Đề tài Nghiên cứu đánh giá hiệu quả vận tải hành khách công cộng
LỜI MỞ ĐẦU Đô thị hoá là quá trình phát triển mang tính tất yếu khách quan. Tốc độ phát triển đô thị hoá dao động từ 4-5% hàng năm ở các nước tiên tiến và từ 6-8% ở các nước kém phát triển (ở Việt Nam khoảng 3,5-4%). Qúa trình đô thị hoá đánh dấu sự khởi sắc của mỗi quốc gia, mỗi vùng kinh tế. Đồng thời với những tác động tích cực, các tác động tiêu cực của quá trình đô thị hoá gây ra những vấn đề hết sức cấp thiết. Cùng với sự phát triển kinh tế – xã hội hiện nay thì đồng thời sự bùng nổ vể phương tiện giao thông cá nhân cũng tăng một cách đột ngột. Giao thông trong đô thị nổi lên như một điểm nóng cần được giải quyết. Mối đe doạ của sự tắc nghẽn giao thông trong buổi bình minh của thế kỷ 21 đang dần trở thành hiện thực và mang tính toàn cầu. Thậm chí, ngày nay tại nhiều quốc gia điều này đã tạo nên ‘ đô thị khó lưu thông ‘ do sự thiếu quan tâm hoặc giả không đánh giá đúng tầm quan trọng của giao thông đô thị. Chính sự bùng nổ của phương tiện giao thông cá nhân mà uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội và sơ giao thông công chính Hà Nội đã đề ra phương hướng “Công cộng hoá và xã hội hoá phương tiện đi lại ” là đường đi mang tính chiến lược. Tuy vậy vấn đề đặt ra là luận cứ và lựa chọn giải pháp cụ thể cho phù hợp với đặc điểm và khả năng về nguồn lực của từng đô thị. Để giải quyết những khó khăn trên vấn đề cần đặt ra là: phải nhanh chóng phát triển hệ thống GTVT đô thị, nếu không các thành phố sẽ dẫn đến tình trạng rối loạn và ách tắc giao thông. Một trong những giải pháp hết sức quan trọng phát triển hệ thống GTVT ở thành phố là: phải phát triển nhanh chóng lực lượng VTHKCC đáp ứng kịp thời và có chất lượng cao đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng tăng của dân đô thị. Các dự án đầu tư cho giao thông đã có những thành quả đáng kể nhất là loại hình vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt vẫn luôn khẳng định tính ưu việt hành đầu và có thể tin cậy cho tương lai. ở Hà Nội nói riêng và các đô thị Việt Nam đều có những điều kiện hiện hữu ràng buộc nên chúng ta khi xét hiệu quả đầu tư cho vận tải hành khách công cộng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng. Từ những lợi ích tài chính kinh tế, lợi ích không thể hiện trong giá cả thị trường, đến lợi ích xã khó có thể lượng hoá được. Làm sao có thể đánh giá được một cách chính xác hiệu quả đầu tư cho giao thông đô thị . Điều này đòi hỏi phải giải quyết về mặt phương pháp luận cũng như biện pháp thực hành. Đó chính là tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu đánh giá hiệu quả vận tải hành khách công cộng ”. Mục tiêu nghiên cứu đề tài Một là : làm rõ những lợi ích của đầu tư phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt ở Hà Nội theo quy hoạch . Hai là : Từ những hiệu quả đạt được giúp nhà nước có những quyết đúng đẵn và sự quan tâm hơn trong lĩnh vực đầu tư phát triển hành khách công cộng Với hai mục tiêu trên, toàn bộ đề tài nghiên cứu được chia thành 3 chương như sau: CHƯƠNGI: TỔNG QUAN VỀ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ VTHKCC. CHƯƠNGII:ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VTHKCC Ở HÀ NỘI. CHƯƠNG III: PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ VTHKCC BẰNG XE BUÝT Ở HÀ NỘI. MỤC LỤC Mở đầu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Chương I: Tổng quan về đánh giá hiệu quả vận tải hành khách công cộng. . 3 1.Tổng quan về đánh giá hiệu quả VTHK công cộng. . 3 1.1 Các khái niệm cơ bản . 3 1.1.1. Khái niệm về vận tải hành khách công cộng(VTHKCC) . 3 1.1.2 Khái niệm hiệu quả và phân loại hiệu quả. . 3 a. Khái niệm3 b. Phân loại hiệu quả . 4 1.1.3 Khái niệm đầu tư và phân loại đầu tư. . 4 a. Khái niệm đầu tư.4 b. Phân loại đầu tư5 2. Phương pháp luận đánh giá hiệu quả VTHKCC. . 5 2.1 Phương pháp luận chung. . 5 2.1.1 Phân tích đánh giá hiệu quả phát triển mạng lưới VTHKCC. . 6 2.1.2 Chi phí trong VTHKCC đô thị. . 8 a. Chi phi trực tiếp của chủ dự án đầu tư. . 8 b. Chi phí vận hành khai thác các hạng mục của dự án8 c. Chi phí xã hội không phản ánh trong giá cả thị trường . . 8 d.Xác định tổng chi phí cộng đồng9 2.1.3 Lợi ích của việc đầu tư phát triển mạng lưới VTHKCC đô thị9 a/ Lợi ích của chủ đầu tư (người bỏ vốn quản lý khai thác dự án): . 9 b/Lợi ích của hành khách: . 10 c. Các ngoại ứng tích cực (hay lợi ích xã hội) . 12 2.2 Các bước đánh giá hiệu quả VTHKCC . 12 2.3 Nội dung công việc đánh giá: . 12 2.3.1 Phân tích tài chính. . 13 a. Tỷ suất lợi ích năm đầu: . 13 b. Thời gian hoàn vốn: . 13 c. Giá trị hiện tại ròng14 d.Tỷ lệ sinh lời . 15 e. Tỷ suất nội hoàn : . 15 2.3.2 Phân tích kinh tế. . 15 2.3.3 Phân tích phân bổ lợi ích. . 15 2.3.4 Phân tích chính trị.16 2.3.5 Phân tích luật lệ.16 2.4 Trình tự đánh giá dự án: . 16 3.Tổng quan về quá trình đầu tư phát triển VTHKCC đô thị.17 3.1 VTHKCC và vai trò của nó đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ở các đô thị.17 3.1.1 Tầm quan trọng của GTVT đô thị. . 17 3.1.2 Vai trò của mạng lưới buýt trong VTHKCCthành phố.19 3.3 Đặc điểm của việc đầu tư phát triển VTHKCC đô thị.20 3.3 Yêu cầu đối với đánh giá hiệu quả VTHKCC.21 3.4 Những nguyên tắc cơ bản để xác định hiệu quả.21 3.4.1 Nguyên tắc về mối quan hệ giữa mục tiêu và tiêu chuẩn hiệu quả.21 3.4.2 Nguyên tắc về tính chính xác, tính khoa học.21 3.4.3 Nguyên tắc về tính đơn giản và tính thực tế. . 21 Chương II: Đánh giá hiện trạng VTHKCC ở hà nội . 23 1. Giới thiệu chung về công ty vận tải và dịch vụ công cộng Hà Nội23 1.1-Lịch sử hình thành của công ty vận tải & dịch vụ công cộng Hà nội.23 1.2 Chức năng và nhiệm vụ của công ty vận tải và dvcc Hà Nội. . 23 a. Chức năng: vận tải và dịch vụ công cộng phục vụ vận tải hành khách và nhu cầu khác của xã hội. . 23 b. Nhiệm vụ.23 1.3 Cơ sở vật chất kỹ thuật của công ty. . 24 a) Cơ sở hạ tầng của công ty. . 24 b) Quy mô, cơ cấu và phân bố đoàn phương tiện.25 2. Kết quả hoạt động của doanh nghiệp năm 2001.27 2.1 Kết quả hoạt động của doanh nghiệp năm 2001.27 2.4 Kết quả thực hiện kế hoạch VTHKCC quý I/2002 của công ty.31 3. hiện trạng của hệ thống giao thông đô thị ở thủ đô hà nội. . 31 3.1 Hệ thống đường phố nội thành. . 31 3.2. Hiện trạng giao thông tĩnh. . 34 3.3 Hiện trạng của vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt ở Hà Nội.36 3.3.1 Vài nét đánh giá chung về VTHKCC Hà Nội . . 36 3.3.2 Hiện trạng về mạng lưới tuyến . 38 3.3.3. Hiện trạng về cơ sở hạ tầng của vận tải hành khách công cộng40 3.3.4 Thực trạng về đầu tư cho VTHKCC Bằng xe buýt. . 41 Chương III :Phân tích đánh giá hiệu quả vthkcc bằng xe buýt ở hà nội.44 1. Mục tiêu, quan điểm đánh giá hiệu quả VTHKCC.44 a.Mục tiêu: . 44 b. Quan điểm đánh giá hiệu quả nói chung.44 2. Đánh giá hiệu quả VTHKCC ở Hà nội. . 48 2.1. Vận tải hành khách công cộng ở Hà Nội hiện nay. . 48 2.2. Quan điểm và nội dung các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả VTHKCC ở Hà nội .50 3.qui trình đánh giá hiệu quả vthkcc ở hà nội. . 52 3.1 Dự báo nhu cầu đi lại của hành khách đi xe buýt ở Hà Nội.53 3.2 Kết quả đánh giá hiệu quả VTHKCC ở Hà Nội. . 57 3.2.1 Hiệu quả của doanh nghiệp ( hay lợi ích của chủ đầu tư).57 a.Chi phí: Chi phí hoạt động của VTHKCC gồm những chi phí sau:57 b. Gía bán và doanh thu:58 3.2.2 Hiệu quả hành khách đạt được ( hay lợi ích của hành khách).59 a. Lợi ích do tiết kiệm chi phí khai thác.60 b. Lợi ích do tiết kiệm thời gian đi lại của hành khách. . 63 3.2.3 Tổng hợp sự chênh lệch về lợi ích giữa xe máy và xe buýt:63 3.3 Hiệu quả của nhà nước(hay hiệu quả kinh tế xã hội của VTHKCC).64 3.4.1Lợi ích do giảm tắc nghẽn giao thông: . 65 3.4.2 Lợi ích do giảm ô nhiễm môi trường:65 b.Lợi ích do giảm tiếng ồn phương tiện.67 3.4.3 Lợi ích do việc nâng cao an toàn giao thông trong đô thị: . 67 3.3.4 Lợi ích của viêc giảm chi phí vận tải của hành khách:68 4.2 Kiến nghị: các giải pháp tổ chức thực hiện.70 Kết luận71
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu đánh giá hiệu quả vận tải hành khách công cộng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
t¹i ë Hµ Néi míi chØ cã 1 ®iÓm Nam Th¨ng Long (Khai tr¬ng th¸ng 8/2000) lµ dµnh riªng cho xe buýt c«ng céng. Nhng thËt ®¸ng buån lµ vÞ trÝ ®iÓm Nam Th¨ng Long hoµn toµn kh«ng phï hîp víi vai trß lµ mét ®iÓm ®Çu cuèi còng nh trung chuyÓn cho xe buýt c«ng céng cho nªn, viÖc tæ chøc ho¹t ®éng vµ khai th¸c kÐm hiÖu qu¶ còng lµ tÊt yÕu.
§iÓm dõng/ nhµ chê trªn tuyÕn
HiÖn nay trªn toµn m¹ng líi xe buýt, kho¶ng c¸ch b×nh qu©n gi÷a c¸c ®iÓm dõng ®ç xe buýt lµ 782 mÐt nh×n chung cßn dµi so víi qu·ng ®êng ®i bé b×nh qu©n cña ngêi Hµ Néi. Toµn m¹ng cã 433 ®iÓm dõng ®è xe buýt, hÇu hÕt ®· cã biÓn b¸o, sè ®iÓm ®ç cã nhµ chê xe buýt lµ 94 ®iÓm (chiÕm 22%).
VÞ trÝ ®iÓm dõng ®ç:
VÞ trÝ ®iÓm dõng ®ç cho xe buýt th× cßn nhiÒu ®iÓm bÊt hîp lý, viÖc bè trÝ ®iÓm dõng qu¸ xa c¸c nót giao th«ng còng lµ mét trong nh÷ng lý do quan träng lµm gi¶m kh¶ n¨ng tiÕp cËn dÞch vô xe buýt ®ång thêi lµm gi¶m ®é an toµn cho hµnh kh¸ch, cô thÓ lµ:
- ViÖc dõng xe qu¸ xa c¸c ng· t, c¸c nót giao gi÷a ngâ vµ ®êng phè, cæng trêng ®¹i häc, bÖnh viÖn ®· lµm t¨ng kho¶ng c¸ch ®i bé, gi¶m kh¶ n¨ng tiÕp cËn.
