Đề tài Quản lý hoạt động kinh doanh của ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế

1 Më §ÇU 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Héi nhËp nÒn kinh tÕ quèc tÕ ®èi víi ViÖt Nam ®· trë thµnh hiÖn thùc trong thêi kú ®æi míi. Ng©n hµng cã tr¸ch nhiÖm ®ãng gãp cho tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Qu¸ tr×nh nµy còng ®Æt ra nh÷ng thö th¸ch to lín cho hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam, nh−: nguån vèn kinh doanh nhá bÐ, chÊt l−îng tÝn dông thÊp, c¬ cÊu hÖ thèng ng©n hµng ch−a phï hîp, n¨ng lùc qu¶n lý vµ chuyªn m«n nghiÖp vô cña c¸n bé ng©n hµng ch−a theo kÞp víi c¬ chÕ míi, c«ng nghÖ ng©n hµng cßn l¹c hËu.v.v... TÊt c¶ ®iÒu ®ã ®e däa ®Õn ho¹t ®éng ng©n hµng trong tiÕn tr×nh héi nhËp. §iÒu næi cém h¬n c¶ lµ c¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh béc lé nhiÒu yÕu kÐm kh«ng phï hîp víi sù ®æi míi vµ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ. §¸nh gi¸ nh÷ng thµnh c«ng to lín trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña n−íc ta trong thêi gian võa qua, nhiÒu nhµ nghiªn cøu kinh tÕ tµi chÝnh trong n−íc vµ n−íc ngoµi ®· nhËn ®Þnh: §ã lµ nhê thùc hiÖn thµnh c«ng ch−¬ng tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, ®æi míi hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng. Trªn thùc tÕ, cïng víi tiÕn tr×nh ®æi míi mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ, tiÕn tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng nãi chung, còng nh− cña tõng ng©n hµng th−¬ng m¹i nãi riªng; trong ®ã cã NHNo&PTNT VN ®· ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh qu¶ quan träng. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lý kinh doanh cña ng©n hµng ®· ®−îc c¶i thiÖn c¶ ë tÇm vÜ m« vµ vi m«, c¶ trªn ph−¬ng diÖn ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia vµ qu¶n lý kinh doanh t¹i c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i. Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam ngµy cµng ®¶m nhiÖm tèt h¬n vai trß cña mét ng©n hµng trung −¬ng vµ lµ c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng ng©n hµng. Ho¹t ®éng vµ ph−¬ng ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i ngµy cµng phï 2 hîp víi c¬ chÕ thÞ tr−êng. Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã ho¹t ®éng qu¶n lý kinh doanh cña ng©n hµng còng cßn nhiÒu bÊt cËp, ®Æc biÖt vÊn ®Ò hoµn thiÖn, ph¸t triÓn c¸c c¬ chÕ qu¶n lý ®Ó ®¸p øng thÝch hîp tr−íc nh÷ng ®ßi hái, th¸ch thøc tõ t×nh h×nh c¹nh tranh gia t¨ng, tõ nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng c−êng héi nhËp kinh tÕ tµi chÝnh quèc tÕ. Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam lµ mét trong c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc chiÕm vÞ trÝ träng yÕu trong hÖ thèng ng©n hµng ë ViÖt Nam hiÖn nay, còng n»m trong t×nh tr¹ng nãi chung trªn cña hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam. V× vËy, nhu cÇu hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ®ang trë thµnh vÊn ®Ò bøc thiÕt trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ, ®ßi hái cÇn sím cã c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. XuÊt ph¸t tõ lý do trªn, t¸c gi¶ chän ®Ò tµi “Qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ” lµm môc tiªu nghiªn cøu cho b¶n luËn ¸n. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu Nghiªn cøu vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i cña ViÖt Nam lu«n lµ mét vÊn ®Ò th−êng trùc, tuy ®· cã c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu vµ héi th¶o chuyªn ngµnh vÒ vÊn ®Ò nµy, nh−ng do tÝnh ®æi míi th−êng xuyªn cña vÊn ®Ò, nªn nã lu«n trë thµnh nhu cÇu bøc xóc ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y cã mét sè c«ng tr×nh khoa häc liªn quan tíi ®Ò tµi luËn ¸n ®−îc c«ng bè. Ch¼ng h¹n: - “§æi míi qu¶n lý ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng cÊp c¬ së, nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n” (lÊy Nam Hµ lµm vÝ dô) cña Ph¹m Hång Cê - LuËn ¸n PTS, Khoa häc kinh tÕ, H. 1996; 3 - “§æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tÝn dông ng©n hµng ë Th¸i B×nh” cña Vò V¨n Hïng - LuËn ¸n PTS, Khoa häc kinh tÕ, H. 1996; - “Nh÷ng gi¶i ph¸p t¹o vèn cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr−êng” cña T« Ngäc H−ng - LuËn ¸n PTS, Khoa häc kinh tÕ, H. 1996; - “VËn dông c«ng nghÖ qu¶n lý hiÖn ®¹i vµo ho¹t ®éng cña NHNo&PTNT VN”, cña ¢u V¨n Tr−êng, LuËn ¸n TiÕn sÜ kinh tÕ, Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n, Hµ Néi, (1999); - “Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng nghÖ qu¶n lý Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay” cña §oµn ThÞ Thanh H−¬ng, LuËn ¸n TiÕn sÜ kinh tÕ, HVNH, Hµ Néi, 2003; - “TiÕp tôc ®æi míi m« h×nh tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc (liªn hÖ víi thùc tiÔn cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam)”. §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp ngµnh cña Ng©n hµng Nhµ n−íc, H. 7/2000. - “§æi míi chÝnh s¸ch tÝn dông theo c¬ chÕ thÞ tr−êng nh»m gãp phÇn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë n−íc ta” cña §µo Minh Tó - LuËn ¸n TiÕn sü kinh tÕ, H. 2001; - “Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam”, cña NguyÔn H÷u HuÊn, LuËn ¸n TiÕn sÜ Kinh tÕ, Häc viÖn Ng©n hµng, Hµ Néi, (2005); Ngoµi ra, cßn cã mét sè héi th¶o khoa häc, mét sè bµi nghiªn cøu ®· ®¨ng t¶i trªn c¸c t¹p chÝ kinh tÕ. Song c¸c c«ng tr×nh khoa häc vµ c¸c nghiªn cøu nãi trªn chØ ®Ò cËp ë khÝa c¹nh kh¸c nhau, ch−a cã ®Ò tµi nµo nghiªn cøu mét c¸ch hÖ thèng, cã tÝnh c¬ b¶n vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ thêi gian gÇn ®©y. 4 §Ò tµi nµy kh«ng trïng víi bÊt cø c«ng tr×nh khoa häc nµo ®· ®−îc c«ng bè ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay. 3. Môc ®Ých nghiªn cøu Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i vµ nh÷ng lý luËn cã liªn quan. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN. §¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc vµ nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ, nguyªn nh©n g©y nªn tån t¹i h¹n chÕ; tõ ®ã ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNTVN trong t−¬ng lai, tr−íc m¾t lµ ®Õn n¨m 2010 vµ tÇm nh×n 2020. 4. §èi t−îng, ph¹m vi nghiªn cøu - Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i vµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi; - Nghiªn cøu thùc tr¹ng néi dung qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN nh÷ng n¨m ®æi míi gÇn ®©y vµ chiÕn l−îc ph¸t triÓn ®Õn 2010 vµ tÇm nh×n ®Õn n¨m 2020 ®Ó hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh NHNo&PTNT VN. 5. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu LuËn ¸n sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p trõu t−îng ho¸ khoa häc, chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ c¸c ph−¬ng ph¸p thèng kª, ph©n tÝch kinh tÕ, ph©n tÝch tæng hîp, hÖ thèng ho¸ lý luËn, ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÊn ®Ò ®Æt ra trong luËn ¸n. 6. §ãng gãp cña luËn ¸n - LuËn ¸n nghiªn cøu hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN lµ nhu cÇu bøc thiÕt, cã ý nghÜa s©u s¾c vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë ViÖt Nam. 5 - Ph©n ®Þnh vµ lµm râ nh÷ng kh¸i niÖm vµ néi dung qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i; ®Ó lµm c¬ së lý luËn hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ®èi víi NHNo&PTNT VN. - LuËn ¸n ®· ph©n tÝch vµ lµm râ thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN. LuËn ¸n ®· ®i s©u vµo c¸c néi dung chñ yÕu cña qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN: tõ huy ®éng vèn,... ®Õn kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ mét sè néi dung kh¸c... - §Ó hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN, luËn ¸n ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau: + Gi¶i ph¸p ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc theo c¬ chÕ thÞ tr−êng; + C¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vÒ c¬ chÕ huy ®éng vèn, ®Çu t− vèn; hÖ thèng qu¶n trÞ rñi ro tæng thÓ; + Gi¶i ph¸p vÒ hoµn thiÖn c¸c qui tr×nh nghiÖp vô; qu¶n trÞ ®iÒu hµnh, n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc vµ mét sè c¸c gi¶i ph¸p bæ trî kh¸c. - §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c gi¶i ph¸p, luËn ¸n kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n−íc, ®èi víi NHNN vµ b¶n th©n NHNo&PTNT VN. 7. KÕt cÊu cña luËn ¸n Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung cña luËn ¸n ®−îc kÕt cÊu thµnh ba ch−¬ng: Ch−¬ng 1: Qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Ch−¬ng 3: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 6 Ch−¬ng 1 QU¶N Lý HO¹T §éNG KINH DOANH CñA NG¢N HμNG TH¦¥NG M¹I TRONG TIÕN TR×NH HéI NHËP KINH TÕ QUèC TÕ 1.1. NG¢N HμNG TH¦¥NG M¹I TRONG TIÕN TR×NH HéI NHËP KINH TÕ QUèC TÕ 1.1.1. Kh¸i niÖm héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Qua néi dung cña mét sè kh¸i niÖm vµ víi tiÕn tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, luËn ¸n rót ra kh¸i niÖm: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù më réng trao ®æi hµng hãa, dÞch vô, l−u chuyÓn vèn quèc tÕ, chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a c¸c quèc gia vµ khu vùc c¶ quy m« vµ h×nh thøc, lµm t¨ng