Báo cáo Công tác phân tích tài chính

CÔNG TÁC PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH. V trí c a công tác phân tích báo cáo tài chínhị ủ trong công tác chu n b thanh tra:ẩ ị Ph n II quy trình 1166 là công tác chu n b thanhầ ẩ ị tra, Ktra: là t p h p thông tin c a doanh nghi p, baoậ ợ ủ ệ g m: ồ 1.Thông tin chung: - Lo i hình doanh nghi p: Công ty TNHH, Cạ ệ ổ ph n hoá, h p danh ầ ợ - T ch c SXKD, ổ ứ - T ch c h ch toán, ổ ứ ạ - Ngành ngh kinh doanh,ề - Đ c thù xác đ nh doanh thu, chi phí,ặ ị - S d ng hoá đ n, ử ụ ơ - u đãi thu , đ u t , có liên doanh liên k t,Ư ế ầ ư ế 2. Thông tin v kê khai n p thu ;ề ộ ế - S li u kê khai n p thu : t các t khai thu , tìnhố ệ ộ ế ừ ờ ế hình n p thu , tình hình ch p hành pháp lu t thu ...ộ ế ấ ậ ế - K t qu kinh doanh, báo cáo tài chính; phân tíchế ả d c, ngang,ọ - Báo cáo thanh tra, ki m tra tr c đó: C quanể ướ ơ thu , c a ki m toán, c quan tài chính,ế ủ ể ơ - Thông tin t c quan h i quan, c quan công an,ừ ơ ả ơ c quan qu n lý th tr ng, ơ ả ị ườ 1 - Thông tin v ch đ chính sách: nh ng chínhề ế ộ ữ sách chung, chính sách c a các văn b n riêng cho m tủ ả ộ lo i hình ho c m t doanh nghi p, ạ ặ ộ ệ T nh ng thông tin thu th p đ c rút ra cácừ ữ ậ ượ b c:ướ + L a ch n năm nghi v n,ự ọ ấ + Có cách nhìn t ng quan v SXKD và thu n pổ ề ộ thu , ế + Các ch tiêu có nghi v n, nh ng bién đ ng th tỉ ấ ữ ộ ấ th ng t đó xác đ nh n i dung c n thanh tra, yêu c uườ ừ ị ộ ầ ầ đ n v gi i trình nh ng nghi v n n u c s gi i trìnhơ ị ả ữ ấ ế ơ ở ả có đ đ tin thì không ph i ki m tra t i doanh nghi pủ ộ ả ể ạ ệ + Xác đ nhhình th c ki m tra, thanh tra t i doanhị ứ ẻ ạ nghi p. ệ L u ý:ư + Phân tích k t n i thông tin v i d li u chi u d c,ế ố ớ ữ ệ ề ọ chi u ngang v i các thông tin khác v doanh nghi pề ớ ề ệ nh SXKD, chu n m c k toán v i các lu t thu , cư ẩ ự ế ớ ậ ế ơ ch tài chính...ế Ví d : DN nụ ăm 2004 th chi n c ph n hoá -> m iự ệ ổ ầ ọ chi phí chuy n đ i c ph n hoá nhà n c h tr 100%:ể ổ ổ ầ ướ ỗ ợ Chi phí chuy n đ i c ph n hoá h t 100 tri u, thuể ổ ổ ầ ế ệ ế GTGT 10% là 10 tri u -> chi phí c ph n hoá DN làệ ổ ầ 110 tri u. Doanh nghi p h ch toán nh sau: n TK:ệ ệ ạ ư ợ 161/có TK 111,112: 110 tri u và đ c NSNN c p tr cệ ượ ấ ự ti p hay tr vào v n giao cho DN; ế ừ ố 2 N u phát hi n DN hach toán kho n này vào chi phíế ệ ả thì ph i lo i b . ả ạ ỏ N I DUNGỘ I/ S d ng phân tích chi u d c, chi u ử ụ ề ọ ề ngang trong phân tích các Báo cáo tài chính II/ S d ng các t su t trong phân tích Báo cáo tàiử ụ ỷ ấ chính III/ S d ng k năng phân tích theo chi u d c,ử ụ ỹ ề ọ chi u ngang và s d ng các t su t trong phân tích Báoề ử ụ ỷ ấ cáo tài chính đ ph c v cho công tác thanh tra thuể ụ ụ ế thông qua phân tích Báo cáo tài chính c a Công ty B quaủ các năm (giai đo n 1999-2003) đ xác đ nh nh ng y uạ ể ị ữ ế t b t th ng, đ a ra nh ng nghi ng v doanh thu, giáố ấ ườ ư ữ ờ ề v n, chi phí... đ ti n hành thanh tra, ki m tra thuố ể ế ể ế Doanh nghi p B.