- ViÖc dõng xe buýt qu¸ xa c¸c nót giao th«ng trong khi dßng giao th«ng xe m¸y, xe ®¹p bªn ph¶i xe buýt ®ang vËn hµnh sÏ dÔ x¶y ra va ch¹m gi÷a hµnh kh¸ch lªn xuèng víi dßng giao th«ng.
- Bªn c¹nh ®ã, nÕu trong trêng hîp c¸c ®êng phè hÑp kh«ng cã d¶i ph©n c¸ch hai chiÒu giao th«ng, viÖc dõng xe buýt khi cha ®Õn c¸c nót sÏ dÉn ®Õn viÖc dßng giao th«ng phÝ sau xe buýt ph¶i vît lªn trªn, dÔ s¶y ra t×nh tr¹ng lÊn sang phÇn ®êng cña dßng ph¬ng tiÖn ngîc, g©y tai n¹n.
VÒ nhµ chê trªn tuyÕn:
Nh÷ng nhµ chê hiÖn nay ®ang sö dông trªn c¸c tuyÕn xe buýt ®îc thiÕt kÕ theo môc tiªu qu¶ng c¸o lµ chÝnh, kh«ng hÒ quan t©m ®Õn viÖc t¹o sù hµi hoµ víi khung c¶nh ®êng phè vµ kiÕn tróc ®« thÞ.
Thªm vµo ®ã, nh÷ng kiÓu thiÕt kÕ nhµ chê hiÖn ®ang sö dông hÇu nh kh«ng cã bÊt kú mét sù lu t©m nµo ®Õn quan ®iÓm cña ngêi d©n sinh sèng hai bªn ®êng phè. Cho nªn, khi x©y dùng l¾p ®Æt c¸c nhµ chê thêng vÊp ph¶i sù chèng ®èi m¹nh mÏ tõ phÝa ngêi d©n khiÕn cho ®a sè nhµ chê ph¶i x©y dùng t¹i nh÷ng vÞ trÝ rÊt xa n¬i tËp trung d©n c, bÊt tiÖn cho sö dông, khã kh¨n khi tiÕp cËn.
3.3.4 Thùc tr¹ng vÒ ®Çu t cho VTHKCC B»ng xe buýt.
Nhu cÇu ®Çu t cho VTHKCC nãi chung vµ vËn t¶i xe buýt nãi riªng ë Hµ Néi bao gåm :
- §Çu t vÒ ph¬ng tiÖn vËn t¶i vµ trang thiÕt bÞ phuc vô PTVT .
- §Çu t vÒ c¬ së h¹ tÇng : X©y dùng nhµ cöa ,c¸c sëng vµ tr¹m b¶o dìng söa ch÷a, bÕn xe, nhµ chê c¸c trang thiÕt bÞ phôc vô hµnh kh¸ch vµ ph¬ng tiÖn trªn tuyÕn ...
Nh×n chung nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC ë c¸c ®« thÞ ®Æc biÖt ë c¸c thµnh phè lín lµ rÊt lín, th«ng thêng chiÕm 5-6%GDP. Bëi vËy viÖc ®¸p øng nhu cÇu nµy lu«n lµ mét bµi to¸n khã ®èi víi bÊt k× mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi.
Tuy nhËn thøc râ ®îc vai trß quan träng cña ngµnh vËn t¶i trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc song do bÞ h¹n chÕ bëi kh¶ n¨ng vÒ nguån lùc nªn nhµ níc cha thÓ c©n ®èi ®îc mét tû lÖ vèn ®Çu t cÇn thiÕt cho lÜnh vùc nµy. Tû lÖ ®Çu t cho GTVT trong ng©n s¸ch nhµ níc míi chØ ®¹t ®îc ë møc trªn díi 7%, trong khi ®ã tû lÖ nµy ë mét sè níc Ch©u ¸ nh sau:
- Trung quèc : 13%
- Lµo : 30%(n¨m 1987);
-Th¸i lan : 12%;
- B¨ngla®Ðt : 11%
- PakÝtan : 15,3%.
Mét ®iÓm ®¸ng lu ý trong ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n nãi chung vµ trong ngµnh GTVT nãi riªng lµ tû träng V§T cho x©y l¾p qu¸ lín, trong khi ®ã tû träng ®Çu t cho trang thiÕt bÞ l¹i qu¸ nhá: V§T cho x©y l¾p vµ cho x©y dùng c¬ b¶n kh¸c chiÕm tíi 88% tæng V§T cña Nhµ níc cho ngµnh GTVT, tû träng V§T cho thiÕt bÞ chØ cã 11,2%.
C¸c sè liÖu thèng kª cho thÊy, víi kh¶ n¨ng h¹n hÑp cña Ng©n s¸ch, tû lÖ V§T vÒ GTVT cña Hµ néi míi chØ ë møc trªn díi 2% GDP, trong ®ã V§T cho VTHKCC chØ chiÕm 5 - 6 % tæng sè V§T cho GTVT ë Hµ néi vµ 0,1 - 0,2% so víi GDP.
Theo kÕt qu¶ tÝnh to¸n, V§T cho GTVT Hµ néi tÝnh b×nh qu©n ®Çu ngêi hiÖn t¹i míi ë møc 10 - 12% USD/ngêi n¨m. Trªn thÕ giíi ë c¸c ®« thÞ, vèn ®Çu t cho GTVT tÝnh b×nh qu©n cho mét ngêi n¨m thêng ë møc 130 - 200 USD, ®Æc biÖt cã ®« thÞ lªn tíi 300 USD/ngêi n¨m.
V§T cho ph¬ng tiÖn vµ c¬ së h¹ tÇng cña VTHKCC chiÕm tû träng nhá trong tæng sè V§T vÒ GTVT cña Hµ néi. NÕu lo¹i trõ phÇn trî gi¸ (hµng n¨m tõ 5 - 6 tû ®ång) th× tû lÖ ®Çu t cña Nhµ níc vÒ VTHKCC lµ qu¸ nhá so víi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y nªn t×nh tr¹ng khñng ho¶ng cña vËn t¶i xe buýt.
KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy: Tû lÖ V§T cho GTVT nªn ë møc 2 - 3 % GDP, trong ®ã cÇn ph¶i dµnh 20% cho VTHKCC. ChØ cã nh vËy th× VTHKCC míi cã thÓ ph¸t huy vai trß lµ lùc lîng chñ yÕu ®¸p øng nhu cÇu ®i l¹i cña ngêi d©n ë Hµ néi trong thêi gian tíi.
Theo sè liÖu ®iÒu tra th¸ng 11/1994 cña së giao th«ng c«ng chÝnh Hµ néi th× t×nh h×nh ph¸t triÓn cña c¸c lùc lîng vËn t¶i ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn Hµ néi cho thÊy: HiÖn t¹i ë Hµ néi tham gia kinh doanh vËn t¶i hµnh kh¸ch cã 2.500 xe cña t nh©n (Sè liÖu ®iÒu tra th¸ng 1/1991 lµ 134 xe) nhng kh«ng cã mét ph¬ng tiÖn nµo ho¹t ®éng kinh doanh vËn t¶i xe buýt mµ chñ yÕu lµ kinh doanh vËn t¶i taxi vµ vËn t¶i hµnh kh¸ch liªn tØnh. §iÒu ®ã chøng tá vËn t¶i xe buýt cha t¹o ra ®îc søc hÊp dÉn thu hót c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc.
Ch¬ng III :Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vthkcc b»ng xe buýt ë hµ néi.
1. Môc tiªu, quan ®iÓm ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ VTHKCC.
a.Môc tiªu:
§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ dù ¸n ph¸t triÓn VTHKCC nh»m lµm râ nh÷ng lîi Ých cña dù ¸n, ®Ó tõ ®ã nhµ níc cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Ó sím ®a dù ¸n ®i vµo hiÖn thùc vµ cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ ®Þnh híng ®Çu t ®øng ®¾n h¬n cho t¬ng lai.
- Ph¸t triÓn VTHKCC ë c¸c ®« thÞ lín ë ViÖt Nam nh»m vµo môc tiªu bao trïm lµ: T¹o ra mét m¹ng líi VTHKCC cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu ®i l¹i cña hµnh kh¸ch trong thµnh phè víi ®é tin cËy cao, chÊt lîng phôc vô ë møc trung b×nh tiªn tiÕn trong khu vùc ®Ó cã thÓ thay thÕ xe ®¹p, xe m¸y vµ phÇn lín c¸c lo¹i PTVT c¸ nh©n kh¸c.
C¸c môc tiªu cô thÓ lµ:
- §¶m b¶o cho c¸c qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµnh kh¸ch trong néi ®«, ven ®«, tíi c¸c thµnh phè vÖ tinh vµ c¸c vïng l©n cËn lu«n ®îc th«ng suèt víi tèc ®é giao th«ng cao, thuËn lîi, nhanh chãng, an toµn, v¨n minh vµ lÞch sù.
- Kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng VTHKCC gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi -v¨n ho¸ cña ®« thÞ.
- Tõng bíc lÆp l¹i trËt tù, kû c¬ng GTVT ®« thÞ.
- §¶m b¶o mü quan vµ m«i trêng ®« thÞ.
b. Quan ®iÓm ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ nãi chung.
§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña mäi dù ¸n thêng ®îc nh×n nhËn díi c¸c gãc ®é sau:
* HiÖu qu¶ ®øng trªn quan ®iÓm nhµ níc:
§øng trªn gãc ®é nhµ níc th× ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ thêng ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm kinh tÕ, nh÷ng lîi Ých ®em l¹i kh«ng ®¬n thuÇn xuÊt ph¸t tõ c¸ thÓ nµo, mµ tõ c¸c t¸c nh©n kinh tÕ réng h¬n - mét ®Êt níc hay c¶ céng ®ång. Theo quan ®iÓm nµy th× tÊt c¶ c¸c chi phÝ, lîi Ých vµ tæn thÊt mµ dù ¸n ®Çu t mang l¹i ph¶i ®îc xem xÐt ®ång thêi cho c¸c chñ thÓ:
- Cung øng (ngêi bá vèn ®Çu t, qu¶n lý khai th¸c ).
- Sö dông ( ngêi tiªu thô s¶n phÈm vµ khai th¸c dù ¸n ).
- C¸c ngo¹i øng vÒ mÆt x· héi vµ m«i trêng sinh th¸i.
Muèn vËy, gi¸ ®îc sö dông trong ph©n tÝch kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ gi¸ thÞ trêng mµ lµ gi¸ mê. Gi¸ mê ë ®©y ®îc hiÓu lµ gi¸ trÞ cña viÖc ®ãng gãp cho nh÷ng môc tiªu kinh tÕ x· héi c¬ b¶n cña ®Êt níc do bÊt kú mét sù thay ®æi vÒ tÝnh c¬ héi cña hµng ho¸ hoÆc c¸c nh©n tè s¶n xuÊt ®Þnh ra.
§Ó ph©n tÝch kinh tÕ tríc hÕt cÇn x¸c ®Þnh gi¸ mê. Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®îc gi¸ mê th× viÖc tÝnh to¸n t¬ng tù nh trong ph©n tÝch tµi chÝnh.
Ngoµi ra trªn quan ®iÓm kinh tÕ cÇn xem xÐt c©n ®èi mét c¸ch tæng thÓ gi÷a lîi Ých tríc m¾t vµ lîi Ých, lîi Ých x· héi, b¶o vÖ m«i trêng vµ an ninh quèc phßng...
§øng trªn gãc ®é nhµ níc th× hiÖu qu¶ chÝnh lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n hay lµ gi¸ trÞ gia t¨ng quèc gia ®îc thÓ hiÖn qua c¸c mÆt sau:
- T¨ng thu nhËp quèc d©n.
- T¹o c«ng ¨n viÖc lµm.
- C«ng b»ng x· héi.
- B¶o vÖ m«i sinh.
- B¶o ®¶m chñ quyÒn ®Êt níc.
-v.v...
