Đề tài Giao nhận hàng hóa quốc tế bằng đường biển tại Công ty giao nhận kho vận ngoại thương - VIETRANS

hèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9002. Nh»m më réng thÞ tr­êng, chuÈn bÞ héi nhËp quèc tÕ c«ng ty chó träng c«ng t¸c marketing, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, n©ng cao hiÖu qu¶ kho b·i, cÇu c¶ng container, ¸p dông triÖt ®Ó quy tr×nh qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9002. Trong n¨m 2003 c«ng ty ®· ®Çu t­ 45 tû VN§ mua s¾m c¸c trang thiÕt bÞ xÕp dì vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, ®æi míi quy tr×nh phôc vô kh¸ch hµng, t¨ng c­êng c«ng t¸c tiÕp thÞ, qu¶ng b¸, do ®ã ®· chiÕm lÜnh ®­îc nhiÒu thÞ tr­êng khã tÝnh nh­ NhËt B¶n, Hoa Kú,… B»ng ph­¬ng thøc kinh doanh n¨ng ®éng hiÖu qu¶, 10 n¨m qua, GEMADEPT ®· t¹o ®­îc vÞ trÝ cña m×nh, kh¼ng ®Þnh tÝnh ®øng ®¾n cña chÝnh s¸ch cæ phÇn hãa doanh nghiÖp cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, kh¬i dËy nguån vèn néi lùc x©y dùng ph¸t triÓn ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam. Mét sè kinh nghiÖm ¸p dông cho VIETRANS Víi sè vèn ban ®Çu kh«ng ph¶i lµ lín nh­ng GEMADEPT ®· gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh c«ng nh­ vËy lµ nhê c«ng ty ®· biÕt ®Çu t­ ®óng h­íng, chó träng c«ng t¸c Marketing, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô ®Ó më réng thÞ tr­êng. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty ®· m¹nh d¹n tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ tõ rÊt sím, chÝnh ®iÒu nµy ®· gãp phÇn t¹o cho c«ng ty mét bé m¸y tæ chøc linh ho¹t, gän nhÑ, tiÕt kiÖm chi phÝ, n©ng cao lîi nhuËn. Tõ ho¹t ®éng cña GEMADEPT, ta thÊy r»ng cã nh÷ng ®iÓm t­¬ng ®ång víi VIETRANS, do ®ã, VIETRANS cã thÓ ¸p dông nh÷ng kinh nghiÖm thµnh c«ng ®Ó ¸p dông vµo ho¹t ®éng cña m×nh. §ã lµ t¨ng c­êng hîp t¸c víi c¸c h·ng tµu n­íc ngoµi d­íi c¸c h×nh thøc nh­ liªn doanh, lµm ®¹i lý giao nhËn, ®¹i lý hµng h¶i. Trong thêi gian sím nhÊt, VIETRANS ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ ®Ó c¬ cÊu l¹i bé m¸y tæ chøc cho gän nhÑ, n©ng cao ý thøc, tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé c«ng nh©n viªn tõ ®ã ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô. C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ dÞch vô giao nhËn kho vËn vËn t¶i biÓn t¹i c«ng ty Nhãm gi¶i ph¸p vÜ m« HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nh÷ng chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ n­íc. NÕu Nhµ n­íc ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng nh­ng chÝnh x¸c sÏ t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ch©n chÝnh ph¸t triÓn, cßn nÕu ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh qu¸ cøng nh¾c nh­ng l¹i cã kÏ hë chØ lîi cho nh÷ng kÎ biÕt luån qua nh÷ng kÏ hë ®ã ®Ó lµm giµu bÊt chÝnh. HiÖn nay, c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ ViÖt Nam vÒ Hµng h¶i, giao nhËn vËn t¶i biÓn tuy ®· ®­îc ngµy cµng hoµn thiÖn nh­ng vÉn cßn ch­a ®ång bé, thiÕu nhÊt qu¸n, ch­a bao qu¸t ®­îc nh÷ng ho¹t ®éng ph¸t sinh trong thùc tiÔn khiÕn c¸c doanh nghiÖp giao nhËn nãi riªng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Do ®ã, nh÷ng viÖc ChÝnh phñ cÇn lµm ngay lµ: 1.1. Hoµn thiÖn hÖ thèng luËt HÖ thèng luËt vÒ Hµng h¶i, giao nhËn ®­êng biÓn cña n­íc ta cßn ch­a ®Çy ®ñ, ®ång bé, cÇn ph¶i ®­îc hoµn thiÖn th× míi t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n. HiÖn nay, ViÖt Nam míi chØ cã Bé luËt hµng h¶i lµ c¬ së ph¸p lý ®iÒu chØnh tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng hµng h¶i t¹i ViÖt Nam. Bé luËt nµy cÇn ®­îc nghiªn cøu, chØnh söa cho phï hîp víi yªu cÇu héi nhËp, ®ång thêi kh«ng ®­îc tr¸i víi tinh thÇn cña c¸c v¨n b¶n luËt kh¸c nh­ LuËt Th­¬ng M¹i, LuËt Doanh nghiÖp,… Ngoµi ra c¸c v¨n b¶n d­íi luËt còng ®ang dÇn ®­îc bæ sung, söa ®æi theo h­íng hoµn thiÖn. Theo QuyÕt ®Þnh sè 19/2000/Q§ - TTg ngµy 03/02/2000, NghÞ ®Þnh sè 03/2000/N§-CP ngµy 03/02/2000 vµ NghÞ ®Þnh sè 30/2000/N§-CP ngµy 11/8/2000 cña ChÝnh phñ, giÊy phÐp ®èi víi mét sè ho¹t ®éng dÞch vô hµng h¶i ®­îc b·i bá vµ thay thÕ b»ng c¸c yªu cÇu th­¬ng m¹i, do vËy ®· t¹o thuËn lîi vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong cung cÊp dÞch vô vµ t¹o sù b×nh ®¼ng gi÷a khu vùc t­ nh©n vµ khu vùc nhµ n­íc t¹i ViÖt Nam. Tuy vËy vÉn cßn nh÷ng yªu cÇu qu¸ kh¾t khe, g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i ®­îc níi láng vµ tiÕn tíi xo¸ bá. VÒ viÖc më réng ­u ®·i thuÕ cho c¸c ho¹t ®éng dÞch vô vËn t¶i nãi chung nh­ dÞch vô giao nhËn, Nhµ n­íc còng ®· chØ ®¹o tæng côc ThuÕ nghiªn cøu, nh­ng viÖc nµy cã ®­îc thùc hiÖn hay kh«ng ph¶i tu©n theo th«ng lÖ vµ luËt ph¸p quèc tÕ. Liªn quan ®Õn viÖc giao nhËn hµng hãa b»ng ®­êng biÓn lµ viÖc chë hµng ra c¶ng ®Ó xÕp lªn tµu nh­ng viÖc nµy ®ang gÆp khã kh¨n v× theo NghÞ ®Þnh 15/CP, kÓ tõ ngµy 1/4/2003, c¸c c¶ng chØ xÕp hµng lªn xe « t« theo ®óng träng t¶i cña xe, xe chë container chØ xÕp 1 container 20’, kh«ng kÑp ®«i. Tõ ngµy 7/4/2003 c¶ng cßn ph¸t tÝch kª, c©n xe ra vµo. C¸c ®iÒu kho¶n kÓ trªn sÏ ®­îc ®­a vµo trong hîp ®ång bèc xÕp, giao nhËn vµ coi ®©y lµ nghÜa vô hai bªn ph¶i phèi hîp thùc hiÖn. §©y lµ qui ®Þnh hîp lý v× cÊm xe t¶i chë hµng rêi ch¹y qu¸ t¶i lµ ®óng, tuy nhiªn ®èi víi xe container th× ph¶i xem xÐt l¹i v× xe vËn chuyÓn container lµ mét lo¹i h×nh vËn t¶i tiªn tiÕn th«ng dông nhÊt trªn thÕ giíi vµ khu vùc nh­ng ë ViÖt Nam l¹i bÞ coi lµ lo¹i h×nh “®Æc biÖt”, muèn l­u hµnh ®Òu ph¶i xin “GiÊy phÐp l­u hµnh ®Æc biÖt vËn t¶i qu¸ khæ qu¸ t¶i”. GiÊy phÐp nµy chØ cÊp chØ cÊp cho thêi h¹n 3 th¸ng mçi lÇn, mçi xe còng chØ ®­îc cho phÐp ch¹y trªn 5 tuyÕn ®­êng. Thêi gian qua ph­¬ng thøc vËn t¶i container ®· kh¸ th«ng dông ë ViÖt Nam, nhÊt lµ nh÷ng thµnh phè c¶ng biÓn nh­ H¶i Phßng, TP Hå ChÝ Minh, §µ N½ng,… Xe vËn t¶i container trë thµnh lo¹i h×nh chñ yÕu vËn t¶i hµng hãa xuÊt nhËp khÈu. Quèc lé 5 ®· ®­îc ph©n cÊp lµ ®­êng cÊp 1 ®ång b»ng, kh«ng h¹n chÕ t¶i träng, lÏ ra chØ cÇn quy ®Þnh hµng vËn t¶i ph¶i ®¶m b¶o kh«ng v­ît qu¸ t¶i träng cña xe. Nh­ng c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh l¹i khèng chÕ tæng träng t¶i (c¶ xe, hµng chë, vá container) cho xe container 40’ kh«ng v­ît qu¸ 30 tÊn, xe 20’ kh«ng v­ît qu¸ 27 tÊn, khiÕn l­îng hµng hãa thùc chë trªn tõng lo¹i xe kh«ng ®¶m b¶o theo tiªu chuÈn quèc tÕ cña tõng lo¹i container, lµm gi¸ thµnh vËn t¶i container t¨ng vät, c¸c chñ hµng xuÊt nhËp khÈu kh«ng chÞu næi, ng­êi lµm giao nhËn còng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Ta thÊy r»ng nhiÒu ®¬n hµng vËn chuyÓn ®ång bé ®ãng s½n trong 1 container nÕu t¸ch rêi ra 2 container cho b¶o ®¶m t¶i träng theo quy ®Þnh th× sÏ ®Èy gi¸ vËn t¶i t¨ng gÊp ®«i. §ã lµ ch­a kÓ cã nh÷ng lo¹i hµng xÕp trong container nh­ kÝnh næi, nÕu xÕp kh«ng ®ñ t¶i sÏ g©y nguy hiÓm. NhiÒu container hµng nhËp khÈu kiÓm ho¸ t¹i ch©n c«ng tr×nh, kh«ng nhµ vËn t¶i nµo d¸m ®¬n ph­¬ng ph¸ niªm phong kÑp ch× h¶i quan ®Ó san t¶i. NÕu theo quy ®Þnh vÒ t¶i träng nh­ hiÖn hµnh th× gi¸ vËn t¶i hµng ra c¶ng t¨ng, g©y khã kh¨n rÊt lín cho nhµ xuÊt nhËp khÈu còng nh­ ng­êi giao nhËn. Nh­ vËy, Nhµ n­íc nªn b·i bá quy ®Þnh qu¸ khæ qu¸ t¶i ë xe container, nªn bá