín th× hä tù mua vaccine vÒ tiªm lÊy. Do ®ã dÞch bÖnh x¶y ra cßn nhiÒu chñ yÕu lµ bÖnh gumboro, CÇu trïng, tô huyÕt trïng, hen gµ, bÖnh lþ ghÐp ecoly … d. Chã mÌo. Ngoµi nh÷ng bÖnh g©y ra cho tr©u, bß, lîn, gia cÇm, chã còng hay m¾c nh÷ng bÖnh viªm ®­êng h« hÊp, viªm ruét…Víi t×nh h×nh dÞch bÖnh nh­ vËy ®ßi hái ng­êi ch¨n nu«i còng nh­ c¸n bé thó y còng cã nh÷ng biÖn ph¸p phßng chèng kÞp thêi. 2.1 C«ng t¸c ®iÒu trÞ vµ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ. C¸c lo¹i bÖnh ®· x¶y ra th× c«ng t¸c ®iÒu trÞ ®­îc thùc hiÖn ngay sau khi ph¸t hiÖn bÖnh víi c¸c lo¹i thuèc ®iÒu trÞ nh­ : Tô huyÕt trïng dïng kh¸ng sinh tæng hîp, ®ãng dÊu lîn dïng Penicillin…tuú tõng lo¹i gia sóc vµ t×nh tr¹ng bÖnh kh¸c nhau mµ sö dông c¸c lo¹i thuèc ®Æc trÞ bÖnh kh¸c nhau víi liÒu l­îng kh¸c nhau. Do c«ng t¸c ®iÒu trÞ bÖnh kÞp thêi nªn kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh t­¬ng ®èi kh¶ quan, tØ lÖ bÖnh sau khi ®iÒu trÞ ®¹t rÊt cao 90 – 95%. B¶ng III.T×nh h×nh dÞch bÖnh 6 th¸ng gÇn ®©y Lo¹i gia sóc Tªn bÖnh Sè gia sóc m¾c bÖnh(con) Th¸ng 1 Th¸ng 2 Th¸ng 3 Th¸ng 4 Th¸ng 5 Th¸ng 6 Lîn THT 3 5 7 6 4 6 Tiªu ch¶y 2 4 2 3 5 8 S­ng phï ®Çu 17 21 13 15 19 22 Viªm phæi 0 1 1 2 0 2 Phã th­¬ng hµn 5 3 6 4 5 7 Øa ph©n tr¾ng 12 15 13 11 16 19 Chã, mÌo Viªm phæi 0 4 7 5 6 3 KiÕt lþ 0 1 1 0 2 2 Tr©u bß Tô huyÕt trïng 6 3 5 4 7 6 Tiªu ch¶y 1 0 2 1 2 2 Gia cÇm Newcasson 21 16 7 14 19 31 CÇu trïng 6 10 7 9 13 11 * NhËn xÐt: Qua b¶ng III cho thÊy t×nh h×nh dÞch bÖnh cña ph­êng Thä X­¬ng s¶y ra tuy mang tÝnh chÊt lÎ tÎ nh­ng ®ã còng lµ mét sè l­îng kh«ng nhá, lµm ¶nh h­ëng ®Õn kinh tÕ cho nhµ ch¨n nu«i. Nh÷ng bÖnh x¶y ra nhiÒu ë lîn chñ yÕu lµ s­ng phï ®Çu, Øa ph©n tr¾ng, tiªu ch¶y,....cßn ë tr©u bß: tô huyÕt trïng, chã mÌo: viªm phæi, gia cÇm: newcasson...Nguyªn nh©n do thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét, sím n¾ng chiÒu m­a t¹o ®iÒu kiÖn cho dÞch bÖnh ph¸t triÓn, l©y lan. §ång thêi do ng­êi ch¨n nu«i ch¨m sãc, nu«i d­ìng kÐm lµm ¶nh h­ëng ®Õn søc ®Ò khang cña con vËt. IV. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n. 1. Nh÷ng thuËn lîi. Qua t×m hiÓu thùc tÕ t¹i ®Þa ph­¬ng trong suèt qu¸ tr×nh thùc tËp tèt nghiÖp em thÊy Thä X­¬ng lµ mét ph­êng cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ . - VÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn: Lµ mét ph­êng ®ång b»ng, diÖn tÝch ®Êt réng, ®Êt ®ai mµu mì, khÝ hËu kh¸ thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. -§iÒu kiÖn x· héi: Sè ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng t­¬ng ®èi cao, ®©y lµ nguån nh©n lùc dåi dµo cho ngµnh n«ng nghiÖp. Cuéc sèng cña ng­êi d©n ªm Êm ®­îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng ®¹o ®øc tõ xa x­a vµ cho ®Õn nay vÉn ®­îc nh©n d©n trong ph­êng g×n gi÷ vµ ph¸t huy mét c¸ch tÝch cùc. Chñ tr­¬ng vÒ nÕp sèng v¨n minh, gia ®×nh h¹nh phóc ®­îc ®«ng ®¶o c¸c tÇng líp nh©n d©n, c¸c gia ®×nh h­ëng øng tõ ®ã gãp phÇn lµm cho an ninh x· héi ë ®Þa ph­¬ng ®­îc ®¶m b¶o, toµn thÓ nh©n d©n cïng h­íng tíi môc tiªu ( d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh, gia ®×nh h¹nh phóc). - Giao th«ng: Ph­êng cã quèc lé 1A ch¹y qua rÊt thuËn lîi cho giao l­u v¨n ho¸, víi c¸c ph­êng x· l©n cËn. M¹ng l­íi thuû lîi cã hÇu hÕt c¸c th«n, c¸c ®­êng dÉn n­íc tíi c¸c c¸nh ®ång trong x· ®· ®­îc quy ho¹ch vµ bª t«ng ho¸ nªn thuËn lîi cho viÖc t­íi tiªu. 2. Khã kh¨n. Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn ng­êi d©n Thä X­¬ng còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp ng­êi d©n hay bÞ thiÕu vèn, sè vèn ®Çu t­ cña nhµ n­íc cho mçi gia ®×nh l¹i kh«ng ®­îc nhiÒu nªn nhiÒu gia ®×nh vÉn gÆp khã kh¨n vÒ ®ång vèn. Ngµnh ch¨n nu«i cña ph­êng tuy cã sù ph¸t triÓn song cã nhiÒu gia ®×nh ch¨n nu«i vÉn ch­a tËp chung, viÖc x©y dùng chuång tr¹i vÉn kh«ng hîp lý lµm ¶nh h­ëng tíi ch¨n nu«i, h¬n n÷a t×nh h×nh nhËn biÕt cña ng­êi d©n trong viÖc phßng chèng dÞch bÖnh cho con vËt cßn h¹n chÕ. Trªn ®©y còng chØ lµ mét sè khã kh¨n mµ nh©n d©n trong ph­êng gÆp ph¶i. §©y lµ vÊn ®Ò mµ uû ban nh©n d©n vµ c¸c ®oµn thÓ ë ph­êng quan t©m mong muèn kh¾c phôc nhanh chãng nh÷ng khã kh¨n trªn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng­êi d©n yªn t©m s¶n xuÊt. PhÇn II: Néi dung vµ kÕt qña phôc vô s¶n xuÊt Muèn phôc vô s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ cao cÇn ®­îc dùa vµo thùc tÕ ®iÒu tra cña ph­êng Thä X­¬ng víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn x· héi, t×nh h×nh s¶n xuÊt , trång trät vµ ch¨n nu«i – Thó y, tõ ®ã em rót ra ®­îc nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña ph­êng dùa vµo ®ã v¹ch ra ®­îc néi dung phôc vô s¶n xuÊt. Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nh­ ®· nªu, em ®¹t ra ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô cña m×nh ph¶i lµm cho viÖc thùc tËp t¹i ®Þa ph­¬ng lµ vËn ®éng tuyªn truyÒn ng­êi d©n x©y dùng chuång tr¹i ®óng kü thuËt vµ tham gia h­ëng øng c¸c ®ît tiªm phßng cho ®µn gia sóc gi¶i thÝch cho ng­êi d©n hiÓu ®­îc phßng bÖnh h¬n ch÷a bÖnh, ®­îc nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt trång trät vµ ch¨n nu«i nh­ phæ biÕn cho bµ con n«ng d©n c¸ch chän ®­îc con gièng tèt ®¹t tiªu chuÈn vµ c¸ch chÕ biÕn thøc ¨n, c¸ch sö dông thøc ¨n s½n cã ë ®Þa ph­¬ng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ( ñ men cho lîn, gµ ¨n, lµm mÒm ho¸ r¬m cho tr©u, bß ¨n…) råi phæ biÕn cho nh©n d©n ®­a c¸c thøc ¨n tæng hîp vµo ch¨n nu«i nh­ : C¸m tµu, c¸m ®Ëm ®Æc (Con Cß, L¸i Thiªu, Hygr«…) ®èi víi lîn con th× phæ biÕn cho ng­êi d©n c¸ch cho lîn tËp ¨n, cai s÷a vµ bæ xung s¾t (Fe – Dextran B12)cho ®µn lîn con tõ 3- 10 ngµy tuæi. Theo dâi lîn ®éng dôc chän thêi ®iÓm phèi gièng thÝch hîp. Ngoµi ra em cßn ®i cïng thó y c¬ së ®iÒu trÞ bÖnh cho gia sóc, gia cÇm t¹i ®Þa ph­¬ng gióp cho nh©n d©n phôc vô s¶n xuÊt. Trªn ®©y lµ nh÷ng c«ng viÖc mµ em dù ®Þnh lµm trong thêi gian thùc tËp t¹i c¬ së, tuy rÊt khã kh¨n nh­ng víi quyÕt t©m vµ nguyÖn väng cña em lµ ®em hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi chung vµ ch¨n nu«i thó y cña ph­¬ng nãi riªng. I . C«ng t¸c ch¨n nu«i. §Ó cã ®­îc ngµnh ch¨n nu«i ph¸t triÓn v÷ng m¹nh th× ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt ph¶i ®¶m b¶o tèt 3 c«ng t¸c: c«ng t¸c gièng, thøc ¨n vµ c«ng t¸c thó y. ChÝng v× vËy mµ trong ®ît thùc tËp t¹i ®i¹ ph­¬ng em ®· h­íng dÉn bµ con n«ng d©n nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n, nhÊt ®Þnh trong ch¨n nu«i vµ c¸ch sö dông thøc ¨n, c¸ch chÕ biÕn thøc ¨n, c«ng t¸c gièng, chu«ng tr¹i. 1. C«ng t¸c gièng Gièng lµ tÇm quan träng sè mét cña ngµnh ch¨n nu«i v× gièng cã tèt th× n¨ng suÊt míi cao cßn gièng mµ xÊu th× cã ch¨m sãc tèt ®Õn ®©u th× n¨ng suÊt vÊn kh«ng ®¹t ®­îc nh­ ý muèn. Cho nªn víi nh÷ng nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña c«ng viÖc em lµm, em còng kh«ng tham väng sÏ thay ®æi ®­îc toµn bé gièng cò cña ®Þa ph­¬ng song víi nh÷ng kiÕn thøc cña em ®· ®­îc häc ë tr­êng b»ng mäi h×nh thøc em ®­a kiÕn thøc ®ã tiÕp cËn trùc tiÕp víi ng­êi d©n dï kh«ng ®­îc nhiÒu, nh­ng víi mong muèn cña em lµ ng­êi d©n hiÓu râ tÇm quan träng cña gièng. Víi nguån gièng hiÖn cã cña ®Þa ph­¬ng mµ em tuyªn truyÒn vËn ®éng ng­êi d©n vµ gióp hä hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ lîi Ých cña viÖc ®­a con gièng tèt vµ ch¨n nu«i, víi nh÷ng dÉn chøng x¸c thùc b»ng c¸c quyÓn s¸ch, quyÓn b¸o, tranh ¶nh, th«ng tin ®¹i chóng,… vÒ m« h×nh s¶n xuÊt giái cña ®Þa ph­¬ng trong c¶ n­íc vµ nh÷ng con gièng tèt ®Ó hä ¸p dông vµo gia ®×nh m×nh. * §µn bß: Trªn c¬ së thùc tÕ em nhËn thÊy ®a sè ng­êi d©n nhËn thøc vÒ c«ng t¸c gièng, c¸ch ch¨m sãc nu«i d­ìng gia sóc cßn h¹n chÕ. Trong thêi gian thùc tËp t¹i ®©y em ®· vËn dông kiÕn thøc cña m×nh ®· häc gióp cho ng­êi d©n chän con tr©u bß tèt ®Ó cµy kÐo: Chän nh÷ng con cã th©n h×nh h¬i dµi, tr­íc cao sau thÊp, l­ng th¼ng da dµy, l«ng cøng, m«ng tróc, bèn ch©n ch¾c ch¾n, kÏ mãng ch©n hÑp, ®i ®øng ngay th¼ng, ®Çu to c©n ®èi, mÆt g©n, tai to, m¾t trßn, måm réng sõng cong ®Òu, cæ dµi võa ph¶i réng bÒ ngang, u vai néi râ ch¶y dµi vÒ phÝa tr­íc ngùc në, c­¬ng s­ên trßn khÝt l­ìi mµu hång kh«ng ®èm hoÆc ®en tÝm, tÝnh nÕt hiÒn lµnh, nhanh nhÑn,… Ngoµi ra em cßn phæ biÕn cho ng­êi d©n c¸ch ch¨m sãc nu«i d­ìng bß cµy kÐo. KÕt qu¶ ®· chän ®­îc 2 con bß cµy kÐo cho nhµ b¸c H¶i vµ nhµ chÞ Chiªn ë Xu©n H­¬ng – L¹ng Giang. * §µn lîn: Qua thùc tÕ em thÊy c¸c gia ®×nh nu«i lîn n¸i mµ cã nh÷ng con cã bÇu vó 1-2 vó kÑ nh­ng vÉn tiÕp tôc nu«i ®µn con th× kh«ng ®¶m b¶o tiªu chuÈn th­êng hay m¾c bÖnh tiªu ch¶y vµ cßi cäc do s÷a mÑ cung cÊp kh«ng tèt. ChÝnh v× vËy trong thêi gian thùc tËp tèt nghiÖp t¹i ph­êng Thä X­¬ng em ®· gióp bµ con chän ®­îc nhiÒu lîn n¸i lµm gièng: chän nh÷ng con to khoÎ nhÊt ®µn, l«ng da bãng m­ît, m«ng vai në ®Òu, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c nóm vó ®Òu nhau, kh«ng cã vó kÑ, nóm vó trßn ®Òu, cã nóm vó ch¾n (12-14 vó). Kho¶ng c¸ch 2 ch©n sau ®Òu nhau vµ réng, tai to, ®u«i to, phµm ¨n, ¨n xèc, bÇu vó ph¸t triÓn tù nhiªn, kh«ng cã ngÊn cæ,…Nh×n bÒn ngoµi cña con lîn ®· to¸t lªn h×nh d¸ng cña lîn n¸i sinh s¶n. Nªn chän gièng Mãng C¸i, Lang Hång lµm gièng lµ tèt nhÊt. NÕu cã ®iÒu kiÖn th× nªn mua hoÆc chän lîn n¸i lµm gièng b»ng lîn: §¹i B¹ch x Mãng C¸i §¹i B¹ch x Lang Hång SÏ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, tû lÖ xuÊt chuång cao, t¨ng träng nhanh tiªu tèn thøc ¨n Ýt. KÕt qu¶ ®· trùc tiÕp gióp 4 nhµ (chÞ H»ng, chó Kiªn, bµ B¾c, chÞ Hoµ ë X­¬ng Giang ) mua lîn n¸i cã phÈm chÊt tèt, phÊt triÓn nhanh c©n ®èi. Ngoµi ra em cßn tham gia ®èng gãp ý kiÕn vµ chän gµ cho bµ con. Em chän nh÷ng con gµ khoÎ m¹nh, m¾t tinh nhanh nhÑn l«ng kh«, kh«ng bÞ hë rèn. KÕt qu¶ ®· chän ®­îc 150 con gµ cho nhµ anh C«ng ë Xu©n H­¬ng theo ý muèn, em võa chän võa h­íng dÉn cho nªn c¸c hé kh¸c tù chän vÒ nu«i. Sau khi chän mang vÒ nu«i c¸c hé nu«i ®¹t tû lÖ sèng 90% vµ 10 % bÞ chÕt qua hái biÕt nguyªn nh©n lµ do kh©u ch¨m sãc, qu¶n lý nu«i d­ìng kÐm nªn ®· bÞ kÑp chÕt vµ chã vå, bÞ ®i Øa do ¨n thøc ¨n thiu mèc,… 2. Thøc ¨n. §Ó ®µn gia sóc, gia cÇm cã