Luận văn Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Gia Lâm - Hà Nội

1. MỞ ĐẦU 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, về công nghiệp hoá, hiện đại hoá nền kinh tế quốc dân, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Sự nghiệp phát triển nền kinh tế quốc dân đòi hỏi khối lượng vốn tiền tệ rất lớn, các ngân hàng thương mại Việt Nam với vai trò trung gian tài chính trong quá trình tích tụ và tập trung vốn tiền tệ đáp ứng nguồn tín dụng cho các hoạt động kinh tế. Hiện nay ở nước ta, thị trường vốn chưa phải là kênh phân bổ vốn một cách hiệu quả cho nền kinh tế do đó vốn đầu tư cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế phải dựa vào nguồn vốn tín dụng của hệ thống ngân hàng. Các ngân hàng thương mại với những lợi thế về mạng lưới hiện có, đối tượng khách hàng ở đó không chỉ là các công ty, doanh nghiệp mà còn là tư nhân, hộ cá thể. Một mặt họ là những người có quan hệ tín dụng với ngân hàng, mặt khác họ là người gửi tiền tiết kiệm đáp ứng yêu cầu huy động vốn của các ngân hàng, chính vì thế mà các ngân hàng thương mại trở thành kênh cung ứng vốn hữu hiệu cho nền kinh tế và xã hội ở Việt Nam. Quá trình đổi mới nền kinh tế ở Việt Nam đã và đang khẳng định vị trí vai trò của các ngân hàng thương mại. Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam là đơn vị cung cấp vốn tín dụng đáp ứng cho sự nghiệp phát triển kinh tế nông nghiệp và nông thôn và yêu cầu vốn cho quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của đất nước. Một trong những đóng góp tích cực cho những thành quả đó là sự nỗ lực vươn lên khẳng định vị trí của mình của NH NN & PTNT Gia Lâm trong hệ thống NH NN & PTNT Việt Nam. Thông qua hoạt động huy động vốn và cho vay, ngân hàng gián tiếp kích thích tiết kiệm và đẩy mạnh đầu tư của dân cư và các thành phần kinh tế, góp phần tăng trưởng kinh tế cho đất nước. Tuy nhiên, do thị trường hoạt động của NH NN & PTNT Gia Lâm rộng, đối tượng khách hàng của ngân hàng rất đa dạng thuộc tất cả các thành phần kinh tế, đặc biệt với vai trò chủ đạo là phát triển kinh tế nông nghiệp và nông thôn, đây là thị trường tín dụng tiềm ẩn nhiều rủi ro, hiệu quả đạt được là không tương xứng với mức độ rủi ro thực tế đã và tiếp tục là nguyên nhân tạo ra nguy cơ đe doạ an toàn hoạt động tín dụng trong ngân hàng. Trong điều kiện các kỹ thuật phòng ngừa, đánh giá, đo lường rủi ro tín dụng còn rất hạn chế tại Việt Nam. Xuất phát từ những nội dung nêu trên, qua thực tiễn công tác và nghiên cứu thực trạng hoạt động kinh doanh tại NH NN & PTNT Gia Lâm tác giả chọn nội dung “ Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Gia Lâm - Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của mình. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu chung Phân tích đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm quản trị rủi ro tín dụng góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của NH NN & PTNT Gia Lâm. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Góp phần hệ thống hoá vấn đề lý luận và thực tiễn về rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng trong ngân hàng. - Đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng ở NH NN & PTNT Gia Lâm, chỉ rõ kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân. - Đề xuất một số giải pháp về tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm . 1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU * Đối tượng nghiên cứu là vấn đề rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm – Hà Nội. * Phạm vi nội dung nghiên cứu là nghiên cứu hoạt động tín dụng của ngân hàng, xác định rủi ro và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng để đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng tại NH NN & PTNT Gia Lâm. * Phạm vi số liệu được sử dụng phân tích + Số liệu mang tính thời điểm cập nhật vào ngày 31/12/2008. + Số liệu mang tính thời kỳ được cập nhật trong 4 năm từ năm 2005 – 2008. * Phạm vi không gian nghiên cứu tại NH NN & PTNT Gia Lâm – Hà Nội. * Phạm vi thời gian nghiên cứu từ tháng 06/2008 đến tháng 12/2009. 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG NGÂN HÀNG 2.1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG 2.1.1. Ngân hàng 2.1.1.1. Khái niệm ngân hàng Ngân hàng ra đời cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hoá, nó được coi là một sản phẩm được hình thành và phát triển cùng với sự phát triển của xã hội loài người. Với tính cộng đồng, tính nhân văn rất cao và chằng chịt những mối quan hệ với các chủ thể trong và ngoài nước. Hoạt động của ngân hàng đã đem lại cho nhân loại sự “hưởng thụ” thiết yếu trong hoạt động đời sống xã hội. Với trọng trách là một ngành kinh tế huyết mạch trong quá trình vận động nền kinh tế, ngành ngân hàng đã đóng vai trò hết sức quan trọng, là cầu nối giữa người thừa vốn và người thiếu vốn, hay nói cách khác là nhà “cung vốn” và nhà “ cầu vốn”, điều này không thể thiếu trong một nền kinh tế lành mạnh, có tốc độ tăng trưởng cao, bền vững. Vậy ngân hàng là gì? ngân hàng trước tiên là một tổ chức trung gian tài chính. Trung gian tài chính là gì? Trung gian tài chính là một tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân thực hiện các chức năng trung gian giữa hai hay nhiều bên trong hoạt động tài chính nhất định. Hiểu một cách đơn giản ngân hàng là tổ chức hoạt động kinh doanh cung cấp các dịch vụ ngân hàng để tìm kiếm lợi nhuận. 2.1.1.2. Các hoạt động kinh doanh chủ yếu của ngân hàng Khi xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu sử dụng các dịch vụ ngân hàng ngày càng nhiều với chất lượng đòi hỏi ngày càng cao, hoạt động ngân hàng ngày càng phát triển đáp ứng vai trò ngân hàng là một trung gian tài chính quan trọng bậc nhất của nền kinh tế. Các ngân hàng hiện nay không ngừng đổi mới phát triển về mọi mặt cả về số lượng và chất lượng tiến tới mô hình ngân hàng đa năng, chính vì vậy hoạt động của các ngân hàng rất phong phú và đa dạng. * Hoạt động tạo lập vốn Tạo lập vốn là một trong hai mặt hoạt động quan trong và chủ yếu của ngân hàng, là sự khởi đầu cho hoạt động kinh doanh của Ngân hàng. Ngồn vốn của ngân hàng bao gồm: vốn tự có, nhận tiền gửi, phát hành giấy tờ có giá, vốn vay từ các TCTD khác. Vốn tự có: là nguồn vốn bắt buộc khi thành lập, có tính ổn định và lâu dài, thuộc sử hữu của ngân hàng. Tỷ trọng vốn tự có trong tổng nguồn vốn tuy nhỏ nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng. Trong quá trình hoạt động, các ngân hàng có thể huy động khi cần tăng vốn. Nhận tiền gửi: đây là hoạt động cơ bản, kết quả của hoạt động này thể hiện khả năng thu hút vốn của ngân hàng. Quy mô huy động vốn được quyết định bởi các yếu tố như vốn tự có, uy tín, lãi suất, sản phẩm tiền gửi, sức cạnh tranh của ngân hàng. Phát hành các giấy tờ có giá: trong quá trình kinh doanh của ngân hàng, khi nguồn vốn huy động từ tiền gửi không đủ đáp ứng nhu cầu cho vay và các hoạt động khác thì ngân hàng có thể huy động vốn thông qua việc phát hành các giấy tờ có giá như kỳ phiếu ngân hàng, trái phiếu ngân hàng, chứng chỉ tiền gửi. Vốn vay từ các TCTD khác: thường hoạt động của ngân hàng nhằm đảm bảo khả năng thanh toán, khi có nhu cầu cấp bách về vốn có thể vay vốn từ các TCTD khác thông qua thị trường liên ngân hàng theo hình thức vay thương mại ngắn hạn. * Hoạt động sử dụng vốn Sử dụng vốn là hoạt động phản ánh quá trình sử dụng vốn nhằm đảm bảo an toàn và tìm kiếm lợi nhuận cho ngân hàng. Hoạt động sử dụng vốn bao gồm các hoạt động chủ yếu sau: Hoạt động ngân quỹ: hoạt động này phản ánh các khoản vốn của ngân hàng được dùng vào mục đích nhằm đảm bảo an toàn về khả năng thanh toán và thực hiện các quy định về dự trữ bắt buộc. Ngân quỹ là tài sản có tính thanh khoản cao và tính sinh lời thấp, chủ yếu đáp ứng chi trả thường xuyên của ngân hàng. Hoạt động tín dụng: đây là hoạt động cơ bản hàng đầu của ngân hàng trong đó ngân hàng thoả thuận với khách hàng (qua các hợp đồng tín dụng) để khách hàng sử dụng một khoản tiền nhất định, có lãi suất và phải hoàn trả. Hoạt động tín dụng mang lại lợi tức nhiều nhất cho ngân hàng nhưng cũng đồng thời tiềm ẩn các rủi ro rất lớn cho ngân hàng do vậy ngân hàng cần có nhiều sản phẩm tín dụng khác nhau để cung ứng cho khách hàng và phải sử dụng kết hợp nhiều biện pháp để ngăn ngừa rủi ro. Hoạt động đầu tư tài chính: ngoài hoạt động chính là cho vay thì các ngân hàng sử dụng vốn của mình tham gia vào các hoạt động đầu tư tài chính như: góp vốn liên doanh, kinh doanh và đầu tư chứng khoán . Các hoạt động này diễn ra trên thị trường tài chính, không những giúp ngân hàng thu được nguồn lợi nhuận cao và ổn định mà còn giúp cho ngân hàng đa dạng hoá danh mục đầu tư. Hoạt động dịch vụ: Hoạt động dịch vụ ngân hàng rất đa dạng bao gồm : cung ứng các phương tiện thanh toán trong nước và quốc tế, dịch vụ thu hộ, chi hộ, và thực hiện các thanh toán khác do Pháp luật quy định. Ngoài những hoạt động trên, ngân hàng còn thực hiện các hoạt động khác như: dịch vụ đại lý và uỷ thác, dịch vụ cho thuê tủ két, bảo quản hiện vật quý và giấy tờ có giá, dịch vụ chứng khoán, dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ tư vấn tài chính tiền tệ . 