Lý luận về địa tô của Các Mac và sự vận dụng vào chính sách đất đai ở Việt Nam hiện nay

nhµ t­ b¶n kinh doanh trªn nh÷ng ruéng ®Êt trung m×nh còng thu ®­îc lîi nhuËn siªu ng¹ch ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n .Th­c chÊt th× ®Þa t« chªnh lÖch còng chÝnh lµ lîi nhuËn siªu ng¹ch , hay gi¸ trÞ thÆng d­ siªu ng¹ch . VËy ®Þa t« chªnh lÖch lµ phÇn lîi nhuËn d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ,thu ®­îc trªn nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thuËn lîi h¬n . Nã lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ c¶ chung cña n«ng phÈm ®­îc quyÕt ®Þnh bái ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trªn ruéng ®Êt xÊu nhÊt vµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt c¸ biÖt trªn ruéng ®Êt trung b×nh vµ tèt. Nã sinh ra lµ do cã ®éc quyÒn kinh doanh ruéng ®Êt nh­ng bªn c¹nh ®ã l¹i cã ®éc quyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt ,nªn cuèi cïng nã vÉn lät vµo tay chñ ruéng ®Êt. Còng cÇn chó ý r»ng kh«ng ph¶i ®Þa t« chªnh lÖch lµ s¶n phÈm do ®é mµu mì ruéng ®Êt sinh ra .§Þa t« chªnh lÖch còng nh­ toµn bé gi¸ trÞ thÆng d­ trong n«ng nghiÖp lµ do lao ®éng thÆng d­ do c«ng nh©n n«ng nghiÖp t¹o ra. Mµu mì ruéng ®Êt chØ lµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn hay c¬ së tù nhiªn lµm cho lao ®éng cña n«ng d©n cã n¨ng suÊt cao h¬n , vµ lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®Ó cho lîi nhuËn siªu ng¹ch h×nh thµnh ,còng nh­ ®Þa t« nãi chung, kh«ng ph¶i lµ do ruéng ®Êt mµ ra , nã lµ do lao ®éng ®· bá vµo ruéng ®Êt vµ do gi¸ c¶ cña s¶n phÈm lao ®éng cña n«ng phÈm ,chø kh«ng ph¶i do b¶n th©n ruéng ®Êt. Mac nãi:” Lùc l­îng tù nhiªn Êy kh«ng ph¶i lµ nguån gèc sinh ra lîi nhuËn siªu ng¹ch , mµ chØ lµ c¬ së tù nhiªn khiÕn cã thÓ ®Æc biÖt n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng lªn”. Së dÜ Mac nãi nh­ vËy lµ v× nÕu kh«ng cã bµn tay con ng­êi ,kh«ng cã søc lao ®éng th× víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn tèt còng kh«ng thÓ t¹o ra ®­îc nhiÒu lîi nhuËn nh­ng víi søc lao ®éng cã h¹n cña con ng­êi ,nÕu ®iÒu kiÖn tù nhiªn tèt sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt n©ng cao lîi nhuËn siªu ng¹ch. ChÝnh lao ®éng víi n¨ng suÊt cao ®· lµm cho n«ng phÈm thu ®­îc trªn mét diÖn tÝch canh t¸c t¨ng lªn ,vµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung cña mét ®¬n vÞ n«ng phÈm h¹ xuèng so víi gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung cña n«ng phÈm,do ®ã mµ cã lîi nhuËn siªu ng¹ch .Sù h×nh thµnh cña lîi nhuËn siªu ng¹ch mµ tõ ®ã cña ®Þa t« chªnh lÖch , ®­îc minh ho¹ b»ng vÝ dô sau ®©y: §Þa t« chªnh lÖch cã hai lo¹i ®Þa t«: +§Þa t« chªnh lÖch I + §Þa t« chªnh lÖch II. a,§Þa t« chªnh lÖch I: §Þa t« chªnh lÖch I lµ ®Þa t« thu ®­îc trªn c¬ së ruéng ®Êt mµu mì . Ngoµi ra, ruéng ®Êt cã vÞ trÝ thuËn lîi nh­ ë gÇn n¬i tiªu thô hay ®­êng giao th«ng thuËn tiÖn còng ®em l¹i ®Þa t« chªnh lÖch I , bëi v× ë gÇn n¬i tiªu thô nh­ thµnh phè ,khu c«ng nghiÖp hay ®­êng giao th«ng vËn t¶i thuËn tiÖn,sÏ tiÕt kiÖm ®­îc mét phÇn lín chi phÝ l­u th«ng khi b¸n cïng mét gi¸;nh÷ng ng­êi ph¶i chi phÝ vËn t¶i Ýt h¬n ®­¬ng nhiªn ®­îc h­ëng mét kho¶n lîi nhuËn siªu ng¹ch so víi nh÷ng ng­êi ph¶i chi phÝ vËn t¶i nhiÒu h¬n,do ®ã mµ cã ®Þa t« chªnh lÖch. VÝ dô: VÞ trÝ ruéng ®Êt Chi phÝ t­ b¶n (usd) S¶n l­îng (t¹) Lîi nhuËn b×nh qu©n (usd) Chi phÝ vËn chuyÓn (usd) Tæng gi¸ c¶ s¶n xuÊt c¸ biÖt (usd) Gi¸ c¶ s¶n xuÊt c¸ biÖt 1 t¹ (usd) Gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung §Þa t« chªnh lÖch I Cña 1 t¹ Cña TSL (usd) GÇn thÞ tr­êng 100 5 40 0 140 28 31 155 15 Xa thÞ tr­êng 100 5 40 15 155 31 31 155 0 b, §Þa t« chªnh lÖch II: Lµ do th©m canh mµ cã . Muèn vËy ph¶i ®Çu t­ thªm t­ liÖu s¶n xuÊt vµ lao ®éng trªn cïng mét kho¶ng ruéng ®Êt ,ph¶i c¶i tiÕn kÜ thuËt , n©ng cao chÊt l­îng canh t¸c ®Ó t¨ng n¨ng suÊt ruéng ®Êt vµ n¨ng suÊt lao ®éng lªn. VÝ dô: LÇn ®Çu t­ T­ b¶n ®Çu t­ (usd) Sè l­îng (t¹) Gi¸ c¶ s¶n xuÊt c¸ biÖt (usd) Gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung ®Þa t« chªnh lÖc II Cña 1 t¹(usd) Cña TSL (usd) LÇn thø 1 100 4 25 25 100 0 LÇn thø 2 100 5 20 25 125 25 Chõng nµo thêi h¹n thuª ®Êt vÉn cßn th× nhµ t­ b¶n bá tói sè lîi nhuËn siªu ng¹ch trªn.Nh­ng khi hÕt h¹n hîp ®ång th× chñ ruéng ®Êt sÏ t×m c¸ch n©ng møc ®Þa t« lªn ®Ó giµnh lÊy lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã, biÕn nã thµnh ®Þa t« chªnh lÖch . V× lÏ ®ã ,chñ ruéng ®Êt chØ muèn cho thuª ruéng ®Êt ng¾n h¹n cßn nhµ t­ b¶n l¹i muèn thuª dµi h¹n. Còng v× lÏ ®ã nhµ t­ b¶n kinh doanh trong n«ng nghiÖp kh«ng muèn bá ra sè vèn lín h¬n ®Ó c¶i tiÕn kÜ thuËt ,c¶i t¹o ®Êt ®ai ,v× lµm nh­ vËy ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian míi thu håi ®­îc vèn vÒ . Vµ rèt cuéc chñ ®Êt sÏ lµ kÎ h­ëng hÕt lîi Ých cña nh÷ng c¶i tiÕn ®ã . Vµ nhµ t­ b¶n thuª ruéng ®Êt v× vËy chØ nghÜ lµm sao tËn dông hÕt mµu mì cña ®Êt ®ai trong thêi gian thuª ruéng ®Êt. Môc ®Ých th©m canh cña hä lµ nh»m thu ®­îc thËt nhiÒu lîi nhuËn trong thêi gian kÝ kÕt hîp ®ång,nªn hä ra søc bßn rót hÕt mµu mì ®Êt ®ai . Mac nãi :”Mçi b­íc tiÕn cña c«ng nghiÖp t­ b¶n chñ nghÜa lµ mét b­íc tiÕn kh«ng nh÷ng trong nghÖ thuËt bãc lét ng­êi lao ®éng ,mµ cßn lµ b­íc tiÕn trong nghÖ thuËt lµm cho ®Êt ®ai ngµy cµng kiÖt quÖ; mçi b­íc tiÕn trong nghÖ thuËt lµm t¨ng mµu mì cho ®Êt ®ai trong mét thêi gian lµ mét b­íc tiÕn trong viÖc tµn ph¸ nh÷ng nguån mµu mì l©u dµi cña ®Êt ®ai.” Mét vÝ dô ®iÓn h×nh lµ ë Mü tr­íc ®©y ,chÕ ®é canh t¸c bÊt hîp lÝ ®· lµm cho 16 triÖu ha ruéng ®Êt vèn mµu mì ®· trë thµnh b¹c mµu hoµn toµn. 1.2.2. §Þa t« tuyÖt ®èi. Ngoµi ®Þa t« chªnh lªch ®Þa chñ cßn thu ®­îc ®Þa t« tuyÖt ®èi trong khi cho thuª ruéng ®Êt. PhÇn trªn, khi nghiªn cøu ®Þa t« chªnh lÖch chóng ta ®· gi¶ ®Þnh lµ ng­êi thuª ®Êt xÊu chØ thu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt céng víi lîi nhuËn b×nh qu©n , vµ kh«ng tÝnh ®Õn viÖc ph¶i nép ®Þa t«.Thùc ra kh«ng ph¶i nh­ vËy, ng­êi thuª ruéng ®Êt dï lµ ®Êt tèt hay xÊu ®Òu ph¶i nép ®Þa t« cho chñ ®Êt. §Þa t« mµ c¸c nhµ t­ b¶n thuª ruéng ®Êt nhÊt thiÕt ph¶i nép _”tuyÖt ®èi” ph¶i nép dï ruéng ®Êt tèt ,xÊu nh­ thÕ nµo , lµ ®Þa t« tuyÖt ®èi .VËy c¸c nhµ t­ b¶n kinh doanh trªn ruéng ®Êt lÊy ®©u mµ nép? D­íi chÕ ®é t­ b¶n chñ nghÜa , n«ng nghiÖp l¹c hËu h¬n c«ng nghiÖp , c¶ vÒ kinh tÕ lÉn kÜ thuËt . CÊu t¹o h÷u c¬ cña t­ b¶n trong n«ng nghiÖp v× vËy thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp . Cho nªn nÕu tØ suÊt gi¸ trÞ thÆng d­ tøc lµ tr×nh ®é bãc lét ngang nhau tõ mét t­ b¶n ngang nhau sÏ sinh ra trong c«ng nghiÖp nhiÒu gi¸ trÞ thÆng d­ h¬n trong n«ng nghiÖp . VÝ dô : cã hai t­ b¶n n«ng nghiÖp vµ t­ b¶n c«ng nghiÖp ngang nhau,®Òu lµ 100 ch¼ng h¹n; cÊu t¹o h÷u c¬ trong t­ b¶n c«ng nghiÖp lµ 80c + 20v (4/1) cña t­ b¶n n«ng nghiÖp lµ 60c + 40v (3/2) nÕu tØ suÊt gi¸ trÞ thÆng d­ ®Òu lµ 100% th× s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ thÆng d­ s¶n xuÊt ra sÏ lµ. Trong c«ng nghiÖp : 80c + 20v + 20m = 120 Trong n«ng nghiÖp : 60c + 40v + 40m = 140 Gi¸ trÞ thÆng d­ d«i ra trong n«ng nghiÖp so víi c«ng nghiÖp lµ 20m. NÕu lµ trong c«ng nghiÖp th× sè gi¸ trÞ thÆng d­ nµy sÏ ®­îc ®em chia chung cho c¸c nhµ c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh b×nh qu©n ho¸ tØ suÊt lîi nhuËn . Nh­ng trong n«ng nghiÖp ®iÒu ®ã kh«ng thÓ diÔn ra ®­îc ,®ã lµ chÕ ®é ®éc quyÒn t­ h÷u ruéng ®Êt kh«ng cho phÐp t­ b¶n tù do di chuyÓn vµo trong n«ng nghiÖp , do ®ã ng¨n c¶n viÖc h×nh thµnh lîi nhuËn b×nh qu©n chung gi÷a n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp. Vµ nh­ vËy ,phÇn gi¸ trÞ thÆng d­ d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ( Nhê cÊu t¹o h÷u c¬ cña t­ b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp ,bãc lét ®­îc cña c«ng nh©n n«ng nghiÖp nhiÒu h¬n) ®­îc gi÷ l¹i vµ dïng ®Ó nép ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ®Þa chñ. VËy ®Þa t« chªnh lÖch tuyÖt ®èi còng lµ mét lo¹i lîi nhuËn siªu ng¹ch d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n, h×nh thµnh nªn do cÊu t¹o h÷u c¬ cña t­ b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp mµ bÊt cø nhµ t­ b¶n thuª ruéng ®Êt nµo còng ph¶i nép cho ®Þa chñ .Nã lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ n«ng phÈm vµ gi¸ c¶ thùc tÕ h×nh thµnh nªn do c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng . §Þa t« tuyÖt ®èi g¾n liÒn víi ®éc quyÒn t­ h÷u ruéng ®Êt .ChÝnh ®éc quyÒn t­ h÷u ruéng ®Êt lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch h×nh thµnh trong n«ng nghiÖp kh«ng bÞ ®em chia ®i vµ lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã ph¶i chuyÓn ho¸ thµnh ®Þa t«. VÒ ®Þa t« tuyÖt ®èi ,Mac nãi :”...b¶n chÊt cña ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ :Nh÷ng t­ b¶n ngang nhau cña chóng sinh s¶n nh÷ng khèi l­îng gi¸ trÞ thÆng d­ kh¸c nhau “. §Ó minh ho¹ cho nh÷ng ®iÒu nãi trªn chóng ta cã thÓ lÊy vÝ dô sau ®©y: Do ®éc quyÒn vÒ ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n sinh ra ®Þa t« tuyÖt ®èi , cho nªn nÕu kh«ng cã chÕ ®é t­ h÷u vÒ ruéng ®Êt , kh«ng cã giai cÊp ®Þa chñ , th× ®Þa t« tuyÖt ®èi sÏ bÞ xo¸ bá , gi¸ c¶ n«ng phÈm sÏ gi¶m xuèng cã lîi cho x· héi . Tãm l¹i , nªó ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cã lîi (®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc ®iÒu kiÖn kinh tÕ do th©m canh ®­a l¹i ) lµ ®iÒu kiÖn h×nh thµnh ®Þa t« chªnh lÖch vµ ®éc quyÒn kinh doanh ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Ó t¹o ra ®Þa t« chªnh lÖch Êy , th× ®iÒu kiÖn ®Ó h×nh thµnh ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ cÊu t¹o h÷u c¬ cña t­ b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp , vµ nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Î ra ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ ®éc quyÒn t­ h÷u vÒ ruéng ®Êt . Song dï lµ ®Þa t« chªnh lÖch hay ®Þa t« tuyÖt ®èi , nguån gèc vµ b¶n chÊt cña ®Þa t« còng chØ lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ thÆng d­ , do lao ®éng kh«ng c«ng cña c«ng nh©n lµm thuª trong n«ng nghiÖp t¹o ra . Nãi c¸ch kh¸c ,®Þa t« chØ lµ mét h×nh th¸i ®Æc thï cña gi¸ trÞ thÆng d­ mµ th«i . §Þa t« cïng víi lîi nhuËn cña nhµ t­ b¶n n«ng nghiÖp chÝnh lµ c¸i x¸c ®Þnh tÝnh qui ®Þnh vÒ mÆt x· héi cña t­ b¶n kinh doanh trong n«ng nghiÖp , nãi lªn t­ b¶n n«ng nghiÖp lµ mèi quan hÖ bãc lét , g¾n liÒn víi mét quan hÖ bãc lét kh¸c cña ®Þa chñ do quyÒn t­ h÷u vÒ ruéng ®Êt sinh ra . 1.2.3.C¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c: Ngoµi nh÷ng lo¹i ®Þa t« trªn cßn cã c¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c nh­ ®Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt rõng , thiªn nhiªn … a.§Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n: Lµ ®Þa t« thu ®­îc trªn nh÷ng ®¸m ®Êt trång nh÷ng c©y quÝ mµ s¶n phÈm cã thÓ b¸n víi gi¸ ®éc quyÒn , tøc lµ gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ. Ng­êi tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm trªn ph¶i tr¶ ®Þa t« nµy . b.§Þa t« hÇm má §Êt hÇm má_®Êt cã nh÷ng kho¸ng s¶n ®­îc khai th¸c còng ®em l¹i ®Þa t« chªnh lÖch vµ ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ng­êi së h÷u ®Êt ®ai Êy.§Þa t« hÇm má còng h×nh thµnh vµ ®­îc quyÕt ®Þnh nh­ ®Þa t« ®Êt n«ng nghiÖp. c.§Þa t« ®Êt x©y dùng: §Þa t« ®Êt x©y dùng vÒ c¬ b¶n ®­îc h×nh thµnh nh­ ®Þa t« ®Êt n«ng nghiÖp.Nh­ng nã còng cã nh÷ng ®Æc tr­ng riªng: +Thø nhÊt,trong viÖc h×nh thµnh ®Þa t« x©y dùng ,vÞ trÝ cña ®Êt ®ai lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh,cßn ®é mµu mì vµ tr¹ng th¸I cña ®Êt ®ai kh«ng ¶nh h­ëng lín. +Thø hai,®Þa t« ®Êt x©y dùng t¨ng lªn nhanh chãng do sù ph¸t triÓn cña d©n sè,do nhu cÇu vÒ nhµ ë t¨ng lªn vµ do nh÷ng t­ b¶n cè ®Þnh s¸t nhËp vµo ruéng ®Êt ngµy cµng t¨ng lªn. d.§Þa t« ®éc quyÒn: §Þa t« lu«n lu«n g¾n liÒn víi ®éc quyÒn së h÷u ruéng ®Êt,®éc chiÕm c¸c ®IÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi,c¶n trë sù c¹nh tranh cña t­ b¶n,t¹o nªn gi¸ c¶ ®éc quyÒn cña n«ng s¶n.Tuy nhiªn,cã nh÷ng lo¹i ®Êt cã thÓ trång nh÷ng lo¹i c©y cho nh÷ng s¶n phÈm quý hiÕm,cã gi¸ trÞ cao(nh­ nh÷ng v­ên nho cã thÓ cho nh÷ng thø r­îu ®Æc biÖt)hay cã nh÷ng kho¸ng s¶n ®Æc biÖt cã gi¸ trÞ,th× ®Þa t« cña nh÷ng ®Êt ®ai ®ã sÏ rÊt cao,cã thÓ xem ®ã lµ ®Þa t« ®éc quyÒn .Nguån gèc cña ®Þa t« ®éc quyÒn nµy còng lµ lîi nhuËn siªu ng¹ch do gi¸ c¶ ®éc quyÒn cao cña s¶n phÈm thu ®­îc trªn ®Êt ®ai Êy mµ nhµ t­ b¶n ph¶I nép cho ®Þa chñ_ ng­êi së h÷u nh÷ng ®Êt ®ai ®ã. C¸c ®Þa t« nh­ ®Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng , ®Þa t« ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt rõng thiªn nhiªn ... tuy lµ ®Þa t« thu ®­îc trªn nh÷ng ®¸m ®Êt phi n«ng nghiÖp nh­ng ®Òu dùa trªn c¬ së cña ®Þa t« n«ng nghiÖp theo ®óng nghÜa cña tõ nµy.Chóng bao gåm c¶ hai lo¹i ®Þa t«: ®Þa t« tuyÖt ®èi vµ ®Þa t« chªnh lÖch . Mac nãi :” BÊt k× ë ®©u cã nh÷ng søc tù cho nhµ c«ng nghiÖp lîi dông nh÷ng søc tù nhiªn Êy , ch¼ng kÓ ®ã lµ th¸c n­íc ,lµ hÇm má giµu kho¸ng s¶n , lµ nh÷ng n¬i nhiÒu c¸ hay lµ ®Êt ®Ó x©y dùng cã vÞ trÝ tèt ,th× sè lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã cña nhµ t­ b¶n ho¹t ®éng còng ®Òu bÞ kÎ cã c¸i giÊy chøng nhËn vÒ quyÒn së h÷u nh÷ng cña c¶i tù nhiªn Êy chiÕm ®o¹t d­íi h×nh th¸i ®Þa t«". Ch­¬ng 2 VËn dông lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac trong luËt ®Êt ®ai thuÕ n«ng nghiÖp vµ viÖc thuª ®Êt ë ViÖT NAm Th«ng qua nh÷ng lÝ luËn vÒ ®Þa t« ®· nghiªn cøu ë trªn , ta thÊy ®Þa t« t­ b¶n chñ nghÜa lµ sù bãc lét cña chñ ruéng ®Êt ®èi víi c«ng nh©n n«ng nghiÖp lµm thuª . Nã tån t¹i ë nhiÒu h×nh thøc : §Þa t« chªnh lÖch , ®Þa t« tuyÖt ®èi , ®Þa t« c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng , ®Þa t« vÒ hÇm má, ®Þa t« vÒ b·i c¸.... Ngµy nay, khi ®Êt n­íc ta ®ang trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi , nh÷ng lÝ luËn ®Þa t« ®ã ®­îc §¶ng vµ nhµ n­íc ta vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o trong thùc tiÔn dÓ x©y dùng ®Êt n­íc giµu m¹nh. LÝ luËn ®Þa t« cña Mac ®· trë thµnh c¬ së khoa häc ®Ó x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh cã liªn quan nh»m kÝch thÝch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ . 2.1 .VËn dông trong luËt ®Êt ®ai: §Êt ®ai lµ mét tµi nguyªn v« cïng quÝ gi¸ , lµ t­ liÖu s¶n xuÊt ®Æc biÖt, lµ thµnh phÇn quan träng hµng ®Çu cña m«i tr­êng sèng lµ ®Þa bµn ph©n bè c¸c khu d©n c­ , x©y dùng c¸c c¬ së kinh tÕ ,v¨n ho¸ , x· héi , an ninh vµ quèc phßng. Tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ nh©n d©n ta ®· tèn bao c«ng søc x­¬ng m¸u míi t¹o lËp , b¶o vÖ ®­îc vèn ®Êt nh­ ngµy nay. ë mçi chÕ ®é ®Êt ®ai l¹i thuéc vÒ mçi giai cÊp kh¸c nhau , vÝ nh­ së h÷u cña thùc d©n Ph¸p ,cña bän quan l¹i quÝ téc Phong kiÕn , cña ®Þa chñ.... vµ dï ë chÕ ®é nµo cuèi cïng Mac còng kÕt luËn :” Mçi b­íc tiÕn cña n«ng nghiÖp t­ b¶n chñ nghÜa lµ mét b­íc tiÕn kh«ng nh÷ng trong nghÖ thuËt bãc lét ng­êi lao ®éng mµ cßn lµ b­íc tiÕn vÒ mÆt lµm cho ®Êt ®ai bÞ kiÖt quÖ mµ sù bãc lét ®ã ®­îc thùc hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc trong ®ã cã ®Þa t«.” Ngµy nay, ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h÷u cña toµn d©n do nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lÝ ( Nhµ n­íc cña d©n... ). Nhµ n­íc giao ®Êt , rõng cho c¸c tæ chøc kinh tÕ , ®¬n vÞ vò trang .. ®Ó sö dông. ë ®©y thùc hiÖn sù t¸ch rêi gi÷a quyÒn së h÷u víi quyÒn sö dông ruéng ®Êt nh»m sö dông tµi nguyªn cña ®Êt n­íc mét c¸ch hiÖu qu¶. §Ó bæ sung cho nguån nh©n s¸ch vµ th«ng qua ng©n s¸ch thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nh÷ng ng­êi thuª ®Êt ph¶i ®ãng thuÕ cho nhµ n­íc . ThuÕ nµy kh¸c xa víi ®Þa t« phong kiÕn vµ ®Þa t« t­ b¶n chñ nghÜa v× thuÕ nµy tËp chung vµo ng©n s¸ch mang l¹i lîi Ých cho toµn d©n, nã kh«ng mang b¶n chÊt bãc lét cña ®Þa t« phong kiÕn vµ ®Þa t« t­ b¶n chñ nghÜa..... 2.2.C¸c ®IÒu kho¶n: Víi viÖc vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac ,nhµ n­íc ta ®· ban hµnh luËt ®Êt ®ai ®Ó quy ®Þnh mét c¸ch râ rµng quyÒn vµ nghÜa vô cña ng­êi d©n theo nh÷ng ®iÒu kho¶n sau : §iÒu 1 : ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h÷u toµn d©n , do nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lÝ. Nhµ n­íc giao ®Êt cho c¸c tæ chøc kinh tÕ ,®¬n vÞ vò trang , nh©n d©n, c¬ quan nhµ n­íc, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , hé gia ®×nh , c¸ nh©n , sö dông æn ®Þnh l©u dµi . Nhµ n­íc cßn cho tæ chøc , hé gia ®×nh ,c¸ nh©n thuª ®Êt.Tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n ®ùoc nhµ n­íc cho thuª ®Êt , giao ®Êt trong luËt nµy gäi chung lµ ng­êi sö dông ®Êt . §iÒu 4: Ng­êi sö dông ®Êt ®ai cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ , c¶i t¹o vµ sö dông ®Êt hîp lÝ , cã hiÖu qu¶ , ph¶i lµm ®Çy ®ñ thñ tôc ®Þa chÝnh , nép thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt vµ c¸c kho¶n thu kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt . §iÒu 5: Nhµ n­íc khuyÕn khÝch ng­êi sö dông ®Êt ®Çu t­ lao ®éng, vËt t­, tiÒn vèn vµ ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt vµo c¸c viÖc sau ®©y: _ Lµm t¨ng gi¸ trÞ sö dông ®Êt . _ Th©m canh t¨ng vô ,n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt. _ Khai hoang , vì ho¸ , lÊn biÓn ®Ó më réng diÖn tÝch ®Êt , s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi. _ B¶o vÖ ( tiÕt kiÖm ) c¶i t¹o lµm t¨ng ®é mµu mì cña ®Êt . _ Sö dông tiÕt kiÖm ®Êt . §iÒu 12: Nhµ n­íc x¸c ®Þnh gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®Ó tÝnh thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt , thu tiÒn khi giao ®Êt , båi th­êng thiÖt h¹i vÒ ®Êt khi thu håi ®Êt . ChÝnh phñ qui ®Þnh khung gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®èi víi tõng vïng vµ theo tõng thêi gian. §iÒu 22: Tæ chøc ,hé gia ®×nh ,c¸ nh©n ®­îc nhµ n­íc giao ®Êt ®Ó sö dông vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt , nÕu ®­îc nhµ n­íc giao ®Êt dÓ sö dông vµ môc ®Ých kh¸c th× ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt , trõ c¸c tr­êng hîp ®­îc miÔn gi¶m theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ. §iÒu 79: Ng­êi sö dông ®Êt cã nh÷ng nghÜa vô sau ®©y: Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých , ®óng ranh giíi vµ c¸c yªu cÇu kh¸c ®· ®­îc qui ®Þnh khi giao ®Êt . Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Î b¶o vÖ vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cña ®Êt. Tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng , kh«ng lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ng­êi sö dung ®Êt xung quanh. Nép thuÕ sö dông ®Êt , thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt , lÖ phÝ ®Þa chÝnh theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt . Nép tiÒn sö dông ®Êt khi ®­îc giao ®Êt theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt §Òn bï cho ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi ®Ó giao cho m×nh . Giao l¹i ®Êt khi nhµ n­íc cã quyÕt ®Þnh thu håi trong nh÷ng qui ®Þnh trªn ®©y cña luËt ®Êt ®ai , ng­êi d©n sö dông ®Êt ph¶i cã tr¸ch nhiÖm båi bæ c¶i t¹o ®Êt ...hay viÖc ®ãng thuÕ , tiÒn thuª ®Êt... ®Òu lµ mét h×nh thøc cña ®Þa t« . HiÖn nay nhµ n­íc ta ®ang cã nh÷ng v¨n b¶n thu thuÕ sö dông ®Êt , ®èi víi nh÷ng nhµ ë mÆt ®­êng th× møc thuÕ nhµ ®Êt lµ 15000®/1m2/n¨m.Cßn víi nh÷ng nhµ trong khu d©n c­ th× thuÕ nhµ ®Êt lµ 10 000/1m2/n¨m.Tuy nhiªn cho ®Õn ngµy 2/12/1998 Quèc héi n­íc CHXHCN VIET NAM kho¸ X k× häp thø t­ ®· th«ng qua luËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña luËt ®Êt ®ai, tõ ®ã ta cµng thÊy lÝ luËn ®Þa t« ®­îc vËn dông trong luËt ®Êt ®ai mét c¸ch linh ®éng nh­ thÕ nµo. §iÒu 22: §­îc söa ®æi bæ sung nh­ sau: “Nhµ n­íc giao ®Êt kh«ng thu tiÒn sö dông ®Êt trong tr­êng hîp sau ®©y: 1.1 Hé gia ®×nh , c¸ nh©n trùc tiÕp lao ®éng lµm n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi mµ nguån sèng chñ yÕu lµ thu nhËp cã tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®ã ®­îc uû ban nh©n d©n x· , ph­êng , thÞ trÊn x¸c nhËn sö dông ®Êt vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ,l©m nghiÖp nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi trong h¹n møc ®Êt ®­îc nhµ n­íc giao . Hé gia ®×nh ®ang sö dông ®Êt n«ng nghiÖp v­ît qu¸ h¹n møc tr­íc ngµy luËt nµy cã hiÖu lùc th× ®­íc tiÕp tôc sö dông diÖn tÝch ®Êt v­ît møc theo thêi gian b»ng 1/2 thêi gian giao ®Êt vµ ph¶i nép thuÕ bæ sung ®èi víi diÖn tÝch ®ã theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ; sau thêi h¹n nµy th× ph¶i chuyÓn sang thuÕ ®Êt . ®èi víi diÖn tÝch ®Êt v­ît h¹n mùc cã sau ngµy luËt nµy cã hiÖu lùc th× ng­êi sö dông ®Êt ®ã phaØ nép thuÕ ®Êt . 1.2 Tæ chøc sö dông ®Êt ®Ó trång vµ b¶o vÖ rõng phßng hé , rõng ®Æc dông . 1.3 C¬ quan nhµ n­íc ,tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , §¬n vÞ vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng trô së lµm viÖc , sö dông ®Êt vµo môc ®Ých quèc phßng an ninh. 1.4 C¬ quan nhµ n­íc , tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh x· héi , ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuéc c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc sù nghiÖp kinh tÕ, v¨n ho¸ ,x· héi , khoa häc kÜ thuËt, ngo¹i giao. 1.5 Tæ chøc sö dông ®Êt vµo môc ®Ých c«ng céng ®Ó x©y dùng ®­êng giao th«ng , cÇu , cèng vØa hÌ, hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc , s«ng , hå , ®e ®Ëp ,tr­êng häc , bÖnh viÖn ,c«ng viªn ,v­ên hoa, khu vui ch¬i trÎ em, qu¶ng tr­êng , s©n vËn ®éng , s©n bay , bÕn c¶ng vµ c¸c c«ng tr×nh c«ng céng kh¸c theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ . Bæ sung ®iÒu 22a nh­ sau : 2.1 Nhµ n­íc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y : Hé gia ®×nh , c¸ nh©n cã nhu cÇu sö dông ®Êt lµm nhµ ë . Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ®Ó chuyÓn nh­îng hoÆc cho thuª quyÒn sö dông ®Êt g¾n liÒn víi kÕt cÊu h¹ tÇng ®ã. Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t­ x©y dùng nhµ ë ®Ó b¸n hoÆc cho thuª . Giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt ®èi víi mét sè tr­êng hîp ®Ó t¹o vèn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng theo dù ¸n do chÝnh phñ quyÕt ®Þnh . 2.2 ViÖc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt ®­îc qui ®Þnh t¹i ®iÓm d kho¶n 1 ®iÒu nµy ph¶i b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: Ng­êi sö dông ®Êt ph¶i cã dù ¸n kh¶ thi ®· ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn phª duyÖt . Sö dông ®Êt ph¶i theo ®óng kÕ ho¹ch. Ng­êi sö dông ®Êt ph¶i cã ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ kÜ thuËt . TiÒn thu ®­îc tõ viÖc giao ®Êt , tiÒn x©y dùng c«ng tr×nh t­¬ng øng víi gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®­îc giao ph¶i ®­îc h¹ch to¸n ®aµy ®ñ vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. 3. Bæ sung ®iÒu 22 C nh­ sau : 3.1 Tæ chøc hé gia ®×nh , c¸ nh©n , ®­îc nhµ n­íc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt , cho thuª ®Êt ®­îc miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt hoÆc tiÒn thuª ®Êt trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y : Thùc hiÖn c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc ­u ®·i ®Çu t­ . Thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ t¹i c¸c ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi khã kh¨n , ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n . Thùc hiÖn chÝnh s¸ch nhµ ë , ®Êt ë . C¸c tr­¬ng hîp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . 3.2 ChÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ viÖc miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt , tiÒn thuª ®Êt 4 Bæ sung ®iÒu 78a nh­ sau : 4.1 Hé gia ®×nh c¸ nh©n ®­îc nhµ n­íc cho thuª ®Êt mµ tr¶ tiÒn thuª ®Êt hµng n¨m cã quyÒn : a . ThÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thuª vµ tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh g¾n liÒn víi ®Êt thuª trong thêi h¹n thuª t¹i tæ chøc tÝn dông VN ®Ó vay vèn s¶n xuÊt , kinh doanh theo quy ®Þnh Ph¸p luËt . b . ChuyÒn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt thuª cïng víi tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh g¾n liÒn víi ®Êt thuª ®Ó thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt thuª trong thêi h¹n thuª theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . Ng­êi nhËn chuyÓn nh­îng , ng­êi ®­îc thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt thuª c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n nµy . 4.3 Hé gia ®×nh c¸ nh©n ®­îc nhµ n­íc cho thuª ®Êt ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt cho nhiÒu n¨m , nÕu thêi h¹n thuª ®· ®­îc tr¶ tiÒn cßn l¹i Ýt nhÊt lµ 5 n¨m th× cã c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 ®iÒu nµy . Bªn c¹nh nh÷ng quy ®Þnh cña luËt ®Êt ®ai vÒ nghÜa vô nép tiÒn hay nh÷ng lîi Ých cña ng­êi nép tiÒn thuª ®Êt , ta thÊy ®Þa t« ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc øng dông mét c¸ch s¸ng t¹o , ®em l¹i lîi Ých cho nh©n d©n , ®ång thêi lµm cho quü NS cña nhµ n­íc t¨ng lªn , nã kh«ng hÒ mang tÝnh chÊt bãc lét nh­ trong XH phong kiÕn hay XH TBCH . Ngoµi ra , trong ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai cña NN ta hiÖn nay còng ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh ®Ó ng­êi d©n ph¶i tr¶ tiÒn thuª ®Êt ( mét h×nh thøc cña ®Þa t« ) khi sö dông ®Êt mét c¸ch tù nguyÖn . ViÖc giao ®Êt ®èi víi c¸c lo¹i ®Êt cã thÓ kh¸i qu¸t theo b¶ng sau ®©y Lo¹i ®Êt Khi giao Khi sö dông 1.§Êt n«ng nghiÖp - Giao æn ®Þnh l©u dµi ho hé gia ®×nh, c¸ nh©n tõ 20-50m -Kh«ng nép tiÒn sö dông ®Êt -Nép thuÕ sö dông ®Êt hµng n¨m. -Nép thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt khi chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt Thu håi ®Òn bï thiÖt h¹i hoÆc trî cÊp theo quy ®Þnh cña NN 2.§Êt ë ( khu d©n c­) -Giao sö dông æn ®Þnh l©u dµi. -Ph¶i nép tiÒn sö dông ®Êt. -nép thuÕ ®Êt hµng n¨m. -Nép thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, khi chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. 3.Chuyªn dïng 1.Giao sö dông vµo quèc phßng an ninh, lîi Ých quèc gia, lîi Ých c«ng céng: +) Kh«ng ph¶i nép tiÒn sö dông ®Êt (®­îc miÔn). +) Nép lÖ phÝ ®Þa chÝnh. 2.Giao sö dông vµo môc ®Ých kinh doanh. +) ph¶i nép tiÒn sö dông ®Êt. +) cho thuª ®Êt. -Kh«ng nép thuÕ sö dông ®Êt. -Nép thuÕ ®Êt. -Nép thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, khi chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. -Tr¶ tiÒn thuª ®Êt trùc tiÕp ho¹ch nhËn nî ng©n s¸ch nhµ n­íc nÕu gãp vèn liªn doanh 4.§Êt ch­a sö dông TÊt c¶ mäi tr­êng hîp ®Òu ph¶i nép lÖ phÝ ®Þa chÝnh( nÕu ®­¬c phôc vô vÒ ®Þa chÝnh). Tuú tr­êng hîp ph¶i nép lÖ phÝ tr­íc b¹ Sè tiÒn sö dông ®Êt ®­îc miÔn vµ gi¶m nép , ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau : Sè tiÒn sö dông ®Êt ®­îc miÔn hoÆc gi¶m = DiÖn tÝch ®Êt ®­îc giao hoÆc ®­îc phÐp chuyÓn môc ®Ých sö dông ( m2 ) * Gi¸ ®Êt mçi mÐt vu«ng ( ®/m2 ) * Tû lÖ ®­îc miÔn hoÆc gi¶m ViÖc thhu tiÒn sö dông ®Êt khi xÐt cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u nhµ ë , quyÒn sö dông ®Êt ®­îc thùc hiÖn nh­ sau : - Tr­êng hîp ®Êt mua ®­îc sö dông lµm ®Êt ë æn ®Þnh tr­íc ngµy 18/12/1980 ( ngµy ban hµnh hiÕn ph¸p n¨m 1980 ) kh«ng cã ®ö giÊy tê hîp lÖ , nay xÐt phï hîp quy ho¹ch kh«ng cã tranh chÊp vµ ®­îc UBND ph­¬ng chøng nhËn th× ®­îc xÐt cÊp chøng nhËn quyÒn së h÷u nhµ ë , quyÒn xö dông ®Êt ë vµ kh«ng ph¶i nép tiÒn sö dông ®Êt . - Tr­êng hîp ®Êt ®· ®­îc sö dông lµm ®Êt ë æn ®Þnh trong thêi gian tõ 18/12/1980 ®Õn ngµy 15/10/1993 ( ngµy LuËt ®Êt ®ai cã hiÖu lùc ) nh­ng kh«ng cã ®ñ giÊy hîp lÖ nµy xÐt phï hîp víi quy ho¹ch kh«ng cã tranh chÊp th× ®­îc cÊp chøng nhËn quyÒn së h÷u nhµ ë , quyÒn sö dông ®Êt ë vµ ph¶i nép 20% tiÒn sö dông ®Êt . - Tr­êng hîp sö dông lµm ®Êt ë sau ngµy 15/10/1993 , kh«ng cã ®ñ giÊy tê hîp lÖ nµy xÐt phï hîp víi quy ho¹ch , kh«ng cã tranh chÊp th× ®­îc xÐt cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u nhµ ë vµ quyÒn sö dông ®Êt ë ph¶i nép 100% tiÒn sö dông ®Êt . Víi nh÷ng quy ®Þnh trong LuËt ®Êt ®ai , nguån ®Êt cña Quèc gia sÏ kh«ng bÞ sö dông bõa b·i , sÏ ®­îc c¶i t¹o båi bæ vµ mçi ng­êi d©n khi sö dông ®Êt ®Òu ph¶i nép thuÕ ®Êt , chÊp hµnh theo mäi quy ®Þnh cña nhµ n­íc , ®ã còng lµ mét h×nh thøc ®Ó Nhµ n­íc thu ®Þa t« . Nhê viÖc ph©n tÝch vÒ b¶n chÊt ®Þa t« cña M¸c , §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· nh×n râ ®­îc nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc thu ®Þa t« TBCN , tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng quy ®Þnh ®óng ®¾n ,võa t¨ng thªm ®­îc NS NN , võa khuyÕn khÝch ng­êi d©n tù nguyÖn thùc hiÖn . Víi thêi ®¹i ngµy nay , trong chÕ ®é XHCN , ®Þa t« kh«ng cßn cã ®Þnh nghÜa : “ §Þa t« lµ h×nh thøc biÕn t­íng cña mét phÇn gi¸ trÞ thÆng d­ do ng­êi c«ng nh©n n«ng nghiÖp t¹o ra , mµ nhµ TB kinh doanh NN ph¶i tr¶ cho ®Þa chñ “ Mµ hiÖn nay , ®Êt ®­îc cÊp cho d©n , d©n cã quyÒn sö dông ®Êt vµo môc ®Ých cña m×nh . NÕu ®èi víi ®Êt ë th× ng­êi d©n chØ ph¶i nép mét kho¶n tiÒn thuª ®Êt rÊt nhá so víi thu nhËp cña hä . Cßn ®èi víi ®Êt ®Ó lµm N«ng nghiÖp th× ng­êi d©n ph¶i nép thuÕ , nh­ng bï l¹i , hä cã thÓ tù do kinh doanh trªn m¶nh ®Êt cña m×nh sao cho thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn cao nhÊt . VÝ dô: cã vïng trång lóa, cã vïng trång ®ay, cã vïng trång cµ phª... 2.3.VËn dông trong thuÕ n«ng nghiÖp: §Þa t« kh«ng chØ ®­îc vËn dông trong luËt ®Êt ®ai mµ cßn ®­îc vËn dông rÊt nhiÒu trong thuÕ n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam hiÖn nay. ThuÕ n«ng nghiÖp ë ®©y kh«ng hÒ thÓ hiÖn sù bãc lét ®èi víi ng­êi n«ng d©n mµ ®ã lµ quyÒn vµ nghÜa vô cña mçi ng­êi n«ng d©n. §Ó khuyÕn khÝch sö dông ®Êt n«ng nghiÖp cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn c«ng b»ng, hîp lý sù ®ãng gãp cña tæ chøc, c¸ nh©n sö dông ®Êt n«ng nghiÖp vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc. C¨n cø vµo ®iÒu 84 cña hiÕn ph¸p n­íc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· ®­a ra luËt quy ®Þnh sö dông ®Êt n«ng nghiÖp. §iÒu 1: tæ chøc, c¸ nh©n sö dông ®Êt vµo s¶n xuÊt mµ kh«ng sö dông vÉn ph¶i nép thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp. Hä vÉn ®­îc giao quyÒn sö dông ®Êt n«ng nghiÖp mµ kh«ng sö dông vÉn ph¶i nép thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp. §iÒu 2: §Êt chÞu thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp lµ ®Êt dïng vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp bao gåm: §Êt trång trät. §Êt cã mÆt n­íc nu«i trång thñy s¶n. §Êt trång rõng. §iÒu 3: §Êt kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp mµ chÞu c¸c lo¹i thuÕ kh¸c hoÆc kh«ng ph¶i chÞu thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt bao gåm: §Êt cã rõng tù nhiªn. §Êt ®ång cá tù nhiªn. §Êt ë. §Êt chuyªn dïng. §iÒu 4: Tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ph¶i nép tiÒn thuª ®Êt theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 29 cña luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, kh«ng ph¶i nép thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp theo quy ®Þnh cña luËt nµy. §iÒu 5: C¨n cø thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp: DiÖn tÝch. H¹ng ®Êt. §Þnh suÊt thuÕ tÝnh b»ng kilogam thãc trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch cña tõng h¹ng ®Êt §iÒu 6: DiÖn tÝch tÝnh thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp lµ diÖn tÝch giao cho hé sö dông ®Êt phï hîp víi sæ ®Þa chÝnh nhµ n­íc. Tr­êng hîp ch­a nép sæ ®Þa chÝnh th× diÖn tÝch tÝnh thuÕ lµ diÖn tÝch ghi trªn tê khai cña hé sö dông ®Êt. §iÒu 7: §Êt trång c©y hµng n¨m vµ ®Êt cã mÆt n­íc nu«i trång thñy s¶n ®­îc chia lµm 6 h¹ng, ®Êt trång c©y l©u n¨m ®­îc chia lµm 5 h¹ng. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh h¹ng ®Êt gåm c¸c yÕu tè: ChÊt ®Êt. VÝ trÞ. §Þa h×nh. §iÒu kiÖn khÝ hËu, thêi tiÕt. §iÒu kiÖn t­íi tiªu. 2. ChÝnh phñ quy ®Þnh tiªu chuÈn h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ theo c¸c yÕu tè nãi t¹i ®iÒu nµy vµ cã tham kh¶o n¨ng suÊt b×nh qu©n ®¹t ®­îc trong ®iÒu kiÖn canh t¸c b×nh th­êng cña 5 n¨m (1986-1990). 3. H¹ng ®Êt tÝnh thuÕ ®­îc æn ®Þnh 10 n¨m. Trong thêi h¹n æn ®Þnh h¹ng ®Êt, ®èi víi vïng mµ nhµ n­íc ®Çu t­ lín, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, chÝnh phñ ®iÒu chØnh l¹i h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ. §iÒu 8: C¨n cø vµo tiªu chuÈn cña tõng h¹ng ®Êt vµ h­íng dÉn cña ñy ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng, sù chØ ®¹o cña ñy ban nh©n d©n huyÖn, quËn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh. ñy ban nh©n d©n x·, ph­êng, thÞ trÊn x¸c ®Þnh h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ cho tõng hé nép thuÕ tr×nh c¬ quan xÐt duyÖt. §iÒu 9: §Þnh suÊt thuÕ mét n¨m tÝnh b»ng kilogram thãc trªn 1 hecta cña tõng h¹ng ®Êt sau: §èi víi ®Êt trång c©y hµng n¨m vµ ®Êt cã mÆt n­íc nu«i trång thñy s¶n. H¹ng ®Êt §Þnh suÊt thuÕ 1 2 3 4 5 6 550 460 370 280 180 50 §èi víi ®Êt trång c©y l©u n¨m. H¹ng ®Êt §Þnh suÊt thuÕ 1 2 3 4 5 650 550 400 200 80 §èi víi c©y ¨n qu¶ l©u n¨m trång trªn ®Êt trång c©y hµng n¨m chÞu møc thuÕ nh­ sau: B»ng 1,3 lÇn thuÕ ®Êt trång c©y hµng n¨m cïng h¹ng ®Êt 1, h¹ng 2 vµ h¹ng 3. B»ng thuÕ ®Êt trång c©y hµng n¨m cïng h¹ng, nÕu thuéc ®Êt h¹ng 4, h¹ng 5 vµ h¹ng 6. §èi víi c©y lÊy gç µ c¸c lo¹i c©y l©u n¨m thu ho¹ch mét lÇn chÞu møc thuÕ b»ng 4% gi¸ trÞ s¶n l­îng khai th¸c. §iÒu 10: Hé sö dông®Êt n«ng nghiÖp v­ît qu¸ h¹n møc diÖn tÝch theo quy ®Þnh cña luËt ®Êt ®ai, th× ngoµi viÖc ph¶i nép thuÕ theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 9 cña luËt nµy, cßn ph¶i nép thÕ bæ sung do uû ban th­êng vô quèc héi quy ®Þnh ®èi víi phÇn diÖn tÝch trªn h¹n møc. §èi víi mét sè tr­êng hîp v½n ®­îc nhµ n­íc ­u ®·i, gi¶m thuÕ vµ miÔn thuÕ. §©y chÝnh lµ sù linh ®éng cña nhµ n­íc trong viÖc vËn dông lÝ luËn ®i¹ t« cña M¸c ®Ó t¨ng ng©n s¸ch quèc gia. §iÒu 19: MiÔn thuÕ cho ®Êt ®åi nói träc dïng vµo s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp, ®Êt trång rõng, phßng hé vµ rõng ®¹c dông. MiÔn thuÕ cho ®Êt khai hoang kh«ng thuéc quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 ®iÒu 9 dïng vµo s¶n xuÊt. Trång c©y hµng n¨m 5 n¨m. Riªng ®èi víi ®Êt khai hoang ë miÒn nói, ®Çm lÇy vµ lÊn biÓn lµ 7 n¨m. §èi víi c©y lÊy gç vµ c¸c lo¹i c©y l©u n¨m thu ho¹ch 1 lÇn chØ nép thuÕ khi kh¸c th¸c theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 4, ®iÒu nµy cña luËt nµy. MiÔn thuÕ cho ®Êt trång c©y l©u n¨m chuyÓn sang trång lo¹i míi vµ ®Êt trång c©y hµng n¨m chuyÓn sang trång c©y l©u n¨m c©y ¨n qu¶. Trong thêi gian x©y dùng c¬ b¶n vµ céng thªm 3 n¨m tõ khi cã thu ho¹ch. ChÝnh phñ quy ®Þnh viÖc gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ ®èi víi ®Êt khai hoang ®­îc ®Çy t­ b»ng nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc. §iÒu 26: Hé di chuyÓn ®Õn vïng kinh tÕ míi khai hoang ®Ó s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®­îc miÔn thuÕ trong thêi h¹n theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 19 cña luËt nµy vµ céng thªm 2 n¨m. NÕu ®Êt ®­îc giao lµ ®Êt ®ang s¶n xuÊt n«ng nghiÖp th× ®­îc miÔn thuÕ trong thêi h¹n 3 n¨m kÓ tõ ngµy nhËn ®Êt. §iÒu 21: Trong tr­êng hîp thiªn tai, dÞch häa lµm thiÖt h¹i mïa mµng, thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ®­îc gi¶m hoÆc miÔn cho tõng hé nép thuÕ tõng vô s¶n xuÊt nh­ sau: ThiÖt h¹i tõ 10% ®Õn d­íi 20%, gi¶m thuÕ t­¬ng øng theo møc thiÖt h¹i. ThiÖt h¹i tõ 20% ®Õn d­íi 30%, gi¶m thuÕ 60%. ThiÖt h¹i tõ 30% ®Õn d­íi 40%, gi¶m thuÕ 80%. ThiÖt h¹i tõ 40% trë lªn gi¶m thuÕ 100%. §iÒu 22: MiÔn thuÕ hoÆc gi¶m thuÕ cho c¸c hé n«ng d©n s¶n xuÊt ë vïng