ệ (S li u báo cáo tài chính Công ty B theo bi u đínhố ệ ể kèm) I. S D NG PHÂN TÍCH THEO CHI U D C,Ử Ụ Ề Ọ CHI U NGANGỀ TRONG PHÂN TÍCH CÁC BÁO CÁO TÀI CHÍNH M C Ụ ĐÍCH Phân tích báo cáo tài chính là h ng ti p c n có tướ ế ậ ổ ch c đ l y thông tin t báo cáo tài chính đ phù h pứ ể ấ ừ ể ợ 3 v i các quy t đ nh c th . Đ i v i c quan thu làớ ế ị ụ ể ố ớ ơ ế nh m m c đích xác đ nh r i ro. ằ ụ ị ủ Phân tích và gi i thích báo cáo tài chính bao g mả ồ các b c liên t c nh sau:ướ ụ ư Ki m tra báo cáo thanh tra bên ngoài ể  Phân tích chính sách s sách báo cáo tài chính ápổ d ng k c thuy t minh báo cáo tài chính. ụ ể ả ế Ki m tra báo cáo tài chínhể áp d ng h ng ti p c n phân tích nh :ụ ướ ế ậ ư Phân tích so sánh Phân tích t l % theo chi u d c, chi u ngang ỷ ệ ề ọ ề Phân tích t su t ỷ ấ Tìm các thông tin ph tr quan tr ngụ ợ ọ Có r t nhi u k thu t phân tích đ đánh giá đ c cácấ ề ỹ ậ ể ượ thông tin trong báo cáo tài chính nh : ư + So sánh kỳ hi n t i v i 1 ho c nhi u kỳ tr c đóệ ạ ớ ặ ề ướ cho phép so sánh d dàng gi a s li u báo cáo các kỳ. ễ ữ ố ệ + Phân tích t l % trong Báo cáo tài chính: Chuy nỷ ệ ể các s li u d ng giá tr trong báo cáo tài chính thànhố ệ ạ ị d ng t l % hay t su t. ạ ỷ ệ ỷ ấ Thông th ng s d ng 2 cách th c phân tích: ườ ử ụ ứ hàng ngang và c t d c. ộ ọ 1. PHÂN TÍCH CHI U D C Ề Ọ 4 Th hi n t l % c a t ng ch tiêu trong báo cáoể ệ ỷ ệ ủ ừ ỉ tài chính trên 1 ch tiêu khác, cho bi t m i quan hỉ ế ố ệ gi a các ch tiêu v i nhau trong m t báo cáo.ữ ỉ ớ ộ Phân tích theo chi u d c t p trung vào m i quanề ọ ậ ố h gi a các kho n ti n h n là t p trung vào s ti nệ ữ ả ề ơ ậ ố ề tuy t đ i trong các báo cáo tài chínhệ ố M u s b ng cân đ i tài s n th ng là t ng tàiẫ ố ở ả ố ả ườ ổ s n, và m i giá tr tài s n đ n l là t s đ c coi là tả ỗ ị ả ơ ẻ ử ố ượ ỷ l % trên t ng tài s n. Đ i v i báo cáo l lãi, m u sệ ổ ả ố ớ ỗ ẫ ố th ng là t ng doanh thu. ườ ổ Minh ho phân tích theo chi u d c. Gi s chúng taạ ề ọ ả ử có báo cáo tài chính đ n gi n nh sau:ơ ả ư Công ty A BÁO CÁO K T QU HO T Đ NG S NẾ Ả Ạ Ộ Ả XU T KINH DOANHẤ Năm 2002 Tri uệ đ ngồ T lỷ ệ T ng Doanh thuổ 350 100% Doanh thu bán hàng 300 86% Doanh thu khác 50 14% Giá v n hàng bánố 175 50% L i nhu n g p v bánợ ậ ộ ề 175 50% 5 hàng T ng chi phí ho t đ ngổ ạ ộ kinh doanh 120 34% Chi phí bán hàng và qu n lýả chung 75 21% Kh u haoấ 25 7% Chi phí khác 20 6% L i nhu n tr c thu tợ ậ ướ ế ừ ho t đ ng kinh doanhạ ộ 55 16% Thu thu nh pế ậ 15 4% L i nhu n sau thuợ ậ ế 40 11,4% Công ty A B NG CÂN Đ I K TOÁNẢ Ố Ế T i 31/12/2002ạ Tri uệ đ ngồ T lỷ ệ Tài s n:ả Tài s n l u đ ngả ư ộ Ti n m tề ặ 200 9% Các kho n ph i thuả ả 400 17% T ng tài s n l u đ ng ổ ả ư ộ 600 26% Tài s n c đ nhả ố ị : Nhà x ng, Tài s n và Thi tưở ả ế 2,000 85% 6 bị (tr ) giá tr hao mòn lu kừ ị ỹ ế 750 32% Giá tr còn l i c a Nhà x ng,ị ạ ủ ưở Tài s n và Thi t bả ế ị 1,250 53% Tài s n vô hìnhả 500 21% T ng Tài s n c đ nhổ ả ố ị 1,750 74% T ng Tài s nổ ả 2,350 100% Ngu n v nồ ố N ng n h nợ ắ ạ Các tài kho n ph i trả ả ả 300 13% Ph i tr công nhân viênả ả 50 2% Thu ph i n pế ả ộ 100 4% T ng n ng n h nổ ợ ắ ạ 450 19% N dài h nợ ạ Trái phi u ph i trế ả ả 1,000 43% T ng N dài h nổ ợ ạ 1,000 43% T ng N ph i trổ ợ ả ả 1,450 62% Ngu n v n ch s h uồ ố ủ ở ữ Giá danh nghĩa c a c phi uủ ổ ế 100 4% Tăng giá tr v n gópị ố 150 6% T ng v n gópổ ố 250 11% L i nhu n gi l