Đề tài Những biện pháp cơ bản phấn đấu hạ giá thành sản phẩm ở Xí nghiệp Xây Lắp Điện - Công ty Điện Lực 1

ªn d­íi rÊt dÔ ®µo bíi vµ thi c«ng nhanh h¬n dù to¸n. Do gi¸ trÞ c«ng tr×nh kh«ng lín, mÆc dï chi phÝ nh©n c«ng gi¶m 8,182% nh­ng chØ lµ 845.260 ®ång Riªng hai c«ng tr×nh ®¹i tu ®­êng d©y 110KV... vµ c¶i t¹o ®iÖn x· B¾c Hång...thùc tÕ thi c«ng ®· ph¸t sinh nhiÒu c«ng viÖc ngoµi kÕ ho¹ch nh­ sö dông lao ®éng phæ th«ng ®Ó vËn chuyÓn c¸c vËt liÖu, phÕ th¶i s÷a ch÷a ra ngoµi. §©y còng v× c«ng tr×nh ®¹i tu, s÷a ch÷a, c¶i t¹o nªn kh«ng dÔ dµng l­êng hÕt mäi chi phÝ nh©n c«ng ph¸t sinh. Do ®ã, chi phÝ nh©n c«ng ®Òu t¨ng lªn Nãi chung, t×nh h×nh sö dông chi phÝ nh©n c«ng ë XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn cßn rÊt nhiÒu tån t¹i nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn. Nh­ng ®Ó hiÓu thªm t×nh h×nh sö dông chi phÝ nh©n c«ng ta xem b¶ng sè liÖu trong 3 n¨m gÇn ®©y B¶ng 8: T×nh h×nh sö dông chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸ thµnh trong 3 n¨m §¬n vÞ: ng.®ång TT N¨m Dù to¸n Thùc tÕ ∆ZNC TMNC(%) 1 1999 3.022.818 3.301.854 279.036 109,231 2 2000 3.065.430 3.297.177 231.747 107,560 3 2001 4.091.243 4.209.725 118.482 102,896 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh hµng n¨m Nh­ vËy chi phÝ nh©n c«ng qua c¸c n¨m ®Òu v­ît dù to¸n víi tû lÖ kh¸ cao. H¹ thÊp chi phÝ kho¶n môc nµy lµ néi dung lín cña XÝ nghiÖp trong c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p trong giai ®o¹n tíi. c. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn m¸y thi c«ng trong gi¸ thµnh x©y l¾p T¹i XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn nhiÒu c«ng tr×nh ngoµi sö dông m¸y mãc thiÐt bÞ cña m×nh, XÝ nghiÖp cßn thuª ngoµi do ®ã dÉn ®Õn cã thªm kho¶n môc chi phÝ thuª ngoµi ®­îc tÝnh trong chi phÝ m¸y thi c«ng. NÕu nh÷ng c«ng tr×nh phøc t¹p hoÆc nh÷ng c«ng tr×nh ë xa th× XÝ nghiÖp th­êng thuª m¸y thi c«ng cña c¸c ®¬n vÞ trªn ®Þa bµn. Sù thay ®æi kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng lµm thay ®æi tû träng chi phÝ sö dông m¸y chiÕm trong chi phÝ trùc tiÕp vµ trong gi¸ thµnh x©y l¾p. Tû träng nµy phô thuéc vµo møc ®é c¬ giíi ho¸ thi c«ng trªn tõng c«ng tr×nh vµ theo tõng thêi kú. Møc ®é c¬ giíi ho¸ thi c«ng cµng cao sÏ lµm cho chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng t¨ng lªn, gi¶m chi phÝ nh©n c«ng x©y l¾p trùc tiÕp trong gi¸ thµnh x©y l¾p. §Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ m¸y thi c«ng trong gi¸ thµnh thùc tÕ víi chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸ thµnh dù to¸n, ta sö dông c«ng thøc sau: x 100 Chi phÝ m¸y thi c«ng dù to¸n Tû lÖ thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ kho¶n môc MTC trong ZXL Chi phÝ m¸y thi c«ng thùc tÕ TMMTC = = Vµ møc tiÕt kiÖm hoÆc l·ng phÝ vÒ chi phÝ m¸y thi c«ng trong viÖc thùc hiÖn khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch lµ: ∆ZMTC ∆ZMTC = Chi phÝ m¸y thi c«ng thùc tÕ - Chi phÝ m¸y thi c«ng dù to¸n NÕu: TMMTC > 100% vµ ∆ZMTC >0 th× XÝ nghiÖp ®· l·ng phÝ chi phÝ m¸y thi c«ng TMMTC <100% vµ ∆ZMTC <0 th× XÝ nghiÖp ®· tiÕt kiÖm chi phÝ m¸y thi c«ng Chi phÝ m¸y thi c«ng chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè nh­ khèi l­îng c«ng viÖc m¸y mãc ®¶m nhiÖm vµ chi phÝ m¸y cho ®¬n vÞ c«ng viÖc. Tæng hîp møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè nµy sÏ lµ møc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ cña chi phÝ m¸y thi c«ng. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông chi phÝ m¸y thi c«ng (kÓ c¶ chi phÝ m¸y thuª ngoµi) cña XÝ nghiÖp ë 4 c«ng tr×nh: B¶ng 9: T×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ m¸y thi c«ng ë 4 c«ng tr×nh §¬n vÞ: ®ång TT Tªn c«ng tr×nh Dù to¸n Thùc tÕ ∆ZMTC TMMTC(%) 1 TuyÕn c¸p ngÇm cao thÕ.. 4.282.769 3.884.580 -398.189 90,703 2 §¹i tu ®­êng d©y 110KV.. 38.510.567 27.550.000 -10.960.567 71,539 3 §­a ®iÖn vÒ x· Giao An... 1.278.518 1.206.910 -71.608 94,399 4 C¶i t¹o ®iÖn x· B¾c Hång.. 24.283.711 22.150.143 -2.133.568 91,214 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh n¨m 2001 Trong c¶ 4 c«ng tr×nh trªn chi phÝ m¸y thi c«ng thùc tÕ ®Òu thÊp h¬n chi phÝ m¸y thi c«ng dù to¸n, theo b¶ng ta cã: - C«ng tr×nh tuyÕn c¸p ngÇm cao thÕ 24KV vµ tr¹m biÕn ¸p tæng c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch ®· tiÕt kiÖm chi phÝ 398.189 ®ång hay 9,297% - C«ng tr×nh ®¹i tu ®­êng d©y 110KV lé 172 - 174 Th¸c Bµ - Yªn B¸i ®· tiÕt kiÖm 10.960.567 ®ång hay 28,461% - C«ng tr×nh ®­a ®iÖn vÒ x· Giao An Lang Ch¸nh - Thanh Ho¸ ®· tiÕt kiÖm chi phÝ 71.608 ®ång hay 5,601% C«ng tr×nh c¶i t¹o ®iÖn x· B¾c Hång - §«ng Anh ®· tiÕt kiÖm 2.133.568 ®ång hay 8,786% §ã lµ do c¸c nguyªn nh©n sau: C¸c tæ, ®éi thi c«ng ®Òu cã kÕ ho¹ch sö dông m¸y tiÕt kiÖm nhÊt vÒ sè giê m¸y thùc hiÖn b»ng c¸ch n©ng cao n¨ng suÊt cho tõng giê m¸y thi c«ng. XÝ nghiÖp ®· sö dông biÖn ph¸p sö dông vµ b¶o qu¶n tèt m¸y mãc vµ thiÕt bÞ thi c«ng, h¹n chÕ tèi ®a tr­êng hîp ph¶i s÷a ngoµi dù to¸n. ë c¸c c«ng tr×nh, c¸c tæ ®éi thi c«ng ®Òu sö dông rÊt tiÕt kiÖm, kh«ng g©y l·ng phÝ, hao hôt x¨ng dÇu, ®éng lùc vËn hµnh m¸y. §Æc biÖt tæ thi c«ng thùc hiÖn rÊt tèt c«ng t¸c nµy nh­ ë c«ng tr×nh c¶i t¹o ®iÖn x· B¾c Hång. ë rÊt nhiÒu c«ng tr×nh do m¸y mãc thiÕt bÞ qu¸ cò, kh«ng ®¶m b¶o c«ng suÊt cho tiÕn ®é thi c«ng, nªn XÝ nghiÖp ph¶i ®i thuª ngoµi lµ t¨ng mét l­îng kh«ng nhá chi phÝ m¸y trong gi¸ thµnh. CÇn ph¶i cã sù ®Çu t­ c¸c trang thiÕt bÞ thi c«ng hiÖn ®¹i nh­ vËy sÏ t¹o nhiÒu c¬ héi cho XÝ nghiÖp trong c«ng t¸c bè trÝ vµ sö dông m¸y mãc ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ tiÕn ®é thi c«ng, n©ng cao tr×nh ®é c¬ giíi ho¸ trong x©y l¾p, s÷a ch÷a c«ng tr×nh. Tõ ®ã XÝ nghiÖp gi¶m ®­îc kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng trong gi¸ thµnh. Tæng hîp t×nh h×nh sö dông m¸y thi c«ng cña XÝ nghiÖp trong 3 n¨m gÇn ®©y. B¶ng 10: T×nh h×nh sö dông chi phÝ m¸y thi c«ng trong gi¸ thµnh trong 3 n¨m §¬n vÞ: ng.®ång TT N¨m Dù to¸n Thùc tÕ ∆ZMTC TMMTC(%) 1 1999 90.685 87.964 -2.721 96.989 2 2000 85.435 81.530 -3.905 95,429 3 2001 69.768 63.715 -6.053 91,324 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh hµng n¨m Qua ®©y, ta thÊy gi¶m chi phÝ m¸y thi c«ng thùc sù lµ biÖn ph¸p lín cña XÝ nghiÖp trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p thùc tÕ trong thêi gian qua vµ còng lµ biÖn ph¸p sÏ tiÕp tôc ph¸t huy trong n¨m tíi. d. Ph©n tÝch t×nh h×nh chi phÝ chung trong gi¸ thµnh x©y l¾p Trªn lý thuyÕt th× c¸c kho¶n môc chi phÝ ngoµi c¸c kho¶n môc nãi trªn ®­îc gäi lµ chi phÝ chung nh­ng thuËt ng÷ nµy t¹i XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn vÉn th­êng sö dông lÉn nhau gi÷a chi phÝ chung vµ chi phÝ kh¸c mÆc dï vÒ b¶n chÊt lµ hoµn toµn gièng nhau. Do ®ã, trong phÇn nay kho¶n môc chi phÝ ®ã cã lóc gäi lµ chi phÝ chung, cã lóc gäi chi phÝ kh¸c ®Òu lµ mét B»ng ph­¬ng ph¸p so s¸nh, tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c kho¶n môc chi phÝ chung theo tæng sè chi phÝ vµ theo tõng ph©n bæ còng nh­ theo tõng kho¶n môc cña chi phÝ. Cã thÓ qua ph©n bæ, tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ sù thay ®æi tû träng cña tõng kho¶n chi thùc tÕ so víi ®Þnh møc, gi÷a thùc tÕ kú nµy so víi kú tr­íc... ®Ó qua ®ã thÊy ®­îc nh÷ng c«ng viÖc ®· lµm tèt vµ nh÷ng kh©u cßn ch­a tèt cña XÝ nghiÖp, ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò cÇn t¨ng c­êng qu¶n lý trong nh÷ng n¨m tíi. Cã nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau ¶nh h­ëng tíi møc ®é chi phÝ cña kho¶n môc chi phÝ chung. Khi ph©n tÝch khã cã thÓ ph©n biÖt ®­îc møc ®é ¶nh cña mét nh©n tè ra khái ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c bëi v× c¸c nh©n tè cã mèi liªn hÖ biÖn chøng h÷u c¬ víi nhau, ¶nh h­ëng cña mçi nh©n tè tíi møc ®é chi phÝ cã thÓ bÞ che lÊp bëi ¶nh h­ëng cña nh©n tè kh¸c. Do ®ã, khi ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ chung hoµn toµn cho phÐp so s¸nh sù biÕn ®æi møc ®é chi phÝ chung víi sù biÕn ®éng cña mét nh©n tè chÝnh. §Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ chung trong gi¸ thµnh thùc tÕ víi chi phÝ chung trong gi¸ thµnh dù to¸n ta sö dông c«ng thøc sau: = Tû lÖ thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ kho¶n môc chi phÝ C trong ZXL Chi phÝ chung dù to¸n TMC = Chi phÝ chung thùc tÕ x 100 Vµ møc tiÕt kiÖm hoÆc l·ng phÝ vÒ chi phÝ chung trong viÖc thùc hiÖn khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch lµ: ∆ZC ∆ZMC = Chi phÝ chung thùc tÕ - Chi phÝ chung dù to¸n NÕu: TMC > 100% vµ ∆ZC >0 th× XÝ nghiÖp ®· l·ng phÝ chi phÝ chung TMC <100% vµ ∆ZC <0 th× XÝ nghiÖp ®· tiÕt kiÖm chi phÝ chung B¶ng 11: T×nh h×nh sö dông chi phÝ chung ë 4 c«ng tr×nh §¬n vÞ: ®ång TT Tªn c«ng tr×nh Dù to¸n Thùc tÕ ∆ZC TMC(%) 1 TuyÕn c¸p ngÇm cao thÕ.. 30.695.188 29.558.139 -1.137.049 96,296 2 §¹i tu ®­êng d©y 110KV. 716.967.767 704.602.178 -12.365.589 98,275 3 §­a ®iÖn vÒ x· Giao An... 100.850.378 91.726.900 -9.123.478 90,953 4 C¶i t¹o ®iÖn x· B¾c Hång. 194.675.415 190.799.265 -3.876.150 98,009 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh n¨m 2001 C¶ 4 c«ng tr×nh nµy ®Òu gi¶m ®­îc chi phÝ chung. Thùc tÕ, ®Ó h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh t¹i XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn th× kho¶n môc cã thÓ dÔ gi¶m chi phÝ nhÊt trong c¸c kho¶n môc chi phÝ lµ chi phÝ chung nµy. MÆc dï, ë XÝ nghiÖp kho¶n môc chi phÝ kh¸c chiÕm tû träng kh«ng nhá nh­ng biÖn ph¸p ®Ó h¹ gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh mang l¹i lîi nhuËn cho XÝ nghiÖp lµ phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ chung nh­: gi¶m c¸c kho¶n giao dÞch phÝ, chi phÝ lµm viÖc víi bªn A, chi phÝ qu¶n lý, nh÷ng kho¶n chi phÝ t¸c nghiÖp t¹i c¸c ®éi x©y l¾p. ë 4 c«ng tr×nh trªn, chi phÝ chung gi¶m do XÝ nghiÖp ®· tæ chøc bé m¸y lao ®éng gi¸n tiÕp trªn c«ng tr­êng rÊt gän nhÑ. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch kho¸n rÊt cô thÓ ®Õn tõng tæ, ®éi thi c«ng nh­ nh÷ng kho¶n chi phÝ v¨n phßng phÈm, chi phÝ ®i l¹i nÕu Ýt ng­êi ®i kh«ng sö dông ph­¬ng tiÖn c¬ quan mµ ®i ph­¬ng tiÖn bªn ngoµi sau ®ã vÒ h¹ch to¸n víi XÝ nghiÖp. Lµm nh­ vËy trong n¨m qua XÝ nghiÖp ®· gi¶m ®­îc mét kho¶n rÊt lín chi phÝ gi¸n tiÕp nµy. Nh÷ng kho¶n chi phÝ gi¸m s¸t, kh¶o s¸t vµ nghiÖm thu c«ng tr×nh còng gi¶m... Trªn thùc tÕ, kho¶n môc chi phÝ chung kh«ng nhÊt thiÕt ph¸t sinh t­¬ng øng víi khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p XÝ nghiÖp thùc hiÖn trong kú. Bëi v×, bªn c¹nh nh÷ng c«ng tr×nh chØ thi c«ng trong mét vµi th¸ng lµ xong nh­ng còng cã nh÷ng c«ng tr×nh thêi gian thi c«ng kÐo dµi gi÷a c¸c quý thËm chÝ tõ n¨m nµy sang n¨m kh¸c (sè c«ng tr×nh nh­ thÕ nµy t¹i XÝ nghiÖp rÊt Ýt) ngay tõ khi b¾t ®Çu tiÕn hµnh thi c«ng XÝ nghiÖp ®· ph¶i cã mét sè kho¶n chi phÝ cho chuÈn bÞ c«ng tr­êng (kho tµng, dông cô thi c«ng, l¸n tr¹i cho c«ng nh©n...). Nh÷ng kho¶n chi phÝ nµy kh«ng cã khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p thùc hiÖn t­¬ng ®­¬ng. ChuyÓn sang nh÷ng n¨m ho¹t ®éng sau, mÆc dï khèi l­îng c«ng t¸c ®­îc thùc hiÖn nhiÒu so víi tr­íc nh­ng trong n¨m chØ xuÊt hiÖn mét sè kho¶n chi cã liªn quan trùc tiÕp tíi viÖc thùc hiÖn khèi l­îng c«ng t¸c ph¸t sinh, do vËy lµm chi phÝ chung gi¶m rÊt nhiÒu so víi dù to¸n. Tãm l¹i, víi bé m¸y qu¶n lý tinh gi¶n, gän nhÑ t¹i XÝ nghiÖp vµ c«ng tr­êng, cïng víi c¸c chÕ ®é qu¶n lý th­ëng, ph¹t nghiªm minh nªn kho¶n môc chi phÝ nµy lµ kho¶n XÝ nghiÖp cÇn tËn dông khai th¸c cho c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p, s÷a ch÷a c«ng tr×nh cña XÝ nghiÖp. §©y lµ bé phËn ¶nh h­ëng lín trong chÝnh s¸ch t¨ng c­êng c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh cña XÝ nghiÖp. §iÒu nµy hoµn toµn thùc hiÖn ®­îc. Chóng ta xem qua kÕt qu¶ h¹ tæng chi phÝ chung trong c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh cña XÝ nghiÖp trong 3 n¨m qua ®Îe thÊy râ vÊn ®Ò trªn h¬n B¶ng 12: T×nh h×nh sö dông chi phÝ chung trong gi¸ thµnh trong 3 n¨m §¬n vÞ: ng.®ång TT N¨m Dù to¸n Thùc tÕ ∆ZC TMC(%) 1 1999 5.014.780 2.256.651 -2.758.129 45,000 2 2000 6.089.432 3.836.342 -2.253.090 62,999 3 2001 5.065.786 3.409.274 -1.656.512 67,300 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh hµng n¨m 5. §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh a. §¸nh gi¸ chung C¸c phÇn tr­íc chóng ta ®· ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ nh­: chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ m¸y thi c«ng vµ chi phÝ chung cña 4 c«ng tr×nh XÝ nghiÖp thùc hiÖn trong n¨m 2001. PhÇn nµy cÇn ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn 4 c«ng tr×nh ®ã vµ mét sè n¨m cña XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn: §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p nh»m kh¸i qu¸t t×nh h×nh tiÕt kiÖm chi phÝ h¹ gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p. Ta dïng chØ tiªu sau: TM = Gi¸ thµnh x©y l¾p thùc tÕ Gi¸ thµnh x©y l¾p dù to¸n = x 100 Tû lÖ %thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh x©y l¾p Ta cã b¶ng tæng hîp t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p cña 4 c«ng tr×nh cña XÝ nghiÖp nh­ sau: B¶ng 13: T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh x©y l¾p cña 4 c«ng tr×nh cña XÝ nghiÖp §¬n vÞ: ®ång TT Tªn c«ng tr×nh Dù to¸n Thùc tÕ ∆Z TM(%) 1 TuyÕn c¸p ngÇm cao thÕ.. 635.578.095 633.182.398 -2.395.697 99,623 2 §¹i tu ®­êng d©y 110KV. 2.720.107.370 2.688.111.456 -31.995.914 98,824 3 §­a ®iÖn vÒ x· Giao An.. 795.055.244 768.380.816 -26.674.428 96,645 4 C¶i t¹o ®iÖn x· B¾c Hång. 1.562.666.667 1.557.750.000 -4.916.667 99,685 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh hµng n¨m §Ó thÊy ®­îc c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p ë XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn chóng ta h·y xem kÕt qu¶ h¹ gi¸ thµnh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y B¶ng 14: T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh trong 3 n¨m §¬n vÞ: ng.