giÊy phÐp “l­u hµnh ®Æc biÖt” lo¹i xe nµy vµ viÖc mçi xe container chØ ®­îc ch¹y trªn 5 tuyÕn ®­êng lµ kh«ng hîp lý. Chóng ta biÕt r»ng theo th«ng lÖ quèc tÕ hµng container ®­îc phÐp ch¹y tr­íc, thñ tôc ch¹y theo sau nªn tèc ®é gi¶i phãng hµng rÊt nhanh cßn ë ta th× ng­îc l¹i mµ dÞch vô giao nhËn hµng hãa cã ph¸t triÓn hay kh«ng phô thuéc vµo l­îng hµng cã nhiÒu hay kh«ng. NÕu hµng bÞ ø ®äng ë c¶ng do quy ®Þnh trªn th× sÏ ®Èy ng­êi lµm giao nhËn r¬i vµo t×nh thÕ nan gi¶i. 1.2. Nhµ n­íc cÇn t¨ng c­êng thu hót FDI vµo ngµnh giao nhËn vËn t¶i Ngµnh giao nhËn vËn t¶i muèn ph¸t triÓn cÇn ph¶i cã c¬ së h¹ tÇng, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. Mµ ®Êt n­íc ta cßn nghÌo, do vËy chØ cã t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi th× chóng ta míi lîi dông ®­îc nguån vèn vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, míi nhanh chãng thay ®æi ®­îc bé mÆt cña ngµnh, ®uæi kÞp víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Kinh nghiÖm cña Trung Quèc cho thÊy r»ng nhê chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ mµ ngµnh giao nhËn vËn t¶i cña n­íc nµy ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn bé rÊt lín. Vµo cuèi nh÷ng n¨m 80, Trung Quèc b¾t ®Çu thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo thÞ tr­êng giao nhËn vËn t¶i. Lóc ®ã, chØ mét sè c«ng ty giao nhËn lín ë n­íc ngoµi ®­îc phÐp thµnh lËp liªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp giao nhËn hoÆc xuÊt nhËp khÈu lín trong n­íc, cßn phÇn lín chØ ®­îc phÐp thµnh lËp v¨n phßng ®¹i diÖn. §iÒu nµy h¹n chÕ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi v× víi t­ c¸ch v¨n phßng ®¹i diÖn, hä kh«ng ®­îc thùc hiÖn c¸c dÞch vô giao nhËn c¬ b¶n nh­ l­u c­íc, lµm thñ tôc h¶i quan, ph¸t hµnh vËn ®¬n vµ thu c­íc mµ ph¶i th«ng qua c¸c ®¹i lý. KÓ tõ khi Trung Quèc gia nhËp WTO (ngµy 11/12/2001), n­íc nµy b¾t ®Çu thay ®æi c¸c quy ®Þnh ®iÒu chØnh vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo thÞ tr­êng giao nhËn vËn t¶i. C¸c c«ng ty n­íc ngoµi tuy bÞ rµng buéc h¬n vÒ h×nh thøc ®Çu t­, lo¹i h×nh ®Çu t­, thêi gian ho¹t ®éng nh­ng l¹i cã quyÒn mua cæ phÇn cña c¸c c«ng ty giao nhËn vËn t¶i lín cña Trung Quèc, cã thÓ tham gia kinh doanh bÊt cø dÞch vô nµo trong khu«n khæ cña ph¸p luËt. Nhê vËy, Trung Quèc ®· ph¸t triÓn ®­îc ®éi tµu lín m¹nh h¬n, c¸c bÕn c¶ng, kho b·i ®­îc më réng vµ ngµy cµng hiÖn ®¹i. ViÖt Nam tuy kh«ng thÓ b¾t ch­íc mét c¸ch m¸y mãc nh­ng viÖc t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ vµo ngµnh giao nhËn vËn t¶i ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh nµy lµ cÇn thiÕt v× ®éi tµu cña ta träng t¶i cßn h¹n chÕ, c¸c c¶ng cßn qu¸ n«ng, tµu mÑ ch­a thÓ vµo, g©y khã kh¨n cho viÖc xÕp dì hµng hãa, kho b·i ë c¶ng cßn nhá hÑp, th­êng xuyªn g©y ïn t¾c hµng, quy m« ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp giao nhËn cßn nhá lÎ, cung c¸ch lµm viÖc cßn ch­a chuyªn nghiÖp. Tr­íc m¾t, Nhµ n­íc cÇn t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam b»ng c¸c biÖn ph¸p sau: 1.2.1. C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, t¹o m«i tr­êng ph¸p lý th«ng tho¸ng Nhµ n­íc cÇn hoµn thiÖn hÖ thèng luËt vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ban hµnh c¸c v¨n b¶n d­íi luËt theo h­íng më cöa, héi nhËp, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ luËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh cho ®¬n gi¶n, gon nhÑ. Bªn c¹nh ®ã, miÔn gi¶m h¬n n÷a thuÕ lîi tøc vµ tiÒn thuª ®Êt ®èi víi nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn ®éi tµu biÓn, x©y dùng c¶ng biÓn, më réng vµ hiÖn ®¹i c¸c kho b·i, ph­¬ng tiÖn xÕp dì, n©ng h¹ hµng hãa. C«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi trong ®Çu t­ vµ sau ®Çu t­ cÇn t¹o ­u ®·i nh­ng còng ph¶i chÆt chÏ ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, tr¸nh c¸c c«ng ty n­íc ngoµi lîi dông ­u ®·i ®Ó h¹ møc gi¸, c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh g©y thiÖt h¹i vµ thÊt thu ng©n s¸ch cho Nhµ n­íc. 1.2.2. T¹o m«i tr­êng kinh tÕ - x· héi thuËn lîi §Ó c¸c nhµ ®Çu t­ yªn t©m ®Çu t­, chÝnh phñ ViÖt Nam ph¶i æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, chÝnh s¸ch tµi khãa, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ph¶i ®­îc c©n nh¾c, ®iÒu chØnh sao cho kh«ng lµm mÊt ®i nguån lîi chÝnh ®¸ng cña c¸c nhµ ®©u t­. Bªn c¹nh ®ã, còng ph¶i gi÷ v÷ng ®­îc sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi ®Ó b¶o ®¶m an toµn vÒ tÝnh m¹ng, tµi s¶n, b¶o ®¶m nh÷ng quyÒn c¬ b¶n cho nhµ ®Çu t­. 1.3. §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ gi¸ trong giao nhËn vËn t¶i §èi víi vËn t¶i biÓn hµng xuÊt nhËp khÈu, gi¸ c­íc chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín bëi yÕu tè quèc tÕ, cho nªn Nhµ n­íc kh«ng thÓ quy ®Þnh gi¸, cho dï chØ lµ gi¸ tèi thiÓu (sµn), hoÆc gi¸ tèi ®a (trÇn). Nhµ n­íc chØ cã thÓ thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý ®èi víi gi¸ c¶ cña dÞch vô hµng h¶i. Víi nh÷ng dÞch vô b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn t¹i ViÖt Nam (®¹i lý tµu biÓn, lai d¾t, vÖ sinh, kiÓm ®Õm hµng), chØ thùc hiÖn gi¸ quy ®Þnh cña c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng (nÕu cã), cßn l¹i cÇn thiÕt ph¶i quy ®Þnh gi¸ tèi thiÓu ®Ó tr¸nh viÖc c¹nh tranh h¹ gi¸ gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc lµm thiÖt h¹i ®Õn thu nhËp cña tõng doanh nghiÖp vµ thÊt thu ng©n s¸ch. C¸c lo¹i dÞch vô kh«ng b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn ë ViÖt Nam (nh­ cung øng vËt t­, söa ch÷a) gi¸ c¶ sÏ do c¸c bªn tháa thuËn, v× nÕu quy ®Þnh, sÏ cã hai kh¶ n¨ng, mét lµ qu¸ thÊp - sÏ lµm lîi cho phÝa n­íc ngoµi, hai lµ qu¸ cao - kh¸ch hµng n­íc ngoµi sÏ kh«ng thùc hiÖn t¹i ViÖt Nam, vµ tÊt nhiªn, phÝa ViÖt Nam kh«ng tËn dông ®­îc nguån thu nµy. Gi¸ xÕp dì hµng xuÊt nhËp khÈu nªn quy ®Þnh gi¸ tèi thiÓu. C¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã thÓ c¹nh tranh b»ng gi¸ kh«ng thÊp h¬n møc gi¸ thÊp nhÊt ®ã. Gi¸ xÕp dì hµng trung chuyÓn nªn ®Ó c¸c bªn tháa thuËn, nhµ n­íc kh«ng quy ®Þnh. Ngoµi ra, c¸c chi phÝ vµ lÖ phÝ liªn quan ®Õn giao nhËn t¹i c¸c c¶ng biÓn qu¸ cao lµm t¨ng chi phÝ cña chñ hµng ®ång thêi g©y khã kh¨n cho ng­êi giao nhËn nh­ phô phÝ x¨ng dÇu (30 USD ®èi víi hµng Ch©u ¸ vµ 82 USD ®èi víi hµng ®i c¸c khu vùc kh¸c), phÝ n©ng h¹ (300000 - 360000 VND/20’). Tuy nh÷ng lo¹i phÝ nµy kh«ng ph¶i lo¹i nµo còng n»m trong sù kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc nh­ng Nhµ n­íc còng nªn rµ so¸t l¹i vµ b·i bá hoÆc gi¶m c¸c lo¹i phÝ bÊt hîp lý. Khi thÞ tr­êng bÊt æn ®Þnh hoÆc trong tr­êng hîp ®Æc biÖt khi chÞu ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng tµi chÝnh thÕ giíi (t¸c ®éng xÊu) ®Õn ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i, nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch cô thÓ nh­: gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®Ó ­u tiªn ®éi tµu biÓn quèc gia, gi¶m thuÕ c­íc cho c¸c doanh nghiÖp giao nhËn. Còng cÇn chó ý r»ng khi Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng chÕ tµi cho c¸c h·ng tµu vµ doanh nghiÖp th× ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t ®Ó nh÷ng