Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại các doanh nghiệp xây lắp

chi phí sản xuất phát sinh của từng đơn hàng theo từng tháng. Vậy thời điểm kế toán chi phí tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất phát sinh cho các đơn hàng là vào cuối mỗi tháng giá thành sản phẩm thường được tính sau khi đơn đặt hàng hoàn thành. Quá trình sản xuất của công ty được liên tục theo mùa và phải thực hiện nhiều đơn hàng khác nhau với thời gian hoàn thành khác nhau. Để minh hoạ được hết các trường hợp thực tế phát sinh chuyên đề này sẽ xem xét việc tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất trong tháng 3/2004 của 3 đơn đặt hàng với các tình huống khác nhau. Thứ nhất: đơn hàng FT, đơn hàng bắt đầu sản xuất ngày 10/02/2004 và hoàn thành là ngày 23/3/2004. Như vậy đơn hàng này có đặc điểm là đầu tháng 3 trên thẻ giá thành sản phẩm là có chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ. Thứ hai: là đơn hàng MAXUP, ngày bắt đầu sản xuất là ngày 01/03/2004 và hoàn thành ngày 30/03/2004. Như vậy việc sản xuất của đơn hàng này được tiến hành trọn vẹn trong tháng 3. Thứ ba: Là đơn hàng FOOTTECH đơn hàng này bắt đầu từ ngày 20/04/2004 nên có đặc điểm là cuối tháng 4 công việc sản xuất chưa tiến hành xong, đơn hàng này kéo dài đến 29/05/2004 mới hoàn chỉnh. 2.2. Tài khoản sử dụng trong việc tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất của các đơn hàng. Công ty da giầy Hà Nội sử dụng các tài khoản để phản ánh, tập hợp chi phí và phân bổ chi phí sản xuất cho các đơn hàng là các tài khoản sau: TK 621: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp TK 622: chi phí NCTT TK 627: chi phí sản xuất chung TK 154: Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang Các tài khoản trên được mở chi tiết cho từng đơn đặt hàng như: Đơn hàng FT Đơn hàng FOOTTECH Đơn hàng MAXUP 2.3. Các chứng từ bảng biểu dùng cho việc tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất phát sinh trong tháng cho các đơn hàng Chứng từ ban đầu phục vụ cho việc tập hợp và phân bổ chi phí phát sinh trong tháng cho các đơn hàng (lệnh sản xuất) ở công ty da giầy Hà Nội bao gồm: Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ do kế toán nguyên vật liệu lập và chuyển sang cho kế toán chi phí và giá thành sản phẩm. Bảng phân bổ này được lập vào cuối tháng, cho biết giá trị nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ xuất dùng trong tháng, cho sản xuất chung, cho quản lý doanh nghiệp, cho việc bán hàng và dùng cho chi phí chờ phân bổ. Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội, bảng này cũng được lập vào cuối của tháng, bảng này là sản phẩm đầu ra của kế toán tiền lương và đồng thời cũng là đầu vào của kế toán chi phí nhằm xác định chi phí nhân công trực tiếp phát sinh cho từng lệnh sản xuất được sản xuất trong tháng. Chi phí nhân công trực tiếp cho từng đơn hàng còn được chi tiết thành tiền lương và các khoản trích theo lương như KPCĐ, BHXH, BHYT được đưa vào nhân công trực tiếp. Ngoài ra kế toán chi phí còn sử dụng: Bảng kê số 6: Tập hợp chi phí trả trước là công cụ dụng cụ Bảng tính khấu hao trong tháng do kế toán TSCĐ chuyển sang Nhật ký chứng từ số 1 – theo dõi tiền mặt trong tháng Nhật ký chứng từ số 2 – theo dõi tiền gửi ngân hàng trong tháng Nhật ký chứng từ số 10 – nhật ký chung cho các đối tượng còn lại Trên cơ sở những chứng từ này kế toán chi phí sẽ lập bảng phân bổ chi phí sản xuất chung nhằm xác định chi phí sản xuất chung trong tháng phân bổ cho từng đơn hàng. 2.4. Quy trình tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất phát sinh ở công ty da giầy Hà Nội, quy trình này được thể hiện ở sơ đồ số 1. SƠ ĐỒ SỐ 1: QUY TRÌNH TẬP HỢP VÀ PHÂN BỔ CHI PHÍ SẢN XUẤT Bảng phân bổ NVL.CCDC Bảng phân bổ tiền lương và BHXH Bảng tập hợp và phân bổ chi phí SXC Bảng kê số 4 tập hợp chi phí sản xuất trong tháng theo đơn hàng Thẻ tính giá thành đơn hàng FT Thẻ tính giá thành đơn hàng Foottech Thẻ tính giá thành đơn hàng Maxup Thẻ tính giá thành các đơn hàng khác Nhật ký chứng từ số 7 tập hợp chi phí SXKD trong tháng Sổ cái TK 621 Sổ cái TK 622 Sổ cái TK 627 Sổ cái TK 154 2.5. Hạch toán các khoản mục chi phí 2.5.1. Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Sau khi ký được hợp đồng với khách hàng thì công ty tiến hành chuẩn bị sản xuất để chuẩn bị cho sản xuất đơn hàng phòng kế hoạch đầu tư căn cứ vào đơn hàng của khách hàng chuẩn bị những vật tư cần thiết cho đơn hàng. Muốn tiến hành sản xuất công ty da giầy Hà Nội phải chuẩn bị đầy đủ nguyên vật liệu: vải, chỉ may, cao su, ôdê, hoá chất và vật liệu phụ, công cụ dụng cụ sử dụng trực tiếp cho sản xuất như: bao bì (thùng Carton, hộp, túi nylon), riêng phom nhôm, dao chặt, khuôn có giá trị lớn nhên được phân bổ dần nhiên liệu mà công ty sử dụng cho sản xuất là than. Khi chuẩn bị xong vật tư phòng kế hoạch vật tư phát lệnh sản xuất cho các xí nghiệp và phòng vật tư ra căn cứ vào định mức tính ra mức vật tư cần cấp phát cho lệnh sản xuất này là bao nhiêu. Theo quy trình công nghệ, một đôi giầy hoàn chỉnh được làm từ hai bán thành phẩm là mũ giầy và đế giầy. Để sản xuất ra mũ giầy nguyên vật liệu chủ yếu là các loại vải, chỉ may còn nguyên liệu chủ yếu dùng cho đế là cao su và các loại hoá chất. Nguyên vật liệu chính là cơ sở vật chất hình thành nên sản phẩm. Tại công ty nguyên vật liệu nói chung bao gồm nhiều loại với quy cách, màu sắc, chủng loại khác nhau để phù hợp với yêu cầu của đơn đặt hàng. Vật liệu phụ là những vật liệu khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh, nó làm tăng thêm chất lượng sản phẩm, nhiên liệu được dùng chủ yếu là than đốt đòi hỏi cho quá trình lưu hoá và ép đế. Phế liệu của công ty hiện nay thường là vải vụn giao cho đoàn thanh niên bán thu hồi. Số tiền này được sử dụng vào các phong trào của đoàn. Để theo dõi nguyên vật liệu công ty sử dụng TK 152, nhưng ở công ty TK 152 không chi tiết thành TK cấp 2 để theo dõi vật liệu chính, vật liệu phụ và nhiên liệu. Vật liệu phụ được theo dõi trên TK 153, ngoài việc theo dõi công cụ dụng cụ xuất dùng nhiều lần cho sản xuất TK này còn theo dõi cả nguyên vật liệu phụ dùng trực tiếp cho các đơn hàng. Sau đây là phân loại từng kho vật tư tại công ty da giầy Hà Nội. TK 152 – Nguyên liệu chính TK 153 – Vật liệu phụ và công cụ dụng cụ 1. Vải các