Đề tài Vận dụng phương pháp dãy số thời gian để phân tích các chỉ tiêu khối lượng thép tiêu thụ của Công ty thép Simco thời gian qua và dự đoán

Lêi nãi ®Çu Trong thùc tÕ cã nhiÒu hiÖn t­îng kinh tÕ x· héi sè lín nh­ s¶n l­îng l­¬ng thùc s¶n xuÊt cña mét ®Þa ph­¬ng l­îng hµng b¸n ra hay doanh thu cña mét doanh nghiÖp, chóng th­êng biÕn ®éng theo mét quy luËt nµo ®ã. Theo thêi gian viÖc n¾m b¾t ®­îc quy luËt biÕn ®éng cña chóng cã vai trß rÊt quan träng, trong qu¶n lý ®Òu ®­a trªn c¬ së th«ng tin vÒ chóng. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®Ó nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña c¸c hiÖn t­îng vµ ph­¬ng ph¸p d·y sè thêi gian lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®ã. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm næi bËt lµ ®¬n gi¶n nh­ng ph¶n ¸nh kh¸ chÝnh x¸c quy luËt biÕn ®éng cña hiÖn t­îng th«ng qua ®ã ®Ó dù b¸o hiÖn t­îng trong thêi gian tíi. §©y chÝnh lµ lý do ®Ó em chän ®Ò tµi nµy. Trong khu«n khæ bµi viÕt nµy em muèn tr×nh bµy nh÷ng kiÕn thøc vÒ d·y sè thêi gian ®· ®­îc häc, trªn c¬ së ®ã ®Ó ph©n tÝch c¸c chØ tiªu khèi l­îng thÐp tiªu thô cña c«ng ty thÐp simco & dù to¸n khèi l­îng thÐp... §Ó lµm ®­îc bµi viÕt nµy em ®­îc h­íng dÉn rÊt nhiÖt t×nh cña c« gi¸o Ph­¬ng Lan vµ nh÷ng kiÕn thøc vÒ m«n lý thuyÕt thèng kª cña thÇy gi¸o TrÇn Ngäc Ph¸c. Tuy nhiªn, víi kiÕn thøc vµ thêi gian cã h¹n , bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai xãt, khiÕm khuyÕt. Do vËy em rÊt mong sù nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ gióp ®ì cña c¸c thÇy c« lµ c¬ së ®Ó em hoµn thiÖn nh÷ng kiÕn thøc cña m×nh trong thêi gian tíi. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n ! Ch­¬ng i: lý luËn chung vÒ d·y sè thêi gian vµ dù ®o¸n thèng kª ng¾n h¹n. I/ ph­¬ng ph¸p d·y sè thêi gian: 1.Kh¸i niÖm ph©n lo¹i vµ ý nghÜa cña d·y sè thêi gian. Kh¸i niÖm: MÆt l­îng cña c¸c hiÖn t­îng kinh tÕ kh«ng ngõng biÕn ®éng theo thêi gian. Trong thèng kª ®Ó nghiªn cøu sù biÕn ®éng nµy ng­êi ta th­êng sö dông d·y sè thêi gian .D·y sè thêi gian lµ c¸c trÞ sè cña chØ tiªu thèng kª ®­îc s¾p xÕp theo thø tù thêi gian . VÝ dô: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp X trong giai ®o¹n 1999-2002 n¨m 1999 2000 2001 2002 S¶nl­îng (tÊn) 10 10.5 11.2 12 Ph©n lo¹i: C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña c¸c yÕu tè thêi gian trong d·y sè thêi gian ®­îc chia thµnh 2 lo¹i: D·y sè thêi kú: lµ d·y sè ph¶n ¸nh mÆt l­îng cña hiÖn t­îng qua tõng thêi kú, tøc lµ ph¶n ¸nh quy m«, kh«Ý l­îng cña hiÖn t­îng nghiªn cøu trong tõng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (n¨m , th¸ng, quý, . .). Kho¶ng thêi gian trong d·y sè cµng dµi th× trÞ sè cña chØ tiªu cµng lín v× thÕ cã thÓ céng c¸c chØ sè nµy víi nhau ®Ó ph¶n ¸nh mÆt l­îng cña hiÖn t­îng trong thêi gian dµi h¬n. D·y sè thêi ®iÓm : Ph¶n ¸nh mÆt l­îng cña hiÖn t­îng nghiªn cøu t¹i c¸c thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Møc ®é cña thêi ®iÓm sau th­êng bao gåm toµn bé hoÆc bé phËn Møc ®é cña thêi tr­íc ®ã. V× vËy, viÖc céng c¸c chØ sè cña chØ tiªu kh«ng ph¶n ¸nh quy m« cña hiÖn t­îng. nghÜa vµ c¸c yªu cÇu khi x©y dùng d·y sè thêi gian : D·y sè thêi gian gióp cho thèng kª nghiªn cøu ®Æc ®iÓm vÒ sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng vµ tÝnh quy luËt ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng theo thêi gian. §ång thêi ®Ó dù to¸n møc ®é cña hiÖn t­îng trong t­¬ng lai. Do ®ã khi x©y dùng d·y sè thêi gian ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÊt cã thÓ so s¸nh ®­îc gi÷a c¸c møc ®é trong d·y sè. Cô thÓ ph¶i ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu sau: - Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh chØ tiªu nghiªn cøu qua thêi gian ph¶i thèng nhÊt. - C¸c kho¶ng c¸ch trong thêi gian daü sè nªn b»ng nhau ®Ó tiÖn lîi cho viÖc tÝnh to¸n. 2. ChØ tiªu ph©n tÝch d·y sè thêi gian : 2.1 Møc ®é trung b×nh theo thêi gian. Møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian lµ chØ tiªu tæng hîp ph¶n ¸nh møc ®é ®iÓn h×nh cña hiÖn t­îng trong toµn bé kho¶ng thêi gian nghiªn cøu hoÆc trong tõng giai ®o¹n nghiªn cøu Tuú theo d·y sè thêi kú hay thêi ®iÓm mµ cã c¸c c«ng thøc tÝnh kh¸c nhau. §èi víi d·y sè thêi kú: Trong ®ã: yi (i=1,2,...,n) møc ®é thø i trong d·y sè N: sè c¸c møc ®é cña d·y sè §èi víi d·y sè thêi ®iÓm: D·y sè thêi ®iÓm ph¶n ¸nh quy m«, khèi l­îng cña hiÖn t­îng trong tõng thêi ®iÓm. NÕu muèn møc ®é trung b×nh chÝnh x¸c ng­êi ta ph¶i x¸c ®Þnh chØ sè chØ tiªu tõng ngµy. Nh­ng thùc tÕ, chØ cã chØ sè chØ tiªu vµo mét ngµy nµo ®ã trong th¸ng nªn ph¶i gi¶ thiÕt r»ng gi÷a hai thêi ®iÓm ®iÒu tra mËt ®é cña hiÖn t­îng t¨ng gi¶m ®Òu ®Æn. *D·y sè thêi ®iÓm cã kho¶ng c¸ch thêi gian b»ng nhau: suy ra: Trong ®ã: - Yi møc ®é thø i trong d·y sè cña thêi ®iÓm cã kho¶ng c¸ch b»ng nhau. *D·y sè thêi ®iÓm cã kho¶ng c¸ch thêi gian kh«ng b»ng nhau: Trong ®ã: - Yi møc ®é thø i trong d·y sè cña thêi ®iÓm Ti: §é dµi thêi gian cã møc ®é i 2.2 L­îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi: Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh sù thay ®æi tuyÖt ®èi vÒ møc ®é cña hiÖn t­îng theo thêi gian. Nã ®­îc x¸c ®Þnh b»ng hiÖu sè gi÷a hai møc ®é trong d·y sè. Tuú theo môc ®Ých nghiªn cøu mµ cã c¸ch tÝnh L­îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn tõng kú: lµ chªnh lÖch møc ®é kú nghiªn cøu (yi) lµ møc ®é kú ®øng liÒn tr­íc nã (yi-1) nh»m ph¶n ¸nh møc ®é t¨ng hoÆc gi¶m tuyÖt ®èi gi÷a hai thêi gian liÒn nhau: di = yi – yi-1 (i=2¸n) L­îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc: lµ hiÖu sè gi÷a møc ®é cña kú nghiªn cøu (yi)víi møc ®é cña mét kú ®­îc chän lµm gèc cè ®Þnh th­êng lµ møc ®é ®Çu tiªn cña d·y sè yi nh»m ®Ó ph¶n ¸nh møc ®é t¨ng gi¶m cña hiÖn t­îng trong thêi gian dµi: Di = yi- y(i=2¸n) L­îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi b×nh qu©n : lµ sè trung b×nh céng cña c¸c l­îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn. Nã ph¶n ¸nh møc ®é t¨ng trung b×nh cña hiÖn t­îng nghiªn cøu trong thêi gian dµi. Quan hÖ gi÷a l­îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn vµ l­îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc: d2+d3 + .... + dn=Dn=yn-y1 hay suy ra nãi lªn trong mét ®¬n vÞ thêi gian møc ®é cña hiÖn t­îng t¨ng (gi¶m) bao nhiªu. 