Hoàn thiện chính sách thuế thu nhập góp phần phát triển kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hội nhập WTO

MỤC LỤC Phần mở đầu 1 Chương I: Các vấn đề cơ bản về thuế thu nhập 3 1.1- Thuế thu nhập 3 1.1.1- Khái niệm thu nhập và thuế thu nhập . 3 1.1.2- Đặc điểm của thuế thu nhập 3 1.2- Các yếu tố cơ bản của thuế thu nhập 4 1.3- Các sắc thuế thu nhập . 10 1.3.1- Thuế thu nhập doanh nghiệp . 10 1.3.2- Thuế thu nhập cá nhân . 12 1.4- Vai trò của thuế thu nhập trong nền kinh tế . 14 1.5- Thuế thu nhập ở một số nước trên thế giới . 16 1.5.1- Khái quát áp dụng thuế thu nhập ở một số nước . 16 1.5.1.1- Malaysia 16 1.5.1.2- Thái Lan 18 1.5.1.3- Singapore 21 1.5.1.4- Trung Quốc .22 1.5.2- Bài học kinh nghiệm 23 Chương II: Thực trạng thuế thu nhập tại Việt Nam . 25 2.1- Quá trình cải cách thuế thu nhập tại Việt Nam . 25 2.1.1- Quá trình cải cách thuế thu nhập doanh nghiệp (từ năm 1990 đến nay) . 25 2.1.1.1- Giai đoạn 1990 – 1999 26 2 2.1.1.2- Giai đoạn 1999 - 2004 . 27 2.1.1.3- Giai đoạn 2004 – đến nay . 30 2.1.2. Quá trình cải cách thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao từ năm 1990 đến nay 33 2.1.2.1- Giai đoạn 1990 – 1994 34 2.1.2.2- Giai đoạn 1994 – 2004 35 2.1.2.3- Giai đoạn 2004 – đến nay 36 2.2- Thực trạng thuế thu nhập doanh nghiệp 39 2.3- Thực trạng thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao . 43 2.4- Đánh giá thực trạng thuế thu nhập tại Việt Nam 48 2.4.1- Những thành tựu đạt được 48 2.4.2- Những điểm còn hạn chế 53 2.4.3- Nguyên nhân của những hạn chế . 54 Chương III: Hoàn thiện hệ thống thuế thu nhập tại Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế 56 3.1- Sự cần thiết phải hoàn thiện thuế thu nhập phù hợp với hội nhập quốc tế 56 3.2- Mục tiêu và định hướng hoàn thiện thuế thu nhập . 57 3.3- Các giải pháp hoàn thiện chính sách thuế thu nhập 58 3.3.1- Hoàn thiện thuế thu nhập doanh nghiệp 58 3.3.2- Hoàn thiện thuế thu nhập cá nhân . 61 3.3.3- Hoàn thiện quản lý thuế thu nhập 64 3.4- Các giải pháp hỗ trợ . . 65 Phần Kết luận 67 3 DANH MỤC CỤM TỪ VIẾT TẮT Thu nhập doanh nghiệp: TNDN Giá trị gia tăng: GTGT Thu nhập cá nhân: TNCN Ngân sách nhà nước: NSNN DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ Bảng 1 : Vốn đầu tư phân theo thành phần kinh tế Bảng 2 : Đầu tư trực tiếp nước ngoài theo ngành 1988 – 2006 Bảng 3: Số liệu cơ cấu tổng thu ngân sách nhà nước Biểu đồ 1: Đầu tư trực tiếp nước ngoài Biểu đồ 2: Đồ thị thể hiện cơ cấu nguồn thu ngân sách nhà nước 4 MỞ ĐẦU 1- Lý do chọn đề tài: Ở bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, hệ thống thuế là một trong những công cụ quan trọng của nhà nước để điều tiết vĩ mô nền kinh tế, phân phối tiêu dùng, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh phát triển. Tất cả các quốc gia đều luôn quan tâm đến việc cải cách hệ thống thuế nhằm đạt được mục tiêu đặt ra trong từng thời kỳ và thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội. Ở Việt Nam, nhiều sắc thuế đã được nghiên cứu và ban hành từ những năm 1990 và qua nhiều lần cải cách, hoàn thiện để phù hợp với thực tế. Tuy nhiên, hệ thống thuế vẫn còn nhiều điểm bất cập, không đồng bộ, thống nhất giữa các chính sách thuế. Đặc biệt, trong điều kiện hội nhập, nền kinh tế ngày càng phát triển thì xu hướng nâng cao tỷ trọng thuế trực thu trong tổng nguồn thu ngân sách nhà nước được Nhà nước đặt ra là hoàn toàn hợp lý và việc hoàn thiện các chính sách thuế thu nhập đang rất cần thiết. Với những lý do trên, tôi chọn đề tài: “Hoàn thiện chính sách thuế thu nhập góp phần phát triển kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hội nhập WTO” để nghiên cứu làm luận văn thạc sĩ. 2- Mục đích nghiên cứu: - Hệ thống hoá quá trình phát triển thuế thu nhập ở Việt Nam. - Phân tích, đánh giá thực trạng áp dụng thuế thu nhập ở Việt Nam trong thời gian qua, tham khảo thuế thu nhập các nước trên thế giới nhằm kiến nghị những giải pháp hoàn thiện thuế thu nhập Việt Nam trong điều kiện hội nhập WTO. 5 3- Phạm vi nghiên cứu: - Nghiên cứu các sắc thuế thu nhập tại Việt Nam trên phạm vi cả nước, tham khảo thuế thu nhập một số nước trên thế giới. 4- Phương pháp nghiên cứu: - Trên cơ sở lý luận về thuế thu nhập, bằng phương pháp thực nghiệm từ thực tế qua thống kê, phân tích, tổng hợp để đánh giá thực trạng áp dụng thuế thu nhập tại Việt Nam. Từ đó, tìm ra nguyên nhân tồn tại của các hạn chế và đưa ra giải pháp. Luận văn dài 67 trang, gồm phần mở đầu, 03 chương, phần kết luận và 02 bảng phụ lục. - Chương I: Các vấn đề cơ bản về thuế thu nhập - Chương II: Thực trạng thuế thu nhập tại Việt Nam - Chương III: Hoàn thiện hệ thống thuế thu nhập tại Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế

pdf77 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2382 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Hoàn thiện chính sách thuế thu nhập góp phần phát triển kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hội nhập WTO, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
nh thu – Chi phí hôïp lyù + Thu nhaäp khaùc. Theo cheá ñoä taøi chính doanh nghieäp vaø cheá ñoä keá toaùn hieän haønh: Thu nhaäp chòu thueá = Doanh thu – Chi phí kinh doanh + Thu nhaäp khaùc. Söï khaùc bieät giöõa chính saùch thueá vaø cheá ñoä keá toaùn ñaõ taïo ra söï cheânh leäch cho vieäc ghi nhaän doanh thu vaø chi phí cho moät kyø keá toaùn nhaát ñònh, daãn ñeán söï cheânh leäch giöõa soá thueá thu nhaäp doanh nghieäp phaûi noäp trong kyø vaø chi phí thueá thu nhaäp cuûa doanh nghieäp theo cheá ñoä keá toaùn. Caùc khoaûn cheânh leäch naøy ñöôïc chia laøm hai loaïi: cheânh leäch vónh vieãn vaø cheânh leäch taïm thôøi. Cheânh leäch vónh vieãn xaûy ra ñoái vôùi nhöõng khoaûn doanh thu/chi phí maø chính saùch thueá hoaøn toaøn khoâng coâng nhaän. Ví duï: caùc chi phí khoâng coù hoaù ñôn chöùng töø hôïp leä, chi phí quaûng caùo, tieáp thò vöôït 10% toång chi phí trong kyø, laõi vay vöôït ñònh möùc,… seõ khoâng ñöôïc ñöa vaøo khi tính thu nhaäp chòu thueá maët duø soå saùch keá toaùn cuûa doanh nghieäp vaãn ghi nhaän. Cheânh leäch taïm thôøi thöôøng xaûy ra do caùc khoaûn doanh thu vaø chi phí khoâng ñöôïc ghi nhaän trong cuøng moät kyø. Caùc khoaûn cheânh leäch naøy mang tính thôøi ñieåm vaø seõ ñöôïc khaáu tröø hoaëc tính thueá trong kyø/naêm tieáp theo. Ví duï: doanh thu baùn haøng ñaõ ñöôïc ghi nhaän khi tính thueá thu nhaäp phaûi noäp NSNN nhöng chöa ñuû ñieàu kieän ñeå ghi soå saùch keá toaùn do nhöõng yeâu caàu khaùc nhau veà ñieàu kieän ñeå ghi nhaän doanh thu; chi phí khaáu hao nhanh theo yeâu caàu cuûa doanh nghieäp nhöng vöôït möùc quy ñònh cuûa luaät thueá,… 47 Nhìn chung, luaät thueá TNDN hieän haønh ñaõ khaéc phuïc ñöôïc nhieàu nhöôïc ñieåm cuûa caùc luaät thueá tröôùc ñaây, ñaõ goùp phaàn taïo neân nguoàn thu cho ngaân nhaø nöôùc, thöïc hieän vai troø ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá,… Tuy nhieân, nhöõng ñieåm haïn cheá neâu treân cuõng caàn ñöôïc caùc cô quan chöùc naêng quan taâm xem xeùt vaø caûi thieän. 