Nh vËy, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lµ mét qu¸ tr×nh ®a môc tiªu: kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ sinh th¸i. C¸c môc tiªu nµy cã mãi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Mèi quan hÖ qua l¹i ®ã rÊt phøc t¹p, nhiÒu khi cã m©u thuÉn. B¶n chÊt cña chóng kh¸c nhau theo tõng níc, theo tõng thêi ®iÓm. NÐt ®Æc trng cña nh÷ng môc tiªu nµy lµ tÝnh ®éng, tÝnh hµi hoµ, tÝnh xung kh¾c vµ tÝnh bæ xung lÉn nhau. Nh÷ng môc tiªu nµy kh«ng ®îc thÓ hiÖn râ rµng cho kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc hoÆc díi d¹ng kh¸c cña c¸c v¨n b¶n chÝnh thøc cña nhµ níc vÒ ®êng lèi ph¸t triÓn.
*HiÖu qu¶ trªn quan ®iÓm doanh nghiÖp.
§øng trªn gãc ®é mét doanh nghiÖp th× ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ thêng ®îc ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm tµi chÝnh viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ lµ mét bµi to¸n kinh tÕ t nh©n, tøc lµ chØ xÐt ®Õn chi phÝ vµ lîi Ých kinh tÕ cña chñ ®Çu t. GÝa c¶ trong ph©n tÝch ®¸nh gi¸ tµi chÝnh thêng lµ gi¸ c¶ thÞ trêng.
HiÖu qu¶ tµi chÝnh lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp, nh÷ng nhµ ®Çu t. HiÖu qu¶ tµi chÝnh chØ liªn quan dÕn viÖc thu, chi cã liªn quan trùc tiÕp.
§èi víi doanh nghiÖp hay chñ ®Çu t, lîi nhuËn cao vµ æn ®Þnh lµ tiªu chuÈn hiÖu qu¶ c¬ b¶n, lµ môc tiªu bao trïm, nhng ®ãi víi x· héi, lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp thu ®îc cha ph¶n ¸nh lîi Ých ®Çy ®ñ cña nã. Tríc hÕt lîi nhuËn chØ bao hµm mét phÇn gi¸ trÞ mét phÇn gi¸ trÞ míi s¸ng t¹o ra trong doanh nghiÖp mµ x· héi th× quan t©m ®Õn toµn bé gi¸ trÞ thÆng d x· héi vµ tiÒn l¬ng. PhÇn gi¸ trÞ nµy ®îc gäi lµ gi¸ trÞ gia t¨ng. GÝa trÞ gia t¨ng lµ biÓu hiÖn cña thu nhËp quèc d©n trong doanh nghiªp. Th«ng qua gi¸ trÞ gia t¨ng ®Ó ®¸nh gi¸ sù ®ãng gãp cña doanh nghiÖp vµo viÖc thùc hiÖn môc tiªu t¨ng thu nhËp quèc d©n cña toµn x· héi.
Sau n÷a, lîi nhuËn ®îc xem nh lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ trùc tiÕp; cßn x· héi kh«ng chØ quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ trùc tiÕp mµ cßn quan t©m ®Õn nh÷ng hiÖu qu¶ gi¸n tiÕp do doanh nghiÖp tao ra. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ m«i trêng, ph©n phèi thu nhËp, c«ng ¨n viÖc lµm ... Kh«ng ®îc ph©n tÝch khi x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ tµi chÝnh, chóng l¹i rÊt quan träng khi ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n.
Trong ho¹t ®éng cña m×nh, chñ doanh nghiÖp th¬ng ®Æt hiÖu qu¶ th«ng qua c¸c chØ tiªu sau ®ay:
- Thu lîi nhuËn cao nhÊt. Theo môc tiªu nµy lîi nhuËn ®îc coi lµ tiªu chuÈn ®Ó thiÕt lËp c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶.
- Chi phÝ nhá nhÊt. Theo môc tiªu nµy tiªu chuÈn hiÖu qu¶ lµ chi phÝ nhá nhÊt.
- ChiÕm lÜnh thÞ trêng hoÆc ®¹t ®îc lîng hµng ho¸ b¸n ra lín nhÊt.
- N©ng cao chÊt lîng phôc vô kh¸ch hµng.
- Duy tr× sù tån t¹i cña doanh nghiÖp, tr¸nh bÞ ph¸ s¶n.
- §¹t sù æn ®Þnh néi bé.
- §¹t ®îc møc ®é nµo ®ã vÒ lîi nhuËn.
- v.v...
T¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, mét doanh nghiÖp cã thÓ cã mét hay nhiÒu môc tiªu. C¸c môc tiªu nµy thay ®ái theo thêi gian cïng víi sù thay ®æi môc tiªu lµ sù thay ®æi trong quan niÖm hiÖu qu¶.
C¸c môc tiªu trªn cã thÓ quy tô thµnh môc tiªu c¬ b¶n, quyÕt ®Þnh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn vµ sù æn ®Þnh. Víi môc tiªu nµy tiªu chuÈn c¬ b¶n cña hiÖu qu¶ tµi chÝnh lµ lîi nhuËn æn ®Þnh.
Ph©n tÝch hiÖu qu¶ doanh nghiÖp kh«ng thÓ t¸ch rêi ph©n tÝch rñi ro. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn kinh doanh hiÖn nay, cã nhiÒu nh©n tè dÉn ®Õn biÕn ®éng lín.
ChiÕm lÜnh thÞ trêng hoÆc ®¹t ®îc hµng ho¸ lín nhÊt suy cho cïng lµ ®Ó ®¹t môc ®Ých lîi nhuËn. Kh«ng cã thÞ trêng hµng kh«ng b¸n ®îc, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ ¸ch t¾c kh«ng thÓ cã lîi nhuËn cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau gÇn nh tû lÖ thuËn.
Nh÷ng môc tiªu hiÖu qu¶ kh¸c trong ho¹t ®éng doanh nghiÖp mµ doanh nghiªp cã liªn quan ®Õn lîi nhuËn. V× vËy, lîi nhuËn æn ®Þnh lµ môc tiªu bao trïm nhÊt, tæng quan nhÊt. Cho ®Õn nay, c¸c t¸c gi¶ ®Òu nhÊt trÝ dïng lîi nhuËn lµm tiªu chuÈn c¬ b¶n ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
* HiÖu qu¶ trªn quan ®iÓm cña kh¸ch hµng (hµnh kh¸ch).
§èi víi kh¸ch hµng hiÖu qu¶ thêng ®îc thÓ hiÖn qua mét sè yÕu tè sau:
- Lîi Ých cña kh¸ch hµng nãi chung.
- Lîi Ých cña hµnh kh¸ch nãi riªng trong VTHKCC : Gi¶m chi phÝ thêi gian ®i l¹i, gi¶m chØ tiªu cho viÖc ®i l¹i, n©ng cao chÊt lîng phôc vô vµ gi¶m tai n¹n giao th«ng.
2. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ VTHKCC ë Hµ néi.
2.1. VËn t¶i hµnh kh¸ch c«ng céng ë Hµ Néi hiÖn nay.
Theo xu híng ph¸t triÓn tù nhiªn, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c thµnh phè cã quy m« nhá, vËn t¶i c¸ nh©n thêng cã xu thÕ ph¸t triÓn h¬n so víi VTHKCC bëi v× :
- C¸c lo¹i ph¬ng tiÖn vËn t¶i c¸ nh©n cã tÝnh linh ho¹t cao trong sù so s¸nh t¬ng ®èi víi hÖ thèng VTHKCC .
- Chi phÝ thêi gian cho mét chuyÕn ®i b»ng PTVT c¸ nh©n ë cù ly nhá h¬n hoÆc b»ng 5 km thÊp h¬n nhiÒu so víi ®i l¹i b»ng c¸c ph¬ng tiÖn VTHKCC .
- Chi phÝ cña c¸ nh©n ®Ó thùc hiÖn chuyÕn ®i b»ng vËn t¶i c¸ nh©n (xe ®¹p, xe m¸y ) rÎ h¬n nhiÒu so víi ®i l¹i b»ng VTHKCC . Chi phÝ c¸ nh©n ë ®©y bao gåm c¶ hao phÝ thêi gian ®i l¹i ®îc quy ®æi ra gi¸ trÞ th«ng qua gi¸ trÞ b×nh qu©n cã thÓ t¹o ra trong mét giê cña hµnh kh¸ch.
Tuy nhiªn trong mét ®« thÞ nh ë Hµ néi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c ph¬ng thøc vËn t¶i cÇn ®îc ®iÒu tiÕt. §©y chÝnh lµ chøc n¨ng cña chÝnh phñ ®Ó ®i ®Õn mét c¬ cÊu ph¬ng tiÖn ®i l¹i hîp lý trªn c¬ së c©n ®èi tæng thÓ c¸c nguån vµ lîi Ých chung toµn x· héi chø kh«ng thÓ ®Ó chung ph¸t triÓn tù nhiªn theo lîi Ých cña nh·ng nhµ kinh doanh -bªn cung, hay cña ngêi tiªu dïng -bªn cÇu.
Tõ ®ßi hái cña thùc tÕ vµ tÝnh u viÖt cña c¸c ph¬ng thøc vËn t¶i, hÇu hÕt c¸c ®o thÞ lín trªn thÕ giíi ®· sö dông nhiÒu lo¹i ph¬ng tiÖn ®i l¹i kh¸c nhau nhng chñ yÕu vÉn lµ c¸c ph¬ng thøc VTHKCC . Së dÜ nh vËy lµ do tÝnh u viÖt h¬n h¼n cña VTHKCC so víi ph¬ng thøc vËn t¶i c¸ nh©n nÕu nh×n nhËn trªn ph¬ng diÖn hiªu qu¶ kinh tÕ -x· héi vµ m«i trßng tæng hîp
- DiÖn tÝch chiÕm dông ®éng cho mét chuyÕn ®i b»ng xe m¸y lín h¬n xe buýt 7,5 lÇn vµ « t« con lín h¬n 13 lÇn.
- DiÖn tÝch giao th«ng tÜnh nho mét chuyÕn ®i b»ng xe m¸y lín h¬n xe buýt 2,5 lÇn, « t« cao lín h¬n 6,5 lÇn.
- Tæng vèn ®Çu t (bao gåm ®Çu t x©y dùng ®êng; ®Çu t cho giao th«ng tÜnh; ®Çu t vÒ ptvt Vµ trang thiÕt bÞ phôc vô PTVT ) cho mét chuyÕn ®i b»ng xe m¸y lín h¬n « t« buýt 3,3 lÇn vµ « t« con lín h¬n 21 lÇn.
- Chi phÝ x· héi cho mét chuyÕn ®i theo gi¸ mê b»ng xe buýt chØ b»ng 50% so víi xe m¸y vµ 7,7% so víi « t« con.
Râ rµng nÕu ph¸t triÓn m¹ng líi giao th«ng ®Ó cho PTVT c¸ nh©n tù do ph¸t triÓn th× qu¶ lµ hÕt søc tèn kÐm vµ kh«ng ph¶i lóc nµo còng cã thÓ thùc hiÖn ®îc ®Æc biÖt lµ sù h¹n chÕ vÒ quü ®Êt ®Ó më ®êng ë ®« thÞ.
Do tÝnh hiÖu qu¶ nh vËy nªn chÝnh phñ coi VTHKCC lµ mét ho¹t ®éng phóc lîi chung cho toµn x· héi vµ ®Ó b¶o vÖ m«i trêng. V× vËy nã ®· ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn .
Sè liÖu ph¬ng tiÖn vËn t¶i trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ néi :
Ph¬ng tiÖn ®êng bé:
- Xe ®¹p :kho¶ng 1 triÖu chiÕc.
- Xe m¸y : 877.379 chiÕc.
- Theo thèng kª cña Côc §¨ng kiÓm ViÖt Nam, sè liÖu ph¬ng tiÖn trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ néi tÝnh ®Õn 31/10/2001: sè lîng xe « t« Hµ néi hiÖn cã 43.301xe « t« c¸c lo¹i .Trong ®ã:
Xe con : 20.579 chiÕc
Xe tõ 10 chç trë lªn: 5.190 chiÕc(xe buýt: 307chiÕc)
Xe t¶i : 15.651 chiÕc
Xe chuyªn dïng : 1.663 chiÕc
C¸c lo¹i xe kh¸c : 218 chiÕc
Sù bïng næ sö dông ph¬ng tiÖn c¬ giíi c¸ nh©n t¹o mét søc Ðp m¹nh mÏ lªn toµn bé hÖ thèng CSHT ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng giao th«ng ®« thÞ lµ nguyªn nh©n chÝnh cña hiÖn tr¹ng ïn t¾c giao th«ng, « nhiÔm m«i trêng vµ sù gia t¨ng cña tai n¹n giao th«ng.
