Cơ sở lý luận và thực tiễn khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam hiện nay
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thi hành án dân sự là một loại hoạt động của Nhà nước nhằm đưa bản án, quyết định dân sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật được thực hiện trên thực tế. Thông qua thi hành án dân sự, những phán quyết của Tòa án nhân danh Nhà nước về mặt dân sự, sẽ được thi hành, bảo đảm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân, góp phần giữ vững kỷ cương, phép nước, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy, thi hành án nói chung, thi hành án dân sự nói riêng đã trở thành một nguyên tắc hiến định. Điều 136 Hiến pháp năm 1992 quy định: "Các bản án và quyết định của Tòa án nhân dân đã có hiệu lực pháp luật phải được các cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, các đơn vị vũ trang nhân dân và mọi công dân tôn trọng; những người và đơn vị hữu quan phải nghiêm chỉnh chấp hành". Sau hơn mười năm kể từ khi nhiệm vụ quản lý và tổ chức thi hành án dân sự được chuyển từ Tòa án nhân dân sang Chính phủ (tháng 6 năm 1993), hệ thống các cơ quan thi hành án đã được hình thành và phát triển trong cả nước; thi hành án dân sự bước đầu đạt được những kết quả đáng ghi nhận, làm giảm đáng kể số lượng án tồn đọng. Đáng chú ý, nhiều vụ việc phức tạp, tồn đọng lâu năm đã được tổ chức thi hành dứt điểm; một số án đặc biệt lớn, tính chất hết sức phức tạp, có ảnh hưởng lớn về kinh tế, cũng như trật tự an toàn xã hội cũng đã được Nhà nước quan tâm chỉ đạo như vụ Epco - Minh Phụng, phải thi hành án 4.000 tỷ đồng, vụ Tân Trường Sanh phải thi hành án trên 1.000 tỷ đồng . Kết quả đạt được nói trên phản ánh sự cố gắng, nỗ lực của toàn ngành tư pháp nói chung, cũng như đội ngũ cán bộ thi hành án dân sự nói riêng, sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương; sự phối hợp chặt chẽ của các ngành hữu quan trong thi hành án dân sự. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, thi hành án dân sự còn bộc lộ nhiều tồn tại, yếu kém, chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, vẫn còn tình trạng các bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật nhưng chưa được nghiêm chỉnh thi hành, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật. Tồn tại lớn nhất trong thi hành án dân sự hiện nay là tình trạng án tồn đọng kéo dài, số lượng ngày càng tăng, nhưng chưa có biện pháp giải quyết dứt điểm. Thực tiễn thi hành án dân sự cũng đã đặt ra nhiều vấn đề vướng mắc đòi hỏi khoa học luật tố tụng dân sự phải nghiên cứu giải quyết như khái niệm thi hành án dân sự, án tồn đọng trong thi hành án dân sự, sự phối hợp giữa các cơ quan thi hành án với các ngành hữu quan trong việc giải quyết án tồn đọng, vấn đề hợp tác quốc tế trong thi hành án dân sự nói chung, khắc phục án tồn đọng nói riêng . Trong khi đó, xét về mặt lý luận, những vấn đề nói trên chưa được quan tâm nghiên cứu một cách thỏa đáng và còn nhiều ý kiến khác nhau, thậm chí trái ngược nhau. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài: "Cơ sở lý luận và thực tiễn khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam hiện nay" mang tính cấp thiết, không những về lý luận, mà còn là đòi hỏi thực tiễn nhằm khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Thi hành án dân sự là một lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm, đã được một số cơ quan, nhà luật học ở trong nước quan tâm nghiên cứu. Viện Nghiên cứu Khoa học Pháp lý - Bộ Tư pháp phối hợp với Sở Tư pháp Thành phố Hồ Chí Minh đã có đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ: "Những cơ sở lý luận và thực tiễn về chế định Thừa phát lại", mã số 95-98-114/ĐT; Cục Quản lý Thi hành án dân sự - Bộ Tư pháp chủ trì thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ: "Mô hình quản lý thống nhất công tác thi hành án", mã số: 96-98-027/ĐT; Bộ Tư pháp chủ trì đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước: "Luận cứ khoa học của việc đổi mới tổ chức và hoạt động thi hành án ở Việt Nam trong giai đoạn mới"; tác giả Nguyễn Công Long có công trình: "Các biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự", (Luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2000); tác giả Nguyễn Thanh Thủy có công trình: "Hoàn thiện pháp luật thi hành án dân sự ", (Luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2001); tác giả Lê Kim Dung có công trình: "Civil Execution in ViêtNam; Reality Problems and Suggestion Towrds a WellFunctioning System" (Thi hành án dân sự Việt Nam; thực trạng, vấn đề và những gợi ý hướng tới một hệ thống hoàn thiện), (Luận văn thạc sĩ Luật học, 2002); tác giả Lê Xuân Hồng có công trình: "Xã hội hóa một số nội dung thi hành án dân sự", (Luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2002); tác giả Trần Anh Tuấn có công trình: "Thi hành quyết định trọng tài tại Việt Nam", (Luận văn thạc sĩ Luật học, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2002); tác giả Nguyễn Quang Thái có công trình: "Đổi mới tổ chức và hoạt động thi hành án dân sự ở Việt Nam", (Luận văn thạc sĩ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, 2003); tác giả Lê Anh Tuấn có công trình: "Đổi mới thủ tục thi hành án dân sự Việt Nam", (Luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2004). Ngoài ra, có một số bài viết liên quan đến thi hành án dân sự được đăng trên Tạp chí Dân chủ và pháp luật, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, Tạp chí Luật học, Bản tin Thi hành án dân sự . Các công trình nói trên đã đề cập đến các khía cạnh khác nhau về thi hành án dân sự, nhưng chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống về án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn Mục đích của luận văn là trên cơ sở lý luận và thực tiễn giải quyết án tồn đọng trong thi hành án dân sự, nêu ra những giải pháp mang tính hệ thống để khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự một cách khách quan, công bằng, chính xác, góp phần ổn định trật tự xã hội. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn Để đạt được mục đích trên, tác giả luận văn đã đặt ra và giải quyết các nhiệm vụ sau: - Làm sáng tỏ khái niệm, đặc điểm thi hành án dân sự; khái niệm, đặc điểm, hậu quả án tồn đọng trong thi hành án dân sự; ý nghĩa của việc khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự. - Đánh giá thực trạng án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam hiện nay và làm rõ nguyên nhân của án tồn đọng; tình hình khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự, những hạn chế của việc khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự và nguyên nhân của chúng. - Phân tích các quan điểm và đề xuất hệ thống các giải pháp nhằm khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam hiện nay. 4. Phạm vi nghiên cứu của luận văn Khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự là vấn đề rất rộng và phức tạp liên quan đến nhiều lĩnh vực. Trong khuôn khổ của một luận văn thạc sĩ, tác giả tập trung nghiên cứu khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự dưới gốc độ lý luận chung về nhà nước và pháp luật, thông qua số liệu của các cơ quan thi hành án từ năm 1993 đến nay. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Cơ sở lý luận của luận văn là hệ thống quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của dân, do dân và vì dân, về thi hành án dân sự nói chung, khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự nói riêng. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Cơ sở phương pháp luận của luận văn là chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Trong khi thực hiện đề tài, tác giả sử dụng các phương pháp: hệ thống, phân tích, tổng hợp, lịch sử, cụ thể, lôgíc, kết hợp với các phương pháp khác như so sánh, khảo sát thực tiễn. 6. Những đóng góp mới về khoa học của luận văn Đây là công trình chuyên khảo đầu tiên trong khoa học pháp lý Việt Nam ở cấp độ luận văn thạc sĩ Luật, nghiên cứu một cách toàn diện, có hệ thống về cơ sở lý luận và thực tiễn khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam. Có thể xem những nội dung sau đây là những đóng góp mới về khoa học của luận văn: 1- Làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam. 2- Đánh giá đúng thực trạng án tồn đọng trong thi hành án dân sự, phân tích, làm rõ nguyên nhân của thực trạng đó. Phân tích tình hình khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự, trong đó làm rõ những kết quả đạt được, những hạn chế của việc khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự và nguyên nhân của chúng. 3- Phân tích những quan điểm và các giải pháp có tính khả thi nhằm khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam. 7. Ý nghĩa của luận văn Kết quả nghiên cứu và những kiến nghị của luận văn có ý nghĩa quan trọng đối với việc khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam hiện nay. Thông qua kết quả nghiên cứu và các kiến nghị, tác giả mong muốn đóng góp phần nhỏ bé của mình vào sự phát triển của kho tàng lý luận thi hành án dân sự và tổng kết nghiên cứu thực tiễn khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự. Với việc đề xuất các giải pháp khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự, tác giả hy vọng sẽ góp phần vào công cuộc cải cách tư pháp ở nước ta hiện nay. Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho công tác nghiên cứu, giảng dạy về khoa học pháp lý nói chung, khoa học thi hành án dân sự nói riêng và cho các cán bộ làm công tác thi hành án dân sự. 8. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục; luận văn gồm 3 chương, 9 tiết.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Cơ sở lý luận và thực tiễn khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tæ chøc, c¸ nh©n liªn quan.
§Ó thùc hiÖn ®−îc sù phèi hîp tèt, cÇn x©y dùng c¬ chÕ phèi hîp chÆt
chÏ trong thi hµnh ¸n d©n sù, x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña tõng c¬ quan nhÊt lµ
c¸c c¬ quan C«ng an, KiÓm s¸t vµ Tßa ¸n; x©y dùng quy chÕ phèi hîp gi÷a c¬
quan thi hµnh ¸n víi c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông trong viÖc ¸p dông c¸c biÖn
ph¸p kª biªn, phong táa tµi kho¶n, t¹m gi÷ tµi s¶n cña ng−êi ph¹m téi ngay tõ
giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh tè tông ®èi víi c¸c vô ¸n kinh tÕ, tham nhòng,
bu«n lËu, tr¸nh t×nh tr¹ng ®−¬ng sù tÈu t¸n, cÊt giÊu tµi s¶n, chuyÓn hãa tõ
viÖc cã ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n sang ch−a cã ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n sau khi xÐt xö
xong; x©y dùng quy chÕ phèi hîp gi÷a c¬ quan thi hµnh ¸n víi Tßa ¸n ®èi víi
viÖc kh¸ng nghÞ gi¸m ®èc thÈm khi b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n ®· ®−îc thi
hµnh ¸n xong.
