Biện pháp quản lý giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp của hiệu trưởng trường trung học cơ sở Trường Long Hòa – Duyện Hải – Trà Vinh

khiển mình, còn dàn nhạc thì cần người chỉ huy”.[ 8 tr 342] *Chức năng của quản lý: Chức năng của quản lý là một dạng hoạt động quản lý chuyên biệt, thông qua đó chủ thể quản lý tác động vào khách thể quản lý nhằm thực hiện một mục tiêu nhất định. Nhiều nhà khoa học và quản lý thực tiễn đã đưa ra những quan điểm khác nhau về phân loại chức năng quản lý. +Theo truyền thống: Hfayot đưa ra 5 chức năng quản lý: Kế hoạch – tổ chức – chỉ huy – phối hợp – kiểm tra. +Theo quan điểm của quản lý hiện đại: từ các hệ thống chức năng quản lý nêu trên, có thể khái quát một số chức năng cơ bản sau: Kế hoạch Tổ chức Chỉ đạo Kiểm tra CHỨC NĂNG QUẢN LÝ VÀ CHU TRÌNH QUẢN LÝ KẾ HOẠCH KIỂM TRA TỔ CHỨC CHỈ ĐẠO TTQL 1.2.2.2.Quản lý giáo dục: là một bộ phận trong quản lý xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì vậy quản lý giáo dục mặc dù có những đặc điểm riêng biệt, xong cũng chịu sự chi phối bởi mục tiêu quản lý xã hội chủ nghĩa. +Về nội dung khái niệm quản lý giáo dục có nhiều cách hiểu khác nhau: quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quan là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lượng xã hội nhằm đẩy mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội. Ngày nay với sứ mệnh phát triển giáo dục thường xuyên, công tác giáo dục không chỉ giới hạn ở thế hệ trẻ mà cho mọi người. Tuy nhiên, trọng tâm vẫn là giáo dục thế hệ trẻ. Cho nên, quản lý giáo dục được hiểu là sự điều hành hệ thống giáo dục quốc dân, các trường trong hệ thống giáo dục quốc dân. 1.2.2.3.Quản lý giáo dục đạo đức: Quản lý đối tượng giáo dục đạo đức là sự tác động có ý thức của thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đưa hoạt động giáo dục đạo đức đạt kết quả mong muốn bằng cách hiệu quả nhất. Về bản chất, quản lý hoạt động giáo dục đạo đức là quá trình tác động có định hướng của chủ thể quản lý lên các thành tố tham gia vào quá trình hoạt động nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục đạo đức (nhằm hình thành niềm tin, lý tưởng, động cơ thái độ, tình cảm, hành vi và thói quen. Đó là những nét tính cách của nhân cách, ứng xử đúng đắn trong xã hội). 1.2.3.Khái niệm về biện pháp và biện pháp quản lý giáo dục đạo đức học sinh 1.2.3.1.Khái niệm về biện pháp: Theo “Từ điển tiếng Việt” do Hoàng Phe chủ biên thì: “Biện pháp là cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể.” [50 tr 64] Theo cuốn “Từ điển tiếng Việt tường giải và liên tưởng” của tác giả Nguyễn Văn Đạm: “Biện pháp là cách làm, cách hành động đối phó để đi đến một mục đích nhất định.” [51 tr 66] 1.2.3.2. Biện pháp giáo dục đạo đức: Biện pháp giáo dục đạo đức là cách làm, cách hành động cụ thể để nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh. 1.3.Khái niệm hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 1.3.1.Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một một hoạt động cơ bản được thực hiện một cách có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm góp phần thực thi quá trình đào tạo nhân cách học sinh đáp ứng những yêu cầu đa dạng của đời sống xã hội (vì thế, còn gọi là quá trình giáo dục ngoài giờ lên lớp). 1.3.2.Hoạt động này do nhà trường quản lý, tiến hành ngoài gìơ dạy học trên lớp theo chương trình, kế hoạch dạy học. Nó được tiến hành xen kẽ hoặc nối tiếp chương trình dạy học trong phạm vi nhà trường hoặc trong đời sống xã hội do nhà trường chỉ đạo diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè để khép kín quá trình giáo dục làm cho quá trình đó được thực hiện mọi nơi mọi lúc. 1.4.Vị trí của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 1.4.1.Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một bộ phận cấu thành trong hoạt động giáo dục. Theo cách phân chia hiện nay, hoạt động giáo dục trong nhà trường được chia thành hai bộ phận: hoạt động dạy học trên lớp và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Mỗi một bộ phận đều có một vị trí, chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng chúng đều góp phần tích cực vào việc thực hiện mục tiêu giáo dục.Như vậy, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp không phải là một hoạt động “phụ khoá” trong nhà trường mà là một bộ phận quan trọng trong hoạt động giáo dục trong nhà trường phổ thông. 1.4.2.Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là cầu nối tạo ra mối liên hệ hai chiều giữa nhà trường với xã hội. Thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhà trường có điều kiện phát huy vai trò tích cực của mình đối với cuộc sống. 1.5.Chức năng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 1.5.1.Củng cố mở rộng khơi sâu năng lực nhận thức các môn văn hoá trong chương trình. 1.5.2.Trực tiếp rèn luyện phẩm chất nhân cách, tính cách, tài năng và thiên hướng nghề nghiệp cá nhân, hình thành các mối quan hệ giữa con người với đời sống xã hội, con người với thiên nhiên, với môi trường sống. 1.5.3.Tạo điều kiện cho học sinh hoà nhập vào cuộc sống cộng đồng thông qua các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội giúp học sinh hoà nhập vào cuộc sống xã hội. 1.5.4.Phát huy tác dụng của nhà trường đối với đời sống tạo điều kiện để huy động cộng đồng tham gia để xây dựng trường học và phát huy tác dụng trong công tác giáo dục. 1.6.Tính chất của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 1.6.1.Bình diện hoạt động: Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động phong phú, đa dạng. Nó có thể diễn ra ngoài nhà trường để mở rộng giao lưu cho học sinh, giúp các em hoà nhập vào cuộc sống, con người, thâm nhập vào các mặt của cuộc sống, tạo khả năng thuận lợi để gắn “học với hành”. 1.6.2.Mang tính quy luật đặc thù của quá trình giáo dục. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động giáo dục xã hội đặc biệt của con người, biến đổi khá phức tạp nhân cách của học sinh. Nó không giống với quá trình dạy học hay quá trình giáo dục hướng nghiệp. Muốn hình thành phát triển nhân cách học sinh không chỉ đơn thuần trong những giờ lên lớp mà còn phải thông qua các loại hình hoạt động đa dạng như công tác xã hội, lao động sản xuất, hoạt động văn nghệ,… 1.6.3.Tính đa dạng về mục tiêu Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp không chỉ nhằm vào một mục tiêu giáo dục tư tưởng đạo đức, phẩm chất nhân cách cho các em học sinh mà còn nhằm đạt nhiều mục tiêu về trí dục, mĩ dục, lao động,… 1.6.4.Tính năng động của chương trình kế hoạch 1.6.5.Tính phong phú đa dạng của nội dung và hình thức hoạt động, tính phức tạp khó khăn của việc kiểm tra đánh giá. