Báo cáo Thực hiện quy chế dân chủ cơ sở dân biết dân bàn dân kiểm tra

Më ®Çu Lý do chän ®Ò tµi D©n chñ lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò mµ mçi quèc gia ®Æc biÖt quan t©m. §èi víi n­íc ta ë trong qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH vÊn ®Ò thùc hiÖn d©n chñ l¹i cµng cã ý nghÜa quan träng. Bëi v× d©n chñ XHCN kh«ng chØ lµ môc tiªu mµ cßn lµ ®éng lùc to lín cña sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc. §èi víi n­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH – H§H, ®Ó ph¸t huy søc m¹nh cña khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n th× viÖc thùc thi d©n chñ, më réng d©n chñ lµ mét yªu cÇu c¬ b¶n gióp cho mäi ng­êi cã quyÒn b×nh ®¼ng ®ång thêi ®Êu tranh chèng l¹i c¸c tÖ n¹n x· héi nh­ tham nhòng, quan liªu, bÊt c«ng... Thùc thi d©n chñ, më réng d©n chñ tèt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy tæng hîp c¸c nguån lùc, cã thªm søc ®éng viªn, t¨ng thªm lßng tin cña nh©n d©n vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, vµo b¶n chÊt ­u viÖt cña chÕ ®é XHCN ë n­íc ta. Thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së ë cÊp x· lµ c¬ së cho viÖc thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ cô thÓ, lµ b­íc ®ét ph¸ trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn d©n chñ XHCN. Thùc hiÖn tèt ph­¬ng ch©m “D©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra”. Tuy nhiªn ph¸t huy d©n chñ lµ vÊn ®Ò rÊt nh¹y c¶m, nÕu thiÕu ®Þnh h­íng, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ b­íc ®i phï hîp th× dÔ t¹o ra d©n chñ h×nh thøc, hoÆc t¹o ra m«i tr­êng cho c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng lîi dông g©y rèi lo¹n x· héi, bÊt æn ®Þnh chÝnh trÞ. Tõ chØ thÞ 30/CT - TW (18/02/1998) cña Bé chÝnh trÞ vÒ ban hµnh vµ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së ®· tr¶ lêi cho c©u hái: D©n chñ b¾t ®Çu tõ c¬ së? B­íc ®Çu t×m hiÓu qua tr×nh thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ ë x· D©n QuyÒn (HuyÖn TriÖu S¬n, TØnh Thanh Ho¸) tõ nh÷ng thµnh tùu vµ h¹n chÕ, tõ ®ã ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ c¬ së ë x·. §ã lµ lÝ do t«i chän ®Ò tµi nµy. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu VÊn ®Ò d©n chñ ®· ®­îc nhiÒu nhµ khoa häc nghiªn cøu. Thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ lµ ph¹m trï réng lín, nhiÒu khÝa c¹nh, lÜnh vùc kh¸c nhau. T×nh h×nh nµy ®­îc nghiªn cøu cô thÓ ë mét ®Þa ph­¬ng cô thÓ. 3. Môc ®Ých, nhiÖm vô * Môc ®Ých + Lµm râ nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc, còng nh­ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ cña qu¸ tr×nh thùc thi d©n chñ c¬ së XHCN ë x· D©n QuyÒn, trong nh÷ng n¨m võa qua, nªu nh÷ng nguyªn nh©n gi¶i ph¸p ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ c¬ së ë x·. + Nghiªn cøu vÒ c¬ së lÝ luËn cña viÖc tæ chøc, thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ nãi chung vµ x· D©n QuyÒn nãi riªng. * NhiÖm vô + T×m hiÓu qua tr×nh thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ cña x· trong thêi gian võa qua. + Thùc tr¹ng thùc hiÖn vµ ph¸t huy d©n chñ. + §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu KÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p: Nghiªn cøu c¸c giai ®o¹n chñ tr­¬ng ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt cña nhµ n­íc Ph­¬ng ph¸p tæng hîp, kh¸i qu¸t. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra thu thËp sè liÖu. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch, so s¸nh 5. KÕt cÊu cña ®Ò tµi: Gåm ba phÇn: PhÇn 1. Më ®Çu LÝ do chän ®Ò tµi. T×nh h×nh nghiªn cøu Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña ®Ò tµi KÕt cÊu cña ®Ò tµi PhÇn 2. Néi dung gåm hai ch­¬ng Ch­¬ng I. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ nhµ n­íc vÒ thùc hiÖn “Quy chÕ d©n chñ c¬ së”. Ch­¬ng II. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn “Quy chÕ d©n chñ c¬ sá” ë x· D©n QuyÒn, (HuyÖn TriÖu S¬n, TØnh Thanh Ho¸) trong giai ®o¹n hiÖn nay. Thµnh tùu vµ h¹n chÕ. PhÇn 3. KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o. Néi dung Ch­¬ng I. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ nhµ n­íc vÒ thùc hiÖn “Quy chÕ d©n chñ c¬ së” 1. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta vÒ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së 1.1. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta vÒ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së KÓ tõ khi §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam thµnh lËp ®Õn nay §¶ng ta lu«n nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ b¶n chÊt d©n chñ xem d©n chñ lµ ®iÒu kiÖn sèng cßn thÓ hiÖn tÝnh ­u viÖt cña chÕ ®é XHCN. Nh÷ng yÕu tè d©n chñ, tinh thÇn d©n chñ “lÊy d©n lµm gèc ”, “coi d©n lµ träng ”, ®­îc §¶ng ta lu«n chó träng vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn míi. Th«ng qua c¸c kú §¹i héi §¶ng ta lu«n nhÊn m¹nh quan ®iÓm d©n chñ XHCN: §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII (1996) trùc tiÕp kh¼ng ®Þnh “x©y dùng nÒn d©n chñ XHCN lµ mét néi dung c¬ b¶n cña ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ ë n­íc ta, ph¶i cã c¬ chÕ vµ c¸ch lµm cô thÓ ®Ó thùc hiÖn ph­¬ng ch©m: d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra” ®èi víi c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch lín cña §¶ng vµ nhµ n­íc. Thùc hiÖn tèt c¬ chÕ lµm chñ cña nh©n d©n, lµm chñ th«ng qua ®¹i diÖn, lµm chñ trùc tiÕp vµ c¸c h×nh thøc tù qu¶n t¹i c¬ së. (4tr.43) §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng (04/ 2001) ®­îc xem lµ §¹i héi cña trÝ tuÖ, d©n chñ, ®oµn kÕt vµ ®æi míi. T¹i §¹i héi nµy néi dung d©n chñ l¹i cµng ®­îc coi träng. D©n chñ ®· ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc quan träng cña con ®­êng ®i lªn XHCN ë n­íc ta, ®ã lµ “®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi CNXH d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”. (5 tr.22) Nh­ vËy, néi dung d©n chñ vµ ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n lu«n lµ néi dung quan träng vµ nhÊt qu¸n trong toµn bé ®­êng lèi c¸ch m¹ng cña §¶ng ta.ViÖc thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ ë ba lo¹i h×nh c¬ së x·, ph­êng, thÞ trÊn hµnh chÝnh, sù nghiÖp. §©y lµ c¬ së ph¸p lý c¬ b¶n cña nhµ n­íc ban hµnh ®Ó mäi tæ chøc c¸ nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm chñ cña m×nh. Trªn c¬ së ®ã, ngµy 11/05/1998, ChÝnh phñ ra nghÞ dÞnh 24/N§/CP “vÒ viÖc thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ ë x·” vµ kÌm theo “ quy chÕ thùc hiÖn d©n chñ ë x·”. Ngµy 15/05/1998, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh chØ thÞ sè 22/CT – TTG vÒ viÖc “triÓn khai thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ” ë x·. Thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng trong c«ng cuéc ®æi míi ë n­íc ta hiÖn nay. Qu¸n triÖt viÖc thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së trong nh÷ng n¨m qua §¶ng uû, Uû ban nh©n d©n vµ c¸c ®oµn thÓ x· D©n QuyÒn ®· vËn dông s¸ng t¹o vµo ho¹t ®éng thùc tiÔn cña x·. §ång thêi chØ ®¹o c¸c xãm thùc hiÖn mét c¸ch tèt h¬n c¸c nhiÖm vô cña m×nh trong c¸ lÜnh vùc kinh tÕ – chÝnh trÞ – v¨n ho¸ - tinh thÇn. B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X cña §¶ng nªu râ “D©n chñ XHCN võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc cña c«ng cuéc ®æi míi, x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc, thÓ hiÖn mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a §¶ng, Nhµ n­íc vµ nh©n d©n, ®ång thêi lµ ng­êi tæ chøc vµ thùc hiÖn ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng. Mäi ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt cña Nhµ n­íc ®Òu ph¶n ¸nh lîi Ých cña ®¹i ®a sè nh©n d©n. Nh©n d©n kh«ng chØ cã quyÒn mµ cã tr¸ch nhiÖm tham gia thi hµnh vµ ho¹ch ®Þnh c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt Nhµ n­íc. D©n chñ lµ b¶n chÊt cña chÕ ®é ta, hiÕn ph¸p n¨m 1946 ®· kh¼ng ®Þnh “N­íc ViÖt Nam lµ n­íc d©n chñ céng hoµ, tÊt c¶ quyÒn hµnh trong n­íc lµ cña nh©n d©n ViÖt Nam kh«ng ph©n biÖt nßi gièng, giµu nghÌo, g¸i trai, giai cÊp, t«n gi¸o”. §Ó thùc hiÖn tèt d©n chñ, t¹i §¹i héi X cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh “Thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ c¬ së, ph¸t huy vai trß cña c¬ quan d©n chñ, cña mÆt trËn tæ quèc, cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ vµ cña nh©n d©n trong viÖc gi¸m s¸t c¸n bé c«ng chøc vµ c¬ quan c«ng quyÒn, ph¸t hiÖn, ®Êu tranh víi c¸c hµnh vi tham nhòng, l·ng phÝ”. Nh­ vËy, néi dung d©n chñ vµ ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n lu«n lµ néi dung quan träng vµ nhÊt qu¸n trong toµn bé ®­êng lèi c¸ch m¹ng cña §¶ng ta tõ tr­íc tíi nay vµ ®­îc ph¸t triÓn, n©ng cao thªm qua c¸c giai ®o¹n. Sau khi bé chÝnh trÞ vµ chÝnh phñ ban hµnh quy chÕ d©n chñ c¬ së, kh¾p c¸c ®Þa ph­¬ng trong c¶ n­íc nãi chung vµ ë x· D©n QuyÒn (HuyÖn TriÖu S¬n, TØnh Thanh Ho¸) nãi riªng ®· tiÕn hµnh tæ chøc thùc thi quy chÕ d©n chñ c¬ së. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· t¹o sù chuyÓn biÕn s©u réng trong nhËn thøc cña c¸n bé vµ nh©n d©n. 1.2. Néi dung cña viÖc thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së (x·, ph­êng) C¨n cø vµo hiÕn ph¸p n­íc CHXHCN ViÖt Nam n¨m 1992 ®· ®­îc söa ®æi bæ sung theo nghÞ quyÕt sè 51/2001/QH10 ngµy 25/12/2001 cña quèc héi kho¸ X, k× häp thø 10; quy ®Þnh vÒ thùc hiÖn d©n chñ ë x· ph­êng, thÞ trÊn bao gåm cã 6 ch­¬ng. Ch­¬ng I. Nh÷ng quy ®Þnh chung Ph¹m vi ®iÒu chØnh. Nguyªn t¾c thùc hiÖn d©n chñ ë cÊp x·. Tr¸ch nhiÖm tæ chøc, thùc hiÖn d©n chñ ë cÊp x·. C¸c hµnh vi bÞ nghiªm cÊm. Ch­¬ng II. Nh÷ng néi dung c«ng khai ®Ó d©n biÕt. Nh÷ng néi dung c«ng khai. H×nh thøc c«ng khai. ViÖc c«ng khai b»ng h×nh thøc niªm yÕt. ViÖc c«ng khai trªn hÖ thèng truyÒn thanh vµ th«ng qua tr­ëng th«n, tæ tr­ëng tæ d©n phè ®Ó th«ng b¸o ®Õn nh©n d©n. Ch­¬ng III. Nh÷ng néi dung nh©n d©n bµn vµ quyÕt ®Þnh Môc 1. Néi dung h×nh thøc nh©n d©n bµn vµ quyÕt ®Þnh trùc tiÕp. Néi dung nh©n d©n bµn vµ quyÕt ®Þnh trùc tiÕp. H×nh thøc nh©n d©n bµn vµ quyÕt ®Þnh trùc tiÕp. Gi¸ trÞ thi hµnh ®èi víi nh÷ng viÖc nh©n d©n bµn vµ quyÕt ®inh trùc tiÕp. Môc 2. Néi dung, h×nh thøc nh©n d©n bµn, biÓu quyÕt ®Ó cÊp cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh. Nh÷ng néi dung nh©n d©n bµn biÓu quyÕt. H×nh thøc nh©n d©n bµn biÓu quyÕt. Gi¸ trÞ thi hµnh ®èi víi nh÷ng viÖc nh©n d©n bµn, biÓu quyÕt. ViÖc c«ng nhËn nh÷ng néi dung nh©n d©n bµn, biÓu quyÕt. Môc 3. Tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn nh÷ng néi dung nh©n d©n bµn vµ biÓu quyÕt. Tr¸ch nhiÖm cña Uû ban nh©n d©n cÊp x·, chñ tÞch Uû ban nh©n d©n cÊp x·. Tr¸ch nhiÖm cña tr­ëng th«n, tæ tr­ëng tæ d©n phè. Ch­¬ng IV. Nh÷ng néi dung nh©n d©n tham gia ý kiÕn tr­íc khi c¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh. Nh÷ng néi dung nh©n d©n tham gia ý kiÕn. H×nh thøc ®Ó nh©n d©n tham gia ý kiÕn. Tr¸ch nhiÖm cña chÝnh quyÒn cÊp x· vÒ tæ chøc thùc hiÖn néi dung nh©n d©n tham gia ý kiÕn. Tr¸ch nhiÖm cñac¬quan cã thÈm quyÒn cÊp trªn vÒ tæ chøc thùc hiÖn nh÷ng néi dung nh©n d©n cÊp x· tham gia ý kiÕn. Ch­¬ng V. Nh÷ng néi dung nh©n d©n gi¸m s¸t. Nh÷ng néi dung nh©n d©n gi¸m s¸t. H×nh thøc ®Ó thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t cña nh©n d©n. Tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trong viÖc thùc hiÖn gi¸m s¸t cña nhÊn d©n. LÊy phiÕu tÝn nhiÖm. Ch­¬ng VI. §iÒu kho¶n thi hµnh. HiÖu lùc thi hµnh. H­íng dÉn thi hµnh. Kh¸i qu¸t vÒ d©n chñ vµ d©n chñ c¬ së D©n chñ lµ hiÖn t­îng lÞch sö g¾n liÒn víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ®êi sèng con ng­êi. Tõ khi xuÊt hiÖn x· héi loµi ng­êi ®Õn nay ®· xuÊt hiÖn 4 h×nh thøc d©n chñ. D©n chñ trong thêi kú céng s¶n nguyªn thuû. Lóc nµy x· héi ch­a ph©n chia thµnh giai cÊp, ch­a cã kh¸i niÖm d©n chñ, nh­ng ®· tån t¹i h×nh thøc d©n chñ víi t­ c¸ch h×nh thøc sinh ho¹t céng ®ång. Mçi thµnh viªn ®­îc h­íng vµo tÝnh tæ chøc vµ trËt tù nh»m ®¹t môc tiªu chung. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, dÉn ®Õn sù ra ®êi cña chÕ ®é t­ h÷u do ph©n chia giai cÊp. D©n chñ chñ n« h×nh thµnh, giai cÊp chñ n« n¾m hÕt mäi quyÒn lùc nhµ n­íc, c¸c quyÒn tù do, b×nh ®¼ng cña chñ n« vµ c¸c c«ng d©n tù do ®­îc ®¶m b¶o cßn giai cÊp n« lÖ kh«ng cã quyÒn g×, kÓ c¶ quyÒn ®­îc sèng, quyÒn lµm ng­êi. §Õn x· héi phong kiÕn ra ®êi, lµ b­íc tiÕn bé so víi chÕ ®é x· héi chiÕm h÷u n« lÖ, ng­êi n«ng n« ®· cã quyÒn ®­îc sèng, quyÒn ®­îc lµm ng­êi, nh­ng kh«ng cã quyÒn lùc vÒ chÝnh trÞ. TiÕp ®Õn do sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, nÒn ®¹i c«ng nghiÖp x· héi t­ b¶n ra ®êi, xuÊt hiÖn nÒn d©n chñ t­ s¶n. Nhµ n­íc cña giai cÊp t­ s¶n ®­îc tæ chøc theo h×nh thøc chÝnh thÓ céng hoµ. §¸nh dÊu b­íc tiÕn bé to lín vÒ lÞch sö. Dï vËy, nÒn d©n chñ t­ s¶n bÞ h¹n chÕ bëi tÝnh giai cÊp cña nã, ®ã lµ nÒn d©n chñ cho ng­êi giµu, lµ c«ng cô ®Ó b¶o vÖ quyÒn lùc, lîi Ých cho giai cÊp t­ s¶n, cßn nh©n d©n lao ®éng cã d©n chñ nh­ng nh­ VI.Lªnin nãi “D©n chñ ®ã lµ h×nh thøc v× kh«ng cã c¬ së kinh tÕ ®Ó ®¶m b¶o, giai cÊp c«ng nh©n vÉn lµ ng­êi lµm thuª cho giai cÊp t­ s¶n”. TÊt c¶ nh÷ng nÒn d©n chñ kÓ trªn, kÓ c¶ d©n chñ t­ s¶n lµ nÒn d©n chñ cho thiÓu sè kh«ng ph¶i lµ nÒn d©n chñ cho toµn thÓ nh©n d©n lao ®éng. Nh©n