Đề tài Điều tra tỉ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con giai đoạn từ 1-21 ngày tuổi và so sánh hiệu lực của hai loại thuốc ENROFLOXACIN và NOR-COLI trong điều trị bệnh phân trắng tại phường Xương Giang - Thành phố Bắc giang

ĐẶT VẤN ĐỀ Việt Nam là một nước thuộc khu vực Đông Nam của Châu á. Đất nước được hưởng nhiều điều kiện thuận lợi từ tự nhiên, nơi đây những con người chăm chỉ, cần cù và sáng tạo trong lao động, họ đang từng ngày tạo ra cho nền nông nghiệp Việt Nam một diện mạo mới với những bước nhảy vọt đáng khâm phục. Nền nông nghịêp Việt Nam đang vững bước đi trên đôi chân của chính mình đó là hai ngành trực thuộc cây và con. Cây là đại diện cho ngành trồng trọt, con là đại diện cho ngành chăn nuôi. Hoà theo sự phát triển của các ngành kinh tế thì hiện chăn nuôi cũng là một trong các ngành đang có xu hướng phát triển đi lên. Một trong số đó là ngành chăn nuôi lợn, hiện nay đang rất phổ biến và trở thành yếu tố quan trọng để phát triển kinh tế của các hộ gia đình nông nghiệp và các trang trại, đặc biệt là các mô hình trang trại VAC. Do vậy việc chăn nuôi lợn là yếu tố không thể tách rời vì vậy Đảng và nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm và đầu tư về công tác giống, thức ăn, thú y cho ngành chăn nuôi không ngừng được nâng cao, chất lượng đàn lợn không ngừng được cải thiện với mục đích đưa ngành chăn nuôi lợn trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn trong cơ cấu ngành chăn nuôi nói riêng và phát triển công nghiệp hoá hiện đại hoá nói chung. Sự hiệu quả trong chăn nuôi lợn và mang lại lợi ích kinh tế nhanh nhất, lớn nhất đó chính là mô hình chăn nuôi công nghiệp ở các trang trại, xí nghiệp . Đi cùng với lợi ích kinh tế là nhiều vấn đề nan giải xuất hiện trong đó có tình hình dịch bệnh đã nổi lên như một thách thức với ngành chăn nuôi, đe doạ trực tiếp đến lợi ích kinh tế và nhiều lợi ích khác. Trong cuộc đời của loài lợn, dịch bệnh xuất hiện đồng thời tương ứng với từng giai đoạn phát triển, ở mỗi giai đoạn mức độ nghiêm trọng của bệnh dịch với sức khoẻ của lợn lại biểu hiện không rõ lúc nặng lúc nhẹ. Song đáng lưu ý là giai đoạn lợn con theo mẹ, ở giai đoạn này bộ máy tiêu hoá của lợn con chưa phát triển hoàn thiện, hơn nữa sức đề kháng với bệnh tật lại kém, nên lợn rất dễ mắc bệnh về đường tiêu hoá, tiêu biểu là bệnh lợn con ỉa phân trắng. Hậu quả từng bệnh này gây ra với đàn lợn đó là : Lợn con gầy gộc, chậm lớn ống tiêu hoá bị tổn thương, tỷ lệ sống thấp từ đó dẫn đến số lượng, chất lượng con giống giảm . khiến cho năng xuất lợn thịt giảm đáng kể. Với " Lợn ỉa phân trắng" đây là bệnh truyền nhiễm thông thường xảy ra với đàn lợn con theo mẹ, gây ỉa chảy ở một số con hoặc cả đàn. Bệnh xảy ra có thể do nhiều nguyên nhân như chất lượng sữa mẹ không tốt, thời tiết khí hậu thay đổi đột ngột, vệ sinh chuồng trại kém, thiếu nguyên tố vi lượng sắt, một số Serotyp thuộc họ Salmonella nhưng xét riêng nguyên nhân vi khuẩn học thì các Serotyp vi khuẩn E.coli có khả năng sản sinh ra độc tố đường ruột (Enteroxigenie Ecoli - Etec) đã đang được coi trọng và là một trong số các nguyên nhân thường gặp và quan trọng nhất gây bệnh lợn con ỉa phân trắng giai đoạn từ 1-3 tuần tuổi. Để đóng góp phần nào nghiên cứu tình hình mắc bệnh phân trắng lợn con hiện nay tại các cơ sở chăn nuôi, đồng thời tìm ra loại thuốc điều trị có hiệu quả cao. Được sự hướng dẫn của thầy giáo Th.s Nguyễn Đức Dương và sự đồng ý của trạm thú y Thành phố Bắc Giang chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài : Điều tra tỉ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con giai đoạn từ 1-21ngày tuổi và so sánh hiệu lực của hai loại thuốc ENROFLOXACIN và NOR-COLI trong điều trị bệnh phân trắng tại phường xương giang-thành phố Bắc Giang MỤC LỤC CHUYÊN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1 I- ĐẶT VẤN ĐỀ 1 II- MỤC ĐÍCH YÊU CẦU. 3 1. Mục đích: 3 2. Yêu cầu : 3 III. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI 3 1. Cơ sở lý luận. 3 1.1. Nguồn gốc loài lợn. 3 1.2. Một số đặc điểm sinh lí lợn con giai đoạn 1-21 ngày tuổi. 5 1.2.1. Đặc điểm về sinh trưởng phát dục. 5 1.2.2. Đặc điểm phát triển của cơ quan tiêu hoá. 5 1.2.3. Đặc điểm về cơ năng điều tiết nhiệt . 6 1.2.4. Đặc điểm về khả năng miễn dịch. 7 1.3. Một số đặc điểm về bệnh lợn con ỉa phân trắng. 7 1.3.1. Nguyên nhân gây bệnh. 8 2. Mầm gây bệnh 11 3. Đặc điểm sinh vật học của E.coli. 12 4. Độc tố . 13 5. Sức kháng của mầm bệnh. 13 6. Điều kiện gây bệnh phân trắng lợn con. 13 7. Đường nhiễm bệnh. 14 8. Cơ chế phát sinh 14 9. Triệu trứng lâm sàng. 16 10. Bệnh tích 17 11.Chẩn bệnh 17 12. Biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh 18 12.1. Phòng bệnh 18 12.2. Điều trị 1913.Một số đặc điểm của thuốc 19 13.1.Enrofloxacin 19 13.2. Nor - Coli. 20 IV- TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC 20 1.Tình hình nghiên cứu trong nước. 21 2.Tình hình nghiên cứu ngoài nước. 25 V- ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 25 1. Đối tượng nghiên cứu. 25 2.Vật liệu nghiên cứu. 25 3. Nội dung nghiên cứu. 26 3.1. Theo dõi tỷ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con theo mẹ ở từng tuần tuổi (1-21 ngày). 26 3.2. Theo dõi tỷ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con theo giống. 26 3.3. Theo dõi tỷ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con theo tháng. 26 3.4 Theo dõi kết quả điều trị bệnh phân trắng lợn con bằng hai loại thuốc Nor-coli và Enrofloxacin. 26 4. Phương pháp nghiên cứu. 26 VI- KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 29 1. Tỉ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con qua từng đợt. 29 2. Tỉ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con theo dõi. 31 3. Theo dõi tỉ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con theo giống. 34 4. Hiệu quả điều trị bệnh phân trắng lợn con của thuốc Nor-coli và Enrofloxacin. 36 5. Tỉ lệ tái nhiễm và thời gian điều trị bệnh tái nhiễm. 37 VII-KẾT LUẬN - TỒN TẠI - ĐỀ NGHỊ . 39 1.Kết luận. 39 2. Tồn tại . 39 3. Đề nghị. 40 TÀI LIỆU THAM KHẢO 41

43 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2839 | Lượt tải: 3

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Điều tra tỉ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con giai đoạn từ 1-21 ngày tuổi và so sánh hiệu lực của hai loại thuốc ENROFLOXACIN và NOR-COLI trong điều trị bệnh phân trắng tại phường Xương Giang - Thành phố Bắc giang, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

