Cơ sở lý luận đổi mới quản lý luật sư ở Việt Nam hiện nay
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quá trình đổi mới toàn diện đất nước đòi hỏi bộ máy nhà nước, trong đó có hệ thống tư pháp phải đổi mới cho phù hợp. Cải cách tư pháp là nhiệm vụ quan trọng trong quá trình xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong những năm qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị đã có nhiều nghị quyết về hoàn thiện nhà nước và pháp luật, trong đó có một số nghị quyết về đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp như Nghị quyết Trung ương 8 (khóa VII); Nghị quyết Trung ương 3 (khóa VIII); Nghị quyết Trung ương 7 (khóa VIII); Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX; Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị (khóa IX) "về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới"; Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị (khóa IX) về "Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020"; và gần đây là Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X. Theo đó đổi mới hệ thống tư pháp từ tổ chức đến cơ chế hoạt động là nhằm xây dựng các cơ quan tư pháp trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, góp phần thực hiện chủ trương của Đảng ta về xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân. Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm hoàn thiện tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp nói chung đó là vấn đề đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan và tổ chức bổ trợ tư pháp, trong đó đổi mới tổ chức và hoạt động luật sư là vấn đề trung tâm và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị (khóa IX) về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 đã chỉ rõ: Đào tạo, phát triển đội ngũ luật sư đủ về số lượng, có phẩm chất chính trị, đạo đức, có trình độ chuyên môn. Hoàn thiện cơ chế bảo đảm để luật sư thực hiện tốt việc tranh tụng tại phiên tòa, đồng thời xác định rõ chế độ trách nhiệm đối với luật sư. Nhà nước tạo điều kiện về pháp lý để phát huy chế độ tự quản của tổ chức luật sư; đề cao trách nhiệm của các tổ chức luật sư đối với thành viên của mình [25, tr. 6]. Trong 20 năm đổi mới (1986 - 2006), kể từ khi cải cách tư pháp được khởi động, chúng ta đã có nhiều nỗ lực trong việc đổi mới tổ chức và hoạt động luật sư. Nhờ đó, tổ chức và hoạt động luật sư trong thời gian qua không những đã đáp ứng kịp thời một phần nhu cầu giúp đỡ pháp lý ngày càng cao của cá nhân, tổ chức; góp phần quan trọng trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của bị can, bị cáo và các đương sự khác, phục vụ tích cực cho công cuộc cải cách tư pháp, mà còn góp phần từng bước tạo lập môi trường pháp lý thuận lợi và tin cậy cho các hoạt động đầu tư, kinh doanh, thương mại trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, những kết quả đó mới là bước đầu, tổ chức và hoạt động luật sư còn bộc lộ nhiều hạn chế. Đội ngũ luật sư còn thiếu về số lượng. Số lượng luật sư hiện có so với dân số cả nước vẫn còn quá thấp. Sự phát triển luật sư còn mất cân đối giữa các vùng, miền. Chất lượng đội ngũ luật sư hiện nay chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu của cải cách tư pháp và hội nhập kinh tế quốc tế. Hoạt động luật sư chưa đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Một trong những nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng tới sự phát triển của luật sư là do công tác quản lý luật sư còn nhiều bất cập và hạn chế. Có thể khẳng định rằng, việc quản lý luật sư thời gian qua chưa được quan tâm đúng mức, thực hiện chủ yếu theo kinh nghiệm, chưa được đầu tư nghiên cứu một cách cơ bản về lý luận, chậm tổng kết thực tiễn. Những yếu kém và hạn chế trong công tác quản lý luật sư thể hiện ở chỗ nhà nước chưa quy định rõ nội dung quản lý nhà nước và nội dung tự quản, chưa phân định rõ thẩm quyền quản lý. Tổ chức luật sư toàn quốc với tư cách là tổ chức xã hội - nghề nghiệp của luật sư trong phạm vi toàn quốc để đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của luật sư trong hành nghề chưa được thành lập. Do vậy, trong quản lý luật sư vẫn còn tình trạng thiếu tập trung, thiếu thống nhất từ phía nhà nước và tổ chức xã hội - nghề nghiệp của luật sư, làm cho công tác quản lý luật sư còn lúng túng, hiệu quả không cao. Trong thời gian qua, đội ngũ luật sư ở nước ta ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Hoạt động luật sư cũng ngày càng được mở rộng trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Vì vậy, tổ chức và hoạt động luật sư hiện nay đã làm tăng thêm tính phức tạp trong công tác quản lý ở lĩnh vực này. Nâng cao vai trò của nhà nước trong việc phát triển đội ngũ luật sư đủ về số lượng, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, vững về bản lĩnh chính trị, trong sáng về đạo đức nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội đối với chất lượng dịch vụ pháp lý của luật sư, phục vụ đắc lực cho công cuộc cải cách tư pháp và hội nhập kinh tế quốc tế là nhiệm vụ rất bức xúc hiện nay. Hơn nữa nghề luật sư có tính đặc thù, các luật sư hoạt động độc lập, tự chịu trách nhiệm, ngoài việc tuân thủ pháp luật còn phải tuân theo quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp luật sư trong hành nghề. Nhà nước không thể làm thay chức năng của tổ chức xã hội - nghề nghiệp và cũng không thể can thiệp vào hoạt động nghề nghiệp của luật sư. Để tổ chức và hoạt động luật sư hoạt động có hiệu quả thì không thể thiếu vai trò quản lý của tổ chức xã hội - nghề nghiệp của luật sư. Việc phân định rõ và hợp lý giữa công tác quản lý nhà nước về luật sư và chế độ tự quản của tổ chức xã hội - nghề nghiệp của luật sư theo hướng nhà nước chỉ làm những gì thuộc về chức năng, nhiệm vụ của nhà nước, tổ chức xã hội - nghề nghiệp phát huy vai trò tự quản đối với luật sư và tổ chức hành nghề luật sư, tăng cường ý thức trách nhiệm của cá nhân luật sư trong hành nghề, đặc biệt là việc tuân thủ pháp luật, giữ gìn đạo đức nghề nghiệp, kỷ luật hành nghề, góp phần nâng cao vị trí, vai trò của luật sư trong xã hội là yêu cầu cấp bách trong giai đoạn hiện nay ở nước ta. Xuất phát từ những đòi hỏi của công cuộc đổi mới toàn diện đất nước và thực trạng tổ chức và hoạt động luật sư ở nước ta, việc nghiên cứu thực hiện đề tài luận văn "Cơ sở lý luận đổi mới quản lý luật sư ở Việt Nam hiện nay" là cần thiết, có ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực tiễn. Thông qua việc nghiên cứu sẽ làm rõ thêm, bổ sung thêm cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn đối với quản lý luật sư nhằm từng bước hoàn thiện quản lý luật sư trong điều kiện cải cách tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. 2. Tình hình nghiên cứu Những năm qua, việc nghiên cứu một cách toàn diện về quản lý luật sư vẫn còn chưa được chú trọng đúng mức. Cho đến nay, chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu chuyên sâu và có hệ thống về vấn đề quản lý luật sư. Trong lĩnh vực luật sư và hành nghề luật sư đã có một số đề tài nghiên cứu, đó là: - Đề tài cấp Bộ năm 2005: "Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hành nghề luật sư trong điều kiện mới ở Việt Nam" do đồng chí Nguyễn Văn Thảo, Vụ trưởng Vụ Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp làm chủ nhiệm đề tài; - Đề tài cấp Bộ năm 2005: "Dịch vụ pháp lý ở Việt Nam, thực trạng, nhu cầu và định hướng phát triển" do Tiến sĩ Nguyễn Văn Tuân, Tổng biên tập Tạp chí Dân chủ và pháp luật, Bộ Tư pháp làm chủ nhiệm đề tài; - Đề tài nhánh 05 thuộc Chương trình khoa học cấp nhà nước mã số KX 04 giai đoạn 2001 - 2005: "Cải cách tổ chức và hoạt động Bổ trợ tư pháp trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân" do Tiến sĩ Nguyễn Văn Tuân, Tổng biên tập Tạp chí Dân chủ và pháp luật, Bộ Tư pháp làm chủ nhiệm đề tài; - Luận án Tiến sĩ năm 2003 của Phan Trung Hoài về "Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hành nghề luật sư trong điều kiện mới ở Việt Nam"; - Luận văn Thạc sĩ năm 2001 của Dương Đình Khuyến về "Vấn đề xã hội hóa hoạt động luật sư và tư vấn pháp luật". Những công trình nghiên cứu khoa học trên đây đề cập nhiều về thực trạng tổ chức luật sư và hành nghề luật sư ở Việt Nam, góp phần làm rõ hơn các vấn đề lý luận và thực tiễn về tổ chức và hoạt động luật sư. Trong số đó có nhiều kiến giải, luận điểm khoa học đã được vận dụng vào thực tiễn. Tuy nhiên, những công trình trên không tập trung nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề quản lý luật sư mà chỉ đi vào một khía cạnh nhất định của nội dung quản lý nhà nước đối với tổ chức và hoạt động luật sư. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu Luận văn tập trung vào nghiên cứu các vấn đề cơ sở lý luận đổi mới quản lý luật sư, góp phần từng bước hoàn thiện cơ chế quản lý luật sư ở Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu là các vấn đề về hành nghề luật sư; nội dung của quản lý luật sư trong điều kiện cải cách tư pháp ở Việt Nam. 4. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn * Mục đích: Xây dựng cơ sở lý luận đổi mới quản lý luật sư ở Việt Nam hiện nay nhằm hoàn thiện tổ chức và hoạt động luật sư, đáp ứng yêu cầu của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. * Nhiệm vụ: - Nghiên cứu cơ sở lý luận quản lý luật su. - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý luật sư để làm rõ thực tiễn quản lý luật sư ở nước ta. - Đề xuất các giải pháp đổi mới quản lý luật sư trong điều kiện cải cách tư pháp ở Việt Nam. 5. Phương pháp nghiên cứu Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Đồng thời sử dụng những phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây: Phương pháp lịch sử, phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp so sánh, đối chiếu, phương pháp thống kê. 6. Những đóng góp mới của luận văn Làm rõ những vấn đề về lý luận, đưa ra những luận cứ khoa học quan trọng về đổi mới quản lý luật sư ở nước ta. Trên cơ sở đó, đưa ra phương hướng đổi mới quản lý luật sư trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. 7. Ý nghĩa của luận văn Kết quả nghiên cứu của luận văn có giá trị tham khảo để nghiên cứu, xây dựng cơ chế quản lý luật sư ở Việt Nam trong thời gian tới. Đồng thời cũng là cơ sở để bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về luật sư và hành nghề luật sư, đáp ứng yêu cầu của cải cách tư pháp. 8. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của luận văn gồm 3 chương, 9 tiết.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Cơ sở lý luận đổi mới quản lý luật sư ở Việt Nam hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ng quy ®Þnh cña LuËt luËt s− thùc sù ®i vµo cuéc sèng, Nhµ n−íc cÇn bæ
sung nh÷ng quy ®Þnh vÒ xö lý vi ph¹m ®èi víi ng−êi tËp sù hµnh nghÒ luËt s−,
tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Tæ chøc LuËt s− toµn quèc, c¸c §oµn luËt s−.