2.3: Tèc ®é ph¸t triÓn: Lµ chØ tiªu t­¬ng ®èi ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng nghiªn cøu qua thêi gian. ChØ tiªu nµy ®­îc x¸c ®Þnh b»ng tØ sè gi÷a hai møc ®é cña hiÖn t­îng gi÷a hai thêi kú hoÆc hai thêi ®iÓm. Tuú theo môc ®Ých nghiªn cøu ta cã c¸c lo¹i ph¸t triÓn nh­ sau: Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn (tõng kú): lµ tû sè gi÷a møc ®é cña kú nghiªn cøu (yi) víi møc ®é cña kú ®øng ngay tr­íc ®ã (yi-1) chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng gi÷a hai thêi gian liÒn nhau: hay (i=2,3,...,n) Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc: lµ tû sè gi÷a møc ®é cña kú nghiªn cøu (yi)víi møc ®é cña mét kú ®­îc chän lµm gèc cè ®Þnh th­êng lµ møc ®é ®Çu tiªn cña d·y sè yi . ChØ tiªu nµy biÓu hiÖn sù ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng trong kho¶ng thêi gian dµi: hay (i=2,3,...,n) Gi÷a tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn vµ tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc cã mèi quan hÖ sau: d¹ng th­¬ng : Tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n: Lµ sè trung b×nh céng cña c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn. ChØ tiªu nµy biÓu hiÖn tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh cña hiÖn t­îng trong su«t thêi gian nghiªn cøu: 2.4 Tèc ®é t¨ng (hoÆc gi¶m) Lµ chØ tiªu t­¬ng ®èi ph¶n ¸nh møc ®é cña hiÖn t­îng nghiªn cøu gi÷a hai thêi gian ®· t¨ng hoÆc gi¶m bao nhiªu lÇn (hoÆc bao nhiªu phÇn tr¨m). Tuú theo môc ®Ých nghiªn cøu ta cã: Tèc ®é t¨ng (gi¶m) liªn hoµn: lµ tØ sè gi÷a l­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn víi møc ®é kú gèc liªn hoµn kú gèc ®øng ngay tr­íc nã: (i=2,3,...,n) hay Tèc ®é t¨ng gi¶m ®Þnh gèc: lµ tû sè gi÷a l­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc vµ møc ®é kú gèc cè ®Þnh: (i=2,3,...,n) hay Tèc ®é t¨ng (hoÆc gi¶m) b×nh qu©n: lµ chØ tiªu t­¬ng ®èi nãi lªn nhÞp ®iÖu t¨ng cña hiÖn t­îng nghiªn cøu trong thêi gian dµi: hay 00(%) 2.5 Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng (hoÆc gi¶m): ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 1% t¨ng (hoÆc gi¶m) cña tèc ®é t¨ng (hoÆc gi¶m) liªn hoµn th× t­¬ng øng víi mét trÞ sè tuyÖt ®èi lµ bao nhiªu. (i=2,3,...,n) v¬Ý tÝnh b»ng % DÊu cña gi phô thuéc vµo t¨ng (hoÆc gi¶m) gi. KÕt luËn: N¨m chØ tiªu trªn ph¶n ¸nh ®Æc ®iÓm biÕn ®éng cña hiÖn t­îng qua thêi gian. Tuy cã néi dung vµ ý nghÜa riªng nh­ng l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. II / vËn dông ph­¬ng ph¸p d·y sè thêi gian ®Ó dù b¸o: 1.C¸c thµnh phÇn cña d·y sè thêi gian: Mçi d·y sè thêi gian ®Òu cã 2 thµnh phÇn: Thêi gian vµ møc ®é chØ tiªu vÒ hiÖn t­îng nghiªn cøu ,trong ®ã: Thêi gian cña d·y sè: Tuú theo môc ®Ých nghiªn cøu vµ chØ tiªu biÕn ®æi nhiÒu hay Ýt mµ cã thÓ biÓu thÞ h»ng ngµy, th¸ng, n¨m…. §é dµi gi÷a hai thêi gian kÕ tiÕp nhau gäi lµ kho¶ng thêi gian. Cã tr­êng hîp kho¶ng thêi gian ®Òu nhau, cã tr­êng hîp kho¶ng thêi gian kh«ng ®Òu nhau. Møc ®é chØ tiªu vÒ hiÖn t­îng: §­îc ph¶n ¸nh b»ng c¸c trÞ sè cña chØ tiªu gäi lµ c¸c møc ®é cña d·y sè vµ nã cã thÓ biÓu diÔn b»ng sè tuyÖt ®èi, sè t­¬ng ®èi hay sè trung b×nh. 2.C¸c xu h­íng biÓu hiÖn d·y sè thêi gian: Trong khi ph©n tÝch c¸c d·y sè thêi gian yªu cÇu ph¶i thÓ hiÖn râ ®­îc xu h­íng ph¸t triÓn c¬ b¶n cña hiÖn t­îng. Trong thùc tÕ, sù biÕn ®éng vÒ mÆt l­îng cña hiÖn t­îng qua thêi gian chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè. Ngoµi c¸c nh©n tè chñ yÕu, c¬ b¶n quyÕt ®Þnh xu h­íng ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng cßn nh÷ng nh©n tè ngÉu nhiªn g©y ra nh÷ng sai lÖch khái xu h­íng . Do ®ã, cÇn sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p thÝch hîp ®Ó lo¹i trõ ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ngÉu nhiªn ®ã nh»m nªu râ xu h­íng vµ tÝnh quy luËt cña sù ph¸t triÓn. Mét sè ph­¬ng ph¸p th­êng dïng: Ph­¬ng ph¸p më réng kho¶ng c¸ch thêi gian: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông víi nh÷ng d·y sè thêi kú khi mµ kho¶ng c¸ch thêi gian t­¬ng ®èi ng¾n vµ cã qu¸ nhiÒu møc ®é cña d·y sè b»ng ph­¬ng ph¸p më réng kho¶ng c¸ch thêi gian ®Ó d·y sè míi cã møc ®é. Trong ®ã sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè ngÉu nhiªn bÞ lo¹i trõ ( bëi chóng t¸c ®éng theo chiÒu h­íng ng­îc l¹i) Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n tr­ît (di ®éng) Sè b×nh qu©n di ®éng (tr­ît) lµ sè trung b×nh céng cña mét nhãm nhÊt ®Þnh. C¸c møc ®é cña d·y sè ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÇn l­ît lo¹i trõ dÇn c¸c møc ®é ban ®Çu, ®ång thêi thªm vµo c¸c møc ®é tiÕp theo sao cho sè l­îng c¸c møc ®é tham gia sè trung b×nh kh«ng ®æi. Gi¶ sö ta cã d·y sè thêi gian: Thêi gian t1, t2, .. tn Møac ®é y y1, y2, .. yn NÕu tÝnh trung b×nh tr­ît cho 3 nhãm møc ®é ta cã: .... Ta sÏ cã thÓ x©y dùng d·y sè thêi gian