Phân tích và thiết kế hệ thống thông tin quản lý tiền lương tại Công ty thiết bị điện Cửu Long

®éng. Tøc lµ m« t¶ sù di chuyÓn cña d÷ liÖu, viÖc xö lý, viÖc l­u tr÷ trong thÕ giíi vËt lý b»ng c¸c s¬ ®å. - C¸c ký ph¸p cña s¬ ®å luång th«ng tin nh­ sau: + Xö lý: Giao t¸c Ng­êi – m¸y Tin häc ho¸ hoµn toµn Thñ c«ng  + Kho l­u tr÷ d÷ liÖu: Thñ c«ng Tin häc ho¸ + Dßng th«ng tin - §iÒu khiÓn L­u ý: * Dßng th«ng tin vµo ra víi kho d÷ liÖu kh«ng cÇn ph¶i cã mòi tªn chØ h­íng. * Cã thÓ dïng thªm mét sè ký tù kh¸c nh­ mµn h×nh, ®Üa tõ. - C¸c phÝch vËt lý lµ nh÷ng m« t¶ chi tiÕt h¬nb»ng lêi cho c¸c ®èi t­îng ®­îc biÓu diÔn trªn s¬ ®å. RÊt nhiÒu c¸c th«ng tin kh«ng thÓ thÓ hiÖn trªn s¬ ®å nh­ h×nh d¹ng (Format) cña c¸c th«ng tin vµo/ra, thñ tôc xö lý, ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn xö lý... sÏ ®­îc ghi trªn c¸c phÝch vËt lý nµy. Cã 3 lo¹i phÝch: phÝch luång th«ng tin, phÝch kho chøa d÷ liÖu, phÝch xö lý. + Lo¹i thø nhÊt: PhÝch luång th«ng tin cã mÉu. Tªn tµi liÖu: M« t¶: Tªn IFD cã liªn quan: VËt mang: H×nh d¹ng: Nguån: §Ých: + Lo¹i thø hai: PhÝch kho chøa d÷ liÖu. Tªn kho d÷ liÖu: M« t¶: Tªn IFD cã liªn quan: VËt mang: Ch­¬ng tr×nh hoÆc ng­êi truy nhËp: + Lo¹i thø ba: PhÝch xö lý. Tªn xö lý: M« t¶: Tªn IFD cã liªn quan: Ph©n r· thµnh c¸c IFD con: Ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn: Sù kiÖn khëi sinh: Chu kú: CÊu tróc cña thùc ®¬n: Ph­¬ng ph¸p xö lý Luång PhÝch Kho d÷ liÖu PhÝch S¬ ®å luång th«ng tin IFD Xö lý PhÝch IFD §iÒu khiÓn PhÝch Mèi liªn hÖ gi÷a IFD vµ c¸c phÝch vËt lý cña tõ ®iÓn hÖ thèng. 3. S¬ ®å luång d÷ liÖu (DFD). - S¬ ®å luång d÷ liÖu dïng ®Ó m« t¶ còng chÝnh hÖ thèng th«ng tin nh­ s¬ ®å luång th«ng tin nh­ng trªn gãc ®é trõu t­îng. Trªn s¬ ®å chØ bao gåm: C¸c luång d÷ liÖu, c¸c xö lý, c¸c l­u tr÷ d÷ liÖu, nguån vµ ®Ých nh­ng kh«ng hÒ quan t©m ®Õn n¬i, thêi ®iÓm vµ ®èi t­îng chÞu tr¸ch nhiÖm xö lý. S¬ ®å luång d÷ liÖu chØ m« t¶ ®¬n thuÇn HTTT lµm g× vµ ®Ó lµm g×. - Môc ®Ých: DFD dïng ®Ó hç trî c¸c ho¹t ®éng sau: + X¸c ®Þnh yªu cÇu cña User. + LËp kÕ ho¹ch vµ minh ho¹ c¸c ph­¬ng ¸n cho nhµ ph©n tÝch vµ User xem xÐt. + Trao ®æi gi÷a nhµ ph©n tÝch vµ User do tÝnh t­êng minh cña DFD. + Lµm tµi liÖu ®Æc t¶ yªu cÇu h×nh thøc vµ ®Æc t¶ thiÕt kÕ hÖ thèng. - C¸c ký ph¸p cña s¬ ®å luång d÷ liÖu nh­ sau: Ng«n ng÷ s¬ ®å luång d÷ liÖu DFD sö dông 4 lo¹i ký ph¸p c¬ b¶n: thùc thÓ, tiÕn tr×nh, kho d÷ liÖu, dßng d÷ liÖu. Tªn ng­êi/bé phËn ph¸t/nhËn tin Nguån hoÆc ®Ých Tªn dßng d÷ liÖu Dßng d÷ liÖu Tªn tiÕn tr×nh xö lý TiÕn tr×nh xö lý TÖp d÷ liÖu Kho d÷ liÖu - C¸c møc cña DFD. + S¬ ®å ng÷ c¶nh (Context Diagram): bao gåm mét vßng trßn qu¸ tr×nh trung t©m biÓu thÞ toµn bé hÖ thèng ®ang nghiªn cøu ®­îc nèi víi mäi t¸c nh©n ngoµi hÖ thèng. C¸c ®­êng nèi thÓ hiÖn th«ng tin vµo ra hÖ thèng. Nã thÓ hiÖn rÊt kh¸i qu¸t néi dung chÝnh cña HTTT. S¬ ®å nµy kh«ng ®i vµo chi tiÕt, mµ m« t¶ sao cho chØ cÇn mét lÇn nh×n lµ nhËn ra néi dung chÝnh cña hÖ thèng. §Ó cho s¬ ®å ng÷ c¶nh s¸ng sña, dÔ nh×n cã thÓ bá qua c¸c kho d÷ liÖu; bá qua c¸c xö lý cËp nhËt. S¬ ®å khung c¶nh cßn ®­îc gäi lµ s¬ ®å møc 0. + Ph©n r· s¬ ®å.: §Ó m« t¶ hÖ thèng chi tiÕt h¬n ng­êi ta dïng kü thuËt ph©n r· (Explosion) s¬ ®å. B¾t ®Çu tõ s¬ ®å khung c¶nh, ng­êi ta ph©n r· ra thµnh s¬ ®å møc 0, tiÕp sau møc 0 lµ møc 1... - C¸c phÝch logic: Gièng nh­ phÝch vËt lý, phÝch logic hoµn chØnh tµi liÖu cho hÖ thèng. Cã 5 lo¹i phÝch logic. Chóng ®­îc dïng m« t¶ thªm cho luång d÷ liÖu, xö lý, kho d÷ liÖu, tÖp d÷ liÖu vµ phÇn tö th«ng tin. + MÉu phÝch xö lý logic. + MÉu phÝch luång d÷ liÖu. + MÉu phÝch phÇn tö th«ng tin. + MÉu phÝch kho d÷ liÖu. + MÉu phÝch tÖp d÷ liÖu. Tªn xö lý: M« t¶: Tªn DFD liªn quan: C¸c luång d÷ liÖu vµo: C¸c luång d÷ liÖu ra: Kho d÷ liÖu mµ xö lý sö dông: M« t¶ logic cña xö lý: §Ých: PhÝch xö lý logic Tªn luång: M« t¶: Tªn DFD liªn quan: Nguån: §Ých: C¸c phÇn tö th«ng tin: Tªn phÇn tö th«ng tin: Lo¹i: §é dµi: Tªn DFD cã liªn quan: C¸c gi¸ trÞ cho phÐp: §Ých: PhÝch luång d÷ liÖu PhÝch phÇn tö th«ng tin Tªn kho: M« t¶: Tªn DFD cã liªn quan: C¸c xö lý cã liªn quan: Tªn s¬ ®å cÊu tróc d÷ liÖu cã liªn quan: PhÝch kho liÖu Tªn tÖp: M« t¶: Tªn DFD liªn quan: C¸c phÇn tö th«ng tin: Khèi l­îng (B¶n ghi, ký tù): PhÝch tÖp d÷ liÖu - Mét sè quy t¾c vµ quy ­íc liªn quan tíi DFD. + Mçi luång d÷ liÖu ph¶i cã mét tªn trõ luång gi÷a xö lý vµ kho d÷ liÖu. + D÷ liÖu chøa trªn 2 vËt mang kh¸c nhau nh­ng lu«n lu«n ®i cïng nhau th× cã thÓ t¹o ra chØ mét luång duy nhÊt. + Xö lý lu«n ph¶i ®­îc ®¸nh m· sè. + VÏ l¹i c¸c kho d÷ liÖu ®Ó c¸c luång d÷ liÖu kh«ng c¾t nhau. + Tªn cho xö lý ph¶i lµ mét ®éng tõ. + Xö lý buéc ph¶i thùc hiÖn mét biÕn ®æi d÷ liÖu. Luång vµo ph¶i kh¸c víi luång ra tõ mét xö lý. - §èi víi viÖc ph©n r· DFD + Th«ng th­êng mét xö lý mµ logic xö lý cña nã ®­îc tr×nh bµy b»ng ng«n ng÷ cã cÊu tróc chØ chiÕm mét trang giÊy th× kh«ng ph©n r· tiÕp. + Cè g¾ng chØ ®Ó tèi ®a 7 xö lý trªn mét trang DFD. + TÊt c¶ c¸c xö lý trªn mét DFD ph¶i thuéc cïng mét møc ph©n r·. + Luång vµo cña mét DFD møc cao ph¶i lµ luång vµo cña mét DFD con møc thÊp nµo ®ã. Luång ra tíi ®Ých cña mét DFD con ph¶i lµ luång ra tíi ®Ých cña mét DFD møc lín h¬n nµo ®ã. §©y cßn gäi lµ nguyªn t¾c c©n ®èi (Balancing) cña DFD. + Xö lý kh«ng ph©n r· tiÕp thªm th× ®­îc gäi lµ xö lý nguyªn thuû. Mçi xö lý nguyªn thuû ph¶i cã mét phÝch xö lý logic trong tõ ®iÓn hÖ thèng. S¬ ®å luång th«ng tin vµ s¬ ®å luång d÷ liÖu lµ hai c«ng cô th­êng dïng nhÊt ®Ó ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ HTTT. Chóng thÓ hiÖn hai møc m« h×nh vµ hai gãc nh×n ®éng vµ tÜnh vÒ hÖ thèng. II. C¬ së lý luËn vÒ tiÒn l­¬ng. 1. ý nghÜa cña tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph¶i cã 3 yÕu tè c¬ b¶n: t­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ lao ®éng. Trong ®ã, lao ®éng lµ yÕu tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. Lao ®éng lµ ho¹t ®éng ch©n tay vµ ho¹t ®éng trÝ ãc cña con ng­êi nh»m biÕn ®æi c¸c vËt thÓ tù nhiªn thµnh nh÷ng vËt phÈm cÇn thiÕt ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña x· héi. Trong mét chÕ ®é x· héi, viÖc s¸ng t¹o ra cña c¶i vËt chÊt kh«ng thÓ t¸ch rêi khái lao ®éng, lao ®éng lµ ®iªï kiÖn ®Çu tiªn, cÇn thiÕt cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi. X· héi cµng ph¸t triÓn, tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh cña lao ®éng con ng­êi ®èi víi qu¸ tr×nh t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi cµng biÓu hiÖn râ rÖt. §Ó cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi nãi chung vµ qu¸ tr×nh kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp nãi riªng ®­îc diÔn ra th­êng xuyªn liªn tôc th× mét vÊn ®Ò thiÕt yÕu lµ ph¶i t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. Ng­êi lao ®éng ph¶i cã vËt phÈm tiªu dïng ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. V× vËy, khi hä tham gia lao ®éng s¶n xuÊt ë c¸c doanh nghiÖp th× ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i tr¶ thï lao lao ®éng cho hä. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, thï lao lao ®éng ®­îc biÓu hiÖn b»ng th­íc ®o gi¸ trÞ vµ gäi lµ tiÒn l­¬ng. 1.1. TiÒn l­¬ng TiÒn l­¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi lao ®éng, tiÒn tÖ vµ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. TiÒn l­¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng sèng cÇn thiÕt mµ doanh nghiÖp tr¶ cho ng­êi lao ®éng theo thêi gian, khèi l­îng c«ng viÖc mµ ng­êi lao ®éng ®· cèng hiÕn cho doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, ®èi víi doanh nghiÖp tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng lµ mét yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm dÞch vô do doanh nghiÖp t¹o ra. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông søc lao ®éng cã hiÖu qu¶ ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ lao ®éng trong ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc, dÞch vô. 1.2. C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. - Ngoµi tiÒn l­¬ng mµ ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng cña m×nh, hä cßn ®­îc h­ëng c¸c kho¶n tiÒn th­ëng theo qui ®Þnh cña ®¬n vÞ nh­ th­ëng do ph¸t huy s¸ng kiÕn, th­ëng do thi ®ua, do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ c¸c kho¶n tiÒn th­ëng kh¸c. - Trong tr­êng hîp ng­êi lao ®éng t¹m thêi hay vÜnh viÔn mÊt søc lao ®éng nh­ khi bÞ èm ®au thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, h­u trÝ mÊt søc hay tö tuÊt… sÏ ®­îc h­ëng kho¶n trî cÊp nh»m gi¶m bít khã kh¨n trong cuéc sèng, ®ã lµ kho¶n trî cÊp b¶o hiÓm x· héi. Quü BHXH ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch trÝch theo tØ lÖ phÇn tr¨m trªn tiÒn l­¬ng ph¶i thanh to¸n cho c«ng nh©n ®Ó tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ khÊu trõ vµo tiÒn l­¬ng c«ng nh©n. Theo qui ®Þnh hiÖn nay th× tØ lÖ nµy lµ 20% trong ®ã: tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh 15% vµ c«ng nh©n ph¶i chÞu lµ 5%. Kho¶n chi trî cÊp BHXH cho ng­êi lao ®éng khi bÞ èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, h­u trÝ vµ tö tuÊt ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng vµ thêi gian mµ ng­êi lao ®éng ®· cèng hiÕn tr­íc ®ã cho x· héi. Tû lÖ tÝnh b¶o hiÓm x· héi tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc qui ®Þnh 10% doanh nghiÖp ph¶i nép cho c¬ quan qu¶n lý ®Ó chi cho hai néi dung h­u trÝ vµ tö tuÊt, cßn 5% ®­îc dïng ®Ó chi cho ba néi dung: èm ®au, thai s¶n vµ tai n¹n lao ®éng. Kho¶n chi nµy cã thÓ cho phÐp doanh nghiÖp ®Ó l¹i ®Ó chi tr¶ (thay l­¬ng) cho ng­êi lao ®éng khi cã ph¸t sinh thùc tÕ, sè thõa thiÕu sÏ ®­îc thanh to¸n víi c¬ quan qu¶n lý: nÕu chi thiÕu sÏ ®­îc cÊp bï, chi kh«ng hÕt sÏ ph¶i nép lªn hoÆc cã thÓ nép hÕt 5% quü nµy cho c¬ quan qu¶n lý, khi cã ph¸t sinh thùc tÕ sÏdo c¬ quan qu¶n lý thùc hiÖn chi tr¶ cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo c¸c chøng tõ chøng minh. Tû lÖ trÝch mµ ng­êi lao ®éng ph¶i chÞu ®­îc doanh nghiÖp nép hé lªn c¬ quan qu¶n lý (cïng víi 10% ë trªn). Nh­ vËy nÕu doanh nghiÖp ®­îc phÐp ®Ó l¹i 5% kho¶n chi b¶o hiÓm x· héi th× chØ ph¶i nép 15% cßn nÕu doanh nghiÖp kh«ng ®­îc phÐp thùc hiÖn trùc tiÕp chi th× ph¶i nép hÕt 20% cho c¬ quan qu¶n lý. Nh»m x· héi ho¸ viÖc kh¸m ch÷a bÖnh, ng­êi lao ®éng cßn ®­îc h­ëng chÕ ®é kh¸m ch÷a bÖnh kh«ng mÊt tiÒn bao gåm c¸c kho¶n chi vÒ viÖn phÝ, thuèc men… khi bÞ èm ®au. §iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng ®­îc kh¸m ch÷a bÖnh kh«ng mÊt tiÒn lµ hä ph¶i cã thÎ b¶o hiÓm y tÕ. ThÎ b¶o hiÓm y tÕ ®­îc mua tõ tiÒn trÝch B¶o hiÓm y tÕ, theo qui ®Þnh hiÖn nay BHYT ®­îc trÝch theo tû lÖ 3% trªn l­¬ng ph¶i thanh to¸n cho c«ng nh©n trong ®ã tÝnh vµo chi phÝ SXKD lµ 2% vµ khÊu trõ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n lµ 1%. - Ngoµi ra, ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng cña tæ chøc c«ng ®oµn ®­îc thµnh lËp theo luËt c«ng ®oµn, doanh nghiÖp ph¶i trÝch lËp quÜ kinh phÝ c«ng ®oµn. QuÜ kinh phÝ c«ng ®oµn ®­îc h×nh thµnh b»ng c¸ch trÝch theo tû lÖ qui ®Þnh trªn tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ vµ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh, tû lÖ trÝch kinh phÝ c«ng ®oµn tÝnh vµo chi phÝ trªn tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ lµ 2% trong ®ã 1% dµnh cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn c¬ së vµ 1% cho ho¹t ®éng cña c«ng ®oµn cÊp trªn. Kho¶n chi cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn c¬ së cã thÓ ®­îc thÓ hiÓn trªn sæ s¸ch kÕ to¸n ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp hoÆc kh«ng – nÕu kho¶n nµy kh«ng thÓ hiÖn trªn sæ s¸ch kÕ to¸n ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, th× sau khi trÝch vµo chi phÝ doanh nghiÖp sÏ chuyÓn nép toµn bé kinh phÝ nµy. Mäi kho¶n chi tiªu t¹i c¬ së sÏ do tæ chøc c«ng ®oµn qu¶n lý vµ quyÕt to¸n víi c«ng ®oµn cÊp trªn. T¨ng c­êng qu¶n lý lao ®éng, c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn viÖc ph©n bæ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ lùc l­îng lao ®éng, c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng, chÕ ®é sö dông quü BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn ®­îc xem lµ mét ph­¬ng tiÖn h÷u hiÖu ®Ó kÝch thÝch ng­êi lao ®éng g¾n bã víi ho¹t ®éng SXKD, rÌn luyÖn tay nghÒ, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Trªn c¬ së c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ lao ®éng, tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn Nhµ n­íc ®· ban hµnh, c¸c doanh nghiÖp tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm ngµnh m×nh ph¶i tæ chøc tèt lao ®éng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi tÝnh to¸n, thanh to¸n ®Çy ®ñ kÞp thêi c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng… nh»m khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng thùc hiÖn tèt nhiÖm vô, gãp phÇn thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ. 2. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp. TiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, tr¶ l­¬ng theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. ViÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng cã ý nghÜa rÊt to lín trong viÖc ®éng viªn, khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ph¸t huy tinh thÇn d©n chñ ë c¬ së, thóc ®Èy hä h¨ng say lao ®éng s¸ng t¹o, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng nh»m t¹o ra nhiÒu cña c¶i vËt chÊt cho x· héi, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña mçi thµnh viªn trong x· héi. HiÖn nay, viÖc tÝnh tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng ®­îc tiÕn hµnh theo hai h×nh thøc chñ yÕu: h×nh thøc tiÒn l­¬ng theo thêi gian vµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm. 2.1. H×nh thøc tiÒn l­¬ng theo thêi gian. TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian lµ tiÒn l­¬ng tÝnh tr¶ cho ng­êi lao ®éng theo thêi gian lµm viÖc, cÊp bËc c«ng viÖc vµ thang l­¬ng cña ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian cã thÓ thùc hiÖn tÝnh theo th¸ng, ngµy hoÆc giê lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng tuú thuéc vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý thêi gian lao ®éng cña doanh nghiÖp. TiÒn l­¬ng thêi gian cã thÓ thùc hiÖn tÝnh theo thêi gian gi¶n ®¬n hay tÝnh theo thêi gian cã th­ëng. H×nh thøc tiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian cã nhiÒu h¹n chÕ v× tiÒn l­¬ng tÝnh tr¶ cho ng­êi lao ®éng ch­a ®¶m b¶o ®Çy ®ñ nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng v× ch­a tÝnh ®Õn ®Çy ®ñ chÊt l­îng lao ®éng, do ®ã ch­a ph¸t huy ®Çy ®ñ chøc n¨ng ®ßn bÈy kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng trong viÖc kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt, ch­a ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng s½n cã cña ng­êi lao ®éng. Do nh÷ng h¹n chÕ trªn, khi ¸p dông h×nh thøc tiÒn l­¬ng theo thêi gian cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p phèi hîp nh­: gi¸o dôc chÝnh trÞ t­ t­ëng, ®éng viªn khuyÕn khÝch vËt chÊt, tinh thÇn d­íi c¸c h×nh thøc tiÒn th­ëng, th­êng xuyªn kiÓm tra viÖc chÊp hµnh kû luËt lao ®éng vµ sö dông thêi gian lao ®éng. ViÖc phèi hîp nhiÒu biÖn ph¸p sÏ t¹o cho ng­êi lao ®éng tù gi¸c lao ®éng cã kû luËt, cã kü thuËt vµ cã n¨ng suÊt cao. 2.2. H×nh thøc tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm. TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian lµ tiÒn l­¬ng tÝnh tr¶ cho ng­êi lao ®éng theo kÕt qu¶ lao ®éng – khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc vµ lao vô ®· hoµn thµnh, b¶o ®¶m ®óng tiªu chuÈn, kü thuËt, chÊt l­îng ®· qui ®Þnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô ®ã. TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cã thÓ ®­îc thùc hiÖn theo nh÷ng c¸ch sau: - TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp ®­îc tÝnh cho tõng ng­êi lao ®éng hay cho mét tËp thÓ ng­êi lao ®éng thuéc bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt. Theo c¸ch tÝnh nµy, tiÒn l­¬ng ®­îc lÜnh c¨n cø vµo sè l­îng s¶n phÈm hoÆc khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng, kh«ng h¹n chÕ khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc lµ hôt hay v­ît møc qui ®Þnh. - TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp còng ®­îc tÝnh cho tõng ng­êi lao ®éng hay cho mét tËp thÓ ng­êi lao ®éng thuéc bé phËn gi¸n tiÕp phôc vô s¶n xuÊt h­ëng l­¬ng phô thuéc vµo kÕt qu¶ lao ®éng cña bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt. Theo c¸ch tÝnh nµy, tiÒn l­¬ng ®­îc lÜnh c¨n cø vµo tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm cña bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ tû lÖ l­¬ng cña bé phËn gi¸n tiÕp do ®¬n vÞ x¸c ®Þnh c¨n cø vµo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm cña lao ®éng gi¸n tiÕp phôc vô s¶n xuÊt. C¸ch tÝnh l­¬ng nµy cã t¸c dông lµm cho nh÷ng ng­êi phôc vô s¶n xuÊt quan t©m ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt v× nã g¾n liÒn víi lîi Ých kinh tÕ cña b¶n th©n hä. - TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cã th­ëng lµ tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp kÕt hîp víi chÕ ®é khen th­ëng do doanh nghiÖp qui ®Þnh nh­ th­ëng chÊt l­îng s¶n phÈm – t¨ng tû lÖ s¶n phÈm chÊt l­îng cao, th­ëng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu… TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cã th­ëng ®­îc tÝnh cho tõng ng­êi lao ®éng hay cho mét tËp thÓ ng­êi lao ®éng. Theo c¸ch tÝnh nµy, ngoµi tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ ng­êi lao ®éng cßn ®­îc h­ëng mét kho¶n tiÒn th­ëng theo qui ®Þnh cña ®¬n vÞ. C¸ch tÝnh l­¬ng nµy cã t¸c dông kÝch thÝch ng­êi lao ®éng kh«ng ph¶i chØ quan t©m ®Õn sè l­îng s¶n phÈm lµm ra mµ cßn quan t©m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu… Kho¶n tiÒn th­ëng nµy trÝch tõ lîi Ých kinh tÕ mang l¹i do viÖc t¨ng tû lÖ s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tiÕt kiÖm ®­îc… - TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm luü tiÕn lµ tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp kÕt hîp víi suÊt tiÒn th­ëng luü tiÕn theo møc ®é hoµn thµnh v­ît møc s¶n xuÊt s¶n phÈm. SuÊt tiÒn th­ëng lòy tiÕn theo møc ®é hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm do doanh nghiÖp qui ®Þnh. TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm luü tiÕn ®­îc tÝnh cho tõng ng­êi lao ®éng hay cho mét tËp thÓ ng­êi lao ®éng ë nh÷ng bé phËn s¶n xuÊt cÇn thiÕt ph¶i ®Èy m¹nh tèc ®é s¶n xuÊt. Nã khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ph¶i lu«n ph¸t huy s¸ng t¹o c¶i tiÕn kü thuËt nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ®¶m b¶o cho ®¬n vÞ thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm mét c¸ch ®ång bé vµ toµn diÖn. Tuy nhiªn khi ¸p dông tÝnh l­¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn doanh nghiÖp cÇn chó ý khi x©y dùng tiÒn th­ëng luü tiÕn nh»m h¹n chÕ hai tr­êng hîp cã thÓ x¶y ra ®ã lµ: ng­êi lao ®éng ph¶i t¨ng c­êng ®é lao ®éng, kh«ng b¶o ®¶m søc khoÎ cho lao ®éng s¶n xuÊt l©u dµi vµ tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng lín h¬n tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. - TiÒn l­¬ng kho¸n theo khèi l­îng c«ng viÖc hay tõng c«ng viÖc tÝnh cho tõng ng­êi lao ®éng hay mét tËp thÓ ng­êi lao ®éng nhËn kho¸n. TiÒn l­¬ng kho¸n ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng khèi l­îng c«ng viÖc hoÆc tõng c«ng viÖc ph¶i ®­îc hoµn thµnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Trong c¸c doanh nghiÖp thuéc ngµnh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tiÒn l­¬ng kho¸n cã thÓ ®­îc thiÖn theo c¸ch kho¸n tõng phÇn c«ng viÖc hoÆc kho¸n thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Trong c¸c doanh nghiÖp thuéc ngµnh x©y dùng cã thÓ thùc hiÖn theo c¸ch kho¸n gän l­¬ng theo h¹ng môc c«ng tr×nh cho ®éi s¶n xuÊt. Khi thùc hiÖn c¸ch tÝnh l­¬ng theo tiÒn l­¬ng kho¸n cÇn chó ý kiÓm tra tiÕn ®é vµ chÊt l­îng c«ng viÖc khi hoµn thµnh nghiÖm thu nhÊt lµ ®èi víi c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n cã nh÷ng phÇn c«ng viÖc khuÊt khi nghiÖm thu khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh sÏ khã thùc hiÖn. - TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cuèi cïng Theo c¸ch tÝnh l­¬ng nµy, tiÒn l­¬ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt khai th¸c sÏ dùa trªn c¬ së gi¸ trÞ s¶n l­îng ®¹t ®­îc sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n tiªu hao vËt chÊt, nép thuÕ, trÝch nép c¸c quü theo chÕ ®é quy ®Þnh vµ tû lÖ thÝch ®¸ng ph©n phèi cho ng­êi lao ®éng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt chÕ biÕn, doanh nghiÖp cÇn t¹o c¸c ®iÒu kiÖn æn ®Þnh s¶n xuÊt, tæ chøc l¹i tõng d©y chuyÒn s¶n xuÊtvµ x¸c ®Þnh râ giai ®o¹n cuèi cïng cña tõng nöa thµnh phÈm hoÆc thµnh phÈm. Trªn c¬ së x¸c ®inh giai ®o¹n cuèi cïng cña tõng nöa thµnh phÈm hoÆc thµnh phÈm ®Ó x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cuèi cïng cho tõng ng­êi lao ®éng hay mét tËp thÓ ng­êi lao ®éng C¸ch tÝnh l­¬ng nµy lµ tiÕn bé nhÊt v× nã g¾n tr¸ch nhiÖm cña c¸ nh©n hoÆc tËp thÓ ng­êi lao ®éng víi chÝnh s¶n phÈm mµ hä lµm ra. Nh­ vËy trong tr­êng hîp tÝnh l­¬ng theo s¶n phÈm cuèi cïng, tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng kh«ng thuéc CPSX mµ ë trong thu nhËp cßn l¹i sau khi ®· trõ ®Ý c¸c kho¶n chi phÝ hîp lý vµ c¸c kho¶n ph©n phèi lîi nhuËn theo quy ®Þnh. TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm nÕu tÝnh cho tËp thÓ ng­êi lao ®éng th× doanh nghiÖp vËn dông nh÷ng ph­¬ng ¸n chia l­¬ng thÝch hîp ®Ó tÝnh l­¬ng cho tõng ng­êi lao ®éng trong tËp thÓ, ®¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng vµ khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm víi tËp thÓ cïng lao ®éng. TÝnh chia l­¬ng cho tõng ng­êi lao ®éng trong tËp thÓ cã thÓ cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c ph­¬ng ¸n kh¸c nhau. Tuú thuéc vµo tÝnh chÊt c«ng viÖc ®­îc ph©n c«ng cho tõng ng­êi lao ®éng trong tËp thÓ cã phï hîp gi÷a cÊp bËc kü thuËt c«ng nh©n víi cÊp bËc c«ng viÖc ®­îc giao, lao ®éng gi¶n ®¬n hay lao ®éng cã yªu cÇu kü thuËt cao…®Ó lùa chän ph­¬ng ¸n chia l­¬ng cho thÝch hîp nh»m ®éng viÖn, khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng ph¸t huy hÕt n¨ng lùc cña m×nh. H×nh thøc tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc cã nhiÒu ­u ®iÓm, ®¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng lµm cho ng­êi lao ®«ng quan t©m ®Õn sè l­¬ng vµ chÊt l­îng lao ®éng cña m×nh. TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß ®ßn bÈy kinh tÕ, kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn, thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng s¶n phÈm cho x· héi. Tuy nhiªn ®Ó h×nh thøc tÝnh l­¬ng theo s¶n phÈm cã thÓ ¸p dông mét c¸ch thuËn lîi vµ ph¸t huy ®Çy ®ñ nh÷ng ­u ®iÓm cña h×nh thøc nµy doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng ®Þnh møc lao ®éng thËt hîp lý, x©y dùng ®­îc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tr¶ cho tõng lo¹i s¶n phÈm, tõng lo¹i c«ng viÖc lao vô mét c¸ch khoa häc hîp lý. Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp ph¶o x©y dùng ®­îc chÕ ®é th­ëng ph¹t râ rµng, x©y dùng th­ëng luü tiÕn thÝch hîp víi tõng lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô. ViÖc nghiÖm thu s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô hoµn thµnh còng ph¶i ®­îc tæ chøc qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ, ®¶m b¶o ®ñ, ®óng sè l­îng, chÊt l­îng theo quy ®Þnh. C¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng ph¶i ®ùoc ®¶m b¶o nh­ cung cÊp vËt t­, thiÕt bÞ, c¸c ®IÒu kiÖn vÒ an toµn, vÖ sinh c«ng céng… Ch­¬ng iii ph©n tÝch thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý tiÒn l­¬ng I. Kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ yªu cÇu ph¸t triÓn hÖ thèng. 1. Kh¸i qu¸t. Lao ®éng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo mµ thiÕu nã th× dï cã vèn, c«ng nghÖ, thÞ tr­êng ®­îc chuÈn bÞ kü, doanh nghiÖp còng kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt - kinh doanh. Qu¶n trÞ nh©n sù lµ kh©u quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng. Ho¹t ®éng cña ng­êi lao ®éng bao giê còng nh»m môc ®Ých tho¶ m·n lîi Ých vËt chÊt hoÆc tinh thÇn cña hä. ChÝnh lîi Ých lµ ®éng lùc th«i thóc ng­êi lao ®éng ho¹t ®éng. V× vËy, ng­êi lao ®éng chØ g¾n bã víi chñ doanh nghiÖp khi doanh nghiÖp tho¶ m·n c¸c lîi Ých chÝnh ®¸ng cña hä. M« h×nh tæ chøc qu¶n trÞ nh©n sù phô thuéc vµo th¸i ®é cña doanh nghiÖp ®èi víi lîi Ých cña ng­¬× lao ®éng. Mét trong c¸c nguyªn t¾c ®Ó qu¶n trÞ nh©n sù ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao lµ ®Þnh ra c¸c chÝnh s¸ch khen th­ëng, kû luËt s¸t thùc ®ñ liÒu l­îng søc nÆng t¹o thµnh c¸c ®ßn b¶y kinh tÕ, tinh thÇn ®èi víi mäi ng­êi. ChÝnh tõ tÇm quan träng cña tiÒn l­¬ng ®èi víi ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp, hÖ thèng qu¶n lý tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty ThiÕt bÞ ®iÖn Cöu Long cÇn qu¶n lý ®­îc tÊt c¶ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tÝnh vµ tr¶ l­¬ng, tõ ®ã gióp nhµ qu¶n lý cã chÝnh s¸ch phï hîp ®èi víi tõng nh©n viªn. - C¸c th«ng tin ®Çu vµo cña hÖ thèng bao gåm: C¸c th«ng tin liªn quan ®Õn nh©n viªn nh­ tr×nh ®é chuyªn m«n, n¨ng lùc, chøc vô, phô cÊp, khen th­ëng, b¶o hiÓm... vµ thêi gian lao ®éng cña nh©n viªn. - C¸c th«ng tin ®Çu ra cña hÖ thèng: Tõ c¸c th«ng tin ®Çu vµo, xuÊt ra c¸c b¸o c¸o theo yªu cÇu cña nhµ l·nh ®¹o bao gåm: + B¸o c¸o vÒ lý lÞch cña nh©n viªn. + B¸o c¸o vÒ t×nh tr¹ng lµm viÖc cña nh©n viªn. + B¶ng tÝnh l­¬ng theo yªu cÇu cho phßng kÕ to¸n. + Thèng kª chi tiÕt l­¬ng cña nh©n viªn hoÆc tæng hîp l­¬ng cña c¸c phßng. 2. Yªu cÇu cña hÖ thèng qu¶n lý l­¬ng. Do c«ng ty míi ®­îc thµnh lËp vÉn ®ang trong qu¸ tr×nh tù hoµn thiÖn vµ më réng qui m«, ban l·nh ®¹o muèn khuyÕn khÝch thóc ®Èy tinh thÇn lµm viÖc cña nh©n viªn b»ng viÖc tÝnh l­¬ng ph¶i dùa trªn c«ng søc lao ®éng thùc thô cña tõng nh©n viªn trong c«ng ty. V× vËy, viÖc tÝnh l­¬ng kh«ng chØ phô thuéc vµo hÖ sè l­¬ng cña tõng nh©n viªn mµ cßn phô thuéc vµo b¶ng chÊm c«ng nh©n viªn. V× lÝ do ®ã, hÖ thèng qu¶n lý l­¬ng ph¶i bao gåm bé phËn qu¶n lý chÊm c«ng vµ bé phËn qu¶n lý tÝnh l­¬ng. 2.1. Qu¶n lý chÊm c«ng. Trong hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý l­¬ng, bé phËn qu¶n lý vÒ chÊm c«ng cã tr¸ch nhiÖm tæng hîp th«ng tin chÊm c«ng cña tÊt c¶ c¸c phßng ban råi tõ ®ã lµm c¬ së cho bé phËn tÝnh l­¬ng. Mçi phßng ban ®Òu cã b¶ng chÊm c«ng riªng ®Ó ghi chÐp l¹i toµn bé th«ng tin vÒ thêi gian lao ®éng cña nh©n viªn nh­: tæng sè ngµy c«ng lµm viÖc, sè ngµy nghØ phÐp cã l­¬ng, sè ngµy nghØ phÐp kh«ng l­¬ng, sè giê lµm thªm... HÖ thèng cÇn l­u tÊt c¶ c¸c th«ng tin vÒ chÊm c«ng trong mét kho d÷ liÖu. C¸n bé trùc tiÕp tham gia cËp nhËt d÷ liÖu chÊm c«ng ph¶i hoµn toµn chÝnh x¸c, tr¸nh bá xãt, nhÇm lÉn c¸c th«ng tin lµm sai lÖch viÖc tÝnh l­¬ng. 2.2 Qu¶n lý tÝnh l­¬ng. §éng c¬ quan träng nhÊt thóc ®Èy tÊt c¶ mäi thµnh viªn trong doanh nghiÖp ho¹t ®éng lµ ph©n phèi thu nhËp vµ kÝch thÝch vËt chÊt. TiÒn l­¬ng lµ mét néi dung c¬ b¶n cña vÊn ®Ò ®·i ngé nh©n sù. TiÒn l­¬ng lµ kho¶n thu nhËp c¬ b¶n cña ng­êi lao ®éng. Khi nh©n viªn c¶m thÊy viÖc tr¶ l­¬ng kh«ng xøng ®¸ng víi viÖc lµm cña hä, hä sÏ kh«ng bao giê h¨ng h¸i tÝch cùc lµm viÖc. KÝch thÝch vËt chÊt (tiÒn th­ëng) lµ mét ®éng lùc quan träng thóc ®Èy nh©n viªn lµm viÖc nhiÖt t×nh, cã tr¸ch nhiÖm, phÊn ®Êu n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ c«ng t¸c. Tõ nh÷ng th«ng tin vÒ chÊm c«ng, bé phËn qu¶n lý tÝnh l­¬ng cÇn ph¶i tÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. §Æc biÖt lµ c¸c kho¶n tiÒn th­ëng, møc l­¬ng hîp lý cho nh÷ng nh©n viªn cã n¨ng lùc cao, hoµn thµnh tèt c«ng viÖc vµ tËn t©m víi sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. 