2.1.2. Tín dụng Tín dụng là quan hệ vay mượn, quan hệ sử dụng vốn lẫn nhau giữa người đi vay và người cho vay dựa trên nguyên tắc có hoàn trả cả vốn gốc và lãi, đáp ứng các nhu cầu của chủ thể tín dụng. Tín dụng là phạm trù của kinh tế hàng hoá. Quá trình ra đời và tồn tại của tín dụng gắn liền với quá trình ra đời và tồn tại của kinh tế hàng hoá. Thuật ngữ tín dụng được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Tuỳ theo từng bối cảnh cụ thể mà thuật ngữ tín dụng có nội dung riêng. Trong quan hệ tài chính, tín dụng có thể hiểu theo nghĩa sau: -Trên góc độ chuyển dịch quỹ cho vay từ chủ thể thặng dư tiết kiệm sang chủ thể thăng dư thiếu hụt thì tín dụng được coi là phương pháp chuyển dịch quỹ từ người cho vay sang người đi vay. - Trong quan hệ tài chính cụ thể, tín dụng là một giao dịch về tài sản trên cơ sở có hoàn trả giữa hai chủ thể. - Tín dụng còn có nghĩa là một số tiền cho vay mà các định chế tài chính cung cấp cho khách hàng. Trong một số ngữ cảnh thuật ngữ tín dụng đồng nghĩa với thuật ngữ cho vay. Mặc dù tín dụng có một quá trình tồn tại và phát triển lâu dài qua nhiều hình thái kinh tế xã hội khác nhau, song tín dụng đều có những tính chất quan trọng sau: - Tín dụng trước hết chỉ làm thay đổi quyền sử dụng giá trị vốn, chứ không làm thay đổi quyền sở hữu vốn. - Tín dụng bao giờ cũng có thời hạn và phải được hoàn trả. - Giá trị của tín dụng không chỉ được bảo tồn mà còn được nâng lên nhờ lợi tức tín dụng.

173 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 4107 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Gia Lâm - Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

h«ng tin ®îc nhanh chãng. Bëi lÏ th«ng tin cã vai trß quan träng trî gióp ®¾c lùc cho c¸n bé thÈm ®Þnh cã thÓ ®¸nh gi¸, ph©n tÝch, dù b¸o vµ ®a ra nh÷ng nhËn ®Þnh chÝnh x¸c h¬n vÒ kh¸ch hµng, qua ®ã phßng tr¸nh ®îc rñi ro cho Ng©n hµng. HiÖu qu¶ viÖc ®o lêng tÝn dông phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt lîng th«ng tin. Th«ng tin sau khi thu thËp ®îc ph¶i chuyÓn qua kh©u kiÓm tra chÊt lîng vµ ®é tin cËy cña nguån th«ng tin, ®©y lµ mét vÊn ®Ò rÊt khã, ®ßi hái rÊt nhiÒu thêi gian, c«ng søc, tiÒn cña còng nh kinh nghiÖm cña b¶n th©n c¸n bé thu thËp, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chÊt lîng th«ng tin. §Ó tÊt c¶ c«ng ®o¹n trªn kh«ng trë thµnh v« nghÜa th× viÖc øng dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nh÷ng kÕt qu¶ cã ®îc lµ kh©u rÊt quan träng. KÕt qu¶ sau khi ph©n tÝch cÇn ph¶i ®îc truyÒn t¶i th«ng suèt, nhanh chãng, kÞp thêi, ®Õn tÊt c¶ c¸c bé phËn, c¸c c¸n bé nghiÖp vô cã liªn quan tõ ®ã mçi ngêi cã c¸ch khai th¸ch th¸c nguån th«ng tin ®ã sao cho phï hîp tõng phÇn hµnh c«ng viÖc m×nh ®¶m nhiÖm. Cã nh vËy chÊt lîng nguån th«ng tin thu thËp ®îc míi thùc sù cã hiÖu qu¶ cao. HiÖn t¹i viÖc lu tr÷ th«ng tin kh¸ch hµng qua hÖ thèng m¸y tÝnh cña Ng©n hµng cßn qu¸ Ýt. Ng©n hµng cÇn khai th¸c vµ cËp nhËt thªm th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµo hÖ thèng lu tr÷ th«ng tin kh¸ch hµng. Nh×n chung, ®Ó cã nguån th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng tríc tiªn Ng©n hµng cÇn thiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin ®a d¹ng tõ nhiÒu nguån thu thËp kh¸c nhau nh: + Nguån th«ng tin do kh¸ch hµng cung cÊp: thu thËp tõ b¸o c¸o tµi chÝnh liªn quan, ®i kh¶o s¸t thùc tÕ qua viÖc pháng vÊn, kiÓm tra, tiÕp xóc trùc tiÕp víi ngêi lao ®éng, kiÓm tra thùc tr¹ng tµi s¶n cña kh¸ch hµng…. §Ó thu thËp ®îc nguån th«ng tin tõ kh¸ch hµng chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ th× ®ã lµ mét m«n nghÖ thuËt cña ngêi lµm c«ng t¸c tÝn dông nã phô thuéc vµo tr×nh ®é chuyªn m«n vµ sù am hiÓu c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi. + Nguån th«ng tin tõ bªn ngoµi: ®©y lµ nguån th«ng tin rÊt phong phó vµ kh¸ch quan, cã thÓ khai th¸c tõ c¸c kªnh sau: tõ kh¸ch hµng kh¸c ®ang cã quan hÖ víi Ng©n hµng vµ còng cã quan hÖ víi kh¸ch hµng; tõ c¸c nh©n hµng th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn, c¸c ng©n hµng n«ng nhiÖp kh¸c, tõ ng©n hµng Nhµ níc; tõ thÞ trêng th«ng qua ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, b¸o chÝ….; tõ c¸c c¬ quan liªn quan: c¬ quan thuÕ, c«ng an, kiÓm to¸n…. Nh×n chung ®Ó tiÕn tíi x©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin thèng nhÊt vµ khoa häc, Ng©n hµng cÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, thiÕt lËp phÇn mÒn ®Ó qu¶n lý kh¸ch hµng. Thèng kª, nghiªn cøu, lu t÷ th«ng tin tõ ®ã bæ sung cho viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng cho nh÷ng lÇn vay sau. Trªn thùc tÕ, c«ng viÖc thu thËp th«ng tin, x©y dùng c¸c ng©n hµng d÷ liÖu vÒ rñi ro tÝn dông vµ tæn thÊt phôc vô cho viÖc x©y dùng c¸c m« h×nh lîng ho¸ chÊt lîng tÝn dông lµ mét c«ng viÖc kh«ng thÓ hoµn thµnh nÕu chØ dùa vµo sù nç lùc ®¬n lÎ cña mét ng©n hµng mµ cßn cÇn sù phèi hîp cña ®ång bé cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ sù ñng hé gióp ®ì cña ChÝnh phñ ChÝn lµ: Kh«ng qu¸ lÖ thuéc vµo tµi s¶n ®¶m b¶o, mµ chó träng vµo tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n ®Çu t, n¨ng lùc tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî vay cña kh¸ch hµng. Tuy nhiªn, viÖc lùa chän danh môc tµi s¶n ®¶m b¶o còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng trong c«ng t¸c qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông v× khi kh¸ch hµng vay kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n th× tµi s¶n ®¶m b¶o lµ nguån thu duy nhÊt ®Ó bï ®¾p tæn thÊt nhng viÖc thu håi nµy l¹i phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh: tÝnh ph¸p lý cña tµi s¶n ®¶m b¶o, kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi nhanh chãng cña tµi s¶n. Do ®ã lùa chän tµi s¶n nµo lµm tµi s¶n ®¶m b¶o lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng nã quyÕt ®Þnh rÊt lín ®Õn viÖc xö lý vµ thu håi khi cã rñi ro. Mêi lµ: CÇn ph¶i ®a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®èi phã víi c¸c yÕu tè tõ bªn ngoµi nh sù thay ®æi vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, søc Ðp tõ viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt theo th«ng lÖ, c¸c diÔn biÕn phøc t¹p cña c¬ chÕ thÞ trêng, t¸c ®éng tiªu cùc cña th«ng tin bÊt c©n xøng …. B»ng c¸ch Ng©n hµng thêng xuyªn cËp nhËt th«ng tin liªn quan tõ bªn ngoµi, kiÓm so¸t ®îc vµ hiÖu chØnh kÞp thêi c¸c v¨n b¶n néi bé khi ph¸t sinh c¸c thay ®æi hoÆc chñ ®éng x©y dùng c¸c lé tr×nh ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt theo th«ng lÖ. Mêi mét lµ: §Ó ph©n t¸n rñi ro vµ tèi thiÓu ho¸ rñi ro tÝn dông b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô kh¸c nhau. Ng©n hµng nªn tiÕn hµnh kinh doanh trªn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm dÞch vô kh¸c nhau ®Ó t¹o thµnh mét danh môc ®Çu t sao cho tæng møc rñi ro trªn toµn danh môc sÏ ®îc giíi h¹n ë møc nhá nhÊt, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ “kh«ng nªn bá trøng vµo cïng mét rá”. Ng©n hµng còng nªn ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc huy ®éng vèn, ®iÒu chØnh l·i suÊt trung vµ dµi h¹n hîp lý, c¬ cÊu ®Çu t vèn theo híng t¨ng tû träng cho vay trung vµ dµi h¹n, gi¶m tû träng cho vay ng¾n h¹n, ph¸t triÓn cho vay tiªu dïng ®èi víi c¸c c¸ nh©n. Tãm l¹i: tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸t trªn ®a ra nh»m n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông ®Òu chuyÓn híng qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông ng©n hµng tõ chiÒu réng sang chiÒu s©u. Nh×n chung, hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam nãi chung vµ NH NN & PTNT Gia L©m nãi riªng ®ang ë chÆng ®êng ®Çu cña sù ph¸t triÓn, cÇn cã nhiÒu ®æi míi vµ ph¸t triÓn ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng chuÈn mùc quèc tÕ vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng. Nghiªn cøu vµ øng dông cã