ViÖc chuyÓn giao b¶n sao b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh vµ b¶n sao biªn b¶n kª
biªn, t¹m gi÷ tµi s¶n, kÌm theo tang vËt (nÕu cã) cho c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i
®−îc thùc hiÖn theo qui ®Þnh t¹i Th«ng t− 981/TTLN ngµy 21 th¸ng 9 n¨m
1993 cña Bé T− ph¸p, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi
cao, tr¸nh t×nh tr¹ng chuyÓn giao kh«ng kÞp thêi vµ kh«ng ®Çy ®ñ, g©y khã
kh¨n cho c¬ quan thi hµnh ¸n trong viÖc xö lý tµi s¶n. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng nÐ
tr¸nh, ®ïn ®Èy, phèi hîp gi÷a c¬ quan thi hµnh ¸n víi c¬ quan C«ng an, ViÖn
kiÓm s¸t vµ chÝnh quyÒn x·, ph−êng trong c−ìng chÕ thi hµnh ¸n ®èi víi
nh÷ng vô viÖc khã kh¨n phøc t¹p. C¬ quan C«ng an, ViÖn kiÓm s¸t ph¶i phèi
hîp chÆt chÏ víi c¬ quan thi hµnh ¸n trong viÖc xö lý nghiªm minh, kÞp thêi
nh÷ng ng−êi kh«ng chÊp hµnh ¸n, kh«ng thi hµnh ¸n, c¶n trë viÖc thi hµnh ¸n,
vi ph¹m viÖc niªm phong, kª biªn tµi s¶n theo qui ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 304, 305,
306, 310 Bé luËt H×nh sù n¨m 1999. Sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè
tông víi c¬ quan thi hµnh ¸n trong viÖc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi
nh÷ng ng−êi cã hµnh vi chèng ®èi, c¶n trë thi hµnh ¸n... sÏ lµ mét trong nh÷ng
89
biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó r¨n ®e sè ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n, gãp phÇn gi¶i quyÕt
døt ®iÓm sè ¸n tån ®äng, kÐo dµi.
Trong thêi gian tíi, c¬ quan thi hµnh ¸n c¸c ®Þa ph−¬ng cÇn sím x©y
dùng Quy chÕ phèi hîp gi÷a c¬ quan thi hµnh ¸n víi c¬ quan C«ng an, Tßa ¸n,
ViÖn kiÓm s¸t, trong viÖc kh¾c phôc ¸n tån ®äng cña ®Þa ph−¬ng, trong ®ã x¸c
®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña tõng ngµnh trong viÖc gi¶i quyÕt ¸n tån ®äng, b¶o
®¶m gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù, an toµn x· héi t¹i ®Þa ph−¬ng.
3.2.4. §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p
luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù
Nhµ n−íc qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt, kh«ng ngõng t¨ng c−êng ph¸p
chÕ x· héi chñ nghÜa lµ mét nguyªn t¾c hiÕn ®Þnh ®−îc ghi nhËn t¹i §iÒu 12
HiÕn ph¸p n¨m 1992 cña n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Tuy
nhiªn, muèn qu¶n lý x· héi, qu¶n lý nhµ n−íc b»ng ph¸p luËt, th× tõ nhµ qu¶n
lý ®Õn mäi c¸n bé c«ng chøc, c«ng d©n ph¶i hiÓu biÕt ph¸p luËt, tõ ®ã h×nh
thµnh tri thøc ph¸p luËt, t×nh c¶m ®èi víi ph¸p luËt vµ cã nh÷ng hµnh vi, xö sù
phï hîp víi yªu cÇu cña ph¸p luËt.
§èi víi thi hµnh ¸n d©n sù, cho dï cã c¬ cÊu tæ chøc, m« h×nh qu¶n lý
vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng tèt, nh−ng nÕu kh«ng lµm tèt c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc
ph¸p luËt, nhÊt lµ ph¸p luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù, th× hiÖu qu¶ thi hµnh ¸n sÏ
kh«ng cao. C«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt nãi chung,
ph¸p luËt thi hµnh ¸n nãi riªng cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong viÖc hç
trî thi hµnh ¸n ®¹t hiÖu qu¶, bëi lÏ khi con ng−êi cã nhËn thøc ®óng, hiÓu râ
vÊn ®Ò hä sÏ cã quyÕt ®Þnh, hµnh ®éng ®óng, t«n träng ph¸p luËt vµ lµm theo
c¸c qui ®Þnh cña ph¸p luËt. V× vËy, ®Ó kh¾c phôc ¸n tån ®äng trong thi hµnh
¸n d©n sù, ph¶i ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt,
nhÊt lµ tõ c¬ së. CÇn tËp trung mét sè viÖc sau ®©y:
Thø nhÊt, c¸c cÊp ñy §¶ng, chÝnh quyÒn, ®Æc biÖt lµ cÊp x·, ph−êng,
cÇn quan t©m chØ ®¹o, gióp c¬ quan thi hµnh ¸n phèi hîp víi c¸c c¬ quan, tæ
90
chøc cã liªn quan tæ chøc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt, n©ng cao ý thøc tu©n
thñ ph¸p luËt cña ng−êi d©n nãi chung, ý thøc tu©n thñ ph¸p luËt trong thi
hµnh ¸n nãi riªng. Ph¶i coi ®©y lµ ho¹t ®éng th−êng xuyªn, liªn tôc cña cÊp
ñy, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng.
Thø hai, ph¶i x©y dùng ch−¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch tuyªn truyÒn, phæ biÕn,
gi¸o dôc ph¸p luËt cô thÓ, cã träng t©m, träng ®iÓm, phï hîp víi thùc tÕ vµ
tr×nh ®é d©n trÝ cña tõng vïng, miÒn, ®Þa ph−¬ng, tõng ®èi t−îng; b¸m s¸t sù
chØ ®¹o, h−íng dÉn cña cÊp trªn, ®ång thêi ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o cña c¬ së.
Néi dung phæ biÕn, tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ph¸p luËt tËp trung vµo c¸c
v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cã néi dung
liªn quan ®Õn thi hµnh ¸n d©n sù nh− Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004
vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hµnh, Bé luËt H×nh sù n¨m 1999 (phÇn c¸c téi
x©m ph¹m ho¹t ®éng t− ph¸p), Bé luËt Tè tông d©n sù n¨m 2004.
Ph−¬ng ph¸p, h×nh thøc tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt
ph¶i linh ho¹t, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ®Þa ph−¬ng, ®Ó c¸c cÊp c¸c ngµnh,
c¸c c¬ quan, ®oµn thÓ cã thÓ hiÓu s©u vÞ trÝ, vai trß, tÇm quan träng cña thi
hµnh ¸n, qua ®ã, x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong viÖc phèi hîp, hç
trî, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ quan thi hµnh ¸n hoµn thµnh nhiÖm vô ®−îc giao. §èi
víi c«ng d©n, cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¶i thÝch ph¸p
luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù ®Ó mäi ng−êi hiÓu ®−îc nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm cña
m×nh trong viÖc t«n träng vµ thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh
cña Tßa ¸n. Cã thÓ sö dông c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc
ph¸p luËt nh− tuyªn truyÒn trªn ®µi truyÒn thanh, th«ng qua sinh ho¹t cña c¸c
tæ chøc, ®oµn thÓ; th«ng qua viÖc gi¸o dôc, thuyÕt phôc trùc tiÕp cña c¸n bé
chÝnh quyÒn, c¸n bé ®oµn thÓ, hßa gi¶i viªn, tæ tr−ëng tæ d©n phè, giµ lµng,
tr−ëng b¶n vµ nh÷ng ng−êi cã uy tÝn trong céng ®ång d©n c−... N©ng cao hiÖu
qu¶ khai th¸c, sö dông tñ s¸ch ph¸p luËt ë x·, ph−êng, v× ®©y lµ nguån cung
cÊp th«ng tin ph¸p luËt quan träng cho ng−êi d©n.
91
Thø ba, Nhµ n−íc cÇn quan t©m ®Çu t− kinh phÝ, ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m cho
ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt nãi chung, ph¸p luËt vÒ
thi hµnh ¸n d©n sù nãi riªng. X©y dùng vµ ®−a vµo sö dông réng r·i c¸c c¬ së d÷
liÖu ph¸p luËt ®iÖn tö ®Ó c¸n bé, nh©n d©n dÔ dµng truy cËp, t×m hiÓu c¸c v¨n
b¶n ph¸p luËt, trong ®ã cã c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù. X©y
dùng c¬ së d÷ liÖu vµ m¹ng tin häc kÕt nèi víi c¸c c¬ quan thi hµnh ¸n phôc
vô c«ng t¸c thi hµnh ¸n. H×nh thµnh trang chñ cña c¬ quan thi hµnh ¸n ®Ó nh©n
d©n cã thÓ truy cËp th«ng tin vÒ c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n cã hiÖu lùc
thi hµnh, c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh d©n sù cña Tßa ¸n n−íc ngoµi, quyÕt ®Þnh cña
träng tµi n−íc ngoµi ®· ®−îc Tßa ¸n ViÖt Nam c«ng nhËn vµ cho thi hµnh t¹i
ViÖt Nam, c¸c ¸n tån ®äng vµ c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn thi hµnh ¸n...
Thø t−, cïng víi viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn phæ biÕn, gi¸o
dôc ph¸p luËt, c¸c c¬ quan thi hµnh ¸n cÇn lùa chän c¸c vô viÖc phøc t¹p, ®iÓn
h×nh cã ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n nh−ng cè ý ch©y ú, d©y d−a, kÐo dµi, kh«ng tù
nguyÖn chÊp hµnh ¸n mÆc dï ®· ®−îc c¬ quan thi hµnh ¸n vµ c¸c c¬ quan, tæ
chøc liªn quan thuyÕt phôc, gi¶i thÝch, b¸o c¸o c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn, Ban
chØ ®¹o thi hµnh ¸n cïng cÊp ®Ó huy ®éng lùc l−îng, tËp trung chØ ®¹o, tæ chøc
c−ìng chÕ thi hµnh ¸n. Nh÷ng vô c−ìng chÕ thi hµnh ¸n còng lµ mét trong c¸c
h×nh thøc ®Ó n©ng cao ý thøc ph¸p luËt vÒ thi hµnh ¸n cña ng−êi d©n.
§èi víi nh÷ng c¸ nh©n cã hµnh vi c¶n trë, chèng ®èi viÖc thi hµnh ¸n
mµ cã ®ñ dÊu hiÖu cÊu thµnh téi ph¹m, th× ph¶i kiªn quyÕt truy cøu tr¸ch
nhiÖm h×nh sù vµ tæ chøc xÐt xö l−u ®éng mét sè vô ®iÓn h×nh, tuyªn truyÒn
réng r·i, lµm g−¬ng cho nh÷ng ®èi t−îng cã ý ®å kh«ng chÊp hµnh ¸n kh¸c.
3.2.5. N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ban chØ ®¹o thi hµnh ¸n
c¸c cÊp
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ thi hµnh ¸n d©n sù, ngµy 11 th¸ng 9 n¨m 2001,
Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh ChØ thÞ sè 20/2001/CT-TTg vÒ t¨ng c−êng
vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c thi hµnh ¸n d©n sù. ChØ thÞ nªu râ:
92
Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp
tæ chøc, chØ ®¹o c«ng t¸c thi hµnh ¸n d©n sù t¹i ®Þa ph−¬ng; ph¸t
huy vai trß cña c¬ quan t− ph¸p, huy ®éng lùc l−îng c¸c c¬ quan
h÷u quan cña bé m¸y chÝnh quyÒn, phèi hîp c¸c ®oµn thÓ ë ®Þa
ph−¬ng d−íi sù l·nh ®¹o cña cÊp ñy §¶ng. §Ó t¨ng c−êng h¬n n÷a
hiÖu qu¶ c«ng t¸c thi hµnh ¸n d©n sù, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n c¸c
tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng thµnh lËp Ban chØ ®¹o thi
hµnh ¸n cÊp tØnh, cÊp huyÖn, do Chñ tÞch hoÆc Phã chñ tÞch ñy ban
nh©n d©n cïng cÊp lµm tr−ëng ban ®Ó chØ ®¹o c«ng t¸c thi hµnh ¸n
t¹i ®Þa ph−¬ng [41].
