Bàn về thuế giá trị gia tăng (VAT) - Các bất cập và giải pháp hoàn thiện nhằm hoàn thiện hơn nữa về thuế giá trị gia tăng

g b¸n thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT do doanh nghiÖp chÊp nhËn cho kh¸ch hµng ®­îc h­ëng trong kú, ®­îc ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép: + Sè thuÕ GTGT tÝnh trªn kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®èi víi hµng b¸n thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT, vµ doanh nghiÖp b¸n hµng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, ®­îc ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép: Nî TK 521 : Kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i kh«ng bao gåm thuÕ GTGT tr¶ cho kh¸ch hµng. Nî TK 3331 : ThuÕ GTGT cña kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i. Cã TK 111, 112,131…: Tæng sè tiÒn. + Sè thuÕ GTGT tÝnh trªn kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®èi víi hµng b¸n thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT, vµ doanh nghiÖp b¸n hµng nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, ®­îc ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép: Nî TK 521 : Kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i gåm c¶ thuÕ GTGT tr¶ cho kh¸ch hµng. Cã TK 111, 112,131…: Tæng sè tiÒn. - Sè thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i ®­îc doanh nghiÖp chÊp nhËn ®èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT, ®­îc thanh to¸n ngay hoÆc chÊp nhËn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng, ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép: + Sè thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i ®­îc doanh nghiÖp chÊp nhËn ®èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT, vµ doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, ®­îc thanh to¸n ngay hoÆc chÊp nhËn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng, ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép: Nî TK 531 : Gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Nî TK 3331 (33311) : ThuÕ GTGT cña kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i. Cã TK 111, 112,131…: Tæng sè tiÒn. + Sè thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i ®­îc doanh nghiÖp chÊp nhËn ®èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT, vµ doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, ®­îc thanh to¸n ngay hoÆc chÊp nhËn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng, ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép: Nî TK 531 : Gi¸ b¸n cã thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Cã TK 111, 112,131… - Sè thuÕ GTGT cña kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®­îc doanh nghiÖp chÊp nhËn gi¶m cho ng­êi mua ®èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT, ®­îc thanh to¸n ngay hoÆc chÊp nhËn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng, ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép: + Sè thuÕ GTGT cña hµng ho¸ ®· b¸n ®­îc chÊp nhËn gi¶m gi¸ cho ng­êi mua thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, vµ doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, ®­îc thanh to¸n ngay hoÆc chÊp nhËn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng, ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép: Nî TK 532 : Gi¶m gi¸ hµng b¸n (ch­a cã thuÕ GTGT) . Nî TK 3331 (33311) : Sè thuÕ GTGT trªn kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n. Cã TK 111, 112,131…: Tæng sè tiÒn. + Sè thuÕ GTGT cña hµng ho¸ ®· b¸n ®­îc chÊp nhËn gi¶m gi¸ cho ng­êi mua thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, vµ doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, ®­îc thanh to¸n ngay hoÆc chÊp nhËn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng, ghi gi¶m sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép: Nî TK 532 : Gi¶m gi¸ hµng b¸n (cã thuÕ GTGT) . Cã TK 111, 112,131… - Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña c¸c kho¶n thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ thu nhËp kh¸c, ®¬n vÞ nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: Nî TK 635 : Chi phÝ tµi chÝnh. Nî TK 811 : Chi phÝ kh¸c. Cã TK 3331: ThuÕ GTGT. - Sè thuÕ GTGT cña doanh thu ch­a thùc hiÖn: Nî TK 111, 112, 131 Cã TK 3387 : Doanh thu ch­a thùc hiÖn. Cã TK 3331 : ThuÕ GTGT. - Sè tiÒn nép thuÕ GTGT vµo Ng©n s¸ch Nhµ n­íc: Nî TK 3331: ThuÕ GTGT. Cã TK 111, 112…. - Sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m trõ vµo sè thuÕ GTGT ph¶i nép trong kú: Nî TK 3331 : ThuÕ GTGT. Cã TK 711 : Thu nhËp kh¸c. - Cuèi kú, x¸c ®Þnh sè thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ vµo sè thuÕ GTGT ®Çu ra, vµ sè thuÕ GTGT ph¶i nép trong kú: + Sè thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ vµo sè thuÕ GTGT ®Çu ra ghi: Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT. Cã TK 133 : ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Khi thùc nép thuÕ GTGT vµo Ng©n s¸ch Nhµ n­íc: Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT. Cã TK 111, 112… + NÕu doanh nghiÖp ®­îc gi¶m thuÕ GTGT : NÕu sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m, ®­îc trõ vµo sè thuÕ GTGT ph¶i nép trong kú: Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT. Cã TK 711 : Thu nhËp kh¸c. NÕu sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m ®­îc Ng©n s¸ch Nhµ n­íc tr¶ l¹i b»ng tiÒn: Nî TK 111, 112. Cã TK 711: Thu nhËp kh¸c. 3.2.2. H¹ch to¸n thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu (TK33312). - Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT, dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt,kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, ®­îc tÝnh theo gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu céng (+) víi thuÕ nhËp khÈu (nÕu cã), céng (+) thuÕ TT§B (nÕu cã) vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ: Nî TK 133 : ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Cã TK 3331 (33312): ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. - Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT, dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt,kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, hoÆc dïng vµo ho¹t ®éng sù nghiÖp, ch­¬ng tr×nh dù ¸n, phóc lîi, ®­îc tÝnh theo gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu céng (+) víi thuÕ nhËp khÈu (nÕu cã), céng (+) thuÕ TT§B (nÕu cã) vµ kh«ng ®­îc khÊu trõ ph¶i tÝnh vµo gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸, TSC§ nhËp khÈu: Nî TK 151, 152, 156, 211 Cã TK 3331 (33312): ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. - Khi thùc nép thuÕ GTGT cña hµng nhËp khÈu vµo Ng©n s¸ch Nhµ n­íc: Nî TK 3331 (33312): ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. Cã TK 111, 112. PhÇn II: C¸c bÊt cËp vÒ thuÕ GTGT vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn. 1. C¸c bÊt cËp vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. §èi víi ViÖt Nam, thuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ míi thay thÕ thuÕ doanh thu tr­íc ®©y. LuËt thuÕ GTGT cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/1/1999, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®ang trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi, c«ng nghÖ kü thuËt cßn l¹c hËu, ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña nhiÒu doanh nghiÖp ch­a cã hiÖu qu¶, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý kinh tÕ tuy ®· ®­îc ban hµnh, song cßn thiÕu ®ång bé, ch­a ®ñ cô thÓ vµ ch­a thËt æn ®Þnh. V× vËy, ngay tõ khi chuÈn bÞ ®Ò ¸n LuËt thuÕ GTGT vµ trong thêi gian ®Çu thùc hiÖn cã nh÷ng ý kiÕn cho r»ng: thuÕ GTGT ch­a phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam. Nh­ng quyÕt t©m cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp, LuËt thuÕ GTGT vÉn ®­îc thi hµnh. Do ch­a cã kinh nghiÖm, trong thêi gian ®Çu thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT ®· ph¸t sinh nhiÒu v­íng m¾c mµ trong qu¸ tr×nh x©y dùng LuËt ch­a l­êng hÕt. NhiÒu viÖc ph¶i võa lµm, võa rót kinh nghiÖm, võa chØnh söa cho phï hîp. Cô thÓ, ®· næi lªn mét sè bÊt cËp nh­ sau: -VÒ ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT: ThuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu, tÝnh trªn gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt, kinh doanh vµ tiªu dïng ë ViÖt Nam (§iÒu 2 – LuËt thuÕ GTGT ) trõ c¸c ®èi t­îng quy ®Þnh t¹i §iÒu 4 cña LuËt thuÕ GTGT. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cã kh«ng Ýt ®¬n vÞ kiÕn nghÞ xin ®­a thªm mét sè hµng ho¸, dÞch vô vµo ®èi t­îng chÞu thuÕ ®Ó ®­îc h­ëng khÊu trõ thuÕ, ng­îc l¹i còng cã nh÷ng ®¬n vÞ ®Ò nghÞ më réng diÖn kh«ng chÞu thuÕ. Qua xem xÐt thùc tÕ, viÖc më réng danh môc hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT ®· dÉn ®Õn ®èi t­îng thuéc diÖn chÞu thuÕ bÞ thu hÑp, c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng trong nh÷ng lÜnh vùc nµy kh«ng ®­îc h­ëng khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo ®èi víi c¸c nguyªn liÖu thuéc ®èi t­îng kh«ng chÞu thuÕ GTGT ®­îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 4 – LuËt thuÕ GTGT. -VÒ c¸c møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT: LuËt thuÕ GTGT quy ®Þnh 3 møc thuÕ suÊt GTGT thay v× 11 møc thuÕ suÊt cña thuÕ doanh thu tr­íc ®©y. Bªn c¹nh ­u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n vÒ thuÕ suÊt nh­ng do viÖc x©y dùng c¸c møc thuÕ ch­a s¸t vµ chuyÓn tõ 11 møc thuÕ suÊt thuÕ doanh thu sang 3 møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT, ®· dÉn ®Õn sù dån Ðp vÒ møc thuÕ suÊt. §iÒu nµy còng ®­a ®Õn c¸c hÖ qu¶ kh¸c nhau: Cã doanh nghiÖp ®­îc h­ëng lîi h¬n do viÖc thùc hiÖn thuÕ GTGT víi møc thuÕ suÊt thÊp h¬n thuÕ doanh thu; ng­îc l¹i cã ®¬n vÞ ph¶i nép thuÕ GTGT víi møc thuÕ suÊt cao h¬n thuÕ doanh thu tr­íc ®©y, ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ. §Æc biÖt lµ viÖc x©y dùng thuÕ suÊt ch­a ®ång bé gi÷a c¸c mÆt hµng, nhãm hµng vµ ngµnh hµng t­¬ng øng, t¹o ra sù bÊt b×nh ®¼ng trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ GTGT cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh trong cïng mét ngµnh hµng. -VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ: LuËt quy ®Þnh 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ lµ: Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ vµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Liªn quan ®Õn 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ lµ viÖc x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép vµ tû lÖ ®ùoc khÊu trõ thuÕ theo tû lÖ phÇn tr¨m (khÊu trõ khèng) cña mét sè hµng ho¸, dÞch vô. Qua thùc hiÖn cho thÊy: ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ trùc tiÕp vµ qu¶n lý thuÕ ë ViÖt Nam cßn phøc t¹p vµ chång chÐo, lµm t¨ng thªm nhiÒu c«ng søc vµ chi phÝ trong viÖc lËp b¸o c¸o, sæ s¸ch, chøng tõ cña doanh nghiÖp còng nh­ trong viÖc theo dâi, kiÓm tra cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng, nhÊt lµ c¬ quan thuÕ. -VÒ viÖc khÊu trõ thuÕ GTGT: §Ó xö lý c¸c ph¸t sinh ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ kh«ng cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n ®Çy ®ñ ®­îc ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ trùc tiÕp trong tr­êng hîp hµng ho¸ lµ n«ng s¶n, l©m s¶n, thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn mua trùc tiÐp cña ng­êi s¶n xuÊt trªn c¬ së lËp b¶ng kª th× ®­îc khÊu trõ mét tû lÖ thuÕ ®Çu vµo. GÇn ®©y, ChÝnh phñ ®· ®iÒu chØnh tû lÖ khÊu trõ thuÕ ®èi víi hµng n«ng, l©m, thuû s¶n ch­a qua chÕ biÕn, mua trùc tiÕp cña ng­êi s¶n xuÊt theo h­íng gi¶m dÇn tû lÖ khÊu trõ. Thùc tÕ cho thÊy, quy ®Þnh khÊu trõ thuÕ theo tû lÖ phÇn tr¨m nãi trªn kh«ng mang tÝnh kh¶ thi vµ môc ®Ých b¶o hé ng­êi s¶n xuÊt còng kh«ng ®¹t ®­îc, c¸c ®èi t­îng xÊu lîi dông kÏ hë cña quy ®Þnh nµy vµ sù yÕu kÐm trong qu¶n lý thuÕ, qu¶n lý c¸n bé ®Ó chiÕm ®o¹t tiÒn ng©n s¸ch Nhµ n­íc. -VÒ c¸c vi ph¹m, gian lËn trong viÖc hoµn thuÕ: Hành vi lợi dụng và số tiền thất thoát từ việc thực hiện thuế GTGT gần đây đang được dư luận xã hội và nhân dân rất quan tâm.Theo đánh giá của các đại biểu quốc hội tại kỳ họp thứ hai, quốc hội khoá XI có một số nguyên nhân chủ yếu sau: trước hết là ý thức chấp hành pháp luật của một số bộ phận đối tượng kinh doanh thấp kém, không trung thực trong kê khai, thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho nhà nước. Mặt khác, những quy định của luật, văn bản hướng dẫn thi hành của chính phủ tuy nhiều nhưng chưa sát thực tế, còn sơ hở, chưa lường hết các phát sinh trong thực hiện; công tác quản lý thuế còn lỏng lẻo. Sơ hở không chỉ nằm trong các văn bản điều chỉnh về lĩnh vực thuế, mà còn thể hiện trong một số văn bản pháp luật khác như Luật Doanh Nghiệp. Luật Doanh Nghiệp,bên cạnh việc tạo thông thoáng cho việc thành lập vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, cũng đã bộc lộ hạn chế trong chế tài thành lập và tổ chức quản lý hoạt động của doanh nghiệp sau đăng ký. Những quy định về chế độ hoá đơn chứng từ - điều kiện quan trọng để quản lý thuế chưa tốt , cộng với quy định “tiền thoái, hậu kiểm” trong công tác hoàn thuế, khấu trừ thuế, nhưng thực tế công tác “hậu kiểm” không làm được là bao nhiêu,dẫn đến gian lận trong hoàn thúê xảy ra nghiêm trọng ở một số nơi, một số doanh nghiệp. Tiếp đến là ,các điều kiện để áp dụng thuế GTGT chưa được đáp ứng tốt, cộng với tổ chức thực hiện có khuyết điểm. Văn bản ph¸p luËt chưa đồng bộ, có những chế tài không rõ,văn bản hướng dẫn chậm. Còn chủ quan trong điều hành, một số kiến nghị chậm được xử lý. Quản lý việc in ấn, phát hành và sử dụng hoá đơn thuế GTGT chưa tốt. Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ thuế còn hạn chế, công tác quản lý cán bộ còn nhiều thiếu sót, việc kiểm tra, kiểm soát có nơi có lúc còn buông lỏng . Cơ sở vật chất, phương tiên quản lý trong điều kiện tin học phát triÓn nhanh còn thiếu thốn. Phối hợp hoạt động giữa các nghành chức năng, giữa các cấp chưa chặt chẽ, chưa đồng bộ, biện pháp không đủ mạnh ,phát hiện và xử lý không nghiêm các vi phạm. Quá trình thực hiện Luật Thuế GTGT, lợi dụng sơ hở của những quy định về hoàn thuế, chế độ quản lý hoá đơn và sự thông thoáng của Luật doanh nghiệp trong đăng ký, quản lý, kiểm soát doanh nghiệp, nhiều doanh nghiệp và tư nhân đã có hành vi vi phạm pháp luật, nổi lên là lừa đảo chiếm đoạt tiền ngân sách nhà nước qua hoàn thuế GTGT bằng các thủ đoạn lập hồ sơ khống xuất khẩu nông lâm hải sản…Tình hình vi phạm và tội phạm trong lĩnh vực thuế GTGT nghiêm trọng,phức tạp, thể hiện trên các mặt sau: - Theo báo cáo của nghành thuế, đến tháng 6-2002, đã có 28.199 bộ hồ sơ xin hoàn thuế với tổng số tiền là 16.378 tỷ đồng.Qua kiểm tra ban đầu đã loại ra 4.102 hồ sơ với số tiền 3.056 tỷ đồng,bằng 18,5% số tiền đề nghị và đã cho hoàn 14.747 đơn vị với số tiền 13.342 tỷ đồng. Thanh tra Thuế đã kiểm tra 3311 đơn vị với số tiền 3.505 tỷ đồng được hoàn (22,5% đơn vị -26,3% số tiền đã hoàn) thì phát hiện 1215 trường hợp vi phạm với số tiền 140 tỷ đồng và có 325 doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng với số tiền 476 tỷ đồng,có dấu hiệu phạm tội lừa đảo, chiếm 10% số đơn vị được kiểm tra sau hoàn thuế. - Về số vụ phạm tội lừa đảo trong hoàn thuế xảy ra năm sau nhiều hơn năm trước. Nếu như năm 1999 lực lượng Công an mới phát hiện 3 vụ, thì năm 2000 phát hiện 17 vụ, năm 2001 phát hiện 64 vụ và 8 tháng đầu năm 2002 phát hiện 63 vụ với tổng số tiền bị chiếm đoạt khoảng 480 tỷ đồng. Đây mới là số vụ đã được phát hiện, trên thực tế tội phạm ẩn trong lĩnh vực này còn nhiều hơn nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau nên các cơ quan bảo vệ pháp luật chưa phát hiện được. - Về phạm vi, đối tượng: tội phạm lừa đảo trong hoàn thuế GTGT diễn ra ở hầu hết các địa phương trong cả nước, tập trung nhiều nhất là các tỉnh đồng bằng bắc bộ, Nam bộ và một số địa phương có biên giới giáp với Trung Quốc. Đây là một loại tội phạm mới, hoạt động mang tính tổ chức cao,móc nối, cấu kết với nhau hình thành tổ chức, đường dây rất chắt chẽ,liên quan đến nhiều cá nhân, doanh nghiệp, ở nhiều địa phưong. Bọn chúng còn móc nối mua chuộc một số các bộ cơ quan , doanh nghiệp nhà nước thoái hoá biến chất tiếp tay cho chúng hoạt động. Có vụ liên quan đến cán bộ chính quyền xã. Vì vậy , không chỉ có các doanh nghiệp tư nhân, Công ty TNHH mà đã phát hiện nhiều vụ là các doanh nghiệp nhà nước cũng tham gia hoạt động lừa đảo trong lĩnh vực này như: Công ty XNK Nam Hà Nội, Công ty Thuỷ sản Hạ long - Hải Phòng, Công ty Hoà Bình, Công ty XNK Lạng Sơn,Công ty XNK Bắc Ninh, Công ty Lương thực An Giang… - Tính chất, hậu quả của các vụ án là rất nghiêm trọng, số tiền Nhà nước trả “oan” cho các hoạt động “ma” trong nhiều vụ án đã lên tới hàng trăm tỷ đồng, có vụ đã lên tới 50 tỷ đồng và khó có khả năng thu hồi. Điển hình: - Mua hoá đơn đầu vào bằng cách ghi giá bán hàng thấp rồi kê khai thuế GTGT đầu vào lớn sau đó xuất khống hoá đơn GTGT đầu vào, khai man các khoản chi phi bán hàng rồi kê khai thuế GTGT đầu ra thấp. Từ đó doanh nghiệp tạo ra được hiệu số âm giữa thuế GTGT đầu ra và thuế GTGT đầu vào để thiết lập hồ sơ xin hoàn thuế giả: + Từ tháng 9/2001 đến tháng 01/2002 Công ty TNHH Xây dựng Hương Tiến đã mua hoá đơn đầu vào của công ty vật tư kỹ thuật Nông nghiệp Bắc Giang với số lượng kê khai khống trên hoá đơn là 172.500 kg phân bón các loại. Sau đó xuất khống hoá đơn GTGT đầu ra và khai man các chi phí bán hàng để tạo ra hiệu số âm giữa thuế GTGT đầu ra và thuế GTGT đầu vào là 10.756.000 đồng. + Vụ Xí nghiệp vật tư chế biến hàng xuất khẩu I thuộc Công ty Ong trung ương làm khống 79 bộ hồ sơ xuất khẩu hàng hoá sang Trung Quốc với tổng số 295,39 tấn mực khô trị giá 45.570.063.000 đồng và 1.226 tấn hoa quả tươi và khô trị giá 32 tỷ đồng, để được hoàn thuế số tiến 3.874 triệu đồng.Qua khai thác và mở rộng vụ án, đã khởi tố 20 đối tượng là cán bộ Hải quan Tân Thanh ( lạng Sơn) về hành vi nhận hối lộ, tiếp tay tội phạm lập chứng từ khống để chiếm đoạt tiền của Nhà nước. + Vụ Chi nhánh Công ty xuất nhập khẩu đầu tư và xây dựng Hà Nam tại Hà Nội do Ngô Thị Kim Chung làm giám đốc làm hồ sơ xuất khẩu khống hàng hoá sang Trung Quốc, từ tháng 10-2000 đến tháng 8-2001 xin hoàn thuế GTGT với doanh số trên 340 tỷ đồng để chiếm đoạt số tiền hoàn thuế 17,1 tỷ đồng. Đã khởi tố vụ án . Qua mở rộng điều tra phát hiện thêm Công ty Vật tư kỹ thuật Hà Nội cũng bằng thủ đoạn lập hồ sơ khống chiếm đoạt 3,9 tỷ đồng tiền hoàn thúê. Đến tháng 9-2002 đã khởi tố 26 bị can, bắt giam 22, trong đó có 10 cán bộ Hải quan Tân Thanh, Lạng Sơn, tài sản thu giữ khoảng 400 triệu đồng. + Vụ Công ty TNHH Sông Phố thành phố Hồ Chí Minh ký khống hoá đơn bán hàng cho 27 doanh nghiệp xuất khẩu sang Trung Quốc các mặt hàng nông sản , hải sản , trị giá 230 tỷ đồng. Bọn chúng đã chiếm đoạt của Nhà nước trên 10 tỷ đồng tiền hoàn thuế GTGT. Đã khởi tố 20 bị can, b¾t 19 đối tượng + Vụ công ty Thương mại - Dịch vụ Hàng không chi nhánh tại Lạng Sơn lập chứng từ khống mua hàng nông, hải sản của hàng chục đơn vị trong nước làm hồ sơ xuất khẩu sang Trung Quốc để được hoàn thuế 17,5 tỷ đồng. đã khởi tố vụ án, khởi tố bắt giam 9 bị can để điều tra mở rộng + Tháng 7-2000 căn cứ vào kết quả kiểm tra thuế của Cục thuế Bắc Giang và các hành vi vi phạm của Công ty Thương mại Dịch vụ tổng Hợp Tiến Thành mã số thuế 2400101609, cục thuế Bắc Giang đã quyết định truy thu thuế và phạt vi phạm hành chính về thuế đối với Công ty Thương mại Dịch vụ Tiến Thành với tổng số tiền thuế truy thu và tiền phạt nộp là 23.824.343 đồng, trong đó: Truy thu thuế GTGT 8.748.388 đồng Phạt 1 lần số thuế GTGT trốn thuế lậu: 8.748.388 đồng Phạt 1 lần thuế thu nhập doanh nghiệp:1.323.758 đồng Phạt vi phạm hành chính thuế: 5.000.000 đồng - Đứng ra thành lập doanh nghiệp tư nhân để mua hoá đơn GTGT của cơ quan thues rồi bán cho các doanh nghiệp khá để kiếm lời từ đó tạo điều kiện để các doanh nghiệp mua hoá đơn trốn thuế với số lượng rất lớn. + Ngày 01/7/2003 Sở kế hoạch - Đầu tư tỉnh Bắc Giang cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 2002000191 cho công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Phương An. Trụ sở chính : thôn Yên Viên, xã Vân Hà, huyện Việt Yên , tỉnh Bắc Giang chi nhánh kho 2 cảng Hà Nội, phường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng thành phố Hà Nội. Mà số thuế 2400291935, đăng ký ngày 09/7/2003 . Giám đốc là Nguyễn Trọng Nhâm sinh năm 1962. Trong thời gian hoạt động từ tháng8 năm 2003 đén tháng 10 năm 2003 Công ty đã mua của cơ quan thuế sở tại 5 quyển hoá đơn GTGT bằng 250 số, quá trình sử dụng Công ty đã bán 18 số hoá đơn GTGT cho 5 công ty TNHH ở quận Tây Hồ và quận Hoàng Mai thành phố Hà Nội để các đơn vị này kê khai thuế GTGT đầu vào, trốn thuế với tổng số tiền thuế ghi trên hoá đơn (liên 2) là 467.925.783 đ. + Tháng 07/2003 Trần Thanh Hải có hộ khẩu thường trú tại phố Lò Lợn - Bạch Mai – Hai Bà Trưng – Hà Nội đã về Bắc Giang thuê số nhà 49 cụm 2 phường Thọ Xương, thành phố Bắc Giang để thành lập công ty TNHH Hải Đạt với nghành nghề kinh doanh là: mua bán thiết bị điện , vật liệu xây dựng, thực phẩm, vận tải. Công ty đã mua của chi cục thuế Bắc Giang 8 quyển hoá đơn GTGT bằng 400 số. Từ tháng 8/2003 đến thang3/2004 Trần Thanh Hải đã bán 15 số hoá đơn cho công ty tư nhân ở