con ®Òu lµ nguyªn nh©n quan träng g©y ra bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng. Khi thêi tiÕt thay ®æi ®ét ngét trêi ®ang n¾ng Êm ®ét nhiªn chuyÓn sang ma l¹nh th× lîn con do c¸c ph¶n øng thÝch nghi cã tÝnh b¶o vÖ cßn kÐm nªn lîn dÔ bÞ c¶m l¹nh tõ ®ã sinh rèi lo¹n tiªu ho¸ mµ sinh bÖnh ph©n tr¾ng. Trong yÕu tè vÒ thêi tiÕt th× nhiÖt ®é vµ Èm ®é chiÕm vÞ trÝ quan träng h¬n hÕt. Èm ®é thÝch hîp cho lîn con lµ kho¶ng 75-85% khi Èm ®é lín h¬n 85% th× tØ lÖ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng ë lîn con bao giê còng nhiÒu h¬n c¸c th¸ng hanh kh« Ýt ma. b3. Do chÕ ®é nu«i dìng lîn con kh«ng thÝch hîp . Do søc ®Ò kh¸ng cña lîn con lµ rÊt yÕu v× vËy rÊt dÔ bÞ t¸c ®éng nÕu lîn con theo mÑ mµ kh«ng ®îc nu«i dìng tèt cã chÕ ®é ¨n uèng thÝch hîp th× chóng rÊt hay m¾c bÖnh vµ ®Æc biÖt lµ bÖnh ph©n tr¾ng. Muèn biÕt chÕ ®é nu«i dìng cña lîn con cã thÝch hîp hay kh«ng th× cÇn ph¶i xÐt hai mÆt chñ yÕu: Lîn con cã ®îc tËp cho ¨n sím hay kh«ng vµ thøc ¨n bæ sung cña lîn cã ®ñ thµnh ph©n dinh dìng ( ®¹m, kho¸ng, vitamin...) theo yªu cÇu ph¸t triÓn cña lîn con hay kh«ng . b4. Do lîn con kh«ng ®îc uèng níc ®Çy ®ñ. S÷a lîn cã hµm lîng mì kh¸ cao cø trong 100 ph©n khèi s÷a lîn th× cã tíi 6-7g chÊt mì, trong khi ®ã ë s÷a bß chØ cã 3g chÊt mì, ngoµi ra th× c¸c thµnh phÇn dinh dìng kh¸c nh ®¹m, chÊt ®êng, chÊt kho¸ng... ë s÷a lîn còng ®Òu cao so víi s÷a bß do ®ã s÷a lîn ®Æc h¬n s÷a bß. Do s÷a lîn ®Æc cã nhiÒu chÊt mì nªn lîn con bó hay bÞ kh¸t níc nh vËy nÕu trong chuång cña lîn con kh«ng thêng xuyªn ®ñ níc s¹ch cho chóng uèng tù do th× chóng sÏ ph¶i uèng níc ®äng kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh tõ ®ã lîn con dÒ bÞ m¾c bÖnh v× bÞ nhiÔm trïng ®êng ruét. b5. Do lîn con thiÕu vËn ®éng. C¬ chÕ vËn ®éng ch¨n th¶ ®Òu ®Æn vµ hîp lÝ sÏ lµm t¨ng cêng qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt cña c¬ thÓ ®éng vËt nãi chung. §èi víi lîn con nã lµm t¨ng søc sèng vµ søc chèng ®ì bÖnh tËt vµ bé m¸y tiªu ho¸ còng ho¹t ®éng tèt h¬n. MÆt kh¸c ho¹t ®éng ngoµi trêi nhê cã t¸c dông cña c¸c tia s¸ng tù nhiªn cña mÆt trêi sù tæng hîp vitamin D tiÕn hµnh thuËn lîi, x¬ng cèt cña lîn con ph¸t triÓn tèt tõ ®ã lµm cho sù ph¸t triÓn chung cña c¬ thÓ còng tèt. Thùc tÕ nhiÒu n¬i ®· chøng minh sù vËn ®éng vµ ch¨n th¶ cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc ng¨n chÆn bÖnh ph©n tr¾ng lîn con ph¸t sinh. ë nhiÒu n¬i ®· thÊy cã nh÷ng ®µn lîn con ®ang bÞ Øa ph©n tr¾ng chØ cÇn ®em th¶ ra ngoµi cho vËn ®éng th× bÖnh còng ®· gi¶m ®i râ rÖt cßn nÕu võa cho ch¨n th¶ võa dïng thuèc ch÷a bÖnh th× thu ®îc kÕt qu¶ rÊt tèt vµ nhanh h¬n h¼n so víi chØ nhèt trong chuång råi ®¬n thuÇn ch¹y ch÷a. Nhng ph¶i ®¶m b¶o m«i trêng vËn ®éng ph¶i s¹ch sÏ kh«ng cã mÇm bÖnh truyÒn nhiÔm. c. Nguyªn nh©n kÕ ph¸t do vi trïng g©y nªn. ë níc ta phßng vi trïng häc thuéc ban nghiªn cøu thó y viÖn khoa häc n«ng nghiÖp, vµo ®Çu n¨m 1963 ®· nghiªn cøu t×m nguyªn nh©n g©y bÖnh ph©n tr¾ng lîn con vÒ mÆt vi trïng häc, kÕt qu¶ ®· ph¸t hiÖn thÊy cã lo¹i trùc trïng ruét giµ ( Tªn khoa häc gäi lµ E.coli) thuéc c¸c chñng g©y bÖnh ë trong ph©n cña lîn con díi 2 th¸ng tuæi. ThÝ nghiÖm còng ®· cho thÊy r»ng sè lÇn b¾t ®îc lo¹i vi trïng nµy ë ph©n lîn bÖnh nhiÒu h¬n so víi phËn lîn khoÎ. Sau khi t×m ®îc chñng vi trïng g©y bÖnh trªn, phßng vi trïng häc ®· ®em cho lîn con khoÎ ®ang bó mÑ uèng ®Ó thö nghiÖm ngay bÖnh nh©n t¹o nh»m x¸c ®Þnh vai trß g©y bÖnh ph©n tr¾ng cña chóng ®èi víi lîn con. Song kÕt qu¶ ®· kh«ng g©y ®îc bÖnh ®ã v× tÊt c¶ lîn con thÝ nghiÖm vµ ®èi chøng ®Òu khoÎ b×nh thêng. Tãm l¹i nh÷ng ®iÓm ph©n tÝch trªn vÒ nguyªn nh©n g©y bÖnh ph©n tr¾ng lîn con cho thÊy : §©y lµ bÖnh ph¸t sinh do nhiÒu yÕu tè cña hoµn c¶nh sèng kh«ng thuËn lîi cho sù sèng b×nh thêng cña c¬ thÓ non vèn s½n cã nh÷ng thiÕu sãt vÒ mÆt gi¶i phÉu sinh lý. Cã nhËn râ ®îc vai trß vµ tÝnh chÊt cña nh©n tè vµ 2 nguyªn nh©n g©y bÖnh nh vËy th× chóng ta míi cã c¬ së khoa häc ch¾c ch¾n ®Ó thùc hiÖn cã kÕt qu¶ nh÷ng biÖn ph¸p phßng ch÷a bÖnh nh»m ph¸t triÓn tèt ®µn lîn gièng cña chóng ta. 2. MÇm g©y bÖnh BÖnh ph©n tr¾ng lîn con do vi trïng Escherichia coli thuéc hä Enterapacteriaceae nhãm Eschericheae lo¹i Escherichia, trong c¸c vi khuÈn ®êng ruét lo¹i Escherichia lµ lo¹i phæ biÕn nhÊt lo¹i nµy xuÊt hiÖn vµ sinh sèng trong bé m¸y tiªu ho¸ cña lîn con chØ vµi giê sau khi ®îc sinh vµ tån t¹i cho ®Õn khi lîn chÕt. E.coli tån t¹i b×nh thêng trong c¬ thÓ lîn con vµ khi c¸c ®iÒu kiÖn nu«i dìng vÖ sinh thó y kÐm, søc chèng ®ì cña lîn con kÐm th× E.coli trë lªn cùc ®éc vµ cã kh¶ n¨ng g©y bÖnh cao. Vi trïng Escherichia coli ( E.coli) nhém mÇu Gram (-) kh«ng h×nh thµnh nha bµo,phÇn lín di ®éng thêng t¹o thµnh Indol cho kÕt qu¶ d¬ng tÝnh víi ph¶n øng Methyinron, kh«ng mäc trªn m«i trêng Xitrat, kh«ng huû ure, kh«ng lµm gi÷a Galetin. 3. §Æc ®iÓm sinh vËt häc cña E.coli. Trùc khuÈn E.coli biÓu hiÖn c¸c ®Æc tÝnh sinh vËt häc râ rÖt, mét quy luËt thêng thÊy ®ã lµ trùc khÈn ®êng ruét lªn men Lactoza t¹o axit vµ sinh h¬i. §ã lµ ®Æc tÝnh chñ yÕu cña vi khuÈn ®êng ruét víi c¸c lo¹i vi trïng kh¸c nhau hä Enterobacteriaceae. Trùc khuÈn ®êng ruét E.coli cã kh¶ n¨ng lªn men c¸c lo¹i ®êng cã nhiÒu ph©n tö rîu nh Glucoza Mannit, Duxit, Saccaroza, Arabinosa. PhÇn lín chóng t¹o thµnh Indo lµm s÷a cã mµu quú tÝm. * Kh¸ng nguyªn O : Lµ lo¹i kh¸ng nguyªn th©n chÞu nhiÖt ë 1000C trong vßng 2h30' vÉn gi÷ ®îc tÝnh kh¸ng nguyªn gi÷ ®îc kh¶ n¨ng ngng kÕt vµ kÕt hîp. * Kh¸ng nguyªn K: Lµ lo¹i kh¸ng nguyªn bÒ mÆt chóng bao gåm 3 lo¹i L, A, B. * Kh¸ng nguyªn L : Kh«ng chÞu ®îc nhiÖt díi t¸c dông 1000C trong vßng 1h th× kh¸ng nguyªn sÏ mÊt kh¶ n¨ng ngng kÕt. * Kh¸ng nguyªn B: Lµ kh¸ng nguyªn kh«ng chÞu ®îc nhiÖt díi t¸c dông 1000C trong vßng 1h th× kh¸ng nguyªn bÞ ph¸ huû. * Kh¸ng nguyªn A: Lµ lo¹i kh¸ng nguyªn vá chÞu nhiÖt kh«ng bÞ ph¸ huû khi ®un s«i 1000C trong vßng 2h30'. * Kh¸ng nguyªn H : Lµ kh¸ng nguyªn kh«ng cã tÝnh chÞu nhiÖt tuy nhiªn ®un s«i 2h30' th× tÝnh kh¸ng nguyªn, kh¶ n¨ng ngng kÕt, kÕt hîp cña kh¸ng nguyªn ®Òu bÞ ph¸ huû. 4. §éc tè . Vi trïng E.coli t¹o ra hai lo¹i ®éc tè lµ néi ®éc tè vµ ngo¹i ®éc tè . * Ngo¹i ®éc tè lµ mét chÊt kh«ng chÞu ®îc nhiÖt ®é dÔ bÞ ph©n huû ë nhiÖt ®é 560C trong vßng 10-30phót, díi t¸c dông cña Formol vµ nhiÖt. Ngo¹i ®éc tè cã ¶nh hëng thÇn kinh vµ g©y ho¹i tö. * Néi ®éc tè lµ yÕu tè g©y bÖnh chñ yÕu cña trùc khuÈn ®êng ruét E.coli chóng cã trong tÕ bµo vi trïng vµ g¾n vµo trong tÕ bµo nµy rÊt chÆt. Néi ®éc tè cã thÓ chiÕt xuÊt b»ng nhiÒu ph¬ng ph¸p. Nã ph¸ vì tÕ bµo b»ng c¬ häc, chiÕt xuÊt b»ng Axit tri choaxeticfonei díi t¸c dông cña enzym. 5. Søc kh¸ng cña mÇm bÖnh. Trùc khuÈn ®êng ruét kh«ng chÞu ®îc nhiÖt ®é cao, ë nhiÖt ®é 600C vi trïng E.coli chÕt trong vßng 15p vµ chÕt ngay ë nhiÖt dé 1000C. Trong ®Êt vµ níc E.coli cã thÓ sèng ®îc vµi th¸ng, c¸c chÊt tiªu ®éc b×nh thêng nh Phenol, Formol, Sót, v«i ë nång ®é thêng lµm E.coli chÕt nhanh, chóng cã nhËy c¶m nhanh víi nhiÒu lo¹i kh¸ng sinh. 6. §iÒu kiÖn g©y bÖnh ph©n tr¾ng lîn con. BÖnh ph©n tr¾ng lîn con ph¸t triÓn nhiÒu ë ®é Èm cao, ma nhiÒu. bÖnh x¶y ra ë ®ång b»ng nhiÒu h¬n so víi miÒn nói. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ nguyªn nh©n g©y ra bÖnh ph©n tr¾ng ë lîn con kh«ng ph¶i lµ bÖnh truyÒn nhiÔm, l©y lan mÆc dï bÖnh ph¸t triÓn å ¹t réng r·i ë c¸c c¬ së ch¨n nu«i. Do thµnh phÇn s÷a mÑ cã nhiÒu chÊt kh«, mì khã tiªu. Tõ ®ã E.coli t¸c ®éng ph©n huû s÷a thµnh axit g©y viªm d¹ dµy ruét, lîng s÷a tõ khi ®Î t¨ng dÇn ®Õn ngµy thø 15 lµ cao nhÊt, ®Õn ngµy thø 20 ®ét nhiªn gi¶m xuèng kh¸ thÊp, trong khi nhu cÇu vÒ s÷a cña lîn con ngµy cµng t¨ng, khi lîn con thiÕu s÷a chóng thêng t×m ¨n nªn tØ lÖ m¾c bÖnh vÒ tiªu ho¸ cao. Do lîng s¾t cña lîn con tõ bµo thai cha ®ñ nhu cÇu thiÕu vitamin B12 nªn sinh bÇm huyÕt lµm c¬ thÓ suy yÕu, kh«ng hÊp thu ®îc ®Çy ®ñ chÊt dinh dìng nªn kh«ng g©y ra Øa ch¶y. Trong qu¸ tr×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña lîn con tõ sau khi míi ®îc sinh ra th× thêi tiÕt khÝ hËu chuång nu«i, chÕ ®é nu«i dìng, vÖ sinh truång tr¹i ®Òu ¶nh hëng ®Õn tû lÖ nhiÔm bÖnh cña lîn. 7. §êng nhiÔm bÖnh. Thêng nhiÔm bÖnh chñ yÕu do thøc ¨n, níc uèng, khi vi trïng E.coli x©m nhËp vµo trong c¬ thÓ lîn con th× nã ph¸t triÓn nhanh trong ®êng ruét. Chóng tù huû ho¹i vµ gi¶i phãng ra c¸c ®éc tè nµy x©m nhËp vµo dßng Lympho do ®ã m¸u bÞ nhiÔm ®éc vµ con vËt cã thÓ chÕt. Tõ nh÷ng ngµy ®Çu tiªn sau khi ®Î th× lîn con cã hÖ vi sinh vËt ®êng ruét rÊt ®a d¹ng tØ lÖ sè lîng vi trïng kh¸c nhau ë c¸c ®o¹n ruét kh¸c nhau, vÝ dô nh vi trïng E.coli ë ruét giµ. 8. C¬ chÕ ph¸t sinh Theo " Gi¸o tr×nh ch¨n nu«i lîn " cña trêng §¹i häc N«ng nghiÖp I th× c¬ quan tiªu ho¸ cña lîn con cha ®¹t hoµn thiÖn do mét sè men tiªu ho¸ thøc ¨n cha cã ho¹t tÝnh m¹nh nhÊt lµ ë tuÇn tuæi ®Çu, bªn c¹nh ®ã c¬ n¨ng ®iÒu tiÕt nhiÖt cña lîn con còng ph¸t triÓn cha hoµn chØnh, th©n nhiÖt lîn con cha æn ®Þnh sù sinh vµ th¶i nhiÖt cha c©n b»ng ( Hovor ken, 1983), mÆt kh¸c ë giai ®o¹n nµy tèc ®é sinh trëng ph¸t dôc cña lîn con l¹i rÊt nhanh. * VÝ dô: Nh ë 10 ngµy tuæi träng lîng lîn t¨ng gÊp 2 lÇn lóc s¬ sinh ë 21 ngµy tuæi träng lîng t¨ng gÊp 4 lÇn lóc s¬ sinh. Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn vµ c¸c chi tiÕt ®¸ng lu ý nh : §é toan cña dÞch d¹ dµy rÊt thÊp, chøc n¨ng ®iÒu tiÕt gan kÐm, ®é thÈm thÊu cña líp biÓu b× thµnh ruét cao... cho nªn khi c¬ thÓ lîn con hay ( C¬ quan tiªu ho¸)... gÆp c¸c t¸c nh©n g©y h¹i nh E.coli, khÝ hËu... x©m nhËp trùc tiÕp t¸c ®éng tíi. §©y lµ ®iÒu kiÖn lÝ tëng cho vi khuÈn g©y bÖnh h¹i cã dÞp ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ sè lîng vµ ®éc lùc. TÊt c¶ c¸c t¸c ®éng ®ã ®æ dÇn vµo èng tiªu ho¸ khiÕn cho c¬ thÓ lîn ph¶i tù ®iÒu chØnh vµ ph¶n øng l¹i b»ng c¸ch t¨ng nhu ®éng co bãp ë d¹ dµy vµ ruét non ®Ó ®Èy nhanh c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh ra ngoµi c¬ thÓ. Song song víi qu¸ tr×nh ®ã th× thøc ¨n ( s÷a mÑ) do lîn con bó vµo trong d¹ dµy vµ ruét non kh«ng cßn c¸c ®iÒu kiÖn lÝ tëng nh thêi gian cÇn thiÕt, lîng men tiªu ho¸ lín, ®é HCl tù do ®ñ...®Ó tiªu ho¸ t¹o chÊt dinh dìng ®· bÞ nhu ®éng cña d¹ dµy vµ ruét ®Èy ra ngoµi g©y ra hiÖn tîng Øa ch¶y vµ ph©n cã mµu tr¾ng s÷a. Tuy tiªu ch¶y lµ ph¶n x¹ cã lîi nh»m b¶o vÖ c¬ thÓ ( b»ng c¸ch ®Èy c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh h¹i ra ngoµi c¬ thÓ). Nhng v× sù ho¹t ®éng kh«ng ngõng cña c¸c t¸c nh©n khiÕn cho tÇn sè, chu k× cña bé phËn nµy t¨ng cao, g©y niªm m¹c ®êng tiªu ho¸ bÞ tæn th¬ng, c¸c men tiªu ho¸ c¸c chÊt dinh dìng còng bÞ ®Èy ra ngoµi khiÕn cho " Tiªu ch¶y" chuyÓn sang cã h¹i cho c¬ thÓ lîn. B×nh thêng lîn con ®i Øa ch¶y nhiÒu lÇn lîng níc th¶i ra ngoµi c¬ thÓ rÊt lín khiÕn cho lîn con bÞ mÊt níc, mµ níc lµ m«i trêng cho c¸c ho¹t ®éng sèng x¶y ra b×nh thêng trong c¬ thÓ sinh vËt nªn khi mÊt níc c¬ thÓ lîn con sÏ bÞ rèi lo¹n c¸c ho¹t ®éng sinh lý, nhÊt lµ chøc n¨ng tiªu ho¸ hÊp thu ë èng tiªu ho¸, khi ®ã hÖ vi sinh vËt ®êng ruét ph¸t triÓn mÊt c©n b»ng, vi khuÈn ®êng ruét lªn men ph©n gi¶i thøc ¨n thèi t¹o khÝ ®éc vµ c¸c s¶n phÈm trung gian ( tõ c¸c ph¶n øng) c¸c s¶n phÈm nµy t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn ®êng tiªu ho¸ cña lîn g©y ®éc cho c¬ quan n¬i tiÕp xóc víi c¸c s¶n phÈm nµy. MÆt kh¸c lîng vi sinh vËt chøa chñ yÕu lµ E.coli cã h¹i n©ng cao th× ®éng lùc m¹nh dÇn lªn nã x©m nhËp c¶ vµo c¸c h¹ch Lympho, mµu vµng c¸c c¬ quan néi t¹ng g©y lªn hiÖn tîng nhiÔm trïng huyÕt, nhiÔm ®éc huyÕt. C¬ thÓ cña lîn ph¶n øng l¹i b»ng c¸ch t¨ng ho¹t ®éng gi¶i ®éc trong m¸u t¹i gan vµ läc th¶i t¹i thËn nhng v× hai c¬ quan nµy cßn yÕu chËm v× vËy mµ lµm cho rèi lo¹n ë hai n¬i nµy theo ( Lª V¨n N¨m, NguyÔn ThÞ H¬ng .1999). Tõ c¸c ®Æc ®iÓm trªn ®i ®Õn kÕt luËn, lîn con bÖnh gÆp ph¶i c¸c lo¹i rèi lo¹n sau: §Çu tiªn lµ rèi lo¹n tiªu ho¸, hÊp thô, tiÕp ®Õn lµ mÊt c©n b»ng ë hÖ vi sinh vËt ®êng ruét dÉn tíi nhiÔm ®éc m¸u, nhiÔm trïng m¸u vµ rèi lo¹n c©n b»ng níc, ®iÖn gi¶i, t¹o ra c¸c rèi lo¹n c¸c ho¹t ®éng sinh lý. M¸u mÊt níc, mÊt ion kim lo¹i ( muèi) Ò gi¶m huyÕt ¸p Ò truþ tim m¹ch mµ chÕt. NÕu con lîn nµo cã qua khái nhng v× bÞ tæn th¬ng hÖ tiªu ho¸ vµ c¸c chøc n¨ng sèng do ®ã mµ còng gi¶m n¨ng suÊt, chÊt lîng. 9. TriÖu trøng l©m sµng. Th©n nhiÖt Ýt khi cao, c¸ biÖt cã con lªn 40,5-410C nhng chØ sau mét ngµy lµ xuèng ngay. §Æc trng chñ yÕu lµ ph©n láng, mµu tr¾ng nh v«i, tr¾ng x¸m mµu xi m¨ng hoÆc h¬i vµng nh mñ, ®«i khi trong ph©n cã bét hoÆc læn nhæn h¹t nh v«i, cã khi lÇy nhÇy, c¸ biÖt cã lÉn m¸u. Ph©n tõ mµu vµng tr¾ng láng, chuyÓn thµnh mÇu xi m¨ng vµ cã khu«n lµ biÓu hiÖn chuyÓn biÕn tèt. Ph©n cã mïi tanh ®Æc biÖt khã ngöi, kiÓm tra díi kÝnh hiÓn vi thÊy nh÷ng h¹t mì cha tiªu hoÆc tÕ bµo niªm m¹c ruét bÞ trãc ra. Khi b¾t ®Çu bÞ bÖnh lîn con vÉn nh thêng, sau bó Ýt dÇn ®i. B¾t ®Çu bông h¬i chíng, bÖnh kÐo dµi th× tãp bông l¹i, l«ng xï, ®u«i rñ, ®Ýt dÝnh ph©n be bÐt, hai ch©n sau dóm l¹i vµ run lÈy bÈy. Lîn bÞ bÖnh hay kh¸t níc, thêng t×m níc bÈn trong chuång ®Ó uèng nÕu kh«ng ®¶m b¶o cã níc uèng ®Çy ®ñ, ®«i khi cã lîn bÖnh n«n oÑ ra s÷a cha tiªu cã mïi chua. BÖnh thêng x¶y ra ë c¸c c¬ thÓ qu¸ cÊp, cÊp tÝnh, ¸ cÊp vµ m·n tÝnh *BiÓu hiÖn bÖnh lý : Niªm m¹c nhît nh¹t, ®Ýt dÝnh ph©n, m¸u lo·ng, h¬i ®en, d¹ dµy thêng chøa ®Çy h¬i hoÆc s÷a cha tiªu, mïi khã ngöi. Niªm m¹c xung huyÕt hoÆc xuÊt huyÕt. Ruét rçng chøa níc hoÆc h¬i, niªm m¹c xung huyÕt hay xuÊt huyÕt tõng ®¸m, hoÆc viªm cata nhÑ. Gan h¬i sng hoÆc kh«ng sng, mµu n©u vµng nh¹t, tói mËt thêng c¨ng , c¸ biÖt cã con kh«ng c¨ng , phæi thêng ø huyÕt, ®«i khi cã hiÖn tîng sng phæi nhÑ. Nhu ®éng ruét cña lîn ë thêi k× ®Çu cña bÖnh gi¶m yÕu, thêi kú sau l¹i t¨ng. NhiÖt ®é 39,5-40,50C, buæi chiÒu thêng cao h¬n buæi s¸ng 1-20C. §i Øa ch¶y mét ngµy 15-20 lÇn, con vËt rÆn nhiÒu lng uèn cong, bông thãt l¹i, thÓ tr¹ng ®ê ®Én, cã khi bó chót Ýt cã khi kh«ng bó hoµn toµn, n»m nhiÒu h¬n ®i l¹i . C¸c niªm m¹c m¾t, mòi, måm nhît nh¹t v× thiÕu m¸u vµ mÊt níc qu¸ nhiÒu, ch©n l¹nh to¸t. Con vËt chÕt trong t×nh tr¹ng co giËt bëi nhiÔm ®éc. Dï bÖnh khái, sau khi cai s÷a nu«i rÊt chËm lín, khi bÖnh nÆng con vËt mÖt lö kh«ng bó hoµn toµn, ch©n vµ toµn th©n run rÈy, ®i l¹i kh«ng ®îc, n»m mét chç, ®Æc biÖt lµ hai ch©n sau liÖt, m¾t s©u lâm, kh«, kh¸t níc nhiÒu, thë dèc m¹ch nhanh, ph¶n x¹ c¸c b¾p thÞt g©n yÕu, kh«ng ®iÒu trÞ kÞp thêi con vËt chÕt trong 3-6 ngµy tríc khi chÕt nhiÖt ®é h¹ xuèng chØ cßn 35-36,50C. Sau giai ®o¹n bÖnh d÷ déi nÕu ®îc ®iÒu trÞ kÞp thêi bÖnh sÏ chuyÓn sang giai ®o¹n lµnh bÖnh. Lóc nµy ph©n chuyÓn tõ mµu tr¾ng hoÆc tr¾ng x¸m ®en, ph©n ®Æc dÇn thµnh khu«n nh ph©n cña lîn khoÎ. 10. BÖnh tÝch Khi mæ kh¸m bÖnh xóc cho thÊy: X¸c gÇy niªm m¹c nhît nh¹t m¸u lo·ng h¬i ®en, d¹ dµy chøa ®Çy h¬i, cßn s÷a hoÆc thøc ¨n cha tiªu, mµng treo ruét sng mÒm, ®á tÊy sung huyÕt, niªm m¹c ruét, d¹ dµy sng vµ phñ mét líp bùa chÕ phÈm cã chøa Corti coid chèng viªm, phï nÒ m¹nh Dexamothason sau khi tiªm thuèc ®¹t nång ®é cao trong m¸u cã t¸c dông diÖt khuÈn m¹nh nång ®é tèi ®a trong m¸u 1-2h sau khi tiªm vµ tÝnh sinh kh¶ n¨ng sö dông cña chÕ phÈm cã thÓ ®¹t tíi 80% thuèc ®îc th¶i trõ nhanh khái c¬ thÓ díi d¹ng kh«ng ®æi vµ kh«ng g©y tån d kh¸ng sinh trong thùc phÈm. C¬ thÓ : ë ruét giµ còng cã mét sè ®¸m m¸u ë ruét non cã chÊt mµu vµng, láng tanh Gan bÞ tho¸i ho¸ mµu ®Êt sÐt, sng, tói mËt c¨ng L¸ch xuÊt huyÕt, tim to Nh×n bÒ ngoµi x¸c lîn gÇy kh« thãt bông, bÈn. 11.ChÈn bÖnh ChÈn ®o¸n l©m sµng dùa vµo c¸c triÖu chøng Øa ch¶y cã ph©n mµu tr¾ng vµng nh¹t. Do kh«ng cã bÖnh tÝch xuÊt huyÕt d¹ dµy vµ Ýt cã khuynh híng l©y lan nªn cã thÓ lo¹i trõ bÖnh viªm d¹ dµy ruét truyÒn nhiÔm. ChÈn ®o¸n vi khuÈn häc, nu«i cÊy bÖnh phÈm