Đề tài Công tác tuyển mộ tuyển chọn, đào tạo, giáo dục định hướng cho người lao động trước khi xuất cảnh sang Malaysia tại Trung tâm dịch vụ - Việc làm, đơn vị thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Hải

23 57 13 Sè d¨ng ký tù do t¹i c¸c TT DV-VL 342 504 264 415 257 404 Tæng sè 2.910 4.959 2.304 3.923 1.767 3.641 T¹i c¸c C«ng ty: STT Tªn C«ng ty XKL§ Sè ng­êi ®· tuyÓn ®ñ søc khoÎ Sè ng­êi ®· cã hé chiÕu vµ hoµn tÊt hå s¬ Sè ng­êi ®· xuÊt c¶nh 07/02-03/03 03/0-03/04 07/02-03/03 03/03-03/04 07/02-03/03 03/03-03/04 1 §Çu t­ TM V¹n Xu©n 302 709 289 675 278 652 2 TRAENCO 214 600 200 559 176 520 3 TRACIMEXCO 238 672 232 626 214 600 4 SOVILACO 170 479 165 470 150 453 5 SONA 361 765 354 740 342 723 6 Cöu Long 289 335 278 325 256 320 7 Tæng C«ng ty thÐp 391 399 368 380 351 373 Tæng 1.965 3.959 1.886 3.775 1.767 3.641 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ 3 n¨m thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh Gi¶i quyÕt viÖc lµm giai ®o¹n 2001-2003 vµ quý I n¨m 2004 PhÇn 3: Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c TuyÓn mé tuyÓn chän, ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng tr­íc khi xuÊt c¶nh sang Malaysia t¹i Trung t©m dÞch vô viÖc lµm §¬n vÞ thuéc Së Lao ®éng- Th­¬ng binh vµ X· héi tØnh H¶i D­¬ng. 1. §Æc ®iÓm Trung t©m dÞch vô viÖc lµm §¬n vÞ thuéc Së Lao ®éng- Th­¬ng binh vµ X· héi H¶i D­¬ng. 1.1.C¬ cÊu tæ chøc, chøc n¨ng, kÕt qu¶ c«ng t¸c cña Trung t©m DV-VL H¶i D­¬ng: BiÓu 6: C¬ cÊu tæ chøc Trung t©m DV-VL H¶i D­¬ng: GI¸M §èC p.GI¸M §èC p.GI¸M §èC Phßng hµnh chÝnh Phßng KH-TC Phßng gi¸o vô Phßng L§NN Phßng ®µo t¹o Phßng T­ vÊn Trung t©m DV- VL H¶i D­¬ng §¬n vÞ thuéc Së Lao ®éng- Th­¬ng binh vµ X· héi H¶i D­¬ng lµ mét trong 4 Trung t©m DV- VL trªn ®Þa bµn tØnh. NhiÖm vô chÝnh lµ: ®µo t¹o nghÒ, giíi thiÖu viÖc lµm, vµ trong 2 n¨m gÇn ®©y thªm c«ng t¸c giíi thiÖu cung øng lao ®éng ®ñ tiªu chuÈn cho c¸c c«ng ty XKL§ . KÕt qu¶ c«ng t¸c trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cña Trung t©m DV-VD H¶i D­¬ng. BiÓu 7: KÕt qu¶ t­ vÊn- D¹y nghÒ-DVVL tõ n¨m 1999-2003 vµ KÕ ho¹ch N¨m 2004: B¶ng biÓu 1.2. C«ng t¸c xuÊt khÈu lao ®éng. Tõ khi H¶i D­¬ng triÓn khai §Ò ¸n XKL§ sang Malaysia th× Trung t©m DV- VL H¶i D­¬ng ®· tÝch cùc tham gia TuyÓn mé tuyÓn chän, §µo t¹o, Gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng ®Ó giíi thiÖu cho c¸c c«ng ty tham gia XKL§ trªn ®Þa bµn tØnh gãp phÇn vµo thµnh c«ng chung c«ng t¸c XKL§ sang Malaysia cña tØnh trong h¬n 2 n¨m qua. Trong nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 80 ®Çu thËp kû 90 Trung t©m ®· tõng lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu lao ®éng, khi ®ã thÞ tr­êng lao ®éng lµ c¸c n­íc: Liªn X«, Bungari, Céng hoµ SÐc, Ir¾c….Vµ ®ã lµ thuËn lîi mµ kh«ng ph¶i ®¬n vÞ nµo còng cã ®­îc, Trung t©m ®· cã kinh nghiÖm trong lÜnh vùc ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng. ThuËn lîi: kinh nghiÖm xuÊt khÈu lao ®éng lµ rÊt quan träng, ®éi ngò c¸n bé cña Trung t©m võa cã tr×nh ®é chuyªn m«n, võa cã kinh nghiÖm nh­ vËy sÏ gióp cho c«ng t¸c tuyÓn mé tuyÓn chän ®­îc chÝnh x¸c h¬n, hä biÕt nh÷ng ®iÒu g× cÇn ph¶i lµm cÇn ph¶i kh¾c phôc. Khã kh¨n: Khã kh¨n ë ®©y chÝnh lµ sù t¸c ®éng, ¶nh h­ëng cña c¬ chÕ bao cÊp ngµy x­a cßn ®äng l¹i. Sù kh¸c biÖt vÒ thÞ tr­êng lµ rÊt lín, kh«ng cßn sù bao cÊp, ph©n bæ chØ tiªu mµ trung t©m ph¶i tù ®i kiÕm nguån cho m×nh. Trong ®ã 4 phßng lµ: Phßng L§NN, phßng gi¸o vu, phßng §µo t¹o, phßng T­ vÊn ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng cña phßng m×nh vµ trùc tiÕp tham gia vµo c«ng t¸c tuyÓn mé tuyÓn chän, §µo t¹o, Gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng ®¶m b¶o chÊt l­îng nguån nh©n lùc XK. Víi ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ nhiÖt t×nh th× kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong c«ng t¸c cung øng L§XK sang Malaysia lµ rÊt thµnh c«ng. Trong ®ã c¸c c¸n bé liªn quan tíi c«ng t¸c XKL§ ®Òu tr¶i kho¸ tËp huÊn nghiÖp cô XKL§ do Ban chØ ®¹o XKL§ tØnh tæ chøc. 2. Mét sè ®Æc ®iÓm vÒ thÞ tr­êng lao ®éng Malaysia. §Ó hiÓi kü h¬n c«ng t¸c tuyÓn mé tuyÓn chän, ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng ®i lµm viÖc t¹i Malaysia chóng ta ph¶i t×m hiÓu mét sè ®Æc ®iÓm vÒ thÞ tr­êng lao ®éng cßn míi mÎ nµy. Malaysia lµ mét n­íc ë khu vùc §«ng nam, cã diÖn tÝch kho¶ng 33 v¹n km2 , bao gåm 13 bang, thñ ®« lµ Kuala Lampur, d©n sè h¬n 23 triÖu ng­êi, trong ®ã ng­êi M· lai chiÕm trªn 50%, ng­êi Hoa: 30%, ng­êi Ên: 10% cßn l¹i lµ c¸c d©n téc kh¸c. Malaysia lµ mét ®Êt n­íc cã d©n sè trÎ cã tû lÖ t¨ng d©n sè hµng n¨m lµ 1,5% vµ tû lÖ t¨ng lao ®éng 1,8%. Lùc l­îng lao ®éng chiÕm trªn 40% tæng d©n sè. ë Malaysia §¹o Håi lµ quèc ®¹o chiÕm 55% d©n sè, ngoµi ra cßn cã c¸c t«n gi¸o kh¸c nh­: Thiªn chóa gi¸o, ®¹o Hin®u,TiÕng M· Lai lµ ng«n ng÷ chÝnh vµ tiÕng Anh ®­îc sö dông réng d·i trong th­¬ng m¹i vµ lµm viÖc. Víi møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao trong nhiÒu thËp kû võa qua, tû lÖ gia t¨ng d©n sè thÊp, Malaysia lu«n ë trong t×nh tr¹ng thiÕu hôt lao ®éng trÇm träng. Malaysia tiÕp nhËn lao ®éng n­íc ngoµi víi sè l­îng lín trong nhiÒu lÜnh vùc, hiÖn cã kho¶ng h¬n 2 triÖu lao ®éng n­íc ngoµi ®ang lµm viÖc t¹i Malaysia, trong ®ã cè kho¶ng mét nöa lµ lao ®éng bÊt hîp ph¸p. Malaysia ®ang tiÕp nhËn lao ®éng tõ 10 quèc gia lµ: Indonesia, Th¸i Lan, Campuchia, Bangladesh, Pakistan, Myanma ,Nepal, Philippines, Sri Lanca, Ên ®é. N¨m lÜnh vùc ®­îc phÐp thuª lao ®éng n­íc ngoµi lµ: (C«ng nghiÖp: NhËn sè lao ®éng nhiÒu nhÊt kho¶ng 33,19%tæng sè lao ®éng n­íc ngoµi). C«ng nghiÖp : 33,19% N«ng nghiÖp : 21,1% DÞch vô gia ®×nh : 19,55% X©y dùng : 16,72% DÞch vô : 9% (kh¸ch s¹n, nhµ hµng, vÖ sinh c«ng céng..) Víi møc t¨ng d©n sè thêi kú 1997-20015 lµ 1,5%/n¨m th× dù b¸o d©n sè n¨m 2010 lµ 26,2 triÖu ng­êi vµ n¨m 2015 sÏ lµ 27,5 triÖu ng­êi cïng víi møc duy tr× møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ hµng n¨m tõ 5-6% , Malaysia vÉn lu«n ë trong t×nh tr¹ng kham hiÕm nguån nh©n lùc vµ buéc tiÕp tôc ph¶i sö dông lao ®éng n­íc ngoµi trong nhiÕu n¨m víi quy m« kho¶ng 1 triÖu lao ®éng mçi n¨m tõ c¸c n­íc lµ thµnh viªn ASEAN vµ mét sè n­íc Håi gi¸o thuéc khu vùc Nam ¸. Nh­ vËy xuÊt khÈu lao ®éng sÏ gÆp rÊt nhiªu thuËn lîi nh­ng còng cã nh÷ng khã kh¨n. ThuËn lîi: Nh­ ph©n tÝch trªn th× nhu cÇu sö dông lao ®éng n­íc ngoµi lµ rÊt línvµ trong mét kho¶ng thêi gian dµi. Kho¶ng c¸ch gÇn, cïng n»m trong khu vùc §«ng Nam ¸ thêi tiÕt khÝ hËu cã nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång vµ ®ã lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó lao ®éng ViÖt Nam cã thÓ nhanh chãng thÝch øng, hoµ nhËp víi c«ng viÖc vµ sinh ho¹t. Yªu cÇu vÒ tr×nh ®é tay nghÒ, chuyªn m«n phï hîp víi mét bé phËn lín lao ®éng. ThÞ tr­êng lao ®éng Malaysia cã nhiÒu lÜnh vùc cã nhu cÇu tr×nh ®é tay nghÒ phï hîp vµ c¸c chi phÝ tÊp lµ c¬ héi tèt cho mét bé phËn lín lao ®éng nghÌo t¹i ®Þa bµn n«ng th«n cña cña n­íc ta thiÕu viÖc lµm ®­îc lµm viÖc t¹i Malaysia. Khã kh¨n: Malaysia lµ quèc gia ®a s¾c téc, ®¹o Håi lµ quèc ddaojvaf ý thøc tootr chøc kû luËt, tù gi¸c tu©n thñ phÊt luËt lµ tiªu chuÈn ®­îc xÕp ­u tiªn trong tæ chøc, qu¶n lý lao ®éng t¹i Malaysia sÏ lµ th¸ch thøc kh«ng nhá ®èi víi mét bé lao ®éng ViÖt Nam vèn sèng trong m«i tr­êng lµm viÖc thñ c«ng, nhá lÎ, tù do… TiÒn l­¬ng thaapsvaf thÞ tr­êng Malaysia cßn míi mÎ ta ch­a cã kinh nghiÖm. 