®ång TT N¨m Dù to¸n Thùc tÕ ∆Z TM(%) 1 1999 23.242.373 20.798.344 -2.444.029 89,485 2 2000 24.567.447 22.251.443 -2.316.004 90,573 3 2001 29.683.012 27.889.363 -1.793.649 93,957 Nguån: B¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh hµng n¨m Nh×n chung, XÝ nghiÖp ®· hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch gi¸ thµnh x©y l¾p, tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu tån t¹i cÇn kh¾c phôc b. Nh÷ng ­u ®iÓm Lµ mét XÝ nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®Æc thï mäi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt chñ yÕu phô thuéc vµo C«ng ty §iÖn lùc 1 vµ Bé chñ qu¶n, cã nh÷ng ­u thÕ trong l¾p ®Æt, s÷a ch÷a, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®iÖn, tuy vËy, XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn còng ph¶i phÊn ®Êu ®Ó kh¼ng ®Þnh ­u thÕ cña m×nh trong c«ng ty. §ång nghÜa víi ®iÒu ®ã lµ ®Ó XÝ nghiÖp ph¸t triÓn v÷ng m¹nh th× viÖc lµm cÇn thiÕt vµ tÊt yÕu lµ ph¶i sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm mµ trªn ®· giao cho vµ XÝ nghiÖp bá ra. V× vËy, c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh cã ý nghÜa quan träng ®èi víi tiÕn tr×nh ®i lªn cña XÝ nghiÖp. ý thøc ®­îc ®iÒu ®ã, c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p lµ mét trong nh÷ng c«ng t¸c quan träng hµng ®Çu cña XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn. Qua ph©n tÝch trªn ta thÊy ®­îc XÝ nghiÖp thùc hiÖn rÊt tèt c«ng t¸c nµy. Tr­íc hÕt, víi viÖc thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé, giao kho¸n c¸c c«ng tr×nh cho tõng ®éi ®· ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, linh ho¹t h¬n, n¨ng suèt, chÊt l­îng ®­îc c¶i tiÕn râ rÖt, tõ ®ã lµm gi¶m gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh l¾p ®Æt cña XÝ nghiÖp, ®ång thêi ph©n phèi l¹i thu nhËp trong ®éi mét c¸ch hîp lý vµ c«ng b»ng. XÝ nghiÖp ®· x©y dùng m« h×nh qu¶n lý vµ h¹ch to¸n khoa häc. C¸n bé qu¶n lý ®· nhanh chãng n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh kinh tÕ chuyÓn ®æi, tõ ®ã s¾p xÕp bé m¸y qu¶n lý mét c¸ch gän nhÑ, phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng viÖc. C¸c phßng ban chøc n¨ng ngµy mét n©ng cao tr×nh ®é vµ n¨ng lùc ®¸p øng nhu cÇu chØ ®¹o vµ kiÓm tra c«ng viÖc cña c¸c ®éi s¶n xuÊt. Vµ XÝ nghiÖp ®· tæ chøc qu¶n lý lao ®éng mét c¸ch rÊt khoa häc, hiÖu qu¶. XÝ nghiÖp ®· tæ chøc lao ®éng thµnh lao ®éng trong danh s¸ch vµ lao ®éng ngoµi danh s¸ch, trong ®ã tËp trung ph¸t huy n¨ng lùc vµ n©ng cao tay nghÒ cña c«ng nh©n trong danh s¸ch gãp phÇn t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l­îng c«ng tr×nh vµ ®iÒu quan träng lµ ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng, ®¶m b¶o viÖc lµm æn ®Þnh vµ ®êi sèng ngµy mét n©ng cao cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn XÝ nghiÖp. Mét ­u ®iÓm lín cña XÝ nghiÖp trong c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh lµ c«ng t¸c qu¶n trÞ hµnh chÝnh, gi¶m tèi thiÓu c¸c chi phÝ gi¸n tiÕp ph¸t sinh nhÊt lµ chi phÝ hµnh chÝnh khi mµ c¸c c¬ quan, XÝ nghiÖp Nhµ n­íc rÊt l·ng phÝ c¸c kho¶n chi phÝ nµy. c. Nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc Qua xem xÐt t×nh h×nh 3 n¨m gÇn ®©y ta thÊy ®a sè c¸c c«ng tr×nh XÝ nghiÖp thi c«ng cã gi¸ thµnh thùc tÕ thÊp h¬n gi¸ thµnh dù to¸n hay ®¹t møc h¹ gi¸ thµnh ©m. Ngoµi sè Ýt c«ng tr×nh cã møc h¹ gi¸ thµnh d­¬ng cßn nh÷ng c«ng tr×nh mÆc dï cã h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p nh­ng chñ yÕu lµ do gi¶m kho¶n môc chi phÝ kh¸c, cßn chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng ®Òu t¨ng h¬n dù to¸n. §©y lµ mét vÊn ®Ò cÇn xem xÐt vµ kh¾c phôc nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng cña XÝ nghiÖp trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh ë giai ®o¹n sau. MÆc dï c¸c c«ng tr×nh ®Òu cã l·i nh­ng ë mét sè c«ng tr×nh cã møc l·i thùc tÕ tr­íc thuÕ thÊp h¬n møc l·i dù kiÕn. §iÒu nµy ¶nh h­ëng tíi lîi nhuËn cña toµn XÝ nghiÖp còng nh­ thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng. Nh÷ng tån t¹i cña XÝ nghiÖp trong c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh do nhiÒu nguyªn nh©n c¶ kh¸ch quan lÉn chñ quan. HÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ - kü thuËt thiÕu chÝnh x¸c, khoa häc Bëi hÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt lµ c¬ së ®Ó x©y dùng gi¸ dù to¸n c«ng tr×nh. Bé x©y dùng ®· cã v¨n b¶n ®iÒu chØnh vÊn ®Ò nµy. Tuy nhiªn trong qóa tr×nh thùc hiÖn ®Þnh møc ®· ph¸t sinh nh÷ng h¹n chÕ: Gi¸ c¶ vËt liÖu trªn thÞ tr­êng kh«ng ph¶i lu«n lu«n æn ®Þnh, mµ tr¸i l¹i th­êng xuyªn thay ®æi. Sù t¨ng gi¶m th­êng phô thuéc cung cÇu trªn thÞ tr­êng. Do ®ã, nhiÒu khi lËp dù to¸n th× gi¸ thÕ nµy, nh­ng khi thùc hiÖn th× gi¸ l¹i thÕ kh¸c. Do biÕn ®éng cña chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng vµ nhiªn liÖu, n¨ng l­îng phôc vô thi c«ng t¨ng (gi¸ x¨ng dÇu...) lµm chi phÝ trªn mét khèi l­îng c«ng t¸c t¨ng. Ngoµi ra hÖ sè tiÕt kiÖm chi phÝ ®Çu vµo ®­îc ban hµnh theo quy ®Þnh còng kh«ng phï hîp víi tÝnh chÊt cña c¸c c«ng tr×nh. XÐt trùc tiÕp th«ng qua c¸c kho¶n môc chi phÝ trong x©y l¾p Hai kho¶n môc chi phÝ th­êng v­ît tréi so víi kÕ ho¹ch lµ chi phÝ vËt liÖu vµ chi phÝ nh©n c«ng. §ã lµ do: C«ng t¸c lËp dù to¸n thi c«ng ch­a s¸t víi thùc tÕ ph¸t sinh t¹i c«ng tr×nh. Tuy ®· cã nhiÒu cè g¾ng nh­ng do tÝnh chÊt phøc t¹p cña ®Æc ®iÓm c«ng t¸c l¾p ®Æt, s÷a ch÷a nªn vÉn ph¸t sinh nhiÒu kho¶n chi phÝ ngoµi kÕ ho¹ch lµm t¨ng sè l­îng vËt liÖu, nh©n c«ng vµ m¸y sö dông. PhÇn lín c¸c c«ng tr×nh thi c«ng mang tÝnh chÊt c¶i t¹o viÖc sö dông m¸y mãc trong c«ng viÖc cßn h¹n chÕ, chñ yÕu sö dông lao ®éng cña XÝ nghiÖp céng thªm lao ®éng thuª ngoµi. NhiÒu c«ng tr×nh viÖc vËn chuyÓn vËt liÖu, di chuyÓn m¸y mãc tèn kÐm chi phÝ vËn chuyÓn... lµm t¨ng chi phÝ. XÐt qu¸ tr×nh tæ chøc thi c«ng Mét sè c«ng tr×nh ®i kÌm ®iÒu kiÖn mua vËt liÖu theo yªu cÇu vµ ®Þa ®iÓm do bªn A cung cÊp hoÆc chØ ®Þnh. V× thÕ, XÝ nghiÖp kh«ng chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm vµ sö dông vËt liÖu. Qu¸ tr×nh cung øng vËt liÖu nhiÒu lóc ch­a hîp lý. Th­êng XÝ nghiÖp dù tr÷ vËt liÖu rÊt Ýt chñ yÕu lµ thi c«ng ®Õn ®©u thi cung øng tõ bªn ngoµi ®Õn ®ã. Nh­ vËy, gi¸ thµnh x©y l¾p bÞ giao ®éng lín bëi gi¸ vËt liÖu trªn thÞ tr­êng. ViÖc gi¸ vËt liÖu kh«ng b×nh æn mµ XÝ nghiÖp kh«ng cã kÕ ho¹ch dù tr÷ th× cÇn ph¶i xem xÐt l¹i. XÐt vÒ mÆt tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p Bé m¸y thi c«ng, phßng kÕ ho¹ch ch­a quan t©m ®óng møc ®Õn c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh. C«ng t¸c lËp gi¸ dù to¸n gi¸ thµnh chØ dõng l¹i ë møc tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ trÞ dù to¸n mµ kh«ng x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu h¹ gi¸ thµnh, møc h¹ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho tõng c«ng tr×nh. Sau khi kÕt thóc mét c«ng tr×nh, bé phËn kÕ to¸n h¹ch to¸n gi¸ thµnh, kh«ng chuyÓn l¹i sè liÖu cho bé phËn kÕ ho¹ch. V× vËy, thiÕu c¬ së ®Ó so s¸nh, ®èi chiÕu ho¹t ®éng phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh cña ®¬n vÞ thi c«ng còng nh­ hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý h¹ gi¸ thµnh gi÷a c¸c bé phËn. C¸c c«ng tr×nh chØ ®Þnh thÇu, ®Æc biÖt c«ng tr×nh tõ vèn ng©n s¸ch, qu¸ tr×nh thanh quyÕt to¸n rÊt chËm. Cã c«ng tr×nh hoµn thµnh h¬n 2 n¨m vÉn ch­a quyÕt to¸n døt ®iÓm. T×nh h×nh ®ã ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh cña XÝ nghiÖp. PhÇn III nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn §èi víi XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, viÖc h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®iÖn lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan t©m hµng ®Çu, nã quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña XÝ nghiÖp. §Ó h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh ®ßi hái ph¶i ¸p dông ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p, cã sù phèi hîp nhiÒu cÊp, nhiÒu bé phËn vµ nhiÒu mÆt trong toµn bé ho¹t ®éng cña XÝ nghiÖp. Qua thêi gian nghiªn cøu thùc tËp t¹i XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn, dùa trªn nh÷ng t×nh h×nh ®· ph©n tÝch, em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n, phï hîp vµ cã tÝnh kh¶ thi nhÊt ®èi víi XÝ nghiÖp, gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p. 1. Bè trÝ lao ®éng hîp lý, t¨ng c­êng sö dông lao ®éng t¹i ®Þa ph­¬ng Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¸c c«ng tr×nh ®iÖn gåm nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau, c«ng viÖc gi¶n ®¬n (lao ®éng thñ c«ng cã thÓ ®¶m nhËn) vµ lao ®éng phøc t¹p (lao ®éng kü thuËt cña c¸c ®éi trong XÝ nghiÖp). Víi viÖc ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc, kü thuËt vµo s¶n xuÊt, c¸c quy tr×nh qu¶n lý míi, khèi l­îng c«ng viÖc phøc t¹p ngµy cµng t¨ng. Do ®ã, yªu cÇu vÒ ®éi ngò lao ®éng còng trë nªn kh¾t khe h¬n. Qua ph©n tÝch ë c¸c ph©n trªn chóng ta thÊy gi¶m chi phÝ nh©n c«ng vÉn lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch cña XÝ nghiÖp trong c«ng t¸c phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh. Bëi lÏ, phÇn ®a c¸c c«ng tr×nh mµ XÝ nghiÖp ®· thùc hiÖn cã nhiÒu c«ng tr×nh chi phÝ nh©n c«ng thùc tÕ ®· v­ît dù to¸n. §Ó gi¶m ®­îc chi phÝ nh©n c«ng XÝ nghiÖp cÇn chó ý c¸c néi dung sau: LËp biÓu ®å nh©n lùc hîp lý tr­íc khi tiÕn hµnh thi c«ng. Tõ ®ã x¸c ®Þnh khèi l­îng lao ®éng cÇn thiÕt, biÕt ®­îc t×nh h×nh thõa, thiÕu ®Ó chñ ®éng ®iÒu tiÕt. Bè trÝ lao ®éng ®óng tay nghÒ vµ m¸y mãc tr¸nh sù trïng chÐo. Víi nh÷ng c«ng viÖc yªu cÇu kü thuËt cao th× ph¶i lµ c«ng nh©n kü thuËt bËc cao ®¶m nhËn. Ng­îc l¹i, ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc ®¬n gi¶n kh¸c th× lao ®éng bËc thÊp hoÆc lao ®éng phæ th«ng còng cã thÓ ®¶m nhËn ®­îc. ChÝnh v× vËy sö dông lao ®éng phæ th«ng t¹i ®Þa ph­¬ng ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc ®¬n gi¶n th× tiÕt kiÖm h¬n nhiÒu. Ta biÕt, quü tiÒn l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt chÞu ¶nh h­ëng cña mét sè nh©n tè: khèi l­îng vµ c¬ cÊu khèi l­îng c«ng t¸c thùc hiÖn; l­îng lao ®éng hao phÝ (x¸c ®Þnh theo ngµy c«ng hoÆc giê c«ng) ®Ó thùc hiÖn mét khèi l­îng c«ng t¸c; møc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo thêi gian lao ®éng hao phÝ (giê c«ng hoÆc ngµy c«ng). Khèi l­îng vµ c¬ cÊu khèi l­îng c«ng t¸c lµ do yªu cÇu kü thuËt cña c«ng tr×nh, do ®Þnh møc quy ®Þnh. NÕu biÕt kÕt hîp hµi hoa yªu cÇu c«ng viÖc, tr×nh ®é tay nghÒ vµ trang bÞ m¸y mãc sÏ t¹o ®­îc n¨ng suet lao ®éng cao lµm gi¶m chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸ thµnh x©y l¾p. Møc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo thêi gian phô thuéc vµo tay nghÒ bËc thî c«ng nh©n s¶n xuÊt. V× vËy, viÖc lùa chän c«ng nh©n cho phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc sÏ gãp phÇn lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc thuª lao ®éng ngoµi cßn cã t¸c dông n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸ cña ®éi ngò c«ng nh©n trong XÝ nghiÖp. Mçi c«ng nh©n chuyªn vÒ mét nghÒ ®Ó hiÓu râ h¬n c«ng viÖc m×nh lµm, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®ång thêi ph¸t hiÖn ra nh÷ng biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cho XÝ nghiÖp. §Ó thÊy ®­îc hiÖu qu¶ to lín cña biÖn ph¸p nµy ®em l¹i trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p, ta nghiªn cøu t×nh h×nh tuyÓn dông vµ sö dông lao ®éng ë c«ng tr×nh x©y dùng tr¹m 110KW cÊp ®iÖn cho khu c«ng nghiÖp Tiªn S¬n B¶ng 13: Dù kiÕn lùc l­îng lao ®éng thùc hiÖn c«ng tr×nh x©y dùng tr¹m 110KW cÊp ®iÖn cho khu c«ng nghiÖp Tiªn S¬n TT Lo¹i thî Tæng sè BËc £ 3 BËc 4 BËc 5 BËc ³ 6 1 Thî ®iÖn 25 5 8 7 5 2 Thî hµn + c¬ khÝ 10 0 3 5 2 3 Thî nÒ 7 3 2 2 0 4 Thî thÐp 5 2 2 1 0 5 Thî bª t«ng 6 2 3 1 0 6 Thî vËn hµnh 3 0 0 2 1 7 Thî kh¸c 8 4 3 1 0 C¬ cÊu lo¹i nghÒ, bËc thî hîp lý sÏ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸ thµnh. MÆt kh¸c møc l­¬ng b×nh qu©n cña lao ®éng trong danh s¸ch cña XÝ nghiÖp n¨m 2001 lµ: 1.075.000 ®ång/th¸ng. XÝ nghiÖp ®· sö dông lao ®éng lµnh nghÒ vµ lao ®éng gi¸n tiÕp trong sè lao ®éng trong danh s¸ch, ngoµi ra XÝ nghiÖp cßn thuª ngoµi 12 lao ®éng víi møc l­¬ng b×nh qu©n 30.000 ®ång/ngµy. C«ng tr×nh nµy ®­îc thi c«ng trong 5 th¸ng Ta cã b¶ng tÝnh chi phÝ nh©n c«ng nh­ sau: B¶ng 14: Chi phÝ nh©n c«ng thùc hiÖn c«ng tr×nh x©y dùng tr¹m ®iÖn 110KW cÊp ®iÖn cho khu c«ng nghiÖp Tiªn S¬n Lo¹i lao ®éng Sè ng­êi Møc tr¶ Sè ph¶i tr¶ trong 5 th¸ng 1. Lao ®éng danh s¸ch 52 1.075.000/th¸ng 279.500.000®ång 2. Lao ®éng thuª ngoµi 12 30.000®ång/ngµy 46.800.000®ång Tæng céng 64 326.300.000®ång TiÒn ph¶i tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi lµ: 30.000 x 5 x 26 x 12 = 46.800.000 (®ång) NÕu XÝ nghiÖp sö dông hÕt lao ®éng trong danh s¸ch th× sè tiÒn ph¶i tr¶ lµ: 64 x 1.075.000 x 5 = 344.000.000 (®ång) VËy víi viÖc thuª ngoµi XÝ nghiÖp ®· tiÕt kiÖm ®­îc: 344.000.000 - 326.300.000 = 17.700.000 (®ång) Do ®ã, XÝ nghiÖp ph¶i ph¸t huy tèt viÖc bè trÝ vµ tËn dông lao ®éng ®Þa ph­¬ng. TËn dông tèi ®a nguån lao ®éng t¹i ®Þa ph­¬ng ®Ó gi¶m bít chi phÝ x©y l¾p. Lµm tèt nh÷ng c«ng t¸c nµy XÝ nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ nh©n c«ng mµ vÉn ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu vÒ kü thuËt vµ tiÕn ®é thi c«ng. 2. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu ®Ó gi¶m chi phÝ vËt liÖu trong gi¸ thµnh. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y dùng kho¶n môc chi phÝ vËt liÖu chiÕm tû träng rÊt 70-80%, nªn viÖc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ vËt liÖu cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®èi víi nhiÖm vô h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p, h¹ gi¸ thµnh c«ng tr×nh hoµn thµnh. §Ó gi¶m ®­îc chi phÝ vËt liÖu cÇn næ lùc phÊn ®Êu trªn tÊt c¶ c¸c mÆt, c¸c kh©u: a. Trong c«ng t¸c x¸c ®Þnh nguån cung øngvËt liÖu x©y l¾p. Trong qu¸ tr×nh lËp dù to¸n ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nguån cung øng vËt liÖu, x©y dùng ®Þnh møc sö dông vËt liÖu trªn c¬ së mµ Nhµ n­íc ban hµnh vµ phï hîp víi thùc tiÔn cña XÝ nghiÖp. Ph¶i x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng ®Þnh møc tiªn tiÕn, tû lÖ tiÕt kiÖm vµ h¹ gi¸ thµnh vËt liÖu trong thi c«ng. Do gi¸ vËt liÖu bao gåm c¶ phÝ vËn chuyÓn, bèc dë nªn XÝ nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh n¬i mua sao cho tæng chi phÝ lµ nhá nhÊt. Sö dông vËt liÖu t¹i chç ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ vËn