2.3. Thöïc traïng thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao Phaùp leänh thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao hieän haønh laø phaùp leänh soá 14/2004/PL-UBTVQH11, coù hieäu löïc töø ngaøy 01/07/2004. Phaùp leänh söûa ñoåi, boå sung moät soá vaán ñeà khaéc phuïc caùc nhöôïc ñieåm cuûa caùc phaùp leänh tröôùc ñaây, taäp trung vaøo caùc ñieåm sau: - Naâng möùc khôûi ñieåm chòu thueá töø 3 trieäu ñoàng leân 5 trieäu ñoàng ñoái vôùi ngöôøi Vieät Nam ñeå phuø hôïp möùc thu nhaäp vaø chi phí thieát yeáu cuûa ngöôøi lao ñoäng; - Giaûm möùc thueá suaát cao nhaát töø 50% xuoáng coøn 40%; - Boû thueá thu nhaäp boå sung 30%; - Giaõn khoaûng caùch giöõa caùc möùc thu nhaäp chòu thueá (theo phaùp leänh cuõ: möùc cao nhaát (15 trieäu ñoàng) gaáp 5 laàn möùc thaáp nhaát (3 trieäu ñoàng), phaùp leänh söûa ñoåi laàn naøy: möùc cao nhaát (40 trieäu ñoàng) gaáp 8 laàn möùc thaáp nhaát (5 trieäu ñoàng). - Boå sung quy ñònh khaáu tröø 25% thu nhaäp khi xaùc ñònh thu nhaäp chòu thueá ñoái vôùi ca só, ngheä só xieác, muùa, caàu thuû boùng ñaù, vaän ñoäng vieân chuyeân nghieäp. - Naâng möùc khôûi ñieåm chòu thueá ñoái vôùi thu nhaäp veà chuyeån giao coâng ngheä töø 2 trieäu ñoàng /laàn leân 15 trieäu ñoàng/laàn. - Naâng möùc khôûi ñieåm chòu thueá ñoái vôùi thu nhaäp veà truùng thöôûng xoå soá töø 12.5 trieäu ñoàng/laàn leân 15 trieäu ñoàng/laàn. 48 - Khoâng thu thueá ñoái vôùi thu nhaäp veà quaø bieáu, quaø taëng töø nöôùc ngoaøi göûi veà. Phaùp leänh thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao ngaøy caøng phaùt huy ñöôïc vai troø cuûa noù. Chaúng haïn vieäc giaûm möùc thueá suaát, boû thueá suaát boå sung, giaõn khoaûng caùch thu nhaäp chòu thueá, khaáu tröø 25% khi tính thu nhaäp chòu thueá ñoái vôùi ca syõ, vaän ñoäng vieân chuyeân nghieäp,… ñaõ giaûm bôùt gaùnh naëng veà thueá, khuyeán khích ngöôøi lao ñoäng laøm giaøu chính ñaùng, taïo ñieàu kieän ñeå ngöôøi daân coù thöïc hieän nghóa vuï ñoùng thueá cuûa mình ñoái vôùi nhaø nöôùc,… Tuy nhieân, phaùp leänh vaãn coøn nhieàu vaán ñeà toàn taïi caàn phaûi xem xeùt, caûi thieän. - Ñoái töôïng noäp thueá: Nhö ñaõ phaân tích ôû phaàn thueá thu nhaäp doanh nghieäp, moãi caù nhaân coù thu nhaäp töø nhieàu nguoàn khaùc nhau: lao ñoäng, kinh doanh, laõi tieàn göûi tieát kieäm, ñaàu tö chöùng khoaùn,… Tuy nhieân, chuùng ñöôïc ñieàu chænh bôûi caùc luaät thueá khaùc nhau, tieàn löông, tieàn coâng treân ngöôõng chòu thueá laø ñoái töôïng noäp thueá cuûa phaùp leänh thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao; toaøn boä thu nhaäp cuûa caù nhaân saûn xuaát, kinh doanh laø ñoái töôïng noäp thueá cuûa thueá TNDN, laõi töø tieàn göûi tieát kieäm, ñaàu tö chöùng khoaùn taïm thôøi chöa ñoùng thueá thu nhaäp. Noùi chung, phaïm vi ñieàu chænh cuûa phaùp leänh hieän haønh chöa bao quaùt heát caùc nguoàn thu vaø aùp duïng chöa ñoàng boä, thoáng nhaát ñoái vôùi caùc nguoàn thu nhaäp, ñaây laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân laøm cho nguoàn thu thueá thu nhaäp coøn haïn cheá vaø raát thaáp so vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi. Caù nhaân kinh doanh, laøm ngheà ñoäc laäp thì ñoùng thueá treân toaøn boä thu nhaäp, coøn ngöôøi laøm coâng aên löông thì ñoùng thueá khi thu nhaäp treân möùc khôûi ñieåm chòu thueá, vaø vôùi möùc thueá suaát khaùc nhau giöõa hai luaät thueá thì soá tieàn 49 thueá hoï phaûi ñoùng coù theå khaùc nhau raát nhieàu maët duø möùc thu nhaäp coù theå töông ñöông nhau. - Thu nhaäp chòu thueá: Thu nhaäp chòu thueá laø thu nhaäp thöôøng xuyeân vaø thu nhaäp khoâng thöôøng xuyeân. Ñoái vôùi thu nhaäp khoâng thöôøng xuyeân, thueá thu nhaäp ñaùnh treân moãi laàn thu nhaäp vöôït qua ngöôõng chòu thueá. Ñaây laø keû hôû ñeå coù theå laùch thueá baèng caùch chia nhoû khoaûn thu nhaäp ra laøm nhieàu laàn. Ví duï: Moät goùi chuyeån giao coâng ngheä coù giaù trò 20 trieäu ñoàng, chia goùi naøy thaønh 2 hôïp ñoàng, moãi hôïp ñoàng 10 trieäu ñoàng thì seõ khoâng ñoùng thueá. - Thueá suaát: Thueá suaát ñoái vôùi ngöôøi thu nhaäp cao ôû Vieät Nam hieän nay ñöôïc ñaùnh giaù laø cao, vaø coøn phaân bieät giöõa ngöôøi trong nöôùc vaø ngöôøi nöôùc ngoaøi. Ví du,ï so saùnh möùc thueá thu nhaäp phaûi ñoùng cuûa ngöôøi Vieät Nam vaø ngöôøi nöôùc ngoaøi: Ñvt: 1.000 ñoàng Thu nhaäp chòu thueá bình quaân/thaùng Thueá phaûi noäp neáu laø ngöôøi VN Tyû leä thueá/thu nhaäp Thueá phaûi noäp neáu laø ngöôøi nöôùc ngoaøi Tyû leä thueá/thu nhaäp 5,000 - 0% - 0% 10,000 500 5% 200 2% 20,000 2,000 10% 1,200 6% 40,000 7,500 19% 7,200 18% So vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi, ñoä giaõn giöõa caùc baäc thu nhaäp chòu thueá cuûa nöôùc ta thaáp nhöng ñoä cheânh leäch giöõa caùc möùc thueá suaát laïi cao. 50 + Vieät Nam: ñoái vôùi ngöôøi Vieät Nam, cheânh leäch giöõa möùc thu nhaäp chòu thueá cao nhaát vaø thaáp nhaát laø 8 laàn (40trieäu/5 trieäu), ñoái vôùi ngöôøi nöôùc ngoaøi laø 10 laàn (80 trieäu/10 trieäu), cheânh leäch giöõa caùc möùc thueá suaát laø 10%. + Thaùi Lan: cheânh leäch giöõa thu nhaäp chòu thueá cao nhaát vaø thaáp nhaát: 80 laàn (4.000.000 baht/50.000 baht), cheânh leäch giöõa caùc möùc thueá suaát trong khoaûng 5% -10%. + Trung Quoác: cheânh leäch giöõa thu nhaäp chòu thueá cao nhaát vaø thaáp nhaát: 200 laàn (100.000 RMB/500 RMB), cheânh leäch giöõa caùc möùc thueá suaát: 5%. + Malaysia: cheânh leäch giöõa thu nhaäp chòu thueá cao nhaát vaø thaáp nhaát: 60 laàn (150.000 RM/2.500 RM), cheânh leäch giöõa caùc möùc thueá suaát trong khoaûng 2% - 6%. Cheânh leäch giöõa caùc möùc thueá suaát cao trong khi cheânh leäch giöõa caùc möùc thu nhaäp chòu thueá thaáp chöùng toû möùc ñoäng vieân thueá cao hôn möùc taêng cuûa thu nhaäp. Ñieàu naøy khoâng kích thích ñoäng löïc taêng thu nhaäp caù nhaân, daãn ñeán khoâng khuyeán khích ñöôïc nguoàn thu thueá. - Cheá ñoä khaáu tröø caùc chi phí, giaûm tröø gia caûnh: Muïc ñích ñieàu tieát thu nhaäp cuûa thueá thu nhaäp laø taïo coâng baèng trong xaõ hoäi, giaûm bôùt möùc ñoä phaân hoaù giaøu ngheøo, nhöng phaùp leänh thueá ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao môùi chæ quan taâm ñeán vieäc khaáu tröø caùc chi phí taïo ra thu nhaäp thoâng qua möùc khôûi ñieåm chòu thueá maø chöa ñeà caäp ñeán gia caûnh. Thöïc teá coù nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp cao nhöng laïi gaùnh naëng gia ñình (phaûi nuoâi con nhoû, cha, meï giaø, ngöôøi taøn taät,…) thì möùc soáng chung cho gia ñình hoï thaáp hôn nhieàu so vôùi nhöõng ngöôøi khaùc nhöng hoï khoâng heà ñöôïc giaûm tröø möùc thueá thu nhaäp phaûi ñoùng. - Quaûn lyù thu thueá: 51 Quaûn lyù thu thueá ôû nöôùc ta ñang laø moät vaán ñeà noåi coäm caàn ñöôïc quan taâm giaûi quyeát. Vieäc xaùc ñònh thu nhaäp cuûa moãi caùc nhaân ñang raát khoù khaên ôû nöôùc ta taäp trung vaøo caùc nguyeân nhaân chuû yeáu sau: + Tröôùc heát, vieäc chi traû