Đề tài Giải pháp tăng trương và phát triển tăng trưởng bền vững ở nước ta

Lêi më ®Çu Chõng gi÷a thÕ kØ 20 vµ trong vµi thÕ kØ qua quan niÖm vµ thùc tiÔn næi bËt trªn thÕ giíi lµ “ t¨ng tr­ëng kinh tÕ ”. Thêi gian Êy ®­îc coi lµ “30 n¨m vinh quang hoÆc 30 n¨m vµng “ ë ch©u MÜ tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2 ®Õn nöa ®Çu nh÷ng n¨m 1970, khi c¸c n­íc ¢u MÜ t¨ng tr­ëng nhanh vµ liªn tôc thØnh tho¶ng chØ cã trôc trÆc kinh tÕ hoÆc khñng ho¶ng t×nh thÕ nhá, sím ®­îc kh¾c phôc. Lý thuyÕt t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®­îc ®Ò cao, víi nhiÒu t×m tßi vµ nh÷ng ph¸t triÓn cã gi¸ trÞ. Nh­ng thùc tÕ, vµo cuèi nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ 20 bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých mµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®em th× trong x· héi vµ m«i tr­êng n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m lµ « nhiÔm m«i tr­êng, sù chªnh lÖch giµu nghÌo, c«ng b»ng x· héi ngµy cµng gia t¨ng mét c©u hái ®Æt ra cho chÝnh phñ c¸c n­íc, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch lµm thÕ nµo mµ nÒn kinh tÕ võa cã t¨ng tr­ëng mµ vÉn ph¸t triÓn bÒn v÷ng. bªn c¹nh “t¨ng tr­ëng kinh tÕ” th× nhiÒu kh¸i niÖm vµ quan ®iÓm vÒ “ ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng” ra ®êi t¨ng tr­ëng d· nhËp vµo ph¸t triÓn nh­ mét bé phËn cña ph¸ triÓn. T¨ng tr­ëng nÆng vÒ sè l­îng, ph¸t triÓn coi träng chÊt l­îng t¨ng tr­ëng gÇn nh­ chØ lµ vÒ kinh tÕ, ph¸t triÓn bao qu¸t h¬n nhiÒu gåm kh¾p c¸c mÆt cña ®êi sèng x· héi. VËy” ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng” lµ g×. Cho ®Õn nay, giíi khoa häc trªn thÕ giíi cã nh÷ng c©u tr¶ lêi kh¸c nhau tuy kh«ng tr¸i nhau mµ vÒ c¬ b¶n gÇn nhau hoÆc thèng nhÊt víi nhau trªn mét sè ®iÓm quan träng lµ coi “ph¸t triÓn vµ “ph¸t triÓn bÒn v÷ng” lµ qu¸ tr×nh qua ®ã mét x· héi ng­êi cïng nhau phÊn ®Êu ®¹t tíi chç tho¶ m·n ®­îc c¸c nhu cÇu mµ x· héi Êy coi lµ c¬ b¶n vµ hiÖn ®¹i.” cuèi thÕ kØ 20 vµ ®Çu thÕ kØ 21, héi nghÞ th­îng ®Ønh vµ mét lo¹t c¸c héi nghÞ chuyªn ®Ò vÒ liªn hîp quèc ®­a ra vµ nhÊn m¹nh quan ®iÓm vµ thùc tiÔn “ph¹t triÓn bÒn v÷ng”. Lóc ®Çu quan niÖm ph¸t triÓn bÒn v÷ng cã phÇn nhÊn m¹nh h¬n vÒ gi÷ g×n m«i tr­êng hoÆc c«ng b»ng x· héi hiÖn nay, quan niÖm ph¸t triÓn bÒn v÷ng phæ biÕn trªn toµn thÕ giíi bao gåm ba khÝa c¹nh: t¨ng tr­ëng kinh tÕ, gi÷ g×n m«i tr­êng, c«ng b»ng x· héi. C¸ch ®©y vµi n¨m gi¶i th­áng N«bel ®­îc trao tÆng cho mét ng­êi Ên §é tªn lµ Amartya Sen, t¸c gi¶ cña cuèn s¸ch næi tiÕng “ph¸t triÓn lµ tù do”. Cuèn s¸ch v¹ch ra nhiÒu vÊn ®Ò v¨n ho¸, chÝnh trÞ,kinh tÕ;trong ®ã nhÊn m¹nh tÝnh chÊt bÒn v÷ng cña ph¸t triÓn víi ba khÝa c¹nh: lµ t¨ng tr­¬ng kinh tÕ, c«ng b»ng x· héi, gi÷ g×n m«i tr­êng. §Æc biÖt nhÊn m¹nh mét chËt l­îng toµn diÖn cña sù ph¸t triÓn bé sung nhiÒu khÝa c¹nh d©n chñ, tù do vµ khÝa c¹nh ph¸t triÓn cña con ng­êi. §Ò ¸n kimh tÕ chÝnh trÞ nµy gãp mét phÇn nhá trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n . Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn cña tiÕn sÜ NGUYÔN AN NINH vµ trung t©m th­ viÖn ®· cung cÊp cho em tµi liÖu ®Ó hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. PhÇn mét : cë së lÝ luËn vÒ t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng . Baá ®¶m mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ . ph¸t triÓn bÒn v÷ng víi thùc hiÖn tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi lµ 1 ®Æc tr­ng quan träng cña ®Þnh h­íng X· HéI CHñ NGHÜA trong kinh tÕ thÞ tr­¬ng n­íc ta , lµ n¬i thÓ hiªn râ nhÊt tÝnh ­u viÖt cña chÕ ®é x· héi ta , lµm râ sù kh¸c biÖt CHñ NGHÜA X· HéI víi CHñ NGHÜA T­ B¶N . CHñ NGHÜA X· HéI lµ x· héi cã sø mÖnh cao c¶ t¹o lËp nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu gi¶i phãng toµn diÖn vµ triÖt ®Ó cña con ng­êi . §Ó lµm cho môc tiªu “ sù ph¸t triÓn tù do cña mçi ng­êi lµ ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn tù do cña