Đề tài Phân tích ngành hàng vải thiều Thanh Hà tại huyện Thanh Hà – tỉnh Hải Dương

Mục Lục Mục Lục 2 I. Tóm tắt khái quát 3 II. Tình hình chung 4 II.1. Giới thiệu khái quát tỉnh Hải dương 4 II.1.1. Vị trí địa lý 4 II.1.2. Điều kiện tự nhiên 4 II.1.3. Điều kiện kinh tế xã hội 5 II.2. Tình hình sản xuất vải thiều tỉnh Hải dương 5 II.2.1. Huyện Thanh hà - Trung tâm sản xuất vải của tỉnh Hải dương 5 II.2.2. Phân vùng sản xuất vải thiều huyện Thanh Hà 7 III. Đặc điểm thị trường và tính cạnh tranh của sản phẩm 10 III.1. Đặc điểm các trung tâm thương mại tập trung vải 10 III.2. Tính cạnh tranh của sản phẩm 10 III.2.1. Diện tích và sản lượng vải tăng nhưng giá ngày càng giảm 10 III.2.2. Đặc tính của sản phẩm và các biện pháp khắc phục 12 III.2.3. Đặc trưng nổi trội của vải thiều Thanh Hà 12 III.2.4. Các biện pháp hỗ trợ phát triển của địa phương 13 IV. Mô tả các kênh hàng vải Thanh hà 13 IV.1. Kênh hàng vải tươi 13 IV.2. Kênh hàng vải khô 16 V. Đặc điểm và các mối quan hệ giữa các tác nhân tham gia 17 V.1. Người tiêu dùng 17 V.2. Đối với hộ sản xuất 18 V.2.1. Đặc điểm chung 18 V.2.2. Quy mô sản xuất và hiệu quả kinh tế 19 V.2.3. Những hạn chế trong quá trình canh tác và thu hoạch sản phẩm 20 V.2.4. Hình thức bảo quản, chế biến và tiêu thụ sản phẩm 21 V.2.5. Một số khó khăn thường gặp của các hộ sản xuất 22 V.3. Tác nhân thu gom và buôn bán 23 V.3.1. Tác nhân thu gom và buôn bán vải tươi 23 V.3.2. Đối với kênh hàng thương mại vải sấy khô 25 V.4. Người bán lẻ và các siêu thị 26 V.4.1. Người bán lẻ 26 V.4.2. Các siêu thị tham gia tiêu thụ vải tại Hà Nội 27 V.5. Tình hình chế biến 28 V.5.1. Hình thức sấy khô 28 V.5.2. Các hình thức chế biến khác 29 V.6. Vai trò của các tổ chức trong phát triển sản phẩm 29 V.6.1. Hiệp hội sản xuất và tiêu thụ vải thiều chất lượng cao huyện Thanh Hà 29 V.6.2. Vai trò của các tổ chức ở địa phương 30 VI. Qúa trình hình thành giá và phân chia lợi nhuận giữa các tác nhân 31 VII. Thảo luận 33 VII.1. Vấn đề về kỹ thuật và phát triển sản phẩm 33 VII.2. Tiếp cận thị trường 33 VII.3. Các vấn đề về chính sách và tổ chức, quản lý sản phẩm 33 VII.4. Dịch vụ cung ứng đầu vào 34 VII.5. Vấn đề về tài chính và xây dựng hạ tầng cơ sở 34 VIII. Kết luận và Kiến nghị 35 I. tóm tắt khái quát Hiện nay cây vải được trồng phổ biến ở tất cả các huyện của tỉnh Hải dương với tổng diện tích 14.250 ha nhưng tập trung nhiều nhất vẫn là 2 huyện Thanh hà (47%) và Chí linh (43%). Đối với Thanh Hà, cây vải là cây trồng chủ lực, chiếm 2/3 diện tích canh tác, là nguồn thu nhập chính của các hộ nông dân. Toàn bộ diện tích vườn tạp ở đây đã được cải tạo để trồng vải, diện tích cây vải ở Thanh hà phát triển rất nhanh trong khoảng 10 năm trở lại đây và diện tích hiện nay là 6.745 ha, sản lượng 25.000 tấn. Những năm gần đây, vải thiều được trồng ở nhiều vùng có điều kiện sinh thái khác nhau trên Miền Bắc và cho chất lượng rất khác nhau. Mặc dù vải thiều Thanh hà là một đặc sản đã được nhiều người biết đến và người tiêu dùng sẵn sàng mua sản phẩm này với giá cao hơn các loại vải từ các vùng khác. Tuy nhiên trên thị trường người tiêu dùng khó có thể tìm thấy vải thiều Thanh Hà đích thực do không có căn cứ để phân biệt, do vậy lòng tin vào chất lượng và sự nổi tiếng của vải thiều Thanh hà ngày càng bị suy giảm. Trong khâu lưu thông, vải thiều qua quá nhiều khâu trung gian, do vậy không có khả năng quản lý chất lượng đến tận người tiêu dùng. Chính vì vậy, vải thiều Thanh Hà chịu sự cạnh tranh về giá với vải thiều các vùng khác như Bắc Giang, Chí Linh, . Mấy năm gần đây giá vải giảm xuống rất nhanh: Giá vải năm 1995 tại Thanh Hà là 15.000 đồng/kg, đến năm 2003 chỉ còn 3.500 đồng/kg, năm 2004 xuống càng thấp hơn, 2.500 đồng/kg. Năm 2005 giá vải đã tăng lên 5.500 đồng/kg nhưng sản lượng vải Thanh Hà lại giảm chỉ bằng 40% sản lượng năm 2004. Người sản xuất gặp nhiều rủi ro. Một khó khăn khác trong lưu thông là vụ thu hoạch vải tập trung trong thời gian ngắn (trong vòng 1 tháng) với khối lượng lớn, trong khi đó quả vải tươi lại khó bảo quản nên việc tiêu thụ gặp rất nhiều khó khăn, dẫn đến rủi ro cho người buôn vải. Để giảm bớt rủi ro trong quá trình buôn bán, yêu cầu của khách hàng đối với chất lượng quả vải ngày càng khắt khe. Quả vải tươi mẫu mã phải đẹp, độ đồng đều cao, không có sâu bệnh (đặc biệt là sâu đầu quả). Tuy nhiên trong sản xuất của người dân hiện nay còn nhiều bất cập, kỹ thuật canh tác còn nhiều hạn chế dẫn đến chất lượng sản phẩm chưa đồng đều, tỷ lệ vải đủ tiêu chuẩn bán vải tươi còn thấp nên chưa đáp ứng được yêu cầu khách hàng, nhất là những khách hàng khó tính. Bên cạnh đó việc tiêu thụ sản phẩm cũng gặp rất nhiều khó khăn do sự biến động của thị trường, tình trạng ép cấp ép giá và bị cạnh tranh với vải từ các vùng khác, thị trường xuất khẩu còn hạn chế, Sự ra đời của hiệp hội sản xuất và tiêu thụ vải thiều Thanh hà là một hướng đi mới và là yếu tố tiên quyết để đảm bảo tính cạnh tranh của sản phẩm trong kinh tế thị trường. Mặc dù vậy, hoạt động của hiệp hội vẫn gặp nhiều khó khăn, nhất là việc theo dõi giám sát quá trình sản xuất, tìm thị trường tiêu thụ, bảo quản và chế biến sản phẩm, . Để mô hình này hoạt động có hiệu quả hơn nữa và được triển khai rộng khắp nhằm tăng cường năng lực sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cho các tác nhân tham gia thì cần có sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền địa phương, các nhà khoa học và các dự án hỗ trợ, II. Tình hình chung II.1. Giới thiệu khái quát tỉnh Hải dương II.1.1. Vị trí địa lý Hải dương nằm ở trung tâm Đồng bằng Bắc bộ, có vị trí thuận lợi cho việc phát triển kinh tế và cũng là vùng kinh tế trọng điểm của cả nước trong tam giác kinh tế Hà nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Cụ thể: Phía Đông giáp tỉnh Quảng Ninh và Hải phòng; phía Tây giáp tỉnh Bắc ninh và Hưng yên; phía Bắc giáp tỉnh Bắc giang và phía nam giáp tỉnh Thái Bình. Hải Dương có mạng lưới giao thông đường bộ, đường sắt, đường sông rất thuận lợi. Hầu hết các con đường huyết mạch chính nối với Hải Phòng, Quảng Ninh đều chạy qua lãnh thổ Hải Dương, như quốc lộ 5A, 18, 186, 188, 183, 39B. Hai tuyến đường sắt Hà Nội - Hải Phòng và Hà Nội - cảng Cái lân cũng đều chạy qua địa bàn tỉnh. II.1.2. Điều kiện tự nhiên  Đặc điểm đất đai và hiện trạng sử dụng đất: Hải dương có 2 nhóm đất chính: - Nhóm đất đồng bằng: chủ yếu là phù sa sông Thái bình có xen kẽ phần nhỏ của sông Hồng với diện tích khoảng 147.900 ha chiếm 88,97% tổng diện tích đất tự nhiên của tỉnh. - Nhóm đất đồi núi: với diện tích 18.320 ha chiếm 11,03% tổng diện tích. Đất đồi núi được hình thành trong quá trình phong hoá đá mẹ, đất dốc tụ hoặc xen kẽ giữa phù sa với quá trình dốc tụ ở phía Đông bắc của tỉnh thuộc 2 huyện Chí linh và Kinh môn.  Địa hình của Hải dương khá bằng phẳng, nghiêng và thấp dần từ Tây bắc xuống Đông nam, có 90% diện tích lãnh thổ là đồng bằng do sự bồi đắp phù sa của hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình, còn lại 10% diện tích khu Đông Bắc là đồi núi (huyện Chí linh).

