Đề tài Công tác quản lý tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty sản xuất và dịch vụ thương mại Đông Á

¨n cø vµo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ cÊu tæ chøc vµ chØ tiªu kinh tÕ g¾n víi viÖc tr¶ l­¬ng cã hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. Sö dông tæng quü tiÒn l­¬ng: §Ó ®¶m b¶o quü tiÒn l­¬ng kh«ng v­ît chi so víi quü tiÒn l­¬ng ®­îc h­ëng, dån chi quü tiÒn l­¬ng vµo c¸c th¸ng cuèi n¨m hoÆc ®Ó dù phßng quü tiÒn l­¬ng qu¸ lín cho n¨m sau, cã thÓ quy ®Þnh ph©n chia tæng quü tiÒn l­¬ng theo c¸c quü sau: Quü tiÒn l­¬ng tr¶ trùc tiÕp cho ng­êi lao ®éng theo l­¬ng kho¸n, l­¬ng s¶n phÈm, l­¬ng thêi gian: Ýt nhÊt b»ng 76% tæng quü l­¬ng. Quü khen th­ëng tõ quü l­¬ng ®èi víi ng­êi lao ®éng cã n¨ng suÊt chÊt l­îng cao, cã thµnh tÝch tèt trong c«ng t¸c tèi ®a kh«ng qu¸ 10% tæng quü tiÒn l­¬ng. Quü khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao, tay nghÒ giái: tèi ®a kh«ng qu¸ 2% tæng quü tiÒn l­¬ng. Quü dù phßng cho c¸c n¨m sau: tèi ®a kh«ng v­ît qu¸ 12% tæng quü l­¬ng. 1.4.1- Quü B¶o hiÓm x· héi: BHXH lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ta. Thùc chÊt cña BHXH lµ sù ®¶m b¶o vÒ vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é. Nguån BHXH ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau: Ng­êi chñ doanh nghiÖp ®ãng gãp 15%, ng­êi lao ®éng ®ãng 5%, mét phÇn kh¸c lµ do nhµ n­íc ®ãng gãp hç trî ngoµi ra cßn tõ c¸c nguån kh¸c. Khi ng­êi lao ®éng bÞ èm ®au, tai n¹n lao ®éng – bÖnh nghÒ nghiÖp, thai s¶n, h­u trÝ, tö tuÊt th× sÏ ®­îc h­ëng theo c¸c chÕ ®é ®· quy ®Þnh 1.4.2- Quü BHYT: ®­îc trÝch lËp tõ hai nguån ®ã lµ phÇn theo chÕ ®é quy ®Þnh Doanh nghiÖp ph¶i g¸nh chÞu sÏ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp hµng th¸ng theo tØ lÖ 2% trªn tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn trong th¸ng, thø 2lµ phÇn BHYT mµ ng­êi lao ®éng ph¶i g¸nh chÞu th«ng th­êng trõ vµo l­¬ng c«ng nh©n viªn theo tØ lÖ 1%. BHYT ®­îc nép lªn c¬ quan qu¶n lý chuyªn m«n ®Ó phôc vô b¶o vÖ vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho c«ng nh©n viªn( kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh ............... ). Bªn c¹nh ®ã cßn cã c¸c kho¶n phóc lîi kh¸c mµ CBCNV ®­îc h­ëng nh­: + NghØ phÐp, nghØ lÔ: §Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ duy tr× qóa tr×nh s¶n xuÊt. Mçi tuÇn ng­êi lao ®éng ®­îc nghØ Ýt nhÊt mét ngµy, tuú theo ®Æc thï s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp mµ doanh nghiÖp bè trÝ cho ng­êi lao ®éng nghØ hµng tuÇn häc nghØ dån. Ngoµi ra ng­êi lao ®éng cßn ®­îc nghØ vµo c¸c ngµy nh­: TÕt d­¬ng lÞch, ©m lÞch, ngµy chiÕn th¾ng, ngµy quèc tÕ lao ®éng, ngµy quèc kh¸nh. + C¸c lo¹i phóc lîi: C¸c lo¹i phóc lîi mµ ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, nã phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh­: Quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, tËp qu¸n phong tôc trong nh©n d©n, møc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, kh¶ n¨ng tµi chÝnh hoÆc hoµn c¶nh cô thÓ cña doanh nghiÖp. Phóc lîi thÓ hiÖn sù quan t©m cña doanh nghiÖp gåm cã: ¡n tr­a do doanh nghiÖp ®µi thä. Trî cÊp cña doanh nghiÖp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®«ng con hoÆc cã hoµn c¶nh khã kh¨n. Quµ tÆng cña doanh nghiÖp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµo c¸c ngµy lÔ, tÕt hoÆc c¸c dÞp sinh nhËt, c­íi hái Tæ chøc th¨m quan, du lÞch cho c¸n bé c«ng nh©n viªn Cung cÊp c¸c hÖ thèng th«ng tin miÔn phÝ, xe ®­a ®ãn c«ng nh©n viªn, x©y dùng nhµ trÎ dµnh riªng cho con em c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty… Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng t¹i C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô th­¬ng m¹i ®«ng ¸ 2.1- Giíi thiÖu chung vÒ C«ng ty. 2.1.1- Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô Th­¬ng M¹i §«ng ¸ ®­îc thµnh lËp ngµy 08 th¸ng 05 n¨m 1994 theo quyÕt ®Þnh cña Bé Ngo¹i Th­¬ng trªn c¬ së h×nh thµnh mét c¬ s¬ may mÆc xuÊt khÈu t¹i Hµ Néi. Nguyªn khai C«ng ty lÊy lµ: “ XÝ nghiÖp may mÆc xuÊt khÈu trùc thuéc tæng C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm”. ViÖc thµnh lËp C«ng ty cã nghÜa nghÜa rÊt lín v× ®©y lµ c¬ së may mÆc xuÊt khÈu ®Çu tiªn cña ViÖt Nam. C«ng ty cã trô së chÝnh ®Æt t¹i sè 25 Hµng Khoai – QuËn Hoµn KiÕm - Hµ Néi, cã tæng diÖn tÝch mÆt b»ng sö dông 1 ha, lµ mét doanh nghiÖp thuéc Bé C«ng nghiÖp. Trang thiÕt bÞ cña C«ng ty ®Òu nhËp tõ Italia, Céng hoµ Liªn bang §øc, BØ, Hµn Quèc, NhËt B¶n... Ngµy 24 th¸ng 03 n¨m 1993 C«ng ty s¶n xuÊt dÞch vô Th­¬ng M¹i §«ng ¸ lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc trùc thuéc Tæng C«ng ty dÖt may ViÖt Nam(VINATEX), C«ng ty ®­îc Bé Th­¬ng m¹i vµ Bé C«ng nghiÖp cho phÐp nhËp khÈu trùc tiÕp vµ h¹ch to¸n ®éc lËp. §©y thùc sù lµ trë thµnh mét sù kiÖn quan trong ®¸nh dÊu b­íc tr­ëng thµnh vÒ chÊt, tÝnh tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh. Cïng víi nh÷ng thay ®æi quan träng vÒ tæ chøc s¶n xuÊt qua c¸c thêi kú, quy m« s¶n xuÊt còng ngµy cµng ®­îc më réng. §Õn nay C«ng ty ®· cã h¬n 500 c¸n bé c«ng nh©n viªn, s¶n xuÊt trªn mÆt b»ng diÖn tÝch 1.000 m2. Gi¸ trÞ m¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm h¬n 50% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh( xÊp xØ 30 tû ®ång). Ngoµi c¬ së s¶n xuÊt chÝnh ë Hµ Néi, C«ng ty cßn cã mét xÝ nghiÖp may ë H¶i Phßng vµ mét ë Nam §Þnh, n¨ng lùc s¶n xuÊt kh«ng ngõng ®­îc më réng ®Õn nay cã thÓ ®¹t 10 triÖu s¶n phÈm/ n¨m. Tr¶i qua bao nhiªu th¨ng trÇm vµ biÕn ®æi. Víi lßng nhiÖt huyÕt cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty vµ ®Æc biÖt lµ qu¸ tr×nh ®æi míi, ®Çu t­ kh«ng ngõng ®· ®­a C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn vµ giµnh ®­îc thÞ phÇn lín thÞ tr­êng néi ®Þa. Cho ®Õn n¨m 2001 ®¬n vÞ ®· ®¹t danh hiÖu ®¬n vÞ thi ®ua tiªn tiÕn. 2.1.2- Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô: Lµ mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp, chøc n¨ng, nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty bao gåm: S¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c s¶n phÈm may mÆc phôc vô nhu cÇu trong níc vµ xuÊt khÈu. TiÕn hµnh kinh doanh vµ nhËp khÈu trùc tiÕp, gia c«ng c¸c s¶n phÈm may mÆc cã chÊt l­îng cao theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng. Chñ ®éng trong c«ng t¸c tiªu thô vµ giíi thiÖu s¶n phÈm, chñ ®éng trong liªn doanh liªn kÕt víi c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc. C«ng ty ph¶i ®¶m b¶o kinh doanh cã hiÖu qu¶, b¶o toµn ®­îc nguån vèn, cã tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng, ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, C«ng ty cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghiÖp vô vµ nghÜa vô Nhµ n­íc giao. Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, b¸o c¸o ®Þnh kú lªn C«ng ty, tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh theo sù chØ ®¹o cña Tæng C«ng ty. 2.1.3- Bé m¸y tæ chøc: S¬ ®å bé m¸y tæ chøc Tæng gi¸m ®èc Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh kü thuËt Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh néi chÝnh Phßng kü thuËt thÞ tr­êng Phßng kÕ ho¹ch Phßng KCS Phßng kÕ ho¹ch tµi vô V¨n phßng Phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng XN dÞch vô ®êi s«ng XN may phô trî XN may H¶i phßng XN may Nam H¶i XN may I XN may V Qua s¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ta thÊy ®Æc tr­ng qu¶n lý cña C«ng ty s¶n xuÊt vµ dich vô Th­¬ng M¹i §«ng ¸ lµ qu¶n lý trùc tuyÕn - chøc n¨ng, c¸c phßng ban cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau d­íi sù qu¶n lý cña c¸c gi¸m ®èc ®iÒu hµnh. C¬ cÊu nµy chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch nh¹y bÐn, kÞp thêi, ®¶m b¶o ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm cña chÕ ®é mét thñ tr­ëng vµ thÕ m¹nh cña c¸c bé phËn chøc n¨ng. *) §Æc ®iÓm vÒ bé m¸y qu¶n lý. C«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý mét thñ tr­ëng trªn c¬ së quyÒn lµm chñ cña tËp thÓ lao ®éng. Tæng Gi¸m ®èc c«ng ty do ChÝnh phñ bæ nhiÖm, lµ ng­êi ®¹i diÖn ph¸p nh©n cho C«ng ty, ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt nhµ n­íc. Gióp viÖc cho Tæng gi¸m ®èc C«ng ty cã 3 Phã Tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh do Tæng gi¸m ®èc chän vµ ®Ò nghÞ Tæng C«ng ty dÖt may ViÖt Nam bæ nhiÖm. C¸c bé phËn qu¶n lý cÊp gi¸m ®èc, Phã gi¸m ®èc c¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn, Tr­ëng phã c¸c phßng ban do Tæng gi¸m ®èc bæ nhiÖm sau khi ®· lÊy ý kiÕn Th­êng vô §¶ng uû, phiÕu th¨m do tÝn nhiÖm cña tËp thÓ c¸n bé qu¶n lý. C¸c phßng ban cã chøc n¨ng, nhiÖm vô cô thÓ râ rµng, do Tæng gi¸m ®èc quy ®Þnh vµ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau trong viÖc lËp – thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty. Mçi XÝ nghiÖp trùc thuéc C«ng ty lµ mét ®¬n vÞ tæ chøc s¶n xuÊt. Ng­êi ®øng ®Çu c¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn chÞu tr¸ch nhiÖm hoµn toµn tr­íc tæng gi¸m ®èc C«ng ty vÒ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt, theo ph©n cÊp qu¶n lý cña C«ng ty. Qua s¬ ®å trªn ta thÊy, bé m¸y qu¶n lý qu¶n lý cña C«ng ty ®· cã nhiÒu thay ®æi, hoµn thiÖn vµ kiÖn toµn gän nhÑ theo c¸c chøc n¨ng qu¶n lý chuyªn m«n. Tõ ®ã nh»m gi¶m thÊp chi phÝ vµ tËn dông tèi ®a tiÒm n¨ng nguån lùc s½n cã. *) §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng. §Ó ®¶m b¶o tån t¹i trong c¬ chÕ thÞ tr­êng víi sù c¹nh tranh gay g¾t nh­ hiÖn nay vµ ¶nh h­ëng cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt. Cho nªn nguån nh©n lùc ®Çu vµo C«ng ty ®­îc tuyÓn chän rÊt kü l­ìng, kh¾t khe. Ng­êi lao ®éng tuyÓn vµo ph¶i ®¶m b¶o tr×nh ®é v¨n ho¸, nghiÖp vô chuyªn m«n, thÓ lùc... Do ®Æc thï lµ s¶n xuÊt kinh doanh hµng may mÆc. Cho nªn lùc l­îng lao ®éng trong c«ng ty chñ yÕu lµ lao ®éng n÷. Lao ®éng n÷ chiÕm tíi 90% tæng sè lao ®éng. Trong ®ã sè lao ®éng n÷ trùc tiÕp tham gia vµo s¶n xuÊt 92% vµ lao ®éng gi¸n tiÕp. Do yªu cÇu më réng s¶n xuÊt cïng víi chñ tr­¬ng n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng ®Õn ®Çu nh÷ng th¸ng n¨m 2002. Tæng sè lao ®éng trong C«ng ty c¶ trong biªn chÕ vµ hîp ®ång ®· lªn tíi h¬n 500 c¸n bé c«ng nh©n viªn víi ®é tuæi trung b×nh cña lao ®éng lµ 28 tuæi cã tr×nh ®é vµ tay nghÒ cao… §ã thùc sù lµ mét thuËn lîi lín cho c«ng ty trong viÖc ph¸t huy kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: BiÓu 1: C¬ cÊu lao ®éng qua c¸c n¨m cña C«ng ty. N¨m Qu¶n lý Nh©n viªn Lao®éng trùc tiÕp SX Tæng §H D­íi §H §H D­íi §H §H D­íi §H Nam N÷ 2000 54 8 25 86 15 280 42 257 299 2001 56 4 27 97 19 279 41 259 300 2002 59 7 30 85 23 309 33 297 330 2003 62 5 32 112 32 297 40 280 320 (B¸o c¸o t×nh h×nh lao ®éng cña C«ng ty qua c¸c n¨m) Tõ b¶ng trªn ta thÊy lao ®éng cña C«ng ty cã xu h­íng më réng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Giai ®o¹n 2001 – 2002 cã sè l­îng t¨ng nhanh nhÊt cßn c¸c thêi kú kh¸c cã xu h­íng t¨ng gi¶m nhÑ. Lao ®éng qu¶n lý, nh©n viªn ®Òu ®¹t tr×nh ®é häc vÊn cao. 2.1.4- T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty *) MÆt hµng s¶n xuÊt. Víi truyÒn thèng s¶n xuÊt hµng may mÆc xuÊt khÈu cho nªn s¶n phÈm cña C«ng ty rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, phong phó vÒ mÉu m·, kÝch cì víi nh÷ng chØ sè kü thuËt kh¸c nhau nh­ng còng ch­a thùc sù ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. ChÝnh v× vËy mµ s¶n xuÊt ®­îc hµng cã chÊt l­îng cao, mÉu m· ®a d¹ng phôc vô cho xuÊt khÈu vµ tiªu thô trong n­íc ®ang lµ c©u hái hãc bóa. Nh×n chung mÆt hµng chÝnh cña C«ng ty chñ yÕu vÉn lµ: ¸o Jacket, ¸o s¬ mi, quÇn ©u, quÇn ¸o bß, ¸o dÖt kim…vµ s¶n phÈm qua c¸c n¨m ®­îc biÓu hiÖn qua s¬ ®å d­íi ®©y: BiÓu 2: S¶n phÈm s¶n xuÊt chñ yÕu TT Chñng lo¹i SP §V 2001 2002 2003 1 ¸o Jacket C 540.079 424.186 443.366 2 ¸o s¬ mi C 654.771 817.867 532.925 3 quÇn ©u C 89.958 545.610 986.917 4 quÇn bß C 191.419 161.976 5 ¸o bß C 61.683 98.568 6 ¸odÖt kim C 810.328 1.494.467 1.256.880 7 QuÇn ¸o kh¸c C 218.552 137.213 844.704 Tæng SP C 2.223.834 3.230.779 3.474.165 (B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xu©t cña C«ng ty qua c¸c n¨m gÇn ®©y) Qua b¶ng trªn ta thÊy nh×n chung s¶n phÈm qua c¸c n¨m ®Òu t¨ng tæng s¶n phÈm tõ 1999 – 2001 t¨ng 143%, ®Æc biÖt lµ quÇn ©u møc t¨ng 607%. *) ThÞ tr­êng ThÞ tr­êng trong n­íc: §Õn nay C«ng ty ®· më rÊt nhiÒu ®¹i lý trªn mäi miÒn tæ quèc, ®Æc biÖt lµ c¸c cña hµng thêi trang, b¸n vµ giíi thiÖu s¶n phÈm nh­ng vÉn chñ yÕu lµ ë Hµ Néi. BiÓu 3: Doanh thu thÞ tr­êng néi ®Þa: TT ChØ tiªu §VT 2000 2001 2002 2003 1 Doanh thu Tû ®ång 7.200 11.970 14.877 21.325 2 % t¨ng, gi¶m 60 166 124 143 Qua b¶ng trªn ta cã thÓ thÊy C«ng ty lµm ¨n ngµy cµng ph¸t triÓn, doanh thu thÞ tr­êng néi ®Þa cña C«ng ty cã thay ®æi qua c¸c n¨m. Nh×n chung doanh thu thÞ tr­êng néi ®Þa cña C«ng ty cã chiÒu h­íng ®i lªn. N¨m 2003 doanh thu cña C«ng ty ®· t¨ng nhiÒu so víi c¸c n¨m tr­íc. Sau ®©y lµ biÓu ph¸n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng n¨m gÇn ®©y: BiÓu 4. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng n¨m gÇn ®©y cña c«ng ty TT ChØ tiªu chñ yÕu §VT 2000 2001 2002 2003 1 GTSXCN Tr 35.936 42.349 4.756 55.000 2 Tæng DT Tr 78.881 97.000 112.170 133.000 3 XNK Tr USD 4,8 5,5 6,9 8 4 Tæng vèn §T Tr 16.300 8.520 12.669 108.838 5 SPSX 1000SP 4.370 5.115 5.143 6.100 6 Nép NS Tr 1.645 2.874 3.370 3.800 7 TNBQ 1000§ 835 920 1.000 1.100 8 Tæng SLD Ng 2.996 3.000 3.300 3.200 Qua b¶ng trªn ta thÊy vÒ mÆt quy m« doanh thu cña C«ng ty t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m vµ c¶ lîi nhuËn còng t¨ng nhanh. §iÒu nµy thÓ hiÖn chiÕn l­îc kinh doanh ®óng ®¾n cña C«ng ty tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn. Cïng víi sù t¨ng nhanh vÒ doanh thu th× quü l­¬ng cña C«ng ty còng ngµy cµng lín m¹nh. Nhê vËy thu nhËp cña ng­êi lao ®éng còng ngµy ®­îc c¶i thiÖn ®a d¹ng lµ yÕu tè quan träng gióp cho C«ng ty ph¸t triÓn h¬n. 2.2- Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t¹i C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô th­¬ng m¹i ®«ng ¸. 