các quận Ba Đình, Hoàng Mai, Tây Hồ và huyện Thanh Trì –Hà Nội để các công ty này kê khai trốn thuế GTGT với tổng số tiền là :484.815.078đ. - Lợi dụng hợp đồng gửi hàng , mua bán hàng hoá lòng vòng qua nhiều DN nhưng không xuất hoá đơn để hợp pháp hoá số hàng hoá nhập lậu và trốn thuế GTGT: + Tháng 11/2002 công ty TNHH Thuận Phát – Hà Nội ký hợp đồng số 01/HĐKT-GH với công ty Thương mại dịch vụ Hữu Nghị Bắc Giang với nội dung công ty thương mại dịch vụ Hữu Nghị Bắc Giang cho công ty TNHH Thuận Phát gửi hàng ( xe máy nguyên chiếc ) tại xưởng lắp ráp xe máy của công ty thương mại dịch vụ Hữu Nghị, đồng thời kiểm tra kỹ thuật xe xuất xưởng với giá :38.000đ/chiếc. Lợi dụng hợp đồng này công ty TNHH Thuận Phát đã cho mua 500 bộ đồ nhựa và 500 khung xe máy ký hiệu 110A của c«ng ty TNHH UNITED M« T« Việt Nam, nhưng kh«ng cã ho¸ đơn GTGT để trốn thuế. Qua kiểm tra số linh kiện xe m¸y của c«ng ty TNHH Thuận Ph¸t tại xưởng lắp r¸p xe m¸y của c«ng ty Thương mại dịch vụ Hữu Nghị, phßng CSĐT C«ng an tỉnh Bắc Giang đ· ph¸t hiện 54 loại linh kiện xe m¸y cã kiểu d¸ng Future kh«ng cã nguồn gốc xuất xứ. Đ©y là số hàng ho¸ do Trung Quốc sản xuất ®· ®­îc nhËp lËu vµo ViÖt Nam. - Tõ khi thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT (01/01/1999) ®Õn th¸ng 6/2004, ë n­íc ta ®· cã mét sè doanh nghiÖp lîi dông c¬ chÕ hoµn thuÕ cña Nhµ n­íc vµ mét sè yÕu kÐm trong c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ cña c¬ quan thuÕ, nóp bãng danh nghÜa kinh doanh ®Ó lõa ®¶o rót tiÒn hoµn thuÕ cña Nhµ n­íc chia nhau víi nhiÒu ph­¬ng thøc, thñ ®o¹n rÊt tinh vi. Cô thÓ nh­ sau: + §Ó cã ®­îc mét bé hå s¬ hoµn thuÕ, c¸c ®èi t­îng ph¹m téi ®· th«ng ®ång víi nhau h×nh thµnh nªn mét tæ chøc téi ph¹m cã liªn quan ®Õn nhiÒu doanh nghiÖp, ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng kh¸c nhau ®Ó ký c¸c hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ néi ®Þa gi¶ (hµng ho¸ dïng ®Ó xuÊt khÈu), hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng víi n­íc ngoµi gi¶; xuÊt khèng ho¸ ®¬n chøng tõ; th«ng ®ång víi h¶i quan cöa khÈu lµm thñ tôc xuÊt khèng hµng ho¸. VÝ dô: Kho¶ng gi÷a th¸ng 7/2000, NguyÔn ThÞ Vinh lµ Tr­ëng phßng kinh doanh XNK II – C«ng ty XNK B¾c Giang ®· gÆp NguyÔn Quang Thanh, Gi¸m ®èc Trung t©m VËt t­ Kü thuËt N«ng NghiÖp, T©n Yªn, B¾c Giang ®Ò xuÊt nhê Thanh ký mét hîp ®ång mua b¸n l¹c nh©n víi C«ng ty XNK B¾c Giang vµ xuÊt khèng ho¸ ®¬n GTGT cho C«ng ty XNK B¾c Giang. NÕu ®­îc Vinh sÏ tr¶ Thanh 2,5% trªn tæng sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT ch­a tÝnh thuÕ (2% ®Ó nép thuÕ; 0,5% tÝch luü c¬ quan). ®­îc Thanh ®ång ý, Vinh ®· ®­a hîp ®ång kinh tÕ (TTVTKT N«ng nghiÖp T©n Yªn b¸n l¹c nh©n cho C«ng ty XNK B¾c Giang) cho Thanh ®Ó ký (hîp ®ång ban ®Çu lµ 300 tÊn, sau ®­îc thay b»ng hîp ®ång 09 lµ 1.000 tÊn vµ phô lôc hîp ®ång lµ 500 tÊn l¹c nh©n). vinh cã nãi vµ bµy cho Thanh vµ NguyÔn ThÞ H¹nh lµ kÕ to¸n cña TTVTKT N«ng nghiÖp T©n Yªn c¸ch lËp b¶ng kª sè 04 vµ c¸c chøng tõ kÌm theo ®Ó ®­îc khÊu trõ 3% thuÕ ®Çu vµo. §ång thêi, th«ng b¸o cho Thanh vµ H¹nh danh s¸ch c¸c t­ th­¬ng mµ Vinh ®· thu mua l¹c nh©n. Tõ ngµy 16/7/2000, TTVTKT N«ng nghiÖp T©n Yªn ®· viÕt vµ xuÊt cho Vinh 56 tê ho¸ ®¬n GTGT víi sè l­îng lµ 1.296 tÊn l¹c nh©n b»ng tæng sè tiÒn ( ch­a tÝnh thuÕ GTGT) lµ 8.971.350.000®. Sau khi ®· cã hå s¬ thñ tôc nh­ trªn Vinh ®· sang Trung Quèc gÆp mét phô n÷ ng­êi Hoa tªn lµ AL×nh kinh doanh t¹i ki èt 33A – Pß chµi – Qu¶ng T©y vµ nhê AL×nh xin cho dÊu cña C«ng ty Kinh doanh s¶n phÈm L©m nghiÖp Trung Quèc (dÊu ®­îc ®ãng khèng chØ trªn giÊy tê A4 tr¾ng), sau ®ã AL×nh kýmét ch÷ ký gi¶ cña Gi¸m ®èc C«ng ty råi ®­a cho Vinh. Vinh cÇm tê giÊy A4 cã ch÷ ký gi¶ vµ con dÊu cña ®¬n vÞ mua hµng bªn Trung Quèc vÒ ®­a cho Gi¸m ®èc C«ng ty XNK B¾c Giang («ng TrÇn V¨n Lòng) ký. §Ó cã ®­îc toµn bé thñ tôc xuÊt khÈu 1.296 tÊn l¹c nh©n sang Trung Quèc, Vinh ®· lªn thÞ x· L¹ng S¬n (nay lµ thµnh phè L¹ng S¬n), tØnh L¹ng S¬n ®Ó nhê Ph¹m Thnah Thuû vµ Vò TiÕn §¹t ®Òu cã hé khÈu th­êng tró t¹i thÞ x· L¹ng S¬n ®Ó nhê Thuû vµ §¹t lµm thñ tôc H¶i Quan. Sau khi cã thñ tôc H¶i quan Vinh ®· tr¶ cho Thuû vµ §at 32,5 triÖu ®ång. Sau khi cã ®Çy ®ñ c¸c ho¸ ®¬n chøng tõ, tµi liÖu cña mét bé hå s¬ hoµn thuÕ, Vinh ®em vÒ C«ng ty ®Ò nghÞ xin hoµn thuÕ GTGT cña C«ng ty XNK B¾c Giang ngµy 02 vµ 18/10/2000, Côc thuÕ tØnh B¾c Giang ®· cã QuyÕt ®Þnh sè 624 vµ 662 hoµn thuÕ cho l« hµng l¹c nh©n nãi trªn cña Vinh lµ 448.567.500dd. + Sau khi ®· cã c¸c hîp ®ång kinh tÕ, ho¸ ®¬n GTGT, tê khai H¶i quan khèng bän téi ph¹m lõa ®¶o chiÕm ®o¹t tiÒn hoµn thuªa GTGT cßn sö dông thñ ®o¹n m­în hµng ®Ó qua m¾t H¶i quan cöa khÈu. Sau khi hµng ho¸ ®· vËn chuyÓn sang Trung Quèc, chóng l¹i t×m mäi c¸ch ®ªr câng hµng trë l¹i ViÖt Nam nh­ lÊy lý do hµng kÐm chÊt l­îng tr¶ l¹i, thuª cöu v¹n v¸c tr¶ l¹i theo ®­êng t¾t… cø nh­ thÕ cã nh÷ng l« hµng ho¸ ®­îc quay vßng cho ®Õn khi bÞ h­ háng ph¶i bá ®i. VÉn lµ NguyÔn ThÞ Vinh – Tr­ëng phßng kinh doanh XNK II N- C«ng ty XNK B¾c Giang. Th¸ng 11/2000 Vinh biÕt ë L¹ng S¬n cã mÆ hµng c¸ mùc kh«, long nh·n… cã thÓ thuª m­în ®Ó më tê khai H¶i quan ®­î, Vinh ®· bµn víi Ng« Duy Nam lµ Gi¸m ®èc C«ng ty VËt t­ tæng hîp B¾c Giang ®Ó thùc hiÖn viÖc lËp hå s¬ xuÊt khÈu hang ho¸ khèng. Ngµy 20/11/2000 Vinh ®· lËp hîp ®ång mua hµng sè 09 gi÷a C«ng ty VTTH B¾c Giang víi chi nh¸nh C«ng ty Hç trî vµ Ph¸t triÓn D©n téc Quy Nh¬n – B×nh §Þnh. Vinh th«ng qua AL×nh ®Ó xin dÊu cña C«ng ty Th«ng §¹t – Qu¶ng T©y – Trung Quèc ®Ó lËp hîp ®ång mua b¸n sè 09 ngµy 27/11/2000 vµ sè 26 ngµy 28/11/2000 gi÷a C«ng ty Th«ng §¹t víi C«ng ty VTTH B¾c Giang. Ng« Duy Nam – Gi¸m ®èc C«ng ty VTTH ®· giao cho Lª Quang L©m – Phã gi¸m ®èc ký c¸c hîp ®ång kinh tÕ cïng víi tê khai H¶i quan ho¸ ®¬n GTGT, phiÕu ®ãng gãi… Sau khi cã c¸c giÊy tê trªn Vinh lªn thÞ x· L¹ng S¬n gÆp §¹t nhê thuª m­în hµng më tê khai H¶i quan theo hîp ®ång vµ ho¸ ®¬n GTGT cña C«ng ty VTTH B¾c Giang. Vinh thèng nhÊt sÏ tr¶ §¹t 3,5% trªn tæng doanh sè ghi trong tê khai H¶i quan cho mÆt hµng c¸ mùc kh«; 1,7% cho mÆt hµng long nh·n, vµ 2% cho mÆt hµng s¾n l¸t kh«. Cã hîp ®ång §¹t ®· ®i thuª m­în hµng cña mmét sè ng­êi kh¸c ë L¹ng S¬n víi gi¸ 3,4 triÖu ®ång/1 tÊn c¸ mùc kh«; 1,3 triÖu ®ång/1 tÊn long nh·n; 1% trªn t«ng doanh sè ®èi víi s¾n l¸t kh«. Tõ ngµy 31/11/2000 §¹t ®· thuª m­în hµng vµ lµm thñ tôc H¶i Quan xuÊt sang Trung Quèc cho Vinh ®­îc 230,5 tÊn c¸ mùc kh«; 33 tÊn long nh·n; 150 tÊn s¾n l¸t kh«. §¹t khai ®· nhËn cña Vinh trªn 843 triÖu ®ång. Khi lµm xong thñ tôc hå s¬ ®Çu vµo vµ ®Çu ra, Vinh ®em ®Õn giao cho C«ng ty VTTH B¾c Giang bé hå s¬ trªn ®©y. ngµy 10/01/2001 vµ ngµy 31/02/2001 C«ng ty VTTH B¾c Giang ®· cã v¨n b¶n sè 01 vµ sè 20 ®Ò nghÞ Côc thuÕ B¾c Giang hoµn thuÕ cho C«ng ty l« hµng nh­ ®· nªu trªn. ngµy 18/01/2001 vµ ngµy 23/02/2001 Côc thuÕ B¾c Giang ®· cã QuyÕt ®Þnh sè 48/CT/Q§HT vµ sè 98/CT/QDHT hoµn thuÕ GTGT cho l« hµng trªn cña C«ng ty VTTH B¾c Giang víi sè tiÒn lµ 2.004.440.410®. + §Ó cã ®­îc mét bé hå s¬ xin hoµn thuÕ GTGT hîp ph¸p vµ hîp lý, tr¸nh sù ph¸t hiÖn cña c¬ quan thuÕ, bän téi ph¹m lõa ®¶o chiÕm ®o¹t tiÒn hoµn thuÕ GTGT cßn th«ng ®ång víi c¸c c¸n bé H¶i quan cöa khÈu, bé ®éi biªn phµng cöa khÈu ®Ó x¸c nhËn c¸c xe « t« lµm thñ tôc xuÊt c¶nh khèng (thùc chÊt lµ kh«ng cã xe « t« chë hµng xuÊt c¶nh ra n­íc ngoµi). §iÓn h×nh: Vô lËp chøng tõ gi¶ lõa ®¶o chiÕm ®o¹t 138.099.562® tiÒn hoµn thuÕ GTGTcña C«ng ty TNHH X©y dùng H­¬ng TiÕn, tØnh B¾ Giang. Nh»m kh¼ng ®Þnh C«ng ty TNHH X©y dùng H­¬ng TiÕn kh«ng cã hµng xuÊt khÈu sang Trung Quèc, qu¸ tr×nh ®iÒu tra, x¸c minhn vô viÖc nµy Phßng CS§TTP kinh tÕ – C«ng an tØnh B¾c Giang ®· tiÕn hµnh x¸c minh c¸c chñ xe « t« mµ C«ng ty TNHH X©y dùng H­¬ng TiÕn kª khai vµ cã x¸c nhËn cña H¶i Quan, bé ®éi biªn phßng trªn c¸c tê khai H¶i quan. Qua x¸c minh ®Òu ®­îc c¸c chñ xe x¸c nhËn lµ kh«ng cã hîp ®ång chë hµng sang Trung Quèc cho C«ng ty TNHH X©y dùng H­¬ng TiÕn. Anh Hïng ë thÞ trÊn ThÊt Khª lµ chñ xe kh¸ch 12H – 6919 khai kh«ng chë hµng cho ai mµ chØ chë kh¸ch tõ ThÊt Khª ra thÞ x· L¹ng S¬n vµ ng­îc l¹i; t¹i tê khai H¶i quan sè 378 ngµy 29/11/2001 cã chiÕc xe biÓn sè 98K – 2435 chë 13.300 kg v¶i thiÒu kh«, x¸c minh ®­îc biÕt ®©y lµ chiÕc xe c«ng n«ng cña L­¬ng §×nh Thµnh ë xãm §«ng, x· Su©n Phó, huyÖn Yªn Dòng, tØnh B¾c Giang lµ chñ xe. Anh Thµnh khai kh«ng biÕt C«ng ty TNHH X©y dùng H­¬ng TiÕn vµ còng kh«ng hÒ chë hµng ®i ®©u cho C«ng ty nµy. - C¸c ®èi t­îng bu«n lËu ®· sö dông ho¸ ®¬n GTGT quay vßng ®Ó hîp ph¸p ho¸ hµng bu«n lËu. C¸c ®èi t­îng nµy ®· lîi dông sù l¬i láng trong kiÓm tra cña c¬ quan chøc n¨ng ®Ó dïng mét bé hå s¬ hµng ho¸ nh­ng vËn chuyÓn nhiÒu chuyÕn hµng lËu tõ biªn giíi vµo néi ®Þa ®Ó tiªu thô. HoÆc c¸c ®èi t­îng nµy ®· nhËp lËu hµng ho¸ ®Ó trèn thuÕ nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ GTGT, sau ®ã mãc nèi víi c¸c doanh nghiÖp t¹i khu vùc biªn giíi ®ãng mét phÇn thuÕ vµ mua ho¸ ®¬n cña c¸c doanh nghiÖp nµy, råi dïng ho¸ ®¬n ®ã ®Ó vËn chuyÓn hµng lËu vµo néi ®Þa tr¸nh bÞ kiÓm tra cña c¬ quan chøc n¨ng. Thñ ®o¹n chÝnh cña chóng lµ chØ ghi sè l­îng hµng ho¸ trªn liªn 2 vµ ng­êi mua hµng lµ t­ nh©n hoÆc c¸c hé bu«n b¸n n«pj thuÕ kho¸n. NÕu bÞ kiÓm tra trªn ®­êng vËn chuyÓn, chóng th«ng b¸o kÞp thêi cho doanh nghiÖp b¸n ho¸ ®¬n GTGT ghi ®óng néi dung nh­ ®· viÕt trong liªn 2. Sau khi vËn chuyÓn vµ tiªu thô xong, chóng huû liªn 2 vµ ghi mét néi dung kh¸c víi sè l­îng hµng ho¸ hîp ph¸p gi¸ trÞ thÊp vµo c¸c liªn cßn l¹i ®Ó tr¸nh sù ph¸t hiÖn cña c¸c c¬ quan kiÓm tra chøc n¨ng. §iÓn h×nh: Th¸ng 5/2004, trinh s¸t Phßng CS§TTP kinh tÕ C«ng an tØnh B¾c Giang, qua sinh ho¹t CSBM trªn tuyÕn ®­îc biÕt: xe « t« biÓn kiÓm so¸t 89K- 3781 do bµ §ç ThÞ Minh ë H­ng yªn lµm chñ xe th­êng xuyªn vËn chuyÓn hµng lËu tõ L¹ng S¬n, qua B¾c Giang – B¾c Ninh vÒ H­ng Yªn ®Ó tiªu thô. Ngµy 19/5/2004 Phßng CS§TTP kinh tÕ ®· phèi hîp víi C«ng an huyÖn L¹ng Giang tæ chøc kiÓm tra xe « t« 89K- 3781 do NguyÔn V¨n §¶m, sinh n¨m 1972 ë Trung Hång – Yªn Mü –H­ng Yªn ®iÒu khiÓn. Qua ®iÒu tra thÊy trªn xe ch¬ 28 mÆt hµng gåm c¸c lo¹i: qu¹t ®iÖn, c¸c lo¹i ®Çu ®Üa, m¸y xay sinh tè, radio c¸c lo¹i… trÞ gi¸ 85.400.000®. Toµn bé sè hµng nµy ®Òu do Trung Quèc s¶n xuÊt. Chñ xe lµ bµ §ç ThÞ Minh sinh n¨m 1972 hiÖn ë Yªn Mü – H­ng Yªn ®· xuÊt tr×nh mét sè giÊy tê sau: + Ho¸ ®¬n b¸n hµng sè: 16974; 16975; 16976; 16977; 16978 do µ Qu¸ch H¶i Yõn b¸n hµng ë kièt 53 – bÕn xe Ng« QuyÒn – ph­êng VÜnh Tr¹i – thµnh phè L¹ng S¬n viÕt. + Ho¸ ®¬n sè: 19373; 19374; 19375; 19376; 19379 do «ng NguyÔn B¸ ThiÒu ë 152B NguyÔn Du - §«ng Kinh – L¹ng S¬n viÕt. Phßng PC15 ®· tiÕn hµnh x¸c minh t¹i hé kinh doanh cña bµ Qu¸ch H¶i Yõn vµ «ng NguyÔn B¸ ThiÒu ®­îc biÕt. Trong sè hµng ho¸ ghi trªn liªn 1 trïng víi sè hµng ho¸ ghi trªn liªn 2, song bµ Yõn vµ «ng ThiÒu lµ hai vî chång sang ®¨ng ký kinh doanh ë 2 n¬i nh»m môc ®Ých mua b¸n ho¸ ®¬n cña c¬ quan thuÐe råi b¸n l¹i kiÕm lêi. §èi víi sè hµng ho¸ vËn chuyÓn trªn xe 89K-3781, vî chång «ng ThiÒu vµ bµ Yõn kh«ng chøng minh ®­îc nguån gèc cña l« hµng. Qua ®Êu tranh cña Phßng PC15 C«ng an tØnh B¾c Giang, «ng ThiÒu, bµ Yõn vµ bµ Minh ph¶i thõa nhËn ®· thùc hiÖn hµnh vi mua b¸n ho¸ ®¬n ®Ó hîp ph¸p ho¸ sè hµng nhËp lËu nh­ ®· nãi trªn. Khi mua c¸c ho¸ ®¬n trªn bµ Minh ngoµi sè tiÒn thuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n ph¶i tr¶ cho bµ Yõn vµ «ng ThiÒu mçi sè ho¸ ®¬n lµ 50.000®. 2. C¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn. - TiÕp tôc hoµn thiÖn tæ chøc bé m¸y qu¶n lý thuÕ. Tr×nh ®é vÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý thuÕ vµ chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé thuÕ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù vËn dông thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña chÝnh s¸ch thuÕ. Do vËy viÖc kiÖn toµn tæ chøc bé m¸y qu¶n lý thuÕ vµ n©ng cao ®éi ngò c¸n bé ngµnh thuÕ lµ yªu cÇu rÊt bøc b¸ch ®Æt ra trong ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh c¶i c¸ch thuÕ hiÖn nay. Thùc hiÖn chñ tr­¬ng c¶i c¸ch hµnh chÝnh, tinh gi¶m biªn chÕ, viÖc tæ chøc x©y dùng bé m¸y qu¶n lý thuÕ sÏ ®­îc thùc hiÖn theo h­íng tinh gän, hiÖu qu¶ cao. Theo ®ã bé m¸y qu¶n lý thuÕ cÇn ®­îc tæ chøc theo h­íng kÕt hîp m« h×nh qu¶n lý theo lo¹i ®èi t­îng nép thuÕ (doanh nghiÖp nhµ n­íc, doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi, doanh nghiÖp t­ nh©n) víi m« h×nh qu¶n lý thuÕ theo chøc n¨ng nh­ thanh tra, kiÓm tra, xö lý c­ìng chÕ thuÕ, cung cÊp dÞch vô cho ®èi t­îng nép thuÕ vµ thu thuÕ. Thùc hiªn theo h­íng nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ quan thuÕ tËp trung hoµn thµnh tèt nhiÖm vô thanh tra, kiÓm tra cña ngµnh, ®ång thêi gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ lµm viÖc cña c¸n bé thuÕ vµ gi¶m ®­îc chi phÝ trong c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ, gãp phÇn ng¨n chÆn cã hiÖu qu¶ t×nh tr¹ng gian lËn, trèn lËu thuÕ, chèng thÊt thu ng©n s¸ch nhµ n­íc. Sau khi chÝnh s¸ch thuÕ ®i dÇn vµo sù æn ®Þnh, hoµn thiÖn, vµ ý thøc chÊp hµnh tu©n thñ ph¸p luËt thuÕ cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ®­îc n©ng cao th× sÏ tiÕn hµnh chuyÓn sang ¸p dông h×nh thøc tæ chøc qu¶n lý thuÕ theo quy m« cña doanh nghiÖp nh­ doanh nghiÖp lín, doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Î n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña bé m¸y qu¶n lý thuÕ. Bªn c¹nh ®ã, trong thêi gian tíi bé m¸y qu¶n lý thuÕ cÇn x©y dùng thªm bé phËn lµm c«ng t¸c c­ìng chÕ thu thuÕ ®èi víi c¸c ®èi t­îng ch©y ú, cè t×nh d©y d­a kÐo dµi nî ®äng thuÕ, chiÕm dông tiÒn thuÕ cña Nhµ n­íc; thùc thi c¸c quyÕt ®Þnh xö ph¹t c¸c ®èi t­îng nép thuÕ; thùc hiÖn viÖc thanh lý, ph¸t m·i tµi s¶n cña nh÷ng doanh nghiÖp ph¸ s¶n mµ kh«ng cßn kh¶ n¨ng tr¶ ®­îc c¸c kho¶n nî thuÕ. Song song ®ã cÇn chó träng t¨ng c­êng c«ng t¸c båi d­ìng, gi¸o dôc ®µo t¹o, n©ng cao ®éi ngò c¸n bé ngµnh thuÕ ®¹t chuÈn chÊt l­îng vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô thuÕ, n¾m v÷ng kiÕn thøc kÕ to¸n, tµi chÝnh, thµnh th¹o kü n¨ng chuyªn m«n, kü n¨ng qu¶n lý, tr×nh ®é tin häc, ngo¹i ng÷. §ång thêi kh«ng ngõng t¨ng c­êng c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ, t­ t­ëng cho ®éi ngò c¸n bé