cao, miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¶o mµ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cßn nhiÒu khã kh¨n. MiÔn thuÕ hoÆc gi¶m thuÕ cho c¸c hé n«ng d©n lµ d©n téc thiÓu sè mµ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cßn ngiÒu khã kh¨n. MiÔn thuÕ cho c¸c hé n«ng d©n lµ nh÷ng ng­êi tµn tËt, giµ yÕu kh«ng n¬i n­¬ng tùa. §iÒu 23: MiÔn thuÕ cho hé nép thuÕ cã th­¬ng binh hang 1/4 vµ 2/4, bÖnh binh hang 1/3 vµ 2/3. MiÔn thuÕ hoÆc gi¶m thuÕ cho hé nép thuÕ lµ gia ®×nh liÖt sÜ. Gi¶m thuÕ cho hé nép thuÕ cã th­¬ng binh, bÖnh binh kh«ng thuéc diÖn miÔn thuÕ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 ®iÒu nµy mµ ®êi sèng cã nhiÒu khã kh¨n. §iÒu 24: ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt viÖc gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp. ViÖc gi¶m, miÔn thuÕ cho nh÷ng ng­êi d©n cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt lµ mét ®iÒu kh¸c xa víi viÖc thu ®Þa t« t­ b¶n chñ nghÜa, ®iÒu nµy cho thÊy sù s¸ng t¹o cña §¶ng ta trong viÖc øng dông lÝ luËn ®Þa t« cña M¸c khi ®Ò ra chÝnh s¸ch thuÕ n«ng nghiÖp ®éng viªn thóc ®Èy ng­êi d©n s¶n xuÊt lµm cho d©n giµu n­íc m¹nh. HiÖn nay, tæng côc thuÕ ®· ban hµnh quy tr×nh miÔn gi¶m thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp sè 137 TCT/ QD / NV7 ngµy 21/8/2001 cho c¸c ®èi t­îng chÝnh s¸ch x· héi nh­ sau: C¨n cø vµo ®¬n ®Ò nghÞ miÔn gi¶m thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp cña c¸c hé nép thuÕ thuéc ®èi t­îng chÝnh s¸ch x· héi. §éi thuÕ x· héi phèi hîp víi hé ®ång t­ vÊn thuÕ x· héi danh s¸ch c¸c hé nép thuÕ thuéc diÖn ®­îc miÔn gi¶m thuÕ theo tõng lo¹i ®èi t­îng chÝnh s¸ch x· héi nh­: hé gia ®×nh cã c«ng víi c¸ch m¹ng, hé ®êi sèng cã bÖnh binh, hé gia ®×nh liÖt sÜ, th­¬ng binh, hé gia ®×nh cã nhiÒu khã kh¨n vµ ®Çu n¨m gi¶m thuÕ cho c¸c hé nµy ( b¸o Ph¸p luËt sè 159 ra ngµy 29/8/2001) §èi víi c¸c tr­êng hîp bÞ thiªn tai, dÞch häa lµm mïa mµng thiªt h¹i ,tæng côc thuÕ còng quy ®Þnh: Tr­¬c hªt lµ ph¶i x¸c ®Þnh møc ®é thiÖt h¹i mïa mµng ®Ó xÐt miÔn gi¶m thuÕ. Ngay sau thêi ®iÓm x¶y ra thiªn tai lµm thiÖt h¹i mïa mµng. §Õn vô thu ho¹ch, chi côc thuÕ tØnh chØ ®¹o c¸c chi côc thuÕ huyÖn n¬i cã thiªn tai phèi hîp víi c¸c ngµnh cã liªn quan ë huyÖnh nh­ : thèng kª, nhµ n­íc ... h­íng dÉn kiÓm tra c¸c x·, x¸c ®Þnh n¨ng suÊt s¶n l­îng thu ho¹ch thùc tÕ cña diÖn tÝch bÞ thiÖt h¹i theo tõng c¸nh ®ång, xö ®ång khu vùc vµ lËp biªn b¶n th¨m ®ång. Sau ®ã tuú theo thiÖt h¹i mµ xÐt gi¶m thuÕ ( b¸o Ph¸p luËt sè 158 ngµy 27/8/2001) Trªn b¸o TiÒn phong sè ra ngµy 27/8/2001 còng cho biÕt §¶ng vµ Nhµ N­íc ta ®· quyÕt ®Þnh xo¸ bá thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp trong h¹n ®iÒn ®Ó gi¶m bít khã kh¨n cho ng­êi n«ng d©n. Cuèi n¨m 2001 vµ sang 2002, bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cã v¨n b¶n tr×nh thñ t­íng chÝnh phñ vÒ viÖc gi¶m thuÕ sö dông ®Êt cho n«ng nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch, nhµ n­íc ®· th­êng xuyªn thùc hiÖn chñ tr­¬ng “kho¸n søc d©n, tõng b­íc gi¶m møc ®éng viªn kho¶ng 20% trªn s¶n l­îng quy thãc hµng n¨m ®· gi¶m xuèng 10-12%. Tuy chÝnh s¸ch gi¶m thuÕ ®· cã t¸c ®éng tÝch cùc víi ®êi sèng x· héi khu vùc n«ng th«n nh­ng vÉn ph¸t sinh mét sè vÊn ®Ò ch­a hîp lý: viÖc gi¶m 50% thuÕ n«ng nghiÖp chØ ¸p dông ®èi víi diÖn tÝch trång lóa vµ cµ phª, cßn ®èi víi nhiÒu lo¹i hµng n«ng s¶n kh¸c nh­ chÌ, h¹t tiªu, còng bÞ thiÖt h¹i, tuy ®· ®­îc xÐt miÔn gi¶m nh­ng ch­a kÞp thêi vµ ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng miÒn... Ngµy 1/3/2002, trao ®æi víi phãng viªn b¸o TiÒn phong, «ng NguyÔn §øc TriÒu – ñy viªn trung ­¬ng §¶ng, chñ tÞch héi nh©n d©n ViÖt Nam cho biªt. T¹i héi nghÞ ban chÊp hµnh trung ­¬ng §¶ng lÇn thø 5 (kho¸ IX). C¸c ®¹i biÓu ®· thèng nhÊt viÖc xãa bá thuÕ h¹n ®iÒn cho ng­êi n«ng d©n. Møc h¹n ®iÒn t¹i c¸c ®Þa ph­¬ng trªn c¶ n­íc hiÖn nay ®­îc ¸p dông theo nghÞ ®Þnh 85/CP cña chÝnh phñ. Cô thÓ: ®èi víi ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång c©y hµng n¨m nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi th× møc h¹n ®iÒn cña c¸c tØnh Cµ Mau, B¹c Liªu, Kiªn Giang, Sãc Tr¨ng, CÇn Th¬, An Giang, VÜnh Long, Trµ Vinh, §ång Th¸p, TiÒn Giang, Long An, BÕn Tre, T©y Ninh, B×nh D­¬ng, B×nh Ph­íc, §ång Nai, Bµ RÞa, Vòng Tµu vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ kh«ng qu¸ 3 hecta cho mçi lo¹i ®Êt. Cßn c¸c tØnh vµ thµnhh phè trùc thuéc trung ­¬ng kh¸c kh«ng qu¸ 10 hecta, c¸c x· trung du, miÒn nói kh«ng qu¸ 30 hecta. Nh÷ng hé v­ît møc h¹n ®iÒn ph¶i nép thuÕ theo quy ®Þnh cña luËt thuÕ sö dông ®Êt. Cã thÓ nãi viÖc xo¸ bá h¹n ®iÒn lµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Æc biÖt cho ng­êi n«ng d©n. §iÒu nµy cho thÊy sù tÝch cùc v­ît bËc cña §¶ng vµ Nhµ N­íc ta so víi viÖc thu ®Þa t« trong t­ b¶n chñ nghÜa. Trªn ®©y lµ nh÷ng øng dông lÝ luËn cña M¸c vÒ ®Þa t« trong viÖc ®Ò ra thuÕ n«ng nghiÖp còng nh­ luËt ®Êt ®ai ®Ó quy ®Þnh nghÜa vô quyÒn lîi ®ãng thuÕ cña ng­êi d©n. Sù kh¸c biÖt râ nhÊt cña viÖc qu¶n lý ®Êt ®ai vµ thu thuÕ b©y giê so víi giai ®o¹n t­ b¶n chñ nghÜa lµ ®Êt ®ai lµ cña d©n. Nhµ n­íc trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh, nhµ n­íc giao ®Êt cho d©n lµm n«ng nghiÖp, thu thuÕ nh­ng t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho ng­êi d©n s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, nhµ n­íc cßn ®­a ra mét sè quy ®Þnh cho thÊy thuÕ trong n«ng nghiÖp b©y giê gi¶m ®i rÊt nhiÒu mµ chñ yÕu lµ t¨ng thuÕ trong viÖc thuª ®Êt ®Ó ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp. + Tr­êng hîp chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®ai mµ ®­îc phÐp chuyÓn môc ®Ých tõ ®Êt n«ng nghiÖp sang phi n«ng nghiÖp th× thuÕ suÊt tõ 20% ®Õn 40%, nÕu tõ ®Êt n«ng nghiÖp chuyÓn sang x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp tõ 40% sang 60%, nÕu tõ ®Êt trång lóa æn ®Þnh chuyÓn sang môc ®Ých phi n«ng nghiÖp. + §èi víi c¸c tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸c c¸ nh©n sö dông ®Êt vµo môc ®Ých n«ng nghiÖp th× kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö dông®Êt cho n«ng nghiÖp, nÕu sö dông vµo môc ®Ých kh¸c th× ph¶i tr¶ tiÒn, thËm chÝ ph¶i chuyÓn sang h×nh thøc thuª ®Êt nÕu lµ tæ chøc sö dông ®Êt ë trong n­íc. 2.4. VËn dông trong viÖc cho thuª ®Êt. Bªn c¹nh nghiªn cøu viÖc thuª ®Êt ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp th× mét ®iÒu mµ chóng ta, nh÷ng ng­êi kinh doanh trong t­¬ng lai kh«ng thÓ kh«ng quan t©m ®Õn. §ã lµ viÖc thuª ®Êt ®Ó kinh doanh. HiÖn nay, mét sè c¸c nhµ kinh doanh cã vèn muèn lËp ra mét c«ng ty th× hä ph¶i thuª ®Êt cña nhµ n­íc, víi viÖc thuª ®Êt nµy hä ph¶i tr¶ cho nhµ n­íc mét sè tiÒn t­¬ng ®­¬ng víi diÖn tÝch còng nh­ vÞ trÝ cña n¬i ®­îc thuª. Trong viÖc thuª ®Êt ®Ó kinh doanh nhµ n­íc còng quy ®Þnh râ: · ThÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt g¾n liÒn víi tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh t¹i ng©n hµng ViÖt Nam ®Ó vay vèn s¶n xuÊt trong thêi h¹n thuª. Gi¸ trÞ thÕ chÊp do ng©n hµng quyÕt ®Þnh vµ kh«ng v­ît qu¸ gi¸ trÞ tµi s¶n ®É ®Çu t­ trªn khu ®Êt thÕ chÊp céng víi tiÒn thuª ®Êt ®· tr¶. Khi ®Õn thêi h¹n mµ kh«ng tr¶ nî th× ng©n hµng yªu cÇu c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ph¸t m¹i tµi s¶n trªn ®Êt mµ tæ chøc ®· thÕ chÊp ®Ó tr¶ nî ng©n hµng vµ quyÕt ®Þnh cho ng­êi mua tµi s¶n ®­îc tiÕp tôc thuª ®Êt. · Doanh nghiÖp nhµ n­íc, doanh nghiÖp cña tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi, doanh nghiÖp quèc phßng, an ninh trong thêi h¹n thuª ®Êt ®­îc gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó liªn doanh tæ chøc, c¸ nh©n trong n­íc víi tæ chøc c¸ nh©n n­íc ngoµi... · §Æc biÖt c¸c tæ chøc ®­îc nhµ n­íc cho thuª ®Êt cã nghÜa vô tr¶ tiÒn thuª ®Êt ®Çy ®ñ ®óng thêi h¹n quy ®Þnh. TiÒn thuª ®­îc nép hµng n¨m vµ ®­îc h¹ch to¸n vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt, kinh doanh h»ng n¨m cña tæ chøc thuª ®Êt. Ngoµi ra, cßn ph¶i ®Òn bï thiÖt h¹i cho ng­êi cã ®Êt bÞ thu håi ®Ó giao cho tæ chøc nµy thuª theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc. §iÒu nµy cho thÊy mét sù kh¸c biÖt vµ sù vËn dông lÝ luËn cña M¸c vÒ ®Þa t« cña §¶ng ta trong thêi ®¹i ngµy nay. §ã chÝnh lµ viÖc nhµ n­íc sö dông nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña ng­êi thuª ®Êt ®Ó ng­êi d©n khi nép tiÒn thuª ®Êt ®Òu th«ng suèt vµ tù nguyÖn ®ãng. Trong viÖc thuª ®Êt ®Ó kinh doanh th× ng­êi thuª ®Êt ®· thuª ®Êt cña nhµ n­íc, sau ®ã ph¸t triÓn kinh doanh trªn m¶nh ®Êt cña m×nh vµ lÊy lîi nhuËn mµ m×nh lµm xa ®Ó tr¶ cho nhµ n­íc. VÝ dô: nhµ n­íc ®· quy ho¹ch khu ®« thÞ §Þnh C«ng, x©y dùng nh÷ng ki«t vµ cho nh÷ng ng­êi kinh doanh thuª, ng­êi nµy cã thÓ tù kinh doanh trªn ki«t cña m×nh, mét phÇn lîi nhuËn mµ hä thu ®­îc trong viÖc kinh doanh sÏ ®­îc tr¶ cho nhµ n­íc, sè tiÒn ®ã ®­îc cho vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc. HiÖn nay, kh«ng chØ cã viÖc thuª ®Êt trong n«ng nghiÖp trong viÖc kinh doanh mµ nhµ n­íc cßn cho n­íc ngoµi thuª ®Êt ®Ó thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, vµ t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch. Sè tiÒn mµ ng­êi n­íc ngoµi ph¶i tr¶ ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: 2.4.1. VÒ gi¸ thuª ®Êt ë ®« thÞ: Mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cua hîp ®ång thuª ®Êt vµ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña bªn thuª lµ gi¸ thuª ®Êt. ViÖc quyÕt ®Þnh gi¸ cho thuª ®Êt ë ViÖt Nam phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè nh­ng ph¶i ®¶m b¶o søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ chÝnh trÞ-x· héi cña ®Êt n­íc ta hiÖn nay. Theo QuyÕt ®Þnh sè 179/QD-BTC ngµy 24/02/1998 th× gi¸ thuª ®Êt ë ®« thÞ lµ: ¨ §« thÞ lo¹i 1: 1,00 ¸ 12,00 USD/m2/n¨m. ¨ §« thÞ lo¹i 2: 0,80 ¸ 9,60 USD/m2/n¨m. ¨ §« thÞ lo¹i 3: 0,60 ¸ 7,20 USD/m2/n¨m. ¨ §« thÞ lo¹i 4: 0,35 ¸ 4,20 USD/m2/n¨m. ¨ §« thÞ lo¹i 5: 0,18 ¸ 2,16 USD/m2/n¨m. §èi víi ®« thÞ thuéc ®Þa bµn vïng nói, vïng s©u, vïng xa, ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi khã kh¨n, gi¸ thuª ®Êt ®­îc x¸c ®Þnh b»ng 80% møc quy ®Þnh chung. C¸c thÞ trÊn ë c¸c vïng nµy, gi¸ thuª ®Êt ®« thÞ ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: §¬n gi¸ Møc gi¸ tèi HÖ sè HÖ sè thuª ®Êt = thiÓu cho tõng ´ vÞ ´ ngµnh (USD/m2/n¨m) nhãm ®« thÞ trÝ nghÒ a.HÖ sè vÞ trÝ: HÖ sè vÞ trÝ ®­îc chia lµm 4 lo¹i: § VÞ trÝ 1 cã hÖ sè lµ 3. ¸p dông cho c¸c l« ®Êt, thöa ®Êt cã mÆt tiÒn tiÕp gi¸p víi ®­êng phè chÝnh cña ®o thÞ, ®Çu mèi giao th«ng néi ®« thÞ, rÊt thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô, du lÞch, sinh ho¹t, cã kh¶ n¨ng sinh lîi cao nhÊt, cã gi¸ ®Êt thùc tÕ cao nhÊt. § VÝ trÝ 2 cã hÖ sè 2,5. ¸p dông cho l« ®Êt cã mÆt tiÒn kh«ng tiÕp gi¸p víi ®­êng phè chÝnh, thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, du lÞch, sinh ho¹t vµ cã kh¶ n¨ng sinh lîi kÐm vÞ trÝ 1, cã gi¸ ®Êt thùc tÕ trung b×nh thÊp h¬n gi¸ ®Êt thùc tÕ cña vÞ trÝ 1. § VÞ trÝ 3 cã hÖ sè lµ 2. ¸p dông cho c¸c l« ®Êt cã mÆt tiÒn kh«ng tiÕp gi¸p néi ®­êng phè, t­¬ng ®èi thuËn lîi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, du lÞch, sinh ho¹t vµ cã kh¶ n¨ng sinh lêi kÐm vÞ trÝ sè 2, cã gi¸ ®Êt thùc tÕ trung b×nh thÊp h¬n so víi vÞ trÝ 2. § VÝ trÞ 4 cã hÖ sè lµ 1. ¸p dông cho c¸c l« ®Êt kh«ng cã mÆt tiÒn tiÕp gi¸p víi ®­êng phè, ngâ phè, kÐm thuËn lîi ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, du lÞch, sinh ho¹t cã gi¸ ®Êu thÊp nhÊt trong ®« thÞ. b.HÖ sè kÕt cÊu h¹ tÇng. · HÖ sè 2 ¸p dông cho c¸c l« ®Êt cã ®ñ 3 ®iÒu kiÖn: + Giao th«ng thuËn lîi. + Cã c«ng tr×nh cÊp trªn ë gÇn n¬i thùc hiÖn dù ¸n, cã thÓ ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu cña dù ¸n. + Cã hÖ thèng cÊp n­íc gÇn hµng rµo c«ng tr×nh cã thÓ sö dông cho dù ¸n. · HÖ sè 1,7 ¸p dông cho l« ®Êt thiÕu mét trong c¸c ®iÒu kiÖn trªn. · HÖ sè 1,4 ¸p dông cho l« ®Êt thiÕu hai ®iÒu kiÖn trªn. · HÖ sè 1 ¸p dông cho l« ®Êt thiÕu c¶ 3 ®iÒu kiÖn trªn. c. HÖ sè ngµnh nghÒ · HÖ sè 2 ¸p dông cho c¸c ngµnh th­¬ng m¹i vµ du lÞch kh¸ch s¹n, nhµ hµng, tµi chÝnh, t­ vÊn, m«i giíi, kinh doanh bÊt ®éng s¶n (trõ kinh doanh c¬ së h¹ tÇng, x©y dùng nhµ ë ®Ó b¸n hoÆc thuª), ng©n hµng, b¶o hiÓm, kiÓm to¸n. · HÖ sè 1 ¸p dông cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt lµ ph©n phèi ®iÖn, cÊp n­íc vµ thãat n­íc, c«ng nghiÖp khai th¸c má, luyÖn kim s¶n xuÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ho¸ chÊt c¬ b¶n, ph©n d·n khÝ, c«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n phÈm n«ng l©m, thuû s¶n, s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ nghiÖp, kh¸m vµ ch÷a bÖnh, thiÕt bÞ vµ ph­¬ng tiÖn y tÕ, thÓ dôc thÓ thao, xö lý « nhiÔm, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ xö lý chÊt th¶i ®Êt x©y dùng cÇu ®­êng, kinh doanh c¬ së h¹ tÇng, x©y dùng nhµ ë ®Ó b¸n hoÆc cho thuª, khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp cao vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt sö dông c«ng nghÖ cao. · HÖ 1,5 ¸p dông cho c¸c ngµnh nghÒ kh¸c kh«ng thuéc c¸c ngµnh nghÒ ¸p dông hÖ sè 2 vµ hÖ sè 1. §èi víi ®Êt t¹i c¸c vïng nói ®¸, ®åi träc, ®Êt xÊu khã sö dông.NÕu sö dông cho c¸c dù ¸n kh«ng ph¶i lµ s¶n xuÊt, c«ng nghiÖp, dÞch vô, du lÞch, th­¬ng m¹i th× ®¬n gi¸ thuª ®©t ®­îc tÝnh tõ 30 ®Õn 100 USD/ha/n¨m. Nh÷ng vïng ®Êt kh¸c ®­îc tÝnh tõ 100 dÕn 600 USD/ha/n¨m. §èi víi mÆt n­íc s«ng, hå, vÞnh tiÒn thuª ®Êt tõ 75 ®Õn 525 USD/km2/n¨m. MÆt biÓn cã ®¬n gi¸ tiÒn thuª lµ tõ 150 ®Õn 600 USD/km2/n¨m. §èi víi tr­êng hîp thuª ®Êt cã diÖn tÝch sö dông kh«ng cè ®Þnh th× ¸p dông møc tiÒn thuª tõ 150 ®Õn 750 USD/n¨m. Møc tiÒn thuª ®Êt nªu trªn kh«ng bao gåm chi phÝ ®Òn bï, gi¶i to¶. Sau mçi thêi h¹n 5 n¨m nÕu xÐt thÊy cÇn thiÕt th× bé tµi chÝnh sÏ xem xÐt vµ ®iÒu chØnh møc tiÒn thuª. Khi ®iÒu chØnh t¨ng th× møc t¨ng kh«ng v­ît qu¸ 15% cña møc quy ®Þnh lÇn tr­íc. Trªn quy ®Þnh cña bé tµi chÝnh vÒ tiÒn thuª ®Êt mÆt n­íc, mÆt biÓn ¸p dông ®èi víi c¸c h×nh thøc ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam theo ®Ò nghÞ cña gi¸m ®èc së tµi chÝnh, ñy ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng sÏ: QuyÕt ®Þnh ®¬n gi¸ thuª ®Êt ®èi víi dù ¸n do m×nh cÊp giÊy phÐp ®Çu t­. §Ò nghÞ b»ng v¨n b¶n ®¬n gi¸ thuª ®Êt ®èi víi dù ¸n do m×nh cÊp giÊy phÐp ®Çu