Đề tài Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại chi nhánh ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Sơn Động

äng tõ 24%-26%, ngµnh trång trät tõ 45%-51%. Trong hai n¨m trë l¹i ®©y møc d­ nî cho vay c¸c ngµnh th­¬ng nghiÖp, dÞch vô vµ ngµnh kh¸c còng cã sù gia t¨ng nh­ng sè l­îng vÉn cßn h¹n chÕ. Nguyªn nh©n cña sù gia t¨ng d­ nî lµ do trong nh÷ng n¨m võa qua lµ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh sè 67/Q§-TTg vÒ “ChÝnh s¸ch tÝn dông Ng©n hµng phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n” ®èi víi hé s¶n xuÊt n«ng-l©m-ng­-diªm nghiÖp ®Õn 10 triÖu ®ång kh«ng ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n. V× thÕ rÊt phï hîp víi c¸c hé ë vïng s©u, vïng xa th­êng kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp nh­ng vÉn ®­îc vay vèn Ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng më réng tÝn dông xuèng tËn th«n b¶n. 2.2.2.2. Nî qu¸ h¹n XÐt vÒ b¶n chÊt, tÝn dông lµ sù hoµn tr¶ do ®ã tÝnh an toµn lµ yÕu tè quan träng bËc nhÊt ®Ó cÊu thµnh chÊt l­îng tÝn dông. khi mét kho¶n vay kh«ng ®­îc hoµn tr¶ ®óng h¹n nh­ ®· cam kÕt mµ kh«ng cã lÝ do chÝnh ®¸ng th× nã ®· vi ph¹m nguyªn t¾c tÝn dông quan träng nhÊt cña Ng©n hµng. Khi Ng©n hµng chuyÓn nqh ®èi víi kho¶n tÝn dông ®· cÊp th× kh¸ch hµng sÏ chÞu møc l·i suÊt ph¹t cao h¬n møc l·i suÊt cho vay th«ng th­êng. Trªn thùc tÕ, phÇn lín c¸c kho¶n nqh lµ nh÷ng kho¶n nî cã vÊn ®Ò cã thÓ dÉn ®Õn hËu qu¶ mÊt vèn cña Ng©n hµng. V× vËy chØ tiªu nqh th­êng ®­îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông cña mét Ng©n hµng. Th«ng qua b¶ng sè liÖu d­íi ®©y cã thÓ gióp chóng ta nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng: Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy: nqh chiÕm tû lÖ t­¬ng ®èi nhá trong tæng d­ nî cña nhno&ptnt S¬n §éng nh­ng so víi c¸c nhno&ptnt kh¸c trong tØnh th× tû lÖ nµy kh¸ cao. Tuy tû lÖ nqh liÖn tôc gia t¨ng trong c¸c n¨m nh­ng tû lÖ ®ã kh«ng v­ît qu¸ møc kÕ ho¹ch nhno&ptnt tØnh B¾c Giang giao. Cô thÓ n¨m 2001 nqh lµ 92 triÖu chiÕm tû lÖ 0.157% tæng d­ nî, sang n¨m 2002 nqh 304 triÖu chiÕm tû lÖ 0.433% t¨ng 0,27% so víi n¨m 2001. §Õn n¨m 2003 nqh t¨ng cao 1.332 triÖu chiÕm tû lÖ 1,53% tæng d­ nî (t¨ng 1.09% so víi n¨m 2002) vµ trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2004 nqh t¨ng 65 triÖu nh­ng tû lÖ nqh kh«ng t¨ng lµ do møc tæng d­ nî t¹i nhno&ptnt S¬n §éng còng t¨ng mét tû lÖ t­¬ng øng. BiÓu5.1 T×nh h×nh nqh theo ngµnh kt: ®v: triÖu ®ång ChØ tiªu 2001 2002 2003 6T/2004 Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Nqh 92 100 304 100 1.332 100 1397 100 Nqhtheongµnh kt - Ngµnh ch¨n nu«i 26 28,3 69 22,7 340 25,5 368 26,3 - Ngµnh trång trät 54 58,7 190 62,5 790 59,3 802 57,4 - Ngµnh dÞch vô 20 1,5 32 2,3 - Ngµnh kh¸c 12 13 45 14,8 182 13,7 195 14 Nh×n vµo b¶ng trªn ta thÊy nqh n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc theo tõng ngµnh kinh tÕ. N¨m 2002 nqh ngµnh ch¨n nu«i lµ 69 triÖu t¨ng 43 triÖu so víi n¨m 2001, nqh ngµnh trång trät n¨m 2002 t¨ng 136 triÖu so víi n¨m 2001, ngµnh kh¸c n¨m 2002 lµ 45 t¨ng 33 triÖu so víi n¨m 2001, nh­ng sang n¨m 2003 nqh t¨ng cao so víi n¨m 2002 ngµnh ch¨n nu«i t¨ng 271 triÖu, ngµnh trång trät t¨ng 600 triÖu, ngµnh dÞch vô t¨ng 20 triÖu, ngµnh kh¸c t¨ng 137 triÖu. §Ó biÕt ®­îc kh¶ n¨ng thu håi cña c¸c kho¶n nqh nµy nh­ thÕ nµo, ta cÇn xem xÐt thêi gian nqh. BiÓu5.2 T×nh h×nh nqh theo thêi h¹n: ®v: triÖu ®ång ChØ tiªu 2001 2002 2003 6T/2004 Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng nqh 92 100 304 100 1332 100 1397 100 Nqh theo thêi h¹n - §Õn180 ngµy 51 55,4 237 78 974 73,1 1.025 73,4 - 181 – 360 ngµy 12 13 42 13,8 273 20,5 287 20,5 - Trªn 360 ngµy 29 31,5 25 8,2 85 6,4 85 6,1 Theo sè liÖu biÓu trªn ta thÊy nqh hµng n¨m chñ yÕu tËp trung vµo nqh cã kh¶ n¨ng thu håi tõ 1 - 180 ngµy, tû lÖ nµy th­êng chiÕm trªn 50% d­ NQH. Cô thÓ n¨m 2001 nqh 1-180 ngµy chiÕm 55%. Sang n¨m 2002 chiÕm tû träng 78% ®Õn n¨m 2003 chiÕm 73% t¨ng 18% so víi n¨m 2001 vµ trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2004 t¨ng 0,4% so víi n¨m 2003. nqh 181 ngµy ®Õn 360 ngµy n¨m 2001 chiÕm 13% ®Õn n¨m 2002 chiÕm tû lÖ 13,8% ®Õn n¨m 2003 lµ 20,5%, tû lÖ nµy kh«ng cã sù biÕn chuyÓn trong 6 th¸ng ®Çu n¨m2004. Nqh trªn 360 ngµy (nk®) n¨m 2001 lµ 31,5%, n¨m 2002 lµ 8,2% gi¶m 23,3% so víi n¨m 2001, sang n¨m 2003 nk® cßn 6,4%, tû lÖ nµy tiÕp tôc gi¶m trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2004 (gi¶m 0,3%). Qua nhËn xÐt trªn, ta thÊy: nqh cã kh¶ n¨ng thu håi t¨ng trong khi ®ã nqh tõ 181-360 ngµy vµ nk® gi¶m lµ dÊu hiÖu cho thÊy chÊt l­îng tÝn dông cña nhno&ptnt S¬n §éng ®· cã nh÷ng c¶i thiÖn. Tuy nhiªn, tû lÖ nqh t¨ng còng thÓ hiÖn chÊt l­îng tÝn dông ngµy mét xÊu h¬n vµ kh¶ n¨ng mÊt vèn cña Ng©n hµng ngµy mét cao h¬n. §i s©u vµo t×m hiÓu cô thÓ nguyªn nh©n lµm t¨ng nqh t¹i nhno&ptnt S¬n §éng th× chóng ta thÊy cã 2 nguyªn nh©n chÝnh: - Ho¹t ®éng tÝn dông chñ yÕu cña nhno&ptnt S¬n §éng lµ phôc vô cho hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®Ó ®Çu t­ cho trång c©y ¨n qu¶, ch¨n nu«i. Nh­ng mÊy n¨m trë l¹i ®©y do thêi tiÕt kh«ng æn ®Þnh ®· lµm ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt vËt nu«i, c©y trång h¬n n÷a gi¸ c¶ c¸c s¶n phÈm thÊp, kh«ng æn ®Þnh kh«ng ®ñ chi phÝ nu«i trång. - Trong hai n¨m qua, (2002 - 2003) thùc hiÖn C«ng v¨n sè 2070/NHNo -TD ngµy 02/ 7/ 2002 "VÒ viÖc h­íng dÉn thùc hiÖn quy ®Þnh vÒ chuyÓn nî qu¸ h¹n”. V× vËy nhno&ptnt S¬n §éng c¨n cø vµo quy ®Þnh nµy chuyÓn nqh ®èi víi c¶ nh÷ng mãn chËm tr¶ l·i, mãn ph©n kú h¹n tr¶ nî ®Õn kú ch­a tr¶ ®­îc. §©y còng lµ mét trong nguyªn nh©n chñ yÕu lµm t¨ng nqh c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ sè t­¬ng ®èi. Ngoµi c¸c kho¶n nqh, hiÖn nhno&ptnt S¬n §éng vÉn cßn nh÷ng kho¶n cho vay ph¶i khoanh nî. B¶ng 6 T×nh h×nh nî khoanh giai ®o¹n 2001 – 6T/2004 ®v: triÖu ®ång N¨m 2001 2002 2003 6T/2004 Nî khoanh 24 24 24 16 Nî khoanh thu ®­îc 0 0 8 8 (Nguån: b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n) Nh×n vµo b¶ng trªn, ta thÊy nî khoanh qua c¸c n¨m ®· gi¶m mét l­îng kh¸ cao so víi tæng sè nî khoanh hiÖn cån tån l¹i. Cô thÓ n¨m 2003 nî khoanh thu ®­îc lµ 8 triÖu vµ trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2004 sè nî khoanh thu ®­îc còng lµ 8 triÖu. Qua sè liÖu trªn cho thÊy sù cè g¾ng nç lùc cña c¸n bé tÝn dông nhno&ptnt S¬n §éng trong viÖc thu nî vµ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. Nh×n chung trong nh÷ng n¨m qua bªn c¹nh viÖc më réng d­ nî, nhno&ptnt S¬n §éng ®· chó träng tíi viÖc n©mg cao chÊt l­îng tÝn dông, tuy nhiªn, nqh lµ vÊn ®Ò kh«ng chØ riªng nhno&ptnt S¬n §éng gÆp ph¶i mµ lµ vÊn ®Ò quan t©m chung cña c¸c nhtm ®ang ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 2.2.2.3. HiÖu qu¶ sö dông vèn. S¬n §éng lµ mét huyÖn miÒn nói nghÌo cña tØnh B¾c Giang nªn nguån tiÒn tÝch luü trong d©n c­ Ýt, trong khi ®ã nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp l¹i qu¸ lín nªn nguån vèn huy ®éng th­êng kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu. V× vËy Ng©n hµng vÉn ph¶i sö dông nguån vèn tµi trî ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thùc tÕ. Nh×n vµo b¶ng 1 vµ b¶ng 4 ta