thªm møc ®é phô thuéc vµ bæ sung lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Trªn mét gãc ®é nhÊt ®Þnh, chi phèi tiÕn tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch còng cã nh÷ng thay ®æi, c¸c biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt vÜ m« kh«ng ph¶i do tõng ChÝnh phñ tïy ý ®Þnh ®o¹t dùa trªn lîi Ých quèc gia, mµ ph¶i ®−îc thiÕt lËp vµ thùc thi trªn c¬ së ®¶m b¶o lîi Ých vµ môc tiªu cña c¸c quèc gia cã liªn quan. 1.1.2. §Æc ®iÓm héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau: - Thø nhÊt, tiÒn tÖ ho¸ lµ biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó héi nhËp. - Thø hai, khoa häc kü thuËt lµ ®éng lùc thóc ®Èy héi nhËp. - Thø ba, ®Çu t− vµ th−¬ng m¹i trùc tiÕp cña n−íc ngoµi ®èi víi mçi quèc gia lµ h×nh thøc biÓu hiÖn chñ yÕu cña héi nhËp. - Thø t−, kinh tÕ tËp ®oµn lµ m« h×nh ®Æc tr−ng chñ yÕu. - Thø n¨m, sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c n−íc. 7 1.1.3. Ng©n hµng th−¬ng m¹i trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 1.1.3.1. Nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña ng©n hµng th−¬ng m¹i trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ - Kinh doanh ng©n hµng trong m«i tr−êng réng lín vµ cã nhiÒu c¬ héi. - ChÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña hèi ®o¸i. - Rñi ro do yÕu tè chÝnh trÞ. - Kinh doanh ng©n hµng trong thÞ tr−êng thiÕu hoµn h¶o. 1.1.3.2. Lùa chän møc ®é héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 1.1.3.3. C¸c con ®−êng dÉn ®Õn héi nhËp vÒ ng©n hµng 1.2. HO¹T §éNG KINH DOANH CñA NG¢N HμNG TH¦¥NG M¹I 1.2.1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i 1.2.1.1. Kinh doanh ng©n hµng lµ lo¹i kinh doanh cã ®iÒu kiÖn vµ cã sù c¹nh tranh quyÕt liÖt 1.2.1.2. Kh¸ch hµng cña ng©n hµng th−¬ng m¹i võa lµ nhµ cung cÊp, võa lµ nhµ thô h−ëng dÞch vô ng©n hµng 1.2.1.3. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng ThÓ hiÖn trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau: - T¹o ra mét s¶n phÈm dÞch vô míi ®èi víi mét ng©n hµng rÊt tèn kÐm, nh−ng còng rÊt dÔ bÞ b¾t ch−íc. - PhÇn lín c¸c s¶n phÈm dÞch vô cña ng©n hµng th−¬ng m¹i g¾n víi yÕu tè thêi gian. - TiÒn vµ tµi s¶n tµi chÝnh lµ nguyªn liÖu chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. 1.2.1.4. Ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng g¾n víi c¸c thÓ chÕ trung gian tµi chÝnh cïng ho¹t ®éng trªn thÞ tr−êng tµi chÝnh 1.2.1.5. Ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng lµ lÜnh vùc kinh doanh mang 8 tÝnh ®éc quyÒn cao vµ rñi ro cao; ®ång thêi cã tÝnh liªn kÕt hÖ thèng 1.2.2. Néi dung ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i 1.2.2.1. Huy ®éng vèn Huy ®éng vèn cña ng©n hµng th−¬ng m¹i lu«n lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong kinh doanh. Nguån vèn cña c¸c ng©n hµng thu hót ®−îc theo 3 nguån chñ yÕu: Thu hót tiÒn göi, vay trªn thÞ tr−êng vµ vèn chñ së h÷u. 1.2.2.2. Sö dông vèn Th«ng th−êng c¸c ng©n hµng sÏ ph©n bæ quü vèn theo c¬ cÊu −u tiªn víi trËt tù nh− sau: Mét, ng©n hµng ph¶i sö dông mét phÇn quü tµi s¶n tiÒn göi nh»m ®¸p øng ®−îc c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ dù tr÷. Hai, ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu vay vèn trªn khu vùc thÞ tr−êng mµ hä phôc vô b»ng c¸ch thiÕt lËp nh÷ng kho¶n cho vay vµ cho thuª sao cho phï hîp víi nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cña kh¸ch hµng. Ba, ng©n hµng sÏ ®Çu t− vµo danh môc ®Çu t− chøng kho¸n sau khi ®· ®¸p øng ®−îc c¸c nhu cÇu nãi trªn ®èi víi mäi nguån quü vèn cßn l¹i b»ng c¸ch tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng mua vµ n¾m gi÷ c¸c chøng kho¸n do ChÝnh phñ ph¸t hµnh hoÆc do c¸c doanh nghiÖp ph¸t hµnh. 1.2.2.3. Cung cÊp dÞch vô thanh to¸n vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng kh¸c 1.3. QU¶N Lý HO¹T §éNG KINH DOANH CñA NG¢N HμNG TH¦¥NG M¹I 1.3.1. Qu¶n lý kinh tÕ - Qu¶n lý chÕ kinh tÕ bao gåm nh÷ng néi dung quan träng nhÊt cña qu¶n lý nÒn kinh tÕ quèc d©n. - Qu¶n lý kinh tÕ bao gåm: hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸, hÖ thèng ®ßn bÈy 9 kinh tÕ vµ kÝch thÝch kinh tÕ nh− gi¸ c¶, tµi chÝnh, thuÕ, tÝn dông... - Nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ chÝnh lµ nghiªn cøu trªn gãc ®é hÖ thèng vÒ vai trß, vÞ trÝ cña kÕ ho¹ch ho¸, cña tµi chÝnh, cña h¹ch to¸n kinh tÕ, cña c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ vµ kÝch thÝch kinh tÕ,… 1.3.2. Qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i 1.3.2.1. Kh¸i niÖm * Kh¸i niÖm qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng: Qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng lµ tiÕn tr×nh x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu, thiÕt lËp c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh, còng nh− ph©n bæ c¸c nguån lùc vµ tæ chøc thùc hiÖn, kiÓm tra kiÓm so¸t ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu, c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh cña ng©n hµng. 1.3.2.2. Nh÷ng ®Æc tr−ng chñ yÕu cña qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng Mét lµ, thiÕt lËp c¸c môc tiªu vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña ng©n hµng. Hai lµ, x¸c ®Þnh vµ ph©n bæ c¸c nguån lùc cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu. Ba lµ, qu¶n lý kinh doanh ng©n hµng ®−îc xem lµ nh÷ng tiÕn tr×nh liªn tôc vËn hµnh. Bèn lµ, lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng tån t¹i cïng víi c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng kü thuËt nghiÖp vô kh¸c ®−îc tiÕn hµnh th−êng xuyªn trong tiÕn tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. N¨m lµ, chÞu sù chi phèi cña c¸c chuÈn mùc quèc tÕ vµ m«i tr−êng kinh doanh quèc tÕ. S¸u lµ, tæ chøc thùc hiÖn th«ng qua c¸c c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ bé m¸y qu¶n trÞ ®iÒu hµnh, nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu cña c¬ chÕ lµ hiÖu qu¶ kinh doanh. 1.3.2.3. Nh÷ng néi dung chñ yÕu cña qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i 10 Trong ph¹m vi ®Ò tµi, luËn ¸n chØ tËp trung vµo néi dung c¬ b¶n qu¶n lý kinh doanh chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng th−¬ng sau: - Qu¶n lý huy ®éng vèn. - Qu¶n lý sö dông vèn. - Qu¶n lý, ®iÒu hµnh vèn. - Qu¶n lý kinh doanh dÞch vô ng©n hµng. 1.4. Sù TÊT YÕU KH¸CH QUAN HOμN THIÖN QU¶N Lý KINH DOANH CñA C¸C NG¢N HμNG TH¦¥NG M¹I VIÖT NAM TRONG TIÕN TR×NH HéI NHËP QUèC TÕ 1.4.1. Nh÷ng yÕu tè cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ¶nh h−ëng ®Õn c¬.qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Møc ®é së h÷u n−íc ngoµi trong c¸c doanh nghiÖp vµ trong c¸c ng©n hµng trong n−íc. - ThÞ phÇn dÞch vô ng©n hµng cña c¸c ng©n hµng n−íc ngoµi. - ThÞ phÇn dÞch vô ng©n hµng cña c¸c ng©n hµng ®a quèc gia. - Ph¹m vi ¸p dông c¸c chuÈn mùc quèc tÕ. - Ph¹m vi dÞch vô ng©n hµng cung cÊp cho c¸c hé gia ®×nh vµ doanh nghiÖp lµ ng−êi c− tró. 1.4.2. Sù cÇn thiÕt hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ®èi víi ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp Sù tÊt yÕu hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh do nh÷ng ®ßi hái chñ yÕu sau: - §¸p øng yªu cÇu më réng ho¹t ®éng kinh doanh trong tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ. - §ßi hái më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh. 11 - §¸p øng yªu cÇu ®ång bé cña qu¶n lý nghiÖp vô kinh doanh ®èi víi c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam. - §¸p øng yªu cÇu phèi hîp liªn ngµnh vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ. 1.5. KINH NGHIÖM QUèC TÕ VÒ QU¶N Lý HO¹T §éNG KINH DOANH CñA MéT Sè NG¢N HμNG TH¦¥NG M¹I C¸C N¦íC Vμ BμI HäC KINH NGHIÖM VËN DôNG VμO NG¢N HμNG N¤NG NGHIÖP Vμ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N VIÖT NAM 1.5.1. Kinh nghiÖm qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña mét sè ng©n hµng th−¬ng m¹i c¸c n−íc, qua qu¶n lý d− nî tÝn dông 1.5.2. Bµi häc kinh nghiÖm qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña mét sè ng©n hµng th−¬ng m¹i c¸c n−íc vËn dông vµo Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam qua qu¶n lý d− nî tÝn dông Mét lµ, nî qu¸ h¹n lµ nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn rñi ro trong kinh doanh cña ng©n hµng. Hai lµ, cÇn cã sù tham gia xö lý cña ChÝnh phñ. Ba lµ, c¬ cÊu l¹i nî. Bèn lµ, Tæ chøc ph©n lo¹i nî, trªn c¬ së ®ã trÝch lËp dù phßng rñi ro tÝn dông. N¨m lµ, trÝch dù phßng rñi ro. S¸u lµ, thµnh lËp mét bé phËn chuyªn qu¶n lý nî khoanh. 12 Ch−¬ng 2 THùC TR¹NG C¥ CHÕ QU¶N Lý HO¹T §éNG KINH DOANH CñA NG¢N HμNG N¤NG NGHIÖP Vμ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N VIÖT NAM TRONG QU¸ TR×NH HéI NHËP KINH TÕ QUèC TÕ 2.1. KH¸I QU¸T HO¹T §éNG KINH DOANH CñA NG¢N HμNG N¤NG NGHIÖP Vμ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N VIÖT NAM TRONG TIÕN TR×NH HéI NHËP KINH TÕ QUèC TÕ 2.l.1. C¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô kinh doanh chñ yÕu cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam 2.1.2. Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam B¶ng 2.1: Mét sè chØ tiªu ho¹t ®éng kinh doanh. §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång ChØ tiªu 2003 2004 2005 2006 2007 Tæng tµi s¶n 142.629 176.344 205.763 252.110 321.444 Tæng nguån vèn 134.840 158.629 190.657 224.145 295.047 % t¨ng tr−ëng 45.2 23.5 20,14 11,76 31,6 Tæng d− nî 117.309 142.294 161.106 181.679 241.180 % t¨ng tr−ëng 32.7 21.3 13,22 11,28 32,4% Tæng thu nhËp 11.042 17.784 39.966 44.474 55.592 Tæng chi phÝ 10.702 16.992 38.708 42.764 53.027 Lîi nhuËn 609 791 1.258 1.710 2.565 Nguån: [35], [36], [39]. §Õn nay quy m« ph¸t triÓn cña NHNo&PTNT VN ngµy cµng lín m¹nh. 13 2.2. §ÆC §IÓM HO¹T §éNG KINH DOANH ¶NH H¦ëNG §ÕN C¥ CHÕ QU¶N Lý HO¹T §éNG KINH DOANH CñA Ng©n hμng N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam 2.2.1. M«i tr−êng kinh tÕ héi nhËp Tr−íc hÕt trong ho¹t ®éng kinh doanh cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn yÕu tè m«i tr−êng; tõ ®ã t¹o ra c¸c c¬ chÕ ho¹t ®éng kinh doanh phï hîp. Vµ, NHNo&PTNT VN lu«n ph¶i hoµn thiÖn c¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®ang ®æi míi m¹nh mÏ vµ ®ang trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Do vËy, luËn ¸n ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè m«i tr−êng kinh doanh ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN. * Kinh tÕ vÜ m«. NÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo chiÒu h−íng nµo, ho¹t ®éng kinh danh ng©n hµng cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i nãi chung, NHNo&PTNT VN nãi riªng ph¶i h−íng theo chiÒu h−íng ®ã. MÊy n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh, t¨ng tr−ëng cao, tõ ®ã ®ßi hái NHNo&PTNT VN ph¶i cã c¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh thÝch hîp. * M«i tr−êng ph¸p lý. HÖ thèng v¨n b¶n luËt cña Nhµ n−íc ban hµnh phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô tµi chÝnh ngµy cµng ®−îc hoµn thiÖn, t¹o c¬ së ph¸p lý cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng më réng theo h−íng héi nhËp [50]. 2.2.2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh ¶nh h−ëng ®Õn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam. Thø nhÊt, NHNo&PTNT ViÖt Nam ho¹t ®éng chñ yÕu khu vùc kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n, nªn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh bÞ chi phèi 14 bëi thÞ tr−êng n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, n«ng d©n. Thø hai, mét thêi kú dµi ph¶i thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ n«ng d©n. Thø ba, lµ ng©n hµng cã quy m« vÒ vèn, m¹ng l−íi ho¹t ®éng vµ kh¸ch hµng lín nhÊt. Thø t−, møc ®é rñi ro tËp trung tÝn dông thÊp. 2.3. THùC TR¹NG QU¶N Lý HO¹T §éNG KINH DOANH CñA Ng©n hμng N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam TRONG TIÕN TR×NH HéI NHËP KINH TÕ QUèC TÕ 2.3.1. Qu¶n lý huy ®éng vèn B¶ng 2.2: Nguån vèn huy ®éng cña NHNo&PTNT VN §¬n vÞ: Tû ®ång ChØ tiªu 2003 2004 2005 2006 2007 Tæng NVH§ 131.628 158.629 190.657 224.145 295.047 Theo lo¹i tiÒn tÖ 131.628 158.629 190.657 224.145 295.047 VND 119.996 142.027 171.674 202..0237 268.436 Ngo¹i tÖ quy ®æi 11.632 16.602 18.983 22.108 26.611 Theo thêi gian 131.628 158.629 190.657 224.145 295.047 Ng¾n h¹n 73.020 94.531 107.321 100.602 141.600 Trung, dµi h¹n 58.608 64.098 83.336 123.543 153.447 Nguån: [35], [36], [39]. Qua b¶ng 2.2 cho thÊy, trong 5 n¨m trë l¹i ®©y nguån vèn huy ®éng t¨ng víi tèc ®é cao: N¨m 2003 lµ 131.628 tû ®ång, n¨m 2004 lµ 160.101 tû ®ång, n¨m 2005 lµ 190.657 tû ®ång; n¨m 2006 lµ 224.145 tû ®ång vµ 2007 15 lµ 295.047 tû ®ång so víi n¨m 2003 t¨ng 225%. Tèc ®é t¨ng tr−ëng cao, víi xu h−íng n¨m sau cao h¬n n¨m tr−íc: tõ n¨m 2003 trë l¹i ®©y b×nh qu©n kho¶ng 30%/n¨m. 2.3.2. Qu¶n lý ho¹t ®éng sö dông vèn §Çu t− vèn lµ ho¹t ®éng sö dông vèn c¨n b¶n nhÊt cña mét NHTM. §èi víi NHNo&PTNT VN còng kh«ng n»m ngo¹i lÖ. * Ho¹t ®éng cho vay vèn tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ. Trong ho¹t ®éng ®Çu t− vèn cña NHNo&PTNT VN, cho vay ®èi víi nÒn kinh tÕ lu«n chiÕm gi¸ trÞ vµ tû träng lín nhÊt vµ còng lµ ho¹t ®éng mang l¹i nguån thu chÝnh cho NHNo&PTNT VN. Xem b¶ng 2.8. B¶ng 2.8: D− nî cho vay ®èi víi nÒn kinh tÕ cña NHNo&PTNT VN §¬n vÞ: Tû VND 2003 2004 2005 2006 2007 D− nî nÒn KT 113.894 142.294 161.105 186.330 241.180 Tæng tµi s¶n 142.629 174.082 206.763 252.110 321.444 % DN/tæng tµi s¶n 79,85 81,73 77,91 73,90 75,03 Nguån: [35], [36], [39] Tæng d− nî n¨m 2007 lµ 241.180 tû ®ång, t¨ng 211% so víi n¨m 2003; Tèc ®é t¨ng d− nî n¨m sau cao h¬n so víi n¨m tr−íc. * C¬ cÊu tÝn dông vµ vµ chÊt l−îng tÝn dông: C¬ cÊu tÝn dông theo thêi gian ®· cã chuyÓn h−íng æn ®Þnh phï hîp víi xu h−íng ph¸t triÓn lµ t¨ng d− nî tÝn dông trung, dµi h¹n (tõ n¨m 2003 ®Õn n¨m 2007 æn ®Þnh víi tû lÖ 43 - 39%/tæng d− nî). * Ho¹t ®éng ®Çu t− kh¸c: Bªn c¹nh ®Çu t− tÝn dông trªn, NHNo&PTNT VN cßn thùc hiÖn c¸c c− chÕ ®Çu t− kh¸c, nh− nhËn