ViÖc h×nh thµnh Ban chØ ®¹o thi hµnh ¸n cÊp tØnh, cÊp huyÖn trong
ph¹m vi c¶ n−íc lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi rÊt lín ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c c¬
quan thi hµnh ¸n. C¸c c¬ quan thi hµnh ¸n c¸c cÊp cÇn tranh thñ triÖt ®Ó yÕu tè
tÝch cùc nµy, chñ ®éng b¸o c¸o ®Ò xuÊt, xin ý kiÕn ®èi víi Ban chØ ®¹o thi
hµnh ¸n, c¬ quan qu¶n lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n, Së T− ph¸p nh÷ng vô viÖc thi
hµnh ¸n lín, cã nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p, ¶nh h−ëng ®Õn an ninh, chÝnh trÞ,
trËt tù an toµn x· héi ë ®Þa ph−¬ng.
§Ó Ban chØ ®¹o thi hµnh ¸n ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, gãp phÇn tÝch cùc
vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kh¾c phôc ¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù,
c¬ quan thi hµnh ¸n ®Þa ph−¬ng cÇn lµm tèt c«ng t¸c tham m−u cho Ban chØ
®¹o trong viÖc x©y dùng Quy chÕ ho¹t ®éng, quy ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô
cña tõng thµnh viªn Ban chØ ®¹o. C¬ quan thi hµnh ¸n còng ph¶i hÕt søc tranh
thñ uy tÝn, vÞ trÝ cña Ban chØ ®¹o, nhÊt lµ cña ®ång chÝ tr−ëng ban, ®Ó cã thÓ
huy ®éng lùc l−îng, ph¸t huy søc m¹nh cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ, cña c¸c c¬
quan chøc n¨ng nh− c¬ quan C«ng an, ViÖn kiÓm s¸t, Tßa ¸n, T− ph¸p vµ c¸c
c¬ quan liªn quan, cïng c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn
chóng trong thi hµnh ¸n d©n sù, nhÊt lµ trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng ¸n tån
®äng lín, phøc t¹p.
93
C¸c thµnh viªn Ban chØ ®¹o thi hµnh ¸n còng cÇn n©ng cao tr¸ch nhiÖm
cña m×nh ®èi víi ho¹t ®éng cña Ban, chèng ho¹t ®éng h×nh thøc, ho¹t ®éng theo
kiÓu ®Þnh kú trong c¸c dÞp s¬ kÕt, tæng kÕt thi hµnh ¸n d©n sù t¹i ®Þa ph−¬ng.
3.4. Nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ kh¾c phôc
¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù
3.4.1. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kh¾c phôc ¸n tån ®äng do
nguyªn nh©n chñ quan
¸n tån ®äng cã thÓ do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan kh¸c nhau. §èi
víi mçi tr−êng hîp cô thÓ, cÇn cã gi¶i ph¸p riªng cho phï hîp nh− sau:
Tr−êng hîp thø nhÊt, Tßa ¸n tuyªn kh«ng râ, kh«ng ®óng víi thùc tÕ,
kh«ng hîp t×nh, hîp lý
Trong tr−êng hîp nµy, c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i chñ ®éng lµm v¨n b¶n
®Ò nghÞ Tßa ¸n ra b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh, gi¶i thÝch nh÷ng ®iÓm kh«ng râ, kh«ng
chÝnh x¸c ®Ó c¬ quan thi hµnh ¸n thi hµnh. Theo Th«ng t− liªn ngµnh sè
981/TTLN ngµy 21 th¸ng 9 n¨m 1993 cña Bé T− ph¸p, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao
vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, th× trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn
®−îc v¨n b¶n yªu cÇu, Tßa ¸n ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gi¶i thÝch nh÷ng ®iÓm ch−a
râ, kh«ng ®óng thùc tÕ, kh«ng hîp t×nh hîp lý cßn ®èi víi tr−êng hîp hÕt thêi
h¹n theo qui ®Þnh, Tßa ¸n kh«ng cã v¨n b¶n tr¶ lêi, c¬ quan thi hµnh ¸n cã v¨n
b¶n b¸o c¸o víi c¸c c¬ quan ViÖn kiÓm s¸t, Tßa ¸n cÊp trªn xem xÐt l¹i b¶n ¸n,
quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n ®· ra b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh tuyªn kh«ng râ, kh«ng ®óng víi
thùc tÕ, kh«ng hîp t×nh hîp lý ®Ó gi¶i quyÕt theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt.
§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn, tr−íc hÕt vµ chñ yÕu lµ cÇn n©ng cao
n¨ng lùc xÐt xö cña Tßa ¸n nh©n d©n c¸c cÊp, cô thÓ lµ n©ng cao tr×nh ®é xÐt
xö cña c¸c thÈm ph¸n, trong ®ã cÇn chó träng mét sè biÖn ph¸p cÇn thùc hiÖn
nh−: n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé, nhÊt lµ kh©u tuyÓn chän, bæ
nhiÖm thÈm ph¸n, th−êng xuyªn båi d−ìng, cung cÊp cho thÈm ph¸n nh÷ng tri
94
thøc míi vÒ c«ng t¸c xÐt xö, kinh nghiÖm xÐt xö hay... MÆt kh¸c, cÇn cã qui
®Þnh vÒ mÆt thêi h¹n sau bao nhiªu ngµy kÓ tõ khi ra quyÕt ®Þnh thi hµnh ¸n,
hoÆc trong qu¸ tr×nh thi hµnh ¸n, chÊp hµnh viªn, c¬ quan thi hµnh ¸n ph¸t
hiÖn ra b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n tuyªn kh«ng râ, kh«ng ®óng víi thùc tÕ,
kh«ng hîp t×nh hîp lý, th× ph¶i cã v¨n b¶n göi cho Tßa ¸n gi¶i thÝch nh÷ng
®iÓm kh«ng râ nªu trªn. §Ó kh¾c phôc tr×nh tr¹ng chÊp hµnh viªn, c¬ quan thi
hµnh ¸n cã ph¸t hiÖn ra nh÷ng sai sãt, nh−ng kh«ng lµm v¨n b¶n göi Tßa ¸n vµ
c¸c c¬ quan liªn quan, cÇn cã qui ®Þnh vÒ chÕ tµi cô thÓ, thËm chÝ qui ®Þnh vÒ
tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi chÊp hµnh viªn, c¬ quan thi hµnh ¸n trong tr−êng
hîp cè t×nh kh«ng ra v¨n b¶n yªu cÇu Tßa ¸n, c¸c c¬ quan chøc n¨ng xem xÐt
l¹i néi dung b¶n ¸n nh»m kÐo dµi thêi h¹n viÖc thi hµnh ¸n.
Tr−êng hîp thø hai, ®−¬ng sù chèng ®èi quyÕt liÖt viÖc thi hµnh ¸n, g©y
¶nh h−ëng xÊu tíi t×nh h×nh an ninh, chÝnh trÞ trËt tù, an toµn x· héi ë ®Þa ph−¬ng.
C¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i b¸o c¸o víi Ban chØ ®¹o thi hµnh ¸n t¹i ®Þa
ph−¬ng, c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp trªn vµ c¬ quan qu¶n lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n
t¹i ®Þa ph−¬ng toµn bé néi dung, diÔn biÕn qu¸ tr×nh thi hµnh ¸n ®Ó Ban chØ ®¹o
thi hµnh ¸n, c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp trªn vµ c¬ quan qu¶n lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n
chØ ®¹o c¸c c¬ quan chøc n¨ng nh− c¬ quan C«ng an, ViÖn kiÓm s¸t, lùc l−îng
kiÓm so¸t qu©n sù, d©n qu©n tù vÖ, häp bµn vµ thèng nhÊt ph−¬ng ¸n b¶o vÖ trËt
tù an toµn cho viÖc c−ìng chÕ thi hµnh ¸n vµ chØ ®¹o c¸c c¬ quan h÷u quan kh¸c
phèi hîp chÆt chÏ víi c¬ quan thi hµnh ¸n trong viÖc thi hµnh ¸n t¹i ®Þa ph−¬ng.
Tuy nhiªn, c¸c c¬ quan thi hµnh ¸n cÇn x¸c ®Þnh nh÷ng vô thi hµnh ¸n thùc sù
phøc t¹p, xÐt thÊy hÕt søc cÇn thiÕt míi b¸o c¸o víi Ban chØ ®¹o thi hµnh ¸n,
c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp trªn vµ c¬ quan qu¶n lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n, tr¸nh
t×nh tr¹ng vô viÖc nµo còng b¸o c¸o, xin ý kiÕn, kÐo dµi thêi h¹n thi hµnh ¸n.
Bªn c¹nh ®ã, ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng c¬ quan thi hµnh ¸n ®· cã v¨n
b¶n b¸o c¸o xin ý kiÕn chØ ®¹o, nh−ng c¬ quan ®−îc b¸o c¸o xin ý kiÕn chØ
®¹o kh«ng tr¶ lêi hoÆc kÐo dµi thêi h¹n tr¶ lêi cho ý kiÕn, cÇn cã qui ®Þnh
95
trong thêi h¹n nhÊt ®Þnh, c¸c c¬ quan ®−îc c¬ quan thi hµnh ¸n xin ý kiÕn chØ
®¹o ph¶i th«ng b¸o ý kiÕn chØ ®¹o b»ng v¨n b¶n cho c¬ quan thi hµnh ¸n thùc
hiÖn. §Æc biÖt, Ban chØ ®¹o thi hµnh ¸n, C¬ quan qu¶n lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n
cÊp trªn ph¶i phèi hîp víi c¸c cÊp ñy §¶ng, chÝnh quyÒn t¹i ®Þa ph−¬ng hç
trî, gióp ®ì c¬ quan thi hµnh ¸n hoµn thµnh nhiÖm vô vµ kh«ng can thiÖp tr¸i
ph¸p luËt vµo ho¹t ®éng chuyªn m«n nghiÖp vô cña c¬ quan thi hµnh ¸n.
Tr−êng hîp thø ba, bªn ph¶i thi hµnh ¸n lµ c¬ quan nhµ n−íc.
Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 1993 ch−a cã qui ®Þnh Nhµ n−íc hç
trî tµi chÝnh ®èi víi c¸c tr−êng hîp c¬ quan, tæ chøc ph¶i thi hµnh ¸n, nh−ng
trong Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004, viÖc hç trî tµi chÝnh ®èi víi
c¸c c¬ quan, tæ chøc ho¹t ®éng hoµn toµn b»ng kinh phÝ do ng©n s¸ch nhµ
n−íc cÊp, nh−ng kh«ng cã kh¶ n¨ng thi hµnh ¸n ®· ®−îc qui ®Þnh t¹i §iÒu 33,
nh»m b¶o ®¶m ho¹t ®éng b×nh th−êng cña c¸c c¬ quan, tæ chøc ®ã. Tuy nhiªn,
§iÒu 33 Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004 ch−a quy ®Þnh thêi h¹n hç
trî tµi chÝnh ®èi víi c¸c c¬ quan, tæ chøc nµy, cho nªn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thi
hµnh ¸n ph¶i kÐo dµi. V× vËy, cÇn qui ®Þnh cô thÓ thêi h¹n hç trî tµi chÝnh ®èi
víi c¸c c¬ quan, tæ chøc ph¶i thi hµnh ¸n ho¹t ®éng hoµn toµn b»ng kinh phÝ
do ng©n s¸ch nhµ n−íc cÊp kh«ng cã kh¶ n¨ng thi hµnh ¸n.