thÊy tû träng d­ nî lu«n lín h¬n tû träng nguån vèn huy ®éng, cã nghÜa nhno&ptnt S¬n §éng lu«n tËn dông tèi ®a nguån vèn huy ®éng vµo kinh doanh, v× vËy hiÖu qu¶ sö dông vèn lu«n ë møc tèi ®a. 2.2.2.4. Vßng quay vèn tÝn dông. §©y lµ chØ tiªu ®­îc c¸c Ng©n hµng tÝnh to¸n hµng n¨m ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng qu¶n lý VTD vµ chÊt l­îng tÝn dông trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Doanh sè thu nî Vßng quay VTD = D­ nî b×nh qu©n BiÓu7 : Vßng quay vèn tÝn dông cña nhno&ptnt S¬n §éng ®v: triÖu ®ång ChØ tiªu 2001 2002 2003 6T/2004 1 Doanh sè thu nî 32.191 58.224 89.251 93.217 - Doang sè thu nî NH 20.016 33.769 61.057 63.127 - Doanh sè thu nî TDH 12.175 24.455 28.194 30.090 2 D­ nî b×nh qu©n 58.529 70.149 87.191 91.389 - D­ nî nh b×nh qu©n 21.088 29.383 36.778 35.501 - D­ nî tdh b×nh qu©n 37.441 40.766 50.413 55.888 3 Vßng quay vtd (vßng) 0,55 0,83 1,02 1,02 - Vßng quay vtd - nh 0,95 1,05 1,66 1,78 - Vßng quay vtd - tdh 0,33 0,53 0,56 0,54 (Nguån: b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n) Vßng quay VTD cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng tõ 0,55 vßng n¨m 2001 t¨ng lªn 1,02 vßng vµo n¨m 2003 vµ trong 6 th¸ng ®Çu n¨n 2004 vÉn gi÷ ë møc 1,02 vßng. Sè liÖu trªn chøng tá ®ång vèn cña Ng©n hµng luËn chuyÓn nhanh h¬n, ®Æc biÖt lµ nguån VTD ng¾n h¹n(vßng quay VTD t¨ng tõ 0,95 vßng lªn tíi 1,78 vßng), do ®Æc ®iÓm cña nguån vèn nµy chñ yÕu lµ cho vay hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n sxkd theo mïa vô nªn vßng quay vèn nhanh. Vßng quay VTD t¨ng mét mÆt lµ do Ng©n hµng t¨ng d­ nî tÝn dông theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc cho vïng miÒn nói, mÆt kh¸c lµ do doanh sè thu nî hµng n¨m t¨ng cao. Vßng quay VTD t¨ng, ®Æc biÖt lµ vßng quay VTD ng¾n h¹n ®· ph¶n ¸nh t×nh h×nh tæ chøc qu¶n lý VTD ngµy mét n©ng cao, chÊt l­îng c¸c kho¶n tÝn dông ®­îc c¶i thiÖn. 2.2.2.5. Thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông. Thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông lµ nguån thu chñ yÕu cña Ng©n hµng quyªt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi cña Ng©n hµng. BiÓu8 T×nh h×nh thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông giai ®o¹n 2001- 6T/2004 ®v: triÖu ®ång N¨m 2001 2002 2003 6T/2004 åThu nhËp 2.884 3.247 7.954 1.240 Thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông 2.797 3.182 7.556 1.203 (Nguån: b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh) Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy: thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông cña nhno&ptnt S¬n §éng chiÕm tõ 95% - 98% trong tæng thu nhËp cña ng©n hµng. Trong nh÷ng n¨m võa qua, do nhno&ptnt S¬n §éng ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch tÝn dông hîp lý nªn nguån thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông cã chiÒu h­íng gia t¨ng: n¨m 2002 t¨ng 385 triÖu so víi n¨m 2001, vµ kÕt qu¶ nµy t¨ng lªn rÊt cao vµo n¨m 2003 (t¨ng 4.374 triÖu). Nguån thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông t¨ng cho thÊy chÊt l­îng c¸c kho¶n tÝn dông ®· dÇn ®­îc c¶i thiÖn. §Ó cã ®­îc kÕt qu¶ trªn cã phÇn ®ãng gãp kh«ng nhá trong c«ng t¸c tÝn dông cña c¸n bé tÝn dông nãi riªng cña toµn thÓ c¸n bé Ng©n hµng nãi chung. Th«ng qua kÕt qu¶ ph©n tÝch nh÷ng chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông trªn ta cã thÓ rót ra nh÷ng nhËn xÐt sau: 2.3. §¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng. 2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc Trong nh÷ng n¨m qua, thùc hiÖn nghÞ ®Þnh sè 14/CP ngµy 02/3/1993 vµ Th«ng t­ sè 01/TT - NH ngµy 26/3/1993 cña NHNN h­íng dÉn thùc hiÖn. Nhno&ptnt S¬n §éng tõ chç chØ cho vay doanh nghiÖp Nhµ n­íc, HTX ®· chuyÓn sang ®Çu t­ cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã tËp trung vµo khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Cho vay hé s¶n xuÊt trong thêi gian qua lµ mét thµnh c«ng lín cña Nhno&ptnt S¬n §éng, ®· ®ãng gãp quan träng vµo viÖc t¨ng s¶n l­îng l­¬ng thùc, gióp cho c¸c hé n«ng d©n më mang ngµnh nghÒ ph¸t triÓn ch¨n nu«i, chuyÓn dÇn tõ s¶n xuÊt tù tóc tù cÊp sang s¶n xuÊt hµng ho¸, h×nh thµnh lªn nh÷ng vïng chuyªn canh lín nh­ vïng nguyªn liÖu, nh÷ng trang tr¹i nhá tõng b­íc gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n vµ ®Æc biÖt quan t©m xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo. Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng víi môc tiªu an toµn, hiÖu qu¶ vµ ph­¬ng ch©m "Sù thµnh ®¹t cña kh¸ch hµng chÝnh lµ sù thµnh ®¹t cña Ng©n hµng" cho nªn nhno&ptnt S¬n §éng th­êng xuyªn c¶i tiÕn ph­¬ng thøc cho vay, nhÊt lµ cho vay ®èi víi hé n«ng d©n. C¸c ho¹t ®éng trªn cña nhno&ptnt S¬n §éng ®· ®em l¹i kÕt qu¶ kh«ng chØ vÒ mÆt sè l­îng mµ cßn t¨ng lªn c¶ vÒ mÆt chÊt l­îng: - Doanh sè cho vay, doanh sè thu nî còng nh­ tæng d­ nî liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m theo h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu vèn hîp lý gi÷a ng¾n h¹n vµ trung dµi h¹n, gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ. - Tû lÖ nqh tuy cã t¨ng lªn hµng n¨m nh­ng vÉn ë d­íi møc kÕ ho¹ch nhno&ptnt tØnh B¾c Giang giao. Vµ trong tû lÖ nqh th× nqh cã kh¶ n¨ng thu håi chiÕm tû träng lín, nk® qua hµng n¨m ®Òu gi¶m mét l­îng ®¸ng kÓ, ®iÒu nµy chøng tá chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng ngµy mét n©ng cao. §Æc biÖt trong c«ng t¸c xö lý nqh, nî khoanh nhno&ptnt S¬n §éng ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó thu håi nî. - Nguån thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông lµ nguån thu chÝnh quyÕt ®Þnh tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng trong nh÷ng n¨m võa qua. Tuy nguån thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông kh«ng æn ®Þnh gi÷a c¸c n¨m nh­ng chØ tiªu nµy vÉn ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tèt v× sù bÊt æn ®Þnh nµy kh«ng chØ nhno&ptnt S¬n §éng gÆp ph¶i mµ nã lµ t×nh h×nh chung cña c¸c Ng©n hµng trong tõng giai ®o¹n. Th«ng qua nh÷ng kÕt qu¶ trªn cho thÊy vÊn ®Ò chÊt l­îng tÝn dông ®· vµ ®ang ®­îc nhno&ptnt S¬n §éng quan t©m mét c¸ch ®óng møc tõ ®ã cã nh÷ng ph­¬ng h­íng ®Ó c¶i thiÖn vµ n©ng cao. 2.3.2. Nh÷ng mÆt h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n. 2.3.2.1. Nh÷ng mÆt h¹n chÕ. Tuy chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao. Song bªn c¹nh ®ã vÉn cßn nh÷ng mÆt h¹n chÕ mµ ban l·nh ®¹o Ng©n hµng cÇn cã ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt: Thø nhÊt, nguån vèn huy ®éng ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vay vèn, ®Æc biÖt lµ nguån vèn huy ®éng trung dµi h¹n cßn chiÕm tû träng qu¸ thÊp, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn trung dµi h¹n theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn. Thø hai, tû lÖ nqh tuy ch­a v­ît møc kÕ ho¹ch tØnh giao song c¸c kho¶n vay hÇu hÕt ®Òu ph¶i gia h¹n nî. Qua ®©y cho thÊy chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m. Thø ba, n¨ng lùc ®iÒu hµnh vµ tr×nh ®é c¸n bé ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu, nhÊt lµ n¨ng lùc thÈm ®Þnh ®iÒu tra n¾m b¾t vµ am hiÓu nhÊt ®Þnh vÒ lÜnh vùc ®èi t­îng ®Çu t­ cßn h¹n hÑp. C«ng t¸c kiÓm so¸t, kiÓm tra cho vay cña c¸n bé tÝn dông, c¸n bé chñ chèt cßn bÊt cËp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. 