míi gåm c¸c sè trung b×nh tr­ît: NÕu tÝnh sè trung b×nh tr­ît tõ mét nhãm Ýt møc ®é th× ¶nh h­ëng cu¶ c¸c nh©n tè ngÉu nhiªn bÞ lo¹i trõ. Tuy nhiªn, ta sÏ cã nhiÒu sè trung b×nh tr­ît vµ do ®ã sÏ rÔ ®¸nh gi¸ xu h­íng biÕn ®éng cña hiÖn t­îng. Ng­îc l¹i, nÕu trung b×nh tr­ît ®­îc tÝnh tõ mét nhãm nhiÒu møc ®é th× kh¶ n¨ng h¹n chÕ bÞ lo¹i bá ¶nh h­ëng ngÉu nhiªn sÏ lín. Tuy nhiªn, sè l­îng trung b×nh tr­ît tÝnh ®­îc sÏ Ýt h¬n vµ cã thÓ g©y khã kh¨n trong viÖc ®¸nh gi¸ xu h­íng ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng. Do ®ã trªn thùc tÕ khi nghiªn cøu ng­êi ta th­êng lµm nh­ sau: *§èi víi nh÷ng hiÖn t­îng biÕn ®éng kh«ng lín vµ møc ®é thùc tÕ kh«ng nhiÒu l¾m th× sè trung b×nh tr­ît cã thÓ tÝnh tõ mét nhãm ba møc ®é. NÕu biÕn ®éng cña hiÖn t­îng lín th× nªn tÝnh sè trung b×nh tr­ît tõ mét nhãm nhiÒu møc ®é h¬n (5, 7,..., møc ®é ) *NÕu hiÖn t­îng biÕn ®éng theo chu kú th× chän thêi kú tÝnh sè trung b×nh di ®éng b»ng víi ®é dµi thêi gian (hoÆc béi sè ) cña chu kú. 2.3 Ph­¬ng ph¸p håi qui: Lµ c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm biÕn ®éng cña c¸c møc ®é trong d·y sè thêi gian ng­êi ta t×m mét hµm sè (gäi lµ ph­¬ng ph¸p håi quy ) nh»m ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng theo thêi gian. ViÖc lùa chän d¹ng cña ph­¬ng tr×nh håi quy phô thuéc vµo sè liÖu thèng kª thùc tÕ vµ ph©n tÝch ®Æc ®iÓm biÕn ®éng cña hiÖn t­îng qua thêi gian, ®ång thêi kÕt hîp víi mét sè ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n kh¸c. Víi biÕn thêi gian t d¹ng tæng qu¸t cña ph­¬ng tr×nh håi quy ®­îc biÓu diÔn nh­ sau: Trong ®ã y: C¸c gi¸ trÞ lý thuyÕt t: Thø tù thêi gian ao, a1,....,an: c¸c tham sè ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt. Ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt: *Mét sè d¹ng cô thÓ: a, Ph­¬ng tr×nh ®­êng th¼ng: yt =bo + b1t . C¸c tham sè bo ,b1 ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt. b, Hµm Parabol : Chän hµm nµy dùa vµo ®å thÞ hoÆc khi sai ph©n bËc hai sÊp xØ nhau. C¸c tham sè b0 ,, b1 , b2 , ®­îc x¸c ®Þnh bëi hÖ ph­¬ng tr×nh: c, ph­¬ng tr×nh hypebol: c¸c tham sè b, b ®­îc x¸c ®Þnh : d, ph­¬ng tr×nh hµm mò: c¸c tham sè ®­îc x¸c ®Þnh T¸c dông cña c«ng t¸c håi quy: Ngoµi viÖc hiÖn ra xu h­íng biÕn ®éng cña hiÖn t­îng cßn cã kh¶ n¨ng dù b¸o hiÖn t­îng trong t­¬ng lai. 2.4 Ph­¬ng ph¸p biÕn ®éng thêi vô: BiÕn ®éng thêi vô lµ sù biÕn ®éng cña mét sè hiÖn t­îng KT- XH th­êng cã tÝnh thêi vô. NghÜa lµ trong hµng n¨m, trong tõng thêi gian nhÊt ®Þnh, sù biÕn ®éng ®­îc lÆp ®i, lÆp l¹i. Nguyªn nh©n g©y ra biÕn ®éng thêi vô lµ do ¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ phong tôc tËp qu¸n tù nhiªn cña d©n c­. ` T¸c ®éng cña biÕn ®éng thêi vô ®èi víi s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t nãi chung lµ kh«ng tèt g©y c¨ng th¼ng khÈn tr­¬ng vµo thêi vô. Nghiªn cøu biÕn ®éng thêi vô nh»m ®Ó ra chñ tr­¬ng biÖn ph¸p phï hîp, kÞp thêi h¹n chÕ nh÷ng ¶nh h­ëng cña biÕn ®éng thêi vô ®èi víi s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña x· héi. NhiÖm vô cña nghiªn cøu thèng kª lµ dùa vµo sè liÖu cña nhiÒu n¨m (Ýt nhÊt lµ 3 n¨m ) ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh chÊt vµ møc biÕn ®éng cña thêi vô. Ph­¬ng ph¸p thêi vô lµ tÝnh c¸c chØ sè thêi vô. §èi víi d·y sè thêi gian t­¬ng ®èi æn ®Þnh, tøc lµ d·y sè trong ®ã møc ®é cña hiÖn t­îng tõ n¨m nµy sang n¨m kh¸c kh«ng cã biÓu hiÖn t¨ng gi¶m râ rÖt. tronh ®ã : Ii chØ sè thêi vô sè trung b×nh cña tÊt c¶ c¸c møc ®é trong th¸ng cïng tªn i sè trung b×nh cña tÊt c¶ c¸c th¸ngtrong d·y sè. Trong tr­êng hîp c¸c møc ®é cña d·y sè n¨m nµy qua n¨m kh¸c ®­îc biÕn ®éng nhiÒu th× chØ sè thêi vô d­îc tÝnh theo c«ng thøc: y: møc ®é thùc tÕ thø i : møc ®é lý thuyÕt thø i tÝnh theo ph­¬ng tr×nh håi quy hoÆc ph­¬ng ph¸p sè trung b×nh tr­ît di ®éng n: lµ sè n¨m 3. Dù b¸o thèng kª ng¾n h¹n: 3.1 Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña dù b¸o thèng kª Dù b¸o thèng kª lµ x¸c ®Þnh møc ®é cã thÓ x¶y ra trong t­¬ng lai cña hiÖn t­îng nghiªn cøu. XuÊt ph¸t tõ ®èi t­îng vµ nhiÖm vô nghiªn cøu, tõ nguån tµi liÖu thèng kª thÝch hîp, thèng kª th­êng thùc hiÖn dù to¸n ng¾n h¹n gäi lµ dù to¸n thèng kª ng¾n h¹n. Dù b¸o thèng kª ng¾n h¹n lµ c«ng cô quan träng ®Ó tæ chøc qu¶n lý mét c¸ch th­êng xuyªn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ ngµnh ®Õn cÊp c¬ së, cho phÐp xuÊt hiÖn nh÷ng nh©n tè míi, sù mÊt c©n ®èi ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p phï hîp trong qu¸ tr×nh qu¶n lý. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p dù b¸o kh¸c nhau, phô thuéc nguån th«ng tin còng nh­ môc tiªu dù to¸n. Nh­ng néi dung c¬ b¶n cña thèng kª lµ dùa trªn c¸c gi¸ trÞ ®· biÕt y1 ,, y2 ,...,yn ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng. Thõa nhËn r»ng nh÷ng yÕu tè ®· vµ ®ang t¸c ®éng sÏ vÉn cßn t¸c ®éng ®Õn hiÖn t­îng trong t­¬ng lai. X©y dùng m« h×nh trong t­¬ng lai ch­a biÕt cña hiÖn t­îng. *Dù b¸o thèng kª cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau: +Dù b¸o thèng kª chØ thùc hiÖn ®­îc trªn tõng m« h×nh cô thÓ. Tøc lµ nã chØ thùc hiÖn ®­îc sau khi ®· ph©n tÝch thùc tr¹ng biÕn ®éng theo thêi gian ho¨c kh«ng gian vµ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c nguyªn nh©n ¶nh h­ëng ®Õn tiªu thøc kÕt qu¶. Trong ph©n tÝch thèng kª cÇn ph©n biÖt râ 2 m« h×nh c¬ b¶n sau: - M« h×nh d·y sè thêi gian: lµ tÝnh quy luËt biÕn ®æi cña hiÖn t­îng qua thêi gian ®­îc biÓu diÔn b»ng hµm xu thÕ. Trªn c¬ së ph©n tÝch sù biÕn ®éng d·y sè tiÒn sö trong qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ h­íng tíi t­¬ng lai. - M« h×nh nh©n qu¶: lµ mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a c¸c hiÖn t­îng nghiªn cøu qua thêi gian hoÆc kh«ng gian ®­îc biÓu diÔn b»ng c¸c hµm kinh tÕ, ph­¬ng tr×nh kinh tÕ, ph­¬ng tr×nh t­¬ng quan. Do ®ã, chØ b¸o thèng kª kh«ng ph¶i lµ sù lph¸n ®o¸n theo ®Þnh tÝnh hoÆc “®o¸n mß” mµ lµ sù ®Þnh l­îng møc ®é lph¶i x¶y ra trªn c¬ së khoa häc cña ph©n tÝch thùc tiÔn. Cho nªn kÕt qu¶ dù b¸o thèng kª võa mang tÝnh kh¸ch quan võa mang tÝnh chñ quan vµ nã lphô thuéc vµo tr×nh ®é nhËn thøc kh¸ch quan hay kh¶ n¨ng t­ duy cña ng­êi dù b¸o. + Nguyªn t¾c c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh m« h×nh dù b¸o lµ tÝnh kÕ thõa lÞch sö, tÝnh quy luËt ph¸t sinh,ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng. Mèi liªn hÖ biÖn chøng nh©n qu¶gi÷a c¸c hiÖn t­îng cho nªn ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh m« h×nh dù b¸o lµ: - C¸c nguyªn nh©n, c¸c yÕu tè, c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ¶nh h­ëng ®Õn quy luËt biÕn ®éng ph¶i t­¬ng ®èi æn ®Þnh, bÒn v÷ng trong qu¸ khø ®Õn hiÖn t¹i vµ tiÕn tíi t­¬ng lai. - Mét khi cã sù thay ®æi c¸c yÕu tè, c¸c nguyªn nh©n th× lph¶i x¸c ®Þnh l¹i m« h×nh ®Ó thÝch nghi víi hiÖn thùc. - §Ó dÔ ®iÒu chØnh m« h×nh vµ ®¶m b¶o møc ®é chÝnh x¸c phï hîp víi thùc tiÔn th× tÇm xa dù b¸o lµ kho¶ng c¸ch thêi gian tõ hiÖn t¹i ®Õn t­¬ng lai kh«ng nªn qu¸ 1/3 thêi tiÒn sö. + TÝnh kh¶ thi cña møc ®é dù b¸o mang tÝnh x¸c suÊt. + Dù b¸o thèng kª lµ dù b¸o ng¾n h¹nvµ dù b¸o trung h¹n v× møc ®é chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ dù b¸o thèng kª tØ lÖ nghÞch víi tÇm xa dù b¸o. + Dù b¸o thèng kª mang tÝnh nhiÒu ph­¬ng ¸n. CÇn ph¶i lùa chän ph­¬ng ¸n hay m« h×nh ®Ó lµm hµm dù ®o¸n b»ng c¸ch kiÓm ®Þnh m« h×nh. + Ph­¬ng tiÖn ®Ó dù b¸o thèng kª lµ c¸c thuËt to¸n, kü thuËt to¸n ph©n tÝch, ph­¬ng tiÖn tÝnh to¸n, vi tÝnh vµ tr×nh ®é tÝnh to¸n cña ng­êi dù b¸o. + §Ó dù b¸o thèng kª cÇn ph¶i thùc hiÖn tuÇn tù c¸c b­íc sau: - Ph©n tÝch thùc tr¹ng biÕn ®éng cña hiÖn t­îng nghiªn cøu b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p thèng kª ®Ó ®¸nh gi¸ b¶n chÊt, mèi quan hÖ néi t¹i cña ®èi t­îng nghiªn cøu. - X¸c ®Þnh m« h×nh dù b¸o, tÝnh to¸n c¸c tham sè ®Ó ®Þnh l­îng chiÒu h­íng, d¸ng ®iÖu biÕn ®éng cña c¸c quy luËt - KiÓm ®Þnh lùa chän m« h×nh lµm dù b¸o - Ph©n tÝch HËu dù b¸o, theo dâi c¸c yÕu tè, nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn ®· vµ ®ang sÏ x¶y ra. Tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia ®Ó ®iÒu chØnh l¹i m« h×nh khi cÇn thiÕt. 3.2 C¸c ph­¬ng ph¸p dù b¸o thèng kª 3.2.1 Dù ®o¸n dùa vµo l­îng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi b×nh qu©n. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp d·y sè thêi gian cã c¸c l­îng t¨ng (hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn tõng kú xÊp xØ nhau. Ta cã: Møc ®é dù ®o¸n thêi kú thø n +L ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Hay Trong ®ã: Yn : møc ®é cuèi cïng cña d·y sè L : TÇm xa dù ®o¸n d: L­îng t¨ng hoÆc gi¶m tuyÖt ®èi trung b×nh thiÕu 3.2.2.d­ ®o¸n dùa vµo tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông dïng trong tr­êng hîp hiÖn t­îng biÕn ®éng víi mét nhÞp ®é t­¬ng ®èi æn ®Þnh , nghÜa lµ cã tèc ®é ph¸t triÓn tiªn hoµn xÊp xØ nhau . Ta cã Møc ®é dù ®o¸n ë thêi kú thø n+ L lµ: trong ®ã :: møc ®é dù ®o¸n t¹i thêi ®IÓm n+l : tèc ®é ph¸t triÓn l : tÇm dù ®o¸n 3.2.3 : dù ®o¸n dùa vµo hµm xu thÕ : c¨n cø vµo sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng ®Ó x©y dùng hµm håi quy theo thêi gian : c¨n cø vµo hµm håi quy ®· x©y dùng ®Ó dù ®o¸n møc ®é t­¬ng lai cña hiÖn t­îng . Møc ®é dù ®o¸n ë thêi ®IÓm (t+l) lµ : l=1,2,.. . :møc ®é dù ®o¸n ë thêi gian (t+l) 3.2.4:Dù ®o¸n dùa vµo hµm xu thÕ vµ biÕn ®éng thêi vô : Trong thùc tÕ nhiÒu hiÖn t­îng kinh tÕ x· héi mét mÆt biÕn ®éng theo mét xu h­íng nµo ®ã, mÆt kh¸c chóng l¹i chÞu ¶nh h­ëng cña tÝnh chiÊt thêi vô. Do ®ã ®Ó dù ®o¸n chÝnh x¸c c¸c hiÖn t­îng chóng ta sö dông hµm xu thÕ kÕt hîpu víi biÕn ®éng th¬× vô. Ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn t¹o thµnh c¸c møc ®é cña d·y sè thêi gian: Hµm xu thÕ f(t) : nãi lªn xu h­íng biÕn ®éng cña hiÖn t­îng kÐo dµi theo thêi gian (tÝnh quy luËt cña hiÖn t­îng ). BiÕn ®éng thêi vô (St): lµ sù biÕn ®éng cã tÝnh chÊt lÆp ®I lÆp l¹i trong tõng thêi gian nhÊt ®Þnh. BiÕn ®éng ngÉu nhiªn Zt : sù biÕn ®éng kh«ng cã tÝnh quy luËt. *Trong 3 thµnh phÇn nµy cã 2 d¹ng kÕt hîp: a, kÕt hîp céng : Yt = ft + St + Zt Hµm xu thÕ th­êng sö dông hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh vµ cã d¹ng : biÕn ®éng thêi vô : St = Cj (j = 1,2,. . ., m) biÕn ngÉu nhiªn Zt : trªn thùc tÕ rÊt khã m« h×nh ho¸ Zt tõ ®ã ta cã : ®Ó ­íc l­îng trong thùc tÕ th­êng sö dông b¶ng B.B (Buys- ballot) Cj = ( j=1,2,. . .m) Trong ®ã : m :tæng sè quý hoÆc sè th¸ng j n : tæng sè n¨m i Ti :tæng dßng i T = S = I*Ti : trung b×nh cét j : trung b×nh dßng b, kÕt hîp nh©n . Yt = ft + St + Zt X¸c ®Þnh xu thÕ ft : tõ d·y sè Yt ta tÝnh trung b×nh tr­ît nh»m môc ®Ých khö biÕn ®éng thêi vô (St) vµ biÕn ®éng ngÉu nhiªn (Zt). X¸c ®Þnh hµm ft tõ d·y trung b×nh tr­ît X¸c ®Þnh St : St * Zt = TÝnh trung b×nh xÐn (tøc lµ trunh b×nh bá gi¸ trÞ lín nhÊt vµ nhá nhÊt ) TÝnh hÖ sè ®IÒu chØnh: H = tæng trung b×nh mong ®îi / tæng trung b×nh xÐn Víi tæng trung b×nh mong ®îi : nÕu lµ quý : 4 (hoÆc 400%) nÕu lµ th¸ng : 12 (hoÆc 1200%) St = chØ sè thêi vô ®IÒu chØnh = trung b×nh xÐn *H TÝnh Zt = 3.2.5 Dù ®o¸n dùa vµo ph­¬ng ph¸p san b»ng mò . Trong c¸c ph­¬ng ph¸p mµ ta dù ®o¸n ë trªn khi