phÈm chÊt, chÊt l­îng vµ ph¸t triÓn tèt th× ngoµi kh©u chän gièng vµ ch¨m sãc nu«i d­ìng th× ®ßi hái tÊt yÕu lµ thøc ¨n ph¶i cã hµm l­îng dinh d­ìng cao võa ph¶i vµ c©n ®èi. Thøc ¨n tèt sÏ c¶i thiÖn ®­îc ®µn gièng, n©ng cao ®­îc søc khoÎ vµ kh¶ n¨ng chèng bÖnh tËt cña gia sóc. Hay nãi c¸ch kh¸c thøc ¨n gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh b¹i trong ch¨n nu«i. VÒ mÆt kinh tÕ: Chi phÝ thøc ¨n chÕm 60% -70% tæng chi phÝ thøc ¨n ch¨n nu«i. Do ®ã gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thøc ¨n tøc lµ nÕu sö dông vµ phèi hîp thøc ¨n hîp lý, ®¶m b¶o møc tèi ­u tho¶ m·n nhu cÇu dinh d­ìng cho gia sóc gia cÇm th× ®Çu t­ thøc ¨n cho mét ®¬n vÞ thøc ¨n gi¶m thÊp. NhËn thÊy ®­îc vai trß cña thøc ¨n lµ rÊt quan träng ®èi víi c¬ thÓ gia sóc vµ nã còng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña ng­êi ch¨n nu«i. B»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· häc em ®· gióp bµ con n«ng d©n c¸ch chÕ biÕn thøc ¨n vµ c¸ch cho ¨n trong ch¨n nu«i tr©u bß, ch¨n nu«i lîn vµ ch¨n nu«i gia cÇm. * Ch¨n nu«i tr©u, bß: §a sè ng­êi d©n th­êng sö dông thøc ¨n cho tr©u bß lµ c¸c phô phÈm vµ c¸c s¶n phÈm cña ngµnh trång trät: r¬m, cá, th©n c©y ng«, khoai… b»ng nh÷ng kiÕn thøc cña m×nh em ®· h­íng dÉn bµ con n«ng d©n chÕ biÕn thøc ¨n tËn dông c¸c s¶n phÈm phô cña ngµnh n«ng nghiÖp b»ng c¸ch ñ xanh thøc ¨n, ñ chua thøc ¨n, c¸ch kiÒm ho¸ thøc ¨n cho tr©u bß cã thÓ tËn dông tèi ®a nguån thøc ¨n vèn cã t¹i ®Þa ph­¬ng. §©y lµ ph­¬ng ph¸p Ýt tèn kÐm nh­ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, kh«ng nh÷ng nã lµm t¨ng tÝnh thÌm ¨n cho con vËt mµ cßn gióp cho con vËt ¨n ngon miÖng, ¨n nhiÒu mµ qu¸ tr×nh tiªu ho¸ vµ hÊp thu thøc ¨n ®­îc triÖt ®Ó h¬n. §ång thêi bæ sung thªm thøc ¨n c«ng nghiÖp nh»m t¨ng c­êng l­îng dinh d­ìng. KÕt qu¶ cã rÊt nhiÒu ng­êi d©n quan t©m vµ lµm theo c¸ch nµy. HiÖn nay ®µn tr©u bß cña nh÷ng hé n«ng d©n lµm theo c¸ch nµy ph¸t triÓn rÊt nhanh, kÐo khoÎ vµ tËn dông dù tr÷ ®­îc l­îng thøc ¨n d­ thõa cho vô ®«ng xu©n khi l­îng thøc ¨n bÞ khan hiÕm. Ngoµi ra em còng gióp bµ con n«ng d©n kü thuËt trång cá voi: cá voi cã thÓ trång b»ng h¹t, nÕu trång b»ng h¹t th× ng©m vµo n­íc tõ 10 – 12giê. NÕu trång b»ng hom th× chän nh÷ng c©y mËp, kh«ng s©u bÖnh cá ®­îc 5 – 6 th¸ng tuæi chÆt hom dµi tõ 25 -30 cm th­êng lµ 3 ®èt lµ tèt nhÊt, l­îng hom tõ 3 – 5 tÊn/ha trång trªn ®Êt cµy bõa t¬i nhá, trång theo r·nh, r·nh c¸ch r·nh tõ 70 – 80 cm, hom ®Æt liªn tiÕp nhau cã ®é nghiªng tõ 10- 15 0. Th­êng trång vµo ®Çu mïa m­a tõ th¸ng 2 – th¸ng 4, bãn b»ng ph©n h÷u c¬, ph©n l©n vµ dïng ®¹m ®Ó bãn thóc,… nÕu sö dông ®Ó ch¨n th¶ th× cá cao 40 -50 cm míi th¶ ®­îc, th­êng dïng c¾t lµm thøc ¨n ñ. C¾t cho tr©u bß khi cá cao 1 – 1,2 m. Sau khi trång tõ 70 – 80 ngµy tuæi th× thu ho¹ch vÒ lµm gièng ®­îc. KÕt qu¶ h­íng dÉn ®­îc 3 nhµ (b¸c Lùu, b¸c H­êng, b¸c N¨m ë Xu©n H­¬ng – L¹ng Giang ) trång cá voi vµ sö dông thøc ¨n ñ xanh, ñ chua. Sau thêi gian dïng thøc ¨n nµy th× thÊy bß 3 nhµ ®Òu sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn tèt. * §èi víi ch¨n nu«i lîn: Ngoµi sù tËn dông c¸c lo¹i thøc ¨n cã s½n cña c¸c hé gia ®×nh nh­: c¸m g¹o, bét ng«, bét s¾n, rau xanh,… em còng h­íng dÉn cho nhµ b¸c MËu vµ chÞ H»ng chÕ biÕn thøc ¨n b»ng ph­¬ng ph¸p ñ men ®èi víi thøc ¨n tinh, ñ chua c¸c lo¹i thøc ¨n xanh t­¬i (nh­ rau khoai lang, rau muèng) c¸ch cho lîn ¨n c¸c lo¹i thøc ¨n nµy tû lÖ tõng lo¹i thøc ¨n trong tõng giai ®o¹n tuæi, chÕ biÕn b»ng ph­¬ng ph¸p nµy cã t¸c dông kÝch thÝch tÝnh thÌm ¨n vµ t©n dông tèi ®a nguån thøc ¨n cã s½n vµ gi¶m ®­îc nh÷ng chi phÝ trong ch¨n nu«i tõ ®ã dÉn ®Õn ch¨n nu«i cã l·i. HiÖn nay trªn thÞ tr­êng cã rÊt nhiÒu lo¹i thøc ¨n c«ng nghiÖp nh­: Con cß, Hygro, L¸i Thiªu…KhiÕn cho ng­êi d©n hÕt søc lóng tóng vµ khã kh¨n trong viÖc lùa chän c¸c lo¹i c¸m ®Ó phï hîp víi ch¨n nu«i lîn cña hé gia ®×nh. §ång thêi phæ biÕn cho ng­êi d©n sö dông thªm mét sè chÊt dinh d­ìng cho lîn, gióp cho lîn ¨n nhiÒu t¨ng kh¶ n¨ng sinh tr­ëng rót ng¾n thêi gian nu«i, gi¶m chi phÝ vµ c«ng t¸c ch¨n nu«i tiÕt kiÖm thøc ¨n, bæ sung thªm chÊt kÝch thÝch, t¨ng kh¶ n¨ng tiÕt s÷a cho lîn n¸i. KÕt qu¶ t¹o ®­îc niÒm tin ®èi víi phÇn lín ng­êi d©n vµ ®­îc c¸c hé d©n ñng hé vµ h­ëng øng. §Æc biÖt lµ ng­êi d©n ®· biÕt c¸ch lùa chän ®­îc lo¹i c¸m phï hîp víi ch¨n nu«i lîn cho gia ®×nh vµ c¸ch sö dông,cho ¨n nh­ thÕ nµo cho phï hîp. * Ch¨n nu«i gia cÇm: Trªn ®Þa bµn cña ph­êng chñ yÕu lµ gièng gia cÇm víi quy m« nhá hiÖu qña kinh tÕ kh«ng cao mµ chñ yÕu nu«i víi môc ®Ých tËn dông thøc ¨n thõa chø kh«ng nu«i víi môc ®Ých kinh doanh. B»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng em ®· m¹nh d¹n gióp ®ì nhµ chÞ Hång vµ c« YÕn hiÓu thªm vÒ gi¸ trÞ sö dông c¸c lo¹i thøc ¨n t¨ng träng cã tû lÖ ®¹m cao gióp gia cÇm sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn nhanh. Ngoµi ra em cßn h­íng dÉn bµ con c¸ch cho gµ ¨n uèng nh­ thÕ nµo cho hîp lý (cho gµ ¨n Ýt mét ®Ó ®¶m b¶o thøc ¨n lu«n míi, th¬m, ngon kÝch thÝch tÝnh thÌm ¨n vµ t¨ng c­êng ®iÖn gi¶i cho gµ khi