Thø t−, tæ chøc luËt s− toµn quèc, §oµn luËt s− cã vai trß rÊt lín trong
c«ng t¸c qu¶n lý luËt s− nh−ng LuËt luËt s− chØ quy ®Þnh mang tÝnh nguyªn t¾c
vÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña §oµn luËt s− vµ tæ chøc luËt s− toµn quèc. Tæ chøc
luËt s− toµn quèc, §oµn luËt s− ho¹t ®éng theo §iÒu lÖ cña m×nh. ViÖc LuËt luËt
s− quy ®Þnh nh− vËy lµm cho ho¹t ®éng qu¶n lý luËt s− gÆp nhiÒu khã kh¨n bëi
nhµ n−íc sÏ kh«ng cã "chiÕc gËy" ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña tæ chøc
x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−, ®ång thêi thiÕu c¨n cø ph¸p lý ®Ó xö lý vi
ph¹m ph¸p luËt ®èi víi tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s− khi cã vi ph¹m.
XuÊt ph¸t tõ tÝnh chÊt ®Æc thï cña nghÒ luËt s− nªn tæ chøc x· héi - nghÒ
nghiÖp cña luËt s− cã vÞ trÝ, vai trß quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý luËt s−. V×
vËy, LuËt luËt s− víi tÝnh c¸ch lµ v¨n b¶n ph¸p luËt chuyªn ngµnh cÇn quy ®Þnh
83
râ, cô thÓ vÒ c¬ cÊu tæ chøc, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan thuéc §oµn
luËt s−, tæ chøc luËt s− toµn quèc, §iÒu lÖ cña thuéc §oµn luËt s−, tæ chøc luËt s−
toµn quèc. §iÒu nµy hoµn toµn kh«ng h¹n chÕ quyÒn tù quyÕt cña §oµn luËt s−,
tæ chøc luËt s− toµn quèc mµ nh»m b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng tù
qu¶n cña tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s− vµ qu¶n lý nhµ n−íc vÒ luËt s−.
Thø n¨m, LuËt luËt s− míi chØ quy ®Þnh vÒ h×nh thøc vµ thÈm quyÒn
xem xÐt, xö lý kû luËt cña §oµn luËt s− mµ kh«ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ tr×nh tù,
thñ tôc xem xÐt, xö lý kû luËt cña §oµn luËt s−.
VÊn ®Ò xö lý kû luËt ®èi víi luËt s− vi ph¹m §iÒu lÖ cña §oµn luËt s−,
quy t¾c ®¹o ®øc vµ øng xö nghÒ nghiÖp cña luËt s− lµ vÊn ®Ò nh¹y c¶m, liªn
quan trùc tiÕp ®Õn quyÒn vµ lîi Ých cña c¸ nh©n luËt s−, ®Æc biÖt lµ quyÒn hµnh
nghÒ cña luËt s−. V× vËy, ®Ó viÖc xem xÐt, xö lý kû luËt ®èi víi luËt s− vi ph¹m
®−îc thùc hiÖn mét c¸ch kh¸ch quan, chÆt chÏ, chÝnh x¸c, ®óng ph¸p luËt, h¹n
chÕ t×nh tr¹ng khiÕu n¹i, kiÖn c¸o cña luËt s− th× LuËt luËt s− cÇn quy ®Þnh cô
thÓ vÒ tr×nh tù, thñ tôc xö lý kû luËt luËt s− lµ cÇn thiÕt vµ phï hîp. H¬n n÷a,
ph¸p luËt vÒ luËt s− cña nhiÒu n−íc còng cã nh÷ng ®iÒu, ch−¬ng riªng quy
®Þnh cô thÓ, chi tiÕt vÒ tr×nh tù, thñ tôc xö lý kû luËt ®èi víi luËt s−. VÝ dô,
Th¸i Lan, NhËt B¶n, Singapore, Hµn Quèc, Anh, Ph¸p.
Thø s¸u, tæ chøc luËt s− toµn quèc cã vai trß quan träng trong viÖc
ph¸t huy vai trß tù qu¶n cña tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−. Sù h×nh
thµnh tæ chøc luËt s− toµn quèc sÏ hoµn thiÖn hÖ thèng tæ chøc x· héi - nghÒ
nghiÖp cña luËt s− tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng t¹o ra c¬ chÕ phèi hîp tèt
h¬n trong ho¹t ®éng qu¶n lý luËt s− gi÷a c¬ quan nhµ n−íc víi tæ chøc x· héi
- nghÒ nghiÖp cña luËt s−. LuËt luËt s− lµ c¬ së ph¸p lý cho viÖc h×nh thµnh tæ
chøc luËt s− toµn quèc. V× vËy, Nhµ n−íc sím cho phÐp thµnh lËp, ®ång thêi
cã chÝnh s¸ch hç trî mäi mÆt ®Ó tæ chøc luËt s− toµn quèc ho¹t ®éng cã hiÖu
qu¶. §ång thêi còng ph¶i ®Þnh h−íng vÒ sù tham gia cña nhµ n−íc trong c¬
cÊu tæ chøc cña tæ chøc luËt s− toµn quèc.
84
KÕt luËn ch−¬ng 2
Ch−¬ng 2 ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng qu¶n lý luËt s− ë n−íc ta trong c¸c giai
®o¹n tõ khi thµnh lËp n−íc ViÖt Nam d©n chñ céng hßa ngµy 02/9/1945 ®Õn
nay, ®ã lµ:
- C«ng t¸c qu¶n lý luËt s− tr−íc khi ban hµnh Ph¸p lÖnh tæ chøc luËt s−
n¨m 1987 ë n−íc ta bao gåm giai ®o¹n tõ th¸ng 9/1945 ®Õn HiÕn ph¸p n¨m 1980
vµ tõ HiÕn ph¸p 1980 ®Õn khi ban hµnh Ph¸p lÖnh tæ chøc luËt s− n¨m 1987.
- Thùc tr¹ng qu¶n lý luËt s− giai ®o¹n tõ Ph¸p lÖnh tæ chøc luËt s− n¨m
1987 ®Õn Ph¸p lÖnh luËt s− n¨m 2001.
- Thùc tr¹ng qu¶n lý luËt s− tõ Ph¸p lÖnh luËt s− n¨m 2001 ®Õn LuËt
luËt s− n¨m 2006.
- Mét sè vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý luËt s− theo LuËt luËt s− n¨m 2006.
Trong c¸c giai ®o¹n trªn ®©y, t¸c gi¶ ®· ®i s©u ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc
tr¹ng ph¸p luËt vµ thùc tr¹ng qu¶n lý luËt s−, lµm râ toµn c¶nh bøc tranh qu¶n
lý luËt s− ë n−íc ta trong c¸c giai ®o¹n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghÒ luËt s− ë
ViÖt Nam.
§Æc biÖt, t¸c gi¶ ®i s©u ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng qu¶n lý luËt s−
theo ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ luËt s− vµ hµnh nghÒ luËt s− (trong giai ®o¹n tõ
Ph¸p lÖnh luËt s− n¨m 2001 ®Õn LuËt luËt s− n¨m 2006). Trªn c¬ së ®ã ®−a ra
®−îc nh÷ng −u ®iÓm vµ nh÷ng h¹n chÕ vÒ mÆt ph¸p luËt vµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn
qu¶n lý luËt s−.
Qua viÖc nªu vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng qu¶n lý luËt s− ë n−íc ta gióp t¸c
gi¶ cã c¬ së thùc tiÔn trong viÖc ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n lý luËt
s− ë ViÖt Nam trong c¶i c¸ch t− ph¸p, x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi
chñ nghÜa cña d©n, do d©n vµ v× d©n.
85
Ch−¬ng 3
quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p ®æi míi
qu¶n lý luËt s− ë ViÖt Nam
3.1. Quan ®iÓm ®æi míi qu¶n lý luËt s− trong c¶i c¸ch
t− ph¸p
Trong c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®Òu nªu lªn nh÷ng quan
®iÓm vÒ ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng bæ trî t− ph¸p nãi chung vµ luËt s− nãi
riªng. NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø ba Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng
s¶n ViÖt Nam (khãa VIII) ®· nªu râ:
§æi míi qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi c¸c ho¹t ®éng luËt s−...
phï hîp víi chñ tr−¬ng x· héi hãa, kÕt hîp qu¶n lý nhµ n−íc víi vai
trß tù qu¶n cña c¸c tæ chøc nghÒ nghiÖp. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®éi
ngò luËt s− cã phÈm chÊt ®¹o ®øc, cã tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô,
ph¸t huy vai trß cña hä trong t− vÊn ph¸p luËt vµ trong tè tông [21].
TiÕp tôc tinh thÇn ®ã, NghÞ quyÕt sè 08 NQ/T¦ ngµy 02/1/2002 cña
Bé ChÝnh trÞ (khãa IX) ®· ®Ò ra: "... b¶o ®¶m tranh tông d©n chñ víi luËt s−,
ng−êi bµo ch÷a vµ nh÷ng ng−êi tham gia tè tông kh¸c..." vµ "… c¸c c¬ quan t−
ph¸p cã tr¸ch nhiÖm ®Ó luËt s− tham gia vµo qu¸ tr×nh tè tông, tham gia hái
cung bÞ can, nghiªn cøu hå s¬ vô ¸n, tranh luËn d©n chñ t¹i phiªn tßa..." [24].
NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW ngµy 02/6/2005 cña Bé ChÝnh trÞ (khãa IX)
vÒ "ChiÕn l−îc c¶i c¸ch t− ph¸p ®Õn n¨m 2020" kh¼ng ®Þnh:
§µo t¹o, ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s− ®ñ vÒ sè l−îng, cã phÈm
chÊt chÝnh trÞ, ®¹o ®øc, cã tr×nh ®é chuyªn m«n. Hoµn thiÖn c¬ chÕ
b¶o ®¶m ®Ó luËt s− thùc hiÖn tèt viÖc tranh tông t¹i phiªn tßa, ®ång
thêi x¸c ®Þnh râ chÕ ®é tr¸ch nhiÖm ®èi víi luËt s−. Nhµ n−íc t¹o
86
®iÒu kiÖn vÒ ph¸p lý ®Ó ph¸t huy chÕ ®é tù qu¶n cña tæ chøc luËt s−;
®Ò cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc luËt s− ®èi víi thµnh viªn cña
m×nh [25, tr. 6].
NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toµn toµn quèc lÇn thø X tiÕp tôc x¸c ®Þnh
nhiÖm vô: "X©y dùng nÒn t− ph¸p trong s¹ch, v÷ng m¹nh, d©n chñ, nghiªm
minh, b¶o vÖ c«ng lý, quyÒn con ng−êi. §Èy m¹nh viÖc thùc hiÖn ChiÕn l−îc
c¶i c¸ch t− ph¸p ®Õn n¨m 2020..." vµ "... ph¸t huy sù ®a d¹ng vÒ tæ chøc vµ ®æi
míi ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, c¸c tæ chøc phi chÝnh
phñ trong viÖc tham gia x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña
§¶ng vµ ph¸p luËt cña nhµ n−íc...[26].
Trªn c¬ së ®ã, c«ng t¸c qu¶n lý luËt s− trong thêi gian tíi cÇn ®−îc
thùc hiÖn theo nh÷ng quan ®iÓm sau ®©y.