loại 1. Nguyên vật liệu phụ 2. Hoá chất các loại - Bìa Đài Loan - Xăng công nghiệp - Ôdê - Chỉ may - Giấy độn - Mút xốp - Thùng hộp, băng dính -Đế giầy 2. Công cụ dụng cụ - Da giầy, dây xăng - Phom nhôm ….. - Khuôn, dao chặt Căn cứ vào lệnh cấp phát vật tư, thủ kho tiến hành xuất kho. Phiếu xuất kho được lập thành 4 liên: Một liên lưu tại cuống, một liên thủ kho giữ, một liên đơn vị lĩnh giữ dùng để quyết toán vật tư sử dụng, còn một liên phòng vật tư gửi phòng tài chính kế toán để làm căn cứ hạch toán nguyên vật liệu xuất dùng. Công ty sử dụng giá thực tế vật liệu xuất dùng theo giá bình quân gia quyền. Căn cứ vào lượng vật tư xuất kho sử dụng trong kỳ là đơn giá vật liệu xuất kho để xác định giá thực tế vật liệu xuất trong kỳ. Trị giá thực tế của vật liệu xuất kho = Sản lượng nguyên vật liệu xuất kho x Đơn giá nguyên vật liệu Tuy nhiên đối với vật liệu là cao su và các loại hoá chất cấp cho xí nghiệp cao su thì kế toán không theo dõi chi tiết cao su và hoá chất xuất dùng cho từng đơn hàng. Ví dụ như cùng một mẻ cao su nguyên cán luyện kín có thể dùng cho nhiều đơn hàng vì vậy không thể tách riêng đơn hàng FT hay Footech. Chính vì vậy đòi hỏi một kỹ thuật tính toán đặc biệt để tính được giá cao su và hoá chất xuất dùng cho việc sản xuất đế giầy của từng đơn đặt hàng, để từ đó đưa vào chi phí nguyên vật liệu trực tiếp của đơn hàng. Giá trị 1kg cao su cán luyện = Tổng giá trị của tất cả vật tư tiêu dùng trong tháng của xí nghiệp cao su Tổng lượng tiêu hao nguyên vật liệu trong tháng của xí nghiệp cao su Trị giá của 1kg cao su cán luyện nhân với số lượng tiêu hao nguyên vật liệu của đế giầy của từng đơn hàng ta sẽ được giá trị của cao su, hoá chất tiêu dùng để sản xuất ra đế giầy của đơn hàng đó. Như vậy xét về thực chất đây chính là việc phân bổ giá trị nguyên vật liệu là cao su và các loại hoá chất trong tháng cho từng đơn hàng theo tiêu thức là lượng tiêu hao định mức nguyên vật liệu. SƠ ĐỒ 2: TẬP HỢP CHI PHÍ VÀ PHÂN BỔ HOÁ CHẤT DÙNG TRONG THÁNG Đơn hàng FT Đơn hàng Foottech Đơn hàng Maxup Các đơn hàng khác Cao su và các hoá chất tiêu dùng cho các đơn hàng trong tháng XN cao su Tại công ty việc sản xuất được thực hiện theo đơn đặt hàng mỗi đơn hàng được lập 1 phiếu tính giá riêng. Việc làm này sẽ giúp cho quản lý chi phí sản xuất cho từng đơn đặt hàng được thuận tiện, chặt chẽ. Mặc dù theo cách này tốn kém nhiều thời gian. Phương pháp kế toán hàng tồn kho của công ty là phương pháp kê khai thường xuyên, do đó việc nhập xuất vật tư kế toán trực tiếp sử dụng trên TK 152. Bên cạnh đó để hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sản xuất cho sản phẩm kế toán sử dụng TK 621 – Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Từ bảng kê xuất vật tư kế toán sẽ tính ra được tổng cộng của tất cả nguyên vật liệu được xuất dùng trong tháng cho từng đơn hàng. Số liệu này sẽ được thể hiện trên bảng công cụ dụng cụ, nguyên vật liệu tron tháng. BIỂU SỐ 4: BẢNG PHÂN BỔ NGUYÊN VẬT LIỆU, CÔNG CỤ DỤNG CỤ Công ty da giầy Hà Nội tháng 3 năm 2004 TT Ghi có các TK Ghi nợ các TK TK 152 TK 153 Tổng cộng 1 TK 621-Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 8.421.824.146 413.336.360 8.835.160.506 1.1 Đơn hàng FT 297.355.480 159.046.500 456.404.980 1.2 Đơn hàng Foottech 137.356.240 18.331.200 155.686.440 1.3 Đơn hàng Maxup 480.272.820 104.617.280 584.890.100 … ……. ……. ……. ……. II TK 627 – CPSXC 70.189.800 79.802.692 149.992.492 III TK 142-CP trả trước 60.789.400 60.789.400 IV TK 642-CPQLDN 13.567.900 ….. 13.567.900 Tổng cộng 8.505.581.846 553.928.452 9.059.510.298 Kế toán sẽ ghi bút toán sau: Nợ TK 621 9.059.510.298 Có TK152 8.505.581.846 Có TK152 553.928.452 SƠ ĐỒ 3: TRÌNH TỰ GHI SỔ CHI TIẾT VÀ TỔNG HỢP CỦA TK 621 Bảng phân bổ NLC - CCDC Bảng kê số 4: phần ghi nợ TK 621 (chi tiết các đơn đặt hàng) Nhật ký chứng từ số 7 Sổ cái TK 621 Các thẻ tính giá thành của các đơn hàng: phần chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Nhật ký chứng từ số 7 chính là căn cứ để kế toán tổng hợp lập sổ cái TK 621 (biểu số 5) BIỂU SỐ 5: TRÍCH SỔ CÁI TK 621 Công ty da giầy Hà Nội năm 2004 Số dư đầu năm Nợ Có Ghi có các TK đối ứng, Nợ với TK này Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 TK 152 6.371.579.127 5.675.656.478 8.421.824.146 TK 153 232.120.717 439.878.236 413.336.360 Cộng PS Nợ 6.603.699.844 6.115.534.714 8.835.160.506 Có 6.603.699.844 6.115.534.714 8.835.160.506 Số dư cuối tháng Nợ Có 2.5.2. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp Trình tự và phương pháp: Tập hợp chi phí nhân công trực tiếp cho từng đơn hàng. Hiện nay công ty mới chỉ xây dựng được tiền lương cho từng loại giầy chứ không quy đổi thời gian định mức để làm căn cứ tính lương. Từ lệnh sản xuất nhận được, các xí nghiệp giao kế hoạch sản xuất trực tiếp xuống từng phân xưởng, căn cứ vào kế hoạch được giao cho các phân xưởng tiến hành sản xuất. Vì mỗi phân xưởng đều có bộ phận thống kê nên việc theo dõi ghi chép sản phẩm làm được trong tháng là rất chính xác, hơn nữa việc trả lương theo sản phẩm của công ty cũng giúp cho kế toán tiền lương dễ kiểm tra, kiểm soát được việc tính lương của các phân xưởng cuối tháng khi nộp bảng lương lên phòng tổ chức lao động tiền lương các xí nghiệp phải có bảng kê sản phẩm làm được trong tháng chi tiết theo từng lệnh sản xuất từng đơn hàng, kèm theo phiếu nhập kho sản phẩm có đầy đủ chữ ký của các bộ phận liên quan. Sau khi có được số lượng sản phẩm làm được trong tháng kế toán tiền lương căn cứ vào đơn giá tiền lương cụ thể tính ra được chi phí nhân công trực tiếp sản xuất trong tháng bao gồm chi phí nhân công trực tiếp tính cho mỗi đơn hàng có 4 phần: - Thứ nhất: là tiền lương theo sản phẩm, khoản này được tập hợp cho từng đơn hàng. - Thứ hai: là phần thưởng tính theo lương, sản phẩm được tính trực tiếp cho từng đơn hàng. - Thứ ba: là tiền lương thời gian và lương cho bộ phận quản lý phân xưởng, quản lý doanh nghiệp . - Thứ tư: là các khoản trích theo lương, khoản này cũng được phân bổ cho từng đơn đặt hàng. Tập hợp chi phí tiền lương theo sản phẩm của từng đơn hàng Chi phí nhân công trực tiếp là khoản tiền phải trả, phải thanh toán cho nhân công trực tiếp sản xuất sản phẩm, trực tiếp thực hiện lao vụ, dịch vụ bao gồm: tiền lương chính, các khoản phụ cấp, tiền trích KPCĐ, BHXH, BHYT. Dựa trên các