2.2. Quan ®iÓm vµ néi dung c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ VTHKCC ë Hµ néi .
*Quan ®iÓm ®¸nh gi¸: S¶n phÈm cña VTHKCC mang tÝnh chÊt cña dÞch vô cung øng hµng ho¸ c«ng céng v× nã g©y nhiÒu ngo¹i øng tÝch cùc vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi vµ m«i trêng to lín chung cho c¶ céng ®ång. Bëi vËy, ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan vµ ®Çy ®ñ hiÖu qu¶ cña c¸c dù ¸n ®Çu t trong lÜnh vùc nµy, cÇn chó ý tíi c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ®Çu t VTCC:
- Môc tiªu cña viÖc ®Çu t VTHKCC kh«ng ®¬n thuÇn nh»m t×m kiÕm lîi nhuËn mµ cßn nh»m c¸c môc tiªu x· héi vµ t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.
- §Çu t ph¸t triÓn GTVT ®« thÞ lu«n ®i tríc mét bíc c¶ vÒ n¨ng lùc vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ.
- §Çu t GTVT ®« thÞ ®ßi hái quy m« ®Çu t ban ®Çu lín, nhng kh«ng ®em l¹i lîi Ých tµi chÝnh cho c¸c nhµ ®Çu t.
- §Çu t VTHKCC ®ái hái quy m« ®Çu t ban ®Çu lín lµm h¹n chÕ c¸c nhµ ®Çu t cã ®ñ kh¶ n¨ng tham gia ®Çu t trong lÜnh vùc nµy.
- Giao th«ng ®« thÞ còng nh VTHKCC lµ ngµnh cã chu kú kinh doanh dµi, gÆp ph¶i nhiÒu yÕu tè bÊt ®Þnh vµ thêng n»m ngoµi kh¼ n¨ng tù ®iÒu tiÕt cña c¸c nhµ ®Çu t t nh©n, dÔ g©y rñi ro bëi vËy nhÊt thiÕt ph¶i cã sù can thiÖp cña nhµ níc.
- §Çu t VTHKCC g©y nhiÒu ngo¹i øng tÝch cùc cho viÖc ph¸t triÓn ®« thÞ vµ gi¸ c¶ thÞ trêng ë ®©y kh«ng ph¶i lµ ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c chi phÝ ®èi víi x· héi còng nh lîi Ých thu ®îc. Bëi v©y trªn quan ®iÓm thÞ trêng sÏ xuÊt hiÖn nh÷ng trôc trÆc nhÊt ®Þnh ®Æc biÖt lµ sù mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu n»m ngoµi kh¶ n¨ng tù ®iÒu chØnh cña nã .
- §Çu t ph¸t triÓn VTHKCC ë ®« thÞ kh«ng chØ nh»m thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng thuÇn tuý cña giao th«ng vËn t¶i mµ cßn ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®« thÞ kh¸c. Bëi vËy, viÖc ®anh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t ph¶i ®îc nh×n nhËn trªn gãc ®é hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi vµ m«i trêng tæng hîp .
- §Çu t VTHKCC ë ®« thÞ ®îc xem lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu quan träng vµo lÜnh vùc c«ng céng ®Ó ®¶m b¶o sù c«ng b»ng x· héi vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao v× nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng vµ sinh ho¹t hµng ngµy cña ngêi d©n ®« thÞ .
- XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc tÝnh trªn, hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t VTHKCC sÏ ®îc ®¸ng gi¸ trªn nh÷ng quan ®iÓm sau:
+ Thø nhÊt ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm kinh tÕ - tµi chÝnh: Néi dung cña ph¬ng ph¸p ®¸ng gi¸ ph¶i dùa trªn môc tiªu ®èi víi ®èi tîng ®Çu t. §èi víi hÖ thèng VTHKCC th× lîi Ých tµi chÝnh lµ lîi Ých theo gi¸ thÞ trêng cßn lîi Ých kinh tÕ dùa trªn ®îc ®¸nh gi¸ mê.
+ Thø hai, ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn: Theo quan ®iÓm nµy, c«ng viÖc ®¸nh gi¸ sÏ thùc hiÖn trªn mäi khÝa c¹nh cña dù ¸n tõ lîi Ých cña ngêi sö dông ®Õn lîi Ých cña chñ ®Çu t vµ lîi Ých cña céng ®ång.
+ Thø ba, quan ®iÓm ph¸t triÓn: Khi xem xÐt hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t ph¶i ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm ph¸t triÓn chung. Nãi c¸ch kh¸c quan ®iÓm ®¸nh gi¸ ph¶i phï hîp víi quan ®iÓm ph¸t triÓn.
* Néi dung ®¸nh gi¸.
XuÊt ph¸t tõ ®Æc tÝnh cña dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC, môc tiªu vµ nh÷ng quan ®iÓm ®¸nh gi¸, hiÖu Ých cña dù ¸n ®Çu t th«ng thêng ®îc xem xÐt trªn hai ph¬ng diÖn ®ã lµ: Tµi chÝnh vµ kt. Quan ®iÓm tµi chÝnh dùa trªn gi¸ c¶ thÞ trêng, cßn quan ®iÓm kinh tÕ dùa trªn gi¸ mê (gi¸ cña x· héi).
NÕu trªn quan ®iÓm tµi chÝnh chØ cÇn tÝnh to¸n chi phÝ vµ lîi Ých cña chñ ®Çu t, cßn quan ®iÓm kinh tÕ th× cÇn ph¶i xÐt thªm lîi Ých, chi phÝ cña hµnh kh¸ch sö dông VTCC còng nh chi phÝ vµ lîi Ých cña hµnh kh¸ch sö dông VTCC còng nh chi phÝ vµ lîi Ých cña c¶ céng ®ång.
Lîi Ých cña hµnh kh¸ch lµ: Gi¶m chi phÝ thêi gian ®i l¹i, gi¶m chi tiªu cho viÖc ®i l¹i, n©ng cao chÊt lîng phôc vô.
Lîi Ých cña x· héi lµ: Gi¶m chi phÝ tai n¹n, chi phÝ do « nhiÔm m«i trêng, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông h¹ tÇng c¬ së GTVT, thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c...
Tuy nhiªn, viÖc lîng ho¸ lîi Ých x· héi lµ hÕt søc phøc t¹p nªn hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC chØ tÝnh to¸n trong giíi h¹n ë c¸c khÝa c¹nh chñ yÕu sau:
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña dù ¸n - lîi Ých cña chñ ®Çu t. (ChØ dõng l¹i ë møc tÝnh chi phÝ, doanh thu, lîi nhuËn cña dù ¸n bëi v× kh«ng mét dù ¸n VTHKCC nµo cã kh¶ n¨ng sinh lêi cho chñ ®Çu t)
- TiÕt kiÖm chi phÝ khai th¸c, thêi gian cho hµnh kh¸ch - lîi Ých cña hµnh kh¸ch.
- Lîi Ých cña dù ¸n ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông h¹ tÇng c¬ së GTVT hiÖn cã ë thñ ®«, gi¶m ¸ch t¾c giao th«ng.
- C¸c lîi Ých x· héi: lîi Ých vÒ m«i trêng, tiÕng ån, nh÷ng lîi Ých kh¸c chØ dõng l¹i ë viÖc ph©n tÝch ®Þnh tÝnh - (Lîi Ých cña x· héi).
*C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ VTHKCC qua h×nh 3.1:
TiÕt kiÖm chi phÝ khai th¸c
TiÕt kiÖm chi phÝ NL
TiÕt kiÖm chi phÝ kh¸c
Cho HK sö dông xe buýt
Cho HK sö dông xe m¸y
Tai n¹n xe m¸y
Gi¶m lîng khÝ th¶i p.tiÖn
Gi¶m tiÕng ån ph¬ng tiÖn
DiÖn tÝch chiÕm dông tÜnh
DiÖn tÝch chiÕm dông ®éng
Vèn ®Çu t GT tÜnh
Vèn ®Çu t x©y dùng ®êng
TiÕt kiÖm chi phÝ NL
Chi phÝ
Doanh thu
Lîi nhuËn
TiÕt kiÖm CPKT
TiÕt kiÖm thêi gian
Gi¶m tai n¹n giao th«ng
Gi¶m « nhiÔm m«i trêng
T¨ng hiÖu qu¶ ASDCSHT
C¸c lîi Ých x· héi kh¸c
Lîi Ých cña chñ ®Çug t
Lîi Ých cña kh¸ch hµng
HiÖu qu¶ dù ¸n
(Q§KTXH:tû xuÊt lîi nhuËn n¨m)
Lîi Ých x· héi
H×nh 3.1- M« h×nh lùa chän c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ VTHKCC
3.qui tr×nh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vthkcc ë hµ néi.
Lîi Ých kh«ng tÝnh b»ng tiÒn
Ph¸t triÓn kinh tÕ c¬ chÕ chung
Chi phÝ dù ¸n
HiÖu qu¶ dù ¸n
dù ¸n
Ph©n tÝch c¸c chØ tiªu
Lîi Ých ngoµi ngµnh vËn t¶i
TiÕt kiÖm thêi gian
Gi¶m chi phÝ khai th¸c
Gi¶m chi khai th¸c
phÝ kh¸c
Lîi Ých dù ¸n
Dù b¸o nhu cÇu vËn t¶i
H×nh 3.2: S¬ ®å tr×nh tù ®¸nh gi¸ dù ¸n giao th«ng vËn t¶i
3.1 Dù b¸o nhu cÇu ®i l¹i cña hµnh kh¸ch ®i xe buýt ë Hµ Néi.
Kh¸i niÖm dù b¸o.
Nh÷ng ph¬ng ph¸p khoa häc dùa vµo sù ph©n tÝch toµn diÖn qu¸ khø vµ hiÖn t¹i ®Ó ®a ra nh÷ng tiªn ®o¸n vÒ t¬ng lai víi nh÷ng gi¶ thiÕt nµo ®ã lµ dù b¸o. Dù b¸o cã hai h×nh thøc chÝnh:
Chøc n¨ng tham mu c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch dµi h¹n, quy ho¹ch vµ lùa chän, x¸c ®Þnh chiÕn lîc kinh tÕ-x· héi trong t¬ng lai.
Chøc n¨ng khuyÕn nghÞ vµ ®iÒu chØnh lµ sù tiªn ®o¸n hËu cña c¸c chñ tr¬ng quyÕt ®Þnh, c¸c xu thÕ ph¸t triÓn hiÖn t¹i ®Ó gãp phÇn ®iÒu chØnh c¸c chñ tr¬ng quyÕt ®Þnh vµ t¸c ®éng tÝch cùc lªn c¸c xu thÕ ph¸t triÓn ®ã, chøc n¨ng nµy nh»m môc ®Ých uèn n¾n vµ ng¨n chÆn nh÷ng diÔn biÕn kh«ng thuËn lîi ngoµi mong muèn.
C¨n cø vµ môc ®Ých, tÝnh chÊt cña tõng ®èi tîng dù b¸o cã thÓ ph©n thµnh nhiÒu lo¹i:
Theo thêi gian( Hay cßn gäi lµ tÇm dù b¸o):
+ Dù b¸o dµi h¹n (Tõ 5,10 ®Õn 20 n¨m)
+Dù b¸o trung h¹n: 5 n¨m
+Dù b¸o ng¾n h¹n:1 n¨m
+ Dù b¸o thêi ®iÓm
Theo môc ®Ých dù b¸o:
+Dù b¸o ®Ó x©y dùng chiÕn lîc .
+Dù b¸o phôc vô qui ho¹ch ph¸t triÓn.
+Dù b¸o ®Ó lËp vµ ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n ®Çu t.
+Dù b¸o phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®Ò c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch....