iợ ậ ữ ạ 650 28% T ng ngu n v n ch s h uổ ồ ố ủ ở ữ 900 38% T ng c ng ngu n v nổ ộ ồ ố 2,350 100% 7 Ph ng pháp này ch hi u qu khi tính và so sánhươ ỉ ệ ả các t l ph n trăm c a m t giai đo n nhi u năm và sỷ ệ ầ ủ ộ ạ ề ự thay đ i là t l ph n trăm c a m i ch tiêu là quanổ ỷ ệ ầ ủ ỗ ỉ tr ng ch không ph i là b n thân t l ph n trăm th cọ ứ ả ả ỷ ệ ầ ự t . ế 2. PHÂN TÍCH CHI U NGANG Ề Th ng s d ng t l % ho c t su t đ xácườ ử ụ ỷ ệ ặ ỷ ấ ể đ nh m c đ thay đ i c a t ng ch tiêu trong 1 nămị ứ ộ ổ ủ ừ ỉ so v i 1 hay nhi u năm sau. M c đ thay đ i đ cớ ề ứ ộ ổ ượ tính b ng cách chia cho các s li u kỳ báo cáoằ ố ệ ở tr c đó. ướ Minh ho phân tích theo chi u ngang. Gi s chúngạ ề ả ử ta có b ng báo cáo tài chính đ n gi n nh sau:ả ơ ả ư Công ty A BÁO CÁO K T QU HO T Đ NG S NẾ Ả Ạ Ộ Ả XU T KINH DOANHẤ 2002 2003 Tỷ lệ T ng doanh thuổ 350 387 111% Doanh thu bán hàng 300 330 110% Thu nh p khácậ 50 57 114% 8 Giá v n hàng bánố 175 193 110% L i nhu n g p v bánợ ậ ộ ề hàng 175 194 111% Chi phí ho t đ ngạ ộ 75 82 109% Chi phí chi phí bán háng và qu n lý chungả Kh u hao ấ 25 31 124% Chi phí khác 20 17 85% T ng chi phí ho t đ ngổ ạ ộ 120 130 108% L i nhu n tr c thuợ ậ ướ ế t ho t đ ng kinh doanhừ ạ ộ 55 64 116% Thu thu nh pế ậ 15 18 120% Thu nh p sau thuậ ế 40 46 115% Công ty A B NG CÂN Đ I K TOÁNẢ Ố Ế 2002 2003 T lỷ ệ Tài s n:ả Tài s n l u đ ngả ư ộ Ti nề 200 170 85% Các kho n ph i thuả ả 400 433 108% T ng tài s n l u đ ngổ ả ư ộ 600 603 101% Tài s n c đ nhả ố ị Nhà x ng, Tài s n và Thi tưở ả ế bị 2,00 0 2,25 0 113% 9 (tr ) giá tr hao mòn lu kừ ị ỹ ế 750 817 109% Giá tr còn l i Nhà x ng,ị ạ ưở Tài s n và Thi t bả ế ị 1,25 0 1,43 3 115% Tài s n vô hìnhả 500 500 100% T ng tài s n c đ nhổ ả ố ị 1,75 0 1,93 3 110% T ng tài s nổ ả 2,35 0 2,53 6 108% Ngu n v nồ ố N ng n h nợ ắ ạ Các kho n ph i tr ả ả ả 300 340 113% Ph i tr công nhân viên ả ả 50 57 114% Thu ph i n pế ả ộ 100 120 120% T ng n ng n h nổ ợ ắ ạ 450 517 115% N dài h nợ ạ Trái phi u ph i tr ế ả ả 1,00 0 1,00 0 100% T ng n dài h nổ ợ ạ 1,00 0 1,00 0 100% T ng n ph i trổ ợ ả ả 1,45 0 1,51 7 105% V n ch s h uố ủ ử ữ M nh giá c phi u ệ ổ ế 100 120 120% Tăng giá tr v n gópị ố 150 190 127% T ng v n gópổ ố 250 310 124% 10 L i nhu n gi l iợ ậ ữ ạ 650 709 109% T ng v n ch s h uổ ố ủ ở ữ 900 1,01 9 113% T ng c ng ngu n v nổ ộ ồ ố 2,35 0 2,53 6 108% Ph ng pháp này ch hi u qu khi tính và so sánhươ ỉ ệ ả các t l ph n trăm c a m t giai đo n nhi u năm và sỷ ệ ầ ủ ộ ạ ề ự thay đ i t l ph n trăm c a m i ch tiêu là quan tr ngổ ỷ ệ ầ ủ ỗ ỉ ọ ch không ph i là b n thân t l ph n trăm th c t .ứ ả ả ỷ ệ ầ ự ế II/ S D NG CÁC T SU T TRONGỬ Ụ Ỷ Ấ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH Phân tích báo cáo tài chính là m t quá trình đánhộ giá. M t trong nh ng m c tiêu chính là xác đ nh đ cộ ữ ụ ị ượ các thay đ i c b n trong xu th và m i quan h vàổ ơ ả ế ố ệ vi c đi u tra các lý do có liên quan đ n các thay đ i đó.