x©y dùng m« h×nh ®Ó dù ®o¸n c¸c møc ®é cña d·y sè thêi gian ®­îc xem lµ nh­ nhau. Ng­êi ta thÊy r»ng ë nh÷ng thêi gian kh¸c nhau th× hiÖn t­îng mµ ta nghiªn cøu chÞu t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè lµ kh«ng gièng nhau. V× vËy khi x©y dùng m« h×nh ®Ó tiÕn hµnh dù ®o¸n th× c¸c m­íc ®é cµng cuèi dÉy cµng ®­îc chó ý h¬n vµ do ®ã m« h×nh dù ®o¸n cã kh¶ n¨ng thÝch nghi víi sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng. Mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n ®Ó x©y dùng m« h×nh dù ®o¸n lµ ph­¬ng ph¸p san b»ng mò. Gi¶ sö thêi gian t, cã møc ®é thùc tÕ lµ Yt vµ møc ®é dù ®o¸n lµ dù ®o¸n møc ®é cña hiÖn t­îng ë thêi gian tiÕp theo sau ®ã(tøc t +1 ) sÏ lµ : (1) ®Æt 1- = ta cã : (2) , ®­îc gäi lµ c¸c tham sè san b»ng mò víi + =1vµ n»m trong kho¶ng Nh­ vËy møc ®é dù ®o¸n lµ trung b×nh céng gia quyÒn cña c¸c møc ®é thùc tÕ Yt vµ møc ®é dù ®o¸n T­¬ng tù ta cã : Thay vµo c«ng thøc (2) Ta cã B»ng c¸ch tiÕp tôc thay c¸c møc ®é dù ®o¸n : ,,. . . , vµo c«ng thøc trªn ta cã: V× 1-= < 1 nªn khi i th× vµ Khi ®ã Nh­ vËy lµ tæng tÊt c¶ c¸c møc ®é cña d·y sè thêi gian tÝnh theo quyÒn sè, trong ®ã c¸c quyÒn sè gi¶m theo d¹ng mò tuú thuéc møc ®é cò cña d·y sè . Tõ mét ta cã thÓ viÕt: ®Æt lµ sai sè dù ®o¸n ë thêi gian t th×: Tõ c«ng thøc trªn cho ta thÊy viÖc lùa chän tham sè san b»ng cã ý nghÜa quan träng. NÕu ®­îc chän mét c¸ch nhá th× c¸c møc ®é cò ®­îc chó ý mét c¸chi tho¶t ®¸ng. ®Ó chän ph¶i dùa vµo viÖc ph©n tÝch ®Æc ®iÓm biÕn ®éng cña hiÖn t­îng vµ nh÷ng kinh nghiÖm nghiªn cøu ®· qua gi¸ trÞ tèt nhÊt lµ gi¸ trÞ lµm cho tæng b×nh ph­¬ng sai sè nhá nhÊt. San b»ng mò ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p ®Ö quy ­íc lµ ®Ó tÝnh ta ph¶i cã , ®Ó tÝnh ta ph¶i cã , . .Do ®ã ®Ó tÝnh to¸n ta ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ban ®Çu, nh­ cã thÓ lÊy gi¸ trÞ ®Çu tiªn trong d·y sè, hoÆc lµ sè trung b×nh cho mét gi¸ trÞ ®Çu tiªn, hoÆc c¸c tham sè cña hµm xu thÕ . Nh­ vËy cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n hiÖn t­îng theo thêi gian, t­¬ng øng víi mçi ph­¬ng ph¸p cho ta nh÷ng kÕt qu¶ dù ®o¸n kh¸c nhau. Do ®ã cÇn ph¶i lùa chän ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n tèt nhÊt ®Ó mang l¹i kÕt qu¶ chÝnh x¸c nhÊt. Ch­¬ng ii : nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng ty thÐp simco I . thÞ tr­êng thÐp thÕ giíi thêi gian gÇn ®©y N¨m 1998, thÞ tr­êng thÐp thÕ giíi vÉn cßn bÞ ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ khu vùc nªn kh¸ ¶m ®¹m. KhiÕn cho nhu cÇu gi¶m, c¹nh tranh diÔn ra gay g¾t gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu, Cuéc khñng ho¶ng ë Ch©u ¸ lµm gi¶m m¹nh nhu cÇu thÐp ë hÇu hÕt c¸c n­íc, g©y thiÖt h¹i nghiªm träng tíi s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng ë Ch©u ¸ mµ cßn ë c¸c trung t©m c«ng nghiÖp lín cña thÕ giíi. T¹i NhËt B¶n s¶n l­îng thÐp th« liªn tôc gi¶m trong c¶ n¨m, nhu cÇu néi ®Þa thÊp, suy tho¸i vÒ s¶n xuÊt xe g¾n m¸y ®éng c¬ vµ nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c lµ søc Ðp khiÕn s¶n l­îng thÐp cña NhËt gi¶m xuèng Cuéc khñng ho¶ng ë Ch©u ¸ ®· t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt thÐp kh«ng chØ ë t¹i T©y ¢u vµ ®e do¹ nghiªm träng ngµnh c«ng nghiÖp thÐp. Do ®ã s¶n xuÊt thÐp kh«ng gØ n¨m 1998 cña T©y ¢u gi¶m 50 ngµn tÊn so víi n¨m 1997. ë c¸c n­íc Ch©u ¸ t×nh h×nh kh«ng mÊy s¸ng sña. Sù ph¸ gi¸ tiÒn tÖ ë nhiÒu n­íc trong khu vùc ®· lµm gi¶m søc c¹nh tranh s¶n phÈm thÐp cña c¸c n­íc xuÊt khÈu. Ch¼ng h¹n, thÞ tr­êng thÐp Trung Quèc ®×nh truÖ víi møc s¶n xuÊt ®¹t 107 triÖu tÊn, nhu cÇu còng chØ ë møc nµy. Th¸i Lan kh«ng cßn duy tr× lµ n­íc nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm lín nhÊt khu vùc §«ng Nam ¸. Møc tiªu thô thÐp ®· gi¶m 15% n¨m 1997 , tiÕp tôc gi¶m 45 – 50% trong n¨m 1998. Trong nç lùc ®Ó vùc nÒn kinh tÕ tho¸t khái khñng ho¶ng, ®èi phã víi sù suy gi¶m m¹nh mÏ tiªu thô néi ®Þa. Mét sè n­íc Ch©u ¸ ®· t¨ng c­êng xuÊt khÈu s¶n phÈm thÐp trµn lan sang T©y ¢u vµ Mü vµ ®iÒu nµy ®· bÞ lªn ¸n lµ vi ph¹m cam kÕt mËu dÞch tù do. II.T×nh h×nh ngµnh c«ng nghiÖp thÐp viÖt nam: Ngµnh thÐp viÖt nam n¨m 1998 còng kh«ng thÓ tr¸nh khái sù ¶nh h­ëng cña sù khñng ho¶ng nµy. Nh­ng dù ®o¸n gÇn ®©y ®· ®­a ra nh÷ng tÝn hiÖu s¸ng sña cho ngµnh thÐp ViÖt Nam. Theo dù ®o¸n cña VSC, c«ng suÊt cña s¶n xuÊt thÐp ë ViÖt Nam sÏ t¨ng lªn 6 triÖu tÊn/ n¨m vµ cã kh¶ n¨ng më réng tíi 10 triÖu tÊn/ n¨m. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn xem xÐt kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm thÐp ViÖt Nam so víi s¶n phÈm thÐp nhËp khÈu ®Ó ®­a ra lé tr×nh gi¶m thuÕ b¶o ®¶m møc ®é b¶o hé cÇn thiÕt ®èi víi s¶n xuÊt trong n­íc. Mét sè nhµ ®Çu t­ cã mét tÇm nh×n t­¬ng ®èi l¹c quan. VÒ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña ngµnh thÐp ViÖt Nam ®Ó cã thÓ thu hót vèn tõ bªn ngoµi cho c«ng cuéc hiÖn ®¹i ho¸ kinh tÕ ®i lªn tõ b¾t ®Çu ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän trong ®ã cã ngµnh c«ng nghiÖp thÐp gÇn chiÕm mét vÞ trÝ v« cïng quan träng. III. t×nh h×nh cña c«ng ty thÐp sumco 1.Giíi thiÖu c«ng ty thÐp sum co C«ng ty thÐp vµ vËt t­ c«ng nghiÖp sum co – nhµ s¶n xuÊt gang thÐp ViÖt §øc vµ lµ nhµ cung øng dÞch vô thÐp x©y dùng t¹i ViÖt Nam. Víi hÖ thèng m¹ng l­íi ph©n phèi b¸n hµng réng kh¾p trªn toµn quèc bao gåm: C¸c v¨n phßng ®¹i diÖn, kho trung chuyÓn ®¶m b¶o viÖc giao nhËn hµng ®­îc nhanh chãng, ®¸p øng tiÕn ®é thi c«ng cña c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, hiÖu qu¶ víi c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n vµ gi¸ c¶ c¹nh tranh. C«ng ty thÐp sumco cã ®éi ngò c¸n bé giµu kinh nghiÖm ®­îc ®µo t¹o chuyªn nghiÖp tõ ph­¬ng thøc giao nhËn hµng ®Õn th¸i ®é phôc vô. §éi ngò maketting lu«n cã mÆt t¹i chç t­ vÊn gióp quý kh¸ch hµng lùa chän nh÷ng s¶n phÈm tèt nhÊt, phï hîp víi tõng c«ng tt×nh x©y dùng.