Nghiªn cøu dù ¸n nhu cÇu vËn t¶i chÝnh lµ “¡ng ten” cho lËp quy ho¹ch GTVT.Víi vai trß lµ lµm c¬ së cho c¸c quyÕt ®Þnh trong viÖc lËp dù ¸n vµ u tiªn cho c¸c c«ng tr×nh giao th«ng cã tuæi thä cao, gi¸ trÞ kinh tÕ lín, dù b¸o nhu cÇu giao th«ng vËn t¶i ®îc xªm nh mét tÊt yÕu cña kinh doanh vËn t¶i,mét ph¶n x¹ thÝch nghi cña bÊt cø nhµ quy ho¹ch nµo. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña trung t©m t vÊn ph¸t triÓn GTVT trong th¸ng 8/1999, sè chuyÕn ®i b»ng xe m¸y chiÕm 55%, xe ®¹p chiÕm 31,5%, xe buýt liªn tØnh chiÕm 6,3%, xe con vµ t·i chiÕm 2,8%, xe buýt néi ®« chiÕm 4% th× sau 2 n¨m, ®Õn th¸ng 8/2001 , c¬ cÊu ph¬ng tiÖn ®· cã sù thay ®æi, ®Æc biÖt lµ sù gia t¨ng chãng mÆt cña tû lÖ sö dông xe m¸y lµ 65%, xe ®¹p gi¶m xuèng cßn 16%, xe buýt néi bé t¨ng lªn 6%, xe buýt liªn tØnh t¨ng lªn 11%, c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c ®Òu gi¶m.
H×nh 3.3: C¬ cÊu chuyÕn ®i theo ph¬ng tiÖn
Sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c kÕt qu¶ trªn cho thÊy xu híng gia t¨ng râ rÖt vÒ sö dông xe m¸y vµ sù suy gi¶m cña nhu cÇu ph¬ng tiÖn phi c¬ giíi trong giao th«ng ®« thÞ Hµ Néi. MÆc dï gia t¨ng tõ 4 lªn 6% sau 2 n¨m, tuy nhiªn cÇn kh¼ng ®Þnh xe buýt c«ng céng cha thùc sù cã chç ®øng trong hÖ thèng vËn t¶i ®« thÞ Hµ Néi. Do kh¶ n¨ng cung øng vÒ dÞch vô xe buýt c«ng céng trong n¨m 2002 t¨ng nh trong b¶ng sau.
B¶ng 3.4: N¨ng lùc cung øng cña m¹ng líi n¨m 2002
TT
Tªn tuyÕn
Sè lît xe/ngµy
Sè ghÕ xe *km cung øng/ngµy
Lîng cung øng theo HK
1
Long Biªn-Hµ ®«ng
320
320.800
36.978
2
B¾c Cæ –Hµ §«ng
320
320.800
36.978
3
Gi¸p B¸t-Gia L©m
320
345.600
38.400
4
BX Gia L©m – Ga Hµ §«ng
320
527.360
58.596
5
Gi¸p B¸t – Nhæn
336
489.216
54.357
6
Nam Th¨ng Long- Gia L©m
176
212.608
23.623
7
Long Biªn –yªn së
104
59.280
6.587
8
Long Biªn –ngò hiÖp
104
54.600
6.067
9
Kim M· -C«ng viªn V¨n ®iÓn
104
32.448
3.605
10
Bê Hå-B¾c Hoµng quèc ViÖt
104
22.963
2.551
11
Gi¸p B¸t Hoµng Quèc viÖt
104
87.360
9.707
12
Thñ lÖ- Thñ lÖ
104
41.184
4.576
13
CV Lªnin- CV Lªnin
104
57.408
6.379
14
TrÇn kh¸nh D-Hµ §«ng
104
78.000
8.667
15
Gi¸p B¸t-Hµ §«ng
104
74.880
8.320
16
Kim Liªn- Kim Liªn
104
32.448
3.605
17
Long Biªn –L¸ng-Long Biªn
104
162.240
18.027
18
Nam Tlong-X§Ønh Gi¸p b¸t
104
44.928
4.992
19
Mai ®éng-b¸ch khoa-DiÔn
104
109.200
12.133
20
Hµ §«ng –ChÌm
104
38.688
4.299
21
Gi¸p b¸t §«ng ng¹c
104
46.176
5.131
22
TKh¸nh D –HQuèc ViÖt
104
74.884
8.320
23
Mai §éng-ChÌm
104
44.928
4.992
24
Kim M· - Phïng
52
56.160
6.240
25
Kim Liªn- Thêng TÝn
52
49.920
5.547
26
B¸c Cæ- Yªn Viªn-Ninh HiÖp
52
18.720
2.080
27
Long Biªn –Phó Thuþ
52
62.400
6.933
28
Long Biªn -§a Phóc
52
106.080
11.787
29
Bê Hå- Nam TL- Néi Bµi
52
133.120
14.791
30
Kim M·-Seagames-Hoµ L¹c
52
166.400
18.489
Tæng hîp
3.924
3.894.795
432.755
Do tæ chøc l¹i ho¹t ®éng cung øng dÞch vô VTHKCC vµ c¸c dÞch vô kh¸c cã liªn quan, n©ng cao chÊt lîng dÞch vô xe buýt, vµ chÝnh s¸ch u tiªn cña Uû ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi. Th× s¶n lîng hµnh kh¸ch n¨m 2002 ®îc dù b¸o theo 3 kÞch b¶n nh sau.
KÞch b¶n 1: Møc ®µn håi e=0,25 vµ hÖ sè sö dông ghÕ tÜnh gT= 0.12.
KÞch b¶n 2: Møc ®µn håi e=0,5 vµ hÖ sè sö dông ghÕ tÜnh gT= 0.15.
KÞch b¶n 3: Møc ®µn håi: e=0,5, 0,75 vµ hÖ sè sö dông ghÕ tÜnh gT= 0.15.
Møc t¨ng s¶n lîng ®îc dù b¸o chi tiÕt cho tõng tuyÕn n¨m 2002 ®îc tr×nh bµy trong b¶ng 3.5 sau:
B¶ng 3.5: S¶n lîng cña m¹ng l¬Ý tuyÕn n¨m 2002theo c¸c kÞch b¶n cña ph¬ng ¸n cung øng 1
TT
Tªn tuyÕn
S¶n l îng n¨m 2002theo KB1(e=0,25: gT= 0.12)
S¶n l îng n¨m 2002theo KB2(e=0,5:gT= 0.15)
S¶n l îng n¨m 2002theo KB3(e=0, 5 , 0.75:gT= 0.15)
Møc t¨ng
TriÖu HK
Møc t¨ng
TriÖu HK
Møc t¨ng
TriÖu HK
1
Long Biªn-Hµ ®«ng
37%
3,47
73%
4,40
73%
4,40
2
B¾c Cæ – Hµ §«ng
37%
2,90
73%
3,68
73%
33,68
3
Gi¸p B¸t- Gia L©m
88%
2,17
176%
3,19
176%
3,19
4
BX Gia L©m – Ga Hµ §«ng
200%
1,20
401%
2,00
401%
2,00
5
Gi¸p B¸t – Nhæn
23%
3,41
47%
4,06
475
4,06
6
Nam Th¨ng Long- Gia L©m
0,62
0,77
0%
1,28
7
Long Biªn –yªn së
30%
0,45
60%
0,55
90%
0,65
8
Long Biªn – ngò hiÖp
83%
0,37
165%
0,54
248%
0,71
9
Kim M· - V¨n ®iÓn
53%
0,31
106%
0,42
160%
0,52
10
Bê Hå-B¾c Hoµng Quèc ViÖt
28%
0,39
56%
0,47
84%
0,56
11
Gi¸p B¸t - Hoµng Quèc viÖt
101%
0,76
203%
1,14
203%
1,14
12
Thñ lÖ- Thñ lÖ
0,11
0,14
0%
0,14
13
CV Lªnin- CV Lªnin
0,05
0,07
0%
0,07
14
TrÇn kh¸nh D -Hµ §«ng
120%
0,41
240%
0,63
240%
0,63
15
Gi¸p B¸t-Hµ §«ng
18%
0,52
37%
0,60
55%
0,68
16
Kim Liªn- Kim Liªn
0,27
0,07
0%
0,07
17
Long Biªn –L¸ng-Long Biªn
0,05
0,34
5
0,34
18
Nam Tlong-X§Ønh - Gi¸p b¸t
3%
0,32
55
0,33
8%
0,34
19
Mai ®éng-B¸ch khoa-DiÔn
101%
0,67
203%
1,00
203%
1,00
20
Hµ §«ng –ChÌm
-3%
0,26
-5%
0,26
-8%
0,25
21
Gi¸p b¸t - §«ng ng¹c
0%
0,28
-1%
0,28
-1%
0,28
22
T Kh¸nh D –Hquèc ViÖt
54%
0,22
108%
0,30
161%
0,37
23
Mai §éng-ChÌm
16%
0,17
32%
0,19
48%
0,21
24
Kim M· - Phïng
53%
0,56
106%
0,76
159%
0,95
25
Kim Liªn- Th êng TÝn
33%
0,22
66%
0,27
98%
0,32
26
B¸c Cæ- Yªn Viªn-Ninh HiÖp
25%
0,13
505
0,16
75%
0,18
27
Long Biªn –Phó Thuþ
47%
0,27
94%
0,36
142%
0,40
28
Long Biªn -§a Phóc
16%
0,41
32%
0,46
485
0,52
29
Bê Hå- Nam TL- Néi Bµi
200%
0,29
400%
0,49
400%
0,49
30
Kim M·-Seagames-Hoµ L¹c
0,09
0,11
0,11
Tæng hîp
21,37
28,04
29,58
3.2 KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ VTHKCC ë Hµ Néi.
3.2.1 HiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp ( hay lîi Ých cña chñ ®Çu t).
Chñ ®Çu t bá vèn ®Çu t kú väng ë kh¶ n¨ng sinh lêi, nhng ®èi víi ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC th× kh¶ n¨ng nµy lµ kh«ng thÓ. Gýa thµnh trong vËn chuyÓn xe buýt lu«n cao h¬n gi¸ b¸n do nhµ níc quy ®Þnh. Tuy r»ng nhµ níc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî vÒ chÝnh s¸ch nh gi¶m, miÔn thuÕ nhËp khÈu, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ lîi tøc ...§ång thêi l¹i cho phÐp chñ ®Çu t kinh doanh c¸c lo¹i h×nh dÞch vô kh¸c nh kinh doanh taxi, vËn t¶i, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ...Tuy nhiªn, t×nh tr¹ng ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC vÉn cha ®ñ søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t.
HiÖu qu¶ cña viÖc ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC b»ng xe buýt ë Hµ Néi n¨m 2002 so víi n¨m 2001, cã thÓ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ chi phÝ, doanh thu, lîi nhuËn nh sau:
a.Chi phÝ: Chi phÝ ho¹t ®éng cña VTHKCC gåm nh÷ng chi phÝ sau:
Chi phÝ trùc tiÕp: Nhiªn liÖu, dÇu b«i tr¬n, chi phÝ tiÒn l¬ng cho c¸c lo¹i lao ®éng trùc tiÕp, chi phÝ b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm ph¬ng tiÖn, c¸c phô tïng thay thÕ ...
Chi phÝ gi¸n tiÕp: L¬ng vµ b¶o hiÓmcho nh©n viªn hµnh chÝnh, vËn doanh, chi phÝ qu¶n lý kh¸c ...
C¸c kho¶n chi phÝ kh¸c ...
b. GÝa b¸n vµ doanh thu:
§Ó ®¶m b¶o nhu cÇu ®i l¹i trong thµnh phè, theo th«ng b¸o sè 164/TB ngµy 30/12/1995 cña Thñ Tíng ChÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn VTHKCC ë Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ c¸c ®« thÞ lín ë ViÖt Nam. VTHKCC ®a ra møc gi¸ vÐ:
Ph¬ng ¸n gi¸ vÐ I: vÒ c¬ b¶n gi÷ nguyªn nh hiÖn nay.
§èi víi c¸c tuyÕn néi thµnh:.
VÐ bím ®i mét chuyÕn: 2000®/lît ®èi víi xe buýt trung b×nh vµ xe buýt lín; vÐ th¸ng ®i mét tuyÕn ( ®èi víi xe buýt trung b×nh vµ xe buýt lín ): GÝa b×nh thêng lµ: 30.000®/vÐ: GÝa u tiªn lµ: 15.000®/vÐ.