ệ ề ế ổ Quá trình đánh giá có th đ c c ng c qua nh ng kinhể ượ ủ ố ữ nghi m và vi c s d ng các công c phân tích. Có thệ ệ ử ụ ụ ể nói k thu t phân tích tài chính đ c s d ng r ng rãiỹ ậ ượ ử ụ ộ là phân tích các t su t, phân tích m i quan h gi a haiỷ ấ ố ệ ữ ho c nhi u m c trong báo cáo tài chính. T su t tàiặ ề ụ ỷ ấ chính th ng đ c ph n ánh b ng t l ph n trămườ ượ ả ằ ỷ ệ ầ ho c s l n. T su t th ng đ c dùng r t hi u quặ ố ầ ỷ ấ ườ ượ ấ ệ ả khi so sánh chính ĐTNT này trong các th i kỳ khác nhauờ 11 ho c so sánh cùng th i kỳ v i các ĐTNT khác ho c sặ ờ ớ ặ ố li u chu n c a ngành. ệ ẩ ủ Nhìn chung, t su t tài chính đ c tính toán choỷ ấ ượ m c đích khía c nh đánh giá ho t đ ng c a công ty vàụ ạ ạ ộ ủ thu c các ph m trù sau:ộ ạ * Các h s thanh kho n ệ ố ả đo l ng khườ ả năng đáp ng các nghĩa v ng n h n c a côngứ ụ ắ ạ ủ ty * Các t su t sinh l iỷ ấ ờ đo l ng kh năngườ ả qu n lý trong ki m soát chi phí và thu l i nhu nả ể ợ ậ đ i v i các ngu n l c dành cho kinh doanh ố ớ ồ ự * Các t su t đòn b yỷ ấ ẩ đo l ng m c đ b oườ ứ ộ ả h c a vi c cung c p ngu n tài chính dài h nộ ủ ệ ấ ồ ạ và cũng là công c tr giúp cho vi c đánh giáụ ợ ệ kh năng c a công ty trong vi c huy đ ng cácả ủ ệ ộ kho n vay n b sung và năng l c tr n k pả ợ ổ ự ả ợ ị th i c a công ty.ờ ủ * Các t su t hi u qu , ho t đ ng hayỷ ấ ệ ả ạ ộ quay vòng cung c p thông tin v kh năngấ ề ả qu n lý trong ki m soát chi phí và thu l i nhu nả ể ợ ậ t các ngu n l c dành cho kinh doanh.ừ ồ ự 12 T su t có th đ c tính toán t các c p s li u.ỷ ấ ể ượ ừ ặ ố ệ Dù có s bi n đ ng l n t n t i trong báo cáo tài chínhự ế ộ ớ ồ ạ thì v n có đ c r t nhi u các t su t có ý nghĩa. Th cẫ ượ ấ ề ỷ ấ ự t không t n t i m t danh sách các t su t chu n hayế ồ ạ ộ ỷ ấ ẩ các phép tính chu n trong vi c tính t su t. D i đây làẩ ệ ỷ ấ ướ các t su t th ng đ c s d ng nhi u nh t khi tínhỷ ấ ườ ượ ử ụ ề ấ toán m c đ tín nhi m c a m t khách hàng. Phân tíchứ ộ ệ ủ ộ t su t đang tr thành m t quy chu n r t năng đ ng ỷ ấ ở ộ ẩ ấ ộ ở m i công ty ho c cá nhân. Các nhà phân tích th ngỗ ặ ườ chú tr ng và s d ng nh ng t su t mà h hi u vàọ ử ụ ữ ỷ ấ ọ ể thu n ti n khi s d ng.ậ ệ ử ụ CÁC H S THANH KHO NỆ Ố Ả 1. V n l u đ ngố ư ộ V n l u đ ng so sánh tài s n l u đ ng v i n ng nố ư ộ ả ư ộ ớ ợ ắ h n và ph n ánh kh năng d phòng tr n c a doanhạ ả ả ự ả ợ ủ nghi p đ đáp ng các kho n ph i tr đ t xu t và b tệ ể ứ ả ả ả ộ ấ ấ th ng. S d v n l u đ ng cao là b t bu c n u c sườ ố ư ố ư ộ ắ ộ ế ơ ở không th vay m n b ng m t yêu c u ng n. T su tể ượ ằ ộ ầ ắ ỷ ấ v n l u đ ng cho phép ch ra kh năng thanh toán ng nố ư ộ ỉ ả ắ h n trong kinh doanh và xác đ nh li u doanh nghi p cóạ ị ệ ệ kh năng tr n ng n h n khi đ n h n tr hay không.ả ả ợ ắ ạ ế ạ ả Công th c: Tài s n l u đ ng - N ng n h nứ ả ư ộ ợ ắ ạ 2. T su t nhanh/th axítỷ ấ ử Là bi n pháp đánh giá vi c thanh toán c a doanhệ ệ ủ nghi p. T su t nhanh so sánh ti n m t c ng v i cácệ ỷ ấ ề ặ ộ ớ 13 kho n t ng ng b ng ti n và s d tài kho n ph iả ươ ứ ằ ề ố ư ả ả thu v i nghĩa v n ng n h n. S khác nhau c b nớ ụ ợ ắ ạ ự ơ ả gi a t su t (n ) ng n h n và t su t nhanh là t su tữ ỷ ấ ợ ắ ạ ỷ ấ ỷ ấ nhanh không bao g m s d hàng t n kho và chi phí trồ ố ư ồ ả tr c trong phép tính. Do đó, t su t nhanh c a doanhướ ỷ ấ ủ nghi p s th p h n t su t (n ) ng n h n. Đây là phépệ ẽ ấ ơ ỷ ấ ợ ắ ạ ki m tra s y u kém v kh năng thanh toán.