t­. §Ò nghÞ b»ng v¨n b¶n vÒ ®¬n gi¸ thuª ®Êt ®èi víi dù ¸n thuéc thÈm quyÒn cÊp giÊy phÐp cña bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ñy quyÒn cÊp giÊy phÐp. Trong tr­êng hîp nµy, bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ (ñy quyÒn cÊp giÊy phÐp) hoÆc c¬ quan ®­îc bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ñy quyÕt sÏ quyÕt ®Þnh viÖc thuª gi¸ ®Êt. 3.Thêi ®iÓm tÝnh tiÒn lµ thêi ®iÓm doanh nghiÖp ®­îc bµn giao ®Êt ®Ó sö dông. Tr­êng hîp ch­a bµn giao ®Êt mµ doanh nghiÖp ®· sö dông ®Êt th× thêi ®iÓm tÝnh tiÒn thuª ®Êt tÝnh tõ thêi ®iÓm doanh nghiÖp sö dông ®Êt TiÒn thuª ®Êt ®­îc nép mçi n¨m 20, mçi lÇn nép 50% . KhuyÕn khÝch viÖc tr¶ tiÒn mét lÇn trong thêi h¹n 5 n¨m vµ trªn 5 n¨m. Mét tû lÖ gi¶m nhÊt ®Þnh ®­îc ghi nhËn râ t¹i quyÕt ®Þnh H9 cña bé tµi chÝnh ViÖt Nam. NÕu tr¶ cho 5 n¨m th× ®­îc gi¶m 5% sè tiÒn thuª ®Êt cña 5 n¨m ®ã. Tr¶ tiÒn cho thêi h¹n thuÕ ®Êt trªn 5 n¨m th× mçi n¨m t¨ng thªm ®­îc gi¶m 1% sè tiÒn thuª ®Êt ph¶i tr¶, nh­ng tæng møc kh«ng gi¶m qu¸ 25% sè tiÒn thuª ®Êt ph¶i tr¶ cña thêi gian nµy. Tr­êng hîp tr¶ tiÒn thuª ®Êt cho toµn bé thêi gian thuª ®Êt trªn 30 n¨m th× ®­îc gi¶m 30% sè tiÒn thuª ®Êt ph¶i tr¶. Víi nh÷ng quy ®Þnh râ rµng trªn ®©y th× viÖc nép tiÒn thuª ®Êt sÏ diÔn ra mét c¸ch dÔ dµng. Cã mét h×nh thøc thuÕ mµ cho ®Õn ngµy nay vÉn cßn tån t¹i rÊt râ. §ã lµ ®Þa t« ®éc quyÒn. Trong c¸c thµnh phè lín, ë c¸c khu ®Êt cã vÞ trÝ thuËn lîi cho phÐp x©y dùng c¸c trung t©m c«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i, dÞch vô, nµh cho thuª cã kh¶ n¨ng thu lîi lín th× gi¸ thuª nhµ, ®Êt rÊt cao. §Õn ®©y, sau khi ®· nghiªn cøu kü vÒ luËt ®Êt ®ai, thuÕ n«ng nghiÖp còng nh­ trong mét sè lÜnh vùc kinh doanh, ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh hiÖn nay ®Þa t« vÉn cßn tån t¹i nh­ng vÒ b¶n chÊt cña nã hoµn toµn kh¸c so víi ®Þa t« t­ b¶n chñ nghÜa hay ®Þa t« phong kiÕn. NÕu nh­ trong x· héi phong kiÕn, trong x· héi t­ b¶n chñ nghÜa, ng­êi sö dông ®Êt ph¶i nép t« cho ®Þa chñ . T« ®ã lµ do c¸c nhµ ®i¹c chñ n¨m gi÷ vµ h­ëng th× ngµy nay, ®i¹ t« hay nãi c¸ch kh¸c lµ thuÕ ®Êt, thuÕ nhµ, tiÒn thuª ®Êt ®Òu ®­îc nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc. Nguån ng©n s¸ch ®ã l¹i ®­îc dïng vµo nh÷ng viÖc c«ng nh»m x©y dùng ®Êt n­íc. Tuy nhiªn trong viÖc sö dung lÝ luËn cña M¸c vÒ ®Þa t« vµo trong luËt ®Êt ®ai, thuÕ n«ng nghiÖp vµ mét sè ngµnh kh¸c vÉn cßn tån t¹i mét sè v­íng m¾c, h¹n chÕ. - Nh­ viÖc nhµ n­íc thu ®Êt cña n«ng d©n víi gi¸ rÊt rÎ (kho¶ng mÊy chôc ngµn mét m2) sau ®ã quy ho¹ch, x©y dùng nhµ ë... vµ cho thuª víi gi¸ rÊt cao. §©y còng lµ mét vÊn ®Ò cÇn kiÕn nghÞ lªn cÊp cã thÈm quyÒn nh»m cã sù ®Òn bï tháa ®¸ng. - Ngay c¶ trong viÖc thùc hiÖn xo¸ bá thuÕ h¹n ®iÒn còng ph¶i gÆp nhiÒu v­íng m¾c ®Ó thùc hiÖn ®­îc nhanh chãng th× c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn rµ so¸t l¹i hÖ thèng chÝnh s¸ch ®Êt ®ai ë nhiÒu n¬i rµnh m¹ch ho¸ phÇn diÖn tÝch cu¶ tõng hé n«ng d©n, nhÊt lµ víi diÖn tÝch ®Êt nu«i trång thñy s¶n ë c¸c tØnh ven biÓn, n¬i mµ nhiÒu n«ng ng­ d©n ®· chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông cho nhau, x¸c ®Þnh chñ së h÷u ë nh÷ng n¬i nµy sÏ gÆp khã kh¨n h¬n tr­íc. Bªn c¹nh ®ã viÖc xo¸ bá thuÕ h¹n ®iÒn cho ng­êi n«ng d©n sÏ ¶nh h­ëng ®Õn nguån thu ng©n s¸ch cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®Æc biÖt lµ cÊp x·. Hä sÏ gÆp khã kh¨n trong chi tr¶ phô cÊp cho c¸n bé x· ®ang lµm viÖc trùc tiÕp. Nhµ n­íc nªn cã nh÷ng hç trî ng©n s¸ch trong mét vµi n¨m ®Çu, sau ®ã c¸c ®Þa ph­¬ng ph¶i tõ v­ît lªn khã kh¨n tËn thu c¸c nguån ®Ó dÇn tù trang tr¶i. Trong viÖc cho ng­êi n­íc ngoµi thuª ®Êt còng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Ngµy 27/3 t¹i Hµ Néi, tæng côc ®i¹c chÝnh vµ c©u l¹c bé doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· tæ chøc héi nghÞ lÊy ý kiÕn gãp ý kiÕn cho dù th¶o söa ®æi, bæ sung ph¸p lÖnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi thuª ®Êt t¹i ViÖt Nam. Víi néi dung söa ®æi lÇn nµy lµ më réng h×nh thøc sö dông ®Êt, cã nh÷ng ý kiÕn cho r»ng nÕu cho phÐp viÖc thuª ®Êt cña n«ng d©n th× sÏ x¶y ra t×nh tr¹ng nhµ ®Çu t­ thµnh ®i¹ chñ khi hä thuª hÕt ®Êt s¶n xuÊt cña n«ng d©n råi l¹i thuª n«ng d©n lµm c«ng trªn chÝnh m¶nh ®Êt ®ã. Bëi vËy nhµ n­íc ph¶i quy ®Þnh chi tiÕt c¸c ®iÒu kiÖ rµng buéc thËt chÆt chÏ ®Ó nh»m kiÓm so¸t ®­îc nÕu ph¸p lÖnh söa ®æi më thªm h×nh thøc cho phÐp nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thuª l¹i ®Êt cña n«ng d©n (b¸o TiÒn phong sè 63 ra ngµy 28/3/2002). MÆc dï hiÖn nay vÊn ®Ò thu ®Þa t« (thuÕ ®Êt vµ tiÒn thuª ®Êt) cã nh÷ng c¶i tiÕn v­ît bËc so víi tr­íc nh­ng ®«i khi vÉn gÆp nh÷ng bÊt lîi trong c«ng t¸c thu tiÒn vµ chØ ®¹o ng­êi d©n thi hµnh nghÜa vô nép thuÕ. V× vËy, nhµ n­íc ®· ph¶i ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p thËt kÞp thêi. Ngµy 6/5/2020, t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh diÔn ra cu«c häp cña ñy ban nh©n d©n thµnh phè Hå ChÝ Minh triÓn khai chØ thÞ sè 08 vÒ chÊn chØnh vµ t¨ng c­êng qu¶n lý nhµ n­íc vÌ nhµ ®Êt trªn ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh. C¸c ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n trong diÖn kª khai ph¶i kª khai vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh, trong ®ã xem ®· nép ®ñ tiÒn sö dông ®Êt hay ch­a, sè tiÒn ®· nép, ®ång thêi ghi t­¬ng øng víi sè diÖn tÝch ®· nép tiÒn sö dông ®Êt th× t­¬ng øng víi sè tiÒn phÇn tr¨m so víi tæng sè diÖn tÝch ®­îc giao. CÇn ghi râ phÇn lÖ phÝ tr­íc b¹ ®· nép vµ ®· ®¹t bao nhiªu phÇn tr¨m so víi nghÜa vô ph¶i nép. KÕt luËn Sau khi nghiªn cøu vÒ lý luËn ®Þa t« cña M¸c , còng nh­ nh÷ng øng dông s¸ng t¹o cña §¶ng ta trong viÖc ®Ò ra luËt ®Êt ®ai , thuÕ n«ng nghiÖp vµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ thuÕ ®Êt , ta thÊy ®©y lµ mét vÊn ®Ò rÊt cÊp thiÕt mµ nh÷ng ng­êi lµm kinh tÕ cÇn ph¶i quan t©m . HiÖn nay , viÖc thu thuÕ trong n«ng nghiÖp ®· ®­îc gi¶m ®i rÊt nhiÒu, mµ viÖc nép thuÕ ®ang dÇn chuyÓn sang c¸c nhµ kinh doanh thuª ®Êt ®Ó lµm ¨n. NÕu nh­ trong chÕ ®é TBCN , ®Þa t« ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu trong NN vµ kho¶n t« ®ã thuäc quyÒn së h÷u cña ®Þa chñ , th× ngµy nay kho¶n thuÕ ®ã l¹i ®­îc gi¶m trong n«ng nghiÖp vµ do NN qu¶n lý , sè tiÒn ®ã n»m trong NS quèc gia dïng vµo c¸c viÖc XH nh­ x©y tr­êng häc , bÖnh viÖn ... Víi viÖc thu thuÕ nh­ ngµy nay , NN võa thóc ®Èy ®­îc sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong NN , khuyÕn khÝch ng­êi d©n s¶n xuÊt l¹i võa t¨ng thªm nguån NS cho NN . Tuy nhiªn , viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy còng gÆp nhiÒu khã kh¨n , vµ ®©y lµ mét vÊn ®Ò Ýt ®­îc chó ý ®èi víi nh÷ng nhµ kinh tÕ , khã t×m t­ liÖu ,vµ ®Æc biÖt ®©y lµ vÊn ®Ò rÊt khã t­ duy , nh­ng em rÊt mong nhËn ®­îc sù gióp ®ì vµ sù chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o . TµI liÖu tham kh¶o 1.B¸o TiÒn Phong sè 22(ngµy 27/8/2001) 2.B¸o TiÒn Phong sè63(ngµy 28/3/2002 ) 3.B¸o Ph¸p LuËt sè 158(ngµy 27/8/2001) 4.HiÕn Ph¸p 1980 5.LuËt §Êt §ai 6.Gi¸o Tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ _NXB ChÝnh TrÞ Quèc Gia