chuyÓn. ViÖc cung øng vËt liÖu cho c«ng tr×nh cã thÓ do XÝ nghiÖp lµm viÖc víi bªn cung øng hoÆc c¸c tæ ®éi thi c«ng tù cung cÊp vËt liÖu cho thi sau ®ã thanh quyÕt to¸n víi XÝ nghiÖp hoÆc còng cã nh÷ng c«ng tr×nh bªn A yªu cÇu tù cung cÊp vËt liÖu. VÊn ®Ò quan träng nhÊt cña viÖc cung øng vËt liÖu lµ chän nguån cung cÊp, t¹o mèi quan hÖ l©u dµi ®Ó gi¶m ®­îc kho¶n chi phÝ trong thu mua. NÕu mua vËt liÖu ë xa ®Þa bµn thi c«ng th× ph¶i tÝnh ®Õn ph­¬ng ¸n vËn chuyÓn. Bëi v× lóc ®ã chi phÝ vËn chuyÓn sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín trong tæng gi¸ thµnh vËt liÖu. Bªn c¹nh ®ã viÖc lùa chän xuÊt sø cña c¸c vËt liÖu còng quan träng. §èi víi viÖc x©y dùng, s÷a ch÷a, l¾p ®Æt c¸c c«ng tr×nh ®iÖn vËt liÖu th­êng lµ sø, s¾t thÐp, d©y truyÒn t¶i...nh÷ng vËt liÖu nµy trong n­íc s¶n xuÊt rÊt tèt. Do ®ã kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i nhËp ngo¹i c¸c vËt liÖu lµm t¨ng chi phÝ vËt liÖu vµ dÉn ®Õn t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. HiÖn t¹i, XÝ nghiÖp kh«ng tÝch tr÷ c¸c lo¹i vËt t­ chñ yÕu. Tuy nhiªn, ®Ó gi¶m gi¸ thµnh vËt liÖu XÝ nghiÖp nªn ®Æt mua khèi l­îng lín nguyªn vËt liÖu th­êng dïng ë møc b×nh qu©n hµng n¨m. ViÖc lµm nµy sÏ gióp XÝ nghiÖp tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ th«ng qua h­ëng chiÕt khÊu, chñ ®éng vÒ nguyªn vËt liÖu nh­ng kh«ng cÇn ®Õn c¸c chi phÝ gi÷ tr÷. Hµng n¨m, XÝ nghiÖp sö dông nhiÒu lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau nh­ d©y nh«m lâi thÐp, c¸p ®iÒu khiÓn 10K, sø chuçi thuû tinh PCB... víi sè l­îng lín. VÝ dô nh­ c¸p ngÇm APC víi sè l­îng b×nh qu©n cho c«ng t¸c l¾p ®Æt trùc tiÕp cña XÝ nghiÖp hµng n¨m kh«ng kÓ bªn A cung cÊp lµ 450 tÊn (®· quy ®æi tõ ®¬n vÞ tÝnh kg). Do c¸c c«ng tr×nh n¨m trªn c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau nªn viÖc cung øng kh¸ phøc t¹p. Tuy nhiªn, XÝ nghiÖp vÉn th­êng sö dông c¸p ngÇm APC cña nhµ m¸y c¬ khÝ Yªn Viªn vµ XÝ nghiÖp thiÕt kÕ thiÕt bÞ ®iÖn hoÆc cña nhµ m¸y thÐp ë Th¸i Nguyªn NÕu mua t¹i Nhµ m¸y c¬ khÝ Yªn Viªn th× c¸p ngÇm APC gi¸ 92.000®/kg t¹i kho ng­êi b¸n NÕu mua t¹i Th¸i Nguyªn th× gi¸ 89.500®/kg t¹i kho ng­êi b¸n Nh­ng nÕu mua t¹i Th¸i Nguyªn chi phÝ vËn chuyÓn mét «t« kho¶n 4 tÊn gi¸ 2.500.000®. Nh­ vËy, râ rµng XÝ nghiÖp ph¶i lùa chän ®óng nguån cung øng vËt t­ th× míi ®em l¹i hiÖu qu¶ to lín trong c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh. §Ó chän c¸p ngÇm cña c¬ khÝ Yªn Viªn hay cña Th¸i Nguyªn vËn chuyÓn vÒ ta lµm ph©n tÝch sau: Gäi X lµ sè l­îng c¸p ngÇm APC cÇn dïng, ta cã: 89.500X + 2.500.000 = 92.000X ®ång 92.000X X = 1.000(kg) 89.500 + 2.500.000X 0 92.000.000 2.500.000 1000 kg 92.000X Nh­ vËy, nÕu mua víi khèi l­îng trªn 1 tÊn th× XÝ nghiÖp nªn mua t¹i Th¸i Nguyªn vµ vËn chuyÓn vÒ. Cßn nÕu mua víi khèi l­îng nhá h¬n 1 tÊn th× XÝ nghiÖp nªn mua cña Nhµ m¸y c¬ khÝ Yªn Viªn v× khi ®ã chi phÝ sÏ rÎ h¬n. Bªn c¹nh ®ã XÝ nghiÖp nªn t¨ng c­êng gi¶m chi phÝ vËt liÖu b»ng c¸ch gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn. §©y còng lµ ph­¬ng ¸n tèi ­u nhÊt trong viÖc gi¶m chi phÝ vËt liÖu. B»ng c¸ch, nÕu nguån cung øng xa ®Þa bµn thi c«ng th× vËn chuyÓn vËt liÖu ph¶i ®ñ chuyÕn míi vËn chuyÓn. §iÒu nµy chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín cña qu¸ tr×nh thi c«ng. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p VËt liÖu cña XÝ nghiÖp cã khèi l­îng l­u kho kh«ng lín. Lý do, nguån cung øng dåi dµo vµ dÔ t×m. Do ®ã, ë ®©y ta kh«ng bµn ®Õn vÊn ®Ò b¶o qu¶n vËt liÖu mµ ta ®i vµo qu¸ tr×nh sö dông vËt liÖu nh­ thÕ nµo ®Ó gi¶m chi phÝ do h­ háng, mÊt m¸t. ViÖc cÊp ph¸t nguyªn vËt liÖu ph¶i cÊp võa ®ñ, tr¸nh t×nh tr¹ng cÊp ph¸t thõa th¶i, cÊp kh«ng ®óng chñng lo¹i. §ång thêi ph¶i cã biÖn ph¸p ®èi víi nh÷ng c¸ nh©n, ®éi thi c«ng l·ng phÝ vËt liÖu, quy tr¸ch nhiÖm båi th­êng cho c¸ nh©n, ®éi thi c«ng ®ã. Vµ cã chÕ ®é khen th­ëng nh÷ng c¸ nh©n cã thµnh tÝch trong c«ng t¸c tiÕt kiÖm vËt liÖu. Do c¸c c«ng tr×nh cña XÝ nghiÖp n»m r¶i r¸c ë kh¾p n¬i, nhu cÇu sö dông cña XÝ nghiÖp lµ th­êng xuyªn nªn XÝ nghiÖp kh«ng tæ chøc kho vËt liÖu chung mµ giao cho c¸c ®éi thi c«ng trùc tiÕp qu¶n lý. Do vËy viÖc theo dâi vËt t­ xuÊt dïng ë tõng c«ng tr­êng rÊt phøc t¹p. §Ó t¹o thuËn lîi cho viÖc cÊp ph¸t vËt t­ nhanh chãng vµ kÞp thêi gãp phÇn t¨ng tiÕn ®é hoµn thµnh thi c«ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, ®ång thêi gãp phÇn kiÓm tra ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt th× XÝ nghiÖp nªn sö dông “ phiÕu xuÊt vËt t­ theo ®Þnh møc” theo dâi ®­îc l­îng vËt t­ xuÊt kho ®Ó ®iÒu chØnh cho phï hîp. 3. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ §øng tr­íc thùc tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ ®· qu¸ cò, l¹c hËu, sè l­îng Ýt kh«ng ®ñ ®¸p øng yªu cÇu x©y l¾p. HÇu hÕt m¸y mãc thiÕt bÞ cña XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn ®· khÊu hao hÕt v× vËy XÝ nghiÖp nªn ®Çu t­ míi mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thi c«ng. Tuy vËy, thùc tr¹ng hiÖn nay XÝ nghiÖp ®ang ¸p dông h×nh thøc ngoµi sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ cña m×nh th× ®i thuª ngoµi ®Ó ®¸p øng c«ng viÖc thi c«ng. Nh­ng XÝ nghiÖp cÇn ph¶i c©n ®èi gi÷a c¬ héi di chuyÓn m¸y mãc vµ chi phÝ thuª m¸y t¹i ®Þa ph­¬ng n¬i thi c«ng c«ng tr×nh, so s¸nh ®Ó lùa chän ph­¬ng ¸n tèi ­u, t¹o sù chñ ®éng trong c«ng t¸c thi c«ng vµ gi¶m nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt. Tr­êng hîp lùa chän h×nh thøc thuª m¸y: C¸c ®éi thi c«ng cÇn ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ cña c«ng viÖc, dùa vµo kÕ ho¹ch thi c«ng ®· ®­îc duyÖt tõ ®ã x¸c ®Þnh nªn thuª m¸y theo thêi gian hay thuª theo ca. Cô thÓ, ®èi víi khèi l­îng c«ng viÖc lµm b»ng m¸y Ýt, thêi gian thi c«ng ng¾n th× biÖn ph¸p tèt nhÊt lµ thuª m¸y thuª m¸y theo ca. Gi¸ thuª ®­îc c¨n cø trªn mÆt b»ng gi¸ chung vµ cã sù ®iÒu chØnh mét c¸ch linh ho¹t sao cho c¶ ng­êi thuª vµ ng­êi cho thuª ®Òu chÊp nhËn ®­îc. Khi khèi l­îng c«ng viÖc cÇn sö dông m¸y theo thêi gian dµi vµ liªn tôc trong thi c«ng th× nªn thuª m¸y theo hîp ®ång dµi, lµm nh­ thÕ XÝ nghiÖp sÏ chñ ®éng trong thi c«ng v× m¸y mãc thiÕt bÞ lóc nµo còng cã s½n vµ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ do h¹n chÕ ®­îc thêi gian ngõng m¸y g©y ra. H¬n n÷a, ®Ó lùa chän h×nh thøc thuª m¸y hîp lý th× XÝ nghiÖp nªn sö dông c¸ch ph©n tÝch s¶n l­îng c©n b»ng dùa trªn chi phÝ cho hai h×nh thøc thuª trªn. VÝ dô: ë c«ng tr×nh x©y dùng tr¹m 110KV cÊp ®iÖn cho khu c«ng nghiÖp Tiªn S¬n trong thêi gian tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 6. Yªu cÇu tiÕn ®é thêi gian lµ rÊt gÊp, ®ßi hái XÝ nghiÖp ph¶i huy ®éng cïng mét lóc nhiÒu ®¬n vÞ thi c«ng còng nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ. Trong c«ng tr×nh nµy XÝ nghiÖp ®· thuª thªm 1 cÈu ZIL 130 KCZ 561K. NÕu thuª m¸y theo ca th× XÝ nghiÖp ph¶i tr¶ 1.150.000 ®/ca. NÕu thuª lu«n m¸y trong suèt thêi gian thi c«ng th× XÝ nghiÖp ph¶i tr¶ 25.000.000 ® céng víi chi phÝ vËn hµnh, chi phÝ nhiªn liÖu cho mçi ca m¸y lµ 200.000 ®/ca. Gäi X lµ sè ca m¸y cÇn vËn hµnh trong thêi gian 2 