thu nhaäp cuõng nhö söû duïng tieàn maët trong caùc giao dòch mua baùn raát phoå bieán laøm cho vieäc xaùc ñònh thu nhaäp raát khoù khaên. + Ngöôøi lao ñoäng chöa thöïc söï yù thöùc ñöôïc nghóa vuï ñoùng thueá, khoâng khai trung thöïc veà thu nhaäp. + Caùc cô quan chi traû thu nhaäp chöa phoái hôïp vôùi caùc cô quan thueá trong vieäc khaáu tröø tieàn thueá cuûa ngöôøi lao ñoäng. + Cô cheá keâ khai thu nhaäp chöa ñöôïc aùp duïng roäng raõi ñeå boå sung cho cô cheá khaáu tröø taïi nguoàn. Hôn nöõa, cô quan thueá cuõng chöa coù khaû naêng kieåm soaùt ñöôïc thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng neân hieän töôïng troán thueá, laùch thueá khaù phoå bieán. Hieän nay, nhieàu chuyeân gia, nhaø quaûn lyù gioûi vaø caùc caù nhaân haønh ngheà ñoäc laäp nhö ca syõ, ngheä syõ, caùc nhaø tö vaán ñoäc laäp,… cuøng moät luùc laøm vieäc cho nhieàu ñôn vò, toång thu nhaäp cuûa hoï raát cao nhöng thöïc teá vieäc keâ khai vaø ñoùng thueá thu nhaäp chöa thöïc söï ñuùng vôùi thu nhaäp nhaän ñöôïc. Ñieàu naøy nhaø nöôùc caàn xem xeùt laïi hoaït ñoäng tuyeân truyeàn cuõng nhö vieäc coâng khai, söû duïng nguoàn ngaân saùch nhö theá naøo ñeå ngöôøi daân thaáy ñöôïc vieäc ñoùng thueá cuûa hoï ñaõ thöïc söï ñoùng goùp vaøo lôïi ích chung cuûa xaõ hoäi, thaáy ñöôïc phuùc lôïi maø hoï ñöôïc höôûng nhaèm naâng cao yù thöùc, töï giaùc thöïc hieän nghóa vuï ñoùng thueá cuûa mình. Tieáp theo laø ñeå kieåm soaùt ñöôïc caùc nguoàn thu nhaäp caàn coù söï hoã trôï cuûa coâng ngheä thoâng tin vaø söï phoái hôïp cuûa caùc ban ngaønh lieân quan. 2.4. Ñaùnh giaù thöïc traïng thueá thu nhaäp taïi Vieät Nam 2.4.1- Nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc 52 Sau hôn 15 naêm caûi caùch, thueá thu nhaäp ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu ñaùng keå. - Ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån cuûa kinh teá ñaát nöôùc: Töø naêm 1990 ñeán nay, neàn kinh teá nöôùc ta ñaõ thay ñoåi raát nhieàu, phaùt trieån vôùi toác ñoä raát nhanh, cô caáu ngaønh ngheà ñaõ ñöôïc caûi thieän. Caùc chính saùch öu ñaõi thueá cho caùc doanh nghieäp môùi thaønh laäp, caùc döï aùn ñaàu tö thaønh laäp cô sôû kinh doanh thuoäc ngaønh ngheà, lónh vöïc khuyeán khích ñaàu tö vaø luaät khuyeán khích ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ thuùc ñaåy hoaït ñoäng ñaàu tö saûn xuaát kinh doanh phaùt trieån nhanh. Voán ñaàu tö thöïc hieän theo giaù thöïc teá phaân theo thaønh phaàn kinh teá taêng maïnh qua caùc naêm. Baûng 1 : Vốn đầu tư phân theo thành phần kinh tế Tỷ đồng Chia ra Năm Tổng số Kinh tế Nhà nước Kinh tế ngoài nhà nước Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 1995 72,447 30,447 20,000 22,000 1996 87,394 42,894 21,800 22,700 1997 108,370 53,570 24,500 30,300 1998 117,134 65,034 27,800 24,300 1999 131,171 76,958 31,542 22,671 2000 151,183 89,417 34,594 27,172 2001 170,496 101,973 38,512 30,011 2002 200,145 114,738 50,612 34,795 2003 239,246 126,558 74,388 38,300 2004 290,927 139,831 109,754 41,342 2005 343,135 161,635 130,398 51,102 Sơ bộ 2006 398,900 185,100 150,500 63,300 (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ) 53 Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi taêng raát nhanh, voán ñaêng kyù ñöôïc caáp giaáy pheùp giai ñoaïn 1991 – 1995 ñaït 17.663 trieäu USD, gaáp 11 laàn giai ñoaïn 1988 – 1990 vôùi möùc taêng 16.061 trieäu USD; giai ñoaïn 1996 – 2000 ñaït 26.259 USD, taêng 8.598 trieäu USD so vôùi giai ñoaïn 1991 – 1995; voán ñaêng kyù giai ñoaïn 2001 – 2005 ñaït 20.720 trieäu USD, thaáp hôn giai ñoaïn 1991 – 1995 khoaûng 5.539 trieäu USD, tuy nhieân, toång soá voán thöïc hieän taêng leân lieân tuïc qua caùc naêm töø 1991 ñeán 2006. Bieåu ñoà 1: Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi Đầu tư trực tiếp nước ngoaøi 0.0 2000.0 4000.0 6000.0 8000.0 10000.0 12000.0 14000.0 19 91 19 93 19 95 19 97 19 99 20 01 20 03 20 05 Năm T ổn g s ố v ốn (t ri ệu U SD ) Toång soá voán ñaêng kyù (Trieäu ñoâ la Myõ) Toång soá voán thöïc hieän (Trieäu ñoâ la Myõ) Trong ñoù, ngaønh coâng nghieäp vaø dòch vuï chieám tyû troïng raát cao so vôùi ngaønh noâng, laâm nghieäp. Baûng 2 : ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI THEO NGAØNH 1988 - 2006 (tính toái ngaøy 20/10/2006 - chæ tính caùc döï aùn coøn hieäu löïc) STT Chuyeân ngaønh Soá döï aùn Toång voán ñaàu tö Voán phaùp ñònh Ñaàu tö thöïc hieän Coâng nghieäp 4,566 35,466,782,841 15,233,488,400 19,690,247,921 CN daàu khí 31 1,993,191,815 1,486,191,815 5,452,560,006 I CN nheï 1920 9,632,985,205 4,297,007,537 3,411,833,441 54 CN naëng 1988 16,281,872,920 6,535,848,102 6,743,541,418 CN thöïc phaåm 275 3,252,531,916 1,395,521,219 1,947,234,568 xaây döïng 352 4,306,200,985 1,518,919,727 2,135,078,488 Noâng, laâm nghieäp 832 3,873,835,578 1,782,145,464 1,921,406,176 Noâng, laâm nghieäp 717 3,544,961,398 1,636,808,083 1,755,554,292 II Thuyû saûn 115 328,874,180 145,337,381 165,851,884 Dòch vuï 1,363 17,967,612,574 8,419,929,874 6,907,525,618 Dòch vuuï 585 1,448,975,358 665,710,149 377,436,247 GTVT - Böu ñieän 181 3,349,026,235 2,424,248,925 720,973,796 Khaùch saïn - du lòch 165 3,281,085,068 1,498,703,421 2,366,379,125 taøi chính - ngaân haøng 64 840,150,000 777,395,000 682,870,077 Vaên hoùa - yù teá - giaùo duïc 224 978,529,862 428,633,794 351,676,490 XD khu ñoâ thò môùi 5 2,865,799,000 794,920,500 51,294,598 XD vaên phoøng, caên hoä 119 4,183,447,505 1,452,648,488 1,828,838,895 III XD haï taàng, KCX - KCN 20 1,020,599,546 377,669,597 528,056,390 Toång soá 6,761 57,308,230,993 25,435,563,738 28,519,179,715 Nguoàn: Boä keá hoaïch - ñaàu tö - Goùp phaàn phaùt trieån nguoàn nhaân löïc: beân caïnh caùc chính saùch öu ñaõi thueá, chi phí tieàn löông, tieàn coâng traû cho ngöôøi lao ñoäng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät ñöôïc quyeát toaùn vaøo chi phí hôïp lyù ñaõ taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp chi traû thu nhaäp thoaû ñaùng cho ngöôøi lao ñoäng. Möùc thu nhaäp taêng leân raát nhanh ôû nöôùc ta trong thôøi gian qua ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa nguoàn nhaân löïc, ñaëc bieät laø nhaân löïc chaát löôïng cao. - Goùp phaàn taêng theâm nguoàn thu cho ngaân saùch nhaø nöôùc: Soá thu töø thueá thu nhaäp ñoùng goùp cho ngaân saùch nhaø nöôùc taêng leân lieân tuïc. Soá thu thueá thu nhaäp taêng töø 32 tyû ñoàng naêm 2000 leân ñeán hôn 97 tyû ñoàng vaøo naêm 2006, trong ñoù thueá TNDN ñaõ taêng töø 30 tyû ñoàng naêm 2000 ñeán 92 tyû ñoàng naêm 2006, vaø thueá TNCN taêng töø 1,8 tyû naêm 2000 leân 5,1 tyû naêm 2006. 