2.3.2.2. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng h¹n chÕ trªn. * Nguyªn nh©n kh¸ch quan: - Do xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm ®Þa bµn ho¹t ®éng tr×nh ®é d©n trÝ ë ®©y rÊt thÊp, tËp qu¸n canh t¸c cßn l¹c hËu chñ yÕu s¶n xuÊt d­íi d¹ng tiÓu n«ng, ch­a ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, mÆt kh¸c kh¶ n¨ng tiÕp thu c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ khoa häc kü thuËt rÊt h¹n chÕ, hé n«ng d©n ch­a cã ý thøc vÒ SXKD sö dông ®Êt ®ai lao ®éng, ®ång vèn ®Ó v­¬n lªn tÝch luü lµm giµu ch­a nhiÒu. §©y còng lµ nguyªn nh©n g©y khã kh¨n cho Ng©n hµng trong c«ng t¸c cho vay, më réng ®Çu t­. - ThÞ tr­êng cho n«ng nghiÖp nhÊt lµ tiªu thô s¶n phÈm n«ng nghiÖp cùc kú khã kh¨n, ch­a g¾n ®­îc vïng s¶n xuÊt s¶n phÈm n«ng l©m nghiÖp víi khu b¶o qu¶n chÕ biÕn s¶n phÈm, ch­a t¹o ra ®­îc thÞ tr­êng æn ®Þnh ®Ó ng­êi d©n yªn t©m ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt. - Vèn tù cã tham gia trong qu¸ tr×nh SXKD dÞch vô cña hé n«ng d©n gÇn nh­ kh«ng cã g×, chñ yÕu b»ng vèn vay Ng©n hµng, v× vËy tû lÖ sinh lêi tõ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp bÞ phô thuéc vµo thiªn nhiªn lµm cho n«ng d©n h¹n chÕ ®Çu t­ ¶nh h­ëng tíi viÖc më réng cho vay cña Ng©n hµng. - §¹i bé phËn kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay lín ch­a ®¸p øng ®­îc v× cßn phô thuéc vµo gi¸ trÞ tµi s¶n ®¶m b¶o kho¶n vay, v× c¸c hé lµm trang tr¹i tµi s¶n thÕ chÊp rÊt thÊp nh­ng vèn ®Çu t­ ban ®Çu rÊt lín. * Nguyªn nh©n chñ quan: - Trong c«ng t¸c tiÕp thÞ: MÆc dï trªn ®Þa bµn huyÖn chØ cã mét Nhno&ptnt S¬n §éng kh«ng cã NHTM kh¸c c¹nh tranh v× vËy c¸n bé tÝn dông thanh to¸n viªn trong phong c¸ch giao tiÕp ch­a ®­îc tèt, cßn û l¹i ch­a t¹o ®­îc uy tÝn lín trong lßng kh¸ch hµng. - Lµ mét Ng©n hµng cã ®Þa bµn réng lín song sè l­îng c¸n bé lµm c«ng t¸c cho vay cßn thÊp 13/ 27 c¸n bé, v× vËy x¶y ra hiÖn t­îng qu¸ t¶i trong cho vay kinh tÕ hé cña mét c¸n bé tÝn dông, ®©y lµ mét vÊn ®Ò cÇn quan t©m vµ ®iÒu chØnh cho phï hîp. HiÖn t¹i cã nh÷ng c¸n bé tÝn phô tr¸ch 2 x· lín víi d­ nî trªn 11 tû, qu¶n lý tõ 800 - 1.200 hé viÖc qu¶n lý vèn vay rÊt khã kh¨n. - Ch­a thùc sù ®i s©u ph©n tÝch tµi chÝnh vµ biÖn ph¸p ®¶m b¶o nî vay vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng. - ViÖc thay ®æi ®Þa bµn cña c¸n bé tÝn dông duy tr× th­êng xuyªn (2 n¨m thay ®æi ®Þa bµn mét lÇn) nªn ch­a gi¸m s¸t chÆt chÏ ®­îc ®Þa bµn. §Ó kh¾c phôc nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ trªn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cã nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau, tuú vµo ®iÒu kiÖn, t×nh tr¹ng kinh doanh cña tõng Ng©n hµng mµ chóng ta ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p kh¶ thi. Trªn c¬ së thùc tÕ vµ t×nh tr¹ng khã kh¨n ë Nhno&ptnt S¬n §éng t«i xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng trong thêi gian tíi. Ch­¬ng3: gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông cña nhno&ptnt s¬n ®éng. 3.1. §Þnh h­íng n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông cña nhno&ptnt S¬n §éng trong nh÷ng n¨m tíi. 3.1.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh cña nhno&ptnt S¬n §éng trong nh÷ng n¨m tíi. 3.1.1.1. §Þnh h­íng ho¹t ®éng. D­íi sù chØ ®¹o cña nhno&ptnt tØnh B¾c Giang - nhno&ptnt S¬n §éng ®· ph¸t huy ®­îc nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n, nhËn thøc ®­îc nh÷ng khã kh¨n trong thêi gian tíi. Víi tinh thÇn ®oµn kÕt, s¸ng t¹o, lµm viÖc hÕt m×nh nhno&ptnt S¬n §éng quyÕt t©m hoµn thµnh nhiÖm vô môc tiªu tõ nay ®Õn n¨m 2005 víi ph­¬ng ch©m "TiÕp tôc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo luËt nhnn vµ luËt tctd", tõng b­íc ph¸t triÓn bÒn v÷ng, n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm, dÞch vô vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, phôc vô t¨ng tr­ëng kinh tÕ, æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, tiÕn nhanh trªn con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, tõng b­íc héi nhËp vµo thÞ tr­êng c¸c Ng©n hµng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. NhiÖm vô träng t©m hiÖn nay cña Ng©n hµng lµ ph¶i tËp chung thùc hiÖn nq8 cña Bé chÝnh trÞ vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n, cïng víi ®Þa ph­¬ng tham gia mét c¸ch tÝch cùc vµo ®Çu t­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n theo h­íng CNH-H§H g¾n víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ph­¬ng thøc cho vay thuËn lîi. Tr­íc hÕt Ng©n hµng ph¶i x¸c ®Þnh môc tiªu nguån vèn, môc tiªu ®Çu t­ vµ c¸c gi¶i ph¸p b­íc ®i cho phï hîp. Nhno&ptnt S¬n §éng c¨n cø vµo môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ, c¸c dù ¸n lín cña TØnh B¾c Giang, cña Th­êng vô huyÖn uû huyÖn S¬n §éng tõ nay ®Õn n¨m 2005: - Nguån vèn huy ®éng t¨ng tr­ëng b×nh qu©n mçi n¨m 35%. - D­ nî tÝn dông t¨ng tr­ëng b×nh qu©n mçi n¨m 25%. - Tû lÖ nî qu¸ h¹n d­íi 2% tæng d­ nî. - Tû lÖ thu l·i ®¹t 95 - 97%. - TiÕp tôc triÓn khai nhanh tèc ®é hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ Ng©n hµng, cñng cè ph¸t triÓn, më réng m¹ng l­íi thanh to¸n khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c dÞch vô Ng©n hµng. Hoµn chØnh m« h×nh tæ chøc, c¸c c¬ chÕ nghiÖp vô, tõng b­íc ®­a ho¹t ®éng cña nhno&ptnt S¬n §éng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn miÒn nói. 3.1.2. §Þnh h­íng n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng. 3.1.2.1.Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt l­u th«ng hµng ho¸, tÝn dông ngµy cµng ph¸t triÓn nh»m cung cÊp thªm ph­¬ng tiÖn giao dÞch ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu giao dÞch ngµy cµng t¨ng trong x· héi. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, më réng vµ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông cã ý nghÜa to lín ®èi víi ngµnh Ng©n hµng nãi chung nhno&ptnt S¬n §éng nãi riªng. Thø nhÊt, n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông gãp phÇn gi¶m thiÓu rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng, lµm lµnh m¹nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña Ng©n hµng, gióp Ng©n hµng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c. Thø hai, trong ho¹t ®éng kinh doanh ë bÊt cø lÜnh vùc nµo môc ®Ých cuèi cïng còng lµ lîi nhuËn. ViÖc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông sÏ lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cña Ng©n hµng th«ng qua viÖc t¨ng d­ nî tÝn dông lµnh m¹nh, gi¶m chi phÝ nghiÖp vô, chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ thiÖt h¹i do kh«ng thu håi ®­îc vèn vay vµ t¨ng thu nhËp gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng, viÖc lµm cho c¸n bé Ng©n hµng. Thø ba, ®¶m b¶o chÊt l­îng tÝn dông lµ ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng lµm tèt chøc n¨ng trung gian tÝn dông trong nÒn kinh tÕ, lµ cÇu nèi gi÷a tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­, gãp phÇn ®iÒu hoµ vèn trong nÒn kinh tÕ. Thø t­, më réng vµ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi cña Ng©n hµng v× uy tÝn vµ sè l­îng kh¸ch hµng phô thuéc rÊt lín vµo ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng. Víi nh÷ng ­u thÕ trªn, tÝn dông Ng©n hµng lµ ho¹t déng quyÕt ®Þnh tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nhno&ptnt S¬n §éng, v× vËy viÖc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông kh«ng nh÷ng lµ ®ßi hái kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ mµ cßn lµ ®ßi hái bøc thiÕt cña chÝnh Ng©n hµng. 3.1.2.2. §Þnh h­íng n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. Thêi gian qua mÆc dï ho¹t ®éng kinh doanh cña nhno&ptnt S¬n §éng vÉn ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu theo kÕ ho¹ch cña nhno&ptnt tØnh B¾c Giang giao, nh­ng vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thùc tÕ cña c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ. Ho¹t ®éng tÝn dông vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp: tû lÖ nqh, nî cã vÊn ®Ò, nî khoanh so víi møc trung b×nh ngµnh lµ cao lµm ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng tÝn dông cña Ng©n hµng. Do vËy, nhno&ptnt S¬n §éng cÇn x©y dùng ®Þnh h­íng n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông trong thêi gian tíi nh­ sau: - Nguån vèn huy ®éng t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 35%. - Gi¶m tèi ®a c¸c kho¶n vay ph¶i gia h¹n nî vµ ®ång thêi gi¶m tû lÖ NQH xuèng d­íi 2%. - N©ng tû lÖ c¸n bé tÝn dông cã tr×nh ®é tõ cao ®¼ng, ®¹i häc lªn 80%. 3.2. Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng. Ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng lu«n ®øng tr­íc nh÷ng nguy c¬ rñi ro vµ tÝn dông lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc cã rñi ro cao nhÊt. §èi víi c¸c nhtm ViÖt Nam, ho¹t ®éng tÝn dông ®ang lµ lÜnh vùc chñ ®¹o doanh thu chiÕm tû träng 85 - 95% nªn viÖc ®¶m b¶o tÝn dông sÏ lµ vÊn ®Ò cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña nhtm . ChÝnh v× vËy mµ viÖc nghiªn cøu t×m ra c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông lu«n lµ môc tiªu vµ lµ mét nh©n tè quan träng nhÊt ®Ó c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn cña mçi nhtm. VËy lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. Th«ng qua viÖc ph©n tÝch thùc tr¹ng tÝn dông cña nhno&ptnt S¬n §éng trong ch­¬ng II chóng ta thÊy r»ng t×nh tr¹ng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng ®ang cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn kh¾c phôc. §Ó chÊt l­îng tÝn dông ë nhno&ptnt S¬n §éng trong thêi gian tíi thùc sù cã hiÖu qu¶ th× ph¶i thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau ®©y: 3.2.1. X©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông, chÝnh s¸ch kh¸ch hµng hîp lý. Ho¹t ®éng tÝn dông Ng©n hµng lµ ho¹t ®éng chñ yÕu mang l¹i lîi nhuËn cho Ng©n hµng. Víi xu h­íng hiÖn nay, ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh c¸c nhtm ph¶i kh«ng ngõng më réng khèi l­îng tÝn dông còng nh­ chÊt l­îng c¸c kho¶n tÝn dông cÊp cho nÒn kinh tÕ nh»m thu hót kh¸ch hµng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Tuy nhiªn, ®Ó ®¹t ®­îc song song hai môc tiªu: kinh doanh tÝn dông Ng©n hµng hiÖu qu¶ nh­ng an toµn th× viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông vµ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng cña Ng©n hµng S¬n §éng ph¶i ®­îc ®Æc biÖt coi träng. ChÝnh s¸ch tÝn dông cña nhno&ptnt S¬n §éng ph¶i ®¹t ®­îc ba môc tiªu : - T¨ng tr­ëng më réng khèi l­îng tÝn dông, t¨ng lîi nhuËn cña Ng©n hµng. - §¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng, phßng tr¸nh vµ h¹n chÕ thÊp nhÊt rñi ro. - Sù lµnh m¹nh, hiÖu qu¶ cña c¸c kho¶n tÝn dông. BÊt cø mét nhtm nµo muèn ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu kinh doanh th× ph¶i ho¹ch ®Þnh mét chÝnh s¸ch tÝn dông phï hîp víi thùc tiÔn nguån lùc cña b¶n th©n Ng©n hµng còng nh­ sù phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn cña khu vùc mµ Ng©n hµng ®ang ho¹t ®éng. ChÝnh s¸ch tÝn dông cña Ng©n hµng mang tÝnh chÊt thêi kú. Dùa trªn viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông phï hîp trong tõng giai ®o¹n, Ng©n hµng m×nh cã thÓ quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng më réng hay thu hÑp tÝn dông ®­îc thùc hiÖn trªn mét sè vÊn ®Ò sau: - Ph©n tÝch sù t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông vµ ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh kinh tÕ, c«ng t¸c nµy nh»m tr¸nh cho nhno&ptnt S¬n §éng c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ®Õn ®Æc biÖt lµ c¸c rñi ro do thay ®æi chÝnh s¸ch. - Nghiªn cøu, ph©n tÝch nhu cÇu thÞ tr­êng ®Ó cã c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®èi víi s¶n phÈm cña c¸c ngµnh sxkd trong thêi ®iÓm hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai. Tõ ®ã míi n¾m b¾t ®­îc kh¶ n¨ng më réng hay thu hÑp cña ngµnh ®Ó ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh më réng hay thu hÑp tÝn dông ®èi víi ngµnh ®ã nh»m tr¸nh rñi ro do biÕn ®éng cña m«i tr­êng kinh doanh, h¹n chÕ vµ ng¨n ngõa nqh, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh Ng©n hµng m×nh. - CÇn x©y dùng nh÷ng chÝnh s¸ch tÝn dông cô thÓ theo khu vùc lÜnh vùc ho¹t ®éng nh­ chÝnh s¸ch tÝn dông ®èi víi vïng kinh tÕ träng ®iÓm. TÊt c¶ nh÷ng viÖc lµm trªn nh»m t¹o ra mét hµnh lang an toµn, ®ång thêi lµ mét "kim chØ nam" quan träng ®Ó c¸c c¸n bé tÝn dông thùc thi c¸c ho¹t ®éng cña m×nh trong tõng thêi kú ho¹t ®éng. VÒ x©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng. ChÝnh s¸ch kh¸ch hµng thùc chÊt lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña chÝnh s¸ch tÝn dông. §Ó thµnh c«ng trong ho¹t ®éng tÝn dông, nhno&ptnt S¬n §éng kh«ng thÓ kh«ng coi träng viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng ®Ó tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu vµ cã chÝnh s¸ch phôc vô víi tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng. Thµnh c«ng vµ hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng, còng chÝnh lµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. Nhno&ptnt S¬n §éng lµ mét ®¬n vÞ chñ lùc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®Çu t­ ph¸t triÓn. Kh¸ch hµng chñ yÕu cña Ng©n hµng lµ c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n. Thùc hiÖn ph­¬ng ch©m “Kinh doanh ®a n¨ng tæng hîp” môc tiªu chÝnh s¸ch kh¸ch hµng cña Nhno&ptnt S¬n §éng lµ tiÕp tôc cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, tõng b­íc cung øng nhiÒu nhÊt s¶n phÈm vµ dÞch vô mµ kh¸ch hµng yªu cÇu th«ng qua viÖc tiÕp thÞ, t×m hiÓu, ®iÒu tra thÞ hiÕu vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng vµ phong c¸ch phôc vô, rót ng¾n thêi gian giao dÞch, gi¶i quyÕt nhanh, gän vµ chÝnh x¸c. Thùc hiÖn viÖc ph©n lo¹i kh¸ch hµng theo c¸c chØ tiªu cô thÓ vÒ ®é tÝn nhiÖm, n¨ng lùc tµi chÝnh, kh¶ n¨ng vay tr¶…. ®Ó tõ ®ã cã chÝnh s¸ch phôc vô riªng, trong ®ã cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng nh­ vÒ l·i suÊt, phÝ dÞch vô.... ®Æc biÖt chó träng tíi nh÷ng kh¸ch hµng lín, kh¸ch hµng tiÒm n¨ng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc sxkd… 3.2.2. §a d¹ng ho¸ h×nh thøc cho vay. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu cña c¸c chñ thÓ vÒ s¶n phÈm dÞch vô Ng©n hµng ngµy cµng t¨ng. Trong ho¹t ®éng tÝn dông viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c ph­¬ng thøc cho vay lµ rÊt cÇn thiÕt v× mçi lo¹i cã nh÷ng ®Æc tr­ng riªng phï hîp víi môc ®Ých sö dông vèn cña tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng kh¸c nhau. HiÖn nay nhno&ptnt S¬n §éng ®ang ¸p dông hai ph­¬ng thøc cho vay phæ biÕn lµ cho vay tõng lÇn vµ cho vay tr¶ gãp, míi ®©y thùc hiÖn thªm ph­¬ng thøc cho vay h¹n møc nh­ng ch­a phæ biÕn réng r·i. §èi t­îng vay vèn lµ hé gia ®×nh, c¸ nh©n, mét sè doanh nghiÖp nhá víi môc ®Ých sxkd, tiªu dïng nªn ®a d¹ng ho¸ ph­¬ng thøc cho vay sÏ phï hîp víi nhu cÇu sö dông vèn cña kh¸ch hµng tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông Ng©n hµng. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc cho vay gióp Ng©n hµng më réng d­ nî lµnh m¹nh, t¨ng lîi nhuËn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kho¶n tÝn dông ®· cÊp. 3.2.3. N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh. N©ng cao hiÖu qu¶ kh©u thÈm ®Þnh cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi hiÖu qu¶ vèn vay sau nµy, v× qua thÈm ®Þnh gióp cho Ng©n hµng cã thÓ chñ ®éng trong viÖc tham gia t­ vÊn, nhËn ®Þnh t×nh h×nh thùc tÕ kh¸ch hµng vµ tõ chèi ngay víi nh÷ng ph­¬ng ¸n, dù ¸n kh«ng kh¶ thi, gióp gi¶m thiÓu rñi ro cho Ng©n hµng. HiÖn nay kh¸ch hµng chñ yÕu cña nhno&ptnt S¬n §éng lµ hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n nªn nhu cÇu vay vèn cña hä th­êng lµ phôc vô c¸c ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hay phôc vô nhu cÇu tiªu dïng. Do c¸c ph­¬ng ¸n, dù ¸n cña c¸c hé gia ®×nh ®­a ra lµ t­¬ng tù nhau nªn trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh c¸n bé tÝn dông ch­a thùc sù ®i s©u, ®i s¸t, thu thËp th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n. V× vËy c¸c kho¶n tÝn dông ®­îc cÊp ch­a thùc sù mang l¹i hiÖu qu¶ nh­ dù tÝnh. Do vËy ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy nhno&ptnt S¬n §éng cÇn lµm tèt c¸c biÖn ph¸p sau: - N©ng cao chÊt l­îng th«ng tin: ®Ó c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®­îc tèt ®ßi hái ph¶i cã th«ng tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vÒ ng­êi vay, vÒ ph­¬ng ¸n dù ¸n, vÒ thÞ tr­êng, vÒ m«i tr­êng kinh tÕ chÝnh trÞ, vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña n¬i thùc hiÖn dù ¸n ph­¬ng ¸n… - Tham gia t­ vÊn cho kh¸ch hµng: víi ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n trong viÖc tiÕp xóc, thu thËp th«ng tin vµ kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp, th«ng qua c«ng t¸c thÈm ®Þnh c¸n bé tÝn dông ph¸t hiÖn nh÷ng kh¶ n¨ng cã thÓ dÉn ®Õn rñi ro cho ph­¬ng ¸n sxkd cña kh¸ch hµng. TÝnh kh¶ thi cña dù ¸n kh«ng chØ quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh b¹i cña kh¸ch hµng mµ cßn quyÕt ®Þnh tíi kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn vay cho Ng©n hµng. V× vËy th«ng qua nh÷ng ý kiÕn ®¸nh gi¸, t­ vÊn cña c¸n bé tÝn dông kh¸ch hµng cã thÓ ®­a ra ®­îc ph­¬ng ¸n kh¶ thi, tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro tiÒm Èn. 3.2.4. Thùc hiÖn nghiªm chØnh nguyªn t¾c b¶o ®¶m tiÒn vay. Tµi s¶n b¶o ®¶m nî vay lµ mét biÖn ph¸p quan träng trong qu¸ tr×nh cho vay cña Ng©n hµng. Nã t¹o c¬ së ph¸p lý gióp cho Ng©n hµng cã kh¶ n¨ng thu håi nî vay mét khi kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî, gióp gi¶m tèi ®a sù thiÖt h¹i khi cã rñi ro x¶y ra. Môc ®Ých cña tÝn dông tr­íc tiªn ph¶i lµ gióp kh¸ch hµng cã vèn ®Ó duy tr× hoÆc më réng sxkd, mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cho kh¸ch hµng, cho x· héi nh­ng ph¶i ®¶m b¶o cho vay thu ®­îc nî c¶ gèc vµ l·i vay chÝnh lµ ®¶m b¶o an toµn vµ hiÖu qu¶ cho chÝnh b¶n th©n Ng©n hµng. Khi ph¶i mang tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp ra ph¸t m¹i cã nghÜa lµ s¶n xuÊt kh¸ch hµng thua lç, vèn ®· mÊt vµ quan hÖ gi÷a Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ®· chÊm døt. MÆt kh¸c, kh«ng ph¶i tµi s¶n thÕ chÊp nµo còng cã thÓ b¸n ra mét c¸ch dÔ dµng ®Ó Ng©n hµng thu nî kÞp thêi, ®Æc biÖt ®ã lµ tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp cña kh¸ch hµng. Trªn thùc tÕ hiÖn nay, viÖc ph¸t m¹i tµi s¶n lµ rÊt khã thùc hiÖn. HiÖn nay, theo NghÞ ®Þnh vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay sè 178/1999/N§-CP ngµy 29/12/1999 cña ChÝnh phñ, cã ®­a ra nhiÒu h×nh thøc b¶o ®¶m kh¸c nhau nh­: cÇm cè, thÕ chÊp tµi s¶n cña kh¸ch hµng vay vèn, b¶o l·nh b»ng tµi s¶n cña bªn thø ba, b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay, cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n, b¶o l·nh b»ng tÝn chÊp cña tæ chøc ®oµn thÓ chÝnh trÞ x· héi cho c¸ nh©n vay vèn. ViÖc thu nî b»ng tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p tèt nhÊt nh­ng nã còng gióp Ng©n hµng phÇn nµo gi¶i quyÕt nh÷ng thiÖt h¹i khi cã rñi ro x¶y ra. V× vËy, t«i thiÕt nghÜ: - Tµi s¶n b¶o ®¶m lµ biÖn ph¸p cuèi cïng vµ c¬ së ph¸p lý cña Ng©n hµng trong viÖc thu håi kho¶n nî vay khi gÆp rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng, do ®ã Ng©n hµng cÇn thùc hiÖn nghiªm tóc vÒ thñ tôc thÕ chÊp trong qu¸ tr×nh cho vay. Gi¶i ph¸p nµy g¾n liÒn víi viÖc n©ng cao n¨ng lùc c«ng t¸c vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña ng­êi c¸n bé tÝn dông. ViÖc n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé tÝn dông trong viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n, ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp... còng lµ mét biÖn ph¸p h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông Ng©n hµng. - HiÖu qu¶ cña ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc dù ¸n ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng vay tr¶ ®­îc nî cña kh¸ch hµng míi lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó Ng©n hµng quyÕt ®Þnh cho vay vèn, v× vËy kh«ng ph¶i kh¸ch hµng nµo còng ®ßi hái ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp th× Ng©n hµng míi cho vay, v× vËy cÇn ph¶i “Tr«ng mÆt mµ b¾t h×nh dong”. TÊt nhiªn viÖc “tr«ng mÆt” ph¶i bao gåm viÖc xem xÐt thÈm ®Þnh kü l­ìng cña Ng©n hµng ®èi víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cña dù ¸n, kh¶ n¨ng qu¶n lý, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, mèi quan hÖ tÝn nhiÖm trong vay tr¶ nî.. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã sÏ cho Ng©n hµng nh×n thÊy bao qu¸t vµ x©y dùng ®­îc mét ch©n dung kh¸ch hµng hoµn chØnh ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n víi møc ®é rñi ro thÊp nhÊt. V× vËy, vÊn ®Ò chÝnh trong viÖc Ng©n hµng quyÕt ®Þnh cho vay ®èi víi mét kh¸ch hµng kh«ng ph¶i ë chç kh¸ch hµng cã tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp hay kh«ng mµ kh¸ch hµng ®ã lµ ai vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn nh­ thÕ nµo? 3.2.5. ThiÕt lËp quü dù phßng rñi ro theo quy ®Þnh. Rñi ro trong ho¹t ®éng Ng©n hµng bao gåm nhiÒu lÜnh vùc: rñi ro vÒ tû gi¸, rñi ro trong thanh to¸n, rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông... trong ®ã rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông ®­îc quan t©m ®Æc biÖt. Qu¸ tr×nh ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®ßi hái nhu cÇu vèn lín, thêi h¹n dµi nªn rñi ro dÔ x¶y ra. ThiÕt lËp quü dù phßng bï ®¾p rñi ro cña nhno&ptnt rÊt cÇn thiÕt. * §Ó thiÕt lËp quü dù phßng rñi ro mét c¸ch thÝch hîp vµ cã hiÖu qu¶, ng­êi ta th­êng ph©n lo¹i c¸c kho¶n vay theo 4 nhãm: - Nhãm 1: C¸c kho¶n vay b×nh th­êng, ch­a ®Õn kú h¹n tr¶ nî vµ ch­a cã dÊu hiÖu cña nqh. Nhãm nµy kh«ng cÇn ph¶i trÝch dù phßng rñi ro. - Nhãm 2: C¸c kho¶n vay cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n d­íi 180 ngµy hoÆc kh«ng cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tr¶ nî d­íi 90 ngµy, nh÷ng kho¶n chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n; sè tiÒn tr¶ thay cho ng­êi ®­îc b¶o l·nh ®· qu¸ h¹n thanh to¸n d­íi 30 ngµy, nh÷ng kho¶n cho thuª tµi chÝnh ch­a tr¶ ®­îc tiÒn thuª trong thêi gian 180 ngµy. - Nhãm 3: c¸c kho¶n vay cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ trªn 180 ngµy d­íi ®Õn d­íi 360 ngµy hoÆc kh«ng cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ trªn 90 ngµy ®Õn d­íi 180 ngµy, nh÷ng kho¶n chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n; sè tiÒn tr¶ thay cho ng­êi ®­îc b¶o l·nh ®· qu¸ h¹n thanh to¸n tõ 30 ngµy ®Õn d­íi 90 ngµy. - Nhãm 4: c¸c kho¶n vay cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ 360 ngµy trë lªn hoÆc kh«ng cã b¶o ®¶m qu¸ h¹n tõ 180 ngµy trë lªn, nh÷ng kho¶n chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n; sè tiÒn tr¶ thay cho ng­êi ®­îc b¶o l·nh ®· qu¸ h¹n thanh to¸n tõ 90 ngµy trë lªn. C¨n cø vµo ph©n lo¹i c¸c kho¶n vay nh­ trªn, Ng©n hµng cã thÓ trÝch lËp quü bï ®¾p rñi ro cho c¸c kho¶n nqh ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh. HiÖn nay, hµng quý nhno&ptnt S¬n §éng trÝch lËp quü dù phßng rñi ro ®óng theo quyÕt ®Þnh sè 488/Q§- NHNN5 ngµy 27/11/2000 ban hµnh quy ®Þnh vÒ viÖc ph©n lo¹i tµi s¶n “cã”, trÝch lËp vµ sö dông dù phßng ®Ó xö lý rñi ro trong ho¹t ®éng Ng©n hµng cña tctd. Vµ QuyÕt ®Þnh sè 88/H§QT-03 ngµy 25/4/2001 vÒ viÖc ban hµnh quy ®Þnh ph©n lo¹i tµi s¶n cã, trÝch lËp vµ dù phßng ®Ó xö lý rñi ro trong ho¹t ®éng nhno&ptnt ViÖt Nam. Cô thÓ trÝch lËp nh­ sau: - Nhãm 1: TrÝch 0% - Nhãm 2: TrÝch 20% - Nhãm 3: TrÝch 50% - Nhãm 4: TrÝch 100% 3.2.6. T¨ng c­êng c«ng t¸c thu håi nî vµ chñ ®éng gi¶i quyÕt nî cã vÇn ®Ò. C«ng t¸c thu håi nî cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi chÊt l­îng kho¶n tÝn dông, nã ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña viÖc qu¶n lý mãn vay tèt hay xÊu. Do vËy, khi cÊp tÝn dông c¸c Ng©n hµng ®Òu mong muèn kh¸ch hµng hoµn tr¶ nî vay ®óng h¹n ®· ghi trªn hîp ®ång tÝn dông. Nh­ng trªn thùc tÕ cã nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan ®· lµm ph¸t sinh kho¶n nî cã vÊn ®Ò. Do vËy trong c«ng t¸c thu håi nî cÇn chó ý tíi nh÷ng dÊu hiÖu vÒ mãn vay cã vÊn ®Ò vµ cã gi¶i ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi. Mãn vay cã vÊn ®Ò ë ®©y ®­îc hiÓu lµ nh÷ng mãn vay ®Õn h¹n nh­ng kh¸ch hµng ch­a cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî vay ,hoÆc nh÷ng mãn vay ch­a ®Õn h¹n nh­ng chñ thÓ vay cã nguy c¬ kh«ng tr¶ ®­îc nî vay Ng©n hµng do gÆp rñi ro trong qu¸ tr×nh sxkd…xö lý c¸c mãn vay cã vÊn ®Ò chÝnh lµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó thu håi nî. - C¸n bé tÝn dông cÇn n¾m b¾t x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng dÊu hiÖu ban ®Çu chØ ra sù khã kh¨n vÒ mÆt tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. Nh÷ng dÊu hiÖu nµy lµ c¬ së ®Ó Ng©n hµng t×m biÖn ph¸p ®iÒu chØnh vµ ng¨n ngõa kÞp thêi, tr¸nh dÉn ®Õn kho¶n nî qu¸ h¹n cã thÓ g©y rñi ro cho nhµ Ng©n hµng: + C¸c doanh nghiÖp chËm trÔ trong viÖc nép b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. + Doanh nghiÖp, hé gia ®×nh, c¸ nh©n cã nh÷ng biÓu hiÖn trèn tr¸nh hoÆc tho¸i th¸c khi Ng©n hµng tíi kiÓm tra. + Sè d­ tiÒn göi bÞ gi¶m sót, xuÊt hiÖn viÖc rót qu¸ sè d­ hoÆc sÐc thanh to¸n bÞ tr¶ l¹i. + Cã sù gia t¨ng c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ ch­a thanh to¸n. + Hoµn tr¶ nî vay Ng©n hµng chËm hoÆc qu¸ kú h¹n ch­a thanh to¸n hoÆc thanh to¸n kh«ng ®Çy ®ñ nh­ cam kÕt. + Cã sù thay ®æi vÒ Ban l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp nh­ tõ chøc, bá trèn, c¸c khã kh¨n vÒ tæ chøc lao ®éng nh­ ®×nh c«ng, b·i c«ng... + C¸c th¶m ho¹ x¶y ra nh­ b·o lò, ho¶ ho¹n, tham «... - Khi ph¸t hiÖn ra c¸c kho¶n cho vay cã dÊu hiÖu bÞ ®e do¹ kh«ng ®­îc hoµn tr¶, ®èi víi Ng©n hµng c¸ch tèt nhÊt lµ t×m biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña Ng©n hµng. Ng©n hµng cã thÓ ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p sau ®©y: + Ng©n hµng cã thÓ “kªu gäi” cã nghÜa lµ chÊp nhËn cho ng­êi b¶o l·nh cho kh¸ch hµng nh­ ng­êi cung øng hay tiªu thô s¶n phÈm hoÆc mét vµi ng­êi cho vay dµi h¹n. + C¸c c¸n bé Ng©n hµng cã thÓ t­ vÊn cho kh¸ch hµng trong viÖc t×m ra chiÕn l­îc kinh doanh míi. ViÖc lµm nµy kh«ng chØ gióp cho kh¸ch hµng cã thÓ tho¸t ra khái cuéc khñng ho¶ng mµ cßn th¾t chÆt sù th©n thiÕt trong quan hÖ Ng©n hµng - kh¸ch hµng. §©y lµ mét nguyªn t¾c quan träng trong hÖ thèng nguyªn t¾c qu¶n lý tiÒn vay. + Gia h¹n c¸c kho¶n cho vay ®èi víi c¸c kh¸ch hµng cã ph­¬ng ¸n phôc håi s¶n xuÊt cã tÝnh kh¶ thi cao. Gi¶i ph¸p nµy thùc sù cã hiÖu qu¶ khi mµ c¶ Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cïng nç lùc vùc c¸c mãn nî ®ang trë nªn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n tõ ®ã di¶m thiÓu rñi ro cho Ng©n hµng. Trong thùc tÕ thêi gian qua, nh÷ng biÖn ph¸p trªn ®©y ®· vµ ®ang ®­îc nhno&ptnt S¬n §éng ¸p dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Nh÷ng biÖn ph¸p nµy cã thÓ g©y thªm chi phÝ cho Ng©n hµng nh­ng thiÕt nghÜ nÕu so chi phÝ nµy víi c¸c kho¶n tÝn dông kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n th× nã còng chØ lµ “muèi bá bÓ” mµ th«i. §èi víi c«ng t¸c thu håi nî vµ xö lý c¸c kho¶n NQH: - C¸n bé tÝn dông cÇn ®èc thóc c¸c chñ thÓ vay vèn khi kho¶n nî gÇn ®Õn h¹n, sö dông c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô ®Ó thu håi c¶ vèn gèc vµ l·i vay: + Ng©n hµng gióp kh¸ch hµng thu håi c¸c kho¶n c«ng nî tõ c¸c kh¸ch hµng kh¸c cã quan hÖ víi Ng©n hµng ®Ó t¹o thªm nguån tr¶ nî cho kh¸ch hµng. + Ng©n hµng h­íng dÉn ng­êi vay trªn nhiÒu khÝa c¹nh nh»m t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng t¹o vµ thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn, Ng©n hµng cã thÓ gia h¹n, ®iÒu chØnh hîp ®ång tÝn dông ®Ó gi¶m quy m« hoµn tr¶ tr­íc m¾t, cã thÓ t×m ra gi¶i ph¸p cho vay tiÕp vèn ®Ó t¨ng søc m¹nh vÒ tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, kh«i phôc l¹i s¶n xuÊt kinh doanh. + Ng©n hµng ®Ò nghÞ ng­êi vay qu¶n lý chÆt chÏ ng©n quü, khuyªn b¸n bít tµi s¶n cã gi¸ trÞ, gi¶m l­îng hµng tån kho, thanh lý bít tµi s¶n kh«ng sö dông ... + NÕu do thiªn tai, tai n¹n, trém c¾p... ng­êi vay kh«ng thÓ tr¶ ®­îc nî còng nh­ tr¶ ®­îc mét phÇn cho Ng©n hµng th× Ng©n hµng cã thÓ xem xÐt gia h¹n hoÆc ®iÒu chØnh hîp ®ång cho vay t­¬ng øng víi c¸c kú h¹n cã thÓ thu ®­îc lîi nhuËn cña kh¸ch hµng... - §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî khi ®Õn h¹n thi cã biÖn ph¸p sö lý ngay: nÕu thÊy ph­¬ng ¸n cã hiÖu qu¶ th× cã thÓ gia h¹n nî, nÕu thÊy kh¶ n¨ng tr¶ nî trong t­¬ng lai còng kh«ng kh¶ thi th× chuyÓn nqh vµ sau khi chuyÓn nqh mµ kh¸ch