th¸ng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña c«ng tr×nh. Ta tÝnh ®­îc chi phÝ cho 2 h×nh thøc thuª m¸y vµ dùa trªn lý thuyÕt vÒ s¶n l­îng c©n b»ng ta sÏ lùa chän ®­îc h×nh thøc thuª m¸y. Ta cã: - NÕu thuª m¸y theo ca th× chi phÝ m¸y cho 2 th¸ng lµ: 1.150.000X NÕu thuª thêi gian dµi (2 th¸ng) lµ: 25.000.000 + 200.000X Ta xÐt: 1.150.000X = 25.000.000 + 200.000X 1.150.000X 25.000.000 + 200.000X X = 26,315 25.000.000 30.262.250 ®ång 26,315 Ca m¸y 0 VËy, nÕu sè ca m¸y trong thêi gian XÝ nghiÖp cÇn sö dông lín h¬n 26,315 ca th× nªn thuª m¸y lu«n trong suèt thêi gian thi c«ng th× sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ. Ng­îc l¹i th× nªn thuª theo ca, v× chi phÝ sÏ nhá h¬n. ë c«ng tr×nh nµy XÝ nghiÖp cÇn sö dông 28 ca m¸y nªn XÝ nghiÖp sÏ thuª c¶ thêi gian thi c«ng. Qua ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn chi phÝ m¸y thi c«ng cña XÝ nghiÖp ë phÇn II chóng ta thÊy ®­îc trong kho¶n môc nµy XÝ nghiÖp ®· gi¶m ®­îc mét kho¶n chi phÝ ®¸ng kÓ b»ng c¸ch lùa chän gi÷a thuª ngoµi hay sö dông m¸y cña ®¬n vÞ m×nh. XÝ nghiÖp ®· lµm rÊt tèt ë kh©u nµy, cã ch¼ng cßn tån t¹i ë chi phÝ vËn hµnh m¸y. XÝ nghiÖp cÇn kho¸n cô thÓ vµ kiÓm tra th­êng xuyªn, tr¸nh t×nh tr¹ng n©ng sè ca m¸y sö dông lªn ®Ó lÊy thªm chi phÝ nhiªn liÖu trong m¸y thi c«ng. Ngoµi ra, XÝ nghiÖp nªn cã ph­¬ng ¸n cô thÓ cho nh÷ng c«ng tr×nh lín cÇn nhiÒu m¸y mãc thiÕt bÞ th× ngoµi sö dông thiÕt bÞ cña m×nh th× thuª ngoµi ®Ó ®¹t tiÕn ®é. Nh­ng nh÷ng c«ng tr×nh nhá, chi phÝ vËn hµnh lín th× XÝ nghiÖp nªn thuª ngoµi ®ång thêi cã thÓ dïng m¸y mãc cña m×nh cho ®¬n vÞ ngoµi thuª. Cã nh­ vËy míi sö dông hÕt c«ng suÊt m¸y mét c¸ch h÷u hiÖu ®ång thêi cã thÓ mang l¹i thu nhËp tõ viÖc cho thuª m¸y. MÆt kh¸c, XÝ nghiÖp còng nªn thµnh lËp mét tæ qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó theo dâi t×nh h×nh sö dông m¸y, cã nhiÖm vô b¶o tr×, b¶o d­ìng m¸y mãc trong qu¸ tr×nh thi c«ng. C¸c ®éi thi c«ng lËp kÕ ho¹ch thi c«ng ®Ó sö dông m¸y mét c¸ch tèi ®a. §Õn hµng th¸ng, hµng quý, tæ qu¶n lý m¸y mãc thiÕt bÞ cã b¸o c¸o cô thÓ t×nh h×nh biÕn ®éng vµ sö dông m¸y cña mçi ®éi. Tõ ®ã lËp kÕ ho¹ch ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ nhÊt cho hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ. Tuy gi¶m chi phÝ kho¶n môc m¸y thi c«ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ng hÇu hÕt m¸y mãc thiÕt bÞ cña XÝ nghiÖp tõ tr­íc 1990, ®­îc s÷a ch÷a nhiÒu c«ng suet tèi ®a chØ ®¹t 60 - 70% c«ng suÊt thiÕt kÕ vµ chi phÝ s÷a ch÷a, b¶o qu¶n lín. V× vËy, trong thêi gian tíi XÝ nghiÖp nªn ®Çu t­ mua s¾m mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi thay thÕ dÇn nh­ng m¸y mãc thiÕt bÞ cò. N©ng cao chÊt l­îng vµ tiÕn ®é thi c«ng c¸c c«ng tr×nh. 4. Gi¶m c¸c kho¶n l·ng phÝ trong chi phÝ chung §©y lµ mét trong nh÷ng kho¶n chi phÝ mµ trong kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p XÝ nghiÖp ®· gi¶m ®­îc rÊt lín, cã thÓ nãi lµ cao nhÊt vÒ tû lÖ % h¹ c¸c kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Dï n¨m nµo XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn còng gi¶m ®­îc mét kho¶n rÊt lín nh­ng trong kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, XÝ nghiÖp xem gi¶m chi phÝ chung lµ vÊn ®Ò mÊu chèt trong h¹ thÊp gi¸ thµnh. XÝ nghiÖp rÊt thµnh c«ng trong kÕ ho¹ch nµy. Trong c¸c kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh x©y l¾p t¹i XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn: chi phÝ vËt liÖu lµ kho¶n chi phÝ khã gi¶m nhÊt, tiÕp ®ã lµ chi phÝ nh©n c«ng vµ chi phÝ m¸y thi c«ng còng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng dÔ dµng h¹ thÊp ®èi víi mét ngµnh ®Æc thï nh­ ngµnh ®iÖn. Ban l·nh ®¹o XÝ nghiÖp xÐt thÊy gi¶m chi phÝ chung lµ hoµn toµn thùc hiÖn ®­îc do ®ã ®· ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó gi¶m kho¶n chi phÝ nµy. Bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kho¸n toµn XÝ nghiÖp. §èi víi c«ng t¸c phÝ vµ giao dÞch phÝ lµ kho¶n hay gia t¨ng bÊt th­êng nhÊt. V× vËy, ®Ó gi¶m chi phÝ chung XÝ nghiÖp kho¸n chi phÝ v¨n phßng phÈm cho tõng phßng, hµng th¸ng kh«ng ®­îc v­ît qu¸ kho¶n chi phÝ ®ã. Chi phÝ giao dÞch, ®iÖn tho¹i còng ®­îc kho¸n mét c¸ch chÆt chÏ tr¸nh gäi kh«ng ®óng c«ng viÖc g©y l·ng phÝ. Ch¼ng h¹n tr­ëng phßng tµi vô ®­îc kho¸n mçi th¸ng tiÒn ®iÖn tho¹i lµ 500.000 ®ång, nÕu gäi qu¸ ngoµi sè ®ã c¸ nh©n ph¶i tù bá tiÒn tói ra. Chi phÝ ®i l¹i còng lµ mét kho¶n chi phÝ kh«ng nhá. XÝ nghiÖp quy ®Þnh ®èi víi tr­ëng phßng trë lªn ®i c«ng t¸c ®­îc dïng xe cña c¬ quan, nh­ng thùc tÕ th× nÕu nh÷ng chuyÕn c«ng t¸c nhiÒu ng­êi ®i th× míi dïng xe cña XÝ nghiÖp cßn nÕu Ýt ng­êi th× c¸ nh©n ®ã ®i xe ngoµi sau ®ã vÒ thanh to¸n víi XÝ nghiÖp. VÝ dô: Trong chuyÕn c«ng t¸c thµnh phè HCM ®Çu n¨m 2001 cña tr­ëng phßng tµi vô thêi gian ®i lµ 10 ngµy. NÕu ®i b»ng xe XÝ nghiÖp th× mçi ngµy ph¶i chi ra 350.000® tiÒn x¨ng xe vµ lÖ phÝ giao th«ng céng thªm 180.000® tiÒn phßng ë vµ tiÒn ¨n. Tæng céng nÕu sö dông xe cña XÝ nghiÖp chi phÝ trong 10 ngµy ngoµi c¸c kho¶n lµm viÖc kh¸c ph¶i bá ra thªm 5.300.000®. NÕu ®i b»ng ph­¬ng tiÖn ngoµi (m¸y bay) th× vÐ c¶ ®i vµ vÒ lµ 1.900.000® céng thªm kho¶n chi phÝ cho ph­¬ng tiÖn ®i l¹i t¹i thµnh phè lµm viÖc cña tr­ëng phßng trong 10 ngµy lµ 2.000.000®. Nh­ vËy so s¸nh tr­êng hîp sö dông xe cña XÝ nghiÖp ®i c«ng t¸c vµ sö dông ph­¬ng tiÖn bªn ngoµi trong chuyÕn ®i c«ng t¸c cña tr­ëng phßng XÝ nghiÖp ®· gi¶m ®­îc kho¶n chi phÝ lµ: 1.400.000®. Ngoµi ra, XÝ nghiÖp cßn cã thÓ sö dông ph­¬ng tiÖn cña c¬ quan m×nh trong viÖc kh¸c mµ kh«ng sî trïng chÐo kh«ng cã ph­¬ng tiÖn ®i l¹i. Lµm nh­ thÕ nµy XÝ nghiÖp gi¶m ®­îc kho¶n chi phÝ rÊt lín trong chi phÝ chung. Vµ thùc tÕ cho thÊy XÝ nghiÖp ®· gi¶m ®­îc kho¶n chi phÝ chung kh¸ lín trong nh÷ng n¨m qua. XÝ nghiÖp ph¶i phÊn ®Êu gi¶m chi phÝ héi häp, chi phÝ kh¶o s¸t thùc ®Þa vµ nh÷ng kho¶n chi phÝ lµ viÖc víi bªn A. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ nhiÒu lóc trë nªn kh«ng râ rµng, dÔ dÉn ®Õn thÊt tho¸t. XÝ nghiÖp cÇn cã kÕ ho¸ch kho¸n cô thÓ cho tõng ®éi, ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ trªn th× chi phÝ kh¸c cho mçi c«ng tr×nh cña mçi ®éi lµ bao nhiªu. Con sè nµy ph¶i cô thÓ vµ sau khi tæ ®éi tr×nh ®Ó quyÕt to¸n th× cÇn ph¶i ®èi chiÕu chøng thùc râ rµng, nh÷ng kho¶n nµo kh«ng râ rµng ph¶i yªu cÇu x¸c ®Þnh l¹i. Kh«ng ®Ó xÈy ra t×nh tr¹ng lµm gia t¨ng chi phÝ gi¸n tiÕp, ®Æc biÖt lµ gia t¨ng kh«ng ®óng. 5. Lùa chän ph­¬ng ph¸p tæ chøc thi c«ng hîp lý Cïng mét c«ng tr×nh, nh­ng c¸c ph­¬ng ph¸p thi c«ng kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng kho¶n chi phÝ kh¸c nhau. XÝ nghiÖp nµo cã ph­¬ng ph¸p thi c«ng tèi ­u sÏ cã gi¸ thµnh h¹. ViÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p thi c«ng ph¶i ®¶m b¶o khi tiÕn hµnh thi c«ng sÏ mang l¹i chi phÝ thÊp nhÊt so víi c¸c ph­¬ng ¸n kh¸c nhau nh­: thêi gian hoµn thµnh c«ng tr×nh nhanh nhÊt, chi phÝ b¶o qu¶n vËt t­ thÊp nhÊt... V× vËy, trong khi thi c«ng ph¶i l­êng hÕt ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho tiÕn ®é thi c«ng bÞ gi¸n ®o¹n. Cã nhiÒu nguyªn nh©n lµm cho qu¸ tr×nh thi c«ng bÞ ngõng trÖ, tuy vËy