§èi víi c¸c c¬ quan, tæ chøc ph¶i thi hµnh ¸n nh−ng kh«ng thuéc diÖn
®−îc hç trî tµi chÝnh ®Ó thi hµnh ¸n, th× c¬ quan thi hµnh ¸n tæ chøc thi hµnh
theo thñ tôc chung nh− ®èi víi c¸ nh©n, tæ chøc kh¸c, thËm chÝ cã thÓ ¸p dông
c¸c biÖn ph¸p c−ìng chÕ thi hµnh ¸n ®èi víi nh÷ng tr−êng hîp cÇn thiÕt. ChØ
cã nh− vËy, míi t¹o ®−îc sù b×nh ®¼ng gi÷a c«ng d©n víi c¸c c¬ quan, tæ chøc
trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô ph¶i thi hµnh ¸n.
Ngoµi nh÷ng tr−êng hîp bªn ph¶i thi hµnh ¸n lµ c¬ quan, tæ chøc ph¶i
thi hµnh ¸n nh− ®· nªu trªn, hiÖn nay trong c¶ n−íc tån ®äng rÊt nhiÒu vô mµ
bªn ph¶i thi hµnh ¸n lµ ñy ban nh©n c¸c cÊp. V× vËy, ñy ban nh©n d©n cÊp trªn
ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o ñy ban nh©n d©n cÊp d−íi ph¶i thi hµnh ¸n, thùc
96
hiÖn nghiªm chØnh b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n. Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n
ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc chËm trÔ thi hµnh ¸n cña ñy ban nh©n d©n m×nh.
Tr−êng hîp thø t−, vô viÖc ®ang ®−îc c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp trªn, C¬
quan qu¶n lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n, ViÖn kiÓm s¸t xem xÐt ®Ó cho ý kiÕn chØ ®¹o.
Trong thùc tiÔn kh¾c phôc ¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù, cã rÊt
nhiÒu vô viÖc ph¶i thi hµnh ¸n diÔn ra phøc t¹p, mµ c¬ quan thi hµnh ¸n ®Þa
ph−¬ng tù m×nh kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®−îc ph¶i b¸o c¸o xin ý kiÕn chØ ®¹o cña
c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp trªn h−íng dÉn vÒ nghiÖp vô. Song kh«ng Ýt tr−êng
hîp c¬ quan cã thÈm quyÒn chËm cã v¨n b¶n h−íng dÉn tr¶ lêi, c¸ biÖt, cã
tr−êng hîp c¬ quan cã thÈm quyÒn kh«ng cã v¨n b¶n h−íng dÉn tr¶ lêi, dÉn
tíi viÖc thi hµnh ¸n kÐo dµi.
§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn, cÇn ph¶i cã qui ®Þnh cô thÓ, chÆt chÏ vÒ
thêi h¹n xem xÐt cho ý kiÕn h−íng dÉn nghiÖp vô cña c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp
trªn, C¬ quan qu¶n lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n vµ ViÖn kiÓm s¸t cÊp trªn.
MÆt kh¸c, ph¶i cã qui ®Þnh cô thÓ vÒ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan thi hµnh
¸n cÊp trªn, C¬ quan qu¶n lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n, ViÖn kiÓm s¸t trong viÖc
cho ý kiÕn chØ ®¹o h−íng dÉn nghiÖp vô ®èi víi c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp d−íi,
kÓ c¶ tr¸ch nhiÖm båi th−êng thiÖt h¹i trong viÖc chËm gi¶i quyÕt, gi¶i quyÕt
kh«ng ®óng ph¸p luËt g©y thiÖt h¹i cho c¸c bªn ®−¬ng sù. Tuy nhiªn, ®Ó h¹n
chÕ viÖc b¸o c¸o xin ý kiÕn trµn lan ®èi víi c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp
trªn, Côc Qu¶n lý thi hµnh ¸n d©n sù, Bé T− ph¸p cÇn ®æi míi thñ tôc hµnh
chÝnh trong viÖc xin ý kiÕn h−íng dÉn cña c¸c c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp d−íi vµ
viÖc cho ý kiÕn h−íng dÉn chØ ®¹o cña c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp trªn sao
cho nhanh gän, hiÖu qu¶.
Tr−êng hîp thø n¨m, ¸n tån ®äng do c¬ quan thi hµnh ¸n, chÊp hµnh
viªn ch−a tÝch cùc tæ chøc viÖc thi hµnh ¸n, ch−a ¸p dông ®óng tr×nh tù, thñ
tôc thi hµnh ¸n theo qui ®Þnh ph¸p luËt.
97
§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn, ®èi víi thñ tôc thi hµnh ¸n, cÇn qui ®Þnh
thêi h¹n cô thÓ ®Ó chÊp hµnh viªn, Thñ tr−ëng c¬ quan thi hµnh ¸n thùc hiÖn
c¸c t¸c nghiÖp cô thÓ, nh− ph¶i quy ®Þnh thêi h¹n bao nhiªu ngµy, chÊp hµnh
viªn c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu tra, x¸c minh ph©n lo¹i ¸n xong;
trong thêi h¹n bao nhiªu ngµy, chÊp hµnh viªn, c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i thi
hµnh ¸n xong ®èi víi nh÷ng vô viÖc cã ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n... §ång thêi víi
viÖc quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ thêi h¹n trong thñ tôc thi hµnh ¸n, cÇn qui ®Þnh cô
thÓ vÒ tr¸ch nhiÖm, kÓ c¶ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi chÊp hµnh viªn, c¸n bé
thi hµnh ¸n cè t×nh kÐo dµi viÖc thi hµnh ¸n hoÆc vi ph¹m thñ tôc thi hµnh ¸n..
Bªn c¹nh ®ã, cÇn th−êng xuyªn më c¸c líp båi d−ìng chuyªn m«n
nghiÖp vô ng¾n h¹n hoÆc dµi h¹n nh»m n©ng cao kü n¨ng nghÒ nghiÖp thi
hµnh ¸n vµ kh«ng ngõng trao dåi phÈm chÊt vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho chÊp
hµnh viªn, c¸n bé thi hµnh ¸n. T¨ng c−êng c«ng t¸c kiÓm tra cña C¬ quan qu¶n
lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n, c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp trªn còng nh− ®Èy m¹nh c«ng
t¸c kiÓm s¸t, gi¸m s¸t cña ViÖn kiÓm s¸t vµ cña Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp
®èi víi ho¹t ®éng cña c¬ quan thi hµnh ¸n nãi chung, cña Thñ tr−ëng, chÊp
hµnh viªn nãi riªng, kiªn quyÕt xö lý nghiªm mäi hµnh vi vi ph¹m, kÓ c¶ truy
cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi nh÷ng tr−êng hîp vi ph¹m nghiªm träng.
3.4.2. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kh¾c phôc ¸n tån ®äng do
nguyªn nh©n kh¸ch quan
¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù cßn cã thÓ do nh÷ng nguyªn
nh©n kh¸ch quan kh¸c nhau. §èi víi mçi tr−êng hîp cô thÓ, cÇn cã gi¶i ph¸p
riªng cho phï hîp nh− sau:
Tr−êng hîp thø nhÊt: ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n kh«ng cã tµi s¶n, thu nhËp
hîp ph¸p ®Ó thi hµnh ¸n hoÆc cã tµi s¶n nh−ng gi¸ trÞ nhá kh«ng ®¸ng kÓ ®Ó
thi hµnh ¸n.
§Ó cã c¬ së gi¶i quyÕt ®èi víi nh÷ng tr−êng hîp ¸n tån ®äng do nh÷ng
nguyªn nh©n kh¸ch quan, tr−íc hÕt c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu
98
tra, x¸c minh th«ng qua chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, c¬ quan chøc n¨ng, ng−êi
®−îc thi hµnh ¸n ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®iÒu kiÖn tµi s¶n, thu nhËp cña ng−êi
ph¶i thi hµnh ¸n. Trªn c¬ së tµi liÖu x¸c minh, ph©n lo¹i ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n
kh¼ng ®Þnh ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n ch−a cã ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n (hoÆc cã tµi
s¶n nh−ng gi¸ trÞ nhá, kh«ng ®ñ chi phÝ c−ìng chÕ thi hµnh ¸n hay chØ cã
nh÷ng ®å dïng thiÕt yÕu phôc vô cho cuéc sèng nh− quÇn ¸o, ®å dïng sinh
ho¹t th«ng th−êng cho ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n vµ gia ®×nh theo møc sèng tèi
thiÓu ë tõng ®Þa ph−¬ng; ®å thê cóng theo tËp qu¸n ë ®Þa ph−¬ng, c«ng cô lao
®éng ®−îc dïng lµm ph−¬ng tiÖn sinh sèng chñ yÕu hoÆc duy nhÊt cña ng−êi
ph¶i thi hµnh ¸n vµ gia ®×nh...), c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i xem xÐt, ®èi chiÕu
víi c¸c qui ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt.
§èi víi tr−êng hîp thi hµnh ¸n theo ®¬n yªu cÇu ®−îc qui ®Þnh t¹i
§iÒu 23 Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004, c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i tr¶
l¹i ®¬n yªu cÇu thi hµnh ¸n vµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cho ng−êi ®−îc thi hµnh ¸n
theo §iÒu 29 cña Ph¸p lÖnh nµy.
§èi víi nh÷ng tr−êng hîp c¬ quan thi hµnh ¸n chñ ®éng ra quyÕt ®Þnh
thi hµnh ¸n theo §iÒu 22 Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004 (¸n phÝ, lÖ
phÝ Tßa ¸n, tr¶ l¹i tiÒn t¹m øng ¸n phÝ, lÖ phÝ Tßa ¸n, h×nh ph¹t tiÒn, tÞch thu
tµi s¶n, truy thu thuÕ, truy thu tiÒn, tµi s¶n thu lîi bÊt chÝnh; xö lý vËt chøng,
tµi s¶n ®· thu gi÷, thu håi ®Êt theo quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n; quyÕt ®Þnh vÒ biÖn
ph¸p khÈn cÊp t¹m thêi cña Tßa ¸n), c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i lËp sæ theo dâi
riªng vµ th−êng xuyªn x¸c minh ®iÒu kiÖn thu nhËp, tµi s¶n cña ng−êi ph¶i thi
hµnh ¸n.
§Ó viÖc x¸c minh ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n cña ®−¬ng sù ®−îc chÝnh x¸c,
ph¶i qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña ng−êi x¸c minh, ng−êi cïng cÊp th«ng tin vÒ
®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n cña ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n vµ ng−êi ®−îc thi hµnh ¸n.
MÆt kh¸c, C¬ quan thi hµnh ¸n còng cÇn ph¶i lµm râ, tµi s¶n nh− thÕ nµo lµ cã
gi¸ trÞ nhá, kh«ng ®¸ng kÓ ®Ó ¸p dông thèng nhÊt trong ph¹m vi c¶ n−íc.