36 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2317 | Lượt tải: 0

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Phân tích ngành hàng vải thiều Thanh Hà tại huyện Thanh Hà – tỉnh Hải Dương, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

¸n Dialogs, 2004- ViÖn KHKT n«ng nghiÖp ViÖt Nam) KÕt qu¶ ®iÒu tra ngêi tiªu dïng cña dù ¸n Dialogs n¨m 2004 vÒ c¸c chØ tiªu ph©n biÖt v¶i thiÒu Thanh hµ cho thÊy ngêi tiªu dïng cßn bÞ h¹n chÕ trong viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nguån gèc v¶i m×nh mua, ®Æc biÖt trong viÖc ph©n biÖt v¶i Thanh Hµ víi v¶i tõ c¸c vïng kh¸c. ChÝnh v× vËy mµ v¶i Thanh hµ cã chÊt lîng h¬n bÞ thua thiÖt v× ngêi tiªu dïng muèn mua v¶i thiÒu Thanh hµ nhng kh«ng mua ®îc chÝnh x¸c theo nh mong muèn. Gi¸ mµ ngêi tiªu dïng cã thÓ tr¶ ®Ó mua v¶i Thanh Hµ t¹i thÞ trêng Hµ Néi thêng cao h¬n v¶i n¬i kh¸c kho¶ng 500 - 1.000 ®ång/kg v¶i t¬i. §iÒu nµy cho thÊy v¶i Thanh Hµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ chÊt lîng so víi v¶i tõ c¸c vïng kh¸c. Do vËy ®Ó ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng ®Õn tËn tay ngêi tiªu dïng lµ rÊt khã kh¨n vµ cÇn ph¶i cã sù hç trî vÒ tæ chøc ngµnh hµng còng nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c kªnh ph©n phèi. V.2. §èi víi hé s¶n xuÊt V.2.1. §Æc ®iÓm chung Lµ mét huyÖn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, hÇu hÕt lao ®éng trong c¸c hé ë Thanh Hµ ®Òu tham gia s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ chñ yÕu lµ trång v¶i. §Æc biÖt ë nh÷ng x· ®· chuyÓn ®æi m¹nh tõ trång lóa sang trång v¶i nh ë Thanh S¬n, Thanh x¸, Thanh thñy,…. th× lao ®éng n«ng nghiÖp trong c¸c hé hoµn toµn chØ tham gia vµo viÖc trång vµ ch¨m sãc vên v¶i. B¶ng 12: Lao ®éng trong c¸c hé ë c¸c x· ®iÒu tra ChØ tiªu Vïng 1 Vïng 2 Vïng 3 Thanh Thuû Thanh S¬n Thanh x¸ Thanh BÝnh CÈm ChÕ Tuæi chñ hé BQ 47 43 48 50 47 Sè khÈu/hé 4,7 3,9 4,5 3,8 4,5 Sè L§/hé 2,5 2,3 3,0 2,0 2,8 Lao ®éng NN/hé 2 1,8 2,2 2,0 2,3 (Nguån: §iÒu tra hé n«ng d©n, 09/2005) §èi víi ngêi d©n Thanh Hµ, c©y v¶i cã vai trß quan träng ®èi víi thu nhËp cña hä (chiÕm trªn 60% thu nhËp). HiÖn nay rÊt nhiÒu x· cña huyÖn Thanh Hµ ®· chuyÓn ®æi 100% diÖn tÝch lóa sang trång v¶i nh Thanh S¬n, Thanh Thuû, Thanh x¸,…. th× nguån thu nhËp cña hé n«ng d©n ë ®©y ®Òu tõ vên v¶i cña m×nh. B¶ng 13: C¬ cÊu thu nhËp cña hé trång v¶i ë Thanh Hµ ChØ tiªu C¬ cÊu thu nhËp (%) I. Thu nhËp n«ng nghiÖp 80,0 1. Trång trät 70,0 Trong ®ã: V¶i 60,0 2. Ch¨n nu«i 10,0 II. Thu nhËp phi n«ng nghiÖp 20,0 (Nguån: Sè liÖu ®iÒu tra 09/2005) V.2.2. Quy m« s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ C¸c vïng kh¸c nhau cã møc ®é trång v¶i tËp trung kh¸c nhau. Vïng s¶n xuÊt 1 cã møc ®é trång tËp trung v¶i lín nhÊt. DiÖn tÝch trång v¶i ë ®©y chiÕm 89% diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp. Sau ®ã lµ vïng s¶n xuÊt 2 (c¸c x· thuéc khu Hµ §«ng) tû lÖ ®Êt trång v¶i chiÕm 67% diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp. C¸c x· vïng s¶n xuÊt 3 cã diÖn tÝch trång v¶i ph©n t¸n h¬n hai vïng nãi trªn, diÖn tÝch trång v¶i ë vïng nµy chiÕm 54% diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp. Cßn l¹i chñ yÕu lµ diÖn tÝch lóa vµ c¸c lo¹i c©y ¨n qu¶ kh¸c. B¶ng 14: DiÖn tÝch trång v¶i b×nh qu©n trong c¸c hé ®iÒu tra ë Thanh hµ ChØ tiªu Vïng 1 Vïng 2 Vïng 3 Thanh Thuû Thanh S¬n Thanh x¸ Thanh BÝnh CÈm ChÕ DiÖn tÝch trång v¶i b×nh qu©n/hé (sµo) 12,7 13,2 12,4 10,6 10,2 Tû lÖ DT v¶i/Tæng DT canh t¸c cña hé (%) 100,0 100,0 100,0 85,0 80,0 (Nguån: Dù ¸n Dialogs, 2004 - ViÖn KHKT n«ng nghiÖp ViÖt Nam) HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c©y v¶i cao gÊp 3 lÇn so víi trång lóa nÕu tÝnh trªn cïng mét ®¬n vÞ diÖn tÝch (Bé m«n HTNN - ViÖn KHKT n«ng nghiÖp ViÖt Nam, 2004) nªn c©y v¶i ë Thanh Hµ nãi riªng vµ H¶i d¬ng nãi chung ngµy cµng ph¸t triÓn, gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n. HiÖn nay mét sè hé trång v¶i ë Thanh hµ nhê ¸p dông ®óng quy tr×nh cña hiÖp héi nªn n¨ng suÊt v¶i thêng cao h¬n so víi c¸c hé kh¸c, mÉu m· v¶i còng ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, ®é ®ång ®Òu cña qu¶ v¶i cao nªn lu«n b¸n ®îc gi¸ cao h¬n. B¶ng 15: HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c hé s¶n xuÊt ¸p dông quy tr×nh míi C¸c chØ tiªu Vô v¶i n¨m 2004 Vô v¶i 2005 Hé trong hiÖp héi Hé ngoµi hiÖp héi Hé trong hiÖp héi Hé ngoµi hiÖp héi CF ph©n bãn (1000®/sµo) 208,4 130,8 200 108,8 CF phßng trõ s©u bÖnh (1000®/sµo) 82,0 46,0 82,0 46,0 Tæng chi (1000®/sµo) 290,4 176,8 282 154,8 N¨ng suÊt (kg/sµo) 700 550 500 200 Gi¸ b¸n (1000®/kg) 2,5 2,2 5,5 4,5 Thµnh tiÒn (1000®/sµo) 1750 1210 2750 900 L·i (1000®/sµo) 1459,6 1033,2 2468 745,2 (Nguån: Dù ¸n Dialogs - ViÖn KHKT n«ng nghiÖp ViÖt Nam) * Ghi chó: Trêng hîp theo dâi ®¸nh gi¸ c©y v¶i 10 tuæi V.2.3. Nh÷ng h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh canh t¸c vµ thu ho¹ch s¶n phÈm Kü thuËt tØa cµnh: PhÇn lín c¸c hé ®Òu cha n¾m b¾t ®îc kü thuËt vµ kinh nghiÖm ch¨m sãc v¶i nªn thêng tiÕn hµnh tØa cµnh muén, tøc lµ sau khi thu ho¹ch 1 - 2 th¸ng. H×nh thøc nµy lµ kh«ng hîp lý bëi tØa cµnh muén c©y ph¶i mÊt nhiÒu dinh dìng ®Ó nu«i cµnh v« hiÖu, cµnh mang nguån s©u bÖnh tån t¹i trªn c©y qu¸ dµi t¹o ra nguån s©u bÖnh ¶nh hëng ®Õn vô sau. HÇu hÕt c¸c hé chØ tØa cµnh 1 lÇn sau thu ho¹ch, kh«ng tiÕn hµnh ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c, kh«ng lo¹i bá ®îc nh÷ng cµnh mäc bÊt hîp lý vÒ sau, kh«ng t¹o ra ®é th«ng tho¸ng nªn t¹o m«i trêng thuËn lîi cho s©u bÖnh ph¸t triÓn. Kü thuËt bãn ph©n cho v¶i: + Nh×n chung c¸c hé cã thãi quen bãn sau thu ho¹ch (thóc léc thu) muén 2-3 th¸ng nªn léc thu ph¸t triÓn kÐm vµ dÔ ra léc ®«ng ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng ra hoa vô sau. + Sö dông ph©n bãn cha hîp lý víi tõng giai ®o¹n sinh trëng ph¸t triÓn cña c©y: Ch¼ng h¹n trong giai ®o¹n bãn thóc qu¶, c¸c hé thêng bãn ph©n N:P205:K20 theo tû lÖ 1: 2: 0,25. Tû lÖ nµy rÊt mÊt c©n ®èi, nhiÒu ®¹m vµ l©n, rÊt Ýt kali lµm cho qu¶ v¶i dÔ nøt khi thu ho¹ch, dÔ bÞ nhiÔm bÖnh t¹o ra c¸c vÕt x¸m trªn vá qu¶ lµm mÉu m· kÐm, kh¶ n¨ng tÝch lòy ®êng kÐm. + Sè lÇn bãn thóc qu¶ qu¸ Ýt, chØ 1 lÇn khi míi h×nh thµnh qu¶ dÉn ®Õn c©y kh«ng ®ñ dinh dìng ®Ó tÝch lòy vÒ qu¶ lµm cho qu¶ kh«ng ph¸t triÓn ®¹t kÝch thíc qu¶ tèi ®a vµ ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng qu¶ v¶i vµ sù ph¸t triÓn léc thu vô sau. Kü thuËt phßng trõ s©u bÖnh: Ngêi d©n vÉn cha khèng chÕ ®îc trµ s©u ®ôc qu¶ cuèi vô vµ bÖnh th¸n th, s¬ng mai trªn qu¶. C¸c ®èi tîng s©u bÖnh h¹i nµy lµm ¶nh hëng rÊt lín ®Õn chÊt lîng vµ mÉu m· qu¶ v¶i. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña viÖn B¶o vÖ thùc vËt n¨m 2001 t¹i Thanh hµ cho thÊy vµo thêi ®iÓm thu ho¹ch ré, tû lÖ h¹i do trµ s©u ®ôc qu¶ chiÕm 15 – 25% vµ thêi ®iÓm thu ho¹ch muén cã tû lÖ h¹i rÊt cao 85 – 87%. Thêi ®iÓm thu ho¹ch cha hîp lý: §Çu vô sím qu¸, gi÷a vô vµ cuèi vô ®Ó chÝn qu¸ lµm gi¶m hµm lîng ®êng tÝch lòy vµ mÉu m· qu¶ v¶i. Trong thùc tÕ, ë giai ®o¹n ®Çu vô do gi¸ v¶i ®¾t nªn ngêi d©n thêng cho thu ho¹ch qu¸ sím. Giai ®o¹n gi÷a vô vµ cuèi vô, v× ®Ó tr«ng chê gi¸ v¶i lªn nªn ngêi d©n thêng thu ho¹ch muén, m· qu¶ chuyÓn sang mµu ®á tèi, tû lÖ rông rÊt cao, cã khi rông ®Õn 50% vµ rÊt khã kh¨n cho b¶o qu¶n ®Ó vËn chuyÓn ®i xa, nhÊt lµ thÞ trêng MiÒn nam vµ Trung quèc. V.2.4. H×nh thøc b¶o qu¶n, chÕ biÕn vµ tiªu thô s¶n phÈm VÒ h×nh thøc b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn v¶i cña hé s¶n xuÊt: Vô thu ho¹ch v¶i thiÒu Thanh hµ thêng diÔn ra tõ ®Çu th¸ng 5 ®Õn gi÷a th¸ng 6 hµng n¨m trong ®ã thu ho¹ch ré nhÊt trong kho¶ng 20 ngµy tõ gi÷a th¸ng n¨m ®Õn cuèi th¸ng 5. BiÖn ph¸p thu ho¹ch cña hé thêng thùc hiÖn chñ yÕu b»ng c¸ch h¸i qu¶ cã ®Ó c¶ cuèng víi khèi lîng b×nh qu©n 2 – 3 t¹ v¶i t¬i/ngµy sau ®ã xÕp vµo sät vµ vËn chuyÓn b»ng xe ®¹p, xe m¸y ®i b¸n cho c¸c hé thu gom t¹i c¸c trung t©m th¬ng m¹i. Còng cã 1 sè Ýt c¸c hé do khèi lîng v¶i nhiÒu, kh«ng cã ®ñ lao ®éng th× thêng thuª c¸c hé thu gom vµ bu«n b¸n nhá ®Þa ph¬ng ®Õn tù thu ho¹ch vµ mua t¹i vên. Ngoµi biÖn ph¸p b¸n lu«n sau khi thu ho¹ch th× c¸c hé còng sö dông mét sè ph¬ng ph¸p b¶o qu¶n cho v¶i nh: - Ph¬ng ph¸p BQ kÝn truyÒn thèng §©y lµ ph¬ng ph¸p b¶o qu¶n qu¶ v¶i t¬i ë ®iÒu kiÖn thêng, thêi gian b¶o qu¶n chØ ®îc 4 - 5 ngµy, hao hôt sau b¶o qu¶n kho¶ng 8 - 10% do qu¸ tr×nh bèc h¬i níc tù nhiªn vµ do thèi háng. Qu¶ v¶i bÞ n©u ho¸ chiÕm kho¶ng 10%. - B¶o qu¶n v¶i trªn c©y Mét sè hé trång v¶i dïng thuèc kÝch ph¸t tè Thiªn N«ng ®Ó gi÷ qu¶ trªn c©y. ChÕ phÈm ®îc phun 6 lÇn cho qu¶ v¶i trªn c©y tõ lóc hoa c¸i b¾t ®Çu në ®Õn tríc khi thu ho¹ch v¶i tõ 10 ®Õn 15 ngµy. Ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ kÐo dµi thêi gian thu ho¹ch ®îc 20 - 25 ngµy (thuèc Thiªn N«ng pha víi nång ®é 0,5%, phun ít vµo chïm hoa hoÆc qu¶), träng lîng qu¶ lín h¬n (25 - 30 qu¶/kg), s¶n lîng t¨ng 20 - 30%. - B¶o qu¶n ë nhiÖt ®é thÊp Quy tr×nh c«ng nghÖ b¶o qu¶n v¶i t¬i trong kho l¹nh 50C ®îc Hoµng Kim Phîng, ViÖn c«ng nghÖ sau thu ho¹ch tiÕn hµnh tõ n¨m 2003 t¹i x· Thanh X¸ víi c«ng suÊt b¶o qu¶n kho¶ng 10 -15 tÊn. Thêi gian b¶o qu¶n cã thÓ kÐo dµi tíi 40 ngµy, tæng sè hao hôt kh«ng qu¸ 10% so víi thêi ®iÓm b¾t ®Çu ®a vµo b¶o qu¶n. Ngoµi ra c«ng ty chÕ biÕn n«ng l©m s¶n xuÊt khÈu (x· CÈm chÕ huyÖn Thanh hµ) còng x©y dùng kho b¶o qu¶n l¹nh 150triÖu ®ång vµ ®a vµo sö dông tõ n¨m 2004 víi c«ng suÊt 154 khèi. - B¶o qu¶n b»ng níc ozon Ph¬ng ph¸p nµy ®îc TS.NguyÔn V¨n Kh¶i (Trung t©m KH vµ CN quèc gia) gióp ®ì ®· tiÕn hµnh trong n¨m 2002 nhng kÕt qu¶ cßn h¹n chÕ vµ kh«ng thÊy triÓn khai tiÕp. §èi víi ho¹t ®éng chÕ biÕn (sÊy) v¶i: HiÖn nay ngêi d©n ë Thanh hµ nãi riªng vµ H¶i d¬ng thêng sö dông ph¬ng ph¸p sÊy v¶i thñ c«ng truyÒn thèng. §©y lµ ph¬ng ph¸p sÊy phæ biÕn cña c¸c hé trång v¶i ë Thanh hµ vµ hÇu hÕt ë c¸c hé trång v¶i ®Òu cã lß sÊy kiÓu nµy. Theo íc tÝnh ë Thanh hµ hiÖn nay cã kho¶ng 10.000 lß sÊy nh vËy trong c¸c hé víi s¶n lîng v¶i sÊy kh« hµng n¨m ®¹t kho¶ng 2.500 tÊn. C«ng suÊt lß sÊy cña c¸c hé còng kh¸ ®a d¹ng nhng thêng dao ®éng kho¶ng 500 kg ®Õn 3.500 kg. Thêi gian sÊy mçi mÎ thêng tõ 7 ®Õn 10 ngµy. H×nh thøc tiªu thô v¶i cña hé s¶n xuÊt C¸ch thøc b¸n v¶i t¬i cña c¸c hé hiÖn nay chñ yÕu díi d¹ng tù vËn chuyÓn ®Õn b¸n cho ngêi thu gom mµ kh«ng th«ng qua bÊt kú mét sù rµng buéc nµo. ViÖc mua b¸n diÔn ra sau khi cã sù tho¶ thuËn miÖng gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng vµ sè lîng s¶n phÈm ®em b¸n. HÇu nh 100% sè hé ®îc hái ®Òu ¸p dông h×nh thøc vËn chuyÓn v¶i ®Õn b¸n t¹i c¸c ®iÓm thu mua trong ®Þa bµn x·. RÊt Ýt hé tù mang s¶n phÈm cña m×nh ®i b¸n lÎ. Ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn: Hai ph¬ng tiÖn chñ yÕu ®îc ngêi d©n ë ®©y sö dông ®ã lµ xe m¸y vµ xe ®¹p. Theo kh¶o s¸t s¬ bé th× 30% sè hé sö dông xe m¸y vµ 70% sè hé sö dông xe ®¹p ®Ó vËn chuyÓn v¶i ®i b¸n. V.2.5. Mét sè khã kh¨n thêng gÆp cña c¸c hé s¶n xuÊt + ThiÕu vèn trong ®Çu t s¶n xuÊt nªn thêng h¹n chÕ trong viÖc bãn ph©n vµ dïng thuèc b¶o vÖ thùc vËt, kh«ng ®ñ nhu cÇu ph¸t triÓn cña c©y vµ ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm. + Am hiÓu vÒ kü thuËt ch¨m sãc vµ th©m canh c©y v¶i cßn h¹n chÕ: Cßn hiÖn tîng ®Ó tù nhiªn, kh«ng tØa cµnh sau khi thu ho¹ch hoÆc tØa cµnh muén; c©y chÕt kh«ng râ nguyªn nh©n vµ cha biÕt c¸ch xö lý dÉn ®Õn qu¶ v¶i cßn nhá, m· xÊu. + Gi¸ v¶i ngµy cµng gi¶m vµ biÕn ®éng nhiÒu trong ngµy. S¶n phÈm ®em tiªu thô thêng bÞ nh÷ng ngêi thu gom Ðp cÊp, Ðp gi¸. + ThiÕu th«ng tin vÒ khoa häc kü thuËt trong s¶n xuÊt vµ th«ng tin thÞ trêng: Th«ng tin vÒ khoa häc c«ng nghÖ sinh häc nh c¸ch sö dông mét sè lo¹i ph©n bãn l¸, thuèc t¨ng kh¶ n¨ng ®Ëu qña, c¸c gièng v¶i sím cã thÓ ®a vµo s¶n xuÊt: §Þa ®iÓm mua vµ c¸ch ch¨m sãc; th«ng tin vÒ thÞ trêng v¶i: diÔn biÕn gi¸ v¶i trong vô thu ho¹ch, c¸c kªnh tiªu thô…. Râ rµng sù ra ®êi cña HiÖp héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu Thanh Hµ ®· phÇn nµo gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng tån t¹i trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu cña ngêi d©n theo yªu cÇu cña thÞ trêng. VÊn ®Ò cÇn ®Æt ra lµ më réng viÖc ¸p dông quy tr×nh nµy ®Õn toµn thÓ ngêi d©n Thanh Hµ nãi riªng vµ H¶i d¬ng nãi chung nh thÕ nµo ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ ®Ých thùc cña viÖc ¸p dông tiÕn bé nµy cã ®¶m b¶o n©ng cao ®îc gi¸ trÞ s¶n phÈm cña n«ng hé khi mµ b¶n th©n mét sè hé trong HiÖp héi ®· ¸p dông quy tr×nh nµy nhng l¹i gÆp khã kh¨n trong viÖc tiªu thô s¶n phÈm do kh«ng t×m ®îc thÞ trêng: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cao h¬n trong khi gi¸ b¸n s¶n phÈm vÉn kh«ng cao h¬n nh÷ng hé kh«ng ¸p dông quy tr×nh (n¨m 2005 chØ cã h¬n 10 tÊn ®îc HiÖp héi tiªu thô cã gi¸ cao h¬n kho¶ng 500 - 1.000 ®ång/kg, cßn l¹i toµn bé nh÷ng hé trong hiÖp héi ®Òu tù tiªu thô nh nh÷ng hé ngoµi hiÖp héi mµ kh«ng cã sù chªnh lÖch vÒ gi¸). Nh×n chung c¸c hé s¶n xuÊt cã mét sè mong muèn chñ yÕu sau: T×m ®îc thÞ trêng tiªu thô æn ®Þnh, l©u dµi. ViÖc x¸c ®Þnh ®îc thÞ trêng tiªu thô lµ c¬ së gióp cho ngêi s¶n xuÊt cã biÖn ph¸p nh»m ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu cña thÞ trêng ®ã. Thùc tÕ c¸c hé rÊt muèn tham gia HiÖp héi ®Ó s¶n phÈm cña m×nh cã ®îc th¬ng hiÖu nhng th¬ng hiÖu ®ã ph¶i thùc sù ®îc b¶o ®¶m vµ cã hiÖu qu¶ râ rÖt h¬n: Gi¸ b¸n cao h¬n, thÞ trêng æn ®Þnh h¬n,…. Phæ biÕn réng r·i viÖc ¸p dông quy tr×nh s¶n xuÊt tiªn tiÕn th«ng qua c¸c líp tËp huÊn, thùc hµnh kü thuËt, th¨m quan m« h×nh, phæ biÕn trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, nhÊt lµ viÖc phßng vµ trõ s©u bÖnh §îc tiÕp cËn vµ hç trî c¸c dÞch vô, tiÕn bé khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i: Gièng míi, biÖn ph¸p kÐo dµi thêi gian chÝn trªn c©y, c¸c biÖn ph¸p b¶o qu¶n,…. V.3. T¸c nh©n thu gom vµ bu«n b¸n V.3.1. T¸c nh©n thu gom vµ bu«n b¸n v¶i t¬i T¸c nh©n tham gia kªnh tiªu thô ®i miÒn Nam vµ Camphuchia Thu gom lín ®Þa ph¬ng: T¹i mçi trung t©m th¬ng m¹i cã kho¶ng 10 ngêi thu gom cho c¸c chñ bu«n tõ c¸c tØnh miÒn Nam ®Õn mua víi quy m« b×nh qu©n 400 – 500 tÊn/n¨m + Nh÷ng ngêi nµy thêng thu mua t¹i nhµ do c¸c hé n«ng d©n trùc tiÕp mang ®Õn b¸n hoÆc do c¸c thu gom nhá ®Þa ph¬ng mang ®Õn. Chñ thu gom lín nµy kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm theo yªu cÇu cña chñ bu«n ngo¹i tØnh vµ ®a ra gi¸ thu mua. NÕu ngêi thu gom nhá ®ång ý b¸n th× sÏ ®îc thanh to¸n trùc tiÕp b»ng tiÒn mÆt mµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn g× rµng buéc. + Th«ng thêng mçi thu gom lín ®Þa ph¬ng gom v¶i thiÒu cho 1 – 2 chñ bu«n ngêi miÒn Nam. Quan hÖ giao dÞch gi÷a hä chñ yÕu b»ng ®iÖn tho¹i ®Ó tho¶ thuËn miÖng víi nhau: Khèi lîng thu mua tõng ngµy, lo¹i s¶n phÈm, chÊt lîng s¶n phÈm, gi¸ s¶n phÈm (b×nh qu©n gi¸ mua n¨m 2005 tõ 4.500 – 5.500 ®ång/kg) ®Òu do chñ bu«n ngo¹i tØnh quyÕt ®Þnh. + Chñ thu gom ®îc chñ bu«n miÒn Nam øng tríc kho¶ng 50 triÖu ®ång ®Ó gom hµng vµ cø 2 - 3 ngµy l¹i thanh to¸n vµ cho vay tiÕp mµ kh«ng lÊy l·i. Chñ thu gom ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm thu mua v¶i theo yªu cÇu vÒ chÊt lîng vµ sè lîng yªu cÇu, ®ãng thïng xèp, bèc v¸c lªn xe. TÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc nµy hä ph¶i thuª 3 – 4 lao ®éng ®Þa ph¬ng thùc