2.2.1- Tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty Dùa trªn c«ng v¨n 4320 cña BL§TBXH ngµy 28/12/1998, N§ 26/CP ngµy 23/05/1993 vµ N§ 43/CP ngµy 22/06/1993 cña ChÝnh Phñ vÒ chÕ ®é tiÒn l­¬ng vµ BHXH trong c¸c doanh nghiÖp, th«ng t­ sè 05/2001/TT-BL§TBXH ngµy 29/01/2001. QuyÕt ®Þnh sè 723/Q§-TCL§ ngµy 19/10/2001 cña tæng C«ng ty may ViÖt Nam vÒ ®Þnh møc tiÒn l­¬ng trªn doanh thu, quy ®Þnh vÒ h×nh thµnh vµ ph©n phèi quü tiÒn l­¬ng, quü thu nhËp n¨m 2002 cña ®¬n vÞ sè 05/TL-TCVP ngµy 26/01/2002, dùa trªn quy ®Þnh sè 618/Q§-TCL§ ngµy 11/12/1996 cña Héi ®ång qu¶n trÞ C«ng ty may ViÖt Nam C«ng ty ®· lÊy lµm kim chØ nam xuyªn xuèt qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph©n phèi, tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l­¬ng t¹i C«ng ty. -) Ph­¬ng ph¸p x©y dùng quü l­¬ng kho¸n. C¨n cø vµo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, chØ tiªu ®· ®¹t ®­îc qua c¸c n¨m, dù to¸n s¶n xuÊt n¨m tíi. Quü l­¬ng sÏ do tæng C«ng ty may ViÖt Nam giao vµ ng­êi lao ®éng cïng víi ng­êi sö dông lao ®éng thùc hiÖn chØ tiªu ®­îc giao. Sau ®ã ®Þnh møc kÕ ho¹ch ®· ®­îc tr×nh th«ng qua ®¹i héi c«ng nh©n viªn chøc hµng n¨m trong ®ã bao gåm c¶ quy chÕ ph©n phèi tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ ph©n phèi thu nhËp nh»m: Ph¸t huy quyÒn chñ ®éng cho ng­êi lao ®éng, ®©y sÏ lµ môc tiªu phÊn ®Êu cho c¸ nh©n ng­êi s¶n xuÊt. §ång thêi ®©y còng lµ mét c«ng cô ®Ó thùc hiÖn tèt ph­¬ng ph¸p ph©n phèi theo lao ®éng v× tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch ë ®©y sÏ phô thuéc vµo kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng ng­êi lao ®éng, tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt. MÆt kh¸c nã còng cã t¸c dông ®Èy m¹nh t¨ng c­êng c«ng t¸c ho¹ch to¸n ë c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt. Sau khi nhËn ®­îc c¸c chØ tiªu vÒ quü l­¬ng kho¸n. C«ng ty sÏ c¨n cø vµo tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt, mÆt hµng s¶n xuÊt ®Ó giao cho h×nh thµnh lªn quü tiÒn l­¬ng. Quü tiÒn l­¬ng nµy sÏ ®­îc tÝnh theo doanh thu cña c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn. Th«ng qua c¸c chØ tiªu cÇn x¸c ®Þnh: + Thø nhÊt: X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu nh­; Thu nhËp b×nh qu©n, tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n phô cÊp g¾n víi doanh thu, thu nhËp ngoµi l­¬ng. VÝ dô 2002 c¸c chØ tiªu trªn cña C«ng ty lµ: Thu nhËp b×nh qu©n: 1.100.000 §/N/T TiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n phô cÊp g¾n víi doanh thu:967.700 §/N/T Thu nhËp ngoµi l­¬ng: 132.300 §/N/T + Thø hai: C«ng ty cã nhiÖm vô cÇn c©n ®èi quü l­¬ng kho¸n, lu«n ®¶m b¶o cã nguån chi tr¶ cho c¸n bé c«ng c«ng nh©n viªn c¸c kho¶n nh­: TiÒn th­ëng vµo c¸c ngµy TÕt ©m lÞch, TÕt d­¬ng lÞch, ngµy kû niÖm thµnh lËp C«ng ty, tæng kÕt s¶n xuÊt kinh doanh… Phô cÊp ®éc h¹i trong s¶n xuÊt, c¸c kho¶n chi ®oµn thÓ, trî cÊp th«i viÖc… + Thø ba: X¸c ®Þnh doanh thu kÕ ho¹ch, n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n trªn tõng lo¹i c«ng nh©n VÝ dô: Trong kÕ ho¹ch n¨m 2002 N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n mét c«ng nh©n may: 9,13$/ngµy. N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n mét c«ng nh©n viªn xÝ nghiÖp: 6,9$/ngµy. N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n mét 1 ng­êi lao ®éng trong C«ng ty:6,02$/ngµy. Vµ doanh thu:12,958$/ngµy + Thø t­: X¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n vµ hÖ sè ph©n phèi tiÒn l­¬ng cña c¸c chøc danh c«ng viÖc trong C«ng ty. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch lao ®éng hµng n¨m, møc l­¬ng c¸n bé c«ng nh©n vµ hÕ sè ph©n phèi thu nhËp ®· x¸c ®Þnh cho tõng chøc danh nghÒ, x¸c ®Þnh møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n (hÖ sè l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n) vµ hÖ sè ph©n phèi thu nhËp b×nh qu©n cña ®¬n vÞ * HÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc: C¨n cø vµo kÕ ho¹ch lao ®éng hµng n¨m, møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc ®· ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng chøc danh nghÒ, x¸c ®Þnh møc l­¬ng vµ hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n cña ®¬n vÞ C«ng thøc Hcb = Trong ®ã: Hcbi : HÖ sè CBCV cña chøc danh i L§ ®bi: Lao ®éng ®Þnh biªn cã chøc danh i Hcb: HÖ sè CBCV b/q cña ®¬n vÞ * Møc l­¬ng CBCV (CVbq) : CVbq = Tmin * (Hcb +Hpc) * HÖ sè ph©n phèi thu nhËp b×nh qu©n (HTN): HTN = å Hi * L§®b Trong ®ã: Hi: HÖ sè ph©n phèi thu nhËp cña chøc danh i + Thø n¨m: X¸c ®Þnh tû lÖ kho¸n quü l­¬ng theo doanh thu cña c¸c xÝ nghiÖp vµ ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty. Theo quy chÕ cña Tæng C«ng ty dÖt may ViÖt Nam quy ®Þnh quü l­¬ng b»ng 52% doanh thu may gia c«ng. PhÇn quü l­¬ng nµy sÏ ®­îc dïng ®Ó ph©n phèi cho c¸c xÝ nghiÖp trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ c¸c phßng ban, ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty. Quü nµy sÏ ®ù¬c chia theo c¸c tû lÖ sau: - §èi víi c¸c xÝ nghiÖp may: Tû lÖ kho¸n quü l­¬ng lµ 41,76% doanh thu cña xÝ nghiÖp( nã chiÕm kho¶ng 87% quü l­¬ng). Cßn tû lÖ t¨ng ®¬n gi¸ luü tiÕn ®èi víi phÇn doanh thu v­ît møc lµ 30% cña doanh thu v­ît møc kÕ ho¹ch. Khi ®ã quü tiÒn l­¬ng kho¸n ®ùoc h­ëng sÏ lµ: QTLh­áng = 41,76% x DTTH + 30%DTVKH - §èi víi khèi phßng ban vµ ®¬n vÞ phôc vô: Tû lÖ kho¸n quü l­¬ng lµ 6,24% doanh thu chiÕm (13% quü l­¬ng), 1,5% doanh thu b¸n hµng cña cöa hµng thêi trang doanh thu ®¹i lý vµ 3% doanh thu cña bé phËn thªu,mµi. Cßn tû lÖ t¨ng ®¬n gi¸ luü tiÕn ®èi víi phÇn doanh thu v­ît møc lµ 5% cña doanh thu v­ît møc kÕ ho¹ch. Khi ®ã quü tiÒn l­¬ng kho¸n ®­îc h­ëng sÏ lµ: QTLh­áng = 6,24% x DTTH + 1,5%DTBH + 3%DTT + 5%DTVKH - §èi víi phßng kinh doanh néi ®Þa Doanh nghiÖp sÏ c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc hiÖn nhiÖm vô qua c¸c n¨m vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt tiªu thô s¶n phÈm cña C«ng ty. Nh»m t¨ng doanh thu néi ®Þa ®ång thêi khuyÕn khÝch c¸n bé c«ng nh©n viªn. Tæng gi¸m ®èc néi ®Þa sÏ ra møc kho¸n quü l­¬ng ®Õn tõng phßng ®Õn tõng phßng kinh doanh néi ®Þa. VÝ dô: n¨m 2002 doanh thu néi ®Þa ­íc ®¹t 17,5 tû ®ång th× phßng kinh doanh néi ®Þa ®¶m b¶o 10,180 tû ®ång Nh­ vËy quü tiÒn l­¬ng cña tõng phßng kinh doanh néi dÞa b»ng 1% doanh thu thùc hiÖn. Cßn ®èi víi phÇn v­ît kÕ ho¹ch ®­îc thanh to¸n vµo cuèi n¨m kÕ ho¹ch ®­îc tÝnh 1% doanh thu. Riªng ®èi víi doanh thu tù khai th¸c C«ng ty sÏ chi cho ®¬n vÞ 2% so víi lîi nhuËn dßng ®èi víi tr­êng hîp thua lç th× ph¶i chÞu hoµn toµn. -) X¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së cÊp bËc c«ng viÖc, ®Þnh møc lao ®éng, ®Þnh møc phô cÊp. Mçi mÆt hµng chØ ®­îc tÝnh mét ®¬n gi¸ nhÊt ®Þnh. MÆt hµng kh¸c nhau th× ®¬n gi¸ còng kh¸c nhau. s¶n phÈm cã chÊt l­îng kh¸c nhau cã c¸c tÝnh c¸ch tÝnh kh¸c nhau. MÆt kh¸c, ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cã tÝnh chÊt t­¬ng ®èi khi møc tiÒn l­¬ng thay ®æi th× còng ph¶i tÝnh l¹i ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. Doanh nghiÖp tÝnh ®¬n gi¸ dùa trªn doanh thu, khi ®ã c«ng thøc x¸c ®Þnh tØ lÖ % thu nhËp l­¬ng trªn doanh thu: TØ lÖ thu nhËp l­¬ng trªn doanh thu t¹m tÝnh theo SPSX kú KH = å VKH * 100% Doanh thu Trong ®ã: å VKH : Tæng quü l­¬ng kú kÕ ho¹ch Doanh thu: Tæng doanh thu KH theo KHSX trong kú (theo c¸c s¶n phÈm ®· hoµn thµnh). 