\ C«ng ty thÐp sumco ®Æc biÖt quan t©m ®Õn hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9001 : 2000. ChÝnh s¸ch chÊt l­îng cña simco ®ang trªn ®­êng ph¸t triÓn, ¸p dông vµ x©y dùng hÖ thèng ISO 9001 : 2000 cho m×nh vµ coi hÖ thèng chÊt l­îng nµy lµ søc m×nh lµ sù sèng cña c«ng ty. 2.T×nh h×nh thÐp cña c«ng ty simco: Hµng n¨m c«ng ty thÐp simco nhËp vÒ mét khèi l­îng lín c¸c mÆt hµng kim khÝ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc ch­a ®ñ l­îng ®¸p øng nhu cÇu thÐp trong n­íc nh­: ThÐp hîp kim cho c¬ khÝ chÕ t¹o m¸y, kim lo¹i mµu. Hµng n¨m xuÊt khÈu chñ yÕu lµ c¸c lo¹i gang ®óc vµ c¸c s¶n phÈm ®óc tõ gang. §¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng víi sè l­îng vµ chÊt l­îng cña c¸c s¶n phÈm thÐp trªn thÞ tr­êng trong n­íc. C«ng ty thÐp simco ®· t¨ng c­êng hîp t¸c víi nhiÒu ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ t¹i ®¬n vÞ s¶n xuÊt nh»m thu hót vèn ®Çu t­ vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña n­íc ngoµi. Ch­¬ng iii : vËn dông d·y sè thêi gian ®Ó ph©n tÝch l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty thÐp simco giai ®o¹n 1999 – 2002 N¨m Th¸ng I. Sè liÖu vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty thÐp simco giai ®o¹n 1999 – 2002. 1999 2000 2001 2002 1 6658 6583 6002 13571 2 7453 7803 7536 14967 3 6187 6901 7972 14505 4 9185 14886 14774 22538 5 8762 11794 12926 22538 6 1103 14482 14242 14996 7 6180 8314 8790 14464 8 9185 13694 17326 18622 9 5702 7907 8146 7552 10 4997 9950 7419 16647 11 8818 13082 17068 22950 12 12102 14922 17116 25992 Tæng N¨m 96226 130667 139335 219070 II. Ph©n tÝch c¸c chØ tiªu vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty simco giai ®o¹n 1999-2002: 1. Ph©n tÝch theo møc ®é trung b×nh:  y1+ y2 + y3 + y4 96266 + 130677 + 139335 + 219070 `y = ¾¾¾¾¾¾¾ = ¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾ = 4 4 = 146337(tÊn ) l­îng thÐp tiªu thô trung b×nh hµng n¨m trong giai ®o¹n 1999-2002 lµ 146337 (tÊn) 2.l­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c n¨m : L­îng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi liªn hoµn vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c n¨m: - n¨m 2000 so víi n¨m 1999: d2= y2 - y1 =130677 - 96266= 34411 (tÊn ) - n¨m 2001 so víi n¨m 2000: d3 = y3 -y2 = 139335 -130677 =8658 (tÊn ) - n¨m 2002 so víi n¨m 2001: d4 = y4 -y3 =219070 -139335 = 79735 (tÊn ) l­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c n¨m: - n¨m 2000 so víi n¨m 1999: D2 =y2- y1 = 130677-96266=34411(tÊn ) - n¨m 2001 so víi n¨m 2000 : D3= y3 -y1 =139335 -96266 = 43096 (tÊn ) - n¨m 2002 sso víi n¨m 2001: D4 =y4 - y1 =219070 - 96266 =122804 ( tÊn ) l­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi b×nh qu©n vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c n¨m d2+ d3 + d4 34411 + 8656 + 79735 `d= ¾¾¾¾¾¾ = ¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾ = 40935 (tÊn ) 3 3 vËy khèi l­îng thÐp trung b×nh hµng n¨m t¨ng : 40935 (tÊn) tèc ®é ph¸t triÓn vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c n¨m : tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn : y2 130677 t2= ¾ 100 = ¾¾¾ 100 = 135,746 % y1 96266 y3 139335 t3 = ¾ 100 = ¾¾¾¾ 100 = 106,625 % y2 130677 y4 210970 t4 = ¾ 100 = ¾¾¾ 100 = 1570,225 % y3 139335 Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc : y2 130677 T2= ¾ 100 = ¾¾¾ 100 = 135,746 % y1 96266 y3 139335 T3= ¾ 100 = ¾¾¾ 100 =144,74 % y1 96266 y4 219070 T4= ¾ 100 = ¾¾¾ 100 = 227,567 % y1 96266 Tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c n¨m ; = 1.24 (lÇn) VËy tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh hµng n¨m :124 % tèc ®é t¨ng ( hoÆc gi¶m) : Tèc ®é t¨ng( gi¶m )tõng kú : a2 = t2 - 1 =1,35746 -1 =0,35746 (lÇn) hay 35,746 % a3 = t3 - 1 =1,06625 -1 =0,06625 (lÇn ) hay 6,625% a4 = t4 - 1 = 1,57225 -1 = 0,57225 (lÇn) hay 57,225% tèc ®é t¨ng (gi¶m ) ®Þnh gèc : A2 = T2 - 1 =1,35746 - 1 = 0,35746 (lÇn ) hay 35,746% A3 = T3 - 1 = 1,4474 - 1 = 0,4474 (lÇn ) hay 44,74% A4 = T4 - 1 = 2,27567 - 1 = 1,27567 (lÇn) hay 127,567% VËy tèc ®é t¨ng (gi¶m) trung b×nh : `a = `t - 1 =1,24-1=0,24 (lÇn ) hay 24 % X¸c ®Þnh xu thÕ biÕn ®éng vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty simco giai ®o¹n 1999 - 2002 : Gäi khèi l­îng thÐp b¸n ra trong th¸ng t lµ yt (t = 1,2,...,48) khi ®ã ta cã khèi l­îng thÐp b¸n ra nh­ sau : T yt t yt T yt 1 6658 17 11794 33 8146 2 7453 18 14882 34 7419 3 6187 19 8314 35 17068 4 9185 20 13694 36 17116 5 8762 21 7907 37 13571 6 11037 22 9950 38 14967 7 6180 23 13082 39 14505 8 9185 24 14922 40 22538 9 5702 25 6020 41 27766 10 4997 26 7536 42 19496 11 8828 27 7972 43 14464 12 12102 28 14774 44 18622 13 6582 29 12926 45 7552 14 7803 30 14242 46 16647 15 6901 31 8790 47 22950 16 14886 32 17320 48 25662 Tõ b¶ng ta thÊy r»ng khèi l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c th¸ng lu«n biÕn ®éng lªn xuèng do ®ã kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc xu h­íng biÕn ®éng l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c th¸ng . §Ó x¸c ®Þnh ®­îc xu h­íng biÕn ®éng ta më réng kho¶ng c¸nh thêi gian lµ 8 th¸ng Khi ®ã khèi l­îng thÐp b¸n ra hµng kú ( 6 th¸ng ) theo thêi gian nh­ sau : T 1 2 3 4 5 6 yt 64647 67791 94505 89586 115330 153489 Tõ d·y sè