55 Bieåu ñoà 2: Ñoà thò theå hieän cô caáu nguoàn thu ngaân saùch nhaø nöôùc Bieåu ñoà cô caáu nguoàn thu ngaân saùch nhaø nöôùc - 50,000 100,000 150,000 200,000 250,000 300,000 Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Sơ bộ năm 2006 So á t hu th ue á ( ty û ñ oàn g) Tổng thu NSNN Thuế thu nhập Thuế TNDN Thuế TNCN Baûng 3: Soá lieäu cô caáu toång thu ngaân saùch nhaø nöôùc Ñvt: tyû ñoàng Naêm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Sô boä 2006 Toång thu NSNN 90,749 103,888 123,860 152,274 190,928 211,400 272,877 Thueá thu nhaäp 32,060 37,632 42,444 52,002 64,068 73,076 97,398 Tyû troïng thueá TN trong toång thu NSNN 35.33% 36.22% 34.27% 34.15% 33.56% 34.57% 35.69% Thueá TNDN 30,229 35,574 40,106 49,051 60,547 68,637 92,217 Tyû troïng thueá TNDN trong toång thu NSNN 33.31% 34.24% 32.38% 32.21% 31.71% 32.47% 33.79% Thueá TNCN 1,831 2,058 2,338 2,951 3,521 4,439 5,181 Tyû troïng thueá TNCN trong toång thu NSNN 2.02% 1.98% 1.89% 1.94% 1.84% 2.10% 1.90% (Nguoàn: toång hôïp soá lieäu töø toång cuïc thoáng keâ) 56 - Töøng böôùc naâng cao yù thöùc cuûa ngöôøi daân veà nghóa vuï ñoùng thueá, phaân phoái laïi thu nhaäp, thöïc hieän coâng baèng xaõ hoäi: Coâng taùc tuyeân truyeàn veà chính saùch thueá treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaõ laøm cho ngöôøi daân naøy caøng yù thöùc ñöôïc nghóa vuï ñoùng thueá cuûa mình. Nhöõng caûi thieän trong caùc noäi dung cuûa chính saùch thueá thu nhaäp nhö giaûm möùc thueá suaát, môû roäng möùc giaõn caùch cuûa thu nhaäp chòu thueá daàn laøm cho thueá thu nhaäp ngaøy caøng deã ñöôïc ngöôøi daân chaáp nhaän hôn. Hôn nöõa, nhöõng caûi tieán trong coâng taùc quaûn lyù thu thueá nhö töï keâ khai, töï noäp thueá ñaõ haïn cheá nhieàu tröôøng hôïp gian laän thueá, troán thueá vaø hieäu quaû hôn trong coâng taùc quaûn lyù thu noäp thueá. 2.4.2- Nhöõng haïn cheá cuûa thueá thu nhaäp Beân caïnh nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc, chính saùch thueá thu nhaäp cuõng coøn nhieàu haïn cheá caàn ñöôïc xem xeùt, caûi thieän. - Maët duø yù thöùc veà nghóa vuï ñoùng thueá cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng taêng, tuy nhieân con soá naøy coøn quaù ít oûi. Caùc nöôùc treân theá giôùi, ñieån hình laø ngöôøi daân Nhaät Baûn, hoï yù thöùc raát roõ veà nghóa vuï ñoùng thueá cuûa mình vaø xem haønh vi troán thueá laø töï ñaùnh maát loøng töï troïng cuûa mình. Coøn ôû nöôùc ta, hieän töôïng troán thueá xaûy ra raát phoå bieán ôû caû doanh nghieäp laãn caù nhaân ngöôøi lao ñoäng daãn ñeán thaát thu ngaân saùch nhaø nöôùc. - Chöa taïo ñöôïc loøng tin ôû ngöôøi daân trong vieäc söû duïng ngaân saùch. Thöïc teá cho thaáy raèng vieäc söû duïng ngaân saùch cuûa nhaø nöôùc ta chöa thöïc söï ñöôïc coâng khai, hôn nöõa hieän töôïng tham nhuõng raát phoå bieán ñaõ laøm maát loøng tin ôû daân veà vieäc söû duïng ngaân saùch nhaø nöôùc. Ngöôøi daân chöa thöïc söï nhìn thaáy quyeàn lôïi cuûa mình khi hoï thöïc hieän nghóa vuï ñoùng thueá. Caùc phuùc lôïi xaõ hoäi nhö caùc coâng trình coâng coäng (ñöôøng xaù, caàu coáng,…), caùc cheá ñoä baûo hieåm,… 57 chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu caên baûn nhö hieän nay ñaõ khoâng khuyeán khích ñöôïc hoï thöïc hieän nghóa vuï ñoùng thueá cuûa mình. - Heä thoáng quaûn lyù thu thueá coøn yeáu, chöa caûi caùch kòp thôøi so vôùi yeâu caàu ñaët ra. Ñaàu tieân phaûi keå ñeán heä thoáng thanh toaùn baèng tieàn maët ôû nöôùc ta laø moät raøo caûn raát lôùn cho vieäc xaùc ñònh thu nhaäp chòu thueá cuûa doanh nghieäp cuõng nhö caù nhaân ngöôøi lao ñoäng. Tieáp theo laø trình ñoä coâng ngheä cuõng nhö naêng löïc caùn boä thueá coøn haïn cheá. Hieän töôïng hoùa ñôn, chöùng töø giaû ñang raát phoå bieán ôû nöôùc ta nhöng ngaønh thueá khoâng nhaän bieát heát ñöôïc. Vieäc aùp duïng coâng ngheä thoâng tin cuûa ngaønh thueá cuõng nhö vieäc phoái hôïp vôùi ngaân haøng chöa thöïc söï coù hieäu quaû trong vieäc xaùc ñònh caùc khoaûn thanh toaùn nhaèm xaùc ñònh thu nhaäp chòu thueá cuûa caùc ñoái töôïng noäp thueá. Hieän nay, caùc doanh nghieäp ñaõ duøng raát nhieàu thuû thuaät ñeå giaûm doanh thu hoaëc taêng chi phí nhaèm giaûm möùc thueá TNDN phaûi ñoùng. Soá caù nhaân ñoùng thueá TNCN taäp trung chuû yeáu ôû caùc coâng ty nöôùc ngoaøi, coøn phaàn lôùn nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp cao nhö trong ngaønh döôïc phaåm, baûo hieåm,.. coù soá tieàn hoa hoàng raát lôùn nhöng khoâng keâ khai ñuû thu nhaäp vaø caùc chuû doanh nghieäp cuõng coá yù troán thueá cho ngöôøi lao ñoäng. 2.4.3- Nguyeân nhaân cuûa nhöõng haïn cheá - Xuaát phaùt ñieåm cuûa neàn kinh teá Vieät Nam quaù xa so vôùi caùc nöôùc phaùt trieån. Sau khi giaønh ñoäc laäp naêm 1975, kinh teá nöôùc ta coøn raát laïc haäu vaø môùi thöïc hieän caûi caùch kinh teá töø naêm 1990 ñeán nay. Trong khi ñoù, caùc nöôùc phaùt trieån ñaõ coù moät lòch söû khaù daøi cho quaù trình xaây döïng, phaùt trieån neàn kinh teá. Sau hôn 15 naêm caûi caùch kinh teá vaø thöïc hieän caûi caùch heä thoáng thueá, nhöõng 58 thaønh töïu ñaït ñöôïc qua töøng böôùc caûi caùch thueá trong thôøi gian qua raát ñaùng khích leä nhöng nhöõng toàn taïi, khieám khuyeát laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi. - Chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng, vieäc xaây döïng moät heä thoáng thueá hieän ñaïi trong ñieàu kieän cô sôû haï taàng khoâng töông xöùng daãn ñeán thì vieäc xaùc ñònh, döï ñoaùn nhöõng tröôøng hôïp phaùt sinh trong moät neàn kinh teá ñang phaùt trieån thaät khoâng ñôn giaûn. Chính vì vaäy, chính saùch thueá thu nhaäp ñaõ chöa bao quaùt ñöôïc heát caùc nguoàn thu nhaäp phaùt sinh cuûa caùc toå chöùc vaø caùc caù nhaân trong xaõ hoäi. - Neàn kinh teá ñang phaùt trieån cuûa Vieät Nam raát caàn thu huùt caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc vaøo caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Do vaäy, khi xaây döïng vaø thöïc hieän chính saùch thueá, Nhaø nöôùc ñaõ taïo ra quaù nhieàu öu ñaõi cho ngöôøi saûn xuaát kinh doanh, laøm cho chính saùch thueá phöùc taïp, taïo ra nhieàu keû hôû vaø chuùng trôû neân khoâng coøn phuø hôïp vôùi xu theá hoäi nhaäp, vôùi nhöõng cam keát khi Vieät Nam gia nhaäp WTO. - Do thöïc hieän quaù nhieàu muïc tieâu: taïo nguoàn thu cho ngaân saùch nhaø nöôùc, thöïc hieän ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá, thöïc hieän caùc chính saùch xaõ hoäi,… daãn ñeán chính saùch thueá loàng nhieàu chính saùch öu ñaõi vôùi nhieàu möùc ñoä khaùc nhau gaây khoù khaên cho coâng taùc haønh thu vaø quaûn lyù thueá. 