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động đa dạng, do vậy việc đánh giá rất khó khăn. Tuy vậy, mỗi hoạt động trong trường đều phải kiểm tra đánh giá, có như vậy, mới động viên khuyến khích được hoạt động tốt đồng thời khắc phục những khuyết nhược điểm trong từng công việc. Để đánh giá hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, ta có thể bàn bạc định ra tiêu chuẩn cụ thể để đánh giá, cũng có thể đánh giá từng khâu, từng hoạt động ở mỗi thời điểm nhất định rồi đánh giá chung trong cả một học kỳ, cả năm học. 1.7.Nguyên tắc cơ bản của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp 1.7.1.Đảm bảo tính mục đích, tính kế hoạch -Tính mục đích: bất kỳ hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nào cũng phải đều đạt một mục tiêu nhất định. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cũng có mục đích rõ ràng, người quản lý phải đề ra mục đích, yêu cầu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, trong cả năm học, từng học kỳ, từng hoạt động. -Tính kế hoạch: mọi hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải có kế hoạch và kế hoạch được xác định tuỳ theo mục tiêu, xác định nội dung, lựa chọn phương thức, xác định quy mô và phương tiện hoạt động. 1.7.2.Đảm bảo tính tự nguyện, tự giác, tự quản Nếu hoạt động trên lớp là bắt buộc thì hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là tự nguyện, tự giác. Có tự nguyện tự giác thì mới phát huy được sở trường, khả năng của từng học sinh. Thực tế hoạt động ngoài giờ phong phú đa dạng, học sinh nào có năng lực sở trường trên lĩnh vực nào thi tham gia ở mặt ấy. Đây là nguyên tắc quan trọng để hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có kết quả. 1.7.3.Đảm bảo tính tập thể Tuy hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo sở thích và tính tự nguyện tự giác của học sinh nhưng không thể hoạt động đơn lẻ theo kiểu tự do cá nhân được mà phải đảm bảo tính tập thể theo chỉ đạo chung. 1.7.4.Đảm bảo tính đa dạng phong phú Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phong phú đa dạng như cuộc sống vậy nên một mặt nhà trường tìm những hoạt động đa dạng, hấp dẫn để các em phát huy năng lực bản thân. Nhưng mặt khác nhà trường cũng cần đảm bảo để học sinh tự hoat động theo sáng kiến phù hợp với tâm sinh lý của các em. 1.7.5.Đảm bảo tính hiệu quả Khi tiến hành hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ta phải tính đến hiệu quả. Hiệu quả ấy có thể mang đến lợi ích xã hội hoặc hiệu quả giáo dục góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Sự nghiệp đổi mới đất nước ta trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi phải thật sự coi trọng nhân tố con người, coi trọng cả tài năng sức khoẻ và phẩm chất đạo đức. Chăm lo giáo dục thế hệ trẻ đáp ứng những yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước là nhiệm vụ của toàn xã hội, trong đó nhà trường giữ vai trò quan trọng. Giáo dục đạo đức được xem là nền tảng, gốc rễ tạo ra nội lực, tiềm năng vững chắc cho các mặt giáo dục khác. Giao dục đạo đức là khâu then chốt của quá trình giáo dục nhân cách con người. Muốn nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trung học cơ sở trong hiện nay, đòi hỏi cá nhân người làm công tác giáo dục phải nắm vững những định hướng về mục tiêu, nội dung phương pháp giáo dục, đặc biệt hiểu sâu sắc tâm lý lứa tuổi học sinh trung học cơ sở, hoàn cảnh gia đình, điều kiện kinh tế xã hội, phải có một hệ thống phương pháp giáo dục đạo đức thích hợp và hiệu quả.Chính vì vậy việc giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp là một trong những phương pháp quan trọng để giáo dục đạo đức học sinh. CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRƯỜNG LONG HÒA – DUYÊN HẢI – TRÀ VINH 2.1.Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội – giáo dục xã Trường Long Hòa – Duyên Hải – Trà Vinh 2.1.1.Đặc điểm kinh tế - xã hội của xã Trường Long Hòa và tác động của nó đến giáo dục đạo đức học sinh. Trường Long Hòa là một xã ven biển Duyên Hải – Trà Vinh, có chiều dài bờ biển 16km, địa bàn rộng, toàn xã có 5 ấp (Ba Động, Nhà Mát, Khoán Tiều, Cồn Trứng và Cồn Tàu). Diện tích đất tự nhiên: 3740ha. Trung tâm xã cách huyện khoảng 10km, cách quốc lộ 53 khoảng 3km. *Vị trí địa lý: Bắc giáp xã Hiệp Thạnh Nam giáp xã Dân Thành Đông giáp biển Đông Tây giáp xã Long Toàn Toàn xã có 6127 nhân khẩu, 1460 hộ, có 24 hộ dân tộc Khmer với 59 nhân khẩu, cơ cấu kinh tế của xã là Ngư – Nông – Lâm – Tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ du lịch. Trong kháng chiến chống Pháp và Mỹ, nhân dân xã Trường Long Hòa được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” và danh hiệu “ Trường Long Hòa sắt thép”. Tốc độ phát triển GDP bình quân trong 5 năm (2005-2010) đạt 10,60%, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển theo hướng tích cực, giảm tỉ trọng giá trị nông nghiệp, tăng tỉ trọng giá trị công nghiệp, xây dựng và dịch vụ. Thế mạnh kinh tế của xã là nuôi trồng và đánh bắt thuỷ hải sản, dịch vụ du lịch. Sự nghiệp giáo dục đào tạo tiếp tục phát triển, tỷ lệ học sinh đi học trong độ tuổi cấp 1 đạt 99%, cấp 2 đạt 80%. Đã hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi năm 1998, hoàn thành phổ cập giáo dục trung học cơ sở năm 2005. Toàn xã có 3 trường: 1 trường trung học cơ sở và 2 trường tiểu học (trong đó có 1 trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia). Hoạt động văn hoá văn nghệ, thông tin tiếp tục phát triển cả về số lượng và chất lượng, đa dạng về hình thức, nội dung. Cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá được duy trì đến nay toàn xã có 5/5 ấp văn hoá, 3/3 trường học văn minh. Các hoạt động thể dục thể thao, phong trào và chuyên nghiệp được tiếp tục duy trì và phát triển. Hiện nay có 5/5 ấp có đội bóng đá và đội bóng chuyền. Công tác chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân ban đầu được quan tâm, các chương trình quốc gia về y tế, bảo vệ chăm sóc trẻ em, dân số kế hoạch hoá gia đình, phòng chống dịch bệnh, tỉ lệ trẻ em suy dinh dưỡng đều đạt kế hoạch, tỉ lệ tăng dân số tự nhiên 1,25%. Công tác xoá đói giảm nghèo không ngừng được chú trọng. Trong 5 năm (2005-2010) đã tạo việc làm cho 950 lao động. Bên cạnh những thành tựu trên, về kinh tế, xã hội, văn hoá, giáo dục còn nhiều hạn chế tồn tại: tổng giá trị GDP còn thấp, chưa tạo được bước đột phá trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng đẩy mạnh công nghiệp hoá – hiện đại hoá. Chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi chưa đồng bộ, vùng quy hoạch màu và nuôi trồng thuỷ sản chưa tạo được mô hình rõ nét, việc kiểm dịch con giống trong nuôi trồng thuỷ sản chưa được quan tâm đúng mức. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp còn chậm, qui mô nhỏ, chất lượng chưa theo kịp nhu cầu thị trường và xuất khẩu. Dịch vụ chưa đáp ứng được nhu cầu chuyển dịch kinh tế, hoạt động thương mại dịch vụ chưa gắn với dịch vụ phát triển sản xuất. Trong công tác giáo dục, việc kết hợp 3 môi trường giáo dục chưa chặt chẽ, tỉ lệ học sinh bỏ học còn cao. Chương trình kiên cố hoá trường lớp triển khai thực hiện còn chậm. Mức hưởng thụ văn hoá của nhân dân vùng sâu, công tác quản lý văn hoá phẩm thiếu chặt chẽ, số băng đĩa có nội dung không lành mạnh lưu hành còn nhiều. Những hạn chế ảnh hưởng không nhỏ đến tư tưởng, đạo đức, lối sống tuổi trẻ nói chung và học sinh trung học cơ sở nói riêng, những mặt tiêu cực của đời sống đã làm không ít em học sinh sa ngã, vi phạm pháp luật. Đây là mối quan tâm chung cho toàn xã hội và cũng là điểm hạn chế, tồn tại của các cấp chính quyền địa phương, trong đó có đội ngũ thầy cô giáo và các nhà quản lý giáo dục. Với thực tế này, vấn đề giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống cho tuổi trẻ nói chung và học sinh trung học cơ sở nói riêng là vô cùng quan trọng, giáo dục các em có nhận thức đúng đắn, sống có lý tưởng, có hoài bảo về một tương lai tốt đẹp là trách nhiệm của toàn xã hội trong đó có một phần trọng trách lớn thuộc về nhà trường. 2.1.2.Tình hình giáo dục ở xã Trường Long Hoà Giáo dục ở xã Trường Long Hòa là một trong những xã đi đầu của huyện Duyên Hải, số lượng học sinh các cấp học tăng nhanh, mạng lưới trường lớp ổn định, phát triển không ngừng đáp ứng được nhu cầu học tập của nhân dân. Xã Trường Long Hòa là đơn vị làm tốt công tác giáo dục phổ cập trung học cơ sở và phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, tỉ lệ thanh thiếu niên từ 15 đến 18 tuổi có bằng tốt nghiệp trung học cơ sơ cao nhất trong toàn huyện, chất lượng hai mặt giáo dục luôn được giữ vững, tỉ lệ học sinh được công nhận tốt nghiệp trung học cơ sở năm sau cao hơn năm trước. Toàn xã có 3 trường, 2 trường tiểu học và 1 trường trung học cơ sở, và 1 trung tâm học tập cộng đồng. Các trường học đều được xây dựng kiên cố, phương tiện thiết bị dạy học đảm bảo tốt cho việc dạy và học. Bảng 1.Quy mô học sinh – cán bộ giáo viên trung học cơ sở Trường Long Hòa aHôâtHtj động HHO Stt Số lớp Số học sinh Số CBGV 01 11 347 32 *Bảng 2: Chất lượng giáo dục toàn diện học sinh trung học cơ sở Trường Long Hòa Năm học Hạnh kiểm (%) Học lực (%) Tốt nghiệp THCS (%) Tốt Khá TB Yếu Giỏi Khá TB Yếu Kém 2005-2006 40,9 48,1 10,1 0,9 30,6 41,9 25,7 1,4 0,4 95,7 2006-2007 42,3 50,1 7,0 0,6 29,2 47,1 19,7 2,9 1,1 96,3 2007-2008 47,2 39,7 12,2 0,9 30,3 40,8 26,7 1,9 0,3 96,9 2008-2009 48,9 40,1 9,9 1,1 32,6 39,9 24,7 2,6 0,2 97 2009-2010 50,6 39,8 8,3 1,3 30,8 40,5 26,5 1,7 0,5 97,5 2.2.Thực trạng về đạo đức và giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Trường Long Hòa – Duyên Hải – Trà Vinh 2.2.1.Thực trạng đạo đức của học sinh trung học cơ sở Trường Long Hòa Trong những năm gần đây, chất lượng giáo dục toàn diện của Trường trung học cơ sở Trường Long Hòa đã được kết quả khả quan như số liệu thống kê ở bảng 2. Tỉ lệ học sinh đạt học lực học sinh khá giỏi ngày càng tăng, nhưng số học sinh có học lực yếu, kém vẫn còn, điều đó chứng tỏ có sự đánh giá và phân loại học lực của học sinh rõ ràng, khách quan, đồng nhất. Chúng tôi tiến hành điều tra xếp loại hạnh kiểm của học sinh trong 5 năm gần đây (từ năm 2005 – 2010). Bảng 3.Kết quả xếp loại hành kiểm của học sinh trường trung học cơ sở Trường Long Hòa Năm học Hạnh kiểm (%) Tốt Khá TB Yếu 2005-2006 40,9 48,1 10,1 0,9 2006-2007 42,3 50,1 7,0 0,6 2007-2008 47,2 39,7 12,2 0,9 2008-2009 48,9 40,1 9,9 1,1 2009-2010 50,6 39,8 8,3 1,3 Nhìn vào kết quả xếp loại hạnh kiểm 5 năm gần đây của học sinh trung học cơ sở Trường Long Hòa, chúng tôi thấy đều đáng mừng là số học sinh có hạnh kiểm tốt ngày càng tăng. Đa số các em học sinh đều có ý thức tu dưỡng và rèn luyện phẩm chất, nhân cách của mình và phấn đấu học tập tốt. Nhưng thực tế số liệu điều tra cũng làm cho chúng ta những người làm công tác quản lý giáo dục phải suy nghỉ, trăn trở đó là số học sinh có hạnh kiểm yếu ngày càng tăng. 2.2.2.Thực trạng nhận thức thái độ và hành vi đạo đức của học sinh Về nhận thức: chúng tôi hỏi ý kiến của 347 học sinh ở trường trung học cơ sở Trường Long Hòa về tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, kết quả khảo sát theo bảng 4 sau đây: Bảng 4.Ý kiến của học sinh về sự cần thiết của giáo dục đạo đức GDĐĐ Số ý kiến Tỷ lệ (%) Rất cần thiết 287 82,7 Cần thiết 45 13,0 Có cũng được, không cũng được 15 4,3 Không cần thiết 0 0 Từ kết quả bảng trên cho ta thấy phần lớn học sinh (287em chiếm 82,7%) thấy được sự cần thiết giáo dục đạo đức cho chính mình và cuộc sống cộng đồng, điều đó cũng chứng to các em mong muốn được giáo dục đạo đức để hoàn thiện nhân cách của mình. Do vậy chúng ta cần đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trường trung học cơ sở một cách thiết thực phù hợp với lứa tuổi các em. Chúng tôi đặt câu hỏi: Em hãy cho biết ý kiến của mình về các phẩm chất đạo đức cần giáo dục cho học sinh hiện nay ? Bảng 5.Nhận thức của học sinh về các phẩm chất đạo đức cần giáo dục cho học sinh hiện nay Tt Các phẩm chất Mức độ Điểm TB X Rất quan trọng (3đ) Quan trọng (2đ) Ít quan trọng (1đ) 1 Lòng hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, thầy cô, tôn trọng bạn bè 320 19 8 2,81 2 Ý thức, tổ chức kỷ luật, tự giác thực hiện nội quy nhà trường 300 38 9 2,61 3 Ý thức bảo vệ tài sản, của công, môi trường 267 50 30 1,22 4 Lòng yêu thương quê hương đất nước 315 26 6 2,73 5 Tinh thần đoàn kết, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè 293 37 17 1,42 6 Động cơ học tập đúng đắn 275 60 12 