ể ự ế ề ả Công th c:ứ Ti n m t + Ch ng khoán có th l u thông trên thề ặ ứ ể ư ị tr ng + Tài kho n ph i thuườ ả ả N ng n h nợ ắ ạ 3. T su t (n ) ng n h nỷ ấ ợ ắ ạ Là ch s v kh năng thanh toán c a doanh nghi pỉ ố ề ả ủ ệ khi so sánh t ng s tài s n l u đ ng v i n ng n h n.ổ ố ả ư ộ ớ ợ ắ ạ Tài s n l u đ ng c a doanh nghi p th ng g m ti nả ư ộ ủ ệ ườ ồ ề m t, ch ng khoán có th l u thông trên th tr ng, cácặ ứ ể ư ị ườ tài kho n ph i thu và hàng t n kho. N ng n h n baoả ả ồ ợ ắ ạ g m các tài kho n ph i tr , n dài h n đ n h n tr ,ồ ả ả ả ợ ạ ế ạ ả thu thu nh p d n tích (ch a n p) và các kho n chi phíế ậ ồ ư ộ ả d n tích đ n h n tr trong vòng 1 năm. Tuy nhiên, tồ ế ạ ả ỷ su t n ng n h n dao đ ng tuỳ theo t ng ngành. Tấ ợ ắ ạ ộ ừ ỷ su t n ng n h n cao h n nhi u so v i m c bình quânấ ợ ắ ạ ơ ề ớ ứ ngành có th cho th y s dôi th a c a tài s n. Ng cể ấ ự ừ ủ ả ượ l i, t su t n th p h n nhi u so v i m c bình quânạ ỷ ấ ợ ấ ơ ề ớ ứ ngành cho th y d u hi u thi u kh năng thanh toán.ấ ấ ệ ế ả 14 Công th c:ứ Tài s n l u đ ngả ư ộ N ng n h nợ ắ ạ 4. T su t ti n m tỷ ấ ề ặ Cho bi t kh năng d tr ti n m t cho thanh toánế ả ự ữ ề ặ nh khi m t công ty c m c các kho n ph i thu vàư ộ ầ ố ả ả hàng t n kho ho c ng i phân tích có nghi ng v khóồ ặ ườ ờ ề khăn nghiêm tr ng trong thanh toán khi xem xét cácọ kho n ph i thu và t n kho.ả ả ồ Công th c:ứ Các kho n t ng đ ng b ng ti n + Ch ng khoán cóả ươ ươ ằ ề ứ th l u thông trên th tr ngể ư ị ườ N ng n h nợ ắ ạ CÁC T SU T SINH L IỶ Ấ Ờ 1. L i nhu n thu n trên doanh thuợ ậ ầ Đo l ng ph n giá tr thu nh p thu n đ c t o ra tườ ầ ị ậ ầ ượ ạ ừ t ng đô la doanh thu.ừ Công th c:ứ 15 Thu nh p thu nậ ầ Doanh thu thu nầ Vi c ch n s li u thu nh p thu n có th làm choệ ọ ố ệ ậ ầ ể s li u này chính xác khi tính toán. Đi u này bao g mố ệ ề ồ vi c không tính s li u v l i nhu n đ c chia t vi cệ ố ệ ề ợ ậ ượ ừ ệ góp v n đ u t , “thu nh p khác” và “chi phí khác” nhố ầ ư ậ ư c ph n t i thi u c a các kho n l i nhu n và các m cổ ầ ố ể ủ ả ợ ậ ụ thu nh p b t th ng.ậ ấ ườ 2. L i nhu n trên tài s nợ ậ ả Đánh giá kh năng c a công ty trong vi c s d ng tàiả ủ ệ ử ụ s n đ t o ra l i t cả ể ạ ợ ứ Công th c:ứ Thu nh p thu nậ ầ (T ng tài s n đ u kỳ + cu i kỳ) / 2ổ ả ầ ố 3. Thu nh p ho t đ ng trên doanh thuậ ạ ộ Đo l ng thu nh p t ho t đ ng kinh doanh đ cườ ậ ừ ạ ộ ượ t o ra t m i đ ng doanh thuạ ừ ỗ ồ Công th c:ứ L i nhu n t ho t đ ng kinh doanhợ ậ ừ ạ ộ Doanh thu thu nầ 4. L i nhu n trên v n đ u tợ ậ ố ầ ư Đo l ng thu nh p đ c t o ra t v n đ u tườ ậ ượ ạ ừ ố ầ ư 16 Công th c:ứ Thu nh p thu nậ ầ N dài h n + V n ch s h uợ ạ ố ủ ở ữ 5. L i nhu n trên v n ch s h uợ ậ ố ủ ở ữ Đo l ng thu nh p thu đ c t v n đ u t c a cườ ậ ượ ừ ố ầ ư ủ ổ đông trong doanh nghi p.ệ Công th cứ Thu nh p thu nậ ầ V n ch s h uố ủ ở ữ 6. L i nhu n g p trên doanh thuợ ậ ộ Cho bi t m i quan h gi a doanh thu thu n và giáế ố ệ ữ ầ v n hàng bán. T su t này c n đ c so sánh v i dố ỷ ấ ầ ượ ớ ữ li u ngành vì nó có th ch ra kh i l ng hàng mua vàoệ ể ỉ ố ượ d th a và s d quá m c đ i v i hàng mua vào ho cư ừ ố ư ứ ố ớ ặ chi phí lao đ ng quá cao.