uû th¸c, c¸c kho¶n ®Çu t− gãp vèn ®ång tµi 16 trî, ®Çu t− vµ TCTD kh¸c, ®Çu t− tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu Kho b¹c vµ tiÒn göi NHNN,... Xem b¶ng 2.10 B¶ng 2.10: Ho¹t ®éng ®Çu t− §¬n vÞ tÝnh : Tû ®ång C¸c ho¹t ®éng ®Çu t− vµ ho¹t ®éng kh¸c 2003 2004 2005 2006 2007 2. C¸c kho¶n ®Çu t− (gãp vèn ®ång tµi trî, ®Çu t− vµ TCTD kh¸c) 6.151 4.358 6.918 4.980 3. §Çu t− tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu KB vµ TG NHNN 2.974 8.006 14.573 18.437 34.709 Nguån: [35], [36], [39]. Nh×n chung c¸c kho¶n ®Çu t− vèn trªn lµ kh«ng lín, chiÕm kho¶ng 10% tæng vèn ®Çu t−. Trong t−¬ng lai, xu h−íng c¸c kho¶n ®Çu t− kh¸c sÏ ngµy cµng t¨ng c¶ qui m« vµ tû träng. 2.3.3. Qu¶n lý ®iÒu hµnh vèn. Thùc tr¹ng kÕt qu¶ qu¶n lý huy ®éng vèn vµ sö dông trªn còng chÝnh lµ kÕt qu¶ cña ®iÒu hµnh vèn. NHNo&PTNT VN thùc hiÖn ®iÒu hµnh vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh t¹i NHNo&PTNT VN theo hai ho¹t ®éng chñ yÕu lµ huy ®éng vèn vµ sö dông vèn * §iÒu hµnh vèn trong ho¹t ®éng huy ®éng vèn. - Mét lµ, thùc hiÖn qu¶n lý ®iÒu hµnh vèn. - Hai lµ, qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng huy ®éng vèn. * Qu¶n lý ®iÒu hµnh vèn trong ho¹t ®éng ®Çu t− vèn. 2.3.4. Qu¶n lý dÞch vô kh¸ch hµng. Qu¶n lý kh¸ch hµng ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ, víi xu h−íng ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ ngµy cµng t¨ng. Xem b¶ng 2.11. 17 B¶ng 2.11: Sè l−îng kh¸ch hµng vay vèn cña NHNo&PTNTVN tõ n¨m 2002 - 2006 §¬n vÞ tÝnh: Kh¸ch hµng Theo thµnh phÇn kinh tÕ 2003 2004 2005 2002 1. DNNN 2.412 2.980 935 2.100 2. HTX 789 800 828 720 3. Hé gia ®×nh, c¸ nh©n (1.000) 8.200 9.250 9.500 6.400 4. DN ngoµi QD 11.669 21.224 20.560 8.800 Nguån: [35], [36], [39] 2.4. §¸NH GI¸ C¥ CHÕ QU¶N Lý HO¹T §éNG KINH DOANH CñA Ng©n hμng N«ng nghiÖp vμ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam TRONG TIÕN TR×NH HéI NHËP KINH TÕ QUèC TÕ 2.4.1. KÕt qu¶ ®¹t ®−îc - Mét lµ, Qui m« t¨ng lªn vµ nguån vèn më réng qua c¸c n¨m. - Hai lµ, më réng sö dông vèn vµ chÊt l−îng sö dông ®−îc ®¶m b¶o. - Ba lµ, thÞ phÇn ho¹t ®éng cña NHNo&PTNT VN ®−îc më réng. - Bèn lµ, lîi nhuËn t¨ng lªn qua c¸c n¨m. - N¨m lµ, dÞch vô qu¶n lý kh¸ch hµng ph¸t huy hiÖu qu¶. - S¸u lµ, më réng tÝn dông ®¶m b¶o nguyªn t¾c c©n ®èi gi÷a nguån vèn vµ sö dông vèn. 2.4.2. H¹n chÕ, tån t¹i - Thø nhÊt, chiÕn l−îc huy ®éng vèn cßn ®¬n ®iÖu. - Thø hai, thêi gian giao dÞch hÇu hÕt ë c¸c chi nh¸nh cßn bã hÑp 18 trong giê hµnh chÝnh. - Thø ba, c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý tÝn dông ch−a ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng cho vay. - Thø t−, ch−a cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn m¹nh vÒ c«ng nghiÖp vµ n¨ng lùc tµi chÝnh. - Thø n¨m, vÒ ph−¬ng thøc huy ®éng vèn ch−a ®a d¹ng. - Thø s¸u, c¬ chÕ sö dông vèn cßn nhiÒu bÊt cËp tr−íc thÞ tr−êng ®a d¹ng. - Thø b¶y, c«ng t¸c tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o cßn ®¬n ®iÖu. - Thø t¸m, khu«n khæ ph¸p lý. 2.4.3. Nguyªn nh©n g©y nªn tån t¹i h¹n chÕ - Thø nhÊt, m«i tr−êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng cßn thiÕu minh b¹ch. - Thø hai, tr×nh ®é c¸n bé cßn bÊt cËp. - Thø ba, ho¹t ®éng kiÓm so¸t cßn nhiÒu h¹n chÕ. - Thø t−, c¬ chÕ xö lý c¸c th«ng tin cßn nhiªu h¹n chÕ. - Thø n¨m, hÖ thèng c«ng nghÖ thanh to¸n cßn ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÊu vËn hµnh cña c¬ chÕ qu¶n lý. - Thø s¸u, tr×nh ®é qu¶n lý kinh doanh cña kh¸ch hµng cßn thÊp. 19 Ch−¬ng 3 GI¶I PH¸P HOμN THIÖN QU¶N Lý HO¹T §éNG KINH DOANH CñA NG¢N HμNG N¤NG NGHIÖP Vμ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N VIÖT NAM TRONG TIÕN TR×NH HéI NHËP KINH TÕ QUèC TÕ 3.1. §ÞNH H¦íNG HO¹T §éNG KINH DOANH CñA NG¢N HμNG N¤NG NGHIÖP Vμ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N VIÖT NAM TRONG TIÕN TR×NH HéI NHËP KINH TÕ QUèC TÕ 3.1.1. ChiÕn l−îc vµ môc tiªu héi nhËp cña hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam. - Héi nhËp trong ho¹t ®éng ng©n hµng lµ mét phÇn trong chiÕn l−îc tæng thÓ héi nhËp nÒn kinh tÕ quèc tÕ. - ChiÕn l−îc vµ môc tiªu héi nhËp.hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam. 3.1.2. §Þnh h−íng ho¹t ®éng cña ngµnh ng©n hµng ®èi víi c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i TiÕp tôc më cña dÞch vô ng©n hµng vµ h×nh thøc ph¸p lý trong ho¹t ®éng ng©n hµng ®èi víi c¸c trung gian tµi chÝnh Hoa Kú, ®¶m b¶o ®Õn n¨m 2010, c¸c ng©n hµng Hoa Kú ®−îc ®èi xö gÇn nh− b×nh ®¼ng víi c¸c trung gian tµi chÝnh trong n−íc. §èi víi c¸c n−íc thµnh viªn WTO (kh«ng kÓ Hoa Kú) vµ c¸c n−íc ASEAN, lé tr×nh më cöa dÞch vô tµi chÝnh - ng©n hµng b¾t ®Çu ®−îc thùc hiÖn víi néi dung t−¬ng tù nh− giai ®o¹n 2001-2005. §èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông trong n−íc, NHNN sÏ theo dâi, xóc tiÕn viÖc cñng cè c¸c TCTD ViÖt Nam vÒ: - C¬ së vèn vµ dù phßng rñi ro; - C¬ cÊu tæ chøc; - Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô; - Trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, kü thuËt; - C¬ chÕ kÕ to¸n, kiÓm to¸n theo qui ®Þnh cña BIS; 20 - Thanh tra, gi¸m s¸t theo nguyªn t¾c BASLE; - N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. 