1,39 7 Lòng tự trọng, trung thực, dũng cảm 291 39 17 1,82 8 Ý thức tiết kiệm thời gian, tiền của 197 138 12 1,45 9 Ý thức tuân thủ pháp luật 288 50 9 2,10 10 Lòng nhân ái, khoan dung, độ lượng 231 92 24 1,15 11 Yêu lao động, quý trọng người lao động 119 171 57 1,00 Từ kết quả ở bảng trên cho chúng tôi thấy một số phẩm chất sau đây được học sinh được coi là rất quan trọng được điểm trung bình rất cao: Lòng hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, thầy cô, tôn trọng bạn bè có điểm trung bình cao nhất là 2,81%, Lòng yêu thương quê hương đất nước là 2,73%, ý thức, tổ chức kỷ luật, tự giác thực hiện nội quy nhà trường là 2,61%, Ý thức tuân thủ pháp luật là 2,10%, Lòng tự trọng, trung thực, dũng cảm là 1,82%, Ý thức tiết kiệm thời gian, tiền của là 1,45%, Tinh thần đoàn kết, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè là 1,42%, Động cơ học tập đúng đắn là 1,39%, Ý thức bảo vệ tài sản, của công, môi trường là 1,22% 2.2.3.Thực trạng hình thức tổ chức hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh Để tìm hiểu vấn đề này chúng tôi đã thăm dò ý kiến cán bộ, giáo viên và học sinh, câu hỏi điều tra 120 người “Nhà trường đã giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua những hoạt động nào dưới đây ?” Kết quả thu được ở bảng 6 như sau: Bảng 6. Các hình thức giáo dục đạo đức cho học sinh Stt Các hình thức giáo dục đạo đức cho học sinh Số lượng Tỷ lệ % 1 GDĐĐ thông qua các bài giảng GDCD 120 100 2 GDĐĐ thông qua bài giảng các bôn môn 98 81,7 3 GDĐĐ qua sinh hoạt lớp, Đội, hội 110 91,7 4 GDĐĐ qua hoạt động TDTT 80 66,7 5 GDĐĐ qua hoạt động văn hoá, văn nghệ 90 75 6 GDĐĐ qua hoạt động xã hội, từ thiện 78 65 7 GDĐĐ qua hoạt động thời sự, chính trị 69 57,5 8 GDĐĐ qua học tập, nội quy trường lớp 115 95,8 Nhìn kết quả ở bảng 6, chúng tôi thấy việc GDĐĐ cho học sinh trường trung học cơ sở chủ yếu thông qua dạy học chính khoá: qua bộ môn Giáo dục công dân (100%), học tập nội quy, trường lớp (95,8%), sinh hoạt lớp, Đội, hội (91,7%), qua bài giảng các bộ môn (81,7%), qua hoạt động văn hoá, văn nghệ (75%), hoạt động xã hội từ thiện (65%). Qua kết quả điều tra trên chúng tôi thấy việc GDĐĐ cho học sinh trường trung học cơ sở chủ yếu thông qua các hoạt động giảng dạy học tập nội quy nhà trường, sinh hoạt đoàn thể trong đó có vai trò của thầy cô giáo, giáo viên chủ nhiệm và Đội thiếu niên. Còn các hoạt động ngoài giờ lên lớp ít có tác động giáo dục đạo đức cho học sinh, hoạt động ngoài giờ lên lớp có khả năng giáo dục to lớn làm nảy sinh năng lực, phẩm chất, tình cảm mới làm phát triển năng lực thiên hướng phẩm chất tốt đẹp ở học sinh. Do vậy, chúng ta cần phải tiếp tục đổi mới các hình thức giáo dục qua các hoạt động phối hợp nhiều hình thức hoạt động khác nhau phù hợp với lứa tuổi, đặc điểm tâm sinh lý của học sinh. 2.3.Đánh giá thực trạng 2.3.1.Những ưu điểm và hạn chế 2.3.1.1.Ưu điểm: Nhìn chung học sinh trung học cơ sở ở xã Trường Long Hòa có nhận thức đúng đắn về các chuẩn mực đạo đức. Được sự giáo dục của nhà trường, gia đình và xã hội. Đa số các em đều có phẩm chất đạo đức tốt như: kính trọng ông bà, cha mẹ, thầy cô, đoàn kết thân ái, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè và người thân xung quanh, có lối sống lành mạnh, khiêm tốn học hỏi, tự giác tích cực học tập, có ý thức chấp hành kỷ luật, nội quy trường lớp, biết tuân theo pháp luật, tuân theo những quy định của cuộc sống, xã hội và cộng đồng. Nhiều em có ý thức vươn lên tự khẳng định mình trong học tập và trong cuộc sống không ngừng rèn luyện để nâng cao phẩm chất, nhân cách để trở thành người công dân có ích cho xã hội. Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã trực tiếp học tập quán triệt các chỉ thị, nghị quyết hướng dẫn của cấp trên đến đội ngũ cán bộ, giáo viên và học sinh.Qua những buổi học chính trị sinh hoạt học tập nội quy, điều lệ trường trung học quy định khen thưởng, kỷ luật, đánh giá xếp loại học sinh. Xuyên suốt trong năm học, nhà trường quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua con đường dạy học, thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và thông qua sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội. 2.3.1.2.Hạn chế: Những năm gần đây, tình trạng đạo đức học sinh có chiều hướng đi xuống, chất lượng giáo dục đào tạo còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội, công tác giáo dục đạo đức cho học sinh còn hạn chế, ở nhà trường chủ yếu chú trọng giáo dục trí dục chưa quan tâm đúng mức đến đức dục, nội dung giáo dục đạo đức thiên về kiến thức mà xem nhẹ việc rèn ý thức, thái độ, hành vi cho học sinh trong khi quản lý hoạt động giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp mới chỉ dừng lại ở kế hoạch tổng thể, tức là lựa chọn những ngày lễ lớn để tổ chức hoạt động giáo dục. Sự phối hợp các lực lượng chưa đồng bộ, thiếu sự nhất quán giữa nhà trường và các đoàn thể xã hội, phụ huynh học sinh nhất là các bậc cha mẹ học sinh chưa nhận thức rõ mục tiêu, nội dung giáo dục đạo đức để cùng cộng đồng trách nhiệm trong quá trình giáo dục đạo đức cho học sinh. 2.3.2.Nguyên nhân của những hạn chế: 2.3.2.1.Nguyên nhân khách quan: Sự phát triển của nền kinh tế thị trường, chính sách mở cửa đã phát huy những mặt tích cực của nó, nhưng ngược lại sẽ kéo theo sự biến đổi hệ thống định hướng giá trị đạo đức mỗi người trong xã hội, ảnh hưởng đến định hướng giá trị đạo đức của học sinh, những tệ nạn xã hội như cờ bạc, ma tuý, băng đĩa đồi truỵ, chơi bời, lêu lỏng, rượu bia,…hàng ngày đã tác động vào hành vi không đúng theo chuẩn mực của xã hội, phá vỡ niềm tin tình cảm và thói quen tốt đẹp của các em, dẫn đến hình thành niềm tin và quan niệm sai lệch và không nhận thức thấy tác hại và trách nhiệm về hành vi của mình. 2.3.2.2.Nguyên nhân chủ quan: Việc tổ chức triển khai kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh còn hạn chế, công tác kiểm tra đôn đốc chưa thường xuyên, việc khen thưởng, kỷ luật chưa kịp thời nên chưa động viên, kích thích được các lực lượng tích cực tham gia giáo dục thế hệ trẻ. Cán bộ quản lý, giáo viên, công nhân viên, cán bộ đoàn-đội chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức gắn với kết quả quá trình dạy học với hoạt động giáo dục toàn diện, chưa quan tâm nhiều tới chất lượng của đội ngũ giáo viên, nhân viên, lực lượng chính để giáo dục đạo đức học sinh. Nhiều giáo