Biện pháp quản lý xây dựng đội ngũ giáo viên trường tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang

PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chúng ta đang bước vào thế kỷ XXI, thế kỷ của nền kinh tế tri thức với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ. Để đáp ứng được yêu cầu của thời đại mới và yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước, Đảng ta đã khẳng định vai trò hết sức quan trọng của sự nghiệp giáo dục và đào tạo, trong đó chú trọng đến công tác xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên trong nhà trường. Với phương châm giáo dục là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người, Đảng ta đã xác định mục tiêu cơ bản của giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đào tạo con người Việt Nam có tri thức, có kỹ năng, có thái độ ứng xử đáp ứng được công cuộc đổi mới hiện nay. Muốn thực hiện được điều đó, đội ngũ giáo viên đóng vai trò quan trọng quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo. Nghị quyết Ban chấp hành TW 2, khóa 8 đã khẳng định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục- đào tạo và được xã hội tôn vinh”. Vì vậy ta có thể khẳng định việc xây dựng, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là một việc làm cực kỳ quan trọng trong công tác giáo dục và đào tạo của nhà trường. Trường tiểu học Kiến Thiết – Yên Sơn – Tuyên Quang là một trường công lập nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân. Trường được thàng lập theo Quyết định số 1387/QĐ-UBND ngày 25 tháng 5 năm 2004 của Chủ tịch UBND huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang (chia tách Trường PTCS Kiến Thiết, thành lập Trường tiểu học và Trường THCS Kiến Thiết). Trường đóng trên địa bàn xã có điều kiện kinh tế xã hội (KTXH) đặc biệt khó khăn (xã thuộc chương trình 135 giai đoạn II: 2006-2011), xã có 11 dân tộc cùng chung sống, dân tộc thiểu số chiếm 85%. Đời sống nhân dân trong xã còn nghèo, trình độ dân trí chưa cao, cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu thốn. Đội ngũ giáo viên còn thiếu theo qui định của Bộ GDĐT và không đồng bộ về cơ cấu (thừa giáo viên dạy văn hoá, thiếu giáo viên dạy các môn năng khiếu), trình độ chuyên môn đào tạo tuy đã đạt chuẩn (100% giáo viên có trình độ THSP) xong chất lượng không đồng đều, có 60% giáo viên được đào tạo từ hệ 9+3 tháng và 9+1 năm sau đó đi học bồi dưỡng trung học sư phạm. Một số ít giáo viên nhận thức về vai trò và trách nhiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục còn hạn chế. Xuất phát từ những lý do khách quan và lý do chủ quan như đã phân tích ở trên, với quá trình học tập, nghiên cứu và tiếp thu ý kiến các thầy cô giáo tại khoá học bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục tỉnh Tuyên Quang năm 2008, tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Biện pháp quản lý xây dựng đội ngũ giáo viên trường tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang”. 2. Mục đích nghiên cứu. Đề xuất biện pháp quản lý nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực chuyên môn vững vàng, có lòng nhân ái và lý tưởng nghề nghiệp ở trường Tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu. 3.1. Xác định cơ sở khoa học của việc quản lý nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên tiểu học. 3.2. Phân tích thực trạng việc quản lý nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. 3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. 4. Đối tượng nghiên cứu. Những biện pháp quản lý nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên trường Tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. 5. Phương pháp nghiên cứu. 5.1 Nghiên cứu các tài liệu của Đảng về giáo dục - đào tạo, các văn bản của Bộ GDĐT và các ban ngành có liên quan đến công tác GDĐT. 5.2 Nghiên cứu các giáo trình, tài liệu, các kinh nghiệm thực tiễn về một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trong quá trình học khoá bồi dưỡng CBQL giáo dục do Học viện quản lý giáo dục tổ chức tại tỉnh Tuyên Quang năm 2008. 5.3 Khảo sát thực tế, điều tra, so sánh, thống kê chất lượng đội ngũ giáo viên trong 3 năm học 2004 - 2005; 2005 - 2006; 2006 - 2007 của trường Tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC QUẢN LÝ XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC Cơ sở lý luận. Đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ yếu, quan trọng nhất trong tập thể sư phạm nhà trường, là lực lượng trực tiếp thực hiện mục tiêu, kế hoạch giảng dạy, giáo dục của nhà trường, là người tạo nên uy tín, chất lượng hiệu quả cho nhà trường. Xây dựng và phát triển đội ngũ là thực hiện quan điểm của Đảng “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, phát triển giáo dục nhằm “nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài” để xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Nghị quyết TW 2 khoá 8 đã nêu “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh” . Tiểu học là cấp học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân. “Tiểu học là nền, lớp 1 là móng”. Móng chắc, nền vững là cơ sở đảm bảo cho việc xây dựng ngôi nhà học vấn phổ thông. Đội ngũ giáo viên tiểu học là lực lượng quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục, đảm bảo mọi thành công của chủ trương đổi mới giáo dục, đồng thời là người trực tiếp thực hiện mục tiêu của giáo dục tiểu học. Thực tiễn cuộc sống đã chứng minh: những hiểu biết, kỹ năng và thói quen tốt đẹp của mỗi con người đã được hình thành từ bậc học này. Các thầy cô giáo mẫu mực và tâm huyết với nghề đã để lại dấu ấn trong mỗi học sinh của mình từ nét chữ, lời nói, ứng xử trong giao tiếp ... “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh học tiếp trung học cơ sở” (Điều 27, khoản 2 Luật Giáo dục 2005). Toàn xã hội, ngành giáo dục, các bậc cha mẹ học sinh đều đặt niềm tin, niềm hy vọng vào các thầy cô giáo tiểu học trong việc dạy dỗ con em mình để hình thành những nét nhân cách quan trọng đầu tiên cho thế hệ trẻ, chủ nhân tương lai của đất nước. Như vậy công tác xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trong trường tiểu học là việc làm hết sức quan trọng, quyết định sự phát triển của mỗi nhà trường. Do đó người cán bộ quản lý nhà trường phải coi đây là công việc đầu tiên, giữ vai trò quyết định đối với chất lượng giảng dạy và giáo dục của nhà trường. Cơ sở pháp lý. Chỉ thị số 40 – CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư Trung ương về nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg ngày 11 tháng 01 năm 2005 của Thủ Tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án “Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục” đã nêu rõ mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà, cán bộ quản lý giáo dục (CBQLGD) đảm bảo đủ số lượng, nâng cao chất lượng, cân đối về cơ cấu, đạt chuẩn đáp ứng yêu cầu về của thời kỳ đổi mới. Đây là văn bản vô cùng quan trọng về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và CBQLGD, cụ thể: “Phát triển giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đát nước, là điều kiện để pháp huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong đó nhà giáo và CBQLGD là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng”. Luật Giáo dục 2005 đã nêu: “Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển lâu dài và đúng đắn về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở”. Điều 15, Chương I (Luật giáo dục 2005) qui định “Nhà giáo phải không ngừng học tập, rèn luyện, nêu gương tốt cho người học”, khoản 4, điều 72, chương IV (Luật Giáo dục 2005) quy định nhiệm vụ của nhà giáo: “Không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, đổi mới phương pháp giảng dạy, nêu gương tốt cho người học”. Điều 17, (Điều lệ trường tiểu học 2007) cũng đã qui định về quyền của hiệu trưởng “Phân công, quản lý, đánh giá, xếp loại giáo viên; tham gia quá trình tuyển dụng, thuyên chuyển; khen thưởng, thi hành kỷ luật đối với giáo viên, nhân viên theo quy định”. Quyết định số 14/2007/QĐ-BGDĐT ngày 04/5/2007 Quyết định về việc ban hành Quy định “Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học” . Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 20/6/2007 Nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang khóa (XIV) “Về phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo tỉnh Tuyên Quang đến 2010”. Nghị quyết số 02-NQ/HU ngày 28/4/2006 của BCH Đảng bộ huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang “Về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ huyện Yên Sơn”. Như vậy công tác xây dựng, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trong trường tiểu học nói chung và Trường tiểu học Kiến Thiết – Yên Sơn – Tuyên Quang nói riêng thuộc về cán bộ quản lý nhà trường đứng đầu là hiệu trưởng nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên “vừa hồng, vừa chuyên”. Cho nên người người hiệu trưởng phải coi đây là một nhiệm vụ quan trọng quyết định chất lượng giáo dục toàn diện đối với học sinh. 1.3. Cơ sở thực tiễn. Đội ngũ giáo viên tiểu học của nước ta tăng nhanh về số lượng và có số lượng lượng lớn nhất so với các bậc học. Trình độ ban đầu và năng lực chuyên môn của đội ngũ giáo viên không đồng đều, mấy chục năm qua giáo viên tiểu học được đào tạo ở trình độ thấp, gồm nhiều hệ đào tạo như 5+3, 7+1, 7+2, 9+3 tháng, 9+1 … Do yêu cầu bức thiết của sự phát triển quy mô giáo dục tiểu học và công tác phổ cập giáo dục tiểu học – xoá mù chữ, đặc biệt là ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo … Hội nghị TW 2 khóa 8 của Đảng đã chỉ ra những yếu kém của giáo dục nước ta hiện nay trong đó có sự yếu kém của đội ngũ giáo viên “giáo dục và đào tạo nước ta còn nhiều yếu kém, bất cập cả về qui mô, cơ cấu và nhất là về chất lượng giáo dục và hiệu quả giáo dục, chưa đáp ứng kịp thời những đòi hỏi lớn và ngày càng cao về nhân lực của công cuộc đổi mới kinh tế – xã hội, xây dựng và bảo vệ tổ quốc, thực hiện CNH-HĐH đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa”. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã đề ra yêu cầu hiện đại hoá, chuẩn hoá với ngành giáo dục nói chung, với việc xây dựng đội ngũ nói riêng. Để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học không chỉ là đào tạo và đào tạo lại mà là quá trình phấn đấu để khắc phục sự không đồng đều của đội ngũ về mọi mặt, phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống; kiến thức và kỹ năng sư phạm. Chỉ thị số 39/2007/CT-BGDĐT ngày 21/7/2007 của Bộ Giáo dục và đào tạo “Về nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục chuyên nghiệp và các trường, khoa sư phạm trong năm học 2007-2008” đã nêu: Đổi mới nội dung, phương pháp bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý, thường xuyên rèn luyện phẩm chất, đạo đức nhà giáo, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học. Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 20/6/2007 Nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang khóa (XIV) “Về phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo tỉnh Tuyên Quang đến 2010” đã xác định: Đến năm 2010, Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng nhà trường đều có trình độ trung cấp lý luận chính trị, được đào tạo về nghiệp vụ quản lý giáo dục và quản lý tài chính; 20% giáo viên có trình độ Cao đẳng và Đại học… Trường Tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang đóng trên địa bàn xã vùng cao đặc biệt khó khăn. Trường có 11 phân hiệu điểm trường, điểm xa nhất cách trung tâm 20 km (chủ yếu là đường liên thôn và đường dân sinh), năm học 2007-2008, trường có 30 lớp với 425 học sinh và 41 cán bộ giáo viên. Cơ sở vật chất nhà trường còn thiếu thốn và tạm bợ, điểm Trung tâm còn dùng chung cơ sở vật chất với Trường THCS Kiến Thiết. Điều kiện sống của giáo viên còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là giáo viên cắm bản, thiếu nhà công vụ, thiếu điện thắp sáng và các phương tiện nghe nhìn ... Đội ngũ giáo viên hiện tại đã đạt chuẩn và trên chuẩn, các thầy cô giáo luôn yên tâm công tác, tâm huyết với nghề, dạy học với tinh thần và trách nhiệm cao. Tuy nhiên chất lượng giáo viên không đồng đều. Một số giáo viên năng lực chuyên môn còn hạn chế, chậm đổi mới phương pháp dạy học (do yếu tố đầu vào của giáo viên 60% đào tạo từ sơ cấp). Trường còn thiếu cán bộ quản lý (theo tiêu chuẩn trường Hạng 1, thiếu 1 phó hiệu trưởng) và thiếu giáo viên dạy chuyên các môn năng khiếu... Tất cả những khó khăn bấp cập trên đã ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng giáo dục. Vì vậy việc xây dựng, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đòi hỏi người cán bộ quản lý nhà trường trực tiếp là hiệu trưởng phải hết sức quan tâm, đặt nó vào vị trí trọng tâm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CỦA VIỆC QUẢN LÝ XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC KIẾN THIẾT – YÊN SƠN – TUYÊN QUANG 2.1. Đặc điểm tình hình chung. 2.1.1. Đặc điểm kinh tế – xã hội tại địa phương. Xã Kiến Thiết là xã vùng cao điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn của huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. Xã có 965 hộ với 4.611 nhân khẩu, trong đó hộ nghèo là 630/965 hộ = 65%. Địa bàn xã rộng với 17 thôn bản và 11 dân tộc cùnh sinh sống, trong đó các dân tộc thiểu số chiếm 82% dân số. Đời sống nhân dân còn nghèo, đất nông nghiệp ít, chủ yếu sống bằng nghề trồng trọt và chăn nuôi nhỏ, đường xá đi lại khó khăn giữa các thôn bản. Xã đã hoàn thành phổ cập giáo tiểu học – chống mù chữ năm 1995, hoàn thành phổ cập giáo dục THCS năm 2002 và phổ cấp giáo dục tiểu học đúng độ tuổi năm 2004. Một số đồng bào dân tộc thiểu sốổtình độ văn hoá thấp, dân trí chậm phát triển, hủ tục còn lạc hậu như cho con lấy vợ, lấy chồng còn ở tuổi vị thành niên. Đồng bào dân tộc H’.Mông còn thành lập và hoạt động các nhóm đạo tin lành... Tuy nhiên xã luôn giữ vững ổn định về chính trị an ninh quốc phòng, không có hiện tượng điểm nóng về chính trị, nhân dân lao động cần cù, tệ nạn xã hội được đẩy lùi. 2.1.2. Đặc điểm của Trường tiểu học Kiến Thiết - Yên Sơn - Tuyên Quang năm học 2007 - 2008. Trường tiểu học Kiến Thiết – Yên Sơn – Tuyên Quang được thành lập tháng 5/2004, trường đóng trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn. Trường có 11 điểm trường nằm rải rác tại 17 thôn bản. + Trường có 30 lớp với 425 học sinh, được phân bố tại 11 điểm trường, có điểm cách Trung tâm 20 km, trong đó có 06 lớp ghép với 57 học sinh. Học sinh trong trường gồm 11 dân tộc, trong đó học sinh dân tộc H’Mông là 164/425 = 38,5%. + Về các tổ chức trong nhà trường: - Chi bộ: có 17 đảng viên (chính thức 16, dự bị 01; nam 4, nữ 13). Ban chi uỷ 03 đồng chí (Bí thư chi bộ là Hiệu trưởng) - Công đoàn: có 41 đoàn viên, nam 8, nữ 33. Ban chấp hành 5 đồng chí. - Đội thiếu niên: Liên đội có 14 chi đội và 16 sao nhi đồng. Ban chỉ huy Liên đội có 5 em. + Về cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường có 41 đồng chí, trong đó: - Ban giám hiệu: 02 - Giáo viên trực tiếp giảng dạy: 37 ( Giáo viên dạy văn hoá: 35; Ngoại ngữ: 01; Mỹ thuật: 01). - Tổng phụ trách Đội: 01 - Cán bộ kế toán: 01 - Trình độ chuyên môn: 41/41 đạt trình độ chuẩn. Trong đó: Đại học tiểu học 01; Cao đẳng 07; Trung cấp 33 (01 giáo viên đang học Cao đẳng tiểu học) Từ những đặc điểm của nhà trường cho thấy những thuận lợi và khó khăn trong công tác quản lý xây dựng đội ngũ giáo viên của trường tiểu học Kiến Thiết như sau: 2.1.2.1. Thuận lợi: - Trong công tác quản lý, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên của nhà trường luôn được sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng, chính quyền huyện Yên Sơn, sự chỉ đạo và tạo điều kiện của Phòng Giáo dục - đào tạo Yên Sơn và Sở GDĐT tỉnh Tuyên Quang. - Nội bộ nhà trường đoàn kết nhất trí dưới sự lãnh đạo của chi bộ Đảng, nhiều năm liền Chi bộ đạt trong sạch, vững mạnh (từ 2004 đến 2007). - Các tổ chức đoàn thể trong nhà trường đều hoạt động có hiệu quả, phát huy tác dụng tích cực trong công tác quản lý bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên của nhà trường. - Đội ngũ giáo viên trẻ, khoẻ, có tinh thần trách nhiệm và nhiệt tình trong công tác. - Chất lượng giáo dục toàn diện học sinh được giữ vững và từng bước được nâng lên. - Sách giáo khoa, vở viết và thiết bị dạy học đều được Nhà nước trang bị đủ từ lớp 1 đến lớp 5 (Chương trình 135). 2.1.2.2. Khó khăn: - Kinh tế của nhân dân trong xã chậm phát triển, trình độ dân trí chưa cao, nhận thức về công tác giáo dục - đào tạo và công tác xã hội hoá giáo dục của nhân dân còn hạn chế. - Cơ cấu Ban giám hiệu còn thiếu theo tiêu chuẩn trường hạng 1: Hiện nay mới có 01 Hiệu trưởng và 01 phó hiệu trưởng, (còn thiếu 01 phó hiệu trưởng). Trường có 11 phân hiệu điểm trường, có điểm trường cách xa Trung tâm từ 18 đến 20 km, giao thông đi lại không thuận lợi (chủ yếu đi bằng đường dân sinh, đường liên thôn, nhiều thôn bản chưa có điện quốc gia và chưa có điện thoại) nên việc quản lý gặp nhiều khó khăn. - Cơ cấu giáo viên không đồng đều, chưa có giáo viên dạy chuyên trách môn Âm nhạc, Thể dục. 100% số giáo viên đều đạt chuẩn và trên chuẩn, song năng lực công tác thực tế chưa đồng bộ (60% giáo viên được đào tạo từ sơ cấp sư phạm hệ 9+3 tháng và 9+1 năm, sau đó được đào tạo để nâng chuẩn), do đó nhận thức về kiến thức cơ bản và tư duy về đổi mới phương pháp dạy học còn rất hạn chế ; một số giáo viên tăng cường (từ vùng thuận lợi đến) tâm lý chưa thật yên tâm công tác; một số giáo viên lớn tuổi (diện tinh giản biên chế đến 2011) có thể hiện sức ì trong công tác, chậm đổi mới, chưa thực sự chú tâm tới công việc. - Cơ sở vật chất của nhà trường tuy tạm đủ phòng học 2 ca, song chủ yếu là phòng học tạm, bàn ghế cũ không đúng quy cách. Điểm trung tâm (trụ sở nhà trường) còn sử dụng chung với trường THCS Kiến Thiết (do mới chia tách nên chưa có cơ sở vật chất riêng), thiếu phòng học, phòng chức năng, nhà công vụ, phòng thư viện – thí nghiệm ... nên chưa ứng được yêu cầu của việc dạy và học. Do thiếu phòng học, trường phải học 2 ca nên rất khó khăn trong việc dạy phụ đạo học sinh yếu kém và bồi dưỡng học sinh giỏi. - Chất lượng học sinh đầu vào rất thấp, thể hiện qua kết quả kiểm tra chất lượng đầu năm của khối lớp 1. Tổng số Nhận biết về chữ cái và chữ số Khả năng nói Tiếng Việt Đạt yêu cầu Chưa đạt YC Thành thạo Chưa thạo 95 57 38 43 42 Chủ yếu là học sinh dân tộc thiểu số, đi học mẫu giáo không đều, ở gia đình ít giao tiếp bằng Tiếng Việt. 2.2. Thực trạng công tác quản lý, xây dựng đội ngũ giáo viên trường tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. 