3.1.3. §Þnh h−íng ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam * Thêi c¬ vµ th¸ch thøc cña tiÕn tr×nh héi nhËp. * §Þnh h−íng ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp. - Thø nhÊt, tiÕp tôc ®Çu t− cñng cè vÞ thÕ t¹i thÞ tr−êng truyÒn thèng, tËp trung nguån lùc c¶i thiÖn vÞ thÕ thÞ tr−êng t¹i c¸c ®« thÞ lín, x©y dùng chiÕn l−îc ®Çu t− ph¸t triÓn kinh doanh vµ thu hót kh¸ch hµng t¹i c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu kinh tÕ më. Thø hai, ph¸t huy thÕ m¹nh cña m¹ng l−íi chi nh¸nh, t¨ng c−êng tiÕp cËn kh¸ch hµng ph¸t triÓn hµi hoµ m¶ng ng©n hµng b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. Thø ba, ®Çu t− ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ng©n hµng mang tÝnh tiÖn Ých cao, phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ c©n ®èi gi÷a c¸c nghiÖp vô ng©n hµng. Thø t−, t¨ng c−êng tiÕp thÞ khuyÕn khÝch kh¸ch hµng sö dông c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña ng©n hµng. Thø n¨m, ®Èy nhanh tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ theo ®Ò ¸n ®· ®−îc ChÝnh phñ phª duyÖt. Thø s¸u, tËp trung nguån lùc x©y dùng hÖ thèng qu¶n trÞ rñi ro tËp trung, ®éc lËp, vµ toµn diÖn theo tiªu chuÈn quèc tÕ ®Ó n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, t¹o tiÒn ®Ò cho ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Thø b¶y, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng th«ng qua viÖc ¸p dông c¸c th«ng lÖ quèc tÕ vµo c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ng©n hµng. Thø t¸m, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ x©y dùng v¨n ho¸ doanh nghiÖp h−íng tíi phôc vô kh¸ch hµng. 21 Thø chÝn, ®Èy nhanh tiÕn ®é triÓn khai ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin. Thø m−êi, x©y dùng môc tiªu kh¸ch hµng dùa trªn nguyªn t¾c cïng chia sÎ lîi Ých, ®¶m b¶o an toµn vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cho ng©n hµng. 3.2. GI¶I PH¸P HOμN THIÖN QU¶N Lý HO¹T §éNG KINH DOANH CñA NG¢N HμNG N¤NG NGHIÖP Vμ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N VIÖT NAM TRONG TIÕN TR×NH HéI NHËP KINH TÕ QUèC TÕ. 3.2.1. Hoµn thiÖn ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc kinh doanh theo nguyªn t¾c thÞ tr−êng - Thø nhÊt, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i kh¸ch hµng. - Thø hai, quan t©m ®óng møc ®Õn chiÕn l−îc tæng thÓ. - Thø ba, thùc hiÖn c¬ chÕ −u tiªn cho c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ kh¸ch hµng lín. 3.2.2. Hoµn thiÖn qu¶n lý huy ®éng vèn. - Mét lµ, x¸c lËp c¬ chÕ huy ®éng vèn phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh tÕ- x· héi trªn ®Þa bµn ho¹t ®éng. - Hai lµ, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn. - Ba lµ, hoµn thiÖn huy ®éng vèn trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n. - Bèn lµ, x¸c lËp qu¶n lý huy ®éng vèn cña NHNo&PTNT VN cÇn.g¾n kÕt víi viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c trung gian tµi chÝnh kh¸c ®Ó lu©n chuyÓn vèn, vËn ®éng vèn cã hiÖu qu¶. 3.2.3. Hoµn thiÖn qu¶n lý sö dông vèn trong ®iÒu kiÖn héi nhËp * Thø nhÊt, hoµn thiÖn qu¶n lý ®¶m b¶o tiÒn vay trong ®iÒu kiÖn héi nhËp. - B¶o ®¶m tÝn dông chØ lµ mét ®iÒu kiÖn bæ sung ®Ó thùc hiÖn sù hoµn tr¶. - §a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc ®¶m b¶o: 22 - Më réng c¸c h×nh thøc ®¶m b¶o. - Më réng c¬ chÕ cho vay kh«ng b¶o ®¶m. * Thø hai, më réng tÝn dông trung, dµi h¹n g¾n víi tÝn dông ng¾n h¹n. * Thø ba, hoµn thiÖn më réng ®Çu t− vèn an toµn hiÖu qu¶. - X¸c ®Þnh c¸c träng ®iÓm ®Çu t− tÝn dông. - N©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý tÝn dông. - §Çu t− ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ng©n hµng míi. 3.2.4. Hoµn thiÖn qu¶n trÞ rñi ro tæng thÓ - Thø nhÊt, hoµn thiÖn hÖ thèng qu¶n trÞ rñi ro tæng thÓ. - Thø hai, hoµn thiÖn hÖ thèng qu¶n lý tµi s¶n Nî - tµi s¶n Cã chuyªn nghiÖp. - Thø ba, hoµn thiÖn m« h×nh tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t. 3.2.5. Hoµn thiÖn c¸c quy tr×nh nghiÖp vô kinh doanh 3.2.6. Hoµn thiÖn viÖc sö dông hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ tµi chÝnh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh 3.2.7. Hoµn thiÖn ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. 