Cơ cấu tổ chức của Quốc Hội

LỜI MỞ ĐẦU Tất cả các nước trên thế giới đều có một tổ chức chính phủ lãnh đạo về đường lối kinh tế, chính trị…Nhằm đáp ứng nhu cầu của đất nước và đảm bảo cho nhà nước đi đúng hướng. Và đứng đầu tổ chức chính phủ đó chính là Quốc hội - cơ quan cao nhất của một Nhà nước. Ở Việt Nam Quốc hội chính là cơ quan tối cao nhất, có quyền đưa ra hiến pháp, bác bỏ hiến pháp và thay đổi nó cho phù hợp với từng giai đoạn lịch sử của nước nhà. Trải qua mấy nghìn năm lịch sử, nhân dân Việt Nam lao động cần cù sáng tạo, chiến đấu anh dũng để dựng nước và giữ nước, đã hun đúc truyền thống đoàn kết, nhân nghĩa, kiên cường bất khuất của dân tộc và xây dựng nền văn hiến Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc. Từ năm 1930, dưới sự lãnh đạo của Đảng CSVN do Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, đầy gian khổ hy sinh, làm cho Cách mạng Tháng 8 thành công. Đánh dấu lớn nhất chính là sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà (6 -1 -1946) đánh dấu sự ra đời của một tổ chức chính phủ tự do và bầu ra Quốc hội đầu tiên của nước ta. Từ đó đến nay Quốc hội nước ta trải qua bao gian nan, cùng toàn dân lãnh đạo đất nước tiến lên CNXH và thống nhất đất nước. Và nay Quốc hội chính là tổ chức, đưa ra đường lối phát triển đất nước, nhằm đạt đến những mục tiêu đặt ra đưa đất nước tiến lên công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, vững bước trên con đường CNXH. Sau khi học xong môn Luật Hiến pháp Việt Nam tôi xin chọn đề tài "Cơ cấu tổ chức của Quốc Hội" để viết bài tiểu luận của mình. Bài tiểu luận này viết với mục đích tìm hiểu và phân tích cơ cấu tổ chức của Quốc hội nước ta. Nhằm để hiểu rõ hơn về cách tổ chức và cơ cấu của Quốc hội. Để xây dựng lên bài tiểu luận này tôi chủ yếu sử dụng thực tế của một công dân để đánh giá và tìm hiểu nhằm nói chân thực nhất về cơ cấu tổ chức của Quốc hội và đặc biệt là sự nhìn nhận vấn đề của một sinh viên Ngành Luật. Bài tiểu luận này được trình bày với các phần sau: Phần I: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Quốc hội (khái quát nhất về cơ cấu) Phần II: Cơ cấu cụ thể và chức năng của từng bộ phận. 1. Uỷ ban Thường Vụ Quốc hội. 2. Hội đồng Dân tộc. 3. Các Uỷ ban Quốc hội. PHẦN I: SƠ ĐỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC QUỐC HỘI Quốc hội UB Thường vụ QH Hội đồng Dân tộc Các uỷ ban UB Đối ngoại UB Pháp luật UB Kinh tế và Ngân sách UB Quốc phòng và An ninh UB Văn hoá - GD thanh niên, TN, NĐ UB các vần đề xã hội UB khoa học công nghệ và môi trường - UB Thường trực - UB Lâm thời - UB Thường trực - UB Lâm thời Sơ đồ cơ cấu tổ chức Quốc hội PHẦN II CƠ CẤU CỤ THỂ VÀ CHỨC NĂNG CỦA TỪNG BỘ PHẬN Ở phần này chúng ta sẽ thấy rõ được cơ cấu tổ chức của Quốc hội, qua từng phần cụ thể của các cơ quan trong Quốc hội, chức năng và quyền hạn của từng cơ quan. Khi nói đến cơ cấu của Quốc hội chúng ta thấy rõ nhất vẫn là Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, chính là cơ quan thường trực của Quốc hội. Khi nhìn vào sơ đồ ta thấy Quốc hội được tổ chức của các cơ quan trong Quốc hội gồm: Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Hồi đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội. Phần này chúng ta không chỉ thấy rõ chức năng cơ cấu tổ chức của các uỷ ban, cơ quan Quốc hội, mà ta còn thấy được cách tổ chức các kỳ họp và quyền hạn trách nhiệm của đại biểu Quốc hội. Đầu tiên ta hãy tìm hiểu về các cơ quan của Quốc hội. 1. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội Theo hiến pháp năm 1959, trong tổ chức của Quốc hội có Uỷ ban Thường vụ Quốc hội là cơ quan thường trực của Quốc hội. Nhưng theo quy định của Hiến pháp 1980 thì Uỷ ban Thường vụ Quốc hội được thay thế bằng Hồi Động Nhà nước vừa là cơ quan cao nhất hoạt động thường xuyên của Quốc hội, vừa là Chủ tịch tập thể của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Việc định ra thiết chế Hội Đồng Nhà nước đã bộc lộ những hạn chế làm cho nó không phát huy hết vai trò của mình. Bởi vì Hội đồng Nhà nước vừa phải làm nhiệm vụ thường trực Quốc hội, vừa phải đảm nhiệm công việc của Nguyên Thủ Quốc gia. Việc Hội đồng Nhà nước ban hành pháp lệnh về tất cả mọi lĩnh vực, quyết định một số nhiệm vụ, quyền hạn thuộc thẩm quyền của Quốc hội đã nảy sinh vấn đề liên quan đến yêu