ộ Công th c:ứ Lãi g pộ Doanh thu thu nầ T SU T ĐÒN B Y TÀI CHÍNHỶ Ấ Ẩ 1. T ng n trên tài s nổ ợ ả Cho bi t thông tin v kh năng c a công ty trongế ề ả ủ vi c th c suy gi m tài s n phát sinh t các kho n lệ ự ả ả ừ ả ỗ mà không làm nh h ng đ n quy n l i c a các chả ưở ế ề ợ ủ ủ n .ợ 17 Công th c:ứ T ng n ph i trổ ợ ả ả T ng tài s nổ ả 2. T su t v n hóaỷ ấ ố Cho bi t vi c s d ng các kho n n dài h n.ế ệ ử ụ ả ợ ạ Công th c:ứ N dài h nợ ạ N dài h n + Ngu n v n ch s h uợ ạ ồ ố ủ ở ữ 3. N trên v n ch s h uợ ố ủ ở ữ Cho bi t các ch n đ c đ m b o nh th nàoế ủ ợ ượ ả ả ư ế trong tr ng h p công ty ng ng ho t đ ngườ ợ ừ ạ ộ Công th c:ứ T ng nổ ợ T ng v n góp c ph nổ ố ổ ầ 4. T su t bao quát lãi vay ỷ ấ Cho bi t kh năng c a công ty đáp ng tr n lãiế ả ủ ứ ả ợ vay. S d ng EBIT (l i nhu n tr c thu và lãi vay)ử ụ ợ ậ ướ ế Công th c:ứ L i nhu n tr c thu và lãi ti n vayợ ậ ướ ế ề Chi phí lãi vay 18 5. N dài h n trên v n l u đ ng thu nợ ạ ố ư ộ ầ Cho bi t c th h n v kh năng tr n dài h n tế ụ ể ơ ề ả ả ợ ạ ừ tài s n l u đ ng sau khi đã tr n ng n h nả ư ộ ả ợ ắ ạ Công th c:ứ N dài h nợ ạ Tài s n l u đ ng – N ng n h nả ư ộ ợ ắ ạ CÁC T SU T HI U QUỶ Ấ Ệ Ả 1. Quay vòng ti n m tề ặ Đo l ng hi u qu c a công ty trong vi c s d ngườ ệ ả ủ ệ ử ụ ti nề Công th c:ứ Doanh thu thu nầ Ti n m tề ặ 2. Doanh thu trên v n l u đ ng (quay vòng v nố ư ộ ố l u đ ng thu n)ư ộ ầ Cho bi t vòng quay c a v n l u đ ng trong m t năm.ế ủ ố ư ộ ộ T su t th p cho bi t v n l u đ ng c a công ty đ cỷ ấ ấ ế ố ư ộ ủ ượ s d ng kém hi u qu trong khi đó t su t cao cho bi tử ụ ệ ả ỷ ấ ế v n l u đ ng c a công ty đ c s d ng quá nóng.ố ư ộ ủ ượ ử ụ Công th c:ứ Doanh thu thu nầ V n l u đ ng bình quânố ư ộ 19 3. Quay vòng t ng tài s nổ ả Đánh giá ho t đ ng c a tài s n và kh năng doanhạ ộ ủ ả ả nghi p t o doanh thu thông qua vi c s d ng tài s n.ệ ạ ệ ử ụ ả Công th c:ứ Doanh thu thu nầ T ng tài s n bình quânổ ả 4. Quay vòng tài s n c đ nhả ố ị Cho bi t kh năng s d ng và ch t l ng tài s n cế ả ử ụ ấ ượ ả ố đ nhị Công th c:ứ Doanh thu thu nầ Tài s n c đ nh thu nả ố ị ầ 5. Ngày thu h i doanh thu bán hàngồ Cho bi t s l n bình quân tính theo ngày đ thu đ cế ố ầ ể ượ các kho n ph i thu còn treo n (DSO). T su t nàyả ả ợ ỷ ấ giúp cho vi c xác đ nh li u s thay đ i trong các tàiệ ị ệ ự ổ kho n ph i thu đ n h n có làm thay đ i đ n doanh thuả ả ế ạ ổ ế ho c đ n các y u t khác nh thay đ i v đi u ki nặ ế ế ố ư ổ ề ề ệ bán hàng. Nhà phân tích có th so sánh s ngày thu h iể ố ồ các kho n ph i thu v i đi u ki n tín d ng c a công tyả ả ớ ề ệ ụ ủ nh là m t ch s cho bi t hi u qu c a công ty trongư ộ ỉ ố ế ệ ả ủ vi c qu n lý các kho n ph i thu.ệ ả ả ả Công th c:ứ 20 T ng các kho n ph i thuổ ả ả Doanh thu thu n hàng năm/ 365ầ 6. Quay vòng tài kho n ph i thuả ả Cho bi t kh năng chuy n đ i thành ti n các tàiế ả ể ổ ề kho n ph i thu c a công tyả ả ủ Công th c:ứ Doanh thu thu nầ Bình quân t ng các kho n ph i thuổ ả ả 7. Quay vòng tài kho n ph i thu tính theo ngàyả ả Cho bi t kh năng chuy n đ i thành ti n các tàiế ả ể ổ ề kho n ph i thu c a công ty tính theo ngàyả ả ủ Công th c:ứ Bình quân t ng các kho n ph i thuổ ả ả Doanh thu thu n hàng năm / 365ầ 8. Ngày chuy n đ i t hàng l u/t n kho thànhể ổ ừ ư ồ doanh