lÊy tõ nh÷ng con vËt giÕt ngay tríc khi chÕt hoÆc míi chÕt ®Ó quan s¸t xem cã E.coli vµ sù ph¸t triÓn cña nã. Gi¸m ®Þnh b»ng c¸c ph¶n øng kh¸c. Dùa vµo c¸c ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i ë hiÖn trêng ®Ó so s¸nh ®a ra sù thay ®æi tõ khÝ hËu, thøc ¨n , vÖ sinh... nhËn xÐt ®Ó ®i ®Õn kÕt luËn chÝnh x¸c bÖnh do nguyªn nh©n nµo t¹i ®ã g©y ra. 12. BiÖn ph¸p phßng ngõa vµ ®iÒu trÞ bÖnh 12.1. Phßng bÖnh * 1: vÖ sinh s¹ch sÏ, kh« r¸o chuång nu«i, t¹o tiÓu khÝ hËu chuång nu«i phï hîp víi sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn ®µn lîn ( nhÊt lµ lîn con theo mÑ). Nguån níc uèng ph¶i s¹ch, lîng E.coli díi møc qui ®Þnh , nÕu cã sù nghi ngê vÒ ®é tinh khiÕt cña níc th× ph¶i pha thªm thuèc s¸t trïng vµo níc sau 24h míi cho uèng. * 2: æn ®Þnh khÈu phÇn ¨n cho heo mÑ trong thêi gian cã thai vµ sau khi ®Î, ®ñ chÊt dinh dìng, kho¸ng, vitamin nhÊt lµ vitaminA. Lu ý kh«ng thay ®æi khÈu phÇn ¨n cña lîn mÑ sau khi ®Î, v× nã lµm chÊt lîng s÷a thay ®«i, lîn con bó vµo tiªu ho¸ kÐm dÔ Øa ch¶y. * 3: Cho lîn con bó s÷a ®Çu cµng sím cµng tèt, tËp ¨n sím cã thÓ tiªm vaccine Neocolipor do Ph¸p s¶n xuÊt ( Tiªm 2 lÇn c¸ch 14 ngµy) lÇn 2 tríc khi ®Î 15 ngµy lîng 2ml ®Ó phßng bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng hay tiªm vaccine Vacoli do Cu Ba s¶n xuÊt cho lîn con lóc7 ngµy tuæi (L1) 14 ngµy (L2). * 4: Sö dông Fe. Dextran B12 10%, tiªm cho ®µn lîn s¬ sinh 1-2ml/con ( 2 lÇn c¸ch nhau 1 lÇn). * 5: KÕt hîp c¸c biÖn ph¸p côc bé nh che chuång tr¹i khi gÆp ma. Sëi Êm lóc gÆp l¹nh, cã ®iÖn, ®Ìn hång ngo¹i + chiÕu s¸ng cho lîn con... * 6: Cho uèng phßng hay trén vµo thøc ¨n cho lîn tËp ¨n 1 lîng nhá thuèc kh¸ng sinh, thuèc phßng bÖnh Øa ch¶y ( cã thÓ tiªm khi cßn nhá). * 7: Lu ý lóc ®ì ®Î ph¶i thùc hiÖn biÖn ph¸p vÖ sinh v« trïng tèt, c¸c biÖn ph¸p kh¸c ®óng kü thuËt. 12.2. §iÒu trÞ §Æc trng cña bÖnh nµy lµ do nhiÒu nguyªn nh©n tæng hîp g©y nªn do ®ã, khi ®iÒu trÞ ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh nguyªn nh©n nµo chÝnh ®Ó ®iÒu trÞ tríc míi mong ®¹t hiÖu qu¶. Bíc ®Çu: ta cÇn ph¶i c¸ch li lîn con víi mÑ, h¹n chÕ lîn con bó mÑ, vÖ sinh s¹ch sÏ chuång tr¹i phun tÈy uÕ s¸t trïng ®Ó tr¸nh l©y lan bÖnh . TiÕp ®Õn : Xem xÐt vµ ®a tiÓu khÝ hËu chuång nu«i vÒ ®iÓm thuËn lîi cho ®µn lîn mÑ con... Ta tiÕn hµnh cung cÊp c¸c chÊt ®iÖn gi¶i ®Çy ®ñ cho lîn bÖnh nh»m h¹n chÕ 3 nguyªn nh©n g©y chÕt ë lîn bÖnh - Lo¹i khuÈn ®êng ruét - NhiÔm ®éc tè - MÊt níc Bíc cuèi cïng lµ sö dông c¸c biÖn ph¸p kh¸ng sinh ®Ó diÖt . 13.Mét sè ®Æc ®iÓm cña thuèc 13.1.Enrofloxacin C«ng thøc: Trong 100ml dung dÞch chøa 5g 1-cyclopropyl-7-(4-ethyl-1-piperazinyl)-6-fluoro-1,4-dihydro-4-oxo-3-quinoline-carboxylic acid(Enrofloxacin). T¸c dông: Enrofloxacin lµ mét kh¸ng sinh tæng hîp, nhãm fluoroquinolone thÕ hÖ 3.Nã cã phæ t¸c dông kh¸ng khuÈn réng víi hÇu hÕt c¸c chñng Mycoplasma vµ c¸c chñng vi khuÈn Gram(-), Gram(+) chÝnh g©y bÖnh ¬e gia sóc, gia cÇm,nh: C¸c chñng vi khuÈn hä Enterobactericeae (E.coli, Klebsiella, Salmonella, Shigella, Enterobacter, Proteus spp, Enterocolitica, Vibrio spp…). Nh÷ng vi khuÈn nµy lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y viªm ruét-Øa ch¶y, nhiÔm khuÈn b¹i huyÕt vµ g©y tö vong, thiÖt h¹i kinh tÕ lín trong ch¨n nu«I, nhÊt lµ ë gia sóc non s¬ sinh. Enrofloxacin t¸c dông m¹nh ®èi víi Mycoplasmagallisepticum, M.synoviea, M.meleagridis, M.lowa, M.hyopneumoniae…; c¸c chñng vi khuÈn : E.coli, Pasteurella spp, Salmonella spp, Bordetella spp, Erysipelothrix, Haemophylus, Pseudomonas, Staphylococcii (S. aureus, S. epidemidis, S.pyogenes, S. agalactiae, S. pneumoniae), Clostridia, Enterococcus faecalis, kÓ c¶ c¸c chñng ®· nhên víi Gentamicin, Ampicillin, Chloramphenicol, Tetracylin hay hçn hîp Sulphonamid-Trimethoprim vµ mét sè kh¸ng sinh kh¸c nhãm Aminoglycosides, Cephalosporins. Còng nh tÊt c¶ c¸c Fluroquinolone kh¸c, c¬ chÕ t¸c dông cña Enrofloxacin lµ øc chÕ qu¸ tr×nh tæng hîp AND cña vi khuÈn, b»ng c¸ch ng¨n c¶n men DNA-gyrasa, mét enzyme gi÷ vai trß ®ãng vµ më vßng xo¾n AND lam cho vi khuÈn kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n chia vµ sinh s¶n. 13.2. Nor - Coli. Thuèc d¹ng dung dÞch tiªm, thµnh phÇn: Norfloxacin Dung moi vµ chÊt b¶o qu¶n. Norfloxacin lµ mét kh¸ng sinh tæng hîp nhãm Fluoroquinolone thÕ hÖ III cã ho¹t phæ t¸c dông réng vµ m¹nh, ®èi víi c¸c chñng vi khuÈn Gram (-), Gram (+) nh : E.coli, Salmonella SPP, Haemophylus paragallinarum, Pasteurellahaemolytica, Actinobacillus, Bordetella bronchiseptica, Pseudomonas, Staphylococci, Corynebacterium pyogenes, Steptococci, Erysipelothix, Clostridiumperfringens...Nã còng t¸c dông rÊt m¹nh ®èi víi chñng Mycoplasmaspp g©y bÖnh ë gia sóc, gia cÇm. C¬ chÕ t¸c dông kh¸ng khuÈn cña Norfloxacin lµ øc chÕ men DNA-gyrase t¹o cÊu tróc xo¾n cña chuçi ADN, ph©n c¾t c¸c sîi nhá, tõ ®ã øc chÕ qu¸ tr×nh tæng hîp Protein vµ vi khuÈn kh«ng ph©n chia, t¨ng sinh ®îc. IV- T×nh h×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµi níc BÖnh lîn Øa ph©n tr¾ng lµ mét träng t©m cña nhiÒu tµi liÖu nghiªn cøu ®i cïng víi c¸c t¸c gi¶ ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi. C¸c m¶ng ®îc lu ý nghiªn cøu lµ : §Æc tÝnh cÊu tróc lo¹i vi khuÈn, ®éc lùc t¹o ra, c¸c chñng vi khuÈn g©y ®éc, tÝnh kh¸ng nhên thuèc kh¸ng sinh. S¶n xuÊt mét sè lo¹i vaccine phßng bÖnh.... cã mét sè chÕ phÈm kh¸ng sinh Colistin ®ang ®îc bµy b¸n ë thÞ trêng ViÖt Nam do mét sè níc nh TiÖp Kh¾c, NhËt ®· cho kÕt qu¶ phßng bÖnh tèt vµ gióp cho lîn hay ¨n, t¨ng kh¶ n¨ng t¨ng träng . V× sù ¶nh hëng cña bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng tíi søc khoÎ cña ®µn lîn, chÊt lîng n¨ng xuÊt s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ tõ ch¨n nu«i do ®ã mµ " BÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng" vÉn lµ vÊn ®Ò thêi sù cña nhiÒu níc vµ cña nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc. 1.T×nh h×nh nghiªn cøu trong níc. BÖnh ®îc chó ý theo dâi tõ kho¶ng n¨m 1959 t¹i c¸c c¬ së ch¨n nu«i tËp chung. BÖnh ®· ®îc rÊt nhiÒu c¸c t¸c gi¶ trong níc nghiªn cøu theo dâi vµ theo t¸c gi¶ NguyÔn V¨n Vîng (1963) th× lîn con thêng bÞ ph©n tr¾ng vµo 4-5 ngµy tuæi, cã con bÞ bÖnh vµo 8-10 ngµy c¸ biÖt cã con qu¸ 20 ngµy hay trªn mét th¸ng cßn m¾c bÖnh. Theo Hïng Cao (1962) bÖnh ph©n tr¾ng ë l¬n con g©y thiÖt h¹i nghiªm träng cho c¸c c¬ së ch¨n nu«i ë khu tù trÞ ViÖt B¾c. Theo §µo Träng §¹t (1986) bÖnh thêng gÆp ë lîn míi sinh vµo gai ®o¹n tõ 1-20 ngµy tuæi. Theo NguyÔn Xu©n B×nh trong cuèn ®iÒu trÞ bÖnh heo n¸i, heo con, heo thÞt (1973) nªu r»ng Detran Fe cã t¸c dông phßng chèng bÖnh t¶ ph©n tr¾ng lîn con. Theo t¸c gi¶ Ngäc Anh vµ Ph¹m H÷u HiÕu (1977) trong bµi hiÖu qu¶ sö dông Chloramphenicol, Nitrofuranfein, Neomycin cã t¸c dông m¹nh ®èi víi E.coli vµ cã t¸c dông ®iÒu trÞ tèt. C¸c t¸c gi¶ ®Ò nghÞ nªn dïng Frazolidon vµ dÉn chÊt cña Nitrofuranfein v× cã gi¸ thµnh rÎ h¬n. Theo t¸c gi¶ Phan §×nh Th¾m (1996) nhÊt thiÕt lîn con s¬ sinh ph¶i ®îc bó s÷a ®Çu ®Ó gióp cho chóng cã søc ®Ò kh¸ng chèng bÖnh. trong s÷a ®Çu cã Albumin vµ Glubulincao h¬n h¼n s÷a thêng, ®©y lµ chÊt chñ yÕu gióp cho lîn con cã søc ®Ò kh¸ng v× thÕ cÇn chó ý cho lîn con s¬ sinh bó s÷a mÑ. trong ba ngµy ®Çu ®¶m b¶o ®îc toµn bé sè con trong æ ®îc bó hÕt lîng s÷a ®Çu cña mÑ. Theo t¸c gi¶ T¹ ThÞ Vinh (1992) triÖu chøng ®iÓn h×nh thêng thÊy ë lîn con : Sèt nhÑ hoÆc kh«ng sèt, ph©n mµu