bảng kê sản phẩm hoàn thành trong tháng (bảng kê sản phẩm hoàn thành liệt kê các sản phẩm hoàn thành trong phân xưởng cho tất cả các đơn hàng trong tháng) của phân xưởng chế biến sản xuất, phân xưởng may của xí nghiệp cao su, kế toán tiền lương sẽ có được số sản phẩm hoàn thành của từng đơn hàng trong từng phân xưởng. Kế toán chi phí BHXH, BHYT, KPCĐ Ngoài tiền lương phải trả công nhân viên, nhân công trực tiếp còn bao gồm BHXH, BHYT, KPCĐ công ty da giầy Hà Nội đã tiến hành trích khoản chi phí này theo chế độ kế toán hiện hành, cụ thể như sau: trích 19% tổng quỹ lương vào giá thành sản phẩm. Tổng số BHXH = 15% x lương chính Tổng số BHYT = 2% x lương chính Tổng số KPCĐ = 2% x lương chính Người lao động phải chịu 6% khấu trừ vào lương cụ thể là: 5% BHXH + 1% BHYT = 6% x lương chính Đến cuối tháng kế toán lương căn cứ vào bảng tổng hợp và thanh toán lương để lập bảng phân bổ tiền lương và BHXH. Đơn giá tiền lương được quy định cho từng phân xưởng sản xuất giầy. Bảng đơn giá tiền lương do phòng kỹ thuật và bộ phận lao động tiền lương của phòng tổ chức lập. Ta có bảng đơn giá tiền lương của ba đơn hàng trong từng phân xưởng như sau: Đơn hàng Kiểu giầy Chế biến sản xuất May Giầy CLCS Ép đế Tổng đơn giá FT Superganext 214 1.093 1.092 163 719 3.128 Foottech Vê ma 150 978 905 130 2.163 Maxup Alembon 215 1.030 1.093 170 569 3.171 Dựa trên số lượng sản phẩm hoàn thành của mỗi đơn hàng trong tháng của từng phân xưởng và đơn giá tiền lương của đơn hàng. Thống kê tính ra tiền lương sản phẩm của đơn hàng đó, sau khi tính ra mức tiền thưởng được hưởng trong tháng. Trong tháng 3/2004 thì tất cả các bộ phận trong công ty được xếp loại A và được hưởng 120% lương sản phẩm, ví dụ trong bảng kê của PXCBSX như sau: BIỂU SỐ 6: BẢNG KÊ TÍNH LƯƠNG SẢN PHẨM HOÀN THÀNH Tháng 3/2004 Đơn hàng Số lượng Đơn giá Lương sản phẩm Thưởng theo lương SP Tổng lương sản phẩm thưởng Maxup 17.312 215 3.722.000 744.400 4.446.400 Foottech 24.000 150 3.600.000 720.000 4.320.000 Căn cứ vào bảng kê tính lương cho sản phẩm hoàn thành của phân xưởng. Kế toán tiền lương tập hợp tiền lương theo lệnh sản xuất vào bảng tổng hợp phân bổ tiền lương ở bảng này có phân bổ tiền lương thời gian, lương quản lý phân xưởng, quản lý xí nghiệp cho từng đơn hàng. Vì tiền lương thời gian, lương quản lý của phân xưởng, lương quản lý của xí nghiệp trực tiếp sản xuất không được tính trực tiếp cho đơn hàng nên ở công ty tiền lương thời gian, lương quản lý này sẽ được cộng tổng cho 5 xí nghiệp và một phân xưởng dựa trên tiêu thức tiền lương và tiền lương theo sản phẩm của đơn hàng hoá. Căn cứ vào bảng chấm công của các phân xưởng, thống kê xí nghiệp tính ra tiền lương sẽ được tính theo thời gian trong tháng của từng phân xưởng. Còn tiền lương quản lý căn cứ vào lương sản phẩm bình quân của toàn xí nghiệp hợp với hệ số mà đại hội công nhân viên chức đã đề ra. Thống kê xí nghiệp tính toán chuyển xuống, kế toán tiền lương sẽ tính được tổng lương thời gian, lương quản lý toàn công ty. Đây là công thức để tính ra hệ số phân bổ thời gian và quản lý. Hệ số phân bổ lương thời gian và quản lý tháng 3 năm 2004 = Tổng lương thời gian và quản lý Tổng lương sản phẩm và theo sản phẩm Từ công thức này ta kết hợp với biểu số 6 sẽ có được biểu số 7. Tính ra tổng số tiền lương phải phân bổ trong tháng cho các đơn hàng của công nhân trực tiếp sản xuất. BIỂU SỐ 7: BẢNG KÊ TỔNG TIỀN LƯƠNG CỦA CÔNG NHÂN TRỰC TIẾP SẢN XUẤT Tháng 3 năm 2004 Đơn hàng CBSX CLCS May Giầy Đế Tiền lương thưởng Tiềnlương thời gian quản lý Tổng số phân bổ Maxup 4.446.500 3.531.648 21.439.180 22.747.968 13.690.351 65.875.647 16.468.881 82.344.528 Foottech 4.320.000 4.320.000 1.080.000 5.400.000 FT 8.802.000 55.620.000 58.968.000 38.826.000 162.216.000 40.551.000 202.770.000 …. Tổng 793.701.426 198.425.357 992.126.783 Để dễ hình dung cách tính toán tiền lương một cách cụ thể thì nhìn vào sơ đồ 3: Tính tiền lương của đơn hàng Maxup. SƠ ĐỒ 3: TÍNH TIỀN LƯƠNG CỦA ĐƠN HÀNG MAXUP CBSX đơn hàng Maxup 17.312đ BTP đồng bộ x đơn giá x thưởng 17.312 x 215 x 120% = 4.466.500 May đơn hàng Maxup 17.312đ Mũ giầy x đơn giá x thưởng 17.312 x 1.030 x 120% = 21.349.180 Giầy đơn hàng Maxup 17.312đ Cán luyện cao su x đơn giá x thưởng 17.312 x 170 x 120% = 3.531.648 Đế giầy đơn hàng Maxup 17.312đ Đế giầy x đơn hàng x thưởng 17.312 x 659 x 120% = 13.690.351 Tổng chi phí tiền lương sản phẩm của đơn hàng Maxup = 5.875.647 Tổng chi phí tiền lương sản phẩm của Maxup hệ số phân bổ lương thời gian và quản lý = 5.875.647 x 0,25 = 16.468.881 Tổng số tiền lương phân bổ của đơn đặt hàng maxup = 82.344.528 Phân bổ các khoản trích theo lương cho từng đơn hàng - Kinh phí công đoàn: KPCĐ = tổng tiền lương thực trả x 2% KHCĐ tháng 3 của đơn hàng FT là: 202.770.000 x 2% = 4.055.400 KPCĐ tháng 3 của đơn hàng Foottech là: 5.400.000 x 2% = 108.000 KPCĐ tháng 3 của đơn hàng Maxup là: 82.344.528 x 2% = 1.646.891 - BHXH: Vì BHXH trích theo lương cơ bản mà theo dõi tiền lương cơ bản cho từng đơn hàng là không thể được nên BHXH phải phân bổ cho từng đơn hàng theo tiêu thức phân bổ là tổng tiền lương của toàn công ty. Số tiền BHXH trong tháng 3 là: 150.000.000 Số tiền lương phân bổ cho cả tháng 3 là: 1.141.278.881 Hệ số phân bổ BHXH = BHXH phải trích = 150.000.000 = 0,13 Tổng tiền lương của công ty 1.141.271.881 Nếu tính BHXH cho các đơn hàng như sau: Đơn hàng FT : 202.770.000 x 0,13 = 26.360.100 Đơn hàng Foottech: 5.400.000 x 0,13 = 702.000 Đơn hàng Maxup : 82.344.528 x 0,13 = 10.704.788 - BHYT: theo quy định của BHYT được trích 2% trên tổng quỹ lương cơ bản cũng giống như BHXH, tính BHYT cho từng đơn hàng riêng là không thể được nên BHYT cũng được tính giống như BHXH, tức là phân bổ dựa vào tổng tiền lương tháng 3/2004 của toàn công ty. Trong tháng 3 năm 2004 BHYT phải trích là 20.000.000đ. Hệ số phân bổ BHYT = BHYT phải trích = 20.000.000 = 0,0175 Tổng tiền lương của công ty 1.141.271.881 Vậy BHYT tính cho đơn hàng FT là: 3.598.479 đồng BHYT tính cho đơn hàng Foottech là: 94.500đồng BHYT tính cho đơn hàng Maxup là: 1.441.029 đồng Chi phí nhân công trực tiếp bao gồm các khoản lương và các khoản trích theo lương. Do vậy chi phí nhân công trực tiếp của các đơn hàng như sau: Đơn hàng FT : 202.770.000 + 33.963.979 = 236.733.979 Đơn hàng Foottech: 5.400.000 + 904.500 = 6.304.000 