Phần I : Giới thiệu về đề tài
I.Mục đích của đề tài
Thông qua việc sử dụng các chỉ tiêu để đánh giá tình hình tài chính tại công ty , tình hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tại công ty tác giả muốn đưa ra những nhận xét về quá trình hoạït động tại công ty , đưa ra những thuận lợi và khó khăn trong quá trình hoạt động sản suất kinh doanh của công ty . Đồng thời qua đó có thể nêu lên những hân tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp thích hợp cho hoạt động kinh doanh tại công ty .
Nội dung:
Tìm hiểu tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của cơng ty trong thời gian từ 2006-2007.
Đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất của công ty trong hai năm 2006 _2007 thông qua việc so sánh và các hệ số tài chính .
Đưa ra một số biện pháp để phát huy mặt mạnh, khắc phục và giải quyết những mặt khĩ khăn cho hoạt động sản xuất của công ty .
II. Phạm vi nghiên cứu
II.1. Địa điểm nghiên cứu
Phịng Nghiệp vụ kho vận, phịng Điều vận thuộc Xí nghiệp Kho vận – 32 Đặng Văn Bi, Q.Thủ Đức Tp.HCM.
Phịng Kinh doanh Văn phòng công ty Vinamilk – 184-188 Nguyễn Đình Chiểu.
II.2.Thời gian nghiên cứu
Từ tháng 02/2007 đến tháng 06/2007
III. phương pháp thực hiện đề tài
Đề tài sử dụng các tài liệu về công ty cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk đó là các thông tin trên báo cáo tài chính , các thông tin trên bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh , những thông tin thu thập được khi thực tập tại công ty thông qua được tham quan công ty , thông việc hỏi các thành viên của công ty .
Khi thực hiện đề tài cũng sử dụng tài liệu : tài chính doanh nghiệp hiện đại của Ts.Nguyễn Ngọc Thơ
IV. Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện đề tài
Thuận lợi :
Trong quá trình thực hiện thuận lợi lớn nhât đối với tôi đó là được sự giúp đỡ rất nhiệt tình của thấy Nguyễn Bảo Linh , ban lãnh đạo và các nhân viên trong công ty cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk . Trong quá trình thực hiện đề tài thì công ty đã cho sắp xếp thời gian thuận lợi cho tôi tại công ty và có thể trả lời và cho phép mượn những tài liệu yêu cầu .
Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi thì cũng có những khó khăn nhất định đó chính là sự thiếu kinh nghiệm thực tế , do vốn kiêm thức chưa hoàn chỉnh .
V. Cấu trúc của đề tài
Đề tài này gồm có 5 phần là :
Phần I : giới thiệu về đề tài
Phần II: giới thiệu về công ty
Phần III: cơ sở lý luận
Phần IV : thực trạng tình hình tài chính tại công ty cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk
Phần V : kiến nghị và nhận xét
Mục lục
Phần I: Giới thiệu về đề tài 1
I. Mục tiêu của đề tài 1
II. Phạm vi của đề tài 1
III. Phương pháp thực hiện đề tài 1
IV. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện đề tài 2
V. Cấu trúc đề tài 2
VI. Các tài liệu tham khảo 2
Phần II : Giới Thiệu Về Công Ty Cổ Phần Sữa Vinamilk 3
I. Sơ lược về tình hình công ty cổ phần sữa Vinamilk 3
1. Giới thiệu chung 3
2. Quá trình hình thành và phát triển 3
3. Những mục tiêu nhiệm vụ và thành quả đã đạt được trong năm 2007 7
II. Tên gọi _ trụ sở 9
1. Tên gọi 9
2. Trụ sở ,chi nhánh ,nhà máy 10
2.1. Trụ sở 10
2.2. Chi nhánh 10
2.3. Nhà máy 10
III.Những thuận lợi và khó khăn về vị trí địa lý 11
1. Thuận lợi 11
2. Khó khăn 12
IV. Chức năng ,nhiệm vụ _mục tiêu của công ty 12
1. Chức năng ,nhiệm vụ 12
2. Mục tiêu của công ty 17
V.Bộ máy tổ chức quản lý của công ty 17
1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của công ty 17
2. Sơ đồ cơ cấu quản lý của công ty 18
3. Tổ chức bộ máy kế toán tại doanh nghiệp 20
3.1.Sơ đồ bộ máy kế toán 20
3.2.Hình thức kế toán 21
3.3.Mối quan hệ giữa phòng kế toán và các phòng ban khác 23
3.4.Chính sách kế toán 23
VI.Các ngành nghề sản xuất kinh doanh 24
VII.Tình hình lao động 24
VIII.Cơ cấu nguồn vốn kinh doanh của công ty 24
IX.Hiện trạng cơ sỡ vật chất kỹ thuật 25
X . Quy trình công nghệ sản xuất các sản phẫm 26
Phần III.Cơ sở lý luận về phân tích tình hình tài chính 29
I. Khái Niệm, Ý Nghĩa Và Tác Dụng Của Việc Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 29
1. Khái niệm Của Việc Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 29
2. Ýù nghĩa Của Việc Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 29
3. Tác dụng Của Việc Phân Tích Báo Cáo Tài Chính 30
II. Phương Pháp Phân Tích 31
1. Phương pháp so sánh 31
1.1.Điều kiện so sánh 31
1.2.Tiêu chuẩn so sánh 31
1.3.Hình thức so sánh 32
2. Phương pháp thay thế liên hoàn 33
III. Thông Tin Tài Liệu Sử Dụng Khi Phân Tích Tài Chính 33
1.Bảng cân đối kế toán 34
1.1. Khái niệm và ý nghĩa 34
1.2. Kết cấu của bảng cân đối kế toán 34
2.Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh 34
2.1.Khái niệm và ý nghĩa 34
2.2.Kết cấu của bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh 35
IV. Nội Dung Phân Tích Tình Hình Tài Chính 35
1.Đánh giá tình hình tài chính qua bảng cân đối kế toán 35
1.1.Đánh giá khái quát sự biến động về vốn và nguồn vốn 35
1.2.Đánh giá tình hình tài chính qua bảng cân đối kế toán 36
1.2.1.Phân tích theo chiều ngang 36
1.2.2.Phân tích theo chiều dọc 38
2. Đánh giá tình hình chung qua bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh 41
2.1.Phương pháp phân tích theo chiều ngang 41
2.2.Phương pháp phân tích theo chiều dọc 42
3. Phân tích các hệ số tài chính 42
3.1.Phân tích tình hình thanh toán 43
3.2.Phân tích tỷ số hoạt động 45
3.3.Phân tích tỷ số đòn bẩy 47
3.4. Phân tích tỷ số lợi nhuận 59
3.5. Phân tích tình hình công nợ 50
V. Phương pháp phân tích tài chính DUPONT 51
VI. Tác dụng của các loại đòn bẩy lên doanh lợi và rủi ro 52
1. Đòn bẩy kinh doanh 52
2. Đòn bẩy tài chính 53
3. Đòn bẩy tổng hợp 54
Phần IV : PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN SỮA VIỆT NAM VINAMILK 56
I Đánh giá tình hình tài chính qua bảng cân đối kế toán 56
I.1.Phương pháp phân tích theo chiều ngang 56
I.2.Phương pháp phân tích theo chiều dọc 60
I.3. Phân tích tình hình thanh toán công nợ 64
II Đánh giá tình hình tài chính qua bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh 64
II.1.Phân tích theo chiều ngang 65
II.2.Phân tích theo chiều dọc 67
III. Phân tích tình hình tài chính qua các hệ số tài chính 69
III.1. Phân tích các tỷ số thanh toán 69
III.2. Phân tích các tỷ số hoạt động 70
III.3. Phân tích tỷ số đòn bẩy 72
III.4. Phân tích tỷ số lợi nhuận 72
III.5. Phân tích tình hình công nợ 73
IV. Phân tích DUPONT 74
V. Phân tích tác dụng củađòn bẩy lên doanh thu , lợi nhuận 75
Phần V : NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ 77
A) PHẦN NHẬN XÉT 77
B) PHẦN KIẾN NGHỊ 79
PHẦN KẾT LUẬN 81
27 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 4150 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Phân tích tình hình tài chính taị công ty cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
t quaû kinh doanh.
1. Baûng Caân Ñoái Keá Toaùn (maãu soá B 01 – DN)
1.1.Khaùi nieäm vaø yù nghóa:
- Baûng caân ñoái keá toaùn laø baùo caùo taøi chính toång hôïp, phaûn aûnh toång quaùt toaøn boä giaù trò taøi saûn hieän coù vaø nguoàn hình thaønh taøi saûn cuûa doanh nghieäp taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh.
- Baûng caân ñoái keá toaùn coù yù nghóa raát quan troïng trong coâng taùc quaûn lyù. Soá lieäu cuûa baûng caân ñoái keá toaùn seõ cho bieát toaøn boä giaù trò taøi saûn hieän coù cuûa doanh nghieäp theo cô caáu cuûa taøi saûn,nguoàn voán vaø cô caáu nguoàn voán hình thaønh taøi saûn ñoù. Caên cöù vaøo baûng caân ñoái keá toaùn coù theå nhaän xeùt, ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình chính cuûa doanh nghieäp.
1.2.Keát caáu cuûa baûng caân ñoái keá toaùn
Keát caáu baûng caân ñoái keá toaùn goàm coù 2 phaàn :
Phaàn taøi saûn :
Phaûn aûnh toaøn boä giaù trò taøi saûn hieän coù cuûa doanh nghieäp taïi thôøi ñieåm baùo caùo theo cô caáu taøi saûn vaø hình thöùc toàn taïi trong quaù trình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Trong ñoù goàm coù :
+ Taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn
+ Taøi saûn coá ñònh vaø ñaàu tö daøi haïn:
Phaàn nguoàn voán :
Phaûn aûnh nguoàn hình thaønh taøi saûn hieän coù cuûa doanh nghhieäp taïi thôøi ñieåm baùo caùo. Tyû leä vaø keát caáu cuûa töøng nguoàn voán trong toång nguoàn voán hieän coù, phaûn aûnh tính chaát hoaït ñoäng, thöïc traïng taøi chính cuûa doanh nghieäp. Phaàn nguoàn voán goàm coù:
+ Nôï phaûi traû
+ Nguoàn voán chuû sôû höõu
Baûng caân ñoái keá toaùn goàm hai phaàn taøi saûn vaø nguoàn voán. Do vaäy toång soá taøi saûn vaø toång caùc nguoàn voán luoân luoân caân ñoái vôùi nhau :
Toång soá taøi saûn = Toång soá caùc nguoàn voán
2. Baùo Caùo Keát Quaû Hoaït Ñoäng Saûn Xuaát Kinh Doanh :
2.1.Khaùi nieäm vaø yù nghóa:
Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh laø caùc baùo caùo taøi chính toång hôïp, phaûn aûnh toång quaùt tình hình vaø keát quaû kinh doanh trong moät kyø keá toaùn cuûa doanh nghieäp, chi tieát theo hoaït ñoäng kinh doanh chính vaø caùc hoaït ñoäng khaùc, tình hình thöïc hieän nghóa vuï vôùi nhaø nöôùc vaø caùc khoaûn phaûi noäp khaùc.
