Đề tài Ngăn ngừa và xử lí nợ quá hạn tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Hà Nội

- Lµm dÞch vô tin häc. - Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c ®­îc giao. Phßng kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé cã nhiÖm vô: - KiÓm tra c«ng t¸c ®iÒu hµnh cña chi nh¸nh vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trªn ®Þa bµn. - KiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc chÊp hµnh quy tr×nh nghiÖp vô kinh doanh, ®é chÝnh x¸c cña b¸o c¸o tµi chÝnh vµ viÖc tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c chÕ ®é vÒ tµi chÝnh kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ ngµnh ng©n hµng. - Thùc hiÖn gi¸m s¸t viÖc chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc n­íc ®¶m b¶o an toµn trong ho¹t ®éng tiÒn tÖ, tÝn dông vµ dÞch vô Ng©n hµng. §ång thêi c¸o c¸o vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p xö lý kh¾c phôc lªn gi¸m ®èc chi nh¸nh. Phßng kiÓm tra, kiÓm so¸t lµm viÖc t¹i NHN0&PTNT Hµ Néi song lµ mét bé phËn ®«c lËp. Ngoµi ra trung t©m cßn trùc tiÕp ®iÒu hµnh mét m¹ng l­íi chi nh¸nh gåm 7 chi nh¸nh cÊp quËn (Ba §×nh, CÇu GiÊy, §èng §a, Hai Bµ Tr­ng, Hoµn KiÕm, T©y Hå, Thanh Xu©n), 3 chi nh¸nh ng©n hµng khu vùc (gåm: Trµng TiÒn. Ch­¬ng D­¬ng, Tam Trinh) cïng víi c¸c phßng giao dÞch, quÇy tiÕt kiÖm trªn toµn thµnh phè. 2.3 T×nh h×nh kinh doanh cña ng©n hµng: 2.3.1 T×nh h×nh vèn vµ nguån vèn cña ng©n hµng Trong nh÷ng n¨m qua , b»ng nhiÒu h×nh thøc phong phó nh­ tiÕn phong phó, nªn nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè HN kh«ng ngõng t¨ng lªn kh¸ch hµng. §Õn nay m¹ng l­íi kh¸ch hµng ®· ®­îc më réng , ®Õn hÇu hÕt c¸c quËn trong thµnh phè . §Õn ngµy 31/12/02 tæng nguån vèn ng©n hµng ®· huy ®éng ®­îc lµ 2.322.760 triÖu ®ång , t¨ng 24% so víi n¨m 2001 B¶ng sè 1: T×nh h×nh huy ®éng vèn cña ng©n hµng qua 2 n¨m 2001, 2002 nh­ sau: (§¬n vÞ :triÖu ®ång ) ChØ tiªu 2000 2001 2002 I. TiÒn göi cña kh¸ch hµng 1.392.564 1.439.512 1.392.443 1. TiÒn göi cã k× h¹n 2.TiÒn göi kh«ng k× h¹n 607.539 785.025 861.448 578.072 784.905 607.539 II.TiÒn göi cña c¸c TCTD trong n­íc: 1.022.125 1.486.602 1.502.101 III.Kú phiÕu 930.317 1.142.269 1.100.321 Tæng sè 3.345.066 4.068.383 3.994.865 Qua sè liÖu ®· cho ta thÊy nguån vèn cña ng©n hµng t¨ng lªn víi diÔn biÕn tèt. Tuy ng©n hµng cã nhiÒu ph­¬ng thøc huy ®éng vèn kh¸c nhau nh­ng chñ yªó vÉn lµ nhËn tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp vµ d©n c­. Trong tæng nguån vèn huy ®éng th× tiÒn göi cña kh¸ch hµng lu«n chiÕm tû lÖ cao. N¨m 2001 ®¹t gi¸ trÞ 1.439.521 triÖu ®ång chiÕm 77% tæng nguån huy ®éng. §Õn n¨m 2002 lµ 1.392.443 triÖu, chiÕm 60% tæng nguån huy ®éng . Tuy l­îng tiÒn göi cña kh¸ch hµng cã gi¶m ®i vÒ tû träng song tiÒn göi cã k× h¹n cña kh¸ch hµng l¹i t¨ng lªn tõ 578.072 triÖu ®ång n¨m 2001 lªn 607.593 triÖu ®ång n¨m 2002 nguån tiÒn göi cã kú h¹n nµy ng©n hµng ph¶i tr¶ l·i suÊt cao h¬n tiÒn göi kh«ng k× h¹n, nh­ng l¹i cã thÓ sö dông chóng cho vay víi tû lÖ lín do cã thêi h¹n Ýt biÕn ®éng h¬n. Tuy nhiªn ®©y lµ nguån vèn ®Ô bÞ biÕn ®éng do ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña c¸c yÕu tè vi m« vµ vÜ m« nh­ l·I suÊt, c¸c quy ®Þnh cña chÝnh phñ hay ng©n hµng trung ­¬ng ….. Do ®ã ng©n hµng lu«n theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng ®Ó cã thÓ sö dông triÖt ®Ó nguån vèn nµy, ®ång thêi ph¶ lu«n cã kho¶n tiÒn dù tr÷ ®Ó ®Ò phßng rñi ro x¶y ra khi kh¸ch hµng rót tiÒn. Bªn c¹nh ®ã nguån tiÒn göi kh«ng k× h¹n còng chiÕm mét vÞ trÝ ®¸ng kÓ trong tæng nguån vè huy ®éng ®­îc nh­ng ®ang gi¶m xuèng tõ 861.488 triÖu ®ång, chiÕm 46% tæng nguån vèn huy ®éng n¨m 2001 xuèng cßn 784.037 triÖu ®ång , chiÕm 33% tæng nguån vèn huy ®éng. Nguån tiÒn göi kh«ng kú h¹n ng©n hµng tr¶ l·i suÊt rÊt thÊp , nh­ng nã cã ®Æc ®IÓm lµ kh«ng æn ®Þnh , kh¸ch hµng cã thÓ ®Õn rót ra bÊt cø lóc nµo , do ®ã ng©n hµng lu«n ph¶i dù tr÷ víi mét tû lÖ lín ®Ò phßng kh¸ch hµng rót tiÒn bÊt ngê Ngoµi ra ng©n hµng cã nguån vèn huy ®éng tõ ph¸t hµnh c¸c lo¹i k× phiÕu phôc vô thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ , còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo nguån vèn huy ®éng vµ tû träng ®ang t¨ng lªn tõ 424.665 tiÖu ®ång n¨m 2001 lªn 930.317 triÖu ®ång n¨m 2002 Cã thÓ thÊy r»ng , nguån vèn huy ®éng ®­îc cña NHNo&PTNT thµnh phè HN hiÖn nay chñ yÕu lµ khai th¸c trong d©n c­ . Tuy ®· ®¹t ®­îc môc tiªu huy ®éng nhuån tiÒn nhµn rçi vµo s¶n xÊt l­u th«ng song thùc sù vÉn cßn mét nguån tiÒn rÊt lín trong ®©n c­ . 2.3.2. Tµi chÝnh cña ng©n hµng Song song víi viÖc huy ®éng vèn , viÖc ®Çu t­ tÝn dông còng lµ mét trong nh÷ng môc tiªu mòi nhän cña chi nh¸nh NHNo&PTNTHN. Nhê thùc hiÖn hiÖn chÝnh s¸ch sö dông vèn,chÝnh s¸ch kh¸ch hµng nªn tæng d­ nî cho vay cña ng©n hµng ®· cã møc t¨ng t­ëng kh¸ . §Õn 31/12/02 d­ nî lµ 1.522.206 triÖu ®ång B¶ng sè 2: T×nh h×nh sö dông vèn cña ng©n hµng (§¬n vÞ : TriÖu VN§) ChØ tiªu 2001 2002 I. D­ nî 939.070 1.522.206 1.Kinh tÕ ngoµi quèc doanh 33.256 74.660 2.Kinh tÕ quèc doanh 817.069 1.112.154 3. Hé s¶n xuÊt 17.153 21.142 4.Cho vay kh¸c 71.592 314.250 II. Qu¸ h¹n 45.915 23.380 1. Kinh tÕ ngoµi quèc doanh 18.558 106 2.Kinh tÕ quèc doanh 15.636 21.239 3. Hé s¶n xuÊt 8.305 1.068 4.Cho vay kh¸c 3.416 967 Tæng d­ nî 984.985 1.545.586 II.T×nh h×nh nî qu¸ h¹n t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè Hµ Néi: 1.Ho¹t ®éng tÝn dông vµ nî qu¸ h¹n: a)Ho¹t ®éng tÝn dông: Nh­ ®· ®Ò cËp ë trªn ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng quan träng ®em l¹i phÇn lín lîi nhuËn trong ho¹t ®éng Ng©n hµng. Do vËy trong ®Þnh h­íng ho¹t ®éng cña m×nh Ng©n hµng No &PTNTTP Hµ Néi lu«n chó träng ®Õn c«ng t¸c tÝn dông tuy vËy viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng tÝn dông ®ßi hái ph¶i c¶ l­îng vµ chÊt.Trong diÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta nh÷ng n¨m qua gÆp nhiÒu khã kh¨n. Ng©n hµng NNoHµ Néi vÉn ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. *C¬ cÊu ho¹t ®éng tÝn dông cho vay: (§¬n vÞ:TriÖu VN§) ChØ tiªu 2000 2001 2002 Møc % Møc % Møc % 1.Doanh sè cho vay 2.Doanh sè thu nî 3.Tæng d­ nî *Theo thêi h¹n -Ng¾n h¹n -Trung & dµi h¹n *Theo thµnh phÇn kinh tÕ -DNNN -DNNQD -Hé s¶n xuÊt -Cho vay kh¸c 3034857 2561317 1295447 1132515 162932 1036922 145000 45369 68156 8 7,4 2,6 0,4 1,2 0,5 0,9 3424007 3668286 1571150 1109269 461881 126440 161149 48904 96657 7 00,6 9.4 0,5 0,3 0,1 0,2 4193540 3761945 2002709 1258545 734164 1308372 405553 127097 161687 6 2,8 7,2 5,3 0,3 0,3 0,1 (Nguån b¸o c¸o tÝn dông c¸c n¨m 2000,2001,2002) Doanh sè cho vay vµ doanh thu cña ng©n hµng No&PTNTTP Hµ Néi trong n¨m 2001 tuy cã t¨ng so víi n¨m 2000 nh­ng tèc ®é t¨ng cßn ch­a cao ph¶i sang ®Õn n¨m 2002 th× míi phôc håi vµ t¨ng tr­ëng ë møc rÊt ®¸ng kÓ . Së dÜ t¨ng dÇn lªn lµ do nÒn kinh tÕ ®ang phôc håi do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ khu vùc ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam t¹o ra t©m lý lo sî cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi khiÕn cho hä xin rót giÊy phÐp ®Çu t­ lµm ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c ngµnh l¾p m¸y x©y dùng ... lµ nh÷ng kh¸ch hµng ®· cã quan hÖ víi Ng©n hµng, do ®ã trong n¨m 2000 quan hÖ víi c¸c kh¸ch hµng nµy cßn qu¸ Ýt, t×nh h×nh tr¶ nî cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. B­íc sang n¨m 2001 t×nh h×nh l¹i khã kh¨n h¬n do nÒn kinh tÕ n­íc ta t¨ng tr­ëng chËm kÐo theo lµ gi¶m ph¸t, Ng©n hµng nhµ n­íc liªn tôc h¹ trÇn l·i suÊt cho vay lµm cho t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i thªm khã kh¨n h¬n. C¹nh tranh Ng©n hµng trong n¨m 2000 b­íc sang n¨m 2001 gay g¾t ch­a tõng cã, c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh d­ thõa vèn nªn ®ua nhau h¹ l·i suÊt cho vay vµ giµnh giËt kh¸ch hµng, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµnh m¹nh. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng nghiªm träng tíi ho¹t ®éng cña NHNo&PTNTHµ Néi. Tuy nhiªn nhê sù nç lùc cña toµn bé nh©n viªn trong n¨m 2002 Ng©n hµng ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ .Trong n¨m 2002 doanh sè cho vay cña ng©n hµng ®· t¨ng 22.4% ,doanh sè thu nî t¨ng 2,5 % so víi n¨m 2001. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc ®Êy còng cho thÊy ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña NHNo &PTNTTPHN trong nh÷ng n¨m qua lµ ®óng ®¾n. §ã lµ duy tr× khai th¸c tèi ®a quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ ngoµi quèc doanh lµnh m¹nh cã c¸c quan hÖ tèt tõ tr­íc nh­ng kh«ng tËp trung søc c¹nh tranh ®Ó l«i kÐo c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh mµ ch­a cã quan hÖ. Trong khi ®ã l¹i tËp trung tiÕp thÞ ®Ó x©y dùng quan hÖ víi khu vùc doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi tuy nhiªn xÐt vÒ mÆt d­ nî th× d­ nî cña Ng©n hµng liªn tôc t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m qua. N¨m 2002 d­ nî t¨ng lªn 21,3% so víi n¨m2001 hay t¨ng 54,6 % so víi n¨m 2000. MÆt kh¸c tû lÖ d­ nî cho vay / tiÒn göi cña kh¸ch hµng còng th­êng xuyªn ë møc 70% (n¨m 2000 lµ 62,5%, n¨m 2001 lµ 64%, n¨m 2002 lµ 68%.) §iÒu nµy cho thÊy Ng©n hµng kh«ng ë t×nh tr¹ng ø ®äng vèn nh­ hÇu hÕt c¸c Ng©n hµng kh¸c. Trong ®ã tû träng trung vµ dµi h¹n t¨ng lªn rÊt nhanh tõ 12,6% n¨m 2000 lªn 29,4%n¨m 2001 vµ t¨ng nhanh vµo n¨m 2002 lµ 37,2% tæng d­ nî D­ nî tÝn dông vµ doanh sè thu nî ®Òu t¨ng trong ®ã d­ nî trung vµ dµi h¹n t¨ng ®Òu cßn d­ nî ng¾n h¹n l¹i gi¶m. Do chñ tr­¬ng cña Ng©n hµng trong c¸c n¨m 2001 trë vÒ tr­íc lµ më réng ®Çu t­ tÝn dông cho khèi kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp liªn doanh cã nhu cÇu chñ yÕu ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n vµo m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ c«ng nghÖ m¸y mãc. Tuy d­ nî ng¾n h¹n gi¶m nh­ng vÉn chiÕm tû lÖ cao do Ng©n hµng chuyªn cho vay c¸ nh©n nhiÒu vÒ mÆt tiªu dïng ®Êy lµ do ®Æc thï cña Ng©n hµng.Tuy nhiªn trong n¨m 2002 ng©n hµng ®· cã chñ tr­¬ng më réng cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®Ó khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng tõ khèi doanh nghiÖp nµy. NÕu xÐt theo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ th× cã thÓ thÊy râ n¨m 2002 Ng©n hµng ®· më réng ®èi t­îng cho vay t¹o ra mét c¬ cÊu cho vay hîp lý, h¬n n÷a gãp phÇn lµm t¨ng ®é ph©n t¸n rñi ro cho ng©n hµng vµ lµm cho møc d­ nî cña doanh nghiÖp nhµ n­íc ngµy mét t¨ng lªn tõ 80% tæng d­ nî n¨m 2000 lªn 80,5% n¨m 2001 hay t¨ng 227518 triÖu VND vµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh còng t¨ng ®¸ng kÓ.Tuy nhiªn quan hÖ cña ng©n hµng víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n vµ hé s¶n xuÊt cßn ch­a ®­îc më réng l¾m do ®é rñi ro Èn chøa cao nh­ng còng lµ mét vÊn ®Ò mµ Ng©n hµng cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó t¹o ra mét c¬ cÊu cho vay hîp lý h¬n. Tãm l¹i cã thÓ thÊy næi bËt lªn trong quan hÖ tÝn dông cña NHNo & PTNTTP Hµ Néi víi kh¸ch hµng lµ quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ ng©n hµng còng ®ang dÇn dÇn tõng b­íc më réng quan hÖ cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. b)T×nh h×nh nî qu¸ h¹n: Nh­ c¸c nhµ qu¶n lý Ng©n hµng th­êng nãi, lîi nhuËn tû lÖ thuËn víi rñi ro lîi nhuËn c¸ng lín th× rñi ro cµng cao. Do ®ã bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ ®· ®¹t ®­îc còng gièng nh­ c¸c Ng©n hµng kh¸c trong nh÷ng n¨m qua NHNo &PTNTHµ Néi còng r¬i vµo t×nh tr¹ng NQH cao. §iÒu nµy ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn còng nh­ vßng quay cña vèn lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng tÝn dông cña Ng©n hµng,Ban l·nh ®¹o Ng©n hµng ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p hîp lý ®Ó ng¨n ngõa vµ xö lý NQH, lµm cho tû lÖ NQH trong tæng d­ nî gi¶m xuèng vµ cã nh÷ng biÓu hiÖn ®¸ng mõng. Chóng ta xem xÐt b¶ng sau ®Ó cã c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh NQH t¹i NHNo &PTNT Hµ Néi: B¶ng 2: DiÔn biÕn nî qu¸ h¹n theo thêi h¹n vay (§¬n vÞ :TriÖu VND) ChØ tiªu 2000 2001 So s¸nh 2000 víi 2001 2002 So s¸nh 2001 víi 2002 Møc TØ lÖ Møc TØ lÖ * Tæng d­ nî - Tæng NQH + Tæng NQH – NH + Tæng NQH, trung vµ dµi h¹n 12954 722559 13845 8714 157115 137001 5749 14365 275703 17825 11909 5651 +21,3 +79 +86 +65 2002709 56405 40377 16028 431559 16021 14628 1663 27,5 40 56,9 9,1 TængNQH/Tæng DN 1,7% 2,5% 2,8% (Nguån b¸o c¸o tæng kÕt c¸c n¨m 2000, 2001, 2002 BiÓu ®å: T×nh h×nh NQH trong Tæng D­ Nî: 71,6% 28,4% 36,3% 38,6% 71,6% 63,7% 61,4% 71,6% 63,7% 38,6% 61,4% Nh×n vµo b¶ng sè liÖu ta thÊy NQH trong 3 n¨m 2000, 2001, 2002 ®Òu t¨ng dÇn lªn c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lÉn t­¬ng ®èi. Tæng d­ nî n¨n 2001 t¨ng 21,3% (275703 triÖu) so víi n¨m 2000 nh­ng tæng NQH l¹I còng t¨ng lªn mét con sè kh¸ cao lµ 79%(17825 triÖu). Cã thÓ nãi cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ ë khu vùc x¶y ra n¨m 1998 vÉn cßn ¶nh h­ëng rÊt s©u s¾c ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. KÕt qu¶ cßn ¶nh h­ëng ®ã lµ khiÕn cho ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng n¨m 2002 tuy cã kh¶ quan h¬n n¨m 1999 nh­ng vÉn ch­a ®¹t ë nøc cao. Nh÷ng ¶nh h­ëng ®ã cßn kÐo dµi sang n¨m 2001 vµ ®Õn tËn ®Çu n¨m 2002. B­íc sang n¨m 2002, tæng d­ nî cña n¨m 2002 t¨ng mét c¸ch ®¸ng kÓ 27,5% (431559 triÖu) so víi n¨m 2001. Nh­ng kÐo theo ®ã lµ tæng NQH còng tiÕp tôc t¨ng theo 40%(16022 triÖu) Tuy nhiªn thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò nµy lµ tuy NQH n¨m 2001, 2002 cã t¨ng dÇn lªn nh­ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do c¸c kho¶n vay tõ nh÷ng n¨m tr­íc ®· ®¸o h¹n nh­ng ®Õn n¨m 2001 míi h¹ch to¸n chuyÓn sang NQH. Thùc chÊt NQH lµ nã chØ mang t×nh thêi ®iÓm chø kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc toµn bé ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Tuy vËy ta thÊy tØ lÖ NQH tuy ngµy cµng t¨ng nh­ng tØ lÖ NQH trong tæng. D­ nî lu«n ë møc d­íi 3% ®iÒu nµy cho ta thÊy ng©n hµng lu«n ®¶m møc d­ nî an toµn tÝn dông mµ ng©n hµng nhµ n­íc cho phÐp. XÐt