2.1. ChÝnh s¸ch, chÕ ®é ®èi víi ng­êi lao ®éng n­íc ngoµi theo quy ®Þnh cña CP Malaysia . Mét sè néi dung c¨n b¶n vÒ chÝnh s¸ch, chÕ ®é quy ®Þnh víi lao ®éng ®èi víi lao ®éng n­íc ngoµi: - Thêi h¹n hîp ®ång: Th«ng th­êng lµ 3 n¨m vµ gia h¹n hîp ®ång kh«ng qu¸ 2 n¨m - Thêi gian lµm viÖc b×nh th­êng: 8 giê/ngµy, 26 ngµy/th¸ng. - L­¬ng: Malaysia kh«ng quy ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu, mµ chñ sö dông lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng tù tho¶ thuËn theo sù ®iÒu tiÕt cña thÞ tr­êng, vµ tuú tõng ngµnh nghÒ. Lao ®éng n«ng nghiÖp: kho¶ng 15-18 RM/ngµy 8 giê( T­¬ng ®­¬ng 103-123$ /th¸ng) Lao ®éng lµm viÖc trong c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt chÕ t¹o: kho¶ng 18 RM\ngµy(t­¬ng ®­¬ng 123$/th¸ng) Lao ®éng x©y dùng:kho¶ng trªn 30RM/ngµy (t­¬ng ®­¬ng trªn 200$/th¸ng) Lµm viÖc ngoµi giê ®­îc tr¶ b»ng 1,5 lÇn lµm viÖc ngµy lÔ ®­îc tr¶ b»ng 2 lÇn møc l­¬ng giê lµm viÖc b×nh th­êng vµ 3 lÇn khi lµm viÖc vµo ngµy quèc lÔ - B¶o hiÓm: lao ®éng n­íc ngoµi d­îc chñ sö dông ®ãng gãp c¸c kho¶n b¶o hiÓm x· héi ,b¶o hiÓm ytÕ b¾t buéc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt Malaysia - Chç ë: chñ sö dông ®µi thä chç ë miÔn phÝ ,cã trang bÞ bÕp ¨n ®Ó tù nÊu ¨n - Chi phÝ ¨n uèng: ng­êi lao ®éng tù chÞu chi phÝ ¨n uèng ,th«ng th­êng lao ®éng ph¶i chi 25-30$tiÒn ¨n hµng th¸ng -ThuÕ : lao ®éng n­íc ngoµi ph¶i ®ãng mét kho¶n lÖ phÝ cho chÝnh phñ. Møc lÖ phÝ hµng n¨m nh­ sau : lao ®éng c«ng nghiÖp, x©y dùng, dÞch vô,1200RM/n¨m lao ®éng n«ng nghiÖp ,gióp viÖc gia ®×nh 360RM/n¨m PhÝ kh¸m søc khoÎ :hµng n¨m ng­êi lao ®éng ph¶i kiÓm tra søc khoÎ ,chi phÝ kiÓm tra søc khoÎ kho¶ng 180RM/n¨m ®èi víi nam, 190RM/n¨m ®èi víi n÷ . 2.2. Ph­¬ng thøc nhËn lao ®éng n­íc ngoµi theo quy ®Þnh cña Malayssia. Tr­íc n¨m 1998 viÖc tiÕp nhËn lao ®éng n­íc ngoµi th«ng qua ®¹i lý lao déng, do ChÝnh phñ Malaysia cÊp phÐp . Tõ n¨m 1998 ®Õn nay chÝnh phñ Malaysia cÊp phÐp trùc tiÕp cho chñ sö dông lao ®éng c¨n cø vµo nhu cÇu cña hä. Nh­ vËy, vÒ nguyªn t¾c, chñ sö dông trùc tiÕp tuyÓn chän lao ®éng vµ ký kÕt hîp ®ång nhËn lao ®éng n­íc ngoµi theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. Thùc tÕ phÇn lín c¸c chñ sñ dông lao ®éng kh«ng ®ñ kinh nghiÖm vµ ®iÒu kiÖn tuyÓn chon trùc tiÕp, ®· uû th¸c cho c¸c ®¹i lý Malaysia tuyÓn chän theo ®óng giÊy phÐp ®­îc cÊp vµ yªu cÇu chÊt l­îng do chñ sö dông ®­a ra. Ngµy 06/02/2002 ChÝnh phñ Malaysia ®· c«ng bè chÝnh thøc chñ tr­¬ng më cña thÞ tr­êng cho lao ®éng ViÖt Nam sang lµm viÖc t¹i Malaysia. TÝnh ®Õn ngµy 16/05/2002, ®· cã18 doanh nghiÖp göi hå s¬ hîp ®ång ®· ký kÕt víi ®èi t¸c víi sè l­îng lao ®éng lµ 3799 lao ®éng. Cã 7 doanh nghiÖp (SULECO, TRAENCO, SOVILACO, COOOPIMEX, SONA, LOD, Tæng c«ng ty X©y dùng 4) ®· ®­a ®­îc 376 lao ®éng ®i lµm viÖc t¹i c¸c nhµ m¸y ë Malaysia. 3. Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c TuyÓn mé tuyÓn chän, ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng tr­íc khi xuÊt c¶nh sang Malaysia t¹i Trung t©m dÞch vô viÖc lµm §¬n vÞ thuéc Së Lao ®éng- Th­¬ng binh vµ X· héi tØnh H¶i D­¬ng. 3.1. Ph©n tÝch TuyÓn mé tuyÓn chän lao ®éng. 3.1.1. C«ng t¸c tuyÓn mé, tuyÓn chän. Nguån lao ®éng: chñ yÕu t¹i c¸c khu vùc N«ng th«n cña c¸c huyÖn, x· trªn ®Þa bµn tØnh, vµ nguån lao ®éng cã nhu cÇu t¹i c¸c tØnh l©n cËn nh­ H­ng Yªn, Th¸i B×nh, Hµ Nam…. H¶i D­¬ng lµ tØnh cã d©n sè kh¸ ®«ng trong khu vùc phÝa B¾c kho¶ng 1,8 triÖu ng­êi, cã cí cÊu d©n sè trÎ ®©y lµ mét thuËn vÒ nguån lao ®éng cho Trung t©m còng nh­ cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu lao ®éng kh¸c ®ang ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn tØnh. Tiªu chuÈn tuyÓn mé tuyÓn chän: * Nam: Tuæi 18-37 Tèt nghiÖp THCS trë lªn Cã søc khoÎ tèt, kh«ng bÞ HIV, viªm gan B, bÖnh lËu, giang mai bÖnh truyÒn nhiÔm. ChiÒu cao 1m6 trë lªn, c©n nÆng 50kg trë lªn…… * N÷: Tuæi 18- 35 Tèt nghiÖp THCS trë lªn Cã søc khoÎ tèt, kh«ng bÞ HIV, viªm gan B, bÖnh lËu, giang mai bÖnh truyÒn nhiÔm. ChiÒu cao 1m50 trë lªn, c©n nÆng 47kg trë lªn….. BiÓu 8: Tæng sè nh©n khÈu tõ ®ñ 15 tuæi trë lªn H§KTTX cña tØnh H¶i D­¬ng STT Tuæi N¨m 1996 N¨m 1997 N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 1 15-24 332056 171506 163855 164829 141603 2 25-34 420719 255972 263580 235105 270258 3 35-44 367040 265703 284138 308828 294792 4 45-54 142977 101641 93737 118723 120363 5 55-59 61105 24128 24695 31647 20506 6 60+ Nguån: Thèng kª Lao ®éng – viÖc lµm cña Bé L§TB-XH N¨m 1996-2000 C«ng t¸c tuyÓn mé tuyÓn chän lao ®éng ®i Malaysia ë TT ®iÔn ra theo quy tr×nh nh­ sau. C¨n cø vµo ngµnh nghÒ, sè l­îng lao ®éng c¸c ®èi t¸c yªu cÇu mµ TT lªn kÕ ho¹ch, ch­¬ng tr×nh tuyÓn chän. Giai ®o¹n chuÈn bÞ: - ChuÈn bÞ nguån lao ®éng dù tuyÓn. Dùa vµo tiªu chÝ tuyÓn chän ®Î chuÈn bÞ nguån cung cÊp lao ®éng , nguån nµy bao gåm: + Thanh niªn ®· hoµn thµnh nghÜa vô qu©n sùtrong c¸c ®¬n vÞ qu©n ®éi, thanh niªn xung phong, thanh niªn t×nh nguyeenjtham gia c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ë n¬i khã kh¨n ®· hoµn thµnh nhiÖm vô. ¦u ®iÓm cña nguån nµy lµ nh÷ng c«ng nh©n lao ®éng xuÊt khÈu ®­îc tuyÓn chän tõ nguån nµy cã t­ c¸ch ®¹o ®øc tèt, t¸c phong qu©n ®éi- ®iÒu nµy chÝnh lµ nÒn t¶ng t¹o lªn t¸c phong c«ng nghiÖp Nh­îc ®iÓm lµ hä th­êng ch­a ®­îc qua mét tr­êng lwops ®µo t¹o nghÒ nµo v× vËy hä th­êng ®i xuÊt khÈu lao ®éng víi t­ c¸ch lµ lao ®éng phæ th«ng. + Lao ®éng lµm viÖc trong c¸c c«ng ty, c¸c xÝ nghiÖp cã nhu cÇu ®i. ¦u ®iÓm cña nguån nµy lµ hÇu hÕt nh÷ng ng­êi ®i xuÊt khÈu lao ®éng tõ nguån nµy ®Òu ®· qua ®µo t¹o, hä cã mét ngµnh nghÒ nhÊt ddinhjvaf hä ®i lao ®éng xuÊt khÈu víi t­ c¸ch lµ c«ng nh©n kü thuËt. Nh­îc ®iÓm cña nguån nµy ®ã lµ sè l­îng rÊt h¹n chÕ, vµ sè ng­êi ®¨ng ký còng Ýt. + Lao ®éng ch­a cã viÖc lµm ë x·, ph­êng, thÞ trÊn, trong ®ã ­u tiªn con em gia ®×nh chÝnh s¸c, lao ®éng thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n. ¦u ®iÓm: cña nguån nµy ®ã lµ sè l­îng lín, ®a d¹ng, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc. Nh­îc ®iÓm: cña nguån nµy lµ tr×nh ®é tay nghÒ th­êng ch­a cã, tr×nh ®é häc vÊn kh«ng ®ång ®Òu,vµ nh­îc ®iÓm lín nhÊt ®ã lµ hä hay nong véi trong viÖc kiÕm tiÒn, hä dÔ bÞ c¸m dç bëi sù chªnh lÖch vÒ tiÒn l­¬ng khi lµm tù do bªn ngoµi so víi lµm theo hîp ®ång. Giai ®o¹n chÝnh thøc: B­íc 1: Xem xÐt hå s¬ cña ng­êi lao ®éng. - Hå s¬ cña ng­êi lao ®éng ph¶i cã ®Çy ®ñ giÊy tê theo quy ®Þnh: + S¬ yÕu lý lÞch cã x¸c nhËn cña Uû ban nh©n d©n ph­êng, x· hoÆc cña C¬ quan ®ang c«ng t¸c. + 01 ¶nh mµu 4cm*6cm. + 01 b¶n Photo chøng minh th­, b»ng nghÒ hoÆc chÝnh chØ( NÕu cã) theo mÉu 2 B­íc 2: S¬ tuyÓn. Nh»m môc ®Ých xem xÐt ng­êi dù tuyÓn cã ®¹t yªu cÇu c¬ b¶n nh­: nghÒ nghiÖp, tr×nh ®é cã phï hîp kh«ng. §ång thêi cã thÓ phÇn nµo x¸c minh ®­îc tÝnh trung thùc ghi trong hå s¬. B­íc 3 : Tr¾c nghiÖm . C¸n bé tuyÓn dông sÏ ®­a ra mÉu bµi tr¾c nghiÖm ®¬n gi¶n ®Ó x¸c ®Þnh tr×nh ®é cña ng­êi dù tuyÓn . Ng­êi lao ®éng ph¶i lÇn l­ît gi¶i quyÕt c¸c bµi thi tr¾c nghiÖm do c¸n bé tuyÓn dông giao cho trong thêi gian ng¾n nhÊt . B­íc 4 : Pháng vÊn . Tuú theo c¸ch lµm viÖc cña c¸n bé pháng vÊn mµ mçi c¸n bé pháng vÊn cã c¸ch pháng vÊn cña riªng m×nh . Cã ng­êi pháng vÊn trùc tiÕp b»ng c¸ch ®­a ra nh÷ng c©u hái vÒ nghÒ nghiÖp , tuæi t×nh tr¹ng h«n nh©n … cã ng­êi l¹i yªu cÇu ng­êi dù tuyÓn diÒn vµo tê mÉu pháng vÊn cña trung t©m . Mét sè c©u hái th­êng ®­îc dïng ®Ó pháng vÊn trong qu¸ tr×nh tuyÓn mé tuyÓn chän c«ng nh©n lao ®éng xuÊt khÈu cña trung t©m : 1. Anh (chÞ) bao nhiªu tuæi ? 2. Anh (chÞ) ®· lËp gia ®×nh ch­a ? Anh (chÞ) cã thÊy lµ víi tuæi t¸c nµy ®i xuÊt khÈu lao ®éng lµ qu¸ sím hay qu¸ muén kh«ng ? 3. NÕu anh (chÞ) chóng tuyÓn ®i lao ®éng xuÊt khÈu thÞ møc l­¬ng ®· th«ng b¸o , anh (chÞ) cã thÊy nã xøng ®¸ng kh«ng ? 4. Ngoµi môc ®Ých mang l¹i thu nhËp cao , anh (chÞ) cã cßn môc ®Ých g× kh¸c kh«ng ? 5. Khi sang bªn ®ã lµm viÖc , anh (chÞ) cã ch¾c ch¾n r»ng m×nh sÏ lµm tèt c«ng viÖc theo ®óng hîp ®ång kh«ng ? Anh (chÞ) cã ch¾c ch¾n r»ng sÏ chÊp hµnh ®óng ph¸p luËt cña n­íc hä kh«ng ? 6. NÕu chñ sö dông lao ®éng bªn n­íc hä cã hµnh vi ng­îc ®·i víi anh (chÞ) khi anh (chÞ) kh«ng hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®­îc giao , anh (chÞ) sÏ sö lý nh­ thÕ nµo ? 7. Anh chÞ biÕt ngo¹i ng÷ g× ? Trong qua tr×nh tuyÓn mé tuyÓn chän c«ng nh©n lao ®éng xuÊt khÈu th× b­íc pháng vÊn lµ b­íc quan träng nhÊt . Nã cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng cña c¶ qu¸ tr×nh tuyÓn mé tuyÓn chän . Nã còng lµ nÒn t¶ng cña c«ng t¸c ®µo t¹o , gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng . Do ®ã , trung t©m ®· rÊt quan t©m ®Õn b­íc pháng vÊn nh»m tuyÓn mé tuyÓn chän ®­îc ®óng ®èi t­îng , ®óng tiªu chuÈn ®óng yªu cÇu cña ®èi t¸c. Tuy nhiªn , qua nh÷ng c©u hái dïng ®Ó pháng vÊn ng­êi lao ®éng cho thÊy mÆc dï nh÷ng c©u hái nµy ®i vÒ vÊn ®Ò khai th¸c c¶m nghÜ cña ng­êi lao ®éng víi xuÊt khÈu lao ®éng nh­ng nh÷ng c©u hái nµy h¬i cøng nh¾c. Ch¾c ch¾n ng­êi lao ®éng sÏ tr¶ lêi theo c¸ch mµ hä nghÜ ng­êi pháng vÊn muèn nghe chø kh«ng tr¶ lêi theo c¶m nghÜ thËt cña m×nh. Nh­ vËy, c¸n bé pháng vÊn kh«ng thu ®­îc kÕt qu¶ chÝnh x¸c. Víi nh÷ng c©u hái nµy, ng­êi pháng vÊn ph¶i lµm sao cho ng­êi lao ®éng tù nhiªn nãi nªn suy nghÜ thËt cña m×nh. Muèn nh­ vËy, ng­êi pháng vÊn ph¶i t¹o ra ®­îc kh«ng khÝ th©n mËt víi ng­êi lao ®éng dù tuyÓn. MÆt kh¸c , nh÷ng c©u hái nµy kh«ng liªn quan ®Õn viÖc kiÓm tra kinh nghiÖm, nghÒ nghiÖp cña ng­êi lao ®éng mµ ®©y lµ môc ®Ých chñ yÕu cña cuéc pháng vÊn. Sau khi pháng vÊn, c¸n bé pháng vÊn x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng ng­êi chóng tuyÓn. B­íc 5: quyÕt ®Þnh tuyÓn chän . Th«ng b¸o danh s¸ch chóng tuyÓn . H­íng dÉn kª khai, hoµn thµnh c¸c thñ tôc hå s¬ cÇn thiÕt. Th«ng b¸o kÕ ho¹ch ®µo t¹o nghÒ, ngo¹i ng÷ vµ gi¸o dôc ®Þnh h­íng mét c¸ch cô thÓ cho ng­êi lao ®éng. 3.1.2.H×nh thøc tuyÓn mé tuyÓn chän: Trùc tiÕp: TT trùc tiÕp nhËn hå s¬ cña ng­êi L§ ngay t¹i TT, TT sÏ cö c¸n bé h­íng dÉn t­ vÊn miÔn phÝ c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó ng­êi L§ chñ ®éng lµm hå s¬. ¦u ®iÓm: - Tèn Ýt thêi gian t­ vÊn, ng­êi lao ®éng ®­îc h­íng dÉn kü cµng h¬n c¸c thñ tôc, quyÒn lîi tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng lµm viÖc t¹i Malaysia. - Chi phÝ thÊp. Nh­îc ®iÓm: - Kh«ng chñ ®éng ®­îc nguån lao ®éng ®Çu vµo. - ViÖc x¸c ®Þnh kiÓm tra hå s¬ lµ khã. - Khã chia líp, ph©n líp bëi ®©y lµ h×nh thøc kh«ng mang tÝnh tËp trung. Gi¸n tiÕp: Th«ng qua Phßng TCL§ huyÖn ®Ó xuèng c¸c x·, th«n ®Ó tuyªn truyÒn, giíi thiÖu vÒ c«ng t¸c XKL§ sang Malaysia. T¹i ®©y ng­êi d©n sÏ ®­îc c¸n bé cña TT h­íng dÉn c¸c thñ tôc cÇn thiÕt, quyÒn lîi vµ nghÜa vô khi lµm viÖc t¹i Malaysia vµ c¸c yªu cÇu ®èi lao ®éng .... ¦u ®iÓm: - Nguån lao ®éng dåi dµo vµ tËp trung. - ViÖc x¸c ®Þnh, kiÓm tra hå s¬ lµ ®¬n gi¶n - Cung cÊp th«ng tin ®­îc cho nhiÒu ng­êi, nhiÒu ®èi t­îng cã nhu cÇu, vµ th«ng tin ®ã mang tÝnh hÖ thèng cao. - V× tËp trung nªn chi phÝ trung b×nh lµ thÊp. Nh­îc ®iÓm: - Thñ tôc hµnh chÝnh cßn phiÒn hµ, thiÕu sù thèng nhÊt, nhÊt qu¸n gi÷a huyÖn, x· vµ TT - Lùc l­îng c¸n bé cßn máng nªn viÖc tæ chøc tuyªn truyÒn lµ kh«ng th­êng xuyªn. - Sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c c«ng ty XKL§ trªn cïng ®Þa bµn. 3.1.3.Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c tuyÓn mé tuyÓn chän. 3.1.3.1.KÕt qu¶ ®¹t ®­îc. BiÓu 9: Sè L§ ®¨ng ký vµ ®· qua kh¸m søc khoÎ t¹i TT trong N¨m 2002-2003 §¬n vÞ: ng­êi STT Tªn huyÖn TP Sè lao ®éng ®¨ng ký t¹i TT Sè lao ®éng ®· tuyÓn ®ñ søc khoÎ Tû lÖ %ng­êi ®ñ søc khoÎ 07/02 -12/02 01/03-12/03 07/02-12/02 01/03-12/03 07/02-12/02 01/03-12/03 1 CÈm Giµng 126 214 108 206 85,71 96,26 2 Tø Kú 87 198 73 189 83,91 95,45 3 Gia Léc 172 210 126 187 73,26 89,05 4 Kinh M«n 90 183 76 171 84,44 93,44 5 TP H¶iD­¬ng 39 104 26 80 66,67 76,92 6 Tù do 45 84 38 78 84,44 92,86 Tæng sè 559 993 447 911 80 91,74 Nguån: 3.1.3.2. Nh÷ng tån t¹i. ChÊt l­îng lao ®éng thÊp ®Çu tiªn ph¶i kh¼ng ®Þnh c«ng t¸c tuyÓn mé tuyÓn chän ch­a thùc hiÖn tèt lµ nguyªn nh©n ®Çu tiªn . Nã còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho c«ng t¸c ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng ho¹t ®éng víi hiÖu qu¶ kh«ng cao. Nh÷ng h¹n chÕ : +Trong viÖc th«ng b¸o tuyÓn lao ®éng ®i lao ®éng xuÊt khÈu trung t©m kh«ng ®Ò cËp ®Õn yªu cÇu vÒ tr×nh ®é ®èi víi lao ®éng phæ th«ng . §iÒu nµy dÉn ®Õn , nhiÒu ng­êi ®­îc tuyÓn ®i lao ®éng phæ th«ng ch­a tèt nghiÖp phæ th«ng c¬ së mµ míi chØ häc hÕt líp 3 , líp 4 . §©y lµ nguyªn nh©n c¬ b¶n g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c ®µo t¹o ngo¹i ng÷ cña trung t©m . +Trong pháng vÊn nh»m kiÓm tra tr×nh ®é ngo¹i ng÷ (chñ yÕu lµ tr×nh ®é tiÕng Anh ) pháng