Phương pháp biên tập chương trình phát thanh

A. Më §Çu Trong thêi ®¹i hiÖn nay, b¸o chÝ gi÷ vai trß hÕt søc quan träng. Nã lµ cÇu nèi gi÷a §¶ng, Nhµ nuíc víi nh©n d©n, lµ ph­¬ng tiÖn th«ng tin h÷u hiÖu cña mäi mÆt ®êi sèng x· héi. Bëi vËy, b¸o chÝ cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ®¹i bé phËn x· héi vµ trë thµnh mét kªnh giao tiÕp cã vÞ trÝ vµ vai trß tÝch cùc trong viÖc g¾n kÕt søc m¹nh toµn d©n, n©ng cao d©n trÝ con ng­êi, ®Þnh h­íng d­ luËn vµ hoµ nhËp víi céng ®ång thÕ giíi. ë n­íc ta, b¸o chÝ lµ c«ng cô cña §¶ng, Nhµ n­íc, cña c¸c tæ chøc vµ ®oµn thÓ x· héi, lµ diÔn ®µn cña nh©n. Ngay tõ khi ra ®êi, b¸o chÝ ®· thÓ hiÖn ®­îc sø m¹nh cña m×nh. Sù bïng næ th«ng tin víi sù ph¸t triÓn mau lÑ cña c«ng nghÖ tin häc ®· t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn b¸o chÝ, t¹o ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó b¸o chÝ thÓ hiÖn søc m¹nh vµ hiÖu qu¶ h¬n. Trong suèt qu¸ tr×nh ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc, b¸o chÝ cã vai trß cùc kú quan träng trong c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng quÇn chung ®øng lªn ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc. §Õn thêi kú x©y dùng ®Êt n­íc, b¸o chÝ gãp phÇn m¹nh mÏ vµo c«ng cuéc th«nh tin tuyªn truyÒn ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn nªn nhu cÇu tiÕp nhËn th«ng tin cña c«ng chóng ngµy cµng cao, ®ßi hái sù t¨ng c­êng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, cung cÊp ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi ®¸p øng nhu cÇu cña c«ng chóng. 1.lý do chän ®Ò tµi Víi mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng lµ cung cÊp th«ng tin cho c«ng chóng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ nhanh nhÊt, b¸o chÝ gióp cho ng­êi d©n n¾m ®­îc nhøng th«ng tin chÝnh x¸c c¸c sù kiÖn, hiÖn t­îng x¶y ra h»ng ngµy, h»ng giê…Bëi vËy, b¸o chÝ cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ®¹i bé phËn x· héi. B¸o chÝ lµ nhÞp cÇu nèi nh÷ng niÒm tin gi÷a §¶ng vµ quÇn chóng, n©ng cao chÊt l­îng d©n trÝ còng nh­ kÕt nèi céng ®ång x· héi vµ quèc tÕ. B¸o chÝ lµ s¶n phÈm cña c¸c ph­ong tiÖn truyÒn th«ng hiÖn ®¹i nh­: b¸o in, b¸o ph¸t thanh, bao truyÒn h×nh, b¸o trùc tuyÕn,…Quy tr×nh s¶n xuÊt b¸o chÝ v« cïng phøc t¹p nh­ng còng hÕt søc lý thó. Vµ mét trong nh÷ng c«ng ®o¹n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt b¸o chÝ nãi chung vµ ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh nãi riªng lµ c«ng ®o¹n “biªn tËp”. Cã thÓ nãi c«ng t¸c biªn tËp cã mét vÞ trÝ vai trß hÕt søc quan träng trong ho¹t ®éng cña c¬ quan b¸o chÝ. Bëi v× nã chuÈn bÞ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh cho c¬ quan b¸o chÝ, ®ång thêi còng lµ “ng­êi g¸c cöa” cÇn mÈn ®Ó c¸c c¬ quan b¸o chÝ vµ nhµ b¸o võa ®i ®óng ®Þnh h­íng võa t¹o nªn diÖn m¹o vµ phong c¸ch riªng cña m×nh vµ ®Æc biÖt quan träng nhÊt ®ã lµ n©ng cao chÊt l­îng cho c¸c s¶n phÈm b¸o chÝ. Tuy nhiªn, hiÖn nay mét sè c¬ quan b¸o chÝ nãi chung còng nh­ mét sè nhµ b¸o nãi riªng ch­a nhËn thøc s©u s¾c ®­îc vÞ trÝ, tÇm quan träng cña c«ng t¸c biªn tËp, cho nªn vÉn ch­a ®Çu t­ thêi gian còng nh­ chÊt l­îng cho c¸c t¸c phÈm b¸o chÝ. V× ®ßi hái sù chÝnh x¸c cña th«ng tin lµ yªu cÇu trªn hÕt, c¸c ph­¬ng ph¸p biªn tËp thËt phï hîp ®Ó cho ng­êi nghe dÔ hiÓu, tiÕp nhËn ®­îc th«ng tin mét c¸ch tèt nhÊt, ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng th«ng tin. Nªn t«i ®· chän ®Ò tµi “Ph­¬ng ph¸p biªn tËp ch­¬ng tr×nh Ph¸t thanh ” lµm ®Ò tµi cho b¸o c¸o thùc tËp. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu Nghiªn cøu ®Ò tµi “ Ph­¬ng ph¸p biªn tËp ch­¬ng tr×nh Ph¸t Thanh” lµ nghiªn cøu ®Ó hiÓu râ thªm ph­¬ng ph¸p, c¸ch thøc biªn tËp c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh. Lµ mét sinh viªn b¸o chÝ, t«i mong muèn ®­îc nghiªn cøu t×m hiÓu, häc hái, n©ng cao hiÓu biÕt, cñng cè kiÕn thøc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é lÝ luËn cña m×nh, ®ång thêi t¹o tiÒn ®Ò khi ra c«ng t¸c thùc tiÔn t¹i c¬ quan b¸o chÝ, sÏ hiÓu biÕt thªm vÒ c¸c ph­¬ng ph¸p biªn tËp trong ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh. Kh«ng bì ngì tr­íc c«ng viÖc ®­îc giao khi ®i thùc tÕ ®Ó s¸ng t¹o ra c¸c t¸c phÈm b¸o chÝ cã chÊt l­îng vµ phôc vô lîi Ých vµ nhu cÇu cña nh©n d©n. 3. Ph¹m vi nghiªn cøu Víi l­îng kiÕn thøc ®· ®­îc häc ë tr­êng vµ l­îng thêi gian thùc tËp cã h¹n, t«i ®· chän §µi ph¸t thanh – truyÒn h×nh §øc Thä, lµ n¬i kh¶o s¸t vÒ ph­¬ng ph¸p biªn tËp ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh. §Æc biÖt t«i chó träng nghiªn cøu thùc tÕ c¸c ph­¬ng ph¸p biªn tËp ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh t¹i §µi §øc Thä trong nh÷ng n¨m qua, nhÊt lµ tõ th¸ng 1 cho ®Õn th¸ng 4 n¨m 2011. B»ng viÖc tiÕp xóc thùc tÕ, khai th¸c th«ng tin t­ liÖu ®Ó cã nh÷ng nhËn xÐt, so s¸nh råi rót ra kÕt luËn vÒ ph­¬ng ph¸p biªn tËp ch­¬ng tr×nh phat thanh t¹i ®µi. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Trong phÇn tiÓu luËn nµy, tõ c¸c së lý luËn chung t«i ®i s©u vµo t×m hiÓu, nghiªn cøu lÝ luËn, ®iÒu tra, thèng kª, so s¸nh, nghiªn cøu tõ lÝ luËn chung vÒ c«ng t¸c biªn tËp b¸o chÝ, c¸c tµi liÖu c«ng bè trªn s¸ch, b¸o, sù truyÒn ®¹t kinh nghiÖm cña c¸c gi¶ng viªn, biªn tËp viªn, phãng viªn t¹i §µi Ph¸t Thanh – TruyÒn H×nh §øc Thä, so s¸nh víi thùc tÕ ngoµi cuéc sèng, qua ®ã tæng hîp vµ ¸p dông xem §µi ph¸t thanh – truyÒn h×nh §øc Thä ®· thùc hiÖn c¸c ph­¬ng ph¸p ®ã nh­ thÕ nµo? Nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm, thuËn lîi, khã kh¨n vÒ ph­¬ng ph¸p biªn tËp ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh cña ®µi. §ång thêi tiÓu luËn ®­îc triÓn khai trªn c¬ së b¸m s¸t ho¹t ®éng thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i ®µi §µi Ph¸t Thanh – TruyÒn H×nh §øc Thä. 5. KÕt cÊu tiÓu luËn. KÕt cÊu tiÓu luËn gåm 3 phÇn: - Më ®Çu. - Néi dung. Ch­¬ng 1 : C¬ së ®Ò lý luËn vÒ ph­¬ng ph¸p biªn tËp ch­¬ng tr×nh Ph¸t thanh. Ch­¬ng 2 : C¬ së thùc tiÔn vÒ ph­¬ng ph¸p biªn tËp ch­¬ng tr×nh Ph¸t thanh. Kh¶o s¸t t¹i §µi TruyÒn Thanh – TruyÒn H×nh §øc Thä. - KÕt luËn. Néi Dung Ch­¬ng 1: C¥ Së lý luËn vÒ ph­¬ng ph¸p biªn tËpch­¬ng tr×nh Ph¸t Thanh. 1.1. Kh¸i niÖm. 1.1.1. Kh¸i niÖm ph­¬ng ph¸p. Ph­¬ng ph¸p lµ c¸c c¸ch thøc ®­îc sö dông ®Ó t×m kiÕm luËn cø vµ tæ chøc luËn cø ®Ó chøng minh cho luËn ®iÓm ( luËn ®Ò). Lµ c¸ch thøc, con ®­êng, ph­¬ng tiÖn ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých. 1.1.2. Kh¸i niÖm biªn tËp. Biªn tËp hiÓu theo nghÜa chung nhÊt lµ h×nh thøc ho¹t ®éng v¨n ho¸ x· héi trong c¸c lÜnh vùc s¸ng t¹o v¨n häc nghÖ thuËt, khoa häc, b¸o chÝ,…Biªn tËp theo tõ ®iÓn tiÕng ViÖt lµ viÖc t×m tßi, thu gãp tµi liÖu, biªn so¹n s¸ch vë, chØnh söa t¸c phÈm b¸o chÝ,…§©y lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong c¸c qu¸ tr×nh xuÊt b¶n s¸ch, s¶n xuÊt b¸o chÝ còng nh­ trong c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc. NÕu xÐt ë khÝa c¹nh ng÷ nghÜa ®¬n thuÇn th× ph­¬ng ph¸p biªn tËp chØ lµ sù tu söa, söa ch÷a c¸c t¸c phÈp v¨n ho¸. Nh­ng theo kh¸i niÖm khoa häc hiÖn giíi thiÖu ®Õn c«ng chóng ®¹i th× biªn tËp ®uîc khai th¸c nh­ mét qu¸ tr×nh biªn môc ®Ých chÝnh trÞ, v¨n ho¸, khoa häc, cã tÝnh nh©n thµnh c¸c s¶n phÈm v¨n ho¸, tinh thÇn mang tÝnh x· héi d­ãi d¹ng xuÊt b¶n phÈm ®Ó giíi thiÖu ®Õn ®«ng ®¶o c«ng chóng. Ngµy nay, do nhiÒu nhu cÇu ph¸t triÓn ®a d¹ng cña nhiÒu ®èi t­îng