2.2.2- Ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng *) Nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng. - Møc l­¬ng ®Ó tÝnh thu nhËp cho ng­êi lao ®éng: C¨n cø vµo møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc ®· ®­îc x¸c ®Þnh cho c¸c chøc danh ngµnh nghÒ, c«ng viÖc. T¹i C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô Th­¬ng M¹i §«ng ¸ C«ng ty ®· thùc hiÖn tr¶ thu nhËp l­¬ng th¸ng cho ng­êi lao ®éng (gåm c¶ khèi h­ëng l­¬ng thêi gian vµ khèi h­ëng l­¬ng s¶n phÈm) HÕ sè ph©n phèi thu nhËp hµng th¸ng cho tõng chøc danh ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së thu nhËp l­¬ng th¸ng, chÕ ®é l­¬ng chøc danh, phô cÊp l­¬ng th¸ng cho tõng ®èi t­îng ®­îc h­ëng cïng víi hÖ thèng b¶ng hÖ sè ph©n phèi thu nhËp. L­¬ng hµng th¸ng cña ng­êi lao ®éng ®­îc ph©n phèi mét lÇn trong th¸ng, ®­îc tÝnh trªn c¬ së møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc hÖ sè ph©n phèi thu nhËp, møc l­¬ng hµng th¸ng vµ thµnh tÝch ®ãng gãp cña mçi c¸ nh©n. Møc chi l­¬ng hµng th¸ng: C¨n cø vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn chi phÝ kho¸n cña ®¬n vÞ. *) Ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng. X¸c ®Þnh tû lÖ % l­¬ng trong tæng doanh thu. + §èi víi c¸c xÝ nghiÖp may: Sau khi c¸c xÝ nghiÖp hoµn thµnh nhiÖm vô s¶n xuÊt khi h¹ch to¸n. Quü tiÒn l­¬ng cña xÝ nghiÖp b»ng 41,76% doanh thu ®¹t ®­îc cña xÝ nghiÖp, trong ®ã: - Quü phô cÊp chiÕm: 0,15% tæng doanh thu. - L­¬ng dµnh cho nh÷ng ngµy nghØ phÐp chiÕm: 1,12% doanh thu. - Quü dù phßng chiÕm: 1,7% doanh thu. - Khi ®ã quü l­¬ng cßn l¹i sÏ lµ: 38,79% so víi doanh thu ®Ó chi trùc tiÕp cho tiÒn l­¬ng vµ tiÒn th­ëng cô thÓ: % ®Ó chia ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng: 19,395% so víi doanh thu(50%). % so víi quü l­¬ng cßn l¹i sÏ ®­îc dïng ®Ó chi cho tiÒn th­ëng. + §èi víi khèi phßng ban vµ khèi phôc vô Tæng quü l­¬ng ®­îc x¸c ®inh nh­ sau: Tæng quü l­¬ng b»ng 6,24% doanh thu chiÕm, 1,5% doanh thu b¸n hµng cña cöa hµng thêi trang doanh thu ®¹i lý vµ 3% doanh thu cña bé phËn thªu,mµi céng víi 5% cña doanh thu v­ît møc kÕ ho¹ch. Trong ®ã ®Ó chi l­¬ng 70% quü l­¬ng, cßn l¹i dïng ®Ó chi th­ëng 30%. Nguån h×nh thµnh vµ ph©n chia quü tiÒn th­ëng. + §èi víi c¸c xÝ nghiÖp may: Nguån tiÒn th­ëng ®­îc trÝch tõ doanh thu chiÕm 19,395% so víi doanh thu. 40% quü tiÒn th­ëng nµy sÏ dïng ®Ó chi th­ëng n¨ng xuÊt, 60% cßn l¹i dïng ®Ó th­ëng thi ®ua. - Khi th­ëng n¨ng xuÊt c¸ nh©n: Th­ëng = TLSP x HSth­ëng x Tû lÖ hoµn thµnh kÕ ho¹ch c¸ nh©n. Trong ®ã: HSth­áng do xÝ nghiÖp quy ®Þnh. Tû lÖ hoµn thµnh kÕ ho¹ch c¸ nh©n ®­îc tÝnh dùa trªn tû lÖ gi÷a doanh thu ®¹t ®­îc so víi doanh thu kÕ ho¹ch. - Khi th­ëng thi ®ua. C«ng thøc tÝnh: TTT§ c¸ nh©n = TLSP x HST theo A, B. + §èi víi khèi phßng ban vµ phôc vô: C«ng thøc tÝnh: TT c¸ nh©n = TLK x HST theo A,B. - Trong ®ã xÕp lo¹i A t­ng øng víi HS =1. B t­ng øng víi HS =0,6. K chØ khuyÕn khÝch kh«ng cã th­ëng Lo¹i A: Lµ ng­êi lao ®éng ®¶m b¶o cã søc khoÎ tèt, cã tr×nh ®é tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n cao, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c«ng viÖc vµ cã ý thøc tæ chøuc kû luËt. Cã sè ngµy nghØ kh«ng qu¸ 3 ngµy, kh«ng bÞ lËp biªn b¶n vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm. Hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®­îc giao, cã kh¶ n¨ng ®¶m nhiÖm nhiÒu c«ng viÖc, ®i muén vÒ sím kh«ng qu¸ 3 lÇn, ý thøc kû luËt tèt… Lo¹i B: Lµ nh÷ng lao ®éng c¬ b¶n ®¶m b¶o ®­îc c¸c tiªu chuÈn lo¹i A nh­ng do v× søc khoÎ hay nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c mµ cã tõ 4-8 ngµy nghØ, cã mét lÇn bÞ lËp biªn b¶n vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm … Lo¹i K: Lµ nh÷ng lao ®éng kh«ng ®¹t tiªu chuÈn 2 lo¹i trªn C«ng thøc tÝnh møc l­¬ng cho tõng lao ®éng trong C«ng ty. + §èi víi c¸c xÝ nghiÖp may: TLSPCN= Tû lÖ tiÒn l­¬ng tõng c«ng ®o¹n x Quü l­¬ng cña xÝ nghiÖp chia ®¬n gi¸ x HÖ sè ph©n phèi cña c¸ nh©n x Sè c«ng lµm viÖc thùc tÕ å sè c«ng chÕ ®é x å hÖ sè ph©n phèi tiÒn l­¬ng cña tõng c«ng ®o¹n HÖ sè ph©n phèi c¸c xÝ nghiÖp may. Chøc danh c«ng viÖc CBCVBQ HSTL Tæng hÖ sè Tû träng TLCBP so víi toµn XN HSTL CBCV BQ PCC VTTN PC§H G§ 6.37 6.37 Q§ 4.55 4.55 NVNV 10/12 2.55 2.55 Giao nhËnNPL 6/12 2.06 2.06 Céng 3.28 TTKTKTM 3.45 3.45 NhËn §M giao s¬ ®å 5/6 2.54 2.54 May mÉu c¾t ®ång bé 4.5/6 2.28 2.28 KTTL 5/6 2.54 2.54 §C, tiªu chuÈn HDPL 9/12 2.42 2.42 Céng 4.13 Tæ tr­ëng c¾t 2.8 0.1 2.8 CN c¾t gät 4/6 2.01 0.1 2.01 Kü thuËt c¾t 5/6 2.54 0.1 2.54 CN tr¶i v¶i 3/6 1.78 0.1 1.78 CN ®ång bé HHBC, §F 1.91 0.1 1.91 Céng 5 Tæ tr­ëng may 2.8 2.8 Tæ phã may 4.6/6 2.28 2.28 C«ng nh©n may 3.6/6 1.91 1.91 Céng 74.69 Tæ tr­ëng lµ 2.01 0.1 2.01 Tæ phã lµ 4.5/6 3.3 3.3 THL 4.5/6 2.12 2.12 CN lµ, lång tói 3.6/6 1.72 1.72 CN§H 4.6/6 1.8 1.8 Céng 7 Tæ tr­ëng KBT 3.3 3.3 CN b¶o toµn 4.5/7 2.54 2.54 CN vÖ sinh 3/7 2.28 0.1 2.28 Céng 2.36 Tæ tr­ëng thu ho¸ may 3.3 3.3 KCSXN 5/6 2.54 2.54 CN thu ho¸ may 4.5/6 2.28 2.28 Céng 3.54 Nh­ vËy, theo c«ng thøc tÝnh vµ dùa vµo hÖ sè tiÒn l­¬ng cña CBCNV thuéc c¸c xÝ nghiÖp may th× mçi mét c«ng nh©n viªn hµng th¸ng sÏ ®­îc h­ëng møc l­¬ng trung b×nh lµ 1.000.000 ®ång mét th¸ng. + §èi khèi phßng ban vµ khu vùc phôc vô TL kho¸n cña CN = Tû lÖ l­¬ng cña tõng phßng x Quü l­¬ng cña phßng ban vµ PV x HÖ sè ph©n phèi cña c¸ nh©n x Sè c«ng lµm viÖc thùc tÕ å sè c«ng cña phßng theo ®Þnh biªn x å hÖ sè ph©n phèi tiÒn l­¬ng theo ®Þnh biªn cña tõng phßng HÖ sè ph©n phèi cña khèi phôc vô Chøc danh c«ng viÖc CBCVBQ HSTL Tæng hÖ sè Tû träng TLCBP so víi toµn XN HSTL CBC VBQ PCC VTTN PC§H XN 2.3 2.3 NVTKTHK 2.26 2.26 NPL 2.18 2.18 NV cÊp ph¸t NL 2.55 2.55 Tæ tr­ëng ®o ®Õm 2.06 0.05 2.06 NVTK tæ ®o ®Õm 2.3 0,05 2.3 CN ®o ®Õm NL§V 2.54 2.54 NV kiÓm tra CL,VPL,NVKS 2.3 2.3 CN c¾t mÉu 1.86 1.86 CN kho, ®o ®Õm, PL 2.44 0.05 2.44 CN vËn chuyÓn HNM 2.5 2.5 NV kÕ to¸n TH, GT, NVKT 2.26 2.26 NV thu chi, giao dÞch 2.06 2.06 Thñ quü 2.5 2.5 NVTKH§GCXNK 2.3 2.3 NV giao nhËn hµng XN 2.26 2.26 NV thñ tôc XNK 2.5 2.5 NV kiÓm tra CN, QT, DHXNK 2.5 2.5 Thanh kho¶n HQ, VS§M 2.5 2.5 2.5 NV marketing 2.26 2.26 S¸ng t¸c mÉu, mèt 2.5 2.5 §MPLBM 1.92 1.92 NVTTH§GCT 