vÊn viªn dïng mÉu pháng vÊn b»ng tiÕng Anh cã kÌm theo tiÕng cña n­íc cÇn tuyÓn , sau ®ã yªu cÇu ng­êi lao ®éng ®iÒn c¸c th«ng tin vµo trong bµi pháng vÊn chø kh«ng pháng vÊn b»ng c¸ch ®Æt ra nh÷ng c©u hái b»ng tiÕng Anh vµ yªu cÇu ng­êi lao ®éng tr¶ lêi . C¸ch lµm nµy chØ cã thÓ kiÓm tra kh¶ n¨ng viÕt cña ng­êi lao ®éng chø kh«ng thÓ kiÓm tra ®­îc kh¶ n¨ng nãi vµ nghe ngo¹i ng÷ cña hä . +§èi víi nh÷ng lao ®éng cã nghÒ , hÈu nh­ viÖc tuyÓn mé tuyÓn chän chØ c¨n cø vµo chøng chØ ®µo t¹o nghÒ cña ng­êi lao ®éng mµ khång chùc tiÕp kiÓm tra tay nghÒ , cã kiÓm tra còng chØ lµ hái mét sè c©u hái liªn quan ®Õn nghÒ cña hä trong kh©u pháng vÊn chø kh«ng trøc tiÕp kiÓm tra vÒ kh¶ n¨ng thùc hµnh cña hä . §©y lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc nhiÒu ng­êi lao ®éng tuy cã b»ng , chøng chØ nghÒ nh­ng lµ do mua b»ng , chøng chØ ngµnh nghÒ chø kh«ng ph¶i do c¶ qu¸ tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn mµ cã . Nh­ vËy , nhiÒu ng­êi lao ®éng thùc chÊt lµ kh«ng l¾m ®­îc mét nghÒ thùc sù , hoÆc cã thÓ biÕt lý thuyÕt nh­ng kh¶ n¨ng thùc hµnh l¹i kÐm . Do ®ã , kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña phÝa ®èi t¸c vµ còng lµ nguyªn nh©n ng­êi lao ®éng bÞ tr¶ vÒ n­íc tr­íc thêi h¹n lao ®éng. 3.2. Ph©n tÝch §µo t¹o cho ng­êi lao ®éng. Sau khi ng­êi lao ®éng ®­îc tuyÓn chän, TT sÏ tæ chøc cho ng­êi lao ®éng ®­îc häc nghÒ theo ®óng nh­ nguyÖn väng ®¨ng ký. BiÓu 10: Tr×nh ®é tay nghÒ, häc vÊn lao ®éng ®Çu vµo t¹i TT ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Quý I n¨m 2004 Ng­êi TØ lÖ % Ng­êi TØ lÖ % Ng­êi TØ lÖ % Tr×nh ®é häc vÊn TN THCS 106 23,71 143 15,7 12 31,58 TNTHPT 285 63,76 680 74,64 23 60,52 Trung häc CN 56 12,53 88 9,66 3 7,9 Tæng sè 447 100 911 100 38 100 Tr×nh ®é tay nghÒ Cã tr×nh ®é tay nghÒ 57 12,75 126 13,83 11 28,95 Kh«ng cã T§TN 390 87,25 785 86,17 27 71,05 Tæng sè 447 100 911 100 38 100 Nguån: Qua biÓu trªn chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc r»ng chÊt l­îng lao ®éng ®Çu vµo cßn thÊp: Tû lÖ lao ®éng ®· tèt nghiÖp THPT, THCN míi ®¹t ë møc 63,76% vµ 12,53% vµo n¨m 2002. Tû lÖ lao ®éng ®· tèt nghiÖp THPT, THCN míi ®¹t ë møc 74,64% vµ 9,66% vµo n¨m 2003. Vµ vµo ®Çu n¨m th× tû lÖ ®ã l¹i cµng gi¶m m¹nh do th«ng tin vÒ t×nh h×nh lao ®éng viÖc lµm t¹i Malaysia ¶nh h­ëng xÊu ®Õn t©m lý cña ng­êi lao ®éng cho nªn tû lÖ ng­êi ®¨ng ký chñ yÕu míi häc hÕt cÊp 2 vµ ®a sè thuéc c¸c hé nghÌo. Cßn vÒ tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng th× chñ yÕu lµ ch­a qua tr­êng líp ®µo t¹o chñ yÕu lµ lao ®éng phæ th«ng: N¨m 2002: Lao ®éng cã tay nghÒ: 12,75% Lao ®éng ch­a cã tay nghÒ: 87,25% N¨m 2003: Lao ®éng cã tay nghÒ: 13,83% Lao ®éng ch­a cã tay nghÒ: 86,17% HiÖn t¹i TT ®ang §µo t¹o d¹y nghÒ chñ yÕu lµ §iÖn c«ng nghiÖp, DÖt may, C¬ khÝ, VËn hµnh m¸y B¬m. Chi phÝ §µo t¹o, d¹y nghÒ do ng­êi lao ®éng chi tr¶, ®­îc miÔn gi¶m cho c¸c ®èi t­îng chÝnh s¸ch. Häc phÝ ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng: 320.000 Vn® ( §· ®­îc miÔn gi¶m 50% häc phÝ theo ch­¬ng tr×nh thÝ ®iÓm xuÊt khÈu lao ®éng sang Malaysia cña uû ban nh©n d©n tØnh) Quy m« líp: 10 ng­êi trë lªn lµ cã thÓ më líp, trong tr­êng hîp häc viªn vµo sau TT sÏ tæ chøc ghÐp líp cho ng­êi ®ã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ng­êi ®ã cã xuÊt c¶nh nhanh nhÊt. Thêi gian §µo t¹o: 3 th¸ng. Ng­êi lao ®éng ®­îc häc ngay t¹i TT, víi ®éi ngò gi¶ng d¹y cña TT, häc viªn ®­îc häc lý thuyÕt vµ thùc hµnh ngay trªn trang thiÕt bÞ cña TT hoÆc ®­îc häc th«ng qua b¨ng Video, m¸y chiÕu. Trang thiÕt bÞ, c¬ së vËt chÊt phôc vô cho c«ng t¸c §µo t¹ob lao ®éng xuÊt khÈu: HiÖn nay t¹i Trung t©m cã 5 phßng häc, 1 phßng thùc hµnh nghÒ ®iÖn, c¬ khÝ, 1 phßng d¹y c¾t may víi sè m¸y may c«ng nghiÖp lµ 43 m¸y phôc vô cho c«ng t¸c ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng xuÊt khÈu. §éi ngò gi¸o viªn t¹i Trung t©m: §éi ngò gi¸o viªn t¹i Trung t©m lµ chñ yÕu nh­ng trong mét sè thêi ®iÓm häc viªn ®«ng Trung t©m ®· thuª ngoµi ®Ó ®¶m b¶o kÕ ho¹ch §µo t¹o, chñ yÕu lµ thuª gi¸o viªn d¹y tiÕng. BiÓu 11: Sè l­îng, c¬ cÊu c¸n bé trùc tiÕp lµm c«ng t¸c XKL§ vµ §µo t¹o vµ Gi¸o dôc ®Þnh h­íng t¹i TT DV- VL H¶i D­¬ng C¸c phßng Tæng sè Trong ®ã Nam N÷ Theo tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt CNKT Trung häc CN C§,§H trëlªn Kh¸c Ban G§ 2 1 3 P. T­ vÊn 3 2 1 4 P. L§NN 3 2 1 4 P.Gi¸o vô 1 2 1 2 P. §µo t¹o 18 8 9 5 12 Cã thÓ thÊy ®­îc lµ sè l­îng C¸n bé lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu lao ®éng lµ ®ñ, ®a d¹ng, phong phó, cã tr×nh ®é tay nghÒ phï hîp ®¶m b¶o ®­îc tiÕn tr×nh ®µo t¹o. VÝ dô tiÕn tr×nh ®µo t¹o c«ng nh©n may c«ng nghiÖp: Häc viªn ®­îc lµm quen víi m¸y may c«ng nghiÖp. Häc viªn ®­îc d¹y vÒ c¸ch sö dông m¸y, ®Æc tÝnh cña m¸y, vµ thêi gian häc lý thuyÕt lµ 2 tuÇn. Sau ®ã häc viªn sÏ ®­îc ngåi m¸y theo sù h­íng dÉn chØ bao gi¸o viªn gi¶ng d¹y vµ thêi gian thùc hµnh trªn m¸y lµ 5 tuÇn Vµ cuèi cïng häc viªn sÏ ®­îc tæng hîp l¹i toµn bé kiÕn thøc lý thuyÕt còng nh­ thùc hµnh vµ ®­îc Trung t©m tæ chøc thi kiÓm tra lÊy chÝnh chØ nghÒ theo quy ®Þnh cña Côc qu¶n lý lao ®éng víi n­íc ngoµi. Häc viªn ph¶i may ®­êng viÒn th¼ng, zÝc z¾c theo ®é dµi vµ thêi gian quy ®Þnh. VÝ dô: may ®­êng th¼ng trªn v¶i Kaki cã chiÒu dµi 5m th× thêi gian ph¶i hoµn thµnh lµ d­íi 60 gi©y kÓ c¶ viÖc lÊy v¶i tõ vÞ trÝ quy ®Þnh. May theo h×nh zÝc z¾c víi ®é dµi 5m th× thêi gian hoµn thµnh ph¶i d­íi 90 gi©y th× häc viªn ®ã míi ®¹t yªu cÇu. Sau kho¸ häc ng­êi lao ®éng tæ chøc thi kiÓm tra trªn giÊy vµ thùc hµnh ®Ó kiÓm tra tay nghÒ ®· häc nÕu ®¹t yªu cÇu th× míi ®ñ ®iÒu kiÖn lao ®éng t¹i Malaysia. Chøng chØ do Côc qu¶n lý lao ®éng víi n­íc ngoµi quy ®Þnh. KÕt qña ®µo t¹o nghÒ: BiÓu 12: KÕt qña ®µo t¹o nghÒ t¹i Trung t©m DV-VL trong hai n¨m 2002 vµ n¨m 2003 STT NghÒ ®µo t¹o KÕt qu¶ ®µo t¹o N¨m 2002 N¨m 2003 TB Tû lÖ% Kh¸ Tû lÖ % Giái Tû lÖ% TB Tû lÖ % Kh¸ Tû lÖ % Giái Tû lÖ % 1 §iÖn CN 23 35 35 53 8 12 14 23 35 58 11 19 2 X©y dùng 48 46 51 49 5 5 57 44 67 52 6 4 3 Hµn 5 31 9 56 2 13 11 31 17 49 7 20 4 C¬ khÝ 3 25 7 58 2 17 14 39 17 47 5 14 5 DÖt may 35 40 40 46 12 14 34 30 59 53 19 17 Tæng 144 46 143 45 29 9 130 35 195 52 48 13 Nguån: B¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ ®µo t¹o nghÒ t¹i Trung t©m DV-VL H¶i D­¬ng. Ta cã thÓ thÊy ®­îc chÊt l­îng ®µo t¹o nghÒ ®· ®­îc n©ng lªn qua c¸c n¨m, tû lÖ lao ®éng ®¹t lo¹i kh¸ giái t¨ng lªn: N¨m 2002: Lao ®éng ®¹t lo¹i kh¸ lµ: 45%. Lao ®éng ®¹t lo¹i giái lµ: 9% N¨m 2003: Lao ®éng ®¹t lo¹i kh¸ lµ: 52% Lao ®éng ®¹t lo¹i giái lµ: 13% Lao ®éng ®¹t lo¹i trung b×nh gi¶m tõ 46% n¨m 2002 xuèng cßn 35% n¨m 2003. Tån t¹i: Nh×n mÆt b»ng chung th× chÊt l­îng lao ®éng sau khi ®µo t¹o lµ ch­a cao, tû lÖ häc viªn ®¹t lo¹i trung b×nh lµ kh¸ cao trong khi ®ã th× tû lÖ häc viªn giái l¹i Ýt. Tû lÖ häc viªn ®¹t lo¹i trung b×nh lµ 46% vµo n¨m 2002 vµ 35% vµo n¨m 2003. Mét phÇn nguyªn nh©n trªn lµ ý thøc cña ng­êi lao ®éng cßn ch­a tèt, theo thèng kª cña phßng ®µo t¹o th× tû lÖ lao ®éng bá tiÕt, chèn häc lµ cao kho¶ng 70%, ®©y lµ do sù nhËn thøc cña häc viªn lµ kÐm nhiÒu ng­êi cã suy nghÜ chØ cÇn häc qua loa cã chøng chØ nghÒ lµ cã thÓ ®i xuÊt khÈu lao ®éng, chø hä kh«ng nghÜ tíi khã kh¨n sau nµy khi b¾t tay vµo lµm viÖc t¹i c¸c c«ng tr­êng, xÝ nghiÖp. 3.3. Ph©n tÝch Gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng t¹i Trung t©m DV-VL H¶i D­¬ng. 3.3.1.Néi dung Gi¸o dôc ®Þnh h­íng: Ng­êi lao ®éng ®­îc häc tiÕng Anh theo gi¸o tr×nh cña Côc qu¶n lý lao ®éng víi n­íc ngoµi quy ®Þnh. Vµ gi¸o viªn cña Trung t©m sÏ trùc tiÕp lªn líp, häc viªn sÏ ®­îc häc trong thêi gian lµ 2 th¸ng víi 40 tiÕt häc. Sau kho¸ häc ng­êi lao ®éng sÏ ph¶i tr¶i qua mét ®ît kiÓm tra t¹i Trung t©m theo d¹ng kiÓm tra trªn giÊy. Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ngo¹i ng÷: Néi dung gi¶ng d¹y TiÕng Anh Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y B¶ng ch÷ c¸i, nguyªn ©m, phô ©m trong tiÕng Anh. Chµo hái, mêi c¸m ¬n, xin lçi. C¸ch giao tiÕp, tù giíi thiÖu lµm quen. C¸c mÉu c©u ®¬n gi¶n. Giao tiÕp ë s©n bay, bÕn c¶ng, cöa khÈu. Giao tiÕp khi ®i xe löa, «t«, tµu ®iÖn…. Giao tiÕp ë nhµ m¸y, c«ng x­ëng. Nãi vÒ èm ®au, ¨n uèng. Giao tiÕp ë BÖnh viÖn, Ng©n hµng, B­u ®iÖn. Giao tiÕp khi mua s¾m. Nãi vÒ khÝ hËu, thêi tiÕt. TiÕng c¬ b¶n vÒ nghÒ sÏ lµm, phôc vô vËn hµnh m¸y mãc… - Lªn líp - DiÔn gi¶i - Nghe b¨ng - Héi tho¹i - Xem b¨ng KÕt qu¶ sÏ ®­îc ghi nhËn, xÕp lo¹i vµ ghi vµo chøng chØ. §iÓm thi tõ 5-6 ®iÓm lµ lo¹i Trung b×nh. §iÓm thi tõ 7-8 ®iÓm lµ lo¹i kh¸. §iÓm thi tõ 9-10 ®iÓm lµ lo¹i giái. §iÓm thi cña häc viªn d­íi 5 th× sÏ ®­îc Trung t©m tæ chøc cho häc vµ thi l¹i bao giê ®¹t th× th«i. Häc viªn t¹i Trung t©m th­êng lµm bµi kiÓm tra tiÕng Anh theo mÉu sau: §Ò BµI KIÓM TRA CHÌN VµO §èi víi ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Þnh h­íng: Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y t¹i Trung t©m. STT Néi dung gi¶ng d¹y Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y 1 ý nghÜa vµ sù cÇn thiÕt cña viÖc ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng DiÔn gi¶i 2 LuËt lao ®éng, luËt h×nh sù, luËt d©n sù, luËt xuÊt nhËp c¶nh vµ c­ tró cña ViÖt Nam vµ ph¸p luËt cña n­íc nhËn lao ®éng, nghÜa vô chÊp hµnh vµ tu©n thñ ph¸p luËt DiÔn gi¶i 3 HÖ thèng c¸c v¨n b¶n hiÖn vÒ ®­a lao ®éng ®i lµm viÖc cã thêi h¹n ë n­íc ngoµi theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ viÖt Nam DiÔn gi¶i 4 §Êt n­íc con ng­êi, phong tôc tËp qu¸n, ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ sinh ho¹t, quan hÖ gi÷a chñ vµ thî cña n­íc nhËn lao ®éng, kinh nghiÖm giao tiÕp….. DiÔn gi¶i + Xem b¨ng h×nh 5 C¸c ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn, t­ c¸ch cña ng­êi lao ®éngtheo tho¶ thuËn trong hîp ®ång ®· ký gi÷a Trung t©m víi c¸c doanh nghiÖp ®­ lao ®éng ®i lµm viÖc t¹i Mlaysia DiÔn gi¶i+ Xem b¨ng h×nh 6 C¸c quy ®Þnh quy, quy chÕ tµi chÝnh tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng tiÒn lµm thªm giê theo tõng tr­êng hîp cô thÓ, theo tõng ngµnh nghÒ DiÔn gi¶i 7 Néi dung hîp ®ång, c¸c ký kÕt mµ Trung t©m ®· ký víi c¸c §on vÞ trùc tiÕp nhËn ®­a lao ®éng ®i xuÊt khÈu, quyÒn lîi, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña ng­êi lao ®éng trong viÖc thùc hiÖn c¸c ®iÒu cam kÕt sÏ ký trong hîp ®ång lao ®éng DiÔn gi¶i 8 Kû luËt t¸c phong trong c«ng nghiÖp. Nh÷ng quy ®Þnh, quy ph¹m vÒ b¶o hé lao ®éng, an toµn lao ®éng trong c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, c«ng n«ng -tr­êng DiÔn gi¶i 9 ChuÈn bÞ hµnh lý t­ trang c¸ nh©n ( vËt ®­îc mang, vËt g× bÞ cÊm, mang nh÷ng g× trong ®å dïng c¸ nh©n) h­íng dÉn c¸c thñ tôc t¹i s©n bay, lªn m¸y bay. Trong qu¸ tr×nh bay vµ khi sang ®Õn Malaysia DiÔn gi¶i - Ng­êi lao ®éng sÏ ®­îc häc trong 46 tiÕt: ChÝnh kho¸ 30 tiÕt Ngo¹i kho¸ 16 tiÕt Tµi liÖu häc tËp cuèn: " Nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt víi ng­êi lao ®éng VN ®i lµm viÖc t¹i Malaysia " ChÝnh kho¸: Ng­êi lao ®éng sÏ ®­îc häc nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt liªn quan tíi c«ng viÖc sÏ lµm trong t­¬ng lai vµ nh÷ng chó ý trong qu¸ tr×nh lao ®éng: - ý nghÜa cña viÖc tham gia kho¸ häc Gi¸o dôc ®Þnh h­íng nµy. - §Þa lý, d©n sè, kinh tÕ cña Malaysia. - §i l¹i giao th«ng cña Malaysia. - Phong tôc tËp qu¸n sinh ho¹t cña ng­êi Malaysia. - QuyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng n­íc ngoµi t¹i Malaysia. - Mét sè quy ®Þnh b¾t buéc ng­êi lao ®éng n­íc ngoµi ph¶i tu©n thñ, chÊp hµnh nghiªm chØnh. - LuËt Lao ®éng vµ LuËt H×nh sù cña Malaysia .... Ngo¹i kho¸: §©y lµ ho¹t ®éng nh»m trao ®æi kinh nghiÖm bæ sung kiÕn thøc , bæ trî cho häc chÝnh kho¸ giópng­êi lao ®éng lµm quen víi c«ng viÖc, quan hÖ trong lóc lµm viÖc t¹i Malaysia: - Giíi thiÖu c¸c thñ tôc xuÊt nhËp c¶nh - C¸c ®iÒu cÇn biÕt khi ë s©n bay vµ khi bay. - TÝnh to¸n thu nhËp, tiÒnl­¬ng, tiÒn c«ng c¸c kho¶n gi¶m trõ .... T­¬ng tù nh­ häc ngo¹i ng÷ sau kho¸ häc häc viªn còng ph¶i tr¶i qua mét ®ît kiÓm tra cuèi kú theo ®Ò cña Trung t©m theo mÉu sau: vµ kÕt qu¶ thi còng ®­îc d¸nh gi¸ nh­ häc ngo¹i ng÷ th«ng qua ®iÓm cña bµi thi. Mét sè mÉu bµi kiÓm tra gi¸o dôc ®Þnh h­íng: fafsfhgjsjksjks KÕt qu¶ sÏ ®­îc ghi nhËn, xÕp lo¹i vµ ghi vµo chøng chØ. §iÓm thi tõ 5-6 ®iÓm lµ lo¹i Trung b×nh. §iÓm thi tõ 7-8 ®iÓm lµ lo¹i kh¸. §iÓm thi tõ 9-10 ®iÓm lµ lo¹i giái. §iÓm thi cña häc viªn d­íi 5 th× sÏ ®­îc Trung t©m tæ chøc cho häc vµ thi l¹i bao giê ®¹t th× th«i. 3.3.2. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ nh÷ng tån t¹i. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc: BiÓu 13: KÕt qu¶ ®µo t¹o ngo¹i ng÷ vµ gi¸o dôc ®Þnh h­íng trong n¨m 2002-2003 STT M«n KÕt qu¶ ®µo t¹o ngo¹i ng÷ vµ gi¸o dôc ®Þnh h­íng N¨m 2002 N¨m 2003 TB Tû lÖ % Kh¸ Tû lÖ % Giái Tû lÖ % TB Tû lÖ % Kh¸ Tû lÖ % Giái Tû lÖ % 1 T.Anh 150 32 306 65 14 3 190 21 641 71 72 8 2 GD§H 90 19 314 69 66 12 126 14 704 78 72 8 Tæng 470 903 Nguån: NhËn xÐt: ChÊt l­îng ®µo t¹o ngo¹i ng÷ cßn ch­a æn ®Þnh . Qua biÓu trªn ta cã thÓ thÊy mÆc dï chÊt l­îng ®µo t¹o cã t¨ng nh­ng vÉn ë møc thÊp, häc viªn ®¹t ®iÓm kh¸ giái t¨ng lªn: 61% häc viªn ®¹t lo¹i kh¸ n¨m 2002 t¨ng lªn 71% n¨m 2003 ®èi víi m«n ngo¹i ng÷, 69% lªn 78% ®èi víi ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Þnh h­íng. Trong khi ®ã tû lÖ häc viªn ®¹t ®iÓm trung b×nh gi¶m tõ 32% n¨m 2002 xuèng cßn 21% n¨m 2003 ®èi víi m«n tiÕng Anh, vµ ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc ®Þnh h­íng tû lÖ häc viªn xÕp lo¹i trung b×nh còng gi¶m. §ã lµ tÝn hiÖu tèt chøng tá Trung t©m ®· cã sù cè g¾ng c¶i thiÖn chÊt l­îng ®µo t¹o cho ng­êi lao ®éng. Nh÷ng tån t¹i: KÕt qu¶ ®µo t¹o ngo¹i ng÷ cña c¸c kho¸ häc trong n¨m 2000 vµ 2002 cßn ch­a cao. Trong qu¸ tr×nh häc tËp cßn nhiÒu häc viªn bá häc kh«ng chÊp hµnh néi quy häc tËp, kh«ng chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c giê nªn líp ®Æc biÖt lµ cßn hiÖn t­îng ®¸nh b¹c , ®¸nh bµi lµm mÊt trËt tù ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ häc tËp vµ rÌn luyÖn chung . §©y lµ mét nh­îc ®iÓm rÊt lín mµ Trung t©m cÇn ph¶i kh¸c phôc ®Ó ®¶m b¶o kÕt qu¶ cña kho¸ häc . NhiÒu gi¸o viªn ®­îc thuª mïa vô trong nh÷ng lóc häc viªn ®¨ng ký ®«ng , khi ®ã míi t×m thuª gi¸o viªn . Do ®ã , nh÷ng gi¸o viªn nµy nhiÒu khi kh«ng cã tinh thÇn yªu nghÒ kh«ng hÕt lßng trong viÖc truyÒn thô kiÕn thøc cho häc viªn, kh«ng nhiÖt t×nh trong gi¶ng d¹y. Trong qu¸ tr×nh thùc hµnh gi¶ng d¹y mét sè gi¸o viªn cßn ch­a b¸n s¸t néi dung bµi gi¶ng, kh¶ n¨ng bao qu¸t líp cßn h¹n chÕ. T¸c phong, x­ng h« trong quan hÖ giao tiÕp gi÷a häc viªn vµ gi¸o viªn cã lóc cßn xuÒ xoµ coi nhÑ . Thu nhËp cña gi¸o viªn theo chÕ ®é hîp ®ång cßn thÊp, ¶nh h­ëng ®Õn t©m lý vµ hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y. VÒ c«ng t¸c ®¶m b¶o, phôc vô gi¶ng d¹y vµ häc tËp: Ch­a ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y vµ häc nh­: Phßng häc ch­a ®Çy ®ñ nhiÒu khi ph¶i häc c¶ ca 3, ©m ly loa phôc vô gi¶ng d¹y vµ häc tËp cßn thiÕu nh­ vËy líp häc l¹i ®«ng th× sÏ kh«ng cã kÕt qu¶. Cã lóc gi¸o viªn ph¶i d¹y c¶ 2 ca s¸ng vµ chiÒu do vËy ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng gi¶ng d¹y. ViÖc ph©n chia líp : Kh«ng cã sù ph©n chia tr×nh ®é häc ngo¹i ng÷ cña häc viªn khi míi b¾t ®Çu nhËp häc . Do ®ã dÉn ®Õn viÖc nh÷ng häc viªn ®· cã mét hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ tiÕng Anh ë tr­êng phæ th«ng bÞ ghÐp häc víi nh÷ng häc viªn ch­a biÕt tý g× vÒ ngo¹i ng÷ , ®iÒu nµy sÏ g©y khã kh¨n cho gi¸o viªn khi gi¶ng bµi cho häc viªn ®ång thêi còng h¹n chÕ kh¶ n¨ng tiÕp thu nhanh cña nh÷ng häc viªn ®· biÕt còng nh­ viÖc nh÷ng häc viªn ch­a biÕt kh«ng theo kÞp tèc ®é gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn . Mçi líp häc th­êng bè trÝ kho¶ng tõ 50 ®Õn 60 ng­êi nh­ thÕ lµ qu¸ ®«ng cho mét líp häc ngo¹i ng÷ . ViÖc nµy sÏ g©y khã kh¨n cho gi¸o viªn trong viÖc h­íng dÉn cô thÓ tõng häc viªn vµ ¶nh h­ëng xÊu ®Õn viÖc tiÕp thu bµi gi¶ng cña häc viªn . VÒ h×nh thøc kiÓm tra cßn s¬ sµi ch­a ®Çy ®ñ häc viªn míi chØ ®­îc kiÓm tra vÒ kh¶ n¨ng viÕt , trong khi ®ã kh¶ n¨ng nghe vµ ®äc l¹i kh«ng ®­îc chó ý ®©y lµ ®iÒu bÊt cËp bëi v× lao ®éng xuÊt khÈu chñ yÕu sö dông kh¶ n¨ng nµy trong c«ng viÖc còng nh­ giao tiÕp víi chñ sö dông t¹i Malaysia . 4. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc C«ng t¸c cung øng L§XK ®i Malaysia trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y t¹i Trung t©m DV- VL H¶i D­¬ng. 4.1. Sè l­îng vµ c¬ cÊu L§XK hµng n¨m. BiÓu 14: Sè l­îng vµ c¬ cÊu L§XK hµng n¨m. §¬n vÞ: ng­êi; % STT ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 Quý I N¨m 2004 Ng­êi TØ lÖ% Ng­êi TØ lÖ% Ng­êi TØ lÖ% 1 Giíi tÝnh Nam 421 90,00 617 88,14 35 100 N÷ 56 10,00 83 11,86 0 0 2 Khu vùc Thµnh thÞ 58 12,40 73 10,43 8 22,86 N«ng th«n 410 87,60 627 89,57 27 77,14 3 Hé khÈu H¶i d­¬ng 430 91,88 608 86.86 29 82,87 B¾c Ninh 16 3,42 31 4,43 4 11,42 H­ng Yªn 12 2,56 24 3,43 2 5,71 Nam §Þnh 5 1,07 9 1,29 0 0 Hµ Nam 3 0,64 12 1,71 0 0 L¹ng S¬n 3 0,64 5 0,71 0 0 Th¸i B×nh 4 0,85 11 1,57 0 0 4 NghÒ nghiÖp L§ PT 183 39,10 243 34,71 24 68,57 §iÖn CN 58 12,39 65 9,29 1 2,86 X©y dùng 104 22,22 170 24,29 0 0 Hµn 16 3,42 30 4,29 0 0 C¬ khÝ 10 2,14 26 3,71 2 5,71 Méc 22 4,70 76 10,86 5 14,29 DÖt may 75 16,03 90 12,85 3 8,57 5 Tuæi 18-25 87 18,59 148 21,14 8 22,86 25-30 217 46,37 318 45,42 11 31,43 30-35 140 29,91 211 30,14 16 45,71 35-40 24 5,13 23 3,28 0 0 Tæng sè 468 100 700 100 35 100 Nguån: B¸o c¸o tæng hîp c«ng t¸c cung øng lao ®éng xuÊt khÈu t¹i Trung t©m DV-VL H¶i D­¬ng Cïng víi sù thµnh c«ng chung cña §Ò ¸n xuÊt khÈu lao ®éng cña tØnh Trung t©m còng ®ãng gãp vµo thµnh c«ng chung ®ã. Hµng n¨m Trung ®Òu hoµn th¸nh vµ v­ît møc kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra, l­îng lao ®éng cung øng n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, cã sù ®a d¹ng vÒ ngµnh nghÒ, vÒ nguån…… 4.2.Thu nhËp cña ng­êi L§. §èi víi lÜnh vùc trång trät vµ gióp viÖc gia ®×nh, l­¬ng vµ c¸c kho¶n trî cÊp tõ 350-500 Rm/th¸ng( kho¶ng 93-132 USD/th¸ng theo tû gi¸ quy ®æi hiÖn nay gi÷a ®ång Ringgit Malaysia víi §o la mü lµ: 3,8 RM ®æi 1USD). Nh­ vËy sau 3 n¨m lµm viÖc ng­êi lao ®éng cã mét kho¶n thu nhËp c¬ b¶n lµ: 3.348-4.752USD. §èi víi lÜnh vùc x©y dùng do cã ®iÒu kiÖn ®Ó lµm thªm giê( lµm thªm giê vµo ngµy b×nh th­êng ph¸p luËt quy ®Þnh tr¶ gÊp 1,5 lÇn, l­¬ng b×nh th­êng vµ gÊp 2 lÇn vµo c¸c ngµy lÔ) nªn thu nhËp kho¶ng 650-1200RM/th¸ng( vµo kho¶ng 171-315 USD/th¸ng), nh­ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc th­êng nguy hiÓm vµ c«ng viÖc th­êng kh«ng æn ®Þnh. Nh­ vËy sau 3 n¨m ng­êi lao ®éng cã mét kho¶ng thu nhËp lµ: 6.156-11.340 USD. Ng­êi lao ®éng ph¶i ®ãng 9% l­¬ng vµo quü dù phßng, vµ thuÕ thu nhËp ®èi víi lao ®éng lµm trong lÜnh vùc trång trät lµ: 95 USD/n¨m, ®èi víi c¸c lÜnh vùc kh¸c lµ 315 USD/n¨m.  Ch­¬ng 4: KiÕn nghÞ nh»m gãp phÇn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c TuyÓn chän, gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng tr­íc khi xuÊt c¶nh sang Malaysia t¹i Trung t©m dÞch vô viÖc lµm §¬n vÞ thuéc Së Lao ®éng- Th­¬ng binh vµ X· héi tØnh H¶i D­¬ng. 1. §èi víi Ngµnh Lao ®éng- Th­¬ng binh vµ X· héi tØnh HD. T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó ng­êi lao ®éng còng nh­ c¸c Doanh nghiÖp XKL§ lµm tèt c«ng t¸c tuyÓn mé tuyÓn chän lao ®éng t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng. Cã sù qu¶n lý, hç trî th­êng xuyªn h¬n ®èi víi c¸c TT dÞch vô viÖc lµm, c¸c tr­êng d¹y nghÒ, … ®Ó chñ ®éng ®¸p øng nguån nh©n lùc ®ñ tiªu chuÈn XKL§. TiÕp tôc kÕt hîp víi Uû ban d©n tØnh, ng©n hµng ®Ó tiÕp tôc cã nh÷ng biÖn ph¸p hç trî kinh phÝ cho ng­êi lao ®éng. 2. Trung t©m dÞch vô viÖc lµm HD. 2.1.N©ng cao chÊt l­îng tuyÓn mé tuyÓn chän . 