Xe Minibuýt hiÖn t¹i kh«ng b¸n vÐ th¸ng, gi¸ b×nh qu©n trung b×nh lµ 2.500®/HK
§èivíi c¸c tuyÕn ngo¹i thµnh:
Tuú theo chiÒu dµi tuyÕn trong kho¶ng 2.500- 5.000®/vÐ.
Ph¬ng ¸n gi¸ vÐ II: §iÒu chØnh c¬ cÊu vµ gi¸ vÐ cho thèng nhÊt chung toµn m¹ng:
Ph¬ng ¸n ¸p dông theo ph¬ng ¸n ®· tr×nh cña liªn së KÕ ho¹ch ®Çu t, giao th«ng c«ng chÝnh vµ tµi chÝnh vËt gi¸( Tê tr×nh sè 561/LS ngµy 01/09/2000) cô thÓ nh sau:
VÐ lît: §èi víi c¸c tuyÕn néi thµnh: 2.000®/vÐ; C¸c tuyÕn minibuýt: 3.000®/vÐ. §èi víi c¸c tuyÕn néi thµnh: GÝa cíc ®iÒu chØnh t¨ng thªm 1.000 nÕu cù ly tuyÕn trªn 15 km.
VÐ th¸ng: Kh«ng ph©n biÖt lo¹i xe, tuyÕn néi hay ngo¹i thµnh, chØ ph©n biÖt ®i mét hay nhiÒu tuyÕn, u tiªn hay b×nh thêng. Cô thÓ nh sau:
Sè tuyÕn ®îc ®i
GÝa vÐ u tiªn
GÝa vÐ b×nh thêng
Mét tuyÕn
25.000®
40.000®
NhiÒu tuyÕn
30.000®
60.000®
Doanh thu bao gåm:
Doanh thu tõ hµnh kh¸ch ®i vÐ lît.
Doanh thu tõ hµnh kh¸ch ®i vÐ th¸ng mét tuyÕn.
Doanh thu tõ hµnh kh¸ch ®i liªn tuyÕn.
Thèng kª lîng hµnh kh¸ch ®i vÐ th¸ng hiÖn nay vµ dù b¸o lîng hµnh kh¸ch ®i vÐ th¸ng n¨m 2002 trªn toµn m¹ng.
3.2.2 HiÖu qu¶ hµnh kh¸ch ®¹t ®îc ( hay lîi Ých cña hµnh kh¸ch).
Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña trung t©m t vÊn ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i th¸ng 8 n¨m 2001 cho ta biÕt c¬ cÊu chuyÕn ®i cña c¸c lo¹i ph¬ng tiÖn ë Hµ Néi cã tû lÖ nh sau:
Xe buýt néi ®« chiÕm: 6% sè chuyÕn ®i.
Xe m¸y chiÕm : 65% sè chuyÕn ®i.
- Xe kh¸c chiÕm : 29% sè chuyÕn ®i.
C¨n cø vµo c¸c kÞch b¶n dù b¸o s¶n lîng VTHKCC cña trung t©m t vÊn ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i, trong 3 kÞch b¶n tr×nh bµy trong b¶ng th× dù ¸n chän kÞch b¶n 3 th× tæng s¶n lîng n¨m 2002 lµ: 29580000 lît hµnh kh¸ch ®i xe buýt. ChiÕm 7.4 % nhu cÇu ®i l¹i cña ngêi d©n ®« thÞ .
VËy lîng hµnh kh¸ch ®i xe buýt t¨ng lªn so víi n¨m 2001 mét lîng lµ:
DQ = åQ2002 - åQ2001 = 29580000 – 1480800 = 14.772.000 (lît HK).
Sè lîng lît hµnh kh¸ch nµy coi nh lµ sè lît hµnh kh¸ch ®i b»ng PTVTCN (xe m¸y) chuyÓn sang ®i xe buýt.
Lîi Ých cña hµnh kh¸ch ë ®©y ®îc xem xÐt bao gåm: Lîi Ých do tiÕt kiÖm chi phÝ khai th¸c, tiÕt kiÖm thêi gian cña hµnh kh¸ch khi sö dông hÖ thèng vËn t¶i hµnh kh¸ch c«ng céng míi. Lîi Ých do gi¶m tai n¹n vµ ¸ch t¾c giao th«ng. Gi¶m thêi gian chê ®îi cña ngêi vµ ph¬ng tiÖn, n©ng chÊt lîng dÞch vô cho hµnh kh¸ch…
a. Lîi Ých do tiÕt kiÖm chi phÝ khai th¸c.
Chi phÝ khai th¸c ®èi víi hµnh kh¸ch khi sö dông ph¬ng tiÖn vËn t¶i c¸ nh©n bao gåm: Chi phÝ nhiªn liÖu, chi phÝ khÊu hao ph¬ng tiÖn, chi phÝ phô tïng thay thÕ. Khi chuyÓn tõ ph¬ng tiÖn c¸ nh©n sang ph¬ng tiÖn VTHKCC (ECHK). (xe buýt) th× nh÷ng chi phÝ nµy xÏ chuyÓn sang chi phÝ xe buýt.
*) Chi phÝ khai th¸c ®èi víi xe m¸y bao gåm:
- KhÊu hao ph¬ng tiÖn: KhÊu hao ph¬ng tiÖn ®îc tÝnh nguyªn gi¸ lµ 1500 USD khÊu hao trong 10 n¨m, mçi n¨m cã 365 ngµy sö dông, mçi ngµy b×nh qu©n cã 3 chuyÕn ®i. Theo tÝnh to¸n, chi phÝ khÊu hao ph¬ng tiÖn xe m¸y cho mét chuyÕn ®i lµ : 1950 VND/chuyÕn ®i.
Tæng chi phÝ khÊu hao ph¬ng tiÖn ®èi víi lîng hµnh kh¸ch dïng xe m¸y sÏ chuyÓn sang xe buýt tríc khi cã dù ¸n lµ :
= 1950 * 14.772.000 =28.805.400.000 VN§.
Trong ®ã:
: Tæng chi phÝ khÊu hao ph¬ng tiÖn xe m¸y.
: Chi phÝ khÊu hao ph¬ng tiÖn xe m¸y/chuyÕn ®i.
: Sè ngêi sö dông xe m¸y sÏ chuyÓn sang ®i xe buýt khi cã dù ¸n
Chi phÝ phô tïng thay thÕ: Mét v¹n Km thay mét bé s¨m lèp, 1500 Km thay mét hép dÇu, 25000 Km thay mét bé nh«ng xÝch. . . Chi phÝ kh¸c (göi xe, v¸ xe . . .).
Chi phÝ nhiªn liÖu: lµ 2,2 lÝt/100 Km, mçi chuyÕn ®i trung b×nh cña xe m¸y lµ 6 Km, ®Ó tÝnh sè nhiªu liÖu cho mét chuyÕn ®i ®îc liÖt kª trong b¶ng 3.6 vµ theo sè liÖu KC 10- 02, tæng chi phÝ khai th¸c ®èi víi xe m¸y vµo kho¶ng 3000 VND/chuyÕn ®i.
B¶ng 3.6: Nhiªn liÖu tiªu thô cña c¸c lo¹i ph¬ng tiÖn
TT
ChØ tiªu
Xe m¸y
Mini buýt
Ghi chó
1
Cù ly b×nh qu©n chuyÕn ®i (Km)
6
8
2
Sè hµnh kh¸ch trªn mét chuyÕn
1
24
3
Tiªu hao nhiªn liÖu (lÝt/100 Km)
2,2
17
4
Tiªu hao nhiªn liÖu cho mét chuyÕn ®i
0,132
0.045
5
Chi phÝ nhiªn liÖu cho mét hµnh kh¸ch (lÝt/HK)
0,132
0,092
Tæng chi phÝ khai th¸c ®èi víi ngêi sö dông xe m¸y sÏ chuyÓn sang xe buýt tríc khi cã dù ¸n :
= 4000 * 14.772.000 =5,9 1010 VND.
Trong ®ã:
: Tæng chi phÝ khai th¸c ®èi víi xe m¸y.
: Chi phÝ khai th¸c ph¬ng tiÖn xe m¸y/chuyÕn ®i.
: Sè ngêi sö dông xe m¸y sÏ chuyÓn sang ®i xe buýt khi cã dù ¸n
Tæng chi phÝ nhiªn liÖu ®èi víi ngêi sö dông xe m¸y sÏ chuyÓn sang xe buýt tríc khi cã dù ¸n :
= 0,132 * 14.772.000* 5100 = 9.944.510.400VND.
Trong ®ã:
: Tæng chi phÝ nhiªn liÖu ®èi víi xe m¸y.
: Chi phÝ nhiªn liÖu ph¬ng tiÖn xe m¸y cho mét hµnh kh¸ch/chuyÕn ®i.
: Sè ngêi sö dông xe m¸y sÏ chuyÓn sang ®i xe buýt khi cã dù ¸n
GNL : §¬n gi¸ b×nh qu©n cho 1 lÝt nhiªn liÖu (5100VND/lÝt)
*) Chi phÝ khai th¸c ®èi víi xe buýt bao gåm:
- KhÊu hao ph¬ng tiÖn: KhÊu hao ph¬ng tiÖn ®îc tÝnh trong 10 n¨m (tû lÖ khÊu hao 10%) b»ng 671 VND/chuyÕn.
Tæng chi phÝ khÊu hao ph¬ng tiÖn xe buýt sau khi cã dù ¸n lµ :
= 671 * 14.772.000 = 9.912.012.000VND.
Trong ®ã:
: Tæng chi phÝ khÊu hao ph¬ng tiÖn.
: Chi phÝ khÊu hao ph¬ng tiÖn xe buýt/chuyÕn ®i.
: Tæng sè chuyÕn ®i sö dông xe buýt.
- Chi phÝ nhiªu liÖu sau khi cã dù ¸n ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
= 0,045 *14.772.000 * 4100 = 2.725.434.000VND.
Trong ®ã:
: Tæng chi phÝ nhiªn liÖu ®èi víi xe buýt.
: Chi phÝ nhiªn liÖu ph¬ng tiÖn xe buýt cho 1 hµnh kh¸ch/chuyÕn ®i.
: Tæng sè chuyÕn ®i sö dông xe buýt.
GNL : §¬n gi¸ b×nh qu©n cho 1 lÝt nhiªn liÖu (4100VND/lÝt)
Tæng chi phÝ khai th¸c xe buýt khi cã dù ¸n: Chi phÝ khai th¸c ®èi víi ngêi sö dông xe buýt chÝnh lµ gi¸ cíc trªn tuyÕn v× ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm xe buýt lµ s¶n phÈm c«ng Ých, ngêi sö dông còng chÝnh lµ ngêi trùc tiÕp khai th¸c, gi¸ cíc ®ång h¹ng lµ 2500VND.
Tæng chi phÝ khai th¸c xe buýt khi cã dù ¸n :
= 2500 * 14.772.000 = 3,69 10VND.
Trong ®ã:
: Tæng chi phÝ khai th¸c ph¬ng.
: Chi phÝ khai th¸c ph¬ng tiÖn xe buýt/chuyÕn ®i.
: Tæng sè chuyÕn ®i sö dông xe buýt.
b. Lîi Ých do tiÕt kiÖm thêi gian ®i l¹i cña hµnh kh¸ch.
Lîi Ých do tiÕt kiÖm thêi gian cña hµnh kh¸ch ®îc hiÓu theo 2 khÝa c¹nh sau :
Thø nhÊt, lµ thêi gian tiÕt kiÖm cña hµnh kh¸ch sö xe buýt khi cã dù ¸n do vËn tèc lu th«ng cña xe buýt cao h¬n c¸c ph¬ng tiÖn c¸ nh©n.
Thø hai, lµ thêi gian tiÕt kiÖm cña hµnh kh¸ch vÉn sö dông ph¬ng tiÖn c¸ nh©n khi cã dù ¸n do tèc ®é lu th«ng trªn ®êng ®îc t¨ng nªn bëi v× ®· gi¶m ®îc mét phÇn ph¬ng tiÖn c¸ nh©n.
3.2.3 Tæng hîp sù chªnh lÖch vÒ lîi Ých gi÷a xe m¸y vµ xe buýt:
§Ó x¸c ®Þnh lîi Ých trong chi phÝ khai th¸c cña dù ¸n, ta cã c«ng thøc sau:
BCKT = åC – åC
Trong ®ã:
BCHK : Lîi Ých chi phÝ khai th¸c.