tr¾ng vµng nh·o n¸t lÉn c¶ bät khÝ, lîn con kh¸t níc, gÇy sót nhanh, niªm m¹c nhît nh¹t. Theo Ph¹m Kh¾c HiÕu (1979) thÊy bÖnh ph©n tr¾ng ë lîn con cã liªn quan ®Õn tr¹ng th¸i Stress nh : thêi tiÕt l¹nh Èm hoÆc nãng Èm ®ét ngét, thøc ¨n cho lîn mÑ thay ®æi bÊt thêng vÒ lîng ®¹m vµ chÊt bÐo, chÊt kho¸ng vitamin. T¸c gi¶ Lª V¨n Phíc (1997) trong bµi" ¶nh hëng nhiÖt ®é vµ Èm ®é kh«ng khÝ ®Õn tØ lÖ lîn con m¾c bÖnh ph©n tr¾ng" t¸c gi¶ nªu lªn tØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con thay ®æi theo sù biÕn ®æi cña nhiÖt ®é, Èm ®é trung b×nh thay ®æi hµng th¸ng trong n¨m, cã t¬ng quan thuËn víi nhiÖt ®é vµ t¬ng quan nghÞch víi ®é Èm kh«ng khÝ. Do ®ã ®Ó h¹n chÕ tØ lÖ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng lîn con th× ngoµi biÖn ph¸p vÒ dinh dìng thó y cßn ph¶i b¶o ®¶m chÕ ®é khÝ hËu chuång nu«i thÝch hîp. Theo Lª V¨n T¹o (1994) vaccine còng ®îc chÕ t¹o tõ c¸c chñng E.coli g©y bÖnh ph©n lËp tõ c¸c ®Þa ph¬ng, dïng cho lîn con uèng 3-4 lÇn sau khi ®Î vaccine cã t¸c dông phßng bÖnh ®¹t tû lÖ 70%. Theo Mai L¬ng (1966) Sunfat s¾t (FeSO4) dïng trén víi thøc ¨n cho lîn mÑ ¨n thªm tríc khi ®Î 20-25 ngµy vµ sau khi ®Î 20-30 ngµy. C«ng thøc nµy cã kÕt qu¶ phßng bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng. Protoxalat hoÆc oxalat dïng theo liÒu: Hoµ thuèc theo c«ng thøc 1g víi 200ml níc, cho lîn uèng 4,5-7ml/ngµy, dïng liªn tôc 7-10 ngµy . c«ng thøc nµy cã t¸c dông khái bÖnh lµm t¨ng träng lîng lîn con. Trong bµi t×m hiÓu thªm vÒ nguyªn nh©n g©y bÖnh ph©n tr¾ng lîn con vµ s¬ bé ®¸nh gi¸ t¸c dông ®iÒu trÞ cña lo¹i thuèc vi sinh vËt sèng Subcolac cña hai t¸c gi¶ Vò V¨n Ngò vµ NguyÔn H÷u Thä (1977) bÖnh ph©n tr¾ng lîn con lµ do hiÖn tîng lo¹n khuÈn (§ysbacteriose) vµ ch÷a bÖnh b»ng c¸ch cho uèng vi sinh vËt sèng Subcolac cã hiÖu qu¶ tèt võa ®iÒu chØnh hÖ sinh vËt ®êng ruét võa cung cÊp mét sè men tiªu ho¸. T¸c gi¶ Tõ Ngäc Quang (1964) theo dâi bÖnh t¹i mét sè n«ng trêng vµ tr¹i ch¨n nu«i tËp chung 1961-1963 ®· nhËn xÐt vÒ ®iÒu kiÖn ph¸t sinh bÖnh ph©n tr¾ng lîn con, thêi gian nµo bÖnh ph¸t triÓn nhiÒu, cho nÒn chuång b¨ng ®Êt vµ s©n ch¬i réng r·i th× h¹n chÕ rÊt nhiÒu sù ph¸t triÓn cña bÖnh. T¸c gi¶ NguyÔn ThÞ N«Þ (1975) vi trïng E.coli trong bÖnh ph©n tr¾ng lîn con vµ hiÖu lùc cña vaccin E.coli trong viªc phßng vµ trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con. Trong bµi ¶nh hëng cña thuèc nam Bexxulin ®èi víi bÖnh ph©n tr¾ng lîn con t¸c gi¶ TrÇn C«ng Khanh (1983) nªu lªn dïng thuèc nam ch÷a bÖnh ph©n tr¾ng lîn c¬n. Qua thÝ nghiÖm t¸c gi¶ kÕt luËn thuèc Bexxulin cã t¸c dông tíi tØ lÖ khái 80%, thuèc cã t¸c dông phßng bÖnh nhng ng¾n ph¶i cho uèng thuèc nhiÒu lÇn khã ¸p dông ë nh÷ng c¬ së lín Theo t¸c gi¶ TrÞnh Th¸i Nguyªn (1994 trong bµi " So s¸nh hiÖu qu¶ dïng thuèc HD3 vµ thuèc t©n dîc Chl oramphenicol ®Ó phßng bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng cho thÊy HD3 h¬n h¼n thuèc Chloramphenicol vÒ mäi mÆt. Phßng vµ trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con ®iÒu trÞ ®Ó gi¸ thµnh rÎ, tØ lÖ khái cao. T¸c gi¶ Tr¬ng Long, nhµ xuÊt b¶n §µ N½ng (1997) trong cuèn " H¬ng dÉn c¸c bÖnh ®iÒu trÞ thêng gÆp ë lîn " nÕu thêi gian nµo ®é Èm cao bÖnh ph¸t triÓn nhiÒu vµ tØ lÖ m¾c bÖnh ng¾n h¬n so víi ®ång b»ng vµ trung du, miÒn nói Ýt h¬n vµ t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn mét sè lo¹i thuèc cã t¸c dông tèt trong viÖc ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con nh Chloramphenicol, Tetracylin cã thÓ dïng kh¸ng sinh ®Ó tiªm phèi hîp Sultamilmil ®Ó cho uèng. Ngoµi ra cßn dïng mét sè kh¸ng sinh cã nguån gèc th¶o dîc còng cã thÓ ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con. Trong cuèn " híng dÉn phßng vµ trÞ bÖnh lîn cao s¶n" cña c¸c t¸c gi¶ Lª V¨n N¨m, TrÇn V¨n B×nh, NguyÔn ThÞ H¬ng (1999) cã nªu khi ®iÒu trÞ bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng cÇn cã sö dông c¸c chÊt ®¬n gi¶n bï níc cho lîn con Øa ph©n tr¾ng cÇn cã sö dông c¸c chÊt ®¬n gi¶n bï níc cho lîn bÖnh, kÕt qu¶ ®iÒu trÞ sÏ cao nÕu chóng ta biÕt kÕt hîp võa tiªm võa uèng. §Ó gióp lîn chãng håi phôc hÖ sinh vËt cã lîi trong ruét ta cã thÓ cho lîn èm uèng thªm mét th×a giÊm thanh ( dÊm ¨n ®· pha lo·ng) + 10ml níc s¾c tõ l¸ bµng 100g + bóp æi 100g + 100g c©y phÌn ®en hoÆc c©y ®inh l¨ng ®æ vµo 1 lÝt níc ®un ®Õn khi con 0,5lit lµ ®îc, hoÆc níc chiÕt tái ( chøa Phytoncid, bá 100g cñ tái vµo 1 lÝt níc s«i ng©m sau 4-6 giê th× dïng ®îc). Mçi lÇn cho uèng 50 ml níc tái + 10ml níc nguéi ngµy dïng 5-6 lÇn. Trêng hîp nÆng cã thÓ cho nhÞn bó 4-6 giê/ ngµy thay vµo ®ã cho uèng chÊt ®iÖn gi¶i. C¸c t¸c gi¶ còng ®Ò cËp tíi viÖc sö dông vaccin Neocolipor do Ph¸p s¶n xuÊt vµ vaccine Vacoli do Cu Ba s¶n xuÊt ®Ó tiªm phßng cho c¶ lîn mÑ vµ lîn con. Theo t¸c gi¶ Tr¬ng L¨ng trong cuèn" Cai s÷a sím lîn con" (2000) cho biÕt kh¸ng thÓ cña lîn con s¬ sinh gi¶m dÇn thÊp nhÊt vµo lóc 21 ngµy tuæi ( thêng 8-12 ngµy). Do ®ã lîn con hay bÞ ®i Øa láng lóc 6-10 ngµy tuæi. NÕu lîn con nhiÔm c¸c virus, vi khuÈn, ký sinh trïng ®éc tè Aflatocin do nÊm mèc sinh ra, dÔ c¶m thô víi E.coli h¬n. Cßn trong " Phßng trÞ bÖnh" sö dông s÷a chua cã Lactobacillus ®Ó phßng bÖnh. Dïng men Saccharomyces bonlordi s¶n xuÊt chÕ phÈm Ultralurne vµ dïng canh trïng Subtilit ch÷a bÖnh ph©n tr¾ng, kÕt qu¶ Ultralurne lµm chËm thêi gian m¾c bÖnh , bÖnh kh«ng kÐo dµi, tû lÖ nu«i sèng cao. Còng theo t¸c gi¶ Tr¬ng L¨ng trong cuèn " Híng dÉn ®iÒu trÞ c¸c bÖnh thêng gÆp ë lîn" (1998) nÕu thêi gian vµ ®é Èm cao bÖnh ph¸t triÓn nhiÒu vµ tû lÖ m¾c bÖnh ë c¸c níc c¬ së ch¨n nu«i miÒn trung du, miÒn nói Ýt h¬n, thêi gian m¾c bÖnh ng¾n h¬n so víi ®ång b»ng vµ t¸c gi¶ còng ®Ò cËp tíi mét sè lo¹i thuèc cã t¸c dông tèt trong viÖc ®iÒu trÞ bÖnh l¬n con Øa ph©n tr¾ng nh Chloramphenicol (50mg/kg P),Tetracylin (50mg/kg P). cã thÓ dïng kh¸ng sinh tiªm phèi hîp víi Sulfanilamid ®Ó cho uèng. ngoµi ra cßn dïng mét sè kh¸ng sinh cã nguån gèc th¶o dîc, còng cã thÓ ®iÒu trÞ ®îc bÖnh ph©n tr¾ng lîn con. 2.T×nh h×nh nghiªn cøu ngoµi níc. Theo t¸c gi¶ Lutter (1973) cho r»ng sö dông Ogramin víi liÒu 5g/con cho uèng cã hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ E.coli khái tíi 95,6%. t¸c gi¶ lu ý sö dông kh¸ng sinh cÇn cã kÕ ho¹ch dù tr÷ liªn tôc . Theo tµi liÖu cña t¸c gi¶ P.X.Matsiser (1976) t¸c gi¶ sö dông Colibactecin tøc E.coli s«ng chung M17 cã tÝnh ®èi kh¸ng víi nhiÒu lo¹i vi khuÈn cho lîn ¨n 2 lÇn liÒu 250ml trong 14 ngµy cã hiÖu lùc ®Æc biÖt trong thêi k× cai s÷a lîn con T¸c gi¶ Akovach vµ L.Biro ( ngêi Nga n¨m 1983) ®· ch÷a bÖnh ph©n tr¾ng cho lîn cã hiªu qu¶ b»ng c¸ch cho uèng Histamin víi liÒu 5mg/con/lÇn/ngµy trong 3 ngµy liÒn. Mét sè t¸c gi¶ ngêi Nga : Bborkavxa, Opchka, Natrkinxki (1972) cho r»ng Furaxolidon cã t¸c dông c¶n ph¸ rÊt m¹nh sù ph¸t triÓn cña E.coli. Theo Gªingr trong c¬ thÓ b×nh thêng cã mét sè vi khuÈn nhÊt ®Þnh gióp cho qu¸ tr×nh tiªu ho¸ khi gÆp ®iÒu kiÖn bÊt lîi cho c¬ thÓ E.coli trë lªn ®éc vµ ph¸t triÓn víi sè lîng lín trë thµnh yÕu tè cã h¹i vµ g©y bÖnh. V- §èi tîng, vËt liÖu, néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 1. §èi tîng nghiªn cøu. Lîn con theo mÑ ë hai gièng F1 ( Mãng c¸i x Landrace) vµ §¹i B¹ch tõ 1-21 ngµy tuæi t¹i phêng X¬ng Giang - Thµnh phè B¾c Giang. 