59 CHÖÔNG III: HOAØN THIEÄN HEÄ THOÁNG THUEÁ THU NHAÄP TAÏI VIEÄT NAM TRONG THÔØI KYØ HOÄI NHAÄP QUOÁC TEÁ 3.1- Söï caàn thieát phaûi hoaøn thieän thueá thu nhaäp phuø hôïp vôùi hoäi nhaäp quoác teá Thueá thu nhaäp hieän haønh cuûa nöôùc ta maët duø ñaõ khaéc phuïc ñöôïc nhieàu nhöôïc ñieåm so vôùi tröôùc ñaây, tuy nhieân cuõng coøn toàn taïi khoâng ít ñieåm haïn cheá. Ñaëc bieät, trong ñieàu kieän hoäi nhaäp quoác teá, vieäc hoaøn thieän chính saùch thueá thu nhaäp caøng trôû neân caáp thieát hôn. - Töø khi nöôùc ta chuyeån sang kinh teá thò tröôøng vaø taêng cöôøng caùc quan heä hôïp taùc quoác teá, neàn kinh teá taêng tröôûng vaø phaùt trieån raát nhanh. Caùc hoaït ñoäng ñaàu tö vaøo saûn xuaát kinh doanh gia taêng vaø ñaït hieäu quaû kinh teá raát roõ neùt, thu nhaäp cuûa ngöôøi daân cuõng taêng leân ñaùng keå. Tuy nhieân, chính saùch thueá thu nhaäp hieän haønh coøn nhieàu ñieåm baát hôïp lyù ñaõ gaây thaát thu cho ngaân saùch nhaø nöôùc. - Kinh neàn kinh teá ngaøy caøng phaùt trieån, möùc ñoä caïnh tranh caøng gay gaét, daãn ñeán coù nhieàu doanh nghieäp hoaït ñoäng hieäu quaû vaø ngaøy caøng baønh tröôùng nhöng cuõng coù nhieàu doanh nghieäp gaëp khoù khaên, cheânh leäch thu nhaäp giöõa caùc taàng lôùp daân cö caøng lôùn. Do vaäy, raát caàn chính saùch thueá thu nhaäp thöïc hieän toát vai troø ñieàu tieát thu nhaäp, haïn cheá phaân hoaù giaøu ngheøo. - Baát cöù quoác gia naøo cuõng duøng chính saùch thueá laøm coângï cuï ñeå ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá theo ñònh höôùng cuûa nhaø nöôùc. Tuy nhieân, neáu chính saùch thueá khoâng phuø hôïp seõ phaûn taùc duïng, coù theå kìm haõm söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá ñaát nöôùc. Vieäc xaây döïng chính saùch thueá phuø hôïp, phaùt huy heát vai troø cuûa noù laø ñieàu heát söùc caàn thieát, beân caïnh vieäc thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu ñieàu tieát 60 vó moâ neàn kinh teá, noù coøn khuyeán khích caùc hoaït ñoäng ñaàu tö, khuyeán khích ngöôøi daân laøm giaøu chính ñaùng nhaèm thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån. - Trong ñieàu kieän hoäi nhaäp, caùc chính saùch thueá phaûi phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá, nhöng chính saùch thueá thu nhaäp Vieät Nam hieän nay coøn raát nhieàu ñieåm baát caäp. Hôn nöõa, nöôùc ta gia nhaäp toå chöùc kinh teá theá giôùi WTO vaøo thaùng 11 naêm 2006 vôùi haøng loaït nhöõng cam keát veà vieäc mieãn giaûm thueá, ñaëc bieät laø thueá nhaäp khaåu seõ aûnh höôûng ñeán nguoàn thu ngaân saùch trong khi möùc chi ngaân saùch khoâng heà giaûm xuoáng maø coøn coù xu höôùng gia taêng. Do vaäy, yeâu caàu ñaët ra laø phaûi hoaøn thieän chính saùch thueá thu nhaäp vöøa nhaèm taêng thu cho ngaân saùch buø ñaép phaàn thu suït giaûm cuûa caùc saéc thueá khaùc vöøa goùp phaàn taïo thuaän lôïi cho söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá ñaát nöôùc. 3.2- Muïc tieâu vaø ñònh höôùng hoaøn thieän thueá thu nhaäp Chöông trình caûi caùch heä thoáng thueá höôùng ñeán naêm 2010 caàn xaùc ñònh roõ muïc tieâu caûi caùch heä thoáng thueá laø: xaây döïng heä thoáng chính saùch thueá ñoàng boä, coù cô caáu hôïp lyù phuø hôïp vôùi neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa, hieän ñaïi hoaù coâng taùc quaûn lyù thueá. - Muïc tieâu cuï theå: + Chính saùch thueá phaûi laø coâng cuï quaûn lyù vaø ñieàu tieát vó moâ cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi neàn kinh teá, ñoäng vieân caùc nguoàn löïc, thuùc ñaåy hoaït ñoäng ñaàu tö phaùt trieån, ñoåi môùi coâng ngheä,… ñaûm baûo cho söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, goùp phaàn oån ñònh vaø naâng cao ñôøi soáng nhaân daân. + Ñeán naêm 2010, ñaûm baûo tyû leä ñoäng vieân veà thueá vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc bình quaân haøng naêm töø 20% - 21% GDP, môû roäng dieän thueá tröïc thu vaø taêng tyû troïng thueá tröïc thu trong toång soá thu veà thueá. Phaán ñaáu ñeán naêm 2020, tyû leä ñoäng vieân veà thueá vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc ñaït 24% GDP. 61 + Chính saùch thueá phaûi ñöôïc xaây döïng vaø aùp duïng phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá vaø caû cam keát quoác teá. + Taïo moâi tröôøng phaùp lyù bình ñaúng vaø coâng baèng, aùp duïng thoáng nhaát khoâng phaân bieät doanh nghieäp trong nöôùc hay doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. + Caûi caùch thueá theo höôùng ñôn giaûn, minh baïch, coâng khai, taùch chính saùch xaõ hoäi ra khoûi chính saùch thueá. + Caûi caùch quaûn lyù thueá: ñaåy maïnh caûi caùch haønh chính thueá, naâng cao trình ñoä quaûn lyù thueá cuûa Vieät Nam ngang taàm vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. - Vôùi muïc tieâu treân, ñònh höôùng caûi caùch chính saùch thueá thu nhaäp nhö sau: + Thueá thu nhaäp laø loaïi thueá tröïc thu ñieàu tieát thu nhaäp töø keát quaû saûn xuaát kinh doanh vaø thu nhaäp cuûa moïi ngöôøi daân neân caàn xaây döïng moät caùch khoa hoïc vaø giaûm möùc thueá suaát nhaèm khuyeán khích hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø ñoäng vieân ngöôøi lao ñoäng naâng cao trình ñoä, noã löïc laøm giaøu chính ñaùng goùp phaàn thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån. + Thueá thu nhaäp phaûi bao quaùt heát taát caû caùc khoaûn thu nhaäp caàn thieát cho ngaân saùch nhaø nöôùc, giaûm dieän mieãn, giaûm thueá, ñaûm baûo nguoàn thu cho ngaân saùch khi caét giaûm thueá nhaäp khaåu trong ñieàu kieän hoäi nhaäp. + Thoáng nhaát möùc thueá suaát, ñaûm baûo bình ñaúng trong caïnh tranh. Xaây döïng caùc chính saùch thueá phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá vaø caû cam keát quoác teá. + Chính saùch thueá phaûi ñöôïc xaây döïng coù heä thoáng, ñôn giaûn, deã thöïc hieän, caûi caùch haønh chính thueá, naâng cao trình ñoä quaûn lyù thu thueá. 3.4- Caùc giaûi phaùp hoaøn thieän chính saùch thueá thu nhaäp 3.3.1- Hoaøn thieän thueá thu nhaäp doanh nghieäp - Doanh thu: 62 Ñieàu kieän ñeå ñöôïc ghi nhaän doanh thu theo quy ñònh cuûa luaät thueá coù nhieàu ñieåm khaùc vôùi quy ñònh veà cheá ñoä keá toaùn, taøi chính cuûa doanh nghieäp neân thöôøng xaûy ra cheânh leäch thueá thu nhaäp, do vaäy caàn coù söï lieân heä, ñoái chieáu chaët cheõ giöõa luaät thueá TNDN vaø caùc quy ñònh veà taøi chính doanh nghieäp veà cheá ñoä keá toaùn nhaèm haïn cheá nhöõng tröôøng hôïp sai leäch naøy. - Xaùc ñònh caùc khoaûn chi phí hôïp lyù: Ñaây laø noäi dung quan troïng trong vieäc xaùc ñònh thu nhaäp chòu thueá, xaùc ñònh soá thueá TNDN phaûi noäp vaø ñang ñöôïc caùc doanh nghieäp cuõng nhö caùc cô quan chöùc naêng ñaëc bieät quan taâm. Caùc chi phí ñöôïc coâng nhaän laø chi phí hôïp lyù caàn phaûi thoaû maõn caùc ñieàu kieän: coù lieân quan ñeán vieäc taïo ta doanh thu vaø thu nhaäp chòu thueá khaùc, thöïc teá coù chi, naèm trong ñònh möùc kinh teá kyõ thuaät cho pheùp. Veà chi phí nguyeân vaät lieäu, nhieân lieäu, ñeå traùnh tình traïng caùc doanh nghieäp khai man, mua hoaù ñôn nhaèm taêng chi phí ñaàu vaøo, giaûm thu nhaäp chòu thueá, thaát thu cho ngaân saùch nhaø nöôùc vaø khoâng coâng baèng cho caùc doanh nghieäp, Nhaø nöôùc neân xem xeùt ñöa ra ñònh möùc tieâu hao cho caùc maët haøng hoaëc caên cöù theo möùc tieâu hao trung bình cuûa caùc doanh nghieäp trong cuøng ngaønh ngheà ñeå coù giôùi haïn toái ña cho pheùp caùc khoaûn chi phí. Coù theå yeâu caàu caùc doanh nghieäp ñaêng kyù tröôùc ñònh möùc ñeå cô quan thueá kieåm tra, so saùnh, ñoái chieáu khi quyeát toaùn thueá. Vieäc khoáng cheá chi phí quaûng caùo, tieáp thò caàn cho pheùp caùc doanh nghieäp phaân boå chi phí naøy trong thôøi gian 5 naêm vì tuyø theo töøng