åC: Tæng chi phÝ khai th¸c tríc khi cã dù ¸n.
åC: Tæng chi phÝ khai th¸c sau khi cã dù ¸n.
1) TiÕt kiÖm chi phÝ khÊu hao ph¬ng tiÖn.( åB)
åB= -
=28.805.400.000 – 9.912.012.000
=18.893.388.000VND.
TiÕt kiÖm chi phÝ nhiªu liÖu (åB)
åB= -
=9.944.510.400 – 2.725.434.000
= 7.219.076.400 VND.
3)TiÕt kiÖm tæng chi phÝ khai th¸c
åB=-
=5,9 1010– 3,69 1010
= 2,21 1010VND.
KÕt qu¶ tæng hîp lîi Ých chi phÝ khai th¸c ®îc tr×nh bµy trong b¶ng 3.7
B¶ng 3.7 B¶ng tæng hîp lîi Ých tiÕt kiÖm chi phÝ khai th¸c.
TT
ChØ tiªu
Xe m¸y
Xe buýt
HiÖu qu¶
(1000 VND)
1
Sè chuyÕn ®i
14.772.000
14.772.000
2
Chi phÝ KHPT (1000VND)
28.805.400
9.912.012
18.893.388
3
Chi phÝ nhiªn liÖu (1000VND)
9.944.510
2.725.434
7.219.076
4
Chi phÝ khai th¸c (1000VND)
5,9 107
3,69 107
2,21 107
Tæng lîi Ých
48.212.464
3.3 HiÖu qu¶ cña nhµ níc(hay hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña VTHKCC).
Lîi Ých x· héi cña viÖc ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC lµ thóc ®Èy khai th¸c tiÒm n¨ng, ®Èy m¹nh sù t¨ng trëng KT-XH cña thñ ®«, gi¶m « nhiÔm m«i trêng, gãp phÇn n©ng cao d©n trÝ, gi¶m ®îc ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng, gi¶m ®îc diÖn tÝch chiÕm dông, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng v¨n ho¸, t¹o mét m«i trêng sèng v¨n minh, hiÖn ®¹i. §iÒu nµy rÊt quan träng ®èi víi mçi thµnh phè, nhÊt lµ Hµ Néi, tr¸i tim cña c¶ níc.
Theo nghiªn cøu cña tÊt c¶ c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ qu¶n lý vµ mäi ngêi ®Òu nhËn thÊy vµ kh¼ng ®Þnh VTHKCC b»ng xe buýt mang l¹i mét lîi Ých hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi rÊt lín. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay, tÊt c¶ mäi cè g¾ng nh»m lîng ho¸ nh÷ng gi¸ trÞ lîi Ých nµy còng míi chØ dõng l¹i ë møc ®é x¸c lËp ®îc nh÷ng c«ng thøc thùc nghiÖm, phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn riªng biÖt vµ nh÷ng ®Æc trng cña tõng ®« thÞ. Tuy nhiªn, nh÷ng cè g¾ng kh«ng mÖt mái cña hÇu hÕt c¸c quèc gia nh»m ph¸t triÓn hÖ thèng VTHKCC trong ®« thÞ lµ lêi kh¼ng ®Þnh m¹nh mÏ nhÊt cho tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña hÖ thèng VTHKCC nãi chung vµ xe buýt nãi riªng.
3.3.1Lîi Ých do gi¶m t¾c nghÏn giao th«ng:
Nh nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu gÇn ®©y nhÊt ë ViÖt Nam cho thÊy diÖn tÝch chiÕm dông ®éng cho mét chuyÕn ®i b»ng xe buýt chØ b»ng 35% so víi xe ®¹p, 20% so víi xe m¸y vµ 10% so víi mét chuyÕn ®i bõng xe con c¸ nh©n.
NÕu tÝnh to¸n mét c¸ch s¬ bé, gi¶ sö trong tæng sè 17,8 triÖu chuyÕn ®i b»ng xe buýt gia t¨ng trong n¨m 2002, cã kho¶ng 50% lµ nh÷ng ngêi chuyÓn tõ ®i xe m¸y sang ®i xe buýt, 50% lµ nh÷ng ngêi chuyÓn tõ ®i xe ®¹p vµ c¸c lo¹i xe kh¸c sang ®i xe buýt, th× cã thÓ h×nh dung mét c¸ch râ rµng nhÊt kh¶ n¨ng lµm gi¶m mËt ®é vµ t¨ng kh¶ n¨ng th«ng qua cña hÖ thèng giao th«ng cña xe buýt.
3.3.2 Lîi Ých do gi¶m « nhiÔm m«i trêng:
Theo c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu gÇn ®©y vÒ m«i trêng trong giao th«ng ®« thÞ ®· cho thÊy lîng khÝ ®éc CO («xÝt cacbon) th¶i ra b×nh qu©n trªn mét HK.Km cña xe buýt chØ kho¶ng b»ng 40% so víi xe m¸y, 25% so víi xe con c¸ nh©n; lîng khÝ ®éc NOx («xÝt Nit¬) chØ b»ng 35% so víi xe m¸y vµ 30% so víi xe con c¸ nh©n.
Nh vËy, víi tæng sè lîng chuyÕn ®i hÊp dÉn bëi xe buýt tuyÕn 32 nh gi¶ thiÕt ë phÇn trªn th× hoµn toµn cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®îc n¨ng lùc cña hÖ thèng xe buýt trong viÖc thiÓu ho¸ t¸c ®éng xÊu ®Õn m«i trêng tõ hÖ thèng giao th«ng ®« thÞ. H¬n n÷a, viÖc thiÓu ho¸ « nhiÔm m«i trêng sèng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng trong viÖc n©ng cao chÊt lîng sèng, b¶o vÖ søc khoÎ cña d©n c ®« thÞ, gi¶m nh÷ng chi phÝ x· héi cho vÊn ®Ò nµy, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi.
a. Gi¶m lîng khÝ x¶: Khi ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng, nhÊt lµ nh÷ng lo¹i ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i cã ®éng c¬ ®èt trong, khÝ x¶ còng nh tiÕng ån cña chóng t¹o ra lµ rÊt lín. Nh÷ng khÝ x¶ nµy lµm nhiÔm ®éc m«i sinh, g©y nh÷ng hiÖu øng nh ma axit, hiÖu øng nhµ kÝnh lµm tr¸i ®Êt nãng lªn, lµm thñng tÇng «z«n, ®Æc biÖt g©y ¶nh hëng ®Õn søc khoÎ cña con ngêi.
B¶ng3.8: Lîng khÝ x¶ cho mét chuyÕn ®i øng víi tõng lo¹i ph¬ng tiÖn
TT
Lo¹i ph¬ng tiÖn
Møc tiªu hao NL cho mét chuyÕn ®i
Lîng khÝ x¶ cho mét chuyÕn ®i
CO
HC
NO
SOx
CO2
1
Xe m¸y
0,132
33,65
2,4
0,672
0,0035
1,19
2
Xe buýt
0,045
4,85
0,3
0,13
0,001
0,98
B¶ng 3.9: hiÖu qu¶ gi¶m « nhiÔm m«i trêng vµ chi phÝ xö lý « nhiÔm m«i trêng
TT
Lo¹i khÝ th¶i
Lo¹i ph¬ng tiÖn
Lîng khÝ x¶ (T)
Chi phÝ xö lý (®ång)
Gi¶m chi phÝ xö lý (®ång)
Xe m¸y
Xe buýt
1
CO
65.614.269
3.091.041
62,5
250.350
15.646.875
2
HC
4.679.769
199.422
4,5
1.680.000
7.560.000
3
NO
131.035
86.416,2
0,05
4.560.000
228.000
4
Sox
6.824,7
6.647,4
0,0002
5.295.000
1.059
5
CO2
2.320.385,8
651.445,2
1,668
3.190.950
5.322.504
Tæng
68,718
28.758.438
b.Lîi Ých do gi¶m tiÕng ån ph¬ng tiÖn.
TiÕng ån giao th«ng lµm gi¶m møc lao ®éng, ph¸ ho¹i giÊc ngñ cña ngêi d©n, nhÊt lµ tiÕng ån cña giao th«ng ®« thÞ. §©y chÝnh lµ mét yÕu tè g©y nªn héi chøng stress cho ngêi d©n däc theo ®êng giao th«ng vµ toµn thÓ nh÷ng ngêi tham gia giao th«ng trªn ®êng. Lîng ho¸ kinh tÕ møc ån cña ph¬ng tiÖn giao th«ng lµ rÊt khã.
Theo tÝnh to¸n th× thiÖt h¹i do tiÕng ån giao th«ng ®« thÞ vµo kho¶ng 0,1% tæng møc thu nhËp quèc néi, hay 0,1 % tæng s¶n phÈm khu vùc.
3.3.3 Lîi Ých do viÖc n©ng cao an toµn giao th«ng trong ®« thÞ:
Trong giao th«ng, vÊn ®Ò an toµn lu«n ®îc xem nh lµ mét lµ mét chØ tiªu hÕt søc quan träng ®Ó ®¸nh gÝ chÊt lîng vµ qua ®ã ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña hÖ thèng giao th«ng còng nh tr×nh ®é ph¸t triÓn chung cña x· héi.
Theo con sè thèng kª th× hµng n¨m sè vô tai n¹n do xe buýt g©y nªn trong c¸c ®« thÞ ViÖt Nam chØ chiÕm díi 1%, trong khi ®ã, sè vô tai n¹n cã liªn quan ®Õn xe m¸y chiÕm tíi trªn 60%. Nh vËy, sù gia t¨ng lu lîng hµnh kh¸ch ®i l¹i b»ng xe buýt sÏ gãp phÇn hÕt søc quan träng trong viÖc lµm gi¶m sè vô tai n¹n, qua ®ã lµm gi¶m nh÷ng chi phÝ x· héi vÒ tµi chÝnh còng nh nh÷ng mÊt m¸t vÒ søc khoÎ, t¸c ®éng vÒ t©m lý tinh thÇn g©y nªn bëi c¸c vô tai n¹n.
Sè lîng c¸c vô tai n¹n b×nh qu©n cho mçi chuyÕn ®i ®èi víi tõng lo¹i ph¬ng tiÖn ®îc ®Ò tµi KHCN 10-20 tÝnh to¸n nh sau:
- §èi víi xe m¸y lµ: 4.10-5/chuyÕn ®i.
- §èi víi xe con lµ 3,5.10-5/chuyÕn ®i.
- §èi víi xe ®¹p lµ: 2.10-6/chuyÕn ®i.
NghÜa lµ cø 100.000 chuyÕn ®i b»ng xe m¸y th× cã 5 chuyÕn ®i gÆp tai n¹n vµ 100.000 chuyÕn ®i b»ng xe con c¸ nh©n cã 3 chuyÕn ®i gÆp tai n¹n vµ 100.000 chuyÕn ®i b»ng xe ®¹p th× cã 2 chuyÕn ®i gÆp tai n¹n.
HÖ sè vô tai n¹n giao th«ng:
- §èi víi xe m¸y lÊy ®Þnh møc: 1.500.000 ®ång.
- §èi víi xe con lÊy ®Þnh møc: 600.000 ®ång.
- §èi víi xe ®¹p lÊy ®Þnh møc: 200.000 ®ång.
- §èi víi xe buýt lÊy ®Þnh møc: 2.000.000 ®ång
B¶ng3.10 ThiÖt h¹i do c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i g©y ra trong mét chuyÕn ®i
TT
Ph¬ng tiÖn
Tû lÖ tai n¹n (%)
ThiÖt h¹i ®ång/chuyÕn ®i
Tæng sè chuyÕn ®i
Tæng thiÖt h¹i
1
Xe m¸y
60%
120
14.772.000
1.772.640.000
2
Xe buýt
0,05%
2
14.772.000
29.544.000
Tæng chªnh lÖch
1.743.096.000
Ngoµi ra cßn cã mét sè thiÖt h¹i mµ kh«ng thÓ vµo trªn ®©y lµ thiÖt h¹i vÒ mÆt tinh thÇn cho gia ®×nh n¹n nh©n vµ nh÷ng vô tai n¹n ®¸ng tiÕc g©y chÕt ngêi th× nh÷ng ngoµi thiÖt h¹i cho gia ®×nh vµ ngêi th©n th× x· héi cßn bÞhtiÖt h¹i do mÊt nh÷ng tÕ bµo, mÇm sèng cña m×nh nh÷ng thiÖt h¹i nµy v« cïng to lín kh«ng thÓ lîng ho¸ ®îc.