2.2.Keát caáu cuûa baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh
Keát caáu cuûa baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh goàm hai phaàn :
+ Phaàn 1 : Thu nhaäp vaø phaân phoái thu nhaäp.
Phaàn naøy bao goàm caùc chæ tieâu lieân quan ñeán vieäc tính toaùn keát quaû saûn xuaát kinh doanh. Soá lieäu trong phaàn naøy cung caáp caùc thoâng tin veà toång doanh thu baùn haøng, thueá doanh thu, giaù voán haøng baùn, laõi goäp, chi phí baùn haøng, chi phí quaûn lyù, laõi thuaàn töø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh chính, caùc khoaûn thu thöïc, laõi thuaàn. Qua soá lieäu naøy goùp phaàn kieåm tra vaø ñaùnh giaù caùc maët hoaït ñoäng kinh doanh toát hay xaáu ñeå caùc nhaø ñaàu tö yeân taâm vôùi khoaûn voán ñaõ tham gia ñaàu tö, caùc cô quan chöùc naêng ñaùnh giaù ñuùng möùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.
+ Phaàn 2 : Tình hình thöïc hieän nghóa vuï vôùi nhaø nöôùc.
Phaàn naøy phaûn aùnh tình hình thöïc hieän nghóa vuï vôùi nhaø nöôùc nhö thueá thu nhaäp doanh nghieäp, BHXH, kinh phí coâng ñoaøn v.v..
IV/.NOÄI DUNG PHAÂN TÍCH TÌNH HÌNH TAØI CHÍNH :
1. Ñaùnh Giaù Tình Hình Taøi Chính Qua Baûng Caân Ñoái Keá Toaùn:
1.1. Ñaùnh giaù khaùi quaùt söï bieán ñoäng veà voán vaø nguoàn voán:
Ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp seõ cung caáp moät caùch toång quaùt tình hình taøi chính trong kyø kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Chuû yeáu ñaùnh giaù
moät caùch khaùi quaùt söï bieán ñoäng giöõa caùc naêm veà taøi saûn vaø nguoàn voán.
Ñeå ñaùnh giaù veà quy moâ cuûa doanh nghieäp ta so saùnh taøi saûn coá ñònh vaø nguoàn hình thaønh cuûa caùc naêm, giöõa cuoái naêm vaø ñaàu naêm. Ñoàng thôøi so saùnh giaù trò vaø tyû troïng cuûa caùc chæ tieâu qua caùc naêm, giöõa cuoái naêm vaø ñaàu naêm ñeå thaáy nguyeân nhaân
aûnh höôûng tình hình treân.
So saùnh toång soá taøi saûn (voán) vaø toång soá nguoàn voán giöõa cuoái kyø vôùi ñaàu naêm ñeå thaáy ñöôïc qui moâ voán maø ñôn vò söû duïng trong kyø cuõng nhö khaû naêng huy ñoäng voán töø caùc nguoàn khaùc nhau cuûa doanh nghieäp ñaûm baûo cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh So saùnh giöõa caùc khoaûn thu vaø caùc khoaûn traû ôû ñaàu naêm vaø ôû cuoái naêm ñeå ñaùnh giaù caùc khoaûn phaûi thu vaø phaûi traû ñeán thôøi ñieåm baùo caùo. Ñieàu naøy giuùp thaáy ñöôïc hieäu quaû cuûa vieäc khai thaùc caùc nguoàn voán chieán duïng nhaèm ñem laïi lôïi nhuaän cho doanh nghieäp.
1.2.Ñaùnh giaù tình hình taøi chính qua baûng caân ñoái keá toaùn :
Keát quaû kinh doanh laø keát quaû cuoái cuøng cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát vaø caùc hoaït ñoäng khaùc trong moät kyø haïch toaùn. Ñaùnh giaù tình hình taøi chính qua baûng baùo caùo keát quaû kinh doanh laø caên cöù vaøo soá lieäu ñaõ phaûn aùnh treân baûng baùo caùo keát quaû kinh doanh ñeå so saùnh caùc chæ tieâu giöõa naêm naøy vôùi naêm tröôùc ñeå qua ñoù cho thaáy ñöôïc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp ñang treân ñaø phaùt trieån hay coù chieàu höôùng suy thoaùi. Ñoàng thôøi ta coøn phaûi so saùnh giöõa thöïc hieän vôùi keá hoaïch ñeå thaáy ñöôïc doanh nghieäp coù ñaït ñöôïc möùc keá hoaïch ñeà ra hay khoâng. Treân cô sôû ñoù tìm ra nguyeân nhaân naøo daãn ñeán tình traïng taêng leân hay giaûm xuoáng giöõa naêm nay so vôùi naêm tröôùc, ñaït hay khoâng ñaït möùc keá hoaïch cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh trong
naêm. Ñeå ñaùnh giaù tình hình taøi chính qua baûng caân ñoái coù caùc phöông phaùp sau
1.2.1. Phöông phaùp phaân tích theo chieàu ngang :
Laø quaù trình so saùnh, xaùc ñònh tyû leä vaø chieàu höôùng taêng giaûm cuûa caùc khoaûn muïc taøi saûn, nguoàn voán theo thôøi gian, nhaèm tìm kieám bieán ñoäng giöõa caùc
khoaûn muïc ñoù, qua ñoù thaáy ñöôïc moái quan heä cuûa caùc chæ tieâu, khoaûn muïc caàn phaân tích.
Ñaùnh giaù caùc bieán ñoäng taøi saûn :
Phaàn taøi saûn phaûn aûnh toaøn boä giaù trò taøi saûn hieän coù cuûa doanh nghieäp taïi thôøi ñieåm baùo caùo.
Phaàn taøi saûn phaûn aùnh caùc noäi dung sau ñaây :
Taøi saûn löu ñoäng vaø ñaàu tö ngaén haïn: (ñeán thôøi ñieåm baùo caùo)
- Voán baèng tieàn :
Xu höôùng chung voán baèng tieàn giaûm ñöôïc ñaùnh giaù laø tích cöïc, vì khoâng neân döï tröõ löôïng tieàn maët vaø soá dö tieàn gôûi ngaân haøng quaù lôùn maø phaûi giaûi phoùng noù ñöa vaøo saûn xuaát kinh doanh, taêng voøng quay voán vaø traû nôï. Tuy nhieân ôû khía caïnh khaùc söï gia taêng voán baèng tieàn laøm khaû naêng thanh toaùn nhanh cuûa doanh nghieäp thuaän lôïi.
- Ñaàu tö ngaén haïn:
Laø caùc khoaûn ñaàu tö coù thôøi haïn thu hoài voán hoaëc moät chu kyø kinh doanh döôùi moät naêm, nhö ñaàu tö chöùng khoaùn ngaén haïn vaø ñaàu tö ngaén haïn khaùc. Neáu giaù trò naøy taêng leân chöùng toû doanh nghieäp môû roäng lieân doanh vaø ñaàu tö, nhöng ñeå ñaùnh giaù söï
taêng naøy coù tích cöïc khoâng caàn xem xeùt hieäu quaû cuûa vieäc ñaàu tö ñem laïi.
- Caùc khoaûn phaûi thu :
Laø giaù trò taøi saûn cuûa doanh nghieäp bò caùc ñôn vò khaùc chieám duïng (caùc khoaûn phaûi thu phaûi thanh toaùn vôùi nhau giöõa caùc ñôn vò tröïc thuoäc,vôùi khaùch haøng, caùc khoaûn öùng tröôùc ngöôøi baùn, caùc khoaûn theá chaáp, kyù cöôïc, kyù quyõ...). Caùc khoaûn phaûi thu giaûm ñöôïc ñaùnh giaù laø tích cöïc nhaát. Tuy nhieân caàn chuù yù raèng khoâng phaûi luùc naøo caùc khoaûn phaûi thu taêng leân thì ñaùnh giaù laø khoâng toát maø coù tröôøng hôïp doanh nghieäp môû roäng caùc moái quan heä kinh teá thì khoaûn naøy taêng leân laø ñieàu taát yeáu. Vaán ñeà ñaët ra laø xem xeùt soá voán bò chieám duïng coù hôïp lyù khoâng.
- Haøng toàn kho :
Laø caùc loaïi haøng toàn kho döï tröõ cho quaù trình saûn xuaát, kinh doanh cuûa doanh nghieäp sau khi ñaõ tröø ñi döï phoøng vaø giaûm giaù.
Haøng toàn kho taêng leân do qui moâ saûn xuaát môû roäng nhieäm vuï saûn xuaát taêng leân trong tröôøng hôïp thöïc hieän taát caùc caùc ñònh möùc döï tröõ ñaùnh giaù hôïp lyù. Haøng toàn kho giaûm do giaûm ñònh möùc döï tröõ vaät tö, thaønh phaåm, saûn phaåm dôû dang baèng caùc bieän phaùp nhö tieát kieäm chi phí, haï giaù thaønh, tìm nguoàn cung caáp hôïp lyù… nhöng vaãn ñaûm baûo nhieäm vuï saûn xuaát kinh doanh thì ñaùnh giaù tích cöïc, haøng toàn kho giaûm do thieáu voán ñeå döï tröõ vaät tö, haøng hoùa.. thì ñaùnh giaù khoâng toát.
