Bình luận về vai trò của Asean với sự phát triển kinh tế - Xã hội và bảo vệ chủ quyền Việt Nam

Sự kiện Việt Nam gia nhập tổ chức Hiệp hội các nước Đông Nam Á đã mở ra một trang sử mới ở khu vực Đông Nam Á và quan hệ đối ngoại của Việt Nam với các quốc gia khu vực. Mở rộng quan hệ hữu nghị và tăng cường quan hệ hợp tác nhiều mặt với các nước trong ASEAN là một chủ trương đúng đắng và phù hợp với thực tiễn của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Qua đó, tranh thủ sự ủng hộ rộng rãi của nhiều quốc gia trên thế giới, nhanh chóng tiến hành hội nhập khu vực và quốc tế, tạo nhiều điều kiện cho việc phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Việc gia nhập ASEAN đã và đang đem lại cho Việt Nam một môi trường ổn định, hòa nhập với cộng đồng quốc tế và khu vực. Thực tiễn cho thấy ASEAN là nhân tố quan trọng hàng đầu trong việc bảo đảm môi trường hoà bình, an ninh hợp tác vì phát triển của khu vực.Vai trò quan trọng hàng đầu này của ASEAN được thể hiện sinh động qua nỗ lực to lớn của Hiệp hội trong việc đẩy mạnh hợp tác chính trị - an ninh. Đồng thời xây dựng các quy tắc ứng xử, thông qua đó tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, ngăn ngừa xung đột giữa các quốc gia ở khu vực. ASEAN đã tạo dựng được quan hệ hợp tác nhiều mặt với những đối tác quan trọng trên thế giới, khởi xướng thành công và giữ vai trò chủ đạo trong một số khuôn khổ hợp tác khu vực, nhất là Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) - cơ chế khu vực duy nhất để đối thoại và hợp tác về các vấn đề chính trị - an ninh ở Châu Á - Thái Bình Dương. Và việc ASEAN cam kết gìn giữ hòa bình ổn định ở Đông Nam Á giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng hòa bình là nhân tố hết sức thuận lợi cho Việt Nam trong cuộc đấu tranh bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ, an ninh quốc gia, tập trung nguồn lực vào phát triển kinh tế, xây dựng đất nước. Hơn thế, ASEAN đã tích cực thúc đẩy xây dựng và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử giữa các quốc gia. Đó là Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) không chỉ là bộ quy tắc ứng xử chỉ đạo mối quan hệ giữa các nước ASEAN, mà còn cả giữa ASEAN với các đối tác bên ngoài. Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ) thể hiện cam kết của các nước ASEAN về không sử dụng, phát triển, chế tạo và tàng trữ vũ khí hạt nhân; Và với vấn đề về “Biền Đông” khi các quốc gia tranh giành chủ quyền và làm vấn đề trở nên ngày một “nóng” thì ASEAN đã có tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), hướng tới thông qua Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Về kinh tế – xã hội, sau hai cuộc kháng chiến Việt Nam phải gống mình để phục hồi khỏi sự tàn phá của chiến tranh, sự mất mát chỗ dựa về tài chính sau khi Liên bang Xô viết tan rã và sự cúng nhắc của nền kinh tế kế hoặc hóa tập trung. Trong hoàn cảnh bị cô lập về chính trị và trì trệ về kinh tế, Việt Nam đã nhanh chóng đổi hướng hòa mình vào dòng chảy chung của kinh tế và chính trị thế giới. Và việc gia nhập ASEAN chính là bước đi đầu tiên then chốt cho tiến trình hội nhập khu vực và thế giới của ASEAN. Nhờ đó, quan hệ kinh tế của Việt Nam đã được đa dạng hóa một cách rõ rệt và trao đổi kinh tế của Việt Nam với các nước láng giềng trong ASEAN, với Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu, Hàn Quốc, Australia và Singapore đã được mở rộng và tăng trưởng nhanh chóng. Về phía Việt Nam, các cơ quan chức năng Việt Nam một lần nữa thể hiện cam kết của mình về tự do hóa kinh tế và hội nhập quốc tế. Chính phủ đã thực hiện cải cách cơ cấu tổ chức, điều cần thiết để hiện đại hóa nền kinh tế và sản xuất ra những mặt hàng công nghiệp có sức cạnh tranh cao hơn cũng như hướng về xuất khẩu. Việc Việt Nam gia nhập khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA) đã tạo ra những sự thay đổi nhanh chóng hơn đối với thể chế kinh tế và thương mại của Việt Nam. Nó đồng thời tạo ra một cú hích quan trọng cho nền kinh tế và giúp đảm bảo tiến trình cải cách tiến tới tự do hóa. Tuy vậy, cũng cần ý thức được rằng khu vực mậu dịch tự do ASEAN, ASEAN và các đối tác, và rộng hơn, hội nhập kinh tế quốc tế chỉ là điều kiện bên ngoài, là điều kiện cần cho sự phát triển của đất nước. Việc tận dụng cơ hội vượt qua thách thức và ở yêu cầu cao hơn là biến thách thức thành cơ hội đỏi hỏi mỗi quốc gia, đặc biệt là các quốc gia có trình độ phát triển thấp hơn ( nhóm nước CLMV ) trong đó có Việt Nam phải đẩy mạnh cải cách, nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm tạo ra năng lực nội sinh mới để tận dụng được cơ hội, vượt qua thách thức để hội nhập thành công. Thực tế hiện nay đang phản ánh là cơ hội và thách thức đang tác động đan xen rất phức tạp. Nhưng nhìn từ lợi ích tổng thể cả kinh tế và chính trị thì việc hội nhập ASEAN, vị thế của Việt Nam đã được tăng lên một cách rõ rệt. Tài Liệu Tham Khảo * Tập Bài Giảng Pháp Luật Cộng Đồng ASEAN * Bài viết : ASEAN và vai trò giải quyết tranh chấp ở biển đông trên báo điện tử dân trí. * Bài viết: Việt Nam hội nhập và phát triển trên trang vov.vn