c«ng chóng vµ nhiÒu kh¶ n¨ng hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nªn c«ng viÖc biªn tËp trë thµnh mét nghÒ chuyªn m«n chiÕm vÞ trÝ quan träng trong c¸c c¬ quan b¸o chÝ. Biªn tËp lµ c«ng ®o¹n ®äc vµ xö lý b¶n th¶o c¸c t¸c phÈm b¸i chÝ ( b¸o in, ph¸t thanh, truyÒn h×nh, b¸o m¹ng) do phãng viªn, biªn tËp viªn thùc hiÖn, nh»m n©ng cao chÊt l­îng c¸c t¸c phÈm b¸i chÝ, ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ®¹t møc tèi ®a.C«ng viÖc biªn tËp trong c¬ quan b¸o chÝ kh«ng chØ cã nhiÖm vô biªn tËp chØnh söa tin bµi, t¸c phÈm b¸o chÝ mµ c«ng viÖc cña hä cßn mang tÝnh ®Þnh h­íng, chuÈn bÞ tõ ®Çu vµo, ®Õn ®Çu ra mét c¸ch tèt nhÊt cho c¸c s¶n phÈm b¸o chÝ. 1.1.3. Ch­¬ng tr×nh Ph¸t thanh. Ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh lµ sù s¾p xÕp hîp lý c¸c thµnh phÇn tin, bµi, b¨ng tiÕng ®éng, b¨ng ©m thanh trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, nh»m ®¸p øng nhiÖm vô tuyªn truyÒn cña c¬ quan ph¸t thanh vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ th«ng tin, gi¶i trÝ, v¨n ho¸, gi¸o dôc…®èi víi ng­êi nghe th«ng qua ph­¬ng tiÖn chuyÓn t¶i lµ m¸y thu thanh ( ra dio). Cïng mét lóc vµ ngay tøc kh¾c b»ng kªnh truyÒn th«ng radio, th«ng ®iÖp cã thÓ t¸c ®éng ®Õn hµng tØ ng­êi, v­ît qua mäi rµo c¶n biªn giíi quèc gia,vïng l·nh thæ vµ mäi hµng rµo kiÓm so¸t h¶i quan, biªn phßng, thuÕ vô. Kh«ng nh÷ng thÕ, th«ng ®iÖp ®­îc truyÒn ®i vµ t¸c ®éng vµo con ng­êi b»ng tÊt c¶ thÕ m¹nh cña ©m thanh phong phó, sinh ®éng – mét thÕ giíi ©m thanh cã thÓ t¹o dùng tÊt c¶ lªn tr­íc m¾t con ng­êi vÒ nh÷ng g× ®· vµ ®ang diÔn ra trong mèi liªn hÖ qu¸ khø vµ t­¬ng lai. Ng«n ng÷ lµ ph­¬ng tiÖn chñ yÕu cho ng­êi viÕt ph¸t thanh, vµ b»ng ng«n ng÷ ph¸t qua ®µi ph¸t thanh cã thÓ chuyÓn t¶i h×nh ¶nh, t×nh c¶m c¶ bÇu kh«ng khÝ cña vÊn ®Ò, sù kiÖn. T¸c phÈm ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh ph¶i mang ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh th«ng tin b»ng ©m thanh. Lêi nãi trªn ph¸t thanh ph¶i lµm ng­êi ta nghe ®­îc, thÊy ®­îc, hiÓu d­îc vµ xóc c¶m. Ng«n ng÷ vµ c¸ch thÓ hiÖn cña ph¸t thanh viªn lµ ®iÒu rÊt quan träng cña ph¸t thanh, cÇn cã mét ph­¬ng ph¸p biªn tËp thËt cô thÓ, ng¾n gän vµ cã thÓ chuyÓn t¹i ®Õn thÝnh gi¶ mét c¸ch chi tiÕt t¹o ®­îc c¶m xóc cho thÝnh gi¶. §ång thêi sù kÕt hîp cña ©m nh¹c v¸ tiÕng ®éng t¹o sù thu hót vµ tÝnh kh¸ch quan ch©n thËt h¬n, sù kÕt hîp nµy t¹o nªn sù thµnh c«ng cho ch­¬ng th×nh ph¸t thanh.