trªn ta thÊy m¹c dï cã sù biÕn ®éng qua c¸c kú nh­ng nh×n chung khèi l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c kú cã xu h­íng t¨ng lªn . sö dông d·y sè trung b×nh tr­ît víi 7 møc ®é ta cã khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty theo thêi gian : _ yi-3 + yi-2 + yi-1 + yi + yi+1 + yi+2 + yi+3 yt = ¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾¾ 7 th¸ng t khèi l­îng b¸n yt sè trung b×nh tr­ît `yt Th¸ng t khèi l­îng b¸n yt sè trung b×nh tr­ît `yt th¸ng t khèi l­îng b¸n yt sè trung b×nh tr­ît `yt 1 6658 17 11794 11794 33 8146 12872 2 7453 18 1482 11191 34 7419 12777 3 6187 19 8314 11627 35 17068 13659 4 9185 7923 20 13694 11369 36 17116 13256 5 8762 8284 21 7907 11816 37 13571 15312 6 11037 8034 22 9950 10556 38 14967 18219 7 6180 7864 23 13082 10444 39 14505 18566 8 9185 7812 24 14922 9627 40 22538 18187 9 5702 8289 25 6020 10608 41 27766 18908 10 4997 7652 26 7536 11033 42 19496 17849 11 8828 7884 27 7972 11199 43 14496 18155 12 12102 7558 28 14774 10323 44 18622 18214 13 6582 8870 29 12926 11938 45 7552 17960 14 7803 9871 30 14242 12025 46 16647 15 6901 10701 31 8790 11964 47 22950 16 14886 10160 32 17326 12274 48 25992 Tõ b¶ng ta thÊy gi¸ trÞ sè trung b×nh tr­ät vÒ khèi l­îng thÐp tiªu thô cã xu h­íng t¨ng theo th¬× gian . nh­ vËy cã sù biÕn ®éng lªn xuèng qua c¸c th¸ng nh­ng xu h­íng chung lµ l­îng thÐp tiªu thô cña c«ng ty t¨ng theo thêi gian . III.Sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n ®Ó dù ®o¸n khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty simco trong 12 th¸ng n¨m 2003: Qua ph©n tÝch c¸c chØ tiªu vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty simco ta thÊy r»ng , mét mÆt khèi l­îng thÐp cã xu h­íng t¨ng lªn m¨t kh¸c l¹i cã sù biÕn ®éng lªn xuèng qua c¸c th¸ng trong tõng n¨m . T õ b¶ng 1 ta thÊy râ khèi l­îng thÐp tiªu thô cña c«ng ty trong c¸c th¸ng 4,5,6,8,11,12 cña c¸c n¨m ®Òu t¨ng ®ét biÕn chøng tá viªc tiªu thô thÐp cña c«ng ty chÞu t¸c ®éng cña yÕu tè thêi vô . do ®ã ®Ó dù ®o¸n khèi l­îng thÐp tiªu thô trong thêi gian tíi ta dùa vµo hµm xu thÕ kÕt hîp víi biÕn ®éng thêi vô. 1. Dù ®o¸n dùa vµo hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh f(t)+biÕn ®éng thêi vô : Ta cã : = b0 +b1 t + ct (t = 1,2,...,12) N¨m(i) Th¸ng(j) 1 2 3 4 tæng th¸ng Ti trung b×nh th¸ng (`yt) 1 6658 6583 6020 13571 32831 8208 2 7453 7803 75336 14967 37759 9440 3 6187 6901 7972 14505 35565 8891 4 9185 14886 14774 22538 61383 15345 5 8762 11794 12926 27766 61248 15312 6 11037 14482 14242 14996 59617 14904 7 6180 8314 8790 14464 37748 9437 8 9185 13694 17326 18622 58827 14707 9 5702 7907 8146 7552 29307 7327 10 4997 9950 7419 16647 39013 9753 11 8818 13082 17068 22950 61918 15479 12 12102 14922 17116 25992 70132 17533 Tæng n¨m 96266 130677 139335 219070 T=585348 12194.7 i.Ti 96266 261354 418005 876288 S=1651913 12 S n +1 12 b1= ¾¾¾¾¾ ( ¾ - ¾¾¾ T ) = (¾¾¾¾¾ -585348 ) =261,856 m.n (n2 - 1) m 2m 12*4(16 - 1) T b1(m.n + 1) 585348 261,856(12.4+1) b0= ¾¾ - ¾¾¾¾¾ = ¾¾¾¾ - ¾¾¾¾¾¾¾ =5779 m.n 2 12.4 2 m+ 1 C J =`yJ - ... - b1 ( j - ¾¾¾ ) ( j = 1,2,..., 12) 2 Víi j =1 : C1 = 8208 -12194,75 -216,855 ( 1 - ¾ ) =-2546,5 (tÊn ) T­¬ng tù ta cã : C2 = -1576,35 ; C3 = - 2387,22 ; C4 = -3804,9 ;C5= 3510; C6 =2840,18 ; C7= -2888,68 ; C8= 2119,45 ;C9=-5522,4; C10 = -2445,25; C11 = 2105,85 ; C12= 3898 . t = 5779 + 261,85.t + C J (j = 1,12 ) Dù b¸o khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty trong c¸c th¸ng n¨m 2003 nh­ sau : Th¸ng 1 2 3 4 5 6 khèi l­îng b¸n ( tÊn ) 16064 17296 16747 23200 23168 22760 Th¸ng 7 8 9 10 11 12 khèi l­îng b¸n (tÊn ) 17293 22563 15183 18522 23335 25389 Nh­ vËy khèi l­îng thÐp tiªu thô cña c«ng ty n¨m 2003 lµ : 2003 =241520 (tÊn ). TÝnh SE cho hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh + víi biÕn ®éng thêi vô : SE1= Dù b¸o khèi l­¬ng thÐp b¸n ra dùa vµo hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh * víi biÕn ®éng thêi vô : yt=ft *St*Zt =( b0 + b1.t) *St*Zt t = (5779 + 261,965) * St yt T ft yt/ft St yt t ft yt/ft St 6658 1 6042 1.102 0.8 6020 25 12336 0.488 0.8 7453 2 6305 1.182 0.885 7536 26 12602 0.598 0.885 6187 3 6568 0.942 0.8 7972 27 12858 0.62 0.8 9185 4 6824 1.346 1.36 14774 28 13109 1.127 1.36 8762 5 7089 1.236 1.188 12926 29 13381 0.966 1.188 11037 6 7358 1.5 1.293 14242 30 13629 1.045 1.293 6180 7 7611 0.812 0.786 8790 31 13908 0.632 0.786 9185 8 7870 1.167 1.189 17326 32 14155 1.224 1.189 5702 9 8146 0.7 0.692 8146 33 14418 0.565 0.629 4997 10 8398 0.595 0.725 7419 34 14691 0.505 0.725 8818 11 8662 1.018 1.053 17068 35 14616 1.142 1.053 12102 12 8918 1.357 1.29 17116 36 15200 1.126 1.29 6582 13 9180 0.717 0.8 13571 37 15457 0.878 0.8 7803 14 9447 0.826 0.885 14967 38 15755 0.95 0.885 6901 15 8706 0.711 0.8 14505 39 15939 0.91 0.8 14886 16 9970 1.493 1.36 22538 40 16250 1.387 1.36 11794 17 10229 1.153 1.188 27766 41 16527 1.68 1.188 14842 18 10300 1.441 1.293 19496 42 16778 1.162 1.293 8314 19 10755 0.773 0.786 14464 43 17037 0.849 0.786 13694 20 11017 1.243 1.189 18622 44 17307 1.076 1.189 7907 21 11296 0.7 0.629 7552 45 17563 0.43 0.629 9950 22 11540 0.862 0.725 16647 46 17823 0.934 0.725 13082 23 11893 1.1 1.053 22950 47 18085 1.269 1.053 14922 24 12063 1.237 1.29 25992 48 18304 1.42 1.29 ___ t = (5779+ 261,865t ) * S t ( j = 1,12 ) Víi : S1 = 0,8 ;S2 = 0,885; S3 = 0,8 ;S4 = 1,36 ; S5 = 1,188 ;S6 = 1,292 ; S7 = 0,786; S8 = 1,189 ; S9 = =0,629 ; S10 = 0,725 ; S11 = 1,053 ; S12 1,29. Dù ®o¸n khèi l­îng thÐp b¸n ra trong c¸c th¸ng cña n¨m 2003: Th¸ng t 1 2 3 4 5 6 khèi l­îng