lo¹i ®ang h­íng tíi mét nÒn d©n chñ míi, d©n chñ “gÊp triÖu triÖu lÇn d©n chñ t­ s¶n”. §ã lµ nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt ®¶m b¶o quyÒn lùc, lîi Ých cña nh©n d©n lao ®éng, lµ b­íc tiÕn bé míi trong lÞch sö nh©n lo¹i. Trong x· héi ®ã sù ph¸t triÓn tù do cña mçi ng­êi lµ ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn tù do cña tÊt c¶ mäi ng­êi, con ng­êi kh«ng bÞ rµng buéc, cÊm ®o¸n mét c¸ch v« lý, kh«ng bÞ lµm thui chét kh¶ n¨ng vµ h¬n thÕ n÷a kh«ng bÞ lµm mai mét tµi n¨ng. §Æc ®iÓm næi bËt cña nÒn d©n chñ XHCN. §©y lµ nÒn d©n chñ thuéc vÒ ®¹i ®a sè cña ng­êi lao ®éng dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. NÒn d©n chñ nµy dµnh ®­îc do kÕt qu¶ th¾ng lîi cñacuéc ®Êu tranh l©u dµi v× sù tiÕn bé cña nh©n d©n lao ®éng. VÒ chÝnh trÞ: sù l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n th«ng qua §¶ng céng s¶n ®èi víi toµn x· héi. Thùc hiÖn quyÒn lùc vµ lîi Ých cña toµn thÓ nh©n d©n lao ®éng. VÒ kinh tÕ: Thùc hiÖn c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, ®¸p øng sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña lùc l­ìng s¶n xuÊt, dùa trªn c¬ së khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh»m tho¶ m·n nhu cÇu vËt chÊt, tinh thÇn cña toµn thÓ nh©n d©nlao ®éng. VÒ v¨n ho¸: lÊy hÖ t­ t­ëng M¸c – Lªnin lµm nÒn t¶ng t­ t­ëng ®èi víi mäi h×nh th¸i, ý thøc x· héi kh¸c. D©n chñ XHCN ®i ®«i víi kû c­¬ng, ph¸p luËt, quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm g¾n chÆt víi nhau. D©n chñ ®i ®«i víi c«ng b»ng, b×nh ®¼ng x· héi. 2.1. Quan niÖm vÒ d©n chñ Theo tõ ®iÓn B¸ch khoa – 1994 : d©n chñ ®­îc hiÓu lµ “t«n träng vµ thùc hiÖn quyÒn mäi ng­êi tham gia vµ bµn b¹c c«ng viÖc chung”. D©n chñ ®­îc hiÓu theo hai nghÜa: D©n chñ theo nghÜa réng: d©n chñ ®­îc hiÓu nh­ mét môc tiªu, ®éng lùc phÊn ®Êu cña d©n téc ViÖt Nam. “Thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh” D©n chñ theo nghÜa hÑp: d©n chñ cã thÓ hiÓu lµ mét h×nh thøc vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn kÌm theo ®Ó mäi ng­êi tham gia b×nh ®¼ng vµo c«ng viÖc chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi víi vai trß lµm chñ x· héi. H×nh thøc c¬ b¶n cña nÒn d©n chñ XHCN ë ViÖt Nam cã hai lo¹i: d©n chñ trùc tiÕp vµ d©n chñ gi¸n tiÕp (d©n chñ ®¹i diÖn). D©n chñ trùc tiÕp lµ h×nh thøc d©n chñ víi nh÷ng quy chÕ, thiÕt chÕ ®Ó nh©n d©n th¶o luËn, biÓu quyÕt tham gia trùc tiÕp quyÕt ®Þnh c«ng viÖc cña céng ®ång nhµ n­íc. §©y lµ h×nh thøc tham gia cña mäi c«ng d©n mét c¸ch b×nh ®¼ng (kh«ng ph©n biÖt giíi tÝnh, ®Þa vÞ x· héi, t«n gi¸o…) vµ trùc tiÕp vµo c¸c quyÕt ®Þnh trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸. Theo biÓu quyÕt ®a sè vÝ dô: - Héi nghÞ toµn d©n quyÕt ®inh tu bæ ®­êng x¸ nhµ v¨n ho¸ th«n. - TÊt c¶ c¸c c«ng d©n ®Òu tham gia bÇu cö tr­ëng th«n, tr­ëng Êp, tæ tr­ëng d©n phè. Nh÷ng h×nh thøc phæ biÕn nhÊt cña d©n chñ trùc tiÕp nµy lµ tr­ng cÇu ý d©n trong ph¹m vi c¶ n­íc, bÇu cö Quèc héi vµ Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp, thùc hiÖn s¸ng kiÕn ph¸p luËt (nh©n d©n ®­îc tham gia x©y dùng, söa ®æi, bæ sung c¸c ®¹o luËt) D©n chñ gi¸n tiÕp (d©n chñ ®¹i diÖn) lµ h×nh thøc d©n chñ th«ng qua quy chÕ, thiÕt chÕ ®Ó nh©n d©n bÇu ra nh÷ng ng­êi ®¹i diÖn thay mÆt m×nh quyÕt ®Þnh c¸c c«ng viÖc chung cña céng ®ång, cña Nhµ n­íc. Nãi c¸ch kh¸c d©n chñ gi¸n tiÕp lµ h×nh thøc nh©n d©n thÓ hiÖn quyÒn lµm chñ cña m×nh th«ng qua ho¹t ®éng cña nh÷ng ng­êi ®¹i diÖn cña m×nh ë cÊp chÝnh quyÒn còng nh­ ë mÆt trËn Tæ quèc vµ c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n. VÝ dô: - Trong lÜnh vùc chÝnh trÞ, ®¹i biÓu Quèc héi lµ ng­êi ®¹i diÖn cho nh©n d©n (chia theo TØnh, Thµnh phè hay lÜnh vùc s¶n xuÊt, qu¶n lÝ) ®­îc sö uû th¸c cña nh©n d©n, thay mÆt nh©n d©n, tham gia x©y dùng c¸c ®¹o luËt ®Ó qu¶n lÝ x· héi. Quèc héi vµ Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp lµ h×nh thøc chñ yÕu cña d©n chñ ®¹i diÖn. D©n chñ gi¸n tiÕp lµ thùc hiÖn hai quyÒn lµm chñ cña ng­êi d©n. Nh­ vËy d©n chñ gi¸n tiÕp vµ trùc tiÕp ®Òu lµ h×nh thøc cña chÕ ®é d©n chñ. ViÖc sö dông réng r·i c¸c h×nh thøc d©n chñ nh»m ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n d©n tham gia ngµy cµng nhiÒu vµo c«ng viÖc cña nhµ n­íc. V× vËy cÇn ph¶i kÕt hîp sö dông tÊt c¶ hai h×nh thøc d©n chñ trùc tiÕp vµ d©n chñ gi¸n tiÕp ®Ó ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ cña nÒn d©n chñ XHCN ë ViÖt Nam. 2.2. D©n chñ c¬ së D©n chñ c¬ së (x·, ph­êng, thÞ trÊn) lµ n¬i trùc tiÕp thùc hiÖn ®­êng lèi cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n­íc, lµ ®Þa bµn nh©n d©n sinh sèng, lao ®éng s¶n xuÊt, lµ n¬i diÔn ra c¸c mèi quan hÖ gi÷a tÇng líp nh©n d©n víi §¶ng bé vµ chÝnh quyÒn c¬ së. Nh­ chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· cho r»ng “NÒn t¶ng cña c«ng t¸c lµ cÊp x·” vµ “CÊp x· lµ gÇn gòi d©n nhÊt, lµ nÒn t¶ng cña hµnh chÝnh. CÊp x· lµm ®­îc th× mäi viÖc ®Òu xong xu«i” (9 tr.317) Më réng XHCN nãi chung, më réng d©n chñ c¬ së nãi riªng. §©y lµ néi dung võa c¬ b¶n võa cÊp b¸ch nh»m gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy b¶n chÊt d©n chñ cña nhµ n­íc. T¹o ra ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nh»m ng¨n chÆn ®Èy lïi tÖ tham nhòng, l·ng phÝ, quan liªu vµ t×nh tr¹ng tho¸i ho¸. §ång thêi ®©y còng lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n b¶o vÖ trªn thùc tÕ quyÒn lùc ®Òu thuéc vÒ nh©n d©n. Chóng ta biÕt r»ng “Më réng d©n chñ c¬ së lµ c«ng viÖc cã tÝnh chÊt nÒn t¶ng ®Ó ph¸t triÓn XHCN”. Thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ c¬ së sÏ lµ b­íc ®ét ph¸ trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn d©n chñ XHCN, thùc hiÖn tèt ph­¬ng ch©m “d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra”. Ch­¬ng II. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn “Quy chÕ d©n chñ c¬ së” ë x· D©n QuyÒn (HuyÖn TriÖu S¬n – TØnh Thanh Ho¸) trong giai ®o¹n hiÖn nay. Thµnh tùu vµ h¹n chÕ. Thùc tr¹ng thùc hiÖn “Quy chÕ d©n chñ c¬ së” ë x· D©n QuyÒn HuyÖn TriÖu S¬n, TØnh Thanh Ho¸. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ. 