trêi nãng…). KÕt qu¶ gµ nhanh lín vµ Ýt bÞ bÖnh. 3.Thô tinh nh©n t¹o. Víi nh÷ng kiÕn thøc ®­îc häc ë nhµ tr­êng vµ qua thùc tÕ em thÊy thô tinh nh©n t¹o cho ®µn gia sóc cã rÊt nhiÒu lîi Ých cho ngµnh ch¨n nu«i ®Æc biÖt lµ ch¨n nu«i lîn n¸i gièng mÑ lµ Mãng C¸i nªn thô tinh víi lîn ®ùc gièng ngo¹i lµ Landrace, §¹i b¹ch…th× ®µn con thu ®­îc sÏ ®¹t kÕt qu¶ cao vµ cã phÈm chÊt tèt. §µn bß c¸i vµng ViÖt Nam ®­îc tiÕn hµnh lai t¹o víi c¸c gièng bß ®ùc ngo¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm tèt vÒ ngo¹i h×nh vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, ®Ó thu ®­îc ®µn con cã phÈm chÊt tèt gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ch¨n nu«i. Víi sù chØ b¶o cña thó y c¬ së vµ sù häc hái thªm tõ thó y c¬ së em ®· biÕt ®­îc nh÷ng kiÕn thøc, kü thuËt vÒ c¸ch phèi tinh nh©n t¹o cho bß, c¸ch ph¸t hiÖn bß ®éng dôc vµ thêi gian phèi tinh phï hîp. Tõ ®ã em ®· truyÒn ®¹t cho bµ con nh÷ng kiÕn thøc, nh÷ng ®iÒu em biÕt vÒ c¸ch ph¸t hiÖn bß ®éng dôc dùa vµo nh÷ng biÓu hiÖn sau: - Khi thÊy bß kÐm ¨n, kªu rèng, hay ®¸i, l­îng s÷a gi¶m, th­êng nh¶y lªn l­ng con kh¸c hoÆc cho con kh¸c nh¶y lªn l­ng, ©m hé s­ng, ch¶y n­íc nhên tõ láng sang ®Æc lµ ph¶i theo dâi ®Ó phèi gièng ®Ó ®¶m b¶o tû lÖ thô thai cao. - Thêi ®iÓm phèi gièng thÝch hîp dùa theo quy luËt s¸ng- chiÒu tøc lµ s¸ng ®éng dôc chiÒu phèi, chiÒu ®éng dôc th× tiÕn hµnh phèi gièng vµo s¸ng h«m sau. VÒ c«ng t¸c thô tinh nh©n t¹o cho ®µn lîn n¸i cña bµ con n«ng d©n em ®· tham gia c«ng t¸c thô tinh nh©n t¹o cho 3 con lîn n¸i. KÕt qu¶ c¶ 3 con ®Òu cã chöa, ®ång thêi em cßn phæ biÕn cho bµ con hiÓu thªm vÒ c¸ch sö dông vµ b¶o qu¶n chÊt l­îng tinh khi vËn chuyÓn ®iÓm lÊy tinh vÒ nhµ: tr¸nh bÞ xèc, va ®Ëp m¹nh lµm cho tinh trïng bÞ cho¸ng vµ ph¶i ®Ó l¹nh khi ch­a sö dông(kh«ng ®Ó tiÕp xóc trùc tiÕp víi ¸nh n¾ng mÆt trêi ) xem kü h¹n sö dông vµ chÊt l­îng tinh. Khi sö dông cÇn n¾m ch¾c vµo lßng bµn tay 10- 15 phót(mïa ®«ng) tr­íc khi phèi. 4. VÖ sinh chuång tr¹i. Song song víi gièng vµ thøc ¨n th× ®iÒu quan träng thø 3 cÇn ph¶i nãi ®Õn lµ chuång tr¹i bëi nã kh©u rÊt quan träng trong viÖc qu¶n lý, b¶o vÖ gia sóc, gia cÇm vÖ sinh chèng dÞch bÖnh vµ b¶o vÖ søc khoÎ còng nh­ duy tr× nßi gièng vËt nu«i. Chuång tr¹i ph¶i x©y dùng sao cho phï hîp víi diÖn tÝch ®Êt, h­íng sö dông víi môc ®Ých yªu cÇu trong ch¨n nu«i. ViÖc x©y dùng chuång tr¹i ë nh×n chung lµ t­¬ng ®èi phï hîp víi tõng hé gia ®×nh, nh­ng bªn c¹nh ®ã cã nh÷ng hé x©y dùng kh«ng khï hîp v× vËy em ®· h­íng dÉn mét sè hé gia ®×nh x©y dùng chuång tr¹i sao cho phï hîp cô thÓ lµ em ®· h­íng dÉn ®­îc nhµ anh H­ng ë th«n TiÒn chuång nu«i x©y dùng theo h­íng §«ng Nam lµ tèt nhÊt, x©y chuång ph¶i ë chç kh« r¸o, tho¸ng m¸t vÒ mïa hÌ vµ Êm ¸p vÒ mïa ®«ng, chuång tr¹i ph¶i ch¾c ch¾n, nÒn chuång lµm b»ng xi m¨ng hay g¹ch nh­ng kh«ng qu¸ nh½n bãng vµ cã ®é dèc 1-30, chuång nu«i ph¶i cã hÖ thèng m¸ng ¨n m¸ng uèng thuËn tiÖn, m¸ng ¨n bè trÝ trong chuång nu«i, m¸ng uèng bè trÝ ngoµi s©n ch¬i, chuång nu«i ph¶i cã hè ®ùng ph©n, n­íc tiÓu vµ cã n¾p ®Ëy kÝn. §èi víi ch¨n nu«i lîn n¸i th× ph¶i cã nhèt riªng lîn con, cã s©n ch¬i réng r·i ®Ó lîn vËn ®éng, t¾m n¾ng…NÕu ch¨n nu«i víi sè l­îng lín ph¶i cã hÖ thèng m¸ng ¨n m¸ng uèng tù ®éng vµ x©y dùng hÇm Biogas ®Ó xö lý ph©n, n­íc tiÓu, tËn dông khÝ ®èt ®Ó tr¸nh « nhiÔm m«i tr­êng. Ngoµi ra em h­íng dÉn bµ con vÖ sinh chuång tr¹i s¹ch sÏ hµng ngµy, vÖ sinh theo ®óng quy tr×nh: m¸ng ¨n- m¸ng uèng- s©n ch¬i, thu gän vµ gom ph©n ®Ó xö lý. Ch¨m sãc, nu«i d­ìng ®µn gia sóc cÇm tèt ®Ó ®¶m b¶o cho sù sinh tr­ëng, ph¸t triÓn t¨ng n¨ng suÊt trong ch¨n nu«i. Tãm l¹i ch¨n nu«i lµ mét viÖc lµm gãp phÇn t¨ng thu nhËp kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay. Ch¨n nu«i ph¸t triÓn gãp phÇn ®­a nÒn kinh tÕ kh«ng nh÷ng cña ng­êi d©n mµ cßn cña n­íc ta ngµy cµng ®i lªn. XÐt vÒ mét gãc ®é nµo ®ã mµ kh«ng cã ch¨n nu«i th× trång trät gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ cã xu h­íng kÐo theo ngµnh kh¸c n÷a v× trong ®iÒu kiÖn n­íc ta vÉn lµ mét n­íc n«ng nghiÖp. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c¬ së do thêi gian cßn h¹n chÕ mµ c¸c lÜnh vùc trong ch¨n nu«i l¹i réng lín do ®ã kÕt qu¶ thu ®­îc cßn bÞ h¹n chÕ v× ng­êi d©n vÉn ch­a tin t­ëng, cho nªn trong thêi gian ®Çu võa ph¶i giao tiÕp víi ng­êi d©n, t¹o sù tin t­ëng cho ng­êi d©n. Cho nªn khi quen víi ng­êi d©n th× thêi gian thùc tËp ®· hÕt, tõ ®ã dÉn ®Õn kÕt qu¶ cßn h¹n chÕ. Tuy nhiªn nh÷ng kÕt qu¶ trªn ®©y còng gãp phÇn khÝch lÖ sù cè g¾ng lç lùc cña b¶n th©n gãp phÇn vµo thµnh c«ng trong nghÒ nghiÖp cña em. II. C«ng t¸c thó y . 