Taøi saûn coá ñònh:
Laø toaøn boä giaù trò taøi saûn coá ñònh, caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn cuûa doanh nghieäp coù ñeán thôøi ñieåm baùo caùo. Khoaûn muïc taøi saûn phaûn aùnh giaù trò coøn laïi (sau khi laáy nguyeân giaù tröø ñi giaù trò hao moøn) ñeán thôøi ñieåm baùo caùo.
Ñaàu tö daøi haïn :
Laø caùc khoaûn ñaàu tö coù theå thu hoài voán treân moät naêm. Bao goàm ñaàu tö chöùng
khoaùn daøi haïn, goùp voán lieân doanh, ñaàu tö daøi haïn khaùc
Khi ñaùnh giaù caùc bieán ñoäng cuûa taøi saûn ta caàn phaûi xem xeùt moái quan heä cuûa caùc bieán ñoäng :
* Taøi saûn coá ñònh hoaëc taøi saûn löu ñoäng taêng hay giaûm laø do ñöôïc ñaàu tö töø nguoàn naøo thoâng qua ñoù seõ ñaùnh giaù ñöôïc lôïi ích vaø hieäu quaû cuûa vieäc ñaàu tö.
* Giaù trò ñaàu tö taøi chính daøi haïn taêng leân chöùng toû doanh nghieäp môû roäng ñaàu tö ra beân ngoaøi, môû roäng lieân doanh lieân keát. Ñeå ñaùnh giaù tính hôïp lyù vieäc gia taêng naøy caàn xem xeùt hieäu quaû cuûa ñaàu tö, neáu hieän quaû ñaàu tö gia taêng, ñaây laø bieåu hieän
toát.
Ñaùnh giaù caùc bieán ñoäng cuûa nguoàn voán:
Laø ñaùnh giaù söï bieán ñoäng caùc loaïi nguoàn voán ñaùp öùng yeâu caàu saûn xuaát kinh doanh, maët khaùc thaáy ñöôïc thöïc traïng taøi chính cuûa doanh nghieäp. Nguoàn voán cuûa
doanh nghieäp goàm coù:
Nôï phaûi traû :
Phaûn aùnh caùc khoaûn nôï daøi haïn vaø ngaén haïn maø doanh nghieäp coøn nôï ñeán thôøi ñieåm baùo caùo. Nguoàn voán tín duïng vaø caùc khoaûn voán ñi chieám duïng maø
doanh nghieäp ñaõ söû duïng cho muïc ñích saûn xuaát kinh doanh. Nôï phaûi traû goàm
- Nôï daøi haïn : Laø caùc khoaûn nôï coù thôøi haïn treân moät naêm vaø chöa ñeán haïn trong thôøi kyø kinh doanh laäp baùo caùo.
- Nôï ngaén haïn : Laø khoaûn nôï döôùi moät naêm hoaëc moät chu kyø kinh doanh.
- Nguoàn voán tín duïng : nguoàn voán tín duïng taêng khi doanh nghieäp môû roäng qui moâ vaø nhieäm vuï saûn xuaát kinh doanh gia taêng trong khi caùc nguoàn voán khaùc
khoâng ñuû ñaùp öùng
- Caùc khoaûn ñi chieám duïng : Laø caùc khoaûn noäp cho ngaân saùch nhaø nöôùc chaäm treã, caùc khoaûn thanh toaùn vôùi nhaân vieân..Caàn chuù yù nguyeân nhaân chaäm treã noäp
cho ngaân saùch, caùc khoaûn thanh toaùn muoän coù theo ñuùng quy ñònh khoâng.
Nguoàn voán chuû sôû höõu :
Laø nguoàn voán cuûa caùc chuû doanh nghieäp, caùc nhaø ñaàu tö goùp voán, caùc coå ñoâng goùp voán, hay nguoàn voán hình thaønh töø trong quaù trình phaân phoái lôïi nhuaän ñeå laïi cuûa
doanh nghieäp tröôùc ñoù. Voán do nhaø nöôùc caáp neáu laø doanh nghieäp nhaø nöôùc...
1.2.2. Phöông phaùp phaân tích theo chieàu doïc :
Laø quaù trình so saùnh xaùc ñònh caùc tyû leä, quan heä töông quan giöõa caùc chæ tieâu treân baùo caùo taøi chính cuûa kyø hieän haønh
Thöïc chaát cuûa vaán ñeà naøy laø so saùnh caùc khoaûn muïc treân baûng caân ñoái keá toaùn vôùi toång taøi saûn (Nguoàn voán) qua ñoù ñaùnh giaù ñöôïc bieán ñoäng cuûa töøng khoaûn muïc so
vôùi quy moâ chung.
Ñaùnh giaù caùc bieán ñoäng taøi saûn : bao goàm:
- Bieán ñoäng taêng giaûm cuûa taøi saûn löu ñoäng vaø caùc khoaûn ñaàu tö ngaén haïn.
- Bieán ñoäng cuûa taêng giaûm taøi saûn coá ñònh vaø ñaàu tö daøi haïn.
Ñeå ñaùnh giaù söï bieán ñoäng cuûa taøi saûn coá ñònh vaø ñaàu tö daøi haïn tröôùc heát phaûi tính chæ tieâu tyû suaát ñaàu tö vaø xem xeùt söï bieán ñoäng cuûa noù. Chæ tieâu tyû suaát ñaàu tö phaûn aùnh tình hình ñaàu tö chieàu saâu, tình hình trang bò, xaây döïng cô sôû vaät chaát kyõ
thuaät, theå hieän naêng löïc saûn xuaát vaø xu höôùng phaùt trieån laâu daøi cuûa xí nghieäp. Tyû suaát ñaàu tö =
Sau khi ñaùnh giaù chung thoâng qua chæ tieâu tyû suaát ñaàu tö caàn phaûi ñi xem xeùt söï bieán ñoäng cuûa töøng loaïi taøi saûn cuï theå :
© Veà taøi saûn coá ñònh :
Xu höôùng chung cuûa quaù trình saûn xuaát kinh doanh laø taøi saûn coá ñònh phaûi taêng veà tuyeät ñoái laãn soá tyû troïng bôûi vì ñieàu naøy theå hieän qui moâ saûn xuaát, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät gia taêng, trình ñoä toå chöùc saûn xuaát cao… Tuy nhieân khoâng phaûi luùc naøo taøi saûn coá ñònh taêng leân ñeàu ñaùnh giaù tích cöïc, chaúng haïn coù tröôøng hôïp ñaàu tö xaây döïng nhaø xöôûng, maùy moùc thieát bò quaù nhieàu nhöng laïi thieáu nguyeân lieäu saûn xuaát do saûn phaåm khoâng tieâu thuï ñöôïc.. ñaây laø bieåu hieän khoâng toát.
© Veà ñaàu tö taøi chính daøi haïn :
Laø giaù trò nhöõng khoaûn ñaàu tö daøi haïn nhö giaù trò caùc chöùng khoaùn daøi haïn, giaù trò voán goùp lieân doanh daøi haïn.
Giaù trò ñaàu tö taøi chính daøi haïn taêng leân chöùng toû doanh nghieäp môû roäng ñaàu tö ra beân ngoaøi, môû roäng lieân doanh lieân keát. Ñeå ñaùnh giaù tính hôïp lyù vieäc gia taêng naøy
caàn xem xeùt hieäu quaû cuûa ñaàu tö, neáu hieän quaû ñaàu tö gia taêng, ñaây laø bieåu hieän toát.
Ñaùnh giaù caùc bieán ñoäng cuûa nguoàn voán: bao goàm
Bieán ñoäng taêng giaûm cuûa nôï phaûi traû.
Khoaûn nôï phaûi traû giaûm veà soá tuyeät ñoái vaø soá tyû troïng trong toång soá nguoàn voán cuûa doanh nghieäp, tröôøng hôïp naøy ñöôïc ñaùnh giaù laø tích cöïc nhaát vì theå hieän khaû naêng töï chuû veà taøi chính cuûa doanh nghieäp. Tuy nhieân caàn chuù yù raèng do qui moâ saûn xuaát kinh doanh ñöôïc môû roäng, nguoàn voán chuû sôû höõu taêng leân nhöng vaãn khoâng ñaûm baûo cho nhu caàu. Trong tröôøng hôïp naøy khoaûn nôï phaûi traû taêng leân veà soâ tuyeät ñoái nhöng giaûm veà soá tyû troïng vaãn ñöôïc ñaùnh giaù laø hôïp lyù.
Ñeå ñaùnh giaù roõ hôn ta xeùt töøng khoaûn muïc trong nôï phaûi traû :
¯ Nguoàn voán tín duïng (goàm khoaûn voán vay ngaén haïn vaø nôï daøi haïn) ta seõ phaân tích taïi sao nguoàn voán tín duïng taêng hoaëc giaûm.
+ Nguoàn voán tín duïng taêng :
Do doanh nghieäp môû roäng qui moâ vaø nhieäm vuï saûn xuaát kinh doanh, gia taêng trong khi caùc nguoàn voán khaùc khoâng ñuû ñaùp öùng thì ñaùnh giaù hôïp lyù.
Do nguoàn voán chuû sôû höõu taêng vaø nguoàn voán ñi chieám duïng hôïp lyù taêng thì coù theå ñaùng giaù ñaây laø bieåu hieän tích cöïc, giaûm ñöôïc chi phí traû laõi tieàn vay ngaân haøng.
Do doanh nghieäp döï tröõ quaù möùc vaät tö haøng hoùa hoaëc do thaønh phaåm khoâng tieâu thuï ñöôïc vì chaát löôïng keùm thì ñaùnh giaù khoâng toát.
Do doanh nghieäp bò chieám duïng voán quaù nhieàu, ñaây laø bieåu hieän khoâng toát, tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp ñang gaëp khoù khaên.
+ Nguoàn voán tín duïng giaûm :
Do qui moâ vaø nhieäm vuï saûn xuaát kinh doanh thu heïp, ñaây laø bieåu hieän khoâng toát.
Do nguoàn voán ñi chieám duïng khoâng hôïp lyù, caùc ñôn vò khaùc taêng leân thì ñaùnh giaù khoâng toát, bôûi vì doanh nghieäp vi phaïm kyû luaät taøi chính tín duïng.
Xu höôùng chung nguoàn voán tín duïng giaûm caû veà soá tuyeät ñoái laãn tyû troïng trong
khi nguoàn voán chieám duïng hôïp lyù taêng leân ñöôïc ñaùnh giaù tích cöïc nhaát.