thu bán hàng Cho bi t đ dài th i gian c n thi t đ chuy n hàngế ộ ờ ầ ế ể ể t n kho thành doanh thuồ Công th c:ứ T n kho cu i kỳồ ố Giá v n hàng bán/ 365ố 21 9. Quay vòng hàng t n khoồ Cho bi t kh năng chuy n đ i thành ti n c a hàngế ả ể ổ ề ủ t n khoồ Công th c:ứ Giá v n hàng bánố T n kho bình quânồ 10. Quay vòng t n kho tính theo ngàyồ Cho bi t kh năng chuy n đ i thành ti n c a hàngế ả ể ổ ề ủ t n kho tính theo ngàyồ Công th c:ứ T n kho bình quânồ Giá v n hàng bán / 365ố 11. Các kho n ph i tr còn treo ả ả ả Xác đ nh cách th c công ty gi i quy t các nghĩa vị ứ ả ế ụ c a các nhà cung c p c a mìnhủ ấ ủ Công th c:ứ Các kho n ph i tr cu i kỳả ả ả ố Chi phí mua vào / 365 12. Quay vòng các kho n ph i trả ả ả Xác đ nh kh năng thanh kho n c a các kho n ph iị ả ả ủ ả ả tr c a công tyả ủ Công th c:ứ 22 Chi phí mua đ u vàoầ Trung bình các kho n ph i trả ả ả 13. Quay vòng các kho n ph i tr tính theo ngàyả ả ả Xác đ nh kh năng thanh kho n c a các kho n ph iị ả ả ủ ả ả tr c a công ty trong m t giai đo nả ủ ộ ạ Công th c:ứ Trung bình các kho n ph i trả ả ả Chi phí mua đ u vào / 365ầ CÁC T SU T KHÁCỶ Ấ 1. T su t n khó đòi trên các kho n ph i thuỷ ấ ợ ả ả T su t n khó đòi trên các kho n ph i thu đánh giáỷ ấ ợ ả ả kh năng không th thu đ c theo mong mu n đ i v iả ể ượ ố ố ớ các kho n doanh thu tr ch m. N khó đòi tăng lên làả ả ậ ợ m t d u hi u tiêu c c do đi u đó cho th y r i ro l nộ ấ ệ ự ề ấ ủ ớ h n đ i v i các kho n ph i thu và có kh năng ph iơ ố ớ ả ả ả ả xoá n trong t ng lai.ợ ươ Công th c:ứ Các kho n n khó đòiả ợ Các kho n ph i thuả ả 2. T su t n khó đòi trên doanh thuỷ ấ ợ Các t su t n khó đòi đánh giá kh n năng khôngỷ ấ ợ ả th thu đ c theo mong mu n đ i v i các kho n doanhể ượ ố ố ớ ả thu tr ch m. N khó đòi tăng lên là m t d u hi u tiêuả ậ ợ ộ ấ ệ 23 c c do đi u đó cho th y r i ro l n h n đ i v i cácự ề ấ ủ ớ ơ ố ớ kho n ph i thu và có kh năng ph i xoá n trong t ngả ả ả ả ợ ươ lai. Công th c:ứ Các kho n n khó đòiả ợ Doanh thu 3. Giá tr ghi s c a c phi u thông th ngị ổ ủ ổ ế ườ Giá tr ghi s c a m i c phi u thông th ng b ngị ổ ủ ỗ ổ ế ườ ằ tài s n ròng c a các c đông thông th ng chia cho sả ủ ổ ườ ố c phi u, trong đó, tài s n ròng b ng v n góp c ph nổ ế ả ằ ố ổ ầ c a các c đông tr (-) c phi u u đãi. Giá tr ghi sủ ổ ừ ổ ế ư ị ổ c a m i c phi u cho bi t m i c phi u có giá tr baoủ ỗ ổ ế ế ỗ ổ ế ị nhiêu trên s sách d a trên chi phí g c.ổ ự ố Công th c:ứ (T ng v n góp c ph n c a c đông – Giá tr thanhổ ố ổ ầ ủ ổ ị kho n c a các c phi u u đãi – C t c u đãi còn n )ả ủ ổ ế ư ổ ứ ư ợ S c phi u thông th ngố ổ ế ườ 4. Chi phí bán hàng tr ch mả ậ Chi phí bán hàng tr ch m là chi chí do không th cả ậ ự hi n các tho thu n bán hàng tr ch m trong m t giaoệ ả ậ ả ậ ộ d ch kinh doanh. Các tho thu n bán hàng tr ch mị ả ậ ả ậ th ng th hi n s ti n m t chi t kh u, ngày h t h nườ ể ệ ố ề ặ ế ấ ế ạ chi t kh u, và ngày thanh toán. Chi phí không th c hi nế ấ ự ệ chi t kh u ti n m t có th là m t kho n đáng kế ấ ề ặ ể ộ ả ể 24 Công th c:ứ % Chi tế kh uấ 100 - % Chi t kh uế ấ X 360 Th i gian bán hàng tr ch m –ờ ả ậ Th i gian chi t kh uờ ế ấ 5. Các t su t n ng n h nỷ ấ ợ ắ ạ Các t su t n