cầu tập trung quyền lực, nhất là quyền lập pháp vào Quốc hội. Giữa hai kỳ họp Quốc hội thẩm quyền của hội động Nhà nước rất rộng lớn, nhưng trong kỳ hợp Quốc hội, thẩm quyền của Hội đồng Nhà nước lại hầu như không được thể hiện. Mặt khác, Hội đồng Nhà nước là Chủ tịch tập thể nên vai trò của Nguyên thủ quốc gia không được thể hiện rõ. Hơn nữa chức năng nhiệm vụ giao cho Hội đồng Nhà nước rất nặng nề nhưng cơ cấu thành viên của Hội đồng Nhà nước hầu hết lại là những người kiêm nghiệm. Để khắc phục những hạn chế đó, Hiến pháp 1992 đã phân định chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng Nhà nước cho hai cơ quan khác nhau, chức năng Nguyên thủ quốc gia do Chủ tịch nước đảm nhiệm, còn Uỷ ban Thường vụ Quốc hội được xác định là cơ quan Thường vụ của Quốc hội. Uỷ ban thường vụ Quốc hội gồm có: - Chủ tịch Quốc hội - Các phó chủ tịch Quốc hội - Các uỷ viên Số thành viên của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội do Quốc hội quyết định. Để đảm bảo cho hoạt động giám sát của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội được khách quan, Hiến pháp 1992 còn quy định: thành viên của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội không thể đồng thời là thành viên của Chính phủ. Nhiệm vụ, quyền hạn của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội được quy định trong Điều 91 của Hiến pháp 1992 và cụ thể hoá trong Luật tổ chức Quốc hội. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội công bố và chủ trì việc bầu cử đại biểu Quốc hội; tổ chức việc chuẩn bị triệu tập và chủ trì các kỳ họp Quốc hội; giải thích hiến pháp, luật, pháp lệnh về những vấn đề được Quốc hội giao. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giám sát việc thi hành Hiến pháp, Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Pháp lệnh, Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, giám sát hoạt động của Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, đình chỉ thi hành các văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trái với Hiến pháp, Luật, Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Hiến pháp năm 1992 đã quy định vai trò tích cực của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội trong việc thúc đẩy hoạt động của các Hội đồng và Uỷ ban của Quốc hội cũng như các đại biểu Quốc hội. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo, điều hoà, phối hợp hoạt động của Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội, hướng dẫn và bảo đảm điều kiện hoạt động của các đại biểu Quốc hội. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giám sát và hướng dẫn hoạt động của Hội đồng nhân dân; bãi bỏ các nghị quyết sai trái của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc TW; giải tán Hội đồng nhân dân tỉnh thành phố trực thuộc TW trong trường hợp Hội đồng nhân dân đó làm hại nghiêm trọng đến lợi ích của nhân dân. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định tổng động viên hoặc động viên cục bộ, ban bố tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc từng địa phương; thực hiện quan hệ đối ngoại của Quốc hội, tổ chức trưng cầu dân theo quyết định của Quốc hội. Do Quốc hội không hoạt động thường xuyên nên Hiến pháp còn quy định cho Uỷ ban Thường vụ Quốc hội được giải quyết một vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, đó là trong trường hợp Quốc hội không thể họp được, quyết định việc tuyến bố tình trạng chiến tranh khi nước nhà bị xâm lược và báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp gần nhất của Quốc hội. Để Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ quyền hạn được giao, Luật tổ chức Quốc hội còn quy định các thành viên của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phải làm việc theo chế độ chuyên trách. Theo như quy định chung của Quốc hội, tại chương I: Những quy định chung của Luật tổ chức Quốc hội Điều 1. Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập Hiến pháp và Lập pháp Quốc hội quyết định những chính sách cơ bnr về đối nội, đối ngoại, nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước những nguyên tắc chủ yếu về tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước, về quan hệ xã hội và hoạt động của công dân. Quốc hội thực hiện quyền giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của Nhà nước. Điều 2: Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: 1. Làm Hiến pháp và sửa đổi Hiến pháp; làm luật và sửa đổi luật quyết định chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh. 2. Thực hiện quyền giám sát tối cao việc tuân theo Hiến pháp, Luật và Nghị quyết của Quốc hội. Xem xét báo cáo hoạt động của Chủ tịch nước, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. 