3. §¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi. Kh¶ thi vÒ tæ chøc. §Ò tµi ®­îc ¸p dông t¹i c«ng ty ThiÕt bÞ ®iÖn Cöu Long dù kiÕn kh«ng chØ phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch vÒ nh©n sù mµ cßn cã thÓ gióp nhµ qu¶n lý thùc hiÖn tèt h¬n c«ng viÖc qu¶n lý cña m×nh. ViÖc t¹o ra mét hÖ thèng qu¶n lý l­¬ng míi mÎ, tiÖn lîi, phï hîp sÏ gióp nhµ qu¶n lý gi¶m bít g¸nh nÆng ®ång thêi t¹o t©m lý tho¶i m¸i cho ng­êi lao ®éng. ViÖc ®­a hÖ thèng qu¶n lý l­¬ng míi vµo kh«ng g©y bÊt cø trë ng¹i nµo cho c¸c hÖ thèng ho¹t ®éng kh¸c. Vµ v× hÖ thèng míi sö dông kh¸ dÔ dµng nªn ng­êi trùc tiÕp sö dông sÏ nhanh chãng thÝch øng vµ thùc hiÖn thµnh th¹o. Kh¶ thi vÒ kü thuËt HÖ thèng qu¶n lý l­¬ng cò hÇu hÕt ®­îc thùc hiÖn b»ng tay vµ nÕu dïng ®Õn phÇn mÒm th× chØ ®¬n thuÇn lµ c¸c b¶ng tÝnh Excel. Trong khi, c«ng ty l¹i trang bÞ mét hÖ thèng c¸c thiÕt bÞ kh¸ tiªn tiÕn. Do vËy, viÖc ®­a vµo hÖ thèng qu¶n lý l­¬ng míi sÏ khai th¸c ®­îc mét c¸ch tèt nhÊt c¸c tÝnh n¨ng cña thiÕt bÞ kü thuËt trong c«ng ty. Nh­ vËy, viÖc ¸p dông hÖ thèng míi kh«ng chØ phï hîp víi c«ng nghÖ s½n cã mµ lîi Ých cña nã cßn bï l¹i chi phÝ mµ nhµ qu¶n lý bá ra ®Ó mua c«ng nghÖ. Kh¶ thi vÒ tµi chÝnh. Do phÇn mÒm kh«ng qu¸ lín, viÖc cµi ®Æt vµ sö dông dÔ dµng nªn tæn thÊt vÒ mÆt thêi gian lµ kh«ng ®¸ng cã. MÆt kh¸c, chi phÝ bá ra ®Ó sö dông còng kh«ng nhiÒu nªn kh¶ n¨ng thu ®­îc lîi Ých lµ cã thÓ. II. Ph©n tÝch chi tiÕt hÖ thèng. 1. S¬ ®å luång th«ng tin hÖ thèng tÝnh l­¬ng t¹i c«ng ty Thêi ®iÓm Nh©n viªn Phßng kÕ to¸n Gi¸m ®èc Sæ chÊm c«ng KiÓm tra ®èi chiÕu sè ngµy c«ng Ngµy c«ng ®· ®èi chiÕu CËp nhËt d÷ liÖu vµo m¸y. TÖp d÷ liÖu chÊm c«ng LËp b¸o c¸o B¸o c¸o l­¬ng Hµng ngµy Cuèi kú Sæ chÊm c«ng TÝnh l­¬ng C¸c phÝch vËt lý. PhÝch luång th«ng tin. Tªn tµi liÖu: Sæ chÊm c«ng M« t¶: Lµ sæ ghi ngµy c«ng cña tÊt c¶ nh©n viªn Tªn IFD cã liªn quan: SDLTT VËt mang: B»ng giÊy Nguån: B¶ng chÊm c«ng cña tõng phßng §Ých: Phßng kÕ to¸n. PhÝch kho d÷ liÖu. Tªn tµi liÖu: Ngµy c«ng ®· ®èi chiÕu M« t¶: Sè ngµy c«ng cña nh©n viªn ®· kiÓm tra vµ ®èi chiÕu lµ ®óng Tªn IFD cã liªn quan: SDLTT VËt mang: B»ng giÊy Nguån: B¶ng chÊm c«ng cña tõng phßng §Ých: Phßng kÕ to¸n. Tªn tµi liÖu: B¸o c¸o l­¬ng M« t¶: B¶ng tæng hîp l­¬ng cña tÊt c¶ nh©n viªn. Tªn IFD cã liªn quan: SDLTT. VËt mang: B»ng giÊy (in) hoÆc ®Üa mÒm, ®Üa cøng. Nguån: Phßng kÕ to¸n . §Ých: L·nh ®¹o vµ c¸c bé phËn liªn quan PhÝch kho d÷ liÖu. Tªn kho d÷ liÖu: Sæ chÊm c«ng M« t¶: Lµ n¬i l­u tr÷ sè liÖu vÒ ngµy c«ng cña nh©n viªn Tªn IFD cã liªn quan: SDLTT VËt mang: B»ng giÊy Ch­¬ng tr×nh hoÆc ng­êi truy nhËp : KÕ to¸n viªn Tªn kho d÷ liÖu: TÖp d÷ liÖu chÊm c«ng M« t¶: Lµ n¬i l­u tr÷ sè liÖu vÒ ngµy c«ng cña tÊt c¶ nh©n viªn Tªn IFD cã liªn quan: SDLTT VËt mang: §Üa cøng. Ch­¬ng tr×nh hoÆc ng­êi truy nhËp : KÕ to¸n viªn PhÝch xö lý. Tªn xö lý: KiÓm tra ®èi chiÕu sè ngµy c«ng M« t¶: KiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña sè ngµy c«ng Tªn IFD cã liªn quan: SDLTT Ph©n ra thµnh c¸c IFD con: - KiÓm tra sè ngµy c«ng - KiÓm tra sè ngµy nghØ. Ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn: Thñ c«ng. Sù kiÖn khëi sinh: Ph¸t sinh ngµy c«ng nh©n viªn. Chu kú: Hµng ngµy. Tªn xö lý: CËp nhËt d÷ liÖu vµo m¸y. M« t¶: NhËp c¸c sè liÖu vÒ chÊm c«ng ®· ®­îc kiÓm tra vµo m¸y. Tªn IFD cã liªn quan: SDLTT Ph©n ra thµnh c¸c IFD con: - Tæng hîp th«ng tin. - NhËp d÷ liÖu vµo c¸c form. Ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn: Giao t¸c ng­êi vµ m¸y. Sù kiÖn khëi sinh: C¸c sè liÖu ®· tæng hîp. Chu kú: Hµng ngµy. Tªn xö lý: LËp b¸o c¸o. M« t¶: LËp b¶ng b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh l­¬ng cña nh©n viªn. Tªn IFD cã liªn quan: SDLTT. Ph©n ra thµnh c¸c IFD con: - Tæng hîp d÷ liÖu. - LËp b¸o c¸o theo mÉu. Ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn: Tù ®éng b»ng m¸y. Sù kiÖn khëi sinh: Yªu cÇu lËp b¸o c¸o cña l·nh ®¹o cÊp trªn. Chu kú: Cuèi kú b¸o c¸o hoÆc thêi ®iÓm yªu cÇu b¸o c¸o. Tªn xö lý: TÝnh l­¬ng. M« t¶: TÝnh l­¬ng chi tiÕt vµ tæng hîp cña nh©n viªn trong c«ng ty. Tªn IFD cã liªn quan: SDLTT. Ph©n ra thµnh c¸c IFD con: - KiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña d÷ liÖu. - TÝnh l­¬ng theo yªu cÇu. Ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn: Tù ®éng b»ng m¸y. Sù kiÖn khëi sinh: Yªu cÇu tÝnh l­¬ng cña l·nh ®¹o cÊp trªn. Chu kú: Cuèi kú tÝnh l­¬ng. 2. S¬ ®å luång d÷ liÖu cña hÖ thèng. Bé phËn qu¶n lý tÝnh l­¬ng L·nh ®¹o C«ng ty thiÕt bÞ ®iÖn Cöu Long TÝnh l­¬ng Nh©n viªn Yªu cÇu phiÕu l­¬ng Ngµy c«ng B¸o c¸o l­¬ng PhiÕu tr¶ l­¬ng 2.1. S¬ ®å ng÷ c¶nh. S¬ ®å ng÷ c¶nh hÖ thèng tÝnh l­¬ng. S¬ ®å luång d÷ liÖu møc 0. Nh©n viªn 1.0. KiÓm tra ngµy c«ng 2.0. NhËp d÷ liÖu Ngµy c«ng D2: TÖp chÊm c«ng 3.0. TÝnh l­¬ng 4.0. Thèng kª l­¬ng D1: Nh©n viªn L·nh ®¹o vµ c¸c bé phËn kh¸c B¸o c¸o Ngµy c«ng ®· kiÓm tra L­¬ng ®· tÝnh D3: B¶ng l­¬ng Sè liÖu trong hÖ thèng S¬ ®å DFD møc 0 hÖ thèng tiÒn l­¬ng. C¸c phÝch logic. PhÝch xö lý logic. Tªn xö lý: KiÓm tra ngµy c«ng. M« t¶: Xem xÐt tÝnh chÝnh x¸c cña sè ngµy c«ng. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. Luång d÷ liÖu vµo: Sè ngµy c«ng cña nh©n viªn trong c«ng ty. Luång d÷ liÖu ra: Sè ngµy c«ng ®· ®­îc kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c. Kho d÷ liÖu sö dông: D1: TÖp nh©n viªn. M« t¶ logic cña xö lý: Sau mçi ngµy, kÕ to¸n viªn tiÕn hµnh kiÓm tra vµ tæng hîp ngµy c«ng råi míi nhËp vµo m¸y. Tªn xö lý: NhËp d÷ liÖu. M« t¶: Tæng hîp d÷ liÖu vµ nhËp vµo m¸y. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. Luång d÷ liÖu vµo: Sè ngµy c«ng ®· ®­îc kiÓm tra. Luång d÷ liÖu ra: Sè liÖu trong hÖ thèng Kho d÷ liÖu sö dông: D2: TÖp chÊm c«ng. M« t¶ logic cña xö lý: Sau khi ®· tæng hîp ngµy c«ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh nhËp liÖu vµo c¸c mµn h×nh phï hîp. Tªn xö lý: TÝnh l­¬ng. M« t¶: M¸y tÝnh tù ®éng xö lý d÷ liÖu vµ tÝnh l­¬ng. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. Luång d÷ liÖu vµo: Yªu cÇu tÝnh l­¬ng cña l·nh ®¹o. Luång d÷ liÖu ra: L­¬ng ®· ®­îc tÝnh, chuÈn bÞ cho viÖc lËp b¸o c¸o. M« t¶ logic cña xö lý: Dùa vµo ®iÒu kiÖn läc, xuÊt d÷ liÖu, m¸y tù ®éng xö lý d÷ liÖu vµ tÝnh l­¬ng sao cho phï hîp víi yªu cÇu. Tªn xö lý: Thèng kª l­¬ng. M« t¶: KÕ to¸n viªn sö dông nh÷ng d÷ liÖu vÒ l­¬ng ®· ®­îc tÝnh ®Ó lËp b¸o c¸o ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. Luång d÷ liÖu vµo: L­¬ng ®· ®­îc tÝnh. Luång d÷ liÖu ra: C¸c b¸o c¸o tæng hîp vµ chi tiÕt. Kho d÷ liÖu sö dông: D3: TÖp b¶ng l­¬ng. M« t¶ logic cña xö lý: Dùa vµo yªu cÇu lËp b¸o c¸o vµ mÉu b¸o c¸o, kÕ to¸n viªn sÏ lËp b¸o c¸o cung cÊp cho l·nh ®¹o vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c. PhÝch luång d÷ liÖu. Tªn luång: Ngµy c«ng . M« t¶: Ngµy c«ng ®­îc chÊm sau mçi ngµy lµm viÖc. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. Nguån: Nh©n viªn trong c«ng ty. §Ých: Bé phËn kiÓm tra ngµy c«ng. Tªn luång: Ngµy c«ng ®· kiÓm tra. M« t¶: Ngµy c«ng ®· ®­îc kiÓm tra vµ ®Òu chÝnh x¸c. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. Nguån: Bé phËn kiÓm tra ngµy c«ng. §Ých: Bé phËn nhËp liÖu. Tªn luång: L­¬ng ®· tÝnh. M« t¶: D÷ liÖu l­u tr÷ trong hÖ thèng ®­îc ®­a ra ®Ó xö lý vµ tÝnh l­¬ng theo yªu cÇu. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. Nguån: Bé phËn tÝnh l­¬ng trong hÖ thèng. §Ých: Bé phËn lËp b¸o c¸o trong hÖ thèng. Tªn luång: B¸o c¸o. M« t¶: C¸c b¸o c¸o l­¬ng göi cho ban l·nh ®¹o vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong vµ ngoµi c«ng ty. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. Nguån: Bé phËn lËp b¸o c¸o trong hÖ thèng. §Ých: Ban l·nh ®¹o vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong vµ ngoµi c«ng ty. Tªn kho: TÖp nh©n viªn - D1. M« t¶: TÖp lµ n¬i l­u tr÷ c¸c th«ng tin vÒ nh©n viªn. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. C¸c xö lý liªn quan: KiÓm tra ngµy c«ng vµ xö lý d÷ liÖu. PhÝch kho d÷ liÖu. Tªn kho: B¶ng l­¬ng – D3. M« t¶: §©y lµ n¬i l­u tr÷ c¸c b¸o c¸o l­¬ng ®· lËp cña c¸c kú b¸o c¸o tr­íc. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. C¸c xö lý liªn quan: Thèng kª l­¬ng. Tªn kho: TÖp chÊm c«ng – D2. M« t¶: §©y lµ n¬i l­u tr÷ d÷ liÖu vÒ ngµy c«ng cña nh©n viªn. Tªn DFD liªn quan: DFD møc 0. C¸c xö lý liªn quan: TÝnh l­¬ng. 2.3. S¬ ®å ph©n r· chøc n¨ng. Ph©n r· møc 1 cña chøc n¨ng 1.0 KiÓm tra chøng tõ. Nh©n viªn 1.2. ChÊm c«ng 1.3. In b¶ng chÊm c«ng Ngµy c«ng ®· kiÓm tra 1.1. KiÓm tra ngµy c«ng B¶ng chÊm c«ng B¶ng chÊm c«ng Phßng kÕ to¸n ngµy c«ng Ph©n r· møc 1 cña chøc n¨ng 2.0 NhËp d÷ liÖu. Nh©n viªn Ngµy c«ng ®· kiÓm tra 3.0. TÝnh l­¬ng 2.2. NhËp d÷ liÖu vµo form Sè liÖu ®· tæng hîp D÷ liÖu ®· nhËp D2: TÖp chÊm c«ng 2.1. Tæng hîp sè liÖu Ph©n r· møc 1 cña chøc n¨ng 3.0 TÝnh l­¬ng. Nh©n viªn 3.1. X¸c ®Þnh sè ngµy c«ng 3.2. TÝnh BHXH 3.3. TÝnh l­¬ng phÐp M· NV D1: B¶ng nh©n viªn 3.4. TÝnh l­¬ng Phô cÊp D2: B¶ng chÊm c«ng D2: B¶ng chÊm c«ng Tæng ngµy c«ng ¡n tr­a Khen th­ëng 3.5. TÝnh l­¬ng thùc lÜnh TiÒn BHXH TiÒn ¨n tr­a TiÒn th­ëng TiÒn phô cÊp Tæng l­¬ng TiÒn nghØ phÐp L­¬ng thùc lÜnh 4.0. Thèng kª l­¬ng D3: B¶ng l­¬ng HÖ sè BHXH Ph©n r· møc 1 cña chøc n¨ng 4.0 Thèng kª l­¬ng. Nh©n viªn 4.1. X¸c ®Þnh yªu cÇu thèng kª 4.2. Thèng kª theo yªu cÇu Gi¸m ®èc Yªu cÇu Yªu cÇu ®· x¸c ®Þnh B¸o c¸o Nh©n viªn PhiÕu l­¬ng III. ThiÕt kÕ logic. ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu ®i tõ c¸c th«ng tin ®Çu ra. §Ó thiÕt kÕ CSDL cho hÖ thèng, ph©n tÝch viªn dùa vµo c¸c th«ng tin ®Çu ra sau: B¶ng chÊm c«ng, b¶ng l­¬ng. B¶ng l­¬ng Danh s¸ch thuéc tÝnh cña th«ng tin ®Çu ra B¶ng l­¬ng: - Th¸ng - STT (R) - M· nh©n viªn (R) - Tªn nh©n viªn (R) - HÖ sè l­¬ng c¬ b¶n (R) - HÖ sè l­¬ng b¶o hiÓm (R) - HÖ sè phô cÊp chøc vô (R) - BËc th­ëng (R) - TiÒn ¨n tr­a (R) - TiÒn lµm thªm (R) - TiÒn nghØ phÐp (R) - TiÒn th­ëng (R) - TiÒn BHXH (R) - Bæ sung (R) - TiÒn phô cÊp l­u ®éng (R) - TiÒn phô cÊp khu vùc (R) - TiÒn phô cÊp chøc vô (R) - Tæng l­¬ng (S) - Gi¸m ®èc - KÕ to¸n - Ký nhËn Nh÷ng thuéc tÝnh thø sinh vµ nh÷ng thuéc tÝnh Ýt cã ý nghÜa (Gi¸m ®èc, kÕ to¸n, ký nhËn, STT) ®­îc lo¹i bá khi chuÈn ho¸ møc1. ChuÈn ho¸ møc 1 (1.NF) B¶ng l­¬ng Th¸ng M· nh©n viªn Tªn nh©n viªn HÖ sè l­¬ng c¬ b¶n HÖ sè l­¬ng b¶o hiÓm HÖ sè phô cÊp chøc vô BËc th­ëng TiÒn ¨n tr­a TiÒn lµm thªm TiÒn nghØ phÐp TiÒn th­ëng TiÒn BHXH Bæ sung TiÒn phô cÊp l­u ®éng TiÒn phô cÊp khu vùc TiÒn phô cÊp chøc vô ChuÈn ho¸ møc 2 (2.NF) B¶ng l­¬ng Th¸ng M· nh©n viªn BËc th­ëng TiÒn ¨n tr­a TiÒn lµm thªm TiÒn nghØ phÐp TiÒn th­ëng TiÒn BHXH Bæ sung TiÒn phô cÊp l­u ®éng TiÒn phô cÊp khu vùc TiÒn phô cÊp chøc vô Nh©n viªn M· nh©n viªn Tªn nh©n viªn HÖ sè l­¬ng c¬ b¶n HÖ sè l­¬ng b¶o hiÓm HÖ sè phô cÊp chøc vô ChuÈn ho¸ møc 3 (3.NF) Sau khi chuÈn ho¸ møc 3 tõ tÖp ban ®Çu thu ®­îc c¸c tÖp sau: Nh©n viªn M· nh©n viªn Tªn nh©n viªn HÖ sè l­¬ng c¬ b¶n HÖ sè l­¬ng b¶o hiÓm HÖ sè phô cÊp chøc vô B¶ng l­¬ng Th¸ng M· nh©n viªn TiÒn ¨n tr­a TiÒn lµm thªm TiÒn nghØ phÐp TiÒn th­ëng TiÒn BHXH Bæ sung TiÒn phô cÊp l­u ®éng TiÒn phô cÊp khu vùc TiÒn phô cÊp chøc vô Khen th­ëng Th¸ng M· nh©n viªn BËc th­ëng B¶ng chÊm c«ng. B¶ng chÊm c«ng nh©n viªn c«ng ty bao gåm c¸c th«ng tin sau: Th¸ng STT (R) M· nh©n viªn (R) Tªn nh©n viªn (R) M· chøc vô (R) M· phßng ban (R) Ngµy c«ng (R) Ngµy ¨n tr­a (R) Ngµy lµm thªm (R) Ngµy nghØ h­ëng BHXH (R) Ngµy c«ng t¸c xa (R) Ngµy l­u ®éng (R) Tæng sè (S) Ng­êi lËp Ký nhËn (S) ChuÈn ho¸ møc 1 (1.NF) B¶ng chÊm c«ng Th¸ng M· nh©n viªn Tªn nh©n viªn M· chøc vô M· phßng ban Ngµy c«ng Ngµy ¨n tr­a Ngµy lµm thªm Ngµy nghØ h­ëng BHXH Ngµy c«ng t¸c xa Ngµy l­u ®éng ChuÈn ho¸ møc 2 (2.NF) B¶ng chÊm c«ng Th¸ng M· nh©n viªn Ngµy c«ng Ngµy ¨n tr­a Ngµy lµm thªm Ngµy nghØ h­ëng BHXH Ngµy c«ng t¸c xa Ngµy l­u ®éng Nh©n viªn M· nh©n viªn Tªn nh©n viªn M· chøc vô M· phßng ban ChuÈn ho¸ møc 3 (3.NF) B¶ng chÊm c«ng Th¸ng M· nh©n viªn Ngµy c«ng Ngµy ¨n tr­a Ngµy lµm thªm Ngµy nghØ h­ëng BHXH Ngµy c«ng t¸c xa Ngµy l­u ®éng Nh©n viªn M· nh©n viªn Tªn nh©n viªn Chøc vô M· chøc vô Tªn chøc vô Phßng ban M· phßng ban Tªn phßng ban 2. M« t¶ c¸c b¶ng d÷ liÖu. 2.1. B¶ng Nh©n viªn Thùc thÓ NHANVIEN l­u tr÷ th«ng tin vÒ nh©n viªn ®ang lµm viÖc trong c«ng ty. Bé phËn qu¶n lý sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ cËp nhËt còng nh­ chØnh söa th«ng tin nh©n viªn mçi khi cã thay ®æi. STT Tªn thuéc tÝnh KiÓu KÝch th­íc Rµng buéc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 MaNV TenNV §iachi §ienthoai LCB LBH HSPC MaCV MaPB C C C N Float Float Float C C 10 20 30 10 8 8 8 10 10 Kho¸ chÝnh Kho¸ ngo¹i Kho¸ ngo¹i 2.2. B¶ng L­¬ng Thùc thÓ BANGLUONG l­u tr÷ th«ng tin vÒ tÝnh l­¬ng cña nh©n viªn theo tõng th¸ng, sau ®ã dùa vµo sè liÖu nµy ®Ó ®­a ra c¸c b¸o c¸o l­¬ng. STT Tªn thuéc tÝnh KiÓu KÝch th­íc Rµng buéc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Thang MaNV TienAT TienLT Tienthuong TienNP TienBHXH TienPCLD TienPCCV TienPCKV Bosung N C N N N N N N N N N 8 10 8 8 8 8 8 8 8 8 8 Kho¸ chÝnh Kho¸ ngo¹i 2.3. B¶ng chÊm c«ng Thùc thÓ CHAMCONG