Khi cã dù ¸n nhiÒu ngêi gi¶m tÇn suÊt ®i l¹i b»ng ph¬ng tiÖn vËn t¶i c¸ nh©n sang ®i xe buýt. Th× lîi Ých mang l¹i cho hä gi¶m chi phÝ tai n¹n lµ:
ETN= 5%.Qn¨m(Ccdxd - Ccdxb) + 24%. Qn¨m(Ccdxm - Ccdxb) + 1,6%.Qn¨m(Ccdxd - Ccdxb)
Ccd: Chi phÝ tai n¹n cho mét chuyÕn ®i ®èi víi tõng lo¹i xe.
3.3.4 Lîi Ých cña viªc gi¶m chi phÝ vËn t¶i cña hµnh kh¸ch:
Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi KHCN 10-02 (1999), chi phÝ khai th¸c tæng hîp (Chi phÝ vËn hµnh, khÊu hao ph¬ng tiÖn vµ chi phÝ thêi gian ®i l¹i) cho mét chuyÕn ®i víi chiÒu dµi b×nh qu©n 5 km lµ 0.1 – 0.15 USD ®èi víi xe buýt; 0,35-0,5 USD ®èi víi xe m¸y vµ b»ng 3,8-4 USD ®èi víi xe con c¸ nh©n, nh vËy chi phÝ cña hµnh kh¸ch cho 1 chuyÕn ®i b»ng xe buýt sÏ tiÕt kiÖm ®îc 0,3 USD so víi 1 chuyÕn ®i b»ng xe m¸y. nh vËy, tæng møc tiÕt kiÖm chi phÝ do lîng chuyÕn ®i dÞch chuyÓn tõ xe m¸y sang xe buýt trong n¨m 2002 ®îc tÝnh trong b¶ng 3.11
B¶ng3.11: chªnh lÖch chi phÝ ®i l¹i b»ng xe buýt vµ xe m¸y.
TT
Ph¬ng tiÖn
Tæng sè chuyÕn ®i
Chi phÝ USD/chuyÕn ®i
Tæng chi phÝ (USD)
1
Xe m¸y
14.772.000
0,40
5.908.800
2
Xe buýt
14.772.000
0,10
1.477.200
Tæng chªnh lÖch(USD)
4.431.600
Tæng chªnh lÖch (triÖu ®ång)
66.474
Tæng lîi Ých kinh tÕ – x· héi – m«i trêng do dù ¸n mang l¹i trong n¨m 2002 lµ:
- Lîi Ých do gi¶m chi phÝ xö lý « nhiÔm m«i trêng :130,91 triÖu ®ång.
- Lîi Ých do gi¶m tai n¹n : 1.051,89 triÖu ®ång.
- Lîi Ých do gi¶m chi phÝ ®i l¹i cña hµnh kh¸ch : 40.114 triÖu ®ång.
Tæng céng : 41.297 triÖu ®ång.
NÕu so s¸nh víi møc gia t¨ng vÒ trî gi¸ gi÷a n¨m 2002 lµ 32 tû ®ång th× hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vµ m«i trêng cña dù ¸n lµ xÊp xØ 9,7 tû ®ång, t¬ng ®¬ng víi 5,7% tæng møc ®Çu t ngay trong n¨m ®Çu tiªn cña dù ¸n,
4 KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
4.1 KÕt luËn.
Qua nh÷ng kÕt qu¶ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña 30 tuyÕn xe buýt theo quy ho¹ch n¨m 2002 ë trªn cã thÓ ®a ra mét sè nhËn ®Þnh ®¸nh gi¸ tæng qu¸t nh sau:
HiÖu Ých tµi chÝnh cña viÖc ®Çu t ph¸t triÓn kinh doanh xe buýt lµ kh«ng thÓ chÊp nhËn ®îc nÕu kh«ng cã c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh doanh vËn t¶i hay dÞch vô kh¸c.
XÐt tæng thÓ lîi Ých chung cña toµn x· héi, th× hiÖu Ých tµi chÝnh lµ hoµn toµn chÊp nhËn ®îc, cã thÓ rÊt kh¶ quan do ®ã viÖc ph¸t triÓn xe buýt trong thµnh phè Hµ Néi mang tÝng kh¶ thi cao.
ViÖc ph¸t triÓn VTHKCC mang l¹i nh÷ng hiÖu Ých céng ®ång cao. Trªn quan ®iÓm qu¶n lý cña nhµ níc cã thÓ kÕt luËn tæng qu¸t nh sau:
-VÒ kinh tÕ:
+ Gi¶m møc tiªu hao nhiªn liÖu .
+ TiÕt kiÖm chi phÝ khai th¸c toµn hÖ thèng.
- VÒ luËt lÖ:
+ Gãp phÇn lËp l¹i trËt tù kû c¬ng trong GTVT ®« thÞ cña thñ ®«.
-VÒ v¨n ho¸ -x· héi- mæi trêng:
+ N©ng cao tr×nh ®é v¨n minh ®« thÞ t¹o nªn mét thñ ®« hiÖn ®¹i vµ tien tiÕn.
+Chèng ¸ch t¾c giao th«ng, gi¶m tai n¹n vµ cñng cè niÒm tin cho ngêi d©n thñ ®«.
+ T¹o ra bíc trëng thµnh ®èi víi ngµng VTHKCC cña thñ ®«.
+ Thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi chung cña Hµ Néi.
4.2 KiÕn nghÞ: c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc thùc hiÖn.
*Nhãm c¸c gi¶i ph¸p t¸c ®éng ®Õn lîi Ých – chi phÝ cña chñ ®Çu t ®ã lµ:
- ¦u ®·i vÒ vèn ®Çu t cho kinh doanh VTHKCC.
- ¦u ®·i vÒ thuÕ vµ c¸c lo¹i phÝ.
- ¸p dông chÝnh s¸ch trî gi¸ trùc tiÕp.
- Cho phÐp kinh doanh dÞch vô hç trî.
* Nhãm c¸c gi¶i ph¸p ®èi víi hµnh kh¸ch, ®Ó khuyÕn khÝch ngêi d©n ®« thÞ sö dông ph¬ng tiÖn c«ng céng cÇn:
- N©ng cao chÊt lîng dÞch vô, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hµnh kh¸ch ®i l¹i trªn tuyÕn.
- H¹n chÕ sö dông ph¬ng tiÖn vËn t¶i c¸ nh©n ®Ó lµm t¨ng lîi thÕ so s¸nh t¬ng ®èi cña vËn t¶i c«ng céng so víi vËn t¶i c¸ nh©n.
Hai mÆt nµy cÇn tiÕn hµnh ®ång thêi, nhng cÇn cã ph¬ng ph¸p vµ bíc ®i thÝch hîp.
KÕt luËn
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y mËt ®é giao th«ng trªn c¸c tuyÕn ®êng ë Thµnh phè Hµ Néi t¨ng lªn mét c¸ch nhanh chãng, do sù bïng næ ph¬ng tiÖn c¬ giíi c¸ nh©n ®· thêng xuyªn g©y ra ¸ch t¾c côc bé, ®Æc biÖt lµ tèc ®é giao th«ng gi¶m xuèng râ rÖt, ¸ch t¾c giao th«ng vµ « nhiÔm m«i trêng ®· ë møc b¸o ®éng.
Søc Ðp vÒ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ¸ch t¾c giao th«ng ë Hµ Néi ®· ®ang vµ sÏ lµ mét bµi to¸n, mét th¸ch thøc lín ®ãi víi sù ph¸t triÓn chung cña thñ ®«.
Vµ ®Ó gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò nµy th× viÖc ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC lµ mét biÖn ph¸p thiÕt yÕu. Ngoµi ra ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC còng lµ ®Çu t ph¸t triÓn c¶i thiÖn bé mÆt ®« thÞ, phï hîp víi chiÕn lîc ph¸t triÓn chung cña toµn §¶ng vµ ChÝnh Phñ.
Víi môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ:
- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh VTHKCC cña n¨m 2001 so víi lîng dù b¸o n¨m 2002 ®Ó lµm râ lîi Ých cña cña viÖc ®Çu t .
- Tõ ®ã gióp nhµ níc cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Ó sím ®a dù ¸n ph¸t triÓn VTHKCC vµo hiÖn thùc vµ cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn, quan t©m ®óng ®¾n h¬n ®èi víi ®Çu t ph¸t triÓn VTHKCC.
Trªn c¬ s¬ tæng hîp c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu, ®å ¸n ®· gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng néi dung chñ yÕu sau:
Ch¬ng I - §å ¸n ®a ra kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ vµ ®Çu t còng nh÷ng vÊn ®Ò tæng thÓ khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ VTHKCC.
PhÇn tiÕp theo ch¬ng I ®å ¸n ®a ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña hiÖu qu¶ ®Çu t trong VTKHCC. Nghiªn cøu hÖ thèng ho¸ lý luËn vÒ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ vËn dông vµo lÜnh vùc VTHKCC.
Ch¬ng II - §å ¸n tËp chung giíi thiÖu lÞch sö h×nh thµnh vµ chøc n¨ng, nhiÖm vô, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty VËn t¶i & DÞch vô c«ng céng Hµ Néi.
TiÕp theo ch¬ng II ®å ¸n tËp trung ph©n tÝch hiÖn tr¹ng cña VTHKCC Nãi chung vµ cña hÖ thèng VTHKCC ë Hµ Néi nãi riªng vµ lµm râ nguyªn nh©n cña hiÖn tr¹ng ®ã.
Ch¬ng III - §å ¸n tr×nh bµy môc tiªu quan ®iÓm ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña viÖc ®Çu t ph¸t triÓn hÖ thèng VTHKCC , néi dung vµ m« h×nh c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸.
Vµ tiÕp theo ch¬ng III lµ ®¸nh gi¸ cô thÓ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty (hay lîi Ých) trªn 3 khÝa c¹nh: cña chñ ®Çu t, cña hµnh kh¸ch, cña x· héi ®Ó lµm râ ®îc lîi Ých cña nã.
PhÇn cuèi ch¬ng III ®å ¸n tr×nh bµy kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ vÒ c¸c gi¶i ph¸p khuyÕn khÝch ph¸t triÓn VTHKCC.
Do cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng vµ kinh nghiÖm ®å ¸n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, khiÕm khuyÕt.
§Ó cã thªm nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u vµ ®Ó cã thÓ bæ xung vµ hoµn thiÖn ®å ¸n, mong ®îc sù gãp ý, chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy c« .
Xin ch©n thµnh c¸m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ thiÕt kÕ ®å ¸n.
Hµ Néi, ngµy 18 th¸ng 5 n¨m 2002
Sinh viªn
NguyÔn V¨n Ngäc
Tµi liÖu tham kh¶o.
Bµi gi¶ng ®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t trong giao th«ng vËn t¶i – Vò Hång Trêng – N¨m 1999.
B¶i gi¶ng quy ho¹ch giao th«ng vËn t¶i ®« thÞ – Vò Hång Trêng – N¨m 2001.
Dù ¸n tæ chøc - qu¶n lý & ®Çu t n©ng cÊp ph¬ng tiÖn VTHKCC b»ng xe buýt giai ®o¹n 2001-2002 cña Trung t©m t vÊn ph¸t triÓn GTVT.
§Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp nhµ níc “ X©y dùng luËn cø khoa häc ph¸t triÓn va tæ chøc m¹ng líi GTVT cña Thñ ®« Hµ Néi”.
M· sè : KC10-02.
Chñ tr× : PGS.TS: Nghiªm V¨n DÜnh.
Giao th«ng ®êng bé vµ m«i trêng – RL Hammarqvst ( Planconcen biªn dÞch)
Xö lý « nhiÔm m«i trêng – Davits Pearce (1993).
Giao th«ng ®« thÞ – PGS NguyÔn Xu©n Thuû.
8. Gi¸o tr×nh “ HiÖu qu¶ vµ qu¶n lý dù ¸n nhµ níc” cña trêng §H KTQD Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc vµ Kü thuËt Hµ Néi –1998.
Môc lôc
Më ®Çu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Nghiên cứu đánh giá hiệu quả vận tải hành khách công cộng.DOC
