Bát cháo hành, liều thuốc giải độc

Bài thuyết trìnhBÁT CHÁO HÀNH, LIỀU THUỐC GIẢI ĐỘC Nguyễn Thị Thanh Mai Khái quát:1. Chi tiết - Khái niệm - Vai trò2. Chi tiết bát cháo hành - Chí Phèo trước khi gặp thị Nở - Biểu hiện của Chí khi nhận bát cháo hành - Công dụng của bát cháo hành - Ý nghĩa bát cháo hành - So sánh chi tiết bát cháo hành với nồi cháo cám của Vợ nhặt Kim Lân3. Tổng kết1. CHI TIẾT Chi tiết là gì?Không phải ngẫu nhiên mà văn hào vĩ đại người Nga Macxim Gorki từng phát biểu: “Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn”.Cái làm nên tầm vóc của nhà văn không hẳn là quy mô tác phẩm mà chính là “chi tiết” – yếu tố đôi khi được coi là nhỏ, là vặt vãnh Trong tác phẩm văn chương, chi tiết có thể nhỏ về quy mô, tầm vóc nhưng nó chứa đựng tư tưởng lớn, tình cảm lớn.Tầm quan trọng của chi tiết nghệ thuật trong tác phẩm văn chương .Toàn truyện Chí Phèo là một sức căng, Nam Cao đã đưa người đọc lạc vào một cung bậc khác của những sự căng thẳng về thần kinh bởi những câu chửi choang choang của Chí, bởi những cơn nốc rượu như nước, bởi những lần rạch mặt ăn vạ ghê rợn và cuối cùng để kết thúc bản nhạc của mình, cả trang như rung lên khi Chí vung dao chém vào người Bá Kiến và tự kết thúc cuộc đời mình. Nhưng xuyên suốt tác phẩm không phải toàn những hành động ngang ngược của Chí, Chí đã có ý thức vươn lên khao khát được làm người lương thiện. Động lực thúc đẩy Chí chính là tình thương của Thị Nở và bát cháo hành của thị.2. Chi tiết BÁT CHÁO HÀNH trong CHÍ PHÈO của Nam Cao2.1 Chí Phèo trước khi gặp Thị NởTừng là một người nông dân hiền lành, lương thiện và trọng danh dự Cơn ghen vu vơ của Bá Kiến đã đẩy Chí vào tù.Cái thế lực phong kiến cấu kết với nhà tù thực dân tước bỏ quyền tự do của Chí gần 7-8 năm và biến Chí thành con người khác.Chí trở thành con quỷ của làng Vũ Đại. Chỉ biết rạch mặt ăn vạ và chửi đổng. Cuộc đời hắn trượt dài trong cơn say. Nam Cao đã mô tả đời hắn là một cơn say dài, mênh mông “ và có lẽ hắn chưa bao giờ tỉnh táo, để nhớ rằng hắn có trên đời”. Sự hiện hữu của Chí Phèo ở làng Vũ Đại là một con số “ không” tròn trĩnh. Không nhà không cửa, không người thân thích, không một tấc đất cắm dùi, không được thừa nhận là một con người.Đúng lúc Chí dấn thân đến tột cùng của sự tha hóa, đúng lúc người ta tưởng Chí sẽ triền miên trong cuộc đời một con quỷ dữ thì Nam Cao đã phát hiện trong chiều sâu tâm linh của nhân vật một đốm lửa nhỏ nhoi bừng sáng. Vai trò, vị trí của Thị Nở trong tác phẩm là rất quan trọng.Con người “dở hơi, xấu ma chê quỷ hờn”, lại là nguồn sáng duy nhất còn lại ở làng Vũ Đại có thể chiếu sáng cõi đời tăm tối của Chí.Bát cháo hànhChủ nhânThị Nở: người đàn bà xấu nhất làng Vũ Đại, hội tụ đầy đủ những nét mỉa mai nhất của hóa công dành cho một người đàn bà. Nhưng ở Thị lại có một thứ tài sản vô giá: tình người.2.2 Biểu hiện của Chí khi nhận được bát cháo1234Kề bát cháo hành lên miệng, hắn đã khóc. Nam Cao rất tin vào nước mắt của con người. Với Nam Cao, nước mắt là biểu hiện của tính người. Sống trong xã hội khô héo tình người, giọt nước mắt trong Chí tưởng đã khô cạn, tiêu tan. Hóa ra chưa hẳn. Nó chỉ bị vùi lấp trong sâu thẳm lòng Chí, nó vẫn còn chảy len lỏi, âm thầm, trong suốt. Vừa chạm đến tình người thì cái lốt quỷ dữ của Chí Phèo dường như được trút bỏ.Bên cạnh Chí, thị Nở múc cháo “ nhìn trộm hắn rồi lại cười toe toét. Trông thị thế mà có duyên” Lần đầu tiên, Chí đã biết đến cái duyên của một con người. Sự chăm sóc giản dị đầy ân tình và tình yêu thương mộc mạc chân thành của thị Nở đã đánh thức dậy bản chất lương thiện của người nông dân lao động. 2.3 Công dụng của bát cháo hànhGiúp Chí Phèo thoát ra khỏi cơn ốm sau khi say rượu.Khơi dậy bản chất ý thức con người ở Chí.Khi ăn bát cháo ấy, “hắn càng ăn mồ hôi lại càng nhiều”. Và tất nhiên là với một người cảm gió, mồ hôi ra được nhiều là sẽ khỏi. Hắn cũng thế, đã khỏi bệnh.Hắn đã cảm nhận được vị ngon của cháo “ Trời ơi! Cháo mới thơm làm sao những người suốt đời không ăn cháo hành không biết rằng cháo ăn rất ngonNhưng tại sao mãi đến bây giờ hắn mới nếm vị mùi cháo”. “Hắn tự hỏi lại tự trả lờiĐời hắn chưa bao giờ được săn sóc bởi tay đàn bà” Câu trả lời của Chí lần nữa khẳng định sự kì diệu mà Thị Nở đã đem đến cho Chí Phèo. Một tình cảm ngàn vàng giữa hai con người cùng cảnh ngộ khốn cùng. 2.4 Ý nghĩa của bát cháo hànhThể hiện sự chăm sóc ân cần, tình thương vô tư, không vụ lợi của Thị Nở khi Chí Phèo ốm đau, trơ trọi.Là biểu hiện của tình người hiếm hoi mà Chí Phèo được nhận, là hương vị của hạnh phúc, tình yêu muộn màng mà Chí Phèo được hưởng.Là liều thuốc giải cảm và giải độc tâm hồn Chí.Việc Thị Nở chăm sóc Chí Phèo khi bị cảm gió ở ngoài vườn , thực ra, chỉ là cử chỉ của một lòng tốt bình thường của một con người dành cho một con ngườiNhưng trong cái thế giới ngày càng vô tình, tha hóa của làng Vũ Đại, đây lại là lòng tốt hiếm hoi duy nhất mà Chí được hưởng kể từ ngày về làng. Vì thế nó mới quý giá, nó mới cảm động Chí phèo sâu xa đến thế.Gửi niềm tin vào lòng tốt bình thường, Nam cao đã tỏ rõ tầm cỡ của một nhà nhân đạo lớn.“Cái nhân loại thiếu là một lòng tốt bình thường”Hơn một chi tiết nghệ thuật, bát cháo hành của thị Nở đã trở thành một biểu tượng nghệ thuật, một siêu mẫu trong văn học hiện đại Việt Nam. Bát cháo ấy do thị Nở nấu có thể chẳng mấy ngon nhưng quan trọng nó là tình thương, tình yêu, tình người ấm áp. Nó là sự chăm sóc ân cần mang theo những nỗi lo âu thực sự của tấm lòng thị Nở dành cho Chí.