1.1. NhËn thøc cña l·nh ®¹o vµ nh©n d©n x· D©n QuyÒn vÒ vÊn ®Ò d©n chñ. Thùc hiÖn “Quy chÕ d©n chñ c¬ së” lµ vÊn ®Ò hÕt søc l¹c quan trong c«ng cuéc ®æi míi ë n­íc ta. Qu¸n triÖt viÖc thùc hiÖn “Quy chÕ d©n chñ c¬ së” trong nh÷ng n¨m qua §¶ng Uû, Uû ban nh©n d©n, MÆt trËn tæ quèc vµ c¸c ®oµn thÓ x· D©n QuyÒn ®· vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña x·, víi ph­¬ng ch©m “d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra”. C¸c c¸n bé cña x· kh«ng ngõng qu¸n triÖt vµ chØ ®¹o c¸c xãm thùc hiÖn tèt c¸c kÕ ho¹ch, nhiÖm vô cña m×nh. Ph¸t huy d©n chñ c¬ së lµ nh»m phôc vô lîi Ých cña §¶ng vµ cña nh©n d©n, nh»m ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n mét c¸ch tèt h¬n. hoµn thiÖn h¬n. NhËn thøc mét c¸ch s©u s¾c vÊn ®Ò d©n chñ. §¶ng bé x· D©n QuyÒn ®· kh«ng ngõng ph¸t huy d©n chñ. Tr­íc hÕt lµ tuyªn truyÒn ®­êng lèi, chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhµ n­íc nh»m gióp ng­êi d©n thÊy râ nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi vµ xu h­íng ph¸t triÓn, nhËn thøc gi¸c ngé vÒ quyÒn lùc vµ nghÜa vô cña m×nh. Tïng b­íc chñ ®éng trong c«ng viÖc, gãp c«ng søc cña mçi thµnh viªn trong x· héi vµ thùc hiÖn môc tiªu “D©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng v¨n, d©n chñ, v¨n minh”. Tõ nhËn thøc ®ã l·nh ®¹o cña x· D©n QuyÒn ®· cè g¾ng x©y dùng hÖ thèng bé m¸y chÝnh quyÒn theo ®óng tinh thÇn: chÝnh quyÒn cña d©n, do d©n vµ v× d©n, ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n d©n tham gia x©y dùng chÝnh quyÒn. V× vËy, trong nh÷ng n¨m qua, c¸c tæ chøc l·nh ®¹o ë x· ®· tõng b­íc chuyÓn biÕn theo h­íng tÝch cùc, theo h­íng më réng d©n chñ nh­ ®iÒu hµnh qu¶n lÝ x· héi b»ng ph¸p luËt, b»ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch, qua viÖc ph©n cÊp qu¶n lý, qua quy chÕ tiÕp d©n, qua ®µo t¹o båi d­ìng c¸n bé. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè c¸n bé vµ nh©n d©n ch­a nhËn thøc s©u s¾c vÒ vÊn ®Ò d©n chñ, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng bu«ng láng hoÆc lµm d©n chñ ho¸ h×nh thøc, hiÖu qu¶ thùc thi d©n chñ ë mét sè th«n ch­a cao. 1.2.§iÒu kiÖn m«i tr­êng, kinh tÕ x· héi T¹i ®Þa bµn c¬ së x·, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, m«i tr­êng x· héi, phong tôc tËp qu¸n, tr×nh ®é kinh tÕ, tr×nh ®é d©n trÝ cßn t­¬ng ®èi thÊp, lµ mét x· thuÇn n«ng víi diÖn tÝch 961,93ha, d©n sè 10544000 ng­êi còng ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn qu¸ tr×nh thùc thi quy chÕ d©n chñ. §Þa bµn cña x· chñ yÕu lµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp (chiÕm 90%), vÉn cßn ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña mét sè phong tôc tËp qu¸n cña chÕ ®é tr­íc ®Ó l¹i nh­: ph¶i cã con trai ®Ó nèi dâi t«ng ®­êng, viÖc häc hµnh cña con g¸i Ýt ®­îc quan t©m, tr×nh ®é d©n trÝ ch­a cao, sù nhËn thøc cña ng­êi d©n vÒ d©n chñ cßn nhiÒu h¹n chÕ, møc sèng cña ng­êi d©n ®ang cßn thÊp… Ng­êi d©n x· D©n QuyÒn vèn xuÊt th©n tõ nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu. V× vËy, hä cã ®øc tÝnh chÞu th­¬ng, chÞu khã, hiÒn lµnh chÊt ph¸c, lu«n tin vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. ChØ thÞ 30/CT-TW ngµy 18/02/1998 cña Bé chÝnh trÞ nªu râ quan ®iÓm thùc hiÖn d©n chñ ph¶i g¾n liÒn víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi – nÒn kinh tÕ v÷ng ch¾c lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn d©n chñ cã chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi ®­êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®· kh¬i dËy nguån lùc to lín cña giai cÊp n«ng d©n, mäi ng­êi ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt kinh doanh, lµm giµu chÝnh ®¸ng. D©n chñ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ - x· héi, cã ý nghÜa quan träng, lµm nÒn t¶ng ®èi víi viÖc thùc thi quy chÕ d©n chñ ë c¸c lÜnh vùc kh¸c. VÊn ®Ò nµy ë x· D©n QuyÒn ®· qu¸n triÖt thùc hiÖn vµ t¹o ra søc bËt míi trong c¸c lÜnh vùc: kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ t­ t­ëng. Tõ ®ã ®¹i bé phËn ®êi sèng cña nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn vµ ngµy cµng n©ng cao. Thµnh tùu ®¹t ®­îc vµ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ 2.1. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc Qu¸n triÖt c¸c quan ®iÓm, chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Trong nh÷ng n¨m qua §¶ng bé x· D©n QuyÒn ®· thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së, vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o. §Ó triÓn khai thùc hiÖn tèt chØ thÞ 30/CT-TW vµ chÝnh phñ ban hµnh quy chÕ d©n chñ c¬ së, c¸c nghÞ ®Þnh 29- CP, 71- CP, 07 cña chÝnh phñ. Uû ban nh©n d©n x· d©n quyÒn quyÕt ®Þnh thµnh lËp ban chØ ®¹o thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së do ®ång chÝ chñ tÞch Lª Träng ChÊt lµm tr­ëng ban chØ ®¹o, cïng víi viÖc triÓn khai c¸c héi nghÞ tËp huÊn, c¸c tµi liÖu vÇ quy chÕ d©n chñ ®­îc sao göi ®Õn tÊt c¶ c¸c xãm víi ph­¬ng ch©m “d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra” ®­îc niªm yÕt c«ng khai qua c¸c ph­¬ng tiÖn nh­: ®µi ph¸t thanh cña x· tõ ®ã nhanh chãng ®i vµo cuéc sèng. Th«ng qua viÖc thùc hiÖn d©n chñ c¬ së ®· gãp phÇn t¹o ®­îc sù chuyÓn biÕn râ nÐt trªn tÊt c¶ c¸c mÆt kinh tÕ – x· héi, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ - tinh thÇn, ®êi sèng nh©n d©n kh«ng ngõng ®­îc n©ng lªn mäi mÆt, c«ng t¸c x©y dùng §¶ng, chÝnh quyÒn, mÆt trËn vµ c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n ®­îc ch¨m lo cñng cè. Tõng b­íc ®æi míi ph­¬ng thøc ho¹t ®éng nh»m n©ng cao chÊt l­îngvµ ®¹t hiÖu qu¶. Trong lÜnh vùc kinh tÕ D©n chñ ho¸ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, mäi ng­êi ®Òu cã quyÒn tù do, b×nh ®¼ng vÒ kinh tÕ, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó mäi ng­êi ph¸t huy tinh chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh. VÊn ®Ò nµy x· D©n QuyÒn ®Æc biÖt quan t©m. BiÓu hiÖn lµ hiÖn nay toµn x· ®· cã nhiÒu h×nh thøc ph¸t triÓn kinh tÕ ®a d¹ng, nhiÒu thµnh phÇn. Ngoµi ra ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp cßn xuÊt hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸c nh­: kinh tÕ trang tr¹i (trong x· ®· cã mét trang tr¹i ch¨n nu«i lîn, ®Õn nay ®· tån t¹i ®­îc 5 n¨m, víi quy m« t­¬ng ®èi lín, mçi n¨m cho doang thu gÇn 1 tØ ®ång, ®ång thêi trang tr¹i còng cung cÊp gièng cho bµ con trong x·). Bªn c¹nh ®ã thùc hiÖn nghÞ quyÕt 10/TW cña bé chÝnh trÞ (1988), ruéng ®Êt ®­îc giao kho¸n ®Õn tõng hé n«ng d©n, hä ®­îc quyÒn tù chñ trªn thöa ruéng cña m×nh, v× vËy hä cã ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng n¨ng suÊt c©y trång. Trong nh÷ng n¨m qua kÕt qu¶ thùc hiÖn tèt nghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng bé kho¸ 2005 – 2010 ®· ®­a ®Õn nhiÒu tiÕn bé. NÕu nh­ n¨m 2005 tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña toµn x· chØ ®¹t 2,3% th× ®Õn n¨m 2007 tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®¹t 3%/n¨m, ®µm gia sóc gia cÇm ph¸t triÓn chuyÓn tõ ch¨n nu«i lÎ tÎ sang h­íng c«ng nghiÖp ho¸ v× vËy tØ lÖ ®µn tr©u bß ®¹t 500 con, ®µn lîn 2800 con, ®µn gia cÇm trªn 9000 con. §ã lµ b­íc chuyÓn biÕn rÊt kh¶ quan. Toµn x· cã diÖn tÝch 961,93ha víi d©n sè lµ 10544000 ng­êi víi nguån nh©n lùc trÎ dåi dµo. Mçi n¨m x· còng giíi thiÖu vµ t¹o viÖc lµm t¹i chç cho h¬n 1000 c«ng nh©n, trong x· cã c¬ së s¶n xuÊt g¹ch ngãi thu hót lao ®éng nhµn rçi trong d©n cøau mçi vô mïa. Hµng n¨m tØ lÖ xuÊt khÈu lao ®éng sang c¸c n­íc (Nga, Malaixia, NhËt B¶n…) ®¹t tØ lÖ cao hiÖn nay ®· cã trªn 300 lao ®éng lµm viÖc t¹i n­íc ngoµi. Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tËp trung chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt c©y trång mïa vô ®· tæ chøc triÓn kh¸i hÕt c¸c mÆt b»ng, trång xen canh, gèi vô, tõng b­íc ®­a s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vô §«ng thµnh s¶n xuÊt vô chÝnh, ®­a hÖ sè lÇn trång tõ 2,5 lÇn n¨m 2001 lªn 3 lÇn n¨m 2007. Thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ cÊu gièng, c©y trång ®Ó t¹o ra n¨ng suÊt cao, tæ chøc hç trî gi¸ cho n«ng d©n vay ph©n bãn, sau mïa vô míi ph¶i tr¶, vËn ®éng n«ng d©n ®­a gièng míi cã n¨ng suÊt cao nh­ ng« lai, lóa lai, c©y ®Ëu xanh vµo s¶n xuÊt. HiÖn nay chÝnh s¸ch “dån thöa” ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn c¬giíi ho¸ n«ng nghiÖp còng ®­îc chó träng t¹o b­íc chuyÓn biÕn míi trong s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, c¸c ho¹t ®éng dÞch vô, phôc vô s¶n xuÊt trong x· còng kh¸ tèt, hÖ thèng kªnh m­¬ng giao th«ng cÇu cèng néi ®ång phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®­îc chó träng ®Çu t­. Trong x· ®· cã tr¹m b¬m, ®Ó kÞp thêi cung cÊp n­íc khi h¹n h¸n vµ chèng ngËp óng trªn ®ång ruéng mçi khi bÞ lò lôt. T¹o cho n«ng d©n tËp trung s¶n xuÊt, n©ng cao gi¸ trÞ s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã kÕt cÊu c«ng t×nh phóc lîi phôc vô cho viÖc ®i l¹i, s¶n xuÊt còng ®­îc x· ®Æc biÖt quan t©m. HiÖn nay trªn trôc ®­êng chÝnh toµn x· ®· thùc hiÖn bª t«ng ho¸, tr­êng häc ®­îc kiªn cè ho¸, ë x· ®· cã tr¹m thu ph¸t thanh, b­u ®iÖn v¨n ho¸ x·,…Nhê thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ 10/10 xãm thùc hiÖn tèt h­¬ng ­íc n«ng th«n vµ tæ chøc hoµ gi¶i. Mäi vÊn ®Ò m©u thuÉn ®Òu ®­îc gi¶i quyÕt døt ®iÓm t¹i c¬ së. Tõ n¨m 2005 ®Õn nay §¶ng bé x· D©n QuyÒn lu«n ®­îc c«ng nhËn §¶ng bé trong s¹ch v÷ng m¹nh. TÝnh ®a d¹ng vµ phong phó cña tæ chøc kinh tÕ, cña c¬ cÊu x· héi kÝch thÝch mäi c«ng d©n còng nh­ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt, ®¶m b¶o cho quyÒn vµ lîi Ých cña mçi c¸ nh©n. v× thÕ tæng thu nhËp cña toµn x· n¨m2005 ®¹t trªn 18 tû ®ång, b×nh qu©n thu nhËp ®¹t trªn 3 triÖu ®ång/ng­êi/n¨m. HiÖn nay trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2008 do thêi tiÕt bÊt th­êng, trong ®ît rÐt ®Ëm ®· lµm diÖn tÝch lóa gieo trång cña toµn x· chÕt tíi 40%, bªn c¹nh ®ã dÞch lîn tai xanh ë ®µn lîn bïng ph¸t ®· lµm cho tæng sè ®µn lîn cña x· bÞ bÖnh tíi 3 triÖu con, g©y thÊt thu rÊt lín ®èi víi nh©n d©n. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, Uû ban nh©n d©n x· ®· kÞp thêi häp vµ ®­a ra biÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶. VÒ diÖn tÝch lóa bÞ mÊt, x· cã chñ tr­¬ng cho n«ng d©n vay gièng lóa ng¾n ngµy ®Ó bæ sung, ®ång thêi hç trî vèn, ph©n bãn cho n«ng d©n. Cßn vÒ ®µn lîn th× thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc, x· ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî cho n«ng d©n cø 25000 ®ång/kg lîn. §ã còng lµ gi¶i ph¸p quan träng ®Ó t¹o niÒm tin cho nh©n d©n ®èi víi §¶ng, ®ång thêi cñng cè hÖ thèng chÝnh quyÒn c¬ së v÷ng m¹nh. Trong lÜnh vùc chÝnh trÞ Trong qu¸ tr×nh ®æi míi, ®ång thêi víi viÖc thùc hiÖn d©n chñ vÒ kinh tÕ th× chÝnh quyÒn x· còng hÕt søc quan t©m ®Õn d©n chñ vÒ chÝnh trÞ, tÝch cùc tham gia ho¹t ®éng vÒ chÝnh trÞ, chÝnh quyÒn x· chØ ®¹o b»ng nhiÒu kªnh th«ng tin, mçi buæi s¸ng ph¸t thanh viªn b¸o c¸o c¸c vÊn ®Ò. Quy chÕ d©n chñ ®­îc ph¸t huy trong sinh ho¹t §¶ng nhÊt lµ trong gãp ý kiÕn cho c¸n bé, ®¶ng viªn trong c«ng t¸c phª b×nh, tù phª b×nh. V× vËy, hiÖn nay, tæng §¶ng viªn trong x· lµ 374, trong ®ã §¶ng viªn dù bÞ lµ 10 ng­êi, n¨m 2007 kÕt n¹p 13 §¶ng viªn míi. Toµn x· cã 13 chi bé, trong ®ã cã 3 chi bé nhµ tr­êng, 10 chi bé c¸c xãm. D©n chñ trong lÜnh vùc chÝnh trÞ lµ ®¶m b¶o cho ng­êi nh©n d©n ®­îc tham gia ®ãng gãp ý kiÕn, kiÕn nghÞ, th¶o luËn mét c¸ch b×nh ®¼ng vµo c¸c vÊn ®Ò thuéc chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ®­êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, quyÒn ®­îc tham gia bÇu cö, øng cö, hÇu hÕt nh÷ng ý kiÕn nguyÖn väng cña ng­êi d©n, cö tri ®Òu ®­îc ph¶n ¸nh vµ ®¸p øng ®Çy ®ñ, tõ ®ã t×nh h×nh néi bé nh©n d©n æn ®Þnh, kh«ng cã bøc xóc, næi cém x¶y ra. Theo th­êng lÖ cø 5 n¨m mét lÇn tæ chøc bÇu cö Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp, ng­êi d©n trùc tiÕp bÇu cö cã quyÒn lùa chän nh÷ng ng­êi ®ñ ®øc ®ñ tµi vµo chÝnh quyÒn x·. C¸c xãm thùc hiÖn triÓn khai c¸c kÕ ho¹ch cña x· ®­a ra ®Òu th«ng qua d©n. Trog cuéc bÇu cö Quèc héi x· còng chØ ®¹o tèt c«ng t¸c bÇu cö hîp ph¸p bá phiÕu kÝn. C«ng t¸c kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸n bé c¬ së ngµy cµng ®­îc n©ng cao, nhiÒu xãm chñ ®éng x©y dùng ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch c«ng t¸c tiÕp d©n cã tiÕn bé. Trong lÜnh vùc v¨n ho¸ tinh thÇn. Trong thêi gian võa qua x· D©n QuyÒn ®· ®¹t ®­îc nh÷ng tiÕn bé trong c«ng t¸c gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸ v¨n nghÖ, th«ng tin, c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t kÕt qu¶ kh¸. - VÒ gi¸o dôc: ®¹t nhiÒu tiÕn bé mçi cÊp häc ®Òu cã nhµ ngãi t­¬ng ®èi khang trang, thiÕt bÞ phôc vô d¹y vµ häc kh¸ ®Çy ®ñ, cã 3 cÊp häc. N¨m 2007, tØ lÖ häc sinh tèt nghiÖp TiÓu häc ®¹t 100%, Trung häc c¬ së ®¹t 98%, Trung häc phæ th«ng ®¹t 57%, ®· phæ cËp gi¸o dôc Trung häc c¬ së. Toµn x· cã 150 sinh viªn §¹i häc ch­a kÓ Cao ®¼ng vµ Trung cÊp chuyªn nghiÖp. - VÒ y tÕ: x· ®· x©y dùng ®­îc tr¹m y tÕ riªng, ®¶m b¶o c«ng t¸c kh¸m ch÷a bÖnh ®iÒu trÞ cho nh©n d©n, ®¶m b¶o chuyÓn tuyÕn kÞp thêi kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng sai sãt x¶y ra. C¬ së vËt chÊt t­¬ng ®èi ®¶m b¶o, ®éi ngò y tÕ x· kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao: cã 1 d­îc sÜ, 4 y sÜ, c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ phßng chèng sèt rÐt, tiªm chñng më réng ®­îc th­êng xuyªn, ®Èy lïi c¸c dÞch bÖnh, t×nh tr¹ng trÎ em suy dinh d­ìng kh«ng cßn. - C«ng t¸c d©n sè: kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, v¨n ho¸ v¨n nghÖ, th«ng tin thÓ dôc thÓ thao lu«n b¸m s¸t t¹o kh«ng khÝ thi ®ua phÊn khëi trong nh©n d©n tham gia ®Çy ®ñ c¸c phong trµo ®ã do HuyÖn tæ chøc. Ho¹t ®éng tuyªn truyÒn ®­îc cñng cè, ngoµi hÖ thèng truyÒn thanh cña x· ®Õn nay 10 xãm ®· mua s¾m trang thiÕt bÞ t¨ng ©m t¨ng loa, phôc vô tèt h¬n c«ng t¸c chØ ®¹o nh©n d©n. - C«ng t¸c triÓn khai phong trµo thanh niªn lËp nghiÖp, gi¶i quyÕt viÖc lµm n©ng cao thu nhËp còng ®­îc chó träng. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· t¹o ra sù æn ®Þnh vÒ ®êi sèng. - C«ng t¸c d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®­îc chó träng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, gi¶m tØ lÖ sinh con thø 3 (20%). D©n chñ trong lÜnh vùc v¨n ho¸ cßn ®­îc thÓ hiÖn ë viÖc gi¶i phãng con ng­êi khái nh÷ng thiªn kiÕn l¹c hËu, lo¹i bá mäi sù ¸p bøc vÒ tinh thÇn vµ ®­a v¨n ho¸ ®Õn víi mäi ng­êi. ChÝnh quyÒn x· còng kÞp thêi ®­a ra chñ tr­¬ng x©y dùng gia ®×nh v¨n ho¸, xãm v¨n ho¸, lµng v¨n ho¸ vµ x· v¨n ho¸. §ång thêi cã nh÷ng chÝnh s¸ch khen th­ëng râ rµng ®Ó ®éng viªn mäi ng­êi cïng tham gia. HiÖn nay gia ®×nh v¨n ho¸ chiÕm 24% tæng sè hé. Nh÷ng h¹n chÕ Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së ë x· D©n QuyÒn (HuyÖn TriÖu S¬n, TØnh Thanh Ho¸) vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. VÒ nhËn thøc: Trong nh÷ng n¨m qua thµnh tùu mµ §¶ng bé x· D©n QuyÒn ®¹t ®­îc lµ rÊt lín. Tuy nhiªn, vÉn cßn mét bé phËn c¸n bé nhËn thøc ch­a ®óng ®¾n hoÆc s¬ sµi vÒ d©n chñ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng bu«ng láng hoÆc d©n chñ h×nh thøc. PhÝa quÇn chóng nh©n d©n, cã ng­êi chØ hiÓu theo kiÓu thãi quen d©n chñ lµ ®ßi quyÒn lîi cho c¸ nh©n nh­ng l¹i kh«ng nghiªm chØnh chÊp hµnh theo nh÷ng quy ®Þnh. VÒ ho¹t ®éng thùc tiÔn: MÆt trËn tæ quèc vµ ®oµn thÓ nh©n d©n ë x· D©n QuyÒn ch­a thùc sù chñ ®éng trong c«ng t¸c nµy, c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc vÒ d©n chñ vµ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ trong c¬ së §¶ng vµ trong nh©n d©n ch­a th­êng xuyªn liªn tôc. H¬n n÷a trong x· c«ng t¸c tiÕp d©n cßn thiÕu d©n chñ, c¸c cÊp uû §¶ng ë x· thùc hiÖn quy chÕ ®Ó nh©n d©n tham gia, x©y dùng chØnh ®èn §¶ng, kiÓm tra c¸n bé c¸c cÊp ch­a th­êng xuyªn, cã n¬i cßn h×nh thøc, thiÕu d©n chñ thùc sù, c«ng t¸c phª b×nh vµ tù phª b×nh trong chi bé xãm ch­a thùc sù ph¸t huy, ®«i khi cßn lµm viÖc trªn tinh thÇn c¶ nÓ hoÆc v× c¸ nh©n hoÆc sî bÞ trï dËp. VÉn cßn mét bé phËn ch­a chÊp hµnh tèt d©n chñ. Trªn ®Þa bµn x·: t×nh tr¹ng uèng r­îu, ®¸nh b¹c, gia tr­ëng vÉn cßn x¶y ra. Mét sè c«ng d©n vÉn ch­a cã thãi quen sèng vµ lµm viÖc theo HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt, c¸ nh©n vµ céng ®ång, quyÒn vµ nghÜa vô…ch­a ®­îc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng. Ch­a thùc sù g¾n viÖc HÖ thèng c¬ së vËt chÊt cña x· t­¬ng ®èi ®¶m b¶o nh­ng ®ang cßn thiÕu m¸y vi tÝnh còng nh­ m¸y in cña x· hÇu nh­ kh«ng cã. Cßn t×nh tr¹ng c¸n bé quan liªu, xa d©n, ch­a quan t©m gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng nguyÖn väng, kiÕn nghÞ chÝnh ®¸ng cñad©n, c«ng t¸c ®µo t¹o båi d­ìng kÕt n¹p §¶ng viªn míi nhÊt lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng giái vµ quÇn chóng ­u tó trong d©n c­ cßn lóng tóng vµ bÊt cËp. Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh tùu vµ dÉn ®Õn h¹n chÕ cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn “Quy chÕ d©n chñ c¬ së” ë x· D©n QuyÒn. Nguyªn nh©n cña thµnh tùu §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ë trªn lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau c¶ chñ quan lÉn kh¸ch quan. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ lµ kÕt qu¶ cña sù nç lùc phÊn ®Êu cña cÊp l·nh ®¹o, vµ quÇn chóng nh©n d©n ë ®Þa bµn x·. §¶ng bé vµ nh©n d©n nhËn thøc s©u s¾c quan ®iÓm cña §¶ng vµ nhµ n­íc, vËn dông vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng. §iÒu ®Æc biÖt quan träng ®Ó ®­a ®Õn nh÷ng thµnh tùu cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së ë x·. §ã lµ sù l·nh ®¹o chØ ®¹o tËp trung cña c¸c cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn cã sù kÕt hîp chÆt chÏ ®ång bé chÝnh quyÒn, mÆt trËn vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng. ViÖc chØ ®¹o tæ chöc triÓn khai thùc hiÖn phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng ®¬n vÞ th«n xãm. ViÖc vËn dông tèt c¬ chÕ chÝnh s¸ch thÞ tr­êng, chÝnh s¸ch kho¸n hé trong n«ng nghiÖp… Tõ d©n chñ trªn lÜnh vùc kinh tÕ ng­êi d©n phÊn khëi tin t­ëng h¬n vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, kh«ng ngõng ph¸t huy tÝnh tù chñ trong s¶n xuÊt kinh tÕ. Kh«ng nh÷ng vËy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ, §¶ng bé x· còng nhËn thøc vµ hiÓu ®­îc quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n. Ch¼ng h¹n nh­ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng ®Òu tæ chøc häp xãm ®Ó nh©n d©n bµn b¹c, tham gia cho ý kiÕn vµ quyÕt ®Þnh trùc tiÕp nh­ ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng (®iÖn - ®­êng – tr­êng – tr¹m), c¸c lo¹i quü khuyÕn häc. Nh÷ng vÊn ®Ò nh©n d©n bµn, tham gia ý kiÕn tr­íc khi Héi ®ång nh©n d©n vµ Uû ban nh©n d©n quyÕt ®Þnh. Ch¼ng h¹n khi cã chñ tr­¬ng, Uû ban nh©n d©n ®­a ra c¸c dù th¶o v¨n b¶n ®· tæ chøc häp, ®Ó d©n thamgia ®ãng gãp ý kiÕn vµ sau khi l·nh ®¹o x· ®­a quyÕt ®Þnh thi nh©n d©n h¨ng h¸i vui vÎ thùc hiÖn. Tõ sù ph¸t huy d©n chñ nh­ vËy nªn c¸c chñ tr­¬ng, c¸c quyÕt ®Þnh ®­a ra ®Òu hîp lßng d©n, ®­îc d©n ®ång t×nh ñng hé vµ sím ®i vµo cuéc sèng. QuÇn chóng nh©n d©n trong x· tÝch cùc ®oµn kÕt h­ëng øng c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Mçi khi thùc hiÖn chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, §¶ng bé x· ®· thùc hiÖn ph­¬ng ch©m “d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra” vµ triÓn khai tíi tõng ®¬n vÞ xãm. Tõ ®ã qu¸ tr×nh thùc thi d©n chñ ®­îc triÓn khai s©u réng. ViÖc x©y dùng vµ thùc hiªn quy chÕ d©n chñ c¬ së ®­îc Uû ban nh©n d©n x· tÝch cùc ®¶y m¹nh, gãp ph©ng n©ng cao nhËn thøc cña c¸n bé §¶ng viªn vµ nh©n d©n vÒ d©n chñ. Tõ ®ã ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, huy ®éng ®­îc søc m¹nh cña nh©n d©n trong qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Khi kinh tÕ æn ®Þnh th× nh©n d©n tÝch cùc tham gia x©y dùng trªn c¸c lÜnh vùc kh¸c: chÝnh trÞ, v¨n ho¸ tinh thÇn. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng h¹n chÕ XuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn cña mét x· thuÇn n«ng tr×nh ®é d©n trÝ nh×n chung cßn thÊp, møc sèng thÊp lµ nguyªn nh©n lµm cho qua tr×nh thùc thi quy chÕ d©n chñ ë x· cßn gÆp khã kh¨n. C¸c cÊp, c¸c nghµnh, c¸c ®oµn thÓ tõ x· ®Õn xãm cã lóc cã n¬i ch­a thùc sù coi träng viÖc triÓn khai thùc hiÖn “quy chÕ d©n chñ c¬ së”. TØ lÖ d©n tham gia häp, ®ãng gãp ý kiÕn cßn thÊp. ChÝnh quyÒn x· ch­a ®æi míi biÖn ph¸p, h×nh thøc tuyªn truyÒn ch­a thùc sù hÊp dÉn, cßn rêi r¹c ®¬n ®iÖu lÎ tÎ nªn ch­a ®¹t hiÖu qu¶ cao. PhÈm chÊt vµ n¨ng lùc cña mét sè c¸n bé x· vµ xãm thùc sù cßn nhiÒu bÊt cËp, kh«ng th­êng xuyªn häc tËp chñ nghÜa M¸c – Lªnin, ®­êng lèi chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña nhµ n­íc, kh«ng chó ý ®Õn lËp tr­êng quan ®iÓm… nªn sa ®o¹ víi lèi sèng thiÕu b¶n lÜnh chÝnh trÞ. T×nh tr¹ng ®ã vi ph¹m ®Õn quyÒn lµm chñ cña quÇn chóng, vi ph¹m ph¸p luËt. C¬ së h¹ tÇng tuy cã b­íc tiÕn bé nh­ng vÉn cßn yÕu kÐm. C¶ x· sè m¸y vi tÝnh cã rÊt Ýt, h¹n chÕ trong viÖc ®iÒu hµnh cña ®Þa ph­¬ng, cßn mét sè mÆt ch­a nh¹y bÐn kÞp thêi. ChÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé c¬ së ch­a hîp lÝ, ch­a ®ñ khuyÕn khÝch vµ thu hót ®­îc c¸n bé trÎ, cã tr×nh ®é n¨ng lùc vÒ c«ng t¸c ë c¬ së. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh«ng ngõng thùc hiÖn tèt “Quy chÕ d©n chñ c¬ së” ë x· D©n QuyÒn. Kh«ng ngõng n©ng cao vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng. Vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam ®· ®­îc cô thÓ ho¸ trong b¶n hiÕn ph¸p 1992 t¹i ®iÒu 4 “§¶ng Céng S¶n ViÖt Nam lµ ®éi tiªn phong cña giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng vµ cña c¶ d©n téc theo chñ nghÜa M¸c – Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµ lùc l­îng l·nh ®¹o nhµ n­íc vµ x· héi”. Vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam lµ mét tÊt yÕu lÞch sö do: §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam lµ lùc l­îng chÝnh trÞ x· héi tiªn tiÕn nhÊt ®­îc vò trang b»ng nh÷ng quan ®iÓm häc thuyÕt cña chñ nghÜa M¸c – Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh. Víi nh÷ng trÝ thøc khoa häc nµy §¶ng Céng S¶nViÖt Nam cã thÓ v¹ch ra chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn x· héi phï hîp víi quy luËt, cã søc thuyÕt phôc ®éng viªn lín ®ång thêi cã kh¶ n¨ng biÕn c¸c chÝnh s¸ch chñ tr­¬ng chiÕn l­îc cña m×nh thµnh hiÖn thùc. Sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt: §¶ng ho¹ch ®Þnh ra chiÕn l­îc, môc tiªu, ph­¬ng h­íng, chñ tr­¬ng, ®­êng lèi chÝnh s¸ch ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, lµm c¬ së cho ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ. Båi d­ìng c¸n bé cã phÈm chÊt ®¹o ®øc vµ n¨ng lùc ®Ó giíi thiÖu vµo c¸c c­¬ng vÞ quan träng cña nhµ n­íc, tæ chøc kinh tÕ x· héi. §¶ng l·nh ®¹o Nhµ n­íc b»ng ph­¬ng ph¸p thuyÕt phôc, gi¸o dôc, th«ng qua ®ã §¶ng t¹o cho c¸n bé c«ng chøc nhËn thøc ®óng ®¾n vµ thùc hiÖn ®µy ®ñ ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt cña Nhµ n­íc. §¶ng kh«ng ngõng c«ng t¸c gi¸o dôc t­ t­ëng lý luËn vµ chÝnh trÞ, n©ng cao ý thøc gi¸c ngé CNXH cho quÇn chóng, Gi÷ v÷ng mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a §¶ng víi quÇn chóng nh©n d©n lµ nh©n tè quan träng ®¶m b¶o cho sù th¾ng lîi cña c«ng cuéc ®æi míi vµ d©n chñ ho¸ theo ®Þnh h­íng XHCN. V× thÕ chÝnh quyÒn x· cÇn tiÕp tôc n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cña tæ chøc c¬ së §¶ng vµ chÊt l­îng §¶ng viªn nh»m ®¸p øng yªu cÇu thiÕt thùc trong giai ®o¹n hiÖn nay. B»ng c¸ch t¹o b­íc chuyÓn biÕn c¬ b¶n vai trß, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña §¶ng. CÇn chñ ®éng h¬n n÷a trong viÖc t¹o nguån ph¸t triÓn ®¶ng viªn míi lµ ®oµn viªn thanh niªn ­u tó ë c¸c xãm. Qu¸n triÖt s©u s¾c vµ thùc hiÖn triÖt ®Ó quy chÕ d©n chñ do Bé chÝnh trÞ Trung ­¬ng §¶ng vµ chÝnh phñ ban hµnh. T¨ng c­êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc vµ vËn ®éng thùc hiÖn tèt h¬n quy chÕ d©n chñ c¬ së. ChØ thÞ sè 10 – CT/TW ngµy 28/03/2002 cña ban bÝ th­ vÒ viÖc tiÕp tôc ®¶y m¹nh viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së ghi râ “TiÕp tôc truyÒn thèng, gi¸o dôc réng r·i cho c¸n bé ®¶ng viªn vµ nh©n d©n. Nh÷ng quan ®iÓm chØ ®¹o cña Bé chÝnh trÞ vµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña quy chÕ d©n chñ ë ba h×nh thøc c¬ së, coi viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së lµ nhiÖm vô quan träng th­êng xuyªn lµ tr¸ch nhiÖm cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ vµ toµn x· héi” NhËn thøc lµ sù khëi ®Çu cña mäi ho¹t ®éng cña con ng­êi. NÕu nhËn thøc ®óng b¶n chÊt th× sÏ dÉn ®Õn hµnh ®éng ®óng, nhÊt lµ nhËn thøc vÒ d©n chñ vµ nh÷ng néi dung vÒ quy chÕ lµ vÊn ®Ò khã vµ kh¸ phøc t¹p trong ®iÒu kiªn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lóc bÊy giê muèn lµm tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn mäi chñ tr­¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc nãi chung vµ quy chÕ d©n chñ nãi riªng th× ph¶i lu«n chó träng n©ng cao nhËn thøc cña c¸n bé, nh©n d©n. §ã lµ n©ng cao vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é lÝ luËn chÝnh trÞ. + §Æt viÖc ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n ë c¬ së trong mét tæng thÓ “§¶ng l·nh ®¹o, Nhµ n­íc qu¶n lÝ, nh©n d©n lµm chñ” + G¾n qu¸ tr×nh x©y dùng vµ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së víi c¸c ho¹t ®éng c¶i c¸ch hµnh chÝnh, söa ®æi c¬ chÕ c¸c chÝnh s¸ch, thñ tôc kh«ng phï hîp, r­êm rµ. + Thùc hiÖn d©n chñ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ®a d¹ng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ theo ®Þnh h­íng XHCN. C¸i gèc ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh x©y dùng d©n chñ chÝnh lµ vÊn ®Ò kinh tÕ, ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn gi¶i phãng søc s¶n xuÊt khai th¸c mäi tiÒm n¨ng lao ®éng cña nh©n d©n lµ c¬ së ®Ó x©y dùng nÒ d©n chñ XHCN. Sù ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh t×m ra nh÷ng b­íc ®i h×nh thøc phï hîp t¹o ra sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ, ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n trong lÜnh vùc kinh tÕ. 4.3. N©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸, ph¸p luËt cho c«ng d©n. Hå ChÝ Minh viÕt “N­íc ta lµ n­íc d©n chñ, nghÜa lµ nhµ n­íc do nh©n d©n lµm chñ. Nh©n d©n cã quyÒn lîi lµm chñ th× ph¶i cã nghÜa vô lµm trßn bén phËn c«ng d©n, gi÷ v÷ng ®¹o ®øc c«ng d©n”. Do ®ã, cÇn ph¶i phæ cËp ph¸p luËt cho toµn d©n, ph¸t biÓu c¸c h×nh thøc dÞch vô ph¸p lý, n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o c¸n bé, chèng c¸c hiÖn t­îng lµm sai ph¸p luËt. N©ng cao d©n trÝ lµ mét ®iÒu kiÖn rÊt quan träng ®Ó thùc hiÖn vµ ph¸t triÓn d©n chñ cïng víi viÖc gi¸o dôc v¨n ho¸, ph¸p luËt cÇn ph¶i n©ng cao kh«ng ngõng tr×nh ®é häc vÊn vµ v¨n ho¸ phæ th«ng cña toµn d©n ®Ó hä kh«ng nh÷ng cã ý thøc d©n chñ, mµ cßn cã kh¶ n¨ng thùc hµnh d©n chñ. 4.4. §Èy m¹nh c«ng t¸c gi¸o dôc t­ t­ëng, lÝ luËn cña §¶ng bé c¬ së x· D©n QuyÒn Chi bé §¶ng ph¶i lµm tèt vai trß l·nh ®¹o, chØ ®¹o, ®¶ng viªn ph¶i g­¬ng mÉu ®i ®Çu trong viÖc thùc hiªn quy chÕ d©n chñ, n©ng cao tinh thÇn phª b×nh vµ tù phª b×nh cã b¶n lÜnh râ rµng, kiªn quyÕt ®Êu tranh víi mäi biÓu hiÖn sai tr¸i, kh«ng ®­îc “dÜ hoµ, vi quÝ” nÐ tr¸nh, ®ïn ®Èy, ph¶i cã sù c«ng khai d©n chñ trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸n bé ®¶ng viªn. C¸n bé ph¶i biÕt l¾ng nghe vµ tiÕp thu ý kiÕn cña c«ng d©n, biÖn ph¸p gi¶i quyÕt ®óng theo chÕ ®é chÝnh s¸ch hiÖn hµnh cña nhµ n­íc, ph¶i c«ng khai minh b¹ch vÒ c¸c vÊn ®Ò phÈm chÊt rÊt cÇn thiÕt cña ng­êi l·nh ®¹o, b¶n lÜnh l·nh ®¹o “d¸m nãi, d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm”. Thùc hiªn quy chÕ d©n chñ ph¶i ®­îc l·nh ®¹o ®­a vµo ho¹t ®éng mét c¸ch s¸ng t¹o linh ho¹t kh«ng khu«n mÉu, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ cña nh©n d©n. + Th­êng xuyªn thanh tra, kiÓm tra quy chÕ d©n chñ lµ nh»m ph¸t huy nh©n tè tÝch cùc trong ®êi sèng d©n chñ, phßng ngõa, ng¨n chÆn c¸c sai ph¹m, vi ph¹m quyÒn d©n chñ + Nh©n d©n ph¶i ®­îc th«ng tin vÒ kÕt qu¶ thanh tra, kiÓm tra. + Nh©n d©n bµn b¹c vµ trùc tiÕp quyÕt ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc trong lÜnh vùc kinh tÕ, gi÷ v÷ng tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ v÷ng ch¾c lµm cho viÖc thùc hiªn d©n chñ ë x·, nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n, ®­a n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n lªn s¶n xuÊt lín. §Èy m¹nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, x©y dùng n«ng th«n míi, g¾n s¶n xuÊt víi thÞ tr­êng. 4.5. G¾n viÖc thùc hiÖn d©n chñ víi kØ c­¬ng ph¸p chÕ §©y lµ ph­¬ng h­íng võa c¬ b¶n, võa cÊp b¸ch nh»m gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy b¶n chÊt tèt ®Ñp cña Nhµ n­íc ta. Më réng d©n chñ XHCN, ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n ®i ®«i víi t¨ng c­êng kû c­¬ng ph¸p chÕ XHCN lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n b¶o vÖ trªn thùc tÕ quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n, quyÒn lîi ®i ®«i víi tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô. T¹o ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nh»m ng¨n chÆn ®Èy lïi t×nh tr¹ng tho¸i ho¸ biÕn chÊt, tham nhòng, quan liªu, l·ng phÝ trong bé m¸y chÝnh quyÒn. 4.6. §Þnh kú tæng kÕt thùc tiÔn, viÖc thùc hiªn quy chÕ d©n chñ c¬ së §Ó thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh thùc thi quy chÕ d©n chñ c¬ së ë x· mét c¸ch cã hiÓu qu¶ th× cÇn th­êng xuyªn ®Þnh kú tæng kÕt ®Ó ph¸t huy nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®­îc. §ång thêi cã h­íng kh¾c phôc kÞp thêi nh÷ng mÆt ®ang cßn tån t¹i tõ ®ã ®­a ra gi¶i ph¸p cô thÓ, ®óng ®¾n. Bëi v× thùc hiÖn d©n chñ lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng nÕu kh«ng th­êng xuyªn th× sÏ dÉn tíi d©n chñ h×nh thøc hoÆc qu¸ trín kh«ng nh÷ng lµm cho d©n hiÓu sai vÊn ®Ò mµ cßn cã thÓ lµm cho d©n mÊt ®i quyÒn lµm chñ, t¹o ra kÎ hë cho chñ nghÜa c¬ héi ph¸t triÓn. 5. §Ò xuÊt ý kiÕn §Ó ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm vµ kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh thùc thi d©n chñ c¬ së ë x· D©n QuyÒn (HuyÖn TriÖu S¬n, TØnh Thanh Ho¸) t«i m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ®Ò xuÊt Thø nhÊt: CÇn cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®ång bé, chÝnh s¸ch t«n vinh ng­êi giái, khen chª râ rµng ®Ó c¸n bé cã ®éng lùc phÊn ®Êu tèt. Thø hai: Kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé c«ng chøc, tuyÓn lùa ®æi ngò c¸n bé võa hång, võa chuyªn Thø ba: CÇn t¨ng c­êng ®Çu t­ trang thiÕt bÞ ®Ó ®æi ngò c¸n bé cËp nhËp th«ng tin nhanh, phôc vô nh©n d©n tèt h¬n Thø t­: CÇn quan t©m ®Çu t­ c«ng t¸c t¹o nguån c¸n bé, ph¸t triÓn ®¶ng viªn míi. C. KÕt luËn Thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së lµ ®¶m b¶o cho c«ng d©n ®­îc quyÒn kiÓm tra, gi¸m s¸t, ®ãng gãp ý kiÕn x©y dùng nÒn d©n chñ thùc sù lµ cña d©n, do d©n vµ v× d©n. §ång thêi ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, gãp phÇn x©y dùng nÒ nÕp trËt tù kØ c­¬ng, ng¨n chÆn c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc vµ tÖ n¹n tiªu cùc trong x· héi. Nh­ Hå ChÝ Minh ®· tõng d¹y “Thùc hiªn d©n chñ lµ ch×a kho¸ v¹n n¨ng cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc mäi khã kh¨n” Qua thùc tr¹ng vÒ tæ chøc thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së ë x· D©n QuyÒn cho thÊy nÕu lµm nghiªm tóc vµ thùc hiªn tèt quy chÕ d©n chñ, th× sÏ t¹o ®­îc niÒm tin trong quÇn chóng nh©n d©n ®èi víi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ sù tÊt th¾ng cña qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH ë n­íc ta. Quy chÕ d©n chñ nh­ lµ mét ®éng lùc míi kh¬i dËy tinh thÇn lµm chñ cña nh©n d©n t¹o ®éng lùc to lín trong sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ho¸, n«ng th«n, thu hót ®«ng ®¶o nh©n d©n ®ãng gãp trÝ tuÖ, tµi n¨ng cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Tõ ®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh quy chÕ d©n chñ c¬ së theo chØ thÞ 30 cña Bé chÝnh trÞ lµ mét chñ tr­¬ng s¸ng suèt cña §¶ng ta. V× vËy cÇn ph¸t huy d©n chñ XHCN h¬n n÷a nh»m t¹o niÒm tin trong nh©n d©n, kiªn ®Þnh ®i theo con ®­êng CNXH mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc lùa chän, ph¸t huy d©n chñ c¬ së cßn lµ con ®­êng ®¶m b¶o cho x· héi ph¸t triÓn, tiÕn tíi mét nÒn v¨n minh hiÖn ®¹i vµ thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. Cuèi cïng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy gi¸o bé m«n ®· nhiÖt t×nh h­íng dÉn gióp t«i hoµn thµnh bµi tiÓu luËn. T«i rÊt mong nhËn ®­îc sö ®ãng gãp ý kiÕn cña toµn thÓ c¸c ThÇy - C« vµ c¸c b¹n ®Ó t«i cã thÓ hiÓu s©u s¾c h¬n n÷a vÒ vÊn ®Ò thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së. Tµi liÖu tham kh¶o 1. T¹p chÝ céng s¶n (C¬ quan lý luËn vµ chÝnh trÞ cña TW §¶ng CSVN) sè 785 (03/2008) vµ sè 786 (04/2008) 2. X©y dùng nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa vµ nhµ n­íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa (Nxb Sù thËt Hµ Néi - 1999 - §ç Nguyªn Ph­¬ng, TrÇn Ngäc §­êng) 3. Quy chÕ thùc hiÖn d©n chñ ë c¸c x·, mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn vµ thùc tiÔn (PGS.TS D­ Xu©n Ngäc chñ biªn) 4. Quy chÕ d©n chñ c¬ së (Nxb chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi - 2000) 5. B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng cña §¶ng bé x· D©n QuyÒn (trong n¨m 2007) 6. B¸o c¸o s¬ kÕt thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ ë x· D©n QuyÒn - TriÖu S¬n - Thanh Ho¸ 2005 - 2007. 7. Gi¸o tr×nh chñ nghÜa x· héi khoa häc. 8. Hå ChÝ Minh toµn tËp (tËp 9, tËp 5, tËp 30) 9. Mét sè v¨n kiÖn cña §¶ng. 10. Ph¸p lÖnh d©n chñ ë x·, ph­êng, thÞ trÊn (Uû ban th­êng vô Quèc héi sè 34/2007/PL - UBTVQH11) 11. B¸o Nh©n D©n, b¸o NghÖ An