Đơn hàng Maxup : 82.344.528 + 13.792.708 = 96.137.326 Tiền lương thực tế phải trả cho công nhân viên trực tiếp sản xuất được tập hợp vào TK 622 – Chi phí nhân công trực tiếp, cuối tháng được hạch toán trên bảng “Phân bổ tiền lương và BHXH”. Dựa vào bảng phân bổ tiền lương và BHXH kế toán chi phí tiến hành lập bảng kê số 4 phần chi phí nhân công trực tiếp chi tiết thành các đơn hàng, trên bảng kê số 4 phản ánh các bút toán sau: Nợ TK 622: đơn hàng FT: 236.733.979 Có TK 334: 202.770.000 Có TK 338: 33.963.979 Nợ TK 622: đơn hàng Foottech Có TK 334: 5.400.000 Có TK 338: 904.500 Nợ TK 622: đơn hàng Maxup Có TK 334: 82.334.528 Có TK 338: 13.792.708 Từ bảng kê số 4: Chi phí nhân công trực tiếp của từng đơn hàng được chuyển vào thẻ giá thành của đơn hàng, phần chi phí nhân công trực tiếp trong đó chi tiết thành tiền lương và các khoản trích theo lương. Như vậy phần chi phí nhân công trực tiếp của các đơn hàng đóng vai trò như các sổ chi tiết của tài khoản tổng hợp 622, tổng chi phí nhân công trực tiếp phát sinh trong tháng của tất cả các đơn hàng phải bằng với số phát sinh của tài khoản chi phí nhân công trực tiếp (TK622). Kế toán định khoản: Nợ TK 622: 1.159.752.263 Có TK 334: 992.126.783 Có TK 338: 167.625.480 BIỂU SỐ 9: TRÍCH SỔ CÁI TK 622 Công ty da giầy Hà Nội năm 2004 Số dư đầu năm 0 0 Ghi có các TK đối ứng, Nợ với TK này Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 TK 334 1.080.037.477 1.487.201.320 922.126.783 TK 3382 21.600.750 29.744.025 19.842.536 TK 3383 105.689.640 109.144.863 130.396.715 TK 3384 10.568.964 9.095.404 17.386.299 Cộng PS Nợ 1.217.896.831 1.635.185.612 1.159.752.263 Có 1.217.896.831 1.635.185.612 1.159.752.263 Số dư cuối tháng Nợ Có 2.5.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung - Tập hợp chi phí sản xuất chung của các xí nghiệp Ở công ty da giầy Hà Nội chi phí sản xuất chung bao gồm những nội dung sau: + Chi phí nhân công gián tiếp: Gồm các khoản lương và các khoản trích theo lương của nhân viên phân xưởng cơ điện. Công ty theo dõi mục này trên TK 627 (1) – Chi phí sản xuất chung. + Chi phí vật liệu, dụng cụ cho sản xuất chung bao gồm các vật liệu như kìm, kéo là những vật liệu rẻ mau hỏng, được công ty giao khoán cho từng xí nghiệp theo định mức tiêu hao tháng và sản lượng sản xuất công ty theo dõi khoản mục này trên TK 627.3 – chi phí dụng cụ sản xuất. + Chi phí dịch vụ mua ngoài: bao gồm các khoản chi phí dịch vụ cho quá trình sản xuất của xí nghiệp tiền điện, tiền nước. Sau đâylà từng trường hợp tập hợp chi phí sản xuất chung + Tập hợp chi phí nhân công gián tiếp: Căn cứ vào bảng chấm công của phân xưởng cơ điện được phòng tổ chức bộ phậ tiền lương duyệt chuyển sang kế toán tiền lương phải trả cho phân xưởng cơ điện, phân xưởng này hưởng lương sản phẩm bình quân của toàn bộ 3 xí nghiệp. Hàng tháng được bình bầu A, B, C lương theo sản phẩm. Hiện nay phân xưởng cơ điện có 20 người phục vụ cho các xí nghiệp với tổng tiền lương trong tháng 3 năm 2004 là 24.451.353 đồng. Các khoản trích theo lương đưa vào chi phí gồm: KPCĐ: 489.027 BHXH: 3.213.679 BHYT: 428.490 Lương: 24.451.353 Tổng chi phí nhân công trực tiếp: 28.582.549 - Tập hợp chi phí khấu hao TSCĐ (trích bảng phân bổ kế hoạch biểu số 10) Việc trích KHTSCĐ của công ty được thực hiện theo quy định của BTC, cục quản lý doanh nghiệp hiện nay công ty đã đăng ký trích khấu hao: Tổng mức khấu hao là: 5.629.000.000 cho cả bộ phận quản lý và bộ phận sản xuất chung cụ thể như sau: + Cho bộ phận quản lý doanh nghiệp theo dõi trên TK 627.4 – chi phí khấu hao TSCĐ là: 300.684.000. + Cho bộ phận sản xuất chung được theo dõi trên TK 627.4 là 5.328.326.000 còn việc phân bổ cho các bộ phận sản xuất chung diễn ra khá phức tạp, vì vậy việc sản xuất giầy gia của công ty da giầy Hà Nội có tính chất thời vụ, mùa giầy sản xuất từ tháng 9 năm nay đến tháng 4 năm sau do nhu cầu đặt hàng của khách để đáp ứng với vụ mùa, nhưng từ tháng 5 cho đến tháng 8 hàng năm vẫn có đơn đặt hàng nhưng ít hơn, thưa hơn. Do vậy mức KHTSCĐ mỗi tháng trong năm cho bộ phận sản xuất là không giống nhau. Mỗi tháng tuỳ hteo mức độ hoạt động của sản xuất, tháng nào sản xuất nhiều sẽ có mức khấu hao nhiều và ngược lại, tháng nào có sản xuất ít thì khấu hao ít. Có nghĩa là mỗi tháng có mức khấu hao khác nhau phù hợp với tình hình sản xuất của công ty tại thời điểm đó miễn sao cả năm tiền trích khấu hao sẽ là 5.629.000.000 đồng. Trong đó mức KHTSCĐ cho bộ phận quản lý doanh nghiệp áp dụng khấu hao tuyến tính, khấu hao đều. Mức trích khấu hao cho TSCĐ mỗi tháng cho BPQLDN = Mức khấu hao một năm = 300.684.000 12 tháng 12 = 25.057.000đ/tháng Như ta đã biết mức khấu hao phân bổ hàng tháng tuỳ thuộc vào mức độ sản xuất của tháng đó. Công ty cho rằng mức độ hoạt động sản xuất được thể hiện tương đối chính xác qua chỉ tiêu doanh thu trong tháng theo kế hoạch đã được tổng công ty duyệt cho công ty da giầy Hà Nội thì chỉ tiêu doanh thu năm 2004 là 115.00d.000.000đ. Vậy hệ số phân bổ là: 5.328.316.000 = 0,463 115.000.000.000 Mà doanh số của tháng 3/2004 là: 10.054.820.000đ Như vậy, mức trích khấu hao TSCĐ cho sản xuất chung trong tháng 3/2004 là 10.054.820.000 x 0,463 = 465.538.960đ. Theo thực tế của công ty thì doanh thu thực tế và doanh thu ước tính trong năm thường khác nhau có thể doanh thu thực tế lớn hơn doanh thu kế hoạch hoặc ngược lại nếu khấu hao phân bổ theo tiêu thức thực tế thì sẽ xảy ra tình trạng là tổng khấu hao trong 12 tháng có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn mức khấu hao đăng ký là 5.328.316.000đ. Do đó tránh tình trạng này căn cứ vào tháng 12 công ty sẽ cân đối mức đã trích khấu hao của 11 tháng và từ đó số phải khấu hao để đưa ra số phải khấu hao của tháng 12. Ta có bảng phân chia, phân bổ khấu hao trong năm 2004 như sau: Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 …. Tháng 12 Tổng 491.780.000 421.504.000 456.538.160 … 5.629.000.000 Biểu số 10: Bảng phân bổ khấu hao TSCĐ tháng 3/2004 Bộ phận sử dụng Tổng cộng TK 627 – chi phí SXC TK 642 – Chi phí QLDN 465.538.160 25.057.000 490.595.180 - Tập hợp nguyên vật liệu cho sản xuất chung Những nguyên vật liệu tập hợp trong khoản mục này là những vật liệu mà việc xuất dùng của nó không thể tính được cho một đơn đặt hàng nào cụ thể. Những vật liệu được tập hợp ở đây là: than đốt