mét c¸ch tæng thÓ cã thÓ thÊy chÊt l­îng tÝn dông cña NHNo &PTNTTP Hµ Néi trong n¨m 2002 ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã cã mét phÇn kh«ng nhá cña c¸n bé nh©n viªn tÝn dông, hä ®· cã tr¸ch nhiÖm cao, thùc hiÖn tèt qui chÕ, thÓ lÖ tÝn dông ®ång thêi ph¶n ¸nh tr×nh ®é cña c¸n bé tÝn dông ngµy cµng ®­îc n©ng cao. §èi víi NHNo & PTNTTPHµ Néi kh¸ch hµng cã quan hÖ vay m­în ®­îc ph©n theo thêi h¹n: ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng Ng©n hµng lµm nhiÖm vô tiÕp søc cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ho¹t ®éng. Ng©n hµng tËp trung ph¸t triÓn ngµy cµng nhiÒu kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n tuy nhiªn tû lÖ nî qu¸ h¹n trong tæng d­ nî cña Ng©n hµng l¹i tËp trung chñ yÕu vµo c¸c kho¶n cho vay ng¾n h¹n. §iÒu nµy cho thÊy rñi ro trong tÝn dông Ng©n hµng rÊt cao phÇn lín nguyªn nh©n cña nî qu¸ h¹n cho vay ng¾n h¹n cao lµ do thêi h¹n vay vèn ng¾n Ng©n hµng còng nh­ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh thêi gian cho vay kh«ng chÝnh x¸c, thªm vµo ®ã lµ viÖc kh¸ch hµng lµm ¨n thua lç, do hµng ho¸ ø ®äng kh«ng b¸n ®­îc ®Ó thu vèn ®Ó tr¶ nî Ng©n hµng dÉn ®Õn bÞ chiÕm dông vèn, vì nî..,cè t×nh ch©y ú kh«ng tr¶ nî Ng©n hµng ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kinh doanh cã lîi kh¸c. §ã còng chÝnh lµ nguyªn nh©n lµm cho tû träng cho vay ng¾n h¹n cña Ng©n hµng ngµy cµng Ýt ®i. Nh­ vËy dù ¸n ®Çu t­ theo kÕ ho¹ch dµi h¹n lµ t­¬ng ®èi cã hiÖu qu¶. MÆc dï vËy tÝn dông trung dµi h¹n do cã thêi gian ®¸o h¹n dµi nªn chøa ®ùng nhiÒu rñi ro tiÒm Èn. B­íc vµo c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt doanh nghiÖp kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n, gÆp kh«ng Ýt thÊt b¹i trong kinh doanh dÉn ®Õn rñi ro cho Ng©n hµng. Do vËy tû lÖ NQH trung vµ dµi h¹n trªn tæng nî qu¸ h¹n thÊp kh«ng cã nghÜa lµ c¸c kho¶n cho vay trung vµ dµi h¹n cã Ýt rñi ro bëi c¸c kho¶n vay nµy ch­a ®Õn ngµy ®¸o h¹n. §iÒu nµy ®ái hái c¸n bé tÝn dông NHNo&PTNTTP Hµ Néi ph¶i th­êng xuyªn theo dâi c¸c kho¶n cho vay ®Ó sím ph¸t hiÖn ra nh÷ng dÊu hiÖu xÊu. *Ph©n lo¹i NQH theo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ: B¶ng 3: C¬ cÊu NQH theo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ: (§¬n vÞ :triÖu VN§) ChØ tiªu 2000 2001 2002 Møc % Møc % Møc % 1.DNNN 2.DNNQD 3.Hé s¶n xuÊt 4.Cho vay kh¸c 18213 4100 98 148 0,7 8,2 0,4 0,7 12 6351 100 241 2,9 16,2 0,3 0,6 56 9293 103 353 2,7 6,5 0,2 0,6 Tæng 22559 00 40384 56405 BiÓu ®å 2: DiÔn biÕn NQH theo thµnh phÇn kinh tÕ: Qua sè liÖu trªn cho ta thÊy nî qu¸ h¹n cña doanh nghiÖp nhµ n­íc (DNNN) n¨m2000 lµ 1823 triÖu chiÕm 80,7% tæng NQH.Sang ®Õn n¨m 2001 tiÕp tôc t¨ng lªn 3351 triÖu vµ chiÕm 82,9% tæng nî qu¸ h¹n vµ n¨m 2002 tØ lÖ NQH còng t¨ng lªn lµ 46566 triÖu nh­ng l¹i chØ chiÕm 82,7% Tæng nî qu¸ h¹n. §iÒu nµy cho ta thÊy tuy nî qu¸ h¹n cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã t¨ng nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ bëi xÐt vÒ møc t¨ng th× NQH cña c¸c DNNN cã t¨ng cao nh­ng xÐt vÒ mÆt tØ lÖ th× NQH cña c¸c DNNN chØ giao ®éng tõ 2% ®Õn 2,2% mµ th«i.Mµ nh­ ta ®· biÕt NQH chØ mang tÝnh chÊt thêi ®iÓm chø kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc toµn bé ho¹t ®éng cña ng©n hµng h¬n n÷a kh«ng chØ cã riªng NQH t¨ng mµ ngay cÈ tæng d­ nî cña ng©n hµng vµ møc cho vay cña ng©n hµng còng t¨ng lªn ®ã lµ mét ®iÒu tÊt yÕu. H¬n n÷a xÐt trong mèi t­¬ng quan víi tæng d­ nî cña ng©n hµng th× ta thÊy d­ nî cña c¸c DNNN chiÕm tØ träng cao nhÊt kho¶ng tõ 70% ®Õn 75% .NÕu xÐt tØ lÖ NQH/Tæng d­ nî th× tØ lÖ ®ã lÇn l­ît lµ :2000-1,9%:n¨m 2001-2,7%,n¨m 2002-3,5%.§©y lµ tØ lÖ tuy kh«ng ph¶i thÊp nh­ng còng kh«ng ph¶i lµ cao so víi ho¹t ®éng cña ng©n hµng h¬n n÷a nã vÉn lu«n ë d­íi møc an toµn cho phÐp. Së dÜ NQH cña khèi DNNN ë møc kh¸ cao nh­ vËy lµ do c¸c doanh nghiÖp th­êng xuyªn lµm an thua lç, kÐm hiÖu qu¶.§iÓn h×nh lµ mét sè c«ng ty:C«ng ty th­¬ng m¹i du lÞch vµ dÞch vô hµng kh«ng nî 14160 triÖu,c«ng ty kinh doanh vµ s¶n xuÊt vËt t­ hµng ho¸ nî 23415 triÖu,c«ng ty th­¬ng m¹i l©m s¶n Hµ Néi nî 15552 triÖu,c«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ hîp t¸c ®Çu t­ giao th«ng v©n t¶i nî 8584 triÖu…vv. §iÒu nµy cho thÊy ng©n hµng cÇn cè g¨ng h¬n n÷a trong viÖc xö lÝ c¸c kho¶n NQH ®· ph¸t sinh vµ c«ng t¸c phßng ngõa NQH. Sang ®Õn kho¶n cho vay ®èi víi c¸c DNNQD th× c¸c kho¶n NQH ë thµnh phÇn kinh tÕ nµy lu«n chØ dao ®éng ë møc 16-18%.TØ lÖ NQH cña DNNQD/Tæng NQH lÇn l­ît c¸c n¨m lµ:2000-18,2%,2001-16,2%,2002-16,5%.Trong khi ®ã tØ lÖ d­ nî cña c¸c DNNQD/Tæng D­ Nî lµ:2000-10,3%,2001-10,2%,2002-20,3%.Nh­ vËy tØ lÖ NQH tØ lÖ thuËn víi tæng d­ nî tøc tæng d­ nî cµng t¨ng th× tØ lÖ NQH còng t¨ng theo. ë n¨m 2000 tØ lÖ NQH ®¹t ë møc cao nhÊt lµ do thùc tÕ c¸c kho¶n cho vay ®èi víi c¸c DNNQD ®· ®Õn h¹n tõ n¨m 1999 vµ nhiÒu kho¶n ch­a tr¶ nî ®­îc nh­ng sang n¨m 2000 míi h¹ch to¸n. Së dÜ nh­ vËy lµ do trong nh÷ng n¨m qua Doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®­îc thµnh lËp mét c¸ch å ¹t më réng quy m« song l¹i t¸ch rêi kh¶ n¨nng tµi chÝnh c¸c doanh nghiÖp cßn qu¸ Ýt vèn thËm chÝ cßn kh«ng cã vèn ho¹t ®éng kinh doanh hay ra ®êi b»ng vèn ¶o ( chñ yÕu ho¹t ®éng b»ng vèn vay hay vèn ®i chiÕm dông ), kh«ng tù chñ ®­îc vÒ vèn nªn kinh doanh thua lç, ®ã ch­a kÓ rñi ro ®¹o ®øc cã thÓ x¶y ra. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt nø¬c, trong nh÷ng n¨m qua n­íc ta cã thªm nhiÒu c«ng ty cæ phÇn tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, tuy nhiªn c«ng ty cæ phÇn do míi thµnh lËp hay do chuyÓn tõ doanh nghiÖp nhµ n­íc sang vµ ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ho¹t ®éng vÉn ch­a thùc sù cã kÕt qu¶ do vËy tû lÖ c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n cña thµnh phÇn kinh tÕ nµy cßn cao.Do vËy tr­íc t×nh h×nh NQH cña khèi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ph¸t sinh,ng©n hµng ®· tiÕn hµnh nhiÒu biÖn ph¸p thu håi nî nªn cuèi cïng ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng mõng trong n¨m 2002.