hµng vÉn kh«ng hoµn tr¶ nî vay, Ng©n hµng t×m biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó sö lý tµi s¶n ®¶m b¶o hoÆc nguån thu thø hai lµ tõ ng­êi b¶o l·nh: + NÕu lµ c¸c kho¶n cho vay cã thÕ chÊp hoÆc ®¶m b¶o, Ng©n hµng cïng chuyªn gia t­ vÊn ph¸p luËt, nh©n viªn thanh lý thùc hiÖn b¸n ®Êu gi¸ c¸c tµi s¶n ®ã theo ph¸p luËt hiÖn hµnh. + NÕu lµ c¸c kho¶n cho vay kh«ng cã thÕ chÊp, b¶o ®¶m th× Ng©n hµng ph¶i chê sù ph¸n quyÕt cña Toµ ¸n kinh tÕ míi cã biÖn ph¸p thu håi vèn nh­ b¸n tµi s¶n cña ng­êi vay. NÕu ng­êi vay kh«ng cã tµi s¶n th× kÕt qu¶ ®ßi nî v« hiÖu ho¸ vµ ng­êi vay ph¶i thô ¸n d©n sù. ThËt ra biÖn ph¸p thanh lý lµ kh«ng nh©n ®¹o ®èi víi ng­êi vay hay ng­êi b¶o l·nh nh­ng Ng©n hµng v× sù tån t¹i cña m×nh vÉn ph¶i tiÕn hµnh coi nã nh­ cøu c¸nh cho sù tån t¹i cña m×nh. 3.2.7. Tõng b­íc chÈn ho¸ c¸n bé, ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o, cã chÝnh s¸ch ®·i ngé ®èi víi c¸n bé tÝn dông. Vai trß con ng­êi trong c«ng cuéc ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ ngµnh Ng©n hµng nãi riªng lµ kh«ng thÓ phñ nhËn. Thùc tÕ ®· cho thÊy r»ng, nÕu mét Ng©n hµng cã ®éi ngò c¸n bé nhanh nh¹y, s¸ng t¹o trong c«ng viÖc, cã tr¸ch nhiÖm tinh thÇn tËp thÓ, v× lîi Ých cña Ng©n hµng th× Ng©n hµng ®ã ch¾c ch¾n cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn tr­íc nh÷ng sãng giã cña kinh tÕ thÞ tr­êng kh¾c nghiÖt. §èi víi nhno&ptnt S¬n §éng, tuy nh÷ng n¨m qua ®· bæ sung nhiÒu c¸n bé trÎ song so víi nhu cÇu ho¹t ®éng cña Ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× kh¶ n¨ng tiÕp thÞ còng nh­ phong c¸ch giao dÞch cßn béc lé nhiÒu ®iÓm ch­a ®¸p øng yªu cÇu. §«i khi c¸c c¸n bé Ng©n hµng ch­a ý thøc ®­îc quyÒn lîi s¸t s­ên cña hä ®èi víi sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng Ng©n hµng nãi chung vµ Nhno&ptnt S¬n §éng nãi riªng. Tr­íc nh÷ng vÊn ®Ò nµy t«i xin ®­a ra mét sè nh÷ng kiÕn nghÞ mong r»ng cã thÓ n©ng cao h¬n n÷a tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi c¸n bé Ng©n hµng. Thø nhÊt, ®èi víi c¸n bé tÝn dông cÇn ph¶i giao nhiÖm vô cô thÓ, kh«ng giao mét c¸ch chung chung, g¾n tr¸ch nhiÖm víi lîi Ých cña hä khi hoµn thµnh c«ng viÖc. Nh­ng nh×n chung ®Ó cã ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt th× mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng lµ møc ®é cô thÓ bao nhiªu th× cµng dÔ thùc hiÖn vµ viÖc ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña c¸n bé tÝn dông cµng chÝnh x¸c bÊy nhiªu. Thø hai, nh×n mét c¸ch toµn diÖn ta thÊy ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng t¹o ra nguån thu nhËp chñ yÕu cho Ng©n hµng cho nªn rñi ro tÝn dông sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng. V× vËy, c«ng viÖc cña mét c¸n bé tÝn dông ®ßi hái hä kh«ng chØ cã kiÕn thøc chuyªn s©u vÒ kinh doanh ho¹t ®éng trong lÜnh vùc mµ hä ®Çu t­ vèn vµo, kh«ng chØ cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch mµ cßn ph¶i cã nh÷ng kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n ®Ó ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c. §ßi hái th× cao, tr¸ch nhiÖm th× nÆng nÒ nh­ng quyÒn lîi cña hä nh­ thÕ nµo th× Ýt ®­îc quan t©m tíi. ChÝnh ®iÒu nµy ®· t¹o ra mét ý nghÜ trèn tr¸nh nhiÖm vô. ChÝnh v× vËy, Ng©n hµng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch khen th­ëng, chÕ ®é ®·i ngé ®óng møc ®èi víi c¸n bé tÝn dông hoµn thµnh tèt tr¸ch nhiÖm cña hä, gióp Ng©n hµng b¶o toµn vèn cho vay ®ång thêi cã chÕ ®é kû luËt nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng ng­êi kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô cña m×nh, g©y thiÖt h¹i cho Ng©n hµng. Nhno&ptnt S¬n §éng cÇn chñ tr­¬ng x©y dùng nguån lùc con ng­êi v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, giái vÒ chuyªn m«n, nh¹y bÐn trong kinh doanh… Tõ Trung ­¬ng ®Õn c¸c ®Þa ph­¬ng thùc thi chiÕn l­îc “chiªu hiÒn”, thu hót nh©n tµi, th­êng xuyªn ®µo t¹o båi d­ìng c¸n bé ®Ó ®¸p øng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt yªu cÇu ph¸t triÓn tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi. 3.2.8. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé. T¨ng c­êng, n©ng cao hiÖu qu¶ cña kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ kiÓm so¸t ®Þnh kú, ®ét xuÊt theo ph­¬ng ch©m ng¨n chÆn sím, phßng ngõa, ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh cho vay h¹n chÕ tèi ®a rñi ro tÝn dông. Th«ng qua kiÓm tra kiÓm so¸t sÏ gióp Ng©n hµng n¾m b¾t ®­îc thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. Trªn c¬ së ®ã cã biÖn ph¸p ®Ó cñng cè vµ n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña Ng©n hµng mµ chñ yÕu lµ ho¹t ®éng tÝn dông. - ViÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t ph¶i ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn, cã kÕ ho¹ch theo nh÷ng néi dung nhÊt ®Þnh. Trªn c¬ së kÕt qu¶ kiÓm tra ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt, tån t¹i cÇn ®­îc th«ng b¸o kÞp thêi ®Ó cã h­íng gi¶i quyÕt thÝch hîp. - KiÓm tra chÊt l­îng tÝn dông th«ng qua viÖc kiÓm tra quy tr×nh cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng. Thùc hiÖn quy tr×nh tÝn dông ®óng quy ®Þnh sÏ gióp gi¶m thiÓu rñi ro cho Ng©n hµng trong qu¸ tr×nh cung øng vèn cho kh¸ch hµng. - Th­êng xuyªn tæ chøc kiÓm tra kh¸ch hµng vÒ môc ®Ých vay vèn vµ hiÖu qu¶ cña ph­¬ng ¸n thùc hiÖn. 3.2.9. §Èy m¹nh c«ng t¸c huy ®éng vèn víi c¬ cÇu hîp lý nh»m n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. nhno&ptnt S¬n §éng phôc vô chñ yÕu trong qu¸ tr×nh cnh-h®h n«ng nghiÖp n«ng th«n nªn lu«n coi t¹o vèn lµ kh©u më ®­êng, t¹o mét mÆt b»ng vèn v÷ng ch¾c ngµy cµng t¨ng tr­ëng, viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc, c¸c biÖn ph¸p, c¸c kªnh huy ®éng vèn tõ mäi nguån trong ®Þa ph­¬ng. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, môc ®Ých kinh doanh cña nhno&ptnt S¬n §éng còng nh­ c¸c nhtm kh¸c vÉn lµ lîi nhuËn. Ngoµi nh÷ng ®èi t­îng do NHNN chØ ®Þnh, nhno&ptnt S¬n §éng cho vay th× víi chøc n¨ng kinh doanh ®a n¨ng tæng hîp hiÖn nay vÉn kh¼ng ®Þnh ®èi t­îng chñ yÕu cña nhno&ptnt S¬n §éng lµ kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng sinh lêi. HÖ thèng qu¶n lý tµi chÝnh trong Ng©n hµng cho phÐp chóng ta biÕt kh¶ n¨ng sinh lêi cña tõng kh¸ch hµng vµ tiÕp tôc khai th¸c thÞ tr­êng vèn ngÇm theo tõng tiªu thøc cña nã. ThÞ tr­êng vèn ngÇm ®­îc hiÓu lµ thÞ tr­êng vèn ho¹t ®éng bªn ngoµi c¬ chÕ qu¶n lý cña Nhµ n­íc, ch­a theo ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc bao gåm: mét phÇn vèn cßn tån ®äng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, nguån vèn trong d©n c­, nguån tiÒn tõ n­íc ngoµi göi vÒ thuéc lo¹i nhµn rçi dù tr÷ kh«ng tham gia thÞ tr­êng tÝn dông ... Më réng c¸c ho¹t ®éng kinh doanh dùa trªn ®Æc thï cña nhno&ptnt S¬n §éng nh­ huy ®éng tiÕt kiÖm ®Çu t­ cho c¸c ch­¬ng tr×nh träng ®iÓm cã tÝnh quyÕt ®Þnh lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®Þa ph­¬ng. Bªn c¹nh ®ã, nhno&ptnt S¬n §éng cÇn khai th¸c triÖt ®Ó vµ lµm tèt chøc n¨ng Ng©n hµng ®¹i lý, Ng©n hµng phôc vô ®Ó tiÕp nhËn ngµy cµng nhiÒu nguån vèn trung vµ dµi h¹n tõ c¸c quü, c¸c tæ chøc quèc tÕ, cho ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn. ViÖc huy ®éng nguån vèn