thôøi kyø maø doanh nghieäp thöïc hieän chieán löôïc tieáp thò phuø hôïp. Vieäc cho pheùp khaáu hao nhanh ñeå khuyeán khích ñoåi môùi coâng ngheä, caûi tieán kyõ thuaät laø moät giaûi phaùp raát höõu ích. Tuy nhieân, caàn löu yù ñoái vôùi caùc doanh nghieäp dieän öu ñaõi vì seõ xaûy ra tröôøng hôïp khaáu hao nhanh trong thôøi gian 63 öu ñaõi ñeå coù lôïi nhaát cho doanh nghieäp. Do vaäy, hoaëc laø cho pheùp doanh nghieäp khaáu hao nhanh khi khoâng coøn trong thôøi gian öu ñaõi hoaëc neáu doanh nghieäp choïn khaáu hao nhanh thì khoâng höôûng öu ñaõi. Ñoái vôùi hieän töôïng chuyeån giaù nguyeân vaät lieäu, haøng hoaù ôû caùc coâng ty ña quoác gia hoaëc qua söï lieân keát cuûa caùc coâng ty nhaèm laùch thueá, troán thueá, nhaø nöôùc caàn coù quy ñònh, höôùng daãn cuï thueå ñeå caùn boä thueá thöïc hieän ñöôïc, hôn nöõa caàn coù söï ñaàu tö coâng ngheä thoâng tin ñeå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc xaùc ñònh maët baèng giaù thò tröôøng. - Thueá suaát: Thueá suaát hieän taïi laø 28%. Neàn kinh teá nöôùc ta ñang phaùt trieån, caàn khuyeán khích ñaàu tö môû roäng saûn xuaát kinh doanh neân caàn giaûm möùc thueá suaát xuoáng khoaûng 25% ñeå caùc doanh nghieäp coù ñieàu kieän tích luyõ taùi ñaàu tö vaø ñeå möùc thueá suaát naøy phuø hôïp vôùi khaû naêng thuï thueá, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå doanh nghieäp thöïc hieän nghóa vuï thueá cuûa mình , traùnh hieän töôïng laùch thueá, troán thueá. Giaûm thueá suaát thaáp hôn caùc nöôùc trong khu vöïc laø moät trong nhöõng bieän phaùp haïn cheá tình traïng chuyeån giaù baát lôïi cho nguoàn thu thueá cuûa nöôùc ta. Möùc thueá suaát thueá TNDN thaáp hôn caùc nöôùc trong khu vöïc cuõng laø moät trong nhöõng caùch thöùc khuyeán khích ñaàu tö nöôùc ngoaøi. - Mieãn giaûm, öu ñaõi veà thueá Caàn xem xeùt kyõ vaø giaûm bôùt caùc tröôøng hôïp öu ñaõi, hieän nay caùc danh muïc ñöôïc höôûng öu ñaõi quaù nhieàu vöøa laøm giaûm nguoàn thu thueá cho ngaân saùch, vöøa gaây khoù khaên, phöùc taïp cho coâng taùc quaûn lyù thu thueá vaø coù khi coøn khoâng ñaït ñöôïc muïc tieâu ñaët ra. Nghò ñònh soá 24/2007/NÑ-CP ban haønh ngaøy 14 thaùng 2 naêm 2007 quy ñònh chi tieát thi haønh Luaät thueá thu nhaäp doanh nghieäp ñaõ baõi boû caùc öu ñaõi thueá 64 TNDN do ñaùp öùng caùc ñieàu kieän veà söû duïng nguyeân lieäu trong nöôùc, ñaùp öùng ñieàu kieän veà tyû leä xuaát khaåu cuûa hoaït ñoäng deät, may. Tuy nhieân, caàn xem xeùt giaûi quyeát nhöõng öu ñaõi coøn laïi ñeå phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá. Chính saùch öu ñaõi, mieãn giaûm thueá nhaèm thöïc hieän caùc chính saùch xaõ hoäi nhö chính saùch ñoái vôùi lao ñoäng nöõ, hoaït ñoäng daïy ngheà cho daân toäc thieåu soá, ngöôøi taøn taät, treû em coù hoaøn caûnh khoù khaên, ñoái töôïng teä naïn xaõ hoäi,… caàn taùch ra khoûi Luaät thueá TNDN maø neân duøng nhöõng chính saùch hoã trôï khaùc. 3.3.2- Hoaøn thieän thueá thu nhaäp caù nhaân Kyø hoïp thöù 2 cuûa Quoác hoäi khoaù XII ñaõ thoâng qua Luaät thueá TNCN vaø luaät naøy coù hieäu löïc töø naêm 2009. Ñeå Luaät mang tính khaû thi cao, caùc vaên baûn döôùi luaät phaûi ñöôïc xaây döïng chaët cheõ, ñoàng boä vaø ñaûm baûo tính ñôn giaûn, deã hieåu, deã thöïc hieän laø thaùch thöùc lôùn ñoái vôùi caùc cô quan chöùc naêng. Xaây döïng caùc vaên baûn höôùng daãn phaûi coù loä trình cuï theå vaø haïn cheá toái ña caùc vaên baûn. Caùc quy ñònh chi tieát ñeå thöïc hieän vaø cuõng nhö caùc hình thöùc cheá taøi phaûi ñöôïc ñöa ra trong caùc vaên baûn coù tính phaùp lyù cao. Caùc noäi dung caàn phaûi laøm roõ trong nghò ñònh, thoâng tö höôùng daãn thi haønh luaät nhö sau: - Ñoái töôïng chòu thueá cuûa thueá TNCN bao goàm: thu nhaäp töø ñaàu tö voán, laõi tieàn göûi tieát kieäm, lôïi töùc coå phaàn, laõi traùi phieáu, tín phieáu, lôïi töùc töø caùc hình thöùc goùp voán khaùc, Nhaø nöôùc caàn phaûi quy ñònh chi tieát veà caùch tính goäp caùc loaïi tieàn laõi, lôïi töùc, lôïi nhuaän,… ñeå traùnh tình traïng laùch thueá. - Ñoái vôùi laõi tieàn göûi tieát kieäm: vaán ñeà gaëp khoù khaên trong quaûn lyù laø ngöôøi daân coù theå chia nhoû khoaûn tieàn göûi döôùi möùc chòu thueá. Hieän nay, caùc ngaân haøng thöïc hieän baûo maät caùc thoâng tin khaùch haøng. Vaäy, ñeå ñaûm baûo coâng baèng khi ñaùnh thueá, Nhaø nöôùc phaûi xem xeùt ñeán vieäc caùc ngaân haøng cuõng nhö caùc toå chöùc tín duïng khaùc phaûi coâng khai caùc thoâng tin caàn thieát. 65 - Vieäc thu thueá treân caùc khoaûn thu nhaäp veà mua baùn chöùng khoaùn caàn xem xeùt, tính toaùn ñeán söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng non treû naøy. Hôn nöõa, caàn phaûi coù quy ñònh roõ veà phöông phaùp xaùc ñònh giaù mua baùn chöùng khoaùn treân thò tröôøng OTC ñeå ñem laïi coâng baèng cho ngöôøi daân. - Giaûm tröø gia caûnh: Luaät chæ ñöa ra caùc möùc giaûm tröø gia caûnh cho caùc ñoái töôïng phuï thuoäc, tuy nhieân, khoâng quy ñònh chi tieát theá naøo laø ngöôøi phuï thuoäc maø ngöôøi noäp thueá coù traùch nhieäm nuoâi döôõng. Theo Luaät hoân nhaân vaø gia ñình thì nghóa vuï caáp döôõng ñöôïc thöïc hieän giöõa cha, meï vôùi con caùi, giöõa vôï vaø choàng, giöõa oâng baø noäi, oâng baø ngoaïi vôùi chaùu, giöõa anh chò em ruoät. Vaên baûn höôùng daãn thi haønh luaät thueá TNCN caàn quy ñònh roõ nhöõng moái quan heä ñeå ñöôïc tính giaûm tröø cho ngöôøi phuï thuoäc, sao cho khoâng choàng cheùo giöõa caùc luaät. Veà ñieàu kieän ñeå giaûm tröø cho ngöôøi phuï thuoäc: + Tröôøng hôïp ngöôøi thaân naèm trong ñoä tuoåi lao ñoäng nhöng thu nhaäp khoâng ñuû nuoâi soáng baûn thaân, ví duï nhö noâng daân ôû vuøng noâng thoân, hoaëc ngöôøi ôû thaønh thò nhöng khoâng coù vieäc laøm oån ñònh ñeå ñaûm baûo cuoäc soáng thì coù ñöôïc xem laø ngöôøi phuï thuoäc khoâng. Neáu khoâng xem laø ngöôøi phuï thuoäc thì khoâng ñaûm baûo coâng baèng vì thöïc söï ngöôøi noäp thueá vaãn phaûi nuoâi vaø hoã trôï cho ngöôøi thaân ñoù. Coøn neáu xem laø ngöôøi phuï thuoäc thì laøm sao ñeå xaùc ñònh ñöôïc thu nhaäp thöïc teá vaø thu nhaäp bao nhieâu thì ñöôïc xem laø ñaûm baûo cuoäc soáng, coù caên cöù theo möùc 1,6 trieäu ñoàng khi giaûm tröø hay khoâng. + Khi cha, meï nhaän löông höu trí thì coù caàn xem xeùt möùc löông höu bao nhieâu ñeå ñaûm baûo cuoäc soáng khi tính ngöôøi phuï thuoäc hay khoâng. 