mäi ng­êi kh«ng chØ dõng l¹i ë khÈu hiÖu mµ lµ ë hiÖn thùc ” muèn vËy sù ph¸t triÓn cña x· héi trªn nguyªn t¾c tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi ®ßi hái mét tiÒn ®Ò kh«ng thÓ thiÕu lµ cã nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh , hiÖu qu¶ cao, bÒn v÷ng trong hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé , ®¶m b¶o quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n ngay tõ l·nh vùc kinh tÕ ph¸t triÓn x· héi trªn nguyªn t¾c tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi lµ nguyªn t¾c duy nhÊt cÇn ph¶I ®­îc kh¾c phôc vµ tiÕn hµnh thùc hiÖn tõng b­íc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶i ®i ®«i víi bÒn v÷ng m«i tr­êng . Rót kinh nghiÖm tõ nh÷ng bµi häc cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®i tr­íc , §¶ng vµ nhµ n­íc ta chó träng ®Õn lµm thÕ nµo ®Ó cho nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh nh­ng song song víi nã lµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng . Tr­íc hÕt ta xÐt thÕ nµo lµ t¨ng tr­ëng ph¸t vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng . 1 . Kh¸i niÖm t¨ng tr­ëng , ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng 1.1 T¨ng tr­ëng kinh tÕ T¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ sù gia t¨ng vÒ thu nhËp cña nÒn kinh tÕ trong 1 kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (th­êng lµ 1 n¨m) .Sù gia t¨ng th­êng thÓ hiÖn ë quy m« vµ tèc ®é . Quy m« t¨ng tr­ëng ph¶n ¸nh sù gia t¨ng nhiÒu hay Ýt , cßn tèc ®é t¨ng tr­ëng ®­îc sö dông víi ý nghÜa so s¸nh t­¬ng ®èi vµ ph¶n ¸nh sù gia t¨ng nhanh hay chËm , gi÷a c¸c thêi k× . Thu nhËp b»ng gi¸ trÞ ph¶n ¸nh qua c¸c chØ tiªu GNP, GNI vµ ®­îc tÝnh cho toµn thÓ nÒn kinh tÕ . VËy b¶n chÊt cña t¨ng tr­ëng lµ ph¶n ¸nh sù thay ®æi vÒ l­îng cña nÒn kinh tÕ 1.2 Ph¸t triÓn kinh tÕ . Ph¸t triÓn kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh t¨ng tiÕn mäi mÆt nÒn kinh tÕ bao gåm sù gia t¨ng thu nhËp vµ tiÕn bé kinh tÕ vµ x· héi . Nã ®­îc xem nh­ lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi c¶ vÒ l­îng vµ chÊt . Néi dung ph¸t triÓn kinh tÕ theo 3 tiªu thøc : sù gia t¨ng thu nhËp b×nh qu©n trªn ®Çu ng­êi , biÕn ®æi theo ®óng xu thÕ cña c¬ cÊu kinh tÕ , sù biÕn ®æi ngµy cµng tèt h¬n trong c¸c vÊn ®Ò x· héi . 1.3 Ph¸t triÓn bÒn v÷ng Ph¸t triÓn lµ ¸p lùc cña cuéc sèng , lµ quy luËt tÊt yÕu cña tiÕn ho¸ vµ diÔn ra trªn hµnh tinh cña chóng ta tõ khi nã ®­îc h×nh thµnh .Sau 20 n¨m tim tßi , nghiªn cøu Héi nghÞ Quèc tÕ cña Liªn hîp quèc vÒ m«i tr­êng sèng t¹i St«cKh«m n¨m 1972 ®· nªu lªn sù ®e do¹ cña m«i tr­êng sèng ®èi víi nh©n lo¹i. H«i nghÞ nguyªn thñ c¸c quèc gia cña h¬n 170 n­íc trªn ThÕ Giíi ®· häp vµo th¸ng 6 - 1992 t¹i Rio de Janniro ( Brazin) ®· nh©t trÝ lÊy “Ph¸t triÓn bÒn v÷ng” lµm môc tiªu ph¸t triÓn toµn nh©n lo¹i thÕ kØ XXI. Theo héi ®ång ThÕ giíi vÒ m«i tr­êng vµ ph¸t triÓn (World Commission On Envisonment anh Development, WCED) th× phong trµo ph¸t triÓn bÒn v÷ng (Sustainable development, development durable) lµ sù ph¸t triÓn ®¸p øng nhu cÇu hiÖn t¹i mµ kh«ng lµm tæn h¹i kh¶ n¨ng cña c¸c thÕ hÖ t­¬ng lai trong ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña hä. N¨m 1987 vÊn ®Ò ptbv ®­îc ng©n hµng thÕ giíi (WB) ®Ò cËp “Ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ sù ph¸t triÓn ®¸p øng nhu cÇu hiÖn t¹i mµ kh«ng nguy h¹i ®Õn kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu cña thÕ hÖ t­¬ng lai”. Héi nghÞ th­îng ®Ønh thÕ giíi vÒ ptbv tæ chøc t¹i Johannesbug (Nam Phi) n¨m 2002 x¸c ®Þnh “Ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ qu¸ trinh ph¸t triÓn cã sù kÕt hîp chÆt chÏ, hµi hoµ, hîp lÝ gi÷a ba mÆt cña ph¸t triÓn gåm t¨ng tr­ëng kinh tÕ, c¶i thiÖn c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ b¶o vÖ m«i tr­êng”. Cßn §¶ng CSVN ®· thÓ hiÖn râ quan ®iÓm vÒ ptbv trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc n¨m 2010 “Ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng, t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®i ®«i víi tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi vµ b¶o vÖ m«i tr­êng” g¾n sù ph¸t triÓn kinh tÕ víi gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi, b¶o ®¶m an ninh quèc phßng. PhÇn hai : vai trß vµ thùc tr¹ng t¨ng tr­ëng ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt n¨m trong nh÷ng n¨m ®æi míi . 