§iÒu nµy chøng tá ng©n hµng ®· thÊy ®­îc tiÒm n¨ng vµ néi lùc cña thµnh phÇn kinh tÕ nµy vµ cã xu h­íng ®Çu t­ mét c¸ch cã hiÖu qu¶. C¸c kho¶n nî cña c¸c hé s¶n xuÊt vµ cho vay kh¸c ë ng©n hµng kh«ng chiÕm tØ träng cao c¶ vÒ d­ nî lÉn tØ lÖ NQH.Chøng tá ng©n hµng kh«ng chó träng l¾m ®Õn viÖc më réng c¸c kho¶n cho vay víi thµnh phÇn kinh tÕ nµy.Tuy nhiªn ng©n hµng còng nªn xem xÐt ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng tõ thµnh phÇn kinh tÕ nµy vµ cÇn n©ng cao kÜ n¨ng,nghiÖp vô cña c¸n bé tÝn dông ®Ó lu«n h¹n chÕ rñi ro vµ tØ lÖ NQH ë møc thÊp nhÊt cã thÓ. *C¨n cø vµo thêi gian NQH: B¶ng 4: C¬ cÊu NQH theo thêi gian qu¸ h¹n: (§¬n vÞ: TriÖu VND) ChØ tiªu 2000 2001 2002 Møc Tû lÖ % Møc Tû lÖ % Møc tû lÖ % 1. NQH < 180 ngµy 15654 69,4 33215 82,2 45274 80,3 2. NQH tõ 180 – 360 ngµy 2500 11,1 3500 8,7 4852 8,6 3. NQH > 360 ngµy 4405 19,5 3669 9,1 6279 11,1 Tæng 22559 100 40384 100 56405 100 (Nguån b¸o c¸o tæng kÕt c¸c n¨m 2000,2001,2002) BiÓu ®å: DiÔn biÕn NQH theo thêi gian qu¸ h¹n Qua sè liÖu b¶ng trªn ta thÊy NQH360 ngµy ngµy cµng t¨ng dÇn lªn.N¨m 2000 NQH360 ngµy n¨m 2000 NQH >360 ngµy lµ 4450 triÖu chiÕm tíi 19,5%tæng NQH,n¨m 2001 NQH >360 ngµy l¹i gi¶m vµ ë møc 3669 triÖu chØ chiÕm 9,1% vµ sang n¨m 2002 NQH>360 ngµy tiÕp tôc l¹I t¨ng ë møc 6279 triÖu vµ chiÕm 11,1 % tæng NQH nh­ vËy nÕu xÐt vÒ mÆt tØ lÖ th× n¨m 200 NQH>360 ngµy vÉn chiÕm tØ lÖ cao h¬n h¼n so víi 2 n¨m cßn l¹i.Nh­ng nÕu xÐt vÒ mÆt sè tuyÖt ®èi th× tØ lÖ NQH n¨m 2002 l¹i ®¹t ë møc cao nhÊt.Së dÜ n¨m 2002 NQH t¨ng lªn ®Æc biÖt lµ NQH>360 ngµy cµng t¨ng lªn kh¸ m¹nh lµ do c¸c mãn nî tõ n¨m 2001 ch­a xö lÝ ®­îc nhiÒu,nhÊt lµ tØ lÖ NQH>360 ngµy lµ kh¸ lín g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong viÖc xö lÝ,lµm ø ®äng vµ thËm chÝ cã nguy c¬ lµm mÊt vèn cña ng©n hµng ®ßi hái ng©n hµng ph¶i cã biÖn ph¸p ®Ó xö lÝ. Nãi chung tØ lÖ NQH cña ng©n hµng tuy cã t¨ng nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ ®Æc biÖt nÕu xÐt tØ lÖ NQH/Tæng d­ nî th× ta cµng thÊy râ ®iÒu nµy vµ cµng thÊy ng©n hµng ho¹t ®éng vÉn hiÖu qu¶.§iÒu nµy chøng tá ng©n hµng ®· tÝch cùc ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p kh¸c nhau nªn ®· h¹n chÕ ®­îc sè NQH ë møc cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. C¨n cø vµ nguyªn nh©n ph¸t sinh NQH: (nguån c¸o c¸o tÝn dông c¸c n¨m 2000,2001,2002) B¶ng 5:C¬ cÊu Nî qu¸ h¹n theo nguyªn nh©n ph¸t sinh: ChØ tiªu 2000 2001 2002 Møc % Møc % Møc % I.Nguyªn nh©n cña tæ chøc tÝn dông 0 0 0 0 0 0 II.Nguyªn nh©n kh¸ch quan 1.Do bÊt kh¶ kh¸ng vµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch -Do s¾p l¹i doanh nghiÖp -Do thay ®æi c¬ chÕ chÝnh s¸ch -Do chØ ®Þnh hoÆc quyÕt ®Þnh cña cÊp trªn 22559 40384 56405 2.Do kh¸ch hµng cña ng©n hµng -Do kinh doanh thua lç -Do sö dông vènvay kh«ng ®óng môc ®Ých -Do kh¸ch hµngvay cã chñ ý lõa ®¶o -Do kh¸ch hµngbÞ ph¸ s¶n -Nguyªn nh©n kh¸c 16234 6325 82 18 25643 1471 63,5 36,5 48480 17925 62,8 1,8 Tæng nî qu¸ h¹n 22559 40384 56405 §øng tõ gãc ®é nµy ®Ó ph©n tÝch NQH sÏ cho ta ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ c«ng t¸c phßng ngõa NQH vµ còng lµ mét c¬ së ®Ó ®­a ra ph­¬ng thøc xö lÝ nî qu¸ h¹n. Ta cã thÓ dÔ dµng nhËn thÊy NQH ph¸t sinh chñ yÕu do nguyªn nh©n tõ phÝa kh¸ch hµng vµ chiÕm tØ träng ngµy cµng t¨ng trong tæng NQH cña ng©n hµng.Nî qu¸ h¹n qu¸ h¹n do nguyªn nh©n ph¸t sinh tø phÝa kh¸ch hµng còng ®ang cã dÊu hiÖu gi¶m dÇn dÆc biÖt trong n¨m 2001 nÕu xÐt vÒ tØ träng th× nî qu¸ h¹n do phÝa kh¸ch hµng ®· gi¶m tõ 72 % n¨m 2000 xuèng cßn 63,5% n¨m 2002.Së dÜ cã kÕt qu¶ ®ã lµ do NQH ng©n hµng ®· ngµy cµng n©ng cao kh©u thÈm ®Þnh còng nh­ viÖc thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c cho vay vµ kiÓm so¸t sau khi cho vay. Trong 3 n¨m t×nh h×nh nî qu¸ h¹n tuy ë møc kh«ng cao l¾m song kh«ng v× thÕ mµ ng©n hµng chñ quan bá qua c¸c b­íc trong kh©u cho vay, ng©n hµng lu«n lu«n cè g¾ng thùc hiÖn tèt tõ kh©u thÈm ®Þnh còng nh­ viÖc thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c cho vay vµ kiÓm so¸t sau khi vay qua ®ã ®· cã nh÷ng b­íc chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ. Do vËy trong 3 n¨m qua tÊt c¶ ®Òu kh«ng ph¶i do nguyªn nh©n tõ phÝa ng©n hµng. VÒ phÝa kh¸ch hµng,th«ng th­êng kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®­îc nî lµ do ba nguyªn nh©n chÝnh: kinh doanh thua lç, do sö dông vèn sai môc ®Ých,vµ do cè ý lõa ®¶o. Trong n¨m 2000, 2001, 2002 tû lÖ nî qu¸ do kh¸ch hµng lµm ¨n thua lç ngµy cµng t¨ng ®iÒu ®ã còng phÇn nµo ph¶n ¸nh ®­îc t×nh h×nh khã kh¨n trong kinh doanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cña n­íc ta.Nh­ ta ®· biÕt trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ngµy nay, c¸c doanh nghiÖp ngoµi viÖc ph¶i c¹nh tranh víi nhau, rÊt khèc liÖt th× cßn cã mèi liªn hÖ rÊt mËt thiÕt víi nhau. Do vËy, kÕt qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp còng cã ¶nh h­ëng lÉn nhau.V× vËy ng©n hµng nªn t­ vÊn cho kh¸ch hµng trong lÜnh vùc am hiÓu, còng v× lý do kinh doanh gÆp nhiÒu khã kh¨n mµ cã nhiÒu kh¸ch hµng ®· sö dông vèn sai môc ®Ých ®· ký kÕt trong hîp ®ång tÝn dông. Ngoµi ra, nî qu¸ h¹n cßn ph¸t sinh do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan trong ®ã chñ yÕu lµ do c¬ chÕ chÝnh s¸ch thay ®æi. N­íc ta ®ang trong tiÕn tr×nh ®æi míi, nªn hÖ thèng ph¸p luËt cßn ch­a ®­îc ®ång bé cßn nhiÒu m©u thuÉn nªn th­êng xuyªn cã sù thay ®æi c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó thÝch øng víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong nh÷ng tr­ßng hîp ®ã ng©n hµng ®· cã chÝnh s¸ch ®óng khi cã c¸c biÖn ph¸p “cøu c¸nh” cho doanh nghiÖp nªn ®· gióp cho nhiÒu doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng cña m×nh thoat khái t×nh tr¹ng nguy cÊp,gi¶m ®¸ng kÓ NQH do nguyªn nh©n nµy trong n¨m 2002 vµ tiÕn tíi sÏ gi¶m nhiÒu h¬n n÷a trong n¨m 2003. Tãm l¹i ta thÊy t×nh h×nh NQH cña NH NN&PTNT TP Hµ Néi trong 3 n¨m qua ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ tõ chç nî qu¸ h¹n ®ang ë møc kh¸ cao nh­ng dï vËy vÉn vÉn lu«n gi÷ ë møc cho phÐp ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng ,trong ®ã nî qu¸ h¹n chñ yÕu tËp trung ë c¸c mãn vay ng¾n h¹n.C¸c kho¶n nî ph¸t sinh chñ yÕu tõ c¸c n¨m tr­íc vµ trong 2 n¨m gÇn ®©y do c«ng t¸c c¸n bé ®­îc c¶I tiÕn nhiÒu còng nh­ nh÷ng thay ®æi hîp lÝ trong chÝnh s¸ch cña ng©n hµng mµ NQH ph¸t sinh míi gi¶m ®¸ng kÓ vµ kh«ng ë t×nh tr¹ng qu¸ suy yÕu. 2.C¸c biÖn ph¸p phßng ngõa vµ xö lÝ nî qu¸ h¹n t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè Hµ Néi: a)C¸c biÖn ph¸p phßng ngõa: Nh­ ta ®· biÕt, NQH lµ mét trong nh÷ng rñi ro khã cã thÓ tr¸nh khái cña tÊt c¶ c¸c ng©n hµng. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµ do c¸c ng©n hµng cã biÖn ph¸p phßng ngõa kh¸c nhau vµ mçi mét biÖn ph¸p l¹i ®em l¹i mét kÕt qu¶ kh¸c nhau.Trong ®ã c¸c biÖn ph¸p th­êng ®­îc ¸p dông ë ng©n hµng No&PTNTTP Hµ Néi lµ: *X©y dùng chÝnh s¸ch tÝn dông hîp lý: ChÝnh s¸ch tÝn dông cña Ng©n hµng lµ mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p nh»m më réng hay thu hÑp ho¹t ®éng cho vay *Nghiªn cøu kh¸ch hµng: Môc tiªu kinh doanh hµng ®Çu cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ lîi nhuËn, song trªn con ®­êng t×m kiÕm lîi nhuËn tèi ®a ®ã, c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i lu«n gÆp ph¶i mét rµo c¶n ®ã lµ rñi ro. §Ó phßng ngõa, h¹n chÕ rñi ro c¸c NHNoHN ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p trong ®ã biÖn ph¸p c¬ b¶n cã vÞ trÝ quan träng sè mét lµ ph¶i ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn kh¸ch hµng tr­íc khi cho vay, nÕu kh¸ch hµng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tèt th× ®­îc Ng©n hµng cho vay. *ThiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin kh¸ch hµng: Ngoµi viÖc nghiªn cøu thu thËp th«ng tin vÒ c¸c doanh nghiÖp trong hå s¬ kh¸ch hµng ,NHNo&PTNTTP Hµ Néi cßn thu thËp th«ng tin tõ trung t©m rñi ro,NHNN vµ c¸c NHTM kh¸c.Ngoµi ra,c¸c sè liÖu cña c¬ quan th«ng kª,b¸o