¯ Caùc khoaûn voán ñi chieám duïng
(Goàm töø muïc 3 ñeán muïc 8 cuûa nôï ngaén haïn vaø khoaûn nôï khaùc ).
Caùc khoaûn naøy taêng leân veà soá tuyeät ñoái, giaûm veà soá tyû troïng neáu ñi chieám duïng hôïp lyù thí ñaùnh giaù laø tích cöïc.
Ñoái vôùi nguoàn voán ñi chieám duïng caùc ñôn vò khaùc caàn chuù yù raèng neáu tình hình saûn xuaát kinh doanh ñöôïc môû roäng, soá voán naøy taêng leân laø taát yeáu. Vì vaäy khi phaân tích khoâng chæ nhìn vaøo soá lieäu cuoái kyø maø phaûi caên cöù vaøo töøng tröôøng hôïp theo töøng chuû nôï khi phaùt sinh ñeán khi thanh toaùn ñeå xaùc ñònh tình hình chieám duïng coù hôïp lyù khoâng.
Ñoái vôùi caùc khoaûn noäp ngaân saùch caàn phaûi phaân tích nguyeân nhaân noäp ngaân saùch chaäm treã ñeå ñaùnh giaù tình hình chaáp haønh, kyû luaät noäp ngaân saùch. Ñoái vôùi caùc khoaûn thanh toaùn vôùi caùn boä coâng nhaân vieân caàn xem xeùt vieäc thanh toaùn ñuùng kyø haïn khoâng.
Toác ñoä taêng giaûm cuûa nguoàn voán chuû sôû höõu:
(Coù theå so saùnh vôùi toác ñoä taêng giaûm cuûa nôï phaûi traû ñeå thaáy ñöôïc tyû troïng cuûa voán chuû sôû höõu bieán ñoäng toát xaáu)
Ñeå ñaùnh giaù söï bieán ñoäng cuûa nguoàn voán chuû sôû höõu tröôùc heát phaûi tính ra chæ tieâu tyû suaát töï taøi trôï vaø xem xeùt söï bieán ñoäng chi tieâu naøy. Chæ tieâu tyû suaát töï taøi trôï phaûn aùnh khaû naêng töï chuû veà taøi chính, töø ñoù cho thaáy khaû naêng chuû ñoäng cuûa doanh
nghieäp trong nhöõng hoaït ñoäng cuûa mình :
Tyû suaát töï taøi trôï = Nguoàn voán chuû sôû höõu taêng leân veà soá tuyeät ñoái laãn tyû troïng ñöôïc ñaùnh giaù tích cöïc vì tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp bieán ñoäng theo xu höôùng toát, noù bieåu hieän hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh taêng, tích luõy töø noäi boä taêng thoâng qua vieäc boå sung voán töø lôïi nhuaän vaø quyõ phaùt trieån kinh doanh, bieåu hieän doanh nghieäp môû roäng lieân doanh lieân keát.
Neáu nguoàn voán chuû sôû höõu taêng. Söï gia taêng naøy do voán boå sung töø lôïi nhuaän quyõ phaùt trieån kinh doanh vaø voán lieân doanh taêng… Ñaây laø bieåu hieän tích cöïc cho thaáy möùc phaán ñaáu cuûa doanh nghieäp trong vieäc naâng cao hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh,
môû roäng lieân doanh lieân keát.
Neáu nguoàn voán chuû sôû taêng do nguoàn voán xaây döïng cô baûn, quyõ xí nghieäp vaø thu nhaäp chöa phaân phoái taêng. Ñaây laø bieåu hieän tích cöïc, cho thaáy caùc khoaûn tích luõy töø noäi boä doanh nghieäp gia taêng nhöng chöa söû duïng. Ñeå ñaùnh giaù ñuùng ñaén söï gia taêng naøy caàn phaûi xem xeùt tình hình trích laäp vaø söû duïng caùc quyõ doanh nghieäp. Caàn chuù yù raèng caùc nguoàn voán nhö quyõ doanh nghieäp, laõi chöa phaân phoái giaûm khoâng coù nghóa laø doanh nghieäp khoâng coù tích luõy töø noäi boä maø do doanh nghieäp ñaõ phaân phoái
vaø söû duïng.
Nguoàn voán chuû sôû höõu taêng leân veà soá tuyeät ñoái, giaûm veà soá tyû troïng, ñeàu naøy coù theå nguoàn voán tín duïng taêng leân vôùi toác ñoä lôùn hôn hoaëc nguoàn voán ñi chieám duïng caùc ñôn vò khaùc taêng leân vôùi toác ñoä cao hôn. Ñeå ñaùnh giaù chính xaùc caàn keát hôïp phaân tích nguoàn voán tín duïng vaø nguoàn voán ñi chieám duïng.
Neáu nguoàn voán chuû sôû höõu taêng leân do nguoàn voán töï boå sung giaûm, voán lieân doanh giaûm, voán ngaân saùch caáp giaûm… Ñaây laø bieåu hieän khoâng toát, chöùng toû hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp giaûm, tình hình taøi chính giaûm, tình hình taøi
chính cuûa doanh nghieäp seõ khoù khaên.
2. Ñaùnh Giaù Chung Tình Hình Taøi Chính Qua Baûng Baùo Caùo Keát Quaû Hoaït Ñoäng
Kinh Doanh:
Neáu nhö baûng caân ñoái keá toaùn cuûa moät coâng ty phaûn aùnh böùc tranh veà taát caû caùc nguoàn ngaân quyõ noäi boä (ñöôïc goïi laø nôï vaø voán chuû sôû höõu) vaø vieäc söû duïng caùc nguoàn ngaân quyõ ñoù taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh. vaø phaûn aùnh raát ít veà hoaït ñoäng vaø coâng vieäc gaàn ñaây cuûa coâng ty. Thì baùo caùo thu nhaäp laïi laø moät cuoän baêng video noù seõ chieáu laïi caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp dieãn ra nhö theá naøo, thu lôïi nhö theá naøo, moät caùch chi tieát trong baùo caùo thu nhaäp. Döïa vaøo baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh ñeå so saùnh lôïi nhuaän thöïc hieän vôùi lôïi nhuaän keá hoaïch vaø lôïi nhuaän caùc naêm tröôùc taêng giaûm nhö theá naøo ñeå töø ñoù ñaùnh giaù toång quaùt möùc ñoä hoaøn thaønh vaø xu höôùng phaùt trieån cuûa doanh nghieäp trong töông lai.
Ñeå phaân tích baùo caùo thu nhaäp chuùng ta cuõng seõ tieán haønh theo hai phöông
phaùp
2.1. Phöông phaùp phaân tích theo chieàu ngang:
So saùnh caùc khoaûn muïc treân baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh qua caùc naêm ñeå bieát ñöôïc möùc ñoä bieán ñoäng cuûa töøng khoaûn muïc vaø tyû leä taêng giaûm, nhaèm ñaùnh giaù ñöôïc tình saûn xuaát cuûa coâng ty trong nhöõng naêm qua. Nhaân toá naøo coù bieán ñoäng theo chieàu höôùng xaáu thì doanh nghieäp phaûi tìm hieåu nguyeân nhaân ñeå coù bieän phaùp khaéc phuïc thích hôïp haïn cheá nhöõng aûnh höôûng khoâng toát ñeán quaù trình saûn xuaát kinh doanh, nhaân toá naøo coù bieán ñoäng theo chieàu höôùng toát seõ ñöôïc phaùt huy. So saùnh caùc chæ tieâu,tyû leä ñoù theo chieàu ngang trong baûng baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh
2.2. Phöông phaùp phaân tích theo chieàu doïc :
Muïc ñích cuûa phöông phaùp naèy cuõng nhaèm cho thaáy ñöôïc hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh trong nhöõng naêm qua, nhöng noù coøn cho thaáy roõ hôn veà söï thay ñoåi möùc cheânh leäch giöõa caùc naêm moät caùch toång quaùt hôn.Caùc chæ tieâu seõ ñöôïc ñaùnh giaù theo
quy moâ chung (theo haøng doïc)
Ñaùnh giaù bieán ñoäng doanh thu thuaàn :
Doanh thu thuaàn chính laø doanh thu baùn haøng, cung caáp lao vuï sau khi ñaõ tröø ñi caùc khoaûn giaûm tröø. Do ñoù khi ñaùnh giaù bieán ñoäng doanh thu thuaàn phaûi taäp trung
phaân tích söï aûnh höôûng cuûa hai nhaân toá naøy ñoái vôùi doanh thu thuaàn.
Ñaùnh giaù bieán ñoäng cuûa lôïi nhuaän :
Coù nhieàu loaïi lôïi nhuaän khaùc nhau maø doanh nghieäp tuøy theo chöùc naêng hoaït
ñoäng doù theå ñaït ñöôïc nhö :
- Lôïi nhuaän töø caùc hoaït ñoäng kinh doanh :
Laø soá cheânh leäch giöõa doanh thu thuaàn vôùi trò giaù voán cuûa haøng hoùa, chi phí baùn haøng, chi phí quaûn lyù doanh nghieäp,thueá… noùi chung laø giaù thaønh cuûa saûn phaåm.
- Lôïi nhuaän töø caùc hoaït ñoäng taøi chính :
Nhö lôïi nhuaän töø thu laõi tieàn göûi, thu tieàn cho thueâ taøi saûn coá ñònh, mua baùn
chöùng khoaùn,v.v..
- Lôïi nhuaän töø caùc hoaït ñoäng lieân doanh lieân keát.
- Lôïi nhuaän khaùc :
Laø lôïi nhuaän thu ñöôïc töø caùc hoaït ñoäng baát thöôøng, phaùt sinh khoâng ñeàu ñaën cuûa doanh nghieäp nhö thu tieàn phaït tieàn boài thöôøng do khaùch haøng vi phaïm hôïp ñoàng, thu nôï khoù ñoøi maø tröôùc ñoù ñaõ chuyeån vaøo thieät haïi, thu töø caùc khoaûn vaät tö, taøi saûn
thöøa sau khi ñaõ buø tröø v.v..
Phaân tích bieán ñoäng cuûa lôïi nhuaän thöïc chaát laø xem xeùt caùc nhaân toá ñaõ aûnh höôûng ñeán söï thay ñoåi cuûa lôïi nhuaän nhö : giaù thaønh, chaát löôïng, keát caáu maët haøng.