b¸n yt (tÊn ) 14888 16702 15307 26378 23354 25756 Th¸ng t 7 8 9 10 11 12 khèi l­îng b¸n yt ( tÊn) 15863 24307 13024 15201 22354 22723 Dù ®o¸n khèi l­îng thÐp b¸n ra n¨m 2003 : 2003 = 240875 (tÊn ). TÝnh SE cho hµm xu thÕ * víi biÕn ®éng thêi vô : SE2 = KÕt luËn : SE1 < SE2 nªn ta chän kÕt qu¶ hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh * biÕn ®éng thêi vô. Trªn ®©y lµ kÕt qu¶ dù ®o¸n tin cËy nhÊt trong hai ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n dùa vµo d·y sè thêi gian .ngoµi hai ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n trªn cßn cã c¸c ph­¬ng ph¸p cã ®é tin cËy cao ®ã lµ ph­¬ng ph¸p san bµng mò .m¨t kh¸c trong ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n ®ù vµo hµm xu thÕ kÕt hîp víi biÕn ®éng thêi vô viÖc chän hµm xu thÕ lµm sao mang l¹i kÕt qu¶ cao nhÊt (co SE nhá nhÊt ) lµ mét vÊn ®Ò , hµm xu thÕ cã thÓ lµ hµm tuyÕn tÝnh ,hµm mò ,hµm logarit , cã thÓ dùa vµo d·y trung b×nh tr­ît ...Víi kiÕn thøc vµ thêi gian h¹n chÕ bµi viÕt nµy em chØ sö dông mét phÇn nhá trong c¸c ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n . 3. gi¶i ph¸p : §Ó ®¹t ®­îc l­îng tiªu thô lµ 241520(tÊn ) trong n¨m 2003, c«ng ty simco cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau : - KÕt hîp ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i vµ qui c¸ch s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng víi sù ph¸t triÓn cã chän läc , hîp lý ho¸ c¸c s¶n phÈm thÐp . - Ph¸t triÓn s¶n xuÊt dùa trªn khai th¸c vµ sö dông hîp lý c¸c nguån tµi nguyªn trong n­íc ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi - Sö dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , tù ®éng ho¸ ë møc cao víi c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt tiªn tiÕn ®Ó gi¶m chi phÝ ,tiÕt kiÖm nguån nguyªn liÖu vµ ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vÒ m«i tr­êng . - S¶n phÈm thÐp lu«n cã chÊt l­îng , ®¶m b¶o tiªu chuÈn mµ nhµ n­íc qui ®Þnh, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thi tr­êng . KÕt luËn C¸c hiÖn t­îng k×nh tÕ x· héi lu«n chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè nh­ : kinh tÕ, chÝnh trÞ , x· héi....Khèi l­îng thÐp tiªu thô cña c«ng ty simco còng vËy, chóng chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè nh­ sù thay ®æi vÒ nhu cÇu kh¶ n¨ng c¶i tiÕn tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é b¸n hµng, ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi.... Chóng t¸c ®éng rÊt lín ®Õn khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty. Trong bµi viÕt nµy em chØ ph©n tÝch vµ dù to¸n khèi l­îng thÐp b¸n ra dùa trªn c¬ së lý thuyÕt thèng kª ®· häc ®Ó dù ®o¸n khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty vµ bá qua t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè thÞ tr­êng do ®ã kÕt qu¶ dù ®o¸n cã thÓ sai lÖch Ýt nhiÒu so víi thùc tÕ. Tuy nhiªn viÖc ph©n tÝch vµ dù to¸n trªn c¬ së lý thuyÕt cã vai trß quan träng trong viÖc ®Ò ra nh÷ng kÕ ho¹ch kinh doanh cña c«ng ty. Do thêi gian cã h¹n, kiÕn thøc h¹n chÕ nªn bµi viÕt cña em cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt . Em rÊt mong ®­îc sù gióp ®ì cña thÇy c« ®Ó bµi viÕt cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n! Môc lôc Lêi më ®Çu Ch­¬ng I : Lý luËn chung vÒ d·y sè thêi gian vµ dù ®o¸n thèng kª ng¾n h¹n Ph­¬ngph¸p d·y sè thêi gian 1: Kh¸I niÖm, ph©n lo¹i vµ ý nghÜa cña d·y sè thêi gian Kh¸i niÖm Ph©n lo¹i ý nghÜa vµ c¸c yªu cÇu khi x©y dùng d·y sè thêi gian C¸c chØ tiªu ph©n tÝch d·y sè thêi gian Møc ®é trung b×nh theo thêi gian L­îng t¨ng (gi¶m ) tuyÖt ®èi Tèc ®é ph¸t triÓn Tèc ®é t¨ng(gi¶m) Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng (gi¶m) VËn dông ph­¬ng ph¸p d·y sè thêi gian ®Ó dù b¸o C¸c thµnh phÇn cña d·y sè thêi gian C¸c xu h­íng biÓu hiÖn cña d·y sè thêi gian Ph­¬ng ph¸p më réng kho¶ng c¸ch d·y sè thêi gian Ph­¬ng ph¸p sè b×nh qu©n tr­ît(di ®éng) Ph­¬ng ph¸p håi quy Ph­¬ng ph¸p biÓu hiÖn biÕn ®éng thêi vô Dù b¸o thèng kª ng¾n h¹n Kh¸i niÖmvµ ®Æc ®iÓm cña dù b¸o thèng kª ng¾n h¹n C¸c ph­¬ng ph¸p dù b¸o thèng kª ng¾n h¹n Dù ®o¸n dùa vµo l­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi b×nh qu©n Dù ®o¸n dùa vµo tèc ®é ph¸t triÓn trung b×nh Dù ®o¸n dùa vµo hµm xu thÕ Dù ®o¸n dùa vµo hµm xu thÕ vµ biÕn ®éng thêi vô Dù ®o¸n dùa vµo ph­¬ng ph¸p san b»ng mò Ch­¬ng II: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng ty thÐp SIMCO ThÞ tr­êng thÐp thÕ giíi thêi gian gÇn ®©y T×nh h×nh ngµnh c«ng nghiÖp thÐp ViÖt Nam T×nh h×nh cña c«ng ty thÐp SIMCO Giíi thiÖu c«ng ty thÐpSIMCO T×nh h×nh c«ng ty thÐp SIMCO Ch­¬ng III: VËn dông d·y sè thêi gian ®Ó ph©n tÝch l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty thÐp SIMCO trong giai ®o¹n 1999-2002 vµ dù b¸o l­îng thÐp b¸n ra n¨m 2003. Sè liÖu vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty SIMCO giai ®o¹n 1999-2002. Ph©n tÝch c¸c chØ tiªu vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty SIMCO giai ®o¹n 1999-2002. Ph©n tÝch theo møc ®é trung b×nh L­îng t¨ng(hoÆc gi¶m) tuyÖt ®èi vÒ khèi l­îng thÐp b¸n ra qua c¸c n¨m. Tèc ®é ph¸t triÓn Tèc ®é t¨ng(gi¶m) X¸c ®Þnh xu thÕ biÕn ®éng Ò khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty SIMCO giai ®o¹n 1999-2002 Sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n ®Ó dù ®o¸n khèi l­îng thÐp b¸n ra cña c«ng ty SIMCO trong 12 th¸ng n¨m 2003. Dùa vµo hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh céng biÕn ®éng thêi vô Dùa vµo hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh nh©n víi biÕn ®éng thêi vô Gi¶i ph¸p Kªt luËn.