chän läc nh÷ng kinh nghiÖm quèc tÕ trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng lµ con ®êng ng¾n nhÊt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu n©ng cao chÊt lîng tÝn dông, h¹n chÕ vµ kiÓm so¸t møc ®é rñi ro tÝn dông trong giíi h¹n cho phÐp. 4.2.3. Mét sè kiÕn nghÞ 4.2.3.1. §èi víi Nhµ níc, ChÝnh phñ vµ c¸c bé ngµnh liªn quan §èi víi chÝnh phñ: æn ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« vµ luËt ph¸p qu¶n lý rñi ro tÝn dông ng©n hµng. + TiÕp tôc ®a ra c¸c gi¶i ph¸p c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ, k×m chÕ l¹m ph¸t, t¨ng trëng kinh tÕ, cñng cè vµ ph¸t triÓn hÖ thèng tµi chÝnh, thÞ trêng chøng kho¸n vµ hÖ thèng ng©n hµng. + TËp trung thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t, c¶i thiÖn m«i trêng thu hót ®Çu t, bao gåm c¶ ®Çu t níc ngoµi vµo nÒn kinh tÕ vµ khu vùc ng©n hµng sao cho ph¸t triÓn phï hîp víi c¬ së h¹ tÇng tµi chÝnh trong níc. + N©ng cao ®ñ m¹nh tÝnh ®éc lËp còng nh t¨ng cêng quyÒn h¹n qu¶n lý Nhµ níc vÒ ho¹t ®éng tiÒn tÖ cho Ng©n hµng Nhµ Níc. + N©ng cao tÝnh minh b¹ch th«ng tin cña tÊt c¶ c¸c tæ chøc th«ng qua øng dông c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ. Mét khã kh¨n rÊt lín trong viÖc thÈm ®Þnh n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng lµ møc ®é tin cËy vµ sù chÝnh x¸c cña c¸c th«ng tin mµ kh¸ch hµng c«ng bè. LuËt kÕ to¸n hiÖn nay cha thùc sù phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ g©y khã kh¨n trong c«ng t¸c xem xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng. Ngoµi ra ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®éc lËp cha ph¸t huy hÕt vai trß cña m×nh, ®«i khi cã nh÷ng b¸o c¸o tµi chÝnh ®· ®îc kiÓm to¸n nhng vÉn kh«ng ®¶m b¶o tÝnh minh b¹ch, ®iÒu nµy ¶nh hëng trÇm träng ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng. + ChÝnh phñ cÇn giao cho Bé Tµi chÝnh sím ban hµnh khu«n khæ ph¸p lý cho ho¹t ®éng cña c«ng ty xÕp h¹ng tÝn nhiÖm nh»m t¹o thªm nguån th«ng tin cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i khi ®¸nh gi¸, xÕp h¹ng tÝn dông kh¸ch hµng. + X©y dùng hÖ thèng th«ng tin vÒ c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi, vÒ nh÷ng dù ¸n ®Çu t trong t¬ng lai trªn l·nh thæ ViÖt Nam vµ xem xÐt “®é më’ th«ng tin ®èi víi c¸c dù ¸n nµy. + Gän ho¸ quy tr×nh giao dÞch ®¶m b¶o khi thùc hiÖn giao dÞch ®¨ng ký ®¶m b¶o cho mét mãn vay. + Trong qu¸ tr×nh ph¸t m·i tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thu håi nî, Ng©n hµng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong kh©u xö lý do v¨n b¶n thi hµnh ¸n cßn rÊt chËm. V× vËy c¬ quan thi hµnh ¸n cÇn cã thñ tôc nhanh chãng bµn giao tµi s¶n ®¶m b¶o cho Ng©n hµng. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng ph¸t m·i tµi s¶n ®¶m b¶o nhanh chãng vµ hiÖu qu¶ th× Nhµ níc nªn thµnh lËp mét thÞ trêng chÝnh thèng vÒ ®Êu gi¸ tµi s¶n mµ ng©n hµng cÇn ph¸t m¹i. §iÒu nµy sÏ ®¶m b¶o tÝnh minh b¹ch c«ng khai gi÷a c¸c bªn. §Ó chuÈn ho¸ vµ ®¶m b¶o cho thÞ trêng ho¹t ®éng chÝnh thèng Nhµ níc cÇn thùc hiÖn: luËt ho¸ thÞ trêng b¸n ®Êu gi¸; thµnh lËp c«ng ty hay trung t©m b¸n ®Êu gi¸ cã sù chØ ®¹o, kiÓm tra, kiÓm so¸t chÆt chÏ; x©y dùng quy tr×nh thùc hiÖn ®Êu gi¸ gän nhÑ vµ hiÖu qu¶. §èi víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng t¨ng cêng viÖc cung cÊp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, gióp Ng©n hµng n¾m ®îc t×nh h×nh kinh tÕ cña kh¸ch hµng khi hä vay vèn. 4.2.3.2. §èi víi Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam + CÇn cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch, hç trî vµ ®ãng vai trß lµ ngêi chñ tr× liªn kÕt c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong viÖc thùc hiÖn cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt: vÒ phÝ chuyÓn tiÒn, vÒ kü thuËt c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ ®êng truyÒn th«ng tin. + Ng©n hµng Nhµ níc t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng tÝn dông. §ång thêi cÇn nghiªn cøu ®a ra c¸c c¶nh b¶o sím vÒ c¸c rñi ro tiÒm Èn mµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®ang vµ sÏ ®èi mÆt: rñi ro tËp trung danh môc, rñi ro vÒ m«i trêng kinh tÕ, rñi ro chÝnh trÞ ....®©y lµ nh÷ng c¶nh b¸o sím rÊt h÷u Ých cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong ®iÒu kiÖn th«ng tin thu thËp cßn nhiÒu h¹n chÕ. + Ng©n hµng Nhµ níc cÇn n©ng cao h¬n n÷a chÊt lîng th«ng tin tÝn dông t¹i trung t©m th«ng tin tÝn dông CIC cña ng©n hµng Nhµ níc nh»m ®¸p øng yªu cÇu th«ng tin cËp nhËt vµ chÝnh x¸c vÒ kh¸ch hµng. CÇn cã biÖn ph¸p tuyªn truyÒn ®Ó c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nhËn thøc râ quyÒn lîi vµ nghÜa vô trong viÖc cung cÊp vµ sö dông th«ng tin tÝn dông. + Víi vai trß lµ c¬ quan ®Çu mèi qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc trong lÜnh vùc tÝn dông Ng©n hµng Nhµ níc cÇn cã nh÷ng ph©n tÝch vµ dù b¸o vÒ diÔn biÕn thÞ trêng tÝn dông trong tõng thêi kú c¨n cø trªn c¬ së c¸c biÕn sè kinh tÕ, tiÒn tÖ vÜ m« th«ng qua c¸c m« h×nh ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng phï hîp. Th«ng qua ®ã cung cÊp c¸c ®¸nh gi¸ vµ dù b¸o vÜ m« vÒ diÔn biÕn tiÒn tÖ, tÝn dông víi chÊt lîng cao ®Ó c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cã c¬ së tham kh¶o mét c¸ch tin cËy khi ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông cña m×nh. + Hoµn thiÖn m« h×nh tæ chøc bé m¸y thanh tra ng©n hµng theo ngµnh däc tõ Trung ¬ng xuèng c¬ së vµ cã sù ®éc lËp t¬ng ®èi vÒ ®iÒu hµnh vµ ho¹t ®éng nghiÖp vô trong tæ chøc bé m¸y cña ng©n hµng Nhµ níc, øng dông nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ gi¸m s¸t hiÖu qu¶ ho¹t ®éng Ng©n hµng cña uû ban Basel, tu©n thñ nguyªn t¾c thËn träng trong thanh tra. Tãm l¹i: Trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®«ng tÝn dông nãi riªng th× viÖc ng©n hµng ®¬ng ®Çu víi rñi ro tÝn dông lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Thõa nhËn mét tû lÖ rñi ro tù nhiªn trong ho¹t ®éng ng©n hµng lµ yªu cÇu kh¸ch quan hîp lý. §Ó tån t¹i ®îc trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng ph¶i biÕt chung sèng víi rñi ro. Do vËy, viÖc ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ rñi ro tÝn dông n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông lu«n lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt mang tÝnh tÝnh sèng cßn víi c¸c ng©n hµng. 5. KÕt luËn Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ nh hiÖn nay, vÊn ®Ò héi nhËp lµ tÊt yÕu. Trong ®iÒu kiÖn ®ã th× ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng chØ lµ huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ quèc d©n mµ cßn mang trong m×nh vËn héi v¬n réng ra khu vùc vµ thÕ giíi. §ã còng ®ßi hái mçi ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i n©ng cao søc c¹nh tranh, chuÈn ho¸ quy tr×nh nghiÖp vô, c«ng t¸c qu¶n lý, qu¶n trÞ ng©n hµng theo c¸c chuÈn mùc quèc tÕ, ®Æc biÖt trong c«ng t¸c qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông ng©n hµng ph¶i ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn, liªn tôc, t¨ng cêng vÒ chÊt lîng còng nh hiÖu qu¶. NÕu thiÕu mét hÖ thèng qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông h÷u hiÖu th× kh«ng mét ng©n hµng nµo cã thÓ thÓ tån t¹i l©u dµi. Cã thÓ nãi qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông nã lµ toµn bé cuéc sèng trong ho¹t ®éng ng©n hµng. Tríc nh÷ng yªu cÇu thùc tÕ kh¸ch quan cïng víi viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nghiªn cøu linh ho¹t, luËn v¨n ®· hoµn thµnh c¸c môc tiªu nghiªn cøu ®Ò ra: 5.1. Kh¼ng ®Þnh rñi ro tÝn dông lµ tÊt yÕu vµ qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông lµ kh«ng thÓ thiÕu trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng ®©y lµ vÊn ®Ò cßn míi trong khu«n khæ cña ®Ò tµi tËp trung nghiªn cøu: Theo QuyÕt ®Þnh 493/2005/Q§-NHNN ngµy 22 th¸ng 04 n¨m 2005 cña Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam th×: “rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng ng©n hµng cña tæ chøc tÝn dông lµ kh¶ n¨ng xÈy ra tæn thÊt trong ho¹t ®éng ng©n hµng cña tæ chøc tÝn dông do kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh theo cam kÕt”. Qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông lµ mét qu¸ tr×nh ng©n hµng t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông th«ng qua bé m¸y víi c¸c c«ng cô thÝch hîp ®Ó phßng ngõa, c¶nh b¸o, ®a ra c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a tæn thÊt do viÖc kh«ng thu håi ®îc nî. 5.2. Khi ¸p dông QuyÕt ®Þnh 493/2005/Q§-NHNN ngµy 22 th¸ng 04 n¨m 2005 cña Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam vµ QuyÕt ®Þnh sè 636/Q§-H§QT-XLRR ngµy 22/06/2007 cña Héi ®ång qu¶n trÞ ng©n hµng NN & PTNT ViÖt Nam. Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng NN & PTNT Gia L©m ®¹t kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan, cô thÓ: n¨m 2008 nguån vèn huy ®éng ®îc lµ 1.803 tû, tæng d nî cho vay lµ 1.076 tû tèc ®é vµ t¨ng trëng ®Òu qua c¸c n¨m víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n t¬ng øng lµ 121,6% vµ 111,15%. Quü thu nhËp n¨m 2008 lµ 13,95 tû ®ång víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n lµ 162,85% trong ®ã thu tõ dÞch vô tÝn dông lµ 21, 375 tû ®¹t tèc ®é t¨ng trëng 140,18%. Nh×n díi gãc ®é bao qu¸t tæng thÓ, ng©n hµng NN & PTNT Gia L©m ®ang ph¸t triÓn ë møc æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng, kinh doanh cã hiÖu qu¶ thÓ hiÖn tÝnh n¨ng ®éng trong ho¹t ®éng tÝn dông cña m×nh. 5.3. Qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông t¹i ng©n hµng NN & PTNT Gia L©m ®îc nghiªn cøu theo híng: ph¸t hiÖn c¸c biÓu hiÖn cña rñi ro tÝn dông, t×m ra nguyªn nh©n cña chóng, ®a ra c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc. C¸c biÓu hiÖn cña rñi ro tÝn dông ®îc biÓu hiÖn trong tõng kh©u cña c«ng t¸c qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông: nî tån ®äng vÉn cßn ë con sè cao 89,198 tû n¨m 2008, doanh sè thu håi nî/doanh sè cho vay n¨m 2007 lµ 97,56%, sang n¨m 2008 chØ ®¹t 92,08%; C«ng t¸c xö lý nî xÊu, nî qu¸ h¹n cha thùc sù hiÖu qu¶, tû lÖ nî xÊu/ tæng d nî n¨m 2008 lµ 6,4% cao h¬n nhiÒu so møc chuÈn (díi 5%). Tû lÖ nî qu¸ h¹n/tæng d nî vÉn cßn ë con sè cao lµ 6,49% n¨m 2008; Thªm n÷a, c«ng cô qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông ¸p dông cha ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn; ViÖc lîng ho¸ vµ ®o lîng rñi ro tÝn dông cßn yÕu; Cha x©y dùng m« h×nh c¶nh b¸o sím rñi ro tÝn dông; ChÊt lîng thÈm ®Þnh cha cao; th«ng tin tÝn dông cha ®Çy ®ñ vµ ®é chÝnh x¸c cha cao; rñi ro xuÊt ph¸t tõ phÝa c¸n bé tÝn dông... Nguyªn nh©n g©y ra rñi ro tÝn dông t¹i ng©n hµng NN & PTNT Gia L©m ®îc nh×n díi 3 gãc ®é: gãc ®é tõ phÝa ng©n hµng, gãc ®é tõ phÝa kh¸ch hµng vµ gãc ®é tõ m«i trêng kinh doanh + Gãc ®é tõ phÝa ng©n hµng chñ yÕu do viÖc x©y dùng vµ ¸p dông quy tr×nh tÝn dông, quy tr×nh qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông, chÝnh s¸ch vµ bé tiªu chÝ chuÈn trong c«ng t¸c ®o lêng, ®¸nh gi¸, ph©n tÝch, ra quyÕt ®Þnh xö lý rñi ro cßn nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp. + Díi gãc ®é kh¸ch hµng, phÇn lín do kh¸ch hµng gÆp khã kh¨n trong kinh doanh, hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp, kh¶ n¨ng tr¶ nî h¹n chÕ. Mét phÇn do th«ng tin vÒ kh¸ch hµng kh«ng ®Çy ®ñ, th©m chÝ kh«ng chÝnh x¸c do kh¸ch hµng cè t×nh che ®Ëy.... + Gãc ®é m«i trêng kinh doanh: hai n¨m gÇn ®©y rñi ro tÝn dông ph¸t sinh phÇn lín do m«i trêng kinh tÕ t¸c ®éng nh sù biÕn ®éng qu¸ nhanh vµ kh«ng dù b¸o tríc ®îc sù biÕn ®éng thÞ trêng, do ¶nh hëng cña l¹m ph¸t, cuéc ch¹y ®ua l·i suÊt, biÕn ®éng thÞ trêng chøng kho¸n..... PhÇn n÷a do gÇn ®©y ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh«ng thuËn lîi nh lò lôt, dÞch bÖnh .... ®· Ýt nhiÒu g©y ra rñi ro cho kh¸ch hµng vay vµ kÐo theo ng©n hµng còng ph¶i ®èi mÆt víi rñi ro. 5.4. Nh»m n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông t¹i NN NN & PTNT Gia L©m, luËn v¨n ®· ®a ra mét sè gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thi: tÝch cùc xö lý nî xÊu, nî qu¸ h¹n; hoµn thiÖn c¸c c«ng cô qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông; C¬ cÊu l¹i bé phËn tÝn dông mang tÝnh chuyªn m«n ho¸; n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kiÓm tra, kiÓm so¸t kho¶n vay; tæ chøc trÝch lËp dù phßng rñi ro tÝn dông cho ®ñ vµ ®óng; Chó träng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc; N©ng cao kh¶ n¨ng vµ hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c thu thËp th«ng tin tÝn dông ; lùa chän danh môc tµi s¶n ®¶m b¶o sao cho hîp lý vµ hiÖu qu¶; ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô vµ cã biÖn ph¸p ®èi phã víi nh÷ng thay ®æi tõ yÕu tè bªn ngoµi. §ång thêi ®a ra mét sè kiÕn nghÞ víi Nhµ níc, c¸c Bé ngµnh liªn quan, víi ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ë tÇm vÜ m« vµ vi m« nh»m h¹n chÕ rñi ro tÝn dông, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ an toµn trong ho¹t ®éng tÝn dông. Tuy nhiªn, luËn v¨n cßn cã mÆt h¹n chÕ cÇn cã sù triÓn khai nghiªn cøu tiÕp, cô thÓ lµ: Víi kho¶ng thêi lîng nghiªn cøu cha ®ñ dµi nªn trong phÇn gi¶i ph¸p t¸c gi¶ míi chØ kÓ ra mét sè m« h×nh lý thuyÕt vÒ chÊm ®iÓm, xÕp h¹ng tÝn dông kh¸ch hµng ®îc ¸p dông phæ biÕn trªn thÕ giíi vµ mét sè ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông mµ cha ®a ra ®îc mét m« h×nh lý thuyÕt cô thÓ nµo phï hîp nhÊt ®Ó ¸p dông vµo hÖ thèng qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng NN & PTNT Gia L©m./. Tµi liÖu tham kh¶o §¹i häc th¬ng m¹i, 2003, TiÒn tÖ ng©n hµng, NXB Thèng kª, Hµ Néi. Huúnh ThÕ Duy, NguyÔn Minh KiÒu, NguyÔn Träng Hoµi, 2005, Th«ng tin bÊy c©n xøng trong ho¹t ®éng tÝn dông t¹i ViÖt Nam, gi¸o tr×nh gi¶ng dËy kinh tÕ Fulbright, th¸ng 04/2005. Phan ThÞ Thu Hµ, 2006, Rñi ro tÝn dông cña hÖ thèng Ng©n hµng Th¬ng m¹i Nhµ níc ViÖt nam – c¸ch tiÕp cËn tõ tÝnh chÊt sö h÷u, T¹p chÝ Ng©n hµng, Sè 23, trang 10-12. PhÝ Träng HiÓn, 2005, Qu¶n trÞ rñi ro ng©n hµng: c¬ së lý thuyÕt, th¸ch thøc thùc tiÔn vµ gi¶i ph¸p cho hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam, T¹p chÝ ng©n hµng, sè chuyªn ®Ò n¨m 2005. Lª V¨n Hïng, 2007, Rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng - nh×n tõ gãc ®é ®¹o ®øc, T¹p chÝ ng©n hµng, sè 16, trang 33-35. TrÞnh ThÞ Thanh HuyÒn, 2007, §Ó ng©n hµng v¬n ra biÓn lín. §iÒu trÞ “c¨n bÖnh” nî xÊucña NHTM, T¹p chÝ tµi chÝnh, sè 16, Trang 33-35. Häc viÖn Tµi chÝnh, 2005, Gi¸o tr×nh lý thuÕt tiÒn tÖ, NXB Tµi chÝnh. Héi ®ång qu¶n trÞ ng©n hµng NN & PTNT ViÖt Nam, 2007, QuyÕt ®Þnh sè 636/Q§-H§QT-XLRR ngµy 22/06/2007 cña Héi ®ång qu¶n trÞ ng©n hµng NN & PTNT ViÖt Nam quy ®Þnh ph©n lo¹i nî, trÝch lËp dù phßng rñi ro vµ xö lý rñi ro tÝn dông trong hÖ thèng Ng©n hµng NN & PTNT ViÖt Nam. NguyÔn Minh KiÒu, 2008, TÝn dông vµ thÈm ®Þnh tÝn dông ng©n hµng, NXB Tµi chÝnh. NguyÔn ThÞ Mïi, 2006, Qu¶n trÞ ng©n hµng th¬ng m¹i, NXB Tµi chÝnh. Ng©n hµng NN & PTNT ViÖt Nam, 2008, B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2008. Ng©n hµng NN & PTNT Gia L©m, 2005 ®Õn 2008, B¸o c¸o thêng niªn. Ng©n hµng NN & PTNT Gia L©m, 2005 ®Õn 2008, B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Ng©n hµng NN & PTNT Gia L©m, 2005 - 2008, Môc tiªu kinh doanh vµ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng n¨m 2006, 2007, 2008, 2009. Bïi ThÞ Kim Ng©n, 2005, Mét sè vÊn ®Ò vÒ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam, T¹p chÝ ng©n hµng, sè chuyªn ®Ò n¨m 2005, trang 23-29 Phan Minh Ngäc, 2007, Nî khã ®ßi trong ngµnh ng©n hµng Trung Quèc – Mét sè liªn hÖ víi ViÖt Nam, T¹p chÝ ng©n hµng, sè 2, Trang 23-24. NguyÔn ThÞ Kim Nhung, 2006, Xö lý nî xÊu, n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh gãp phÇn gi¶i phãng vèn ®Çu t ph¸t triÓn ë níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay, T¹p chÝ nghiªn cøu Tµi chÝnh kÕ to¸n, sè 8, trang 5-7,12. Phan §øc Quang, 2006, KiÓm so¸t c¸c rñi ro cña ho¹t ®éng cho vay ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ, T¹p chÝ ng©n hµng, sè 11, th¸ng 06/2006. NguyÔn Träng Tµi, 2006, Phßng ngõa vµ xö lý rñi ro tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i – kinh nghiÖm vµ vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi ViÖt Nam, T¹p chÝ Nghiªn cøu kinh tÕ, sè 361, th¸ng 06/2008. NguyÔn V¨n TiÕn, 2003, §¸nh gi¸ vµ phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng, Nhµ xuÊt b¶n thèng kª - Hµ Néi. NguyÔn V¨n TiÕn, 2005, Qu¶n trÞ rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng, NXB Thèng kª – Hµ Néi. Phan V¨n TÝnh, 2007, Rñi ro tÝn dông – c¸ch nh×n nhËn míi, T¹p chÝ ng©n hµng, sè 23 n¨m 2007 NguyÔn §øc Trung, 2007, Ph¬ng ph¸p íc tÝnh tæn thÊt tÝn dông dùa trªn HÖ thèng c¬ së d÷ liÖu ®¸nh gi¸ néi bé – IRØB vµ nh÷ng øng dông trong qu¶n trÞ rñi ro, T¹p chÝ ng©n hµng, sè 6, trang 9-12. NguyÔn §µo Tè, 2008, X©y dùng m« h×nh qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông tõ nh÷ng øng dông nguyªn t¾c Basel vÒ qu¶n lý nî sÊu, T¹p chÝ Ng©n hµng, sè th¸ng 05/2008. Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc, 2003, QuyÕt ®Þnh sè 457/2003/Q§-NHNN ngµy 19/04/2005 cña Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc quy ®Þnh vÒ c¸c tû lÖ ®¶m b¶o an toµn trong ho¹t ®éng cña TCTD.. Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc, 2005, QuyÕt ®Þnh sè 493/2005/Q§-NHNN ngµy 22/04/2005 cña Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc quy ®Þnh vÒ ph©n lo¹i nî, trÝch lËp vµ sö dông dù phßng ®Ó xö lý rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng ng©n hµng cña TCTD. Ph¹m Quang Trung, 2006, KiÓm so¸t nî khã ®ßi nh×n tõ gãc ®é ng©n hµng” t¹p chÝ ng©n hµng, sè 4 th¸ng 04/2006. NguyÔn ThÞ Thu Thuû, 2006, Rñi ro vµ nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ rñi ro ®èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë níc ta hiÖn nay, T¹p chÝ ng©n hµng, sè 15, th¸ng 08/2006. C¸c trang Website * Trang web cña Bé Tµi chÝnh * Trang web cña Tæng côc thèng kª. * Trang web cñach¬ng tr×nh gi¶ng dËy kinh tÕ Fulbright. * Trang web cña Häc viÖn ng©n hµng. * Trang web cña Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam * Trang web cña tap chÝ kÕ to¸n * Trang web cña ng©n hµng NN & PTNT ViÖt Nam * agribankhanoi.com.vn. Trang web cña ng©n hµng NN & PTNT Hµ Néi ….. Phô lôc: Tæng hîp nh÷ng biÓu hiÖn, nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông t¹i ng©n hµng NN & PTNT Gia L©m TT BiÓu hiÖn Nguyªn nh©n Gi¶i ph¸p 1 KÕt qu¶ thu håi nî Nî tån ®äng gia t¨ng, tû lÖ doanh sè thu nî / doanh sè cho vay thÊp: + TËp trung ë tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®¸ng kÓ lµ khèi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ khèi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc + TËp trung vµo mãn vay cã kú h¹n dµi + Cao ®iÓm nhÊt lµ vµo n¨m 2008. Trong n¨m 2007, 2008 ®iÒu kiÖn m«i trêng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n vµ gÆp rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh à kh¶ n¨ng thanh kho¶n thÊp, thua lç à rñi ro ng©n hµng xuÊt hiÖn. Nguyªn nh©n cô thÓ: 1. Do biÕn ®éng m¹nh gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu 2. Khèi lîng x©y l¾p tån ®äng vèn kh«ng thanh to¸n ®óng tiÕn ®é 3. C¬ chÕ bï gi¸ x©y dùng c¬ b¶n ®îc duyÖt chËm. 4. Trong ho¹t ®éng cho vay ®Çu t bÊt ®éng s¶n bÞ ¶nh hëng ‘bong bãng’ cña tµi s¶n thÕ chÊp. + Gi¸ nhµ ®Êt t¨ng cao, vît c¶ gi¸ trÞ thùc cña nã vµ thÞ trêng bÊt ®éng s¶n ®ãng b¨ng, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña nhiÒu chñ ®Çu t r¬i vµo khñng ho¶ng. + MÆt kh¸c, khi gi¸ nhµ ®Êt gi¶m th× ng©n hµng gÆp mét rñi ro lµ gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp l¹i cao h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ 5. T×nh tr¹ng ch¹y ®ua l·i suÊt nãng sèt gi÷a c¸c ng©n hµng. + Nh÷ng doanh nghiÖp m¹nh sÏ kh«ng chÊp nhËn møc l·i suÊt cao, hä cã kh¶ n¨ng t×m kiÕm nh÷ng nguån vèn kh¸c à kh«ng gi¶i ng©n ®îc à rñi ro ®äng vèn xuÊt hiÖn. + Nh÷ng doanh nghiÖp d¸m chÊp nhËn møc l·i suÊt cao, phÇn lín sù chÊp thuËn ®ã xuÊt ph¸t tõ sù thiÕu vèn trÇm träng, n¨ng lùc tµi chÝnh h¹n chÕ, ®é tÝn nhiÖm thÊp nªn kh«ng tiÕp cËn víi nguån vèn kh¸c vµ tÊt nhiªn, nî xÊu ng©n hµng t¨ng lªn tõ nhãm ®èi tîng nµy. + MÆt kh¸c, trong cuéc ch¹y ®ua l·i suÊt Ng©n hµng kh«ng thÓ tr¸nh khái sù mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c kú h¹n vèn huy ®éng vµ cho vay. C¸i vßng luÈn quÈn, l·i suÊt t¨ng, nî xÊu t¨ng. 6. ThÞ trêng chøng kho¸n biÕn ®éng lªn xuèng kh«ng ngõng. 7. ViÖt Nam ®· tiÕp nhËn mét lîng vèn lín h¬n nhiÒu so víi kh¶ n¨ng hÊp thô cña nÒn kinh tÕ ®· t¹o ra ‘có sèc’ l¹m ph¸p. 8. Trªn thÕ giíi diÔn ra cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh toµn cÇu ¶nh hëng ®Õn xuÊt khÈu vµ ®Çu t + Khi nÒn kinh tÕ bÞ suy tho¸i à tiÕt kiÖm chi tiªu à mÆt hµng xuÊt khÈu (nh may mÆc, giÇy dÐp vµ thuû s¶n bÞ) gi¶m sót. + MÆt kh¸c, khi nguån vèn tÝn dông trªn thÕ giíi ®ang dÇn trë nªn c¹n kiÖt à ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp suy gi¶m trªn ph¹m vi toµn cÇu vµ ViÖt Nam kh«ng ngo¹i lÖ. 9. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña c¸c hé n«ng d©n bÞ ¶nh hëng nhiÒu bëi thiªn tai, dÞch bÖnh à mÊt mïa, n¨ng xuÊt c©y trång, vËt nu«i gi¶m à ®êi ssèng ngêi d©n gÆp khã kh¨n à kh¶ n¨ng tr¶ nî gi¶m ®¸ng kÓ. 1. TÝch cùc xö lý nî xÊu vµ nî qu¸ h¹n + Ng©n hµng cã thÓ dïng biÖn ph¸p khai th¸c kh¸ch hµng vay: Ng©n hµng lµm t vÊn cho kh¸ch hµng ®a ra biÖn ph¸p th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, chuyÓn híng s¶n xuÊt kinh doanh, tÝch cùc thu håi nî, tiÕt kiÖm chi phÝ, gi¶i quyÕt hµng tån ®äng, thËm chÝ ng©n hµng cã thÓ cho kh¸ch hµng vay vèn míi ®Ó phôc håi l¹i t×nh tr¹ng kinh doanh cña kh¸ch hµng…. + Ng©n hµng cã thÓ vËn dông xö lý phï hîp víi kh¸ch hµng: cã thÓ gi¶m nî hoÆc cho vay liªn vô thªm thêi h¹n hoÆc cã thÓ h¹ l·i suÊt vay, t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng tr¶ nî. Tuy nhiªn, biÖn ph¸p nµy còng cã mÆt tr¸i cña nã nªn ng©n hµng cÇn ®¸nh gi¸ ®óng vµ chÝnh x¸c kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng sau nµy. + Ngoµi viÖc ph©n nî thµnh 5 nhãm nî theo quy ®Þnh tai QuyÕt ®Þnh 493/§Q-NHNN, ng©n hµng cÇn ph©n lo¹i nî theo nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nh: ph©n theo nguyªn nh©n chñ quan, kh¸ch quan, theo kh¶ n¨ng cã thÓ thu håi, kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi, nî qu¸ h¹n cã kh¶ n¨ng mÊt vèn tõ ®ã cã c¬ së t×m ra biÖn ph¸p kh¾c phôc h¹n chÕ rñi ro ®îc triÖt ®Ó trong kh¶ n¨ng cña m×nh. 2. §Ò xuÊt víi ChÝnh phñ, Nhµ níc: æn ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« vµ luËt ph¸p qu¶n lý rñi ro tÝn dông ng©n hµng. + TiÕp tôc ®a ra c¸c gi¶i ph¸p c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ, k×m chÕ l¹m ph¸t, t¨ng trëng kinh tÕ, cñng cè vµ ph¸t triÓn hÖ thèng tµi chÝnh, thÞ trêng chøng kho¸n vµ hÖ thèng ng©n hµng. + TËp trung thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t, c¶i thiÖn m«i trêng thu hót ®Çu t, bao gåm c¶ ®Çu t níc ngoµi vµo nÒn kinh tÕ vµ khu vùc ng©n hµng sao cho ph¸t triÓn phï hîp víi c¬ së h¹ tÇng tµi chÝnh trong níc. + N©ng cao ®ñ m¹nh tÝnh ®éc lËp còng nh t¨ng cêng quyÒn h¹n qu¶n lý Nhµ níc vÒ ho¹t ®éng tiÒn tÖ cho Ng©n hµng Nhµ Níc. 2. Nî xÊu vµ tû lÖ nî xÊu Nî xÊu, tû lÖ nî xÊu gia t¨ng, n¨m sau cao h¬n n¨m tríc: + Rñi ro tiÒm Èn cao ë nh÷ng kh¸ch hµng thuéc khèi doanh nghiÖp quèc doanh vµ doanh nghiÖp nhµ níc, mét phÇn hé s¶n xuÊt + TËp trung nhiÒu mãn vay trung h¹n vµ dµi h¹n + T¹i thêi ®iÓm n¨m 2007, 2008 3. Nî qu¸ h¹n vµ tû lÖ nî qu¸ h¹n + Tû lÖ nî qu¸ h¹n / tæng d nî cho vay t¨ng nhanh qua c¸c n¨m víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 203,36%. Trong ®ã, nhãm nî QH cã vÊn ®Ò vµ nî QH khã ®ßi tån t¹i víi con sè cao vµ cã xu híng t¨ng vµo c¸c n¨m sau. 4. C«ng t¸c xö lý nî xÊu, nî qu¸ h¹n cha thùc sù hiÖu qu¶ 1. Nh©n hµng thùc hiÖn xö lý nî qu¸ h¹n chñ yÕu lµ gia h¹n nî hoÆc c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nî nhiÒu lÇn à c¸ch tiÕn gÇn h¬n tíi ranh giíi nî xÊu 2. Xö lý nî xÊu b¨ng ph¸t m·i tµi s¶n thÕ chÊp c¸ch nµy kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao do thñ tô b¸n tµi s¶n lµ khã kh¨n, gi¸ trÞ thu håi tµi s¶n kh«ng ®ñ bï ®¾p vèn vay. 3. Sö dông quü dù phßng rñi ro qu¸ nhiÒu à quü dù phßng lu«n trong t×nh tr¹ng thiÕu kh«ng ®¶m b¶o an toµn trong dù trï bï ®¾p tæn thÊt 5 + C«ng cô qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông ¸p dông cha ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn. + ViÖc lîng ho¸ vµ ®o lêng ®îc rñi ro tÝn dông cßn yÕu + Cha x©y dng m« h×nh c¶nh b¸o sím rñi ro mµ thêng nhËn diÖn chóng khi rñi ro thùc sù xÈy ra. + HÖ thèng chÊm ®iÓm vµ xÕp h¹ng kh¸ch hµng vµ x©y dùng giíi h¹n tÝn dông cho kh¸ch hµng mang tÝn ®Þnh tÝnh, cha tu©n thñ nghiªm ngÆt mµ chñ yÕu dùa vµo trùc quan ph¸n ®o¸n cña nh©n viªn chuyªn m«n. HÖ thèng nµy ®îc thùc hiÖn theo sù híng dÉn cña Agribank, ®· tiÕn gÇn víi chuÈn mùc quèc tÕ xong thùc chÊt míi ®ang trong qu¸ tr×nh thö nghiÖm, cha qua thùc tÕ, cha ®¸nh gi¸ ®îc hÕt tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh phï hîp víi ®Æc thï kh¸ch hµng cña Ng©n hµng. + ViÖc chÊm ®iÓm xÕp h¹ng kh¸ch hµng cha ®îc ¸p dông triÖt ®Ó ®èi víi mäi kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn cña Ng©n hµng mµ chØ ¸p dông ®èi víi kh¸ch hµng cã quan hÖ tÝn dông thêng xuyªn. + §èi víi kh¸ch hµng lµ hé s¶n xuÊt vµ c¸ nh©n vÉn cha ¸p dông viÖc cho ®iÓm ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ®a ra quyÕt ®Þnh cÊp hay tõ chèi cÊp tÝn dông mµ vÉn chñ yÕu dùa vµo ®¸nh gi¸ hå s¬ cña