Qua ñoù seõ ñaùnh giaù ñöôïc lôïi nhuaän ñaõ taêng giaûm laø do nhaân toá naøo taùc ñoäng ñeán.
3. Phaân Tích Caùc Heä Soá Taøi Chính :
Qua vieäc phaân tích tình hình taøi chính thoâng qua baûng caân ñoái taøi saûn vaø baûng baùo caùo thu nhaäp ñaõ phaàn naøo cung caáp nhöõng thoâng tin raát höõu ích phuïc vuï cho vieäc ñaùnh giaù, döï tính caùc ruûi ro, lôïi nhuaän vaø tieàm naêng cuûa doanh nghieäp. Nhöng ñeå coù moät söï nhaän ñònh ñaày ñuû vaø chính xaùc hôn veà thöïc traïng, khaû naêng, vaø söùc maïnh taøi chính cuûa doanh nghieäp, giuùp cho caùc nhaø quaûn trò cuõng nhö caùc nhaø ñaàu tö beân ngoaøi doanh nghieäp coù ñöôïc nhöõng quyeát ñònh kinh doanh ñuùng ñaén thì caàn phaûi ñi saâu vaøo phaân tích caùc heä soá taøi chính.
Thoâng qua vieäc phaân tích caùc tyû soá taøi chính chuùng ta coù theå ñaùnh giaù chính xaùc hôn veà tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp. Ñoàng thôøi caùc chæ soá taøi chính cho thaáy caùc moái quan heä giöõa caùc khoaûn muïc khaùc nhau trong caùc baùo caùo taøi chính, vaø vieäc phaân tích caùc tyû soá taøi chính coøn taïo ñieàu kieän thuaän lôïi trong vieäc so saùnh caùc khoaûn muïc ñoù qua nhieàu giai ñoaïn vaø coøn coù theå so saùnh vôùi caùc doanh nghieäp khaùc trong ngaønh.
3.1. Phaân tích tình hình thanh toaùn:
Tình hình coâng nôï phaûn aùnh quan heä chieám duïng trong thanh toaùn. Khi nguoàn buø ñaép cho taøi saûn döï tröõ thieáu, doanh nghieäp ñi chieám duïng voán, ngöôïc laïi khi nguoàn voán buø ñaép taøi saûn döï tröõ thöøa, doanh nghieäp bò chieám duïng. Neáu phaàn voán ñi chieám duïng nhieàu hôn phaàn voán bò chieám duïng thì doanh nghieäp coù theâm moät phaàn voán ñöa vaøo quaù trình saûn xuaát kinh doanh ngöôïc laïi doanh nghieäp seõ giaûm bôùt voán. Khi phaân tích caàn phaûi chæ ra ñöôïc nhöõng khoaûn ñi chieám duïng vaø bò chieám duïng hôïp lyù (ñoù laø nhöõng khoaûn nôï coøn ñang trong thôøi haïn traû nôï chöa heát thôøi haïn thanh toaùn). Trong caùc quan heä thanh toaùn naøy doanh nghieäp phaûi chuû ñoäng giaûi quyeát treân cô sôû toân
troïng kyû luaät taøi chính, kyû luaät thanh toaùn.
Khi tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp toát, doanh nghieäp seõ ít coâng nôï, khaû naêng thanh toaùn doài daøo ít ñi chieám duïng voán vaø ít bò chieám duïng voán. Ñieàu ñoù taïo cho doanh nghieäp chuû ñoäng veà voán ñaûm baûo quaù trình kinh doanh thuaän lôïi. Ngöôïc laïi neáu tình hình taøi chính gaëp khoù khaên, doanh nghieäp nôï naàn daây döa keùo daøi, maát tính chuû ñoäng trong kinh doanh vaø ñoâi khi daãn ñeán tình traïng phaù saûn.
Phaân tích tình hình coâng nôï laø ñaùnh giaù tính hôïp lyù, veà söï bieán ñoäng veà caùc khoaûn phaûi thu, phaûi traû, tìm ra nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán söï ñình treä trong thanh toaùn nhaèm giuùp doanh nghieäp laøm chuû tình hình taøi chính, ñaûm baûo söï phaùt trieån cuûa
doanh nghieäp.
Tyû soá thanh toaùn :
Duøng ñeå ño löôøng khaû naêng thanh toaùn cuûa coâng ty ñoái vôùi nhöõng khoaûn nôï
ngaén haïn vaø nôï ñaõ ñeán haïn ôû thôøi ñieåm phaân tích.
Tyû soá thanh toaùn hieän haønh :
Laø thöôùc ño khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp, ñöôïc theå hieän baèng
quan heä so saùnh giöõa taøi saûn löu ñoäng vaø caùc khoaûn nôï ngaén haïn, hoaëc nôï ñeán haïn
Tyû soá thanh toaùn hieän haønh Rc =
Taøi saûn löu ñoäng : bao goàm voán baèng tieàn nhö tieàn maët toàn quyõ, tieàn gôûi ngaân haøng, caùc khoaûn thanh toaùn nhö caùc khoaûn phaûi thu, caùc khoaûn taïm öùng… Caùc khoaûn haøng toàn kho nhö nguyeân vaät lieäu, coâng cuï, duïng cuï, saûn phaåm dôû dang, thaønh phaåm v.v..
Nôï ngaén haïn : Laø caùc khoaûn nôï phaûi traû trong naêm bao goàm : Vay ngaén haïn, vay daøi haïn ñeán haïn traû, caùc khoaûn phaûi traû khaùc.
Chæ tieâu Rc naøy caøng cao thì khaû naêng thanh toaùn caøng cao, doanh nghieäp luoân coù ñuû khaû naêng thanh toaùn caùc khoaûn nôï. Vaø ngöôïc laïi khi tyû soá naøy thaáp, noù baùo hieäu nhöõng khoù khaên veà taøi chính saép xaûy ra. Tuy nhieân chæ tieâu naøy taêng leân cuõng khoâng phaûi laø toát vì coù theå coù moät löôïng tieàn maët toàn tröõ quaù möùc, tieàn nhaøn roãi quaù nhieàu, hoaëc do haøng hoùa öù ñoïng, hö hoûng khoâng tieâu thu ñöôïc…
Qua thöïc tieãn ngöôøi ta cho raèng heä soá naøy baèng 2 laø toát nhaát. Tuy nhieân ñieàu naøy coøn phuï thuoäc vaø töøng ngaønh coâng nghieäp, phuï thuoäc vaøo ñaëc ñieåm cuûa töøng xí nghieäp, vaø heä soá naøy ñöôïc so saùnh vôùi tyû soá thanh toaùn trung bình ngaønh maø coâng ty xí nghieäp ñoù ñang kinh doanh, hoaëc so saùnh vôùi caùc naêm tröôùc môùi thaáy roõ söï tieán boä hay giaûm suùt. Vì vaäy trong nhieàu tröôøng hôïp tyû soá thanh toaùn hieän haønh khoâng phaûn aùnh chính xaùc khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp
Tyû soá thanh toaùn nhanh :
Tyû soá naøy cho bieát khaû naêng thanh toaùn thöïc söï cuûa doanh nghieäp vaø ñöôïc tính toaùn döïa treân nhöõng taøi saûn löu ñoäng coù theå nhanh choùng chuyeån ñoåi thaønh tieàn, ñoâi khi chuùng ñöôïc goïi laø “taøi saûn coù tính thanh khoaûn” bao goàm taøi saûn löu ñoäng khoâng bao goàm haøng toàn kho, phaûi loaïi haøng toàn kho ra vì nhö ñaõ noùi ôû treân, haøng toàn
kho khoù coù theå chuyeån hoùa ngay thaønh tieàn vaø coù theå bò suït giaûm giaù trò.
Tyû soá thanh toaùn nhanh Rq =
Theo nguyeân taéc cô baûn thì tyû soá naøy laø baèng 1 thì coi nhö doanh nghieäp coù ñuû khaû naêng thanh toaùn caùc khoaûn nôï ngaén haïn cuõng nhö caùc khoaûn nôï ñeán haïn.
Tyû soá thanh toaùn töùc thôøi :
Laø moät tieâu chuaån ñaùnh giaù ñoøi hoûi ñoä chính xaùc cao veà khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp, noù ñoøi hoûi doanh nghieäp phaûi coù saün tieàn maët ñeå thanh toaùn. Theo nguyeân taéc cô baûn thì tyû soá naøy ñöôïc ñöa ra laø baèng 0,5. Tyû soá thanh toaùn töùc thôøi ñöôïc tính toaùn döïa treân moái quan heä so saùnh giöõa voán baèng tieàn vaø caùc khoaûn nôï ngaén haïn vaø ñeán haïn.
Tyû soá thanh toaùn töùc thôøi =
3.2. Phaân tích tyû soá hoaït ñoäng :
Caùc tyû soá hoaït ñoäng ño löôøng möùc ñoä hoaït ñoäng lieân quan ñeán hieäu quaû söû duïng taøi saûn cuûa moät doanh nghieäp
Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu :
Chæ tieâu naøy phaûn aùnh toác ñoä luaân chuyeån caùc khoaûn phaûi thu. Soá voøng quay naøy taêng leân chöùng toû doanh nghieäp thu hoài nhanh caùc khoaûn nôï, khaû naêng chuyeån ñoåi thaønh tieàn cuûa caùc khoaûn phaûi thu caøng nhanh, aûnh höôûng toát ñeán khaû naêng thanh toaùn vaø khaû naêng hoaït ñoäng. Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu duøng ñeå xem xeùt caùc khoaûn phaûi thu, khi khaùch haøng thanh toaùn taát caû caùc hoùa ñôn cuûa hoï, luùc ñoù caùc khoaûn phaûi thu quay ñöôïc moät voøng, voøng quay caùc khoaûn phaûi thu quay caøng nhanh caøng toát
Voøng quay caùc khoaûn phaûi thu =
Soá voøng quay haøng toàn kho :
Haøng toàn kho laø moät loaïi taøi saûn döï tröõ vôùi muïc ñích ñaûm baûo cho quaù trình saûn xuaát ñöôïc lieân tuïc vaø soá löôïng toàn kho phuï thuoäc vaøo loaïi hình kinh doanh cuûa doanh nghieäp, khaû naêng cung öùng cuûa nhaø cung caáp, möùc ñoä saûn xuaát vaø tieâu thuï cuûa doanh nghieäp v.v…Do ñoù doanh nghieäp caàn xaùc laäp moät möùc döï tröõ sao cho hôïp lyù vaø soá voøng quay haøng toàn kho chính laø tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù doanh nghieäp söû duïng haøng toàn kho cuûa mình hieäu quaû nhö theá naøo Voøng quay haøng toàn kho =
Soá voøng quay haøng toàn kho nhanh hay chaäm tuøy thuoäc vaøo ñaëc ñieåm ngaønh kinh doanh. Toác ñoä luaân chuyeån haøng toàn kho caøng cao chöùng toû doanh nghieäp ñaõ löïa choïn möùc döï tröõ haøng toàn kho hôïp lyù. Ñieàu naøy giuùp :
* Giaûm löôïng voán ñaàu tö cho haøng döï tröõ,
* Ruùt ngaén ñöôïc chu kyø hoaït ñoäng lieân quan ñeán vieäc chuyeån ñoåi haøng toàn kho thaønh tieàn maët.