thuÕ ®Ó n©ng cao phÈm chÊt ®¹o ®øc ng­êi c¸n bé, c«ng chøc ngµnh thuÕ; xö ký nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng c¸n bé cè t×nh vi ph¹m chÝnh s¸ch ph¸p luËt thuÕ, nh÷ng c¸n bé cã biÓu hiÖn tha ho¸ biÕn chÊt, th«ng ®ång, tiÕp tay cho c¸c hµnh vi gian lËn, trèn lËu thuÕ, bÊt kÓ ®ã lµ c¸n bé hay nh©n viªn ngµnh thuÕ, nh»m chÊn chØnh, cñng cè vµ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé thuÕ ngµy cµng trong s¹ch v÷ng m¹nh. - T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra vµ xö lý vi ph¹m ph¸p luËt thuÕ. KiÓm tra, thanh tra thuÕ lµ mét trong nh÷ng chøc n¨ng quan träng cña c¬ quan thuÕ (kho¶n 3 §iÒu 17 luËt thuÕ GTGT) nh»m ng¨n ngõa, ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi nh÷ng vi ph¹m vÒ thuÕ. Khi thùc hiÖn theo c¬ chÕ nép thuÕ míi, nhiÖm vô chñ yÕu cña c¬ quan thuÕ lµ tËp trung vµo viÖc thanh tra, kiÓm tra vµ ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng vi ph¹m ®Ó nh¾c nhë, gi¸o dôc ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp c¸c ®èi t­îng nép thuÕ vµ tÝnh thuÕ kh«ng ®ñ, kh«ng ®óng, d©y d­a nî thuÕ; hoÆc xö ph¹t nghiªm kh¾c nh÷ng tr­êng hîp cè t×nh lîi dông c¬ chÕ tù kª, tù khai, tù tÝnh, tù nép ®Ó gian lËn, chiÕm ®o¹t tiÒn thuÕ. Trong thêi gian qua, ë n­íc ta, t×nh tr¹ng gian lËn vµ trèn lËu thuÕ kh¸ phæ biÕn, thùc tÕ trong 2 n¨m 1999-2000 Tæng côc thuÕ tØnh B¾c Giang kiÓm tra ®­îc 1.345 doanh nghiÖp, lËp biªn b¶n xö lý ghi thu 1.408 tû ®ång vi ph¹m vÒ thuÕ; t¹i Côc thuÕ tØnh Qu¶ng TrÞ ®· ®­îc §oµn kiÓm to¸n chØ ra viÖc hoµn thuÕ GTGT cho c¸c ®¬n vÞ khi ch­a ®¶m b¶o c¸c yÕu tè xÐt hoµn thuÕ trong n¨m 2000 víi sè tiÒn h¬n 1,7 tû ®ång. Do vËy, viÖc t¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra vµ xö lý vi ph¹m ph¸p luËt thuÕ ngµy cang trë nªn bøc xóc. C¸c c¬ quan thanh tra ngµnh thuÕ cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i c¸c ®èi t­îng nép thuÕ trong kÕ ho¹ch thanh tra, kiÓm tra cña m×nh theo møc ®é rñi ro vÒ t×nh tr¹ng thÊt thu thuÕ vµ vÒ ®é tÝn nhiÖm cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ víi Nhµ n­íc, theo ®ã nh÷ng ®èi t­îng chÊp hµnh thùc hiÖn nghiªm tóc nh÷ng quy ®Þnh cña chÝnh s¸ch thuÕ th× cÇn h¹n chÕ viÖc thanh tra, kiÓm tra; ng­îc l¹i, víi nh÷ng ®èi t­îng th­êng cã biÓu hiÖn vi ph¹m ph¸p luËt thuÕ th× ph¶i cã kÕ ho¹ch t¨ng c­êng thanh tra, kiÓm tra vµ ¸p dông chÕ tµi xö ph¹t nghiªm kh¾c víi nh÷ng hµnh vi sai ph¹m nh»m r¨n ®e, gi¸o dôcphßng ngõa chung ®èi víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ. MÆt kh¸c, ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thanh tra, kiÓm tra thuÕ chång chÐo nh­ hiÖn nay, Nhµ n­íc cÇn cã quy ®Þnh thèng nhÊt vÒ viÖc tæ chøc thanh tra, kiÓm tra sao cho h¹n chÕ thÊp nhÊt viÖc g©y phiÒn hµ, khã kh¨n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, theo ®ã chØ cã c¬ quan thuÕ lµ c¬ quan cã quyÒn thanh tra c¸c ®èi t­îng nép thuÕ vÒ viÖc chÊp hµnh vµ thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ víi Nhµ n­íc. §ång thêi, cÇn cñng cè ®éi ngò bé m¸y kiÓm tra, thanh tra thuÕ, nguån lùc ph©n bæ cho c«ng t¸c nµy ph¶i t¨ng tèi thiÓu trªn 30% giµnh cho c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra; cÇn thùc hiÖn nghiªm tóc quy tr×nh, quy chÕ thanh tr, kiÓm tra ®ång thêi ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ c¸n bé ngµnh thuªa, gi¸m s¸t tõng cuéc thanh tra thuÕ. - HiÖn ®¹i c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ. Trong c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ, qu¶n lý thuÕ b»ng c«ng cô tin häc ®­îc ®Æt ra lµ mét tÊt yÕu vµ ®ay lµ b­íc ®ét ph¸ lín cña ngµnh thuÕ. Toµn ngµnh thuÕ cã h¬n 5.500 c¸n bé tin häc trong ®ã cã h¬n 150 c¸n bé chuyªn tin. M¹ng néi bé ë 64 tØnh thµnh vµ h¬n 50 chi côc thuÕ lín víi 4.050 m¸y tÝnh vµ h¬n 100 m¸y chñ hiÖn ®¹i, b­íc ®Çu ®· ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ nh­ng chÊt l­îng ch­a cao. §Ó ph¸t huy nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, gi¶i ph¸p trong thêi gian tíi lµ cÇn ­u tiªn ®Çu t­ ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin phôc vô chuyªn ngµnh, c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m· sè ®èi t­îng nép thuÕ, qu¶n lý ho¸ ®¬n, tÝnh thuÕ, theo dâi nî ®äng, quyÕt to¸n thuÕ…. ¦u tiªn cung cÊp trang thiÕt bÞ cho c¸c ®Þa ph­¬ng cã ®Þa giíi hµnh chÝnh réng, cã sè thu lín nh»m gi¶m bít c«ng viÖc thñ c«ng. Chó träng ®µo t¹o c¸n bé tin häc theo nhiÒu tr×nh ®é kh¸c nhau, chó ý ®Õn chÊt l­îng ®¸p øng nhu cÇu c«ng viÖc. Thùc hiÖn nèi m¹ng gi÷a c¬ quan thuÕ víi ®èi t­îng nép thuÕ vµ c¸c c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng kh¸c ®Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ vµ thanh kiÓm tra nhanh chãng chÝnh x¸c. - T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý chøng tõ, ho¸ ®¬n GTGT. Ho¸ ®¬n GTGT lµ c¨n cø ph¸p lý x¸c ®Þnh cô thÓ ph¹m vi møc ®é nghÜa vô thuÕ GTGT. Trong nh÷ng n¨m qua thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT téi ph¹m ®· lîi dông ho¸ ®¬n GTGT dïng ®Ó hoµn thuÕ, chiÕm ®o¹t l­îng lín tµi s¶n cña nhµ n­íc. Xung quanh vÊn ®Ò nµy cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau nh­: Ho¸ ®¬n GTGT do Bé Tµi ChÝnh (Tæng côc thuÕ) – C¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ph¸t hµnh lµ v¨n b¶n ph¸p lý Nhµ n­íc mang tÝnh chuyªn m«n, cßn c¸c ho¸ ®¬n GTGT do doanh nghiÖp tù in kh«ng ph¶i lµ v¨n b¶n ph¸p lý Nhµ n­íc mµ ®ã lµ v¨n b¶n qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. HoÆc cã quan ®iÓm cho r»ng dï ho¸ ®¬n do Bé Tµi ChÝnh ph¸t hµnh hay doanh nghiÖp tù in th× ®ã vÉn lµ v¨n b¶n qu¶n lý cña Nhµ n­íc. ViÖc nµy cã liªn quan ®Õn tr¸ch nhiÖm qu¶n lý ho¸ ®¬n. §Ó h¹n chÕ hµnh vi vi ph¹m chÕ ®é qu¶n lý sö dông chøng tõ ho¸ ®¬n cña n­íc ta hiÖn nay, gi¶i ph¸p h÷u hiÖu lµ cÇn thèng nhÊt quan ®iÓm. NÕu theo quan ®iÓm thø nhÊt th× cÇn thèng nhÊt giao cho Bé Tµi ChÝnh (Tæng côc thuÕ) ph¸t hµnh ho¸ ®¬n GTGT vµ c«ng bè gi¸ trÞ ph¸p lý cña ho¸ ®¬n b¸n hµng víi ng­êi tiªu dïng hµng ho¸, dÞch vô; ®ång thêi khuyÕn khÝch c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ cho ng­êi tiªu dïng nhËn ho¸ ®¬n khi mua hµng. T¨ng c­êng kiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª, viÖc in, ph¸t hµnh, sö dông, qu¶n lý ho¸ ®¬n ®èi víi c¬ quan, tæ chøc, doanh nghiÖp vµ hé kinh doanh ®Ó xö lý nh÷ng vi ph¹m trong mua b¸n, sö dông ho¸ ®¬n GTGT. NÕu theo quan ®iÓm thø hai th× nªn nhanh chãng nh©n réng c¬ chÕ doanh nghiÖp sö dông ho¸ ®¬n tù in ®Ó trao l¹i tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn qu¶n lý chñ yÕu ®èi víi ho¸ ®¬n GTGT cho doanh nghiÖp; c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc (trùc tiÕp lµ c¬ quan thuÕ) chØ nhËn tr¸ch nhiÖm cho phÐp doanh nghiÖp ph¸t hµnh ho¸ ®¬n theo mÉu ®¨ng ký vµ thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸m s¸t, kiÓm tra qu¸ tr×nh qu¶n ký sö dông ho¸ ®¬n cña doanh nghiÖp. §ång thêi, c¬ quan thuÕ chØ ph¸t hµnh sè Ýt ho¸ ®¬n GTGT cho c¸c hé kinh doanh ch­a cã ®iÒu kiÖn tù in ho¸ ®¬n. Bªn c¹nh ®ã, Tæng côc thuÕ cÇn nhanh chãng hoµn thiÖn vµ ®­a ch­¬ng tr×nh qu¶n lý, ®èi chiÕu ho¸ ®¬n chøng tõ qua m¹ng