3.1.1. §æi míi qu¶n lý luËt s− gãp phÇn n©ng cao vÞ trÝ, vai trß vµ
chÊt l−îng cña ®éi ngò luËt s−, thùc hiÖn tèt h¬n n÷a nguyªn t¾c tranh
tông trong xÐt xö, t− vÊn ph¸p luËt cã hiÖu qu¶, gãp phÇn x©y dùng mét
nÒn t− ph¸p d©n chñ, v÷ng m¹nh, n©ng cao ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt
cña c¸n bé, nh©n d©n, c¸c nhµ doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn c¶i c¸ch t−
ph¸p, x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa
§øng tr−íc yªu cÇu c¶i c¸ch t− ph¸p, x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn
x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n, n©ng cao hiÖu qu¶, hiÖu lùc ho¹t
®éng cña c¸c c¬ quan t− ph¸p nh»m b¶o vÖ c¸c quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n,
§¶ng ta ®· ®Ò ra nhiÒu chñ tr−¬ng, ®−êng lèi trong viÖc c¶i c¸ch hÖ thèng t−
ph¸p tõ tæ chøc ®Õn c¬ chÕ ho¹t ®éng. Quan ®iÓm mang tÝnh ®Þnh h−íng lµ c¶i
c¸ch t− ph¸p ph¶i n»m trong chñ tr−¬ng ®æi míi bé m¸y nhµ n−íc, ®æi míi hÖ
thèng chÝnh trÞ, g¾n liÒn víi nhiÖm vô x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn ë ViÖt
Nam. Tõ ®ã cã thÓ nhËn thÊy viÖc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng luËt s− n»m
trong néi dung cña c¶i c¸ch t− ph¸p. §iÒu ®ã cßn thÓ hiÖn mèi quan hÖ chÆt
87
chÏ vµ vai trß quan träng cña tæ chøc vµ ho¹t ®éng luËt s− ®èi víi ho¹t ®éng t−
ph¸p nãi chung vµ ho¹t ®éng tè tông nãi riªng.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, §¶ng vµ Nhµ n−íc ta ®· thùc hiÖn mét sè
b−íc quan träng vÒ c¶i c¸ch t− ph¸p. Tæ chøc, bé m¸y cña c¸c c¬ quan ®iÒu tra,
kiÓm s¸t, Tßa ¸n, thi hµnh ¸n vµ bæ trî t− ph¸p trong ®ã cã ho¹t ®éng luËt s− ®·
cã nhiÒu ®iÒu chØnh, söa ®æi, bæ sung cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc.
Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña luËt s−, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s− ®·
®−îc x¸c ®Þnh râ rµng h¬n. Ho¹t ®éng luËt s− ngµy cµng ph¸t triÓn, kh¼ng ®Þnh vÞ
thÕ cña m×nh, gãp phÇn hç trî ®¾c lùc cho ho¹t ®éng t− ph¸p vµ n©ng cao nhËn
thøc ph¸p luËt cña nh©n d©n, hç trî cã hiÖu qu¶ cho c«ng d©n trong viÖc b¶o
vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña hä. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn x©y dùng
Nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n th× tæ chøc vµ
ho¹t ®éng luËt s− vÉn cßn cã nh÷ng bÊt cËp nhÊt ®Þnh cÇn tiÕp tôc ®æi míi.
§æi míi qu¶n lý luËt s− lµ tÊt yÕu, kh¸ch quan, qu¸ tr×nh ®ã ®ßi hái
nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y:
- CÇn kh¼ng ®Þnh luËt s− lµ mét nghÒ trong x· héi vµ v× vËy tæ chøc,
ho¹t ®éng luËt s− cÇn ®−îc x©y dùng trªn nh÷ng nguyªn t¾c lµ mét nghÒ
chuyªn nghiÖp, nghÒ tù do;
- CÇn t¹o c¬ së ph¸p lý thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s− chuyªn
nghiÖp ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ luËt s− tham gia tè tông, t− vÊn ph¸p luËt cho c¸
nh©n, tæ chøc nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña hä còng nh− hç trî
®¾c lùc cho ho¹t ®éng xÐt xö;
- Tõng b−íc chuÈn hãa c¸c tiªu chuÈn luËt s− phï hîp víi c¸c yªu
cÇu, ®iÒu kiÖn cô thÓ cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n−íc, nh−ng
ph¶i b¶o ®¶m ®¸p øng c¸c chuÈn mùc vÒ mÆt chuyªn m«n nghiÖp vô vµ ®¹o
®øc nghÒ nghiÖp, phï hîp víi ®iÒu kiÖn hµnh nghÒ cña luËt s− trong khu vùc
vµ trªn thÕ giíi;
88
- §Ò cao tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n cña luËt s−, n©ng cao vai trß tù qu¶n cña
tæ chøc nghÒ nghiÖp cña luËt s−, ®ång thêi n©ng cao hiÖu lùc, hiÖu qu¶ qu¶n lý
nhµ n−íc ®èi víi nghÒ luËt s−;
- Tõng b−íc hoµn chØnh hÖ thèng v¨n b¶n ®iÒu chØnh nghÒ luËt s−, t¹o
c¬ së ph¸p lý thuËn lîi cho nghÒ luËt s− ViÖt Nam ph¸t triÓn, héi nhËp khu
vùc vµ quèc tÕ.
3.1.2. §æi míi qu¶n lý luËt s− gióp nhËn thøc ®Çy ®ñ vµ ®óng ®¾n
h¬n n÷a vÞ trÝ, vai trß cña luËt s− trong ho¹t ®éng t− ph¸p
Trong thùc tÕ x· héi vÉn cßn cã t− t−ëng h¹ thÊp vai trß cña luËt s− vµ
cho r»ng luËt s− sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc chèng téi ph¹m, gióp cho kÎ ph¹m téi
trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm. Quan ®iÓm cña nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c ®iÒu tra cho
r»ng nÕu luËt s− tham gia tõ giai ®o¹n ®iÒu tra th× t¹o ra nh÷ng khã kh¨n trong
viÖc ph¸t hiÖn téi ph¹m, b¶o ®¶m bÝ mËt ®iÒu tra, b¶o qu¶n chøng cø v.v. Theo
b¸o c¸o kÕt qu¶ ®iÒu tra c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan t− ph¸p trong viÖc
b¶o ®¶m quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n vµ trËt tù an toµn x· héi do ViÖn nghiªn
cøu khoa häc ph¸p lý, Bé T− ph¸p thùc hiÖn ë Hµ Néi th× trong sè ®iÒu tra viªn
®−îc pháng vÊn cã 42,86% sè ®iÒu tra viªn cho lµ sù tham gia cña luËt s− vµo giai
®o¹n ®iÒu tra lµ cÇn thiÕt, cßn 57,47% sè ®iÒu tra viªn cho lµ kh«ng cÇn thiÕt [40].
Ng−îc l¹i, cã ý kiÕn cho r»ng, téi ph¹m ®· râ rµng th× luËt s− kh«ng thÓ bµo ch÷a
cho kÎ ph¹m téi hoÆc luËt s− lµ "ng−êi gióp viÖc" cho c¬ quan tiÕn hµnh tè tông.
Quan niÖm nh− vËy ®èi víi luËt s− lµ tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ chÝnh
s¸ch h×nh sù cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta. Sù tham gia cña luËt s− ë giai ®o¹n ®iÒu
tra kh«ng chØ më réng nh÷ng nguyªn t¾c d©n chñ cña tè tông h×nh sù mµ cßn
n©ng cao chÊt l−îng ®iÒu tra, t¨ng c−êng ph¸p chÕ trong giai ®o¹n ®iÒu tra.
ViÖc bµo ch÷a kiªn ®Þnh, dòng c¶m trong vô ¸n h×nh sù kh«ng nh÷ng
kh«ng c¶n trë mµ cßn thóc ®Èy cuéc ®Êu tranh chèng téi ph¹m, gióp kh¾c
phôc nh÷ng sai lÇm trong viÖc xö lý vô ¸n. B¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p
89
cña bÞ can, bÞ c¸o vµ c¸c ®−¬ng sù kh¸c b»ng nh÷ng ph−¬ng tiÖn hîp ph¸p luËt
s− thÓ hiÖn vai trß cña m×nh trong viÖc b¶o vÖ quyÒn c«ng d©n. V× vËy, cÇn cã
nhËn thøc ®óng vÒ vÞ trÝ, vai trß cña luËt s− trong tè tông nãi riªng vµ trong x·
héi nãi chung. NhËn thøc ®ã ph¶i ®−îc qu¸n triÖt trong c¸c c¬ quan nhµ n−íc,
tr−íc hÕt lµ c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông vµ mäi ng−êi d©n.
NhÊn m¹nh ®Õn vai trß cña luËt s− trong x· héi, trong bµi ph¸t biÓu
cña m×nh t¹i Héi nghÞ toµn quèc ngµnh t− ph¸p n¨m 2003, nguyªn Chñ tÞch
n−íc TrÇn §øc L−¬ng ®· nhÊn m¹nh r»ng, ë c¸c n−íc mçi gia ®×nh, mçi ng−êi,
mçi tæ chøc x· héi ®Òu cã luËt s− trî gióp, t− vÊn cho m×nh. Ng−êi luËt s− gióp
cho hä hiÓu ®−îc quyÒn ®Õn ®©u vµ nghÜa vô ®Õn ®©u vµ tõ ®ã míi ngÊm dÇn
vµo toµn x· héi ®−îc. §ã lµ ®iÓm rÊt ®¸ng quan t©m trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam.
Cã thÓ nãi, n©ng cao nhËn thøc cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông,
ng−êi tiÕn hµnh tè tông vÒ vÞ trÝ, vai trß cña luËt s− trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt
vô ¸n, t«n träng luËt s− vµ ý kiÕn cña luËt s−, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho luËt
s− thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô cña m×nh trong c¸c giai ®o¹n tè tông lµ mét
trong nh÷ng nhiÖm vô cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn, tæ chøc x· héi -
nghÒ nghiÖp cña luËt s−.
N©ng cao nhËn thøc cña c¬ quan, tæ chøc kh¸c vµ nh©n d©n vÒ vÞ trÝ,
vai trß cña luËt s− trong x· héi, gãp phÇn t¨ng tÝnh hÊp dÉn nghÒ nghiÖp luËt
s−, thu hót ngµy cµng ®«ng ®éi ngò cö nh©n luËt míi ra tr−êng tham gia hµnh
nghÒ luËt s−. §ång thêi, ph¸t triÓn thÞ tr−êng dÞch vô ph¸p lý ë ViÖt Nam, kÝch
thÝch nhu cÇu sö dông dÞch vô ph¸p lý cña luËt s− tõ phÝa c¸c c¬ quan, tæ chøc
vµ c¸ nh©n lµ mét trong nh÷ng môc tiªu cña ®æi míi qu¶n lý luËt s−.
3.1.3. §æi míi qu¶n lý luËt s− nh»m n©ng cao phÈm chÊt ®¹o ®øc
vµ tr×nh ®é chuyªn m«n, tÝnh chuyªn nghiÖp cña luËt s− vµ ph¸t triÓn ®éi
ngò luËt s−
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña luËt s−, ngoµi viÖc kh«ng ngõng
hoµn thiÖn chÕ ®Þnh luËt s−, nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ vÞ trÝ, vai trß cña luËt s− vµ
90
tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan nhµ n−íc ®èi víi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña luËt s− th×
cÇn ph¶i x©y dùng ®éi ngò luËt s− cã tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n, tÝnh
chuyªn nghiÖp cao, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt.