l­u th«ng tin vÒ thêi gian lµm viÖc cña nh©n viªn. Bé phËn qu¶n lý chÊm c«ng sÏ cã tr¸ch nhiÖm tæng hîp th«ng tin vµ cËp nhËt vµo hÖ thèng. STT Tªn thuéc tÝnh KiÓu KÝch th­íc Rµng buéc 1 2 3 4 5 6 7 8 Thang MaNV NgayAT NgayLT Ngaycong NgayNBH NgayCTX NgayLD N C N N N N N N 8 10 8 8 8 8 8 8 Kho¸ chÝnh Kho¸ ngo¹i 2.4. B¶ng Chøc vô Thùc thÓ CHUCVU l­u th«ng tin vÒ c¸c lo¹i chøc vô hiÖn cã trong c«ng ty. STT Tªn thuéc tÝnh KiÓu KÝch th­íc Rµng buéc 1 2 MaCV TenCV C C 10 20 Kho¸ chÝnh 2.5. B¶ng Phßng ban Thùc thÓ PHONGBAN l­u th«ng tin vÒ c¸c phßng ban trong c«ng ty. STT Tªn thuéc tÝnh KiÓu KÝch th­íc Rµng buéc 1 2 MaPB TenPB C C 10 20 Kho¸ chÝnh 2.6. B¶ng Khen th­ëng Thùc thÓ KHENTHUONG l­u th«ng tin vÒ bËc th­ëng cña tõng nh©n viªn trong mçi th¸ng. STT Tªn thuéc tÝnh KiÓu KÝch th­íc Rµng buéc 1 2 3 Thang MaNV Bacthuong N C Float 8 10 8 Kho¸ chÝnh Kho¸ ngo¹i 3.S¬ ®å quan hÖ thùc thÓ IV. C¸c ph­¬ng ¸n cña gi¶i ph¸p. 1. X¸c ®Þnh c¸c rµng buéc tin häc vµ tæ chøc. C¸c rµng buéc cã liªn quan tíi tæ chøc. - Ph©n bè ng­êi sö dông: HÖ thèng phôc vô cho tæ chøc cã qui m« nhá nªn chØ ph©n bè cho ng­êi sö dông trong cïng mét toµ nhµ. - Thêi gian: HÖ thèng sÏ ®­a ra b¸o c¸o sau cuèi mçi th¸ng ®Ó tæng hîp t×nh h×nh l­¬ng cña toµn c«ng ty tõ ®ã nép b¸o c¸o cho ban gi¸m ®èc. Hµng ngµy bé phËn chuyªn tr¸ch cËp nhËt d÷ liÖu trªn giÊy, cuèi mçi th¸ng kÕ to¸n tæng hîp sau ®ã nhËp vµo hÖ thèng ®Ó tõ ®ã lµm c¨n cø tÝnh l­¬ng. - Nh©n lùc: C¸c kÕ to¸n tham gia trùc tiÕp vµo hÖ thèng ph¶i cã kinh nghiÖm sö dông m¸y tÝnh Ýt nhÊt lµ trªn 1 n¨m. Møc ®é hiÓu biÕt tin häc còng cÇn ph¶i n¾m râ Ýt nhÊt lµ tin häc v¨n phßng, cã thÓ sö dông ®­îc phÇn mÒm khi ®· ®­îc h­íng dÉn kü. - Ph©n bè cña trang thiÕt bÞ: 1 m¸y in ®Æt t¹i phßng kÕ to¸n phôc vô viÖc in c¸c b¸o c¸o tiÒn l­¬ng. M¸y chñ ®Æt t¹i phßng gi¸m ®èc, hÖ thèng m¸y tr¹m chia sÎ d÷ liÖu ®Æt t¹i c¸c phßng. 1.2. C¸c rµng buéc vÒ tin häc. - PhÇn cøng: §Ó ®¶m b¶o phÇn mÒm ch¹y víi tèc ®é nhanh, hÖ thèng m¸y vi tÝnh cÇn ph¶i ®¹t tiªu chuÈn sau: + RAM: Ýt nhÊt 64MB + Dung l­îng bé nhí trong: Ýt nhÊt 120MB RAM. + Dung l­îng bé nhí ngoµi: Ýt nhÊt æ cøng 20GB. - PhÇn mÒm: hÖ thèng m¸y tÝnh t¹i c«ng ty ®· ®­îc cµi ®Æt s½n phÇn mÒm kÕ to¸n, phÇn mÒm Microsoft Office… vµ ch­a dïng mét hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu nµo ®Ó l­u tr÷ d÷ liÖu, míi chØ dïng b¶ng tÝnh Excel. V× vËy, cÇn ph¶i cµi ®Æt hÖ qu¶n trÞ CSDL vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh Microsoft Visual Foxpro. 2. X¸c ®Þnh biªn giíi cho phÇn tin häc ho¸. Tin häc ho¸ hoµn toµn mäi xö lý. Khi ®ã, c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn nh©n viªn sau khi ®­îc nhËp vµo hÖ thèng th«ng qua mµn h×nh nhËp liÖu sÏ ®­îc tù ®éng xö lý ®Ó lªn c¸c b¸o c¸o vÒ l­¬ng ®¸p øng yªu cÇu cña nhµ qu¶n lý. . V. ThiÕt kÕ vËt lý ngoµi. ThiÕt kÕ chi tiÕt vµo/ra. ThiÕt kÕ vËt lý c¸c ®Çu ra. C¸c ®Çu ra cña hÖ thèng tÝnh l­¬ng lµ c¸c b¸o c¸o cã liªn quan ®Õn l­¬ng nh­ b¸o c¸o tæng hîp vµ chi tiÕt l­¬ng kú1 vµ kú 2, b¸o c¸o thanh to¸n BHXH... - Lùa chän vËt mang tin: VËt mang tin cã nhiÖm vô chuyÓn t¶i vµ l­u tr÷ th«ng tin. Cã 4 vËt mang chÝnh ®­îc sö dông ®Ó tr×nh bµy th«ng tin. Víi c¸c b¸o c¸o vÒ l­¬ng th× vËt mang tin lµ b»ng giÊy khæ A4, nh­ng tr­íc khi in ra giÊy cho phÐp ng­êi sö dông xem tr­íc b¸o c¸o trªn mµn h×nh. - Bè trÝ th«ng tin trªn vËt mang (trªn mµn h×nh hoÆc trªn giÊy): theo qui ®Þnh cña ban gi¸m ®èc vµ c«ng ty. 1.2. ThiÕt kÕ vµo. §Çu vµo cña hÖ thèng lµ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn nh©n viªn nh­ sè ngµy c«ng lµm viÖc, chøc vô... Môc ®Ých cña thiÕt kÕ vµo lµ thiÕt kÕ c¸c thñ tôc nhËp d÷ liÖu cã hiÖu qu¶ vµ gi¶m thiÓu sai sãt. Lùa chän ph­¬ng tiÖn nhËp: ë ®©y, ph­¬ng thøc nhËp ®­îc lùa chän cho hÖ thèng lµ nhËp trùc tiÕp lªn c¸c thiÕt bÞ vµo (bµn phÝm, chuét). Tøc lµ nh©n viªn nhËp liÖu thùc hiÖn nhËp thñ c«ng nh÷ng d÷ liÖu ®· ®­îc ghi trªn mét tµi liÖu nguån vµo m¸y tÝnh th«ng qua mét thiÕt bÞ cuèi. 2. ThiÕt kÕ c¸ch thøc giao t¸c víi phÇn tin häc ho¸. Cã 4 c¸ch thøc chÝnh ®Ó thùc hiÖn viÖc t­¬ng t¸c víi hÖ thèng tin häc ho¸ lµ: giao t¸c b»ng tËp hîp lÖnh, giao t¸c b»ng c¸c phÝm trªn bµn phÝm, giao t¸c qua thùc ®¬n vµ giao t¸c dùa vµo c¸c biÓu t­îng. HÖ thèng th«ng tin tiÒn l­¬ng sö dông c¸ch thøc giao t¸c víi phÇn tin häc ho¸ chñ yÕu b»ng c¸c phÝm trªn bµn phÝm vµ qua thùc ®¬n, trong nhiÒu tr­êng hîp ph¶i dïng ®Õn tËp hîp lÖnh. VI. TriÓn khai hÖ thèng th«ng tin. 1. C«ng cô sö dông ®Ó ph¸t triÓn hÖ thèng. HÖ thèng th«ng tin qu¶n lý l­¬ng cã nhiÖm vô chÝnh lµ tù xö lý c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn viÖc tÝnh l­¬ng cho nh©n viªn vµ ®­a ra c¸c b¸o c¸o khi cÇn thiÕt. Nh÷ng b¸o c¸o vÒ tiÒn l­¬ng lµ mét trong nhiÒu b¸o c¸o kÕ to¸n kh«ng qu¸ phøc t¹p song ®ßi hái ®é chÝnh x¸c cao. Do vËy, nã ®ßi hái ph¶i sö dông mét hÖ qu¶n trÞ d÷ liÖu tin cËy. MÆt kh¸c, do C«ng ty thiÕt bÞ ®iÖn Cöu Long cã qui m« kh«ng qu¸ lín nªn d÷ liÖu vÒ hÖ thèng tÝnh l­¬ng kh«ng nhiÒu nªn kh«ng cÇn ®Õn mét hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu lín mµ chØ cÇn mét hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu ë møc trung b×nh. Tõ nh÷ng lÝ do trªn cïng víi nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt cña Visual Foxpro mµ em ®· tr×nh bµy ë ch­¬ng I, nªn em quyÕt ®Þnh lùa chän hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh Microsoft Visual Foxpro lµm c«ng cô ®Ó ph¸t triÓn hÖ thèng. 2. Menu hÖ thèng. 2.1. Menu hÖ thèng møc 1. HÖ thèng qu¶n lý tiÒn l­¬ng KÕ to¸n l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i nép HÖ thèng 2.2. Menu hÖ thèng møc 2. HÖ thèng HÖ thèng L­u tr÷ sè liÖu Trî gióp KÕt thóc Qu¶n lý ng­êi sö dông Tham sè hÖ thèng KÕt thóc C¸c qui ®Þnh Khai b¸o ng­êi sö dông Khai b¸o tham sè hÖ thèng Cµi ®Æt ph«ng ch÷ L­u tr÷ sè liÖu KÕ to¸n l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i nép. KÕ to¸n l­¬ng Danh môc tõ ®iÓn vµ tham sè B¸o c¸o vÒ tiÒn l­¬ng CËp nhËt sè liÖu 2.3. Menu hÖ thèng møc 3. B¶ng ngµy nghØ thanh to¸n BHXH B¶ng c«ng s¶n xuÊt/¡n tr­a/Ca ba B¶ng c«ng lµm ngoµi giê TÝnh l­¬ng HÖ sè th­ëng s¶n phÈm TiÒn t¹m øng C¸c kho¶n bæ xung vµ ®iÒu chØnh CËp nhËt sè liÖu HÖ sè phô cÊp tr¸ch nhiÖm Danh môc tõ ®iÓn vµ tham sè Danh môc phßng ban ph©n x­ëng Danh s¸ch CBCNV B¶ng thanh to¸n BHXH Danh môc phßng ban ph©n x­ëng Danh s¸ch CBCNV B¶ng tæng hîp l­¬ng kú 2 B¶ng thanh to¸n l­¬ng kú 1 B¶ng l­¬ng ®éc h¹i B¶ng tæng hîp l­¬ng B¸o c¸o vÒ tiÒn l­¬ng B¶ng thanh to¸n l­¬ng kú 2 B¶ng tiÒn th­ëng s¶n phÈm 3. Ph©n quyÒn. 