viên chủ nhiệm yếu về năng lực, về kinh nghiệm sống, kinh nghiệm nghề nghiệp, kinh nghiệm chủ nhiệm và lòng yêu trẻ. Cho nên phải làm tốt công tác lựa chọn và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 Công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường trung học cơ sở Trường Long Hòa – Duyên Hải - Trà Vinh trong những năm gần đây đã đạt được những thành tích đáng kể, nhà trường có quan tâm nhiều đến công tác giáo dục đạo đức cho học sinh nhất là thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, có thành lập ban chỉ đạo có kế hoạch hoạt động, có tổ chức triển khai, giao nhiệm vụ cụ thể tới từng bộ phận trong nhà trường để cùng nhau giáo dục đạo đức học sinh. Vì vậy đa số học sinh chăm ngoan, có ý thức tu dưỡng đạo đức tốt, sống có hoài bảo ước mơ chăm chỉ học tập vì ngày mai lập nghiệp. Tuy nhiên, vẫn còn có một số ít học sinh chưa ngoan còn vi phạm đạo đức, nội quy của trường, của lớp và mắc các tệ nạn xã hội. Nguyên nhân cơ bản là công tác quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh còn hạn chế, các biện pháp quản lý giáo dục đạo đức chưa thiết thực và khả thi. Để khắc phục tình trạng này, đòi hỏi đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý phải tìm tòi, nghiên cứu tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh làm giảm dần tình trạng học sinh yếu kém về hạnh kiểm. Đó là nội dung mà chúng tôi sẽ tập trung làm rõ trong chương 3 của khoá luận. CHƯƠNG 3 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRƯỜNG LONG HÒA – DUYÊN HẢI – TRÀ VINH 3.1.Nâng cao nhận thức, vai trò trách nhiệm của các thành viên trong nhà trường 3.1.1.Tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện của Chi bộ Đảng Chi bộ Đảng là trung tâm chính trị, tập hợp các lực lượng quần chúng nhằm thực hiện tốt các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Trong nhà trường, Chi bộ Đảng lãnh đạo toàn diện, đặc biệt chú trọng công tác lãnh đạo tư tưởng chính trị. Chi bộ Đảng là cầu nối trực tiếp Đảng với quần chúng. Thông qua giáo viên, nhân viên, học sinh mà Chi bộ nắm tâm tư nguyện vọng để góp ý kiến để Chi bộ đưa ra những chủ trương, giải pháp xác thực với tình hình nhằm chỉ đạo thực hiện có hiệu quả công tác giáo dục. Chi bộ có trách nhiệm chú trọng kiện toàn tổ chức nhằm phát huy chức năng của hiệu trưởng, vai trò của công đoàn, đoàn thanh niên và các tổ chức quần chúng khác. Tuyên truyền giáo dục chính trị tư tưởng nhằm nâng cao nhận thức về định hướng chính trị cho giáo viên, nhân viên và học sinh. Từng đảng viên phải thấm nhuần phong cách tác phong cách mạng, từ đó mỗi đảng viên trở thành một tấm gương sáng, một chuẩn mực để quần chúng học sinh noi theo. Chi bộ Đảng phải thường xuyên kiểm tra bằng nhiều hình thức, qua đó để phát hiện nhân tố mới, kịp thời khắc phục khuyết điểm, bổ sung điều chỉnh chủ trương phương hướng tiếp theo giúp hoạt động quản lý đi đúng định hướng. 3.1.2.Xây dựng khối đoàn kết thống nhất trong tập thể sư phạm Tập thể sư phạm trong trường phổ thông là tập thể lao động sư phạm có tổ chức, có mục đích giáo dục thống nhất, có phương thức hoạt động nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Xây dựng tập thể sư phạm nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của tập thể để thực hiện tốt mục tiêu của nhà trường. Cần làm cho mỗi giáo viên, nhân viên nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung và giáo dục đạo đức thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp nói riêng. Đó là một mặt không thể tách rời trong quá trình giáo dục, hoàn thiện nhân cách học sinh, đó không phải là nhiệm vụ của riêng ai. Từ đó tuỳ vị trí nhiệm vụ của mình để làm công tác giáo dục đạo đức học sinh. Thông qua bài giảng để giáo dục đạo đức một cách nhuần nhuyễn. Trong thực tế do nhận thức chưa đầy đủ, vẫn còn một số giáo viên chỉ quan tâm đến hoạt động chuyên môn, truyền thống kiến thức khoa học đơn thuần mà quên đi nhiệm vụ giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh. Thậm chí có một số ít giáo viên thiếu tình thương và trách nhiệm hoặc thiên vị đối với học sinh, ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách của học sinh. Người cán bộ quản lý (hiệu trưởng) phải quán triệt đầy đủ các nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác giáo dục đào tạo. Phải xây dựng và củng cố khối đoàn" kết nhất trí trong tập thể sư phạm, công đoàn tổ chức giáo dục giáo viên, nhân viên thường xuyên duy trì phát huy các phong trào thi đua đặc biệt là phong trào “kỉ cương, tình thương, trách nhiệm”, cán bộ giáo viên cần được bồi dưỡng tư tưởng chính trị, đạo đức lý tưởng nghề nghiệp, bồi dưỡng lòng nhân ái, tình thương yêu con người, thương yêu học sinh, tinh thần trách nhiệm, tôn trọng sẵn sàng giúp đỡ học sinh có nguy cơ vi phạm về đạo đức. Tất cả vì học sinh thân yêu là biểu hiện của đạo đức cách mạng, lý tưởng nghề nghiệp mỗi giáo viên, nhân viên không ngừng trau dồi phẩm chất đạo đức để trở thành tấm gương sáng gây được niềm tin đạo đức, sức thuyết phục trước học sinh, nhân dân. 3.1.3.Phát huy vai trò tiên phong của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đội TNTP Hồ Chí Minh trong hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức gần Đảng nhất, là lực lượng đông đảo, trực tiếp thực hiện nhiệm vụ chính trị của nhà trường, là lực lượng nòng cốt trong các phong trào thanh niên. Đoàn có tiềm năng to lớn tham gia công tác giáo dục. Đoàn có nhiệm vụ giáo dục đoàn viên, thanh niên, học sinh về tư tưởng, chính trị đạo đức, bồi dưỡng lý tưởng XHCN. Giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, lòng yêu nước truyền thống cách mạng, ý thức công dân, đạo đức lối sống lành mạnh cho đoàn viên, thanh niên. Ban giám hiệu nhà trường phối hợp cùng Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức và thực hiện các hoạt động ngoài giờ lên lớp, ngoài nhà trường. Đoàn giữ vai trò chính trong các hoạt động thể dục thể thao, tham quan du lịch, sinh hoạt câu lạc bộ. Đoàn còn giữ vai trò nòng cốt của các chương trình xã hội như “Thanh niên lập nghiệp”. Cần phát triển tổ chức Đoàn vững mạnh, tạo mọi điều kiện cần thiết để tổ chức Đoàn hoạt động thực sự có hiệu quả. 3.1.4.Củng cố, xây dựng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp, lực lượng nòng cốt giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp. Giáo viên chủ nhiệm là thay mặt hiệu trưởng