Tiểu luận Khảo sát thực tế thực trạng của Nhà máy trong giai đoạn hiện nay và những năm gần đây về tổ chức quản lý tại Nhà máy thuốc lá Thăng Long

theo hình thức giới tính. Dưới đây là bảng cơ cấu lao động của Nhà máy trong năm 2002: TT Các bộ phận Tổng số lao động Trong đó Nam Nữ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Phân xưởng sợi Phân xưởng bao mềm Phân xưởng bao cứng Phân xưởng Dunhill Phân xưởng cơ điện Phân xưởng IV Đội bốc xếp Đội xe Đội bảo vệ Phòng tổ chức Phòng tài vụ Phòng tiêu thụ Phòng kế hoạch Phòng thị trường Phòng KCS Phòng KTCN Phòng KTCĐ 158 297 162 42 86 34 45 18 32 4 13 32 17 43 35 12 9 52 89 82 26 69 7 44 18 27 2 4 11 8 35 1 5 9 106 208 80 16 17 27 1 0 5 2 9 21 9 8 34 7 0 18. Phòng nguyên liệu 29 3 26 Bảng 4: Cơ cấu lao động theo giới tính. Qua bảng cơ cấu lao động trên ta thấy Nhà máy đã dựa trên chức năng của từng bộ phận để lựa chọn cơ cấu lao động hợp lý. ở đây, những bộ phận cần có sự khéo léo, công việc đơn giản hơn thì tỷ lệ nữ/nam lại cao. Hơn nữa, trong thực tế Nhà máy cho thấy, số nữ làm ở văn phòng thường chiếm tỷ lệ lớn hơn so với nam. Bên cạnh dó, cơ cấu lao động của Nhà máy còn phân theo trình độ và theo độ tuổi: TT Chỉ tiêu Năm 2000 Năm2001 Số lượng Tỷ trọng Số lượng Tỷ trọng 1. Tổng lao động (người) 1176 100 1186 100 -Lao động gián tiếp 210 17,86 215 18,13 -Lao động trực tiếp SXKD 966 82,14 971 81,87 2. Kết cấu theo trình độ 1176 100 1186 100 -Đại học 106 9,01 109 9,19 -Cao đẳng 9 0,77 9 0,76 -Trung cấp 95 8,08 97 8,18 -Công nhân kỹ thuật 816 69,39 84 69,22 -Lao động phổ thông 150 12,76 150 12,65 3. Kết cấu theo độ tuổi 1176 100 1186 100 - < 20 0 0 - Từ 20-29 163 13,86 176 18,84 - Từ 30-39 723 61,48 735 61,97 - Từ 40-49 229 19,47 223 18,8 - Từ 50-60 61 5,19 52 4,38 - > 60 0 0 Bảng 5: Cơ cấu lao động theo trình độ và độ tuổi. Qua bảng trên ta thấy, về trình độ Cao đẳng có tỷ trọng thấp nhất( năm 2000 là 0,77% còn năm 2001 là 0,76%), Về Công nhân kỹ thuật chiếm tỷ trọng cao nhất (năm 2000 là 69.39% còn năm 2001 là 69,22%). Điều đó rất phù hợp vì Nhà máy sản xuất bằng các dây chuyền. Mặt khác, nếu xét về độ tuổi thì ở độ tuổi từ 30-39 chiếm tỷ trọng cao nhất ( Năm 2000 là 61,48%, còn năm 2001 là 61,97%). Như vậy, Nhà máy đã đặc biệt quan tâm đến vấn đề trẻ hoá đội ngũ lao động. Tóm lại, cơ cấu lao động hiện nay của Nhà máy là rất hợp lý phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh của Nhà máy. 2.2. Định mức lao động của Nhà máy (cho 1 ca sản xuất): 2.2.1. Phân xưởng sợi: Tt Tên côngviệc Bậc thợ Cộng 3/6 4/6 5/6 3/7 4/7 5/7 Kỹ sư 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 I. Dây chuyền sản xuất chính A. Bộ phận dây chuyền 1. Khâu phối chế 2 1 3 2. Máy hấp chân không 6 1 7 3. Máy cắt ngọn 20 1 21 4. Máy dịu lá 1 1 5. Máy dịu ngọn 1 1 6. Máy đánh lá 1 1 7. Máy gia liệu 1 1 8. 1 1 9. Thùng chứa lá 1 1 10. Máy thái lá 1 1 2 11. Pha phế phẩm 2 2 12. Máy sấy sợi lá 1 1 13. Máy dịu cuộng 1 1 14. Thùng chứa cuộng 1 1 15. Máy hấp cân cuộng 1 1 16. Máy thái cuộng 1 1 2 17. Máy trương nở sợi cuộng 1 1 18. Máy sấy sợi cuộng 1 1 19. Thùng chứa sợi cuộng 1 1 20. Nhà bụi 1 1 2 21. Máy phun hương 1 1 22. Thùng trữ sợi 1 1 23. Máyphunhương Menthol 1 1 24. Ra sợi 11 11 25. Kho trữ sợi 2 2 B. Bộ phận phục vụ 26. Sửa chữa phân xưởng 1 3 1 5 27. Kho cơ khí 1 1 28. Điện phân xưởng 6 1 3 10 29. Máy nén khí 1.5 1.5 30. Cân điện tử 1 1 31. Vệ sinh công nghiệp 4 4 II. Các khâu khác 32. Máy xé điếu phế phẩm 3 1 4 33. Máy phân ly 1 sàng gam 4 1 5 34. Tổ tải 3 3 35. Bộ phận quản lý 8 Tổng cộng 59 19 6 6 5.5 3 4 110.5 Bảng 6: Định mức lao động của phân xưởng sợi. Định mức lao động trên được xác định cho tất cả các công việc liên quan đến sản xuất sản phẩm của phân xưởng . Bao gồm cả những công việc trước đây vẫn tính công phát sinh như: - Khâu vá, can tải cho sản xuất . - San cuộng, san lá phục vụ cho sản xuất. - Chặt tách mốc, xử lý lá mốc... loại ra trong quá trình sản xuất từ nguyên liệu đưa vào. Định mức lao động trên chưa tính công nghỉ chế độ và nghỉ luân phiên. Bộ phận quản lý tính cho một ngày không phụ thuộc số ca sản xuất. 2.2.2. Phân xưởng bao cứng: Tt Tên công việc Bậc thợ Cộng 3/6 4/6 5/6 4/7 5/7 Kỹ sư I. Khâu máy cuốn 1. Khâu đổ sợi 4 4 2. 3 dây chuyền sản xuất thuốc điếu đầu lọc: MK8-MX3- 6 3 9 CASCADE(3 cuốn C1,C2,C3) 3. Máy cuốn DE COUPLE (cuốn Pháp) 2 2 1 5 4. Máy cuốn MAK (STC) 1 3 1 5 5. Sửa chữa cho toàn bộ khâu cuốn 2.5 2.5 II. Khâu may bao 6. 2 máy đóng bao HLP+2 máy dán tem WH2+ 1 máy đóng tút BOXER +1 máy BK tút ME4 (dây bao tút T2) 3 8 2 15 7. 1 máy đóng bao RLP+ 1 máy dán tem WH2+ 1 máy đóng tút BOXER+ 1 máy BK tút ME4 (dây bao tút T1) 2 5 1 8 8. Máy đóng bao FOCKE 349 (bao Đức) 3 4 1 8 9. Sửa chữa cho toàn bộ khâu bao 3 3 III. Khâu phục vụ 10. Kho 1.5 0.5 2 11. Vận chuyển 3.5 3.5 12. Vệ sinh công nghiệp 2 2 13. Điều hoà, nén khí chân không 1.5 1.5 14. Sửa chữa phân xưởng 0.5 0.5 1 15. Điện 1.5 1.5 16. Bộ phận quản lý 7 Tổng cộng 22 28 9 2.5 6 1.5 76 Bảng 7: Định mức lao động của phân xưởng bao cứng. Định mức lao động trên được xác điịnh cho tất cả các công việc liên quan đến sản xuất sản phẩm của phân xưởng . Bao gồm cả những công việc trước đây vẫn tính công phát sinh. Định mức lao động trên chưa tính công nghỉ chế độ và nghỉ luân phiên. Bộ phận quản lý tính cho một ngày với 2 ca sản xuất. 2.2.3. Phân xưởng bao mềm: - Định mức lao động dưới đây được xác định cho tất cả các công việc liên quan đến công việc sản xuất sản phẩm của phân xưởng. Bao gồm cả những công việc trước đây vẫn tính công phát sinh như: + Bù lượng định mức 500000 bao/ngày. + Công cho lái cầu thang. + Căn chỉnh máy chuyển mác thuốc từ cỡ 70 mm đến 85mm và ngược lại. - Định mức lao động dưới đây chưa tính đến công nghỉ chế độ và nghỉ luân phiên. - Bộ phận quản lý tính cho 1 ngày không phụ thuộc vào số ca sản xuất . Tt Tên công việc Bậc thợ Cộng 3/6 4/6 5/6 4/7 5/7 Kỹ sư I. Khâu cuốn không đầu lọc 1. Máy cuốn Trung Quốc 4 4 4 1 13 II. Khâu cuốn điếu đầu lọc 2. Khâu đổ sợi 5.25 5.25 3. Máy cuốn ACII (3 máy) 3 3 6 12 4. Máy cuốn IJ (3 máy) 9 3 12 5. Máy cuốn MAK8 (1 máy) 3 1 4 6. Sửa