* Giaûm bôùt nguy cô ñeå haøng döï tröõ trôû thaønh haøng öù ñoïng
Soá voøng quay haøng toàn kho caøng cao thì vieäc kinh doanh thöôøng ñöôïc ñaùnh giaù cao cho thaáy hieäu quaû cao trong vieäc söû duïng voán löu ñoäng. Tuy nhieân neáu chi tieâu naøy quaù cao thì vieäc duy trì möùc toàn kho thaáp coù theå khieán cho möùc toàn kho khoâng ñuû ñeå ñaùp öùng caùc hôïp ñoàng tieâu thuï cuûa kyø sau vaø noù coù theå gaây aûnh höôûng khoâng toát
cho coâng vieäc kinh doanh cuûa doanh nghieäp.
Hieäu suaát söû duïng taøi saûn coá ñònh :
Chæ tieâu naøy noùi leân 1 ñoàng taøi saûn coá ñònh taïo ra ñöôïc bao nhieâu ñoàng doanh thu. Qua ñoù coù theå ñaùnh giaù ñöôïc hieäu quaû söû duïng taøi saûn coá ñònh ôû coâng ty nhö theá naøo
Hieäu suaát söû duïng voán coá ñònh =
Doanh thu thuaàn bao goàm doanh thu töø caùc hoaït ñoäng kinh doanh, doanh thu töø caùc hoaït ñoäng taøi chính, doanh thu töø caùc hoaït ñoäng baát thöôøng.
Chæ tieâu naøy cao chöùng toû möùc doanh thu thuaàn cao hôn so vôùi voán coá ñònh bình quaân cuûa doanh nghieäp.
Hieäu suaát söû duïng toaøn boä taøi saûn :
Döïa treân tyû leä so saùnh giöõa doanh thu thuaàn vaø toång soá taøi saûn ñeå tính toaùn xem cöù moät ñoàng taøi saûn tham gia quaù trình saûn xuaát kinh doanh seõ taïo ra bao nhieâu ñoàng doanh thu thuaàn
Hieäu suaát söû duïng toaøn boä taøi saûn =
Chæ tieâu naøy cho thaáy coâng suaát hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp nhö theá naøo. Neáu chæ tieâu naøy taêng leân thì ñöôïc ñaùnh giaù laø toát vì doanh nghieäp ñaõ khai thaùc heát naêng suaát maùy moùc thieát bò. Coøn neáu chæ tieâu naøy giaûm thì doanh nghieäp caàn phaûi xem xeùt laïi ñeå coù bieän phaùp tích cöïc naâng cao coâng suaát hoaït ñoäng cuûa maùy moùc taøi saûn coá ñònh.
Hieäu suaát söû duïng voán chuû sôû höõu :
Hieäu suaát söû duïng voán chuû sôû höõu ñöôïc tính toaùn döïa treân moái quan heä tyû leä giöõa doanh thu vaø voán chuû sôû höõu
Hieäu suaát söû duïng voán chuû sôû höõu =
Doanh thu thuaàn laø doanh thu tröø caùc khoaûn giaûm tröø
Toaøn boä voán bao goàm voán coá ñònh vaø voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp.
Neáu chæ tieâu naøy taêng leân thì ñöôïc ñaùnh giaù laø toát, nghóa laø doanh nghieäp söû duïng voán coù hieäu quaû. Ngöôïc laïi neáu chæ tieâu naøy thaáp, doanh nghieäp söû duïng voán khoâng hieäu quaû, caàn phaûi tìm ra nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán chæ tieâu naøy ñeå coù bieän
phaùp khaéc phuïc.
Neáu hieäu suaát söû duïng voán chuû sôû höõu cao hôn hieäu suaát söû duïng toång taøi saûn thì coù nghóa laø doanh nghieäp ñaõ söû duïng ñoøn baåy taøi chính töø vieäc taøi trôï baèng voán vay, vaø caøng cao hôn bao nhieâu thì caøng chöùng toû doanh nghieäp ñaõ söû duïng voán vay hieäu quaû baáy nhieâu. Neáu doanh nghieäp hoaøn toaøn khoâng söû duïng voán vay thì hieäu suaát söû duïng voán chuû sôû höõu seõ baèng hieäu suaát söû duïng toång taøi saûn.
Tyû soá nôï treân voán chuû sôû höõu =
Tyû soá naøy cho bieát doanh nghieäp ñaõ nhaän ñöôïc löôïng voán taøi trôï bao nhieâu so vôùi nguoàn voán doanh nghieäp hieän coù.
Tyû soá nôï daøi haïn treân voán chuû sôû höõu =
Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn :
Laø moät chæ tieâu raát coù ích trong vieäc phaân tích caùc khía caïnh taøi chính cuûa coâng
ty, chæ tieâu naøy ño löôøng moái quan heä giöõa doanh thu vaø voán coå phaàn
Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn =
3.3. Phaân tích tyû soá ñoøn baåy :
Quaù trình phaân tích voán luaân chuyeån ôû treân cho ta höôùng ñaùnh giaù ñoái vôùi khaû naêng thanh toaùn nôï ngaén haïn cuûa moät doanh nghieäp. Nhöng caùc nhaø phaân tích coøn quan taâm ñeán khaû naêng kinh doanh laâu daøi cuûa doanh nghieäp, ñoái vôùi vieäc thoûa maõn caùc khoaûn nôï vay daøi haïn maø caùc doanh nghieäp vay caùc chuû nôï ñeå coù voán hoaït ñoäng kinh doanh. Phaân tích keát caáu taøi chính nhaèm muïc ñích ñaùnh giaù möùc ñoäc laäp veà taøi
chính cuûa doanh nghieäp vaø ruûi ro cuûa ñaàu tö daøi haïn.
Tyû soá nôï vaø tyû soá töï taøi trôï :
Tyû soá nôï = x100%
Caùc chuû sôû höõu thöôøng thích moät tyû soá nôï vöøa phaûi, tyû soá nôï caøng thaáp moùn nôï coøn ñöôïc ñaûm baûo ôû tröôøng hôïp danh nghieäp bò phaù saûn. Ngöôïc laïi caùc chuû sôû höõu doanh nghieäp thöôøng mong muoán coù moät tyû soá nôï cao vì hoï muoán gia taêng lôïi nhuaän nhanh maø khoâng phaûi phaùt haønh theâm coå phaàn. Neáu phaùt haønh theâm coå phaàn seõ laøm
giaûm quyeàn ñieàu khieån hay kieåm soaùt cuûa doanh nghieäp.
Tyû soá töï taøi trôï = x100%
Nôï phaûi traû vaø voán chuû sôû höõu laø hai yeáu toá caáu thaønh nguoàn voán neân toång hai tyû soá naøy baèng 100%. Tyû suaát nôï phaûn aùnh tyû leä voán vay trong toång voán cuûa doanh nghieäp, tyû suaát töï taøi trôï phaûn aùnh tyû leä voán rieâng cuûa doanh nghieäp trong toång nguoàn voán.
Qua vieäc phaân tích tyû soá nôï vaø tyû soá töï taøi trôï, ta thaáy ñöôc möùc ñoä töï laäp hay phuï thuoäc veà voán cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi caùc chuû nôï, möïc ñoä töï taøi trôï cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi voán kinh doanh cuûa mình. Tyû suaát töï taøi trôï caøng cao chöùng toû khaû naêng töï chuû vaø ñoäc laäp cuûa doanh nghieäp caøng cao ñoái vôùi caùc khoaûn nôï vay. Ñoái vôùi caùc nhaø cung caáp tín duïng, ví duï nhö ngaân haøng seõ caên cöù vaøo tyû soá ñoøn baåy ñeå aán ñònh möùc laõi suaát cho vay ñoái vôùi doanh nghieäp. Doanh nghieäp naøo caøng vay nhieàu thì ruûi ro veà maët taøi chính seõ lôùn vaø laõi suaát cho vay seõ caøng cao. Ngöôïc laïi doanh nghieäp coù tyû suaát töï taøi trôï lôùn seõ theå hieän voán baûn thaân doanh nghieäp chieám phaàn lôùn trong toång nguoàn voán, do ñoù neáu coù ruûi ro trong kinh doanh thì phaàn thieät haïi
cuûa caùc chuû nôï seõ thaáp hôn trong tröôøng hôïp voán töï coù cuûa doanh nghieäp thaáp.
Tyû suaát ñaàu tö :
Tyû suaát ñaàu tö laø tyû leä giöõa taøi saûn coá ñònh vôùi toång soá taøi saûn cuûa doanh nghieäp
Tyû suaát ñaàu tö =
Tyû suaát naøy luoân luoân nhoû hôn 1. Tyû suaát naøy caøng lôùn caøng theå hieän möùc ñoä quan troïng cuûa taûi saûn coá ñònh trong toång soá taøi saûn cuûa doanh nghieäp. Tuy nhieân ñeå
ñaùng giaù toát hay xaáu coøn phuï thuoäc vaøo ngaønh kinh doanh cuûa doanh nghieäp.
Tyû suaát töï taøi trôï taøi saûn coá ñònh :
Tyû suaát töï taøi trôï taøi saûn coá ñònh cho thaáy soá voán töï coù cuûa doanh nghieäp duøng ñeå trang bò taøi saûn coá ñònh laø cao hay thaáp.