vi tÝnh víi yªu cÇu lµ: Mäi ph¸t sinh chi tiÕt (dÇu vµo, ®Çu ra) cña ®èi t­îng nép thuÕ ph¶i ®­îc nhËp vµo m¹ng; tõ ®ã c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc, nhÊt lµ c¬ quan thuÕ sö dông ®Ó ®èi chiÕu trªn m¸y, ph¸t hiÖn ngay c¸c m©u thuÉn gi÷a ®Çu ra, ®Çu vµo cña ®¬n vÞ nµy víi ®Çu vµo, ®Çu ra cña ®¬n vÞ cã liªn quan. - C¶i tiÕn c¬ chÕ thu nép thuÕ. Theo h­íng c¸c ®èi t­îng nép thuÕ tù khai, tù tÝnh vµ tù nép thuÕ. C«ng cuéc c¶i c¸ch thuÕ chØ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ nh­ mong muèn khi tiÕn hµnh ®ång thêi viÖc c¶i c¸ch chÝnh s¸ch thuÕ víi viÖc c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. ViÖc qu¶n lý thuÕ chÆt chÏ sÏ lµ tiÒn ®Ò quan träng cho sù ¸p dông thµnh c«ng chÝnh s¸ch thuÕ. Theo c¬ chÕ qu¶n lý thuÕ hiÖn nay, sau khi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ nép tê khai thuÕ, c¬ quan thuÕ sÏ kiÓm tra c¸c tê khai cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ (®èi t­îng nép thuÕ) vµ c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm tra ®Ó ra th«ng b¸o møc thuÕ ph¶i nép cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, sau ®ã ®èi t­îng nép thuÕ sÏ c¨n cø theo th«ng b¸o thuÕ cña c¬ quan thuÕ ®Ó nép thuÕ vµo Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Thùc hiÖn c¬ chÕ nµy gÆp rÊt nhiÒu h¹n chÕ nh­ lµm cho viÖc nép thuÕ vµo Ng©n s¸ch Nhµ n­íc th­êng bÞ chËm trÔ v× c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ph¶i chê cã th«ng b¸o thuÕ cña c¬ quan thuÕ míi nép thuÕ; c¸c ®èi t­îng nép thuÕ th­êng cã th¸i ®é thô ®éng, û l¹i, tr«ng chê vµo c¬ quan thuÕ; vµ lµm tèn rÊt nhiÒu thi gian vµ c«ng søc cña c¸c c¬ quan qu¶n lý thuÕ, nªn víi ®µ gia t¨ng sè l­îng c¸c ®èi t­îng nép thuÕ nh­ hiÖn nay sÏ trë thµnh g¸nh nÆng rÊt lín ®èi víi c¬ quan thuÕ. Do vËy, ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, trong thêi gian tíi cÇn thiÕt ¸p dông viÖc qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ c¸c ®èi t­îng nép thuÕ tù kª, tù khai, tù tÝnh vµ tù nép thuÕ cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Thùc hiÖn theo c¬ chÕ míi nµy, c¸c ®èi t­îng nép thuÕ sÏ hoµn toµn chñ ®éng trong mäi c«ng viÖc, hä tù kª khai, tÝnh, nép thuÕ vµ thùc hiÖn quyÕt to¸n thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt thuÕ, nh­ng ®ång thêi hä ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh chÝnh x¸c, tÝnh kÞp thêi vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ cña m×nh tr­íc ph¸p luËt. C¸c c¬ quan thuÕ sÏ thùc hiÖn nhiÖm vô h­íng dÉn, gi¶i thÝch c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é thuÕ, cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó c¸c ®èi t­îng nép thuÕ tù thùc hiÖn theo ®óng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt thuÕ vµ nhiÖm vô träng t©m cña c¬ quan thuÕ theo c¬ chÕ nµy lµ thùc hiÖn viÖc thanh tra, kiÓm tra vµ xö lý c¸c vi ph¹m ph¸p luËt vÒ thuÕ, chèng thÊt thu Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Thùc hiÖn ®­îc nh­ vËy sÏ gãp phÇn quan träng trong viÖc n©ng cao ý thøc tù gi¸c, tù ®Ò cao tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ víi Nhµ n­íc cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, ®ång thêi gãp phÇn gi¶m mét kho¶n chi phÝ ®¸ng kÓ trong c«ng t¸c hµnh thu hiÖn nay nhÊt lµ kho¶n chi phÝ vÒ viÖc ra c¸c th«ng b¸o thuÕ, bëi theo sè liÖu ­íc tÝnh hiÖn nay, hµng n¨m c¬ quan thuÕ ph¶i th«ng b¸o thuÕ Ýt nhÊt 2 lÇn cho gÇn 23 triÖu hé nép thuÕ æn ®Þnh, vµ hµng th¸ng c¬ quan thuÕ ph¶i ph¸t hµnh th«ng b¸o nép thuÕ GTGT cho ho¶ng 137.000 tæ chøc, c¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh. Do vËy, viÖc thùc hiÖn qu¶n lý thu thuÕ theo c¬ chÕ c¸c ®èi t­îng nép thuÕ tù kª khai, tù tÝnh vµ tù nép thuÕ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay lµ rÊt cÇn thiÕt vµ ®iÒu nµy còng hoµn toµn phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý thuÕ cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi hiÖn nay còng nh­ c¸c n­íc trong khu vùc ASEAN. - §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt thuÕ. Thùc tÕ cho thÊy r»ng, mét chÝnh s¸ch thuÕ dï ®­îc hoµn thiÖn ®Õn ®©u nh­ng nÕu c¸c chñ thÓ cña c¸c quan hÖ thuÕ kh«ng n¾m b¾t ®­îc nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ trong c¸c quy ph¹m ph¸p luËt thuÕ th× chÝnh s¸ch thuªa sÏ khã cã tÝnh kh¶ thi. chÝnh v× vËy, viÖc tuyªn truyÒn, phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt thuÕ cã ý nghÜa rÊt quan träng, quyÕt ®Þnh sù vËn dông thµnh c«ng hay kh«ng cña chÝnh s¸ch thuÕ vµo thùc tiÔn cuéc sèng. Víi chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn hµnh, trong thêi gian qua chóng ta chØ míi dõng l¹i ë kh©u tuyªn truyÒn lµ chÝnh mµ ch­a ®i s©u vµo c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt thuÕ. MÆc dï, viÖc tuyªn truyÒn ph¸p luËt ë mét møc ®é nµo ®ã nã ®ång nghÜa víi viÖc phæ biÕn ph¸p luËt nh­ng vÒ c¬ b¶n lµ kh«ng ®ång nhÊt nhau. NÕu nh­ viÖc tuyªn truyÒn ph¸p luËt thuÕ chØ mang tÝnh chÊt truyÒn t¶i mét c¸ch réng r·i, bao qu¸t nhÊt vÒ ph¸p luËt thùc ®Þnh cña chÝnh s¸ch thuÕ tíi mäi c«ng d©n th× viÖc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt thuÕ lµ sù truyÒn t¶i th«ng tin ph¸p luËt thuÕ mét c¸ch cô thÓ h¬n, s©u h¬n, cã ®Þnh h­íng môc ®Ých vµ ®èi t­îng x¸c ®Þnh h¬n víi c¶ ®èi t­îng nép thuÕ, c¸n bé thuÕ vµ ng­êi chÞu thuÕ ®Ó cho c¸c chñ thÓ quan hÖ ph¸p luËt biÕt râ, cÆn kÏ h¬n vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh quy ®Þnh trong c¸c quy ph¹m ph¸p luËt cña c¸c luËt thuÕ vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn ¸p dông c¸c luËt thuÕ. Tuú thuéc tõng nhãm ®èi t­îng cô thÓ, c¨n cø vµo nhu cÇu thiÕt thùc, ®ßi hái bøc xóc vµ sù cÇn thiÕt tr­íc m¾t cña c¸c nhãm ®èi t­îng ®Ó cã nh÷ng iÖn ph¸p phæ biÕn gi¸o dôc phï hîp, hiÖu qu¶ tõ nh÷ng néi dung c¬ b¶n nhÊt cña c¸c luËt thuÕ cho ®Õn nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ nhÊt cña c¸c luËt, gióp cho mäi ®èi t­îng thÊy ®­îc tÝnh ­u viÖt cña chÝnh s¸ch thuÕ, t¹o sù tin t­ëng vµ tù nguyÖn chÊp hµnh cña mäi ng­êi, mäi tÇng líp x· héi. Mét khi ®· chiÕm ®­îc niÒm tin cña nh©n d©n th× viÖc ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch thuÕ nµy vµo thùc tiÔn hoµn toµn cã tÝnh kh¶ thi. Trong ®iÒu kiÖn h­íng tíi viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ c¸c ®èi t­îng nép thuÕ tù khai, tù tÝnh, tù nép thuªa th× c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt thuÕ cµng cã ý nghÜa quan träng bëi v× muèn cho ng­êi nép thuÕ thùc hiÖn tèt viÖc tù kª khai, tù tÝnh vµ tù nép thuÕ th× ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho hä hiÓu biÕt ®Çy ®ñ, t­êng tËn vÒ chÝnh s¸ch thuÕ, vÒ c¸ch kª khai thuÕ, vÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ, thêi gian nép thuÕ. Do vËy, viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt thuÕ lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng gãp phÇn n©ng cao tÝnh kh¶ thi cña chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn nay. - §Èy m¹nh dÞch vô t­ vÊn thuÕ. §Ó hiÓu mét c¸ch cÆn kÏ vµ thùc hiÖn ®óng ®¾n c¸c quy ®Þnh cña chÝnh s¸ch thuÕ lµ mét vÊn ®Ò kh«ng