Ph¸p lÖnh luËt s− n¨m 2001 ®−îc ban hµnh lµ nhu cÇu tÊt yÕu vµ kh¸ch
quan, b−íc ®Çu t¹o c¬ së ph¸p lý thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s− ViÖt
Nam c¶ vÒ sè l−îng c¶ chÊt l−îng, ®Ò cao ®¹o ®øc vµ tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp
cña luËt s−; t¨ng c−êng vµ x¸c ®Þnh râ vai trß tù qu¶n cña §oµn luËt s−, ®ång
thêi mét b−íc ®æi míi vµ t¨ng c−êng sù qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi hµnh nghÒ
luËt s−, víi nh÷ng h×nh thøc vµ néi dung phï hîp.
Theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh tæ chøc luËt s− n¨m 1987 th× c¶ nh÷ng
ng−êi ch−a cã b»ng cö nh©n luËt (tr×nh ®é ph¸p lý t−¬ng ®−¬ng) ®−îc hµnh
nghÒ luËt s−. Tr−íc yªu cÇu cña x· héi hiÖn nay ®ßi hái ng−êi hµnh nghÒ luËt
s− ph¶i cã b»ng cö nh©n luËt mµ kh«ng chÊp nhËn viÖc thay thÕ b»ng cÊp b»ng
kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp. ViÖc quy ®Þnh luËt s− ph¶i cã b»ng cö nh©n luËt lµ
cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cña luËt s− Ýt nhÊt lµ ngang b»ng víi tr×nh ®é
cña thÈm ph¸n, kiÓm s¸t viªn, ®iÒu tra viªn vµ phï hîp víi tr×nh ®é luËt s− cña
c¸c n−íc trªn thÕ giíi. Thùc tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay sè l−îng luËt s− ch−a cã
b»ng cö nh©n luËt chiÕm mét tØ lÖ ®¸ng kÓ trong tæng sè luËt s− c¶ n−íc vµ
®iÒu ®ã ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng vµ uy tÝn nghÒ nghiÖp cña luËt s−. §èi víi
nghÒ luËt s− chØ cã b»ng cö nh©n luËt th× kh«ng ®ñ mµ cÇn cã kü n¨ng nghÒ
nghiÖp. ë ViÖt Nam luËt s− hµnh nghÒ nhê kinh nghiÖm b¶n th©n mµ ch−a
®−îc ®µo t¹o kü n¨ng. Ho¹t ®éng cña luËt s− chñ yÕu tËp trung vµo viÖc tham
gia tè tông t¹i tßa ¸n. Tr−íc yªu cÇu cña c¬ chÕ thÞ tr−êng, luËt s− ViÖt Nam
rÊt lóng tóng khi thùc hiÖn t− vÊn ph¸p luËt, ®Æc biÖt khi kh¸ch hµng lµ c¸
nh©n, tæ chøc n−íc ngoµi. §Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng cña ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp,
vÊn ®Ò ®µo t¹o kü n¨ng, båi d−ìng th−êng xuyªn ®èi víi luËt s− lµ rÊt quan
träng. LuËt s− lu«n ph¶i tù rÌn luyÖn m×nh, trau dåi kiÕn thøc chuyªn m«n th×
míi b¶o ®¶m cung cÊp dÞch vô tèt cho kh¸ch hµng. Kh«ng ph¶i cø trë thµnh
91
luËt s− råi th× cã thÓ hµnh nghÒ suèt ®êi mµ kh«ng cÇn tiÕp tôc häc hái. Thùc
tÕ cho thÊy mét sè luËt s− do kh«ng cËp nhËt th«ng tin nªn ®· t− vÊn sai cho
kh¸ch hµng hoÆc viÖn dÉn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®· hÕt hiÖu lùc.
Do ®Æc ®iÓm, yªu cÇu cña nghÒ nghiÖp nªn tiªu chuÈn vÒ phÈm chÊt
®¹o ®øc ®èi víi luËt s− ®Æc biÖt ®−îc coi träng. Yªu cÇu vÒ ®¹o ®øc nghÒ
nghiÖp rÊt lín ®èi víi luËt s− trong hµnh nghÒ. LuËt s− ph¶i tu©n thñ c¸c
nguyªn t¾c nh− kh«ng ®−îc b¶o vÖ cho nhiÒu kh¸ch hµng cã quyÒn lîi ®èi lËp
nhau trong mét vô viÖc, b¶o ®¶m bÝ mËt nghÒ nghiÖp, t«n träng sù lùa chän
cña kh¸ch hµng, kh«ng kiªm nhiÖm… NÕu nh− vµo thêi ®iÓm ban hµnh Ph¸p
lÖnh tæ chøc luËt s− 1987 th× cã thÓ cho phÐp c¸n bé, c«ng chøc ®−îc kiªm
nhiÖm hµnh nghÒ luËt s− th× ®Õn nay viÖc kh«ng cho phÐp c¸n bé, c«ng chøc
®−îc kiªm nhiÖm hµnh nghÒ luËt s− lµ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc chuyªn
m«n hãa nghÒ luËt s− vµ tr¸nh t×nh tr¹ng "ch©n trong, ch©n ngoµi", ng−êi hai
ba nghÒ, ng−êi kh«ng cã nghÒ nµo.
Hµnh nghÒ luËt s− lµ ho¹t ®éng ®ßi hái tr¸ch nhiÖm rÊt cao. LuËt s−
ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th−êng thiÖt h¹i vËt chÊt g©y ra cho kh¸ch hµng do
lçi cña m×nh trong viÖc t− vÊn ph¸p luËt vµ cã nghÜa vô mua b¶o hiÓm nghÒ
nghiÖp ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm ®ã. C¬ chÕ båi th−êng thiÖt h¹i qua
chÕ ®é b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp sÏ ch¾c ch¾n h¬n, b¶o ®¶m h¬n
trong viÖc båi th−êng thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng. Thùc tÕ ë ViÖt Nam trong thêi
gian qua, luËt s− khi hµnh nghÒ kh«ng ph¶i mua b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm nghÒ
nghiÖp. Ph¸p luËt còng ch−a quy ®Þnh râ ai lµ ng−êi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi
th−êng thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng do lçi cña luËt s−. V× vËy, x¶y ra nh÷ng
tr−êng hîp kh¸ch hµng bÞ thiÖt h¹i kh«ng biÕt kiÖn ai. Mét trong nh÷ng nguyªn
nh©n kh«ng lµm râ ®−îc tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp cña luËt s− lµ ph¸p luËt
ch−a quy ®Þnh râ vÒ tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp cña luËt s−.
NghÒ luËt s− cã nhiÒu ®Æc thï vµ ®−îc ®iÒu chØnh kh«ng chØ b»ng
nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt mµ cßn b»ng quy t¾c ®¹o ®øc vµ øng xö nghÒ
92
nghiÖp luËt s−. §oµn luËt s− cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý luËt s− vÒ mÆt ®¹o ®øc
nghÒ nghiÖp vµ §oµn luËt s− ®−îc xem nh− lµ "thanh kiÕm" ®Ó xö lý nh÷ng
tr−êng hîp luËt s− vi ph¹m ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, võa lµ c«ng cô, ph−¬ng tiÖn
b¶o vÖ cho luËt s− tr¸nh khái sù can thiÖp, ¸p lùc tõ phÝa ng−êi thø ba khi thùc
hiÖn ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp.
T¨ng c−êng sù qu¶n lý nhµ n−íc vµ x¸c ®Þnh râ vai trß tù qu¶n cña tæ
chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s− míi t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ®éi ngò luËt
s− ViÖt Nam nhiÒu vÒ sè l−îng, m¹nh vÒ chÊt l−îng vµ ph¸t huy vai trß cña hä
trong nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n−íc theo ®Þnh
h−íng x· héi chñ nghÜa.
§Ó ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s− ë ViÖt Nam hiÖn nay ®¸p øng yªu cÇu
x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa th× nhµ n−íc cÇn hoµn thiÖn
c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ luËt s− vµ cã c¸c biÖn ph¸p nh»m hç trî ph¸t triÓn
nghÒ luËt s−. Lµ c¬ quan qu¶n lý luËt s−, Bé T− ph¸p cã vai trß quan träng
trong viÖc hoµn thiÖn c¬ së ph¸p lý, c¶i tiÕn néi dung, ch−¬ng tr×nh, ph−¬ng
ph¸p ®µo t¹o nghÒ luËt s− theo h−íng tËp trung vµo kü n¨ng hµnh nghÒ, kinh
nghiÖm thùc tiÔn, kÕt hîp viÖc gi¶ng d¹y t¹i tr−êng líp víi viÖc thùc tËp t¹i
c¸c tæ chøc hµnh nghÒ luËt s−, tßa ¸n, viÖn kiÓm s¸t vµ c¬ quan ®iÒu tra, cã
chÕ ®é tr¶ c«ng xøng ®¸ng ®Ó thu hót ®−îc ®éi ngò luËt s−, thÈm ph¸n, kiÓm
s¸t viªn, ®iÒu tra viªn giái tham gia ®µo t¹o nghÒ luËt s−, th−êng xuyªn nghiªn
cøu, trao ®æi kinh nghiÖm víi n−íc ngoµi. Hç trî c¸c §oµn luËt s− trong viÖc
th−êng xuyªn cËp nhËt kiÕn thøc ph¸p luËt vµ båi d−ìng vÒ kü n¨ng hµnh nghÒ
nãi chung, kü n¨ng tranh tông nãi riªng, v¨n hãa øng xö vµ ®¹o ®øc nghÒ
nghiÖp cho luËt s−.
3.1.4. §æi míi qu¶n lý luËt s− ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt nghÒ nghiÖp
luËt s− vµ th«ng lÖ quèc tÕ
XuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng x· héi, nhiÖm vô cña luËt s− ë ViÖt Nam vµ
theo th«ng lÖ quèc tÕ th× nghÒ luËt s− lµ mét nghÒ ®Æc thï. LuËt s− kh«ng
93
nh÷ng chØ b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých cña kh¸ch hµng mµ cßn ph¶i b¶o vÖ lîi Ých
c«ng céng, b¶o ®¶m thùc thi ph¸p luËt. C¸c luËt s− hµnh nghÒ theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt nh−ng ®ång thêi ph¶i tu©n thñ quy t¾c ®¹o ®øc vµ øng xö nghÒ nghiÖp
vµ chÞu sù qu¶n lý chÆt chÏ cña tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−.
D©n chñ thùc sù trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña tæ chøc x· héi - nghÒ
nghiÖp cña luËt s− míi t¹o ra ®−îc c¬ chÕ qu¶n lý luËt s− cã hiÖu qu¶. V× vËy,
yªu cÇu ®Æt ra cho nhµ n−íc lµ cÇn ph¶i x©y dùng c¬ chÕ d©n chñ trong tæ
chøc vµ ho¹t ®éng cña tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp luËt s−. §ång thêi, chÝnh
tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s− còng ph¶i t¹o ra c¬ chÕ d©n chñ ®Ó
c¸c thµnh viªn cña m×nh tham gia mét c¸ch ®Çy ®ñ vµo qu¸ tr×nh tæ chøc vµ
ho¹t ®éng. §æi míi qu¶n lý luËt s− phï hîp víi tÝnh chÊt nghÒ nghiÖp luËt s−
®Æt ra cho nhµ n−íc ta ph¶i x©y dùng vµ thÓ hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ nguyªn t¾c
kÕt hîp qu¶n lý nhµ n−íc víi ph¸t huy vai trß tù qu¶n cña tæ chøc x· héi -
nghÒ nghiÖp cña luËt s−, ®ång thêi tõng b−íc x· héi hãa qu¶n lý luËt s− phï
hîp víi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña x· héi.