kh¸ch vay. + Cha x©y dùng bé tiªu chÝ chuÈn vÒ mÆt ®Þnh tÝn vµ c¶ ®Þnh lîng ®Ó lîng ho¸ vµ ®o lêng rñi ro tÝn dông. 1. Hoµn thiÖn c¸c c«ng cô qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông + Ng©n hµng nªn lùa chän vµ ¸p dông mét m« h×nh xÕp h¹ng tÝn dông vµ lîng ho¸ rñi ro sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña m×nh (nh m« h×nh chÊt lîng dùa vµo yÕy tè 6C; M« h×nh ®iÓm sè Z-Credit scoring model; m« h×nh xÕp h¹ng cña Moody’s vµ Standard & Poor’s, m« h×nh ®iÓm sè tÝn dông tiªu dïng …. + Trong qu¸ tr×nh ¸p dông m« h×nh viÖc cÇn thiÕt n©ng cao tÝnh thùc tiÔn vµ kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c cña hÖ thèng xÕp h¹ng tÝn dông néi bé, thùc hiÖn xÕp h¹ng tÝn dông theo ®Þnh kú vµ duy tr× mét c¸ch liªn tôc ®Ó lµm c¬ së trong x©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng vÒ giíi h¹n tÝn dông, ¸p dông chÝnh s¸ch ®¶m b¶o tiÒn vay thÝch hîp, c¸c ®Þnh híng tÝn dông cña tõng kh¸ch hµng. XÕp h¹ng tÝn dông lµ mét c«ng cô hiÖu qu¶, mang tÝnh khoa häc trong qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông th«ng qua lîng ho¸ c¸c ®¸nh gi¸ vµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp. 2. Hoµn chØnh sæ tay tÝn dông vµ coi sæ tay tÝn dông nh cÈm nang ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸n bé tÝn dông. + Sæ tay tÝn dông ®îc coi lµ mét cÈm nang tÝn dông b¾t buéc tÊt c¶ c¸c c¸n bé tÝn dông ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng quy ®Þnh trong ®ã. BÊt cø mét sù thay ®æi nµo vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch, quy ®Þnh, quy tr×nh tõ hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt Nhµ níc còng nh c¸c v¨n b¶n Ng©n hµng ph¸p hµnh cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c tÝn dông ®Òu ph¶i ®îc cËp nhËt thêng xuyªn vµ kÞp thêi. + Khi cã mét sù thay ®æi nµo trong néi dông cña sæ tay tÝn dông, Ng©n hµng tæ chøc tËp huÊn néi dông quy ®Þnh míi ®ã ®Ó c¸n bé cã thÓ hiÓu vµ vËn dông chÝnh x¸c c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ®ã. 6 Rñi ro tÝn dông biÓu hiÖn tõ phÝa nh©n sù: + ThÓ hiÖn ë sù bu«ng láng hoÆc cè t×nh thùc hiÖn sai c¸c quy ®Þnh vÒ thÈm ®Þnh c¸c mãn vay. Sù vi ph¹m nµy thêng xuÊt hiÖn tõ nh÷ng mèi quan hÖ kh«ng minh b¹ch gi÷a kh¸ch hµng víi c¸n bé tÝn dông, hä cïng nhau hîp thøc ho¸ chøng tõ ®i vay ®Ó ®¹t môc ®Ých cña m×nh. + Mét sè c¸n bé tÝn dông biÕn chÊt lîi dông kÏ hë ®Ó ma ®å lîi Ých c¸ nh©n. + Mét sè CB cha thùc hiÖn theo ®óng quy tr×nh tÝn dông + ViÖc ¸p dông sæ tay tÝn dông vµo trong c«ng viÖc cßn rÊt h¹n chÕ vµ thùc hiÖn cha thùc sù bµi b¶n theo quy ®Þnh trong sæ tay tÝn dông. + N¨ng lùc phÈm chÊt ®¹o ®øc, phÈm chÊt nghÒ nghiÖp cña mét sè c¸n bé tÝn dông cha ®ñ tÇm nh thiÕu kinh nghiÖm thùc tiÔn hoÆc mét sè c¸n bé thiÕu am hiÓu vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô nªn n¨ng lùc thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vay cßn nhiÒu h¹n chÕ. + ViÖc vi ph¹m ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸n bé tÝn dông vÉn cßn xÈy ra + §ång thêi, tríc sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña thÞ trêng tµi chÝnh hiÖn nay, tríc nh÷ng søc Ðp cña c¹nh tranh c¸c tæ chøc tµi chÝnh ®ang lµ søc thu hót ngêi tµi. V× vËy, nguy c¬ “chÈy m¸u chÊt x¸m” lµ khã tr¸nh khái trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn m¹nh vµ nãng cña nÒn kinh tÕ. MÊt ®i ngêi tµi ®ång nghÜa víi viÖc chÊt lîng qu¶n trÞ tÝn dông Ng©n hµng còng bÞ gi¶m sót. 1. Nî qu¸ h¹n, nî xÊu ph¸t sinh ro yÕu tè chñ quan tõ phÝa c¸n bé tÝn dông vµ c¸c bé phËn kh¸c th× Ng©n hµng cã biÖn ph¸p m¹nh, xö lý kiªn quyÕt theo møc kû luËt hµnh chÝnh vµ båi thêng vËt chÊt cã vËy míi n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc vµ h¹n chÕ phÇn nhiÒu rñi ro tÝn dông. 2. Chó träng ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: + Víi quan ®iÓm nguån nh©n lùc lµ nguån tµi s¶n quý gi¸ nhÊt. CÇn cã chÝnh s¸ch thu hót nhiÒu c¸n bé cã chuyªn m«n vÒ tµi chÝnh ng©n hµng trong vµ ngoµi níc, trong lÜnh vù qu¶n trÞ rñi ro cÇn tuyÓn dông c¸n bé chuyªn vÒ lÜnh vùc nµy + §µo t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ ®iÒu hµnh cña c¸n bé l·nh ®¹o ng©n hµng. + §µo t¹o, båi dìng c¸n bé nh©n viªn chuyªn s©u h¬n n÷a vÒ mÆt chuyªn m«n, phÈm chÊt nghÒ nghiÖp, am hiÓu ph¸p luËt trong lÜnh vùc chuyªn m«n cña m×nh, ®Ó ®¶m b¶o tèt h¬n n÷a c«ng viÖc chuyªn m«n t¹i Ng©n hµng ®¶m b¶o x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé ®ñ tÇm. + Cö c¸n bé chñ chèt ®i häc hëi kinh nghiÖm ë níc ngoµi ®Ó cã thÓ tiÕp thu vµ c¶i tiÕn nh÷ng m« h×nh vµ quy tr×nh t¸c nghiÖp hiÖn ®¹i ë c¸c níc trªn thÕ giíi. + Hµng tuÇn, Ng©n hµng nªn tæ chøc cuéc giao ban chuyªn m«n t¹i c¸c phßng chøc n¨ng, c¸c phßng giao dÞch, ë ®ã c¸n bé tÝn dông cã thÓ trao ®æi kinh nghiÖm, ®a ra nh÷ng víng m¾c trong c«ng viÖc ®Ó tõ ®ã cã sù häc hái kinh nghiÖm cña nhau, cïng nhau ®a ra c¸c gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thi ®Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vµ l·nh ®¹o ®¬n vÞ còng cã thÓ cËp nhËt t×nh h×nh c«ng viÖc thêng xuyªn vµ liªn tôc. + Ng©n hµng tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o chuyªn ®Ò, nh÷ng buæi to¹ ®µm trao ®æi kinh nhgiÖm gi÷a c¸c c¸n bé tÝn dông trong toµn Ng©n hµng vµ trong toµn hÖ thèng Agribank. Th«ng qua sù trao ®æi, nhiÒu vÊn ®Ò khã kh¨n, nhiÒu m©u thuÉn sÏ ®îc gi¶i quyÕt kh«ng chØ b»ng t duy c¸ nh©n mµ cßn b»ng sù ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ cña mét tËp thÓ v÷ng vÒ chuyªn m«n vµ ®Çy kinh nghiÖm. Bªn c¹nh ®ã, ®©y lµ c¬ héi ®Ó c¸ nh©n bÇy tá, chia sÎ vµ thu lîm nh÷ng kiÕn thøc, kinh nghiÖm trong thùc tiÔn ho¹t ®éng tÝn dông nh»m phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông. + Ng©n hµng nªn x©y dùng chÕ ®é l¬ng thëng hîp lý, t¹o c¬ héi th¨ng tiÕn sÏ lµ nh÷ng yÕu tè quan träng ®éng viªn tinh thÇn vµ n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm. TÊt c¶ nh÷ng u ®·i ®ã nh»m ®¶m b¶o cho c¸n bé tÝn dông tho¶ m·n ®îc nhu cÇu cña cuéc sèng vµ yªn t©m trong c«ng viÖc. 7 ChÊt lîng thÈm ®Þnh cha cao, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kiÓm tra, kiÓm so¸t kho¶n vay cha ®¸p øng yªu cÇu qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông + XuÊt ph¸t tõ ý thøc cña c¸n bé tÝn dông, c¸n bé tÝn dông cha thùc sù coi träng ho¹t ®éng kiÓm tra, kiÓm so¸t sau khi cho vay, thùc hiÖn kh©u nµy chñ yÕu mang tÝnh h×nh thøc, kh«ng tu©n thñ theo ®óng nguyªn t¾c cña c«ng viÖc + Ph¬ng ph¸p kiÓm tra th«ng tin cña c¸n bé tÝn dông cha hiÖu qu¶, vÉn chñ yÕu do c¸n bé tÝn dông tù x©y dùng mµ Ng©n hµng cha ®a ra ®îc c¸c tiªu chÝ mang tÝnh chÊt bµi b¶n vµ cã hÖ thèng, mang tÝnh tæng qu¸t ®Ó c¸n bé tÝn dông cã mét khung chuÈn vµ tõ ®ã ph¸t triÓn nhiÒu tiªu trÝ kh¸c phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp. + Mét sè nh©n tè cha ®îc c¸n bé tÝn dông quan t©m trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh. §ã lµ c¸c chØ sè dù b¸o tríc khi cho vay nh: gi¸ vµng, tû gi¸ ngo¹i tÖ, l¹m ph¸t, chØ sè tiªu dïng vµ c¸c biÔn cè cã thÓ dù ®o¸n vÒ nÒn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi. + Thªm n÷a, c¸n bé tÝn dông cha thùc sù nhËy bÐn trong viÖc tiÕp cËn víi ngµnh nghÒ cã xu híng ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ theo tõng thêi kú ®Ó cho vay + C¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông thêng thay ®æi theo thêi gian vµ ¶nh hëng ®Õn ®iÒu kiÖn tµi chÝnh cña ngêi vay còng nh kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî vay cña kh¸ch hµng N©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kiÓm tra, kiÓm so¸t kho¶n vay. + Trong kh©u thÈm ®Þnh kh¸ch hµng, C¸n bé tÝn dông ph¶i lu«n ®Æt c¸c tiªu chÝ nh thÈm ®Þnh t c¸ch, n¨ng lùc ph¸p lý, n¨ng lùc ®iÒu hµnh, n¨ng lùc tµi chÝnh, n¨ng lùc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî vay, uy tÝn cña kh¸ch hµng ®ã lµ nh÷ng th«ng tin ®îc xÕp vµo vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu vµ ph¶i ®îc c¸n bé tÝn dông tu©n thñ mét c¸ch nghiªm ngÆt quy tr×nh vµ thùc hiÖn ®óng tÊt c¶ c¸c quy ®Þnh ®· ®Ò ra khi thùc hiÖn thÈm ®Þnh kh¸ch hµng. + Ng©n hµng cÇn x©y dùng thñ tôc vµ quy tr×nh kiÓm tra chÐo vµ kiÓm tra ®ét suÊt ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng vay gi÷a c¸c ®Þa bµn vµ gi÷a c¸c c¸n bé tÝn dông víi nhau. + Trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin vÒ gi¸ vµng, tû gi¸ ngo¹i tÖ, l¹m ph¸t, chØ sè tiªu dïng vµ c¸c biÔn cè cã thÓ dù ®o¸n vÒ nÒn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi., c¸c bé tÝn dông cÇn cã ý kiÕn