chữa cho khâu cuốn đầu lọc 3.5 3.5 III. Khâu máy bao 7. Máy bao Đông Đức (1 máy) 6 3 2 1 12 8. Máy bao Tây Đức (3 máy) 12 15 6 3 36 IV. Khâu phục vụ 9. Vệ sinh công nghiệp 4 4 10. Vận chuyển 4.5 0.5 5 11. Kho cấp phát 3 1 4 12. Điều hoà, chân không 1 1 13. Sửa chữa phân xưởng 2.5 2.5 14. Điện phân xưởng 1.5 1.5 15. Bộ phận quản lý 8 Tổng cộng 41.75 37.5 22 2 11 1.5 123.75 Bảng 8: Định mức lao động của phân xưởng bao mềm. 2.2.4. Phân xưởng Dunhill: Tt Tên công việc Bậc thợ Cộng 3/6 4/6 5/6 4/7 5/7 Kỹ sư I. Khâu máy 1. Máy cuốn điếu 1 2 1 1 5 2. Máy đóng bao 2 5 1 1 9 II. Khâu phục vụ 3. Vệ sinh công nghiệp 1 1 4. Vận chuyển 2 2 5. Cấp phát 0.5 0.5 1 6. Điện 1 1 7. Chân không, điều hoà, nén khí 1 1 8. Máy xé điếu 2 2 9. Quản lý 5 Tổng cộng 8.5 2 2 1.5 2 1 27 Bảng 9: Định mức lao động của phân xưởng Dunhill. - Định mức lao động trên được xác đinhj cho tất cả các công việc liên quan đến sản xuất sản phẩm của phân xưởng. Bao gồm cả những công việc trước đây vẫn tính công phát sinh hoặc do bốc xếp đảm nhận như: + Vận chuyển sợi, vật tư cho sản xuất và phế phẩm về kho phế phẩm của Nhà máy. + Căn chỉnh máy chuyển đổi mác thuốc. - Định biên trên không tính cho: + Công vệ sinh mặt bằng khi có thông báo đột xuất ( được tính riêng 6 công cho một lần). + Công vận chuyển nguyên liệu, vật tư Dunhill về nhập kho phân xưởng (Do đội bốc xếp đảm nhận). - Định mức lao động trên chưa tính công nghỉ chế độ và nghỉ luân phiên. - Bộ phận quản lý tính cho một ngày không phụ thuộc số ca sản xuất. 2.3. Vấn đề đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ: Lao động là đối tượng trực tiếp ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm, từ đó ảnh hưởng tới kết quả sản xuất kinh doanh của Nhà máy. Vì vậy vấn đề đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lao động là vấn đề ngày càng được Ban lãnh đạo Nhà máy đặc biệt quan tâm, nhằm tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh của Nhà máy. Để nâng cao trình độ quản lý, Nhà máy đã tổ chức cho các cán bộ quản lý đi học thêm để nâng cao tầm hiểu biết trong lĩnh vực quản lý. Còn đối với các công nhân ở các phân xưởng, thì Nhà máy đã tổ chức thi nâng bậc hàng năm. Tất cả các công nhân đang làm việc ở các phân xưởng đều phải được huấn luyện học tập và thi kiểm tra theo từng bước sau đây: + Học lý thuyết về máy các loại máy mà mình đang sử dụng. + Học lý thuyết về sản xuất, về các yêu cầu công nghệ của các sản phẩm mà mình làm ra. + Sau khi kiểm tra đạt được điểm thi tối thiểu (5 điểm) mỗi môn kiểm tra thì mới được huấn luyện thi tay nghề bậc trên. 2.4. Thực trạng hệ thống trả lương tại Nhà máy thuốc lá Thăng Long: 2.4.1. Quy chế trả lương: Căn cứ vào công văn số 4320/ LĐTBXH-TL ngày 29/12/1998 của Bộ LĐTBXH về việc hướng dẫn xây dựng quy chế trả lương trong Doanh nghiệp Nhà nước. Nhà máy thuốc lá Thăng Long tiến hành xây dựng quy chế trả lương với những nội dung sau: - Thu nhập hàng ngày của công nhân viên không cố định mà có thể tăng hoặc giảm phụ thuộc vào năng suất lao động và kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. - Những người trực tiếp sản xuất ra sản phẩm áp dụng trả lương theo định mức lao động và đơn giá tiền lương sản phẩm. - Những người không trực tiếp làm ra sản phẩm làm việc theo thời gian được trả 100% lương cấp bậc chức vụ và các khoản phụ cấp theo nghị định 26 CP. Phần tiền lương tăng thêm do kết quả sản xuất kinh doanh trong tháng được trả theo trách nhiệm đóng góp và hiệu quả công tác của mỗi người. 2.4.2. Công tác xây dựng quỹ lương của Nhà máy: 2.4.2.1. Thành phần quỹ lương: Quỹ lương được chia thành 2 phần đó là quỹ lương cho bộ phận quản lý (V1) và quỹ lương cho bộ phận trực tiếp sản xuất (V2). Nhưng đối với Nhà máy thì 2 quỹ lương đó được gộp chung không chia ra dùng để tính tiền lương kế hoạch. Tiền lương kế hoạch được xác định như sau:  Vkh = Lđb ( Hcb + Hpc)  12 tháng Trong đó: Vkh: Tiền lương kế hoạch. Lđb: Số lượng lao động định biên Hcb: hệ số cấp bậc chức vụ Hpc: Hệ số phụ cấp Số lao động định biên được xác định như sau: Doanh thu Lđb = NSLĐ trung bình Trong năm 2002 Nhà máy đã xác định mục tiêu như sau: Doanh thu kế hoạch năm 2002: 617590 tỷ đồng NSLĐ trung bình năm KH : 504 tỷ đồng Sản lượng sản xuất năm KH : 245652000 bao Như vậy lượng lao động định biên năm kế hoạch là: 617590 Lđb = = 1225 người 504 - Hệ số điều chỉnh bình quân theo vùng K1 = 0,3. - Hệ số điều chỉnh bình quân theo ngành K2 = 1,0 Mức lương tối thiểu được điều chỉnh như sau: Pđc = K1+ K2 = 1,3 TLmindn = Lmin(1+Kđc)= 210000(1+1,3)= 483000 đồng Trong đó: TLmindn là mức lương tối thiểu điều chỉnh để xác định tiền lương tối thiểu mà Nhà máy lựa chọn. Căn cứ vào hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, khả năng thanh toán chi lương nhỏ nhất của người lao động cũng như căn cứ vào mức lương tối thiêủ công ty lựa chọn năm 2001, Nhà máy đã lựa chọn tiền lương tối thiểu cho năm 2002 là 310000 đồng. Hệ số cấp bậc chức vụ được tính chung cho cả công nhân sản xuất và lao động quản lý. Hệ số mức lương cấp bậc bình quân là 2,54. Hệ số phụ cấp bình quân bao gồm: + Hệ số phụ cấp độc hại : 0,0275 + Hệ số phụ cấp làm thêm : 0,2989 + Hệ số phụ cấp lưu động : 0,0098 + Hệ số phụ cấp chức vụ và trách nhiệm: 0,0151 Chức danh Số người Mức áp dụng Tích số - KS nhân viên KCS, NV KTCN 98 0.2 19.6 - Nhân viên điều độ sản xuất 15 0.2 3 - Quản đốc, phó quản đốc PX 12 0.2 2.4 - Trưởng ca 15 0.2 3 - Thư ký phân xưởng 8 0.2 1.6 - Giám thị - 0.2 - - Thủ kho, thư ký kho 14 0.2 2.8 Bảng 10: Phụ cấp độc hại Chức danh Số người Mức áp dụng Tích số - Nhân viên thị trường 40 0.2 8 - Nhân viên BH khuyến mại - 0.2 - - Công nhân lái xe chở sản phẩm cho đại lý 18 0.2 3.6 Bảng 11: Phụ cấp lưu động 2.4.2.2. Quỹ lương bổ sung: - Lễ tết 8 ngày/người  1197 người = 9576 ngày - Phép thâm liên 16 ngày/người  1197 người =19152 ngày - Ngày đi đường trong dịp nghỉ phép=4 ngày/người350 người=1400 ngày - Việc riêng hưởng lương = 3 ngày/người  300 người=900 ngày - Thời gian hao phí con bú = (1 giờ/người26 ngày8 tháng170)/8 giờ=4420 ngày -Vệ sinh phụ nữ= (0.5 giờ26 ngày12 tháng650 người)/8 giờ=12675 ngày -Học tập hội họp=3878 ngày Quỹ tiền lương bổ sung là: Vbs = 53198  (2100002,54) / 26=1091377431 đồng 2.4.2.3.Quỹ tiền lương thêm giờ và quỹ khen thưởng phúc lợi: 3656960000 đồng. Tt Các chỉ tiêu tính đơn giá ĐV tính Số báo cáo năm trước KH 2002 I. Chỉ tiêu SXKD KH 2001 TH 2001 1. Sản lượng sản xuất 1000 bao 250000 223525 245652 2. Doanh thu Tỷ đồng 615 612,039 617,590 3. Lợi nhưận Tỷ đồng 22 19,62 23 4. Nộp ngân sách Tỷ đồng 235 233,199 240 II. Quỹ TL tính đơn giá 1. Lao động định biên Người 1183 1176 1225 2. Hệ số lương CBCN BQ 2,54 2,54 2,54 3. Hệ số phụ cấp 0,35 0,35 0,3513 4. Lương bình quân giờ Đồng/giờ 2600 2503,6 2603,66 III. Đơngiátiềnlương(chung cho các loại thuốc) Đồng/1000 bao 52988 52175,02 53635,39 IV. Thu nhập bình quân 17,501 15,68159 17,9234 Bảng 12: Tình hình kế hoạch năm 2002. 