chÕ tµi ®ã ®­îc thùc hiÖn ®óng theo ®­êng lèi cña Nhµ n­íc. 1.4. Thµnh lËp ñy ban quèc gia vÒ t¹o thuËn lîi cho giao nhËn vËn t¶i hµng hãa C¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc nµy sÏ ®¶m b¶o cho viÖc ph¸t triÓn vµ kinh doanh giao nhËn vËn t¶i ë n­íc ta theo ®óng ph¸p luËt ViÖt Nam vµ c«ng ­íc quèc tÕ, ®¶m b¶o quyÒn lîi cho chñ hµng còng nh­ ng­êi giao nhËn vËn t¶i. Thµnh phÇn cña ñy ban nµy gåm ®¹i diÖn cña nhµ n­íc, ®¹i diÖn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ t­ nh©n kinh doanh giao nhËn vËn t¶i. ñy ban nµy ph¶i cã quan hÖ víi c¸c quèc gia trong khu vùc vµ thÕ giíi vÒ vËn t¶i hµng hãa. 1.5. §¬n gi¶n hãa vµ hµi hßa c¸c thñ tôc chøng tõ cã liªn quan HiÖn nay n­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña APEC, ASEAN, tham gia AFTA, chuÈn bÞ gia nhËp WTO. V× vËy chóng ta ph¶i cã nghÜa vô cña mét thµnh viªn tham gia c¸c tæ chøc chuyªn ngµnh, tham gia c¸c c«ng ­íc, hiÖp ®Þnh quèc tÕ. Do vËy, yªu cÇu cÊp thiÕt hiÖn nay lµ ph¶i ®¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc h¶i quan, c¶i tiÕn thñ tôc qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi th«ng lÖ, c«ng ­íc quèc tÕ gãp phÇn thóc ®Èy giao l­u kinh tÕ ®Æc biÖt trong lÜnh vùc giao nhËn. ViÖt Nam tõ l©u ®· thùc hiÖn c¬ chÕ “mét cöa” nh»m ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh. C¬ chÕ nµy cÇn tiÕp tôc ph¸t huy trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, giao nhËn vËn t¶i hµng hãa. Thñ tôc h¶i quan còng nh­ c¸c thñ tôc chøng tõ kh¸c cÇn nghiªm minh, chÆt chÏ nh­ng ph¶i nhanh gän, bá bít nh÷ng r­êm rµ, tr¸nh h¹ch s¸ch, g©y khã dÔ cho chñ hµng vµ ng­êi giao nhËn. 1.6. §Ò cao vai trß cña hiÖp héi giao nhËn ViÖt Nam VIFAS HiÖp héi cÇn ®ãng vai trß chñ ®éng tÝch cùc trong viÖc gióp c¸c héi viªn më mang dÞch vô, n©ng cao kh¶ n¨ng ho¹t ®éng. Cã thÓ víi danh nghÜa cña m×nh liªn hÖ víi hiÖp héi n­íc ngoµi nhê giíi thiÖu gióp ®ì ®µo t¹o c¸c dÞch vô míi nh­ Logistics. Cã thÓ gióp ®ì mét vµi doanh nghiÖp lµm thÝ ®iÓm. Cã thÓ vËn ®éng mét sè doanh nghiÖp cïng nhau hîp t¸c. Víi mçi dÞch vô míi ®ßi hái tr×nh ®é nghiÖp vô khÐo lÐo, tæ chøc tinh vi, luËt ph¸p chu ®¸o, VIFAS ph¶i cè g¾ng rÊt nhiÒu míi ®­a ®­îc ngµnh giao nhËn n­íc ta tiÕn lªn nhanh chãng. Nhãm gi¶i ph¸p cña b¶n th©n doanh nghiÖp 2.1. Gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng Trong t×nh h×nh c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr­êng giao nhËn kho vËn nh­ hiÖn nay, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®ång thêi më réng n©ng cao thÞ phÇn, VIETRANS cÇn ph¶i më réng thÞ tr­êng giao nhËn. §©y lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu vÒ lîi nhuËn, môc tiªu cñng cè, t¨ng c­êng vÞ thÕ vµ môc tiªu an toµn. Khi thÞ tr­êng ®· ®­îc më réng th× cho dï mét khu vùc thÞ tr­êng nµo ®ã cã biÕn ®éng còng sÏ kh«ng g©y ra ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn ho¹t ®éng cña toµn c«ng ty. Cã më réng ®­îc thÞ tr­êng míi ®¶m b¶o ®­îc lîi Ých l©u dµi cña c«ng ty còng nh­ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn, míi n©ng cao triÓn väng ph¸t triÓn cña c«ng ty. Cã 2 h×nh thøc më réng thÞ tr­êng, ®ã lµ më réng thÞ tr­êng theo chiÒu réng vµ më réng thÞ tr­êng theo chiÒu s©u. Më réng thÞ tr­êng theo chiÒu réng ®­îc hiÓu lµ më réng thÞ tr­êng theo ph¹m vi ®Þa lý, theo chiÒu réng vÒ kh«ng gian. Cho ®Õn nay, VIETRANS ®· v­¬n ra nhiÒu thÞ tr­êng quèc tÕ, ho¹t ®éng trªn hÇu hÕt c¸c ch©u lôc nh­ Ch©u ¢u, Ch©u ¸, Ch©u Mü, Ch©u Phi. Tuy nhiªn, vÉn cßn mét sè thÞ tr­êng rÊt giµu tiÒm n¨ng mµ c«ng ty ch­a khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng cña nã nh­ khu vùc Ch©u Phi, khu vùc Nam Mü (Mªhic«, Brazil,…) Më réng thÞ tr­êng theo chiÒu s©u ng­îc l¹i kh«ng ph¶i lµ më réng thÞ tr­êng vÒ khu vùc ®Þa lý mµ lµ trªn cïng mét thÞ tr­êng hiÖn cã nh­ng c«ng ty cã thÓ thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng, cñng cè, thiÕt lËp quan hÖ l©u dµi víi c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng b»ng chÊt l­îng dÞch vô, b»ng viÖc më réng ph¹m vi dÞch vô cña m×nh. H×nh thøc nµy c«ng ty cã thÓ ¸p dông cho thÞ tr­êng Trung Quèc v× ®©y lµ thÞ tr­êng réng lín, l¹i kh¸ t­¬ng ®ång vÒ v¨n ho¸, tËp qu¸n víi ViÖt Nam. Më réng thÞ tr­êng kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc ®¬n gi¶n bëi mçi thÞ tr­êng l¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ x· héi, luËt ph¸p, v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n kh«ng gièng nhau. §iÒu nµy t¸c ®éng rÊt lín tíi m«i tr­êng kinh doanh, tíi t©m lý tiªu dïng x· héi, tõ ®ã ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu tíi viÖc th©m nhËp, më réng thÞ tr­êng cña c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi. V× vËy, muèn më réng thÞ tr­êng c«ng ty ph¶i tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc sau: 2.1.1. T¨ng c­êng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng T×m hiÓu, nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ c«ng viÖc cÇn lµm tr­íc tiªn bëi “BiÕt ng­êi, biÕt ta, tr¨m trËn, tr¨m th¾ng”. Mçi doanh nghiÖp kh«ng thÓ thµnh c«ng nÕu kh«ng am hiÓu vÒ thÞ tr­êng mµ m×nh ®Þnh th©m nhËp, cho dï víi thÞ tr­êng quen thuéc ®ang kinh doanh nÕu kh«ng th­êng xuyªn cËp nhËt nh÷ng quy ®Þnh míi th× còng kh«ng thÓ duy tr× ho¹t ®éng. Thùc tÕ cho thÊy, nhiÒu thua thiÖt thËm chÝ thÊt b¹i cña c¸c c«ng ty lµ do kh«ng t×m hiÓu kü vÒ luËt ph¸p, tËp qu¸n cña thÞ tr­êng. Khi tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ tr­êng cÇn t×m hiÓu râ c¸c th«ng tin sau: Tr­íc hÕt c«ng ty cÇn t×m hiÓu vÒ phong tôc tËp qu¸n, quy ®Þnh ph¸p luËt ë thÞ tr­êng ®ã cã g× kh¸c so víi nh÷ng thÞ tr­êng mµ c«ng ty ®· vµ ®ang ho¹t ®éng. Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt ®ã cã g©y khã kh¨n, trë ng¹i g× cho c«ng t¸c th©m nhËp thÞ tr­êng vµ thùc hiÖn c«ng viÖc giao nhËn vËn chuyÓn hµng hãa ë ®ã kh«ng. Ch¼ng h¹n nh­ thÞ tr­êng Mü - thÞ tr­êng mµ c«ng ty ®ang cã chiÕn l­îc më réng trong nh÷ng n¨m tíi. §©y lµ mét thÞ tr­êng rÊt khã tÝnh, kh«ng chØ vÒ nhu cÇu cña ng­êi d©n mµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng quy ®Þnh cña luËt ph¸p Mü. Cã thÓ nãi hÖ thèng luËt cña Mü rÊt phøc t¹p vµ kh¾t khe. H¬n n÷a mçi bang l¹i cã nh÷ng quy ®Þnh riªng kh«ng gièng nhau nªn cho dï cã thµnh c«ng ë mét hîp ®ång còng kh«ng thÓ ¸p dông nh÷ng kinh nghiÖm ®ã cho nh÷ng hîp ®ång tiÕp theo. VÝ dô nh­ Mü cã quy ®Þnh vËn ®¬n ph¶i ®­îc lËp vµ göi ®Õn 48 giê tr­íc khi hµng rêi c¶ng vµ vËn ®¬n khi ®· lËp th× kh«ng ®­îc söa ®æi. §iÒu nµy ®ßi hái ng­êi giao nhËn ph¶i rÊt cÈn träng trong kh©u lËp chøng tõ. Bªn c¹nh ®ã h¶i quan Mü cã quyÒn kiÓm tra bÊt cø lo¹i hµng g× ë bÊt cø c¶ng nµo trªn ®Êt Mü nªn g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho chñ hµng, ®Æc biÖt lµ ng­êi giao nhËn. Ngoµi ra, viÖc nghiªn cøu nhu cÇu vÒ giao nhËn hµng hãa ë thÞ tr­êng ®ã còng rÊt quan träng. Muèn biÕt ®ã cã ph¶i lµ thÞ tr­êng triÓn väng ®Ó ph¸t triÓn l©u dµi kh«ng, VIETRANS ph¶i t×m hiÓu xem nhu cÇu vµ l­îng cÇu vÒ dÞch vô cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng ®ã ®ang ë møc ®é nµo, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn ra sao bëi cã thÓ mét thÞ tr­êng ®ang cßn ë d¹ng tiÒm n¨ng nh­ng trong t­¬ng lai høa hÑn sÏ rÊt ph¸t triÓn, nÕu ®­îc ph¸t hiÖn sím ®Ó th©m nhËp t¹o chç ®÷ng v÷ng ch¾c c«ng ty sÏ thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn. Ng­îc l¹i, mét thÞ tr­êng ®ang rÊt lín, dÔ dµng th©m nhËp nh­ng l¹i tiÒm Èn nguy c¬ suy tho¸i th× viÖc tiÕp tôc kinh doanh ë ®ã sÏ rÊt m¹o hiÓm. VIETRANS ®· cã mét bµi häc thÊt b¹i vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1990 do kh«ng nghiªn cøu thÞ tr­êng. §ã lµ khi Liªn X« vµ §«ng ¢u sôp ®æ, VIETRANS mÊt ®i thÞ tr­êng to lín nµy mµ l¹i ch­a th©m nhËp vµo c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng kh¸c khiÕn cho c«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Cßn hiÖn nay, cho dï khèi EU ®ang lµ thÞ tr­êng quan träng trong ho¹t ®éng cña c«ng ty, s¶n l­îng giao nhËn hµng hãa vµo thÞ tr­êng nµy chiÕm tû träng rÊt lín, kho¶ng 1/3 tæng s¶n l­îng giao nhËn, nh­ng nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn th× thÞ tr­êng nµy ®· cã nh÷ng biÓu hiÖn sôt gi¶m. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy VIETRANS ®ang dÇn chuyÓn h­íng sang mét sè thÞ tr­êng kh¸c nh­ khu vùc §Þa Trung H¶i, khai th¸c h¬n n÷a thÞ tr­êng Trung Quèc réng lín. Cßn víi thÞ tr­êng Mü, thÞ tr­êng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ thÞ tr­êng triÓn väng trong nh÷ng n¨m tíi, c«ng ty ®· vµ ®ang dÇn thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ ®Ó t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng kinh doanh sau nµy. Mét vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu n÷a ®ã lµ nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh. CÇn t×m hiÓu møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ®ã ra sao, nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh, cã ®iÓm m¹nh, yÕu g×. §Ó c¹nh tranh c«ng ty cÇn chuÈn bÞ nh÷ng ph­¬ng thøc g×. C¸c th«ng tin trªn ®Çy ®ñ chÝnh x¸c sÏ gióp c«ng ty th©m nhËp thÞ tr­êng víi chi phÝ thÊp nhÊt mµ l¹i ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ h¹n chÕ rñi ro. Ngoµi ra, víi nh÷ng thÞ tr­êng truyÒn thèng, c«ng ty cÇn ph¶i n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu hiÖn t¹i vµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi. HiÖn c«ng ty cã thÓ ®¸p øng ®­îc ë møc ®é nµo vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ®ã trong t­¬ng lai. Nh÷ng dÞch vô mµ c«ng ty cung cÊp trªn thÞ tr­êng ®· ®¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng ch­a. c«ng ty cã nªn më réng ph¹m vi dÞch vô kh«ng, nÕu cã th× nªn theo h­íng nµo ®Ó khai th¸c tèi ®a nhu cÇu thÞ tr­êng còng nh­ kh¶ n¨ng ®¸p øng cña c«ng ty. §Ó cã ®­îc nh÷ng th«ng tin trªn, c«ng ty cã thÓ khai th¸c tõ c¸c nguån: - Qua tµi liÖu nghiªn cøu chÝnh thøc cña c¸c tæ chøc nh­ WTO, c¬ quan chuyªn tr¸ch cña Liªn Hîp Quèc, qua c¸c b¸o c¸o cña Bé Th­¬ng M¹i c¸c n­íc. Nguån th«ng tin nµy tuy cã ­u ®iÓm lµ chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ, nh­ng ch­a ch¾c ®· phï hîp víi môc tiªu nghiªn cøu cña c«ng ty. - Th«ng qua c¸c HiÖp héi mµ VIETRANS lµ thµnh viªn nh­ FIATA, VIFAS, VCCI. §Æc biÖt lµ th«ng qua c¸c cuéc häp do c¸c HiÖp héi trªn tæ chøc c«ng ty nªn tranh thñ l¾ng nghe vµ th¶o luËn ®Ó cËp nhËt nh÷ng th«ng tin míi nhÊt. - Th«ng qua ®¹i diÖn th­¬ng m¹i, tham t¸n th­¬ng m¹i cña n­íc ta ë n­íc ngoµi ®Ó t×m hiÓu t×nh h×nh thÞ tr­êng. - §Æc biÖt c«ng ty nªn cö c¸n bé cã kh¶ n¨ng ®i nghiªn cøu vµ trao ®æi kinh nghiÖm víi c¸c c«ng ty kh¸c trong vµ ngoµi n­íc, tham gia c¸c khãa ®µo t¹o nghiÖp vô. 2.1.2. Th©m nhËp thÞ tr­êng Sau khi ®· cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin nghiªn cøu thÞ tr­êng, c«ng ty cÇn lùa chän mét sè thÞ tr­êng phï hîp ®Ó tiÕp cËn qua nhiÒu ph­¬ng thøc kh¸c nhau: Tù th©m nhËp §©y lµ ph­¬ng thøc mµ c«ng ty tù m×nh tiÕn hµnh ®Ó t×m kiÕm vµ më réng kh¸ch hµng cña m×nh trªn c¬ së ®· cã nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ t×nh h×nh kh¸ch hµng vµ thÞ tr­êng. C¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty sÏ ph¶i ®i gÆp c¸c kh¸ch hµng, thuyÕt phôc hä sö dông dÞch vô cña c«ng ty. C¸c c¸n bé l·nh ®¹o ph¶i th­êng xuyªn tham gia c¸c cuéc héi th¶o, c¸c cuéc häp chÝnh thøc còng nh­ kh«ng chÝnh thøc, c¸c cuéc gÆp mÆt doanh nghiÖp ®Ó qua ®ã tranh thñ ký c¸c hîp ®ång ñy th¸c giao nhËn. §Ó lµm ®­îc nh­ vËy ®ßi hái bé m¸y l·nh ®¹o ph¶i ho¹ch ®Þnh ®­îc chiÕn l­îc th©m nhËp ®óng ®¾n, c¸c c¸n bé cña c«ng ty ph¶i cã chuyªn m«n cao vÒ nghiÖp vô, cã kiÕn thøc vÒ marketing, th«ng th¹o ngo¹i ng÷, cã nghÖ thuËt giao tiÕp kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty ph¶i tr­êng vèn míi cã thÓ gi÷ v÷ng ®­îc thÞ tr­êng v× nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¶i bá ra ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc trªn lµ rÊt ®¸ng kÓ. Khi tù m×nh th©m nhËp thÞ tr­êng c«ng ty gi÷ ®­îc thÕ chñ ®éng tèi ®a nh­ng còng ph¶i chÊp nhËn rñi ro v× nh÷ng nç lùc bá ra ch­a ch¾c ngay lËp tøc ®· thu ®­îc kÕt qu¶. VIETRANS chØ nªn ¸p dông ph­¬ng thøc nµy cho mét vµi thÞ tr­êng quan träng nh­ Trung Quèc, EU cßn víi nh÷ng thÞ tr­êng khã kh¨n hay qu¸ míi c«ng ty nªn ¸p dông ph­¬ng thøc thø hai. Th©m nhËp qua trung gian Phæ biÕn nhÊt lµ h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt víi c«ng ty n­íc ngoµi, nh÷ng c«ng ty vèn ®· quen thuéc víi nh÷ng thÞ tr­êng mµ VIETRANS ®ang cÇn th©m nhËp. Khi tiÕn hµnh liªn doanh, liªn kÕt tuy VIETRANS sÏ ph¶i chia sÎ lîi nhuËn vµ ë thÕ yÕu h¬n nh­ng c«ng ty cã thÓ tËn dông ®­îc nguån vèn vµ c¸c mèi quan hÖ cña ®èi t¸c. VIETRANS sÏ kh«ng mÊt c«ng søc nghiªn cøu thÞ tr­êng, dß dÉm tõng b­íc mµ l¹i cã thÓ t¨ng ngay ®­îc thÞ phÇn ®ång thêi h¹n chÕ ®­îc thÊp nhÊt nh÷ng rñi ro. Ngoµi ra, VIETRANS cã thÓ nhê c¸c HiÖp héi mµ c«ng ty lµ thµnh viªn hoÆc c¸c ®¹i sø qu¸n, ®¹i diÖn th­¬ng m¹i hay tham t¸n th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam ë n­íc ngoµi giíi thiÖu víi kh¸ch hµng. Nhê vµo uy tÝn cña c¸c hiÖp héi nµy, c«ng ty sÏ cã rÊt nhiÒu thuËn lîi. §©y nghe cã vÎ lµ gi¶i ph¸p kh«ng kh¶ thi nh­ng VIETRANS tr­íc m¾t cã thÓ ¸p dông do c«ng ty cã lîi thÕ lµ mét c«ng ty ®Çu ngµnh ho¹t ®éng l©u ®êi nhÊt t¹i ViÖt Nam, cã mèi quan hÖ tèt ®Ñp víi c¸c hiÖp héi trªn. Tuy nhiªn c«ng ty kh«ng thÓ dùa vµo ph­¬ng thøc nµy l©u dµi v× sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng ph¶i dùa vµo b¶n th©n néi lùc cña c«ng ty. 2.2. Gi¶i ph¸p vÒ lo¹i h×nh dÞch vô giao nhËn Còng nh­ viÖc më réng thÞ tr­êng, viÖc ph¸t triÓn më réng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô còng rÊt quan träng, gióp c«ng ty ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng, tõ ®ã n©ng cao thÞ phÇn, h¹n chÕ ®­îc tÝnh thêi vô trong ®Æc thï ho¹t ®éng, ®ång thêi t¹o dùng ®­îc quan hÖ th­êng xuyªn vµ l©u dµi víi kh¸ch hµng. §èi víi ph­¬ng thøc giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng biÓn, nh÷ng dÞch vô mµ VIETRANS ®ang cung cÊp lµ vËn chuyÓn giao nhËn hµng rêi, hµng nguyªn container, dÞch vô gom hµng lÎ, dÞch vô vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc, giao nhËn tõ cöa ®Õn cöa, cho thuª kho ngo¹i quan. VIETRANS cÇn chó träng h¬n n÷a vµo dÞch vô gom hµng v× ®©y lµ lo¹i h×nh dÞch vô mang l¹i lîi Ých cho nhiÒu bªn: ng­êi