cô thÓ vÒ sù cÇn thiÕt bæ sung nh÷ng nh©n tè trªn trong chu tr×nh thÈm ®Þnh kh¸ch hµng. + Ng©n hµng nªn thµnh lËp mét bé phËn hç trî chuyªn thùc hiÖn c«ng viÖc lµ t×m hiÓu thÞ trêng, xu híng ph¸t triÓn ngµnh nghÒ trªn tÇm vÜ m« víi nh÷ng chuyªn gia cã nhiÒu kinh nghiÖm. Bé phËn nµy sÏ dùa trªn tÊt c¶ c¸c kªnh th«ng tin, c¸c nguån nghiªn cøu vµ dù b¸o kh¸c ®Ó lµm ®Þnh híng cho ho¹t ®éng tÝn dông, chiÕn lîc qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông, chiÕn lîc kh¸ch hµng vµ chiÕn lîc ®Çu t vèn tÝn dông cña m×nh. Tõ nh÷ng th«ng tin thu thËp vµ kÕt qu¶ ph©n tÝch ®ã th«ng b¸o trªn toµn hÖ thèng ng©n hµng. Th«ng tin nµy cã gi¸ trÞ rÊt lín ®èi víi c¸n bé tÝn dông trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh kh¸ch hµng cña nh©n viªn tÝn dông vµ ®a ra quyÕt ®Þnh cho vay hay kh«ng cho vay. VÝ dô, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y mét sè ngµnh ®îc coi lµ ph¸t triÓn m¹nh vµ nãng nh: cho vay chøng kho¸n, cho vay ®Çu t x©y dùng nhµ trung c, cho vay ®Çu t kinh doanh ®iÖn tho¹i ….. hiÖn ®èi tîng kh¸ch hµng nµy cña ng©n hµng chiÕm tû lÖ rÊt nhá trong tæng hîp ®ång cho vay. Ng©n hµng cÇn nhanh nhËy tiÕp cËn, më réng quy m« theo xu thÕ ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. + Ng©n hµng cÇn chó träng nhiÒu h¬n trong kh©u kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông vèn vay vµ tr¶ nî cña kh¸ch hµng ®Ó n¾m b¾t kÞp thêi thùc tr¹ng chÊt lîng c¸c kh¶n vay ®¶m b¶o cho vèn tÝn dông ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ nh mong muèn. V× thÕ, ®Þnh kú ng©n hµng cÇn tæ chøc theo dâi chÆt chÏ tiÕn ®é hoµn thµnh tõng h¹ng môc cña dù ¸n ®Çu t, qu¸ tr×nh nhËp vËt t hµng ho¸ th«ng qua c¸c b¸o c¸o ®Þnh kú cña kh¸ch hµng …. NÕu ph¸t hiÖn cã nh÷ng dÊu hiÖu sai ph¹m trong qu¸ tr×nh sö dông vèn vay, c¸n bé tÝn dông cÇn cã kiÕn nghÞ thu håi nî sím hoÆc chuyÓn nî qu¸ h¹n. 2. CÇn ph©n t¸ch bé phËn tÝn dông thµnh c¸c bé phËn chuyªn m«n kh¸c nhau nh bé ph©n quan hÖ kh¸ch hµng (tËp trung chñ yÕu vµo ho¹t ®éng tiÕp thÞ, tiÕp xóc kh¸ch hµng, khëi t¹o tÝn dông), bé phËn qu¶n lý rñi ro tÝn dông (thùc hiÖn thÈm ®Þnh tÝn dông ®éc lËp vµ ra c¸c ý kiÕn vÒ cÊp tÝn dông còng nh gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh tÝn dông cña bé phËn quan hÖ kh¸ch hµng), bé phËn t¸c nghiÖp (thùc hiÖn lu tr÷ hå s¬, nhËp hÖ thèng m¸y tÝnh vµ qu¶n lý kho¶n vay…). ViÖc c¬ cÊu l¹i bé m¸y kinh doanh tÝn dông nh vËy nh»m ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan trong ho¹t ®éng cÊp tÝn dông. §· t¸ch b¹ch ®îc bé phËn tiÕp thÞ vµ bé phËn thÈm ®Þnh gióp cho c¸c quyÕt ®Þnh cho vay mang tÝnh kh¸ch quan h¬n, còng nh nhê sù chuyªn m«n ho¸ s©u h¬n theo chøc n¨ng mµ viÖc thùc hiÖn ph©n tÝch vµ ph¶n biÖn tÝn dông s©u s¾c vµ chÝnh x¸c h¬n, gióp nhËn d¹ng rñi ro tiÒm tµng vµ cã biÖn ph¸p phßng ngõa thÝch hîp. Víi c¬ cÊu tæ chøc nh thÕ sÏ t¹o nªn c¬ chÕ kiÓm tra vµ gi¸m s¸t liªn tôc, song song trong qu¸ tr×nh cho vay, ph¸t hiÖn vµ gi¶m thiÓu ®îc nh÷ng rñi ro sau khi cho vay mµ c¬ chÕ kiÓm tra néi bé cña nhiÒu ng©n hµng hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ. 3. §èi víi Ng©n hµng Nhµ níc + Ng©n hµng Nhµ níc t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng tÝn dông. §ång thêi cÇn nghiªn cøu ®a ra c¸c c¶nh b¶o sím vÒ c¸c rñi ro tiÒm Èn mµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®ang vµ sÏ ®èi mÆt: rñi ro tËp trung danh môc, rñi ro vÒ m«i trêng kinh tÕ, rñi ro chÝnh trÞ ....®©y lµ nh÷ng c¶nh b¸o sím rÊt h÷u Ých cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong ®iÒu kiÖn th«ng tin thu thËp cßn nhiÒu h¹n chÕ. + Hoµn thiÖn m« h×nh tæ chøc bé m¸y thanh tra ng©n hµng theo ngµnh däc tõ Trung ¬ng xuèng c¬ së vµ cã sù ®éc lËp t¬ng ®èi vÒ ®iÒu hµnh vµ ho¹t ®éng nghiÖp vô trong tæ chøc bé m¸y cña ng©n hµng Nhµ níc, øng dông nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ gi¸m s¸t hiÖu qu¶ ho¹t ®éng Ng©n hµng cña uû ban Basel, tu©n thñ nguyªn t¾c thËn träng trong thanh tra. 8 Do bÊt c©n xøng th«ng tin gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng: Mét sè kh¸ch hµng ®· lîi dông nh÷ng ®iÓm yÕu cña Ng©n hµng ®· t×m c¸ch løa ®¶o ®Ó ®îc vay vèn. Hä cung cÊp th«ng tin kh«ng trung thùc. Hä lËp ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh gi¶ m¹o, hoÆc ®i vay ë nhiÒu ng©n hµng víi cïng mét bé hå s¬. Hä sö dông vèn sai môc ®Ých so víi hîp ®ång tÝn dông khiÕn cho nguån tr¶ nî trë nªn bÊp bªnh. ViÖc thanh to¸n nî gèc vµ l·i vay ®óng h¹n khã thùc hiÖn ®îc, rñi ro tÝn dông xuÊt hiÖn. + Th«ng tin tÝn dông cha ®Çy ®ñ vµ ®é chÝnh x¸c cha cao. Nh÷ng th«ng tin lµm c¬ së ®Ó thÈm ®Þnh vµ quyÕt ®Þnh cho vay ë Ng©n hµng hiÖn nay vÉn cßn thiÕu, kh«ng kÞp thêi, kh«ng cã tÝnh hÖ thèng, chÊt lîng th«ng tin cßn cha cao, nh c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vay, th«ng tin môc ®Ých vay vèn, ph¬ng ¸n tr¶ nî, tµi s¶n ®¶m b¶o… vµ c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng, th«ng tin vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc…. + §iÓm yÕu c¬ b¶n ®Çu tiªn lµ v¨n ho¸ chia sÎ vµ sö dông th«ng tin trong Ng©n hµng. Quan niÖn chung cña mäi ngêi lµ viÖc ph¸t hiÖn rñi ro tÝn dông chØ thuéc tr¸ch nhiÖm cña bé phËn tÝn dông tùc tiÕp, cô thÓ lµ c¸n bé tÝn dông. C¸c bé phËn cßn l¹i hÇu nh kh«ng quan t©m ®Õn c¸c th«ng tin vÒ rñi ro tÝn dông vµ nÕu cã biÕt th× còng kh«ng cã c¬ chÕ truyÒn t¶i th«ng tin nµy ®Õn bé phËn chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp. + Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh trong ho¹t ®éng tÝn dông ngµy cµng gay g¾t, sù më réng m¹ng líi ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ng©n hµng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng cã nhiÒu ®èi t¸c ®Ó lùa chän vay. ChÝnh sù c¹nh tranh, giµnh giËt v« h×nh chung chÝnh c¸c ng©n hµng ®· t¹o nªn t×nh trang th«ng tin bÊt c©n xøng. + §èi tîng phôc vô cña Ng©n hµng rÊt ®a d¹ng, thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, kinh doanh trªn nhiÒu lÜnh vùc, cã nhiÒu kinh nghiÖm trong kinh doanh do vËy ngµy cµng cã nhiÒu kinh nghiÖm trong viÖc che ®Ëy th«ng tin, t¹o ra sù bÊt c©n xøng vÒ th«ng tin. + HiÖn t¹i viÖc lu tr÷ th«ng tin kh¸ch hµng qua hÖ thèng m¸y tÝnh cña Ng©n hµng cßn qu¸ Ýt. 1. Chó träng c«ng t¸c thu thËp th«ng tin: tæ chøc viÖc thu thËp, lu tr÷ vµ khai th¸c th«ng tin nh»m phôc vô cho viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµ ®o lêng rñi ro tÝn dông ®Ó n©ng cao chÊt lîng th«ng tin tÝn dông. VÊn ®Ò ®Æt ra lµm sao ®Ó cã ®îc mét hÖ thèng th«ng th«ng tin thËt ®¸ng tin cËy cã vËy míi phôc vô ®îc c«ng t¸c qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông ®îc tèt. + Tríc hÕt, Ng©n hµng ph¶i x©y dùng kho d÷ liÖu th«ng tin riªng vÒ th«ng tin tÝn dông vµ kü thuËt ph©n tÝch cã kh¶ n¨ng ®o lêng ®îc rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng tÝn dông, x©y dùng quy tr×nh, tiªu chÝ chuÈn phôc vô cho kh©u thu thËp th«ng tin nh»m gióp cho viÖc thu thËp th«ng tin ®îc nhanh chãng. Bëi lÏ th«ng tin cã vai trß quan träng trî gióp ®¾c lùc cho c¸n bé thÈm ®Þnh cã thÓ ®¸nh gi¸, ph©n tÝch, dù b¸o vµ ®a ra nh÷ng nhËn ®Þnh chÝnh x¸c h¬n vÒ kh¸ch hµng, qua ®ã phßng tr¸nh ®îc rñi ro cho Ng©n hµng. + HiÖu qu¶ viÖc ®o lêng tÝn dông phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt lîng th«ng tin.Th«ng tin sau khi thu thËp ®îc ph¶i chuyÓn qua kh©u kiÓm tra chÊt lîng vµ ®é tin cËy cña nguån th«ng tin, ®©y lµ mét vÊn ®Ò rÊt khã, ®ßi hái rÊt nhiÒu thêi gian, c«ng søc, tiÒn cña còng nh kinh nghiÖm cña b¶n th©n c¸n bé thu thËp, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ chÊt lîng th«ng tin. + §Ó tÊt c¶ c«ng ®o¹n thu thËp vµ ph©n tÝch th«ng tin kh«ng v« nghÜa th× viÖc øng dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nh÷ng kÕt qu¶ cã ®îc lµ kh©u rÊt quan träng. KÕt qu¶ sau khi ph©n tÝch cÇn ph¶i ®îc truyÒn t¶i th«ng suèt, nhanh chãng, kÞp thêi, ®Õn tÊt c¶ c¸c bé phËn, c¸c c¸n bé nghiÖp vô cã liªn quan tõ ®ã mçi ngêi cã c¸ch khai th¸ch th¸c nguån th«ng tin ®ã sao cho phï hîp tõng phÇn hµnh c«ng viÖc m×nh ®¶m nhiÖm. Cã nh vËy chÊt lîng nguån th«ng tin thu thËp ®îc míi thùc sù cã hiÖu qu¶ cao. + Ng©n hµng cÇn khai th¸c vµ cËp nhËt thªm th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµo hÖ thèng lu tr÷ th«ng tin kh¸ch hµng. 2. Ng©n hµng cÇn thiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin ®a d¹ng tõ nhiÒu nguån thu thËp kh¸c nhau nh: + Nguån th«ng tin do kh¸ch hµng cung cÊp: thu thËp tõ b¸o c¸o tµi chÝnh liªn quan, ®i kh¶o s¸t thùc tÕ qua viÖc pháng vÊn, kiÓm tra, tiÕp xóc trùc tiÕp víi ngêi lao ®éng, kiÓm tra thùc tr¹ng tµi s¶n cña kh¸ch hµng…. §Ó thu thËp ®îc nguån th«ng tin tõ kh¸ch hµng chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ th× ®ã lµ mét m«n nghÖ thuËt cña ngêi lµm c«ng t¸c tÝn dông nã phô thuéc vµo tr×nh ®é chuyªn m«n vµ sù am hiÓu c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi. + Nguån th«ng tin tõ bªn ngoµi: ®©y lµ nguån th«ng tin rÊt phong phó vµ kh¸ch quan, cã thÓ khai th¸c tõ c¸c kªnh sau: tõ kh¸ch hµng kh¸c ®ang cã quan hÖ víi Ng©n hµng vµ còng cã quan hÖ víi kh¸ch hµng; tõ c¸c nh©n hµng th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn, c¸c ng©n hµng n«ng nhiÖp kh¸c, tõ ng©n hµng Nhµ níc; tõ thÞ trêng th«ng qua ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, b¸o chÝ….; tõ c¸c c¬ quan liªn quan: c¬ quan thuÕ, c«ng an, kiÓm to¸n…. 