99
Tr−êng hîp thø hai, ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n chØ cã tµi s¶n ®· bÞ kª biªn,
ph¸t m¹i nh−ng kh«ng b¸n ®−îc, mµ ng−êi ®−îc thi hµnh ¸n kh«ng ®ång ý
nhËn ®Ó trõ vµo sè tiÒn ®−îc thi hµnh ¸n vµ ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n kh«ng cßn
tµi s¶n nµo kh¸c.
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn gi¶i quyÕt døt ®iÓm viÖc thi hµnh ¸n trong nh÷ng
tr−êng hîp nµy, cÇn söa ®æi qui ®Þnh vÒ ®Þnh gi¸, b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n theo h−íng:
sau khi tæ chøc b¸n ®Êu gi¸ c«ng khai lÇn thø nhÊt mµ tµi s¶n kh«ng b¸n ®−îc,
th× c¬ quan thi hµnh ¸n ®−îc h¹ gi¸ ®Õn 10 hoÆc 20% so víi gi¸ khëi ®iÓm mµ
kh«ng ph¶i thµnh lËp héi ®ång ®Þnh gi¸ l¹i ®Ó tiÕp tôc b¸n ®Êu gi¸. NÕu sau ba
lÇn h¹ gi¸, mµ tµi s¶n ®−a gi¸ b¸n ®Êu gi¸ vÉn kh«ng b¸n ®−îc, th× c¬ quan thi
hµnh ¸n xÕp vµo diÖn tµi s¶n kh«ng b¸n ®−îc; c¬ quan thi hµnh ¸n cã thÓ b¸n
tµi s¶n b»ng gi¸ khëi ®iÓm, khi kh«ng cã ng−êi tr¶ gi¸ cao h¬n hoÆc khi chØ cã
mét ng−êi tham gia b¸n ®Êu gi¸.
NÕu tµi s¶n kh«ng b¸n ®−îc, chÊp hµnh viªn yªu cÇu ng−êi ®−îc thi
hµnh ¸n nhËn; nÕu ng−êi ®ã kh«ng nhËn, chÊp hµnh viªn tr¶ l¹i tµi s¶n cho
ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n trong tr−êng hîp thi hµnh ¸n theo ®¬n yªu cÇu.
Tr−êng hîp thø ba, ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n cã tµi s¶n nh−ng tµi s¶n
thuéc diÖn kh«ng ®−îc kª biªn hoÆc ch−a ®−îc xö lý theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt.
§Ó gi¶i quyÕt nh÷ng tr−êng hîp nµy, c¬ quan thi hµnh ¸n cÇn c¨n cø
vµo quy ®Þnh t¹i §iÒu 42 Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004 ®Ó x¸c ®Þnh
nh÷ng tµi s¶n kh«ng ®−îc kª biªn bao gåm: l−¬ng thùc, thuèc men cÇn thiÕt
cho ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n vµ gia ®×nh; c«ng cô lao ®éng, ®å dïng sinh ho¹t
th«ng th−êng cÇn thiÕt cho ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n vµ gia ®×nh, ®å dïng thê
cóng th«ng th−êng. Tuy nhiªn, chÊp hµnh viªn, c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i
nghiªn cøu vµ t×m hiÓu kü vÒ "®iÒu kiÖn sinh ho¹t cÇn thiÕt", "®å dïng sinh ho¹t
th«ng th−êng", "®å dïng thê cóng th«ng th−êng" ë tõng ®Þa ph−¬ng mµ vËn
dông mét c¸ch linh ho¹t trong qu¸ tr×nh thi hµnh ¸n. VÝ dô: l−¬ng thùc cÇn
thiÕt cho ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n vµ gia ®×nh hä lµ sè l−îng l−¬ng thùc ®Ó l¹i
100
®ñ møc ®¸p øng nhu cÇu thiÕt yÕu cña ng−êi ®ã vµ gia ®×nh cho ®Õn khi cã thu
ho¹ch míi vÒ l−¬ng thùc, hoÆc cã thu nhËp míi ®Ó mua l−¬ng thùc; thuèc men
cÇn thiÕt lµ c¬ sè thuèc cÊn dïng cho nhu cÇu phßng ch÷a bÖnh cña ng−êi ph¶i
thi hµnh ¸n vµ gia ®×nh theo chØ dÉn cña b¸c sÜ; ®å thê dïng cóng th«ng th−êng lµ
®å dïng chØ sö dông vµo môc ®Ých thê cóng theo tËp qu¸n ë ®Þa ph−¬ng...
Riªng vÒ nhµ ë, Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004 kh«ng ®Ò cËp
cô thÓ, nh−ng trong tr−êng hîp cÇn thiÕt vÉn ph¶i c©n nh¾c, ®Ó l¹i cho hä diÖn
tÝch ë tèi thiÓu, nÕu hä kh«ng thÓ t×m ®−îc chç ë nµo kh¸c. ë thµnh phè, thÞ
x·, diÖn tÝch cÇn thiÕt, tèi thiÓu lµ møc tÝnh b×nh qu©n cho c¸n bé, c«ng nh©n
viªn chøc nhµ n−íc, cßn ë n«ng th«n, nÕu ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n cã hai nhµ,
th× kª biªn mét nhµ, nhµ cßn l¹i vÉn ®Ó cho ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n vµ gia ®×nh
hä tiÕp tôc ë vµ sinh sèng.
Tr−êng hîp c¸c tµi s¶n cña ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n ®ang do c¸c c¬ quan
kh¸c xö lý, th× c¸c c¬ quan nµy, ®Æc biÖt lµ Tßa ¸n ph¶i khÈn tr−¬ng xö lý theo
qui ®Þnh cña ph¸p luËt, ®Ó c¬ quan thi hµnh ¸n cã c¨n cø gi¶i quyÕt tiÕp viÖc
thi hµnh ¸n. MÆt kh¸c, ®Ó tr¸nh viÖc ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n kh«ng lµm ®¬n
khëi kiÖn ph©n chia tµi s¶n chung nh»m trèn tr¸nh nghÜa vô thi hµnh ¸n, cÇn
cã qui ®Þnh ®Ó ng−êi ®−îc thi hµnh ¸n hay chÊp hµnh viªn, c¬ quan thi hµnh
¸n cã quyÒn khëi kiÖn yªu cÇu c¸c c¬ quan chøc n¨ng chia tµi s¶n chung cña
ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n víi ng−êi kh¸c, chia thõa kÕ...
Tr−êng hîp thø t−, ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n cã nghÜa vô tr¶ ®Êt, nh−ng trªn
®Êt cã bÊt ®éng s¶n ®−îc x©y dùng hîp lÖ tr−íc khi cã b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña
Tßa ¸n mµ trong b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®ã kh«ng ®Ò cËp viÖc xö lý bÊt ®éng s¶n.
§èi víi nh÷ng tr−êng hîp nµy, theo h−íng dÉn t¹i Th«ng t− liªn tÞch
sè 12/ 2001/TTLT-BTP-VKSNDTC ngµy 26 th¸ng 02 n¨m 2001 cña Bé T−
ph¸p, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i cã v¨n b¶n
kiÕn nghÞ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, Tßa ¸n nh©n d©n cã thÈm quyÒn thùc hiÖn
viÖc kh¸ng nghÞ ®Ó kh¾c phôc nh÷ng thiÕu sãt trong b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña
101
Tßa ¸n. Tßa ¸n, ViÖn kiÓm s¸t khi nhËn ®−îc ®Ò nghÞ cña c¬ quan thi hµnh ¸n
ph¶i khÈn tr−¬ng xem xÐt, gi¶i quyÕt tr¶ lêi ®Ó c¬ quan thi hµnh ¸n cã c¨n cø
xö lý theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt.
§èi víi tr−êng hîp qua ®iÒu, tra x¸c minh cña chÊp hµnh viªn, c¬ quan
thi hµnh ¸n, bÊt ®éng s¶n ®−îc x©y dùng bÊt hîp ph¸p trªn ®Êt tr−íc khi cã b¶n
¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n, th× c¬ quan thi hµnh ¸n yªu cÇu ñy ban nh©n d©n xö
lý theo qui ®Þnh vÒ xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh ®èi víi viÖc x©y dùng nhµ tr¸i phÐp.
Tr−êng hîp qua ®iÒu tra x¸c minh cña chÊp hµnh viªn, c¬ quan thi
hµnh ¸n cho thÊy bÊt ®éng s¶n ®−îc x©y dùng sau khi cã b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh
cña Tßa ¸n, c¬ quan thi hµnh ¸n tiÕn hµnh c−ìng chÕ th¸o dì theo thñ tôc
c−ìng chÕ thi hµnh ¸n.
Tr−êng hîp thø n¨m, ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n cã nghÜa vô giao vËt ®Æc
®Þnh mµ vËt ®ã ®· bÞ mÊt, h− háng mµ hai bªn kh«ng tháa thuËn ®−îc víi nhau
vÒ ph−¬ng thøc thanh to¸n.
C¬ quan thi hµnh ¸n cÇn tæ chøc cho hai bªn gÆp gì nhau th−¬ng l−îng,
hßa gi¶i ®Ó bªn nhËn vËt theo quy ®Þnh cña b¶n ¸n nhËn sè tiÒn t−¬ng øng cña vËt
®Æc ®Þnh ®· bÞ mÊt hoÆc bÞ h− háng. Tr−êng hîp c¸c bªn kh«ng tháa thuËn ®−îc
víi nhau vÒ ph−¬ng thøc thanh to¸n, th× c¬ quan thi hµnh ¸n ®Þnh cho hai bªn
mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh ®Ó khëi kiÖn ra Tßa ¸n. HÕt thêi h¹n Ên ®Þnh cña c¬ quan
thi hµnh ¸n, mµ hai bªn kh«ng khëi kiÖn, th× c¬ quan thi hµnh ¸n xem nh− tr−êng
hîp kh«ng cã ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n vµ lµm thñ tôc tr¶ l¹i ®¬n yªu cÇu thi hµnh ¸n.
§Ó kh¾c phôc nh÷ng tr−êng hîp ph¶i giao vËt ®Æc ®Þnh, khi xÐt xö Tßa
¸n ph¶i xem xÐt, theo ®ã nÕu vËt ®ã kh«ng cßn th× Tßa ¸n tuyªn ng−êi cã
nghÜa vô giao vËt tr¶ mét kho¶n tiÒn t−¬ng øng víi gi¸ trÞ cña vËt ®Æc ®Þnh.
Tr−êng hîp thø s¸u, ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô
g¾n liÒn víi nh©n th©n, nh−ng do ®iÒu kiÖn kh¸ch quan (èm ®au, ®i c«ng t¸c
n−íc ngoµi tõ 1 n¨m trë lªn...), mµ ng−êi ®ã kh«ng thÓ tù m×nh thùc hiÖn ®−îc
c¸c nghÜa vô hoÆc ch−a x¸c ®Þnh ®−îc ®Þa chØ cña ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n.