1. Phßng bÖnh §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ngµnh ch¨n nu«i ph¸t triÓn ngµy mét m¹nh mÏ th× vÊn ®Ò phßng bÖnh mét c¸ch toµn diÖn vµ triÖt ®Ó lµ hÕt søc quan träng.VÊn ®Ò phßng chèng dÞch bÖnh ph¶i thùc sù coi lµ nhiÖm vô hµng ®Çu víi ph­¬ng tr©m “ phßng lµ chÝnh, phßng bÖnh h¬n ch÷a bÖnh ” ®©y lµ biÖn ph¸p tÝch cùc gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cho ch¨n nu«i. ChÝnh v× thÕ ph­êng Thä X­¬ng hµnh n¨m tæ chøc tiªm phßng cho ®µn gia sóc, gia cÇm vµo 2 ®ît. - §ît 1 vµo th¸ng 3 vµ th¸ng 4 - §ît 2 vµo th¸ng 9 vµ th¸ng 10. Vµ th­êng xuyªn cung øng ®ñ vaccine ®Ó tiªm phßng bæ sung, tiªm phßng theo yªu cÇu cña ng­êi d©n vÒ vÊn ®Ò phßng bÖnh cho gia sóc, gia cÇm. 1.1. C¸c lo¹i vaccine, c¸ch b¶o qu¶n vµ sö dông Trong ®ît tiªm phßng nµy c¸c lo¹i vaccine ®· ®­îc sö dông lµ: Vaccine dÞch t¶ lîn vµ tô huyÕt trïng lîn, vaccine phßng bÖnh tai xanh,tô huyÕt trïng tr©u bß, cóm gia cÇm H5N1 C¸ch b¶o qu¶ vaccine: ®· lµ vaccine chóng ®Òu cã c¸ch b¶o qu¶n chung ®ã lµ cho vµo tñ l¹nh b¶o qu¶n ë nhiÖt ®é phï hîp lµ 2 – 8 0C. C¸ch sö dông vaccine: tr­íc khi tªm cÇn lÊy lä vaccine ra khái ®Ó nhiÖt ®é trong lä vaccine b»ng nhiÖt ®é m«i tr­êng l¾c kü lä vaccine tr­íc khi tiªm, chØ dïng trong ngµy. §èi t­îng tiªm : TR©u bß: vaccine tô huyÕt trïng tiªm 2 ml/ con. Tiªm tr©u bß khoÎ m¹nh tõ 2 th¸ng tuæi trë lªn. Lîn: vaccine tô huyÕt trïng tiªm 2 ml/ con tiªm cho lîn khoÎ m¹nh tõ 1 th¸ng tuæi trë lªn. Vaccine dÞch t¶ lîn :tiªm 1 ml /con tiÖm cho lîn khoÎ m¹nh tõ 1 th¸ng tuæi trë lªn . §èi víi gia cÇm: vaccine H5N1 tiªm cho gµ vµ vÞt LiÒu l­îng: gµ d­íi 35 ngay tuæi tiªm 0,3 ml/ con, gµ trªn35 ngµy tuæi tiªm 0,5ml/ con VÞt d­íi 35 ngµy tuæi tiªm 0,5 ml/con, trªn 35 ngµy tuæi tiªm 1 ml /con 1.2. KÕt qu¶ tiªm phßng trong thêi gian thùc tËp tèt nghiÖp. Do thêi gian thùc tËp trïng víi thêi gian tiªm phßng cho ®µn gia sóc v× vËy ®Ó h­ëng øng chiÕn dÞch tiªm phßng ®¹i trµ, ®Þnh k× cho ®µn gia sóc, gia cÇm cña ®Þa ph­¬ng, em ®· cïng víi c¸n bé thó y c¬ së ®ång thêi kÕt hîp víi tr¹m thó y thµnh phè B¾c Giang triÓn khai c«ng t¸c tiªm phßng. Do ®· ®i thùc tËp gi¸o tr×nh vµ thêi gian thùc tËp cïng víi ®ît tiªm phßng ( th¸ng 9 )nªn em ®· cã kinh nghiÖm lÊy thuèc, thao t¸c tiªm phßng kh«ng cßn bì ngì lóng tóng nh­ lÇn ®Çu thùc tËp gi¸o tr×nh ë Th­îng Lan ( ViÖt Yªn). Do vËy kÕt qu¶ tæ chøc, s¾p xÕp cho ®ît tiªm phßng trong thêi gian thùc tËp t¹i c¬ së mµ em ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. B¶ng IV. KÕt qu¶ tiªm phßng cho ®µn gia sóc, gia cÇm trong thêi gian thùc tËp tèt nghiÖp t¹i ph­êng Thä X­¬ng. Lo¹i gia sóc, gia cÇm Lo¹i vaccine LiÒu l­îng (ml/con) Tæng sè (con) Sè tiªm ®­îc (con) B¶n th©n tiªm ®­îc (con) Lîn §ùc gièng DÞch t¶ 1 ml 2 2 2 THT 2 ml 2 2 2 PRRS 2 ml 2 2 2 N¸i DÞch t¶ 1 ml 422 192 72 THT 2 ml 422 157 64 PRRS 2 ml 422 96 43 ThÞt DÞch t¶ 1 ml 2513 112 62 THT 2 ml 2513 185 47 Gia cÇm Gµ H5N1 <35 NT: 0,3 ml >35 NT: 0,5 ml 2370 1316 264 VÞt H5N1 0,5 ml 1 ml 2357 913 300 Gia sóc kh¸c Tr©u THT 2 ml 8 3 1 Bß THT 2 ml 258 81 27 Chã D¹i 1 ml 370 206 53 MÌo D¹i 1 ml 21 7 3 NhËn xÐt: Qua b¶ng trªn em thÊy kÕt qu¶ tiªm phßng cho ®µn gia sóc gia cÇm ®ît 1 n¨m 2008 trªn ®Þa bµn ph­êng Thä X­¬ng lµ ch­a cao v× kh©u tæ chøc tiªm phßng ë ®Þa ph­¬ng cßn ch­a chÆt chÏ, ý thøc ng­êi d©n trong viÖc tiªm phßng con ch­a tèt. H¬n thÕ qua ®ît tiªm phßng cho ®µn vËt nu«i t¹i ph­êng em thùc tËp ®· gióp em häc hái rÊt nhiÒu cho b¶n th©n nh­ : c¸ch pha chÕ thuèc, b¶o qu¶n vµ sö dông vaccine tõ ®ã gióp em n©ng cao sù hiÓu biÕt trong nghÒ nghiÖp vµ tay nghÒ cña b¶n th©n, t¹o sù tù tin cho b¶n th©n em sau nµy khi ra tr­êng. 2. KÕt qu¶ ®iÒu trÞ cho ®µn gia sóc cÇm. Trong c«ng t¸c thó y th× tiªm phßng vµ ®iÒu trÞ lµ hai viÖc th­êng xuyªn ®èi víi ng­êi lµm chuyªn m«n, cßn ®èi víi ng­êi ch¨n nu«i th× bÖnh tËt l¹i lµ yÕu tè g©y trë ng¹i, t¸c ®éng, thiÖt h¹i tíi nhµ ch¨n nu«i v× vËy ch¨n nu«i vµ thó y kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau ®­îc vµ còng kh«ng chØ cã mét trong hai mÆc dï phßng bÖn h¬n ch÷a bÖnh. BÖnh tËt lµ tÊt yÕu tù nhiªn nªn phßng bÖnh lµ tÊt yÕu nh­ng phßng bÖnh chØ ®¹t ®­îc tû lÖ nhÊt ®Þnh cho nªn bÖnh tËt vÉn cßn x¶y ra v× thÕ c«ng t¸c ch÷a trÞ ®ßi hái ph¶i chÝnh x¸c, nhanh gän ®em l¹i hiÖu qu¶ cao gi¶m bít thiÖt h¹i cho ngµnh ch¨n nu«i . C«ng t¸c ch÷a trÞ lµ mét viÖc lµm cÊp b¸ch vµ thùc sù cÇn thiÕt ngµy cµng cè g¾ng ®Ó ph¸t huy tÝnh hiÖu qu¶ cao h¬n n÷a. Trong thêi gian thùc tËp em ®· tham gia vµ thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ sau: 2.1.BÖnh x¶y ra ë tr©u bß 2.1.1. BÖnh tô huyÕt trïng tr©u bß + TriÖu chøng: sèt 40 0C, bá ¨n, mòi kh«, n­íc mòi ch¶y ra vµ cã dö ®ôc, hÇu s­ng + ChÈn ®o¸n: Nghi bß bÞ tô huyÕt trïng + §iÒu trÞ : Rp: Streptomycin: 30mg/kgP Penicillin:20000 UI/kgP Analgin 25%: 20ml/50kgP B.Complex;8ml/con C¸c thuèc tiªm riªng tiªm b¾p liªn tôc trong 3- 4 ngµy + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ: 6 con Sè con khái: 5 con. 2.1.2. BÖnh Ch­íng h¬i d¹ cá ë bß + TriÖu chøng: bông ch­íng to, bá ¨n, kh«ng î h¬i, kh«ng nhai l¹i, khi gâ vµo bông kªu ©m trèng, rÊt c¨ng, gèc tai nãng, + ChÈn ®o¸n: m¾c bÖnh ch­íng h¬i d¹ cá. + §iÒu trÞ: Rp: Pilocarpin: 4ml/con./lÇn Vitamin B1 2,5%: 10ml/con/lÇn Gluconatcanxi :10ml/con/lÇn C¸c thuèc tiªm b¾p, ®iÒu trÞ 2 ngµy liªn tôc + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ :1 con Sè con khái bÖnh :1 con 2.1.3.BÖnh s¸t nhau bß + TriÖu chøng: khi ®Õn n¬i quan s¸t thÊy ©m hé cã