ng n h n cho bi t m c đ các kho nỷ ấ ợ ắ ạ ế ứ ộ ả n ng n h n ph i đ c thanh toán trong năm: Hi uợ ắ ạ ả ượ ể đ c nghĩa v c a m t công ty r t quan tr ng vì n uượ ụ ủ ộ ấ ọ ế không có kh năng thanh toán các kho n n ng n h nả ả ợ ắ ạ thì công ty s có v n đ v kh năng thanh kho n. Cácẽ ấ ề ề ả ả t su t sau đây đ c so sánh v i m c chu n c a ngànhỷ ấ ượ ớ ứ ẩ ủ Công th c:ứ N ng n h n trênợ ắ ạ n dài h nợ ạ = N ng nợ ắ h nạ N dàiợ h nạ N ng n h n trênợ ắ ạ t ng nổ ợ = N ng nợ ắ h nạ T ng nổ ợ ph i trả ả 25 III/ S D NG K NĂNG PHÂN TÍCH THEOỬ Ụ Ỹ CHI U D C, CHI U NGANG VÀ S D NG CÁCỀ Ọ Ề Ử Ụ T SU T TRONG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀIỶ Ấ CHÍNH Đ PH C V CHO CÔNG TÁC THANHỂ Ụ Ụ TRA THU Ế Thông qua phân tích Báo cáo tài chính c a Công tyủ B qua các năm (giai đo n 2001-2004) đ xác đ nhạ ể ị nh ng y u t b t th ng, đ a ra nh ng nghi ng vữ ế ố ấ ườ ư ữ ờ ề doanh thu, giá v n, chi phí, công n ph i thu ph i tr ...ố ợ ả ả ả đ ti n hành thanh tra, ki m tra Doanh nghi pể ế ể ệ Trình t ti n hànhự ế : + Th hi n t l % c a t ng ch tiêu trên Báo cáoể ệ ỷ ệ ủ ừ ỉ tài chính c a Công ty B theo phân tích t l % theoủ ỷ ệ chi u d c và chi u ngangề ọ ề + Xem xét s thay đ i c a các ch tiêu trên báo cáoự ổ ủ ỉ qua các năm đ xác đ nh :ể ị - Năm c n t p trung thanh tra, ki m tra ầ ậ ể - Đ a ra các nghi ng chính c n làm rõ khi ti nư ờ ầ ế hành thanh tra, ki m tra t i Doanh nghi pể ạ ệ 26 TH C HÀNHỰ K NĂNG PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNHỸ Ch n công ty B- là doanh nghi p nhà n cọ ệ ướ Báo cáo tài chính g m: ồ - Báo cáo cân đ i k toánố ế - Báo cáo k t qu kinh doanhế ả - Báo cáo l u chuy n ti n tư ể ề ệ - Thuy t minh báo cáoế Đ i v i doanh nghi p v a và nh còn thêm: b ng cân đ iố ớ ệ ừ ỏ ả ố TK 1.Phân tích các ch tiêu b t h p lý trong báo cáo Tài chính:ỉ ấ ợ 1.1. Doanh thu tăng không đ ng nh t v i giá v nồ ấ ớ ố DT tăng 44% Trong khi đó giá v n tăng 48%. ố Đi sâu KT: - DT ch u thu GTGT và doanh thu không ch u thu GTGTị ế ị ế - Đ i v i XDCB: DT ng tr cố ớ ứ ướ 27 - Đ i v i DNNN thì khi đã hoàn thành KH giao thì hach toánố ớ ph n thu v vào công nầ ề ợ - M t s kho n DT h c toán vào 3388, 336…ộ ố ả ạ 1.2. Hàng bán b tr l i: Năm 2003 tăng 3 l n so v i 2002ị ả ạ ầ ớ - Ch n m uọ ẫ - Chính sách thu đ i v i hàng b tr l iế ố ớ ị ả ạ - th t c hàng bán b tr l iủ ụ ị ả ạ Đi sâu KT các TK: 131, 531,3331,632,155,156. 1.3. Giá v n năm 2003 tăng c v t l , c so v i cùng kỳố ả ề ỷ ệ ả ớ - Ki m tra hàng t n kho: 155,156,154,152 đ u tăngể ồ ề - Ph ng th c kinh doanh: v a SX v a KD; ươ ứ ừ ừ - V a SX v a nh p kh u; ừ ừ ậ ẩ Th c hi n KT ch n m u: ự ệ ọ ẫ + Tr ng h p SX: KT đ u vào c a các TK 621, 622,627,623,ườ ợ ầ ủ 154,155, 632.. + Tr ng h p kinh doanh hàng nh p kh u. ườ ợ ậ ẩ Giá nh p kh u = Giá mua + thu NKậ ẩ ế KT l i tình hình phân b thu NK,ạ ổ ế VD: nh p 1000 t n phôi thépậ ấ + Giá nh p = 10 tậ ỷ Thu Nhâp kh u 20% = 2 tế ẩ ỷ Bán ra : 500 t n giá v n = 6 t = 5 t + 1 t ấ ố ỷ ỷ ỷ Nh ng đ n v l i ph n b giá v n = 5 t + 2 t ho c 6 t + 2 t .ư ơ ị ạ ấ ổ ố ỷ ỷ ặ ỷ ỷ Hàng t m nh p thì ph i nôp thu NK, nh ng khi tái xu t thìạ ậ ả ế ư ấ đ n v đ c hoàn ơ ị ượ 28