lò hơi phục vụ cho hấp giầy. Từ bảng phân bổ vật liệu, công cụ dụng cụ ta có CPVL, công cụ dụng cụ cho chi phí sản xuất chung trong tháng 3 là: 149.992.492đ trong đó - Chi phí vật liệu là: 70.189.800đ - Chi phí công cụ dụng cụ là: 79.802.692đ Tập hợp chi phí dịch vụ mua ngoài (bảng phân bổ NVL, CCDC) chi phí dịch vụ mua ngoài bao gồm tiền điện, tiền nước, để tập hợp chi phí này kế toán căn cứ vào số liệu ở các NKCT có liên quan như NKCT số 1 (theo dõi việc chi trả tiền mặt) NKCT số 2 (theo dõi việc chi trả TGNH), NKCT số 5 (theo dõi thanh toán với người bán), NKCT số 10 (theo dõi tạm ứng). Cụ thể: Từ NKCT số 1 kế toán chi phí biết được chi tiền mặt phục vụ cho sản xuất chung trong tháng 3/2004 là: 26.915.803đ. Từ NKCT số 2: kế toán chi phí biết được khoản tiền chứng từ TGNH về trả tiền phục vụ tháng 3/2004 là 129.869.117đ. Từ NKCT số 10: kế toán chi phí biết được chi tạm ứng cho sản xuất chung tháng 3/2004 là 550.840đ Vậy chi phí dịch vụ mua ngoài cho sản xuất chung trong tháng 3/2004 của các xí nghiệp là: 26.915.803 + 129.869.117 + 550.840 = 157.335.760đ - Tập hợp chi phí công cụ dụng cụ (bảng phân bổ NVL, CCDC). CCDC đóng vai trò quan trọng trong công việc sản xuất giầy mà cụ thể ở đây là phom giầy, dao chặt và khuôn. Chính vì vậy việc hạch toán CCDC có tầm quan trọng trong việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Công ty sử dụng 3 loại CCDC chính: Phom, dao chặt và khuôn cụ thể như sau: + Phom nhôm: được xuất dùng tháng 2/2004 với tổng giá trị là: 189.780.000đ loại công cụ dụng cụ này được phân bổ làm 3 kỳ: tháng 2/2004 đã phân bổ được 1/3 nghĩa là đã đưa được 63.260.000đ vào chi phí sản xuất còn tháng 3 và tháng 4/2004 mỗi tháng sẽ đưa vào chi phí sản xuất chung là 63.260.000đ. Ta có thể hạch toán phần phom nhôm như sau: Tháng 2/2004 hạch toán Nợ TK (142.1): 189.780.000 Có TK 153: 189.780.000 Nợ TK 627 (627.3): 63.260.000 Có TK 142 (142.1): 63.260.000 Tháng 3/2004 hạch toán Nợ TK 627 (627.3): 63.260.000 Nợ TK 142 (142.1): 63.260.000 + Dao chặt: Trong tháng 2 loại công cụ này có sản xuất chung, loại công cụ này phân bổ đều cho 2 kỳ kinh doanh là T2 và T3. Tổng giá trị xuất dùng trong tháng 2 là 66.904.000đ đã đưa 1/2 vào chi phí sản xuất chung trong tháng 2 là 33.453.000đ. Trong tháng 3 lại có loại dao chặt khác xuất dùng tiếp giá trị xuất dùng là 121.578.000đ tổng giá trị xuất dùng này được phân bổ vào hai kỳ sản xuất là tháng ba và tháng tư. Trong đó tháng 3 chịu một khoản phân bổ là: 33.452.000 + 121.578.000/2 = 94.241.000 và số dư cuối tháng 3 là 60.789.000đ. + Khuôn: được mua từ nước ngoài nên có giá trị lớn vì vậy chuyển dịch phần chi phí khuôn vào giá thành sản phẩm phải theo dõi một cách cụ thể và chặt chẽ. Thường thì khuôn được phân bổ trong 5 tháng. Tháng 1/2004 xuất khuôn dùng cho sản xuất là 166.415.000đ, như vậy tháng 1 và tháng 2 đã đưa vào CPSX chung là 64.566.000. Tháng 3 đưa tiếp vào chi phí sản xuất chung là 32.283.000 số dư cuối tháng 3 là 64.566.000 Vậy chi phí công cụ dụng cụ tính vào chi phí sản xuất chung tháng 3 là tổng của giá trị phom nhôm + dao chặt + khuôn đế = 63.260.000 + 94.241.000 + 32.283.000 = 189.784.000đ Những số liệu này được thể hiện trên bảng kê số 6 tập hợp chi phí trả trước công cụ dụng cụ biểu số 11. Biểu số 11: Tập hợp chi phí trả trước Công ty da giầy Hà Nội tháng 3/2004. Diễn giải Số dư nợ đầu tháng Ghi nợ TK142 Ghi có TK 153 Ghi nợ TK 627 (627.3) Ghi có TK 142 Số dư cuối tháng Phom nhôm 126.520.000 63.260.000 63.260.000 Dao chặt 33.452.000 121.578.000 94.241.000 60.789.000 Khuôn đế 96.849.000 32.283.000 64.566.000 Cộng 25.682.100 121.578.000 189.784.000 188.615.000 Để tập hợp chi phí sản xuất chung phải thông qua bảng tập hợp chi phí sản xuất chung để biết được tháng 3 này chi phí sản xuất chung là bao nhiêu phân bổ cho từng đơn đặt hàng sao cho hợp lý (biểu số 12) Biểu số 12: Tập hợp chi phí sản xuất chung Khoản mục chi phí sản xuất chung Số tiền Chi phí nhân công trực tiếp 28.581.549 - Tiền lương 24.450.353 - KPCĐ, BHXH, BHYT 4.131.196 Chi phí KHTSCĐ 490.595.160 Chi phí nguyên vật liệu 149.992.492 - Vật liệu 70.189.800 - Công cụ dụng cụ 79.802.692 Chi phí dịch vụ mua ngoài 157.335.760 - Chi phí khác bằng tiền mặt 26.915.803 - Chi phí khác bằng TGNH 129.869.117 - Chi phí bằng tiền tạm ứng 550.840 Chi phí công cụ dụng cụ 189.784.000 Tổng cộng 1.016.289.961 Ta có bút toán sau: - Chi phí lương nhân viên phân xưởng cơ điện Nợ TK 627: 28.581.549 Có TK 334: 24.450.353 Có TK 338: 4.131.196 - Chi phí nguyên vật liệu Nợ TK 627: 149.991.492 Có TK 152: 70.189.800 Có TK 153: 79.802.692 - Chi phí hấu hao TSCĐ Nợ TK 627: 490.595.160 Có TK 214: 490.595.160 - Chi phí dịch vụ mua ngoài Nợ TK 627: 157.335.760 Có TK 111: 26.915.803 Có TK 112 (1121): 129.869.117 Có TK 141: 550.840 - Chi phí trả trước công cụ dụng cụ xuất dùng: Nợ TK 627: 189.784.000 Có TK 334: 24.450.196 Có TK 338: 4.131.196 Có TK 152: 70.189.800 Có TK 153: 79.802.692 Có TK 214: 490.595.160 Có TK 111: 26.915.803 Có TK 141: 550.840 Có TK 142: 189.874.000 Nhật ký chứng từ số 7 chính là căn cứ để kế toán tổng hợp lập sổ cái TK 627 (biểu số 13) BIỂU SỐ 13: TRÍCH SỔ CÁI TK 627 Công ty da giầy Hà Nội năm 2004 Số dư đầu năm Nợ Có Ghi có các TK đối ứng, Nợ với TK này Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 111 21.759.500 14.923.900 26.915.803 112 145.213.800 113.164.520 129.869.117 152 35.234.784 36.016.239 70.189.800 153 94.585.987 95.956.227 79.802.692 141 460.000 550.840 214 491.780.000 421.504.000 490.595.160 334 21.200.224 22.743.749 24.451.353 338 2.700.796 2.263.122 4.131.196 142.1 119.283.000 128.995.000 189.784.000 Cộng PS Nợ 931.758.091 836.026.757 1.016.961 Có 931.758.091 36.026.757 1.016.961 Số dư cuối tháng Nợ Có Phân bổ chi phí sản xuất chung cho các đơn hàng Tại công ty da giầy Hà Nội chi phí sản xuất chung được phân bổ cho mỗi đơn hàng theo tiêu thức chi phí nhân công trực tiếp. Trong tháng 3/2004 tổng chi phí nhân công trực tiếp của tất cả các đơn hàng trong xí nghiệp là: 992.126.783đ Hệ số phân bổ chi phí sản xuất chung = 1.016.961 = 0,976 992.126.783 Thông qua hệ số này ta tính được chi phí sản xuất của đơn hàng FT trong tháng 3/2004 là: 262.779.000 x 0,976 = 197.903.520. Chi phí sản xuất chung của đơn hàng Foottech trong tháng 3/2004 là: 5.270.000đ. Chi phí sản xuất chung của