1.Vai trß cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ, ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m ®æi míi. T¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ nh©n tè cÇn thiÕt nh»m n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng con ng­êi ®ång thêi ®¶m b¶o gãp phÇn xo¸ dÇn sù c¸ch biÖt vÒ thu nhËp vµ ch¨m sãc søc khoÎ , t¹o sù c«ng b»ng , c¶i thiÖn gi¸o dôc . ChÝnh yÕu tè nµy gióp chóng ta cã ý thóc h¬n vÒ m«i tr­êng vµ b¶o vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn , sö dông hiÖu qu¶ dÊt canh t¸c vµ nguån n­íc còng nh­ lùa chon c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Î n©ng cao s¶n l­îng . ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ b¶o tån sù phong phó cña ®a dang sinh häc tr¸i ®Êt cho c¸c thÕ hÖ t­¬ng lai, ng¨n chÆn sù ph¸ hñy c¸c hÖ sinh th¸i , ®Þa bµn c­ tró vµ sù tuyÖt chñng c¸c gièng loµi. T¨ng tr­ëng ë møc cao vµ æn ®Þnh gióp cho thu nhËp cña nh©n d©n ë møc cao , nhµ n­«c nhiÒu nguån lùc h¬n cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ng ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®ßi hái m«i tr­êng kh«ng bÞ suy tho¸i , ®a d¹ng nguån gien kh«ng mÊt ®i ,chi sè ph¸t triÓn HDI cña con ng­êi lu«n t¨ng ë møc cao 1.1.Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë ViÖt Nam trong 20 n¨m ®æi míi. Mét trong nh÷ng thµnh qu¶ tiªu biÓu cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong suèt thêi k× dæi míi chÝnh lµ tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ cao. Nõu nh­ thêi k× tr­íc ®æi míi 1976 - 1985, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n hµng n¨m ë n­íc ta chØ ®¹t kho¶ng 2% th× sau khi ®æi míi tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n hµng n¨m ®¹t 4,5% trong giai ®o¹n1986 - 1990 vµ 8,4% trong giai ®o¹n 1991 - 1997. §Æc biÖt vÉn ®¹t tíi 6,6% trong giai ®o¹n 1998 - 2004 cho dï nÒn kinh tÕ ph¶i chÞu t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ. Sau mét thêi gian suy gi¶m vµo cuèi nh÷ng n¨m 1990, th× tõ n¨m2000 GDP ®· trë l¹i xu h­íng t¨ng tr­ëng kh¸ æn ®Þnh, t¨ng tr­ëng GDP n¨m 2005 ®¹t 7,5% vµ tiÕp tôc ®¹t cao trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. C¬ cÊu ngµnh chuyÓn dÞch theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Tû träng c«ng nghiÖp - x©y dùng trong GDP n¨m 1988 chiÕm 21,6% ®Õn n¨m 2005 t¨ng lªn 41%, tû träng n«ng nghiÖp n¨m 1988 chiÕm 46,3% ®Õn n¨m 2005 cßn 20,5%, tû träng dÞch vô n¨m 1988 lµ33,1% ®Õn n¨m 2005 lµ 38,5%. Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc chiÕm 39% GDP, 50% ng©n s¸ch nhµ nøoc, kinh tÕ 8% GDP, kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 15,5% GDP. N¨m 1988 ph¶i nhËp khÈu h¬n 60 v¹n tÊn l­¬ng thùc mµ n¨m 1989 xuÊt khÈu h¬n triÖu tÊn g¹o vµ ®Õn n¨m 2005 lµ 4,2 triÖu tÊn g¹o. TÝch luü néi bé 30% GDP. Theo sè liÖu míi nhÊt cña Tæng côc thèng kª, 7 th¸ng ®Çu n¨m 2006, gi¸ trÞ c«ng nghiÖp lµ 16,5% so víi 16% cïng k× n¨m 2005. Trong ®ã khu vùc nhµ n­íc t¨ng 21,4%, khu vùc nhµ n­íc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng 18,8%, khu vùc nhµ n­íc t¨ng 9,6%. Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu 7 th¸ng ­íc ®¹t h¬n 22,34 tû USD t¨ng 25,7% so cïng k× (cïng k× t¨ng 18,1%), kim ng¹ch xuÊt khÈu b×nh qu©n ®¹t 3,19 tû USD/th¸ng, cao h¬n møc b×nh qu©n 2,48 tû USD/th¸ng cña cïng k× n¨m 2005. Tæng kim ng¹ch nhËp khÈu trong 7 th¸ng ­íc ®¹t 24,76 tû USD, t¨ng 16,5% so víi cïng kú n¨m tr­íc (cïng k× t¨ng 20,5%) cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ 28 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ 5,13 triÖu USD, n©ng tæng sè vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 7 th¸ng ®Çu n¨m 2006 ®¹t h¬n 2,77 tû USD. 1.2.ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. C¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· cã sù chuyÓn dÞch tÝch cùc, víi tû träng c¸c lÜnh vùc kinh tÕ cã gÝa trÞ gia t¨ng cao ngµy cµng lín h¬n. Xem xÐt c¬ cÊu kinh tÕ theo 3 ngµnh (n«ng - l©m - ng­ nghiÖp, c«ng nghiÖp - x©y dùng vµ dÞch vô) th× thÊy r»ng tû träng n«ng - l©m - ng­ nghiÖp trong GDP ®· gi¶m kh¸ ®Òu vµ tû träng c«ng nghiÖp - x©y dùng vµ dÞch vô ®· t¨ng lªn t­¬ng øng. §iÒu nµy cho thÊy tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®· tõng b­íc ®­îc n©ng lªn. Tæng céng tû träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp - x©y dùng vµ dÞch vô n¨m 2004 ®¹t tíi 78,24% vµ tiÕp tôc dang trong xu h­íng t¨ng lªn, cho thÊy nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang tiÕn triÓn trªn con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸. Tû träng c¸c ngµnh trong GDP C¸c ngµnh/N¨m 1986 1990 1995 2000 2004 N«ng - L©m - Ng­ nghiÖp 38,06 38,74 27,18 24,3 21,76 C«ng nghiÖp - X©y dùng 28,88 22,67 28,76 36,61 40,09 DÞch vô 33,06 38,59 44,06 39,09 38,15 *Nguån:Tæng côc thèng kª 1.3.Møc ®é më cöa cña nÒn kinh tÕ. Trong hai thËp kØ qua, qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam ®· ®¹t nhiÒu thµnh tùu quan träng, tû träng cña xuÊt khÈu trong GDP nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®¹t trªn d­ãi 50%, tû träng cña khu vùc FDI trong GDP ®¹t gÇn 14%. Tû le4Ñ tæng xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu so víi GDP t¨ng nhanh, ®· v­ît mèc 100% vµo n¨m 2002 vµ ®¹t tíi gÇn 130% vµo n¨m 2004, cho thÊy tèc ®é më cöa ®¹t møc cao vµ ®ang tiÕp tôc gia t¨ng. B¶ng: XuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 1997 - 2003. Th­¬ng m¹i (%GDP) 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 NhËp khÈu 43,3 42,4 40,9 49,9 49,9 56,1 62,6 Tæng céng 77,6 76,8 81,2 96,1 96,1 103,6 112,7 XuÊt khÈu 34,3 34,5 40,2 46,2 46,2 47,5 50,1 FDI(triÖuUSD) 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 §­îc phª duyÖt 4649 3897 1568 2012 2536 1558 1950 Luång vèn ch¶y vµo 2074 800 700 800 900 1100 1355 *Nguån: Tæng côc thèng kª vµ bé kÕ ho¹ch ®Çu t­ 1.4..Thu nhËp t¨ng cao vµ gi¶m nghÌo ®ãi Thµnh tùu t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ cao cña ViÖt Namtrong hai thËp kØ ®· gãp phÇn lµm t¨ng GDP ®Çu ng­êi ®¹t5,8%/n¨m trong giai ®o¹n 1990 - 2004, tõ 114USD n¨m 1990 lªn 397 USD n¨m 2000 vµ 545 USD n¨m 2004. Lµm gi¶m tû lÖ nghÌo tõ 58,1% n¨m 1993 xuèng cßn 28,9% n¨m 2002. ViÖt Nam ®az hoµn thµnh tr­íc thêi h¹n kÕ ho¹ch toµn cÇu “gi¶m mét nöa tû lÖ nghÌo vµo n¨m 2015” mµ Liªn hiÖp quèc ®Ò ra, tû lÖ nghÌo cña tÊt c¶ c¸c vïng vµ d©n c­ gi¶m xuèng. B¶ng: Tû lÖ nghÌo ph©n theo mét sè tiªu chÝ 1993 1998 2002 Tû lÖ nghÌo nãi chung 58,1 37,4 28,9 Thµnh thÞ 25,1 9,2 6,6 N«ng th«n 66,4 45,5 35,6 Tû lÖ nghÌo ph©n theo nhãm d©n téc Ng­êi Kinh vµ Hoa 53,9 31,1 23,1 D©n téc thiÓu sè 86,4 75,2 69,3 NÕu nh­ n¨m 1990 tØ lÖ d©n sè sèng d­íi møc 1USD/ngµy (tÝnh theo ngang gi¸ søc mua - ppp) vµ 2 USD/ngµy t­¬ng øng lµ 50,8% vµ 87,0% th× ®Õ n¨m 2004 c¸c chØ sè nµy t­¬ng øng gi¶m xuèng cßn 10,6% vµ 53,4% - mét thµnh tÝch kh¸ ngo¹n môc. 1.5 T¹o viÖc lµm NÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng tèt t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm . Sè liÖu sau cña Tæng côc thèng kª ®· thÓ hiÖn râ ®iÒu ®ã: B¶ng : ViÖc lµm chÝnh cña ng­êi tõ 15 tuæi trë lªn (%) N¨m 1998 2002 _ViÖc lµm chÝnh (%) - ViÖc lµm ®­îc tr¶ l­¬ng - Lµm trªn ruéng cña chÝnh m×nh - Lµm trong doanh nghiÖp cña hé gia ®×nh m×nh 100 19 64 18 100 30 47 23 ViÖc lµm ®­îc tr¶ l­¬ng (%) - Khu vùc nhµ n­íc - Khu vùc t­ nh©n 100 42 58 100 31 69 ( Nguån sè liÖu ®iÒu tra møc sèng d©n c­ n¨m 1998 vµ ®iÒu tra møc sèng hé gia ®×nh n¨m ) Nhê thµnh tùu vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm nªn tØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ ®· gi¶m tõ 6,01% n¨m 2002 xuèng cßn 5,6% n¨m 2004, tû lÖ thêi gian lao ®éng sö dông ë n«ng th«n t¨ng tõ 75,5% lªn 79,34%. 1.6 Gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸ vµ an ninh x· héi Cïng víi sô ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng trong lÜnh vùc x· héi nh÷ng n¨m qua ®· diÔn ra xu thÕ x· héi ho¸ víi sù tham gia cña nhiÒu chñ thÓ kh¸c nhau, nh÷ng cè g¾ng cña chÝnh phñ ®· ®em l¹i kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan, ng­êi d©n ®­îc h­áng thô nh÷ng ®iÒu kiÖn tèt vÒ gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸… cã t¸c dông trùc tiÕp n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng. Cuèi n¨m 2004 , c¶ n­íc cã 13162 lµng v¨n ho¸; 9,9 triÖu gia ®×nh v¨n ho¸; 2792 di tÝch v¨n ho¸ xÕp h¹ng quèc gia. Tuæi thä con ng­êi tõ 63 tuæi (1990) lªn 71,3 tuæi (2005) vµ tÝnh ®Õn th¸ng 6-2005 m¹ng viÔn th«ng ViÖt Nam cã 12,17 triÖu thuª bao, mËt ®é ®iÖn tho¹i 14,84/100 d©n. 1.7 Ph¸t triÓn con ng­êi ChØ sè HDI cña VN t¨ng tõ 0,539 n¨m 1995 lªn 0,691 n¨m 2004 B¶ng : ChØ sè ph¸t triÓn con ng­êi qua c¸c n¨m ë ViÖt Nam B¸o c¸o c¸c n¨m Sè liÖu n¨m Tuæi thä GDP Gi¸o dôc HDI thùc tÕ (n¨m) ChØ sè GDP/Ng­êi ChØ sè TØ lÖ ®i häc ChØ sè Gi¸ trÞ HDI 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 65,2 65,5 66,0 66,4 67,4 67,8 67,8 68,2 68,6 69,0 0,63 0,63 0,63 0,64 0,71 0,71 0,71 0,72 0,73 0,73 1010 1040 1208 1236 1630 1689 1860 1996 2070 2300 0,38 0,39 0,42 0,42 0,49 0,49 0,49 0,50 0,51 0,52 49 51 55 55 62 63 67 67 64 64 0,78 0,79 0,80 0,81 0,82 0,83 0,84 0,83 0,83 0,82 0,54 0,557 0,56 0,664 0,664 0,671 0,682 0,686 0,688 0,691 2.8 B¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i Cïng víi tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao, n­íc ta gÆp mét sè vÊn ®Ò vÒ « nhiÔm m«i tr­êng nh­ng §¶ng vµ nhµ n­íc ®· cè g¾ng kh¾c phôc nªn hËu qu¶ kh«ng lín. Sau 14 n¨m, tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 2004, c¸c ch­¬ng tr×nh 327, ch­¬ng tr×nh trång míi 5 triÖu ha rõng b¾t ®Çu ph¸t huy t¸c dông, ®é che phñ toµn quèc t¨ng tõ 27,8% n¨m 1990 lªn 33,2% n¨m 1999 vµ 36,1% n¨m2003, diÖn tÝch trång rõng t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 1990, ®· cã 101 khu b¶o tån thiªn nhiªn x©y dùng nhiÒu nhµ m¸y xö lÝ n­íc th¶i víi qui m« lín ë c¸c thµnh phè, tiÕn hµnh quy ho¹ch lµng nghÒ, b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc ®Æc biÖt lµ sinh vËt ®ang cã nguy c¬ tuyÖt chñng. PhÇn ba: c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn t¨ng tr­ëng kinh tÕ 1.Nh©n tè kinh tÕ. 1.1.C¸c nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn tæng cung XuÊt ph¸t tõ hµm s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ : Y=F(K,L,R,T) . Trong ®ã: Y: møc s¶n l­îng ®Çu ra K: vèn; T: khoa häc kÜ thuËt L: lao ®éng ; R: ®Êt ®ai, tµi nguyªn ; Vèn lµ yÕu tè vËt chÊt ®Çu vµo quan träng cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Lao ®éng vµ ®Êt lµ yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt.C«ng nghÖ kÜ thuËt ®­îc quan niÖm lµ nh©n tè t¸c ®éng ngµy cµng m¹nh ®Õn t¨ng tr­ëng trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i.N­íc ta cã nguån lao ®éng dåi dµo, tµi nguyªn thiªn nhiªn tr÷ lín ,vÊn ®Ò quan träng ®Ó cho nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn nhanh lµ §¶ng vµ Nhµ n­íc cÇn x©y dùng hµnh lang ph¸p lÝ phï hîp ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc , khuyÕn khÝch kinh tÕ t­ nh©n vµ kinh tÕ nhµ n­íc ph¸t triÓn . Ngoµi ra ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng th× nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hîp lÝ ph¸t triÓn méi tr­êng trong n­íc vµ nhËp c«ng nghÖ tiÕn phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ . 1.2.C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn tæng cÇu. -Chi tiªu cho c¸ nh©n (C) bao gåm chi cè ®Þnh, chi th­êng xuyªn vµ c¸c kho¶n chi kh¸c ngoµi dù kiÕn. -Chi tiªu cña chÝnh phñ: bao gåm c¸c kho¶n môc chi mua hµng ho¸ vµ dÞch vô cña chÝnh phñ. Chi cho ®Çu t­ (I) : ®©y lµ chi cho nhu cÇu ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ bao gåm ®Çu t­ vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng . Chi tiªu cho c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu (NX =X - M) : ®©y lµ kho¶n chi tiªu cho c¸c yÕu tè nguån lùc trong n­íc . 2 Nh©n tè phi kinh tÕ 2.1 §Æc ®iÓm v¨n ho¸ x· héi bao trïm nhiÒu mÆt tõ c¸c tri thøc phæ th«ng ®Õn c¸c tÝch luü v¨n minh nh©n lo¹i vÒ khoa häc c«ng nghÖ , v¨n häc , lèi sèng . §©y lµ nh©n tè c¬ b¶n ®Ó t¹o ra c¸c yÕu tè vÒ chÊt l­îng lao ®éng , cña kÜ thuËt , cña tr×nh ®é qu¶n lÝ kinh tÕ x· héi , lµ nh©n trongè c¬ b¶n cña mäi nh©n trongè dÉn ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn . 2.2 Nh©n tè thÓ chÕ chÝnh trÞ kinh tÕ x· héi Nh©n tè thÓ chÕ chÝnh trÞ x· héi cã vai trß quan träng trong viÖc t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n­íc theo khi¸ c¹nh t¹o hµnh lang ph¸p vµ m«i tr­êng x¸c ®Þnh m«i tr­êng cho c¸c nhµ ®Çu t­ . 2.3 C¬ cÊu d©n téc Do ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é v¨n minh , vÒ møc sèng vËt chÊt , vÞ trÝ ®Þa lÝ , sù ph¸t triÓn cña tæng thÓ nÒn kinh cã thÓ dÉn ®Õn biÕn ®æi cã lîi cho d©n téc nµy nh­ng bÊt lîi cho d©n téc kh¸c . ®ã chÝnh lµ nguyªn nh©n n¶y sinh ra xung ®ét gi÷a c¸c d©n téc , mµ ta th­êng thÊy hiÖn nay . do vËy ph¶i lÊy tiªu chuÈn b×nh ®¼ng , cïng cã lîi cho tÊt c¶ c¸c d©n téc nh­ng l¹i b¶o tån b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng , kh¾c phôc c¸c xung ®ét vµ sù mÊt æn ®Þnh chung cña céng ®ång .§iÒu ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn nthuËn lîi cho qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn . 2.4 C¬ cÊu t«n gi¸o VÊn ®Ò t«n gi¸o ®i liÒn víi vÊn ®Ò d©n téc , mçi d©n téc ®Òu theo m«Þ t«n gi¸o.Trong mét quèc gia cã thÓ cã nhiÒu t«n gi¸o .Mçi ®¹o gi¸o cã nh÷ng quan niÖm , triÕt lý t­ t­ëng riªng , ¨n s©u vµo cuéc sèng cña d©n téc tõ l©u ®o× , t¹o ra nh÷ng ý thøc t©m lÝ x· héi cña d©n téc . nh÷ng ý thøc t«n gi¸o th­êng lµ cè h÷u , Ýt cã sù thay ®æi theo sù biÕn ®æi cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi .Nh÷ng thiªn kiÕn cña t«n gi¸o nãi chung cã ¶nh h­ëng tíi sù tiÕn bé cña xaz héi , tuú theo møc ®ä , song cã hoµ hîp , nÕu cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña chÝnh phñ. 2.5 Sù tham gia cña céng ®ång Cã sù tham gia cña céng ®éng lµ yÕu tè cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña x· héi nh»m t¹o sù nhÊt trÝ cao , tÝnh hiÖu qu¶ , thÝch øng víi môc tiªu ph¸t triÓn .mét x· héi thùc sù ph¸t triÓn nÕu nh­ cã sù tham gia nhiÖt t×nh cña ®«ng ®¶o nh©n , kh«ng cã sù xung ®ét c¶ vÒ mËt chÝnh trÞ vµ kinh tÕ . hiªn nay §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®ang t×m nhiÒu biÖn ph¸p huy ®éng mäi nguån lùc trong x· héi , c¶ trong vµ ngoa× n­íc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ PhÇn bèn: Gi¶i ph¸p t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña n­íc ta 1.Ph¸t huy mäi nguån lùc cña d©n téc , chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó cã hiÖu qña . 1.1. TiÕp tôc thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®a d¹ng vÒ së h÷u vµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt , kinh doanh ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ Trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh vµ tæ chøc thùc thi chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt vµ trong øng xö cña c¸c quan c«ng quyÒn cÇn xo¸ bá mäi sù ph©n biÖt ®èi xö theo thµnh phÇn kinh tÕ , nhÊt lµ ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc . Ho¹ch ®Þnh vµ thÓ hiÖn c¸c thÓ chÕ , chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p t¹o thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp 1.2 Ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn c¸c quy ho¹ch , vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ vïng vµ l·nh thç §èi víi vïng nói vµ c¸c vïng khã kh¨n thùc hiÖn chÝnh s¸ch gióp ®ì , t¹o ®iÒu kiÖn ban ®Çu ®Ó khai th¸c c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ t¹i chç . §èi víi n«ng th«n vµ ®ång b»ng : thùc hiÖn chÝnh s¸ch tËp trung vµo viÖc ®¶m b¶o v÷ng ch¾c l­¬ng thùc quèc gia , cung cÊp thùc phÈm cho thµnh phè , khu c«ng nghiÖp . §èi víi khu ®« thÞ : thùc hiÖn chÝnh s¸ch thóc ®Èy ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp – dÞch vô 1.3. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã hiÖu qu¶ : x©y dùng kÕ ho¹ch môc tiªu dµi h¹n , trung h¹n vµ ng¾n h¹n . KÕ ho¹ch dµi h¹n vµ hiÖu qu¶ gi÷a héi nhËp song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng theo nguyªn t¾c 2 bªn cïng cã lîi . 2. Ph¸t triÓn ®ång bé , toµn diÖn vµ m¹nh mÏ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa . 2.1 TiÕp tôc ®æi míi t­ duy lÝ luËn vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ; ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi tinh thÇn chung lµ t«n träng thÞ tr­êng , cñ thÓ lµ : c¸c dao dÞch thÞ tr­êng diÔn ra tù do , phï hîp víi nguyªn t¾c cña kinh tÕ thÞ tr­êng , ph¸p lÝ thuËn tiÖn , cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè thÞ tr­êng , t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c quan hÖ cung cÇu , hÖ thèng quy t¾c vËn hµnh cña c¸c tæ chøc tham gia thÞ tr­êng hoµn thiÖn , m«i tr­êng c¹nh tranh tù do , nÒn kinh tÕ héi nhËp nh­ng ph¶i ®¶m b¶o môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh , c«ng b»ng x· héi , ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n téc cã sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam. 2.2 Ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ tr­êng vµ hoµn thiªn vai trß cña nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . C¸c c¬ quan cÇn sím ban hµnh vµ thùc thi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt , vµ cÇn ph¶i nghiªn cøu ®¸nh gi¸ ®¸nh diÔn biÕn cña thÞ tr­êng , thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch , biÖn ph¸p nh»m t¹o dÔ dµng cho ho¹t ®éng vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i thÞ tr­êng 3 . Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ ph¸t triÓn con ng­êi 1 c¸ch toµn diÖn 3.1. C¸c biÖn ph¸p ®Èy m¹nh nguån nh©n lùc ®¸p yªu cÇu c«ng nghiÖp , hiÖn ®¹i ho¸ , héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ tõng b­íc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc . CÇn x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc : lÊy ph¸t triÓn bÒn v÷ng con ng­êi lµm trung t©m : c¶i c¸ch m¹nh mÏ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o . ®Æc biÖt lµ x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng ®µo t¹o cã hiÖu qña c¸c chÝnh s¸ch t¹o viÖc lµm vµ biÖn ph¸p ph¸t triÓn thÞ tr­êng lao ®éng. 3.2 C¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn toµn diÖn con ng­êi , chó träng ph¸t triÓn gi¸o dôc - ®µo t¹o , ch¨m sãc søc kháe cña nh©n d©n 4 . Tõng b­íc tÝch cùc ph¸t triÓn tri thøc ë ViÖt Nam C¨n cø vµo c¸c quan diÓm tõng b­íc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc mµ so¸t xÐt l¹i bé chñ tr­¬ng , chÝnh s¸ch ®æi míi : chñ tr­¬ng c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ , më mang kinh tÕ thÞ tr­êng v¨n minh , chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ , ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ , gi¸o dôc - ®µo t¹o , v¨n ho¸ - x· héi . 5 Ph¸t triÓn v¨n hãa , cñng cè vµ ®æi míi nÒn t¶ng tinh thÇn x· héi , h×nh thµnh vµ n©ng cao hÖ gi¸ trÞ cña con ng­êi ViÖt Nam . 6. Thùc c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi , lµm lµnh m¹nh vµ trong s¸ng c¸c quan hÖ x· héi , bÒn v÷ng m«i tr­êng , phßng chèng c¸c tÖ n¹n x· héi . 