Trong xu thÕ héi nhËp quèc tÕ ë tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh
tÕ - x· héi, ®Æc biÖt lµ viÖc ViÖt Nam chuÈn bÞ gia nhËp Tæ chøc th−¬ng m¹i
thÕ giíi, tæ chøc vµ ho¹t ®éng luËt s− ë n−íc ta kh«ng thÓ ®øng ngoµi tiÕn
tr×nh ®ã. V× vËy, ®æi míi qu¶n lý luËt s− nh»m ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s− ngang
tÇm víi thêi ®¹i, t¹o c¬ héi cho tæ chøc vµ ho¹t ®éng luËt s− ë n−íc ta hßa
nhËp vµ ph¸t triÓn trong mét m¸i nhµ chung cña nghÒ luËt s− lµ mét ®ßi hái
kh¸ch quan, tÊt yÕu.
3.2. Mét sè gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n lý luËt s− ë ViÖt Nam
hiÖn nay
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng quan ®iÓm, t− t−ëng chØ ®¹o ®æi míi qu¶n lý luËt
s− ë n−íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Theo quan ®iÓm cña chóng t«i, ®Ó t¹o ra
sù ®ét ph¸ nh»m ph¸t triÓn nghÒ luËt s− ë n−íc ta ngang tÇm víi nhiÖm vô
94
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ ®¸p øng héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam th× cÇn
ph¶i tiÕp tôc ®æi míi qu¶n lý luËt s−.
§Ó c«ng t¸c qu¶n lý luËt s− ®−îc thùc sù ®æi míi, LuËt luËt s− ®−îc
thùc thi trong cuéc sèng, chóng t«i m¹nh d¹n ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p sau ®©y.
3.2.1. X©y dùng vµ hoµn thiÖn thÓ chÕ luËt s−
Thø nhÊt, tr−íc m¾t ph¶i sím ban hµnh nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ quy
®Þnh chi tiÕt vµ h−íng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt luËt s− tr−íc khi LuËt
luËt s− cã hiÖu lùc. §ång thêi, cÇn thiÕt ph¶i bæ sung vµo NghÞ ®Þnh sè
76/2006/N§-CP ngµy 2 th¸ng 8 n¨m 2006 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh xö ph¹t vi
ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc t− ph¸p vÒ nh÷ng hµnh vi vi ph¹m thÈm quyÒn,
thñ tôc xö lý vi ph¹m ®èi víi ng−êi tËp sù hµnh nghÒ luËt s−, tæ chøc vµ ho¹t ®éng
cña Tæ chøc LuËt s− toµn quèc vµ c¸c §oµn luËt s−.
- NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vµ h−íng dÉn thi hµnh mét
sè ®iÒu LuËt luËt s− sÏ cô thÓ hãa nh÷ng quy ®Þnh mang tÝnh nguyªn t¾c cña
LuËt luËt s−. Ph¹m vi ®iÒu chØnh cña nghÞ ®Þnh tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò c¬
b¶n sau ®©y:
+ Quy ®Þnh chi tiÕt vÒ c¬ së ®µo t¹o nghÒ luËt s−, néi dung, ch−¬ng
tr×nh ®µo t¹o nghÒ luËt s−;
+ H−íng dÉn mét sè vÊn ®Ò vÒ h×nh thøc hµnh nghÒ, h×nh thøc tæ chøc
hµnh nghÒ luËt s−;
+ Quy ®Þnh c¬ cÊu tæ chøc, chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña tæ
chøc luËt s− toµn quèc; c¸ch thøc thµnh lËp tæ chøc luËt s− toµn quèc;
+ Quy ®Þnh, h−íng dÉn vÒ néi dung vµ thÈm quyÒn qu¶n lý vÒ luËt s−.
Thø hai, x©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s−, ®µo
t¹o luËt s− ®Õn n¨m 2020. Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ thùc tiÔn c«ng t¸c ph¸t triÓn,
c«ng t¸c qu¶n lý luËt s− bao gåm c¶ viÖc ®µo t¹o, båi d−ìng ®éi ngò luËt s− ®Ó
95
ph¸t hiÖn nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, bÊt cËp cÇn hoµn thiÖn. H×nh thµnh quy
ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s− cña c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc
trung −¬ng, c¸c vïng, miÒn trong thêi gian ®Õn n¨m 2010 vµ ®Õn n¨m 2020.
TËp trung ®µo t¹o ®éi ngò luËt s− lµ mét trong nh÷ng néi dung rÊt
quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý luËt s−. §Ó ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s− ®ñ vÒ
sè l−îng, n©ng cao chÊt l−îng, t¹o ra ®−îc ®éi ngò luËt s− thµnh th¹o vÒ ngo¹i
ng÷ th«ng dông, giái vÒ nghiÖp vô trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp th−¬ng
m¹i quèc tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay th× kh«ng thÓ thiÕu vai trß cña nhµ n−íc.
V× vËy, trong thêi gian tõ nay ®Õn n¨m 2010 nhµ n−íc ph¶i lµ ng−êi ®¶m
nhËn, cã chÝnh s¸ch ®Çu t− tháa ®¸ng cho viÖc ®µo t¹o luËt s−. §ång thêi, Nhµ
n−íc còng cÇn x©y dùng lé tr×nh ®Ó x· héi hãa viÖc ®µo t¹o luËt s−. Giai ®o¹n
tõ n¨m 2011 trë ®i, khi tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s− ®ñ kh¶ n¨ng
®¶m tr¸ch viÖc ®µo t¹o luËt s− th× nhµ n−íc cã thÓ giao viÖc ®µo t¹o luËt s− cho
tæ chøc nµy.
Thø ba, chñ ®éng nghiªn cøu, tæng kÕt thùc tiÔn khi thi hµnh LuËt luËt
s− ®Ó söa ®æi, bæ sung kÞp thêi nh÷ng bÊt cËp, h¹n chÕ cña LuËt luËt s− trong
c«ng t¸c qu¶n lý luËt s− theo h−íng qu¶n lý luËt s− lµ gióp ®ì tæ chøc vµ ho¹t
®éng luËt s− ngµy cµng ph¸t triÓn tèt h¬n b¶o ®¶m tÝnh ®éc lËp cao cña nghÒ
luËt s−.
Thø t−, tiÕp tôc hoµn thiÖn ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn tæ chøc vµ ho¹t
®éng luËt s− trªn c¬ së x©y dùng mét khung ph¸p luËt thèng nhÊt, ®Çy ®ñ,
®ång bé.
NghÞ quyÕt 08 NQ/T¦ ngµy 02/01/2002 cña Bé ChÝnh trÞ (khãa IX) ®·
chØ râ: "Ph¸p luËt trong lÜnh vùc t− ph¸p ch−a hoµn thiÖn, thiÕu ®ång bé vµ
cßn nhiÒu s¬ hë. C«ng t¸c x©y dùng, gi¶i thÝch, h−íng dÉn vµ tuyªn truyÒn
gi¸o dôc ph¸p luËt, trong ®ã cã ph¸p luËt vÒ lÜnh vùc t− ph¸p cßn nhiÒu bÊt
cËp vµ h¹n chÕ" [24].
96
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu hoµn thiÖn ph¸p luËt
nh»m x©y dùng mét khung ph¸p luËt ®Çy ®ñ, ®ång bé, thèng nhÊt b¶o ®¶m
ph¸t huy vai trß vµ hiÖu lùc qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt, x©y dùng nhµ n−íc
ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa, b¶o ®¶m d©n chñ, c«ng b»ng x· héi ë ViÖt Nam.
Nguyªn t¾c ph¸p quyÒn ®ßi hái c¬ quan lËp ph¸p, hµnh ph¸p, t− ph¸p vµ bæ trî
t− ph¸p ®Òu ®−îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng trªn c¬ së mét ®¹o luËt do Quèc héi
ban hµnh ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé, æn ®Þnh vµ tÝnh hiÖu lùc cao. Bªn c¹nh
viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ tæ chøc bé m¸y nhµ n−íc cÇn chó träng ®Õn viÖc
hoµn thiÖn ph¸p luËt trong lÜnh vùc t− ph¸p ®Ó tõ ®ã ®iÒu chØnh vµ t¸c ®éng
trùc tiÕp ®Õn chÕ ®Þnh luËt s− vµ c«ng t¸c qu¶n lý luËt s−. V× vËy, cÇn ph¶i tiÕp
tôc x©y dùng vµ hoµn thiÖn ph¸p luËt trong lÜnh vùc t− ph¸p, trong ®ã cÇn chó
träng ph¸p luËt vÒ tè tông, nhÊt lµ nh÷ng quy ®Þnh liªn quan ®Õn luËt s−. Hoµn
thiÖn ph¸p luËt vÒ tè tông ph¶i theo kÞp, ®ång bé víi tiÕn tr×nh ®æi míi ph¸p
luËt vÒ néi dung vµ ph¸p luËt vÒ tæ chøc bé m¸y nhµ n−íc ®Ó b¶o ®¶m cã ®ñ
c«ng cô ph¸p lý cÇn thiÕt cho c¬ quan, tæ chøc t− ph¸p thùc hiÖn quyÒn n¨ng
vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh còng nh− ®Ó c«ng d©n b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp
ph¸p theo ®óng ph¸p luËt.
Hoµn thiÖn ph¸p luËt tè tông theo h−íng b¶o ®¶m c¸c thñ tôc tè tông
d©n chñ h¬n, t¨ng c−êng vai trß cña luËt s− nh»m thùc thi nguyªn t¾c b×nh
®¼ng vµ t«n träng quyÒn con ng−êi trong tè tông h×nh sù, b¶o ®¶m nguyªn t¾c
t«n träng quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña c¸c ®−¬ng sù; thñ tôc nhanh gän ®¬n gi¶n
trong tè tông d©n sù, thùc hiÖn nguyªn t¾c hai cÊp xÐt xö; t¨ng kh¶ n¨ng tranh
tông trong phiªn tßa. Ph¸p ®iÓn hãa c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt tè tông
hµnh chÝnh theo h−íng më réng thÈm quyÒn cña Tßa hµnh chÝnh ®−îc xÐt xö
tÊt c¶ c¸c vô khiÕu kiÖn hµnh chÝnh vµ c¶i c¸ch c¨n b¶n thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c
vô ¸n hµnh chÝnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖn nay.
ChÕ ®Þnh luËt s− ®· ®−îc quy ®Þnh trong Bé luËt tè tông h×nh sù. Tuy
nhiªn, do nhËn thøc ch−a thËt ®Çy ®ñ vµ do ch−a cã sù h−íng dÉn cô thÓ, ®ång
97
bé, thèng nhÊt nªn dÉn ®Õn viÖc luËt s− tham gia vµo ho¹t ®éng tè tông ch−a
hiÖu qu¶. Mét sè quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù cßn cã nhiÒu c¸ch hiÓu
kh¸c nhau dÉn ®Õn viÖc ¸p dông thiÕu thèng nhÊt. §· ®Õn lóc ph¶i xem viÖc
tham gia cña luËt s− vµo qu¸ tr×nh tè tông h×nh sù lµ sù gi¸m s¸t, ph¶n biÖn tèt
nhÊt ®èi víi c¸c ho¹t ®éng cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông h×nh sù. Bªn c¹nh
viÖc lµm râ chøc n¨ng buéc téi, chøc n¨ng xÐt xö th× cÇn ph¶i chó ý ®Õn chøc
n¨ng bµo ch÷a, trong ®ã cã vai trß cña luËt s−. §Ó c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt tè
tông h×nh sù n¨m 2003 liªn quan ®Õn quyÒn, nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm cña luËt s−
khi tham gia tè tông ®−îc thùc hiÖn thèng nhÊt vµ nghiªm chØnh trong ph¹m vi
toµn quèc, c¸c c¬ quan C«ng an, KiÓm s¸t, Tßa ¸n, T− ph¸p cÇn sím ban hµnh
th«ng t− liªn tÞch h−íng dÉn viÖc luËt s− tham gia tè tông h×nh sù. C¸c c¬ quan
tiÕn hµnh tè tông ë trung −¬ng còng cÇn ban hµnh v¨n b¶n h−íng dÉn, kÞp thêi
chØ ®¹o ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ quyÒn
cña luËt s−.