đơn hàng Maxup là: 80.368.259đ. Việc tính toán chi phí sản xuất chung cho từng đơn hàng, lệnh sản xuất được thể hiện qua biểu số 14 bảng phân bổ chi phí sản xuất chung trong tháng 3/2004 của công ty. Biểu số 14: Bảng phân bổ chi phí sản xuất chung Công ty da giầy Hà Nội tháng 3/2004 Tiêu thức phân bổ tiền lương công nhân trực tiếp Tổng chi phí sản xuất chung cần phân bổ là: 1.016.289.961đ Tổng chi phí nhân công trực tiếp: 992.126.783đ Hệ số phân bổ: 0,976 Bảng phân bổ như sau: Đơn hàng Tổng chi phí nhân công trực tiếp Chi phí sản xuất chung phân bổ FT 202.770.000 197.903.520 Foottech 5.400.000 5.270.000 Maxup 82.244.528 80.368.259 … Tổng cộng 992.126.783 1.016.289.961 2.6 Tổng hợp chi phí sản xuất Kết chuyển các khoản mục chi phí căn cứ vào các bảng phân bổ nguyên vật liệu – công cụ dụng cụ, bảng phân bổ tiền lương, BHXH, bảng phân bổ Chi phí sản xuất chung, kế toán chi phí tiến hành định khoản các bút toán kết chuyển vào TK 154 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang cho các đơn hàng kế toán tiến hành định khoản như sau: Nợ TK 154: 11.101.202.730 Có TK 621: 8.835.160.506 Có TK 622: 1.159.752.263 Có TK 627: 1.106.289.961 Bảng số 15: Trích sổ cái TK 154 Công ty da giầy Hà Nội năm 2004 Số dư đầu năm Nợ 10.056.823.841 Có Ghi có các TK đối ứng, Nợ với TK này Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 621 6.603.699.844 6.115.534.714 8.835.160.506 622 1.217.185.612 1.635.185.612 1.159.752.263 627 1.022.671.691 925.360.057 1.016.289.961 Cộng PS Nợ 8.844.268.366 8.676.080.383 11.101.202.730 Có 8.443.232.944 9.172.918.946 9.581.665.297 Số dư cuối tháng Nợ 10.467.859.263 997.120.700 11.400.558.133 Có Cuối tháng 3 có đơn đặt hàng đang sản xuất dở dang khác nhau như đơn đặt hàng far castr, kinbo, neddin với chi phí sản xuất tập hợp và phân bổ cho tất cả các đơn hàng còn đang sản xuất dở dang vào cuối tháng 3 và là số dư đầu tháng 4 của công ty đây cũng là tài sản được nằm trong khoản mục hàng tồn kho của bảng cân đối kế toán vào ngày 31/3/2004 của công ty. Tóm lại, việc hạch toán chi phí sản xuất kế toán sử dụng TK 154 để phản ánh trên TK 154 được mở chi tiết cho từng đơn hàng sở dĩ kế toán mở chi tiết như vậy là nhằm theo dõi chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung cho từng đơn hàng, nó là căn cứ giúp cho nhà quản lý nắm bắt được chi phí thực tế tiêu hao cho từng đơn đặt hàng để có hướng ký kết hợp đồng sản phẩm dở dang của công ty là những đơn đặt hàng đưa vào sản xuất trong tháng nhưng cuối tháng chưa hoàn thành do đó cuối tháng căn cứ vào mức độ hoàn thành tương đương mà phân bổ chi phí sản xuất chung còn chi phí nguyên vật liệu căn cứ vào phiếu xuất kho thực tế phát sinh cho từng đơn đặt hàng mà phân bổ trong tháng. 2.7. Kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang Theo tình hình thực tế phát sinh, theo tính chất chung của ngành giầy là sản xuất theo đơn hàng nên mọi chi phí phát sinh được tập hợp riêng cho từng đơn hàng, nên công ty da giầy Hà Nội không có kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ. Vì ở công ty da giầy Hà Nội tập hợp chi phí sản xuất đơn hàng, cho từng lô mà trong mỗi đơn hàng lại có yêu cầu riêng nên khi tập hợp chi phí phải tách riêng là lẽ đương nhiên, vì vậy việc đánh giá sản phẩm dở dang là không cần thiết. Cứ mỗi đơn đặt hàng kế toán chi phí tập hợp chi phí riêng nếu đơn này có giá trị sản xuất kéo dài cũng không ảnh hưởng đến việc tính chi phí của việc tập hợp vì vậy mỗi đơn hàng kế toán chi phí đều lập thẻ tính giá thành riêng biệt. 2.8. Tình hình thực tế về công tác tính giá thành tại công ty da giầy Hà Nội 2.8.1. Đối tượng tính giá thành Ở trên đã đề cập là công ty da giầy Hà Nội có đối tượng tập hợp chi phí là từng đơn đặt hàng, từng đôi giầy trong đơn đặt hàng. 2.8.2. Thời điểm tính giá thành Thời điểm tính giá thành sản phẩm cho từng đôi giầy là vào cuối tháng của tháng hoàn thành đơn hàng tức là thời gian tính tổng chi phí sản xuất của đơn hàng. 2.8.3. Tính giá thành sản phẩm ở các đơn hàng - Đơn giá FT vì đơn hàng hoàn thành sản xuất vào 25/03/2004 cho nên đến cuối tháng 3 kế toán chi phí tiến hành thực hiện việc tính tổng chi phí sản xuất của đơn hàng và tính giá thành sản phẩm cho đơn hàng. Theo trình bày ở trên tháng 3 chi phí phát sinh cho đơn hàng FT gồm: + Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: 456.404.980 Trong đó: nguyên vật liệu chính: 297.355.480 Vật liệu phụ: 159.049.500 + Chi phí nhân công trực tiếp: 236.733.979 Trong đó tiền lương: 202.770.000 Các khoản trích theo lương: 33.963.979 + Chi phí sản xuất chung phân bổ cho đơn hàng FT trong tháng là 202.700.000 x 0,976 = 197.903.520đ Tổng chi phí phát sinh cho đơn hàng FT trong tháng 3 là: 891.042.479đ Như vậy tổng chi phí sản xuất đơn hàng FT = chi phí sản xuất phát sinh và phân bổ của đơn hàng này tháng 2 + chi phí sản xuất phát sinh và phân bổ của đơn hàng này trong tháng 3 là = 423.457.888 + 891.042.479 = 1.314.500.367. Và tính được giá thành một đôi giầy là: đ/đôi 1.314.500.367/450.000 = 29.211đ/đôi. Cuối tháng 3/2004 có thể tính giá thành của đơn hàng FT biểu số 16. Biểu số 16: Thẻ tính giá thành sản phẩm Đơn hàng FT Ngày sản xuất: 10/02/2004 Kiểu giầy: Superganext Ngày hoàn thành: 25/03/2004 Đơn vị: VNĐ Số phiếu nhập: 24 Số lượng: 45.000 đôi Tháng Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp Chi phí sản xuất chung phân bổ Tổng chi phí sản xuất phát sinh trong tháng VNL chính 2 363.277.760 34.330.800 14.455.000 2.419.538 8.984.790 423.457.888 3 297.355.480 159.049.500 202.770.000 33.963.979 197.903.520 891.042.479 Cộng 660.633.240 193.380.300 271.215.000 36.383.517 206.888.310 311.450.367 Tổng chi phí đơn hàng: 1.314.500.667 Giá thành một đôi giầy: 29.211 Khi tính giá thành sản phẩm xong, thẻ này được chuyển cho kế toán tiêu thụ làm căn cứ cho việc tính giá thành sản phẩm nhập kho và tính toán giá vốn hàng bán của đơn hàng FT. - Đối với đơn hàng Foottech: Cuối tháng 3 kế toán chi phí mở thẻ tính giá thành cho đơn hàng Foottech. Chi phí phát sinh bao gồm: + Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: 155.687.440 Trong đó: nguyên vật liệu chính: 137.356.240 Vật liệu phụ: 18.331.240 + Chi phí nhân công trực tiếp: 6.304.500 Trong đó: tiền lương 6.304.500 Các khoản trích theo lương: 904.500 Chi phí sản xuất chung phân bổ cho đơn hàng Foottech 5.400.000 x 0,976 = 5.270.400 Vậy tổng chi phí phát sinh trong tháng 3 của đơn hàng là 167.262.340, cuối tháng 3 đơn hàng Foottech chưa hoàn thành nên tổng chi phí phát sinh trong tháng 3 này sẽ được chuyển sang tháng 4 theo dõi tiếp thì kế toán mới tính được đầy đủ các khoản chi phí của đơn hàng này và lúc đó mới tính được giá thành đơn vị của một đôi giầy. Ta tạm thời có thẻ giá thành của đơn hàng Foottech của tháng 3 (biểu số 17). Biểu số 17: Thẻ tính giá thành sản phẩm Đơn hàng: Foottech Ngày sản xuất 20/03/2004 Kiểu giầy: Vêna Ngày hoàn thành 30/04/2004 Số lượng: 24.000 đôi Số phiếu nhập: 24 Đơn vị: VNĐ Tháng CPNVL trực tiếp CPNC trực tiếp CPSXC Tổng P/S trong tháng NVL chính VL phụ Tiền lương KPCĐ, BHXH, BHYT 3 137.356.240 18.331.200 5.400.000 904.500 5.270.400 167.262.340 Cộng Tổng chi phí đơn hàng: Giá thành một đôi giầy: Cuối tháng 3 thẻ này vẫn được kế toán chi phí lưu giữ để làm căn cứ cho tập hợp chi phí tháng sau: - Đơn vị hàng Maxup Trong đó: NVL chính: 480.272.820 VL phụ: 104.617.820 + Chi phí nhân công trực tiếp: 96.137.236 Trong đó: tiền lương: 82.344.528 các khoản trích theo lương: 13.792.708 + CPSX phân bổ cho hàng Maxup trong tháng là: 82.344.528 x 0,976 = 80.368.259 Vậy tổng cộng chi phí phát sinh trong tháng 3 của đơn hàng là 761.395.595. Đơn hàng này được hoàn thành ngay trong tháng 3 không có số dư đầu và dở dang cuối kỳ nên ta có thể dễ dàng tính được giá thành đơn vị 1 đôi giầy (biểu số 18). Biểu số 18: Thẻ giá thành sản phẩm Đơn hàng: Foottech Ngày sản xuất 01/03/2004 Kiểu giầy: ALEMBOM Ngày hoàn thành 30/04/2004 Số lượng: 17.312 đôi Số phiếu nhập: 25 Đơn vị: VNĐ Tháng CPNVL trực tiếp CPNC trực tiếp CPSXC Tổng P/S trong tháng NVL chính VL phụ Tiền lương KPCĐ, BHXH, BHYT 480.272.820 140.617.280 82.334.528 13.792.708 80.368.259 761.395.595 480.272.820 140.617.280 82.334.528 13.792.708 80.368.259 761.395.595 Tổng chi phí đơn hàng: 761.395.595 Giá thành một đôi giầy: 43.981 CHƯƠNG III: MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT GÓP PHẦN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY DA GIẦY HÀ NỘI 1. Nhận xét chung về công tác hạch toán chi phí sản phẩm kinh doanh và tính giá thành sản phẩm ở công ty da giầy Hà Nội. 1.1. Ưu điểm Trải qua thời gian dài đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh, giờ đây công ty da giầy Hà Nội đã xây dựng cho mình một quy mô sản xuất và trình độ quản lý lớn mạnh. Đó là cả một quá trình phấn đấu không ngừng của cán bộ công nhân viên toàn công ty để từng bước hoàn thiện và nâng cao trình độ sản xuất cũng như quản lý với sự nỗ lực đó, công ty đã nhanh chóng hoà nhập bước đi của mình cùng với nhịp điệu phát triển của thời đại đặc biệt là trong cơ chế thị trường hiện nay. Vận dụng sáng tạo các quy luật kinh tế thị trường đồng thời thực hiện các chủ trương cải tiến, quản lý kinh tế của Đảng và Nhà nước, công ty đã đạt được những thành tích đáng kể trong sản xuất, hoàn thành nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước không ngừng cải thiện nâng cao đời sống cán bộ công nhân viên. Trong công tác kế toán nói chung và kế toán tập hợp chi phí sản xuất nói chung của công ty da giầy Hà Nội nhìn chung đã thực hiện tương đối phù hợp với tình hình thực tế tổ chức sản xuất, quy trình công nghệ phù hợp với yêu cầu quản lý và trình độ chuyên môn của mỗi nhân viên kế toán. Việc xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất của công ty phù hợp với thực tế sản xuất của công ty điều kiện thuận lợi cho việc tính giá thành sản phẩm. 1.2. Hạn chế còn tồn tại Bên cạnh những ưu điểm trong công tác hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm, ở công ty vẫn còn một số vấn đề chưa hoàn chỉnh, chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý trong điều kiện đổi mới cơ chế quản lý nói chung và công tác tập hợp chi phí sản xuất nói riêng. Một là công tác tập hợp chi phí sản xuất còn thiếu sót thể hiện ở chỗ: hiện nay công ty vẫn chưa có KM phải trả. Thuộc chi phí phải trả trong công ty da giầy Hà Nội là tiền lương nghỉ phép của công nhân trực tiếp sản xuất Công ty da giầy Hà Nội có một lực lượng công nhân trực tiếp sản xuất tương đối lớn, trong quá trình sản xuất sẽ có công nhân phải nghỉ phép. Nếu công ty có thực hiện việc trích trước tiền lương nghỉ phép của công nhân trực tiếp sản xuất thì khoản chi phí này thực tế phát sinh, giá thành sản phẩm không bị ảnh hưởng nhiều. Hai là: việc xử lý đơn vị sản phẩm hỏng chưa khoa học. Hiện nay tỷ lệ sản phẩm hỏng không nhiều nhưng lại luôn được tính vào tổng số lượng sản phẩm sản xuất hoàn thành. Do vậy không nâng cao được trách nhiệm của công nhân và giá thành sản phẩm sản xuất ra không được tính toán chính xác thậm chí gây ra số liệu ảo trong báo cáo tài chính của công ty. 2. Một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty da giầy Hà Nội. Chúng ta đều biết rằng mục tiêu cuối cùng của các doanh nghiệp là hướng tới việc tối đa hoá lợi nhuận, không ngừng nâng cao lợi ích kinh tế, xã hội, phát triển bền vững. Để đạt được mục đích này, các doanh nghiệp phải sử dụng đồng thời nhiều biện pháp từ khâu tổ chức quản lý đến khâu thực hiện kỹ thuật sản xuất. Một trong những biện pháp để tồn tại và đứng vững trong sự cạnh tranh khốc liệt của nền kinh tế thị trường là doanh nghiệp phải ra sức giảm thiểu chi phí sản xuất hạ giá thành sản phẩm. Do vậy, việc tăng cường quản lý và hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là một vấn đề quan trọng đối với toàn bộ công nhân viên của công ty. Qua quá trình tìm hiểu thực tế tại công ty, em thấy công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm được các nhân viên phòng kế riêng tiền lương của quản lý phân xưởng đưa vào khoản chi phí phân bổ theo tiêu thức tiền lương công nhân trực tiếp được chính xác hơn. - Thứ ba: Về việc xử lý thiệt hại sản phẩm hỏng Sản phẩm hỏng không thoả mãn các tiêu chuẩn chất lượng và đặc điểm kỹ thuật của sản phẩm về màu sắc, kích cỡ, trọng lượng. Vì thiệt hại sản phẩm hỏng trong sản phẩm là một khoản không nên có, làm tăng chi phí sản xuất nên nhiệm vụ của công ty là không ngừng phấn đấu khắc phục và hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại đó làm cho giá thành được hạ thấp và nâng cao được tỷ trọng sản phẩm sản xuất. Tại công ty do đặc điểm sản