hiÖn víi chi phÝ 70.000 ®ång/tÊn. Ngîc l¹i hä ®îc chñ bu«n miÒn Nam tr¶ 150.000 – 200.000 ®ång/tÊn. Chñ bu«n ngo¹i tØnh (chñ yÕu miÒn Nam): §©y lµ nh÷ng chñ bu«n t¹i c¸c chî ®Çu mèi ë c¸c tØnh miÒn Nam. Sau khi tho¶ thuËn víi chñ thu gom ®Þa ph¬ng qua ®iÖn tho¹i th× thuª « t« ®Ó vËn chuyÓn, mçi chuyÕn xe kho¶ng 15 tÊn v¶i t¬i. C¸c chi phÝ thïng xèp, ®¸ l¹nh, tói nil«ng ®Ó b¶o qu¶n v¶i vµ c«ng ®ãng gãi do thu gom ®Þa ph¬ng thùc hiÖn nhng chñ bu«n ngo¹i tØnh ph¶i thanh to¸n l¹i tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ nµy. Chñ bu«n ®Þa ph¬ng: §©y chñ yÕu lµ nh÷ng ngêi ë x· TiÒn TiÕn – huyÖn Thanh Hµ, t¹i ®©y cã kho¶ng 10 – 12 nhãm, mçi nhãm 2 – 3 hé chung vèn ®Ó thu mua v¶i vµ tiªu thô s¶n phÈm. Ho¹t ®éng cña hä t¬ng tù nh c¸c chñ bu«n miÒn Nam nhng cã mét sè ®iÓm kh¸c lµ: + Thu mua s¶n phÈm: Hä ho¹t ®éng rÊt ®a d¹ng, võa thu mua l¹i cña c¸c hé thu gom nh chñ bu«n miÒn Nam (40%) võa trùc tiÕp t¹o ®iÓm c©n ®Ó thu mua cña d©n nh nh÷ng hé thu gom (60%). Mçi n¨m 1 nhãm thu mua b×nh qu©n 600 – 700 tÊn v¶i t¬i. + Tiªu thô s¶n phÈm: Sau khi vËn chuyÓn ®Õn chî ®Çu mèi ë c¸c tØnh miÒn Nam, c¸c chñ bu«n nµy thêng thuª ®Þa ®iÓm vµ thuª 1 ngêi t¹i ®ã ®Ó giao hµng (b¸n bu«n) cho c¸c chñ bu«n, ®¹i lý hoa qu¶ víi gi¸ 300.000 ®ång/tÊn. Gi¸ b¸n do chñ bu«n ®Þa ph¬ng nµy tham kh¶o thÞ trêng trong ®ã vµ quyÕt ®Þnh gi¸ b¸n. B¶ng 16: Chi phÝ ho¹t ®éng chñ yÕu cña chñ bu«n v¶i t¬i ®i miÒn Nam Chi phÝ §¬n vÞ Chñ bu«n ®i miÒn Nam Cíc vËn chuyÓn ®i miÒn Nam 1.000 ®/tÊn 1.000 Thïng xèp 1.000 ®/tÊn 570 §¸ l¹nh 1.000 ®/tÊn 120 §ãng hép vµ bèc v¸c 1.000 ®/tÊn 70 Thuª ®Þa ®iÓm vµ tr¶ cho thu gom ®/p 1.000 ®/tÊn 150 Thuª ®Þa ®iÓm vµ ngêi b¸n t¹i c¸c chî ®Çu mèi ë c¸c tØnh miÒn Nam 1.000 ®/tÊn 300 Chi phÝ hao hôt trong khi vËn chuyÓn 1.000 ®/tÊn 55 Tæng chi phÝ 1.000 ®/tÊn 2.265 (Nguån: Sè liÖu ®iÒu tra, 09/2005) * Hao hôt do dËp n¸t trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn s¶n phÈm lµ 1% khèi lîng s¶n phÈm T¸c nh©n tham gia kªnh hµng ng¾n tiªu thô trong níc (H¶i Phßng, Hµ Néi, H¶i D¬ng) Bu«n nhá ®Þa ph¬ng: §©y lµ t¸c nh©n quan träng nhÊt trong kªnh hµng nµy, íc tÝnh 70% s¶n phÈm tiªu thô t¹i c¸c tØnh nh H¶i phßng, Hµ néi, H¶i d¬ng,… do c¸c hé bu«n b¸n nhá nµy thùc hiÖn. T¹i mçi x· nh CÈm ChÕ, T©n An,… cã kho¶ng 20 - 30 hé bu«n b¸n nhá lµ ngêi ®Þa ph¬ng tham gia víi quy m« b×nh qu©n 2 – 2,5 t¹ v¶i/ngµy. Hä tæ chøc thµnh tõng nhãm 2 – 3 ngêi ho¹t ®éng cïng nhau (2 ngêi thu mua, 1 ngêi b¸n t¹i c¸c tØnh). Hµng ngµy nh÷ng ngêi nµy thêng sö dông xe ®¹p ®Õn trùc tiÕp c¸c hé d©n ®Ó thu v¶i sau ®ã ®ùng trong c¸c sät (kh«ng b¶o qu¶n g×) vµ s¸ng sím h«m sau vËn chuyÓn theo xe kh¸ch ®Õn chî hoa qña ë c¸c tØnh. T¹i ®©y hä thêng b¸n lÎ trùc tiÕp trong ngµy tíi ngêi tiªu dïng, mét sè kh¸c th× b¸n bu«n l¹i cho c¸c ®¹i lý hoa qu¶ nhng kh«ng nhiÒu. Do “mua tËn gèc, b¸n tËn ngän” nªn l·i cña nh÷ng ngêi nµy kh¸ cao. N¨m 2005, hä mua cña ngêi s¶n xuÊt víi gi¸ b×nh qu©n 4.500 – 5.000 ®ång/kg vµ b¸n trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng víi gi¸ b×nh qu©n 7.000 – 8.000 ®ång/kg. Sau khi ®· trõ c¸c chi phÝ nh: tiÒn vËn chuyÓn 30.000 ®ång/t¹; tiÒn thuª ®Þa ®iÓm b¸n hµng 10.000 ®ång/ngµy. è NÕu mçi ngµy b¸n 2 t¹ v¶i th× b×nh qu©n l·i 300.000 - 400.000 ®ång (cho 3 - 4 ngêi) Thu gom ®Þa ph¬ng: Kh¸c víi “S¸o v¶i” vµ thu gom lín ®Þa ph¬ng nh trong kªnh hµng dµi tiªu thô ë miÒn Nam, nh÷ng ngêi thu gom nµy lµ nh÷ng ngêi ®Þa ph¬ng r¶i r¸c ë c¸c x· kh«ng n»m trong trung t©m tiªu thô v¶i ®i miÒn Nam mµ chñ yÕu tiªu thô ®i Hµ néi, H¶i phßng, H¶i d¬ng,....(x· CÈm ChÕ, x· T©n An). T¹i mçi x· chØ cã kho¶ng 3 – 4 ngêi nh vËy víi quy m« b×nh qu©n 100 - 200 tÊn v¶i t¬i/n¨m. Nh÷ng hé thu gom nµy còng thua mua v¶i cña c¸c hé n«ng d©n sau ®ã b¸n l¹i cho c¸c chñ bu«n vµ nhËn hoa hång nh nh÷ng hé thu gom ë trªn (150.000 ®ång/tÊn). Chñ bu«n ngo¹i tØnh: Còng cã mét sè Ýt chñ bu«n tõ c¸c tØnh kh¸c ®Õn thu mua v¶i t¬i tõ c¸c hé thu gom sau ®ã vËn chuyÓn ®Õn b¸n cho c¸c ®¹i lý hoa qu¶ ë c¸c tØnh nh Hµ néi, h¶i phãng,… nhng sè lîng kh«ng nhiÒu vµ trong thêi gian ®iÒu tra thùc ®Þa chóng t«i còng cha tiÕp xóc, t×m hiÓu ®îc ho¹t ®éng cña cña nh÷ng chñ bu«n nµy. * Hao hôt s¶n phÈm do dËp n¸t trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn trong kªnh hµng ng¾n nµy còng ®îc tÝnh b»ng 1% khèi lîng s¶n phÈm v× tuy qu·ng ®êng ng¾n, thêi gian vËn chuyÓn nhanh h¬n so víi thÞ trêng miÒn Nam nhng lo¹i v¶i tiªu thô trong nh÷ng kªnh hµng ng¾n thêng lµ v¶i cã chÊt lîng kÐm h¬n. V.3.2. §èi víi kªnh hµng th¬ng m¹i v¶i sÊy kh« Chñ bu«n + sÊy v¶i: + T¸c nh©n nµy ®ãng vai trß quan träng trong hÖ thèng kªnh hµng v¶i kh« ë Thanh hµ. Hä ho¹t ®éng theo mïa vô tõ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 12 hµng n¨m vµ nhiÒu nhÊt lµ th¸ng 7, th¸ng 8 víi quy m« b×nh qu©n 100 - 120 tÊn v¶i kh«/n¨m (cao ®iÓm 10 tÊn/ngµy). + Ho¹t ®éng cña hä kh¸ ®a d¹ng: cã thÓ võa thu gom võa vËn chuyÓn vµ bu«n b¸n v¶i t¬i sang Trung Quèc, mét sè hé cßn kiªm c¶ sÊy v¶i kh«. + Hä thu gom v¶i sÊy kh« cña c¸c hé d©n sau ®ã vÒ ph©n lo¹i vµ ®ãng hép sau ®ã sÏ vËn chuyÓn lªn cöa khÈu T©n Thanh ®Ó b¸n cho c¸c th¬ng gia Trung Quèc. Mçi xe « t« vËn chuyÓn ®îc kho¶ng 2 - 3 tÊn v¶i kh«. QuyÕt ®Þnh b¸n v¶i cña hä chØ ®îc thùc hiÖn khi th¬ng gia Trung Quèc tr¶ gi¸ mµ hä thÊy cã l·i. + C¸ch thøc giao dÞch cña cña hä víi th¬ng gia Trung Quèc lµ tho¶ thuËn miÖng trùc tiÕp th«ng qua ngêi m«i giíi trung gian ë cöa khÈu sau khi ®· vËn chuyÓn hµng lªn ®©y. H×nh thøc thanh to¸n b»ng tiÒn Trung Quèc nhng th«ng qua ngêi m«i giíi trung gian ë ®©y. + H×nh thøc giao dÞch cña ngêi thu gom víi hé n«ng d©n rÊt ®¬n gi¶n: Hä trùc tiÕp ®Õn c¸c th«n, x· ®Ó hái mua th«ng qua sù giíi thiÖu cña c¸c trung gian t¹i ®Þa ph¬ng sau ®ã thuª c«ng n«ng vËn chuyÓn vÒ nhµ ®Ó ph©n lo¹i vµ ®ãng hép giÊy c¸t t«ng (16 - 18 kg v¶i kh«/hép). Trung gian ë L¹ng S¬n: + Hä lµ nh÷ng ngêi ë cöa khÈu T©n thanh - L¹ng S¬n vµ cã mèi quan hÖ bu«n b¸n gi÷a chñ bu«n ViÖt nam víi c¸c th¬ng gia Trung quèc. Nh÷ng ngêi nµy cã vai trß rÊt quan träng träng ®Ó ngêi thu gom gÆp gì, tho¶ thuËn víi c¸c th¬ng gia Trung Quèc. + Kho¶n “hoa hång” mµ nh÷ng ngêi trung gian nµy ®îc hëng cho tÊt c¶ c¸c dÞch vô trªn lµ: Cø sau khi thu vÒ ®îc 1.000 Nh©n d©n tÖ vµ ®æi ra tiÒn ViÖt nam ®îc 1.960.000 ®ång th× ngêi thu gom ph¶i tr¶ l¹i 50.000 - 60.000 ®ång. B¶ng 17: Chi phÝ ho¹t ®éng chñ yÕu cña t¸c nh©n thu gom v¶i kh« Chi phÝ §¬n vÞ Chi phÝ Cíc vËn chuyÓn lªn cöa khÈu T©n Thanh 1.000 ®/tÊn 300 Cíc vËn chuyÓn tõ hé n«ng d©n vÒ nhµ 1.000 ®/tÊn 80 Hép giÊy c¸t t«ng + B¨ng dÝnh, nil«ng,… 1.000 ®/tÊn 355 Bèc v¸c 1.000 ®/tÊn 30 Thuª L§ ph©n lo¹i v¶i + ®ãng hép 1.000 ®/tÊn 10 Chi phÝ cho trung gian ®Þa ph¬ng 1.000 ®/tÊn 70 Chi phÝ cho trung gian L¹ng s¬n 1.000 ®/tÊn 720 Tæng chi phÝ 1.000 ®/tÊn 1.565 (Nguån: Sè liÖu ®iÒu tra, 09/2005) Cã thÓ thÊy ngêi thu thu gom vµ bu«n b¸n tham gia vµo c¸c kªnh tiªu thô v¶i thiÒu Thanh Hµ ë H¶i d¬ng rÊt nhiÒu vµ ®a d¹ng vÒ h×nh thøc. Ho¹t ®éng cña hä chØ mang tÝnh ®éc lËp mµ cha ®îc tæ chøc hay liªn kÕt thµnh mét m¹ng líi thèng nhÊt nªn thêng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña m×nh. Cã nªn ch¨ng víi mçi thÞ trêng cÇn tËp hîp nh÷ng ngêi thu gom, bu«n b¸n v¶i thiÒu nh»m n©ng cao n¨ng lùc vµ h¹n chÕ nh÷ng rñi ro trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Qua qu¸ tr×nh kh¶o s¸t cña chóng t«i, c¸c hé thu gom bu«n b¸n cho biÕt viÖc tiªu thô v¶i cña HiÖp héi cã nhiÒu h¹n chÕ v× n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm cña tæ kinh doanh mÆc giï cã nhiÒu lîi thÕ h¬n ®èi víi kh¸ch hµng nh th¬ng hiÖu s¶n phÈm, t c¸ch ph¸p nh©n,… Thùc