mét ®o¹n cuång treo l¬ löng kh«ng ra ®­îc. Dïng tay kiÓm tra qua ©m hé thÊy nhau thai vÉn hoµn toµn trong tö cung. Co bãp tö cung yÕu, cæ tö cung ®ãng, con vËt cã biÓu hiÖn toµn th©n sèt nhÑ, bá ¨n kh«ng nhai l¹i, mÖt mái l­êi vËn ®éng. + ChÈn ®o¸n: Nghi bß bÞ s¸t nhau. + §iÒu trÞ: Môc ®Ých lÊy hÕt nhau ra t¨ng c­êng co bãp tö cung can thiÖp b»ng c¸ch bãc t¸ch. TiÕn hµnh bãc: cè ®Þnh gia sóc ch¾c, röa s¹ch vïng th©n sau cña bß b»ng xµ phßng, bµn ch¶i, n­íc s¹ch. Tr­íc khi cho tay vµo bãc nhau ph¶i vÖ sinh tay s¹ch sÏ vµ thôt mét lÝt dung dÞch thuèc tÝm 1/1000 tay tr¸i n¾m chÆt lÊy cuèng nhau thß ra ngoµi cöa ©m ®¹o, tay ph¶i cho vµo tö cung bß, dïng ngãn tay trá vµ ngãn tay gi÷a t¸ch nóm nhau mÑ vµ nóm nhau con tõ ngoµi vµo trong lÇn l­ît cho ®Õn hÕt nhau thai ra ngoµi. TiÕp tôc thôt röa tö cung bß (2 lÝt) n­íc dung dÞch thuèc tÝm 0,1% kÝch thÝch tö cung co bãp ®Èy hÕt dung dÞch nµy ra ngoµi, b¬m dung dÞch kh¸ng sinh lo·ng vµo ®Ò phßng nhiÔm trïng. Tiªm kh¸ng sinh trî lùc, trî søc cho bß. Rp: Streptomycin: 30 mg/kgP. Penicillin: 20000 UI/kgP B-Complex: 10ml/con Analgin 25%: 2ml/50kgP Tiªm chung Streptomycin+Penicillin, c¸c thuèc kh¸c tiªm riªng, tiªm b¾p ngµy 2 lÇn, liªn tôc trong 3 ngµy. + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ:1 con Sè con khái:1con 2.1.4 BÖnh giun ®òa bª + TriÖu chøng: bª ®i lï ®ï chËm ch¹p, ®Çu cói, gÇy, bông áng, l«ng xï th­a thít, da kh«. Bª ®i Øa ph©n tr¾ng, ph©n láng, ph©n dÝnh vµo hËu m«n vµ cã mïi kh¾m khã chÞu. Th©n nhiÖt h¬i sèt, bó Ýt, thÝch n»m mét chç. + ChÈn ®o¸n: nghi m¾c bÖnh giun + §iÒu trÞ. Rp: Levamysol :1ml/10 kgP Cafein:5ml/con Levamysol tiªm d­íi da Cafein tiªm b¾p, tiªm tr­íc Levamysol. §iÒu trÞ 1 lÇn + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ:2 con Sè con khái:2 con 2.1.5. §iÒu trÞ bß xuÊt huyÕt tö cung + TriÖu chøng: ch¶y m¸u tö cung ra ngoµi nhiÒu, ®øng n»m kh«ng yªn, niªm m¹c nhît nh¹t, nÒn chuång cã nh÷ng vòng m¸u nhá. + ChÈn ®o¸n : Nghi xuÊt huyÕt tö cung. + §iÒu trÞ Rp: Oxytocin: 6ml/con VitaminC:15 ml/con Tiªm b¾p liªn tôc trong 4 ngµy. + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ: 1 con Sè khái:1 con 2.1.6.BÖnh tiªu ch¶y ë bß. + TriÖu chøng: con vËt gÇy, da kh«, hè m¾t h¬i tròng xuèng, niªm m¹c m¾t nhît nh¹t. Con vËt sèt nhÑ (39,80C) ¨n Ýt, bß uèng n­íc nhiÒu, bß Øa ch¶y nÆng, ph©n lo·ng, cã lÉn chÊt nhÇy d¹ng lßng tr¾ng trøng gµ, cã mïi tanh kh¾m, bông ch­íng h¬i nhÑ thØnh tho¶ng nghe cã tiÕng s«i bông + ChÈn ®o¸n :.nghi bß bÞ tiªu ch¶y + §iÒu trÞ Rp: Hampiseptol:1ml/10kgP B-complex:10ml/con C¸c thuèc tiªm riªng, tiªm b¾p, ngµy 2 lÇn, tiªm trong 2 ngµy - Hé lý: cho gia sóc nghØ ng¬i chuång tr¹i quÐt dän s¹ch sÏ,ngµy ®Çu b¾t nhÞn ¨n, nh÷ng ngµy sau cho ¨n cá ®· ph¬i t¸i vµ uèng n­íc s¹ch + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ: 3 con Sè khái:3 con 2.2.BÖnh ë lîn 2.2.1 BÖnh ph©n tr¾ng lîn con + TriÖu chøng : lîn ñ rò lê ®ê, mét sè con róc ®Çu vµo mét chç mét sè con tr«ng vÎ nhanh nhÑn. Trªn nÒn chuång cã nhiÒu b·i ph©n mµu tr¾ng b¹c nh­ v«i… cã lÉn bät, mïi tanh khã chÞu. B¾t quan s¸t nh÷ng con èm thÊy: c¬ thÓ nãng, ph¶n x¹ yÕu ít bông thãp l¹i, hËu m«n låi ra, ph©n dÝnh ë hËu m«n, khoeo ch©n. + ChÈn ®o¸n: nghi lîn con Øa ph©n tr¾ng. + §iÒu trÞ: Rp : Lincomycin 10%: 1ml/10kgP. Vitamin B1 2,5% :2ml/ con.tiªm b¾p. Sè ngµy ®iÒu trÞ 3- 4 ngµy. + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ: 24 con. Sè con khái:24 con 2.2.2 BÖnh b¹i liÖt sau khi ®Î. + TriÖu chøng: Sau khi ®Î 1 ngµy lîn bÞ ®au ch©n sau, ®i l¹i khã kh¨n, Øa ®¸i t¹i chç. + ChÈn ®o¸n: nghi b¹i liÖt sau khi ®Î. + §iÒu trÞ: Rp : Canxi- Fort: 20 ml/con. Vitamin B1: 10 ml/ con. Tiªm b¾p ngµy 2 lÇn, tiªm liªn tôc 4- 5 ngµy. + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ 1 con. Sè con khái bÖnh 1 con. 2.2.3. BÖnh ®ãng dÊu lîn. + TriÖu chøng: Lîn ñ rò, kÐm ¨n, sèt cao 40,50C, lóc ®Çu ph©n t¸o lán nhán mµu ®en, sau ®ã chuyÓn sang Øa ch¶y. Trªn da cæ, ngùc, l­ng, cã nhiÒu nèt ®á h×nh vu«ng, h×nh thoi, cã râ rÖt. + ChÈn ®o¸n nghi m¾c bÖnh ®ãng dÊu. + §iÒu trÞ: Rp : Penicillin: 20000 UI/kgP. Analgin 25%: 3 ml/con. Bcomplex: 5ml/con Tiªm b¾p ngµy 2 lÇn liªn tôc trong 3- 5 ngµy. + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ 7 con. Sè con khái 6 con. 2.2.4. BÖnh tô huyÕt trïng. + TriÖu chøng: lîn ñ rò, bá ¨n, sèt 41,50C. Lîn khã thë, lç mòi cã Ýt n­íc ®ôc ch¶y ra, m¾t xung huyÕt, trªn da xuÊt hiÖn nhiÒu mµu tÝm ®á lan réng ë m«ng tai, bÑn. + ChÈn ®o¸n: nghi m¾c bÖnh tô huyÕt trïng. + §iÒu trÞ: Rp Penicillin: 30000 UI/kgP. Streptomycin: 40 mg/kgP. Analgin 25%: 1ml/ 12kgP. B.complex: 7ml/con. C¸c thuèc tiªm b¾p, Penicillin + Streptomycin tiªm chung. §iÒu trÞ liªn tôc 3 ngµy. + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ 6 con. Sè con khái 6 con 2.2.5.BÖnh s­ng phï ®Çu E.Coli + TriÖu chøng: lîn ¨n uèng kÐm, ñ rò,cã con bÞ ®i Øa ph©n láng,cã con ®i ph©n t¸o, mÆt ®Çu s­ng, ®Æc biÖt lµ m¾t s­ng to, lîn hay n»m rót ®Çu xuèng ®Êt + ChÈn ®o¸n : nghi lîn bÞ s­ng phï ®Çu E.Coli + §iÒu trÞ : Rp: Coli- Flox:1ml/15kgP