102
§Ó gi¶i quyÕt ®èi víi nh÷ng tr−êng hîp nh− trªn, c¬ quan thi hµnh ¸n
tiÕn hµnh tr¶ l¹i ®¬n yªu cÇu thi hµnh ¸n cho ®−¬ng sù. Tuy nhiªn, tr−íc khi
tr¶ l¹i ®¬n yªu cÇu cho ng−êi ®−îc thi hµnh ¸n, c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i th«ng
qua c¸c c¬ quan chøc n¨ng nh− c¬ së y tÕ ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng bÖnh tËt, èm
®au, C¬ quan xuÊt nhËp c¶nh ®Ó x¸c minh ng−êi ®ã ®i c«ng t¸c n−íc ngoµi,
chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng n¬i ®−¬ng sù c− tró, lµm viÖc x¸c nhËn ch−a x¸c ®Þnh
®−îc ®Þa chØ cña ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n...
Tr−êng hîp b¶y, tæ chøc xÐt miÔn, gi¶m nghÜa vô thi hµnh ¸n ®èi víi
kho¶n tiÒn ¸n phÝ, tiÒn ph¹t.
Trªn c¬ së ®iÒu tra x¸c minh ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n cña ®−¬ng sù, c¬
quan thi hµnh ¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i viÖc thi hµnh ¸n, lËp hå s¬ ®Ò nghÞ Tßa
¸n xem xÐt, quyÕt ®Þnh miÔn, gi¶m nghÜa vô thi hµnh ¸n theo quy ®Þnh t¹i
§iÒu 32 Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004. Khi ph©n lo¹i hå s¬, c¬
quan thi hµnh ¸n cÇn l−u ý:
- X¸c ®Þnh lo¹i viÖc thi hµnh ¸n thuéc tr−êng hîp cã thÓ ®−îc ®Ò nghÞ
Tßa ¸n xem xÐt, quyÕt ®Þnh miÔn, gi¶m nghÜa vô thi hµnh ¸n, bao gåm thi
hµnh kho¶n ¸n phÝ, tiÒn ph¹t.
- Ng−êi ®−îc thi hµnh ¸n chØ cã thÓ ®−îc ®Ò nghÞ Tßa ¸n xem xÐt,
quyÕt ®Þnh miÔn gi¶m nghÜa vô thi hµnh ¸n trong c¸c tr−êng hîp cô thÓ sau:
KÓ tõ ngµy c¬ quan thi hµnh ¸n, ra quyÕt ®Þnh thi hµnh ¸n ®Õn ngµy 01
th¸ng 7 n¨m 2004, ®· ®ñ n¨m n¨m trë lªn, nh−ng qua nhiÒu lÇn x¸c minh ®·
x¸c ®Þnh ng−êi ph¶i thi hµnh kho¶n ¸n phÝ kh«ng cã gi¸ ng¹ch nh−ng kh«ng
cã ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n; ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n lµ ng−êi ph¹m téi trong vô ¸n
ma tóy kh«ng cã ®iÒu kiÖn thi hµnh kho¶n tiÒn ph¹t, trõ tr−êng hîp ng−êi ph¶i
thi hµnh ¸n lµ ng−êi ph¹m téi cã tæ chøc, ph¹m téi nhiÒu lÇn, lîi dông chøc
vô, quyÒn h¹n thu lêi bÊt chÝnh lín.
KÓ tõ ngµy c¬ quan thi hµnh ¸n ra quyÕt ®Þnh thi hµnh ¸n ®Õn ngµy 01
th¸ng 7 n¨m 2004 ®· ®ñ m−êi n¨m trë lªn, qua nhiÒu lÇn x¸c minh ®· x¸c
103
®Þnh ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n kh«ng cã ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n ®èi víi c¸c kho¶n
¸n phÝ cã gi¸ ng¹ch vµ c¸c kho¶n tiÒn ph¹t kh¸c, kÓ c¶ tr−êng hîp lµ ng−êi
ph¹m téi cã tæ chøc, ph¹m téi nhiÒu lÇn, lîi dông chøc vô quyÒn h¹n, thu lêi
bÊt chÝnh lín trong c¸c tr−êng hîp cã nghÜa vô thi hµnh kho¶n tiÒn ph¹t thuéc
c¸c vô ¸n h×nh sù vÒ ma tóy.
- LËp hå s¬ ®Ò nghÞ Tßa ¸n cã thÈm quyÒn xem xÐt, quyÕt ®Þnh miÔn
gi¶m nghÜa vô thi hµnh ¸n.
Trªn c¬ së ph©n lo¹i viÖc thi hµnh ¸n thuéc tr−êng hîp ng−êi ph¶i thi
hµnh ¸n cã thÓ ®−îc xÐt miÔn, gi¶m nghÜa vô thi hµnh ¸n, c¬ quan thi hµnh ¸n
chñ ®éng tiÕn hµnh lËp hå s¬ ®Ò nghÞ Tßa ¸n ®Þa ph−¬ng cïng cÊp víi m×nh
xem xÐt, quyÕt ®Þnh miÔn, gi¶m nghÜa vô cho ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n.
Hå s¬ ®Ò nghÞ xÐt miÔn, gi¶m nghÜa vô thi hµnh ¸n gåm cã: ®¬n xin
miÔn, gi¶m nghÜa vô thi hµnh ¸n cña ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n, cã x¸c nhËn cña
ñy ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn n¬i ng−êi ®ã c− tró hoÆc thñ tr−ëng c¬
quan, tæ chøc n¬i ng−êi ®ã lµm viÖc; biªn b¶n x¸c minh ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n
cña ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n. ChÊp hµnh viªn ph¶i trùc tiÕp tiÕn hµnh x¸c minh,
lËp biªn b¶n x¸c minh ®iÒu kiÖn thi hµnh ¸n theo ®óng qui ®Þnh, phï hîp víi
thêi gian Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004 cã hiÖu lùc thi hµnh.
Cïng víi viÖc lËp hå s¬ ®Ò nghÞ Tßa ¸n cã thÈm quyÒn xem xÐt, quyÕt
®Þnh miÔn, gi¶m nghÜa vô thi hµnh ¸n, c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i chñ ®éng tiÕn
hµnh ®iÒu tra x¸c minh, rµ so¸t, ph©n lo¹i hå s¬ thi hµnh ¸n, kÞp thêi ra c¸c
quyÕt ®Þnh ho·n thi hµnh ¸n, t¹m ®×nh chØ thi hµnh ¸n, ®×nh chØ thi hµnh ¸n, tr¶
l¹i ®¬n yªu cÇu thi hµnh ¸n theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 26, 27, 28, 29 Ph¸p lÖnh
Thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004 vµ lËp danh s¸ch ®èi t−îng ph¶i thi hµnh ¸n lµ
nh÷ng c¬ quan, tæ chøc ho¹t ®éng hoµn toµn b»ng nguån kinh phÝ nhµ n−íc
cÊp, b¸o c¸o c¬ quan cã thÈm quyÒn xem xÐt hç trî tµi chÝnh ®Ó thi hµnh ¸n
theo §iÒu 33 cña Ph¸p lÖnh Thi hµnh ¸n d©n sù.
104
KÕt luËn ch−¬ng 3
Trong thêi gian qua, ho¹t ®éng thi hµnh ¸n d©n sù ®· cã nh÷ng ®ãng
gãp quan träng vµo viÖc gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù, an toµn x· héi, b¶o
vÖ lîi Ých cña Nhµ n−íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña tæ chøc, c«ng d©n, phôc
vô tÝch cùc c«ng cuéc ®æi míi, nh−ng còng ®· béc lé nh÷ng khuyÕt ®iÓm, yÕu
kÐm, ch−a ®¸p øng yªu cÇu vµ ®ßi hái cña t×nh h×nh, nhiÖm vô trong giai ®o¹n
c¸ch m¹ng míi; cßn nhiÒu tr−êng hîp ¸n tån ®äng kÐo dµi, vi ph¹m c¸c quyÒn
tù do, d©n chñ cña nh©n d©n, lµm gi¶m sót lßng tin cña nh©n d©n ®èi víi
§¶ng, Nhµ n−íc. V× nh÷ng lÏ ®ã, n©ng cao hiÖu qu¶ ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña
ph¸p luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù nãi chung, n©ng cao hiÖu qu¶ kh¾c phôc ¸n tån
®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù nãi riªng, lµ yªu cÇu mang tÝnh cÊp thiÕt hiÖn nay.
N©ng cao hiÖu qu¶ kh¾c phôc ¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù
ph¶i ®−îc thùc hiÖn trªn c¬ së qu¸n triÖt c¸c quan ®iÓm cña §¶ng vÒ lÜnh vùc
nµy. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kh¾c phôc ¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù,
ph¶i ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ, sö dông ®ång bé
c¸c biÖn ph¸p, d−íi sù l·nh ®¹o cña c¸c cÊp ñy §¶ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng,
sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c c¬ quan h÷u quan. Ph¶i x©y dùng, söa ®æi, bæ
sung c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn thi hµnh ¸n d©n sù, t¹o c¬ së ph¸p
lý v÷ng ch¾c cho viÖc kh¾c phôc ¸n tån ®äng. Tæ chøc tuyªn truyÒn, phæ biÕn,
gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù mét c¸ch s©u réng trong c¸c tÇng líp
nh©n d©n ®Ó nh©n d©n ®ång t×nh, t«n träng vµ tù gi¸c nghiªm chØnh thùc hiÖn
c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña Tßa ¸n. TËp trung chØ ®¹o
c¸c ¸n tån ®äng lín, phøc t¹p, kiªn quyÕt xö lý nghiªm minh nh÷ng ®èi t−îng
kh«ng chÊp hµnh ¸n, kh«ng thi hµnh ¸n, c¶n trë viÖc thi hµnh ¸n, vi ph¹m viÖc
niªm phong, kª biªn tµi s¶n theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 304, 305, 306, 310 Bé
luËt H×nh sù n¨m 1999. Sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông víi c¬
quan thi hµnh ¸n trong viÖc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi nh÷ng ®èi
t−îng nµy lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó r¨n ®e sè ng−êi ph¶i thi
hµnh ¸n, gãp phÇn gi¶i quyÕt døt ®iÓm sè ¸n tån ®äng, kÐo dµi.
105
KÕt luËn
1. Thi hµnh ¸n d©n sù lµ ho¹t ®éng lµm cho nh÷ng b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh
®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña Tßa ¸n ®−îc thùc thi, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p
cña c«ng d©n vµ tæ chøc ®−îc b¶o vÖ, c«ng b»ng x· héi trë thµnh hiÖn thùc;
ph¸n quyÕt cña Tßa ¸n sÏ chØ lµ quyÕt ®Þnh trªn giÊy nÕu kh«ng ®−îc tæ chøc
thi hµnh hoÆc thi hµnh kh«ng ®Çy ®ñ trªn thùc tÕ. Ho¹t ®éng thi hµnh ¸n kÐm
hiÖu qu¶ sÏ lµm v« hiÖu hãa toµn bé ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan tè tông ë giai
®o¹n tr−íc, g©y tæn h¹i ®Õn trËt tù kû c−¬ng phÐp n−íc, gi¶m sót lßng tin vµo
tÝnh nghiªm minh cña ph¸p luËt. V× vËy, thi hµnh ¸n d©n sù nãi chung, kh¾c
phôc ¸n tån ®äng nãi riªng cã vai trß rÊt to lín trong viÖc gãp phÇn x©y dùng
Nhµ n−íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, b¶o ®¶m tÝnh nghiªm minh
cña ph¸p luËt vµ t¨ng c−êng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa; b¶o ®¶m lîi Ých cña
Nhµ n−íc, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña tæ chøc, c«ng d©n; gãp phÇn gi÷ v÷ng
an ninh quèc gia, b¶o ®¶m trËt tù, an toµn x· héi; n©ng cao ý thøc ph¸p luËt
cña nh©n d©n, tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan, tæ chøc trong thi hµnh ¸n d©n sù
vµ gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xÐt xö cña Tßa ¸n.
2. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, sè vô c¸c c¬ quan thi hµnh ¸n ph¶i thô lý
vµ ®−a ra thi hµnh ngµy mét t¨ng, trong ®ã, sè l−îng ¸n tån ®äng còng ®·
ngµy cµng gia t¨ng. T×nh tr¹ng ¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù ®· g©y ra
nh÷ng hËu qu¶ rÊt nghiªm träng ®èi víi ®êi sèng x· héi, lµm thiÖt h¹i ®Õn lîi
Ých cña Nhµ n−íc, quyÒn, lîi Ých cña tæ chøc, c«ng d©n, ¶nh h−ëng xÊu ®Õn
ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc kinh tÕ, dÉn
®Õn hiÖu qu¶ qu¶n lý cña Nhµ n−íc bÞ gi¶m sót, kû c−¬ng, phÐp n−íc kh«ng
nghiªm, g©y ra sù nghi ngê, th¾c m¾c, khiÕu kiÖn kÐo dµi, ¶nh h−ëng xÊu tíi
t×nh h×nh an ninh chÝnh trÞ, trËt tù, an toµn x· héi.
¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù cã nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã
cã nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan xuÊt ph¸t tõ phÝa c¬ quan nhµ n−íc, mµ trùc
106
tiÕp lµ c¬ quan thi hµnh ¸n vµ nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan xuÊt ph¸t tõ
phÝa ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n.
3. Trong t×nh h×nh ¸n tån ®äng kÐo dµi, phøc t¹p, c¸c c¬ quan thi hµnh
¸n c¶ n−íc ®· cã nhiÒu cè g¾ng, do vËy, kÕt qu¶ thi hµnh ¸n, kh¾c phôc ¸n tån
®äng ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc. NhiÒu vô phøc t¹p, tån ®äng l©u n¨m
®· ®−îc tæ chøc thi hµnh døt ®iÓm, b¶o ®¶m quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c¬
quan, tæ chøc vµ c«ng d©n, ®ång thêi t¹o ®µ cho thi hµnh ¸n nh÷ng n¨m tiÕp
theo. KÕt qu¶ ®¹t ®−îc trªn ®©y tr−íc hÕt lµ do sù nç lùc, cè g¾ng cña toµn
ngµnh t− ph¸p nãi chung, ®éi ngò c¸n bé thi hµnh ¸n d©n sù nãi riªng, sù quan
t©m chØ ®¹o s¸t sao cña c¸c cÊp ñy §¶ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, sù phèi hîp
chÆt chÏ cña c¸c c¬ quan h÷u quan trong viÖc kh¾c phôc ¸n tån ®äng trong thi
hµnh ¸n d©n sù.
Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc nªu trªn, viÖc kh¾c phôc ¸n tån ®äng
trong thi hµnh ¸n d©n sù cßn mét sè tån t¹i, trong ®ã tån t¹i lín nhÊt lµ t×nh
tr¹ng ¸n tån ®äng kÐo dµi, tÝnh chÊt ngµy cµng phøc t¹p, ch−a cã biÖn ph¸p
gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶. §©y thùc sù lµ vÊn ®Ò nhøc nhèi mµ toµn x· héi ®ßi hái
ngµnh t− ph¸p nãi chung, c¬ quan thi hµnh ¸n nãi riªng ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p
mang tÝnh kh¶ thi cao, gi¶i quyÕt døt ®iÓm t×nh tr¹ng ¸n tån ®äng trong nh÷ng
n¨m tíi.
4. N©ng cao hiÖu qu¶ kh¾c phôc ¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù
ph¶i ®−îc thùc hiÖn trªn c¬ së qu¸n triÖt c¸c quan ®iÓm cña §¶ng vÒ lÜnh vùc
nµy. §ã lµ c¸c quan ®iÓm mang tÝnh chØ ®¹o cña §¶ng cã trong v¨n kiÖn NghÞ
quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII, VIII, IX, NghÞ quyÕt Héi nghÞ
Trung −¬ng 8 (khãa VII), NghÞ quyÕt Héi nghÞ Trung −¬ng 3 (khãa VIII) vµ nhÊt
lµ trong NghÞ quyÕt sè 08-NQ/TW ngµy 02 th¸ng 02 n¨m 2002 cña Bé ChÝnh
trÞ vÒ mét sè nhiÖm vô träng t©m c«ng t¸c t− ph¸p trong thêi gian tíi.
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kh¾c phôc ¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù,
ph¶i ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ, sö dông ®ång bé
107
c¸c biÖn ph¸p, d−íi sù l·nh ®¹o cña c¸c cÊp ñy §¶ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng,
sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c c¬ quan h÷u quan. Ph¶i x©y dùng, söa ®æi, bæ
sung c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn thi hµnh ¸n d©n sù, t¹o c¬ së ph¸p
lý v÷ng ch¾c cho viÖc kh¾c phôc ¸n tån ®äng. Tæ chøc tuyªn truyÒn, phæ biÕn,
gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù mét c¸ch s©u réng trong c¸c tÇng líp
nh©n d©n ®Ó nh©n d©n ®ång t×nh, t«n träng vµ tù gi¸c nghiªm chØnh thùc hiÖn
c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña Tßa ¸n. TËp trung chØ ®¹o
c¸c ¸n tån ®äng lín, phøc t¹p, kiªn quyÕt xö lý nghiªm minh nh÷ng ®èi t−îng
kh«ng chÊp hµnh ¸n, kh«ng thi hµnh ¸n, c¶n trë viÖc thi hµnh ¸n, vi ph¹m viÖc
niªm phong, kª biªn tµi s¶n theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 304, 305, 306, 310 Bé
luËt H×nh sù n¨m 1999. Sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông víi c¬
quan thi hµnh ¸n trong viÖc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi nh÷ng ®èi
t−îng nµy lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó r¨n ®e sè ng−êi ph¶i thi
hµnh ¸n, gãp phÇn gi¶i quyÕt døt ®iÓm sè ¸n tån ®äng, kÐo dµi.
5. Trong khu«n khæ luËn v¨n th¹c sÜ vÒ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn kh¾c
phôc ¸n tån ®äng trong thi hµnh ¸n d©n sù ë ViÖt Nam, nh÷ng vÊn ®Ò ®−îc t¸c
gi¶ nªu ra vµ gi¶i quyÕt còng chØ lµ nh÷ng suy nghÜ b−íc ®Çu trªn c¬ së nhËn
thøc vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn thi hµnh ¸n d©n sù n¬i m×nh c«ng t¸c. V× vËy, luËn
v¨n ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, thiÕu sãt. T¸c gi¶ rÊt mong
muèn vÊn ®Ò C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn kh¾c phôc ¸n tån ®äng trong thi hµnh
¸n d©n sù ë ViÖt Nam ®−îc c¸c nhµ khoa häc, nh÷ng nhµ thùc tiÔn thi hµnh ¸n
d©n sù vµ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn quan t©m nghiªn cøu, kiÓm nghiÖm vµ
øng dông vµo thùc tiÔn, ®ång thêi cho nh÷ng ý kiÕn quÝ b¸u ®Ó lÇn nghiªn cøu
sau cña t¸c gi¶ ®¹t ®−îc kÕt qu¶ cao h¬n.
108
danh môc tµi liÖu tham kh¶o
1. TrÇn TuÊn Anh (2002), Thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi t¹i ViÖt Nam, LuËn
v¨n th¹c sÜ LuËt häc, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi.
2. Ph¹m Quèc Anh (2004), "T− t−ëng Hå ChÝ Minh vµ quan ®iÓm cña §¶ng
ta vÒ ho¹t ®éng T− ph¸p", Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt, (9), tr. 3-13.
3. Bé T− ph¸p (1994), Mét sè quy ®Þnh cña ph¸p luËt Mü vÒ thi hµnh ¸n,
Hµ Néi.
4. Bé T− ph¸p (1998), LuËn cø khoa häc cña viÖc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t
®éng thi hµnh ¸n ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n míi, Hµ Néi.
5. Bé T− ph¸p (2003), B¸o c¸o sè 10/BC-THA n¨m 2003 cña Ban c¶i c¸ch t−
ph¸p Trung −¬ng vÒ mét sè tån t¹i trong c«ng t¸c thi hµnh ¸n d©n sù
vµ gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ, Hµ Néi.
6. Bé T− ph¸p (2003), B¸o c¸o sè 361/BC-BTP ngµy 3 th¸ng 4 tæng kÕt 10
n¨m c«ng t¸c thi hµnh ¸n d©n sù (1993 - 2002), Hµ Néi.
7. Bé T− ph¸p (2004), B¸o c¸o sè 246/BC-THA ngµy 31 th¸ng 12 vÒ c«ng t¸c
thi hµnh ¸n d©n sù n¨m 2004, Hµ Néi.
8. Bé T− ph¸p (2004), B¸o c¸o sè 1962/BC-BTP ngµy 31 th¸ng 12 vÒ tæng
kÕt c«ng t¸c t− ph¸p n¨m 2004 vµ ph−¬ng h−íng c«ng t¸c n¨m 2005,
Hµ Néi.
9. Bé t− ph¸p (2005), B¸o c¸o sè 1796/BC-BTP ngµy 21 th¸ng 6 vÒ s¬ kÕt
thùc hiÖn chuyÓn giao mét sè vô viÖc thi hµnh ¸n d©n sù cã gi¸ trÞ
kh«ng qu¸ 500.000® cho ñy ban nh©n d©n cÊp x· trùc tiÕp ®èn ®èc
thi hµnh, Hµ Néi.
10. Bé T− ph¸p - Së T− ph¸p Thµnh phè Hå ChÝ Minh (1998), Nh÷ng c¬ së lý
luËn vµ thùc tiÔn vÒ chÕ ®Þnh thõa ph¸t l¹i, Hµ Néi.
11. ChÝnh phñ (1993), NghÞ ®Þnh 69/CP qui ®Þnh vÒ thñ tôc thi hµnh ¸n d©n
sù, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
109
12. ChÝnh phñ (1993), NghÞ ®Þnh 30 vÒ tæ chøc, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c
c¬ quan qu¶n lý c«ng t¸c thi hµnh ¸n d©n sù, c¬ quan thi hµnh ¸n
d©n sù vµ chÊp hµnh viªn, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
13. ChÝnh phñ (2002), "NghÞ ®Þnh sè 86/2002/N§-CP qui ®Þnh chøc n¨ng,
nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Bé, c¬ quan ngang Bé",
C«ng b¸o, 59(1647), ngµy 25 th¸ng 11.
14. ChÝnh phñ (2003), B¸o c¸o sè 77/CP-PC vÒ c«ng t¸c thi hµnh ¸n n¨m
2003, Hµ Néi.
15. ChÝnh phñ (2004), "NghÞ ®Þnh 173/2004/N§-CP ngµy 30 th¸ng 9 qui ®Þnh
vÒ thñ tôc, c−ìng chÕ vµ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong thi hµnh
¸n d©n sù", Phô san cña T¹p chÝ D©n chñ vµ ph¸p luËt.