xuất là theo đơn đặt hàng và thị trường tiêu thụ của công ty chủ yếu là thị trường nước ngoài nên sản phẩm hỏng không nhiều, chỉ chiếm khoảng 1% trong tổng giá trị sản phẩm. Trong quá trình sản xuất sản phẩm có chịu ảnh hưởng tiêu cực của nhân tố chủ quan như: người công nhân chưa thực sự quan tâm nhiều đến sản phẩm của mình sản xuất hoặc nhân tố khách quan đã làm cho khối lượng sản phẩm hỏng phát sinh. Đối với một doanh nghiệp sản xuất nói chung thì vấn đề này không thể tránh khỏi. Hiện tại mọi chi phí phát sinh do sản phẩm hỏng kế toán không tiến hành theo dõi riêng mà để toàn bộ chi phí sản xuất của sản phẩm hỏng đều tính vào giá thành thực tế của sản phẩm, của đơn hàng có sản phẩm gánh chịu có nghĩa là tất cả chi phí sản xuất sản phẩm hỏng đều tính vào giá thành thực tế của đơn hàng có sản phẩm đó (chưa kể chi phí vượt định mức). Điều này chưa hợp lý vì chưa gắn trách nhiệm của người công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm hỏng chưa được xác định do vậy mà chưa xác định được trách nhiệm của người làm thiệt hại. Theo em để đánh giá chính xác mà đồng bộ là làm giảm sản lượng sản phẩm hỏng gắn trách nhiệm của người sản xuất với kết quả sản xuất của mình. Công ty cần hạch toán khoản chi phí sản xuất sản phẩm hỏng từ đó xác định được trách nhiệm bồi thường thuộc về ai, làm cho giá thành sản xuất thể hiện đúng báo cáo của nó, công ty hiện đang áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm, việc xác định được việc sản phẩm hỏng từ đó quy trách nhiệm cho người sản xuất sẽ góp phần khắc phục được tình trạng đua theo số lượng mà không quan tâm đến chất lượng sản phẩm được sản xuất. Khoản thiệt hại sản phẩm hỏng sau khi trừ phế liệu thu hồi có thể khấu trừ vào tiền lương của công nhân trực tiếp sản xuất hay tính vao chi phí bất thường. Chi phí quản lý doanh nghiệp tuỳ theo quyết định xử lý. Thứ tư: Đề nghị xem lại chi phí sản xuất cố định hoạt động dưới công suất. Nếu máy móc không hoạt động hết công suất ghi nợ TK 632 Thứ năm: Đề nghị về phương pháp làm giảm giá thành Hiện nay xét về cơ cấu khoản mục giá thành thì khoản mục chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng giá trị. Do đó nếu tập trung việc giảm giá thành vào tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sẽ đạt kinh doanh tốt nhất. Theo em công ty nên có biện pháp để làm giảm tối đa chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chẳng hạn như đơn vị các loại nguyên vật liệu phải đi xa mua thì công ty nên cân nhắc tìm vật liệu thay thế khác mà không phai đi xa để mua, từ đó sẽ tiết kiệm chi phí vận chuyển làm giảm giá nguyên vật liệu mua ngoài, trong quá trình sản xuất phải thật coi trọng công tác quản lý sử dụng nguyên vật liệu để giảm tối đa các lãng phí thất thoát nguyên vật liệu. Đối với chi phí sản xuất chung thì công ty cần thực hiện tiết kiệm. Ta đã biết trong sản xuất chung của công ty gồm cả chi phí cố định và chi phí biến đổi do đó muốn giảm bớt chi phí sản xuất chung trong tổng giá thành thì cần tăng khối lượng sản phẩm sản xuất trong cùng một đơn vị thời gian để chi phí cố định sẽ được san bớt sang các sản phẩm khác từ đó sẽ làm giảm giá thành đơn vị từng sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. KẾT LUẬN Cuối cùng ta có thể khẳng định rằng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có tầm đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý kinh tế. Việc tìm ra một phương pháp quản lý chi phí sản xuất tốt nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao hiệu quả kinh doanh luôn là mục tiêu hướng tới của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại công ty Da Giầy Hà Nội MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU Chương I: Những vấn đề chung về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm 1. Nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm 1.1. Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất 1.2. Giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất và phân loại giá thành sản phẩm 1.3. Nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm .. 2. Đối tượng kế toán chi phí sản xuất và đối tượng kế toán giá thành sản phẩm 2.1. Đối tượng kế toán chi phí sản xuất 2.2. Đối tượng tính giá thành 2.3. Mối quan hệ giữa đối tượng kế toán chi phí sản xuất và đối tượng kế toán tính giá thành 3. Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất 4. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất 4.1. Đối với doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê thường xuyên 4.2. Đối với doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ 4.3. Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ 5. Phương pháp tính giá thành sản phẩm 6. Sổ kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm Chương II: Tình hình thực tế về kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty da giầy Hà Nội 1. Đặc điểm chung của công ty da giầy Hà Nội 1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty da giầy Hà Nội 1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý và tổ chức sản xuất tại công ty 1.2.1. Đặc điểm tổ chức quản lý 1.2.2. Đặc điểm tổ chức sản xuất 1.2.3. Quy trình công nghệ sản xuất giầy 2. Thực tế công tác kế toán chi phí sản xuất tại công ty da giầy Hà Nội 2.1. Nội dung chi phí và đối tượng tập hợp chi phí sản xuất ở công ty da giầy Hà Nội 2.2. Tài khoản sử dụng trong việc tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất của các đơn hàng 2.3. Các chứng từ, bảng biểu dùng cho việc tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất trong tháng cho các đơn hàng 2.4. Quy trình tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất phát sinh ở công ty da giầy Hà Nội 2.5. Hạch toán các khoản mục chi phí 2.5.1. Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 2.5.2. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp 2.5.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung 2.6. Tổng hợp chi phí sản xuất. Chương III: Một số ý kiến đề xuất góp phần hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty da giầy Hà Nội 1. Nhận xét chung về công tác hạch toán chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản phẩm tại công ty da giầy Hà Nội 1.1. Ưu điểm 1.2. Hạn chế còn tồn tại 2. Một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty da giầy Hà Nội KẾT LUẬN