đảm nhận vai trò chủ đạo trong công tác giáo dục đạo đức học sinh. Giáo viên chủ nhiệm là người nắm vững hoàn cảnh và sự tiến bộ của từng học sinh. Bởi vậy, họ có biện pháp tổ chức giáo dục sát đối tượng, thúc đẩy sự tiến bộ của các em. Giáo viên chủ nhiệm là người nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh, đề nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh. Bởi vậy, hoạt động giáo dục của giáo viên chủ nhiệm ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển nhân cách của các em học sinh trong rèn luyện đạo đức. Người cán bộ làm công tác quản lý phải chọn được đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có năng lực chuyên môn tốt, có khả năng tổ chức hoạt động tập thể, có khả năng giáo dục, thuyết phục nhiệt tình, yêu thương học sinh, cảm hoá được học sinh, được học sinh tin cậy, kính trọng. Hiệu trưởng cần bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm hiểu rõ nhiệm vụ, quyền hạn, phương pháp xây dựng tập thể, tổ chức các hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoai giờ lên lớp. Xác định cơ chế quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm với các giáo viên bộ môn và tổng phụ Đội. Đặc biệt là quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm với ban đại diện cha mẹ học sinh, là cầu nối giữa gia đình với nhà trường, xã hội. Giáo viên chủ nhiệm phải nhận thức đúng vị trí quan trọng của mình. Phải tự bồi dưỡng, nắm bắt sâu sắc chủ trường đường lối giáo dục của Đảng và Nhà nước trong thời kì đổi mới. Phải nâng cao trình độ chuyên môn để giáo dục đạo đức học sinh một cách thuyết phục. Phải mẫu mực trong lối sống, cách ứng xử. 3.2.Kế hoạch hoá công tác quản lý giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp Phải có sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường, đứng đầu là hiệu trưởng, sự ủng hộ hoạt động của Đảng, chính quyền, đoàn thể và toàn thể cán bộ, giáo viên có kinh phí và cơ sở phục vụ tốt cho hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, tổ chức bộ máy phải đảm bảo tính đồng bộ, ổn định, đảm bảo tập trung dân chủ và ổn định cao, tập thể đoàn kết nhất trí thực hiện. Đây là giai đoạn quan trọng nhất của quá trình quản lý, bất cứ một hoạt động nào muốn đạt được mục tiêu đã định thì phải xây dựng được kế hoạch hoạt động. Trên cơ sở phân tích thực trạng những thuận lợi, khó khăn, căn cứ vào những tiềm năng và những khả năng cần có để xác định rõ mục tiêu nội dung hoạt động và các biện pháp cần thiết phù hợp với thực tiễn. 3.3.Phát huy vai trò tự quản của tập thể học sinh Biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục coi đó là một yếu tố nội tại trong quá trình giáo dục đạo đức và hình thành nhân cách học sinh. Tập thể học sinh thống nhất trong mục đích chung đó là học tập, rèn luyện để trở thành những con người có ích cho gia đình, xã hội. Một tập thể học sinh có ý thức tự quản cao, có truyền thống, có kỷ luật nó ảnh hưởng quan trọng trực tiếp đến sự phát triển nhân cách của những học sinh theo đúng mục đích giáo dục của nhà trường. Tập thể học sinh tốt có tác dụng thanh lọc hiệu quả, cảm hoá, biến đổi học sinh có những sai lệch về các chuẩn mực đạo đức xã hội, có sức chống đỡ các tác động tiêu cực từ bên ngoài. 3.4.Tổ chức có hiệu quả việc triển khai thực hiện kế hoạch quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp. Hiệu trưởng nhà trường phải căn cứ vào Luật giáo dục và những chỉ thị của Bộ Giáo dục, các cấp lãnh đạo để đề ra những biện pháp thích hợp hướng hoạt động ngoài giờ lên lớp vào mục tiêu thực hiện chức năng giáo dục: “chủ yếu dạy người” bao hàm nội dung tư tưởng, đạo đức, pháp luật, thẩm mỹ, những phẩm chất của người lao động. Xây dựng kế hoạch phải căn cứ và hướng dẫn của Bộ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo về hoạt động ngoài giờ lên lớp, đề ra kế hoạch cho sát thực tiễn, cần chọn lọc các hoạt động phù hợp, xác định chủ điểm cho từng thời gian, có lịch hoạt động hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng, học kì và cả năm học, tậm chí có kế hoạch dài hạn nhiều năm. Các hoạt động phải phong phú đa dạng, nhằm thu hút hấp dẫn học sinh tham gia tích cực. Ban chỉ đạo hoạt động ngoài giờ lên lóp phải chỉ đạo thực hiện tốt chương trình, kế hoạch đã đề ra. Sau đây chúng tôi đề xuất một số hình thức tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp: 3.4.1.Hoạt động ngoài giờ lên lớp hàng ngày Ở trường: -Duy trì nề nếp học tập, đi học đầy đủ đúng giờ -Vệ sinh trường lớp, vệ sinh cá nhân sạch sẽ -Tự quản tốt: truy bài, đọc sách, văn nghệ trong 15 phút đầu giờ -Giờ ra chơi: tập thể dục giữa giờ, vui chơi giải trí, nghe nhạc, giáo dục truyền thống Ở nhà: -Học bài, làm bài, học nhóm, học tổ -Giúp đỡ công việc gia đình lao động sản xuất 3.4.2.Hoạt động ngoài giờ lên lớp hàng tuần: -Chào cờ đầu tuần, sinh hoạt lớp -Hoạt động trực tuần, trực nhật -Vệ sinh toàn trường, lao động chăm sóc, bảo vệ cây xanh, cây kiểng -Riêng tiết chào cờ đầu tuần, có thể chọn các hình thức hoạt động sau: *Hình thức 1: +Nhận xét tuần thi đua, phổ biến kế hoạch trong tuần, riêng tuần thứ nhất của tháng có sơ kết tháng và kế hoạch tháng tới. +Văn nghệ: ca ngợi quê hương đất nước, Đảng, Bác Hồ *Hình thức 2: +Tổ chức hình thức vui học: kết hợp tổ chuyên môn ra câu hỏi, có quà thưởng nếu trả lời đúng. +Mời công an nói chuyện pháp luật, an toàn giao thông, hiểm hoạ ma tuý, tệ nạn xã hội, HIV/AIDS. +Mời giáo viên, cộng tác viên báo cáo chuyên đề theo chủ điểm tháng. 