tÕ nh÷ng ngêi nµy rÊt s½n sµng tham gia vµo ho¹t ®éng tiªu thô v¶i thiÒu trong hiÖp héi vµ chia sÎ rñi ro víi nh÷ng ngêi s¶n xuÊt. Nh×n chung mong muèn cña hä lµ: Th¬ng hiÖu s¶n phÈm cÇn sím ®îc ¸p dông réng r·i ®Ó giíi thiÖu vµ qu¶ng c¸o s¶n phÈm, nhÊt lµ thÞ trêng níc ngoµi. Mét chñ bu«n cho biÕt n¨m 2005 võa qua ®· liªn hÖ víi chñ bu«n Trung Quèc nhng s¶n phÈm kh«ng cã th¬ng hiÖu nªn kh«ng ký ®îc hîp ®ång. S¶n phÈm ®Çu vµo ®îc ®¶m b¶o tuyÖt ®èi vÒ sù ®ång ®Òu chÊt lîng, mÉu m· §îc hç trî c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng, sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶: Mét sè hé mua t¹i Thanh Hµ víi gi¸ 6.000 ®ång/kg nhng 2 - 3 ngµy sau vËn chuyÓn vµo MiÒn nam th× gi¸ l¹i gi¶m vµ chØ b¸n ®îc 7.000 - 8.000 ®ång/kg dÉn ®Õn thua lç V.4. Ngêi b¸n lÎ vµ c¸c siªu thÞ V.4.1. Ngêi b¸n lÎ Do thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, chóng t«i chØ tiÕn hµnh kh¶o s¸t s¬ bé mét sè t¸c nh©n b¸n lÎ vµ c¸c siªu thÞ tham gia tiªu thô v¶i t¹i thÞ trêng Hµ Néi. Bao gåm: c¸c cöa hµng vµ c¸c quÇy b¸n hoa qu¶, ngêi b¸n lÎ t¹i c¸c chî vµ ngêi b¸n rong trªn c¸c ®êng phè. §èi víi c¸c cöa hµng vµ quÇy hoa qu¶: - C¸c cöa hµng vµ quÇy thêng ®Õn chî b¸n bu«n (chî Long Biªn) ®Ó mua v¶i. Tuy nhiªn C¸c ®iÓm b¸n v¶i thiÒu Thanh Hµ a h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp t¹i cöa hµng nh cña HiÖp héi v¶i Thanh Hµ h¬n vµ mong muèn kÕt hîp c¶ giao v¶i kh«ng ®ãng gãi v× cöa hµng mong muèn b¸n c¶ 2 lo¹i cho nhiÒu ®èi tîng kh¸ch hµng. - Lîng v¶i b¸n b×nh qu©n cña mét ®iÓm b¸n hµng kh«ng nhiÒu, trung b×nh 10-30 kg/ngµy. - Møc chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua vµ gi¸ b¸n dao ®éng trong kho¶ng tõ 1.000 ®/kg ®Õn 3.000 ®/kg tuú theo c¸c ®iÓm b¸n vµ tuú theo kh¸ch hµng. B¶ng 18: T¸c nh©n tham gia tiªu thô v¶i t¬i trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi §èi tîng Sè lîng Møc ®é tiªu thô (%) 1. Cöa hµng vµ quÇy (®iÓm b¸n) 2.500 24,0 2. Ngêi b¸n lÎ t¹i c¸c chî (ngêi) 1.172 16,0 3. Ngêi b¸n rong (ngêi) 6.198 60,0 (Nguån: ViÖn rau qu¶, 2004) §èi víi ngêi b¸n lÎ t¹i c¸c chî: - Nh÷ng ngêi nµy thêng mua v¶i tõ chî Long Biªn vÒ b¸n - Lîng v¶i b¸n b×nh qu©n cña nh÷ng ngêi b¸n lÎ t¹i c¸c chî kho¶ng 20 - 350 kg/ngµy. §èi víi ngêi b¸n lÎ cã vÞ trÝ cè ®Þnh l·i kho¶ng 700.000 ®ång - 2.500.000 ®ång/tÊn v¶i t¬i, cßn nh÷ng ngêi b¸n lÎ kh«ng cã vÞ trÝ cè ®Þnh chØ l·i 400.000-1.200.000 ®ång/tÊn v¶i t¬i. §èi víi ngêi b¸n rong: - Lµ nh÷ng ngêi n«ng d©n ®Õn tõ c¸c tØnh nh Hµ T©y, Hng Yªn, Hµ Nam, B¾c Giang,… tham gia b¸n v¶i trªn thÞ trêng Hµ Néi. Mçi vô v¶i hä thêng tham gia trong kho¶ng thêi gian 1 th¸ng sau ®ã trë vÒ ®Þa ph¬ng tiÕp tôc tham gia s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. - Khèi lîng hµng b¸n ®îc trung b×nh trong 1 ngµy dao ®éng tõ 50 -100 kg vµ l·i mµ ngêi b¸n hµng rong thu ®îc tõ viÖc b¸n v¶i t¬i kho¶ng 500.000 - 1.000.000 ®ång/tÊn. V.4.2. C¸c siªu thÞ tham gia tiªu thô v¶i t¹i Hµ Néi Sè lîng siªu thÞ tham gia kinh doanh v¶i t¬i cßn rÊt h¹n chÕ, n¨m 2004 chØ cã siªu thÞ Intimex Bê Hå vµ Metro (n¨m 2005 cßn cã thªm 3 siªu thÞ Big C, Unimart vµ Fivimart tiªu thô v¶i t¬i cña HiÖp héi ®îc 1.500 kg). Lý do mµ c¸c siªu thÞ cho biÕt t¹i sao hä kh«ng muèn kinh doanh v¶i t¬i lµ: - Trªn thÞ trêng Hµ Néi, ngêi tiªu dïng dÔ dµng mua ®îc v¶i t¬i ë kh¾p mäi n¬i vµ thuËn tiÖn, gi¸ l¹i rÊt rÎ nªn kh¸ch hµng Ýt ®Õn c¸c siªu thÞ ®Ó mua. - V¶i t¬i rÊt khã b¶o qu¶n nªn kh«ng ®Ó ®îc trong ®iÒu kiÖn qu¸ nãng hoÆc qu¸ l¹nh vµ ngay c¶ l¹nh hîp lý còng bÞ chuyÓn mµu sau 1 ngµy ®· ®ãng gãi nªn møc ®é rñi ro rÊt cao. - §Æc biÖt do ®©y lµ lo¹i qu¶ kh«ng ¨n trùc tiÕp mµ cßn ph¶i bãc vá vµ ngêi tiªu dïng còng cha thÊy ®îc møc ®é nguy h¹i nªn cha híng vµo siªu thÞ mua. H×nh thøc mua vµ b¸n: - C¸c siªu thÞ ®Òu nhËn hµng tõ hiÖp Héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu Thanh Hµ. §Þa ®iÓm giao hµng t¹i siªu thÞ vµ ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn: (1) tõ vïng s¶n xuÊt tíi Hµ Néi b»ng xe «t« vµ (2) tõ gian hµng lu tr÷ hµng cña HiÖp héi t¹i Hµ Néi ®Õn siªu thÞ b»ng xe m¸y. ViÖc giao hµng do ngêi cña HiÖp héi thùc hiÖn. - §èi víi v¶i thêng: C¸c siªu thÞ ®Òu nhËn v¶i tõ ngêi b¸n bu«n v¶i tõ Thanh Hµ - H¶i D¬ng. V¶i ®îc giao t¹i siªu thÞ vµ vËn chuyÓn hµng ®Õn siªu thÞ b»ng xe m¸y. - Quan hÖ gi÷a HiÖp héi vµ siªu thÞ th«ng qua hîp ®ång b»ng v¨n b¶n cã cam kÕt vÒ chÊt lîng s¶n phÈm; gi¸ s¶n phÈm tuú thuéc theo gi¸ thÞ trêng do gi¸ v¶i lu«n biÕn ®éng vµ lîng hµng do hai bªn tho¶ thuËn. Ngoµi ra gi÷a hä cßn ®a ra h×nh thøc chia sÎ rñi ro nÕu nh siªu thÞ b¸n kh«ng hÕt hµng th× nhµ cung cÊp nhËn l¹i sè hµng ®ã ®Ó ®a vÒ sÊy. C¶ 2 siªu thÞ ®Òu ¸p dông h×nh thøc thanh to¸n tr¶ chËm b»ng tiÒn mÆt sau 15 ngµy kÓ tõ khi giao hµng. - Khã kh¨n gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh kinh doanh lµ qu¸ tr×nh b¶o qu¶n gÆp nhiÒu khã nhÊt v× v¶i bµy b¸n tõ s¸ng ®Õn chiÒu ®· chuyÓn tõ mµu s¸ng t¬i sang n©u x¸m, vµ nh vËy nÕu cuèi ngµy mµ cha b¸n hÕt th× ngµy h«m sau ph¶i gi¶m gi¸ rÊt nhiÒu. §Ó kh¾c phôc, c¸c siªu thÞ yªu cÇu ngêi b¸n ®ãng gãi v¶i b»ng tói PE cã ®ôc lç tèt h¬n so víi dïng tói líi. Tuy nhiªn gi¸ thµnh 1 tói cao, lªn tíi 862 ®ång (®ùng 2 kg v¶i). - Sè lÇn giao v¶i: Siªu thÞ Metro nhËn hµng 1 lÇn/ngµy vµ lîng hµng b¸n ®îc dao ®éng tõ 30 - 50 kg/ngµy. Siªu thÞ Intimex do nhËn hµng cña 2 ngêi cung cÊp kh¸c nhau nªn b×nh thuêng mçi ngêi giao 1 lÇn/ngµy. Tæng lîng v¶i b¸n ®îc trung b×nh 50 - 70 kg/ngµy. V.5. T×nh h×nh chÕ biÕn V.5.1. H×nh thøc sÊy kh« HiÖn nay ngêi d©n ë Thanh hµ nãi riªng vµ H¶i d¬ng nãi chung cã 2 h×nh thøc sÊy v¶i: Ph¬ng ph¸p sÊy thñ c«ng truyÒn thèng: §©y lµ ph¬ng ph¸p sÊy phæ biÕn cña c¸c hé trång v¶i ë Thanh hµ vµ hÇu hÕt ë c¸c hé trång v¶i ®Òu cã lß sÊy kiÓu nµy. Theo íc tÝnh ë Thanh hµ hiÖn nay cã kho¶ng 10.000 lß sÊy nh vËy trong c¸c hé víi s¶n lîng v¶i sÊy kh« hµng n¨m ®¹t kho¶ng 2.500 tÊn. C«ng suÊt lß sÊy cña c¸c hé kho¶ng 500 kg ®Õn 3.500 kg. Thêi gian sÊy mçi mÎ thêng tõ 7 ®Õn 10 ngµy. Ph¬ng ph¸p sÊy lß h¬i c¶i tiÕn: Ph¬ng ph¸p sÊy v¶i thñ c«ng cã tû lÖ qu¶ bÞ bãp mÐo vµ ch¸y cao (30%), qu¶ v¶i sau khi sÊy thêng bÞ nhiÔm mïi than vµ cã bôi khãi, hµm lîng ®êng trong thÞt qu¶ thÊp vµ s¶n phÈm sÊy kh«ng ®ång ®Òu do nhiÖt ®é qu¸ cao. §Ó kh¾c phôc nh÷ng nhîc ®iÓm nµy, HiÖp héi ®· x©y dùng lß sÊy kiÓu míi b»ng c¸ch øng dông c«ng nghÖ sÊy gi¸n tiÕp b»ng qu¹t ®Èy h¬i nãng. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc sÊy kiÓu míi nµy lµ: rót ng¾n thêi gian sÊy 64 giê/ mÎ, gi¶m chi phÝ nhiªn liÖu, gi¶m tû lÖ bãp mÐo, gi¶m gi¸ thµnh v¶i sÊy 1.468 ®/kg v¶i kh«, t¨ng chÊt lîng vµ mÉu m· qu¶ v¶i. Sau khi sÊy v¶i, c¸c hé thêng kh«ng tiÕn hµnh ph©n lo¹i mµ ®ãng vµo c¸c bao t¶i kho¶ng 50 - 70 kg/bao sau ®ã b¸n l¹i cho c¸c hé thu gom. C¸c hé thu gom thêng ®Õn tËn nhµ hé n«ng d©n ®Ó thu mua vµ vËn chuyÓn vµ thêi gian mua b¸n nµy thêng diÔn ra r¶i r¸c tõ th¸ng 7 ®Õn thµng 12 hµng n¨m, tËp trung nhÊt lµ th¸ng 7 vµ th¸ng 8. B¶ng 19: HiÖu qu¶ kinh tÕ cña lß sÊy v¶i c¶i tiÕn Lo¹i chi phÝ Lß sÊy thñ c«ng Lß sÊy c¶i tiÕn Khèi lîng Thµnh tiÒn (®ång) Khèi lîng Thµnh tiÒn (®ång) Khèi lîng v¶i t¬i kg/mÎ/lß 2.000 kg 5.000.000 2.000 kg 5.000.000 Chi phÝ than 450 kg 450.000 240kg 240.000 Chi phÝ ®iÖn 0 KW 0 60 KW 48.000 Thêi gian sÊy 144 giê 80 giê Chi phÝ thuª c«ng lao ®éng 10 c«ng 200.000 5 c«ng 100.000 Tæng chi phÝ 5.650.000 5.388.000 Thµnh phÈm kg v¶i kh«/mÎ/lß 500 kg 548 kg Gi¸ thµnh sÊy v¶i kh« (®/kg) 11.300 9.832 (Nguån: Dù ¸n Dialogs, 2004 - ViÖn KHKT n«ng nghiÖp ViÖt Nam) V.5.2. C¸c h×nh thøc chÕ biÕn kh¸c Mét sè doanh nghiÖp vµ t nh©n ë Thanh hµ ®· tiÕn hµnh chÕ biÕn v¶i ®ãng hép xuÊt khÈu nhng cha cã kÕt qu¶ kh¶ quan nh: C«ng ty TNHH Mü Th¸i (HuyÖn Thanh hµ) n¨m 2005 lµm thö 10 hép vµ c«ng ty Nam TiÕn (huyÖn Nam S¸ch). Ngoµi ra cßn 1 hé ®· tiÕn hµnh chÕ biÕn rîu tõ v¶i nhng kÕt qu¶ kh«ng nhiÒu («ng M·o, x· Hång l¹c - huyÖn Thanh hµ). V.6. Vai trß cña c¸c tæ chøc trong ph¸t triÓn s¶n phÈm V.6.1. HiÖp héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu chÊt lîng cao huyÖn Thanh Hµ HiÖp héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu chÊt lîng cao huyÖn Thanh Hµ ®îc UBND huyÖn Thanh Hµ ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp ngµy 10/07/2003 víi sù t vÊn cña Bé m«n hÖ thèng n«ng nghiÖp, ViÖn khoa häc kü thuËt n«ng nghiÖp ViÖt nam vµ dù ¸n DIALOGS do Céng ®ång ch©u ¢u tµi trî. HiÖp héi bao gåm c¸c nhãm s¶n xuÊt n»m trªn c¸c x· cã ®iÒu kiÖn sinh th¸i ®Æc biÖt, mang l¹i chÊt lîng v¶i thiÒu ngon nhÊt: Thanh S¬n, Thanh Thuû, Thanh X¸, Thanh khª, Thanh xu©n víi tæng diÖn tÝch trång v¶i lµ 2.500 ha; s¶n lîng v¶i t¬i hµng n¨m kho¶ng 25.000 tÊn. N¨m 2005, hiÖp héi cã 148 thµnh viªn vµ s¶n xuÊt trªn diÖn tÝch 49ha víi s¶n lîng kho¶ng 200 tÊn v¶i thiÒu lo¹i 1 víi quy tr×nh s¹ch. C¸c ho¹t ®éng chÝnh cña hiÖp héi : Ho¹t ®éng s¶n xuÊt: ChØ ®¹o c¸c héi viªn thùc hiÖn s¶n xuÊt theo quy tr×nh kü thuËt chung ®Ó s¶n phÈm v¶i thiÒu cña hiÖp héi cã chÊt lîng cao vµ ®ång ®Òu, ®¶m b¶o n¨ng suÊt æn ®Þnh qua c¸c vô, gi¶m rñi ro trong s¶n xuÊt. DÞch vô phßng trõ s©u bÖnh h¹i v¶i: HiÖp héi lµm chung c«ng t¸c dù thÝnh dù b¸o, x¸c ®Þnh thêi ®iÓm phun thuèc hîp lý n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc dïng thuèc, gi¶m tû lÖ nhiÔm s©u bÖnh, n©ng cao chÊt lîng. Qu¶n lý chÊt lîng: HiÖp héi tæ chøc ®¸nh gi¸ chÊt lîng, qu¶n lý c¸c s¶n phÈm cã chÊt lîng cao g¾n nh·n m¸c ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm. ChÕ biÕn: Tæ chøc øng dông c«ng nghÖ sÊy v¶i c¶i tiÕn. X©y dùng th¬ng hiÖu: Lµm thñ tôc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ ®Ó ®îc nhµ níc b¶o hé. TiÕp cËn thÞ trêng: Liªn kÕt víi c¸c t¸c nh©n cã nhu cÇu chÊt lîng cao, nhÊt lµ hÖ thèng siªu thÞ ®Ó tiªu thô c¸c s¶n phÈm v¶i t¬i vµ v¶i kh«. DÞch vô ®µo t¹o: Tæ chøc c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o, tËp huÊn n©ng cao kü thuËt ch¨m sãc vµ phßng trõ s©u bÖnh cho c©y v¶i. Nh÷ng khã kh¨n trong ho¹t ®éng cña hiÖp héi VÒ phÝa ngêi n«ng d©n: + Quy m« s¶n xuÊt n«ng hé nhá lÎ, ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c nhau vµ tr×nh ®é nhËn thøc kh¸c nhau nªn viÖc tiÕp thu ®Ó øng dông mét quy tr×nh chung gi÷a c¸c hé cha ®îc ®ång nhÊt. + Kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é tæ chøc c¸c ho¹t ®éng dÞch vô tËp thÓ cña ngêi d©n cßn yÕu. + KiÕn thøc vÒ thÞ trêng cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ thiÕu nh¹y bÐn. Ngêi n«ng d©n chØ quen lµm c«ng viÖc cña ngêi thu gom ®¬n thuÇn. PhÝa c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ c¸c phßng ban chuyªn m«n: H¹n chÕ vÒ nguån lùc vµ kiÕn thøc chuyªn m«n trong ho¹t tæ chøc hiÖp héi kiÓu míi cho nªn hä gÆp nhiÒu lóng tóng trong t vÊn kü thuËt, x©y dùng tæ chøc vµ qu¶n lý ho¹t ®éng cña hiÖp héi. PhÝa ®èi t¸c kinh doanh: Cha t×m ®îc c¸c ®èi t¸c kinh doanh lín thùc sù trung thµnh víi v¶i thiÒu Thanh Hµ. PhÇn lín c¸c ®èi t¸c kinh doanh trong mét vô hä cã thÓ bu«n v¶i thiÒu cña nhiÒu vïng kh¸c nhau, tïy theo c¬ chÕ gi¸ c¶ cña tõng vïng. ViÖc liªn kÕt víi c¸c ®èi t¸c kinh doanh ®Ó x©y dùng mét ngµnh hµng v¶i thiÒu Thanh Hµ riªng biÖt cßn nhiÒu h¹n chÕ. MÆt kh¸c hiÖp héi míi thµnh lËp, c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn, quy m« cha ®ñ lín ®Ó t¹o ®îc niÒm tin ®èi víi c¸c ®èi t¸c. YÕu tè thÞ trêng: + C¸c t¸c nh©n trong thÞ trêng ho¹t ®éng kh«ng cã tæ chøc chÆt chÏ, cha cã thÓ chÕ râ rµng tõ ®ã t¹o ra sù thiÕu æn ®Þnh trong thÞ trêng. + ThÞ trêng thiÕu æn ®Þnh, gi¸ c¶ biÕn ®éng hµng ngµy. V¶i thiÒu Thanh Hµ bÞ c¹nh tranh vÒ gi¸ víi v¶i thiÒu c¸c vïng kh¸c cã chÊt lîng kÐm h¬n. + V¶i thiÒu chÝn qu¸ tËp trung, thêi vô qu¸ ng¾n viÖc tæ chøc qu¶ng b¸ s¶n phÈm gÆp nhiÒu khã kh¨n. Khi viÖc qu¶ng b¸ s¶n phÈm ph¸t huy hiÖu lùc th× mïa vô còng ®· kÕt thóc. + Do chÝn qu¸ tËp trung t¹o ra hiÖn tîng mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu t¹i thêi ®iÓm thu ho¹ch ré, cho nªn v¶i thiÒu xuèng gi¸ rÊt nhanh t¹i thêi ®iÓm gi÷a vô. V.6.2. Vai trß cña c¸c tæ chøc ë ®Þa ph¬ng CÊp trung ¬ng: ViÖn nghiªn cøu vµ trêng ®¹i häc lµ n¬i cung cÊp c¸c dÞch vô vÒ c¸c tiÕn bé kü thuËt míi: kü thuËt ch¨m sãc, phßng trõ s©u bªnh vµ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch. Tuy nhiªn nh÷ng c¬ quan nµy chØ nghiªn cøu tõng trêng hîp, vÝ dô: nghiªn cøu lµm chËm chÝn qu¶ v¶i, lß sÊy v¶i c¶i tiÕn hay mét sè ®èi tîng s©u bÖnh h¹i chÝnh,…. Mét sè vÊn ®Ò s¶n xuÊt yªu cÇu nhng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ViÖn, trêng cha ®¸p øng ®îc: ®iÒu kiÖn chi phèi sù ra hoa ®ùc hay hoa c¸i, c«ng nghÖ b¶o qu¶n v¶i t¬i, sù biÕn ®æi mµu cña v¶i sÊy trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n,… Côc së h÷u trÝ tuÖ - Bé Khoa häc C«ng nghÖ & M«i trêng: Lµ c¬ quan duy nhÊt ë ViÖt Nam cÊp b»ng chøng nhËn nh·n hiÖu hµng ho¸. Nh·n hiÖu v¶i thiÒu Thanh Hµ cña hiÖp héi ®· ®îc côc së h÷u trÝ tuÖ cÊp b»ng chøng nhËn vµ l« g« ®îc b¶o hé. CÊp tØnh Së Néi vô: Gióp HiÖp héi hoµn thiÖn c¸c thñ tôc thµnh lËp HiÖp héi vµ t vÊn cho UBND tØnh trong viÖc ra quyÕt ®Þnh c«ng nhËn ra ®êi cña HiÖp héi. Së NN & PTNT vµ TT KhuyÕn n«ng hç trî vµ gi¸m s¸t c¸c vÊn ®Ò vÒ kü thuËt s¶n xuÊt Së Khoa häc C«ng nghÖ & M«i trêng hç trî tµi chÝnh tiÕn hµnh nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò cho HiÖp héi: thñ tôc ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸, ph©n tÝch chÊt lîng v¶i, mÉu ®Êt,… CÊp huyÖn UBND huyÖn lµ c¬ quan qu¶n lý trùc tiÕp th«ng qua Phßng N«ng nghiÖp vµ Tr¹m KhuyÕn n«ng gióp gi¶i qiuyÕt mét sè khã kh¨n trong kü thuËt s¶n xuÊt, ®ång thêi ®Ò ra mét sè chÝnh s¸ch hç trî thóc ®Èy viÖc lu th«ng v¶i thiÒu trong huyÖn: Ng¨n cÊm kh«ng cho xe chë v¶i thiÒu vïng kh¸c chë vµo Thanh Hµ, miÔn thu thuÕ giao th«ng ®èi víi c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn v¶i Thanh Hµ trong vô thu ho¹ch, hç trî kinh phÝ trong ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i. CÊp x·: UBND x· ®· hç trî HiÖp héi mÆt b»ng ®Ó x©y dùng trô së VI. Qóa tr×nh h×nh thµnh gi¸ vµ ph©n chia lîi nhuËn gi÷a c¸c t¸c nh©n Trong ph¹m vi nghiªn cøu, chóng t«i chØ cã thÓ lùa chän mét sè kªnh hµng mang tÝnh chÊt ®¹i diÖn cho ho¹t ®éng th¬ng m¹i v¶i ë ®©y ®Ó t×m hiÓu vµ ®¸nh gi¸ chi tiÕt. ViÖc tÝnh to¸n qu¸ tr×nh h×nh thµnh gi¸ s¶n phÈm trong mçi kªnh hµng ®îc thùc hiÖn dùa trªn nguyªn t¾c: (1) S¶n phÈm ®îc chän m¹ng tÝnh chÊt ®Æc trng cho mçi kªnh hµng; (2) Gi¸ s¶n phÈm ®îc tÝnh lµ gi¸ trung b×nh n¨m 2005; (3) C¸c gi¸ trÞ ®îc tÝnh trªn 1kg s¶n phÈm. Kªnh 1 (v¶i lo¹i 1 ®i miÒn Nam): Hé s¶n xuÊt è “S¸o v¶i” è thu gom lín ®Þa ph¬ng è Chñ bu«n miÒn Nam è B¸n bu«n miÒn Nam è B¸n lÎ è Ngêi tiªu dïng Kªnh 2 (v¶i t¬i lo¹i 2 ®i Trung Quèc): Hé s¶n xuÊt è “S¸o v¶i” è thu gom lín ®Þa ph¬ng è Chñ bu«n Lµo Cai è Chñ bu«n Trung Quèc. So s¸nh 2 kªnh hµng nµy cho thÊy: S¶n phÈm v¶i thiÒu t¬i tiªu thô ë c¸c tØnh miÒn Nam lu«n yªu cÇu chÊt lîng cao h¬n vµ ®îc thu mua víi gi¸ cao h¬n so víi s¶n phÈm ®i Trung quèc. MÆt kh¸c do chñ bu«n Trung quèc mua víi gi¸ rÊt thÊp Kh¸c víi chñ bu«n Trung quèc thu mua v¶i ë Lôc ng¹n, v¶i Thanh Hµ tiªu thô sang Trung quèc qua cöa khÈu Lµo cai kh«ng yªu cÇu cao vÒ chÊt lîng, qu¸ tr×nh vËn chuyÓn kh«ng ®îc b¶o qu¶n b»ng bÊt cø h×nh thøc nµo nªn chÊt lîng v¶i kÐm vµ chñ bu«n Trung quèc thêng mua