2.33 2.33 CN trùc thang m¸y 2.33 0.05 2.33 CN ®iÖn 2.33 2.33 NL, TML 3.3 3.3 CNTTTMBC 2.55 2.55 CN c¬ khÝ 1.72 1.72 TT cña c¸c tæ CKTT§ 2.73 2.73 TKTH, hµnh chÝnh, VSMT 1.99 0.2 1.99 CNVSCN 1.9 1.9 TT nhµ xe 1.81 1.81 NV tr«ng xe 1.85 1.85 Cn nÊu ¨n 1.99 1.99 CN phô bÕp 1.8 1.8 TQ nhµ trÎ 1.7 1.7 GV 3 3 Tæng céng 627.425 §èi víi khèi phßng ban th× sÏ ®­îc tÝnh l­¬ng theo ®Þnh biªn lao ®éng cña c¶ phßng mµ C«ng ty kho¸n quü l­¬ng, råi tõ ®ã chia l­¬ng cho tõng CBCNV theo cÊp bËc. Trung b×nh mçi mét CBCNV sÏ ®­îc nhËn 1.200.000 ®ång tiÒn l­¬ng hµng th¸ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp nh­ phô cÊp ®iÒu hµnh c«ng viÖc. HÖ sè tiÒn l­¬ng c¸c chøc danh trong C«ng ty Tªn chøc danh HS PC§H Tæng hÖ sè Tæng Gi¸m ®èc 9,8- 10.92 9,8- 10.92 Phã tæng gi¸m ®èc KD, NC, KTT 8.1- 9.1 8.1- 9.1 BÝ th­ ®oµn thanh niªn 7.3-8.1 7.3-8.1 Tr­ëng phßng KT, TK, TT, KH§T, G§XNPT 5.22- 5.8 5.22- 5.8 Phã phßng CN, KT, KCC, TTG 5.73-6.37 5.73-6.37 Tr­ëng phßng khèi NV, VP 4.5- 5 4.5- 5 Phã phßng khèi NV, VP 5.22- 5.7 5.22- 5.7 Th­êng trùc ®¶ng uû 4.1- 4.55 4.1- 4.55 Qu¶n lý hå s¬ nh©n sù KS 2.55 2.55 Nh©n viªn tuyÓn sinh HT quèc tÕ C§, CS 2.5 2.5 Nh©n viªn v¨n th­ tæng ®µi 2.26 2.26 Nh©n viªn lÔ t©n 2.21 2.21 Nh©n viªn l¸i xe 1.99 1.99 Tæ tr­ëng d¹y nghÒ 2.73 0.05 2.78 Gi¸o viªn d¹y nghÒ 2.9 2.9 Tæ tr­ëng y tÕ 2.3 2.3 B¸c sü, y sü 2.9 2.9 Y t¸ cÊp ph¸t thuèc 2.5 2.5 §éi tr­ëng b¶o vÖ 2.06 0.05 2.11 §éi phã b¶o vÖ 2.9 0.05 2.95 Nh©n viªn b¶o vÖ 2.42 2.42 Nh©n viªn thèng kª tæng KH C«ng ty 2.06 2.06 Nh©n viªn t¸c nghiÖp, c©n ®èi NPL 2.5 0.05 2.55 Nhãm tr­ëng tiÕp liÖu 2.5 2.5 Nh©n viªn tiÕp liÖu 2.5 2.5 Nh©n viªn theo dâi, quyÕt to¸n ho¹t ®éng gia c«ng VH 2.06 2.06 Tæ tr­ëng §TXDCB 2.5 2.5 Nh©n viªn XDCB 2.9 2.9 Nh©n viªn thiÕt kÕ 2.26 2.26 Nh©n viªn tiªu chuÈn 2.07 2.07 Qu¶n lý m«i tr­êng ATL§ 2.8 2.8 Nh©n viªn ®Þnh møc 2.5 2.5 Nh©n viªn qu¶n lý thiÕt bÞ GL, SKCT 2.5 2.5 Nh©n viªn thñ kho mÉu 2.5 0.05 2.55 Nh©n viªn KTTC c¬ lý hãaNPL 2.06 2.06 Thñ kho NL céng TPN§ 2.8 0.05 2.85 Thñ kho kh¸c 2.8 0.05 2.85 Th­ ký kho 2.3 0.05 2.35 §Þnh biªn lao ®éng vµ hÖ sè tiÒn l­¬ng cña phßng kinh doanh néi ®Þa Chøc danh c«ng viÖc §Þnh biªn L§ HÖ sè kho¸n Tæng hÖ sè HSK PC HS Tr­ëng phßng 1 5.37- 5.8 5.37- 5.8 5.37- 5.8 Phã phßng 1 4.1- 4.55 4.1- 4.55 4.1- 4.55 NV tæng hîp, quyÕt to¸n 1 2.5 2.5 2.5 NV giao dÞch vµ chµo gi¸ 1 2.26 2.26 2.26 NV qu¶n lý c¸c ®¹i lý 5 2.26 2.26 2.26 Tæng céng 9 2.3- C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, hµng th¸ng c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh tÝnh, trÝch lËp thªm c¸c quü kh¸c ngoµi quü tiÒn l­¬ng. §ã lµ quü b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn. 2.3.1- Quü b¶o hiÓm x· héi. Quü b¶o hiÓm x· héi ®­îc h×nh thµnh tõ viÖc trÝch lËp vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó dïng vµo tr¶ c¸c kho¶n chi phÝ b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Hµng th¸ng doanh nghiÖp tiÕn hµnh tÝnh, trÝch lËp quü b¶o hiÓm x· héi theo tØ lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong th¸ng. Quü b¶o hiÓm x· héi ®­îc thiÕt lËp nh»m b¶o ®¶m nguån chi tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong tr­êng hîp èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, mÊt søc, nghØ h­u Quü b¶o hiÓm x· héi C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô Th­¬ng M¹i §«ng ¸ h×nh thµnh b»ng c¸ch trÝch theo tØ lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng cÊp bËc, chøc vô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cña c«ng nh©n viªn thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng. TØ lÖ trÝch b¶o hiÓm x· héi lµ 20% trong ®ã 15% lµ do C«ng ty trùc tiÕp trÝch nép ( tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh), 5% cßn l¹i lµ do c«ng nh©n viªn trong C«ng ty ®ãng vµ ®­îc trõ vµo l­¬ng hµng th¸ng. 2.3.2- Quü b¶o hiÓm y tÕ . Quü b¶o hiÓm y tÕ theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn nay còng ®­îc h×nh thµnh tõ 2 nguån: Mét phÇn do doanh nghiÖp ®ãng trÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng theo tØ lÖ quy ®Þnh tÝnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶, mét phÇn do ng­êi lao ®éng g¸nh chÞu vµ ®­îc trõ vµo l­¬ng. TØ lÖ trÝch b¶o hiÓm y tÕ cña C«ng ty hiÖn nay lµ 3% trong ®ã 2% ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh 1% trõ vµo l­¬ng cÊp bËc, chøc vô cña c«ng nh©n viªn . Quü B¶o hiÓm y tÕ ®­îc sö dông ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn kh¸m ch÷a bÖnh, viÖn phÝ, thuèc thang cho ng­êi lao ®éng trong tr­êng hîp èm ®au, thai s¶n... c¸c kho¶n ®ãng B¶o hiÓm y tÕ ®­îc nép cho c¬ quan chuyªn tr¸ch th­êng d­íi h×nh thøc mua B¶o hiÓm y tÕ . 2.3.3- Quü kinh phÝ c«ng ®oµn. Quü kinh phÝ c«ng ®oµn còng ®­îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp theo tØ lÖ quy ®Þnh dùa trªn tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. Sè kinh phÝ c«ng ®oµn mµ C«ng ty trÝch còng ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý vµ chØ tiªu theo tØ lÖ quy ®Þnh: Mét phÇn nép lªn c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn, mét phÇn ®Ó l¹i C«ng ty ®Ó chi tiªu cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn. TØ lÖ trÝch kinh phÝ c«ng ®oµn hiÖn nay lµ 2%. 2.3.4- Quü dù phßng Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kh«ng ph¶i lóc nµo doanh nghiÖp còng chñ ®éng nhiÒu lóc do c¸c ¶nh h­ëng kh¸ch quan kh«ng l­êng tr­íc ®­îc hoÆc do ph©n phèi tiÒn l­¬ng v­ît møc dÉn ®Õn ngõng trÖ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tõ ®ã trong doanh nghiÖp ®· h×nh thµnh quü l­¬ng dù phßng cho n¨m sau. Nguån quü nµy ®­îc trÝch tõ tæng quü l­¬ng. TØ lÖ trÝch lµ 10% tæng doanh thu. C¸c cÊp l·nh ®¹o trong c¸c ®¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp ®Þnh biªn lao ®éng cña ®¬n vÞ, bè trÝ vµ x¾p xÕp lao ®éng hîp lý trªn c¬ së hÖ sè ph©n phèi vµ tû lÖ kho¸n quü l­¬ng C«ng ty giao cho ®¬n vÞ ph©n phèi ®èi víi tõng c¸n bé c«ng nh©n viªn theo quy ®Þnh. §èi víi nh÷ng tr­êng hîp do yªu cÇu thùc tÕ cÇn ®iÒu chØnh hÖ sè kho¸n ®èi víi t­ng c¸n bé c«ng nh©n viªn th× ph¶i nép b¶ng ph­¬ng ¸n ®iÒu chØnh hÖ sè ph©n phèi tõng ®¬n vÞ th«ng qua v¨n phßng C«ng ty tr×nh Tæng gi¸m ®èc phª duyÖt Hµng th¸ng c¸c ®ång chÝ phô tr¸ch c¸c ®¬n vÞ chÞu tr¸ch nhiÖm xÕp lo¹i khen th­ëng cho toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn. v¨n phßng C«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm theo dâi viÖc b×nh tuyÓn. NÕu cã hiÖn t­îng chia l­¬ng theo chñ nghÜa binh qu©n th× C«ng ty t¹m dõng thanh to¸n tiÒn l­¬ng cña ®¬n vÞ vµ tiÒn l­¬ng ddã sÏ ®­a vµo xung quü V¨n phßng C«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý ®Þnh biªn lao ®éng, quü dù phßng ®¬n vÞ vµ c¸c quü dù phßng kh¸c dïng vµo c¸c môc ®Ých nh­: Thanh to¸n tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng cho c¸c c«ng viÖc ph¸t sinh ngoµi quy tr×nh s¶n xuÊt, nh÷ng c«ng viÖc ®ét