3.2.8. Hoµn thiÖn gi¸m s¸t tõ xa vµ.kiÓm tra, kiÓm to¸n néi bé 3.2.9. Hoµn thiÖn qu¶n trÞ ®iÒu hµnh vµ n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc - Qu¶n trÞ ®iÒu hµnh. - N©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc. 3.2.10. §Èy m¹nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ 3.3. KIÕN NGHÞ 3.4.1. §èi víi Quèc héi vµ Nhµ n−íc 3.4.2. §èi víi Ng©n hµng Nhµ n−íc 23 KÕT LUËN Cïng víi nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc ph¸t triÓn theo h−íng nÒn kinh tÕ më; NHNo&PTNT VN ®æi míi ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng theo h−íng ng©n hµng ®a n¨ng hiÖn ®¹i lµ mét tÊt yÕu trong ®iÒu kiÖn tr−íc nh÷ng ®ßi hái cÊp b¸ch vµ nh÷ng th¸ch thøc lín cña tiÕn tr×nh héi nhËp, cô thÓ lµ viÖc thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh - ng©n hµng, c¸c NHTM ViÖt Nam, trong ®ã cã NHNo&PTNT VN ®ang ®øng tr−íc nh÷ng sù lùa chän mang tÝnh cèt tö trong viÖc x¸c ®Þnh chiÕn l−îc kinh vµ c¸ch thøc ®æi míi m« h×nh ho¹t ®éng. C¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam, nhÊt lµ c¸c Ng©n hµng Th−¬ng m¹i Nhµ n−íc, thùc hiÖn ®æi míi theo nÒn kinh tÕ më ®Òu h−íng cho sù ph¸t triÓn trong t−¬ng lai theo c¬ chÕ qu¶n lý kinh doanh ng©n hµng hiÖn ®¹i. NHNo&PTNT VN còng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ. Tuy nhiªn, qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN thêi gian qua ®· cã nhiÒu ®æi míi, song so víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ, còng nh− ®ßi hái cña chÝnh sù ®æi míi cña nÒn kinh tÕ vµ c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam còng cßn nhiÒu bÊt cËp. Do vËy, t×m gi¶i ph¸p hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN mang tÝnh cÊp thiÕt vµ cã ý nghÜa quan träng l©u dµi. LuËn ¸n lùa chän ®Ò tµi nãi trªn vµ sö dông ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu thÝch hîp ®· hoµn thµnh nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu sau: Thø nhÊt, hÖ thèng ho¸ ®−îc c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i trong tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ. Trªn c¬ së nghiªn cøu tõ nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®Õn ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i. Tõ ®ã nghiªn cøu qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh trªn gi¸c ®é toµn diÖn, nh− nghiªn cøu tõ kh¸i niÖm c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ vµ kh¼ng ®Þnh c¬ chÕ qu¶n 24 lý kinh doanh lµ mét cÊu thµnh cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ; qua ®ã rót ra kh¸i niÖm qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. X¸c ®Þnh néi dung cña qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th−¬ng m¹i. Trªn c¬ së lý luËn cña ng©n hµng th−¬ng m¹i vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh; luËn ¸n nghiªn cøu qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN vµ qua ®ã kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN. Thø hai, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN trong ph¹m vi vµ môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi; tõ ®ã rót ra nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc, nh÷ng tån t¹i h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n cña tån t¹i h¹n chÕ. Tõ nh÷ng kÕt qu¶ (chñ yÕu lµ tån t¹i h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n g©y nªn nã) nµy lµm c¬ së cho c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN trong thêi gian tíi. Thø ba, trªn c¬ së lý luËn, thùc tr¹ng qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®Þnh h−íng héi nhËp cña hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam vµ ®Þnh h−íng ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN, luËn ¸n ®· ®−a ra mét hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT VN theo h−íng nÒn kinh tÕ ®æi míi cña ViÖt Nam trªn con ®−êng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. §Ó c¸c gi¶i ph¸p nµy cã tÝnh kh¶ thi, luËn ¸n ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ víi víi Nhµ n−íc, víi Ng©n hµng Nhµ n−íc c¸c ngµnh c¸c cÊp chøc n¨ng cã liªn quan vµ b¶n th©n NHNo&PTNT VN. Hy väng r»ng, qua kÕt qu¶ nghiªn cøu cña t¸c gi¶ sÏ ®ãng gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo viÖc hoµn thiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh trong tiÕn tr×nh NHNo&PTNT VN héi nhËp vµo c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ trong t−¬ng lai, tr−íc hÕt tõ nay ®Õn n¨m 2010 vµ tÇm nh×n 2020. 25 14,11,16,9,18,7,20,5,22,3,24,1 2,23,4,21,6,19,8,17,10,15,12,13