B¶o ®¶m quyÒn bµo ch÷a cña bÞ can, bÞ c¸o lµ nguyªn t¾c d©n chñ
trong tè tông h×nh sù v× vËy xu h−íng gÇn ®©y ph¶n ¸nh mong muèn më réng
sù tham gia cña luËt s− trong tè tông h×nh sù. B¶o ®¶m quyÒn bµo ch÷a cña bÞ
can, bÞ c¸o theo h−íng më réng quyÒn cña cña bÞ can, bÞ c¸o vµ cho phÐp luËt
s− tham gia sím h¬n vµ trong mäi giai ®o¹n cña tè tông, ®ång thêi t¨ng c−êng
tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, ng−êi tiÕn tiÕn hµnh tè tông trong viÖc b¶o ®¶m
quyÒn tham gia tè tông cña luËt s−. Sù tham gia cña luËt s− trong tè tông chØ
thóc ®Èy nhanh chãng qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n vµ gãp phÇn tr¸nh oan sai khi
tiÕn hµnh ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö. VÞ trÝ cña luËt s− ph¶i ®−îc xem lµ mét bªn
tham gia tè tông, ngang hµng víi kiÓm s¸t viªn t¹i phiªn tßa. Tßa ¸n ph¶i lµ
ng−êi träng tµi, cÇm c©n n¶y mùc, lµ ng−êi ph¸n xÐt cuèi cïng.
Bé luËt tè tông d©n sù ®· thÓ hiÖn vÞ trÝ cña luËt s−, vai trß cña luËt s−
trong viÖc ®¹i diÖn cho kh¸ch hµng ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña hä tr−íc ph¸p luËt.
Tuy nhiªn, hiÖn nay luËt s− khi hµnh nghÒ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, nhÊt lµ khi
98
®¹i diÖn cho kh¸ch hµng tiÕp xóc víi c¬ quan nhµ n−íc, ng−êi cã thÈm quyÒn
®Ó gi¶i quyÕt c¸c vô viÖc do kh¸ch hµng ñy quyÒn.
Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh, trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô
viÖc tr−íc tßa, ngoµi sù tham gia cña luËt s− cßn cã sù tham gia cña ng−êi kh¸c
kh«ng ph¶i lµ luËt s− ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cho bÞ c¸o vµ c¸c ®−¬ng sù kh¸c.
§éi ngò luËt s− ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng, v× thÕ ®· ®Õn
lóc cÇn chuyªn nghiÖp hãa, chuyªn m«n hãa nghÒ luËt s− vµ chØ cho phÐp luËt
s− tham gia vµo tè tông ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña bÞ can, bÞ c¸o vµ c¸c ®−¬ng sù
kh¸c th× míi n©ng cao ®−îc chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t− ph¸p.
CÇn thiÕt ph¶i x©y dùng c¬ chÕ th−êng xuyªn gi¸m s¸t, kiÓm tra viÖc
thi hµnh nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông liªn quan ®Õn quyÒn cña luËt s−
trong ho¹t ®éng tè tông, ®ång thêi xö lý nghiªm minh nh÷ng tr−êng hîp vi
ph¹m quyÒn cña luËt s− trong ho¹t ®éng hµnh nghÒ. §oµn luËt s− vµ c¸c c¬ quan
tiÕn hµnh tè tông x©y dùng c¬ chÕ phèi hîp th−êng xuyªn ®Ó kÞp thêi gi¶i
quyÕt nh÷ng ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ cña luËt s− trong qu¸ tr×nh tham gia tè tông.
3.2.2. Hoµn thiÖn tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−, tæ chøc
vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan t− ph¸p
Thø nhÊt, hoµn thiÖn hÖ thèng tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−.
- CÇn thiÕt ph¶i thµnh lËp sím Tæ chøc luËt s− toµn quèc trªn c¬ së
quy ®Þnh râ c¬ cÊu tæ chøc, chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n. HiÖn nay, ®éi
ngò luËt s− ngµy cµng ph¸t triÓn, ho¹t ®éng luËt s− còng ngµy cµng më réng
lµm t¨ng thªm tÝnh phøc t¹p cña c«ng t¸c qu¶n lý luËt s−. Do ®ã, yªu cÇu vÒ
qu¶n lý toµn diÖn ®èi víi tæ chøc, ho¹t ®éng luËt s− ®−îc ®Æt ra trong ®iÒu
kiÖn hiÖn nay, nh»m ®¶m b¶o vai trß qu¶n lý, hç trî cña nhµ n−íc, võa ph¸t
huy h¬n n÷a vai trß qu¶n lý cña tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−.
Cïng víi hÖ thèng c¸c §oµn luËt s− ë ®Þa ph−¬ng, viÖc thµnh lËp Tæ chøc luËt
s− toµn quèc sÏ gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ cña nghÒ luËt s− vµ t¹o ®iÒu kiÖn
99
ph¸t triÓn h¬n n÷a ho¹t ®éng hµnh nghÒ cña luËt s− ë n−íc ta. §iÒu nµy còng
phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vÒ luËt s− vµ hµnh nghÒ luËt s−.
Néi dung qu¶n lý luËt s− cña tæ chøc - x· héi nghÒ nghiÖp cña luËt s−
cÇn thùc hiÖn trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ x©y dùng quy t¾c ®¹o ®øc vµ øng xö
nghÒ nghiÖp luËt s− ®Ó ¸p dông thèng nhÊt cho hµnh nghÒ luËt s−, ®ång thêi
gi¸m s¸t viÖc tu©n theo quy t¾c ®ã. Nh− chóng ta ®· biÕt, ngoµi c¸c ®iÒu cÊm
do ph¸p luËt quy ®Þnh, c¸c luËt s− cßn ph¶i tu©n theo c¸c quy t¾c ®¹o ®øc vµ
øng xö nghÒ nghiÖp luËt s− cña m×nh. C¸c quy t¾c nµy võa lµ c¸c ®iÒu cô thÓ
hãa c¸c ®iÒu cÊm do ph¸p luËt quy ®Þnh, võa lµ nh÷ng ®iÒu tuy ph¸p luËt
kh«ng cÊm, nh−ng tù c¸c luËt s− tháa thuËn quy ®Þnh ®Ó tu©n theo vµ trong
tr−êng hîp vi ph¹m, cã thÓ bÞ xö lý kû luËt cña §oµn hoÆc HiÖp héi luËt s−.
HiÖn nay, vÊn ®Ò ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña luËt s− ViÖt Nam ®ang ®−îc x· héi
vµ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn liªn quan rÊt quan t©m. Chóng t«i muèn nãi
®Õn c¸c quy t¾c øng xö trong quan hÖ víi kh¸ch hµng, víi c¬ quan tiÕn hµnh tè
tông, víi ®ång nghiÖp v.v... Do ®ã, bªn c¹nh c¸c quy ®Þnh cÊm cña ph¸p luËt,
tæ chøc luËt s− toµn quèc cÇn sím ban hµnh Quy t¾c ®¹o ®øc vµ øng xö nghÒ
nghiÖp luËt s− cña luËt s− ¸p dông chung cho tÊt c¶ luËt s− trong c¶ n−íc ®Ó
thay thÕ c¸c quy t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp luËt s− cña c¸c §oµn luËt s− theo
h−íng cô thÓ hãa nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp vµ c¸c h×nh
thøc xö lý kû luËt t−¬ng øng.
- Cñng cè c¸c §oµn luËt s− ë ®Þa ph−¬ng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç
trî ph¸t triÓn tæ chøc, ho¹t ®éng luËt s− ë mét sè ®Þa ph−¬ng. ChÝnh phñ cÇn
hç trî th−êng xuyªn vÒ kinh phÝ ®µo t¹o nghÒ luËt s−, båi d−ìng chuyªn m«n
nghiÖp vô cho c¸c luËt s− ë nh÷ng vïng, miÒn khã kh¨n vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ,
x· héi; chØ ®¹o ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh t¹o ®iÒu kiÖn vÒ trô së, c¬ së vËt
chÊt, kinh phÝ ho¹t ®éng cho §oµn luËt s− ®Ó §oµn luËt s− phôc vô tèt nhiÖm
vô chÝnh trÞ t¹i ®Þa ph−¬ng.
100
§èi víi c¸c ®Þa ph−¬ng ®Æc biÖt khã kh¨n trong viÖc ph¸t triÓn ®éi ngò
luËt s−, nhµ n−íc cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî hîp lý ®Ó duy tr× vµ
ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s− cña §oµn luËt s− c¸c ®Þa ph−¬ng nµy nh»m ®¶m b¶o
cã ®ñ sè luËt s− thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh trÞ t¹i ®Þa ph−¬ng. Thùc hiÖn c¸c
biÖn ph¸p hç trî ph¸t triÓn nghÒ luËt s−. Tr−íc m¾t, nhµ n−íc cÇn ph¶i cho
phÐp, hç trî viÖc thµnh lËp tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s− ë trung
−¬ng, cã chÝnh s¸ch hç trî ®Ó cñng cè c¸c §oµn luËt s−. §èi víi nh÷ng ®Þa
ph−¬ng ch−a thµnh lËp §oµn luËt s− vµ nh÷ng ®Þa ph−¬ng ®· cã §oµn luËt s−
nh−ng sè l−îng luËt s− cßn Ýt th× nhµ n−íc cÇn hç trî kinh phÝ ®µo t¹o luËt s−,
hç trî vÒ c¬ së vËt chÊt ®Ó thµnh lËp §oµn, duy tr× ho¹t ®éng cña §oµn luËt s−
vµ ph¸t triÓn ®éi ngò luËt s− ®¸p øng nhiÖm vô chÝnh trÞ t¹i ®Þa ph−¬ng.
X©y dùng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ sö dông ®éi ngò luËt s− phôc vô héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Nhµ n−íc cã thÓ tuyÓn chän vµ hç trî kinh phÝ cho
nh÷ng luËt s− cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó göi ®i ®µo t¹o ë c¸c n−íc ph¸t triÓn, quy ®Þnh
vÒ viÖc sö dông luËt s− trong c¸c dù ¸n, ch−¬ng tr×nh, ®Ò ¸n dïng ng©n s¸ch
nhµ n−íc vµ trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp th−¬ng m¹i quèc tÕ.
Thø hai, §iÒu 11 Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 2003 quy ®Þnh: "C¬ quan
®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t, Tßa ¸n cã nhiÖm vô b¶o ®¶m cho ng−êi bÞ t¹m gi÷, bÞ
can, bÞ c¸o thùc hiÖn quyÒn bµo ch÷a cña hä theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy" [35].