2.4.3. Thực trạng hệ thống các hình thức trả lương: 2.4.3.1. Hình thức trả lương theo thời gian: Hình thức này được áp dụng cho các cán bộ quản lý.Tuy những bộ phận này không trực tiếp tạo ra sản phẩm nhưng lại có trách nhiệm rất lớn về sản phẩm được sản xuất đó. Cho nên ngoài khoản tiền lương cơ bản còn được phụ cấp thêm phần tiền lương trách nhiệm.Do đó tiền lương thực tế của bộ phận này được xác định như sau: TLtt = Lcb + PCtn Mức áp dụng phụ cấp chức vụ trách nhiệm được xác định theo quy định của Nhà nước: TT Chức danh Mức áp dụng 1. Giám đốc 0,6 2. Phó giám đốc và chức vụ tương đương 0,5 3. Phó phòng và chức vụ tương đương 0,3 4. Trưởng phòng và chức vụ tương đương 0,4 5. Quản đốc phân xưởng 0,4 6. Phó quản đốc phân xưởng 0,3 7. Cán bộ làm công tác Đảng uỷ,Bí thư chi bộ 0,254 8. Cán bộ Phó bí thư Đảng uỷ chi đoàn 0,4 Bảng 13: Phụ cấp chức vụ trách nhiệm Lương theo thời gian bao gồm 3 loại: lương giờ, lương ngày, lương tháng. Hiện nay, Nhà máy chủ yếu áp dụng lương ngày: Lngàyi = Lcbi/26 = (Lmin  Hệ số lương) / 26 Trong đó: Lngàyi: là lương ngày của người i Lương tháng theo thời gian đơn giản của lao động được xác định như sau: Lđgi = Lngàyi  Ngày công thực tế Phụ cấp trách nhiệm được xác định: PCtni = (Lmindn  Số ngày làm việc thực tế trong tháng  Htn)/26 Trong đó: Pctni: là phụ cấp trách nhiệm của người i Htn : là hệ số trách nhiệm Tiền lương thực tế mà 1 người lao động nhận được trong tháng là: Tltti = Lđgi + PCtni = (Lmindn  (Hcbi + Htni)  Ntti)/26 Trong đó: Ntti là số ngày làm việc thực tế của người lao động i Ngoài những khoản lao động trên, nếu như người lao động quản lý ở trong các phân xưởng chịu ảnh hưởng của độc hại, thì được thêm khoản lương độc hại. Khoản này được tính vào tiền lương thực tế của người lao động nhận được trong tháng. 2.4.3.2. Hình thức trả lương theo sản phẩm trực tiếp cá nhân: Hình thức này được áp dụng cho công nhân kỹ thuật làm việc độc lập trong Nhà máy, lao động phụ trợ. Đơn giá tiền lương trả cho một sản phẩm được tính như sau: Lo Đg = Q Trong đó: Đg: Đơn giá tiền lương trả cho một sản phẩm Lo : Lương cấp bậc của công nhân trong kỳ Q : Sản lượng công nhân trong kỳ 2.4.3.3. Hình thức trả lương theo sản phẩm khoán: Hình thức này được áp dụng cho công nhân trực tiếp sản xuất ở phân xưởng. Tiền lương cho phân xưởng: TLpxi = Đgpxi  Qi Trong đó: TLpxi : Tiền lương ở phân xưởng i Đgpxi : Đơn gía phân xưởng i Qi : Sản lượng thực tế của phân xưởng i Để tạo ra sự tích cực trong sản xuất, Nhà máy đã có một chế độ khen thưởng, nguồn khen thưởng này được trích a% trong số tiền lương ở phân xưởng (a% không cố định ở các phân xưởng). Khi đó số tiền thưởng sẽ là: Tthưởng= a%  TLpxi Và tiền lương còn lại là: TLcòn lại = TLpxi (100% - a %) Để chia khen thưởng cho công nhân, Nhà máy dựa vào sự đánh giá và phân loại công nhân của quản đốc. Công nhân được chia làm 3 loại: Loại A: hệ số 1,1 Loại B: hệ số 1,0 Loại C: hệ số 0,9 Sau khi phân xưởng đã xác định được tiền thưởng, Nhà máy tiến hành chia thưởng cho công nhân. Công tác chia thưởng được thực hiện như sau: Bước 1: Xác định ngày công_ hệ số của từng người ở phân xưởng: Nhsi = Hcbi  Habc  Ntti Trong đó: Nhsi : Số ngày công_ hệ số của người i Habc : Hệ số theo phân loại công nhân A,B,C Ntti : Số ngày làm việc thực tế của công nhân i Bước 2: Tính tổng ngày công_ hệ số của phân xưởng:  Nhs =  Nhsi Bước 3: Tính tiền thưởng cho một ngày công_ hệ số: Tnhs = Tthưởng / Nhs Bước 4: Tính tiền thưởng cho một công nhân: T1cn = (Tthưởng  Nhsi) / Nhs Số tiền lương còn lại sau khi đã trích một khoản tiền thưởng, Nhà máy cũng tiến hành chia tiền thưởng. Công tác chia tiền lương còn lại cũng được chia tương tự như khi chia tiền thưởng. 2.4.3.4. Hình thức trả lương theo sản phẩm tập thể: Hình thức này được áp dụng cho những tổ công nhân trực tiếp sản xuất ở Nhà máy. Hiện nay hình thức này được áp dụng chủ yếu ở phân xưởng bao mềm và phân xưởng bao cứng. Tiền lương của cả tổ được xác định như sau: TLmi = Đgmi  Q1 Trong đó: TLmi : Tiền lương cả tổ ở máy thứ i Q1 : Sản lượng thực tế mà cả tổ sản xuất được Đgmi : Đơn giá tiền lương được xác định cho máy i Với : Đgmi = Lcbi / Qoi Sau khi tính được tiền lương cho cả tổ, phân xưởng tiến hành chia lương cho từng công nhân trong tổ. Công tác chia lương được thực hiện như sau: Bước 1: Xác định ngày công_ hệ số của từng người lao động: Nhsji = Nttji  Hji Trong đó: Nhsji: ngày công_ hệ số của người j ở máy i Nttji : Số ngày làm việc thực tế của người j ở máy i Hji : Hệ số lương của người j ở máy i Bước 2: Xác định ngày công_ hệ số của cả tổ:  Nhsi =  Nhsji Bước 3: Tính tiền lương cho một ngày công_ hệ số: Lhsi =  Lmi / Nhsi Bước 4: Tính tiền lương cho từng người: Lji = Lhsi  Nhsji Tóm lại, hệ thống trả lương ở Nhà máy thuốc lá Thăng Long rất đa dạng và phong phú với nhiều hình thức khác nhau phù hợp với hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy. 3.Công tác quản lý cơ sở hạ tầng, kỹ thuật công nghệ: 3.1.Cơ sở hạ tầng của Nhà máy: Diện tích đất thuộc quản lý của Nhà máy được Nhà nước giao là 61447m2. Một dãy nhà 3 tầng đặt các phòng ban. Còn lại là hệ thống các phân xưởng. Tình trạng các nhà xưởng của Nhà máy được thể hiện qua bảng sau: Nhà xưởng Cấp nhà Diện tích sử dụng (m2) Nơi chế biến sợi Nhà cấp II 3528 Nơi