th­êng tËp trung vµo mét sè nguyªn nh©n sau ®©y: Do thêi tiÕt: thi c«ng phÇn lín ®­îc thùc hiÖn ngoµi trêi, do ®ã tù nhiªn sÏ cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi tiÕn ®é thi c«ng, tíi viÖc vËn chuyÓn vËt t­ thiÕt bÞ. Do thiÕu vËt t­ thi c«ng: qu¸ tr×nh cung cÊp bÞ gi¸n ®o¹n hoÆc chËm l¹i nh÷ng c¶n trë nµy th­êng xuÊt hiÖn khi bªn A yªu cÇu cung cÊp vËt t­. Kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cho thi c«ng. Do ®ã, ph­¬ng ¸n ®­îc chän ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c sau: Trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ph¶i t¨ng c­êng c¬ giíi ho¸ ®ång bé c«ng t¸c thi c«ng x©y l¾p. §iÒu nµy sÏ ®¶m b¶o rót ng¾n ®­îc thêi gian thi c«ng vµ n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh. CÇn ph¶i ph©n chia theo nhãm c«ng viÖc gièng nhau ®Ó tiÖn cho viÖc s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸. Khi tæ chøc thi c«ng ph¶i t¹o ®­îc ®iÒu kiÖn thi c«ng liªn tôc trong qu¸ tr×nh thi c«ng. Ngoµi ra, trong khi thi c«ng c¸c c«ng viÖc nªn thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: Lµm phÇn ngÇm tr­íc, phÇn næi sau, phÇn s©u tr­íc phÇn n«ng sau, phÇn chÝnh tr­íc phÇn phô sau, c«ng viÖc cã tÝnh chÊt tr×nh tù ph¶i lµm døt ®iÓm, c«ng viÖc cã tÝnh song song ph¶i bè trÝ mÆt b»ng hîp lý, cung øng vËt liÖu, m¸y mãc ®Çy ®ñ tr¸nh chång chÐo. ViÖc thi c«ng c¸c h¹ng môc cßn l¹i kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc sö dông s¶n xuÊt c¸c h¹ng môc ®· hoµn thµnh. Tr×nh tù thi c«ng nªn ®iÒu hoµ viÖc cung øng ®iÒu kiÖn kü thuËt víi c¸c lo¹i vËt t­ nh»m sö dông hîp lý c¸c nguån vèn, ®Èy nhanh tèc ®é thi c«ng. Tr×nh tù thi c«ng ph¶i chó ý ®Õn ¶nh h­ëng thêi tiÕt, dù kiÕn biÖn ph¸p xö lý thi thêi tiÕt xÊu. Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc tr×nh tù c¸c b­íc c«ng viÖc ph¶i lµm cña mét h¹ng môc vµ thêi gian hoµn thµnh cña c¸c b­íc c«ng viÖc nµy XÝ nghiÖp cã thÓ qu¶n lý thêi gian thi c«ng b»ng c¸ch sö dông s¬ ®å PERT, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc thêi gian thi c«ng hoµn thµnh sím nhÊt vµ muén nhÊt, c«ng viÖc nµo cÇn qu¶n lý chÆt chÏ ®Ó kh«ng ¶nh h­ëng tíi tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh. Tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng kÐo dµi thêi gian thi c«ng mét c¸ch kh«ng cÇn thiÕt. Lùa chän ph­¬ng ph¸p tæ chøc thi c«ng hîp lý cho tõng c«ng tr×nh sÏ cã t¸c ®éng rÊt tÝch cùc: tr¸nh ø ®äng vèn, gi¶m chi phÝ tiÒn vay, gi¶m chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ b¶o qu¶n vËt t­ - m¸y mãc thiÕt bÞ. §èi víi bªn chñ ®Çu t­ ®­a c«ng tr×nh vµo sö dông nhanh h¬n. 7. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi XÝ nghiÖp vµ Nhµ n­íc. a. KiÕn nghÞ ®èi víi XÝ nghiÖp XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn lµ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc C«ng ty §iÖn lùc 1- Tæng C«ng ty §iÖn lùc. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay c«ng ty ®· cho c¸c XÝ nghiÖp thµnh viªn chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm c¸c ®èi t¸c ngoµi ®¶m nhËn c¸c c«ng tr×nh cña trªn chØ ®Þnh, tù chñ trong ®Êu thÇu, s¸ng t¹o trong thi c«ng l¾p ®Æt, qu¶n lý lao ®éng vµ khai th¸c thÞ tr­êng. MÆc dï c«ng ty ®· cè g¾ng t¹o ®iÒu kiÖn cho XÝ nghiÖp ho¹t ®éng tèt, nh­ng XÝ nghiÖp còng cã nh÷ng kiÕn nghÞ ®èi víi c«ng ty nh­ sau: Lµ ®¬n vÞ trùc thuéc nªn khi vay vèn Ng©n hµng th× ph¶i cã sù b¶o l·nh cña ®¹i diÖn c«ng ty. §èi víi viÖc nµy c«ng ty cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶m bít nh÷ng thñ tôc r­êm rµ ®Ó nhanh chãng cã vèn ®¸p øng nhu cÇu c«ng tr×nh. Chi phÝ t×m viÖc c«ng ty quy ®Þnh ®èi víi tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh lµ 2%. Nh­ng thùc tÕ nhiÒu c«ng tr×nh XÝ nghiÖp ph¶i chi ®Õn 5-6%, ®iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng tíi lîi nhuËn cña XÝ nghiÖp. VËy c«ng ty nªn t¨ng chi phÝ t×m viÖc cho XÝ nghiÖp 3% ®Ó XÝ nghiÖp cã nhiÒu c¬ héi h¬n trong c«ng t¸c t×m kiÕm viÖc lµm vµ tham dù thÇu. Cã nhiÒu c«ng tr×nh c«ng ty ®øng tªn tham gia ®Êu thÇu, råi giao cho XÝ nghiÖp thi c«ng. Sau ®ã XÝ nghiÖp ph¶i nép cho c«ng ty mét kho¶n phô phÝ, kho¶n nµy ®­îc tÝnh vµo chi phÝ chung cña c«ng tr×nh. Nh­ng nhiÒu khi chi phÝ nµy qu¸ lín, th­êng chiÕm 30% chi phÝ chung. Do ®ã, c«ng ty nªn cã biÖn ph¸p ®Ó gi¶m kho¶n chi phÝ nµy xuèng thÊp h¬n. C«ng ty nªn ®Çu t­ cho XÝ nghiÖp mét sè tµi s¶n cè ®Þnh n÷a ®Ó ®¸p øng phÇn nµo nhu cÇu c«ng viÖc. b. KiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc - Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc do Nhµ n­íc thµnh lËp nh­ng nguån vèn ng©n s¸ch cÊp vµ bæ xung lµ rÊt nhá bÐ ch­a t­¬ng xøng víi kh¶ n¨ng hiÖn hµnh cña XÝ nghiÖp. Theo chÕ ®é, mçi doanh nghiÖp ®­îc ®¶m b¶o tèi thiÓu 30% vèn l­u ®éng, nh­ng do ch­a cã nguån ®Ó cÊp nªn kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng ®­îc cÊp ®Çy ®ñ, trong khi cã doanh nghiÖp thõa vèn l¹i rÊt khã ®iÒu ®Õn c¸c doanh nghiÖp thiÕu vèn. V× thÕ nhiÒu DNNN, mµ trong ®ã, cã XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn ®ang ph¶i ®èi phã víi t×nh tr¹ng thiÕu vèn l­u ®éng nghiªm träng. Thùc tÕ cho thÊy c¸c doanh nghiÖp thiÕu vèn l­u ®éng hoµn toµn kh«ng chØ do ng©n s¸ch kh«ng ®¶m b¶o ®­îc mµ c¸i chÝnh lµ do c¸c doanh nghiÖp chiÕm dông vèn cña nhau dÉn ®Õn vèn l­u ®éng trong thanh to¸n cña c¸c doanh nghiÖp quay vßng luÈn quÈn nªn ®· lµm cho t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp phøc t¹p, nî nÇn d©y d­a, thiÕu vèn l­u ®éng nghiªm träng. HiÖn nay m«i tr­êng kinh tÕ ®ang trong giai ®o¹n chuyÓn tiÕp rÊt kh«ng æn ®Þnh, NSNN ®ang mÊt c©n ®èi vµ do ®ã khi cÊp vèn Nhµ n­íc còng xem xÐt rÊt kü t×nh h×nh doanh nghiÖp ®Ó ra quyÕt ®Þnh nªn ®Ó t¨ng cao ®­îc nguån vèn chñ së h÷u tõ NSNN, XÝ nghiÖp ph¶i t×m c¸ch t¨ng h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. Nh­ng theo nghÞ ®Þnh 22/H§BT ngµy 24/1/91 vÒ chÕ ®é thu sö dông vèn NSNN víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, c¸c DNNN cã sö dông NSNN ®Òu ph¶i nép mét kho¶n thu sö dông vèn tõ 3.6% --> 4.8 % / n¨m tuú theo ngµnh nghÒ kinh doanh, sè tiÒn thu sö dông vèn trªn ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, mét sè ý kiÕn cho r»ng trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, phÇn lín c¸c DNNN ®ang thiÕu vèn kinh doanh trÇm träng, kh¶ n¨ng tÝch luü cña DNNN ch­a cao, lîi nhuËn sau thuÕ cßn Ýt, nhu cÇu bæ sung vèn cßn lín, do vËy kh«ng nªn thu kho¶n thu nµy vµ thùc tÕ hiÖn nay, tæng sè tiÒn thu sö dông vèn ng©n s¸ch cña c¸c DNNN vµo NSNN hµng n¨m kh«ng ®¸ng kÓ, bá kho¶n thu nµy DNNN sÏ cã thªm ®iÒu kiÖn tù tÝch luü vµ ph¸t triÓn vèn ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Cã thÓ nãi tõ nh÷ng lý do nµy, viÖc bá kho¶n thu sö dông vèn NSNN lµ hoµn toµn hîp lý vµ lµ mét gi¶i ph¸p cùc kú quan träng ®Ó gãp phÇn th¸o gì t×nh h×nh thiÕu vèn kinh doanh ®ang diÔn ra ë nhiÒu DNNN hiÖn nay. Mét vÊn ®Ò khã kh¨n kh«ng riªng g× XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn lµ nhiÒu c«ng tr×nh tiÕn ®é thi c«ng chËm l¹i do kh«ng gi¶i phãng ®­îc mÆt b»ng thi c«ng. V× vËy, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trong