Chuyên đề Phát triển năng lực tự đọc cho học sinh Tiểu học
I.Nhiệm vụ của dạy học tập đọc ở tiểu học
1. Đọc là gì?
Để xác định được nhiệm vụ của dạy đọc cần làm rõ “Đọc là gì?”. Trong thực tế dạy đọc, người ta thường hay phiến diện và cực đoan, không hiểu khái niệm “đọc” một cách đấy đủ. Nhiều khi người ta thường nói đến đọc như nói đến việc sử dụng bộ mã chữ - âm, cho rằng đọc là nhìn chữ phát ra thành lời, nghĩa là đã đọc thì phải thành tiếng. Vì vậy họ đánh giá một giờ dạy chỉ dựa vào một căn cứ duy nhất : đếm xem có bao nhiêu em được đứng dậy đọc. Ngược lại, có người lại quan niệm đọc chỉ là để hiểu những nghĩa lý những gì được đọc, tức là tìm hiểu bài. Vì vậy, thầy - trò sa vào hỏi đáp về văn bản, sa vào bình giá mà không chịu đọc chính văn bản đó.
Có nhiều định nghĩa về đọc và mỗi định nghĩa thường nhấn mạnh những khía cạnh khác nhau của đọc. Trong cuốn “Sổ tay thuật ngữ phương pháp dạy học tiếng Nga” (1988), Viện sỹ M.R.Lơvôp đã định nghĩa : “Đọc là một dạng hoạt động ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng thức chữ viết sang lời nói có âm thanh và thông hiểu nó (ứng với hình thức đọc thành tiếng), là quá trình chuyển trực tiếp từ hình thức chữ viết thành các đơn vị nghĩa không có âm thanh (ứng với đọc thầm)”. Đây là một định nghĩa rất phù hợp với dạy học Tập đọc ở tiểu học. Định nghĩa này thể hiện một quan điểm đầy đủ về đọc, xem đó là một quá trình giải mã bậc hai : chữ viết → âm thanh và chữ viết (âm thanh) → nghĩa. Như vậy, đọc không chỉ là “đánh vần”, phát âm thành tiếng theo đúng các kí hiệu chữ viết, cũng không chỉ là quá trình nhận thức để có khả năng thông hiểu những gì được đọc. Đó chính là một sự tổng hợp của cả hai quá trình này.
2. Ý nghĩa của dạy học Tập đọc ở tiểu học
3 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2756 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem nội dung tài liệu Chuyên đề Phát triển năng lực tự đọc cho học sinh Tiểu học, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC THẠC SĨ
Tên môn học: Phát triển kĩ năng tiếp nhận ngôn bản cho học sinh tiểu học
Mã môn học: PRIM
Loại môn học: Cơ sở tự chọn
Chuyên ngành: GDTH
Số tín chỉ: 2
Số tiết (Lý thuyết/ Thảo luận/ Thực hành): 15/10/20
Thông tin chung về môn học
I. Tên môn học (Tiếng Việt): Phát triển kĩ năng tiếp nhận ngôn bản cho học sinh tiểu học
Tên môn học (Tiếng Anh): Devolopping the Receiving Capability of Primary Students
II. Môn học tiên quyết
Häc viªn ®· häc c¸c häc phÇn TV, PPDHTV hÖ CNGDTH.
III. Môc tiªu m«n häc:
Cung cÊp cho ngêi häc nh÷ng c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn ®Ó ph¸t triÓn n¨ng lùc tiÕp nhËn ng«n b¶n cho häc sinh
Ph¸t triÓn ë häc viªn kÜ n¨ng tæ chøc qu¸ tr×nh tiÕp nhËn ng«n b¶n cho häc sinh tiÓu häc.
IV. Thêi lîng: 2 tÝn chØ (45 tiÕt)
V. Tóm tắt nội dung môn học
Chuyªn ®Ò tr×nh bµy nh÷ng c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kÜ n¨ng tiÕp nhËn ng«n b¶n cho häc sinh tiÓu häc. Chuyªn ®Ò nµy sÏ cïng víi chuyªn ®Ò “Ph¸t triÓn kÜ n¨ng t¹o lËp ng«n b¶n cho häc sinh tiÓu häc” t¹o thµnh mét hÖ thèng hoµn chØnh ®Ó ph¸t triÓn c¸c kÜ n¨ng sö dông TiÕng ViÖt cho häc sinh trong häc tËp còng nh trong cuéc sèng.