2.VËt liÖu nghiªn cøu. Thuèc kh¸ng sinh Nor-coli vµ Enrofloxacin ®Ó ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con. Sè lîn con nghiªn cøu Sè ®¸nh dÊu Xanhmetylen Dông cô thó y: KÐo, panh, xi lanh, kim tiªm, nhiÖt kÕ... 3. Néi dung nghiªn cøu. 3.1. Theo dâi tû lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo mÑ ë tõng tuÇn tuæi (1-21 ngµy). 3.2. Theo dâi tû lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo gièng. 3.3. Theo dâi tû lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo th¸ng. 3.4 Theo dâi kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con b»ng hai lo¹i thuèc Nor-coli vµ Enrofloxacin. 4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. Theo dâi tû lÖ c¶m nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo mÑ b»ng c¸ch theo dâi triÖu chøng l©m sµng trªn ®µn lîn. Thö nghiÖm ph¸c ®ç ®iÒu trÞ b»ng ph¬ng ph¸p ph©n lo thÝ nghiÖm theo dâi L« 1: Gåm cã gièng lîn F1 (Mãng c¸i x Landrace) L« 2: Gåm gièng lîn §¹i b¹ch quan s¸t t×nh h×nh søc khoÎ, sù ph¸t triÓn bÖnh, tÝnh tØ lÖ. Sö dông c«ng thøc tÝnh to¸n. Theo dâi qu¸ tr×nh phßng bÖnh vµ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh ë ®µn lîn m¾c bÖnh ph©n tr¾ng tõ 1-21 ngµy tuæi, sè lîng con m¾c ë mçi lÇn theo dâi ta chia 2 l« thÝ nghiÖm: + L« 1: Víi ®µn lîn con bÖnh ta ®iÒu trÞ b»ng c¸ch sö dông thuèc Nor-coli víi liÒu 1ml/5kg P + L« 2: Víi ®µn lîn con bÖnh ta ®iÒu trÞ b»ng c¸ch sö dông thuèc Enrofloxacin víi liÒu 1,5ml/kg P * Ph¬ng ph¸p xö lý sè liÖu. Tæng sè con khái TØ lÖ khái = x 100 Tæng sè con ®iÒu trÞ Tæng sè con chÕt TØ lÖ chÕt = x 100 Tæng sè con ®iÒu trÞ Tæng sè con t¸i nhiÔm TØ lÖ t¸i nhiÔm = x 100 Tæng sè con ®iÒu trÞ Tæng sè con khái sau t¸i nhiÔm TØ lÖ khái sau t¸i nhiÔm = x 100 Tæng sè con ®iÒu trÞ Tæng sè con khái sau t¸i nhiÔm TØ lÖ chÕt sau t¸i nhiÔm = x 100 Tæng sè con ®iÒu trÞ Tæng sè con chÕt sau t¸i nhiÔm TØ lÖ chÕt sau t¸i nhiÔm = x 100 Tæng sè con ®iÒu trÞ Tæng sè con m¾c (gièng) TØ lÖ nhiÔm theo gièng = x 100 Tæng sè con theo dâi (gièng) X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ cña 2 lo¹i thuèc Nor-coli vµ Enrofloxacin b»ng c¸ch chia hai l« ®ång ®Òu nhau mét l« ®iÒu trÞ b»ng Nor-coli víi liÒu 1ml/5kg P vµ mét l« ®iÒu trÞ b»ng Enrofloxacin víi liÒu 1,5 ml/kg P + Sè con ®iÒu trÞ + Sè con khái + TØ lÖ khái b»ng tæng sè con ®iÒu trÞ khái chia cho tæng sè con ®iÒu trÞ nh©n 100 + Sè con t¸i nhiÔm + TØ lÖ khái sau t¸i nhiÔm + Sè con chÕt sau t¸i nhiÔm + TØ lÖ chÕt sau t¸i nhiÔm Bè trÝ thÝ nghiÖm LÇn theo dâi Sè con theo dâi( con) Thuèc ®iÒu trÞ §ît I tõ 10/5-25/5 30 Nor-coli 1ml/kg P 30 Enrofloxacin 1,5 ml/kg P §ît II tõ 26/5-5/6 30 Nor-coli 1ml/kg P 30 Enrofloxacin 1,5 ml/kg P §ît III tõ 6/6-21/6 30 Nor-coli 1ml/kg P 30 Enrofloxacin 1,5 ml/kg P Theo dâi mét sè con m¾c bÖnh, sè con ®iÒu trÞ khái, sè con chÕt sã con t¸i nhiÔm, sè con khái sau t¸i nhiÔm, sè con chÕt sau t¸i nhiÔm. + §ît I tõ 10/5 ®Õn 25/5/2008 + §ît II tõ 26/5 ®Õn 5/6/2008 + §ît III tõ 6/6 ®Õn 21/6/2008 Theo dâi tØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo gièng b»ng c¸ch theo dâi lîn n¸i vµ gièng. ¸p dông mét sè biÖn ph¸p ®iÒu trÞ nh»m sö dông hia lo¹i thuèc Nor-coli vµ Enrofloxacin ®Ó t×m ra lo¹i thuèc h÷u hiÖu nhÊt. Theo dâi tÊt c¶ c¸c con bÞ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng lîn con cña mçi ®ît tõ 1-21 ngµy tuæi vµ sè con bÞ m¾c bÖnh cña mçi ®ît thep dâi ®îc chia lµm hai l« thÝ nghiÖm. Mçi ®ît thÝ nghiÖm chia lµm 3 tuÇn + TuÇn 1 tõ 1-7 ngµy tuæi + TuÇn 2 tõ 8-14 ngµy tuæi + TuÇn 3 tõ 15-21 ngµy tuæi Sè con bÞ m¾c bÖnh cña tõng tuÇn ®îc chia lµm hai l« vµ ®iÒu trÞ b»ng hai lo¹i thuèc Nor-coli vµ Enrofloxacin råi theo dâi c¸c chØ tiªu sau: + Sè con ®iÒu trÞ + Sè con ®iÒu trÞ khái + Sè con chÕt + Sè con t¸i nhiÔm + Sè con chÕt sau t¸i nhiÔm + Sè con khái sau t¸i nhiÔm. VI- KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn 1. TØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con qua tõng ®ît. §Ó x¸c ®Þnh tû lÖ nhiÔm bÖnh lîn con ph©n tr¾ng t¹i phêng X¬ng Giang thµnh phè B¾c Giang, chóng t«i tiÕn hµnh theo dâi 180 lîn con ë løa tuæi 1 – 21 ngµy vµ ®îc chia lµm 3 ®ît, kÕt qu¶ ®îc tr×nh bµy ë b¶ng 1 B¶ng 1: TØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con tõ 1-21 ngµy tuæi LÇn theo dâi Sè con theo dâi (con) Sè con c¶m nhiÔm(con) TØ lÖ c¶m nhiÔm (%) §ît I 10/5-25/5 60 37 61,66 §ît II 26/5-5/6 60 29 48,33 §ît III 6/6-21/6 60 25 41,66 Tæng 180 91 50,5 Qua b¶ng 1 ta thÊy: - TØ lÖ c¶m nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo mÑ tõ 1-21 ngµy tuæi t¹i phêng X¬ng Giang lµ kh¸ cao vµ kh«ng ®Òu qua tõng ®ît . * §ît 1: TØ lÖ c¶m nhiÔm cao nhÊt 61,66% nguyªn nh©n lµ do thêi tiÕt lóc nµy ma nhiÒu ( b¾t ®Çu vµo mïa ma) Èm ®é cao, cã khi ma kÐo dµi nhiÒu ngµy dÉn tãi nhiÖt ®é trung b×nh thÊp, thiÕu ¸nh s¸ng mÆt trêi. Sèng trong ®iÒu kiÖn nh vËy lîn con ph¶i mÊt nhiÒu n¨ng lîng ®Ó thÝch nghi, lóc nµy qu¸ tr×nh to¶ nhiÖt lín h¬n qu¸ tr×nh s¶n nhiÖt dÉn ®Õn lîn con tiªu hao n¨ng lîng lµm cho søc kh¸ng cù cña c¬ thÓ gi¶m. KÕt hîp víi sù thay ®æi cña thêi tiÕt nh vËy l¹i thuËn lîi cho mét sè mÇm bÖnh ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ vi khuÈn E.coli. Bªn c¹nh ®ã cßn do lîn con míi sinh ra ®· ph¶i tiÕp xóc víi ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh míi. Do ®ã sÏ bÞ t¸c ®éng bëi yÕu tèt nhiÖt ®é, Èm ®é dÉn ®Õn lîn con dÔ bÞ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng. * §ît II: TØ lÖ c¶m nhiÔm gi¶m h¬n so víi ®ît I 48,33% nhng còng vÉn cha nhá tõ 61,66 % Ò 48,33% th× tû lÖ c¶m nhiÔm vÉn cßn cao, thêi kú nµy nhiÖt ®é vµ Èm ®é ®· ®îc c¶i thiÖn h¬n, tiÓu khÝ hËu chuèng nu«i t¨ng lªn v× thÕ lµm gi¶m qu¸ tr×nh to¶ nhiÖt, bèc h¬i níc vµ bøc x¹. Nªn ®· t¹o m«i trêng thuËn lîn con thÝch øng, lîn cã søc ®Ò kh¸ng cao víi ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh tèt h¬n, kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh cao h¬n, sè con bÞ m¾c bÖnh Ýt h¬n. * §ît III: TØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng d· gi¶m ®i rÊt nhiÒu 41,66% v× thêi tiÕt lóc nµy t¨ng cao, lîng ma ®· gi¶m chÝnh v× vËy mµ Èm ®é lóc nµy ®· cã t¸c ®éng xÊu tíi sù ph¸t triÓn cña sinh vËt g©y h¹i. Tuy nhiªn lîng ma gi¶m vµ ®îc thay vµo ®ã lµ thêi tiÕt nãng bøc nÕu kh«ng chó ý ch¨m sãc lîn tèt ®Æc biÖt lµ cung cÊp níc uèng ®Çy ®ñ vµ s¹ch sÏ. NhiÖt ®é cao lîn con kh¸t níc chóng rÊt dÔ liÕm l¸p c¸c vòng níc ®äng vµ ®ã lµ nguån g©y bÖnh ®êng ruét cÇn chó ý h¬n n÷a lîn con ®· dÇn thÝch nghi víi hoµn c¶nh sèng, c¸c ph¶n x¹ tiÕt dÞch ®îc thµnh lËp, c¬ thÓ lîn tù ®iÒu chØnh theo biÕn ®éng cña ngo¹i c¶nh, khi lîn con m¾c bÖnh c¬ thÓ nhanh chãng cã sù biÕn ®éng phôc håi søc khoÎ, tØ lÖ tö vong gi¶m ®µn lîn khoÎ m¹nh trë l¹i n¨ng xuÊt chÊt lîng cña ®µn lîn s¶n phÈm ®îc ®¶m b¶o . Tõ nh÷ng kÕt qu¶ ph©n tÝch nhiÖt ®é, Èm ®é cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn tû lÖ c¶m nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng ë lîn con. NÕu nhiÖt ®é trung b×nh thÊp, Èm ®é trung b×nh cao, Èm ®é cao, nhiÖt ®é cao th× tØ lÖ nhiÔm ph©n tr¾ng lîn con cao do ®ã muèn ®Ò phßng bÖnh cÇn chó ý ®Õn mét sè yªu cÇu sau: - Ph¶i ch¨m sãc nu«i dìng lîn mÑ tèt trong thêi kú mang thai vµ nu«i con b»ng c¸ch cung cÊp ®Çy ®ñ chÊt dinh dìng, tiªm phßng theo ®óng ®Þnh kú. - Khèng chÕ tiÓu khÝ hËu chuång nu«i ®Ó t¹o nhiÖt ®é, Èm ®é chuèng nu«i sao cho thÝch hîp. Chuång tr¹i ph¶i s¹ch sÏ, kh« r¸o tho¸ng m¸t vÒ mïa hÐ vµ Êm ¸p vÒ mïa ®«ng, trong chuång lu«n cã ®ñ níc s¹ch cho lîn con. §©y lµ yÕu tè lµm t¨ng søc ®Ò