chuyªn chë ®­îc lîi nhê tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian giao nhËn vµ ph©n ph¸t c¸c l« hµng lÎ, kh«ng sî thÊt thu tiÒn c­íc cña c¸c chñ hµng lÎ v× ®· cã ng­êi giao nhËn ®¶m nhiÖm, chñ hµng tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ do kh«ng ph¶i thuª nguyªn mét container, ng­êi giao nhËn thu ®­îc nhiÒu doanh thu do c­íc hµng lÎ th­êng lín h¬n c­íc hµng nguyªn. Thùc hiÖn dÞch vô nµy ®èi víi mét c«ng ty giao nhËn lµ rÊt dÔ dµng vµ thuËn lîi, chØ cÇn c«ng ty thiÕt lËp nh÷ng tr¹m giao nhËn vµ ®ãng hµng lÎ, ®ång thêi cã sù cÈn träng vµ cÇn mÉn trong giao nhËn hµng. C«ng ty còng nªn tËp trung ph¸t triÓn dÞch vô vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc lÊy chÆng ®­êng biÓn lµm chñ ®¹o ®Ó ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng. VËn t¶i ®a ph­¬ng thøc lµ mét lo¹i h×nh vËn t¶i tiªn tiÕn hiÖn ®ang ®­îc ¸p dông réng r·i trong khu vùc vµ thÕ giíi. Xu h­íng toµn cÇu hãa, héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc céng víi t¸c ®éng cña khoa häc c«ng nghÖ vËn t¶i container vµ th«ng tin ®ang thóc ®Èy vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc ph¸t triÓn nhanh chãng. Ngµy nay, mèi liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt, vËn t¶i, thÞ tr­êng, ph©n phèi vµ qu¶n lý hµng hãa rÊt chÆt chÏ vµ phô thuéc vµo nhau mµ kh«ng mét ph­¬ng thøc vËn t¶i th«ng th­êng, ®¬n lÎ nµo cã thÓ ®¸p øng ®­îc. VT§TPT ®¶m b¶o hÖ thèng giao hµng “tõ cöa ®Õn cöa” h÷u hiÖu víi gi¸ thµnh thÊp nhÊt. Ngµnh hµng h¶i thÕ giíi ®ang tiÕp tôc ph¸t triÓn theo xu h­íng toµn cÇu hãa vµ ®a d¹ng hãa theo ph­¬ng thøc tËp trung luång hµng, tiÕp tôc xu h­íng s¸p nhËp, hîp t¸c, h×nh thµnh c¸c liªn minh lín vµ tËp trung quyÒn lùc trong giíi hµng h¶i. C¸c tµu container thÕ hÖ míi ®­îc ®­a vµo sö dông, vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc réng r·i. ë VIETRANS, vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc lµ thùc hiÖn viÖc vËn chuyÓn hµng tõ kho tíi kho hoÆc tõ tr¹m göi hµng lÎ (CFS) ®Õn CFS hoÆc tõ CFS ®Õn kho bao gåm c¶ viÖc ®ãng hµng vµo container, niªm phong cÆp ch×, gi¸m ®Þnh hµng hãa, lµm thñ tôc h¶i quan. §èi víi VIETRANS, ®©y lµ dÞch vô kh«ng qu¸ khã kh¨n v× c«ng ty cã thùc lùc: ®ñ ph­¬ng tiÖn, nhiÒu kinh nghiÖm. Tuy nhiªn, ®Ó thùc hiÖn tèt h¬n dÞch vô nµy, c«ng ty ph¶i ®Çu t­ ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ph­¬ng tiÖn, trang thiÕt bÞ lµm hµng cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. §ã lµ c¸c thiÕt bÞ ®ãng hµng vµo container, xe n©ng, cÇn cÈu, ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i xe chë container. Ngoµi ra, c«ng ty ph¶i thiÕt lËp quan hÖ, ký c¸c hîp ®ång víi c¸c h·ng tµu, h·ng hµng kh«ng, h·ng ®­êng s¾t lín c¶ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Ó chñ ®éng vÒ ph­¬ng tiÖn vµ chç trong mïa hµng, phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ®iÓm chuyÓn t¶i, c¸c ®¹i lý chi nh¸nh ph¶i theo dâi vµ th«ng b¸o kÞp thêi lÞch tr×nh, thêi gian xuÊt ph¸t cña ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, lùa chän h·ng vËn chuyÓn phï hîp ®Ó khi hµng ®Õn ®iÓm chuyÓn t¶i th× cã thÓ nèi chuyÕn kÞp thêi, l­u chç, gi÷ chç, ®Ó hµng kh«ng bÞ rít. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty còng nªn chó träng ®Õn chuyªn m«n, kinh nghiÖm cña c¸n bé nghiÖp vô ®Ó t¹o dùng uy tÝn trªn th­¬ng tr­êng bëi chóng ta biÕt r»ng ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô nµy th× uy tÝn cña c«ng ty lµ v« cïng quan träng. 2.3. N©ng cao chÊt l­îng dÞch vô §èi víi mét doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô, viÖc n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô lµ rÊt khã kh¨n bëi kh¸i niÖm “chÊt l­îng dÞch vô” cßn rÊt m¬ hå, ch­a cã mét tiªu chuÈn nµo ®¸nh gi¸. Chóng ta chØ cã thÓ hiÓu mét dÞch vô ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng, lµm cho kh¸ch hµng hµi lßng th× lµ cã chÊt l­îng. Trong ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i hµng hãa, chÊt l­îng cña dÞch vô ®em ®Õn cho kh¸ch hµng sù tin t­ëng, yªn t©m lµ hµng hãa cña m×nh ®ang ®­îc an toµn vµ ®Õn ®Ých chÝnh x¸c trong tay nh÷ng ng­êi giao nhËn mÉn c¸n nhÊt. Ta thÊy r»ng VIETRANS míi chØ chiÕm ®­îc thÞ phÇn rÊt nhá trong thÞ tr­êng giao nhËn vËn t¶i biÓn mét phÇn lµ do chÊt l­îng dÞch vô ch­a cao, mét sè kh¸ch hµng míi khi ñy th¸c cho VIETRANS giao nhËn mét l« hµng do gÆp qu¸ nhiÒu trôc trÆc ®· kh«ng quay l¹i c«ng ty n÷a. Do vËy, viÖc c¹nh tranh b»ng chÊt l­îng lµ rÊt cÇn thiÕt, nã gióp c«ng ty bít ®­îc g¸nh nÆng c¹nh tranh b»ng gi¸ v× trong cuéc chiÕn tranh gi¸ c¶, VIETRANS kh«ng thÓ l¹i ®­îc víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi cã tiÒm lùc vÒ vèn. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, tr­íc hÕt ho¹t ®éng giao nhËn cña c«ng ty ph¶i ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu ®Æc thï c¬ b¶n cña nghÒ nghiÖp. §ã lµ nhanh gän, chÝnh x¸c, an toµn víi chi phÝ thÊp nhÊt cã thÓ. Muèn vËy, c«ng ty nªn tù m×nh x©y dùng mét sè chØ tiªu ®Þnh l­îng nh­ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc hîp lý vµ c¶ mét sè chØ tiªu ®Þnh tÝnh ®Ó theo dâi kÕt qu¶ dÞch vô, ®¸nh gi¸ cña kh¸ch hµng. §Ó x©y dùng nªn nh÷ng chØ tiªu nµy, c«ng ty cã thÓ tham kh¶o mét sè chØ tiªu cña nh÷ng c«ng ty giao nhËn uy tÝn trªn thÕ giíi hoÆc nh÷ng hiÖp héi quèc tÕ, hay thùc tÕ h¬n lµ pháng vÊn kh¸ch hµng, lËp b¶ng c©u hái ®Ó tr­ng cÇu ý kiÕn. VÒ l©u dµi, VIETRANS ph¶i x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9002, tiªu chuÈn do Tæ chøc tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ biªn so¹n vµ chÝnh thøc ban hµnh n¨m 1987. NhiÒu ng­êi lÇm t­ëng chøng chØ nµy chØ ¸p dông víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh­ng thùc sù nã l¹i tá ra cã t¸c dông rÊt to lín víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô. §Ó giµnh ®­îc chøng chØ nµy c¸c doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao chÊt l­îng toµn diÖn, kh«ng chØ dÞch vô mµ c¶ chÊt l­îng con ng­êi. Do ®ã, môc tiªu cuèi cïng cña VIETRANS khi tiÕn hµnh c¶i tiÕn chÊt l­îng dÞch vô chÝnh lµ cã ®­îc chøng chØ ISO 9002. Víi lo¹i h×nh giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng biÓn, chÊt l­îng dÞch vô ®«i khi thÓ hiÖn ë nh÷ng viÖc t­ëng nh­ rÊt nhá. Ch¼ng h¹n nh­ ®èi víi nh÷ng lo¹i hµng t­¬ng ®èi ®Æc biÖt nh­ hµng container treo cÇn yªu cÇu vÒ vÖ sinh cao th× c«ng ty nªn chän container s¹ch, c¸c trang thiÕt bÞ lµm hµng còng nªn ®¶m b¶o ®Ó hµng ®­îc xÕp ®Òu, kh«ng bÞ nhµu n¸t. NÕu chØ cÇn chó ý nh÷ng chi tiÕt nhá nhÆt nh­ thÕ th× c¸ch nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ cña kh¸ch hµng ®èi víi dÞch vô cña c«ng ty sÏ kh¸c h¼n. Cßn víi hµng cÇn nh÷ng yªu cÇu kü thuËt rÊt kh¾t khe trong vËn chuyÓn, xÕp dì, ®ãng gãi, b¶o qu¶n th× c«ng ty nªn ®Çu t­ vµo c«ng cô lµm hµng, nh©n viªn giao nhËn lµ nh÷ng ng­êi trùc tiÕp lµm hµng hay chØ ®¹o lµm hµng ph¶i ®Æc biÖt chó ý, bá thªm c«ng søc cho dï phÝ lµm hµng kh«ng h¬n nh÷ng l« hµng b×nh th­êng lµ mÊy. Ngoµi ra, t¹o ra dÞch vô tèt còng tøc lµ t­ vÊn cho kh¸ch hµng vÒ t×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, t×nh h×nh ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, luËt ph¸p quèc tÕ. Cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng th«ng tin vÒ ®èi t¸c xuÊt nhËp khÈu, ®­a ra c¸c lêi khuyªn vÒ c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng, gi¶i thÝch cô thÓ c¸c ®iÒu kho¶n phøc t¹p ®Ó kh¸ch hµng kh«ng hiÓu sai, dÉn ®Õn tranh c·i khi cã tranh chÊp x¶y ra. T­ vÊn vÒ viÖc sö dông h·ng tµu cã uy tÝn, vÒ tuyÕn ®­êng, nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt liªn quan ®Õn hµng hãa nh­ thñ tôc h¶i quan, xin giÊy chøng nhËn xuÊt xø, nh»m gióp cho hµng hãa ®­îc th«ng quan dÔ dµng. Nh÷ng dÞch vô bæ sung nµy mang tÝnh chÊt nh­ mét lo¹i chÊt xóc t¸c duy tr× vµ cñng cè quan hÖ víi kh¸ch hµng còng nh­ n©ng cao vÞ thÕ cña c«ng ty trong c¹nh tranh. 