Đặt trong quãng đời dài dặc đầy bi kịch của Chí, trong hoàn cảnh dưới đáy hiện tại của Chí, bát cháo ấy là tình người hiếm hoi mà Chí nhận được, là hạnh phúc tình yêu muộn mằn, quý giá vô ngần mà lần đầu tiên trong đời hắn được hưởng. Bát cháo hành có tác dụng diệu kỳ – cảm hóa con người, thức tỉnh phần người, phần nhân tính bị vùi lấp bao lâu nay trong Chí Phèo. Thị Nở đã thức tỉnh Chí, cứu vớt Chí, làm hồi sinh tâm hồn, nhân tính trong Chí. Điều đó không phải ai cũng làm được. Và như thế, ta thấy chi tiết bát cháo hành không thể thiếu trong tác phẩm. Nó thể hiện tình cảm, tư tưởng nhân văn sâu sắc của nhà văn Nam Cao. Không dừng lại ở sự thức tỉnh của Chí Phèo nhờ bát cháo hành mà Nam Cao còn đưa người đọc đi xa hơn đến chân trời ước mơ, hy vọng của Chí. Với ước mơ quá khứ sống dậy, ước mơ trong hiện tại bùng cháy thiêu đốt tâm can, Chí đã thực sự hồi sinh, là một con người hoàn toàn theo đúng nghĩa của hai chữ CON NGƯỜI (chữ của M.Gorki).2.5 So sánh: Bát cháo hành với nồi cháo cámGiống+ Đều là biểu hiện của tình người.+ Đều thể hiện được bi kịch của nhân vật, hiện thực xã hôi:Chí Phèo: bi kịch bị tha hoá + bị cự tuyêt quyền làm ngư Vợ nhặt: thể hiện rõ hiện thực tàn khốc của nạn đói : cám vốn là thức ăn của con vật+ Đều thể hiện cái nhìn hiện thực và nhân đạo của 2 nhà văn.Khác nhauBiểu tượng của tình thương mà thị Nở dành cho Chí Phèo -> thể hiện rõ định kiến xã hội không chấp nhận Chí ->xã hội vô nhân đạoBiểu tượng tình thân, tình người, niềm tin và hy vọng vào phẩm chất tốt đẹp của người dân lao động trong nạn đóiBát cháo hànhNồi cháo cámMỗi tác phẩm văn học là một chỉnh thể nghệ thuật song chỉnh thể ấy chỉ có được từ sự phối hợp hài hòa các yếu tố nhỏ hơn, thậm chí chỉ là một chi tiết. Một chi tiết nhiều khi mang sức nặng, cất chứa toàn bộ tư tưởng, nghệ thuật của tác phẩm, là chìa khóa thâm nghập vào thế giới nghệ thuật trong tác phẩm3. Tổng kết:. Chi tiết bát cháo hành mà nhân vật thị Nở mang cho Chí Phèo trong tác phẩm “Chí Phèo” của Nam Cao thật ấn tượng, mang nhiều ý nghĩa nghệ thuật sâu sắc. Nó thúc đẩy sự phát triển, tạo bước ngoặt cho cốt truyện. Đồng thời, nó cũng đầy ám gợi để khắc họa sắc nét, tinh tế thế giới tâm hồn, diễn biến tâm trạng phong phú, phức tạp của các nhân vật. Từ đó, chi tiết làm bật nổi tính cách và bi kịch của các nhân vật ấy như những hồi chuông gióng giả, vang vọng đầy ám ảnh về con người.Tình yêu thương đã thức tỉnh Chí. Linh hồn của chí lâu nay phải bán cho quỷ dữ để đổi lấy miếng cơm manh áo thì nay đã trở về bát cháo hành.Bát cháo hành chính là một liều thuốc quý không gì so sánh được mà nhà văn đã ban cho Chí Phèo bằng tấm lòng nhân đạo của mình.