3. Quyết định kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đất nước. 4. Quyết định chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia; quyết định dự toán Nhà nước; quy định, sửa đổi hoặc bãi bỏ các thứ thuế. 5. Quyết định chính sách dân tộc, chính sách tôn giáo Nhà nước. 6. Quy định tổ chức hoạt động của Quốc hội, Chủ tịch nước, chính phủ, Toà án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân và chính quyền địa phương 7. Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch nước, phó chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội và các phó chủ tịch Quốc hội và các Uỷ viên ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng viện kiểm sát nhân dân tối cao; phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức phó thủ thướng, Bộ trưởng và các thành viên khác của chính phủ; phê chuẩn đề nghị của Chủ tịch nước về danh sách thành viên Hội đồng Quốc phòng và An ninh, bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người giữa các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. 8. Quyết định thành lập, bãi bỏ các bộ, các cơ quan ngang bộ của Chính phủ, thành lập mới, nhập, chia, điều chỉnh địa giới tỉnh, thành phố trực thuộc TW, thành lập hoặc giải đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. 9. Bãi bỏ văn bản của Chủ tịch nước, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trái với Hiến pháp, Luật và Nghị quyết của Quốc hội. 10. Quyết định Đại sá. 11. Quy định hàm, cấp trong lực lượng vũ trang nhân dân, hàm cấp ngoại giao và những hàm cấp Nhà nước khác; quy định huân chương, huy chương và danh hiệu vinh dự Nhà nước. 12. Quyết định vấn đề chiến tranh và hoà bình, quy định về tình trạng khẩn cấp, các biện pháp đặc biệt khác bảo đảm quốc phòng và an ninh Quốc gia. 13. Quyết định chính sách cơ bản về đối ngoại, phê chuẩn hoặc bãi bỏ điều ước Quốc tế khác do Chủ tịch nước trực tiếp ký; phê chuẩn hoặc bãi bỏ các điều ước Quốc tế khác nhau đã được ký kết hoặc gia nhập theo đề nghị của Chủ tịch nước. 14. Quyết định việc trưng cầu ý dân. Điều 3: Nhiệm kỳ của mỗi Quốc hội là 5 năm, kể từ kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khoá đó đến kỳ họp Quốc hội thứ nhất của khoá sau. Trong trường hợp đặc biệt, nếu được ít nhất hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành thì Quốc hội quyết định rút ngắn hoặc kéo dài nhiệm kỳ của Quốc hội. Điều 4: Quốc hội tổ chức hoạt động theo nguyên tắc tập chung dân chủ; làm theo chế độ hội nghị và quyết định theo đa số. Hiệu quả hoạt động của Quốc hội được bảo đảm bằng hiệu quả của các kỳ họp Quốc hội, hoạt động của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Hoạt động của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Uỷ ban của Quốc hội, Đoàn Đại biểu Quốc hội và các Đại biểu quốc hội. Điều 5: Khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, các uỷ ban của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội dựa vào sự tham gia của Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các tổ chức xã hội khác của công dân. Cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân trong phạm vi chức năng nhiệm vụ của mình, có trách nhiệm tạo điều kiện để Hội đồng dân tộc, các uỷ ban của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội làm nhiệm vụ. Những quy định chung này được Quốc hội nước CHXNCNVN khoá X kỳ họp thứ 10 thông qua. Qua 5 điều của chương I nói về những quy định chung của Quốc hội, chúng ta đã thấy rõ chức năng và nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của Quốc hội nước CNXHCNVN. Nếu như ở phần trên chúng ta thấy được cơ cấu và hoạt động của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Theo chương II của Luật tổ chức Quốc hội thì ta thấy được rõ hơn từng chức năng cơ cấu của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và chức năng nhiệm vụ của Chủ tịch Quốc hội. Từ điều 6 của chương II: Luật tổ chức Quốc hội đến điều 20 của bộ luật này, ta sẽ thấy được từng nhiệm vụ của cơ quan này. Điều 6: 1. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội là cơ quan thường trực của Quốc hội. 2. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội gồm chủ tịch Quốc hội, các phó Chủ tịch Quốc hội và các uỷ viên do Chủ tịch Quốc hội làm Chủ tịch, các phó chủ tịch Quốc hội làm các phó chủ tịch Số phó Chủ tịch Quốc hội và các Uỷ viên thường vụ Quốc hội do Quốc hội quyết định. 3. Thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội không thể đồng thời là thành viên Chính phủ, làm việc theo chế độ chuyên trách. 4. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội mỗi khoa thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình cho đến khi Quốc hội khoá mới bầu ra Uỷ ban Thường vụ Quốc hội mới. Điều 7: Uỷ ban Thường vụ Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây 1. Công bố và chủ trì việc bầu cử đại biểu Quốc hội. 2. Tổ chức việc chuẩn bị, triệu tập và chủ trì các kỳ họp Quốc hội. 3. Giải thích Hiến pháp, Luật, Pháp lệnh 4. Ra Pháp lệnh về những vấn đề được Quốc hội giao. 5. Giám sát việc thi hành Hiến pháp, Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Pháp lệnh, Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; Giám sát hoạt động của Chính phủ, Toà án nhâ dân tối cao, Viện Kiểm soát nhân dân tối cao; đinh chỉ thi hành các văn bản của chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trái với Hiến pháp, Luật, Nghị quyết của Quốc hội, và trình Quốc hội huỷ bỏ các văn bản đó; huỷ bỏ văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao với Pháp lệnh Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. 6. Giám sát hướng dẫn hoạt động của Hội đồng nhân dân; bãi bỏ các nghị quyết sai trái của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc TW trong trường hợp Hội đồng nhân dân đó làm thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của nhân dân. 7. Chỉ đạo, điều hoà, phối hợp hoạt động của Hội đồng dân tọc và các uỷ ban Quốc hội, hướng dẫn và đảm bảo điều kiện hoạt động của các đại biểu Quốc hội. 8. Trong trường hợp Quốc hội không thể họp được, quyết định việc tuyên bố tình trạng chiến tranh khi đất nước bị xâm lược và báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp gần nhất của Quốc hội. 9. Quyết định tổng động viên hoặc động viên cục bộ; ban bố tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc từng địa phương. 10. Thực hiện mối quan hệ đối ngoại của Quốc hội. 11. Tổ chức trưng cầu ý dân theo quyết định của Quốc hội. Điều 8: Trong việc chuẩn bị, triệu tập và chủ trì các kỳ họp Quốc hội, Uỷ ban Thường trực Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: 1. Dự kiến chương trình kỳ họp căn cứ vào Nghị quyết của Quốc hội, đề nghị của Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Hội đồng dân tộc, các Uỷ ban của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội. 2. Chỉ đạo, điều hoà, phối hợp hoạt động của các cơ quan hữu quan trong việc chuẩn bị nội dung kỳ họp; xem xét việc chuẩn bị các dự án Luật, các dự án khác trình Quốc hội. 3. Tổ chức và đảm bảo việc thực hiện chương trình kỳ họp Quốc hội; 4. Xem xét các kiến nghị của cử tri và yêu cầu các cơ quan liên quan nghiên cứu, giải quyết để báo cáo với Quốc hội. 5. Chỉ đạo việc tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và ý kiến nhân dân để chỉnh lý dự án Luật, dự thảo nghị quyết và dự án khác trình Quốc hội. 6. Quyết định các vấn đề khác liên quan đến kỳ họp Quốc hội. Điều 9: Trong việc xây dựng Luật, Pháp lệnh, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội có những nhiệm vụ quyền hạn sau đây: 1. Lập dự án về chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh và trình Quốc hội quyết định, chỉ đạo việc thực hiện chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh. 2. Thành lập ban soạn thảo, phân công cơ quan thẩm tra các dự án Luật dự án Pháp lệnh theo quy định của Pháp luật. 3. Cho ý kiến về các dự án Luật. Điều 10: Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ra Pháp lệnh căn cứ vào chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh đã được Quốc hội thông qua. Cơ quan tổ chức cá nhân có quyền trình dự án Luật ra trước Quốc hội đều có quyền trình dự án Pháp lệnh ra trước Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Dự