2.2.1. Thực trạng quản lý, xây dựng đội ngũ giáo viên trường tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. Từ khi thành lập tháng 5/2004, được sự quan tâm của cấp uỷ, chính quyền địa phương và trực tiếp là Phòng GD ĐT Yên Sơn, dưới sự chỉ đạo của Chi bộ Đảng, sự thống nhất của chính quyền - đoàn thể và các tổ chuyên môn trong nhà trường. Hàng năm chi bộ nhà trường đều đạt "Trong sạch – vững mạnh", nhà trường đạt "Khá", Công đoàn "Vững mạnh xuất sắc", Liên đội "Mạnh cấp huyện". Có giáo viên đạt "Giáo viên giỏi cấp huyện" năm 2004-2005 ; 2005-2006, "Chiến sĩ thi đua, Lao động tiên tiến" năm 2006-2007. Có học sinh đạt giải cấp huyện. Ban giám hiệu nhà trường đã thường xuyên tuyên truyền, giáo dục cho đội ngũ giáo viên nâng cao nhận thức về tư tưởng chính trị ; triển khai đầy đủ các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng các cấp và các văn bản của nhà nước, của ngành về công tác giáo dục. Đặc biệt quán triệt thực hiện Chỉ thị 06-CT/TW về cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" ; Chỉ thị số 33 /CT-TTg của Thủ Tướng chính phủ về "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục" ; cuộc vận động "Hai không" với 4 nội dung : "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục, nói không với vi phạm đạo đức nhà giáo và việc học sinh ngồi nhầm lớp" trong năm học 2007-2008. Phối hợp với Công đoàn nhà trường xây dựng và phát động các phong trào thi đua trong đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục, tạo động lực thúc đẩy mỗi cá nhân cố gắng vươn lên trong công việc, mà trọng tâm là phong trào "Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương về đạo đức, tự học và sáng tạo". Động viên khuyến khích, khen thưởng những cá nhân, tập thể có sáng kiến trong công tác nâng cao chất lượng giảng dạy ; tạo điều kiện cho những giáo viên có năng lực đi đào tạo nâng cao trình độ trên chuẩn để làm cốt cán cho các tổ chuyên môn (từ năm 2004 đến nay đã và đang đào tạo được 5 giáo viên trên chuẩn, gồm Đại học 01, Cao đẳng 04). Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp tập huấn chuyên môn theo chu kỳ, có kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao chất lượng cho giáo viên vào tháng 8 hàng năm và bồi dưỡng thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, hội thảo, hội giảng, thăm lớp dự giờ để rút kinh nghiệm ... trong năm học. - Kết quả về chất lượng đội ngũ giáo viên trong 3 năm học gần đây : Bảng 1 : Giới tính, độ tuổi Năm học T.số CBGV Giới tính Đảng viên Tuổi >50 Tuổi từ 30-50 Tuổi <30 Nam Nữ 2004-2005 43 10 33 13 03 38 2 2005-2006 41 9 32 15 01 38 2 2006-2007 42 9 33 17 01 40 1 Bảng 2 : Trình độ văn hoá, chuyên môn Năm học T.số CBGV Văn hoá Lý luận Chuyên môn Ngoại ngữ Tin học 9/12 12/12 PT TC ĐH CĐ TC SC 2004-2005 43 0 43 13 0 0 3 40 0 12 (A) 20 (A), 1 (C) 2005-2006 41 0 41 15 0 0 5 36 0 12 (A) 21 (A), 1 (C) 2006-2007 42 0 42 17 0 0 7 36 0 12 (A), 1 (CĐ) 23 (A), 1 (C) Bảng 3 : Kết quả đánh giá, xếp loại giáo viên (Căn cứ QĐ số 06/2005/QĐ-BNV của Bộ Nội vụ ban hành Quy định về đánh giá, xếp loại giáo viên mầm non, giáo viên phổ thông công lập) Năm học T.số CBGV Phẩm chất chính trị, Đ.đức, lối sống Xếp loại về chuyên môn, nghiệp vụ Kết quả xếp loại chung Tốt Khá TB Kém Tốt Khá TB Kém Tốt Khá TB Kém 2004-2005 43 33 10 0 0 12 18 13 0 12 18 13 0 2005-2006 41 36 3 2 0 11 24 5 1 11 24 6 0 2006-2007 42 28 13 2 0 11 19 12 1 11 19 13 0 Bảng 4 : Kết quả xếp loại chuyên môn học kỳ I, năm học 2007-2008. (Căn cứ QĐ 14/2007/QĐ-BGD&ĐT về Chuẩn nghề nghiệp GVTH) Tổng số Lĩnh vực 1 Lĩnh vực 2 Lĩnh vực 3 Tốt Khá TB Kém Tốt Khá TB Kém Tốt Khá TB Kém 40 13 25 2 0 5 16 19 0 7 11 22 0 2.2.2. Những tồn tại và nguyên nhân của việc quản lý, xây dựng đội ngũ giáo viên trường tiểu học Kiến Thiết - Yên Sơn - Tuyên Quang. + Tồn tại : - Nhận thức về vai trò, trách nhiệm của nhà giáo đối với công tác giáo dục - đào tạo chưa cao ; một số giáo viên chưa tâm huyết với công việc, chậm đổi mới về phương pháp giảng dạy, ngại học hỏi và cập nhật thông tin mới ; chấp hành nội quy, quy chế chưa nghiêm túc... nên còn có giáo viên xếp loại về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống Trung bình (năm học 2005-2006). - Chất lượng chuyên môn không đồng đều, nhiều giáo viên không dạy được lớp 4, 5. Việc tham gia thăm lớp, dự giờ trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp còn hạn chế (một phần do các điểm trường cách xa nhau, giáo viên phải cắm bản). - Công tác kiểm tra, đôn đốc của Ban giám hiệu chưa được thường xuyên (do địa bàn rộng, thiếu CBQL, Hiệu trưởng đang theo học tại chức), nội dung các buổi sinh hoạt chuyên môn, sinh hoạt chuyên đề chưa phong phú (do phó Hiệu trưởng mới được bổ nhiệm, chưa có kinh nghiệm trong chỉ đạo). - Kỹ năng sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học của giáo viên còn nhiều hạn chế, nhiều giáo viên ngại sử dụng đồ dùng, ít sử dụng đồ dùng khi lên lớp (đặc biệt là các lớp học tại thôn bản)... - Việc bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên của nhà trường chưa được thường xuyên, ý thức tự học, tự bồi dưỡng và cập nhật thông tin của giáo viên chưa cao. + Nguyên nhân : - Giáo viên chủ yếu là người địa phương (chiếm 60%) ngoài giờ dạy học, nhiều người còn phụ giúp việc gia đình nên khả năng giao tiếp xã hội và cập nhật thông tin kém. Một bộ phận giáo viên tăng cường, do xa nhà nên tư tưởng chưa thật yên tâm công tác ; một số đồng chí khác do chuẩn bị nghỉ hưu trước tuổi (theo Nghị định 132) nên thiếu sự nhiệt huyết trong công việc. - Giáo viên có năng lực chuyên môn còn hạn chế song ngại học hỏi, cá biệt có người còn mang tính bảo thủ. Nhiều giáo viên không dạy được lớp 4, 5 do thiếu kiến thức cơ bản (trình độ ban đầu từ sơ cấp). - Trường có nhiều phân hiệu, ở cách xa trung tâm nên việc dự giờ rút kinh nghiệm giữa các giáo viên chưa được thường xuyên. Công tác chỉ đạo, kiểm tra việc tự học, tự bồi dưỡng của đội ngũ giáo viên chưa quyết liệt (do còn thiếu CBQL, Hiệu trưởng vừa làm vừa đi học bồi dưỡng tại chức). - Cơ sở vật chất thiếu thốn, thiếu các phòng chức năng cần thiết để phục vụ cho công tác nghiên cứu, bồi dưỡng, tự bồi dưỡng của giáo viên. - Trường thuộc vùng cao, cách xa trung tâm huyện 50 km, nên việc tổ chức cho đội ngũ giáo viên đi học hỏi kinh nghiệm các đơn vị mạnh chưa thực hiện được (mới tổ chức được cho đội ngũ giáo viên cốt cán)... Từ thực trạng của đội ngũ giáo viên tiểu học nói chung và đội ngũ giáo viên trường tiểu học Kiến Thiết, Yên Sơn, Tuyên Quang nói riêng đặt ra cho ngưòi cán bộ quản lý phải quan tâm nhiều hơn đến việc bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, mạnh về chất lượng mới đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển đất nước và mới hoàn thành được các mục tiêu giáo dục. Trên cơ sở thấy rõ về thực trạng đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học và yêu cầu cần thiết phải nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Trong những