66 + Ñoái vôùi con caùi: tröôøng hôïp con caùi ñaõ thaønh nieân nhöng ñi hoïc cao ñaúng, ñaïi hoïc,… chöa lao ñoäng thì coù ñöôïc tính laø ngöôøi phuï thuoäc khoâng caàn phaûi ñöôïc laøm roõ. Chieát tröø gia caûnh theo phöông phaùp khaáu tröø tieâu chuaån vôùi soá tieàn aán ñònh tröôùc seõ laø ñôn giaûn vaø deã aùp duïng. Vôùi ñieàu kieän cuûa nöôùc ta hieän nay, vieäc aùp duïng phöông phaùp khaáu tröø tieâu chuaån theo Luaät thueá TNCN vöøa ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua laø hoaøn toaøn hôïp lyù. Taùc giaû kieán nghò ñeán naêm 2015, sau khi Luaät thueá TNCN ñaõ ñöôïc trieån khai thöïc hieän toát, caùc hình thöùc thanh toaùn, chi traû qua ngaân haøng ñöôïc thöïc hieän ñaûm baûo cho vieäc xaùc ñònh caùc khoaûn thu nhaäp, chi phí cuûa cô quan thueá thì chuyeån sang aùp duïng phöông phaùp khaáu tröø theo chi phí thöïc teá trong danh muïc vaø ñònh möùc quy ñònh hoaëc coù theå phoái hôïp caû hai phöông phaùp tuyø theo khoaûn muïc chieát tröø nhaèm ñaûm baûo coâng baèng thöïc söï. - Keâ khai vaø khaáu tröø thueá Caàn coù vaên baûn höôùng daãn keâ khai cuï theå, chi tieát vaø caùc bieåu maãu phaûi ñôn giaûn, deã thöïc hieän. Hieän nay coù hai phöông phaùp keâ khai: ñoái vôùi thu nhaäp töø tieàn löông, tieàn coâng aùp duïng phöông phaùp khaáu tröø taïi nguoàn; ñoái vôùi thu nhaäp töø kinh doanh thì keâ khai, noäp thueá tröïc tieáp. Tuy nhieân, vieäc khai haøng thaùng maát nhieàu thôøi gian cho ngöôøi noäp thueá vaø caû caùn boä thueá, ñaëc bieät khi aùp duïng luaät thueá môùi phaùt sinh caùc tröôøng hôïp giaûm tröø cho ngöôøi phuï thuoäc, caùn boä thueá vöøa phaûi kieåm tra, ñoái chieáu ñeå traùnh tình traïng khai truøng ngöôøi phuï thuoäc taïo aùp löïc coâng vieäc cho ngaønh thueá. Do vaäy, neân chaêng thöïc hieän vieäc keâ khai thu nhaäp haøng thaùng nhöng ñöôïc thöïc hieän moãi quyù moät laàn, nghóa laø treân cuøng moät tôø khai coù soá lieäu thu nhaäp cuûa töøng thaùng trong quyù. Taát caû caùc noäi dung treân caàn phaûi ñöôïc quy ñònh chi tieát thì luaät thueá TNCN môùi coù theå thöïc thi ñöôïc. 67 3.3.3- Hoaøn thieän quaûn lyù thueá thu nhaäp Luaät quaûn lyù thueá coù hieäu löïc töø ngaøy 01/07/2007 laø ñaõ coù phaân ñònh traùch nhieäm cuûa ngöôøi noäp thueá, cô quan chi traû thu nhaäp, cô quan thueá vaø caùc ban ngaønh lieân quan. Tuy nhieân, do môùi baét ñaàu aùp duïng, chöa traûi qua nhieàu thöïc teá neân cuõng chöa boäc loä caùc nhöôïc ñieåm. Thueá thu nhaäp laø moät loaïi thueá tröïc thu, ngöôøi chòu thueá cuõng laø ngöôøi noäp thueá neân coâng taùc quaûn lyù khaù phöùc taïp. Ñeå hoaøn thieän quaûn lyù thueá thu nhaäp, caàn xem xeùt thöïc hieän caùc vaán ñeà sau: - Maõ soá thueá, maõ soá coâng daân: Beân caïnh vieäc caáp maõ soá thueá cho caùc doanh nghieäp, taát caû nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp döôùi baát cöù hình thöùc naøo naøo phaûi ñaêng kyù maõ soá thueá, moïi ngöôøi daân ñeàu ñöôïc caáp maõ soá coâng daân ñeå thuaän tieän cho vieäc theo doõi möùc giaûm tröø ngöôøi phuï thuoäc cuûa caùc ñoái töôïng noäp thueá. - Vaán ñeà maáu choát hieän nay trong coâng taùc quaûn lyù thu thueá laø khoâng xaùc ñònh ñöôïc thu nhaäp cuûa ngöôøi daân. Thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët laø ñieàu kieän ñaàu tieân ñöôïc keå ñeán ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy. Tieáp theo laø coâng khai thoâng tin veà khaùch haøng cuûa caùc ngaân haøng vaø caùc toå chöùc tín duïng. Ñaây laø nhieäm vuï raát naëng neà vaø caáp thieát cuûa nhaø nöôùc ta. - Naâng cao traùch nhieäm, xaùc ñònh roõ nhieäm vuï cuûa caùc caùc ñôn vò vaø caù nhaân lieân quan. Traùch nhieäm cuûa caùc ñoái töôïng lieân quan caàn phaûi ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng, chi tieát nhaèm giuùp hoï thöïc hieän ñuùng coâng vieäc cuûa mình vaø xöû lyù nghieâm minh caùc tröôøng hôïp vi phaïm. - Caùc hình thöùc cheá taøi phaûi ñuû söùc raên ñe caùc haønh vi troán thueá, gian laän thueá. Töø tröôùc ñeán nay, caùc hình thöùc cheá taøi ôû nöôùc ta quaù nheï neân tình traïng vi phaïm caùc quy ñònh cuûa thueá cuûa ñoái töôïng noäp thueá cuõng nhö caùc tieâu cöïc cuûa caùc cô quan chöùc naêng xaûy ra quaù nhieàu. Caàn phaûi xaùc ñònh roõ chöùc naêng, nhieäm 68 vuï cuûa caùc ñoái töôïng lieân quan vaø hình thöùc cheá taøi thích ñaùng. Chaúng haïn, caù nhaân, cô quan chi traû thu nhaäp khoâng keâ khai vaø ñoùng thueá thu nhaäp ñuùng quy ñònh seõ bò ñeàn buø gaáp nhieàu soá thueá gian laän. Caùn boä thueá, ñôn vò thanh tra caáu keát vôùi ñoái töôïng noäp thueá ñeå gian laän veà thueá seõ bò xöû lyù kyû luaät vaø ñeàn buø gaáp nhieàu laàn soá thueá gian laän,… 3.4- Caùc giaûi phaùp hoã trôï - Caûi caùch haønh chính veà thueá: Thuû tuïc haønh chính laø yeáu toá raát quan troïng goùp phaàn ñem laïi hieäu quaû cho coâng taùc quaûn lyù thu thueá. Ñaàu tieân laø caàn phaûi xaây döïng quy trình thöïc hieän caùc nghieäp vuï quaûn lyù thu thueá, trong ñoù xaùc ñònh traùch nhieäm trong töøng böôùc coâng vieäc nhaèm giuùp heä thoáng hoaït ñoäng thoâng suoát, nhòp nhaøng. + Caùc thuû tuïc caàn ñôn giaûn, löôït boû caùc khaâu khoâng caàn thieát taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi noäp thueá vaø cô quan thueá. + Quy trình phaûi ñöôïc caûi tieán treân cô sôû naâng cao traùch nhieäm vaø tinh thaàn töï giaùc cuûa ñoái töôïng noäp thueá. + Caàn phaûi caûi thieän moái quan heä giöõa cô quan thueá vaø ñoái töôïng noäp thueá treân tinh thaàn hoï nhaän thaáy ñöôïc nghóa vuï ñoùng thueá ñeå thöïc hieän toát. Naâng cao tinh thaàn hôïp taùc giöõa cô quan thueá vaø caùc cô quan chöùc naêng nhaèm giuùp cô quan thueá trong coâng taùc xaùc ñònh thu nhaäp chòu thueá cuõng nhö giaûi quyeát caùc vaán ñeà lieân quan. + Caûi caùch haønh chính phaûi xem xeùt ñeán cô caáu nhaân söï, boá trí coâng taùc phuø hôïp nhaèm ñaït ñöôïc hieäu quaû coâng vieäc trong ñieàu kieän chi phí thaáp nhaát. - Ñaåy maïnh öùng duïng coâng ngheä thoâng tin trong quaûn lyù thueá: Ñeå quaûn lyù thueá toát, coâng ngheä thoâng tin laø moät trong nhöõng yeáu toá tieân quyeát. Thoâng qua söï trôï giuùp cuûa coâng ngheä thoâng tin, caùn boä thueá môùi coù theå 69 tieáp xuùc, theo doõi vaø xöû lyù caùc thoâng tin lieân quan. Vieäc keát noái thoâng tin toát giöõa caùc ngaønh lieân quan nhö thueá, kho baïc, haûi quan,… ngaønh thueá môùi coù theå xaùc ñònh ñöôïc thu nhaäp chòu thueá vaø môùi phaùt hieän ñöôïc caùc tröôøng hôïp khai man thueá, gian laän veà thueá. - Caûi caùch boä maùy quaûn lyù thueá vaø ñaøo taïo caùn boä thueá: Ñeå phuø hôïp vaø ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu quaûn lyù thueá ngaøy caøng cao, vieäc caûi caùch, hoaøn thieän boä maùy quaûn lyù thueá phaûi ñöôïc thöôøng xuyeân thöïc hieän ñeå ñaùp öùng coâng vieäc. Hôn nöõa, ñoäi nguõ caùn boä thueá caàn phaûi ñöôïc ñaøo taïo boài döôõng ñeå coù ñuû trình ñoä chuyeân moân, nghieäp vuï vaø phaûi coù phaåm chaát ñaïo ñöùc toát. Caùn boä thueá phaûi coù khaû naêng nhaän bieát, xaùc ñònh caùc tröôøng hôïp gian laän thueá vaø xöû lyù chuùng kòp thôøi, thöïc hieän coâng baèng xaõ hoäi. - Thöïc hieän toát coâng taùc tuyeân truyeàn, phoå bieán phaùp luaät veà thueá: Caàn linh ñoäng söû duïng ña daïng caùc hình thöùc truyeàn thoâng nhö toå chöùc caùc cuoäc thi tìm hieåu phaùp luaät veà thueá cho nhieàu ñoái töôïng nhö CBCNV, sinh vieân, hoïc sinh,… Sinh vieân, hoïc sinh chöa phaûi laø ñoái töôïng noäp thueá nhöng coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình, vaø chính caùc em cuõng laø ñoái töôïng noäp thueá sau naøy, hình thöùc naøy khoâng nhöõng trang bò kieán thöùc