2.1.1. T¹o nguån Qu¶ng c¸o réng r·i trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ ®µi b¸o chuyÒn h×nh cña tØnh. Th«ng tin vÒ nhu cÇu, ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng vµ tiªu chuÈn lao ®éng ®Ó ng­êi lao ®éng chñ ®éng ®Çu t­ häc tËp n©ng cao tr×nh ®é nghÒ nghiÖp vµ ngo¹i ng÷ ®¸p øng yªu cÇu thÞ tr­êng lao ®éng quèc tÕ mµ ë ®©y lµ thÞ tr­êng lao ®éng Malaysia . Ngoµi ra cã thÓ qu¶ng c¸o trªn biÓn hiÖu, b¨ng r«n . ¦u tiªn tuyÓn chän lao ®éng xuÊt khÈu trong sè bé ®éi, thanh niªn xung phong xuÊt ngò lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp con em thuéc diÖn chÝnh s¸ch, nh÷ng ®èi t­îng nµy nÕu gia ®×nh nghÌo th× ®­îc vay vèn tõ quü quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm, quü gi¶i quyÕt viÖc lµm cña tØnh, quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo tõ ng©n hµng ng­êi nghÌo ®Ó nép c¸c kho¶n theo quy ®Þnh tr­íc khi ®i. 2.1.2. S¬ tuyÓn . Yªu cÇu ®èi víi kü thuËt: Ng­êi dù tuyÓn ph¶i tèt nghiÖp phæ th«ng trung häc vµ trung cÊp kü thuËt, víi 5 ®Ðn7 n¨m kinh nghiÖm thùc tÕ. §èi víi lao ®éng cã tay nghÒ : yªu cÇu cã ch÷ng chØ ®µo t¹o nghÒ sau khi ®· tèt nghiÖp phæ th«ng c¬ së, cã 5 n¨m kinh nghiÖm thùc tÕ. Lao ®éng phæ th«ng: tèt nghiÖp phæ th«ng c¬ së trë lªn ®· tõng ®i lµm c«ng viÖc liªn quan . 2.1.3. Tr¾c nghiÖm . Bæ sung ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm: §Ó hoµn thiÖn cÇn ph¶i bæ sung vµ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ tÊt c¶ c¸c b­íc trong qu¸ tr×nh tuyÓn mé tuyÓn chän cña nh÷ng n¨m qua. HiÖn nay Trung t©m ®ang dù ®Þnh bæ xung mét sè ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm lµ tr¾c nghiÖm t©m lý, tr¾c nghiÖm vÒ c¸ tÝnh, tr¾c nghiÖm n¨ng khiÕu vµ kh¶ n¨ng chuyªn m«n . + Tr¾c nghiÖm t©m lý ®Ó ®¸nh gi¸ phÈm chÊt t©m lý, ®Æc ®iÓm vÒ nh©n c¸ch, khÝ chÊt hay së thÝch, nguyÖn vän cña ng­êi lao ®éng . + Tr¾c nghiÖm vÒ c¸ tÝnh: CÇn thiÕt ph¶i tr¾c nghiÖm c¸ tÝnh cña øng viªn v× nã cã tÇm quan träng ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong qu¸ tr×nh lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng. Qua nghiªn cøu nh÷ng tr­êng hîp bá chèn cho thÊy nhiÒu ng­êi lao ®éng kh«ng ph¶i v× thiÕu kh¶ n¨ng mµ v× c¸ tÝnh cña hä qua phøc t¹p vµ sai lÖch. NÕu nguyªn nh©n cña viÖc bá chèn b¾t nguån tõ b¶n chÊt c¸ tÝnh th× qu¶ thùc nguy hiÓm v× muèn c¶i thiÖn c¸ tÝnh bÈm sinh kh«ng thÓ mét sím mét chiÒu mµ thùc hiªn ®­îc. +Tr¾c nghiÖm n¨ng khiÕu vµ kh¶ n¨ng chuyªn m«n:Gi¶ sö ®Ó tr¾c nghiÖm n¨ng khiÕu vµ kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña c«ng nh©n söa ch÷a c¬ khÝ cã thÓ ®­a ra mét t×nh huèng m¸y mãc thiÕt bÞ ®ét xuÊt bÞ háng buéc ng­êi c«ng nh©n ph¶i chØ ra ®­îc nguyªn nh©n cña t×nh huèng Êy vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc, nh­ vËy cã thÓ thÊy ®­îc kh¶ n¨ng øng phã nhanh nhËy víi t×nh huèng bÊt ngê x¶y ra trong c«ng viÖc . 2.1.4.Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ph­¬ng ph¸p pháng vÊn. Trong khi pháng vÊn cã thÓ bÊt ngê hái mét sè c©u hái liªn quan ®Õn ngµnh, nghÒ mµ ng­êi lao ®éng ®¨ng ký tuyÓn ®Ó biÕt ®­îc kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng còng nh­ møc ®é chung thùc cña ng­êi lao ®éng. §ång thêi tiÕn hµnh tæ chøc ®Þa ®iÓm , ph­¬ng tiÖn ®Ó trùc tiÕp kiÓm tra møc ®é thµnh th¹o nghÒ trong thùc hµnh nghÒ cña ng­êi lao ®éng. Ng¨n chÆn ®­îc ng­êi lao ®éng cã b»ng, cã chøng chØ nghÒ nh­ng thùc sù l¹i kh«ng cã tay nghÒ . §µo t¹o ra nh÷ng c¸n bé chuyªn vÒ viÖc tuyÓn chän lao ®éng c«ng nh©n xuÊt khÈu. Nh÷ng c¸n bé nµy ph¶i võa th«ng th¹o ngo¹i ng÷, hiÓu biÕt vÒ t©m lý con ng­êi l¹i ph¶i biÕt pháng ®o¸n tÝnh c¸ch ng­êi lao ®éng th«ng qua viÖc pháng vÊn . Thùc hiÖn tèt c«ng viÖc nµy sÏ lo¹i bá bít sè ng­êi bá chèn khi ®Õn n­íc tiÕp nh©n lao ®éng . 2.1.5. Qu¶n lý chÆt chÏ h¬n n÷a viÖc kh¸m søc khoÎ. Qu¶n lý ch¾t chÏ viÖc kh¸m søc khoÎ cho ng­êi lao ®éng ®Ó tr¸nh tr­êng hîp ng­êi lao ®éng kh¸m søc khoÎ ë n¬i kh¸c hoÆc lîi dông sù quen biÕt ®Ó ®­îc kh¸m qua loa dÉn ®Õn viÖc ®Ó lät nh÷ng tr­êng hîp m¾c mét sè bÖnh mµ phÝa ®èi t¸c kh«ng chÊp nhËn . HiÖn nay, ë Trung t©m th­êng tæ chøc kh¸m søc khoÎ tËp chung cho ng­êi lao ®éng t¹i bÖnh viÖn ®a khoa tØnh ®ã lµ mét thuËn lîi. V× vËy, trung t©m ph¶i cã sù phèi kÕt hîp ch¾t chÏ víi bÖnh viÖn ®Ó kh¸m søc khoÎ cho ng­êi lao ®éng mét c¸ch chÝnh x¸c nhÊt. 2.2. N©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng. 2.2.1. N©ng cao tr×nh ®é gi¸o viªn. C¸c gi¸o viªn tr­íc hÕt ph¶i cã lßng yªu nghÒ an t©m gi¶ng d¹y, c¸c gi¸o viªn gi¶ng d¹y nªn ®­îc biªn chÕ æn ®Þnh Sµng läc tuyÓn chän c¸c gi¸o viªn ®ñ tiªu chuÈn vÒ tr×nh ®é ®· tèt nghiÖp cao ®¼ng, ®¹i häc l¾m v÷ng kiÕn thøc, cã kinh nghiÖm trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y, cã tr×nh ®é s­ ph¹m vµ kh¶ n¨ng chuyÒn ®¹t th«ng tin ®Õn häc sinh trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y. N©ng cao chÊt l­îng trong c«ng t¸c chuÈn bÞ lÞch tr×nh, ®Ò c­¬ng, gi¸o ¸n gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn, phï hîp víi tõng ®èi t­îng gi¶ng d¹y, b¸m x¸t ®èi t­îng, môc tiªu yªu cÇu ®µo t¹o.HiÓu dâ vµ thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c b­íc trong qu¸ tr×nh thùc hµnh gi¶ng d¹y. N¾m tr¾c chÊt l­îng häc tËp cña tõng häc viªn qu¶n lý tèt häc viªn trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i líp, ®ång thêi t¨ng c­êng thanh tra dù giê cña gi¸o viªn. Héi th¶o vÒ nghiÖp vô gi¶ng d¹y gi÷a c¸c tr­êng nghÒ, bµi gi¶ng mÉu ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô s­ ph¹m cña gi¸o viªn. 2.2.2. Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. HiÖu chØnh c¸c néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cho phï hîp ®óng ®èi t­îng ®µo t¹o, môc ®Ých yªu cÇu cña tõng tr­êng hoÆc ®èi t¸c tiÕp nhËn lao ®éng. Ph©n chia néi dung, thêi gian ®µo t¹o, ph©n bè noäi dung thùc hµnh cho khoa häc, hîp lý. §¶m b¶o ®Çu t­ trang thiÕt bÞ vµ c¸c ®iÒu kiÖn phôc vô gi¶ng d¹y nh­: Bµn ghÕ, ®iÖn chiÕu s¸ng, ©m thanh ……. 2.2.3. C«ng t¸c ph©n chia líp. Ph©n chia líp mét c¸ch khoa häc: cïng ®èi t­îng ®µo t¹o, cïng tr×nh ®é ngo¹i ngò, sè l­îng häc sinh kh«ng qu¸ ®«ng kho¶ng tõ 30-40 häc viªn mét líp. Tõ 10 häc viªn lµ cã thÓ më líp, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c häc viªn vµo sau cã b¾t kÞp ch­¬ng tr×nh Trung t©m nªn ph©n c«ng gi¸o viªn kÌm thªm sau buæi häc cho c¸c häc viªn nµy. 2.2.4. C«ng t¸c ®¶m b¶o, phôc vô gi¶ng d¹y. X©y dùng ph­¬ng ph¸p qu¶n lý ®iÒu hµnh c«ng t¸c gi¶ng d¹y, häc tËp, nghØ ng¬i vµ khoa häc. S¾p xÕp bè trÝ phßng häc, phßng ë, cho phï hîp. HiÖn nay ë Trung t©m cã KTX cho häc viªn nh­ng kh«ng thu hót ®­îc häc viªn bëi gi¸ cßn cao ( 70.000Vn®/ 1 th¸ng) vµ ®iÖn n­íc cßn ch­a tiÖn. §ã lµ lµ mét nh­îc ®iÓm mµ Trung t©m cÇn ph¶i kh¾c phôc chØ cã nh­ vËy míi thu hót ®­îc ng­êi lao ®éng ®¶m b¶o sù thuËn lîi trong qu¸ tr×nh häc tËp. 2.2.5. N©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o nghÒ. ChØ thÞ 41/CT-TW ngµy 22/9/1998 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ xuÊt khÈu lao ®éng vµ chuyªn gia ®· chØ dâ “®Èy m¹nh ®µo t¹o nghÒ, nhÊt lµ vÒ kü thuËt vµ c«ng nghÖ cao, ngo¹i ng÷ , gi¸o dôc, ý thøc kû luËt vµ ph¸p luËt