16. Côc Qu¶n lý thi hµnh ¸n d©n sù (2003), B¸o c¸o tham luËn t¹i Héi nghÞ
tæng kÕt 10 n¨m c«ng t¸c thi hµnh ¸n d©n sù (1993-2002), Hµ Néi.
17. Côc Qu¶n lý thi hµnh ¸n d©n sù (1998), M« h×nh qu¶n lý thèng nhÊt c«ng
t¸c thi hµnh ¸n d©n sù, Hµ Néi.
18. Lª Kim Dung (2002), Thùc tr¹ng vÊn ®Ò vµ nh÷ng gîi ý h−íng tíi mét hÖ
thèng hoµn thiÖn, LuËn v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Oxtr©ylia.
19. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1991), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø VII, Nxb Sù thËt, Hµ Néi.
20. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1996), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø VIII, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
21. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1995), V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø t¸m Ban ChÊp
hµnh Trung −¬ng §¶ng khãa VII, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
22. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1997), V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø ba Ban ChÊp
hµnh Trung −¬ng §¶ng khãa VIII, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
23. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1999), V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø b¶y Ban ChÊp
hµnh Trung −¬ng §¶ng khãa VIII, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
110
24. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn
thø IX, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
25. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2002), NghÞ quyÕt 08-NQ/TW ngµy 2 th¸ng 1
cña Bé ChÝnh trÞ vÒ mét sè nhiÖm vô träng t©m c«ng t¸c t− ph¸p
trong thêi gian tíi, Hµ Néi.
26. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2004), V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø chÝn Ban
ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng khãa IX, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
27. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2005), NghÞ quyÕt sè 48/NQ-TW ngµy 25
th¸ng 4 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ chiÕn l−îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ
thèng Ph¸p luËt ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, ®Þnh h−íng ®Õn n¨m 2020,
Hµ Néi
28. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2005), NghÞ quyÕt sè 49/NQ-TW ngµy 2 th¸ng 6
cña Bé ChÝnh trÞ vÒ chiÕn l−îc c¶i c¸ch T− ph¸p ®Õn n¨m 2020, Hµ Néi
29. NguyÔn Minh §oan (2004), "Gãp phÇn nhËn thøc vÒ c¶i c¸ch t− ph¸p ë
n−íc ta", Nhµ n−íc vµ Ph¸p luËt, (6), tr. 17-24.
30. TrÇn §×nh H¶o (2003), "VÒ c¶i c¸ch t− ph¸p vµ vÊn ®Ò thi hµnh ¸n xÐt tõ
gãc ®é cña luËt kinh tÕ d©n sù", Nhµ n−íc vµ Ph¸p luËt, (7) tr. 19-28.
31. Lª Xu©n Hång (2002), X· héi hãa mét sè néi dung thi hµnh ¸n d©n sù,
LuËn v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Tr−êng §¹i häc LuËt Hµ Néi.
32. Bïi Xu©n Kh¸nh (2000), "Mét sè ý kiÕn vÒ thñ tôc thi hµnh ¸n d©n sù kinh
tÕ cña ViÖt Nam tõ c¸ch tiÕp cËn cña LuËt so s¸nh", Tµi liÖu héi th¶o:
§æi míi T− ph¸p d©n sù trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, ViÖn
nghiªn cøu Nhµ n−íc vµ Ph¸p luËt.
33. Vò Khoan (Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ) (2003), "Bµi ph¸t biÓu t¹i Héi nghÞ
tæng kÕt 10 n¨m c«ng t¸c thi hµnh ¸n d©n sù", B¸o Ph¸p luËt, sè
81(1924), thø s¸u ngµy 04 th¸ng 4.
34. NguyÔn C«ng Long (2000), C¸c biÖn ph¸p c−ìng chÕ thi hµnh ¸n d©n sù.
LuËn v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Tr−êng §¹i häc LuËt Hµ Néi.
111
35. N«ng §øc M¹nh (Tæng bÝ th− Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng Céng s¶n
ViÖt Nam) (2002), "T¨ng c−êng vai trß vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Quèc
héi ®¸p øng c¸c yªu cÇu x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ
nghÜa cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n", T¹p chÝ Céng s¶n, (22).
36. Quèc héi (1995), Bé luËt D©n sù n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt
Nam, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
37. Quèc héi (1999), Bé luËt H×nh sù n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt
Nam, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
38. Quèc héi (2001), HiÕn ph¸p 1946; 1959; 1980; 1992, Nxb ChÝnh trÞ quèc
gia, Hµ Néi.
39. Quèc héi (2004), LuËt tè tông d©n sù n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa
ViÖt Nam, Nxb T− ph¸p, Hµ Néi.
40. NguyÔn Quang Th¸i (2003), §æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng thi hµnh ¸n
d©n sù ë ViÖt Nam, LuËn v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ
Quèc gia Hå ChÝ Minh.
41. Thñ t−íng ChÝnh phñ (2001), ChØ thÞ sè 20/2001/CT-TTg ngµy 11 th¸ng 9
n¨m 2001 vÒ t¨ng c−êng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c thi hµnh ¸n
d©n sù, Hµ Néi.
42. NguyÔn Thanh Thñy (2001), Hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ thi hµnh ¸n d©n sù,
LuËn v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Tr−êng §¹i häc LuËt Hµ Néi.
43. Tr−êng §¹i häc LuËt Hµ Néi (1998), Gi¸o tr×nh lý luËn chung vÒ Nhµ n−íc
vµ Ph¸p luËt, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi.
44. Tõ ®iÓn LuËt häc (1999), Nxb Tõ ®iÓn B¸ch khoa, Hµ Néi.
45. Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt (2004), Nxb §µ N½ng - ViÖn Ng«n ng÷ häc - Trung t©m
Tõ ®iÓn häc.
46. Lª Anh TuÊn (2004), §æi míi thñ tôc thi hµnh ¸n d©n sù ViÖt Nam, LuËn
v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Tr−êng §¹i häc LuËt Hµ Néi.
112
47. TuyÓn tËp c¸c bé luËt cña Liªn bang Nga (1998), Nxb Matxc¬va.
48. ñy ban Th−êng vô Quèc héi (1999), Ph¸p lÖnh thi hµnh ¸n d©n sù 1993,
Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
49. ñy ban Th−êng vô Quèc héi (2004), "Ph¸p lÖnh thi hµnh ¸n d©n sù 2004",
Phô san T¹p chÝ D©n chñ vµ Ph¸p luËt.
50. V¨n b¶n thi hµnh ¸n (1990), Nxb Ph¸p lý, Hµ Néi.
51. ViÖn Phoa häc Ph¸p lý - Bé T− ph¸p (1999), "Tæ chøc vµ ho¹t ®éng thi
hµnh ¸n d©n sù, thùc tr¹ng vµ ph−¬ng h−íng ®æi míi", Th«ng tin
Khoa häc ph¸p lý, (8).
52. ViÖn Khoa häc Ph¸p lý - Bé T− ph¸p (2002), "VÊn ®Ò thi hµnh ¸n cã yÕu tè
n−íc ngoµi - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p", Th«ng tin Khoa häc ph¸p lý, (1).
53. ViÖn Khoa häc Ph¸p lý - Bé T− ph¸p (2002), "VÊn ®Ò c«ng nhËn vµ thi
hµnh b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n n−íc ngoµi vµ quyÕt ®Þnh cña
träng tµi n−íc ngoµi", Th«ng tin Khoa häc ph¸p lý, (2).
54. ViÖn Khoa häc Ph¸p lý - Bé T− ph¸p (2002), "Mét sè vÊn ®Ò vÒ tæ chøc vµ
ho¹t ®éng thi hµnh ¸n hiÖn nay", Th«ng tin Khoa häc ph¸p lý, (6).
55. NguyÔn Nh− ý (Chñ biªn) (1998), §¹i tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, Nxb V¨n hãa
th«ng tin, Hµ Néi.
113
phô lôc
Phô lôc 1
KÕt qu¶ thi hµnh ¸n d©n sù 1995 - 2004
(Sè liÖu theo b¸o c¸o sè: 361/BC-BTP cña Bé T− ph¸p)
N¨m
Tæng sè viÖc
thô lý
Sè viÖc cã ®iÒu
kiÖn thi hµnh
Sè viÖc ®· gi¶i
quyÕt xong HT
Sè viÖc ch−a cã
®iÒu kiÖn thi hµnh
1995 220.719 177.559 99.854 39.367
1996 253.918 192.237 117.708 59.340
1997 302.646 214.678 127.762 83.115
1998 362.473 262.734 161.243 97.816
1999 405.082 275.409 166.441 128.021
2000 426.667 282.524 167.680 142.893
2001 441.756 278.542 166.672 162.019
2002 465.608 288.607 165.763 175.824
2003 416.806 242.516 114.357 173.728
2004 511.929 272.186 179.803 197.823
Phô lôc 2
KÕt qu¶ thi hµnh ¸n theo gi¸ trÞ 1995 - 2004
(Sè liÖu theo b¸o c¸o sè: 361/BC-BTP cña Bé T− ph¸p)
§¬n vÞ tÝnh: 1.000®
N¨m
T æng sè tiÒn
ph¶i thu
Sè tiÒn cã
®iÒu kiÖn T.H.A
Sè kh«ng cã
®iÒu kiÖn T.H.A
Sè tiÒn
®· gi¶i quyÕt
1995 1.097.941.336 527.738.083 570.203.253 228.942.719
1996 1.603.623.045 822.455.721 781.167.324 407.047.599
1997 2.240.647.696 951.421.152 1.289.226.544 522.315.445
1998 3.348.086.567 1.221.149.751 2.126.936.816 784.536.543
1999 4.483.485.306 2.035.237.377 2.448.247.929 1.228.296.922
2000 10.028.919.137 2.118.246.725 7.910.672.412 1.212.513.256
2001 12.380.853.990 3.517.317.818 8.863.536.172 1.292.740.169
2002 12.993.657.864 4.562.824.558 8.430.833.306 1.475.919.907
2003 13.827.415.642 3.654.988.336 10.172.427.306 1.062.133.000
2004 15.682.214.736 3.258.700.315 12.423.514.421 1.154.808.000
114
Phô lôc 3
Sè l−îng ¸n tån ®äng kh«ng cã ®iÒu kiÖn thi hµnh ®Õn hÕt n¨m 2004
(Sè liÖu theo B¸o c¸o sè: 63/CP-PCm cña ChÝnh phñ tr−íc Quèc héi)
STT Lo¹i viÖc Sè viÖc Tû lÖ %
1 Ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n kh«ng cã tµi s¶n, nguån thu nhËp
®Ó thi hµnh ¸n
137.660 69,58%
2 Ng−êi ph¶i thi hµnh ¸n bá n¬i c− tró hoÆc kh«ng râ ®Þa chØ 19.088 9,64%
3 C¬ quan, tæ chøc gi¶i thÓ 752 0,38%
4 Ho·n thi hµnh ¸n 5.792 2,92%
5 T¹m ®×nh chØ thi hµnh ¸n 210 0,10%
6 C¸c lý do kh¸c 34.321 17,34%
Tæng céng 197.823 100%
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Cơ sở lý luận và thực tiễn khắc phục án tồn đọng trong thi hành án dân sự ở Việt Nam hiện nay.pdf