xuÊt, thanh to¸n tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng lµm thªm ngoµi giê chÕ ®é. Båi d­ìng thªm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn khi lµm gi·n ca, ca 3 Khi ®¬n vÞ cã nhu cÇu sö dông quü dù phßng, phô tr¸ch c¸c ®¬n vÞ lËp danh s¸ch c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc thanh to¸n theo quy ®Þnh cña C«ng ty vÒ ph©n phèi tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng sÏ ®­îc b¸o c¸o Tæng gi¸m ®èc th«ng qua v¨n phßng kÕ to¸n tµi vô l­u d÷ chøng tõ vµ phiÕu chi. C«ng ty nghiªm cÊm kh«ng ®­îc sö dông quü l­¬ng vµo c¸c chi phÝ nh­: Hµnh chÝnh, liªn hoan quµ tÆng, mua x¾m vËt chÊt… 2.4- Nh÷ng ®¸nh gi¸ chung vÒ hinh thøc tr¶ l­¬ng c¸n bé c«ng nh©n viªn t¹i C«ng ty S¶n xuÊt vµ dÞch vô th­¬ng m¹i §«ng ¸. Møc thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Trong c¬ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng chñ yÕu lµ theo chÕ ®é l­¬ng thêi gian. Khi chuyÓn sang nÒn c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i h¹ch to¸n ®éc lËp do ®ã viÖc ¸p dông nh÷ng h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµo lµ do doanh nghiÖp tù quyÕt ®Þnh dùa vµo ®Æc ®iÓm, nhiÖm vô vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh vµ khung ph¸p lý cña Nhµ n­íc. §èi víi C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô Th­¬ng M¹i §«ng ¸ viÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng nh­ thÕ nµo cho c«ng b»ng , cho ®óng víi n¨ng lùc tõng ng­êi, cho ®óng víi nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña C«ng ty. Cho nªn khi C«ng ty ¸p dông nh÷ng h×nh thøc tr¶ l­¬ng kh¸c nhau cho ng­êi lao ®éng theo ®óng víi tinh thÇn ®ã th× thu nhËp cña c«ng nh©n viªn trong C«ng ty phÇn nµo ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt, ®ång thêi còng t¹o lßng h¨ng say nhiÖt t×nh, th¸i ®é tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng trong s¶n xuÊt tõ ®ã dÉn tíi t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng cao. §iÒu nµy cã thÓ thÊy râ qua biÓu sau: BiÓu 9: T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. §¬n vÞ: 1.000 ® Sè TT ChØ tiªu chñ yÕu §VT 2000 2001 2002 2003 1 Tæng quü thu nhËp(kh«ng thuÕ) Tr 55.556,7 61.298,469 73.295,785 78.180,156 3 Quü l­¬ng trÝch vµo gi¸ thµnh Tr 25.016,6 27.600 33.000 35.200 3 Thu nhËp b×nh qu©n 1000§ 835 920 1.000 1.100 4 % T¨ng thu nhËp % 101,18 119,76 131.74 Møc thu nhËp cña ng­êi lao ®éng trong C«ng ty cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng vµ t¨ng víi møc t­¬ng ®èi cao.N¨m 2001 thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng ®· t¨ng lªn 25% so víi c¸c n¨m (200, 2001 vµ 2002). §iÒu nµy chøng tá lµ C«ng ty ngµy cµng ®i lªn. §ã chÝnh lµ biÓu hiÖn cña tÝnh hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp, qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l­¬ng nãi riªng. 2.4.2- ¶nh h­ëng cña nã ®èi víi h¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty vµ ng­êi lao ®éng. Víi truyÒn thèng s¶n xuÊt hµng may mÆc xuÊt khÈu tõ thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp chung. Tr¶i qua bao nhiªu th¨ng trÇm vµ biÕn ®æi cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· lµ mét th¸ch thøc lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nÕu muèn tån t¹i ®i lªn.Trong ®iÒu kiÖn nh­ vËy hiÖn nay C«ng ty vÉn duy tr× ho¹t ®éng cña m×nh mét c¸ch v÷ng ch¾c ®ång thêi sè l­îng, thu nhËp vµ møc sèng cña ng­êi lao ®éng cµng t¨ng thªm ®ã chÝnh biÓu hiÖn tÝnh hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. + ¦u ®iÓm: Thùc tÕ trong C«ng ty chÝnh v× cã sù qu¶n lý, ®iÒu hµnh tèt vÒ c«ng t¸c tiÒn l­¬ng ®· ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Cô thÓ lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng hiÖn t¹i ¸p dông ë C«ng ty ®· g¾n ng­êi lao ®éng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña chÝnh hä vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty th«ng qua chØ tiªu doanh thu thùc hiÖn . H×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng nh­ trªn ®· cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®i lµm ®Çy ®ñ ngµy c«ng chÕ ®é trong th¸ng, khuyÕn khÝch mäi ng­êi cã tr¸ch nhiÖm cïng phÊn ®Êu t¨ng quü l­¬ng chung cho toµn ®¬n vÞ m×nh, ®ång thêi nã còng khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, tay nghÒ, n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ý thøc tæ chøc kû luËt. Ngoµi ra h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy cßn ph¶n ¸nh ®­îc sù ph©n biÖt møc l­¬ng gi÷a c¸c ®¬n vÞ vµ lo¹i trõ ®­îc chñ nghÜa b×nh qu©n trong ph©n phèi tiÒn l­¬ng …ChÝnh v× cã tinh thÇn vµ ý thøc cao nh­ vËy, céng víi sù kh«ng ngõng ®æi míi, ®Çu t­ chiÒu s©u, n©ng cÊp thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ ®· gióp cho c¶ mét tËp thÓ ng­êi trong C«ng ty g¾n bã víi c«ng viÖc m×nh lµm h¬n, ®Èy nhanh n¨ng suÊt lao ®éng ®· cã t¸c dông lµm cho viÖc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn thÞnh v­îng h¬n n÷a. + Nh­îc ®iÓm: Ngoµi nh÷ng ­u ®iÓm trªn, c«ng thøc tÝnh l­¬ng mµ C«ng ty ¸p dông cßn béc lé mét sè nh­îc ®iÓm nh­: TiÒn l­¬ng ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng hÇu nh­ chØ chó träng ®Õn hiÖu qu¶, n¨ng lùc lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng mµ ch­a chó ý tíi th©m niªn, søc cèng hiÕn l©u n¨m cña ng­êi lao ®éng. Tõ ®ã dÔ dÉn ®Õn th¸i ®é mÆc c¶m, bi quan, ch¸n n¶n cña nh÷ng ng­êi lao ®éng l©u n¨m, ®«i lóc lµm cho ng­êi lao ®éng c¶m thÊy lßng nhiÖt huyÕt g¾n bã víi C«ng ty kh«ng cã chç ®øng. Vµ chÝnh nguyªn nh©n nµy dÔ ®ãng gãp mét phÇn lý do ng­êi lao ®éng chØ lµm viÖc ®­îc mét thêi gian ng¾n trong C«ng ty. Ch­¬ng 3. Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng t¹i C«ng ty. 3.1- Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña C«ng ty: Víi tinh thÇn vµ chñ tr­¬ng kiÖn toµn, hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó gi¶m tèi thiÓu chi phÝ va ®¹t hiÖu qña cao nhÊt. C«ng t¸c tæ chøc tiÒn l­¬ng còng lµ mét ®èi t­îng ®iÒu chØnh, bæ sung nh»m t¹o ®éng lùc néi sinh cho doanh nghiÖp v÷ng ch¾c tiÕn vµo thÕ kû XXI. Víi môc tiªu tæng quü l­¬ng 2004 lµ 4.200.000000, quü khen th­ëng lµ 170.000000, quü phóc lîi 140.000000 vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a viÖc tr¶ l­¬ng c«ng b»ng cho ng­êi lao ®éng, ®óng ®ñ c¶ vÒ chÊt vµ l­îng … 3.2- Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng t¹i C«ng ty: *) Hoµn thiÖn viÖc ®¸nh gi¸ vµ x©y dùng cÊp bËc c«ng viÖc. Tiªu chuÈn cÊp bËc c«ng viÖc ph¶n ¸nh yªu cÇu vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n, cã liªn quan chÆt chÏ víi møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc. Nãi c¸ch kh¸c ph©n h¹ng cÊp bËc lµ c«ng viÖc cã ý nghÜa ¶nh h­ëng rÊt lín trong c«ng t¸c tiÒn l­¬ng vµ lµ c¬ së bè trÝ ng­êi lao ®éng ®óng c«ng viÖc, ®óng tr×nh ®é. §ång thêi nã còng quy ®Þnh møc l­¬ng theo tr×nh tù phøc t¹p cña c«ng viÖc, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tr¶ l­¬ng theo ®óng chÊt l­îng lao ®éng. VÒ cÊp bËc c«ng nh©n th× ®­îc th«ng qua thi n©ng bËc, cã héi ®ång chÊm thi, khi ®­a vµo danh s¸ch thi n©ng bËc ®Òu ph¶i cã tiªu chuÈn râ rµng. vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc cho tõng kh©u mét c¸ch ®óng ®¾n ®Ó dùa vµo ®ã tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n theo ®óng chÊt l­îng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng khi hä hoµn thµnh mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Hoµn thiÖn viÖc x©y dùng cÊp bËc c«ng viÖc cßn cã t¸c dông quan träng trong c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch lao ®éng, ®Æc biÖt lµ kÕ ho¹ch tuyÓn chän, bè trÝ vµ ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n. Sau ®©y t«i xin tr×nh bµy c¸ch x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc b»ng ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm ®Ó C«ng ty cã thÓ tham kh¶o. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ dùa vµo b¶ng ®iÓm mÉu, tiÕn hµnh cho ®iÓm theo mÉu, tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®­îc råi so s¸nh x¸c ®Þnh bËc t­¬ng øng. Tr×nh tù tiÕn hµnh nh­ sau: B­íc 1: Chia qu¸ tr×nh lao ®éng thµnh c¸c chøc n¨ng vµ c¸c yÕu tè. TÝnh chÊt phøc t¹p cña c«ng viÖc lµ do sù kÕt hîp cña nhiÒu lo¹i chøc n¨ng kh¸c nhau tuú theo t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng ®­îc sö dông, ®ßi hái vÒ kiÕn thøc vµ kü n¨ng lao ®éng kh¸c nhau. C¸c chøc n¨ng ®ã ®­îc so s¸nh víi nhau ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc. Th«ng th­êng chøc n¨ng lao ®éng ®­îc chia nh­ sau: Chøc n¨ng tÝnh to¸n Chøc n¨ng chuÈn bÞ vµ tæ chøc c«ng viÖc. Chøc n¨ng thùc hiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng. Chøc n¨ng phôc vô ®iÒu chØnh thiÕt bÞ. B­íc 2: X¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. th«ng th­êng khi ®¸nh gi¸ ng­êi ta dïng ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm. §iÓm lµ ®¬n vÞ tÝnh quy ­íc. Sè ®iÓm thÓ hiÖn møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. Mçi chøc n¨ng ®­îc chia lµm 3-4 møc ®é kh¸c nhau: rÊt ®¬n gi¶n, ®¬n gi¶n, trung b×nh, phøc t¹p øng víi mçi møc ®é phøc t¹p thùc hiÖn cho ®iÓm tõ tèi thiÓu tíi tèi ®a. B­íc 3: Quy ®Þnh tæng sè ®iÓm cña c¸c møc ®é phøc t¹p cña c¸c chøc n¨ng vµ cho ®iÓm víi yÕu tè tinh thÇn tr¸ch nhiÖm theo ®iÓm mÉu. B­íc 4: ChuyÓn tõ ®iÓm sang bËc. Mçi c«ng viÖc cã møc ®é phøc t¹p vµ quan träng kh¸c nhau. C¨n cø vµo tæng sè ®iÓm cña tõng c«ng viÖc ®Ó chuyÓn ®iÓm sang bËc. D­íi ®©y lµ b¶ng ®iÓm mÉu ¸p dông cho ngµnh cã thang l­¬ng 6 bËc víi l­¬ng ®iÓm lµ 200. BiÓu 10: MÉu ®iÓm ¸p dông x©y dùng cÊp bËc c«ng viÖc. Chøc n¨ng Møc ®é phøc t¹p Sè ®iÓm Tèi thiÓu Tèi ®a 1. TÝnh to¸n RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 0 3 4 8 0 3 4 10 2. ChuÈn bÞ vµ tæ chøc c«ng viÖc RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 4 5 8 12 4 6 10 17 3. Thùc hiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 63 80 100 125 71 90 110 145 4. Phôc vô ®iÒu chØnh thiÕt bÞ RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 0 3 4 8 0 3 6 11 5. YÕu tè tr¸ch nhiÖm RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 0 4 6 12 0 4 8 17 BiÓu 11:Ph­¬ng ph¸p b¶ng ®iÓm - ®å thÞ. BËc l­¬ng Tæng sè ®iÓm ThÊp nhÊt Cao nhÊt I II III IV V VI 101 114 130 149 173 100 113 129 148 172 200 *) §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc mét c¸ch khoa häc. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc lµ mét sù ®¸nh gi¸ cã hÖ thèng vµ chÝnh thøc t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc trong sù so s¸nh víi c¸c tiªu chuÈn ®· ®ù¬c x©y dùng tõ tr­íc vµ th¶o luËn sù ®¸nh gi¸ ®ã víi ng­êi lao ®éng. §¸nh gi¸ cã hÖ thèng v× chóng ta cã thÓ sö dông mét lo¹t c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc theo mét qu¸ tr×nh. TÝnh chÝnh thøc thÓ hiÖn qua viÖc ®¸nh gi¸ c«ng khai vµ b»ng v¨n b¶n cô thÓ hoÆc ®¸nh gi¸ theo chu kú cã sù th¶o luËn th«ng tin víi ng­êi lao ®éng. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc cã ý nghÜa rÊt quan träng v× c¸c th«ng tin ®¸nh gi¸ cã thÓ gióp cho Ban l·nh ®¹o C«ng ty hoµn thiÖn qu¸ tr×nh tiÒn th­ëng c«ng viÖc cho ng­êi lao ®éng. H¬n n÷a dùa vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ C«ng ty sÏ cã c¬ së ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ c¸c vÊn ®Ò th¨ng tiÕn. MÆt kh¸c, ®¸nh gi¸ c«ng viÖc ®óng ®¾n còng t¹o ra mét bÇu kh«ng khÝ t©m lý tho¶i m¸i trong tËp thÓ ng­êi lao ®éng. HiÖn nay C«ng ty ®ang thùc hiÖn viÖc xÐt ®iÓm th­ëng A, B, C dùa vµo c¸c chØ tiªu: Sè l­îng, chÊt l­îng vµ ph©n lo¹i thao t¸c, an toµn lao ®éng vµ chØ tiªu ngµy giê c«ng ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, ý thøc cña ng­êi lao ®éng... Qua thùc tÕ ¸p dông cho thÊy hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc kh¸ tèt. Nh­ng vÉn cßn khã kh¨n khi ph©n lo¹i v× kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lo¹i rÊt gÇn. Do ®ã t«i xin ®­a ra mét gi¶i ph¸p ®Ó thuËn lîi cho viÖc chÊm ®iÓm thi ®ua. Ph­¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph­¬ng ph¸p b¶ng ®iÓm - ®å thÞ. Theo ph­¬ng ph¸p nµy chØ tiªu ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc ®­îc chia thµnh: ChØ tiªu sè l­îng. ChØ tiªu chÊt l­îng. ChØ tiªu thêi gian lao ®éng. ChØ tiªu ý thøc chÊp hµnh kû luËt. BiÓu 12 B¶ng chÊm c«ng thi ®ua Hä tªn: §¬n vÞ: Tªn c«ng viÖc: Ngµy: C¸c yÕu tè §iÓm sè – hoÆc møc ®é KÐm Trung b×nh Kh¸ XuÊt s¾c §Æc biÖt Sè l­îng ChÊt l­îng Thêi gian ý thøc chÊp hµnh kûluËt 16 16 21 10 17 17 23 00 18 18 24 12 19 19 25 13 20 20 26 14 C«ng ty c«ng bè réng r·i quy chÕ ®iÓm ®Ó c«ng nh©n thùc hiÖn khoanh trßn trªn b¶ng, thuËn tiÖn cho viÖc tËp hîp. §èi víi viÖc b×nh bÇu th­ëng khi cã nhiÒu ng­êi ®¹t tiªu chuÈn th× cã thÓ thùc hiÖn c«ng t¸c so s¸nh cÆp. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh cÆp lµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh tõng ng­êi víi tÊt c¶ nh÷ng ng­êi kh¸c trong tæ cïng ®¹t mét chØ tiªu nµo ®ã nh­ng bÞ giíi h¹n vÒ sè l­îng ®Ó chän ra ng­êi xøng ®¸ng. ViÖc so s¸nh cÆp sÏ tr¸nh ®­îc lçi thiªn vÞ trong b×nh bÇu. C¸ch tiÕn hµnh nh­ sau: mçi ng­êi ®­îc so s¸nh víi tõng ng­êi theo tõng cÆp, tõng chØ tiªu. sau ®ã ghi sè liÖu cña tõng ng­êi ®¸nh gi¸ tèt h¬n vµo «, ®iÓm sè lÇn xuÊt hiÖn sÏ ®­îc ng­êi xuÊt s¾c nhÊt. Ch¼ng h¹n ë tæ 1 cã 5 c«ng nh©n A,B,C,D,E cïng ®¹t ®iÓm, hiÖu qu¶ lµ 40. Sè ng­êi theo chØ tiªu xÐt th­ëng lµ 3. ViÖc so s¸nh ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: BiÓu 13: So s¸nh vÒ hiÖu qu¶ lao ®éng A B C D E Sè ®iÓm A - + + - 2 B + + + + 4 C - - + - 1 D - - - - 0 E + - + + 3 Ký hiÖu: +: Ng­êi theo hµng h¬n ng­êi theo cét. -: Ng­êi theo hµng kÐm ng­êi theo cét. Nh­ vËy 3 ng­êi ®­îc th­ëng lµ B, E, A. Khi thùc hiÖn ®¸nh gi¸, ng­êi ®¸nh gi¸ ph¶i tr¸nh mét sè lçi sau: Lçi thiªn vÞ: §ã lµ khi ý kiÕn c¸ nh©n cña ng­êi ®¸nh gi¸ chi phèi sù ®¸nh gi¸. Lçi thµnh