2.4. Gi¶i ph¸p vÒ xóc tiÕn th­¬ng m¹i Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng v« cïng phong phó. Mäi c«ng ty ®Òu biÕt ®Õn tÇm quan träng cña ho¹t ®éng nµy nh­ng ®Ó thùc hiÖn mét kÕ ho¹ch xóc tiÕn hiÖu qu¶ lµ mét viÖc rÊt khã kh¨n bëi ®a phÇn c¸c c«ng ty ë ViÖt Nam ch­a cã nguån vèn ®ñ m¹nh ®Ó theo ®uæi chiÕn l­îc xóc tiÕn l©u dµi. Nh­ng ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng, VIETRANS cÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy. Xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®èi víi mét doanh nghiÖp dÞch vô bao gåm c¸c ho¹t ®éng chñ yÕu sau: qu¶ng c¸o vµ quan hÖ kh¸ch hµng mµ trong ®ã quan träng lµ chÝnh s¸ch ch¨m sãc kh¸ch hµng. BiÖn ph¸p qu¶ng c¸o lµ mét ho¹t ®éng quan träng, b»ng chøng lµ mçi n¨m c¸c c«ng ty cña Mü tiªu tèn kho¶ng 20% doanh thu cho ho¹t ®éng qu¶ng c¸o. Qu¶ng c¸o ®­îc dïng ®Ó duy tr× h×nh ¶nh cña c«ng ty, lµm næi bËt mét mÆt hµng, dÞch vô hay sù kiÖn, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn m¹i, h¹ gi¸, hay hç trî kh¸ch hµng. ChÝnh s¸ch qu¶ng c¸o thÝch hîp vµ m¹nh mÏ cã thÓ c¶i thiÖn t×nh h×nh ®¸ng kÓ. ViÖc quan t©m ®Çu tiªn cña mét ch­¬ng tr×nh qu¶ng c¸o lµ ng©n s¸ch qu¶ng c¸o, VIETRANS cÇn x©y dùng mét ng©n s¸ch qu¶ng c¸o hîp lý bëi møc kinh phÝ cho qu¶ng c¸o lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc chän ph­¬ng tiÖn qu¶ng c¸o, c¸ch thøc tiÕn hµnh qu¶ng c¸o, thêi gian vµ kh«ng gian qu¶ng c¸o. Muèn vËy, møc kinh phÝ ph¶i ®­îc dù kiÕn tr­íc, nghÜa lµ ph¶i cã kÕ ho¹ch chi tiªu cho qu¶ng c¸o, tr¸nh r¬i vµo tr­êng hîp bÞ ®éng, mÊt c©n b»ng, hoÆc ®ang tiÕn hµnh dë dang th× hÕt kinh phÝ. VÒ ph­¬ng tiÖn qu¶ng c¸o, VIETRANS cã thÓ qu¶ng c¸o trªn b¸o, lµm pan«, ¸p phÝch qu¶ng c¸o. §©y lµ c¸c biÖn ph¸p dÔ dµng mµ kh«ng qu¸ tèn kÐm v× kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ph¶i ®­a ra chiÕn dÞch qu¶ng c¸o rÇm ré khi ®­a ra s¶n phÈm míi, lµ mét doanh nghiÖp dÞch vô, VIETRANS chØ cÇn qu¶ng c¸o th­êng xuyªn mµ kh«ng cÇn qu¸ ph« tr­¬ng. Ngoµi ra, t¨ng c­êng qu¶ng c¸o t¹i c¸c c¬ së giao dÞch vµ sö dông hiÖn t­îng “tiÕng ®ån” còng lµ biÖn ph¸p th­êng dïng ®èi víi mét ng©n s¸ch kh«ng lín cña nh÷ng c«ng ty ®· s½n cã tiÕng t¨m nh­ VIETRANS. Tham gia vµo hiÖn t­îng “tiÕng ®ån” lµ ph­¬ng ph¸p qu¶ng c¸o cæ ®iÓn, ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc dïng trong c¸c lo¹i h×nh kinh doanh, dÞch vô víi ­u ®iÓm gi¶m thiÓu tèi ®a nh÷ng rñi ro “kh«ng nh×n, kh«ng thÊy ®­îc” do c¸c lo¹i dÞch vô t¹o ra. Së dÜ ph­¬ng ph¸p nµy cã thÓ thµnh c«ng t¹i VIETRANS lµ do c«ng ty ®· x©y dùng ®­îc uy tÝn tèt vµ ®· t¹o ®­îc lßng tin cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc tõ l©u. Nh÷ng h×nh thøc sö dông nµy cã thÓ lµ : Sö dông nh÷ng kü thuËt mang tÝnh sù kiÖn nh­ hîp ®ång tµi trî cho gi¶i thÓ thao, hoa hËu hoÆc c¸c ho¹t ®éng tõ thiÖn. Ch¼ng h¹n nh­ liªn doanh TNT - Express cña VIETRANS võa ký hîp ®ång tµi trî cho Sea Games 22 tæ chøc t¹i ViÖt Nam. Giíi thiÖu nh÷ng ng­êi ®ang sö dông dÞch vô cña c«ng ty vµ ®· rÊt hµi lßng vÒ dÞch vô ®ã. Sö dông nh÷ng ng­êi ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã ®é tin cËy cao vµ uy tÝn cao nh­ c¸c chuyªn gia trong ngµnh nh­ chñ tÞch c¸c h·ng lín n­íc ngoµi, c¸c viªn chøc cña chÝnh phñ, thµnh phè. ViÕt bµi, phãng sù vÒ c«ng ty trªn b¸o chÝ, tivi. Sö dông m¹ng internet ®Ó qu¶ng c¸o vÒ c«ng ty trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. HiÖn nay c«ng ty còng sö dông nhiÒu lo¹i h×nh tiÕp thÞ nh­: in c¸c Ên phÈm giíi thiÖu vÒ c«ng ty cã h×nh thøc ®Ñp, tham gia c¸c héi chî triÓn l·m… Tuy nhiªn h×nh thøc ®­îc ­a chuéng nhÊt cã vÎ nh­ lµ c¸c nh©n viªn cña c«ng ty ®i ®Õn c¸c ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu ®Ó x©y dùng quan hÖ b»ng c¸ch ®­a b¸o gi¸, tê r¬i, thuyÕt phôc kh¸ch hµng. H×nh thøc nµy n»m trong chiÕn l­îc xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®­îc gäi lµ ch¨m sãc kh¸ch hµng. Kh«ng chØ lµ th­êng xuyªn ®i gÆp kh¸ch hµng ®Ó t×m hiÓu vÒ nh÷ng nhu cÇu, ®ßi hái cña kh¸ch hµng ®èi víi dÞch vô cña c«ng ty, nh÷ng cuéc trao ®æi cßn gióp cho hai bªn hiÓu vµ tin t­ëng lÉn nhau. §iÒu nµy rÊt cã lîi cho c«ng ty trong nh÷ng lóc khã kh¨n. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó giµnh ®­îc sù ñng hé cña kh¸ch hµng, VIETRANS cã thÓ ¸p dông mét sè c¸ch sau: cho kh¸ch hµng h­ëng hoa hång tho¶ ®¸ng, víi nh÷ng kh¸ch hµng lín cã l­îng hµng æn ®Þnh cho h­ëng møc gi¸ ­u ®·i, quan t©m ®Õn kh¸ch hµng khi èm ®au, thai s¶n, hiÕu hØ,…Nh÷ng ®iÒu nµy nghe t­ëng nh­ kh«ng hiÖu qu¶ nh­ng ®· ®­îc nhiÒu c«ng ty ¸p dông vµ ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng. 2.5. §µo t¹o nguån nh©n lùc cho phï hîp víi t×nh h×nh míi Cho dï VIETRANS cã mét ®éi ngò c¸n bé giái vÒ chuyªn m«n, giµu nghiÖp vô, nh­ng nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, mét tån t¹i rÊt lín cÇn kh¾c phôc ë c«ng ty ®ã lµ tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé ngµy cµng h¹n chÕ tr­íc nhu cÇu ®ßi hái cña thÞ tr­êng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ch­a cao. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng con ng­êi lµ trung t©m cña mäi ho¹t ®éng, mét tæ chøc muèn m¹nh ph¶i cã nh÷ng ng­êi tµi. §Ó VIETRANS ph¸t triÓn l©u dµi, c«ng ty cÇn ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò lao ®éng cña m×nh. Tr­íc hÕt lµ tr×nh ®é vÒ nghiÖp vô, cho dï mçi c¸n bé c«ng nh©n viªn ph¶i tù trau dåi kiÕn thøc, häc hái thªm vÒ nghiÖp vô nh­ng vai trß cña c«ng ty trong viÖc ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng cña m×nh lµ kh«ng thÓ phñ nhËn. C«ng ty cÇn th­êng xuyªn tæ chøc c¸c kho¸ häc vÒ nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng, nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ, giao tiÕp kh¸ch hµng, ®µo t¹o thªm vÒ luËt ph¸p cho c¸c c¸n bé kinh doanh. Thùc hiÖn ph­¬ng ch©m kÕt hîp ®µo t¹o ng¾n h¹n víi dµi h¹n, võa häc võa tÝch luü kinh nghiÖm. Tr­íc hÕt cÇn ®Çu t­ båi d­ìng, ®µo t¹o nh÷ng c¸n bé tinh th«ng vÒ nghiÖp vô giao nhËn kho vËn ngo¹i th­¬ng, hiÓu biÕt s©u réng vÒ ®Þa lý, luËt lÖ tËp qu¸n cña nhiÒu vïng l·nh thæ kh¸c nhau, cã nghÖ thuËt thuyÕt phôc kh¸ch hµng. Qua c¸c HiÖp héi mµ VIETRANS tham gia, cÇn cö c¸n bé ra n­íc ngoµi häc hái, trao ®æi kinh nghiÖm, tham gia c¸c kho¸ häc do c¸c hiÖp héi nµy tæ chøc nh­ kho¸ häc vÒ hµng nguy hiÓm cña FIATA, kho¸ häc nghiÖp vô cña VISABA,…§©y còng lµ c¬ héi ®Ó c¸c c¸n bé cña c«ng ty cã ®iÒu kiÖn cä s¸t víi thÞ tr­êng quèc tÕ, t×m nguån hµng, thùc hiÖn c¸c giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt c¸c hîp ®ång míi. Ngay tõ kh©u tuyÓn dông, c«ng ty cÇn nghiªm tóc, kh¸ch quan ®Ó chän ®­îc nh÷ng nh©n viªn trÎ, tµi n¨ng, nhiÖt t×nh. Cã thÕ míi t¹o thuËn lîi cho kh©u ®µo t¹o vÒ sau. Hµng n¨m, c«ng ty nªn tæ chøc c¸c cuéc thi s¸t h¹ch vÒ nghiÖp vô, ®Æc biÖt lµ ngo¹i ng÷ ®Ó mäi c¸n bé lu«n ph¶i tù häc tËp, kh«ng l¬ lµ viÖc trau dåi, lµm giµu kiÕn thøc, tr×nh ®é cña m×nh. Bªn c¹nh ®ã, viÖc n©ng cao ý thøc cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn còng rÊt quan träng, gãp phÇn gióp c«ng ty n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng viÖc. §ã lµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, t­ duy s¸ng t¹o trong c«ng viÖc, ý thøc tiÕt kiÖm, gi÷ g×n b¶o vÖ tµi s¶n, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c«ng ty. §èi víi mét doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô nh­ VIETRANS, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, tÝnh mÉn c¸n trong c«ng viÖc nªn ®Æc biÖt coi träng v× khi kh¸ch hµng ®· tin t­ëng giao hµng hãa vµo tay ng­êi giao nhËn, hä ph¶i ®­îc ®¶m b¶o r»ng hµng hãa sÏ ®­îc an toµn. H¬n thÕ viÖc n©ng cao ý thøc cßn gióp c«ng ty sö dông hiÖu qu¶ c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó lµm ®­îc nh­ vËy c«ng ty cÇn: - Tuyªn truyÒn ®Ó n©ng cao ý thøc cña mäi c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng viÖc, trong sö dông thiÕt bÞ, tµi s¶n cña c«ng ty. - §­a ra néi quy chÆt chÏ, chÝnh s¸ch th­ëng ph¹t râ rµng ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn tù gi¸c, ®·i ngé tèt ®èi víi ng­êi cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn c«ng viÖc. - ChÝnh s¸ch sö dông lao ®éng ph¶i ®óng ng­êi ®óng viÖc, l·nh ®¹o c«ng ty ph¶i g­¬ng mÉu trong thùc hµnh tiÕt kiÖm, ý thøc, tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc. 2.6. Gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc qu¶n lý Mét c«ng ty rÊt cÇn cã nh÷ng c¸n bé giái nh­ng lµm thÕ nµo ®Ó kÕt hîp hä thµnh mét tËp thÓ m¹nh cßn quan träng h¬n. Mµ ®iÒu nµy l¹i phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ph­¬ng thøc tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty. Mçi c«ng ty cã mét m« h×nh tæ chøc riªng vµ cã mét ph­¬ng thøc qu¶n lý riªng phï hîp víi m« h×nh tæ chøc ®ã. VIETRANS tuy ®· cã rÊt nhiÒu c¶i tiÕn nh»m tõng b­íc hoµn thiÖn m« h×nh qu¶n lý cña m×nh nh­ng ph¶i th¼ng th¾n thõa nhËn r»ng c«ng ty ho¹t ®éng cßn cång kÒnh, ch­a thùc sù t¹o ®­îc mèi liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c chi nh¸nh, c¸c phßng ban. Sù phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c bé phËn ch­a ®¹t hiÖu qu¶ mong muèn, kh«ng t¹o ®­îc søc m¹nh tËp thÓ cña mét doanh nghiÖp lín trong lÜnh vùc giao nhËn vËn t¶i, ho¹t ®éng gi÷a c¸c chi nh¸nh, phßng ban cßn “ lÊn s©n nhau” t¹o ra sù c¹nh tranh tiªu cùc trong néi bé c«ng ty. ChÝnh v× vËy, c«ng ty cÇn ph¶i ®æi míi h×nh thøc qu¶n lý vµ m« h×nh tæ chøc cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh doanh hiÖn nay cña c«ng ty, sao cho tæ chøc ph¶i thùc sù liªn kÕt c¸c c¸ nh©n, c¸c qu¸ tr×nh, nh÷ng ho¹t ®éng trong hÖ thèng ®Ó cã thÓ huy ®éng ®­îc søc m¹nh tËp thÓ, t¹o ra hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña toµn bé hÖ thèng. Tr­íc hÕt, VIETRANS ph¶i kiÖn toµn l¹i bé m¸y theo h­íng tinh gi¶n, gän nhÑ h¬n. Trong khèi qu¶n lý hiÖn nay cßn ®Ó qu¸ nhiÒu phßng nh­ phßng Hµnh chÝnh, Tæ chøc c¸n bé, Tæng hîp, KÕ to¸n,…Tuy chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c phßng nµy kh«ng trïng lÆp nhau nh­ng ®èi víi mét doanh nghiÖp kinh doanh th× c¬ cÊu trªn lµ cång kÒnh, l·ng phÝ nguån lùc. §Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô kÓ trªn, c«ng ty chØ cÇn hai phßng, cã thÓ kÕt hîp phßng Tæ chøc c¸n bé víi phßng Tæng hîp, cßn phßng KÕ to¸n cã thÓ kiªm chøc n¨ng cña phßng Hµnh chÝnh. Nh­ thÕ, võa gän nhÑ, võa t¹o thuËn lîi cho bé phËn kinh doanh. Trong khèi kinh doanh, c«ng ty cÇn tiÕn hµnh chuyªn m«n ho¸ h¬n n÷a. HiÖn nay, tuy VIETRANS ®· cã phßng chuyªn tr¸ch vÒ Marketing vµ c¸c phßng ban chuyªn vÒ ®­êng biÓn, ®­êng hµng kh«ng, ®­êng s¾t, phßng triÓn l·m, phßng c«ng tr×nh nh­ng ch­a ph¸t huy ®­îc hÕt t¸c dông. §ã lµ do phßng Marketing ch­a ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt trong ho¹t ®éng, c¸c phßng ban khi nhËn ®­îc viÖc tiÕn hµnh kh«ng chu ®¸o lµm mÊt uy tÝn cña phßng Marketing. BiÖn ph¸p tr­íc m¾t lµ ph¶i chÊn chØnh ngay ho¹t ®éng cña c¸c phßng ban, mçi phßng chØ ho¹t ®éng ®óng chøc n¨ng cña phßng m×nh. Phßng ThÞ tr­êng ®ãng vai trß chñ ®¹o trong quan hÖ kh¸ch hµng, thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu dù b¸o nhu cÇu thÞ tr­êng, thùc hiÖn chøc n¨ng h­íng dÉn c¸c phßng ban kh¸c, ®ång thêi khuyÕn khÝch c¸c phßng ban kh¸c thiÕt lËp vµ më réng b¹n hµng. Nh­ng khi cã hµng kh«ng ®­îc tù m×nh ®¬n lÎ lµm mµ ph¶i chuyÓn vÒ ®óng phßng chøc n¨ng, ch¼ng h¹n hµng ®i ®­êng biÓn ph¶i chuyÓn vÒ ®óng phßng ®­êng biÓn, nh­ng viÖc liªn hÖ víi kh¸ch hµng vÉn cã thÓ do c¸n bé t×m ®­îc nguån hµng phô tr¸ch, hai bªn phèi hîp theo dâi l« hµng, nh­ thÕ võa gi÷ ®­îc uy tÝn cña b¶n th©n võa tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng c¹nh tranh lÉn nhau, c«ng ty l¹i kh«ng bÞ thÊt tho¸t do c¸n bé trong c«ng ty lîi dông danh nghÜa c«ng ty ®Ó lµm ¨n riªng. Chuyªn m«n ho¸ theo h­íng trªn võa ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña tõng bé phËn, võa ®¶m b¶o t¹o mèi liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c chi nh¸nh, c¸c phßng ban trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c c«ng ®o¹n kh¸c nhau cña mét nghiÖp vô. Tuy nhiªn, viÖc qu¶n lý tËp trung trong mét doanh nghiÖp tÇm cì nh­ VIETRANS ®ßi hái nh÷ng yªu cÇu hÕt søc kh¾t khe vÒ qui chÕ ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng tæ chøc vµ l·nh ®¹o cña c¸n bé qu¶n lý, c¸c ph­¬ng tiÖn vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i phôc vô yªu cÇu qu¶n lý. §iÒu ®ã kh«ng dÔ dµng thùc hiÖn, ®ßi hái chi phÝ vÒ thêi gian, tiÒn cña, c«ng søc kh«ng nhá. Nh­ng chØ khi lµm ®­îc ®iÒu ®ã, VIETRANS míi ph¸t huy ®­îc hÕt thÕ m¹nh, tiÒm lùc cña mét c«ng ty lín, ®Çu ngµnh trong lÜnh vùc giao nhËn vËn t¶i ë ViÖt Nam. 2.7. H¹n chÕ sù ¶nh h­ëng cña tÝnh thêi vô Nh­ trªn ®· ph©n tÝch, mét ®Æc thï mµ còng lµ mét tån t¹i cÇn kh¾c phôc cña C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th­¬ng ®ã lµ tÝnh thêi vô. TÝnh thêi vô cña ho¹t ®éng giao nhËn xuÊt ph¸t tõ tÝnh thêi vô cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng hãa bëi l­îng hµng hãa xuÊt nhËp khÈu chÝnh lµ ®èi t­îng cña ho¹t ®éng giao nhËn. Tuy vËy trong khi n­íc ta ®ang ngµy cµng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi th× sù l­u th«ng hµng hãa sÏ ngµy cµng ®­îc ®Èy m¹nh. Dï cã lóc l­îng hµng hãa cã sôt gi¶m nh­ng kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã hµng, nÕu biÕt khai th¸c tèt, VIETRANS vÉn cã thÓ æn ®Þnh ®­îc nguån hµng, tiÕn tíi chñ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn h¹n chÕ ®­îc ¶nh h­ëng cña tÝnh thêi vô, VIETRANS ph¶i cã ®­îc sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng, hoÆc ph¶i ký ®­îc nh÷ng hîp ®ång ñy th¸c giao nhËn dµi h¹n víi l­îng