án Pháp lệnh phải được hội đồng dân tộc hoặc Uỷ ban hữu quan của Quốc hội thẩm tra trước khi trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Khi xét thấy cần thiết, Uỷ ban thường vụ Quốc hội quyết định gửi dự án Pháp lệnh lấy ý kiến Đại biểu Quốc hội trước khi thông qua. Điều 11: Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giám sát hoạt động của Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trong việc thi hành Hiến pháp, Luật, Nghị quyết, của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định và tổ chức thực hiện chương trình giám sát hàng quý, hàng năm, có thể giao cho Hội đồng dân tộc và Uỷ ban hữu quan của Quốc hội thực hiện một số nhiệm vụ thuộc chương trình giám sát của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, xem xét thảo luật các báo cáo và kiến nghị trong hoạt động giám sát, yêu cầu cá nhân, tổ chức và cơ quan Nhà nước hữu quan thực hiện những kiến nghị mà Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét thấy cần thiết. Điều 12: Uỷ ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người giữa các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét trình Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn khi có kiến nghị của ít nhất 20% tổng số đại biểu Quốc hội hoặc kiến nghị của Hội đồng dân tộc, Uỷ ban của Quốc hội. Điều 13: Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định bãi bỏ hoặc đề nghị của Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng dân tộc, Uỷ ban của Quốc hội hoặc đại biểu Quốc hội quyết định bãi bỏ các nghị quyết sai trái của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, giải tán hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc TW, trong trường hợp Hội đồng nhân dân đó làm thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của nhân dân. Điều 14: Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định huỷ bỏ hoặc theo đề nghị của Hội đồng dân tộc, Uỷ ban của Quốc hội hoặc đại biểu Quốc hội huỷ bỏ văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trái với Pháp lệnh và nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; đình chỉ việc thi hành văn bản của Chính phủ Thủ tướng Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao trái với Hiến pháp, Luật Nghị quyết của Quốc hội và trình Quốc hội quyết định việc huỷ bỏ tại kỳ họp gần nhất. Điều 15: Trong trường hợp Quốc hội không thể họp được, theo đề nghị của Hội đồng Quốc phòng và An ninh, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc tuyên bố tình trạng chiến tranh khi nước nhà bị xâm lược và báo cáo Quốc hội xem xét quyết định tại kỳ họp gần nhất, quyết định tổng động viên cục bộ, ban bố tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc ở từng địa phương. Điều 16: Trong thời gian giữa hai kỳ họp Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét việc Thủ tường và các thành viên khác của Chính phủ, Chánh án toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trả lời chấp vấn thực hiện kiến nghị của Hội đồng dân tộc, các Uỷ ban của Quốc hội và đại biểu Quốc hội. Điều 17: Trong trường hợp đặc biệt, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định trình Quốc hội hoặc theo kiến nghị của ít nhất một phần ba tổng số đại biểu Quốc hội trình Quốc hội quyết định rút ngắn hoặc kéo dài nhiệm kỳ của Quốc hội. Điều 18: Uỷ ban Thường vụ Quốc hội họp mỗi tháng ít nhất 1 lần. Tài liệu của phiên họp phải được gửi đên các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chậm nhất là 7 ngày, trước khi họp. Điều 19: Uỷ ban Thường vụ Quốc hội làm việc theo chế độ hội nghị và quyết định theo đa số. Phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phải có ít nhất hai phần ba tổng số thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tham dự. Pháp lệnh, Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phải được quá nửa tổng số thành viên của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết tán thành. Pháp lệnh, Nghị quyết phải được công bố chậm nhất là mười năm ngày, kể từ ngày được thông qua, trừ trường hợp Chủ tịch nước trình Quốc hội xem xét lại. Điều 20: Chủ tịch Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: 1.. Chủ đạo các phiên họp của Quốc hội, đảm bảo thi hành quy chế đại biểu Quốc hội, nội quy kỳ họp Quốc hội, ký chứng thực Luật, Nghị quyết Quốc hội. 2. Lãnh đạo công tác Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, dự kiến chương trình làm việc, chỉ đạo việc chuẩn bị, triệu tập và chủ đạo các phiên họp của Uỷ ban Thường vụ, ký Pháp lệnh, Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. 