Nh− vËy, thùc hiÖn quyÒn bµo ch÷a cña bÞ can, bÞ c¸o g¾n liÒn víi tr¸ch nhiÖm
cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông. Tuy nhiªn, thùc tÕ trong thêi gian qua viÖc tham
gia cña luËt s− trong c¸c vô ¸n h×nh sù cßn bÞ h¹n chÕ, ch−a b¶o ®¶m ®óng yªu
cÇu cña ph¸p luËt. Theo quy ®Þnh cña Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 1988 luËt s−
®−îc tham gia tõ giai ®o¹n khëi tè bÞ can, cßn theo quy ®Þnh cña Bé luËt tè
tông h×nh sù n¨m 2003 th× luËt s− ®−îc tham gia tõ khi ng−êi bÞ t¹m gi÷, nh−ng
trªn thùc tÕ viÖc luËt s− ®−îc tham gia tõ giai ®o¹n nµy rÊt Ýt hoÆc cã th× mang
tÝnh h×nh thøc, kh«ng hiÖu qu¶. Mét trong nh÷ng nh÷ng nguyªn nh©n cña t×nh
101
tr¹ng nµy lµ do ph¸p luËt quy ®Þnh ch−a thËt sù râ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan tiÕn
hµnh tè tông trong viÖc b¶o ®¶m sù tham gia cña luËt s− tõ giai ®o¹n ®iÒu tra.
3.2.3. §æi míi viÖc thùc hiÖn nh÷ng néi dung trong c«ng t¸c qu¶n
lý luËt s−, ®Æc biÖt lµ t¨ng c−êng c«ng t¸c kiÓm tra, xö lý vi ph¹m
LuËt luËt s− quy ®Þnh néi dung qu¶n lý nhµ n−íc vÉn cßn mang tÝnh
chÊt dµn tr¶i, nÆng vÒ h×nh thøc. V× vËy, trong thêi gian tíi khi thi hµnh LuËt
luËt s− cÇn ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng néi dung träng t©m, träng ®iÓm trong c«ng t¸c
qu¶n lý nhµ n−íc vÒ luËt s− ®Ó c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn thùc hiÖn mét
c¸ch quyÕt liÖt, cã tÝnh ®ét ph¸.
Thø nhÊt, ®æi míi ph−¬ng thøc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ luËt s−, nhanh
chãng tin häc hãa qu¶n lý nhµ n−íc vÒ luËt s− vµ hµnh nghÒ luËt s− b»ng viÖc
x©y dùng phÇn mÒm qu¶n lý vµ trang web vÒ luËt s− vµ hµnh nghÒ luËt s−
trong c¶ n−íc. Ph©n ®Þnh râ néi dung qu¶n lý nhµ n−íc vµ ph©n cÊp m¹nh mÏ
cho c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng trong viÖc qu¶n lý vÒ luËt s−.
Thø hai, ®æi míi néi dung, ph−¬ng thøc qu¶n lý luËt s− cña tæ chøc x·
héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−. NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW ngµy 02 th¸ng 6 n¨m
2005 cña Bé ChÝnh trÞ (khãa IX) vÒ ChiÕn l−îc c¶i c¸ch t− ph¸p ®Õn n¨m 2020
®· kh¼ng ®Þnh, nhµ n−íc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ ph¸p lý ®Ó ph¸t huy chÕ ®é tù
qu¶n cña tæ chøc luËt s−; ®Ò cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc luËt s− ®èi víi
thµnh viªn cña m×nh. V× vËy, ®Ó viÖc qu¶n lý luËt s− cña tæ chøc x· héi - nghÒ
nghiÖp luËt s− cã hiÖu qu¶ th× tr¸ch nhiÖm cña nhµ n−íc cÇn ph¶i cô thÓ hãa,
luËt hãa nh÷ng néi dung tù qu¶n.
MÆc dï LuËt luËt s− ®· quy ®Þnh mét sè néi dung tù qu¶n cña tæ chøc
x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−, nh−ng ®Ó thùc hiÖn ®−îc nh÷ng néi dung tù
qu¶n ®ã, theo quan ®iÓm cña chóng t«i, nhµ n−íc cÇn ph©n ®Þnh râ nh÷ng néi
dung nµo thuéc ph¹m vi tù qu¶n trong néi bé cña tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp
cña luËt s−, nh÷ng néi dung nµo nhµ n−íc trao quyÒn cho tæ chøc x· héi -
102
nghÒ nghiÖp cña luËt s− tham gia qu¶n lý luËt s−. Nhµ n−íc cÇn ph¶i quy ®Þnh
cô thÓ nh÷ng néi dung tù qu¶n b»ng ph¸p luËt, trªn c¬ së quy ®Þnh cña ph¸p
luËt, nhµ n−íc míi kiÓm tra, thanh tra vµ xö lý nh÷ng vi ph¹m cña tæ chøc x·
héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−. V× vËy, nhµ n−íc cÇn luËt hãa nh÷ng quy ®Þnh vÒ
chøc n¨ng ®¹i diÖn, chøc n¨ng gi¸m s¸t, chøc n¨ng qu¶n lý nghÒ nghiÖp v.v...
Thø ba, hiÖu qu¶, hiÖu lùc cña c«ng t¸c qu¶n lý luËt s− thÓ hiÖn ë viÖc
nhµ n−íc th−êng xuyªn kiÓm tra vµ xö lý vi ph¹m. V× vËy, t¨ng c−êng kiÓm
tra, thanh tra, xö lý vi ph¹m, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vÒ tæ chøc luËt s− vµ
hµnh nghÒ luËt s− lµ mét trong nh÷ng néi dung rÊt quan träng. NhiÖm vô cña
c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc cã thÈm quyÒn vÒ luËt s− lµ kiÓm tra, thanh tra
viÖc tu©n thñ ph¸p luËt cña tæ chøc luËt s− vµ hµnh nghÒ luËt s−. Th«ng qua
viÖc kiÓm tra, thanh tra, mét mÆt nhµ n−íc ph¸t hiÖn nh÷ng bÊt cËp, h¹n chÕ
vÒ chÝnh s¸ch, quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ luËt s− vµ hµnh nghÒ luËt s− ®Ó kÞp
thêi söa ®æi, bæ sung. §ång thêi, còng th«ng qua kiÓm tra, thanh tra nhµ n−íc
ph¸t hiÖn vµ xö lý nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt cña tæ chøc luËt s− vµ hµnh nghÒ
luËt s−. MÆt kh¸c, kiÓm tra, thanh tra, xö lý vi ph¹m, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè
c¸o vÒ tæ chøc luËt s− vµ hµnh nghÒ luËt s− lµ t¨ng c−êng sù qu¶n lý nhµ n−íc
vÒ luËt s− nh»m môc ®Ých gióp tæ chøc luËt s− vµ hµnh nghÒ luËt s− ph¸t triÓn
®óng ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc.
Thø t−, x©y dùng c¬ chÕ phèi hîp qu¶n lý luËt s− gi÷a nhµ n−íc vµ tæ
chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−. LuËt luËt s− ®· ph©n ®Þnh ®−îc néi dung
qu¶n lý nhµ n−íc vµ néi dung tù qu¶n nh−ng ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa "viÖc anh
anh lµm, viÖc t«i t«i lµm" mµ cÇn ph¶i cã c¬ chÕ phèi hîp, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc
hiÖn nh÷ng néi dung qu¶n lý ®· ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh. Thùc tiÔn qu¶n lý luËt
s− thÊy r»ng, ®Ó cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶ trong qu¶n lý luËt s− th× kh«ng thÓ kh«ng
cã sù phèi hîp gi÷a nhµ n−íc vµ tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−. Do ®ã,
c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc cã thÈm quyÒn vµ tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña
luËt s− cÇn ph¶i thèng nhÊt, tham gia x©y dùng c¬ chÕ phèi hîp ®Ó qu¶n lý luËt s−.
103
KÕt luËn ch−¬ng 3
Ch−¬ng 3 cña luËn v¨n nªu nh÷ng quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p ®æi míi
qu¶n lý luËt s− ë ViÖt Nam hiÖn nay. §Ó lµm râ nh÷ng néi dung c¬ b¶n nªu
trªn trong ch−¬ng 3, t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy cô thÓ nh÷ng vÊn ®Ò sau:
- Nªu vµ ph©n tÝch nh÷ng quan ®iÓm ®æi míi qu¶n lý luËt s− trong c¶i
c¸ch t− ph¸p trªn c¬ së nh÷ng chñ tr−¬ng, ®−êng lèi cña §¶ng ®−îc thÓ hiÖn
trong c¸c nghÞ quyÕt cña §¶ng. T¸c gi¶ ®· ®−a ra 4 quan ®iÓm c¬ b¶n ®æi míi
qu¶n lý luËt s− ë n−íc ta.
- Tõ nh÷ng quan ®iÓm ®æi míi qu¶n lý luËt s−, t¸c gi¶ nªu ra ®−îc
nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc ®¶m b¶o cho viÖc ®æi míi qu¶n lý luËt s− ë n−íc ta
hiÖn nay trong ®iÒu kiÖn c¶i c¸ch t− ph¸p, x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x·
héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
104
KÕt luËn
C«ng cuéc ®æi míi do §¶ng ta khëi x−íng vµ l·nh ®¹o thùc hiÖn ®·
t¹o ra nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c trong ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ x· héi cña
®Êt n−íc. §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam
tiÕp tôc ®Æt ra môc tiªu ph¸t triÓn ®Êt n−íc trong nh÷ng n¨m tíi mµ träng
t©m lµ ®−a n−íc ta trë thµnh n−íc c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i. Quan ®iÓm vÒ x©y
dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n d−íi sù
l·nh ®¹o cña §¶ng ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh. §ång thêi víi viÖc x©y dùng nhµ
n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®−îc ®Ò ra
nh− mét nhiÖm vô chiÕn l−îc víi ph−¬ng ch©m nhµ n−íc qu¶n lý x· héi
b»ng ph¸p luËt, mäi c¸ nh©n, tæ chøc ph¶i nghiªm chØnh chÊp hµnh HiÕn
ph¸p vµ ph¸p luËt.
Chñ tr−¬ng x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
®Æt ra cho nhµ n−íc nhiÖm vô träng t©m vµ cÊp b¸ch trong viÖc ®æi míi tæ chøc
vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y nhµ n−íc. C¶i c¸ch t− ph¸p n»m trong tæng thÓ c¶i c¸ch
bé m¸y nhµ n−íc vµ g¾n liÒn víi nhiÖm vô x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x·
héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam. Môc tiªu cña c¶i c¸ch t− ph¸p lµ x©y dùng mét hÖ
thèng c¬ quan t− ph¸p ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ phôc vô ®¾c lùc cho viÖc gi÷ g×n
kû c−¬ng, phÐp n−íc, thùc hiÖn c«ng b»ng vµ d©n chñ trong x· héi.
Trong viÖc ®æi míi c¬ quan, tæ chøc bæ trî t− ph¸p cÇn chó ý ®Õn vai
trß cña tæ chøc vµ ho¹t ®éng luËt s− trong viÖc gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶
cña ho¹t ®éng t− ph¸p. V× vËy, trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch t− ph¸p cÇn ph¶i cñng
cè vµ t¨ng c−êng tæ chøc vµ ho¹t ®éng luËt s−. Ph−¬ng h−íng ®æi míi tæ chøc
vµ ho¹t ®éng luËt s− ph¶i ®−îc ®Æt trong tæng thÓ c¶i c¸ch t− ph¸p nãi riªng vµ
trong c¶i c¸ch bé m¸y nhµ n−íc nãi chung, trªn c¬ së qu¸n triÖt quan ®iÓm
cña §¶ng vÒ x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn ë ViÖt Nam.