cho lao ®éng, ®µo t¹o båi d­ìng n©ng cao chÊt l­îng bé m¸y qu¶n lý xuÊt khÈu lao ®éng vµ chuyªn gia “. §Ó tiÕp tôc thùc hiÖn chØ tiªu trªn, trung t©m cÇn ®­a ra mét hÖ thèng gi¶i ph¸p ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng xuÊt khÈu mét mÆt ph¶i g¾n chËt víi hÖ thèng ®µo t¹o ph¸p triÓn nguån nh©n lùc cho thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, mÆt kh¸c cÇn kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i cña nguån ®¸p øng c¬ cÊu ngµnh nghÒ, chÊt l­îng cña thÞ tr­êng lao ®éng quèc tÕ nh­ dù b¸o øng phã linh ho¹t víi yªu cÇu ph¸p sinh cña thÞ tr­êng lao ®éng quèc tÕ . V× thÕ trong thêi gian tíi lao ®éng ViÖt Nam ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi vÉn tËp chung chñ yÕu vµo c¸c lo¹i sau: lao ®éng gi¶n ®¬n vµ lao ®éng cã kü thuËt (gäi chung lµ lao ®éng cã nghÒ) . C¸c gi¶i ph¸p ®µo t¹o nguån xuÊt khÈu lao ®éng còng ph¶i chó träng ®Ó n©ng cao chÊt l­îng c¸c lo¹i lao ®éng xuÊt khÈu. Do ®ã, trung t©m nªn triÓn khai ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p sau: -VÒ ®µo t¹o nguån lao ®éng cã nghÒ cho xuÊt khÈu lao ®éng : +N©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o nghÒ trong hÖ thèng gi¸o dôc kü thuËt . Trong thêi gian ®µo t¹o nghÒ trung t©m nªn cho häc ghÐp vìi häc ngo¹i ng÷, t¸c phong c«ng nghiÖp, rÌn luyÖn ý thøc b¶o hé lao ®éng, an toµn lao ®éng nh»m n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc, ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c chñ sö dông lao ®éng. - §èi víi nguån nh©n lùc cã s½n ®­îc tuyÓn dông tõ c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp c¸c tæ chøc kinh tÕ tham gia xuÊt khÈu lao ®éng, cÇn ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng víi c¸c néi dung c¬ b¶n lµ båi d­ìng tay nghÒ , båi d­ìng ngo¹i ng÷, gi¸o dôc ®Þnh h­íng vµ rÌn luyÖn theo h×nh thøc tËp chung. - Huy ®éng nhiÒu nguån lùc tµi chÝnh ®µo t¹o lao ®éng xuÊt khÈu theo h­íng x· héi ho¸ gåm: Ng©n s¸ch nhµ n­íc, tõ c¸c dù ¸n quèc tÕ, tõ doanh nghiÖp tõ ng­êi lao ®éng … Trung t©m cÇn tuyÓn nguån nh©n lùc cã nghÒ tham gia lao ®éng xuÊt khÈu tr­íc hÕt tõ c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ cã chÊt l­îng cao phôc vô cho xuÊt khÈu lao ®éng nh­ : Tr­êng c«ng nh©n kü thuËt H¶i D­¬ng, tr­êng c¬ ®iÖn ChÝ Linh. Trong tr­êng hîp c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ phôc vô cho xuÊt khÈu lao ®éng kh«ng ®¸p øng ®­îc sè l­îng, chÊt l­îng, ngµnh nghÒ th× míi tuyÓn dông tõ c¸c nguån kh¸c. 2.2.6. N©ng cao chÊt l­îng ®Þnh h­íng. §Èy m¹nh viÖc gi¸o dôc t­ t­ëng cho ng­êi lao ®éng, gi¶i thÝch dâ cho hä nh÷ng t¸c h¹i mµ hä sÏ ph¶i nhËn khi kh«ng hoµn thµnh hîp ®ång: mÊt tiÒn ®Æt cäc , båi th­êng thiÖt h¹i do vi ph¹m hîp ®ång lao ®éng. §ång thêi, c«ng t¸c gi¸o dôc ®Þnh h­íng, cho ng­êi lao ®éng thÊy ®­îc hÕt nh÷ng lîi Ých , quyÒn lîi mµ hä sÏ ®­îc h­ëng khi hoµn thµnh tèt hîp ®ång . Tµi liÖu gi¸o dôc dÞnh h­íng ph¶i do côc qu¶n lý lao ®éng n­íc ngoµi cÊp. VÝ dô nh­ tµi liÖu vÒ luËt lao ®éng, luËt d©n sù luËt h×nh sù luËt ph¸p cña n­íc nhËn lao ®éng vµ cuèn nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt cho ng­êi lao ®éng ®i lµm viÖc t¹i Malaysia.. Tr¸nh viÖc dïng nh÷ng tµi liÖu viÕt tù do cã thÓ dÉn ®Õn viÖc h­íng dÉn sai lÖch cho ng­êi lao ®éng . HiÖn nay gi¸o tr×nh dµnh cho gi¸o dôc ®Þnh h­íng lao ®éng xuÊt khÈu ®i Malaysia lµ cuèn nh÷ng ®iÒu cÇn biÕt cho ng­êi lao ®éng ®i lµm viÖc t¹i Malaysia. CÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é cho c¸n bé gi¸o dôc ®Þnh h­íng, c¸n bé gi¸o dôc ®Þnh h­íng ph¶i lµ ng­êi am hiÓu vÒ ngµnh luËt vµ cã kh¶ n¨ng chuyÓn thô nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh cho ng­êi nghe. 3. VÒ phÝa ng­êi lao ®éng cã nhu cÇu®i lao ®éng t¹i Malaysia. NhËn thøc ®Çy ®ñ c¸c chñ tr­¬ng chÝnh vÒ XKL§, viÖc cã kiÕn thøc vÒ xuÊt khÈu lao ®éng lµ rÊt quan träng ®èi víi nh÷ng ng­êi cã nhu cÇu ®i lao ®éng ë n­íc ngoµi, chØ cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o ®­îc sù tù nguyÖn, tù gi¸c trong c«ng viÖc sau nµy còng nh­ trong viÖc chuÈn bÞ t­ trang vÒ mäi mÆt phôc vô cho viÖc khi ®i lao ®éng. X¸c ®Þnh râ môc tiªu cho m×nh khi quyÕt ®Þnh lµm viÖc t¹i Malaysia. HiÖn nay ®a sè c¸c lao ®éng cña ta ®Òu cã suy nghÜ ®i lao ®éng t¹i Malaysia lµ ®Ó lµm giµu, ®ã lµ mét suy nghÜ sai lÇm g©y lªn t×nh tr¹ng sím thÊt väng, khi sang lµm viÖc, dÔ ph¶n øng khi cã nh÷ng t¸c ®éng xÊu. Theo Thø tr­ëng Bé L§TBXH NguyÔn L­¬ng Trµo còng thõa nhËn r»ng “ Th¼ng th¾n thõa nhËn lao ®éng m×nh vi ph¹m kû luËt còng kh¸ phæ biÕn. NhiÒu lao ®éng vi ph¹m kû luËt giê giÊc, kû luËt lao ®éng, uèng r­îu, nÊu r­îu ®Ó b¸n( vi ph¹m nµy rÊt nghiªm träng ®èi víi mét n­íc Håi gi¸o nh­ Malaysia), hay gi¶i quyÕt m©u thuÉn b»ng xung ®ét (®¸nh nhau), ®· thÕ ngo¹i ng÷ cña lao ®éng ta l¹i kÐm nªn cµng dÔ g©y bÊt ®ång. Bé cã chñ tr­¬ng tíi ®©y sÏ d¹y tiÕng M· Lai ( dÔ tiÕp thu h¬n tiÕng Anh) cho lao ®éng ®i Malaysia…..” Qua ®ã cã thÓ thÊy r»ng ®ã lµ nh÷ng nh­îc ®iÓm mµ ng­êi lao ®éng ®i sau kh«ng ®­îc m¾c ph¶i chØ cã nhu vËy míi hoµn thµnh hîp ®ång vµ cã thu nhËp cao Thùc hiÖn nghiªm chØnh viÖc häc tËp t¹i TT. ViÖc häc tËp t¹i Trung t©m ®­îc qu¶n lý t­¬ng tèt nh­ng vÉn cßn nhiÒu tr­êng hîp v« kû luËt vi ph¹m néi quy, ®ã lµ lµ mét tån t¹i mµ mçi ng­êi lao ®éng cÇn ph¶i nhËn thøc vai trß cña qu¸ tr×nh häc tËp, chØ cã nh­ vËy lao ®éng míi thùc hiÖn, hoµn thµnh hîp ®ång ®· ký kÕt. Cã ý thøc kû luËt trong häc tËp, tham gia ®Çy ®ñ khãa häc Gi¸o dôc ®Þnh h­íng, kho¸ häc ngo¹i ng÷ do TT tæ chøc. Trung thùc trong viÖc khai b¸o Hå s¬, lý lÞch c¸ nh©n. §©y lµ ®iÒu quan träng nã lµ c¬ së ban ®Çu chøng minh sù trung thùc cña ng­êi lao ®éng. kÕt luËn Cã thÓ nãi c«ng t¸c XKL§ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ gãp phÇn vµo gi¶i quyÕt viÖc lµm , xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë khu vùc n«ng th«n . MÆc dï vÉn cßn nh÷ng thiÕu sãt, nh÷ng viÖc ®¸ng tiÕc x¶y ra nh­, lao ®éng bá chèn, v« kû luËt, kh«ng thùc hiÖn ®­îc c«ng viÖc… vµ do vËy viÖc TuyÓn mé tuyÓn chän, ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng lµ hÕt søc quan träng nã quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng cña c«ng t¸c XKL§. T¹i Trung t©m DV- VL H¶i D­¬ng §¬n vÞ thuéc Së Lao ®éng- Th­¬ng binh vµ X· héi th× c«ng t¸c TuyÓn mé, tuyÓn chän, ®µo t¹o, gi¸o dôc ®Þnh h­íng cho ng­êi lao ®éng ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ yÕu tè quan träng, cÇn ®­îc thùc hiÖn nghªm tóc ®Çy ®ñ ë c¸c kh©u ®Ó ®¶m b¶o ch©t l­îng lao ®éng XK. Víi ®éi ngò c¸n bé ®· qua ®µo t¹o chuyªn s©u cã tr×nh ®é vµ nhiÖt huyÕt víi c«ng t¸c XKL§ th× ®µo t¹o ,gi¸o dôc ®Þnh h­íng ®· thùc sù ®ãng gãp nhiÒu thµnh c«ng cña c«ng t¸c XKL§ cña trung t©m nh÷ng n¨m qua .