hµng lín. §©y lµ mét c«ng viÖc ®ßi hái ph¶i cã chiÕn l­îc l©u dµi nh­ng tr­íc m¾t VIETRANS cã thÓ thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau trong mïa hµng xuèng: 2.7.1. Gi¶m gi¸ dÞch vô ®Ó thu hót kh¸ch hµng Tuy trong lÜnh vùc dÞch vô giao nhËn hµng hãa, ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ chÊt l­îng nh­ng ®èi víi rÊt nhiÒu kh¸ch hµng nh©n tè gi¸ c¶ l¹i mang mét tÝnh chÊt quan träng trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh. Do ®ã, gi¶m gi¸ trong mïa hµng xuèng sÏ lµ biÖn ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó thu hót kh¸ch hµng, ®em l¹i viÖc lµm vµ nguån thu nhËp cho c«ng ty. Khi tiÕn hµnh gi¶m gi¸ dÞch vô, c«ng ty cã thÓ sÏ r¬i vµo t×nh tr¹ng lµm ¨n kh«ng cã l·i, thËm chÝ lç. Nh­ng nÕu kh«ng lµm g×, c«ng ty còng sÏ vÉn ph¶i tr¶ l­¬ng nh©n viªn, khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ. Cßn nÕu thùc hiÖn chiÕn l­îc gi¶m gi¸ c«ng ty cßn cã mét c¸i lîi lµ duy tr× vµ më réng quan hÖ víi kh¸ch hµng, ®iÒu nµy lµ c¸i lîi tiÒm tµng, khã cã g× mua ®­îc. Khi tiÕn hµnh gi¶m gi¸ VIETRANS ph¶i nghiªn cøu mét møc hîp lý, võa thu hót ®­îc kh¸ch hµng võa ®¶m b¶o ®­îc lîi nhuËn. §iÒu nµy kh«ng ®¬n gi¶n chót nµo v× vµo mïa hµng xuèng, c¸c h·ng tµu còng nh­ c¬ quan c¶ng ®ång lo¹t gi¶m gi¸ khiÕn hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp giao nhËn còng ®Òu cã kh¶ n¨ng gi¶m gi¸. Mµ víi c¸c c«ng ty cã tiÒm lùc th× møc gi¸ mµ hä ®­a ra ngay c¶ mïa hµng cao còng thÊp ®Õn giËt m×nh, nÕu c¸c DNNN nh­ VIETRANS bÞ cuèn vµo vßng xo¸y c¹nh tr¹nh gi¸ c¶ th× sÏ lµm cho lîi nhuËn bÞ xãi mßn, gi¶m kh¶ n¨ng tÝch luü ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, vµ cuèi cïng Nhµ n­íc bÞ thÊt thu vÒ thuÕ. Do ®ã, VIETRANS nªn chuyÓn theo h­íng thø hai. 2.7.2. N©ng cao chÊt l­îng dÞch vô víi gi¸ kh«ng ®æi §©y lµ biÖn ph¸p mang tÝnh chiÕn l­îc, mang l¹i lîi Ých l©u dµi cho doanh nghiÖp. Nh­ng chÊt l­îng dÞch vô kh«ng ph¶i ngµy mét ngµy hai mµ cã ®­îc, còng kh«ng dÔ dµng t¹o ®­îc ý niÖm trong t©m t­ëng cña kh¸ch hµng. N©ng cao chÊt l­îng dÞch vô tuy khã kh¨n nh­ng ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ®ång bé sau mét qu¸ tr×nh chuÈn bÞ chu ®¸o. Nh­ trªn ®· ph©n tÝch, dÞch vô ph¶i ®em l¹i lîi Ých thùc sù vµ dÔ nhËn thÊy cho kh¸ch hµng, cã thÕ doanh nghiÖp míi t¹o ®­îc thÕ chñ ®éng trong kinh doanh. KiÕn nghÞ Trong bèi c¶nh c¹nh tranh gay g¾t trong lÜnh vùc giao nhËn vËn t¶i hµng hãa quèc tÕ nh­ hiÖn nay, ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ mong muèn, VIETRANS ph¶i nhanh chãng kiÖn toµn l¹i tæ chøc, ®æi míi ph­¬ng thøc ho¹t ®éng. Tr­íc m¾t, c«ng ty cÇn thùc hiÖn ngay viÖc cæ phÇn ho¸ ®Ó huy ®éng nguån vèn ®Çu t­ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi tiÕn hµnh ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p nªu trªn ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn ®ã. Së dÜ nãi r»ng cÇn tiÕn hµnh ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p trªn v× chóng cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau, hç trî cho nhau. Ch¼ng h¹n, c«ng ty kh«ng thÓ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p më réng thÞ tr­êng nÕu nh­ kh«ng cã c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ®a d¹ng, ®éi ngò lao ®éng cã chuyªn m«n, giµu kinh nghiÖm vµ nÕu chÊt l­îng dÞch vô kh«ng ®¶m b¶o. Nh­ng chØ nç lùc cña b¶n th©n c«ng ty th«i th× ch­a ®ñ, c¸c doanh nghiÖp nh­ VIETRANS rÊt cÇn cã ®­îc sù ñng hé, quan t©m gióp ®ì cña Nhµ n­íc, c¸c Bé, ngµnh, c¬ quan h÷u quan nh­ HiÖp héi giao nhËn ViÖt Nam, Phßng Th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho ho¹t ®éng cña c«ng ty. Sù quan t©m nµy kh«ng chØ qua ®­êng lèi chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, hîp lý mµ cßn ph¶i qua nh÷ng hµnh ®éng thiÕt thùc h¬n nh­ th­êng xuyªn ®i s©u ®i s¸t ®Ó n¾m ®­îc nh÷ng khã kh¨n, nh÷ng t©m t­ nguyÖn väng cña doanh nghiÖp, tõ ®ã cã ngay nh÷ng h­íng ®i gióp doanh nghiÖp th¸o gì khã kh¨n. Cã thÕ nh÷ng nç lùc cña doanh nghiÖp míi ph¸t huy hiÖu qu¶. KÕt luËn VËn t¶i biÓn lµ ph­¬ng thøc vËn t¶i quèc tÕ l©u ®êi nhÊt vµ quan träng nhÊt trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. ë VIETRANS, mét c«ng ty cã lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn h¬n 30 n¨m, giao nhËn vËn t¶i biÓn ®· trë thµnh ho¹t ®éng chñ ®¹o, trë thµnh lîi thÕ c¹nh tranh cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. Trong h¬n 30 n¨m ®ã, VIETRANS ®· gÆt h¸i ®­îc kh«ng Ýt thµnh c«ng nh­ng còng nÕm tr¶i bao thÊt b¹i, ®Ó råi khi nh×n l¹i mét chÆng ®­êng ho¹t ®éng ®· qua cña m×nh, nh÷ng c¸n bé l©u n¨m cña c«ng ty kh«ng khái nuèi tiÕc cho nh÷ng g× mµ m×nh kh«ng ®¹t ®­îc nh­ng còng rÊt tù hµo v× ®· x©y dùng nªn mét nÒn t¶ng v÷ng ch¾c vÒ qui tr×nh còng nh­ kinh nghiÖm lµm c¬ së cho líp ®µn em kÕ cËn tiÕp tôc ph¸t triÓn c«ng ty. Nh­ng trong bèi c¶nh mµ m«i tr­êng, ®iÒu kiÖn kinh doanh ®· cã nhiÒu thay ®æi kh«ng gièng tr­íc ®©y, lµm thÕ nµo ®Ó ®øng v÷ng vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn, më réng thÞ tr­êng ho¹t ®éng cña m×nh, lµm thÕ nµo ®Ó ph­¬ng thøc giao nhËn vËn t¶i nµy vÉn lµ thÕ m¹nh cña c«ng ty ®ång thêi hç trî cho c¸c dÞch vô kh¸c lu«n lµ tr¨n trë cña c¸c c¸n bé VIETRANS. Vµ ®©y sÏ lµ nhiÖm vô cña thÕ hÖ trÎ, líp ®µn em kÕ cËn cña c«ng ty. Lµ mét sinh viªn chuyªn ngµnh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng, víi mong muèn ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ vµo sù ph¸t triÓn cña VIETRANS, em ®· ®i s©u nghiªn cøu ho¹t ®éng giao nhËn vËn t¶i biÓn cña c«ng ty vµ m¹nh d¹n ®­a ra mét vµi gi¶i ph¸p. Nh­ng do kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm h¹n chÕ cña m×nh, bµi viÕt nµy cña em ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong cã ®­îc sù chØ b¶o gióp ®ì cña c¸c thÇy, c¸c c« ®Ó em cã thÓ cã nh÷ng hiÓu biÕt thÊu ®¸o h¬n trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ c«ng t¸c sau nµy. tµi liÖu tham kh¶o B¸o c¸o tæng kÕt c¸c n¨m 1998 - 2002, VIETRANS . B¸o c¸o s¬ kÕt 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003, VIETRANS. LuËt Th­¬ng M¹i, 1997. LuËt Hµng H¶i ViÖt Nam, 1993. PGS. TS. Hoµng V¨n Ch©u, “Gi¸o tr×nh vËn t¶i giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu”, NXB Khoa Häc vµ Kü ThuËt, 1999. PGS. TS. §inh Ngäc ViÖn (Chñ biªn), “Giao nhËn vËn t¶i hµng hãa quèc tÕ”, NXB Giao Th«ng VËn T¶i, 2002. C¸c c«ng ­íc quèc tÕ vÒ vËn t¶i vµ hµng h¶i, NXB Giao Th«ng VËn T¶i, 1999. ESCAP, “Sæ tay nghiÖp vô giao nhËn hµng hãa quèc tÕ”, 2002. TS. NguyÔn Nh­ TiÕn, “VËn chuyÓn hµng hãa ®­êng biÓn b»ng Container”, NXB §¹i Häc Quèc Gia, Hµ Néi, 2000. Quy t¾c vµ thùc hµnh thèng nhÊt tÝn dông chøng tõ - UCP 500, phßng Th­¬ng m¹i quèc tÕ Paris. §iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn - FIATA. INCOTERM 2000 vµ h­íng dÉn sö dông INCOTERM 2000, Tr­êng §¹i Häc Ngo¹i Th­¬ng, 1999. QuyÕt ®Þnh 2106/Q§-VT ngµy 23/8/1997 cña Bé Giao Th«ng VËn T¶i vÒ ThÓ lÖ bèc dì, giao nhËn, b¶o qu¶n hµng hãa t¹i c¶ng biÓn ViÖt Nam. Niªn gi¸m thèng kª 2002, NXB Thèng Kª, 2003. T¹p chÝ VISABA TIMES. T¹p chÝ Hµng H¶i ViÖt Nam. T¹p chÝ BiÓn. T¹p chÝ Th­¬ng M¹i. Manual on freight forwarding 1998, ESCAP United Nation. www.fiata.com.