105
Qua viÖc nghiªn cøu t−¬ng ®èi toµn diÖn vÊn ®Ò qu¶n lý luËt s−, luËn
v¨n gãp phÇn lµm râ mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ®æi míi qu¶n lý luËt s−, ®ã lµ:
- Lµm râ c¬ së lý luËn vÒ qu¶n lý luËt s−, trong ®ã tËp trung nghiªn
cøu kinh nghiÖm n−íc ngoµi, thùc tÕ ViÖt Nam ®Ó ®−a ra kh¸i niÖm luËt s−,
ph©n biÖt gi÷a luËt s−, luËt gia vµ kh¸i niÖm hµnh nghÒ luËt s−. §ång thêi, t¸c
gi¶ còng lµm râ thªm kh¸i niÖm qu¶n lý luËt s− trªn c¬ së nghiªn cøu ®Çy ®ñ
vÊn ®Ò qu¶n lý nhµ n−íc vÒ luËt s−, chÕ ®é tù qu¶n cña tæ chøc x· héi - nghÒ
nghiÖp cña luËt s−, mèi quan hÖ gi÷a qu¶n lý nhµ n−íc víi ph¸t huy vai trß tù
qu¶n cña tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp cña luËt s−, nguyªn t¾c qu¶n lý luËt s−
vµ nh÷ng néi dung qu¶n lý luËt s−.
- §æi míi qu¶n lý luËt s− mµ môc ®Ých lµ nh»m ph¸t triÓn ®éi ngò luËt
s− chuyªn nghiÖp cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, tr×nh ®é chuyªn m«n cao, ph¸t
huy vai trß cña luËt s− trong c«ng t¸c t− ph¸p. V× lÏ ®ã, luËn v¨n ®· luËn gi¶i
nh÷ng yªu cÇu kh¸ch quan trong viÖc ®æi míi qu¶n lý luËt s− ë n−íc ta trong
®iÒu kiÖn x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ®Æc biÖt
lµ viÖc thùc hiÖn môc tiªu vµ nhiÖm vô c¶i c¸ch t− ph¸p.
- Thùc tiÔn qu¶n lý luËt s− lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó bæ
sung cho c¬ së lý luËn ®æi míi qu¶n lý luËt s−. T¸c gi¶ ®· nghiªn cøu t−¬ng
®èi toµn diÖn thùc tr¹ng qu¶n lý luËt s− trong c¸c giai ®o¹n lÞch sö cña ®Êt
n−íc, tËp trung nghiªn cøu thùc tr¹ng qu¶n lý luËt s− theo ph¸p luËt hiÖn hµnh,
lµm râ nh÷ng mÆt m¹nh vµ nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý luËt s−, tõ
®ã cã c¬ së thùc tiÔn ®Ó ®−a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n lý luËt s− trong
giai ®o¹n hiÖn nay ë n−íc ta.
- Trªn c¬ së ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc,
luËn v¨n ®· ph©n tÝch, lµm râ nh−ng quan ®iÓm c¬ b¶n mang tÝnh chØ ®¹o, ®Þnh
h−íng vµ quy ®Þnh vÊn ®Ò ®æi míi qu¶n lý luËt s− ë n−íc ta trong giai ®o¹n
hiÖn nay.
106
- C¨n cø vµo c¬ së lý luËn ®æi míi qu¶n lý luËt s− vµ c¬ së thùc tiÔn,
t¸c gi¶ ®· m¹nh d¹n ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ vµ ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p ®æi míi
qu¶n lý luËt s−.
Víi nhËn thøc vµ mong muèn gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo c¶i c¸ch
t− ph¸p, x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, nh÷ng
nghiªn cøu vÒ lý luËn, thùc tr¹ng qu¶n lý luËt s− ë n−íc ta trong giai ®o¹n võa
qua vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n lý luËt s− lµ nh»m môc ®Ých hoµn thiÖn
chÕ ®Þnh luËt s− ë ViÖt Nam.
107
danh môc tµi liÖu tham kh¶o
1. Bé T− ph¸p (1945), NghÞ ®Þnh sè 37 ngµy 01/12 vÒ bé m¸y cña Bé T−
ph¸p, Hµ Néi.
2. Bé T− ph¸p (1950), NghÞ ®Þnh sè 1/N§-VY ngµy 12/01 Ên ®Þnh ®iÒu kiÖn
®Ó lµm bµo ch÷a viªn vµ phô cÊp cña bµo ch÷a viªn.
3. Bé T− ph¸p (1983), Th«ng t− sè 691/ QLTPK ngµy 31/10 h−íng dÉn vÒ
c«ng t¸c bµo ch÷a, Hµ Néi.
4. Bé T− ph¸p (1987), Th«ng t− sè 1119/QLTPK ngµy 24/12 h−íng dÉn vÒ
ho¹t ®éng dÞch vô ph¸p lý, Hµ Néi.
5. Bé T− ph¸p (1989), Th«ng t− sè 313/TT-LS ngµy 15/4 h−íng dÉn thùc hiÖn
Quy chÕ §oµn luËt s−, Hµ Néi.
6. Bé T− ph¸p (2001), Thèng kª vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng luËt s−, Hµ Néi.
7. Bé T− ph¸p (2002), Th«ng t− sè 02/2002/TT-BTP h−íng dÉn mét sè quy
®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 94/2001/N§-CP ngµy 12/12/2001 cña ChÝnh
phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh Ph¸p lÖnh luËt s−, Hµ Néi.
8. Bé T− ph¸p (2002), QuyÕt ®Þnh sè 356b/Q§-BTP ngµy 05/8 cña Bé tr−ëng
Bé T− ph¸p ban hµnh Quy t¾c mÉu vÒ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp luËt s−,
Hµ Néi.
9. Bé T− ph¸p (2005), Thèng kª vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng luËt s−, Hµ Néi.
10. ChÝnh phñ (1945), S¾c lÖnh sè 33C/SL ngµy 13/9 vÒ thiÕt lËp c¸c tßa ¸n
qu©n sù, Hµ Néi.
11. ChÝnh phñ (1945), S¾c lÖnh sè 46/SL ngµy 10/10 vÒ ®oµn thÓ luËt s−, Hµ Néi.
12. ChÝnh phñ (1946), S¾c lÖnh sè 217/SL ngµy 22/11/1946 vÒ cho phÐp c¸c
thÈm ph¸n ®Ö nhÞ cÊp cã thÓ ra lµm luËt s−.
13. ChÝnh phñ (1949), S¾c lÖnh sè 69/SL ngµy 18/6/1949 cho phÐp nguyªn
c¸o, bÞ c¸o cã thÓ nhê mét c«ng d©n kh«ng ph¶i lµ luËt s− bªnh vùc
cho m×nh.
108
14. ChÝnh phñ (2001), NghÞ ®Þnh sè 94/2001/N§-CP ngµy 12/12 quy ®Þnh chi
tiÕt vµ h−íng dÉn thi hµnh Ph¸p lÖnh luËt s−, Hµ Néi.
15. ChÝnh phñ (2003), NghÞ ®Þnh sè 87/2003/N§-CP ngµy 22/07 vÒ hµnh nghÒ
cña tæ chøc luËt s− n−íc ngoµi, luËt s− n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, Hµ Néi.
16. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1987), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø VI, Nxb Sù thËt, Hµ Néi.
17. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1991), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø VII, Nxb Sù thËt, Hµ Néi.
18. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1994), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc
gi÷a nhiÖm kú khãa VII, Nxb Sù thËt, Hµ Néi.
19. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1995), NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 8 Ban
ChÊp hµnh Trung −¬ng khãa VII, Hµ Néi.
20. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1996), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø VIII, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
21. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1997), NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 3 Ban ChÊp
hµnh Trung −¬ng khãa VIII, Hµ Néi.
22. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1999), NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 7 Ban ChÊp
hµnh Trung −¬ng khãa VIII, Hµ Néi.
23. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø IX, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
24. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2002), NghÞ quyÕt sè 08-NQ/TW ngµy 02/01
cña Bé ChÝnh trÞ vÒ mét sè nhiÖm vô träng t©m c«ng t¸c t− ph¸p
trong thêi gian tíi, Hµ Néi.
25. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2005), NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW ngµy 02/6 cña
Bé ChÝnh trÞ vÒ ChiÕn l−îc c¶i c¸ch t− ph¸p ®Õn n¨m 2020, Hµ Néi.
26. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2006), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø X, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
27. HiÕn ph¸p ViÖt Nam (n¨m 1946, 1959, 1980 vµ 1992) (1995), Nxb ChÝnh
trÞ quèc gia, Hµ Néi.
109
28. HiÕn ph¸p 1992 söa ®æi bæ sung n¨m 2001 (2002), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia,
Hµ Néi.
29. Phan Trung Hoµi (2003), Hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ tæ chøc vµ hµnh nghÒ
luËt s− trong ®iÒu kiÖn míi ë ViÖt Nam.
30. Héi ®ång Bé tr−ëng (1981), NghÞ ®Þnh sè 143/H§BT ngµy 22/11 vÒ chøc
n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc Bé T− ph¸p, Hµ Néi.
31. Héi ®ång Bé tr−ëng (1989), NghÞ ®Þnh sè 15/H§BT ngµy 21/02 ban hµnh
kÌm theo Quy chÕ §oµn luËt s−, Hµ Néi.
32. Héi ®ång Nhµ n−íc (1987), Ph¸p lÖnh tæ chøc luËt s− n¨m 1987, Hµ Néi.
33. Héi LuËt gia ViÖt Nam (2004), §iÒu lÖ Héi LuËt gia ViÖt Nam, Hµ Néi.
34. Quèc héi (1990), LuËt C«ng ty, Hµ Néi.
35. Quèc héi (2003), Bé luËt tè tông h×nh sù, Hµ Néi.
36. Quèc héi (2004), LuËt Doanh nghiÖp, Hµ Néi.
37. Quèc héi (2006), LuËt luËt s−, Hµ Néi.
38. Quèc héi (2006), NghÞ quyÕt cña Quèc héi vÒ viÖc thi hµnh LuËt luËt s−,
Hµ Néi.
39. NguyÔn V¨n Th¶o (2005), C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña viÖc hoµn thiÖn
ph¸p luËt vÒ tæ chøc vµ hµnh nghÒ luËt s− trong ®iÒu kiÖn míi ë ViÖt
Nam, §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Bé.
40. NguyÔn V¨n Tu©n (2002), "VÒ sù tham gia cña luËt s− trong tè tông h×nh
sù", D©n chñ vµ ph¸p luËt, (8).
41. NguyÔn V¨n Tu©n (2005), DÞch vô ph¸p lý ë ViÖt Nam, thùc tr¹ng, nhu
cÇu vµ ®Þnh h−íng ph¸t triÓn, §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Bé.
42. NguyÔn V¨n Tu©n (2005), C¶i c¸ch tæ chøc vµ ho¹t ®éng Bæ trî t− ph¸p
trong nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n.
§Ò tµi nh¸nh 05 thuéc Ch−¬ng tr×nh khoa häc cÊp Nhµ n−íc, m· sè
KX 04 giai ®o¹n 2001 - 2005.
43. ñy ban Th−êng vô Quèc héi (2001), Ph¸p lÖnh luËt s−, Hµ Néi.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Cơ sở lý luận đổi mới quản lý luật sư ở Việt Nam hiện nay.pdf