VI. Học liệu
+ Lª Ph¬ng Nga (chñ biªn) – Lª A - §Æng Kim Nga - §ç Xu©n Th¶o, Ph¬ng ph¸p d¹y häc TiÕng ViÖt TiÓu häc 1, NXB Sư phạm, 2009
+ Lª Ph¬ng Nga. Ph¬ng ph¸p d¹y häc TiÕng ViÖt TiÓu häc 2, NXB Sư phạm, 2009
+ Lª Ph¬ng Nga – NguyÔn TrÝ, Ph¬ng ph¸p d¹y häc TiÕng ViÖt ë TiÓu häc (chuyªn luËn), NXB §H Quèc Gia Hµ Néi, 1999.
+ Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña t©m lÝ ng«n ng÷ häc – ñy ban KH XH ViÖt Nam – ViÖn th«ng tin Khoa häc x· héi – Hµ Néi 1987.
+ D¹y häc TËp ®äc ë TiÓu häc, NXB GD, 2002
+ Ch¬ng tr×nh, SGK, TLTK m«n tiếng Việt ở tiểu học.
VII. Hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn học
1. Kiểm tra giữa kì (điểm kiểm tra bộ phận)
- Hình thức: học viên viết bài thu hoạch
- Điểm: Từ 0 đến 10
- Tỉ trọng: 30%
2. Thi hết môn
- Hình thức: Tự luận
- Thời gian thi: Học viên làm bài thi trong 120 phút, ngày thi và địa điểm theo kế hoạch.
- Điều kiện dự thi hết môn: Đảm bảo chuyên cần, điểm kiểm tra đạt 5,0 trở lên.
- Điểm: Từ 0 đến 10.
- Tỉ trọng: 70%
VIII. Néi dung chi tiÕt
o.Tầm quan trọng của dạy hoc tiếp nhận ngôn bản
1. Thùc tr¹ng d¹y häc tiÕp nhËn ng«n b¶n ë TiÓu häc
1.1. Ch¬ng tr×nh, c¸c tµi liÖu d¹y häc vµ ph¬ng ph¸p d¹y nghe, ®äc ë tiÓu häc
a. Ph©n tÝch môc tiªu, yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng nghe vµ ®äc ë häc sinh tiÓu häc
- Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng nghe ë häc sinh tiÓu häc
+Nghe vµ ph©n biÖt mÆt ©m thanh cña tõ.
+Nghe vµ nhËn diÖn ranh giíi gi÷a c¸c tõ.
+ Nghe vµ ph©n biÖt nghÜa cña c¸c tõ ®ång ©m.
+ Nghe vµ nhËn ra quan hÖ có ph¸p gi÷a c¸c tõ trong c©u.
+ Nghe vµ ph©n biÖt ng÷ ®iÖu kÌm s¾c th¸i kh¸c nhau cña c©u.
+ Nghe vµ hiÓu nghÜa têng minh vµ nghÜa hµm Èn cña c©u, ng«n b¶n.
+Nghe vµ hiÓu c¸c c©u, ng«n b¶n trong giao tiÕp ®Ó c¸c øng xö b»ng lêi thÝch hîp.
- Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng ®äc ë häc sinh tiÓu häc
+ §äc ®óng:
§äc ®óng c¸c ©m vÞ
§äc ®óng chç ng¾t giäng
§äc ®óng träng ©m
+ §äc nhanh
+ §äc hiÓu
NhËn diÖn v¨n b¶n
C¾t nghÜa v¨n b¶n
Håi ®¸p v¨n b¶n
+ §äc diÔn c¶m:
X¸c ®Þnh c¶m xóc chñ ®¹o
§äc ®óng ng÷ ®iÖu ®Ó thÓ hiÖn c¶m xóc
b. §¸nh gi¸ viÖc d¹y nghe vµ ®äc trong c¸c ch¬ng tr×nh vµ tµi liÖu d¹y häc ë tiÓu häc
1.2. Ph©n tÝch nh÷ng khã kh¨n vµ h¹n chÕ cña gi¸o viªn khi d¹y tiÕp nhËn ng«n b¶n cho HS TiÓu häc – BiÖn ph¸p kh¾c phôc
a. Ph©n tÝch nh÷ng khã kh¨n vµ h¹n chÕ cña gi¸o viªn khi d¹y nghe ë TiÓu häc – BiÖn ph¸p kh¾c phôc
b. Ph©n tÝch nh÷ng khã kh¨n vµ h¹n chÕ cña gi¸o viªn khi d¹y ®äc ë TiÓu häc – BiÖn ph¸p kh¾c phôc
1.3 Ph©n tÝch nh÷ng khã kh¨n vµ h¹n chÕ cña häc sinh tiÓu häc khi tiÕp nhËn ng«n b¶n
a. Ph©n tÝch nh÷ng h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng nghe, lçi nghe cña häc sinh TiÓu häc vµ biÖn ph¸p phßng ngõa, söa ch÷a
b. Ph©n tÝch nh÷ng h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng ®äc, lçi ®äc cña häc sinh TiÓu häc vµ biÖn ph¸p phßng ngõa, söa ch÷a