3. Triệu tập và chủ toạ hội nghị Chủ tịch Hội đồng dân tộc, chủ nhiệm Uỷ ban của Quốc hội, bàn chương trình hoạt động của Quốc hội, của Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội; tham dự phiên họp của Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội khi xét thấy cần thiết. 4. Giữ mối quan hệ với các đại biểu Quốc hội? 5. Chỉ đạo việc thực hiện công tác đối ngoại của Quốc hội; thay mặt Quốc hội trong quan hệ đối ngoại Quốc hội; lãnh đạo hoạt động của Đoàn Quốc hội Việt Nam trong các tổ chức liên nghị viện thế giới và khu vực. Các phó chủ tịch Quốc hội giúp Chủ tịch làm nhiệm vụ theo sự phân công của Chủ tịch. Khi Chủ tịch Quốc hội vắng mặt thì một Phó Chủ tịch Quốc hội được Chủ tịch uỷ nhiệm thay mặt thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch Quốc hội. Luật tổ chức Quốc hội đã chỉ rõ chức năng và nhiệm vụ của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và Chủ tịch Quốc hội, được thông qua tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá X. Diễn ra tại Thủ đô Hà Nội từ ngày 20/11/ đêbs 25/12/2001. Được căn cứ theo Hiến pháp nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 đã được sửa đổi, bổ sung theo Nghị quyết số 51/2001/QH10 ngày 25/12/2001 của Quốc hội khoá 10 kỳ họp thứ X. Tất cả đường lối phát triển của đất nước được Quốc hội đảm bảo nhằm đưa đất nước phát triển về kinh tế ổn định an ninh trật tự Quốc gia. Tầm quan trọng của Quốc họi không thể tách rời tiến trình phát triển ổn định của đất nước ta. Những cơ quan của Quốc hội đều mang những chức năng quan trọng trong cơ cấu tổ chức của Quốc hội, mỗi chức vụ trong Quốc hội đều đảm nhận những trọng trách lớn lao của đất nước. Luật tổ chức Quốc hội đã chủ rõ tầm quan trọng của Chủ tịch Quốc hội, người lãnh đạo đứng đầu Quốc hội. Mang tính chất rất quan trọng như trong Luật Hiến pháp Việt Nam năm 1992 đã khẳng định "Trong tổ chức của Quốc hội cũng như Uỷ ban Thường vụ Quố hội, Chủ tịch Quốc hội có vị trí rất quan trọng, là người chủ toạ của Quốc hội". Qua những phần trình bày ở trên chúng ta đã thấy được phần nào cơ cấu tổ chức của một cơ quan quan trọng hàng đầu của Quốc hội là Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Nhưng trong cơ cấu tổ chức này tầm quan trọng của những cơ quan khác cúng rất quan trọng. Bên cạnh Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ta còn thấy Hội đồng dân tộc cũng mang tầm quan trọng trong Quốc hội. 2. Hội đồng dân tộc Hiến pháp Việt Nam qua các thời kỳ đã nêu rõ tầm quan trọng của Hội đồng dân tộc. Vấn đề dân tộc có ý nghĩa chiến lược đối với Cách mạng Việt Nam. Hiến pháp 1959 chưa nói đến Hội đồng dân tộc mà chỉ quy định việc thành lập các Uỷ ban của Quốc hội. Tiếp đó theo Nghị quyết ngày 20 thắng 4 năm 1961 Quốc hội đã thành lập Uỷ ban dân tộc của Quốc hội để giúp Quốc hội nghiên cứu, thẩm tra và đề ra các dự án về vấn đề dân tộc. Hiếp pháp năm 1980 đã nâng Uỷ ban dân tộc của Quốc hội thành Hội đồng dân tộc cho xứng với tầm quan trọng của vấn đề dân tộc ở nước ta. Đến Hiến pháp 1992 vị trí vai trò của Hội đồng dân tộc được đánh giá rất cao thêm vào đó là trọng trách và nhiệm vụ được tăng cường. Hội đồng dân tộc tham mưu cho Quốc hội về vấn đề dân tộc. Nhiệm vụ của Hội đồng dân tộc là nghiên cứu kiến thức và kiến nghị với Quốc hội những vấn đề về dân tộc; thực hiện quyền giám sát việc thi hành chính sách dân tộc, các chương trình kế hoạch phát triển kinh tế xã hội miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Chủ tịch Hội đồng dân tộc được tham dự các phiên họp của Chính phủ bàn về việc thực hiện chính sách dân tộc. Trước khi ban hành về các chính sách dân tộc, Chính phủ phải tham khảo ý kiến của Hội đồng dân tộc. Hội đồng dân tộc còn có những nhiệm vụ, quyền hạn khác như các Uỷ ban của Quốc hội. Hội đồng dân tốc gồm có: Chủ tịch, các Phó chủ tịch, và các uỷ viên do Quốc hội bầu ra trong số các đại biểu Quốc hội. Số Phó chủ tịch và các uỷ viên Hội đồng dân tộc do Quốc hội quy định. Để nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng dân tộc. Hiến pháp năm 1992 quy định Hội đồng dân tộc có một số thành viên làm việc theo chế độ chuyên trách. (Điều 94). Số thành viên Hội đồng dân tộc hoạt động chuyên trách do Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định. Hoạt động tương tự như các uỷ ban khác nhưng với chức năng chuyên trách nghiên cứu về vấn đề dân tộc ở nước, quả thực là hết sức quan trọng như Hiến pháp Việt Nam đã khẳng định. 3. Các Uỷ ban của Quốc hội Tuy không được đánh giá cao như các cơ quan khác trong Quốc hội, nhưng các uỷ ban của Quốc hội lại là nơi đi sâu nhất về từng vấn đề của xã hội. Những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội có quan hệ đến mọi lĩnh vực hoạt động của Nhà nước và xã hội, nhưng Quốc hội chỉ họp hai kỳ trong một năm nên không thể nghiên cứu, thảo luận và quyết định tốt các vấn đề nếu không chuẩn bị kỹ càng. Vì vậy, các Uỷ ban của Quốc hội được thành lập ra để giúp Quốc hội thực hiện được tốt các nhiệm vụ quyền hạn của mình. Các Uỷ ban của Quốc hội chẳng những làm việc khi Quốc hội họp mà còn làm việc cả khi Quốc hội không họp, chẳng những nghiên cứu thẩm tra những vấn đề được Quốc hội và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giao cho mà còn đề xuất những sáng kiến giúp Quốc hội và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giải quyết tốt các vấn đề quan trọng thuộc thẩm quyền của mình. Đồng thời các Uỷ ban của Quốc hội còn là hình thức thu hút các đại biểu vào việc thực hiện công tác chung của Quốc hội. Quốc hội thành lập hai loại Uỷ ban: Uỷ ban Thường trực và Uỷ ban Lâm thời. - Uỷ ban Thường trực của Quốc hội là những Uỷ ban hoạt động thường xuyên. Nhiệm vụ của các Uỷ ban này là nghiên cứu, thẩm tra dự án Luật, kiến nghị về luật dự án Pháp lệnh và dự án khác, những báo cáo được Quốc hội hoặc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giao; trình Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ý kiến về chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh, thực hiện quyền giám sát trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do luật định; kiến nghị những vấn đề thuộc phạm vi hoạt động của Uỷ ban. Tuỳ theo từng lĩnh vực hoặc từng nhóm vấn đề nhất định, Quốc hội thành lập các Uỷ ban sau đây: 1. Uỷ ban Pháp luật 2. Uỷ ban Kinh tế và Ngân sách 3. Uỷ ban Quốc phòng và An ninh 4. Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng 5. Uỷ ban về các vấn đề xã hội 6. Uỷ ban khoa học; Công nghệ và Môi trường. 7. Uỷ ban Đối ngoại. Hiến pháp năm 1992 còn quy định mỗi uỷ ban phải có một số thành viên làm việc theo chế độ chuyên trách. Uỷ ban Lâm thời: là những uỷ ban được Quốc hội thành lập ra khi xét thấy cần thiết để nghiên cứu thẩm tra một số dự án hoặc điều tra về một số vấn đề nhất định. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, Uỷ ban này sẽ giải thể. Ví dụ, Uỷ ban sửa đổi Hiến pháp, Uỷ ban thẩm tra tư cách đại biểu Quốc hội… Uỷ ban Quốc hội gồm có Chủ nhiệm, các phó chủ nhiệm và các uỷ viên, số phó chủ nhiệm và số uỷ viên uỷ ban do Quốc hội quyết định. Thành phần uỷ ban của Quốc hội do Quốc hội bầu trong các đại biểu Quốc hội, số thành viên hoạt động chuyên trách do Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định. Để đảm bảo thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội còn được Hiến pháp 1992 quy định có quyền yêu cầu thành viên Chính phủ, Chánh án toà án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và viên chức Nhà nước hữu quan khác trình bày hoặc cung cấp tài liệu về những vấn đề cần thiết. Người được yêu cầu có trách nhiệm đáp ứng yêu cầu đó. Các cơ quan Nhà nước có trách nhiệm nghiên cứu và trả lời những kiến nghị của Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội. (Điều 96 Luật tổ chức Quốc hội). Luật tổ chức Quốc hội năm 2001 quy định: Hội đồng dân tộc, Uỷ ban của Quốc hội có quyền kiến nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét trình Quốc hội việc bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người giữa các chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Hội đồng dân tộc và các uỷ ban chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Quốc hội, trong thời gian Quốc hội không họp thì báo cáo công tác trước Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Các thành viên của Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội phải là đại biểu Quốc hội và không thể đồng thời là thành viên Chính phủ để đảm bảo tính khách quan trong việc giám sát hoạt động của cơ quan chấp hành của Quốc hội. Tất cả từng chức năng của Hội đồng dân tộc và các uỷ ban Quốc hội được trình bày rõ ràng và đầy đủ trong luật tổ chức Quốc hội ban hành năm 2001. Đây chính là bản hướng dẫn hoạt động của Quốc hội được Quốc hội quyết định trong kỳ họp thứ 10 khoá X Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Qua đó ta thấy rõ tầm quan trọng của Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội. Đặc biệt là vấn đề dân tộc hiện nay. Nếu trước khi trong Hiến pháp không có Hội đồng dân tộc, thì vấn đề này chưa được quan tâm nhiều. Nhưng từ khi Hội đồng dân tộc trong Quốc hội được thành lập thì vấn đề dân tộc lại là điểm nóng của nước ta. Hiện nay các thế lực thù địch đang ra sức phá hoại đất nước ta, nhằm phá vỡ chế độ XHCN và hệ thống XHCN trên thế giới, chúng luôn tìm kẽ hở để luồn vào đặc biệt là vấn đề tôn giáo và dân tộc. Với một đất nước có nhiều dân tộc anh em như Việt Nam chúng ta thì vấn đề dân tộc tôn giáo lại càng nhiều điều đáng để tâm. Thể hiện rõ ràng nhất là gần đây các thế lực thù địch đã thông báo vấn đề không được tốt về tôn giáo dân tộc Việt Nam mà Mỹ đã nói vào chế độ dân quyền ở Việt Nam. Chính vì thế vấn đề dân tộc ở nước ta một lần nữa lại là điều để bàn. Qua đó ta thấy chức năng tầm quan trọng của Hội đồng dân tộc trong cơ cấu tổ chức Quốc hội. Khi đất nước ngày càng phát triển thì vấn đề dân tộc lại càng được dấy lên cao, đất nước muốn ổn định thì vấn đề dân tộc là không nhỏ. Nếu như vấn đề dân tộc luôn được quan tâm thì chúng ta có thể làm cho kẻ thù địch khó khăn khi phá hoại đất nước ta vấn đề an ninh quốc gia được đảm bảo. Tất cả những khó khăn và nhiệm vụ to lớn của đất nước đều do Quốc hội đảm nhận, chính vì thế cơ cấu tổ chức có tốt thì đất nước mới ổn định và phát triển. Tầm quan trọng của Quốc hội trong một đất nước là không thể không phủ nhận. Trải qua bao tiến trình lịch sử của đất nước dù khó khăn đến đâu, nhưng Quốc hội của nước ta luôn vững tin và được nhân dân tin tưởng ủng hộ là đại diện của nhân dân, phục vụ nhân dân, lấy lợi ích của nhân dân làm đầu. KẾT LUẬN Qua tất cả những gì đã trình bày ở trên phần nào chúng ta đã thấy được cơ cấu tổ chức của Quốc hội Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam và tầm quan trọng của Quốc hội đặc biệt là các cơ quan của Quốc hội. Thấy rõ được tư tưởng của đất nước, dưới ánh sáng của Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, thực hiện cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, nhân dân Việt Nam nguyện phát huy truyền thống yêu nước, đoàn kết một lòng, nêu cao tinh thần tự lực, tự cường xây dựng đất nước, thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hữu nghị hợp tác với tất cả các nước, nghiêm chỉnh thi hành Hiến pháp, giành những thắng lợi to lớn hơn nữa trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Với cơ cấu tổ chức của Quốc hội ta thấy được sự linh hoạt trong khả năng hoạt động và thi hành cũng như soạn thảo Hiến pháp. Tuy rằng với chức năng và cơ cấu rất rộng lớn nhưng với sự tổ chức có quy luật và hệ thống cơ cấu này hoạt động có năng suất và kết quả cao, phục vụ cho đất nước, đảm bảo mọi mặt cho đất nước, lấu dân làm gốc để làm tư tưởng. Tất cả đều phải xuất phát từ nhân dân, đem lại lợi ích cho dân và phục vụ nhân dân, không bao giờ tách rời nhân dân. Đây chính là tư tưởng xuyên suốt của Quốc hội nước ta. Với cơ cấu tổ chức ngày càng năng động trong một đất nước đang tiến lên công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước thì không thể không tránh khỏi những sai lầm và khó khăn. Tuy vậy Quốc hội nước ta vẫn luôn đi đúng hướng và luôn tâm niệm một lòng vì nhân dân vì đất nước. Tất cả đó là những trọng trách lớn lao của Quốc hội nước nhà. Và chúng ta luôn có quyền hy vọng vào một đất nước nhỏ bé nhưng luôn vững tin này. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Luật Tổ chức Quốc hội 2001 - NXB Chính trị Quốc gia. 2. Luật Hiến pháp nước CHXHCNVN năm 1992 (sửa đổi) - NXB Chính trị Quốc gia. 3. Hiến pháp Việt Nam - NXB Chính trị Quốc gia. 4. Giáo trình Luật Hiến pháp Việt Nam - Trường Đại học Luật Hà nội - NXB Công an nhân dân.