cuốn điếu Nhà cấp II 4392 Nơi đóng bao, tút Nhà cấp II 4392 Kho thành phẩm Nhà cấp III 8975 Kho nguyên liệu Nhà cấp III 1475 Bảng14: Tình hình cơ sở hạ tầng của Nhà máy. Theo đánh giá của Tổng công ty và theo báo cáo với đoàn công tác liên ngành của Nhà máy, cơ sở hạ tầng của Nhà máy đang trong tình trạng sử dụng tốt, thông thoáng, ô nhiễm và tiếng ồn dưới mức cho phép. Các kho chứa đều có điều hoà đảm bảo cho điều kiện sản xuất tốt và bảo quản thành phẩm. Theo giấy chứng nhận về cơ sở đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm số 25/99 CNVS ngày 15/03/1999 khẳng định: “ Nhà máy có đủ điều kiện môi trường sản xuất kinh doanh thuốc lá phục vụ người tiêu dùng. Các phân xưởng sản xuất có chế độ vệ sinh thường xuyên, các trang thiết bị sản xuất, các dụng cụ chuyên dùng đầy đủ hợp vệ sinh, sản xuất trên dây chuyền hioện đại từ khâu nguyên liệu đến khâu thành phẩm. Kho nguyên liệu và kho thành phẩm cao ráo và thông thoáng và có sự sắp xếp đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, đủ ánh sáng. Kho thành phẩm có hệ thống điều hoà không khí đảm bảo tiêu chuẩnbảo quản thành phẩm. Nguồn nguyên liệu mua vào có chọn lọc, thành phẩm được kiểm tra chất lượng trước khi xuất xưởng. Vệ sinh cá nhân lao động trực tiếp được trang bị đầy đủ tương ứng với từng bộ phận. Phòng y tế sắp xếp gọn gàng, sạch sẽ, có đủ điều kiện y tế phục vụ cho công nhân sơ cứu ban đầu”. 3.2. Tình hình máy móc thiết bị của Nhà máy: Dưới đây là tình hình về công suất máy móc thiết bị của Nhà máy Tên thiết bị máy móc Năm Nước chế tạo Công suất Định mức Chế tạo Sử dụng Đơn vị tính Thiết kế Thực tế -Dây chuyền thuốc lá sợi +Máy cuốn điếu TQ + Máy cuốn điếu C7 +Máy cuốn điếu AC11 +Máy YJ14:YJ23 +Máycuốnđiếu MAK8- MAX3 -Dây chuyền bao cứng +Máy cuốn điếu MAK8:MAX3 +Máy bao HLP +Máy bao bóng kính +Máy tút+bóng kính -Dâychuyền Dunhill +Máy MAK8;MAX4 +Máy bao HLP +Máy tút +Máy bóng kính tút +Máy bao Đông Đức +Máy bao Tây Đức 1993 1960 1963 1984 1994 1972 1972 1972 1972 1972 1972 1972 1972 1972 1972 1984 1994 1981 1964 1985 1994 1992 1991 1991 1991 1991 1991 1991 1991 1991 1973 1985 Trung Quốc Trung Quốc Tiệp Khắc Tiệp Khắc Trung Quốc Anh Anh Anh Anh Anh Rothmats “ “ “ Đông Đức Tây Đức Tấn/giờ Điếu/phút Điếu/phút Điếu/phút Điếu/phút Điếu/phút Điếu/phút Bao/phút Bao/phút Bao/phút Điếu/phút Bao/phút Bao/phút Tút/phút Bao/phút Bao/phút 2,5 1000 1500 3000 2200 2500 2500 120 120 280 3000 120 240 240 130 150 1,5 670 765 1100 2000 2000 2100 110 110 240 2500 100 100 100 100 110 1,25 670 765 1100 1200 1200 2100 110 110 240 1700 90 100 100 95 110 Bảng 15: Công suất máy móc thiết bị của Nhà máy. Máy móc thiết bị của Nhà máy ở mỗi bộ phận sản xuất đều rất hiện đại. Có những máy móc thiết bị được đầu tư năm 2000 với dây chuyền sản xuất hiện đại, điều đó làm giảm bớt gánh nặng cho công nhân, nâng cao năng suất lao động... Các máy móc thiết bị này được mua từ các nước khác nhau với những công suất khác nhau. Đặc biệt, hiện nay trong nền kinh tế thị trường, sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cùng ngành ngày càng gay gắt. Cho nên, để sản phẩm thuốc lá của Nhà máy chiếm được thị phần lớn trên thị trường, Nhà máy cần phải đầu tư theo chiều sâu tức là đổi mới công nghệ, đầu tư công nghệ mới nhằm giảm chi phí, hạ giá thành, nâng cao chất lượng sản phẩm . Qua bảng trên ta thấy, mặc dù Nhà máy chưa sử dụng hết công suất của máy móc thiết bị nhưng đã sản xuất bằng hoặc vượt mức kế hoạch, định mức. Có thể nói rằng Nhà máy đã có nhiều cố gắng trong viẹc thực hiện hoàn thành kế hoạch, định mức. 3.3. Công tác quản lý chất lượng: * Kiểm tra nguyên liệu đầu vào theo tiêu chuẩn 02-99. - Chỉ tiêu về cấp - Nguyên liệu thấp không mua - Thuỷ phần cao không mua * Giám sát nguyên liệu xuất kho - Thuỷ phần xuất - Trọng lượng xuất Đáp ứng đúng công thức phối chế cho từng sản phẩm. * Kiểm tra toàn bộ các vật liệu đầu vào ( theo tiêu chuẩn) * Trên dây chuyền sản xuất: mỗi phân xưởng có tổ kiểm nghiệm tại các phân xưởng đó, giám sát từng công đoạn trên dây chuyền sản xuất cho đến thành phẩm. Trước khi xuất xưởng phải có xác nhận của phòng KCS. Ngoài ra còn tổ chức bình hút định kỳ trong tháng ( 1 tháng 2 lần). 4. Thực trạng cung ứng và sử dụng nguyên liệu: 4.1. Nguồn cung ứng nguyên liệu: Sản xuất thuốc lá là ngành đòi hỏi nhiều thời gian lao động và kỹ thuật cho khâu chế biến nguyên liệu nhất. Nguyên liệu thuốc lá có ảnh hưởng lớn đến chất lượng sản phẩm và nó chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản phẩm (chiếm khoảng 60% trong tổng giá thành sản phẩm). Hiện nay nguồn nguyên liệu của Nhà máy chủ yếu bao gồm: Nguyên liệu trong nước và nguyên liệu nhập khẩu từ nước ngoài. * Nguồn nguyên liệu trong nước: Là nguồn khá đa dạng và có thể đáp ứng được nhu cầu cho sản xuất của Nhà máy, nhưng chưa ổn định, chất lượng chưa đồng đều. Nó tập trung chủ yếu một số tỉnh trung du miền núi phía Bắc. ở các tỉnh phía Bắc vùng nguyên liệu bao gồm: - Vùng cấp 1: gồm các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn và một số ít ở Sóc Sơn, Hà Nội. Khả năng cung ứng từ 8000-9000 tấn, đây là vùng có chất lượng cao và quyết định nhiều đến chất lượng của sản phẩm. - Vùng cấp 2: gồm các tỉnh Thái Nguyên, Hà Tây, Bắc Giang, Thanh Hoá... Nguyên liệu thuốc lá vùng này có chất lượng thấp hơn nên chủ yếu dùng để sản xuất thuốc lá cấp thấp và trung bình. Ngoài ra, nguyên liệu còn được thu mua ở các tỉnh phía Nam, nguyên liệu chủ yếu là thuốc lá nâu phơi. * Nguyên liệu nhập khẩu từ nước ngoài bao gồm: - Nguyên liệu thuốc lá sấy vàng mua từ Campuchia và một số nước khác như: Brazin, Zimbabuê, Trung Quốc...với số lượng tương đối lớn. Nhìn chung, chất lượng thuốc lá tương đối tốt, màu sắc lá đồng đều, độ ẩm lá thuốc phù hợp với một số loại thuốc có chất lượng khá, giá cao hơn nhiều so với nguyên liệu trong nước. - Dạng nguyên liệu phối chế sẵn được nhập từ Malaysia do tập đoàn thuốc lá Bristish-American-Tobaco (BAT) cung ứng ổn định với giá khá cao khoảng 160000 đồng/kg (cả thuế nhập khẩu). Đây là nguyên liệu dùng để sản xuất thuốc lá cao cấp như Hồng Hà và Vinataba. Còn dạng