víi gi¸ rÊt thÊp. nªn nªn c¸c chñ bu«n ®Þa ph¬ng vµ chñ bu«n Lµo cai kh«ng cã l·i nhiÒu so víi chñ bu«n miÒn Nam. §ã còng lµ nguyªn nh©n chÝnh gi¶i thÝch t¹i sao v¶i thiÒu Thanh hµ kh«ng tiªu thô sang Trung quèc ®îc. B¶ng 20: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh gi¸ v¶i t¬i ®i miÒn Nam vµ Trung Quèc (§vt: ®ång/kg) T¸c nh©n Kªnh 1 (v¶i t¬i) Kªnh 2 (v¶i t¬i) Gi¸ mua Chi phÝ Gi¸ b¸n Lîi nhuËn Gi¸ mua Chi phÝ Gi¸ b¸n Lîi nhuËn Hé s¶n xuÊt 5500 5000 S¸o v¶i (thu gom nhá) 5500 0 6000 500 5000 0 5500 500 Thu gom lín ®/p 6000 70 6150 80 5500 70 5650 80 Chñ bu«n ngo¹i tØnh 6150 2265 9000 585 5650 1550 7500 300 B¸n bu«n miÒn Nam 9000 9500 500 B¸n lÎ miÒn Nam 9500 10000 500 Ngêi tiªu dïng MN 10000 Chñ bu«n Trung quèc 7500 (Nguån: Sè liÖu ®iÒu tra, 09/2005) Lîi nhuËn cña c¸c t¸c nh©n tham gia kªnh hµng còng rÊt kh¸c nhau, nh÷ng ngêi thu gom cã l·i/kg s¶n phÈm thÊp h¬n so víi c¸c hé bu«n b¸n lÎ. Tuy vËy nÕu tÝnh lîi nhuËn cña mçi t¸c nh©n trong c¶ vô v¶i th× râ rµng hé thu gom vÉn lµ ngêi cã lîi nhÊt v× khèi lîng s¶n phÈm thu gom lín trong khi hä kh«ng ph¶i mÊt kho¶n chi phÝ nµo. Kªnh 3 (v¶i lo¹i 1 ®i H¶i Phßng, Hµ néi, H¶i d¬ng): Hé s¶n xuÊt è Bu«n b¸n nhá ®Þa ph¬ng è Ngêi tiªu dïng. §©y lµ kªnh hµng tiªu thô chñ yÕu s¶n phÈm v¶i t¬i ®i c¸c tØnh H¶i phßng, Hµ néi, H¶i d¬ng (70%) vµ cã rÊt Ýt t¸c nh©n tham gia. Ngêi bu«n b¸n nhá gi÷ vai trß quan träng vµ lµ cÇu nèi trùc tiÕp gi÷a ngêi s¶n xuÊt ®Õn tËn ngêi tiªu dïng. Kªnh hµng v¶i kh« (v¶i kh« lo¹i 1 ®i Trung Quèc): Ngêi SX è Trung gian ®Þa ph¬ng è Chñ bu«n ®Þa ph¬ng è Trung gian L¹ng S¬n è Chñ bu«n Trung Quèc B¶ng 21: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh gi¸ s¶n phÈm v¶i t¬i trong kªnh hµng ng¾n ®i H¶i Phßng vµ s¶n phÈm v¶i sÊy kh« ®i Trung Quèc (§vt: ®ång/kg) T¸c nh©n Kªnh 3 (v¶i t¬i) Kªnh hµng v¶i kh« Gi¸ mua Chi phÝ Gi¸ b¸n Lîi nhuËn Gi¸ mua Chi phÝ Gi¸ b¸n Lîi nhuËn Hé s¶n xuÊt 5500 19000 Bu«n b¸n nhá ®/p 5500 405 8500 2095 Trung gian ®/p 19000 0 19070 70 Chñ bu«n ®/p 19070 1495 23000 2435 Trung gian L¹ng S¬n 23000 0 2300 720 Chñ bu«n Trung quèc 23000 Ngêi tiªu dïng 8000 (Nguån: Sè liÖu ®iÒu tra, 09/2005) VII. Th¶o luËn VII.1. VÊn ®Ò vÒ kü thuËt vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm V¶i thiÒu Thanh Hµ mÆc dï ®îc ngêi tiªu dïng kh¾p n¬i biÕt ®Õn bëi chÊt lîng ®Æc biÖt cña nã. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh th¬ng m¹i ho¸ s¶n phÈm hiÖn nay, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng, nhÊt lµ nh÷ng kh¸ch hµng khã tÝnh nh ë MiÒn Nam, Hµ Néi, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng xuÊt khÈu th× ngêi n«ng d©n gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vÒ kü thuËt ®Ó cã thÓ ®¹t ®îc nh yªu cÇu cña thÞ trêng: viÖc bãn ph©n thiÕu c©n ®èi, thiÕu kali ¶nh hëng ®Õn ®é ngät vµ mÉu m· qu¶ v¶i; cha khèng chÕ ®îc mét sè ®èi tîng s©u bÖnh g©y h¹i; thãi quen thu ho¹ch muén lµm gi¶m mÉu m·, kh«ng hÊp dÉn kh¸ch hµng,…. Sù ra ®êi cña HiÖp héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu Thanh hµ ®· liªn kÕt nh÷ng ngêi n«ng d©n s¶n xuÊt vµ ch¨m sãc v¶i theo quy tr×nh kü thuËt chung nh»m kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trªn. KÕt qu¶ lµ: Gi¶m tû lÖ nhiÔm s©u ®ôc qu¶ vµ c¸c bÖnh th¸n th, s¬ng mai trªn qu¶; ®ång thêi viÖc ¸p dông chÕ phÈm KIVIVA ®· lµm gi¶m kh¶ n¨ng rông qu¶ 5,5%; träng lîng qu¶ t¨ng 6,7%; gi¶m tû lÖ n¸m vá 3,8%; kÐo dµi thêi gian chÝn 5 - 7 ngµy; n¨ng suÊt v¶i t¨ng 11%. V× vËy viÖc phæ biÕn réng r·i quy tr×nh kü thuËt lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt ®ång thêi ph¶i chØ ®¹o vµ gi¸m s¸t c¸c hé trong viÖc tu©n thñ quy tr×nh tõ kh©u s¶n xuÊt ®Õn kh©u thu ho¹ch, ®¶m b¶o nguyªn t¾c n©ng cao chÊt lîng vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm cña v¶i thiÒu. Quy tr×nh ch¨m sãc v¶i thiÒu Thanh Hµ ®îc x©y dùng chung dùa trªn c¬ së ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn kinh tÕ n«ng hé ë tõng vïng cho phï hîp vµ nh÷ng yªu cÇu chÊt lîng v¶i thiÒu cña thÞ trêng. Ph¬ng ph¸p x©y dùng quy tr×nh cÇn ®îc ¸p dông mét c¸ch tæng hîp víi sù tham gia cña ngêi d©n, c¸c chuyªn gia kÕt hîp víi c¸c thµnh tùu nghiªn cøu trong vµ ngoµi níc. VII.2. TiÕp cËn thÞ trêng Nh×n chung viÖc tiÕp cËn thÞ trêng cña ngêi s¶n xuÊt cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ thiÕu nh¹y bÐn, chØ quen lµm c«ng viÖc cña ngêi thu gom ®¬n thuÇn. ViÖc tiªu thô s¶n phÈm cña ngêi s¶n xuÊt hoµn toµn phô thuéc vµo c¸c chñ bu«n nªn nhiÒu khi bÞ Ðp gi¸. §Æc biÖt viÖc n¾m b¾t th«ng tin thÞ trêng cßn rÊt h¹n chÕ, nhÊt lµ sù biÕn ®éng thÊt thêng cña gi¸ c¶. Sù ra ®êi cña HiÖp héi v¶i thiÒu Thanh Hµ lµ mét híng ®i míi trong viÖc tiÕp cËn thÞ trêng vµ qu¶ng b¸ s¶n phÈm. MÆc dï cha ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ râ rÖt nh÷ng ®©y thùc sù lµ c¬ héi ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh cña s¶n phÈm trong kinh tÕ thÞ trêng. Trong thêi gian tíi, ngoµi viÖc më réng ¸p dông quy tr×nh kü thuËt, hiÖp héi cÇn më réng h¬n n÷a sù tham gia cña nh÷ng ngêi thu gom, bu«n b¸n trong vµ ngoµi ®Þa ph¬ng. §©y chÝnh lµ nh÷ng nh©n tè quan träng trong viÖc ph¸t triÓn th¬ng hiÖu vµ tiªu thô s¶n phÈm. VII.3. C¸c vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch vµ tæ chøc, qu¶n lý s¶n phÈm Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c©y v¶i ë H¶i d¬ng trong thêi gian qua vµ ®Æc biÖt lµ ë Thanh Hµ lu«n ®îc sù quan t©m vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng: Thùc hiÖn quy ho¹ch chuyÓn ®æi ®Êt n«ng nghiÖp, ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, hç trî s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm,…. Mét sè chÝnh s¸ch quan träng liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn ngµnh hµng v¶i thiÒu Thanh Hµ nh: NghÞ ®Þnh 88 cña ChÝnh phñ ®· t¹o mét hµnh lang th«ng tho¸ng cho qu¸ tr×nh thµnh lËp HiÖp héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu Thanh Hµ. HiÖp héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu chÊt Thanh Hµ ®îc UBND huyÖn Thanh Hµ ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp ngµy 10/07/2003 vµ QuyÕt ®Þnh 2496/2004/Q§-UB cña UBND tØnh H¶i D¬ng ngµy 25/06/2004 vÒ viÖc thµnh lËp HiÖp héi v¶i thiÒu Thanh Hµ. §Õn ngµy 07/03/2005, Côc së h÷u trÝ tuÖ ViÖt nam ®· cÊp giÊy chøng nhËn b¶o hé ®éc quyÒn cho nh·n hiÖu “V¶i thiÒu Thanh Hµ” vµ ®· ®îc lu hµnh trªn thÞ trêng. §Ó hiÖp héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu Thanh Hµ thùc sù lµ m« h×nh tæ chøc s¶n xuÊt vµ tù cung cÊp dÞch vô tËp thÓ cña ngêi d©n, cã kh¶ n¨ng qu¶n lý ®îc chÊt lîng s¶n phÈm th× cÇn t¸ch b¹ch gi÷a vai trß qu¶n lý nhµ níc cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng víi tæ chøc cña chÝnh nh÷ng ngêi n«ng d©n thùc hiÖn. NghÜa lµ vai trß cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng chØ tham gia qu¶n lý gi¸m s¸t vµ hç trî gióp ®ì thùc hiÖn. Bªn c¹nh ®ã, vÊn ®Ò quy ho¹ch vên v¶i, khoanh vïng nh÷ng vên v¶i chÊt lîng nhÊt cÇn ®îc thùc hiÖn sím. §©y lµ yÕu tè quan träng trong viÖc ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng. VII.4. DÞch vô cung øng ®Çu vµo DÞch vô cung øng ®Çu vµo mµ c¸c hé s¶n xuÊt còng nh ngêi thu gom bu«n b¸n ë ®©y quan t©m nhÊt viÖc tiÕp cËn th«ng tin vÒ thÞ trêng vµ nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt míi: Th«ng tin vÒ khoa häc c«ng nghÖ sinh häc nh c¸ch sö dông mét sè lo¹i ph©n bãn l¸, thuèc t¨ng kh¶ n¨ng ®Ëu qña, c¸c gièng v¶i sím cã thÓ ®a vµo s¶n xuÊt: §Þa ®iÓm mua vµ c¸ch ch¨m sãc; th«ng tin vÒ thÞ trêng v¶i: diÔn biÕn gi¸ v¶i trong vô thu ho¹ch, c¸c kªnh tiªu thô…. Ngoµi viÖc gióp c¸c t¸c nh©n tiÕp cËn ®îc