3. Nh×n chung ®Ó tiÕn tíi x©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin thèng nhÊt vµ khoa häc, Ng©n hµng cÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, thiÕt lËp phÇn mÒn ®Ó qu¶n lý kh¸ch hµng. Thèng kª, nghiªn cøu, lu t÷ th«ng tin tõ ®ã bæ sung cho viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng cho nh÷ng lÇn vay sau. 4. Trªn thùc tÕ, c«ng viÖc thu thËp th«ng tin, x©y dùng c¸c ng©n hµng d÷ liÖu vÒ rñi ro tÝn dông vµ tæn thÊt phôc vô cho viÖc x©y dùng c¸c m« h×nh lîng ho¸ chÊt lîng tÝn dông lµ mét c«ng viÖc kh«ng thÓ hoµn thµnh nÕu chØ dùa vµo sù nç lùc ®¬n lÎ cña mét ng©n hµng mµ cßn cÇn sù phèi hîp cña ®ång bé cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ sù ñng hé gióp ®ì cña ChÝnh phñ 5. §èi víi ChÝnh phñ, nhµ níc vµ bé ngµnh + N©ng cao tÝnh minh b¹ch th«ng tin cña tÊt c¶ c¸c tæ chøc th«ng qua øng dông c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ. Mét khã kh¨n rÊt lín trong viÖc thÈm ®Þnh n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng lµ møc ®é tin cËy vµ sù chÝnh x¸c cña c¸c th«ng tin mµ kh¸ch hµng c«ng bè. LuËt kÕ to¸n hiÖn nay cha thùc sù phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ g©y khã kh¨n trong c«ng t¸c xem xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng. Ngoµi ra ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®éc lËp cha ph¸t huy hÕt vai trß cña m×nh, ®«i khi cã nh÷ng b¸o c¸o tµi chÝnh ®· ®îc kiÓm to¸n nhng vÉn kh«ng ®¶m b¶o tÝnh minh b¹ch, ®iÒu nµy ¶nh hëng trÇm träng ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng. + ChÝnh phñ cÇn giao cho Bé Tµi chÝnh sím ban hµnh khu«n khæ ph¸p lý cho ho¹t ®éng cña c«ng ty xÕp h¹ng tÝn nhiÖm nh»m t¹o thªm nguån th«ng tin cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i khi ®¸nh gi¸, xÕp h¹ng tÝn dông kh¸ch hµng. + X©y dùng hÖ thèng th«ng tin vÒ c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi, vÒ nh÷ng dù ¸n ®Çu t trong t¬ng lai trªn l·nh thæ ViÖt Nam vµ xem xÐt “®é më’ th«ng tin ®èi víi c¸c dù ¸n nµy. 6. §èi víi Ng©n hµng Nhµ níc + Ng©n hµng Nhµ níc cÇn n©ng cao h¬n n÷a chÊt lîng th«ng tin tÝn dông t¹i trung t©m th«ng tin tÝn dông CIC cña ng©n hµng Nhµ níc nh»m ®¸p øng yªu cÇu th«ng tin cËp nhËt vµ chÝnh x¸c vÒ kh¸ch hµng. CÇn cã biÖn ph¸p tuyªn truyÒn ®Ó c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nhËn thøc râ quyÒn lîi vµ nghÜa vô trong viÖc cung cÊp vµ sö dông th«ng tin tÝn dông. + Víi vai trß lµ c¬ quan ®Çu mèi qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc trong lÜnh vùc tÝn dông Ng©n hµng Nhµ níc cÇn cã nh÷ng ph©n tÝch vµ dù b¸o vÒ diÔn biÕn thÞ trêng tÝn dông trong tõng thêi kú c¨n cø trªn c¬ së c¸c biÕn sè kinh tÕ, tiÒn tÖ vÜ m« th«ng qua c¸c m« h×nh ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng phï hîp. Th«ng qua ®ã cung cÊp c¸c ®¸nh gi¸ vµ dù b¸o vÜ m« vÒ diÔn biÕn tiÒn tÖ, tÝn dông víi chÊt lîng cao ®Ó c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cã c¬ së tham kh¶o mét c¸ch tin cËy khi ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông 9 L¹m dông tµi s¶n thÕ chÊp + Do thiÕu th«ng tin trung thùc vÒ kh¸ch hµng nªn Ng©n hµng lu«n xem nÆng phÇn tµi s¶n thÕ chÊp nh lµ chç dùa cuèi cïng ®Ó phßng chèng rñi ro tÝn dông. Tuy nhiªn, dÇn dÇn Ng©n hµng trë nªn dùa dÉm qu¸ nhiÒu vµo tµi s¶n thÕ chÊp thay v× ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña ph¬ng ¸n kinh doanh nªn sÏ dÉn ®Õn t©m lý û l¹i vµ khi Êy sÏ rÊt dÔ m¾c sai lÇm chñ quan. Mét quan niÖm hÕt søc nguy hiÓm cho r»ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o lµ an toµn cho kho¶n vay, kho¶n vay cÇn ph¶i ®îc tÊt to¸n b»ng tÝnh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ cña ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh chø kh«ng ph¶i tiÒn b¸n tµi s¶n thÕ chÊp. Tµi s¶n thÕ chÊp chØ lµ sù ®¶m b¶o cuèi cïng khi ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng gÆp rñi ro ngoµi dù kiÕn mµ th«i. H¬n n÷a, nÕu kh¸ch hµng cã xÈy ra rñi ro th× viÖc ph¸t m¹i tµi s¶n ®¶m b¶o ®Ó thu håi kho¶n vay còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n do thñ tôc thanh lý tµi s¶n rêm rµ, phøc t¹p vµ gi¸ trÞ thu håi tõ tµi s¶n ®¶m b¶o thêng thÊp h¬n gi¸ trÞ nî ph¶i thu håi. 1. Kh«ng qu¸ lÖ thuéc vµo tµi s¶n ®¶m b¶o, mµ chó träng vµo tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n ®Çu t, n¨ng lùc tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî vay cña kh¸ch hµng. Tuy nhiªn, viÖc lùa chän danh môc tµi s¶n ®¶m b¶o còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng trong c«ng t¸c qu¶n trÞ rñi ro tÝn dông v× khi kh¸ch hµng vay kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n th× tµi s¶n ®¶m b¶o lµ nguån thu duy nhÊt ®Ó bï ®¾p tæn thÊt nhng viÖc thu håi nµy l¹i phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh: tÝnh ph¸p lý cña tµi s¶n ®¶m b¶o, kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi nhanh chãng cña tµi s¶n. Do ®ã lùa chän tµi s¶n nµo lµm tµi s¶n ®¶m b¶o lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng nã quyÕt ®Þnh rÊt lín ®Õn viÖc xö lý vµ thu håi khi cã rñi ro. 2. §èi víi ChÝnh phñ, Nhµ níc vµ bé ngµnh + Trong qu¸ tr×nh ph¸t m·i tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thu håi nî, Ng©n hµng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong kh©u xö lý do v¨n b¶n thi hµnh ¸n cßn rÊt chËm. V× vËy c¬ quan thi hµnh ¸n cÇn cã thñ tôc nhanh chãng bµn giao tµi s¶n ®¶m b¶o cho Ng©n hµng. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng ph¸t m·i tµi s¶n ®¶m b¶o nhanh chãng vµ hiÖu qu¶ th× Nhµ níc nªn thµnh lËp mét thÞ trêng chÝnh thèng vÒ ®Êu gi¸ tµi s¶n mµ ng©n hµng cÇn ph¸t m¹i. §iÒu nµy sÏ ®¶m b¶o tÝnh minh b¹ch c«ng khai gi÷a c¸c bªn. §Ó chuÈn ho¸ vµ ®¶m b¶o cho thÞ trêng ho¹t ®éng chÝnh thèng Nhµ níc cÇn thùc hiÖn: luËt ho¸ thÞ trêng b¸n ®Êu gi¸; thµnh lËp c«ng ty hay trung t©m bµn ®Êu gi¸ cã sù chØ ®¹o, kiÓm tra, kiÓm so¸t chÆt chÏ; x©y dùng quy tr×nh thùc hiÖn ®Êu gi¸ gän nhÑ vµ hiÖu qu¶. 10 Chó träng nhiÒu ®Õn c¸c kho¶n vay cã lîi nhuËn cao hon lµ c¸c kho¶n vay lµnh m¹nh mµ c¸c kho¶n vay cã lîi nhuËn cao thêng cã ®é rñi ro cµng lín Do ¸p lùc c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng kh¸c, do ch¹y theo kÕ ho¹ch chØ tiªu tÝn dông, chó träng qu¸ nhiÒu vµo chØ tiªu t¨ng lîi nhuËn 1. CÇn ph¶i ®a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®èi phã víi c¸c yÕu tè tõ bªn ngoµi nh sù thay ®æi vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, søc Ðp tõ viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt theo th«ng lÖ, c¸c diÔn biÕn phøc t¹p cña c¬ chÕ thÞ trêng, t¸c ®éng tiªu cùc cña th«ng tin bÊt c©n xøng …. B»ng c¸ch Ng©n hµng thêng xuyªn cËp nhËt th«ng tin liªn quan tõ bªn ngoµi, kiÓm so¸t ®îc vµ hiÖu chØnh kÞp thêi c¸c v¨n b¶n néi bé khi ph¸t sinh c¸c thay ®æi hoÆc chñ ®éng x©y dùng c¸c lé tr×nh ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt theo th«ng lÖ. 2. §Ó ph©n t¸n rñi ro vµ tèi thiÓu ho¸ rñi ro tÝn dông b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô kh¸c nhau. Ng©n hµng nªn tiÕn hµnh kinh doanh trªn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm dÞch vô kh¸c nhau ®Ó t¹o thµnh mét danh môc ®Çu t sao cho tæng møc rñi ro trªn toµn danh môc sÏ ®îc giíi h¹n ë møc nhá nhÊt, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ “ kh«ng nªn bá trøng vµo cïng mét rá”. Ng©n hµng còng nªn ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc huy ®éng vèn, ®iÒu chØnh l·i suÊt trung vµ dµi h¹n hîp lý, c¬ cÊu ®Çu t vèn theo híng t¨ng tû träng cho vay trung vµ dµi h¹n, gi¶m tû träng cho vay ng¾n h¹n, ph¸t triÓn cho vay tiªu dïng ®èi víi c¸c c¸ nh©n.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Gia Lâm - Hà Nội.doc