Tyû suaát töï taøi trôï taøi saûn coá ñònh =
Doanh nghieäp naøo thöôøng coù khaû naêng taøi chính vöõng vaøng vaø laønh maïnh thì tyû suaát naøy thöôøng lôùn hôn 1. Khi nhu caàu mua saém taøi saûn coá ñònh phaùt sinh thì nguoàn voán ñöôïc söû duïng laø voán chuû sôû höõu hay voán vay daøi haïn, bôûi vì taøi saûn coá ñònh thöôøng theå hieän naêng löïc saûn xuaát kinh doanh laâu daøi neân khoâng theå thu hoài nhanh choùng ñöôïc vaø noù khoâng tröïc tieáp taïo ra khaû naêng sinh lôøi maø lôïi nhuaän taïo ra trong kinh doanh chuû yeáu laø do söï luaân chuyeån cuûa taøi saûn löu ñoäng.
Khaû naêng thanh toaùn laõi vay :
Laø khaû naêng thanh toaùn laõi vay maø doanh nghieäp ñaõ vay ñeå ñaàu tö daøi haïn nhö mua saém taøi saûn coá ñònh baèng lôïi nhuaän töø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. ÔÛ ñaây phaûi laáy toång soá lôïi nhuaän tröôùc thueá vaø laõi vay vì laõi vay ñöôïc tính vaøo chi phí tröôùc khi tính thueá lôïi töùc.
Khaû naêng thanh toaùn laõi vay =
Khaû naêng thanh toaùn laõi vay neáu nhö lôùn hôn 2 thì ñöôïc xem laø an toaøn vaø hôïp
lyù, khi ñoù noù seõ chæ ra laø soá voán ñi vay ñaõ ñöôïc söû duïng toát.
3.4. Phaân tích tyû soá lôïi nhuaän :
Xeùt cho cuøng muïc tieâu cuoái cuøng cuûa doanh nghieäp laø tìm kieám lôïi nhuaän vaø thoâng qua lôïi nhuaän ñaït ñöôïc ñaùnh giaù keát quaû hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp.
Lôïi nhuaän caøng cao keát quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp caøng lôùn.
Tyû suaát sinh lôøi chính laø thöôùc ño haøng ñaàu ñeå ñaùnh giaù tính hieäu quaû vaø tính sinh lôøi cuûa quaù trình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp, do ñoù tröôùc khi ñaàu tö vaøo doanh nghieäp, caùc nhaø ñaàu tö thöôøng quan taâm ñeán caùc tyû suaát bieåu hieän cho heä soá sinh lôøi cuûa Coâng ty bôûi vì noù laø keát quaû cuûa haøng loaït chính saùch vaø bieän phaùp quaûn lyù cuûa doanh nghieäp.
Tyû suaát lôïi nhuaän treân doanh thu :
Laø chæ tieâu theå hieän moái quan heä giöõa lôïi nhuaän vaø doanh thu, Chæ tieâu naøy phaûn aùnh tính hieäu quaû cuûa quaù trình hoaït ñoäng kinh doanh, theå hieän lôïi nhuaän do doanh thu ñem laïi.
Tyû suaát lôïi nhuaän treân doanh thu = x100%
Chæ tieâu naøy noùi leân moät ñoàng doanh thu taïo ra ñöôïc bao nhieâu ñoàng lôïi nhuaän. Tyû suaát lôïi nhuaän treân doanh thu caøng cao chöùng toû hieäu quaû hoaït ñoäng kinh
doanh caøng lôùn, lôïi nhuaän sinh ra caøng nhieàu.
Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán :
Keát hôïp hai chæ tieâu lôïi nhuaän treân doanh thu vôùi soá voøng quay cuûa voán taïo thaønh tyû suaát lôïi nhuaän treân voán
Tyû suaát sinh lôïi treân voán = x100%
Chæ tieâu naøy cho bieát trong 1 ñoàng doanh thu ñaït ñöôïc thì coù bao nhieâu ñoàng doanh nghieäp ñöôïc höôûng. Chæ tieâu naøy caøng cao chöùng toû hieäu quaû söû duïng voán cuûa doanh nghieäp caøng lôùn.
Tyû suaát sinh lôïi treân voán chuû sôû höõu :
Laø thöôùc ño khaû naêng sinh lôïi töø ñaàu tö cuûa chuû sôû höõu
Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán chuû sôû höõu = x100%
Chæ tieâu naøy phaûn aùnh cöù moät ñoàng voán thì mang laïi bao nhieâu ñoàng lôïi nhuaän
sau thueá.
3.5. Phaân tích tình hình coâng nôï :
Tình hình coâng nôï phaûn aùnh quan heä chieám duïng trong thanh toaùn, khi nguoàn buø ñaép cho taøi saûn döï tröõ thieáu, doanh nghieäp ñi chieám duïng voán, ngöôïc laïi khi nguoàn buø ñaép cho taøi saûn dö thöøa doanh nghieäp bò chieám duïng. Neáu phaàn voán ñi chieám duïng lôùn hôn phaàn voán bò chieám duïng thì doanh nghieäp coù theâm moät phaàn voán ñöa vaøo quaù
trình saûn xuaát kinh doanh. Ngöôïc laïi doanh nghieäp seõ giaûm bôùt voán.
Khi phaân tích caàn phaûi xaùc ñònh ñöôïc caùc khoaûn ñi chieám duïng vaø chieám duïng
hôïp lyù (ñoù laø nhöõng khoaûn nôï coøn ñang trong thôøi haïn traû nôï chöa heát haïn thanh toaùn)
Doanh nghieäp caàn phaûi tích cöïc trong coâng taùc thu hoài nôï bò chieám duïng ñaëc bieät laø caùc khoaûn nôï quaù haïn thanh toaùn. Tình taøi chính ñöôïc ñaùnh giaù toát khi coâng nôï cuûa doanh nghieäp ít, khaû naêng thanh toaùn luoân ñaûm baûo, ít bò chieám duïng vaø cuõng ít ñi chieám duïng voán, luoân chuû ñoäng veà voán. Ñeå ñaùnh giaù roõ hôn veà tình hình coâng nôï vaø thanh toaùn cuûa doanh nghieäp ta phaân tích moät soá chæ tieâu sau :
Phaân tích tình hình thanh toaùn :
Tyû leä khoaûn phaûi thu so vôùi khoaûn phaûi traû :
So saùnh caùc khoaûn phaûi thu vôùi caùc khoaûn phaûi traû ñeå thaáy ñöôïc khoaûn voán cuûa ñôn vò bò chieám duïng ñang coù chieàu höôùng taêng leân hay giaûm xuoáng. Soá voán maø ñôn vò ñi chieám duïng nhieàu hôn (neáu tyû leä naøy >100%) hay ít so vôùi soá voán ñôn vò bò
chieám duïng (neáu tyû leä naøy <100%)
Tyû leä caùc khoaûn phaûi thu so vôùi caùc khoaûn phaûi traû
(%)
Voøng luaân chuyeån caùc khoaûn phaûi thu :
Voøng luaân chuyeån caùc khoaûn phaûi thu phaûn aùnh toác ñoä bieán ñoåi cuûa caùc khoaûn phaûi thu thaønh tieàn maët cuûa doanh nghieäp ñöôïc xaùc ñònh baèng moái quan heä tyû leä giöõa
doanh thu baùn haøng vaø soá dö bình quaân caùc khoaûn phaûi thu
Voøng luaân chuyeån
caùc khoaûn phaûi thu
Soá dö bình quaân caùc khoaûn phaûi thu ñöôïc tính baèng caùch laáy soá dö ñaàu kyø coäng cuoái kyø roài chia hai. Tröôøng hôïp khoâng coù soá lieäu so saùnh coù theå söû duïng soá cuoái kyø
thay cho soá dö bình quaân
Kyø thu tieàn bình quaân :
Phaûn aùnh thôøi gian cuûa moät voøng luaân chuyeån caùc khoaûn phaûi thu, nghóa laø ñeå
thu ñöôïc caùc khoaûn phaûi thu caàn moät khoaûn thôøi gian laø bao laâu.
Kyø thu tieàn bình quaân =
Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu hay kyø thu tieàn cao hay thaáp phuï thuoäc vaøo chính saùch baùn chòu cuûa doanh nghieäp. Neáu voøng quay thaáp thì hieäu quaû söû duïng voán cuûa doanh nghieäp keùm, nguyeân nhaân laø do voán bò chieám duïng nhieàu. Nhöng neáu soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu quaù cao seõ giaûm ñi söùc caïnh tranh daãn ñeán giaûm doanh thu.
ROS : Laø chæ tieâu phaûn aùnh hieäu quaû cuûa quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, noù cho bieát lôïi nhuaän do doanh thu tieâu thuï saûn phaåm mang laïi laø cao hay thaáp
FLH : Thöøa soá ñoøn caân nôï
Laø chæ tieâu phaûn aùnh trong toång taøi saûn hieän coù cuûa doanh nghieäp coù bao nhieâu % laø voán chuû sôû höõu vaø coøn laïi laø ñöôïc taøi trôï töø nôï.
Voøng quay taøi saûn : Laø chæ tieâu ño löôøng hieäu quaû cuûa vieäc söû duïng toaøn boä taøi
saûn ñeå taïo ra doanh thu.
V. Phöông phaùp phaân tích taøi chính DUPONT
Phaân tích caùc chæ soá baèng sô ñoà Dupont cho ta thaáy ñöôïc böùc tranh toaøn caûnh veà tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp maø trong ñoù caùc chæ soá coù moái quan heä töông taùc vôùi nhau. Caùc phaân soá ôû treân ñeàu ñöôïc trình baøy ôû daïng moät phaân soá. Ñieàu ñoù coù nghóa laø moãi tyû soá taøi chính taêng hay giaûm tuøy thuoäc vaøo hai nhaân toá : chæ soá ôû töû soá vaø chæ soá ôû maãu soámaët khaùc caùc chæ soá taøi chính coøn aûnh höôûng laãn nhau .
Ví duï nhö :
Tyû suaát sinh lôøi treân voán coå phaàn =
Laõi treân voán töï coù = Laõi treân doanh thu(x)Voøng quay taøi saûn(x)Thöøa soá ñoøn caân nôï
ROE = ROS (x) VQTS (x) FLM
Maëc khaùc caùc chæ soá taøi chính laïi coù aûnh höôûng laãn nhau. Hay noùi caùch khaùc,
moät chæ soá taøi chính luùc naøy ñöôïc trình baøy baèng moät vaøi tyû soá taøi chính khaùc.