ph¶i ®¬n gi¶n ®èi víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, nhÊt lµ khi thùc hiÖn ¸p dông c¬ chÕ qu¶n lý thu nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p c¸c ®èi t­îng nép thuÕ tù kª khai, tù tÝnh vµ nép thuÕ, bëi trong thùc tiÔn kh«ng ph¶i ®èi t­îng nép thuÕ nµo còng cã thÓ hiÓu biÕt, n¾m râ vµ thùc hiÖn ®óng nghÜa vô thuÕ cña m×nh víi Nhµ n­íc. Do vËy, viÖc cung cÊp dÞch vô t­ vÊn thuÕ lµ nhu cÇu rÊt bøc xóc, thiÕt thùc cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. T­ vÊn thuÕ cã thÓ lµ ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt cña mét dÞch vô c«ng - nh­ lµ mét chøc n¨ng thuéc lÜnh vùc hµnh chÝnh cña c¬ quan thuÕ, t­ vÊn miÔn phÝ cho tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, nh­ng còng cã thÓ ®ã lµ ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt cña mét dÞch vô t­ - c¸c ®èi t­îng nép thuÕ nµo cã nhu cÇu cung cÊp dÞch vôt­ vÊn th× ph¶i tr¶ phÝ dÞch vô cho ho¹t ®éng nµy. hiÖn chóng ta chØ míi ¸p dông m« h×nh dÞch vô t­ vÊn thuÕ c«ng do c¸c Côc thuÕ thùc hiÖn vµ ®· b­íc ®Çu ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan, gãp phÇn t¨ng c­êng ý thøc tù gi¸c, tù nguyÖn chÊp hµnh nghÜa vô thuÕ cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, ®¶m b¶o thùc hiÖn nhiÖm vô thu ®óng, thu ®ñ, thu kÞp thêi cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ ®· nhËn ®­îc sù ñng hé cao cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ. Trong thêi gian tíi cÇn nh©n réng vµ ¸p dông m« h×nh dÞch vô t­ vÊn thuÕ c«ng, nh­ng ®ång thêi cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn m« h×nh dÞch vô t­ vÊn thuÕ, bëi víi nhu cÇu ngµy cµng t¨ng vµ ®a d¹ng nh­ hiÖn nay cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, ho¹t ®éng t­ vÊn thuÕ c«ng cña Nhµ n­¬csex kh«ng thÓ ®¸p øng ®ñ, trong khi dÞch vô t­ vÊn thuÕ t­ l¹i ch­a ®i v¸o nÒ nÕp, ph¸t triÓn mét c¸ch cã tæ chøc mµ chØ lµ nh÷ng ho¹t ®éng ®¬n lÎ, rêi r¹c, mang tÝnh tù ph¸t, th­êng chØ lµ mét bé phËn nhá ho¹t ®éng trong c¸c c«ng ty t­ vÊn tµi chÝnh hay c«ng ty kiÓm to¸n mµ ch­a cã mét m« h×nh ho¹t ®éng dÞch vô t­ vÊn thuÕ chuyªn biÖt. Do vËy, viÖc khuyÕn khÝch h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng dÞch vô t­ vÊn thuÕ kh«ng chØ lµ nhiÖm vô cña ngµnh thuÕ mµ ®ã cßn lµ nhiÖm vô chung cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc x· héi nh»m gióp cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ hiÓu biÕt râ, kÞp thêi vÒ chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn nay cña Nhµ n­íc, hç trî c¸ dèi t­îng nép thuÕ tõ kh©u d¨ng ký, kª khai nép thuÕ, lËp sæ s¸ch kÕ to¸n, chøng tõ ho¸ ®¬n vÒ thuÕ, tÝnh to¸n møc thuÕ vµ c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép,… §ång thêi gãp phÇn n©ng cao ý thøc chÊp hµnh chÝnh s¸ch ph¸p luËt, chÊp hµnh nghÜa vô thuÕ víi Nhµ n­íc cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, gãp phÇn n©ng cao tÝnh kh¶ thi cña chÝnh s¸ch thuÕ. Bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p trªn, cÇn tiÕn hµnh ®ång thêi c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nh­ chÊn chØnh vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý chøng tõ ho¸ ®¬n, ¸p dông ph­¬ng thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt th«ng qua ng©n hµng trong c¸c ho¹t ®éng mua b¸n, xuÊt khÈu hµng ho¸, dÞch vô… Thùc hiÖn ®ång thêi nh÷ng gi¶i ph¸p trªn sÏ gãp phÇn quan träng nh»m n©ng cao tÝnh kh¶ thi cña chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn nay cña n­íc ta, n©ng cao hiÖu qu¶ t¸c dông cña chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn hµnh ®èi víi nÒn kinh tÕ x· héi, gãp phÇn ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu quan träng cña c«ng cuéc c¶i c¸ch thuÕ ë n­íc ta ®· ®Ò ra. KÕt luËn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña bÊt kú mét quèc gia nµo ®Òu lu«n g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, vÒ tµi chÝnh cña quèc gia ®ã, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña n­íc ta còng kh«ng cã ngo¹i lÖ. §iÒu nµy cã ý nghÜa v« cïng quan träng khi mµ mét quèc gia thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa toµn diÖn trong quan hÖ quèc tÕ nh­ ViÖt Nam hiÖn nay. ë n­íc ta trong thêi gian qua, thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ ®· tõng b­íc ®­îc ®æi míi, hoµn thiÖn b­íc ®Çu ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ quan träng nh­ ®¶m b¶o nguån thu æn ®Þnh vµ chñ yÕu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc, h¬n 90% nguån thu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc lµ tõ thuÕ; ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ; khuyÕn khÝch më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh; t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc,… vµ quan träng nhÊt lµ ®· h×nh thµnh mét hÖ thèng thuÕ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ, hîp lý, ¸p dông thèng nhÊt vµ b×nh ®¼ng víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp, kh«ng ph©n biÖt nguån vèn chñ së h÷u. ThuÕ GTGT lµ mét bé phËn quan träng trong hÖ thèng thuÕ ë n­íc ta. Trong suèt qu¸ tr×nh c¶i c¸ch thuÕ GTGT, chóng ta chØ míi tËp chung vµo viÖc c¶i c¸ch, hoµn thiÖn vÒ mÆt chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch thuÕ mµ ch­a thùc sù quan t©m ®óng møc ®Õn viÖc c¶i tiÕn, hoµn thiÖn h¬n cña chÝnh s¸ch thuÕ ®Ó chÝnh s¸ch thuÕ cã tÝnh kh¶ thi cao h¬n. ChÝnh s¸ch thuÕ hiÖn hµnh ë n­íc ta mÆc dï ®· t­¬ng ®èi hoµn chØnh, ®Çy ®ñ, nh­ng khi triÓn khai ¸p dông trong thùc tiÔn ch­a ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nh­ mong muèn. Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu chóng t«i ®· ®­a ra mét sè bÊt cËp mµ thùc tÕ khi ¸p dông thuÕ GTGT ®· gÆp ph¶i vµ chóng t«i còng m¹nh d¹n ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a vÒ GTGT. Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn cña ThS. KTV. TrÇn M¹nh Dòng ®· gióp ®ì chóng t«i hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh “KÕ to¸n tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp” - PGS.TS §Æng ThÞ Loan – NXB Thèng Kª – 2005. LuËt doanh nghiÖp – NXB ChÝnh TrÞ Quèc Gia – Hµ Néi – 2004. LuËt thuÕ GTGT ®­îc Quèc héi kho¸ XI, kú häp thø 3 söa ®æi bæ sung th«ng qua ngµy 17/6/2003 vµ cã hiÖu lùc thi hµnh t­ 1/1/2004. Th«ng t­ sè 41/2004/TT-BTC ngµy 18/5/2004 cña bé Tµi ChÝnh h­íng dÉn rhi hµnh nghÞ ®Þnh sè 100/2004/N§-CP ngµy 18/5/2004 cña ChÝnh phñ vÒ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc thuÕ. NghÞ ®Þnh sè 158/2003/N§-CP ngµy 10/12/2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh luËt thuÕ GTGT lµ luËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña thuÕ GTGT. T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn sè 55 th¸ng 01 n¨m 2002 T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ sè 156 th¸ng 10 n¨m 2003 T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ sè 152 th¸ng 6 n¨m 2003 T¹p chÝ kiÓm to¸n sè 6 (52) th¸ng 12 n¨m 2004 10- T¹p chÝ kiÓm to¸n sè 3 (37) th¸ng 6 n¨m 2002 11- T¹p chÝ kÕ to¸n sè (35, ) th¸ng 4 n¨m 2002 12- T¹p chÝ kÕ to¸n sè (36) th¸ng 6 n¨m 2002