c«ng t¸c nµy ®Ò nghÞ c¬ quan Nhµ n­íc cÇn ban hµnh mét sè v¨n b¶n cã hiÖu lùc vµ mang tÝnh cô thÓ h¬n trong viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng. §­a ra c¸c chÝnh s¸ch ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho XÝ nghiÖp, cho c¸c ®éi thi c«ng l¾p ®Æt ®¶m b¶o ®­îc tiÕn ®é cña m×nh. Tõ ®ã, gióp c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. HiÖn nay XÝ nghiÖp vÉn ch­a x©y dùng ®­îc ®Þnh møc vËt t­ tiªn tiÕn. §iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ phÝa Nhµ n­íc ch­a x©y dùng ®Þnh møc sö dông vËt t­ tiªn tiÕn lµm c¬ së ®Ó XÝ nghiÖp vËn dông. XÝ nghiÖp hiÖn nay vËn dông quyÕt ®Þnh sè 56113 BXDVKT ngµy 30/6/1994 vÒ ban hµnh ®Þnh møc XDCB. V¨n b¶n nµy chØ míi quy ®Þnh møc sö dông cña nh÷ng nhãm vËt t­, nhiÒu lo¹i vËt t­ cô thÓ ch­a ®­îc quy ®Þnh. V× vËy, nh÷ng lo¹i vËt t­ mµ Nhµ n­íc ch­a quy ®Þnh, XÝ nghiÖp ph¶i tù quy ®Þnh ®Þnh møc sö dông trªn c¬ së ®Þnh møc sö dông cña c¸c lo¹i vËt t­ cïng lo¹i. Do ®ã, ch­a cã sù thèng nhÊt gi÷a c¸c doanh nghiÖp, tÝnh khoa häc ch­a cao. H¬n n÷a, viÖc sö dông ®Þnh møc cña nh÷ng n¨m tr­íc ®©y cã nhiÒu ®iÓm ch­a phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖ nay lµ ch­a tÝnh tíi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc c«ng nghÖ lµm xuÊt hiÖn nhiÒu lo¹i vËt t­ tèt h¬n nªn ®Þnh møc sö dông gi¶m ®i, xuÊt hiÖn nhiÒu lo¹i vËt t­ cã kh¶ n¨ng thay thÕ vËt t­ cò, cã ®Þnh møc sö dông Ýt ®i mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm, ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ tõng ®Þa ®iÓm x©y l¾p c«ng tr×nh. V× vËy, Nhµ n­íc cÇn ph¶i sím hoµn thiÖn ®Þnh møc sö dông vËt liÖu tiªn tiÕn gióp c¸c doanh nghiÖp dïng lµm c¨n cø chuÈn x¸c trong viÖc sö dông nguyªn, vËt liÖu. §¶m b¶o tr¸nh sö dông l·ng phÝ, kh«ng phï hîp víi tÝnh chÊt c«ng viÖc, n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh vµ gãp phÇn tiÕt kiÖm vËt liÖu lµm h¹ gi¸ thµnh c«ng tr×nh x©y l¾p. KÕt luËn H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm- mét biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, nã liªn quan ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ trong c¸c ngµnh x©y l¾p, viÖc x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, ®Ò ra biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi thùc tÕ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp lu«n lµ môc tiªu cña c¸c nhµ qu¶n trÞ. XuÊt ph¸t tõ ý nghÜa ®ã, ngay tõ khi ®i thùc tËp t¹i XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn em ®· mong muèn ®i s©u t×m hiÓu nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng tíi gi¸ thµnh x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®iÖn. Qua ®ã ®i s©u ®Õn ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh thêi gian qua. T×m ra ®­îc nh÷ng thµnh c«ng vµ h¹n chÕ cña XÝ nghiÖp tõ ®ã ®­a ra c¸c biÖn ph¸p gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh ®iÖn cña XÝ nghiÖp. Em hy väng nh÷ng ý kiÕn nªu ra gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña XÝ nghiÖp trong thêi gian tíi. Song do thêi gian, tµi liÖu tham kh¶o vµ n¨ng lùc cã h¹n, bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c c¸ nh©n quan t©m ®Õn ®Ò tµi. Mét lÇn n÷a, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n GVC. §ç V¨n L­ vµ c¸c c« chó trong XÝ nghiÖp X©y L¾p §iÖn ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. Hµ néi th¸ng 5/2002 Môc lôc Môc lôc Lêi nãi ®Çu ....1 PhÇn I : phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nhiÖm vô c¬ b¶n vµ l©u dµi cña c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ....3 I. Kh¸i niÖm vµ c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i chi phÝ trong gi¸ thµnh . ....3 1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh vµ c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ trong gi¸ thµnh.. ....3 2. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi gi¸ thµnh ..11 3. C¸ch ph©n lo¹i gi¸ thµnh ..13 II. C¬ cÊu gi¸ thµnh vµ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè chi phÝ trong gi¸ thµnh ..15 1. C¬ cÊu gi¸ thµnh ..15 2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm ..15 3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo kho¶n môc tÝnh to¸n ..21 III. Ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p ph©n ®Êu h¹ gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp.. ..23 1. Thùc chÊt cña vÊn ®Ò phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ..23 2. ý nghÜa cña viÖc phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ..23 3. Ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp ..25 phÇn II: ph©n tÝch thùc tr¹ng gi¸ thµnh s¶n phÈm ë XÝ NghiÖp X©y L¾p §iÖn ..28 I. Mét sè ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt chñ yÕu cã ¶nh h­ëng tíi phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë XÝ NghiÖp X©y L¾p §iÖn ..28 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña XÝ nghiÖp ..28 2. Mét sè ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt chñ yÕu cã ¶nh h­ëng tíi viÖc phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh ë XÝ NghiÖp X©y L¾p §iÖn ..33 II. Ph©n tÝch thùc tr¹ng vÒ vÊn ®Ò phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña XÝ NghiÖp X©y L¾p §iÖn ..39 1. Ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong nh÷ng n¨m qua ë XÝ nghiÖp ..41 2. Ph©n tÝch c¬ cÊu gi¸ thµnh s¶n phÈm cña XÝ nghiÖp ..48 3. Ph©n tÝch ph­¬ng ph¸p x©y dùng kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cña XÝ NghiÖp X©y L¾p §iÖn ..50 4. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ..62 5. §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh ..67 phÇn III: nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë XÝ NghiÖp X©y L¾p §iÖn ..67 1. Bè trÝ lao ®éng hîp lý, t¨ng c­êng sö dông lao ®éng t¹i ®Þa ph­¬ng ..70 2. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu ®Ó gi¶m chi phÝ vËt liÖu trong gi¸ thµnh ..72 3. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ ..75 4. Gi¶m c¸c kho¶n l·ng phÝ trong chi phÝ chung ..77 5. Lùa chän ph­¬ng ph¸p tæ chøc thi c«ng hîp lý ..79 6. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi XÝ nghiÖp vµ Nhµ n­íc ..82 kÕt luËn ..83 Tµi liÖu tham kh¶o ..84 Tµi liÖu tham kh¶o Qu¶n trÞ doanh nghiÖp - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n PGS.PTS Lª V¨n T©m – NXB Gi¸o dôc, 1998 Kinh tÕ vµ tæ chøc s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n PGS.PTS Ph¹m H÷u Huy- NXB Gi¸o dôc, 1998 Kinh tÕ vµ kinh doanh x©y dùng - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n TS. Lª C«ng Hoa - H: Hµ néi, 1999 KÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp- NXB Tµi chÝnh, 1999 Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n PTS. Vò Duy Hµo- NXB Thèng Kª, Hµ Néi, 1998 KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm NG¦T. Vò Huy CÈm- NXB Thèng Kª, Hµ Néi, 1996 Kinh tÕ vµ qu¶n trÞ kinh doanh x©y dùng -§¹i häc X©y dùng GS.TS NguyÔn V¨n Chän- NXB KH&KT, 1996 Gi¸o tr×nh kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp- §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n NXB Gi¸o dôc,1998