kiÕn: Khi ng­êi ®¸nh gi¸ kh«ng thÝch mét ng­êi nµo ®ã. Lçi do ¶nh h­ëngcña sù kiÖn gÇn nhÊt: khi ý kiÕn cña ng­êi ®¸nh gi¸ bÞ ¶nh h­ëng cña hµnh vi tèt hoÆc xÊu míi x¶y ra nhÊt cña ng­êi lao ®éng. *) Hoµn thiÖn hÖ thèng thang b¶ng l­¬ng C¨n cø vµo b¶ng hÖ sè tiÒn l­¬ng c¸c chøc danh cña C«ng ty ta thÊy, hÖ sè l­¬ng cÊp bËc trong cïng mét nhãm nghÒ vµ gi÷a c¸c nhãm nghÒ cßn nhiÒu n¬i ch­a hîp lý cho l¾m. Nh­ gi÷a chøc danh BÝ th­ ®oµn thanh niªn víi tr­ëng phßng KÕ to¸n, Kü thuËt thÞ tr­êng, KÕ ho¹ch ®Çu t­, Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp may phô trî hoÆc gi÷a tæ tr­ëng d¹y nghÒ víi gi¸o viªn d¹y nghÒ vµ nh©n viªn y tÕ. Hay ngay c¶ trong mét nhãm nghÒ ta còng thÊy cßn cã sù bÊt kîp lý nh­ trong tæ kü thuËt mÉu hay kü thuËt c¾t. MÆt kh¸c ngay trong c¶ viÖc ph©n sè cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n t¹i c¸c xÝ nghiÖp may ch¼ng h¹n. ë ®©y cßn nhiÒu bÊt cËp, vÝ dô ë chøc danh NVNV qu¸ cao. Cã thÓ dÉn ®Õn hÖ sè tiÒn l­¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n trong nhãm nghÒ ®ã qu¸ gÇn nhau tõ ®ã lµm cho ng­êi c«ng nh©n kh«ng muèn n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ. Vµ trong b¶ng hÖ sè tiÒn l­¬ng c¸c chøc danh cña C«ng ty cßn cho ta thÊy mét ®iÒu r»ng, ®Ó phÊn ®Êu ®­îc c¸c chøc danh nh­ (c«ng nh©n kü thuËt c¾t, KTTP, NVNV) th× ng­êi c«ng nh©n ph¶i ®¹t ®­îc tay nghÒ rÊt cao dÔ dÉn ®Õn søc ú trong s¶n xuÊt kh«ng trÎ ho¸ ®­îc ®éi ngò lao ®éng chñ chèt trong C«ng ty … Tõ nh÷ng bÊt hîp lý trªn theo em C«ng ty nªn ®iÒu chØnh l¹i hÖ sè tiÒn l­¬ng ë mét sè chøc danh vµ nhãm nghÒ kh¸c nhau hoÆc trong mét nhãm nghÒ nhÊt ®Þnh nh­: Nh­ gi÷a chøc danh BÝ th­ ®oµn thanh niªn víi tr­ëng phßng KT, KTTT, KH§T, G§XNMPT hoÆc gi÷a tæ tr­ëng d¹y nghÒ víi gi¸o viªn d¹y nghÒ vµ nh©n viªn y tÕ. B»ng c¸ch: Khi x¸c ®Þnh béi sè cña thang l­¬ng, ngoµi ph©n tÝch c¸c yÕu tè trùc tiÕp trong ngµnh cßn cÇn ph¶i ph©n tÝch c¸c quan hÖ trong nhãm nghÒ vµ nh÷ng nghµnh nghÒ kh¸c nhau. §Ó ®¹t ®­îc t­¬ng quan hîp lý gi÷a c¸c nhãm nghÒ kh¸c nhau. Cßn khi x¸c ®Þnh sè bËc trong mét nhãm nghÒ th× ph¶i c¨n cø vµo béi sè cña mét thang l­¬ng, tÝnh chÊt phøc t¹p cña s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt cho ng­êi lao ®éng, tr×nh ®é ph¸t triÓn lµnh nghÒ. §èi víi viÖc x¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng cña c¸c bËc ta nªn dùa vµo béi sè cña thang l­¬ng. Sè bËc trong thang l­¬ng vµ tÝnh chÊt trong hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi mµ x¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng t­¬ng øng cho tõng bËc l­¬ng. *) C¸c vÊn ®Ò vÒ tû lÖ trÝch % l­¬ng trong tæng doanh thu vµ tû lÖ gi÷a c¸c bé phËn trong cïng mét ph©n x­ëng. Theo em C«ng ty cÇn cã sù t¸ch b¹ch trong viÖc tr¶ l­¬ng gi÷a khèi phßng ban, khèi phôc vô, c¸c xÝ nghiÖp may vµ phßng kinh doanh néi ®Þa. + §èi víi khèi phßng ban: c¨n cø vµo ®Þnh biªn lao ®éng trong khèi phßng ban. Em thÊy quü tiÒn l­¬ng ®­îc trÝch víi thµnh phÇn cÊu thµnh lµ hîp lý nh­ng tû lÖ trÝch nªn cã sù thay ®æi QTLh­áng = 3% x DTTH + 1,5%DTBH + 3%DTT + 5%DTVKH + §èi víi khèi phôc vô: theo em cÇn t¸ch biÖt gi÷a quü tiÒn l­¬ng cña khèi phôc vô vµ quü tiÒn l­¬ng cña khèi phßng ban nh»m loaÞ trõ chñ nghÜa b×nh qu©n trong thu nhËp. Vµ còng ®Ó cho ng­êi lao ®éng thÊy ®­îc tõng vÞ trÝ cña m×nh trong doanh nghiÖp. QTLh­áng = 3.24% x DTTH + 1,5%DTBH + 3%DTT + 5%DTVKH + §èi víi khèi ph©n x­ëng may: lao ®éng lµm trong ph©n x­ëng may chÝnh lµ nh÷ng lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm trùc tiÕp, lµ khèi t¹o ra nguån thu nhÊp chÝnh cho toµn doanh nghiÖp. Do vËy víi c«ng thøc trÝch tiÒn l­¬ng cho khèi ph©n x­ëng may theo t«i lµ ch­a hîp lý. V× ch­a g¾n bã ®­îc quyÒn lîi cña hä víi c¸c bé phËn kh¸c nh­: bé phËn b¸n hµng, bé phËn thªu…vµ tû lÖ trÝch cßn thÊp. QTLh­áng = 43% x DTTH + 2%DTBH + 5%DTT + 30%DTVKH VÒ vÊn ®Ò th­ëng trong C«ng ty: theo em nh×n chung møc th­ëng c¶ trong khèi xÝ nghiÖp may vµ khèi phßng ban phôc vô lµ t­¬ng ®èi hîp lý. Nh­ng C«ng ty nªn chó ý xem xÐt l¹i tû lÖ % th­ëng, dµnh th­ëng n¨ng xuÊt vµ th­ëng thi ®ua trong xÝ nghiÖp may. C«ng ty nªn ®æi quü tiÒn l­¬ng dµnh cho th­ëng n¨ng xuÊt 50% vµ th­ëng thi ®ua 50% §èi víi c«ng thøc chia l­¬ng cho tõng ng­êi lao ®éng: C«ng ty thùc sù ®· g¾n ®­îc tr¸ch nhiÖm tay nghÒ, ý thøc trong lao ®éng cña ng­êi lao ®éng víi kÕt qu¶ tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc nh­ng nã cßn mang mÆt h¹n chÕ lµ ch­a ph¶n ¸nh ®­îc møc th©m niªn ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng. Theo t«i c«ng thøc tÝnh l­¬ng cho ng­êi lao ®éng ë c¸c khèi phßng ban phôc vô vµ x­ëng may cÇn cã thªm thµnh phÇn hÖ sè phô cÊp th©m niªn c«ng t¸c. KÕt luËn. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña mäi quèc gia ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cña ViÖt Nam, tiÒn l­¬ng, thu nhËp lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò träng t©m trong hÖ thèng chinh s¸ch kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. ChÝnh s¸ch nµy liªn quan trùc tiÕp ®Õn lîi Ých cña ®«ng ®¶o ng­êi lao ®éng trong x· héi vµ ®­îc Nhµ n­íc qu¶n lý. Nhµ n­íc còng thùc hiÖn mét c¬ chÕ kiÓm so¸t trong thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng, c¸c hîp ®ång lao ®éng vµ thuÕ thu nhËp. NhËn thøc râ ®­îc ®iÒu nµy. C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô Th­¬ng M¹i §«ng ¸ ®· sö dông tiÒn l­¬ng nh­ lµ mét ®ßn bÈy, mét c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt ®Ó qu¶n lý vµ khuyÕn khÝch n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, n¨ng suÊt lao ®éng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. §Ó tõ ®ã gióp C«ng ty t¨ng nhanh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi thu nhËp cña ng­êi lao ®éng còng ngµy cµng t¨ng thªm. Trong thêi gian thùc tËp vµ nghiªn cøu ë C«ng ty, em ®· cè g¾ng vËn dông lý luËn ®­îc häc kÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch c«ng t¸c tæ chøc tiÒn l­¬ng cña C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô Th­¬ng M¹i §«ng ¸ ®Ó t×m ra nh÷ng ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm vµ h¹n chÕ cßn tån t¹i. Tõ ®ã m¹nh d¹n ®­a mét sè ®Ò xuÊt hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c tæ chøc tiÒn l­¬ng cña C«ng Ty. Víi ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n vµ kiÕn thøc thùc tÕ ch­a nhiÒu nªn ch¾c ch¾n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Do vËy em rÊt mong muèn nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña gi¸o viªn h­íng dÉn cïng toµn thÓ c¸c c¸n bé phßng Tæ chøc hµnh chÝnh trong C«ng ty vµ c¸c b¹n sinh viªn ®Ó b¶n khãa luËn nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù chØ b¶o, h­íng dÉn cña thÇy gi¸o, TS. NguyÔn Xu©n Thiªn vµ c¸c c¸n bé phßng Tæ chøc hµnh chÝnh trong C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô Th­¬ng M¹i ®Ó b¶n luËn v¨n cña em hoµn thµnh sím nhÊt.  mục lục