Bcomplex:4ml/kgP Tiªm b¾p c¸c thuèc tiªm riªng, tiªm 2 lÇn trªn ngµy,liªn tôc trong 3 ngµy + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ lµ 22 con. Sè con khái lµ 20 con 2.2.6 BÖnh viªm phæi + TriÖu chøng: lîn th­êng ho vµo buæi s¸ng sím vµ chiÒu tèi, ho kÐo dµi, l«ng da kh«ng bãng,lîn ¨n kÐm,uÓ o¶i, t¸o bãn vµ tiÓu tiÖn Ýt. + ChÈn ®o¸n; nghi lîn bÞ viªm phæi + §iÒu trÞ : Rp: Genta-tylan: 1ml/10kgP Tylosin: 15ml/kgP Viatmin C:8ml/con Bcomplex:5ml/con Tiªm b¾p, c¸c thuèc tiªm riªng, tiªm 2 lÇn/ngµy, liªn tôc trong 3 ngµy + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ :1con Sè con khái:1 con 2.2.7 BÖnh phã th­¬ng hµn. + TriÖu chøng: s­ng m¾t, sèt 410C, Øa ch¶y mïi ph©n kh¾m, cã con n«n möa. + ChÈn ®o¸n: nghi bÞ bÖnh phã th­¬ng hµn + §iÒu trÞ Rp: Pen – Strep 1,5g:10000/kgP. Analgin 25%: 2ml/25kgP Bcomplex:3ml/con Tiªm b¾p, c¸c thuèc tiªm riªng, tiªm 4 ngµy liªn tôc + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ :9 con Sè con khái:7 con NhËn xÐt: 2 con chÕt do ph¸t hiÖn qu¸ muén. 2.2.8.BÖnh dÞch t¶ ghÐp ghÎ. + TriÖu chøng: bá ¨n, ph©n láng, tÝm tai, tÝm mâm, m¾t cã dö, lîn con mÖt mái, trªn da cã nh÷ng nèt ghÎ + ChÈn ®o¸n: nghi lîn bÞ dÞch t¶ ghÐp ghÎ + §iÒu trÞ: Rp : Lincomycin 10%: 1ml/kgP Hanmextin-25:1.2ml/10kgP Bcomplex:5ml/con Tiªm b¾p, c¸c thuèc tiªm riªng, ®iÒu trÞ 1 ngµy + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ: 13 con Sè khái: 0 con NhËn xÐt: do nhµ chñ kh«ng tiªm phßng dÞch t¶ vµ lîn ®· biÓu hiÖn thµnh bÖnh nªn kh«ng ®iÒu trÞ ®­îc. 2.2.9. BÖnh lþ. + TriÖu chøng: lîn Øa ph©n toµn n­íc, mïi rÊt h«i, hay n«n möa, kh¸t n­íc, bông tãp, chÕt rÊt nhanh. + ChÈn ®o¸n: nghi m¾c bÖnh lþ + §iÒu trÞ Rp: Lincomycin: 2ml/con Gluco-C: 3ml/con Tiªm b¾p, ngµy tiªm 2 lÇn, tiªm liªn tôc trong 3 ngµy + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ 1 con Sè con khái : 1 con 2.3. BÖnh ë chã 2.3.1. BÖnh kiÕt lþ + TriÖu chøng: con vËt mÖt mái, chui róc vµo chç tèi, ph©n láng cã lÉn m¸u lÇy nhÇy. + ChÈn ®o¸n: nghi bÞ bÖnh kiÕt lþ + §iÒu trÞ: Rp: Hampiseptol: 3ml/con Bcomplex: 3ml/con Tiªm b¾p, c¸c thuèc tiªm riªng, tiªm 2 lÇn trªn ngµy, liªn tôc trong 4 ngµy KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ: 2 con Sè con khái:2 con 2.3.2 BÖnh viªm phæi + TriÖu chøng: con vËt mÖt mái, ¨n kÐm, sèt cao, ch¶y n­íc m¾t, n­íc mòi liªn tôc. Con vËt ho kh¹c tõng c¬n, c¬n ho th­êng x¶y ra vµo ban ®ªm khuya vµ s¸ng sím. + ChÈn ®o¸n: nghi bÞ bÖnh viªm phæi + §iÒu trÞ: Rp: Tylosin: 10mg/kgP Kanamycin 10%:1ml/kgP Bcomplex:5ml/con Tiªm Kanamycin+Tylosin chung, tiªm b¾p, liªn tôc trong 3 ngµy. + KÕt qu¶: Sè con ®iÒu trÞ: 1 con Sè con khái:1 con B¶ng V: Tæng hîp kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh Loµi gia sóc Tªn bÖnh Thuèc ®iÒu trÞ LiÒu l­îng §­êng ®­a thuèc LiÖu tr×nh (ngµy) Sè ®iÒu trÞ (con) Sè khái (con) Tû lÖ khái (%) Tr©u bß Tô huyÕt trïng Streptomycin Penicillin Analgin 25% 30ml/kgP 20000UI/kgP 2ml/kgP Tiªm b¾p 3-4 6 5 84 Ch­íng h¬i d¹ cá Pilocarpin VitaminB12,5% Gluconatcanxi 4ml/con./lÇn 10ml/con/lÇn 10ml/con/lÇn Tiªm b¾p 2 1 1 100 BÖnh s¸t nhau Streptomycin Penicillin B.complex Analgin25% 30mg/kgP 20000UI/kgP 10ml/con 2ml/50kgP Tiªm b¾p 3 1 1 100 BÖnh giun ®òa bª Levamysol Cafein 1ml/10kgP 5ml/con Tiªm d­íi da. Tiªm b¾p 1 2 2 100 XuÊt huyÕt tö cung Oxytocin VitaminC 6ml/con 15ml/con Tiªm b¾p 4 1 1 100 BÖnh tiªu ch¶y bß Hampiseptol B.complex 1ml/10kgP 10ml/con. Tiªm b¾p 2 3 3 100 Lîn BÖnh ph©n tr¾ng lîn con Lincomycin 10% Vitamin B12,5% 1ml/10 kgP 2ml/con Tiªm b¾p 3-4 24 24 100 BÖnh b¹i liÖt sau khi ®Î Canxi-fort Vitamin B1 20ml/con 10ml/con Tiªm b¾p 4-5 1 1 100 BÖnh ®ãng dÊu Penicillin B.complex Anagin 25% 20000UI/kgP 5ml/con 3ml/con Tiªm b¾p 3 7 6 86 BÖnh tô huyÕt trïng Streptomycin Penicillin Analgin 25% B.compex 40mg/kgP 30000UI/kgP 1ml/12kgP 7ml/con Tiªm b¾p 3 6 6 100 BÖnh s­ng phï ®Çu. Coli-flox B.complex 1ml/15 kgP 4ml/con Tiªm b¾p 3 22 20 95 BÖnh viªm phæi Genta-tylan Tylosin Vitamin C B.complex 1ml/10kgP 15ml/kgP 8ml/con 5ml/con Tiªm b¾p 3-4 1 1 100 BÖnh phã th­¬ng hµn Pen-Strep 1,5g Analgin 25% B.complex 10000UI/kgP 1/ml12 3ml/con Tiªm b¾p 4-5 9 7 78 DÞch t¶ ghÐp ghÎ Lincocine 10% Hanmextin -25 B.complex 1ml/10kgP 1,2/10kgP 5ml/con. Tiªm b¾p 1 13 0 0 BÖnh lþ Lincomycin Gluco-C 2ml/con 3ml/con Tiªm b¾p 3 1 1 100 Chã BÖnh kiÕt lþ Hampiseptol B.complex 3ml/con 3ml/con Tiªm b¾p 4 2 2 100 BÖnh viªm phæi Tylosin Kanamycin 10% Bcompex 10mg/kgP O,1ml/kgP 5ml/con Tiªm b¾p 3 1 1 100 NhËn xÐt: Qua b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ®iÒu trÞ mét sè bÖnh ë gia sóc t¹i ph­êng Thä X­¬ng em thÊy: T×nh h×nh dÞch bÖnh x¶y ra ë ®Þa ph­¬ng nhiÒu, nh­ng bÖnh chØ x¶y ra lÎ tÎ víi mét sè bÖnh th«ng th­êng trong ®ã cã nh÷ng ca bÖnh th­êng gÆp nh­ tô huyÕt trïng tr©u bß, tô huyÕt trïng lîn, ph©n tr¾ng lîn con, s­ng phï ®Çu E.coli, viªm phæi lîn vµ chã, phã th­¬ng hµn,…qua ®ã em thÊy. Tô huyÕt trïng tr©u bß th­êng xuÊt hiÖn quanh n¨m bÖnh Ýt l©y lan vµ th­êng x¶y ra ®ét ngét. BÖnh tô huyÕt trïng lîn th­êng x¶y ra ë nh÷ng vïng Èm