chÝ… liªn quan ®Õn doanh nghiÖp còng lµ mét nguån th«ng tin quý gi¸ mµ ng©n hµng sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng . *Ph©n t¸n rñi ro: Qu¸n triÖt quan ®iÓm “kh«ng bá chung trøng vµo mét ræ”, NHNo &PTNT TP HN lu«n tiÕn hµnh ®a d¹nh ho¸ c¸c h×nh thøc cho vay, lÜnh vùc cho vay. §èi víi nh÷ng kho¶n vay lín mµ ng©n hµng khã x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng vµ møc ®é rñi ro th× ng©n hµng sÏ tiÕn hµnh liªn kÕt víi c¸c ng©n hµng kh¸c thùc hiÖn cho vay ®ång tµi trî. *§Èy m¹nh c«ng t¸c c¸n bé tÝn dông: Ng©n hµng lu«n chó träng ®µo t¹o,n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lÝ,chñ ®éng trong c«ng viÖc cña c¸n bé tÝn dông. B­íc sang n¨m 2003 ng©n hµng vÉn sÏ tiÕp tôc cã nh÷ng kÕ ho¹ch më nh÷ng líp tËp huÊn cho c¸n bé ng©n hµng nãi chung vµ c¸n bé tÝn dông nãi riªng, khuyÕn khÝch c¸n bé tÝn dông tù ®µo t¹o. b)C¸c biÖn ph¸p xö lÝ: Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång tÝn dông, phßng tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm th­êng xuyªn theo dâi, kiÓm tra t×nh h×nh sö dông vèn vay cña kh¸ch hµng vµ ®«n ®èc kh¸ch hµng tr¶ nî gèc vµ l·i theo ®óng c¸c ®iÒu kiÖn cam kÕt trong hîp ®ång tÝn dông vµ c¸c qui ®Þnh cña thÓ lÖ tÝn dông,quy tr×nh quy ph¹m nghiÖp vô tÝn dông cña NHNo&PTNT TP Hµ Néi. Cã thÓ nãi, nhê ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®óng ®¾n ng©n hµng ®· kh«ng nh÷ng gióp ®­îc kh¸ch hµng mµ cßn gióp cho chÝnh ng©n hµng. §ång thêi nã sÏ gióp cho quan hÖ gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cµng thªm chÆt chÏ bë kh¸ch hµng nµo còng muèn thiÕt lËp quan hÖ víi ng©n hµng ®· gióp ®ì m×nh trong lóc khã kh¨n. *D·n nî: Lµ h×nh thøc kÐo dµi thêi gian tr¶ nî (nh­ng tèi ®a kh«ng qu¸ 12 th¸ng),nÕu hÕt kh¶ n¨ng gia h¹n th× ho·n chuyÓn sang nî qu¸ h¹n,hoÆc tïy môc ®Ých sö dông vèn ®­îc x¸c ®Þnh l¹i lµ trung h¹n th× chuyÓn sang cho vay trung h¹n,hoÆc kh¸ch hµng ®­a thªm tµi s¶n míi ®Ó thÕ chÊp,cÇm cè bæ sung b¶o ®¶m mãn vay th× bæ sung thêi h¹n cho vay. * Thóc nî: Lµ biÖn ph¸p ®Öm,chuÈn bÞ cho c¸c b­íc khëi kiÖn qua viÖc kÕt hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®Ó ¸p lùc thu hèi nî. * G¸n nî: Lµ h×nh thøc trõ c©n nî b»ng c¸ch NHNo &PTNT Hµ Néi mua l¹i tµi s¶n thÕ chÊp,cÇm cè cña ng­êi vay víi gi¸ hîp lÝ. * Khëi kiÖn: Lµ b­íc xö lÝ sau cïng khi c¸c b­íc xö lÝ trªn ®­îc thùc hiÖn nh­ng vÉn kh«ng thu håi ®­îc nî. ViÖc xö lÝ tµi s¶n thÕ chÊp ë NHNo &PTNTTP Hµ Néi chñ yÕu dùa trªn 3 ph­¬ng thøc: - NhËn g¸n nî:nãi chung ph­¬ng thøc nµy ch­a ®­îc ¸p dông nhiÒu t¹I\i ng©n hµng.H¬n n÷a hiÖn nay nÕu ng©n hµng muèn nhËn tµi s¶n g¸n nî cßn ph¶i tæ chøc ®Þnh gi¸ víi sù tham gia cña c¸c c¬ quan thi hµnh ¸n,viÖn kiÓm so¸t nh©n d©n,chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng,phßng tµi chÝnh,phßng x©y dùng quËn, huyÖn n¬i cã tµi s¶n thÕ chÊp nªn kh¸ phøc t¹p. + Ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp qua trung t©m ®Êu gi¸:ViÖc ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp theo c¸ch nµy th­êng rÊt tèn kÐm.MÆt kh¸c,khi ng©n hµng ®Ò nghÞ c¬ quan thi hµnh ¸n chuyÓn viÖc gi¶i quyÕt tµi s¶n thÕ chÊp qua trung t©m ®Êu gi¸ th× c«ng t¸c thi hµnh ¸n rÊt chËm vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n,thËm chÝ bÞ Ðp gi¸. Do vËy, ng­êi ®i vay sÏ bÞ thiÖt thßi nhiÒu vµ kh«ng chÊp nhËn.H¬n n÷a,theo hiÕn ph¸p n­íc Céng hoµ XHCN ViÖt Nam th× “Mäi c«ng d©n ®Òu cã quyÒn vÒ nhµ ë”. §iÒu ®ã buéc ng©n hµng nÕu b¸n tµi s¶n thÕ chÊp ph¶i tÝnh ®Õn chç ë cho ng­êi ®i vay lµ mét ®iÒu kh«ng dÔ vµ lµng lµm gi¸ trÞ thu ®­îc cña ng©n hµng sau khi ph¸t m¹i tµi s¶n gi¶m. + ThuyÕt phôc ng­êi ®i vay tù b¸n tµi s¶n thÕ chÊp: B»ng c¸ch lµm nµy sÏ kh¾c phôc ®­îc hÇu hÕt nh­îc ®iÓm cña 2 ph­¬ng ¸n trªn. c) §¸nh gi¸ c«ng t¸c phßng ngõa vµ xö lÝ nî qu¸ h¹n t¹i NHNo &PTNTTPHN: *KÕt qu¶ ®¹t ®­îc: Nhê ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa NQH mét c¸ch thÝch hîp trong 2 n¨m qua NQH cña ng©n hµng ph¸t sinh kh«ng ®¸ng kÓ,chÊt l­îng tÝn dông cña c¸c kho¶n vay míi t¨ng lªn râ rÖt. §ång thêi viÖc xö lÝ c¸c kho¶n NQH ®· ph¸t sinh cã kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan. §¹t ®­îc nh÷ng kÕ qu¶ nãi trªn lµ do ®­îc sù chØ ®¹o hîp lÝ cña NHNo &PTNTTP Hµ Néi còng nh­ nç lùc kh«ng ngõng cña l·nh ®¹o vµ toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn tÝn dông còng nh­ c¸c c¸n bé trong ban xö lÝ nî,cô thÓ c¸c mÆt lµm ®­îc lµ: C¬ chÕ cho vay ®­îc söa ®æi hoµn thiÖn h¬n. C«ng t¸c thÈm ®Þnh tr­íc khi cho vay ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc h¬n . §ång thêi g¾n ®­îc tr¸ch nhiÖm cña mçi c¸n bé tÝn dông ®èi víi c¸c kho¶n cho vay mµ m×nh thùc hiÖn c¸c kho¶n cho vay ®Òu ®­îc tr­ëng phßng tÝn dông trùc tiÕp th«ng qua. Do ®ã trong 2 n¨m qua hÇu hÕt nh­ kh«ng ph¸t sinh nî qu¸ h¹n ®èi víi c¸c kho¶n cho vay míi. *Tån t¹i chñ yÕu: Bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®­îc Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«ng Hµ Néi còng cã nh÷ng tån t¹i nhÊt ®Þnh cÇn kh¾c phôc ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n vay ®­îc an toµn h¬n: - HÖ thèng th«ng tin kh¸ch hµng ch­a hoµn thiÖn c¸c th«ng tin kh«ng ®­îc cËp nhËt th­êng xuyªn võa chËm võa thiÕu kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu. C¸c kªnh th«ng tin kh¸c nhau nh­ ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng chØ dõng ë møc chung chung kh«ng thÓ ph¶n ¸nh ®­îc thùc tr¹ng néi bé. Ngoµi ra, quan hÖ trao ®æi th«ng tin víi c¸c Ng©n hµng kh¸c ch­a réng. - C«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé gi÷ mét vai trß kh¸ quan träng trong qu¶n lý kinh doanh Ng©n hµng nh­ng l¹i ch­a ®­îc coi träng. ViÖc kiÓm néi bé cã t¸c dông kiÓm tra l¹i c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng nãi riªng (kiÓm tra qu¸ tr×nh ghi chÐp sæ, lËp c¸c biÓu, b¸o c¸o.. .) gióp kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai ph¹m cña b¶n th©n Ng©n hµng, cña c¸n bé tÝn dông ®Ó cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn, xö lý kÞp thêi, Ng©n hµng nªn chó träng c«ng t¸c nµy. - HiÓu biÕt cña c¸n bé tÝn dông vÒ c¸c lÜnh vùc nµy cßn h¹n chÕ. Do vËy viÖc t­ vÊn cho kh¸ch hµng Ýt vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh kiÓm tra tr­íc vµ sau khi cho vay. - C¸c biÖn ph¸p ¸p dông trong viÖc xö lý cßn ch­a phong phó, ®a d¹ng cÇn ph¶i cã thªm mét sè biÖn ph¸p kh¸c ®Ó viÖc xö lý nî qu¸ h¹n ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n. Ch­¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶I ph¸p phßng ngõa nî qu¸ h¹n t¹I NHNoHN. I.Ph­¬ng huíng ho¹t ®éng tÝn dông &kÕ ho¹ch thu håi nî n¨m 2003: 1.Môc tiªu ®Þnh h­íng ho¹t ®éng tÝn dông n¨m 2003: C¨n cø vµo ®Þnh h­íng kinh doanh n¨m 2003 cña H§QT Ng©n hµng No&PTNT ViÖt Nam vµ kÕ ho¹ch kinh doanh n¨m 2003 cña ng©n hµng No&PTNTHN ®· ®­îc tæng gi¸m ®èc giao kÕ ho¹ch,tõ thùc tÕ kinh doanh n¨m 2003, phßng kinh doanh x©y dùng chØ tiªu kÕ ho¹ch tÝn dông n¨m 2003 nh­ sau: - D­ nî cuèi n¨m ®¹t 2600 tØ ®ång t¨ng tr­ëng 30% so víi n¨m 2002 - D­ nî ng¾n h¹n ®¹t 1600 tØ ®ång chiÕm 61,5% tæng d­ nî,t¨ng tr­ëng 27,1% so víi n¨m 2002 - D­ nî trung vµ dµi h¹n ®¹t 1000 tØ ®ång chiÕm 38,5% tæng d­ nî,t¨ng tr­ëng 34% so víi n¨m 2002 - Nî qu¸ h¹n khèng chÕ ë møc 70 tØ ®ång ®¶m b¶o tØ lÖ<3% tæng d­ nî. -TrÝch rñi ro n¨m 2003: tõ 60-65 tØ ®Ó xö lÝ rñi ro c¨n cø vµo t×nh h×nh tµi chÝnh vµ viÖc chuyÓn nî qu¸ h¹n. -Xö lÝ rñi ro c¶ n¨m: phÊn ®Êu xö lÝ 55 tØ ®ång -Thu nî rñi ro phÇn ®Êu ®¹t 50 tû ®ång t¨ng 43 tû so víi n¨m 2002 -Mua b¸n ngo¹i tÖ (USD): ®¹t 120 triÖu USD t¨ng 12 triÖu so víi n¨m 2002 -Tû lÖ thu l·i: ®¹t >95% l·i ph¶i thu. §Çu t­ tÝn dông: (§¬n vÞ:triÖu VND) TT ChØ tiªu Thùc hiÖn 2002 Thùc hiÖn 2003 +,- so víi KH Sè tiÒn % +,- Tæng d­ nî 2.003 2.006 +600 +300 1 2 3 D­ nî theo thêi h¹n cho vay Cho vay ng¾n h¹n Cho vay trung h¹n Cho vay dµi h¹n D­ nî theo thµnh phÇn kinh tÕ Cho vay DNNN Cho vay DNNQD Cho vay HTX Cho vay HSX Cho vay kh¸c Nî qu¸ h¹n 1.259 465 279 1.308 402 4 127 162 56,4 1600 600 400 1610 600 10 180 200 70 +342 +136 +121 +302 +199 +6 +53 +38 +13,6 +27,1 +30 +43,3 +23 +50 +150 +41,7 +24,2 24,1 2.KÕ ho¹ch thu håi nî: Trong n¨m 2002 NHNo&PTNTHN ®· kÞp thêi triÓn khai nh÷ng v¨n b¶n cña ChÝnh phñ, cña NHNN vµ cña c¸c bé ngµnh liªn quan vµ ®· ®¹t nh÷ng hiÖu qu¶ rÊt ®¸ng khÝch lÖ. TiÕn tíi n¨m 2003 Ng©n hµng ®· cã nh÷ng kÕ ho¹ch vµ ph­¬ng h­íng thu håi nî nh­ sau: - Ph¶i kh«ng ngõng t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra tr­íc ,trong vµ sau khi cho vay.Trong ®ã thÈm ®Þnh lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng quuyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ vµ an toµn cña vèn vay. - VÒ hå s¬ vay vèn nãi riªng vµ hå s¬ tÝn dông nãi chung: tõng b­íc s¾p xÕp, chØnh söa ®óng chÕ ®é, l­u gi÷ cÈn thËn. - ViÖc thu håi nî ®Õn h¹n, nî qu¸ h¹n, thu l·i vay,thu nî rñi ro ®· ®­îc chó träng - Hµng th¸ng c¸n bé tÝn dông vµ c¸n bé kÕ to¸n ph¶i phèi hîp chÆt chÏ víi nhau trong viÖc th«ng b¸o nî ®Õn h¹n ®Ó c¸n bé tÝn dông ®«n ®ãc kh¸ch hµng tr¶ nî ®óng h¹n hoÆc gia h¹n nî (nÕu cÇn), tr¸nh chuyÓn nî qu¸ h¹n nÕu kh«ng cÇn thiÕt. §Ó ®¹t ®­îc kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra kh«ng nh÷ng cÇn cã sù nç lùc cña b¶n th©n ng©n hµng mµ cßn cã sù gióp ®ì tõ phÝa ChÝnh Phñ, NHNN…Ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p mµ ng©n hµng ®· vµ ®ang tiÕn hµnh, em xin gãp mét vµi ý kiÕn vÒ viÖc phßng ngõa xö lÝ NQH. II/KiÕn nghÞ ®èi víi chÝnh phñ vµ ng©n hµng Nhµ n­íc: Trong thêi gian qua,chÝnh phñ vµ ng©n hµng nhµ n­íc ®· ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n ph¸p quy míi nh»m cñng cè hÖ thèng ph¸p luËt. Tuy nhiªn,viÖc lµm nµy kh«ng ph¶i ®¬n gi¶n mµ th­êng xuyªn ph¸t sinh m©u thuÉn míi cÇn kh¨c phôc. §øng trªn gãc ®é nh»m phßng ngõa vµ xö lÝ NQH,t«i xin cã mét sè ý kiÕn sau: 1.KiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc,ng©n hµng nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng: a)KiÕn nghÞ ng¨n ngõa h¹n chÕ Nî qu¸ h¹n: - ChÝnh phñ ph¶i cã th¸i ®é døt kho¸t s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc,chØ ®Ó tån t¹i nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨m cã hiÖu qu¶, nh­ng doanh nghiÖp cÇn thiÕt cho d©n sinh,cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc. - CÇn kiÓm so¸t chÆt chÏ, t¨ng c­êng tr¸ch nhiÖm trong viÖc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp vµ ®¨ng kÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp sao cho phï hîp víi n¨ng lùc thùc tÕ cña doanh nghiÖp ®ã. - Nhµ n­íc cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ söa ®æi, ban hµnh c¸c bé luËt, v¨n b¶n d­íi h×nh thøc luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ®Õn ho¹t ®éng ng©n hµng nãi riªng t¹o hµnh lang ph¸p lÝ cho ho¹t ®éng doanh nghiÖp vµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®i ®óng h­íng . - Nhµ n­íc cÇn cã biÖn ph¸p ®¶m b¶o m«i tr­êng kinh tÕ æn ®Þnh,gãp phÊn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ vèn tÝn dông ng©n hµng cÊp cho nÒn kinh tÕ.Nhµ n­íc nªn cã nh÷ng b­íc ®Öm hoÆc nh÷ng gi¶i ph¸p thùc hiÖn gì nhøng khã kh¨n g©y ra khi cã sù chuyÓn ®æi,®iÒu chØnh c¬ chÕ,chÝnh s¸ch liªn quan toµn bé nÒn kinh tÕ. *VÒ l·i suÊt nî qu¸ h¹n: Theo qui ®Þnh cña NHNN,l·i suÊt NQH b»ng 150 % l·i suÊt cho vay cïng lo¹i.Nh­ vËy,mét kh¸ch hµng vèn ®· gÆp khã kh¨n kh«ng tr¶ ®­îc nî ®óng h¹n l¹i ph¶i chÞu thªm g¸nh nÆng bëi l·i suÊt NQH qu¸ cao sÏ cµng g©y thªm khã kh¨n cho doanh nghiÖp. Nªn ch¨ng NHNN bá qui ®Þnh vÒ l·i suÊt NQH ®Ó cho c¸c NHTM tuú theo møc ®ä rñi ro vµ c¸c yÕu tè kh¸c cña tõng kho¶n vay mµ quyÕt ®Þnh l·i suÊt NQH phï hîp víi tõng kho¶n vay nh»m thu håi nhanh nhÊt vµ ®Çy ®ñ nhÊt c¸c kho¶n cho vay ph¸t sinh nî qu¸ h¹n,h¹n chÕ tèi ®a rñi ro. H¬n n÷a, møc l·i suÊt NQH ®ù¬c x¸c ®Þnh c¨n cø dùa trªn møc qui ®Þnh cña thèng ®èc ng©n hµng nhµ n­íc t¹i thêi ®iÓm kÝ kÕt hîp ®ång tÝn dông. MÆc dï hiÖn nay c¸c ng©n hµng ®ang ¸p dông qui chÕ míi lµ thùc hiÖn hîp ®ång tÝn dông víi kh¸ch hµng dùa trªn l·i suÊt tho¶ thuËn víi nhau.VËy mµ l·i suÊt lµm c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc l·i suÊt NQH l¹i kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh víi møc l·i suÊt tho¶ thuËn ®· ®­îc thùc hiÖn mµ ph¶i c¨n cø vµo møc l·i suÊt tõ khi kÝ kÕt hîp ®«ng tÝn dông.Do ®ã,thiÕt nghÜ cÇn thay ®æi qui ®Þnh nµy nh»m tr¸nh nh÷ng bÊt hîp lÝ khi cã nh÷ng biÕn ®éng lín vÒ l·i suÊt cho v¶ hai bªn tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng.Qui ®inh míi ph¶i thÓ hiÖn ®­îc l·i suÊt lµm c¨n c­ x¸c ®Þnh l·i suÊt NQH lµ møc l·i suÊt hai bªn ®ang ¸p dông ®èi víi kho¶n vay t¹i thêi ®iÓm chuyÓn sang NQH.Cã nh­ vËy,viÖc ¸p dông l·i suÊt NQH míi cã ý nghÜa. *VÒ thêi gian gia h¹n vay: ViÖc gia h¹n nî vay thuéc thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh cña Ng©n hµng nhµ n­íc theo qui ®Þnh t¹i kho¶n 4 ®IÒu 54 LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông vÒ th¬× gian gia h¹n nî.ViÖc qui ®Þnh nµy lµ qu¸ cøng nh¾c kh«ng t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc xö lÝ mét sè tr­êng hîp ph¸t sinh tõ thùc tiÔn ®ßi hái ph¶i cã sù qui ®Þnh linh ho¹t trong chÝnh s¸ch nh­ tr­ßng hîp kh¸ch hµng bÞ thua lç trong 2,3 n¨m do c¸c nguyªn nh©n bÊt kh¶ kh¸ng. * VÒ thêi hiÖu khëi kiÖn: Qui ®Þnh vÒ thêi hiÖu khëi kiÖn vô ¸n kinh tÕ 6 th¸ng víi ho¹t ®éng ng©n hµng lµ qu¸ ng¾n v× c¸c kho¶n nî vay cña kh¸ch hµng khi ®¸o h¹n ch­a tr¶ cho ng©n hµng,ng©n hµng th­êng ph¶i th­¬ng l­îng víi kh¸ch hµng ®Ó t×m ra gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó thu nî,tr¸nh ph¶i ®­a ra kiÖn tông tranh chÊp tr­íc toµ ¸n,do ®· mÊt mét kho¶ng thêi gian dµi.NÕu kh¸ch hµng biÕt ®­îc qui ®Þnh nµy cè t×nh kh«ng x¸c nhËn trong thêi gian 6 th¸ng th× ng©n hµng kh«ng thÓ khëi kiÖn do hÕt thêi hiÖu khëi kiÖn,nªn quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña ng©n hµng kh«ng ®­îc b¶o vÖ.Do vËy thiÕt nghÜ nªn kÐo dµi thêi hiÖu khëi kiÖn ®èi víi tranh chÊp liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ng©n hµng. b)KiÕn nghÞ xö lÝ nî qu¸ h¹n - C¸c c¬ quan chøc n¨ng cÇn