năm gần đây Ban giám hiệu Trường tiểu học Kiến Thiết - Yên Sơn - Tuyên Quang đã chú ý quan tâm đến việc xây dựng, bồi dưỡng để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên của nhà trường và coi đây là khâu then chốt để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh. Sau đây là một số kinh nghiệm về xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mà chúng tôi đã thực hiện. CHƯƠNG 3 MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC KIẾN THIẾT – YÊN SƠN – TUYÊN QUANG 3.1. Lập qui hoạch nhân sự. Trong thời đại nền kinh tế tri thức và khoa học công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ như hiện nay, việc xây dựng, bồi dưỡng chuẩn hóa đội ngũ giáo viên trở thành một vấn đề quan trọng gắn liền với việc đổi mới mục tiêu, nội dung, phương thức đào tạo. Để có đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu thì Ban giám hiệu trường tiểu học Kiến Thiết coi việc lập qui hoạch nhân sự và dự kiến phân công nhiệm vụ cho từng giáo viên là một việc làm quan trọng hàng đầu. Việc lập qui hoạch nhân sự phải dựa vào các văn bản qui phạm của Bộ GD-ĐT, căn cứ vào nội dung, kế hoạch giáo dục và thực trạng đội ngũ giáo viên của nhà trường. Đồng thời phải thực hiện theo đúng qui trình: công khai, dân chủ, thống nhất. Hàng năm Chi bộ nhà trường đều có quy hoạch nhân sự CBQL dài hạn trình Phòng GD ĐT và huyện Uỷ, UBND huyện. Trước khi vào năm học mới, căn cứ chỉ tiêu kế hoạch giao, Ban giám hiệu nhà trường có kế hoạch cân đối và đề nghị UBND huyện bổ sung nhân sự theo biên chế được giao. Nhờ biện pháp qui hoạch nhân sự như trên mà đội ngũ giáo viên của trường tiểu học Kiến Thiết – Yên Sơn – Tuyên Quang đã dần dần ổn định, phần nào đáp ứng được đủ về số lượng giáo viên/lớp. 3.2. Sử dụng đội ngũ giáo viên hợp lý và có hiệu quả. Việc sử dụng và bố trí hợp lý đội ngũ giáo viên có vai trò to lớn trong việc nâng cao hiệu quả dạy học và chất lượng giáo dục. Vì thế Ban giám hiệu trường trường tiểu học Kiến Thiết – Yên Sơn – Tuyên Quang đã tiến hành một số công việc sau: - Phân công, phân nhiệm, phân quyền cụ thể đối với Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, các tổ trường chuyên môn theo đúng Điều lệ Trường tiểu học. - Chọn những giáo viên có năng lực chuyên môn, phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu, vững vàng; có kinh nghiệm giảng dạy, có uy tín trước tập thể để cử làm tổ trưởng chuyên môn, giáo viên cốt cán, thư ký hội đồng… - Chọn những giáo viên có bề dạy kinh nghiệm giảng dạy, chữ viết đẹp, tính cẩn thận, tỉ mỉ làm chủ nhiệm lớp 1 và những giáo viên có năng lực khá - giỏi làm chủ nhiệm lớp 5. Ngoài ra bố trí phân công hợp lý các giáo viên khác theo năng lực sở trường của từng người nhằm phát huy năng lực bản thân, hoàn thành công tác chủ nhiệm được giao. - Đối với những điểm trường xa đặc biệt khó khăn, khi phân công giáo viên cần thăm dò tư tưởng, nguyện vọng cá nhân và thực hiện theo hình thức luôn phiên, có ưu tiên cho đối tượng đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi và đối tượng chuẩn bị nghỉ hưu. - Khi phân công giáo viên giảng dạy cần đảm bảo tính công bằng, khách quan nhất là đảm bảo định mức lao động theo quy định của nhà nước và điều lệ trường tiểu học, phù hợp với năng lực sở trường của từng người. - Đảm bảo nghiêm túc các chế độ chính sách đối với giáo viên, chế độ khen thưởng, nâng lương ... theo quy định của nhà nước. Đồng thời có chính sách hỗ trợ cho giáo viên đi tham quan học tập các đơn vị tiên tiến, tham quan du lịch trong dịp nghỉ hè; - Hỗ trợ kinh phí cho giáo viên tham gia các lớp tập huấn về chuyên môn nghiệp vụ, kinh phí tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề bồi dưỡng giáo viên và hỗ trợ một phần kinh phí cho giáo viên mua tài liệu trong quá trình được cử đi học nâng cao trình độ. - Có kế hoạch quản lý hoạt động chuyên môn một cách khoa học, tạo mọi điều kiện cần thiết cho các hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, tạo điều kiện về thời gian kinh phí cho các hoạt động chuyên môn như: tham gia tập huấn, hội thảo, bồi dưỡng chuyên đề, sinh hoạt tổ chuyên môn hội giảng, cử giáo viên đi học bồi dưỡng để nâng cao trình độ, tổ chức cho giáo viên đi thực tế học hỏi kinh nghiệm các đơn vị bạn ... - Chỉ đạo mỗi giáo viên xây dựng kế hoạch tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ, năng lực công tác theo yêu cầu của Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học, coi đó là một tiêu chí để đánh giá thi đua cuối năm. Thường xuyên kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ được giao, kịp thời uốn nắn, nhắc nhở bổ sung. 3.3. Một số biện pháp quản lý xây dựng đội ngũ giáo viên trường tiểu học Kiến Thiết – Yên Sơn – Tuyên Quang. 3.3.1. Bồi dưỡng về phẩm chất cính trị, đạo đức, lối sống: Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là biện pháp quan trọng nhất quyết định chất lượng dạy và học của một nhà trường, nhà trường chỉ đạt được hiệu quả giáo dục cao khi có một đội ngũ giáo viên kiên định về tư tưởng chính trị, có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn vững vàng. Để nâng cao hiệu quả của công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên cần phải có kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên, liên tục trước mắt và lâu dài. Phải biến quá trình bồi dưỡng thành quá trình tự bồi dưỡng. Bồi dưỡng tư tưởng chính trị cho giáo viên nhằm nâng cao nhận thức về thế giới quan, nhân sinh quan của người giáo viên, nhằm tạo ra một sự nhạy bén, sự mẫn cảm và khả năng thích ứng về mọi mặt xã hội trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay. Những nhận thức đó tạo lên sức mạnh , niềm tin và lý tưởng của từng giáo viên, từ đó giáo viên nhận thức rõ vai trò , vị trí trách nhiệm của mình đối với việc giáo dục thế hệ trẻ, đặc biệt là trẻ em lứa tuổi tiểu học. Việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống cho đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học Kiến Thiết – Yên Sơn – Tuyên Quang được thực hiện thường xuyên, có kế hoạch. Hàng năm, trước khi vào năm học mới nhà trường tổ chức cho giáo viên học tập đầy đủ các văn bản pháp quy của Nhà nước như: Luật Giáo dục - Điều lệ trường tiểu học, Pháp lệnh cán bộ công chức, Luật lao động; Chỉ thị, quyết định của Bộ giáo dục về nhiệm vụ năm học, về Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học, các văn bản chỉ đạo của Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT … về nhiệm vụ năm học, nhằm nâng cao nhận thức về mọi mặt cho giáo viên từ đó làm cho mỗi giáo viên vững vàng hơn, tự tin hơn và trách nhiệm hơn trong công tác. Xây dựng các nội quy nhà trường, qui chế chuyên môn, các qui định về kỷ cương nền nếp để mỗi giáo viên hiểu rõ trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền hạn của mình. Việc này phải tiến hành thường xuyên, liên tục để mọi giáo viên nhớ và thực hiện đúng. Khuyến khích và tạo các điều kiện về sách báo, tài liệu tham khảo, phương tiện nghe nhìn để giáo viên đọc báo, nghe đài, xem ti vi để nâng cao nhận thức, mở mang tầm nhìn, nắm bắt được những thông tin cần thiết phục vụ cho sự nghiệp giáo dục. Xây dựng mối đoàn kết, đồng thuận trong Ban lãnh đạo nhà trường: Ban giám hiệu, Ban chi uỷ, Ban chấp hành công đoàn, Đội thiếu niên bằng sự phân công, phân nhiệm cụ thể, rõ ràng , phù hợp, cùng thống nhất mục tiêu chung của tập thể. Trong đó Hiệu trưởng phải là trung tâm của sự đoàn kết, là tấm gương mẫu mực để giáo dục các thành viên khác. Xây dựng mối quan hệ nhân ái giữa cán bộ lãnh đạo với giáo viên và giữa các giáo viên với nhau, vì thế cán bộ lãnh đạo phải luôn tin tưởng vào cấp dưới, tôn trọng, chân thành, khách quan, dân chủ và có trách nhiệm giúp đỡ tạo điều kiện tốt nhất cho cấp dưới hoàn thành nhiệm vụ. Giữa các giáo viên trong tập thể cần có mối quan hệ bình đẳng, phối hợp, cùng tác hợp, tương thân, tương ái, khon dung, độ lượng với nhau, tạo nên bầu không khí tâm lý lành mạnh, thấm đượm tình đồng chí đồng nghiệp … Trong quá trình sống và làm việc trong một tập thể sư phạm lớn, khó tránh khỏi những bất đồng, mâu thuẫn nẩy sinh. Khi đó hiệu trưởng cần chủ động phân tích nguyên nhân, lựa chọn phương án xử lý kịp thời các mâu thuẫn đó một cách có lý, có tình, giải quyết hài hoà mâu thuẫn giữa các bên để tìm ra tiếng nói chung, bình thường hoá quan hệ. Tổ chức sinh hoạt chính trị hàng tháng theo các chủ đề, tổ chức học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, ôn lại truyền thống và tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn như ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12; Thành lập Đảng 3/2; ngày sinh nhật Bác, tham gia tìm hiểu lịch sử cách mạng địa phương … Xây dựng các tiêu chí đánh giá về lĩnh vực phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống theo Chẩun nghề nghiệp giáo viên tiểu học. 3.3.2. Bồi dưỡng lòng nhân ái sư phạm, tình yêu nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên. Đó là lòng thương yêu học sinh, gắn bó với nghề nghiệp, làm cho mỗi giáo viên thấy được trách nhiệm của người thầy “Tất vả vì học sinh thân yêu”. Thực hiện cuộc vận động “Kỷ cương - Tình thương - Trách nhiệm”. Kỷ cương trong việc chấp hành các chế độ, chính sách pháp luật của Nhà nước, kỷ cương trong chuyên môn, trong thi đua khen thưởng. Thấy được lòng nhân ái là cái gốc của đạo lý làm người, với giáo viên thì đó là phẩm chất đầu tiên cần có, là điểm xuất phát của mọi sáng tạo sư phạm. Bên cạnh đó cần quán triệt sâu sắc Chỉ thị 06-CT/TW của Ban bí thư Trung ương về việc triển khai thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; cuộc vận động “Hai không: với 4 nội dung, mà trọng tâm và “Không mắc bệnh thành tích và không vi phạm đạo đức nhà giáo”; cùng với cuộc vận động của Công đoàn giáo dục Việt Nam “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương về đạo đức, tự học và sáng tạo”… Người hiệu trưởng, hiệu phó phải làm cho mỗi giáo viên gắn bó với nhà trường, với học sinh, đoàn kết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau “Coi trường học như nhà ở của mình, coi học sinh như con em của mình”, coi nhà trường như ngôi nhà thứ 2 của mình từ đó gắn bó cùng nhau xây dựng nhà trường vững mạnh “Càng yêu người bao nhiêu, càng yêu nghề bấy nhiêu”. Có yêu nghề thì người giáo viên mới dốc hết tâm huyết năng lực, trí tuệ, tình cảm của mình cho sự nghiệp “trồng người”. Đó chính là tâm đức, là trách nhiệm cao cả của người thầy giáo. 3.3.3. Bồi dưỡng nâng cao trình độ về kiến thức; kỹ năng sư phạm. Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giáo viên là một nội dung cơ bản quan trọng trong công tác quản lý bồi dưỡng đội ngũ. Thực tế cho thấy có những giáo viên có trình độ chuyên môn vững, nhưng phương pháp sư phạm, khả năng truyền thụ kiến thức cho học sinh còn hạn chế; có những giáo viên khả năng tổ chức lớp chủ nhiệm còn thiếu bài bản, thiếu khoa học, khả năng giao tiếp với phụ huynh, với học sinh còn nhiều hạn chế nên không có uy tín với học sinh. Mặt khác có những giáo viên được đào tạo chuẩn về văn bằng chứng chỉ nhưng kiến thức cơ bản hạn chế, nhiều vấn đề chưa hiểu tường tận nguồn gốc để giải thích một cách khoa học cho người khác; có những giáo viên chưa nắm bắt được đầy đủ các kiến thức về kinh tế – xã hội ở địa phương để liên hệ và làm phong phú thêm bài giảng ... Do đó, Ban giám hiệu nhà trường đã xác định nội dung bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ sư phạm cho cho giáo viên cụ thể là: Sơ đồ 1: Nội dung bồi dưỡng đội ngũ giáo viên Nội dung bồi dưỡng giáo viên Nghiệp vụ chuyên môn Nội dung bổ trợ Nghiệp vụ sư phạm Ngoại ngữ Hiểu biết chung NC khoa học Tin học Kiến thức KN thực tiễn Kỹ năng tay nghề Kiến thức CM Kỹ năng quản lý PP DH mới hiện đại PP giảng dạy bộ môn + Bồi dưỡng cho giáo viên nắm vững các kiến thức khoa học cơ bản liên quan đến các môn học trong chương trình tiểu học để dạy được tất cả các khối lớp của tiểu học đáp ứng được yêu cầu của đối tượng học sinh. Bồi dưỡng các kiến thức về tâm lý sư phạm lứa tuổi tiểu học và phương pháp dạy học ở tiểu học. Bồi dưỡng các kiến thức phổ thông về kinh tế, chính trị, văn hoá xã hội, quản lý nhà nước, kiến thức về giáo dục môi trường, an ninh quốc phòng … + Bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giáo viên, mà cụ thể là: - Kỹ năng lập kế hoạch dạy học, kế hoạch chủ nhiệm lớp. - Kỹ năng dạy học và sử dụng đồ dùng dạy học trên lớp. - Kỹ năng quản lý giáo dục học sinh. - Kỹ năng kiểm tra, đánh giá. - Kỹ năng giao tiếp với học sinh, đồng nghiệp và công cộng. + Đặc biệt trong quá trình thực hiện đổi mới chương trình nội dung sách giáo khoa. Giáo viên cần phải có kỹ năng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực và sử dụng thành thạo các đồ dùng, thiết bị dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin trong mỗi bài giảng thì mới có khả năng hướng dẫn học sinh, rèn kỹ năng thực hành cho các em thông qua đó học sinh sẽ chủ động lĩnh hội được kiến thức, giúp các em phát triển tư duy, tạo hứng thú cho các em khi tiếp thu bài giảng vầ áp dụng nội dung bài giảng vào thực tế đời sống. Kiến thức, kỹ năng sư phạm của mỗi người giáo viên không chỉ được trang bị khi họ còn ngồi trên ghế của các trường sư phạm, mà nó được tích luỹ và bồi đắp trong suốt quá trình công tác của mỗi người. Ở mỗi giáo viên tri thức sâu và rộng là nền tảng của năng lực sư phạm, đặc biệt cấp tiểu học mỗi thầy cô giáo phải dạy tất cả các môn học trong chương trình (chưa có giáo viên dạy các môn năng khiếu). Vì vậy việc tự học, tự tích luỹ kiến thức tổng hợp cho bản thân đòi hỏi mỗi giáo viên phải không ngừng cố gắng học hỏi, học trong nhà trường, học ngoài xã hội, học hỏi đồng nghiệp, học qua các phương tiện thông tin đại chúng ... Có nhiều hình thức tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, như: Sơ đồ 2: Hình thức đào tạo, bồi dường giáo viên Hình thức đào tạo – bồi dường giáo viên B.D theo C.trình BDTX của Bộ GDĐT Hội thảo Hội giảng về tổ chức hoạt động dạy học – giáo dục Tự bồi dưỡng Giáo dục chính quy GD không chính quy B.D theo chuyên đề dạy học. giáo dục GD từ xa Trong mấy năm gần đây trường tiểu học Kiến Thiết – Yên Sơn – Tuyên Quang đã chú trọng đẩy mạnh công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên bằng nhiều hình thức. Trước hết căn cứ vào thực trạng nhà trường và quy hoạch đào tạo bồi dưỡng của ngành, mà đặc biệt căn cứ vào “Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học” năm 2007 để có kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên theo “Chuẩn” bằng các hình thức: + Thứ nhất: Bồi dưỡng thông qua hoạt động của tổ chuyên môn. Đây là một hoạt động mang tính chất thường xuyên, một hoạt động chính để nâng cao hiệu quả giảng dạy. Cụ thể trong hoạt động này các tổ chuyên môn, tổ chức giải các bài tập khó, trao đổi, thảo luận những vướng mắc trong phương pháp dạy, những vấn đề khó trong từng bài dạy ... để mọi giáo viên tham gia và cùng thống nhất chọn phương án hay nhất, tối ưu nhất. phân công giáo viên khá - giỏi, có nhiều kinh nghiệm kèm cặp hướng dẫn giúp đỡ các giáo viên trẻ, năng lực còn hạn chế. Dự giờ, thăm lớp rút kinh nghiệm, tổ chức hội giảng định kỳ 2 lần/năm học và hội giảng lập thành tích chào mừng kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm ... Sau mỗi tiết giảng tổ họp đóng góp ý kiến rút kinh nghiệm, chỉ ra những hạn chế, sai sót trong cách dạy, cách truyền thụ kiến thức, tác phong, trình bày bảng và đánh giá, xếp loại tiết dạy theo các tiêu chuẩn đã được qui định. Thông qua các hoạt động này trình độ chuyên môn của giáo viên được điều chỉnh, bổ sung và được nâng lên rõ rệt. + Thứ hai: Tự bồi dưỡng. Hàng năm, Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo cho mỗi giáo viên phải có kế hoạch, nội dung tự nghiên cứu để nâng cao trình độ kiến thức, kỹ năng sư phạm của mình thông qua việc tự tìm hiểu tài liệu, sách báo, dự giờ... Đồng thời mua sắm thêm tài liệu, sách tham khảo, khuyến khích và hỗ trợ giáo viên mua thêm sách tham khảo quí, hiếm về cho trường làm tủ sách dùng chung. Trong quá trình tự học, tự nghiên cứu qua sách tham khảo, báo chí giáo viên sẽ ghi chép những kiến thức mình thấy có ích và cần thiết cho bản thân, cách giải các bài bài tập khó, cách giải quyết các tình huống sư phạm ... vào sổ tự bồi dưỡng của mình, cuối mỗi học kỳ nhà trường sẽ tiến hành kiểm tra kết quả tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên và đánh giá, coi đây là một tiêu chí để bình xét danh hiệu thi đua. + Thứ ba: Bồi dưỡng tập trung. - Tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp tập huấn chuyên môn, chuyên đề tập chung do Sở GD-ĐT, Phòng GD&ĐT tổ chức như tập huấn chương trình sách giáo khoa mới, đổi mới phương pháp dạt học, bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ ... - Mời đội ngũ cốt cán chuyên môn Phòng GD&ĐT về trường để trao đổi kinh nghiệm và bồi dưỡng thêm cho giáo viên. - Tạo mọi điều kiện về thời gian, về chế độ chính sách cho giáo viên đi đào tạo trình độ cao đẳng và đại học để đến 2010 có 20% giáo vien đạt trình độ trên chuẩn (theo Nghị quyết 07-NQ/TU nghị quyết của BCH Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang, khoá XIV). + Thứ tư: Tổ chức cho giáo viên viết sáng kiến kinh nghiệm về các nội dung trong công tác tự bồi dường và giáo giáo dục, như: Phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi, phương pháp giáo dục đạo đức, phương pháp rèn chữ viết học sinh, kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp, giáo dục học sinh khó khăn, kinh nghiệm tự học có hiệu quả .... Cuối năm hội đồng xét sáng kiến kinh nghiệm của trường sẽ tổ chức nghiệm thu, xếp loại và chọn những sáng kiến kinh nghiệm có tính khả thi đưa vào nội dung sinh hoạt chuyên đề cho các giáo viên tham khảo trong năm học sau và gửi những sáng kiến đó lên Phòng GD&ĐT đánh giá công nhận và khen thưởng. Ngoài ra nhà trường còn đầu tư kinh phí mua sắm thêm máy vi tính cho cán bộ giáo viên tự học tin học để dần tiếp cận với công nghệ thông tin và phục vụ công tác quản lý của nhà trường. Nhờ những biện pháp bồi dưỡng trên mà trình độ nhận thức, trình độ chuyên môn, ý thức trách nhiệm của các thầy cô giáo được nâng lên rõ rệt. 3.3.4. Biện pháp thi đua khen thưởng. Để xây dựng đội ngũ giáo viên, Hiệu trưởng phải biết động viên tinh thần chủ động, tích cực của mỗi giáo viên, tạo bầu không khí cởi mở, phấn khởi, tin cậy lẫn nhau, giúp nhau hoàn thành nhiệm vụ, đồng thời biểu dương khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ được giao và công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ. Tổ chức tốt hoạt động nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, tọa đàm giữa giáo viên, cán bộ quản lý với giáo viên nghỉ hưu nhằm ôn lại truyền thống nhà trường, trao đổi kinh nghiệm, bầy tỏ tâm sự ... Qua đây cũng để thể hiện sự quan tâm của lãnh đạo trường đối với giáo viên đang công tác cũng như giáo viên đã nghỉ hưu, từ đó nâng cao tình thân ái, gắn bó, ý thức trách nhiệm cùng nhau xây dựng nhà trường. Kịp thời thăm hỏi, động viên những cán bộ giáo viên gặp khó khăn, hoạn nạn. Vận động mọi người chia sẻ cùng nhau niềm vui, nỗi buồn, nhằm nâng cao tính cộng đồng trong tập thể giáo