2. C¬ së khoa häc cña tiÕp nhËn ng«n b¶n ë häc sinh tiÓu häc
2.1. LÝ thuyÕt giao tiÕp, ng«n b¶n vµ tiÕp nhËn ng«n b¶n víi vÊn ®Ò d¹y nghe vµ ®äc hiÓu ë TiÓu häc.
2.1.1. Kh¸i niÖm ng«n b¶n
a. Giao tiÕp vµ ng«n b¶n
b. Ph©n lo¹i ng«n b¶n
2.1.2. TiÕp nhËn ng«n b¶n – nghe vµ ®äc
2.1.3. C¸c ®¬n vÞ ng«n ng÷ trong d¹y nghe vµ ®äc
a. ¢m thanh, ch÷ vµ nghÜa trong d¹y nghe, ®äc
b. C©u, ph¸t ng«n, ng«n b¶n trong ho¹t ®éng giao tiÕp
2.1.4. Mối quan hệ giữa tiếp nhận và tạo lập ngôn bản
2.2. §Æc ®iÓm t©m lÝ tiÕp nhËn ng«n b¶n cña häc sinh tiÓu häc vµ vÊn ®Ò lùa chän néi dung, ph¬ng ph¸p d¹y nghe, ®äc ë TiÓu häc
a. Sù ph¸t triÓn kÜ n¨ng nghe vµ ®äc ë trÎ em
b. §Æc ®iÓm tiÕp nhËn ng«n b¶n ë häc sinh tiÓu häc vµ vÊn ®Ò lùa chän ng«n b¶n.
c. §Æc ®iÓm tiÕp nhËn ng«n b¶n ë häc sinh tiÓu häc vµ trËt tù ng«n b¶n ®îc ®a ra d¹y.
d. §Æc ®iÓm tiÕp nhËn ng«n b¶n ë häc sinh tiÓu häc vµ tÝnh võa søc trong d¹y nghe, ®äc ë TiÓu häc.
3. Tæ chøc ph¸t triÓn n¨ng lùc tiÕp nhËn ng«n b¶n cho häc sinh tiÓu häc
3.1. C¸c d¹ng bµi tËp rÌn kÜ n¨ng nghe hiÓu cho häc sinh tiÓu häc
a. RÌn kÜ n¨ng nghe hiÓu trong héi tho¹i.
b. RÌn kÜ n¨ng nghe hiÓu ng«n b¶n
3.2 C¸c d¹ng bµi tËp rÌn kÜ n¨ng ®äc hiÓu v¨n b¶n.
a. RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn ng«n ng÷ v¨n b¶n
b. RÌn kÜ n¨ng lµm râ néi dung vµ ®Ých v¨n b¶n.
c. RÌn kÜ n¨ng håi ®¸p v¨n b¶n.
* Híng dÉn thùc hiÖn
- Häc viªn ®äc c¸c tµi liÖu tham kh¶o.
- Häc viªn thuyÕt tr×nh c¸c néi dung lÝ thuyÕt.
- Häc viªn th¶o luËn ®Ó n¾m c¸c kh¸i niÖm lÝ thuyÕt.
- Häc viªn thùc hµnh
+ Thùc hµnh ph©n tÝch ch¬ng tr×nh, SGK, híng dÉn gi¶ng d¹y trªn b×nh diÖn híng ®Õn môc tiªu rÌn kÜ n¨ng nghe, ®äc hiÓu.
+ Thùc hµnh x¸c lËp phÐp ®o vµ ®o nghiÖm ®Ó nghiªn cøu kÜ n¨ng nghe, ®äc hiÓu cña häc sinh tiÓu häc.
+ Thùc hµnh x©y dùng c¸c bµi tËp luyÖn nghe, ®äc hiÓu cho häc sinh tiÓu häc.
+ Thùc hµnh tæ chøc d¹y c¸c giê luyÖn nghe, ®äc hiÓu ë TiÓu häc.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- CHUYEN_DE_TIEP_NHAN_CH_5.9.2010.doc
- day_hoc_Tap.doc