3.4.3.Tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ điểm các ngày lễ, kỉ niệm lớn trong năm học *Chủ đề 1 (tháng 9) Ngày hội khai trường; ngày toàn dân đưa trẻ đến trường Nội dung: Giáo dục truyền thống nhà trường +Hình thức 1: Trưng bày về truyền thống nhà trường Tuyên truyền những bài viết (thơ, văn, bài hát,…)về nhà trường. +Hình thức 2: Giờ chào cờ, đội văn nghệ hát những bài hát về nhà trường *Chủ đề 2 (tháng 10) Nội dung: +15/10: kỉ niệm ngày Bác Hồ gửi thư cho ngành Giáo dục: giáo dục động cơ, thái độ học tập, phấn đấu trở thành học sinh giỏi. +20/10: kỉ niệm ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam: giáo dục truyền thống phụ nữ Việt Nam “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”. Hình thức 1: +Phát động phong trào thi đua “hai tốt”: học sinh phấn đấu học thật tốt, điểm tốt. +Viết báo tường về học tập +Tìm hiểu gương các anh hùng liệt sĩ (ở địa phương) +Kể các câu chuyện về nữ anh hùnh (ở địa phương càng tốt) Hình thức 2: +Nêu gương dưới cờ những học sinh vượt khó học giỏi +Tổ chức báo cáo kinh nghiệm học tốt ở các lớp +Thi viết truyện, sưu tầm những câu chuyện về người phụ nữ *Chủ đề 3 (tháng 11) Nội dung: -20/11: kỉ niệm ngày nhà giáo Việt Nam: giáo dục các em phải “tôn sư trọng đạo”,… Hình thức 1: +Mít tinh kỉ niệm 20/11: tuyên dương khen thưởng, báo cáo truyền thống nhà giáo Việt Nam +Thi viết báo tường, viết về người thầy, cô giáo hết long vì đàn em thân yêu, vì thế hệ giáo dục, về mái trường mến yêu,… +Tổ chức văn nghệ: ca ngợi về thầy cô, giáo, về mái trường,… Hình thức 2: +Tìm hiểu thân thế, sự nghiệp của những người thầy nổi tiếng +Kể chuyện, viết truyện về thầy, cô giáo, mái trường,… *Chủ đề 4 (tháng 12) Nội dung: -22/12: kỉ niệm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam: giáo dục lòng yêu nước, biết ơn và học tập gương đạo đức anh bộ đội cụ Hồ Hình thức 1: +Phát động thi đua: “Noi gương anh bộ đội cụ Hồ”, giữ gìn kỷ luật, tác phong quân sự, thực hiện giờ tốt, điểm tốt. +Các lớp thi đua lập báo ảnh, tranh ảnh về anh bộ đội cụ Hồ +Tổ chức mít tinh kỉ niệm 22/12: văn nghệ - ca ngợi truyền thống quân đội nhân dân Việt Nam. Hình thức 2: +Mời cựu chiến binh về nói chuyện truyền thống Quân đội Nhân dân Việt Nam, mời Anh hùng quân đội nói chuyện. +Kêt nghĩa, giao lưu văn nghệ, TDTT với các đơn vị bộ đội kết nghĩa +Tổ chức tham quan Viện bảo tàng quân đội. *Chủ đề 5 (tháng 1) Nội dung: -9/1: kỉ niệm ngày học sinh – sinh viên Việt Nam: giáo dục truyền thống học sinh Hình thức 1: +Nêu gương những HS vượt khó học giỏi, biết vươn lên trong cuộc sống; +Thi thể dục thể thao Hình thức 2: +Tổ chức thi tìm hiểu về ngày học sinh – sinh viên Việt Nam *Chủ đề 6 (tháng 2) Nội dung: 3/2: Kỉ niệm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam: giáo dục lòng kính yêu Đảng và Bác Hồ. Hình thức 1: +Mời cán bộ ban tuyên giáo nói chuyện về vai trò của Đảng và Bác Hồ trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN +Văn nghệ ca ngợi Đảng, Bác Hồ Hình thức 2: +Tổ chức thi tìm hiểu về Đảng Cộng sản Việt Nam, về Bác Hồ +Sáng tác thơ, văn, viết truyện ca ngợi Đảng và Bác Hồ *Chủ đề 7 (tháng 3) Nội dung: 8/3: Ngày quốc tế phụ nữ: giáo dục truyền thống phụ nữ Việt Nam và 26/3: ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh: giáo dục truyền thống vẻ vang của Đoàn. Hình thức 1: +Phát động thi đua: “dạy tốt, học tốt” +Tổ chức mít tinh chào mừng ngày 8/3 và 26/3 +Tổ chức thi “Khéo tay hay làm” Hình thức 2: +Tọa đàm về ngày 8/3 “Công – Dung – Ngôn – Hạnh và 26/3: cắm trại, tổ chức hội diễn văn nghệ *Chủ đề 8 (tháng 4) Nội dung: 30/4: ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước: giáo dục lòng yêu nước, chủ nghĩa anh hùng Cách mạng, lòng tự hào dân tộc. Hình thức 1: +Mời bộ đội nói chuyện về ngày đại thắng 30/4/1975 +Văn nghệ - TDTT: ca khúc Cách mạng thời chống Mỹ, giao lưu văn nghệ Hình thức 2: +Tổ chức sưu tầm tranh ảnh về các bộ đội, về lịch sử giải phóng miền Nam +Tổ chức tham quan bảo tàng quân đội *Chủ đề 9 (tháng 5) Nội dung: 19/5: ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh: giáo dục lòng yêu kính và biết ơn Bác Hồ. Hình thức 1: +Sinh hoạt dưới cờ về cuộc đời hoạt động Cách mạng của Bác Hồ Hình thức 2: +Tổ chức thi tìm hiều về cuộc đời hoạt động của Bác Hồ +Tổ chức “Báo công lên Bác” về những thành tích xuất sắc trong học tập +Văn nghệ: ca ngợi Bác Hồ 3.5.Tổ chức phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội nhằm giáo dục đạo đức cho học sinh Con người là tổng hoà các mối quan hệ xã hội, sinh ra và lớn lên trong môi trường gia đình, nhà trường và xã hội. Ở mỗi môi trường dù lớn hay nhỏ, đều diễn ra quá trình giáo dục giáo dưỡng con người. Trong đó nhà trường giữ vai trò hết sức quan trọng, nhà trường có vai trò chủ đạo trong công tác giáo dục thế hệ trẻ. Trong quá trình phát triển nhân cách toàn diện của học sinh không thể thiếu sự kết hợp giáo dục giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Giáo dục trong nhà trường chỉ là một phần, còn cần có sự giáo dục của ngoài xã hội và trong gia đình để giúp cho việc giáo dục trong nhà trường được tốt hơn. Giáo dục trong nhà trường dù tốt đến mấy nhưng thiếu giáo dục trong gia đình và ngoài xã hội thì kết quả cũng không hoàn toàn”. Sơ đồ phối hợp giữa nhà trường – gia đình và xã hội để GDĐĐ học sinh Nhà trường Học Xã hội Gia đình sinh 3.6. Tăng cường kinh phí đa dạng hoá các hình thức hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp. Hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp là một hoạt động giáo dục cơ bản được thực hiện một cách có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức góp phần thực thi quá trình đào tạo nhân cách học sinh. Hoạt động ngoài giờ lên lớp đạt nhiều mục tiêu giáo dục, trong đó quan trọng nhất là nhằm giáo dục tư tưởng đạo đức, phẩm chất nhân cách học sinh, nó có khả năng giáo dục to lớn làm nảy sinh năng lực phẩm chất tình cảm mới, làm phát triển phẩm chất tốt đẹp ở mỗi con người. Hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp đây là một họat động thường xuyên trong nhà trường. Vì vậy cần phải có đầy đủ cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động để hỗ trợ nhằm mang lại hiệu quả cao trong hoạt động, tạo sân chơi và khuyến khích cho học sinh có thái độ học tập đúng đắn và trau dồi đạo đức của mình. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1.Kết luận Hoạt động giáo dục trong trường trung học cơ sở là nhằm giúp học sinh phát triển hài hoà về đức, trí, thể, mĩ. Trong đó phải đặt ra giáo dục đạo đức lên vị trí hàng đầu, coi đó là nền tảng cho các mặt giáo dục khác. Từ những cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý của đề tài, qua phân tích thực trạng công tác giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Trường Long Hòa – Duyên Hải – Trà Vinh, chúng tôi manh dạn đưa ra một số biện pháp giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Người có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó, người có tài thì không có đức là người vô dụng”. Giáo dục đạo đức có một vị trí quan trọng hàng đầu trong toàn bộ công tác giáo dục trong trường phổ thông nói chung và trường cơ sở nói riêng. Đây là một quá trình lâu dài và phức tập đòi hỏi phải có sự quan tâm của toàn xã hội mà nàh trường giữ vai trò quan trọng nhất. Mục tiêu giáo dục phổ thông ở nước ta là: “Giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các chức năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam XHCN”. Để đạt mục tiêu này, giáo dục đào tạo phải thường xuyên sáng tạo đổi mới phương pháp và nội dung giáo dục để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Các nàh quản lý giáo dục luôn tìm tòi đề ra những biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh một cách hợp lý. Qua kết quả nghiên cứu thực trạng công tác quản lý giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Trường Long Hòa – Duyên Hải – Trà Vinh, chúng tôi thấy đoàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên của trường đều nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức, ban giám hiệu đã chủ động chỉ đạo các tổ chức trong nhà trường, phối hợp với các lực lượng giáo dục ngoài xã hội cùng đồng lòng giáo dục đạo đức học sinh. Từ việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn, chúng tôi đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Trường Long Hòa – Duyên Hải – Trà Vinh. 2.Kiến nghị 2.1. Với Phòng Giáo dục và Đào tạo: -Có kế hoạch thường kỳ chỉ đạo công tác giáo dục đạo đức học sinh phải đặt vị trí vai trò như các môn học khác. -Chỉ đạo điểm một số mô hình về công tác giáo dục đạo đức học sinh, rút kinh nghiệm và phổ biến cho các trường khác học tập. 2.2.Đối với gia đình học sinh: -Dự đầy đủ các cuộc họp phụ huynh học sinh do nhà trường tổ chức -Tăng cường mối liên lạc với nhà trường để nắm bắt tình hình học tập, rèn luyện của con em, để kịp thời phối hợp với nhà trường giáo dục học sinh để trở thành người công dân có ích cho xã hội. 2.3.Đối với xã hội: Có trách nhiệm xây dựng môi trường trong sạch, lành mạnh và phối hợp với nhà trường tạo ra phong trào xã hội hoá giáo dục hỗ trợ nhà trường về kinh phí, phương tiện vật chất, tạo điều kiện tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Au – naPuf. E (1994) Quản lý là gì ? NXB Khoa học kỹ thuật Hà Nội 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007) Điệu lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông NXB Giáo dục 3. Phạm Thu Hà (2011) – Bài giảng Quản lý hoạt động giáo dục 4. Đảng Cộng sản Việt Nam (1997) – Văn kiện hội nghị lần thứ 2 BCH TW Đảng khoá VIII – NXB chính trị Quốc gia – Hà Nội 5. Đảng Cộng sản Việt Nam – Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, VII, IX NXB Sự Thật – Hà Nội 6. Luật Giáo dục Nước CHXHCN Việt Nam sửa đổi (2005)-NXB Giáo dục 7. Hồ Chí Minh (1997) – Về vấn đề giáo dục – NXB Giáo dục 8. Hồ Chí Minh (1983) – Về đạo đức – NXB Chính trị Quốc gia – Hà Nội 9. Hồ Chí Minh toàn tập (1983) – tập 9, 10 – NXB Sự Thật – Hà Nội 10. Ngành Giáo dục – Đào tạo thực hiện Nghị quyết TW 2 khoá VIII và Nghị quyết Đại hội Đảng IX (2002) – NXB Chính trị quốc gia Hà Nội 11. Từ điển Tiếng Việt (1997) – NXB KHXH 12.Từ điển Tiếng Việt thông dụng (2003) –NXB Giáo dục – Hà Nội 13.Từ điển bách khoa triết học (1964) tập 3 – Nga văn – Hà Nội 14.Giáo trình đạo đức học (2000) –Học viện chính trị quốc gia – NXB chính trị quốc gia Hà Nội Phụ lục 1. PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Dùng cho giáo viên và cán bộ quản lý) Để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, xin đồng chí vui lòng cho biết ý kiến của mình về những vấn đề sau đây. Xin cảm ơn đồng chí ! Câu 1.Theo đồng chí, vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở Trường Long Hòa – Duyên Hải – Trà Vinh hiện nay như thế nào ? (đánh dấu x vào ô tương ứng) Quan tâm Bình thường Không quan tâm Câu 2. Những phẩm chất nào dưới đây được nhà trường quan tâm giáo dục cho học sinh ? (đánh dấu x vào ô tương ứng với những phẩm chất phù hợp với nhận xét của đồng chí) Lòng hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, thầy cô, tôn trọng bạn bè Ý thức, tổ chức kỷ luật, tự giác thực hiện nội quy nhà trường Ý thức bảo vệ tài sản, của công, môi trường Lòng yêu thương quê hương đất nước Tinh thần đoàn kết, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè Động cơ học tập đúng đắn Lòng tự trọng, trung thực, dũng cảm Ý thức tiết kiệm thời gian, tiền của Ý thức tuân thủ pháp luật Lòng nhân ái, khoan dung, độ lượng Yêu lao động, quý trọng người lao động Phụ lục 2. PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Dùng cho học sinh) Để cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường trung học cơ sở, em hãy cho biết ý kiến của mình về những vấn đề sau đây. Câu 1.Theo em, công tác giáo dục đạo đức cho học sinh có tầm quan trọng như thế nào ? (đánh dấu x vào ô tương ứng phù hợp với ý kiến của em) Rất cần thiết Cần thiết Có cũng được, không cũng được Không cần thiết Câu 2. Em hãy cho biết ý kiến của mình đối với các quan niệm dưới đây (đánh dấu x vào cột và dòng tương ứng với ý kiến của em) TT Các quan niệm Thái độ Đồng ý Phân vân Không đồng ý 1 Cha mẹ sinh con, trời sinh tính 2 Ai có thân người ấy lo 3 Đạo đức do XH quyết định 4 Đạo đức của mỗi người là do mỗi người quyết định 5 Ở hiền gặp lành 6 Tiền trao cháu múc 7 Đạt được mục đích bằng mọi giá 8 Đạo đức quan trọng hơn tài năng 9 Tôn trọng lễ phép với người lớn tuổi 10 Văn hay chữ tốt không bằng học dốt lắm tiền 11 Tài năng quan trọng hơn đạo đức Câu 3.Em hãy cho biết ý kiến của mình về các phẩm chất đạo đức cần giáo dục cho học sinh THCS hiện nay ? Tt Các phẩm chất Mức độ Rất quan trọng Quan trọng Ít quan trọng 1 Lòng hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, thầy cô, tôn trọng bạn bè 2 Ý thức, tổ chức kỷ luật, tự giác thực hiện nội quy nhà trường 3 Ý thức bảo vệ tài sản, của công, môi trường 4 Lòng yêu thương quê hương đất nước 5 Tinh thần đoàn kết, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè 6 Động cơ học tập đúng đắn 7 Lòng tự trọng, trung thực, dũng cảm 8 Ý thức tiết kiệm thời gian, tiền của 9 Ý thức tuân thủ pháp luật 10 Lòng nhân ái, khoan dung, độ lượng 11 Yêu lao động, quý trọng người lao động Câu 4. Theo em, những yếu tốt nào sau đây ảnh hưởng đến việc GDĐĐ học sinh ? (em hãy chọn những nguyên nhân chủ yếu. Đánh dấu x vào ô tương ứng với ý kiến của em) Giáo dục của gia đình Ảnh hưởng của bạn bè Phim ảnh, sách báo GVCN Việc quản lý GDĐĐ của nhà trường Đội TNTP Hồ Chí Minh Tập thể lớp HS Cộng đồng nơi ở Biến đổi về tâm lý học sinh Đời sống vật chất Công an Tính tích cực tự rèn luyện của HS