thÊp, lÇy léi ®Çu mïa m­a cuèi mïa hÌ. Lîn 3 th¸ng tuæi, lîn vç bÐo hay m¾c bÖnh nay. BÖnh ph©n tr¾ng lîn th­êng x¶y ra ë nh÷ng lîn con theo mÑ (giai ®o¹n vµi tuÇn ®Çu sau khi ®Î) ®©y lµ bÖnh phæ biÕn trong ch¨n nu«i gia ®×nh, kÓ c¶ nh÷ng c¬ së ch¨n nu«i tËp trung. §iÒu kiÖn vÖ sinh chuång tr¹i ch¨m sãc nu«i d­ìng kÐm, kh«ng hîp vÖ sinh, thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét, ®é Èm cao…lµm bÖnh ph¸t triÓn m¹nh. BÖnh Ýt g©y chÕt nh­ng thiÖt h¹i lµ ®¸ng kÓ do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn sinh tr­ëng cña lîn sau nµy. BÖnh phã th­¬ng hµn gÆp ë lîn con, lîn sau cai s÷a ®Õn 4 th¸ng tuæi hay m¾c lîn lín Ýt m¾c. BÖnh ph¸t sinh do ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh kh«ng thuËn lîi vÖ sinh chuång tr¹i m«i tr­êng kÐm, thøc ¨n thiÕu, thêi tiÕt khÝ hËu xÊu… BÖnh viªm phæi th­êng m¾c ë lîn 1, 2, 3 th¸ng tuæi lîn nu«i d­ìng ch¨m sãc kÐm.. Trªn ®©y lµ mét sè bÖnh em ®· gÆp ph¶i. Tuy nh÷ng bÖnh kh«ng nhiÒu nh­ng c¸c ca bÖnh nµy em dïng nh÷ng ®¬n thuèc kh¸c nhau nªn ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kh¸ cao. §ît thùc tËp nµy em ®· cã dÞp va ch¹m víi thùc tÕ, ®­îc tiÕp xóc víi c¸c ca bÖnh cã trªn ®Þa bµn vµ em ®· rót ra ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm vµ bµi häc quý gi¸ trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ cho c¸c bÖnh cña gia sóc, gia cÇm. PhÇn III. KÕt luËn- tån t¹i- ®Ò nghÞ 1. KÕt luËn Qua thêi gian thùc tËp t¹i c¬ së d­íi sù chØ ®¹o tËn t×nh cña c« gi¸o D­¬ng ThÞ Toan vµ c¸c thÇy c« trong khoa ch¨n nu«i thó y, c¸c thÇy c« gi¸o tr­êng Cao §¼ng N«ng L©m cïng víi sù quan t©m gióp ®ì cña c¸c anh chÞ trong tr¹m thó y thµnh phè B¾c Giang, thó y c¬ së vµ sù cè g¾ng lç lùc cña b¶n th©n em thu ®­îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh­ tay nghÒ ®­îc n¨ng cao b»ng viÖc th«ng qua ®iÒu trÞ ®· gióp em biÕt quan s¸t con bÖnh vµ dùa vµo triÖu chøng cña bÖnh ®­îc biÓu hiÖn ra ngoµi ®Ó chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ ®¹t kÕt qu¶ tèt. Tõ ®ã gióp em rót ra ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm cho b¶n th©n, häc hái ®­îc nhiÒu cña c¸n bé ®i tr­íc. Thêi gian nµy còng lµ dÞp ®Ó em cñng cè kiÕn thøc ®· häc ë nhµ tr­êng ¸p dông vµo thùc tÕ s¶n xuÊt m¹nh d¹n trong viÖc ch÷a bÖnh n©ng cao tay nghÒ. §ång thêi em còng nhËn thÊy m×nh cÇn ph¶i n¾m ch¾c nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc nhµ tr­êng vµ c¸c thÇy c« trong khoa ch¨n nu«i- thó y trang bÞ ®Ó ¸p dông vµo thùc tÕ s¶n xuÊt mét c¸ch khoa häc nh­ng ph¶i phï hîp víi thùc tÕ. Trong c«ng t¸c chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ cÇn ph¶i kÞp thêi, thËn träng kh«ng ®­îc chñ quan, nãng véi mµ ph¶i kiÓn tr×, b×nh tÜnh, s¸ng suèt lùa chän ra ph­¬ng ¸n tèi ­u nhÊt ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ cao nhÊt. CÇn ph¶i khiªm tèn häc hái, t×m tßi c¸c bµi thuèc cæ truyÒn trong nh©n d©n ®Ó kÕt hîp ®iÒu trÞ n©ng cao hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ, ®em l¹i lîi Ých cho nh©n d©n. Tuy nhiªn trong thêi gian thùc tËp tõ nh÷ng kÕt qu¶ thu ®­îc em thÊy m×nh cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ chuyªn m«n v× vËy b¶n th©n em ph¶i cã g¾ng h¬n nhiÒu ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao tay nghÒ vµ kiÕn thøc chuyªn m«n. 2.Tån t¹i Thêi gian thùc tËp cã h¹n chÕ sè l­îng ®µn gia sóc, gia cÇm ®iÒu trÞ ch­a nhiÒu nªn kÕt qu¶ thu ®­îc cßn h¹n chÕ, ch­a phæ biÕn ®­îc nhiÒu kü thuËt ch¨n nu«i cho ng­êi d©n. 3.§Ò nghÞ Trong thêi gian thùc tËp võa qua t¹i ph­êng Thä X­¬ng. Qua qu¸ tr×nh ®iÒu tra còng nh­ thùc tÕ s¶n xuÊt, ®iÒu trÞ ngoµi nh÷ng thuËn lîi ®­îc gióp ®ì còng cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n ®èi víi b¶n th©n khi thùc tËp xa tr­êng. Em xin ®ãng gãp ý kiÕn ®Ò nghÞ víi ®Þa ph­¬ng, c¸c ban ngµnh liªn quan vµ nhµ tr­êng mét sè vÊn ®Ò nh­ sau: - Víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cÇn: + TÝch cùc ®­a tiÕn bé khoa häc vµo s¶n xuÊt + TÝch cùc më nhiÒu h¬n n÷a c¸c líp khuyÕn n«ng hµng n¨m, hµng th¸ng ®Ó bµ con n¾m ®­îc râ h¬n kÞp thêi h¬n nh÷ng thay ®æi cña khoa häc kü thuËt tõ ®ã ¸p dông vµo s¶n xuÊt hiÖn t¹i. +§éi ngò c¸n bé thó y ho¹t ®éng tÝch cùc ®Ó ®Èy lïi t×nh tr¹ng dÞch bÖnh nh­ hiÖn nay. - Víi nhµ tr­êng: + T­ vÊn, chØ b¶o s©u s¾c h¬n n÷a vÒ c«ng t¸c vµ t­ trang cho kú thùc tËp cña häc sinh, sinh viªn ®¹t kÕt qu¶ cao. + Hç trî häc sinh, sinh viªn nh÷ng trang thiÕt bÞ phôc vô cho häc tËp. §Æc biÖt nhµ tr­êng cã kÕ ho¹ch cho häc sinh, sinh viªn cã thêi gian thùc tËp dµi h¬n. Trong ®iÒu kiÖn h¹n hÑp cña thêi gian thùc tËp b¸o c¸o cña em cßn ®­îc nhiÒu thiÕu sãt em mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña quý thÇy c« gi¸o cïng c¸c cÊp ngµnh l·nh ®¹o. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o cïng c¸c c¸n bé ®Þa ph­¬ng nh©n d©n ph­êng Thä X­¬ng ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n b¸o c¸o nay. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! B¾c Giang, ngµy 05 th¸ng 06 n¨m 2008. Häc sinh NguyÔn ThÞ HiÒn Môc lôc