dµi h¹n gióp Ng©n hµng cã thÓ lùa chän vµ quyÕt ®Þnh cho vay nh÷ng dù ¸n cã hiÖu qu¶ cã thêi gian thu håi vèn dµi, tr¸nh t×nh tr¹ng do nguån vèn ng¾n, Ng©n hµng ph¶i rót ng¾n thêi h¹n cho vay kh«ng phï hîp víi thêi gian hoµn vèn cña dù ¸n dÉn ®Õn ph¶i gia h¹n nî hoÆc nqh ... Tãm l¹i, chÊt l­îng tÝn dông lu«n lµ vÊn ®Ò ®­îc c¸c Ng©n hµng quan t©m vµ t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, ®Æc biÖt lµ víi c¸c Ng©n hµng quèc doanh trong nÒn kinh tÕ më cöa hiÖn nay. 3.3. KiÕn nghÞ 3.3.1. KiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc. 3.3.1.1. ChÝnh phñ cÇn cã ®Þnh h­íng quy ho¹ch ph¸t triÓn ®èi víi tõng vïng kinh tÕ, tõng ngµnh, ®Þa ph­¬ng ®Ó h­íng s¶n xuÊt phï hîp víi nhu cÇu tr¸nh t×nh tr¹ng ®Çu t­ trµn lan kh«ng hiÖu qu¶ cung lín h¬n cÇu nh­ c¸c dù ¸n trång c©y ¨n qu¶ (c©y v¶i) nh­ hiÖn nay. 3.3.1.2. ChÝnh phñ, c¸c Bé ngµnh cÇn cã chÝnh s¸ch xö lý c¸c kho¶n nqh, nk® cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c hé gia ®×nh… do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ thay ®æi c¬ chÕ chÝnh s¸ch, thiªn tai, b·o lôt... cÇn t¹o nguån cho c¸c Ng©n hµng ®Ó xö lý bï ®¾p, xo¸ c¸c kho¶n nî khoanh. Bªn c¹nh ®ã, cÇn cã h­íng xö lý l¹i c¬ cÊu nî cña c¸c nhtm, bao gåm viÖc chuyÓn c¸c kho¶n vay kÐm hiÖu qu¶ sang vèn Ng©n s¸ch cÊp thµnh lËp c«ng ty mua b¸n nî ®Ó xö lý c¸c kho¶n nî, khai th¸c vµ qu¶n lý tµi s¶n thÕ chÊp tån ®äng. 3.3.1.3. Sím ban hµnh luËt së h÷u tµi s¶n. HiÖn nay luËt së h÷u tµi s¶n cßn nhiÒu bÊt cËp nªn cã nhiÒu khe hë cho c¸c chñ doanh nghiÖp còng nh­ c¸c c¸ nh©n gian dèi trong vÊn ®Ò së h÷u tµi s¶n, g©y khã kh¨n cho Ng©n hµng khi x¸c ®Þnh chñ së h÷u còng nh­ khi gi¶i quyÕt c¸c kho¶n nî th«ng qua thanh lý tµi s¶n ®¶m b¶o. V× vËy, sím ban hµnh luËt së h÷u tµi s¶n sÏ gióp c¸c Ng©n hµng dÔ dµng trong viÖc x¸c ®Þnh chñ së h÷u vµ kh«ng gÆp khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thanh lý tµi s¶n. 3.3.2. KiÕn nghÞ ®èi víi nhnn. 3.3.2.1. nhnn nªn cã chÝnh s¸ch t¹o nguån vèn l©u dµi cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh. L·i suÊt Ng©n hµng cÇn sím ®­îc x· héi ho¸, thÞ tr­êng ho¸, tÝnh to¸n trªn c¬ së c¸c yÕu tè liªn quan nh­ tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n, tû lÖ l¹m ph¸t vµ quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng. Nhnn cÇn cã chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh l·i suÊt, tû gi¸ hîp lý võa æn ®Þnh tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t ®ång thêi võa khuyÕn khÝch ®Ó ng­êi d©n göi tiÒn tiÕt kiÖm, ng­êi s¶n xuÊt yªn t©m ®Çu t­. Thùc hiÖn viÖc x¸c ®Þnh vµ c«ng bè l·i suÊt c¬ b¶n theo nh­ luËt Ng©n hµng kh«ng nªn sö dông l·i suÊt trÇn nh­ hiÖn nay. 3.3.2.2. nhnn cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra kiÓm so¸t ®èi víi c¸c nhtm vµ c¸c doanh nghiÖp ph¸t hiÖn ®Ó chÊn chØnh nh÷ng sai sãt, vi ph¹m trong viÖc thÈm ®Þnh vµ quyÕt ®Þnh cho vay cña c¸c Ng©n hµng. HiÖn nay, do c¹nh tranh gay g¾t nªn c¸c Ng©n hµng ®· bá qua c¸c ®iÒu kiÖn thñ tôc vay vèn theo quy ®Þnh bu«ng láng trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh, xÐt duyÖt cho vay dÉn ®Õn nhiÒu kho¶n vay cã chÊt l­îng thÊp. §ång thêi, cÇn xö lý nghiªm kh¾c c¸c vi ph¹m cña c¸c Ng©n hµng cè ý ph¸ luËt ®Ó giµnh kh¸ch hµng. 3.3.2.3.§iÒu chØnh l·i suÊt. §iÒu chØnh møc l·i suÊt c¬ b¶n sao cho phï hîp ®Ó tõ ®ã c¸c nhtm cã thÓ ®­a ra møc l·i suÊt phï hîp víi Ng©n hµng m×nh mµ vÉn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ tèi ®a cho ng­êi sö dông vèn còng nh­ ng­êi cung øng vèn. 3.3.3. KiÕn nghÞ ®èi víi nhno&ptnt ViÖt Nam 3.3.3.1. phèi hîp chÆt chÏ víi nhnn vÒ vÊn ®Ò cung cÊp th«ng tin tÝn dông. Cung cÊp nguån th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ c¸c doanh nghiÖp; vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi; ®iÒu kiÖn tù nhiªn…sÏ gióp c¸n bé Ng©n hµng cã quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c h¬n trong viÖc cÊp tÝn dông, gi¶m thiÓu rñi ro cho Ng©n hµng. 3.3.3.2. nhno&ptnt ViÖt Nam cÇn cã quy ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch ®·i ngé ®èi víi c¸n bé tÝn dông vïng s©u, vïng xa. Th­êng c¸n bé tÝn dông ë vïng s©u, vïng xa cã ®iÒu kiÖn lµm viÖc vÊt v¶, khã kh¨n h¬n c¸n bé tÝn dông ë n¬i kh¸c nªn nhno&ptnt ViÖt Nam cÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi c¸n bé tÝn dông vÒ thu nhËp, ph­¬ng tiÖn ®i l¹i, c¸c dông cô lµm viÖc cÇn thiÕt. Tõ sù quan t©m trªn sÏ ®éng viªn tinh thÇn lµm viÖc cña c¸n bé tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. tiÒn tiÕt kiÖm, ng­êi s¶n xuÊt yªn t©m ®Çu t­. Thùc hiÖn viÖc x¸c ®Þnh vµ c«ng bè l·i suÊt c¬ b¶n theo nh­ luËt Ng©n hµng kh«ng nªn sö dông l·i suÊt trÇn nh­ hiÖn nay. Trªn ®©y lµ mét sè kiÕn nghÞ nh»m gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông cña nhno&ptnt S¬n §éng nãi riªng, n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhtm nãi chung. Do nguån kiÕn thøc h¹n hÑp nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, vËy rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña ban l·nh ®¹o Ng©n hµng còng nh­ sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« h­íng dÉn. KÕt luËn Nh÷ng n¨m qua, cïng víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c trong lÜnh vùc tµi chÝnh Ng©n hµng, ho¹t ®éng tÝn dông cña nhno&ptnt S¬n §éng lu«n tù ®æi míi vµ hoµn thiÖn, kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ vµ khã kh¨n cßn tån t¹i gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña nhno&ptnt S¬n §éng còng nh­ trong c«ng cuéc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. Qua qu¸ tr×nh 15 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh nhno&ptnt S¬n §éng kh«ng ngõng ph¸t triÓn trë thµnh mét trong nh÷ng nhtm quèc doanh hµng ®Çu t¹i ViÖt Nam. Nh÷ng kinh nghiÖm vÒ ho¹t ®éng t¹i nhno&ptnt S¬n §éng lµ mét bµi häc quý b¸u. Khã kh¨n lµ kh«ng bao giê hÕt nh­ng chóng ta tin r»ng víi bÒ dµy truyÒn thèng vµ kinh nghiÖm, kÕt hîp víi t­ duy s¸ng suèt, viÖc chØ ®¹o ®iÒu hµnh kiªn quyÕt, s¸ng t¹o nhno&ptnt S¬n §éng sÏ v­ît qua nh÷ng trë ng¹i ®Ó hoµn thµnh xuÊt s¾c mäi nhiÖm vô mµ §¶ng vµ ChÝnh phñ, nh©n d©n tin t­ëng giao phã. §èi víi em, viÖc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông t¹i nhno&ptnt S¬n §éng” trong giai ®o¹n võa qua lµ rÊt bæ Ých vµ lý thó. Nã kh«ng chØ gãp phÇn gióp em tÝch luü thªm kiÕn thøc mµ cßn bæ sung thªm kinh nghiÖm gióp Ých qu¸ tr×nh lµm viÖc thùc tÕ sau nµy. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy, mÆc dï ®· cã cè g¾ng nh­ng do h¹n chÕ vÒ hiÓu biÕt còng nh­ kinh nghiÖm thùc tiÔn vµ thêi gian nªn kh«ng tr¸nh khái sai sãt nªn rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn h¬n./. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh NghiÖp vô KDNH - HVNH 2. Gi¸o tr×nh TÝn dông ng©n hµng - HVNH (2001) 3. T¹p chÝ ng©n hµng c¸c sè: 2, 5, 6, 10 (2001); 5, 9, 15 (2003); 1, 4 (2004) 4. T¹p chÝ KHCN ng©n hµng sè: 18, 32 5. T¹p chÝ tµi chÝnh tiÒn tÖ sè: 7, 12, 15 (2003) 6. B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh c¸c n¨m 2001, 2002, 2003, 6T/2004 7. B¶ng c©n ®èi vèn kinh doanh 2001-6T/2004 8. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 2001- 6T/2004 9. B¸o c¸o ph©n tÝch tÝn dông 2001- 6T/2004