ph¸t hiÖn vµ xö lÝ kÞp thêi c¸c truêng hîp ra ®êi cña mét doanh nghiÖp ngoµI quèc doanh b¨ng “vèn ¶o”.M¹nh d¹n cho gi¶I thÓ,ph¸ s¶n doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng kÐo dµi qu¸ l©u. - C¸c c¬ quan h÷u quan nhÊt lµ c¸c c¬ quan ph¸p luËt cÇn gióp ®ì ng©n hµng trong viÖc xö lÝ NQH ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp thu håi vèn cho Nhµ n­íc,xö lÝ c¸n bé ng©n hµng nghiªm minh,®óng ng­êi ®óng viÖc khi cã vi ph¹m. 2.KiÕn nghÞ ®èi víi ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam: - Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam cÇn cã biÖn ph¸p chØ ®¹o thùc hiÖn chÕ ®é nghiÖp vô s¸t sao,c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn cÇn ng¾n gän,dÔ hiÓu,dÔ lµm,xö lÝ kÞp thêi nh÷ng v­íng m¾c cña chi nh¸nh. - T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé ®Ó ng¨n ngõa kÞp thêi nh÷ng sai sãt - Coi träng c«ng t¸c c¸n bé ,th­êng xuyªn më c¸c líp huÊn luyÖn nghiÖp vô trang bÞ kiÕn thøc míi cho c¸n bé tÝn dông,quan t©m ®Õn viÖc bè trÝ s¾o xÕp c¸n bé l·nh ®¹o chñ chèt cho c¸c chi nh¸nh. -Lµm tèt c«ng t¸c phßng ngõa vµ xö lÝ rñi ro cã sù liªn l¹c th­êng xuyªn gi÷a th«ng tin phßng ngõa rñi ro víi c¸c chi nh¸nh,h­íng dÉn chi nh¸nh thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy. III/Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ xö lÝ nî qu¸ h¹n t¹i NHNoHN: 1.Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin kh¸ch hµng: Th«ng tin kh¸ch hµng cµng ph¸t triÓn vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng th× cµng lµm gi¶m møc ®é rñi ro cho ho¹t ®éng tÝn dông.Th«ng tin kh¸ch hµng vay vèn ng©n hµng trªn ®Þa bµn lµ cÇn thiÕt ®Ó t×m hiÓu mét phÇn t×nh h×nh c«ng nî cña kh¸ch hµng.Trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng thanh hoµn tr¶ nî vay cña kh¸ch hµng.Ngoµi ra,viÖc t×m kiÕm th«ng tin vÒ ngµnh nghÒ,thÞ tr­êng..cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng còng rÊt quan träng ®Ó ng©n hµng t×m hiÓu vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng. HiÖn nay, Ng©n hµng nhµ n­íc ®· cã hÖ thèng trung t©m th«ng tin tÝn dông song th«ng tin ®­îc cËp nhËt cßn ch­a ®­îc nhanh vµ ch­a ®Çy ®ñ,h×nh thøc cßn ®¬n ®iÖu.Do vËy,ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè Hµ Néi nªn thiÕt lËp mét bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ th«ng tin rñi ro,gäi lµ phßng nghiªn cøu rñi ro nh»m thu thËp th«ng tin nhanh,®Çy ®ñ vµ kÞp thêi h¬n. Bªn c¹nh viÖc khai th¸c th«ng tin tõ trung t©m tÝn dông cña ng©n hµng nhµ n­íc,th«ng tin cßn cÇn ®­îc khai th¸c triÖt ®Ó tõ c¸c nguån kh¸c ch¼ng h¹n nh­: *Th«ng tin trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng *Th«ng tin khai th¸c qua nh÷ng lÇn tiÕp xóc,giao tiÕp víi kh¸ch hµng,th«ng qua mèi quan hÖ víi c¸c ban ngµnh liªn quan. 2.T¨ng c­êng c«ng t¸c nghiªn cøu kh¸ch hµng: Trong c«ng t¸c nghiªn cøu kh¸ch hµng tr­íc khi cho vay, viÖc sö dông c¸c hÖ tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng lµ rÊt quan träng. NHNo&PTNTHµ Néi ®· sö dông mét hÖ thèng c¸c hÖ sè tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng kh¸ hiÖu qu¶,tuy nhiªn ng©n hµng nªn sö dông thªm hÖ sè tµi trî ®Ó ®¸nh gi¸. 3.Cung cÊp dÞch vô t­ vÊn cho kh¸ch hµng: ChÝnh nhê gi¶i ph¸p nµy mµ c¸n bé tÝn dông sÏ cã ®­îc kiÕn thøc kh¸ tèt gióp cho viÖc t­ vÊn kinh doanh cho kh¸ch hµng cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc.ViÖc cung cÊp dÞch vô nµy sÏ gióp cho c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng cïng ph¸t triÓn. 4.T¨ng c­êng kiÓm tra gi¸m s¸t kh¸ch hµng vay vèn theo dâi rñi ro cã thÓ x¶y ra C¸n bé tÝn dông cÇn cã nh÷ng cuéc viÕng th¨m ®ét xuÊt kh¸ch hµng cña m×nh ®Ó kiÓm tra t×nh h×nh sñ dông tiÒn vay,t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng ®Ó cã nh÷ng ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ hiÖu qu¶ dù ¸n vèn vay.§ång thêi kiÓm tra qua c¸c nguån th«ng tin kh¸c nhau thu thËp ®­îc vÒ kh¸ch hµng.Trªn c¬ së ®ã th­êng xuyªn bæ sung th«ng tin vµo hå s¬ kh¸ch hµng ®Ó ph¶n ¸nh ®óng kÞp thêi thùc tr¹ng cña kh¸ch hµng,gióp ng©n hµng chñ ®éng h¬n trong quan hÖ víi kh¸ch hµng. 5.Ng©n hµng khuyÕn khÝch kh¸ch hµng vay vèn më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng m×nh: §Ó tiÖn theo dâi t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng,ng©n hµng nªn khuyÕn khÝch kh¸nh hµng më tµi kho¶n giao dÞch t¹i ng©n hµng m×nh.Tõ ®ã,ng©n hµng cã thÓ sím ph¸t hiÖn ra nh÷ng vÊn ®Ò nghi vÊn ®Ó cã biÖn ph¸p marketing giíi thiÖu vÒ nh÷ng tiÖn Ých cña c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n mµ ng©n hµng cung cÊp.§ång thêi,ng©n hµng còng kh«ng ngõng c¶i tiÕn n©ng cao chÊt l­îng vµ sù phï hîp víi nhu cÇu vµ hoµn c¶nh cña kh¸ch hµng vÒ c¸c dÞch vô nµy. 6. Ph©n lo¹i c¸c kho¶n nî: Ph©n tÝch chi tiÕt nî qu¸ h¹n ®Ó cã biÖn ph¸p xö lÝ ®èi víi tõng lo¹i nî qu¸ h¹n. §èi víi doanh nghiÖp ngõng ho¹t ®éng l©u ngµy chØ cßn lµ mét “con nî qu¸ h¹n” th× chi nh¸nh ph¶i lµm thñ tôc ®­a ra tßa ®Ò nghÞ gi¶ thÓ hay ph¸ s¶n theo qui ®Þnh 7. C¬ cÊu l¹i c¸c kho¶n nî: - Ph©n tÝch thùc tr¹ng c¸c mãn nî qu¸ h¹n,nî tiÒm Èn rñi ro tr×nh vµ nî ®· ®­îc xö lÝ rñi ro ®Ó tõ ®ã ®¸nh gi¸ ®­îc kh¶ n¨ng thu håi nî th«ng qua ph©n tÝch nî cã ®¶m b¶o,kh«ng ®¶m b¶o,thùc tr¹ng tµi s¶n thÕ chÊp cã thÓ xö lÝ thu håi nî,ph­¬ng ¸n xö lÝ vËn dông c¸c gi¶i ph¸p,chÝnh s¸ch cña c¸c ban ngµnh liªn quan trong viÖc xö lÝ nî tån ®äng. - Quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c cÊp uû ,chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng,c¸c ban ngµnh chøc n¨ng cã liªn quan trong viÖc cho vay,thunî,xö lÝ nî,xö lÝ tµi s¶n ®¶m b¶o tiÒn vay. - TiÕp tôc chuyÓn nî qu¸ h¹n cña c¸c mãn vay cò kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ®Ó xö lÝ rñi ro. 8.N©ng cao n¨ng lùc thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ cho c¸n bé tÝn dông: §©y lµ mét yªu cÇu lu«n ®­îc ®Æt ra trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n cña c¸c ng©n hµng cã thÓ chñ ®éng trong viÖc ng¨n ngõa nh÷ng dù ¸n tåi vµ tµi trî cho dù ¸n tèt mét c¸ch cã hiÖu qu¶.N©ng cao n¨ng lùc thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ cã ý quan träng trong bèi c¶nh hiÖn nay n­íc ta ®ang ®Èy nhanh tèc ®é ®Çu t­,nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu duy tr× nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ bÒn v÷ng,t¹o ®µ cho b­íc ph¸t triÓn v÷ng ch¾c ë nh÷ng n¨m sau vµ thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiªp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc.§Ó n©ng cao n¨ng lùc thÈm ®Þnh ®ßi hái nguêi thÈm ®Þnh ph¶i ®­îc trang bÞ nh­ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ dù ¸n,kÜ n¨ng thÈm ®Þnh dù ¸n vµ n¾m ®­îc c¸c qui ®Þnh cña nhµ n­íc cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc ®Çu t­.Trong ®iÒu kiÖn ë n­íc ta hiÖn nay khi mµ hÖ thèng th«ng tin cßn ch­a ph¸t triÓn l¾m vµ ch­a cã hÖ thèng tiªu chuÈn ®èi víi c¸c ngµnh nghÒ lµm tiªu chuÈn cho viÖc cho viÖc so s¸nh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ vµ an toµn tµi chÝnh cña c¸c dù ¸n th× ngoµi sù cè g¾ng cña b¶n th©n c¸n bé tÝn dông cÇn cã sù kÕt hîp cña ng©n hµng n«ng nghiÖp &ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ Néi vµ sù quan t©m cña Ng©n hµng nhµ n­íc .Do v©y nªn cã mét sè biÖn ph¸p sau: *C¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i th­êng xuyªn cËp nhËt nh÷ng qui ®Þnh cña nhµ n­íc cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc ®Çu t­ ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh trong c¸c lÜnh vùc thËm chÝ c¶ nh÷ng lÜnh vùc mµ c¸c ng©n hµng kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng chuyªn m«n ®Ó thÈm ®inh nh­ lÜnh vùc kÜ thuËt, x©y dùng, m«i tr­êng… *Thu thËp nh÷ng th«ng tin cÇn thiªt vÒ thÞ tr­êng s¶n phÈm 9. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra néi bé: C«ng t¸c nµy nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn sÏ gióp ng©n hµng kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai ph¹m cña b¶n th©n ng©n hµng còng nh­ cña c¸n bé tÝn dông ®Ó cã biÖn ph¸p kÞp thêi ng¨n chÆn, xö lÝ .VÒ c¬ b¶n c«ng t¸c nµy th­êng bao gåm viÖc so¸t xÐt l¹i c¸c ph­¬ng tiÖn ®· sö dông ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh to¸n, ph©n lo¹i vµ b¸o c¸o th«ng tin, thÈm ®Þnh c¸c kho¶n môc c¸ biÖt, kiÓm tra tÝnh hiÖu lùc, hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng trong ng©n hµng. Nhê ®ã sÏ rµ so¸t ®­îc c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng,c¸c th«ng tin tµI chÝnh quan träng…Tuy nhiªn, viÖc thùc hiªn c¸c c«ng t¸c nµy cÇn ph¶i ®­îc lµm mét c¸ch hîp lÝ tr¸nh ¶nh h­ëng ®Õn nh÷ng ho¹t ®éng b×nh th­êng cña ng©n hµng. 10. §a d¹ng ho¸ c¸c biÖn ph¸p xö lÝ nî qu¸ h¹n: Ngoµi c¸c biÖn ph¸p xö lÝ NQH ®· ®­îc ¸p dông t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè Hµ Néi cßn cã mét sè biÖn ph¸p mµ trong mét sè tr­êng hîp tá ra rÊt cã hiÖ qu¶ trong viÖc xö lÝ nî qu¸ h¹n: -BiÖn ph¸p nu«i nî: §ã lµ viÖc ng©n hµng tiÕp thªm vèn ®Î gióp kh¸ch hµng “v­ît c¹n” trong nh÷ng giai ®o¹n khã kh¨n tµi chÝnh t¹m thêi.Trong nh÷ng tr­êng hîp nh­ thÕ nµy,viÖc ng©n hµng gi¸m tiÕp tôc tµI trî thªm cho kh¸ch hµng ®· gióp kh¸ch hµng cña m×nh v­ît qua c¬n “bÝ cùc” ssÏ gãp phÇn lµm lµnh m¹nh ho¸ kho¶n nî. -Xö lÝ nî qu¸ h¹ng b»ng ®ång tµi trî: Cã mét sè kho¶n nî qu¸ h¹n mµ v­ît kh¶ n¨ng cña mét ng©n hµng ®ñ hoÆc kh«ng ®ñ hiÖu qu¶ gi¶i quyÕt mµ cÇn cã sù phèi hîp gi÷a c¸c ng©n hµng theo d¹ng ®ång tµi trî ®Ó xø nî qu¸ h¹n .ViÖc c¸c ng©n hµng tham gia ®ång tµi trî hay hîp vèn ®Ó xö lÝ nî qu¸ h¹n t¹o ra thÕ m¹nh nh­:mçi ng©n hµng cã hÖ thèng kh¸ch hµng quen thuéc cã lÜnh vùc am hiÓu t­êng tËn nay nãi c¸ch kh¸c lµ cã thÕ m¹nh riªng.Do vËy,viÖc ®ång tµi trî sÏ tËp trung vµ bæ sung cho nhau thÕ m¹nh,h¹n chÕ mÆt yÕu,t¹o sù kiÓm so¸t ®ång bé vÒ kh¸ch hµng,bæ sung vèn,bæ sung nghiÖp vô vµ häc hái lÉn nhau vÒ nghiÖp vô Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p ®Ó phßng ngõa vµ xö lÝ nî qu¸ h¹n ,thiÕt nghÜ c¸c ng©n hµng nªn nghiªn cøu kÜ c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa vµ xö lÝ nî qua h¹n ®Ó cã thÓ ng¨n ngõa vµ qu¶n lÝ nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng m×nh mét c¸ch tèt nhÊt. KÕt luËn Tr­íc t×nh nî qu¸ h¹n ®ang ë møc kh¸c cao trong hÖ thèng ng©n hµng Th­¬ng m¹i ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua, ngµnh ng©n hµng ®· x¸c ®Þnh mét ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng c¬ b¶n trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, gi¶m tØ lÖ nî qu¸ h¹n xuèng d­íi 3% ®¶m b¶o ho¹t ®éng cña ng©n hµng diÔn ra ®­îc an toµn. Kh«ng n»m ngoµi xu h­íng ®ã, Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè Hµ Néi phÊn ®Êu trong n¨m 2003 kh«ng cã nî qóa h¹n míi ph¸t sinh,®ång thêi tiÕp tôc xö lÝ nî qu¸ h¹n ®· ph¸t sinh trong nh÷ng n¨m tr­íc ®ã ®Ó ®­a tØ lÖ nî qu¸ h¹n xuèng cµng thÊp cµng tèt.§Ó lµm ®­îc ®ã cÇn cã sù kÕt hîp cña chÝnh phñ, NHNN vµ b¶n th©n ng©n hµng tõ viÖc ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vµ trong m«i tr­êng ho¹t ®éng tÝn dông. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Çy rÉy sù rñi ro hiÖn nay th× ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc ng©n hµng lµ mét häat ®éng hµm chøa nhiÒu rñi ro nhÊt.Do ®ã viÖc nghiªn cøu rñi ro trong ho¹t ®éng ng©n hµng lµ mét c«ng viÖc tuy rÊt phøc t¹p nh­ng l¹i mang nhiÒu ý nghÜa quan träng cho ho¹t ®éng ng©n hµng.Víi suy nghÜ ®ã, em ®· ®Æt träng t©m nghiªn cøu vµ c«ng t¸c phßng ngõa vµ xö lÝ Nî qu¸ h¹n trong ho¹t ®éng tÝn dông t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè Hµ Néi. Trªn c¬ së ®ã ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p mong gãp phÇn nhá bÐ vµo viÖc phßng ngõa vµ xö lÝ nî qu¸ h¹n t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè Hµ Néi. §Ó cã ®­îc ®iÒu ®ã ngoµi sù cè g¾ng cña b¶n th©n em ®· ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c« L­u ThÞ H­¬ng vµ cña c¸c c¸n bé ng©n hµng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Tuy nhiªn do thêi gian nghiªn cøu vµ tr×nh ®é h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt.Em rÊt mong ®­îc sù gãp ý cña thÇy c« vµ cña c¸c c¸n bé tÝn dông ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè Hµ Néi ®Ó luËn v¨n ®­îc hoµn thiÖn h¬n, em xin cam ®oan tÊt c¶ sè liÖu trªn ®©y lµ trung thùc. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Môc lôc Trang Më ®Çu…………………………………………………………….. Ch­¬ng I:Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ nî qu¸ h¹n cña NHTM… I.NHTM……………………………………………………………. II.TÝn dông ng©n hµng……………………………………………… 1.Kh¸i niÖm……………………………………………………….. 2.Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng…………………………………. 3.C¸c nguyªn t¾c cña tÝn dông ng©n hµng………………………… Ch­¬ng II:Thùc tr¹ng vÒ nî qu¸ h¹n t¹i ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè Hµ Néi…………………………. I.Giíi thiÖu vÒ NHNo&PTNTTPHN……………………………… 1.Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn……………………………………… 2.C¬ cÊu tæ chøc…………………………………………………… II.T×nh h×nh NQH t¹i NHNo &PTNTTPHN……………………….. 1.Ho¹t ®éng tÝn dông vµ nî qu¸ h¹n………………………………. 2.C¸c biÖn ph¸p phßng ngõa vµ xö lÝ NQH t¹i NHNo&PTNT TP HN Ch­¬ng III:Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p phßng ngõa NQH t¹i NHNo &PTNTTPHN………………………………………………. I.Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng vµ kÕ ho¹ch thu håi nî n¨m 2003……… 1.Môc tiªu ®Þnh h­íng ho¹t ®éng tÝn dông n¨m 2003……………… 2.KÕ ho¹ch thu håi nî………………………………………………. II.KiÕn nghÞ víi chÝnh phñ vµ ng©n hµng……………………………. 1.KiÕn nghÞ víi ng©n hµng nhµ n­íc vµ c¬ quan chøc n¨ng………… 2.KiÕn nghÞ víi NHNo &PTNTVN…………………………………. III.Gi¶i ph¸p phßng ngõa vµ xö lÝ NQH t¹i NHNo &PTNTTPHN…… Kªt luËn:…………………………………………………………….. Tµi liÖu tham kh¶o -LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông -Ng©n hµng th­¬ng m¹i (GS-TS Edward W.Reed; GS-TS Edward K.Gille) -T¹p chÝ ng©n hµng -TiÒn tÖ ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh -ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ -Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam … vµ mét sè tµi liÖu kh¸c