kh¸ng cho lîn con, ®ång thêi ng¨n chÆn sù ph¸t triÓn cña mÇm bÖnh trong chuång nu«i, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sinh trëng vµ ph¸t triÓn tèt. 2. TØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo dâi. §èi víi lîn ë løa tuæi kh¸c nhau th× kh¶ n¨ng chèng chÞu, ®Ò kh¸ng cña lîn con lµ kh¸c nhau. ChÝnh v× ®iÒu nµy ®· cã ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh biÕn ®æi sinh lý x¶y ra trong c¬ thÓ lîn con vµ t¸c ®éng cña m«i trêng bªn ngoµi. §Ó x¸c ®Þnh ®îc mãi quan hÖ nµy t«i tiÕn hµnh theo dâi tØ lÖ c¶m nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo tuæi vµ kÕt qu¶ thu ®îc. B¶ng 2: TØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo tuæi Ghi chó Tuæi gia sóc TuÇn 3 TØ lÖ (%) 6,66 5 0 3,89 Sè con m¾c bÖnh (con) 4 3 0 7 Sè con theo dâi (con) 60 60 60 180 TuÇn 2 TØ lÖ (%) 21,66 31,67 6,67 21,11 Sè con m¾c bÖnh (con) 13 19 4 38 Sè con theo dâi (con) 60 60 60 180 TuÇn 1 TØ lÖ (%) 33,33 11,66 35 26,11 Sè con m¾c bÖnh (con) 20 7 21 47 Sè con theo dâi (con) 60 60 60 180 LÇn theo dâi thÝ nghiÖm §ît I §ît II §ît III Tæng Víi kÕt qu¶ tØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo tuæi ®îc thÓ hiÖn qua biÓu ®å sau . BiÓu ®å 1: Tû lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con trªn c¸c tuÇn tuæi Tû lÖ nhiÔm % §ît theo dâi (10/5-25/5/2008) (26/5-5/6/2008) (6/6-21/6/2008) Qua b¶ng 2 vµ biÓu ®å 1 cho thÊy: Tû lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng theo tuæi ë c¸c ®ît thÝ nghiÖm lµ kh¸c nhau. ë tuÇn thø nhÊt (1-7 ngµy tuæi) ®©y lµ giai ®o¹n lîn con hoµn toµn phôc thuéc vµo mÑ nªn c¸c yÕu tè t¸c ®éng xÊu ®Õn lîn con lóc nµy kh«ng hoµn toµn lµ c¸c ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh mµ cßn phô thuéc vµo s÷a mÑ. Nh ®· biÕt trong s÷a mÑ tû lÖ mì s÷a cao mÆt kh¸c trong s÷a cã chøa hµm lîng δ Globulin cã t¸c dông sinh ra kh¸ng thÓ lµm t¨ng søc ®Ò kh¸ng cho lîn con. Nhng trong ®iÒu kiÖn ch¨m sãc nu«i dìng v× mét ký do nµo ®ã lîn con kh«ng ®îc bó s÷a ®Çu cïng víi sù thay ®æi ®ét ngét cña thêi tiÕt nh nhiÖt ®é thÊp, Èm ®é cao còng dÔ lµm cho lîn con m¾c bÖnh. Do cÊu t¹o cña c¬ quan néi t¹ng cha hoµn chØnh v× vËy sù ®iÒu tiÕt th©n nhiÖt víi m«i trêng kh«ng t¬ng øng do ®ã tØ lÖ m¾c bÖnh ph©n tr¾ng lîn con ë tuÇn tuæi thø nhÊt cao h¬n tuÇn tuæi thø 2 vµ thø 3. ë tuÇn tuæi thø hai (8-14 ngµy) ®· cã sù biÕn ®éng lín, tØ lÖ ®· t¨ng lªn kh¸ cao nhng thÊp h¬n tuÇn mét, tØ lÖ t¨ng cao lµ do thµnh phÇn s÷a mÑ ®· gi¶m dÇn hµm lîng δ Globulin trong s÷a. Nªn lµm gi¶m kh¶ n¨ng miÔn dÞch cña lîn con nhÊt lµ gÆp ph¶i ®iÒu kiÖn thêi tiÕt bÊt lîi, ch¨m sãc nu«i dìng kÐm, dÉn ®Õn søc kh¸ng cña con vËt gi¶m sót nªn con vËt dÔ bÞ nhiÔm bÖnh ®ång thêi tuÇn tuæi nµy lîn con b¾t ®Çu tiÕp xóc víi thøc ¨n bæ sung nªn lîn liÕm l¸p c¸c dông cô ch¨n nu«i vµ thøc ¨n cßn thõa hay r¬i v·i trªn nÒn chuång. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho vi khuÈn ®êng ruét E.coli x©m nhËp vµo c¬ thÓ lîn con. §Õn khi gÆp thêi tiÕt thuËn lîi víi chóng vµ cã h¹i víi lîn con lµ chóng sinh trëng vµ ph¸t triÓn gi¶i phßng ra ®éc tè g©y bÖnh. ë tuÇn tuæi thø ba ( 15-21 ngµy tuæi) lóc nµy lîn con ®· quen dÇn víi thøc ¨n bæ sung vµ bé m¸y tiªu ho¸ ®· hoµn thiÖn h¬n. Tuy hµm lîng δ Globulin trong s÷a mÑ ®· gi¶m xuèng nhng lóc nµy lîn con ®· lín vµ søc ®Ò kh¸ng còng ®· t¨ng lªn do ®ã kh¶ n¨ng chèng chÞu víi sù thay ®æi vµ t¸c ®éng cña m«i trêng tèt h¬n do vËy mµ ë tuÇn tuæi nµy tû lÖ nhiÔm thÊp h¬n. 3. Theo dâi tØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo gièng. Trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm t«i ®· tiÕn hµnh theo dâi tû lÖ m¾c bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng ë ®µn lîn con theo mÑ thuéc hai gièng lîn lµ : + Gièng F1 ( Mãng c¸i x Landrace) + Gièng §¹i B¹ch KÕt qu¶ nghiªn cøu trong 3 lÇn theo dâi vµ ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng 3 B¶ng 3: Theo dâi tû lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo gièng. ChØ tiªu Gièng Sè con theo dâi ( con) Sè con c¶m nhiÔm (con) TØ lÖ (%) F1( Mãng c¸i x Landrace) 70 40 57,14 §¹i B¹ch 65 43 66,15 KÕt qu¶ tØ lÖ m¾c bÖnh cña ®µn lîn theo gièng ®îc m« t¶ cô thÓ qua biÓu ®å sau : BiÓu ®å 2: TØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo gièng §¹i B¹ch F1 (MC x Landrace) Qua b¶ng 3 cho ta thÊy tØ lÖ m¾c bÖnh ë 2 ®µn lîn con theo 2 giãng F1 ( Mãng c¸i x Landrace) vµ §¹i B¹ch lµ t¬ng ®èi cao tØ lÖ trªn 50%. TØ lÖ m¾c ë gièng F1= 57,14% cßn §¹i B¹ch = 66,15% tØ lÖ nµy cho thÊy søc kh¸ng cña c¬ thÓ ®µn lîn con cña 2 gièng nµy lµ kh«ng cao. Tuy nhiªn do t×nh h×nh biÕn ®æi cña thêi tiÕt nh n¾ng nãng, ma nhiÒu vµ kÐo dµi khiÕn cho mÇm bÖnh ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Mét sè con n¸i cã sù biÕn ®æi vÒ søc khoÎ dÉn ®Õn lµm cho chÊt lîng s÷a bÞ ¶nh hëng dÉn ®Õn ®µn lîn m¾c bÖnh ®ång lo¹t, tØ lÖ m¾c cao. Mét lÝ do rÊt dÔ nhËn thÊy ®ã lµ sù thÝch nghi cña gièng lîn ngo¹i khi nhËp néi nu«i ë ViÖt Nam cha cã, cho nªn khi nguån bÖnh t¸c ®éng ®Õn c¬ thÓ con gièng ngo¹i ë møc trung b×nh còng ®ñ g©y bÖnh cho lîn con. Gi÷a hai gièng F1 vµ §¹i B¹ch th× tØ lÖ m¾c ë §¹i B¹ch cao h¬n F1 v× F1 lµ s¶n phÈm tõ u thÕ lai, con F1 thõa hëng nhiÒu ®Æc ®iÓm phÈm chÊt tèt vît tréi so víi bè mÑ hoÆc ë F2, F3... nh thÕ lµ søc chèng chÞu bÖnh còng tèt h¬n. 4. HiÖu qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con cña thuèc Nor-coli vµ Enrofloxacin. Víi môc tiªu nh»m t×m ra lo¹i thuèc ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, t¹i c¬ së thùc tËp t«i ®· tiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm sö dông hai lo¹i thuèc Nor-coli vµ Enrofloxacin ®iÒu trÞ cho nh÷ng con lîn tõ giai ®o¹n1-21 ngµy tuæi ®Ó t×m ra thuèc nµo cã hiÖu qu¶ cao nhÊt vµ kinh tÕ nhÊt. KÕt qu¶ theo dâi nh sau. B¶ng 4: KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®iÒu trÞ bÖnh cña tõng lo¹i thuèc. Ghi chó Nor-coli 1ml/5kg p Thêi gian ®iÒu trÞ ( ngµy ) 3-5 3-5 3-5 TØ lÖ (%) 88,23 71,42 71,43 78,95 Sè con khái (con) 15 10 5 30 Sè con ®iÒu trÞ ( con) 17 14 7 38 Sè con theo dâi 32 30 30 92 Enrofloxacin 1,5ml/kg p Thêi gian ®iÒu trÞ ( ngµy ) 3-5 3-5 3-5 TØ lÖ (%) 90 73,34 83,34 83,01 Sè con khái (con) 18 11 15 44 Sè con ®iÒu trÞ ( con) 20 15 18 53 Sè con theo dâi 28 30 30 88 Thuèc ®iÒu trÞ §ît I §ît II §ît III Tæng Thêi gian theo dâi KÕt qu¶ ®îc biÓu hiÖn râ h¬n th«ng qua biÓu ®å sau: BiÓu ®å 3: KÕt qu¶ sö dông hai lo¹i thuèc Enrofloxacin vµ Nor-coli qua 3 ®ît thÝ nghiªm. TØ lÖ khái §ît theo dâi Qua b¶ng 4 ta thÊy kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con giai ®o¹n tõ 1-21 ngµy tuæi b»ng thuèc Enrofloxacin víi liÒu 1,5ml/kg p cã tØ lÖ khái bÖnh qua c¸c ®ît thÝ nghiÖm lµ cao h¬n Nor-coli. 5. TØ lÖ t¸i nhiÔm vµ thêi gian ®iÒu trÞ bÖnh t¸i nhiÔm. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con gi÷a hai lo¹i thuèc Nor-coli vµ Enrofloxacin t«i ®· theo dâi hiÖu qu¶ cña hai lo¹i thuèc. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ cña 2 lo¹i thuèc t«i ®· tiÕn hµnh theo dâi tØ lÖ t¸i nhiÔm bÖnh vµ ®iÒu trÞ nh÷ng con t¸i nhiÔm ®ã b»ng chÝnh thuèc ®· ®iÒu trÞ ban ®Çu. KÕt qu¶ nh sau: B¶ng 5 : Tû lÖ t¸i nhiÔm vµ thêi gian ®iÒu trÞ ChØ tiªu Sè con theo dâi (con) Sè con t¸i nhiÔm vµ ®iÒu trÞ (con TØ lÖ t¸i nhiÔm (con) Sè con khái bÖnh sau t¸i nhiÔm (con) TØ lÖ khái bÖnh sau t¸i nhiÔm (%) Thêi gian ®iÒu trÞ (ngµy) Thuèc ®iÒu trÞ Nor- Coli 35 15 42,86 11 73,34 3-5 Enrofloxacin 35 12 34,29 9 75 3-5 Qua b¶ng 5 ta thÊy ®îc tû lÖ t¸i nhiÔm cña ®µn lîn con khi ®iÒu trÞ b»ng thuèc Nor-coli lµ 42,86% cßn b»ng thuèc Enrofloxacin cã t¸c dông tèt h¬n, an toµn h¬n víi c¬ quan tiªu ho¸ cña lîn con do ®ã lîn con dÔ b×nh phôc, c¬ thÓ nhanh chãng ph¸t triÓn søc chÞu ®ùng víi c¸c nguån g©y bÖnh tèt cßn Nor-coli nã g©y khã kh¨n cho c¬ quan tiªu ho¸ khiÕn c¬ thÓ lîn con bÖnh chËm b×nh phôc, mÆt kh¸c v× ®iÒu trÞ l©u ngµy nªn c¬ thÓ nhÊt lµ ®êng tiªu ho¸ dÔ bÞ tæn th¬ng g©y trë ng¹i cho viÖc hÊp thu chÊt dinh dìng cho c¬ thÓ, v× vËy mµ c¬ thÓ lîn gÇy yÕu vµ rÊt rÔ m¾c bÖnh trë l¹i. Qua b¶ng 4, 5 ta thÊy ®îc kÕt qu¶ ®iÒu trÞ cña hai lo¹i thuèc ®¹t kh¸ cao. Song xÐt vÒ hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ th× Enrofloxacin cho hiÖu qu¶ tèt h¬n. Tuy nhiªn khi sö dông Enrofloxacin vµo ®iÒu trÞ ph¶i chó ý tiªm ®óng kü thuËt, ®óng liÒu lîng , ®óng ®êng ®a thuèc nÕu kh«ng con vËt sÏ bÞ sèc thuèc cã thÓ dÉn ®Õn tö vong vµ vÞ trÝ tiªm thuèc bÞ ho¹i tö. V× vËy khi sö dông thuèc Enrofloxacin th× cÇn ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c sö dông thuèc ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ vµ chÊt lîng s¶n phÈm. VII-KÕt luËn - Tån t¹i - §Ò nghÞ . 1.KÕt luËn. Dùa vµo kÕt qu¶ thu ®îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu chóng t«i rót ra nh÷ng kÕt luËn sau: - Tû lÖ m¾c bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng ë ®µn lîn thÝ nghiÖm trung b×nh lµ: 50,5 % - Lîn con m¾c bÖnh ë tuÇn tuæi 1, tuÇn 2 cã tû lÖ cao tû lÖ m¾c bÖnh gi¶m dÇn vµ ë tuÇn tuæi thø 3 lµ thÊp nhÊt. - Con lai F1( Mãng c¸i x Landrace) cã tØ lÖ m¾c bÖnh 57,14% thÊp h¬n con §¹i B¹ch 66,15%. - TØ lÖ m¾c bÖnh ë th¸ng 05/2008 lµ cao nhÊt ( 61,66%) cßn th¸ng 6 tØ lÖ gi¶m xuèng (41,66%; 48,33%) - HiÖu qu¶ sö dông thuèc Enrofloxacin khi ®iÒu trÞ bÖnh lîn con Øa ph©n tr¾ng cã tû lÖ khái ®¹t 90%. Tû lÖ khái trong t¸i ®iªu ftrÞ 75%, tØ lÖ t¸i m¾c lµ 34,29%. Cßn lo¹i thuèc Nor-coli cã tû lÖ ®iÒu trÞ khái 88,23%, tû lÖ t¸i ®iÒu trÞ khái ®¹t 73,34%, tû lÖ t¸i m¾c lµ 42,86%. 2. Tån t¹i . VÒ c«ng viÖc thêi gian thùc tËp cßn Ýt, thêi gian theo dâi trong mét lÇn thÝ nghiÖm cßn ng¾n 15 ngµy trong 1 lÇn thÝ nghiÖm. Sù lÆp l¹i cña thÝ nghiÖm vµo c¸c thêi ®iÓm trong n¨m kh«ng thùc hiÖn ®îc, mét sè dông cô m¸y mãc hiÖn ®¹i phôc vô nghiªn cøu còng nh sè tµi liÖu tham kh¶o cßn h¹n chÕ. V× vËy kÕt qu¶ ®¹t ®îc trong ®Ò tµi chØ lµ bíc ®µu cÇn ®îc tiÕp tôc nghiªn cøu s©u réng h¬n ®Ó cã nh÷ng ®¸nh gi¸ kh¸ch quan s¸t thùc vµ chÝnh x¸c h¬n. Víi b¶n th©n em v× ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn lµm c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt còng nh nh÷ng nhËn ®Þnh cßn chñ quan vÒ c«ng t¸c tiÕn hµnh ®Ò tµi, xö lý kÕt qu¶ ®Ò tµi, nhËn xÐt kÕt qu¶. 3. §Ò nghÞ. §Ó h¹n chÕ møc thÊp nhÊt tû lÖ c¶m nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con tõ 1-21 ngµy tuæi ta cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: - Tiªm phßng Vaccine cho ®µn lîn mÑ lóc 2 vµ lóc 6 tuÇn tuæi tríc khi sinh vµ tiªm phßng Vaccine E.coli phßng bÖnh cho lîn con. - Nªn quan t©m ®Õn ®µn lîn, thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m thay ®æi phï hîp víi nh÷ng thay ®æi cña ngo¹i c¶nh. - §¶m b¶o vÖ sinh chuång tr¹i, vÖ sinh thøc ¨n níc uèng cho lîn mÑ vµ ®µn lîn con, lu«n gi÷ cho nÒn chuång m¸t, kh« r¸o, tr¸nh Èm ít l¹nh, bÇu vó, ®Çu vó mÑ ph¶i s¹ch sÏ kh« r¸o. - Tiªm Fe-Dextran cho lîn con sau khi sinh ®îc 3 ngµy tuæi vµ tiªm nh¾c l¹i vµo ngµy thø 10 gióp t¨ng cêng søc ®Ò kh¸ng cho c¬ thÓ lîn. - Khi ®iÒu trÞ nªn kÕt hîp gi÷a kh¸ng sinh vµ c¸c chÊt ®iÖn gi¶i, vitamin C, Bcomplex ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ, c¬ thÓ lîn chãng håi phôc søc khoÎ nhanh lµnh bÖnh. - Xö lý c¸c biÖn ph¸p tÈy uÕ khö trïng b»ng c¸c ho¸ chÊt s½n cã nh r¾c v«i bét, phun Formol... ®Ó h¹n chÕ lîng vi khuÈn g©y bÖnh cßn tån t¹i trong chuång nu«i. - Nªn sö dông, nghiªn cøu c¸c ®Ò tµi nhiÒu lÇn ®Ó cã kÕt qu¶ cô thÓ vµ chÝnh x¸c h¬n ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p phßng vµ trÞ tèt h¬n. - Thêng xuyªn t¨ng cêng c¸c ®ît tËp huÊn quy tr×nh nu«i dìng lîn n¸i vµ lîn con theo mÑ cho n«ng d©n . BÖnh E.coli nãi chung ®ang x¶y ra phæ biÕn ë nhiÒu ®Þa ph¬ng, víi tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña bÖnh cßn nhiÒu míi mÎ ®Ò nghÞ nhµ trêng vµ khoa tiÕp tôc cho sinh viªn thùc tËp vµ nghiªn cøu vÒ bÖnh ë ph¹m vi lín h¬n, ë c¸c c¬ së kh¸c nhau, ë c¸c mïa vô kh¸c nhau ®Ó cã thÓ rót ra kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n, s©u h¬n vµ cã c¸c biÖn ph¸p phßng vµ trÞ bÖnh thÝch hîp, cã hiÖu qu¶ mang lai hiÖu qu¶ kinh tÕ cho s¶n xuÊt ch¨n nu«i. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Bé n«ng nghiÖp vô ®µo t¹o : Gi¸o tr×nh truyÒn nhiÔm gia sóc. 2. TS.BS NguyÔn §øc Lu - NguyÔn H÷u Vò : Thuèc thó y vµ c¸ch sö dông. 3. Ph¹m Sü L¨ng - Phan §Þch L©n - Tr¬ng V¨n Dung : BÖnh phæ biÕn ë lîn vµ biÖn ph¸p phßng trÞ. 4. Chñ biªn PGS Vâ Träng Hèt : Gi¸o tr×nh ch¨n nu«i lîn cña trêng §¹i häc N«ng nghiÖp I. 5. NguyÔn Xu©n B×nh: §iÒu trÞ bÖnh heo n¸i, heo con, heo thÞt. 6. §µo Träng §¹t : BÖnh thêng gÆp ë lîn míi sinh. 7. Ph¹m Sü L¨ng : CÈm nang lîn bÖnh 8. Tr¬ng L¨ng : Cai s÷a sím lîn con 9. PGS. PTS Ph¹m Kh¾c HiÕu - Lª ThÞ Ngäc §iÖp : Dîc lý häc thó y 10. PGS. TS Ph¹m Sü L¨ng: BÖnh thêng gÆp ë lîn vµ kü thuËt phßng trÞ. 11. Ph¹m Gia Minh : Dïng vaccine E.coli vµ æ sëi ®iÖn ®Ó phßng bÖnh E.coli. 12. NguyÔn ThÞ Néi : Vi trïng Ecoli ®éc trong bÖnh ph©n tr¾ng cña lîn 13. B. borrkouxha - Opachk vµ Natrakixki, c¶n ph¸ sù ph¸t triÓn cña E.coli m¹nh nhÊt lµ Furazolidon. 14. Errskine: Vi khuÈn E.coli chÝnh lµ t¸c nh©n g©y bÖnh ë lîn con sau cai s÷a. 15. Sojka W.J: Escherichia Coli domestic animals and poultry. Môc Lôc 13.Mét sè ®Æc ®iÓm cña thuèc 19 13.1.Enrofloxacin 19 13.2. Nor - Coli. 20 IV- T×nh h×nh nghiªn cøu trong vµ ngoµi níc 20 1.T×nh h×nh nghiªn cøu trong níc. 21 2.T×nh h×nh nghiªn cøu ngoµi níc. 25 V- §èi tîng, vËt liÖu, néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 25 1. §èi tîng nghiªn cøu. 25 2.VËt liÖu nghiªn cøu. 25 3. Néi dung nghiªn cøu. 26 3.1. Theo dâi tû lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo mÑ ë tõng tuÇn tuæi (1-21 ngµy). 26 3.2. Theo dâi tû lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo gièng. 26 3.3. Theo dâi tû lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo th¸ng. 26 3.4 Theo dâi kÕt qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con b»ng hai lo¹i thuèc Nor-coli vµ Enrofloxacin. 26 4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. 26 VI- KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn 29 1. TØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con qua tõng ®ît. 29 2. TØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo dâi. 31 3. Theo dâi tØ lÖ nhiÔm bÖnh ph©n tr¾ng lîn con theo gièng. 34 4. HiÖu qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh ph©n tr¾ng lîn con cña thuèc Nor-coli vµ Enrofloxacin. 36 5. TØ lÖ t¸i nhiÔm vµ thêi gian ®iÒu trÞ bÖnh t¸i nhiÔm. 37 VII-KÕt luËn - Tån t¹i - §Ò nghÞ . 39 1.KÕt luËn. 39 2. Tån t¹i . 39 3. §Ò nghÞ. 40 Tµi liÖu tham kh¶o 41

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Điều tra tỉ lệ nhiễm bệnh phân trắng lợn con giai đoạn từ 1-21ngày tuổi và so sánh hiệu lực của hai loại thuốc ENROFLOXACIN và NOR-COLI trong điều trị.doc