3.1 Ph©n nhãm cho c¸c user. Theo c«ng ty, ta cã 3 nhãm bé phËn sau: - Ban gi¸m ®èc. - Bé phËn kÕ to¸n. - Nh©n viªn §Ó tiÖn viÖc ph©n quyÒn, ta chia ra thµnh 3 nhãm nh­ sau: - Ban gi¸m ®èc: nhãm 1N. - Bé phËn kÕ to¸n: nhãm 2N. - Nh©n viªn: nhãm 3N. 3.2. Ph©n quyÒn sö dông c¸c chøc n¨ng trong ch­¬ng tr×nh. Menu HÖ thèng. HÖ thèng Tham sè hÖ thèng L­u tr÷ sè liÖu Qu¶n lý ng­êi sö dông Trî gióp KÕt thóc - Nhãm 1N cã toµn quyÒn trªn menu hÖ thèng. - Nhãm 2N cã quyÒn trªn menu hÖ thèng, trõ menu Qu¶n lý ng­êi sö dông. - Nhãm 3N chØ cã quyÒn trªn menu L­u tr÷ sè liÖu. Menu KÕ to¸n l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i nép. KÕ to¸n l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i nép CËp nhËt sè liÖu Danh môc tõ ®iÓn vµ tham sè B¸o c¸o vÒ tiÒn l­¬ng - - Nhãm 1N cã quyÒn trªn menu KÕ to¸n l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i nép, trõ menu CËp nhËt sè liÖu. - Nhãm 2N cã quyÒn trªn menu KÕ to¸n l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i nép, trõ menu Danh môc tõ ®iÓn vµ tham sè. - Nhãm 3N chØ cã quyÒn xem trªn menu KÕ to¸n l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i nép, trõ menu CËp nhËt sè liÖu. VII. Cµi ®Æt, b¶o tr× vµ khai th¸c hÖ thèng. 1. Ph­¬ng ph¸p cµi ®Æt. Cµi ®Æt lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ hÖ thèng cò sang hÖ thèng míi. Cã 4 kiÓu cµi ®Æt c¬ b¶n: Trùc tiÕp, Song song, Côc bé tõng bé phËn vµ Ph©n giai ®o¹n. Do phÇn mÒm kh«ng qu¸ lín, viÖc sö dông dÔ dµng vµ còng ®­îc sù ñng hé cña c¸c thµnh viªn trong c«ng ty, hÖ thèng míi dÔ thÝch nghi víi yªu cÇu cña c«ng ty, nªn ph­¬ng ph¸p cµi ®Æt thÝ ®iÓm côc bé ®­îc lùa chän. Víi ph­¬ng ph¸p nµy, c«ng ty tr¸nh ®­îc viÖc bá ra chi phÝ lín so víi cµi ®Æt song song. MÆt kh¸c, nÕu hÖ thèng míi tá ra kh«ng ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña c«ng ty th× viÖc huû bá còng trë nªn dÔ dµng. Cµi ®Æt hÖ thèng míi Thêi gian HÖ thèng míi HÖ thèng míi HÖ thèng cò Thêi gian HÖ thèng cò Cµi ®Æt hÖ thèng míi Thêi gian Ph­¬ng ph¸p cµi dÆt song song ¸p dông cho bé phËn 1 Ph­¬ng ph¸p cµi ®Æt trùc tiÕp ¸p dông cho bé phËn 2 2. §µo t¹o vµ hç trî ng­êi sö dông. 2.1 ViÖc ®µo t¹o ng­êi sö dông bao gåm c¸c c«ng viÖc: - H­íng dÉn c¸ch sö dông hÖ thèng: Do ch­¬ng tr×nh cã giao diÖn víi ng­êi sö dông lµ c¸c menu hÖ thèng, nªn ng­êi sö dông dÔ dµng ®¨ng nhËp hÖ thèng. Khi ng­êi sö dông ®­a ra c¸c yªu cÇu, hä chØ viÖc theo c¸c menu ®Ó ®i vµo chi tiÕt råi tõ ®ã, phÇn mÒm sÏ tù ®éng tÝnh to¸n vµ xuÊt th«ng tin ra theo ®óng yªu cÇu cña ng­êi sö dông. - C¸c kiÕn thøc m¸y tÝnh c¬ b¶n: Víi c¸c kÕ to¸n tham gia trong hÖ thèng tÝnh l­¬ng, viÖc n¾m râ c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ m¸y tÝnh lµ ®· cã nh­ sö dông thµnh th¹o c¸c phÇn mÒm vi tÝnh v¨n phßng, c¸c kiÕn thøc nghiÖp vô kÕ to¸n tiÒn l­¬ng thµnh th¹o. Tuy nhiªn, cÇn gióp ng­êi sö dông n¾m râ ®­îc mét sè c©u lÖnh c¬ b¶n cña ng«n ng÷ Visual Foxpro ®Ó khi cÇn cã thÓ dïng ®Ó ®iÒu khiÓn hÖ thèng. 2.2. Hç trî ng­êi sö dông. Khi hÖ thèng ®­îc chÊp nhËn thö nghiÖm, hç trî ng­êi sö dông cµi ®Æt phÇn cøng hoÆc phÇn mÒm. Trong qu¸ tr×nh thö nghiÖm hÖ thèng, ng­êi sö dông tuy ®· lµm quen ®­îc víi hÖ thèng song vÉn cã nhiÒu v­íng m¾c cÇn th¸o gì. V× vËy, ng­êi hç trî ph¶i gióp tr¶ lêi c¸c c©u hái theo yªu cÇu cña ng­êi sö dông. Khi gÆp bÊt kÓ mét vÊn ®Ò nµo kh«ng phï hîp víi hÖ thèng, ng­êi hç trî cã thÓ ®­a ra c¸c ®Ò nghÞ thay ®æi hÖ thèng. 3. Mét sè thuËt to¸n chÝnh cña ch­¬ng tr×nh 3.1. ThuËt to¸n ®¨ng nhËp hÖ thèng. KÕt thóc NhËp tªn ng­êi sö dông NhËp mËt khÈu ng­êi sö dông KiÓm tra tªn ng­êi sö dông B¾t ®Çu Truy nhËp hÖ thèng KiÓm tra mËt khÈu HiÖn th«ng b¸o TiÕp tôc? T3.1. Gi¶i thuËt ®¨ng nhËp hÖ thèng. F3.1. Gi¶i thuËt ®¨ng nhËp hÖ thèng. T3.1. Gi¶i thuËt ®¨ng nhËp hÖ thèng. F3.1. Gi¶i thuËt ®¨ng nhËp hÖ thèng. T3.1. Gi¶i thuËt ®¨ng nhËp hÖ thèng. F3.1. Gi¶i thuËt ®¨ng nhËp hÖ thèng. 3.2. ThuËt to¸n nhËp d÷ liÖu B¾t ®Çu HiÖn th«ng b¸o KÕt thóc HiÖn giao diÖn thªm míi d÷ liÖu NhËp d÷ liÖu míi L­u d÷ liÖu KiÓm tra d÷ liÖu TiÕp tôc thªm? NhËp d÷ liÖu míi T F T F 3.3. ThuËt to¸n in b¸o c¸o l­¬ng HiÖn giao diÖn nhËp yªu cÇu tÝnh l­¬ng NhËp yªu cÇu tÝnh l­¬ng HiÖn b¶ng l­¬ng theo yªu cÇu HiÖn mµn h×nh ®Þnh d¹ng b¸o c¸o NhËp yªu cÇu ®Þnh d¹ng In b¸o c¸o? B¾t ®Çu TiÕp tôc in? In b¸o c¸o KÕt thóc F F T T 4. ThiÕt kÕ giao diÖn ng­êi m¸y 4.1. Mµn h×nh ®¨ng nhËp hÖ thèng. 4.2. Mµn h×nh giao diÖn chÝnh 4.3. Giao diÖn Form Khai b¸o tham sè hÖ thèng 4.4. Giao diÖn Form Ph©n quyÒn ng­êi sö dông 4.5. Giao diÖn Form Söa ®æi ng­êi sö dông 4.6. Giao diÖn Form Khai b¸o ng­êi sö dông 4.7. Giao diÖn Form Thªm nh©n viªn 4.8. Giao diÖn Form Thªm phßng ban 4.9. Giao diÖn Form TÝnh l­¬ng KÕt qu¶ ®Çu ra 5.1. B¸o c¸o danh môc phßng ban 5.2. B¸o c¸o B¶ng thanh to¸n l­¬ng kú 2 5.3. B¸o c¸o B¶ng tæng hîp l­¬ng KÕt luËn Víi ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý nguån nh©n lùc, tiÒn l­¬ng lµ mét ®ßn bÈy kinh tÕ gióp nhµ qu¶n lý khai th¸c tèi ®a n¨ng lùc ng­êi lao ®éng. V× vËy, ®Ò tµi nµy ®­îc thùc hiÖn xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ nh»m ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña hÖ thèng th«ng tin tiÒn l­¬ng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ nhÊt, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc cña nhµ qu¶n lý. §Ò tµi “Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý tiÒn l­¬ng t¹i C«ng ty ThiÕt bÞ ®iÖn Cöu Long” tuy cã qui m« nhá song nÕu viÖc thö nghiÖm thµnh c«ng sÏ gãp phÇn kh«ng nhá vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn cña C«ng ty. Ch­¬ng tr×nh c¬ b¶n ®· hoµn thµnh song phÇn qu¶n lý nh©n sù vÉn cßn s¬ sµi, nÕu cã thÓ em sÏ nhanh chãng ph¸t triÓn vµ bæ sung thªm phÇn nµy. Víi viÖc thùc hiÖn chuyªn ®Ò nµy, em ®· nghiªn cøu ®­îc nhiÒu vÊn ®Ò lý luËn còng nh­ thùc tiÔn vÒ viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo lÜnh vùc qu¶n lý nãi chung vµ qu¶n lý tiÒn l­¬ng nãi riªng. Do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ, kinh nghiÖm thùc tÕ ch­a nhiÒu nªn viÖc thùc hiÖn chuyªn ®Ò kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy, em rÊt mong nhËn ®­îc sù chØ b¶o cña c¸c thÇy c«. Qua ®©y, em xin ch©n thµnh göi lêi c¶m ¬n tíi thÇy Th¹c sü NguyÔn V¨n Th­ ®· gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh thùc tËp. Em còng xin ch©n thµnh c¸m ¬n c¸c c¸n bé nh©n viªn trong c«ng ty FAST ®· h­íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Tµi liÖu tham kh¶o TS. Tr­¬ng V¨n Tó – TS. TrÇn ThÞ Song Minh Gi¸o tr×nh hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý, NXB Thèng Kª, Hµ néi, 2000 ThS. TrÇn C«ng Uèn Gi¸o tr×nh c¬ së d÷ liÖu, NXB Thèng Kª, Hµ néi, 2000 PGS.TS. Hµn ViÕt ThuËn Gi¸o tr×nh cÊu tróc d÷ liÖu, NXB Thèng Kª, Hµ Néi, 1999 Th¹c B×nh C­êng Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin, NXB Khoa häc vµ Kü ThuËt, Hµ Néi, 2000 ThS. §inh ThÕ HiÓn Ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý, NXB Thèng Kª, Hµ Néi, 1999 6. TS. Vâ V¨n NhÞ KÕ to¸n tµi chÝnh (¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam), NXB Thèng Kª, Hµ néi, 2001