sợi thuốc để sản xuất thuốc lá Dunhill do hãng Rothmats cung cấp cho Nhà máy. Dưới đây là tình hình nhập nguyên liệu trong những năm gần đây: ( Xem bảng trang bên) Năm Nguồn nhập Đơn vị 1999 2000 2001 1. Lá nhập trong nước Tấn 3250,1 2920 2000 - Vùng cấp 1 Tấn 2457,8 2208,2 1900 - Vùng cấp 2 Tấn 792,3 771,8 100,00 2. Lá nhập khẩu Tấn 19,8 12,5 30,00 3. Sợi nhập khẩu Tấn 887,45 899,40 1132,5 - Cho sản xuất Vina Tấn 755,06 750,20 750,00 - Cho sản xuất Thăng Long hộp Tấn 3,5 205 - Cho sản xuất Dunhill Tấn 132,39 145,70 180,00 - Cho sản xuất Golden Cup Tấn 200 Bảng 16: Tình hình nhập nguyên liệu từ các nguồn 4.2.Tình hình sử dụng nguyên liệu qua 3 năm gần đây: Đơn vị: Tấn TT Loại thuốc Sử dụng 1999 2000 2001 1. Thuốc lá sấy vàng 2390 2900 3050 2. Thuốc lá nâu 580 550 420 3. Các loại khác 145 50 90 Tổng cộng 3105 3500 3560 Bảng 17: Tình hình sử dụng nguyên liệu. 5. Thực trạng tài chính của Nhà máy: 5.1. Tình hình sử dụng vốn của Nhà máy: Để thực hiện được hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy, Nhà máy cần phải có một nguồn vốn kinh doanh nhất định đủ để trang trải cho các chi phí cần phải bỏ ra như: xây dựng cơ bản, mua sắm máy móc thiết bị, nguyên vật liệu, đáp ứng những chi phí quảng cáo và tiêu thụ, chi trả tiền lương... Mặt khác, cũng cần có đủ vốn để tiến hành kinh doanh cho đến khi đạt được mục tiêu mong muốn và không ngừng phát triển Nhà máy trong tương lai. Hiện nay vốn kinh doanh của Nhà máy chủ yếu bao gồm 2 nguồn chính đó là: vốn ngân sách và vốn tự bổ sung. Cơ cấu vốn của Nhà máy được thể hiện qua bảng sau: ( Xem bảng trang bên) Chỉ tiêu Năm 2001 Năm 2002 2002 so với 2001 Số tiền (Tr.đồng ) Tỷ trọng ( %) Số tiền (Tr.đồng ) Tỷ trọng (%) Số tiền (Tr.đồng ) Tỷtrọn g (%) I. Nợ phải trả 26144 18,5 16361 12,5 -9783 62,6 1. Nợ ngân sách 16144 11,4 16361 12,5 +217 101,4 2. Nợ ngắn hạn 10000 7,1 0 0 -10000 0 II. Nguồn vốn CSH 115547 81,5 114950 87,5 -597 99,5 1. Nguồn vốn NS 79601 56,2 79601 60,6 0 100 2. Vốn tự bổ sung 35946 25,3 35349 26,9 -597 98,3 Tổng cộng: 141694 100 131311 100 Bảng 18: Phân tích cơ cấu vốn của Nhà máy. Qua bảng phân tích trên ta thấy, nguồn vốn chủ sở hữu năm 2002 giảm so với năm 2001 là 597 triệu đồng hay -0,5% nhưng về tỷ trọng nguồn vốn thì lại tăng từ 81,5% lên 87,5%, trong khi đó nợ phải trả giảm 9783 triệu đồng hay -37,4%. Điều đó chứng tỏ Nhà máy đã không hướng về chiếm dụng vốn, cụ thể nợ ngắn hạn vào năm 2002 là không có. Nhà máy chủ yếu là vốn do ngân sách Nhà nước cấp. Xét về tỷ suất tài trợ ta thấy: Tỷ suất tài trợ = Nguồn vốn CSH / Tổng nguồn vốn kinh doanh Năm 2001: Tỷ suất tài trợ = 115547 / 141694 = 0,815 Năm 2002: Tỷ suất tài trợ = 114950 / 131311 = 0,875 Những tỷ suất này là rất cao, tình hình tài chính của Nhà máy vẫn được bảo đảm. Mặt khác nếu xét về các chỉ tiêu tổng nợ phải thu và tổng nợ phải trả ta có: Tỷ lệ các khoản phải thu / phải trả =  nợ phải thu /  nợ phải trả Năm 2001 tỷ lệ này là 153,6%, năm 2002 là 197,2%. Các tỷ lệ này là rất lớn và tăng dần từ năm 2001 đến năm 2002. Nhà máy đảm bảo cho việc chi trả. Tóm lại, trong những năm qua Nhà máy đã sử dụng vốn có hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu sản xuất kinh doanh. Trong 6 tháng đầu năm 2002, hiệu quả sản xuất kinh doanh đạt 230,95% so với cùng kỳ năm trước. 5.2. Chi phí kinh doanh, giá thành và biện pháp hạ giá thành sản phẩm: 5.2.1. Chi phí kinh doanh: Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, Nhà máy phải bỏ ra nhiều loại chi phí. Hiện nay, Nhà máy có các loại chi phí như: chi phí sản xuất sản phẩm tiêu thụ, chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí tiền lương, chi trả lãi vay, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp, các chi phí khác. Các chi phí đó đã phát sinh trong 2 năm 2001 và 2002 như sau: Đơn vị: Triệu đồng Khoản mục chi phí Năm 2001 Năm 2002 -Chi phí SX SP tiêu thụ 3541920 423154 -Chi phí khấu hao TSCĐ 11139 11250 -Chi phí tiền lương 38166 39000 -Chi trả lãi vay 22 324 -Chi phí bán hàng 14744 22142 -Chi phí QLDN 14799 17000 Bảng 19: Chi phí sản xuất của Nhà máy. Qua bảng trên ta thấy các chi phí sản xuất sản phẩm tiêu thụ, chi phí tiền lương, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp của năm 2002 cao hơn so với năm 2001: đối với chi phí sản xuất sản phẩm tiêu thụ thì năm 2002 tăng 68234 triệu đồng, chi phí tiền lương tăng 834 triệu đồng, chi phí bán hàng tăng 7398 triệu đồng, chi phí QLDN tăng 2201 triệu đồng. Trong năm 2002 này, Nhà máy đã đẩy mạnh việc đầu tư theo chiều sâu, đa dạng hoá sản phẩm bằng việc mở rộng danh mục sản phẩm, vì vậy lượng nguyên liệu và các chi phí liên quan đến tạo ra sản phẩm tăng do đó chi phí phục vụ cho sản xuất sản phẩm của năm 2002 tăng. Nhà máy thuốc lá Thăng Long là một Nhà máy lớn của Tổng công ty thuốc lá Việt nam, hiện nay đang chịu sự cạnh tranh rất gay gắt của các doanh nghiệp cùng ngành và với thuốc lá nhập lậu. Do đó Nhà máy đang đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm. Để thúc đẩy quá trình tiêu thụ sản phẩm được nhanh hơn, Nhà máy đã nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao năng suất lao động, tổ chức tốt công tác tiếp thị... Vì vậy, làm cho chi phí bán hàng tăng lên, và tất yếu sẽ dẫn đến chi phí QLDN tăng theo. Mặc dù các khoản chi phí qua các năm tăng dần lên nhưng bù lại đã thu được một lượng thu rất lớn. Điều đó cho ta thấy rằng Nhà máy đã có nhiều cố gắng trong việc đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra . 5.2.2.Giá thành và biện pháp hạ giá thành: Song song với chi phí kinh doanh là giá thành sản phẩm. Chi phí phản ánh mặt hao phí còn giá thành phản ánh mặt kết quả. Giá thành sản phẩm là chỉ tiêu chất lượng phản ánh và đo lường hiệu quả kinh doanh. Đồng thời còn thông tin và kiểm tra về chi phí, giúp cho người quản lý có cơ sở để đề ra quyết định đúng đắn. Với mỗi một sản phẩm được sản xuất ra đều có một chi phí riêng, do đó Nhà máy đã tính giá thành cho từng loại sản phẩm. Giá thành từng loại sản phẩm của Nhà máy được thể hiện như sau: ( Xem bảng trang bên) Từ bảng bên ta thấy, giá thành năm 2002 cao hơn năm 2001 là điều hợp lý vì chi phí sản xuất cho từng sản phẩm năm 2002 cao hơn năm 2001. Nhưng việc tăng dần lên giá thành là điều không tốt cho Nhà máy, nó ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của Nhà máy. Do đó để tăng lợi nhuận, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường thì Nhà máy cần phải có biện pháp làm giảm giá thành sản phẩm. Hiện nay, Nhà máy chủ yếu sử dụng 2 biện pháp chính để hạ giá thành sản phẩm đó là: + Xây dựng lại các định mức kinh tế kỹ thuật. + Đầu tư theo chiều sâu đặc biệt là về máy móc thiết bị để giảm tiêu hao nguyên vật liệu, giảm lao động... từ đó làm giảm chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm. Tên sản phẩm Đơn vị tính Năm 2001 Năm 2002 - Dunhill Đồng/bao 4725,716 4820,230 - Vinataba “ 3583,876 3655,554 - Vina Menthol “ 3672,620 3746,073 - Hồng Hà “ 2375,917 2423,435 - Thăng Long sắt “ 5326,034 5432,555 - Tam đảo Menthol “ 1133,063 1155,724 - Tam Đảo “ 1082,745 1104,400 - Hồng Hà MN “ 1734,614 1769,306 - Viland Menthol “ 1032,065 1052,706 - Sapa+ khác “ 988,059 1007,821 - Thăng Long “ 1095,609 1117,521 - Thủ đô “ 1042,722 1063,576 - Hoàn Kiếm “ 1007,039 1027,180 - Điện Biên đầu lọc “ 940,583 959,395 - Hạ Long “ 999,85 1019,847 - M+M Menthol “ 1572,24 1603,68 - Sapa mềm “ 832,376 849,024 - Đống Đa 85 “ 648,559 661,530 - Đống Đa 70 Đồng/bao 570,456 581,865 Bảng 20: Giá thành từng loại sản phẩm của Nhà máy. 6. Hoạt động Marketing: Thuốc lá là mặt hàng không được phép quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng. Sản phẩm thuốc lá trong nước lại luôn phải chịu sự cạnh tranh khắc nghiệt trong tiêu thụ nên Nhà máy đặc biệt quan tâm tới công tác tiếp thị, giới thiệu sản phẩm, nhất là những sản phẩm mới. Để tiêu thụ sản phẩm, Nhà máy đã thành lập các nhóm tiếp thị hoạt động có hiệu quả. Ngoài việc giới thiệu sản phẩm mới, các nhóm tiếp thị còn theo dõi và phản ánh kịp thời những thông tin về tình hình giá cả, lượng tiêu thụ sản phẩm trên thị trường, giúp Nhà máy nắm bắt nhanh và kịp thời mọi diễn biến của thị trường, từ đó có những đối sách hợp lý trong việc mở rộng thị phần tiêu thụ sản phẩm. Hàng năm, Nhà máy mở hội nghị khách hàng và có mức thưởng xứng đáng cho các đại lý tiêu thụ nhiều sản phẩm cho Nhà máy. Chính nhờ các biện pháp tiếp thị tốt mà trong những năm qua, các sản phẩm thuốc lá truyền thống như Thăng Long, Hoàn Kiếm, Thủ đô, Điện Biên đầu lọc...đã có mức tiêu thụ tăng. Nhiều sản phẩm mới, có gu mới được phục hồi, đã đáp ứng yêu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng, cũng có sản lượng tiêu thụ rất khả quan như M xanh và M đỏ, Viland, Sapa, Hồng Hà... Đặc biệt sản phẩm Thăng Long hộp thiếc đang có mức tăng trưởng tại thị trường phía Bắc. Đến nay, Nhà máy đã có mạng lưới tiêu thụ rộng lớn với nhiều tổng đại lý và đại lý. Phần III: Đánh giá chung về Nhà máy thuốc lá Thăng Long: 1. Những vấn đề đã đạt được: 1.1. Về sản xuất và tiêu thụ sản phẩm: - Trong những năm qua, Nhà máy luôn luôn hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch, sản xuất kinh doanh có lãi, đảm bảo đời sống cho CBCNV. - Nhà máy đã khai thác và xuất khẩu thuốc lá baolà 23 conts, 6 tháng đầu năm 2002 đã sản xuất và xuất khẩu được 18 conts = 7921000 bao... đã góp phần tăng giá trị tổng sản lượng và doanh thu là 9,8 tỷ đồng. - Nhà máy có hệ thống đại lý tiêu thụ sản phẩm, bạn hàng thuỷ chung gắn bó trong nhiều năm qua, thường xuyên quan tâm đến công tác thị trường và có chính sách bán hàng hợp lý phù hợp với từng thời kỳ, do vậy những mặt hàng truyền thống như Thăng Long,Thủ đô, Hoàn Kiếm, Điện Biên đầu lọc...6 tháng đầu năm sản lượng tiêu thụ vẫn giữ vững và phát triển hơn so với cùng kỳ năm trước. - Nhà máy luôn quan tâm đến việc nâng cao chất lượng sản phẩm, nghiên cứu đổi mới kỹ thuật và công nghệ, cải tiến mẫu mã... nên một số mặt hàng ra đời năm 2000 như Viland, Sapa đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường, 6 tháng đầu năm 2002, hai sản phẩm này đã tiêu thụ được trên 16 triệu bao, tăng 7,7 triệu bao so với cùng kỳ năm trước. Nhà máy tiếp tục nghiên cứu, phối chế chuẩn bị cho ra đời một số mác thuốc bao cứng cấp trung bình như Phù Đổng, Trường Sơn. 1.2. Về cơ sở hạ tầng và hoạt động khoa học công nghệ của Nhà máy: - Cơ sở hạ tầng của Nhà máy đã đủ đảm bảo sản xuất vệ sinh an toàn. Nhà máy có hệ thống máy móc hiện đại, dây chuyền sản xuất thuốc lá đầu lọc bao cứng, MAX8, MAX3 đầu tư năm 2000 đến nay đưa vào sản xuất đã thực sự phát huy hiệu quả đạt năng suất cao, chất lượng tốt, đáp ứng yêu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. - Nhà máy đã triển khai nghiên cứu các sản phẩm mới có chất lượng cao, có hàm lượng Nicotin và Tar thấp theo lộ trình giảm Nicotin và Tar trong các sản phẩm thuốc lá điếu. - Triển khai công tác nghiên cứu đầu tư các thiết bị kiểm tra hoá lý của thuốc lá điếu, thiết bị kiểm tra các chỉ tiêu vật lý của giấy cuốn và một số vật tư khác. - Đang từng bước hoàn thành và đánh giá thử hệ thống quản lý chất lượng ISO 9000 và đưa vào áp dụng trong quý IV/2002. - Xây dựng phòng phân tích có trang thiết bị hiện đại phục vụ cho nhu cầu kiểm tra và đánh giá chất lượng sản phẩm, vật tư. - Nhà máy thường xuyên được các Ban kiểm tra của các cơ quan chức năng Nhà nước về kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất về tình hình môi trường, an toàn sản xuất, vệ sinh công nghiệp... và luôn được đánh giá: + Là đơn vị thực hiện tốt chế độ vệ sinh công nghiệp, tất cả các phân xưởng sản xuất và đóng bao đều có nồng độ bụi dưới chế độ cho phép. + Nhà máy có đủ điều kiện vệ sinh thực phẩm để sản xuất thuốc lá. + Toàn bộ sản phẩm của Nhà máy đều được đăng ký chất lượng và nhãn hiệu hành hoá mới theo quy định của Nhà nước. 1.3. Về nguyên liệu: Nguyên liệu thuốc lá ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sản phẩm. Trong những năm gần đây, nguyên liệu đầu vào của Nhà máy phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh ngày càng được nâng cao về chất lượng cả về nguyên liệu trong nước và nguyên liệu nhập khẩu. 1.4. Về hoạt động tài chính: Tổng nhu cầu vốn cần cho sản xuất kinh doanh