c¸c th«ng tin kÞp thêi nh tËp huÊn, phæ biÕn trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng,… th× h×nh thøc tæ chøc c¸c lo¹i dÞch vô ®Çu vµo nh cña HiÖp héi còng lµ ®iÒu cÇn ®îc nh©n réng: C¸c hé trong hiÖp héi tù tæ chøc thùc hiÖn chung dÞch vô ®Çu vµo nh mua chung ph©n bãn, thuèc trõ s©u,… lµm gi¶m chi phÝ. VII.5. VÊn ®Ò vÒ tµi chÝnh vµ x©y dùng h¹ tÇng c¬ së VÊn ®Ò tµi chÝnh vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®· ®îc chÝnh quyÒn c¸c cÊp tõ TØnh ®Õn x· quan t©m, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nh: x©y dùng ®êng x¸, x©y dùng c¸c chî ®Çu mçi, quy ho¹ch vµ hç trî vên chuyÓn ®æi. MÆc dï vËy vÉn cÇn cã sù quan t©m vµ ®Çu t h¬n n÷a tõ c¸c cÊp chÝnh quyÒn, c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi trong viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm: Hç trî gièng míi, khoa häc kü thuËt, ®Æc biÖt lµ c¸c thiÕt bÞ b¶o qu¶n v¶i t¬i, s¬ chÕ vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn: sÊy kh«, chÕ biÕn rîu, cïi v¶i ®ãng hép,…. VIII. KÕt luËn vµ KiÕn nghÞ HiÖn nay c©y v¶i ®îc trång phæ biÕn ë tÊt c¶ c¸c huyÖn cña tØnh H¶i d¬ng víi tæng diÖn tÝch 14.250 ha nhng tËp trung nhiÒu nhÊt vÉn lµ 2 huyÖn Thanh hµ (47%) vµ ChÝ linh (43%). §èi víi Thanh Hµ, c©y v¶i lµ c©y trång chñ lùc, chiÕm 2/3 diÖn tÝch canh t¸c. Toµn bé diÖn tÝch vên t¹p ë ®©y ®· ®îc c¶i t¹o ®Ó trång v¶i. DiÖn tÝch c©y v¶i ë Thanh hµ ph¸t triÓn rÊt nhanh trong kho¶ng 10 n¨m trë l¹i ®©y vµ diÖn tÝch hiÖn nay lµ 6.745 ha, s¶n lîng 25.000 tÊn. §i ®«i víi t¨ng diÖn tÝch lµ t¨ng s¶n lîng v¶i lµm cho gi¸ v¶i ngµy cµng gi¶m. Gi¸ v¶i n¨m 1995 t¹i Thanh Hµ lµ 15.000 ®ång/kg, ®Õn n¨m 2003 chØ cßn 3.500 ®ång/kg, n¨m 2004 xuèng cµng thÊp h¬n, 2.500 ®ång/kg. N¨m 2005 gi¸ v¶i ®· t¨ng lªn 5.500 ®ång/kg nhng s¶n lîng v¶i Thanh Hµ l¹i gi¶m chØ b»ng 40% s¶n lîng n¨m 2004. Ngêi s¶n xuÊt gÆp nhiÒu rñi ro. Do vô thu ho¹ch v¶i tËp trung trong thêi gian ng¾n (trong vßng 1 th¸ng) víi khèi lîng lín, qu¶ v¶i t¬i l¹i khã b¶o qu¶n nªn viÖc tiªu thô gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, dÉn ®Õn rñi ro cho ngêi bu«n v¶i. §Ó gi¶m bít rñi ro trong qu¸ tr×nh bu«n b¸n, yªu cÇu cña kh¸ch hµng ®èi víi chÊt lîng qu¶ v¶i ngµy cµng kh¾t khe. Qu¶ v¶i t¬i mÉu m· ph¶i ®Ñp, ®é ®ång ®Òu cao, kh«ng cã s©u bÖnh (®Æc biÖt lµ s©u ®Çu qu¶). Tuy nhiªn, trong s¶n xuÊt cßn nhiÒu bÊt cËp, kü thuËt canh t¸c cßn nhiÒu h¹n chÕ dÉn ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm cha ®ång ®Òu, tû lÖ v¶i ®ñ tiªu chuÈn b¸n v¶i t¬i cßn thÊp nªn cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu kh¸ch hµng, nhÊt lµ nh÷ng kh¸ch hµng khã tÝnh. Bªn c¹nh ®ã viÖc tiªu thô s¶n phÈm còng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do sù biÕn ®éng cña thÞ trêng, t×nh tr¹ng Ðp cÊp Ðp gi¸ vµ bÞ c¹nh tranh bëi nh÷ng s¶n phÈm tõ c¸c vïng kh¸c, thÞ trêng xuÊt khÈu cßn h¹n chÕ,… §Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña ngµnh hµng v¶i thiÒu Thanh hµ, n©ng cao n¨ng lùc vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho c¸c t¸c nh©n tham gia, chóng t«i cã mét sè ®Ò nghÞ sau: ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, UBND c¸c cÊp cÇn thùc hiÖn sím c¸c quy ho¹ch vµ ph©n vïng vên v¶i, ph©n cÊp vµ lùa chän khoanh vïng c¸c vên v¶i cã chÊt lîng cao lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng “Tªn gäi xuÊt xø” “. T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶ng c¸o tiÕp thÞ (trang Web), x©y dùng th¬ng hiÖu s¶n phÈm cho c¶ v¶i t¬i vµ v¶i kh«. Më réng thÞ trêng tiªu thô c¶ trong vµ ngoµi níc Hç trî c¸c hé n«ng d©n vµ c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh mua s¾m thiÕt bÞ b¶o qu¶n v¶i t¬i (kho b¶o qu¶n l¹nh), chÕ biÕn v¶i ë d¹ng sÊy c«ng nghÖ lß c¶i tiÕn…. Së n«ng nghiÖp vµ Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh phèi hîp víi c¸c nhµ khoa häc ë c¸c trêng vµ c¸c ViÖn nghiªn cøu ®Ó x©y dùng quy tr×nh s¶n xuÊt chuÈn vµ ®îc Bé n«ng nghiÖp chøng nhËn. C¸c c¬ quan chuyªn m«n cña ®Þa ph¬ng nh Së n«ng nghiÖp, Phßng n«ng nghiÖp, Trung t©m khuyÕn n«ng,…. cÇn phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c nhµ khoa häc ®Ó tæ chøc nghiªn cøu, tuyÓn chän gièng c©y tèt, ®Æc biÖt lµ gièng v¶i chÝn sím, chÝn muén ®Ó r¶i vô. §Æc biÖt lµ viÖc øng dông vµ hç trî chuyÓn giao c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt nh kü thuËt ch¨m sãc theo quy tr×nh hiÖn ®¹i, dïng ho¹t chÊt Kiviva lµm chËm chÝn qu¶ v¶i trªn c©y,… VÒ phÝa dù ¸n Metro vµ ch¬ng tr×nh MPI - GTZ SMED cÇn tËp trung t¸c ®éng vµo: Lùa chän vïng can thiÖp: §ã lµ huyÖn Thanh Hµ, trong ®ã vïng s¶n xuÊt 1 bao gåm 5 x· cã ®iÒu kiÖn sinh th¸i ®Æc biÖt: Thanh S¬n, Thanh Thuû, Thanh X¸, Thanh Khª vµ Thanh Xu©n víi tæng diÖn tÝch trång v¶i h¬n 16.000 ha (chiÕm gÇn 25% tæng diÖn tÝch toµn huyÖn), s¶n lîng v¶i t¬i hµng n¨m ®¹t kho¶ng 25.000 tÊn. §©y lµ vïng trång v¶i cã lÞch sö sím nhÊt, chÊt lîng v¶i thiÒu ngon nhÊt, gièng v¶i thiÒu chÝnh vô chiÕm tû lÖ cao nhÊt,… vµ ngêi s¶n xuÊt cã kü thuËt canh t¸c tèt nhÊt. Ngoµi ra cßn gåm 6 x· khu Hµ §«ng thuéc vïng s¶n xuÊt 2 lµ Hîp §øc, Trêng Thµnh, Thanh BÝnh, Thanh Hång, Thanh Cêng, VÜnh LËp víi tæng diÖn tÝch 1.381 ha (chiÕm 21% toµn huyÖn). V¶i ë ®©y còng cã chÊt lîng cao vµ chñ yÕu lµ c¸c gièng chÝn sím. §Ò xuÊt c¸c t¸c nh©n vµ t¨ng cêng n¨ng lùc ho¹t ®éng: + HiÖp héi s¶n xuÊt vµ tiªu thô v¶i thiÒu Thanh Hµ: Do míi ®îc thµnh lËp tõ n¨m 2004 nªn hiÖp héi cÇn ®îc hç trî vÒ vèn vµ trang thiÕt bÞ ®Ó ho¹t ®éng: ph¬ng tiÖn b¶o qu¶n v¶i t¬i, kho cha vËt t, trang thiÕt bÞ ho¹t ®éng,… ®Æc biÖt lµ viÖc x©y dùng “tªn gäi xuÊt xø”” cho s¶n phÈm v¶i thiÒu Thanh hµ. HiÖp héi còng cÇn ®îc ®µo t¹o t¨ng cêng n¨ng lùc vÒ qu¶n lý vµ n¨ng lùc tiÕp cËn thÞ trêng ®Ó cã thÓ më réng quy m« ho¹t ®éng trong vïng. + §èi víi c¸c hé s¶n xuÊt: §îc tiÕp cËn c¸c kü thuËt canh t¸c vµ b¶o qu¶n, chÕ biÕn míi th«ng qua c¸c líp tËp huÊn kü thuËt, hç trî mét phÇn kinh phÝ trong viÖc tiÕp cËn c¸c dÞch vô míi nµy: hç trî kinh phÝ mua ho¹t chÊt Kiviva, ph¬ng tiÖn b¶o qu¶n, ®ãng gãi,… + T¸c nh©n thu gom vµ bu«n b¸n: §©y lµ nh÷ng ngêi rÊt nh¹y bÐn víi thÞ trêng nhê kinh nghiÖm ho¹t ®éng l©u n¨m. Tõ tríc ®Õn nay, môc ®Ých cuèi cïng trong ho¹t ®éng cña hä lµ lîi nhuËn mµ kh«ng quan t©m ®Õn viÖc chia sÎ rñi ro víi c¸c t¸c nh©n kh¸c, nhÊt lµ c¸c hé s¶n xuÊt. V× vËy cÇn tæ chøc thèng nhÊt ®îc c¸c t¸c nh©n theo tõng kªnh hµng thµnh mét tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô, ch¼ng h¹n kªnh ®i miÒn Nam bao gåm: thu gom ®Þa ph¬ng, chñ bu«n miÒn Nam,… tõ ®ã n©ng cao n¨ng lùc cho hä trong viÖc tiªu thô vµ qu¶n lý chÊt lîng v¶i thiÒu Thanh Hµ chÊt lîng cao ®Õn ngêi tiªu dïng: Kü thuËt b¶o qu¶n, ph©n lo¹i vµ ®ãng gãi, vËn chuyÓn, qu¶ng c¸o vµ tiÕp thÞ, ký hîp ®ång víi c¸c ®èi t¸c. + T¸c nh©n chÕ biÕn: §îc hç trî kinh phÝ x©y dùng trang thiÕt bÞ m¸y mãc vµ n¾m b¾t ®îc c¸c kü thuËt b¶o qu¶n, ®îc tiÕp cËn vµ hç trî c«ng nghÖ chÕ biÕn hiÖn ®¹i. Bªn c¹nh ®ã cÇn x©y dùng hÖ thèng gi¸m s¸t vÒ chÊt lîng vÖ sinh vµ an toµn thùc phÈm. KhuyÕn khÝch, hç trî ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn v× hiÖn nay ngoµi sÊy v¶i th× c¸c ho¹t ®éng kh¸c cßn rÊt h¹n chÕ. Mét sè t¸c nh©n chÕ biÕn cÇn ®Ò xuÊt lµ: Hé sÊy v¶i theo ph¬ng ph¸p c¶i tiÕn nh «ng Hîi, «ng T¸m x· Thanh x¸ C«ng ty chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu hoa qu¶ H¶i d¬ng XÝ nghiÖp chÕ biÕn Thanh Hµ (x· CÈm ChÕ): Cã kho b¶o qu¶n l¹nh vµ chÕ biÕn v¶i kh« ®ãng hép C«ng ty Nam TiÕn (huyÖn Nam S¸ch): ChÕ biÕn ®ãng hép

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Phân tích ngành hàng vải thiều thanh hà tại huyện thanh hà– tỉnh hải dương.doc