6.1 Thùc hiÖn c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi §¶ng ta kh¼ng ®Þnh quan diÓm : “ t¨ng tr­ëng kinh tÕ ph¶i g¾n liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi ngay trong tõng b­íc vµ trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn “ 6.2 B¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i . Thùc hiÖn vµ lång ghÐp ®Çy ®ñ vµ cô thÓ c¸c vÊn ®Ò vÒ tµi nguyªn vµo c¸c chiÕn l­îc quy ho¹ch , kÕ ho¹ch , ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi , nhµ n­íc cÇn ban hµnh c¸c qui ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng , t¨ng c­êng ®Çu t­ cña nhµ n­íc vµ huy ®éng nguån ®Çu t­ vµ t¨ng c­êng qu¶n lÝ nhµ n­íc vÒ mäi mÆt . 7. §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh , thùc hiÖn vµ më réng d©n chñ . CÇn x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng thÓ chÕ ,®æi míi chøc n¨ng qu¶n lÝ nhµ n­íc phï hîp víi kinh tÕ thÞ tr­êng , ®æi míi hÖ thèng c«ng chøc . ®Æc biÖt lµ t¨ng c­êng c«ng khai , tr¸ch nhiÖm gi¶i tr×nh vµ n©ng cao sù tham gia vµ gi¸m s¸t cña nh©n d©n . KÕt luËn Chóng ta ®· ®iÓm qua vai trß nh©n tè , gi¶i ph¸p t¨ng c­êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña 1 quèc gia . Nh÷ng cë së lÝ luËn vµ thùc tiÔn ®ã gãp phÇn gióp chóng ta bæ sung kÕt qña tæng kÕt thùc tiÔn nghiªn cøu lÝ luËn cña chÝnh chóng ta, tõ ®ã nh×n l¹i sù ph¸t triÓn cña ViÖt Nam sau 20 n¨m ®æi míi , c¶ vÒ kinh tÕ , x· héi vµ m«i tr­êng , ®¸nh gi¸ nh÷ng thµnh tùu vµ tiÕn bé , ®ång thêi nhËn râ nh÷ng h¹n chÕ , ph©n tÝch nguyªn nh©n , ®Ò xuÊt ph­¬ng h­íng chñ tr­¬ng , gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao h¬n n÷a tèc ®é , tÝnh bÒn v÷ng vµ chÊt l­îng cña sù ph¸t triÓn n­íc ta trong thêi gian tíi . Trong c¸c k× ®¹i héi §¶ng ®· qua kh¼ng ®Þnh :x· héi X· HéI CHñ NGHÜA mµ nh©n d©n ta cÇn x©y dùng lµ 1 x· héi d©n giµu n­íc m¹nh , c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh , do nh©n d©n lµm chñ , cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao , bÒn v÷ng víi quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp , cã nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc , con ng­êi cã cuéc sèng Êm no h¹nh phóc , ®­îc ph¸t triÓn toµn diÖn , c¸c d©n téc trong ViÖt Nam b×nh ®¼ng , ®oµn kÕt , t­¬ng trî , gióp ®ì nhau cïng tiÕn bé , do d©n vµ v× d©n d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n. Cã quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c víi nh©n d©n c¸c n­íc trªn thÕ giíi “ Ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ môc tiªu cña mäi quèc gia , ®ßi hái ph¶i ph©n tÝch vµ gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò phøc t¹p trong ®êi sèng x· héi . §Ó lµm ®­îc ®iÖu ®ã ®ßi hái ph¶i n©ng cao vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng vµ qu¶n lÝ cña Nhµ n­íc, bªn c¹nh ®ã sö dông mét c¸ch cã hiÖu qña nhÊt nguån lùc trong vµ ngoµi n­íc ®Ó phôc vô c«ng cuéc x©y dùng vµ ®æi míi ®Êt n­íc. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ (nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia) §¶ng céng s¶n ViÖt Nam (1991), c­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi (nhµ xuÊt b¶n sù thËt H¹ Néi) TrÇn Xu©n Kiªn (2003) c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam thÕ kØ XXI (nhµ xuÊt b¶n Thanh niªn, Hµ Néi ) VNDP(1995), B¸o c¸o ph¸t triÓn con ng­êi , NEW YORK, OXFORD UNIVERSITY PRES Vò §×NH B¸CH (1998) , c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam (Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia ) CIEM- FES (2004) “ KÕt hîp t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi c«ng b»ng x· héi nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi “ bÒn v÷ng ë ViÖt Nam , th«ng tin chuyªn ®Ò sè 7. Nghiªn cøu kinh tÕ sè 329 Kinh tÕ ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng sè 48,sè 32 Th­¬ng m¹i - m«i tr­êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng ë ViÖt Nam (Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia ) Kinh tÕ M«i tr­êng - nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc 1996