VI. Taùc ñoäng cuûa caùc loaïi ñoøn baåy leân doanh lôïi vaø ruûi ro :
Khi moät doanh nghieäp phaûi gaùnh chòu chi phí hoaït ñoäng coá ñònh hay chi phí taøi chính coá ñònh, coù nghóa laø doanh nghieäp ñoù ñang söû duïng ñoøn baåy, neáu lieân quan ñeán söû duïng taøi saûn coù ñònh phí thì ñoù laø ñoøn baåy kinh doanh, coøn neáu lieân quan ñeán söû
duïng nôï (vaø coå phaàn öu ñaõi) coù chi phí taøi chính coá ñònh thì ñoù laø ñoøn baåy taøi chính. Caùc khaùi nieäm ñoøn baåy kinh doanh vaø ñoøn baåy taøi chính raát höõu duïng cho phaân tích,
hoaïch ñònh, vaø kieåm soaùt taøi chính.
1. Ñoøn baåy kinh doanh :
Laø moät loaïi ñoøn baåy kinh teá döïa treân caùc chi phí hoaït ñoäng coá ñònh laøm ñieåm töïa. Khi moät doanh nghieäp söû duïng caùc chi phí hoaït ñoäng coá ñònh, moät thay ñoåi trong doanh thu seõ ñöôïc phoùng ñaïi thaønh moät thay ñoåi lôùn hôn trong laõi tröôùc thueá vaø laõi vay (EBIT). Taùc ñoäng soá nhaân naøy cuûa vieäc söû duïng caùc chi phí hoaït ñoäng coá ñònh ñöôïc goïi laø ñoä nghieâng ñoøn baåy kinh doanh DOL
Tröôùc khi tìm hieåu veà vai troø ñoøn baåy kinh doanh trong vieäc aán ñònh ruûi ro kinh doanh cuûa doanh nghieäp chuùng ta caàn phaân tích hoøa voán cuûa doanh nghieäp, qua ñoù seõ
bieát ñöôïc caùc vaán ñeà lieân quan ñeán möùc saûn löôïng hoøa voán cuûa doanh nghieäp
Ñieåm hoøa voán :
Laø möùc doanh thu taïo ra thu nhaäp vöøa ñuû trang traûi cho caùc chi phí phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh
EBIT = Doanh thu baùn haøng – Toång chi phí
Toång chi phí naøy bao goàm toång bieán phí vaø ñònh phí
EBIT = Q (P – V) – F
* Saûn löôïng hoøa voán :
Qhv =
* Doanh thu hoøa voán :
Shv = Qhv x P
Trong ñoù:
F : Toång ñònh phí haøng naêm
P : Giaù baùn ñôn vò saûn phaåm
V : Bieán phí ñôn vò
Q : Soá löôïng saûn phaåm tieâu thuï
S : Doanh thu baùn haøng
Ñoä nghieâng ñoøn baåy kinh doanh DOL :
Ñoä nghieâng ñoøn baåy kinh doanh ñöôïc ñònh nghóa laø phaàn traêm thay ñoåi trong EBIT do 1% thay ñoåi trong doanh thu. Ñoä nghieâng ñoøn baåy kinh doanh cuûa doanh nghieäp caøng cao, ruûi ro kinh doanh cuûa doanh nghieäp caøng lôùn. Coâng thöùc tính :
DOL = =
Ñeå coù theå duøng ñöôïc coâng thöùc naøy ñoøi hoûi hai giaù trò khaùc nhau cuûa doanh thu
vaø EBIT, coù moät coâng thöùc khaùc tính DOL deå daøng hôn :
DOL =
Coâng thöùc naøy ñöôïc duøng cho doanh nghieäp saûn xuaát moät loaïi saûn phaåm. Ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp saûn xuaát kinh doanh nhieàu loaïi saûn phaåm DOL ñöôïc tính nhö sau :
DOL =
- Coâng thöùc naøy cho ta thaáy neáu nhö ñònh phí caøng cao daån ñeán DOL caøng cao, ruûi ro trong kinh doanh caøng lôùn.
Neáu doanh nghieäp söû duïng moät löôïng lôùn maùy moùc thieát bò, tieát kieäm lao ñoäng trong trong saûn xuaát.. Caáu truùc chi phí cuûa doanh nghieäp seõ coù ñònh phí raát cao. Töø ñoù seõ daån ñeán DOL cao vaø ruûi ro trong kinh doanh seõ lôùn.
- Saûn löôïng caøng tieán gaàn ñeán saûn löôïng hoøa voán thì DOL caøng cao, vaø ñoä nhaïy caûm cuûa EBIT khi doanh soá thay ñoåi seõ caøng lôùn, luùc naøy ruûi ro trong kinh doanh seõ caøng cao.
Khi saûn löôïng caøng cao thì DOL caøng thaáp vaø ruûi ro trong kinh doanh laø thaáp. Tuy nhieân DOL khoâng bao giôø baèng moät, bôûi vì luoân luoân toàn taïi chi phí coá ñònh trong caáu truùc chi phí cuûa doanh nghieäp, vaø ñoä nghieâng ñoøn baåy kinh doanh seõ luoân lôùn hôn moät.
2. Ñoøn baåy taøi chính :
Laø ñoøn baåy kinh teá xaûy ra khi moät phaàn taøi saûn cuûa doanh nghieäp ñöôïc taøi trôï baèng nhöõng chöùng khoaùn phaûi traû baèng moät tyû suaát lôïi nhuaän coá ñònh(chí phí taøi chính coá ñònh) Ñoøn baåy taøi chính söû duïng caùc chi phí taøi chính coá ñònh laøm ñieåm töïa. Khi moät doanh nghieäp söû duïng caùc chi phí taøi chính coá ñònh, moät thay ñoåi trong EBIT seõ ñöôïc phoùng ñaïi thaønh moät thay ñoåi töông ñoái lôùn hôn trong thu nhaäp moåi coå phaàn(EPS). Taùc ñoäng soá nhaân naøy cuûa vieäc söû duïng caùc chi phí taøi chính coá ñònh ñöôïc
goïi laø :
Ñoä nghieâng ñoøn baåy taøi chính :
Ñoä nghieâng ñoøn baåy taøi chính ñöôïc ñònh nghóa laø tyû leä % thay ñoåi trong thu
nhaäp cuûa moåi coå phaàn (EPS) do keát quaû töø söï thay ñoåi 1%EBIT :
DFL = =
DFL coøn ñöôïc vieát thaønh bieåu thöùc :
DFL =
Vôùi R laø tieàn laõi phaûi traû.
Nhìn vaøo coâng thöùc ta nhaän thaáy neáu nhö chi phí taøi chính coá ñònh caøng cao thì DFL caøng lôùn vaø ruûi ro taøi chính cuõng seõ lôùn. Neáu nhö doanh nghieäp khoâng coù chi phí taøi chính, khoâng coù tieàn laõi phaûi traû thì DFL seõ baèng 1. Ñoái vôùi caùc caáu truùc voán coù söû duïng nôï seõ laøm cho söï bieán ñoäng cuûa EPS luoân luoân lôùn hôn söï bieán ñoäng cuûa EBIT. Vieäc söû duïng ñoøn baåy taøi chính ñaõ phoùng ñaïi thu nhaäp (caû veà döông vaø aâm) cho coå ñoâng. Khi EBIT ôû möùc cao, vieäc söû duïng ñoøn baåy taøi chính laøm cho EPS taêng cao hôn. Nhöng khi EBIT töông ñoái thaáp, söû duïng ñoøn baåy taøi chính laøm EPS giaûm xuoáng döôùi möùc EPS coù theå ñaït ñöôïc khi khoâng söû duïng ñoøn baåy taøi chính. Ñieàu ñoù cho thaáy ñoøn baåy taøi chính coù khaû naêng laøm gia taêng tyû suaát sinh lôïi nhöng cuõng tuøy thuoäc raát lôùn vaøo EBIT maø doanh nghieäp ñaït ñöôïc nhö theá naøo.
3. Ñoøn baåy toång hôïp :
Ñoøn baåy toång hôïp xaûy ra khi doanh nghieäp söû duïng caû hai ñoøn baåy kinh doanh vaø ñoøn baåy taøi chính trong noå löïc gia taêng thu nhaäp cho coå ñoâng. Noù ñaùnh giaù ñoä phoùng ñaïi cuûa gia taêng hay suït giaûm doanh thu thaønh gia taêng hay suït giaûm lôùn hôn
trong thu nhaäp moåi coå phaàn. Taùc ñoäng soá nhaân toång hôïp ñöôïc goïi laø :
Ñoä nghieâng ñoøn baåy toång hôïp :
Ñoä nghieâng ñoøn baåy toång hôïp DTL ñöôïc xaùc ñònh nhö laø phaàn traêm trong thay ñoåi trong thu nhaäp moåi coå phaàn töø phaàn traêm thay ñoåi cho saün trong doanh thu.
DTL = =
Phöông trình naøy caàn söû duïng hai döï baùo veà doanh thu vaø EBIT. Ñeå xaùc ñònh DTL treân cô sôû phaân tích taùc ñoäng soá nhaân veà ñoøn baåy kinh doanh vaø ñoøn baåy taøi
chính ñeán doanh lôïi vaø ruûi ro cuûa doanh nghieäp, ta söû duïng phöông trình sau :
DTL = DOL x DFL
Coù nghóa khi thay ñoåi 1% trong doanh thu seõ mang ñeán moät thay ñoåi % lôùn hôn trong thu nhaäp cuûa moåi coå phaàn.
Doanh nghieäp coù theå quaûn lyù toång ruûi ro cuûa mình baèng caùch keát hôïp caùc ñoä nghieâng khaùc nhau cuûa ñoøn baåy kinh doanh vaø ñoøn baåy taøi chính, vì DTL laø moät haøm soá cuûa DOL vaø DFL. Neáu nhö doanh nghieäp coù DOL cao thì ñeå ñaït ñöôïc moät möùc DTL mong muoán naøo ñoù doanh nghieäp chæ caàn buø tröø möùc DOL cao ñoù baèng moät möùc DFL thaáp hôn.