năm 2001 là 114950 triệu đồng trong đó vốn lưu động là 32192 triệu đồng, ước năm 2002 là 126027 triệu đồng. Nhà máy thường xuyên sử dụng vốn có hiệu quả và bảo toàn vốn. Đối với công nợ bán hàng trên cơ sở có tài sản cầm cố, thế chấp và bảo lãnh. 1.5. Về mẫu mã, bao bì: Nhà máy đã đầu tư khoa học, cải tiến mẫu mã, bao bì, đa dạng hoá sản phẩm đáp ứng mọi nhu cầu của thị trường. Hiện nay, Nhà máy đã có những sản phẩm cao cấp mà thị trường biết đến như: Vinataba, Dunhill... Các sản phẩm cấp thấp và trung bình vẫn đang bán được trên thị trường nhưng doanh thu đối với những sản phẩm này không cao. Mặc dù vậy nhưng Nhà máy vẫn duy trì sản xuất để tạo công ăn việc làm cho CBCNV, tận dụng nguồn nguyên liệu cấp thấp và đáp ứng nhu cầu tiêu thụ sản phẩm cho những người có thu nhập thấp. 1.6. Về nhân tố con người: Nhà máy đã trải qua 45 năm hình thành và phát triển. Những người công nhân trong Nhà máy đều có năng lực và giàu kinh nghiệm trong sản xuất. Đây là nhân tố quan trọng đóng góp nên sự thắng lợi vô cùng to lớn của Nhà máy trong việc giữ vững và phát huy nội lực đưa Nhà máy ngày một vươn lên cùng với đà phát triển của đất nước. 2. Những vấn đề tồn tại: 2.1. Về sản xuất và tiêu thụ sản phẩm: -Thuốc lá là mặt hàng không được Nhà nước khuyến khích phát triển, không được quảng cáo, thị hiếu và sức mua của người tiêu dùng trong nước gần đây có xu hướng giảm, mặt khác sự cạnh tranh giữa các sản phẩm trong ngành ngày càng gay gắt, giành giật thị trường, thị phần kể cả các đơn vị trong cùng Tổng công ty. - Tình hình nhập lậu thuốc lá vẫn không giảm, trên thị trường vẫn bán tràn lan ảnh hưởng đến việc tiêu thụ sản phẩm cao cấp hiện Nhà máy đang sản xuất, cụ thể sản phẩm Dunhill ngày càng giảm, sản phẩm Vinataba là sản phẩm của Tổng công ty, hàng tháng Nhà máy được giao chỉ tiêu sản xuất và tiêu thụ, 6 tháng đầu năm nay cũng chỉ đạt 42% kế hoạch, do vậy làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh của Nhà máy. 2.2. Về tình hình thị trường, nhu cầu, khả năng cạnh tranh sản phẩm của Nhà máy: - Tình hình thị trường trong những năm qua không có biến động lớn. Sản lượng tiêu thụ ngày càng tăng, chủ yếu tập trung vào các mác thuốc bao cứng cấp thấp và trung bình. Các mác thuốc truyền thống của Nhà máy như Thăng Long, Điện Biên đầu lọc, Điện Biên 70 vẫn giữ được mức tiêu thụ ổn định. Riêng sản phẩm Tam đảo mức tiêu thụ có xu hướng giảm dần, mặc dù Nhà máy đã tích cực đẩy mạnh công tác thị trường, áp dụng nhiều biện pháp, cải tiến nhiều chính sách bán hàng phù hợp nhưng do sự cạnh tranh quá lớn của các sản phẩm khác trong nước. - Về nhu cầu của người tiêu dùng nhìn chung giảm rất ít, nhưng do tốc độ cung lớn hơn cầu đã ảnh hưởng đến tốc độ tiêu thụ. - Các sản phẩm của Nhà máy chịu sức ép cạnh tranh từ hai phía: sản phẩm cao cấp và cấp thấp, sản phẩm mức trung bình trở xuống bị cạnh tranh bởi các đối thủ trong nước do chính sách hỗ trợ bán hàng quá lớn đã thao túng các kênh bán hàng, dần chiếm lĩnh thị phần của một số mác thuốc truyền thống cấp trung bình và cấp thấp. 2.3. Về hoạt động liên doanh: Hiện nay, Nhà máy đang hợp tác liên doanh với công ty BAT để sản xuất sản phẩm Dunhill. Do chịu ảnh hưởng của thuốc lá nhập lậu , nên trong những năm gần đây, sản phẩm này liên tục bị giảm nhiều về sản lượng tiêu thụ, làm ảnh hưởng lớn đến các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh của Nhà máy. 2.4. Về nguyên liệu nhập khẩu: Toàn bộ nguyên liệu nhập khẩu phải qua trung gian. Do Nhà máy thuốc lá Thăng Long là một trong những đơn vị thành viên thuộc khối sản xuất của Tổng công ty thuốc lá Việt nam. Do đó hoạt động nhập khẩu của Nhà máy phải tiến hành theo phương thức nhập khẩu uỷ thác cho công ty xuất nhập khẩu thuốc lá dưới dạng đơn hàng nhập khẩu. Hoạt động nhập khẩu này diễn ra trong thời gian dài do đó ảnh hưởng đến việc sản xuất kinh doanh của Nhà máy. 2.5. Về hình thức khen thưởng: Hiện nay Nhà máy đang thực hiện hình thức khen thưởng về hoàn thành kế hoạch. Để khuyến khích công nhân trong sản xuất, trong những năm tới Nhà máy nên thực hiện đa dạng hoá các hình thức khen thưởng như thưởng do tiết kiệm nguyên liệu... 2.6. Về giá thành sản phẩm: Mặc dù giá bán rất cao so với giá thành sản xuất ra sản phẩm nhưng lợi nhuận của Nhà máy không cao. Điều đó là do Nhà máy đóng góp vào ngân sách Nhà nước một lượng lớn. Giá thành sản phẩm hiện nay của Nhà máy còn cao qua các năm, do đó Nhà máy cần có các biện pháp để hạ giá thành sản phẩm , từ đó tăng lợi nhuận cho Nhà máy. Kết luận: Như vậy, Nhà máy thuốc lá Thăng Long là một doanh nghiệp sản xuất thuốc lá có quy mô lớn với doanh thu hàng năm khoảng trên 600 tỷ đồng, là một doanh nghiệp làm ăn có lãi với lợi nhuận hàng năm bình quân 20 tỷ đồng.Nhà máy có cơ sở vật chất đủ đảm bảo sản xuất vệ sinh an toàn. Công nghệ sản xuất thuốc lá khá hiện đại, tiết kiệm được nguyên liệu, tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt, năng suất cao. Trong những năm gần đây, sản lượng thuốc lá tiêu thụ ngày càng tăng, mặc dù tốc độ tăng qua các năm không lớn do các yếu tố khách quan và chủ quan mang lại. Kết quả tiêu thụ ngày càng tăng đánh giá sự cố gắng của Nhà máy trong quá trình sản xuất, trong đầu tư theo chiều sâu (Cải tiến và đổi mới máy móc thiết bị), và đặc biệt công tác Marketing. Để đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ, Nhà máy đã thực hiện tốt công tác tiếp thị, giới thiệu sản phẩm của Nhà máy tới người tiêu dùng nhất là những sản phẩm mới. Trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh và chất lượng sản phẩm là hai yếu tố quan trọng nhất cho sự sống còn của một doanh nghiệp nói chung và Nhà máy thuốc lá Thăng Long nói riêng. Hiện nay, Nhà máy đang chịu sự cạnh tranh của các doanh nghiệp cùng ngành và thuốc lá nhập lậu. Do đó, khâu tiêu thụ là vấn đề mà Nhà máy rất quan tâm. Để làm được điều đó, Nhà máy đã không ngừng cải tiến máy móc thiết bị, bao bì, mẫu mã, nâng cao tay nghề cho công nhân, đa dạng hoá các hoạt động Marketing... để từ đó làm tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, hạ giá thành , tăng khả năng và tăng thị phần tiêu thụ sản phẩm của Nhà máy trên thị trường. Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà máy, bên cạnh những thành tựu đã đạt được thì còn không ít những khó khăn hiện nay và trong tương lai. Vì vậy, Nhà máy rất mong sự giúp đỡ của Nhà nước và Tổng công ty thuốc lá Việt nam để Nhà máy có thể khắc phục được những khó khăn, từ đó cùng đất nước phát triển bền vững trong tương lai. Mục lục Trang Lời mở đầu......................................................................................................... 1 Phần I: Tổng quan về tình hình Nhà máy thuốc lá Thăng Long 2 1. Sự hình thành và các giai đoạn phát triển của Nhà máy 2 1.1. Sự hình thành Nhà máy.............................................................. 2 1.2. Quá trình phát triển qua các giai đoạn....................................... 4 1.3. Chức năng, nhiệm vụ của Nhà máy ........................................... 6 2. Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Nhà máy: chức năng, nhiệm vụ 7 3. Quy trình sản xuất dây chuyền chế biến thuốc sợi....................... 10 4. Tình hình sản xuất kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm trong những năm gần đây................................................................ 14 Phần II: Các lĩnh vực sản xuất kinh doanh của Nhà máy thuốc lá Thăng Long 16 1. Xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh của Nhà máy................ 16 1.1. Căn cứ xây dựng kế hoạch............................................................ 16 1.2. Các chỉ tiêu kế hoạch giai đoạn 1999-2002.................................. 16 1.3. Kết quả thực hiện kế hoạch........................................................... 17 2. Thực trạng về tổ chức quản lý lao động, tiền lương...................... 17 2.1. Cơ cấu lao động hiện nay của Nhà máy ..................................... 17 2.2. Định mức lao động của Nhà máy(cho 1 ca sản xuất)................. 19 2.2.1. Phân xưởng sợi......................................................................... 19 2.2.2. Phân xưởng bao cứng.............................................................. 21 2.2.3. Phân xưởng bao mềm............................................................... 22 2.2.4. Phân xưởng Dunhill................................................................. 23 2.3. Vấn đề đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ................................... 24 2.4. Thực trạng hệ thống trả lương..................................................... 24 2.4.1. Quy chế trả lương.................................................................... 24 2.4.2. Công tác xây dựng quỹ lương của Nhà máy ........................... 25 2.4.2.1. Thành phần quỹ lương........................................................ 25 2.4.2.2. Quỹ lương bổ sung.............................................................. 27 2.4.2.3. Quỹ lương thêm giờ và quỹ khen thưởng phúc lợi.............. 27 2.4.3. Thực trạng hệ thống các hình thức trả lương........................... 27 2.4.3.1. Hình thức trả lương theo thời gian....................................... 27 2.4.3.2. Hình thức trả lương theo sản phẩm trực tiếp cá nhân.......... 29 2.4.3.3. Hình thức trả lương theo sản phẩm khoán........................... 29 2.4.3.4. Hình thức trả lương theo sản phẩm tập thể.......................... 29 3. Công tác quản lý cơ sở hai tầng, khoa học kỹ thuật...................... 31 3.1. Cơ sở hạ tầng của Nhà máy ......................................................... 31 3.2. Tình hình máy móc thiết bị của Nhà máy ................................... 32 3.3. Công tác quản lý chất lượng......................................................... 33 4. Thực trạng cung ứng và sử dụng nguyên liệu................................ 33 4.1. Nguồn cung ứng nguyên liệu....................................................... 33 4.2. Tình hình sử dụng nguyên liệu 3 năm gần đây........................... 35 5. Thực trạng tài chính của Nhà máy ................................................ 35 5.1. Tình hình sử dụng vốn của Nhà máy ......................................... 35 5.2. Chi phí kinh doanh, giá thành và biện pháp hạ giá thành sản phẩm ................................................................ 37 5.2.1. Chi phí kinh doanh................................................................... 37 5.2.2. Giá thành và biện pháp hạ giá thành........................................ 38 6. Hoạt động Marketing...................................................................... 39 Phần III:Đánh giá chung về Nhà máy thuốc lá Thăng Long 41 1. Những vấn đề đã đạt được............................................................... 41 1.1. Về sản xuất và tiêu thụ sản phẩm ................................................ 41 1.2. Về cơ sở hạ tầng và hoạt đông khoa học công nghệ.................... 41 1.3. Về nguyên liệu............................................................................... 42 1.4. Về hoạt động tài chính.................................................................. 42 1.5. Về mẫu mã, bao bì......................................................................... 42 1.6. Về nhân tố con người..................................................................... 43 2.Những vấn đề tồn tại......................................................................... 43 2.1. Về sản xuất và tiêu thụ sản phẩm ............................................... 43 2.2. Về tình hình thị trường, nhu cầu, khả năng cạnh tranh sản phẩm của Nhà máy ............................................................... 43 2.3. Về hoạt động liên doanh............................................................... 44 2.4. Về nguyên liệu xuất khẩu............................................................. 44 2.5. Về hình thức khen thưởng............................................................ 44 2.6. Về giá thành sản phẩm ................................................................ 45 Kết luận ............................................................................................ 46