viên. Song song với việc động viên tinh thần thì hiệu quả công tác cao của giáo viên cũng phải được động viên bằng vật chất để kích thích người lao động làm việc sáng tạo với năng suất cao hơn nữa. Muốn vậy đầu năm học phải xây dựng được “Quy chế nội bộ”, quy định về khen thưởng và kỷ luật đối với giáo viên. Để cho giáo viên và tổ chuyên môn đăng ký danh hiệu thi đua. Cuối kỳ và năm học tổ chức đánh giá, xếp loại thi đua trên cơ sở hiệu quả thực hiện các nhiệm vụ được giao cho cá nhân và tập thể. Khen thưởng không được bình quân chủ nghĩa, mà theo các định mức đã quy định để thưởng cho đúng với hiệu quả công việc mà tập thể và cá nhân đạt được. Có như thế mới động viên, khuyến khích được mọi người thi đua phấn đấu vươn lên. Chẳng hạn, giáo viên đạt danh hiệu Lao động tiên tiến, chiến sĩ thi đua cấp cơ sở ngoài giấy khen và tiền thưởng do cơ quan chủ quản tặng (theo Luật thi đua – khen thưởng) nhà trường còn tặng thưởng cho giáo viên đạt Lao động tiên tiến 100.000đ, giáo viên đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở 150.000đ, giáo viên có học sinh dự đạt giải cấp huyện bồi dưỡng 45.000đ/mỗi học sinh... Tất cả các mức tiền thưởng trên đã được Hội nghị giáo viên đầu năm học thông qua thành “quy chế chi tiêu nội bộ” của nhà trường. Từ thực tế của công tác thi đua khen thưởng trong nhà trường, tuy phần thưởng không lớn song những năm qua phong trào thi đua đã tạo không khí phấn khởi, ý thức trách nhiệm với công việc và lòng hăng say học hỏi, nghiên cứu phương pháp giảng dạy của đội ngũ giáo viên, nâng dần trình độ kiến thức và kỹ năng sư phạm cho mỗi giáo viên. PHẦN KẾT LUẬN Một số kết luận: Đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ yếu quan trọng nhất trong tập thể sư phạm của nhà trường, ở bất cứ thời điểm nào, giai đoạn nào người giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục - đào tạo. Một nhà trường có đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đảm bảo về chất lượng là nền tảng vững chắc giúp nhà trường đạt được mục tiêu giáo dục đã đề ra. Trong giai đoạn hiện nay, muốn sự nghiệp giáo dục đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá , hội nhập kinh tế – văn hoá quốc tế và khu vực. Người quản lý phải không ngừng học hỏi, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ quản lý, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp giáo dục- đào tạo, người cán bộ quản lý phải chú trọng đến việc tổ chức, chỉ đạo công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Đem lại uy tín của nhà trường đối với ngành giáo dục nói chung và đối với nhân dân địa phương nói riêng. Trong phạm vi của đề tài này, trên cơ sở lí luận, cơ sở pháp lí và cơ sở thực tiễn của việc quản lý, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở trường tiểu học; trên cơ sở thực tiễn của việc quản lý, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên của đơn vị và thực tiễn quản lí của bản thân tôi trong thời gian vừa qua, tôi mạnh dạn đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên của trường tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. Một là: Lập quy hoạch nhân sự , tuyển chọn, bổ sung nhân sự. Hai là: Phân công bố trí giáo viên hợp lý. Ba là: Bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Bốn là: Động viên, khuyến khích về vật chất và tinh thần. Những kết luận nêu trên cho thấy các nhiệm vụ của đề tài đã được thực hiện phù hợp với mục tiêu đề tài đã xác định. Mặc dù đề tài đã nghiên cứu công phu và thận trọng, song do giới hạn của một tiểu luận nên còn nhiều khía cạnh khác mà đề tài chưa đề cập tới, một số biện pháp chưa có điều kiện nghiên cứu sâu. Đó chính là phương hướng nghiên cứu tiếp của đề tài. 2. Một số kiến nghị. 2.1. Đối với Bộ GD-ĐT : - Ban hành chương trình bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ 4 sát với thực tế đổi mới phương pháp giáo dục hiện nay cho giáo viên tiểu học nhằm giúp cán bộ quản lý và giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn. - Tuyển chọn vào các trường, khoa sư phạm cần lựa chọn những sinh viên giỏi, có năng khiếu sư phạm và phẩm chất đạo đức. 2.2. Đối với Sở GD-ĐT : - Có cơ chế đào tạo, tuyển dụng giáo viên năng khiếu cho các trường. Liên kết với các trường Đại học trong nước để mở các lớp “Hệ vừa làm - vừa học”, tạo cơ hội cho giáo viên được đi đào tạo nâng cao trình độ. - Có kế hoạch đề nghị UBND tỉnh đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho các nhà trường, đặc biệt là các trường vùng kinh tế xã hội khó khăn. - Tham mưu với UBND tỉnh, Sở Tài chính giải quyết tốt các chế độ chính sách đối với cán bộ giáo viên và có chế độ hỗ trợ đối với cán bộ giáo viên có nguyện vọng học nâng cao trình độ Đại học tiểu học, sau đại học ... 2.3. Đối với trường: Tiếp tục củng cố, xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên một cách thường xuyên để ngày ngày càng hoàn thiện hơn theo “Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học”. ------------------------- TÀI LIỆU THAM KHẢO Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VIII, IX (Nhà xuất bản chính trị quốc gia - 1996) Nghị quyết Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII, IX (Nhà xuất bản chính trị quốc gia- 1996 ). 3. Chỉ thị 40-CT/TW của Ban Bí thư, ngày 15/6/2004. về việc “nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục” 4. Luật Giáo dục ( Nhà xuất bản chính trị quốc gia, Hà Nội 2005 ). 5. Điều lệ Trường tiểu học, năm 2007. 6. Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg của Thủ Tướng Chính phủ về “Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và CBQLGD giai đoạn 2005-2010” 7. Quyết định số 14/2007/QĐ-BGD&ĐT ngày 04/5/2007 của Bộ GD&ĐT ban hành quy định về “Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học” 8. Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 20/6/2007 của BCH Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang, khoá XIV “Về phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo tỉnh Tuyên Quang đến 2010”. 9. Giáo trình dùng cho bồi dưỡng cán bộ quản lý trường tiểu học. (Học viện quản lý giáo dục, Hà Nội 2008). 10. Báo cáo tổng kết năm học 2004-2005, 2005-2006, 2006-2007 của trường tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. 11. Kế hoạch - Phương hướng nhiệm vụ năm học 2007-2008 của trường tiểu học Kiến Thiết, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang. ------------------------