veà phaùp luaät thueá cho caùc em maø coøn taïo yù thöùc veà nghóa vuï ñoùng thueá ngay töø khi coøn nhoû. Moãi caùc boä thueá caàn phaûi yù thöùc roõ traùch nhieäm cuûa mình veà vieäc tuyeân truyeàn chính saùch thueá. Trong quaù trình coâng taùc, caùn boä thueá phaûi coù traùch nhieäm cung caáp thoâng tin, höôùng daãn roõ caùc quy ñònh veà thueá cuõng nhö giaûi quyeát trieät ñeå caùc vaán ñeà veà gian laän thueá nhaèm taïo nieàm tin cho moïi ngöôøi daân. Ñaëc bieät, caùn boä thueá phaûi laø ngöôøi laøm göông trong vieäc thöïc hieän nghóa vuï thueá cuûa mình. 70 KEÁT LUAÄN Trong thôøi kyø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, vôùi nhöõng cam keát khi gia nhaäp WTO veà caét giaûm thueá, soá thu thueá nhaäp khaåu seõ giaûm maïnh. Ñeå buø ñaép ngaân saùch nhaø nöôùc, ñaûm baûo cho nguoàn chi, taùc giaû nghieân cöùu heä thoáng thueá thu nhaäp nhaèm ñöa ra caùc giaûi phaùp ñeå goùp phaàn phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. Thueá TNDN ñöôïc hoaøn chænh vôùi nhöõng giaûi phaùp caûi caùch phöông phaùp xaùc ñònh doanh thu, caùc khoaûn chi phí hôïp lyù, thueá suaát vaø caùc tröôøng hôïp mieãn giaûm thueá. Ñeå Luaät thueá TNCN coù hieäu löïc töø ngaøy 01/01/2009 thöïc thi ñöôïc, taùc giaû kieán nghò nhöõng giaûi phaùp cho caùc vaên baûn döôùi luaät ñi saùt vôùi thöïc teá, cuï theå, chi tieát nhöõng ñieåm chöa quy ñònh roõ trong luaät. Caùc giaûi phaùp treân caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän ñoàng boä, thoáng nhaát, khoâng ñeå choàng cheùo giöõa caùc luaät. Söï phoái hôïp cuûa caùc ban ngaønh laø ñieàu kieän tieân quyeát ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu ñaët ra. ____oOo_____ 71 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1- PGS.TS. Leâ Vaên Aùi (chuû bieân), TS. Ñoã Ñöùc Minh (2002), Thueá thu nhaäp caù nhaân treân theá giôùi vaø ñònh höôùng vaän duïng ôû Vieät Nam, NXB Taøi chính, Haø Noäi. 2- Joseph E. Stiglitz (1995), Kinh teá hoïc coâng coäng, NXB Khoa hoïc vaø Kyõ thuaät, Tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh Teá Quoác Daân Haø Noäi. 3- GS.TS. Döông Thò Bình Minh (chuû bieân) (2005), Taøi chính Coâng, NXB Taøi chính, Tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh Teá TP.HCM 4- TS. Phaïm Vaên Naêng, TS. Traàn Hoaøng Ngaân, TS. Söû Ñình Thaønh (2002), Söû duïng caùc coâng cuï taøi chính ñeå huy ñoäng voán cho chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2020, NXB Thoáng Keâ, TP.HCM 5- Luaät thueá lôïi töùc 6- Luaät thueá thu nhaäp doanh nghieäp caùc laàn söûa ñoåi, boå sung vaø caùc vaên baûn höôùng daãn thi haønh. 7- Phaùp leänh thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao ban haønh laàn ñaàu vaø caùc laàn söûa ñoåi, boå sung vaø caùc vaên baûn höôùng daãn thi haønh. 8- Luaät thueá thu nhaäp caù nhaân coù hieäu löïc naêm 2009 ñaõ ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua. 9- Taïp chí Thueá nhaø nöôùc caùc soá naêm 2007 10- Taïp chí Kinh teá phaùt trieån caùc soá naêm 2007 11- Taïp chí Kinh teá vaø döï baùo soá 5/2007 12- Taïp chí Thoâng tin & Döï baùo kinh teá – xaõ hoäi soá 19, thaùng 7 naêm 2007 72 PHỤ LỤC 1 Bảng 1: Đầu tư trực tiếp của nước ngoài được cấp giấy phép 1988 - 2006 Vốn đăng ký (Triệu đô la Mỹ) (*) Trong đó: Vốn pháp định Chia ra Số dự án Tổng số Tổng số Nước ngoài góp Việt Nam góp Tổng số vốn thực hiện (Triệu đô la Mỹ) Tổng số 8266 78248.2 34945.4 29613.7 5331.7 37271.7 1988 - 1990 211 1602.2 1279.7 1087.3 192.4 1988 37 341.7 258.7 219.0 39.7 1989 67 525.5 300.9 245.0 55.9 1990 107 735.0 720.1 623.3 96.8 1991 - 1995 1409 17663.0 10759.0 8605.5 2153.5 6517.8 1991 152 1291.5 1072.4 883.4 189.0 328.8 1992 196 2208.5 1599.3 1343.7 255.6 574.9 1993 274 3037.4 1842.5 1491.1 351.4 1017.5 1994 372 4188.4 2539.7 2030.3 509.4 2040.6 1995 415 6937.2 3705.1 2857.0 848.1 2556.0 1996 - 2000 1724 26259.0 10921.8 8714.5 2207.3 12944.8 1996 372 10164.1 3511.4 2906.3 605.1 2714.0 1997 349 5590.7 2649.1 2046.0 603.1 3115.0 1998 285 5099.9 2474.2 1939.9 534.3 2367.4 1999 327 2565.4 975.1 870.5 104.6 2334.9 2000 391 2838.9 1312.0 951.8 360.2 2413.5 2001 - 2005 3935 20720.2 7310.1 6878.1 432.0 13852.8 2001 555 3142.8 1708.6 1643.0 65.6 2450.5 2002 808 2998.8 1272.0 1191.4 80.6 2591.0 2003 791 3191.2 1138.9 1055.6 83.3 2650.0 2004 811 4547.6 1217.2 1112.6 104.6 2852.5 2005 970 6839.8 1973.4 1875.5 97.9 3308.8 Sơ bộ 2006 987 12003.8 4674.8 4328.3 346.5 3956.3 (*) Bao gồm cả vốn tăng thêm của các dự án đã được cấp giấy phép từ các năm trước. Nguồn: Tổng cục thống keâ 73 Đầu tư trực tiếp của nước ngoài được cấp giấy phép 1988 - 2006 Năm Tổng số vốn đăng ký (Triệu đô la Mỹ) Tổng số vốn số vốn thực hiện (Triệu đô la Mỹ) 1991 1291.5 328.8 1992 2208.5 574.9 1993 3037.4 1017.5 1994 4188.4 2040.6 1995 6937.2 2556.0 1996 10164.1 2714.0 1997 5590.7 3115.0 1998 5099.9 2367.4 1999 2565.4 2334.9 2000 2838.9 2413.5 2001 3142.8 2450.5 2002 2998.8 2591.0 2003 3191.2 2650.0 2004 4547.6 2852.5 2005 6839.8 3308.8 Sơ bộ 2006 12003.8 3956.3 Đầu tư trực tiếp nước ngoaøi 0.0 2000.0 4000.0 6000.0 8000.0 10000.0 12000.0 14000.0 19 91 19 93 19 95 19 97 19 99 20 01 20 03 20 05 năm T ổ ng s ố v ốn (t ri ệu U SD ) Tổng số vốn đăng ký (Triệu đô la Mỹ) Tổng số vốn số vốn thực hiện (Triệu đô la Mỹ) 1 Baûng 2: Caùc möùc khôûi ñieåm chòu thueá vaø möùc thueá suaát cao nhaát qua caùc naêm Thu nhaäp thöôøng xuyeân ngöôøi VN (bình quaân/thaùng) Thu nhaäp thöôøng xuyeân ngöôøi nöôùc ngoaøi (bình quaân/thaùng) Thu nhaäp khoâng thöôùng xuyeân Thôøi gian Khôûi ñieåm chòu thueá /thueá suaát Möùc thu nhaäp/thueá suaát cao nhaát Khôûi ñieåm chòu thueá /thueá suaát Möùc thu nhaäp/thueá suaát cao nhaát Möùc thu nhaäp/thueá suaát cao nhaát Möùc thu nhaäp/thueá suaát cao nhaát 4/1991 500.000 (10%) 3.500.000 (50%) Thu boå sung 30% cho phaàn thu nhaäp treân 5.000.000 2.400.000 (10%) 48.000.000 (50%) 1.500.000 (5%) 22.500.000 (30%) 6/1994 1.200.000 (10%) 8.000.000 (60%) Thu boå sung 30% cho phaàn thu nhaäp coøn laïi sau thueá thu nhaäp treân 5.000.000 5.000.000 (10%) 70.000.000 (50%) 2.000.000 (5%) 30.000.000 (30%) 2/1997 2.000.000 (10%) 10.000.000 (60%) Thu boå sung 30% cho phaàn thu nhaäp coøn laïi sau thueá treân 8.000.000 5.000.000 (10%) 70.000.000 (50%) 2.000.000 (5%) 30.000.000 (30%) 7/1999 2.000.000 (10%) 10.000.000 (60%) Thu boå sung 30% cho phaàn thu nhaäp coøn laïi sau thueá treân 8.000.000 8.000.000 (10%) 120.000.000 (50%) 2.000.000 (5%) 30.000.000 (30%) 7/2001 3.000.000 (10%) 15.000.000 (50%) Thu boå sung 30% cho phaàn thu nhaäp coøn laïi sau thueá treân 15.000.000 8.000.000 (10%) 120.000.000 (50%) 2.000.000 (5%) 30.000.000 (30%) 7/2004 5.000.000 (10%) 40.000.000 (40%) khoâng thu boå sung 8.000.000 (10%) 80.000.000 (40%) 15.000.000 2 1

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfHoàn thiện chính sách thuế thu nhập góp phần phát triển kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hội nhập WTO.pdf
Luận văn liên quan