Con người và bản chất

Lêi nãi ®Çu Con ng­êi ®èi víi vai trß lµ hai thùc thÓ , thùc thÓ tù nhiªn vµ th­c thÓ x· héi . Hai thùc thÓ nµy thèng nhÊt víi nhau cã m©u thuÉn ®èi lËp nh­ng l¹i lµ nh÷ng m©u thuÉn vµ ®èi lËp hç trî cho nhau cïng ph¸t triÓn . Theo Ph Anghen “cïng víi tù nhiªn cung cÊp nh÷ng vÇt liÖu cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt , lao ®éng lµ nguån gèc cña mäi cña c¶i vµ lao ®éng lµ s¶n xuÊt .S¶n xuÊt ®iÒu ®ã chØ cã ë con ng­êi lµ ®Æc tr­ng riªng cña con ng­ßi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn hoµn thiÖn trong x· héi loa× ng­êi”. Còng theo Anghen : “®iÓm kh¸c biÖt gi÷a x· héi loµI ng­êi víi x· héi loµI vËt ë chç loµI vËt may m¾n chØ h¸I l­îm trong khi con ng­êi cã s¶n xuÊt”. S¶n xuÊt x· héi bao gåm s¶n xuÊt vËt chÊt , s¶n xuÊt tinh thÇn vµ s¶n xuÊt ra b¶n th©n con ng­êi . Ba qu¸ trinh nµy kh«ng t¸ch biÖt víi nhau trong ®ã s¶n xuÊt vËt chÊt gi÷ vai trß lµ sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn x· héi vµ xÐt ®Õn cïng toµn bé sù vËn ®éng cña ®êi sèng x· héi Trong mäi thêi ®¹i s¶n xuÊt vËt chÊt lµ qu¸ tr×nh con ng­êi sö dông c«ng cô lao ®éngt¸c dung trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo tù nhiªn , chÕ biÕn c¸c d¹ng vËt chÊt cña tù nhiªn ®Ó t¹o ra cña c¶I x· héi nh»m th¶o m·n nhu cÇu tån t¹i vµ ph¸t triÓn nhu cÇu phong phó vµ v« tËn cña con ng­êi . §ã lµ nh÷ng ph¸t triÓn vÜ ®¹i vÒ qu¸ tr×nh tån t¹i cña x· héi loµI ng­êi cña c¸c nhµ triÕt häc næi tiÕng ThÕ giíi cßn tån t¹i ë ViÖt Nam th× sao . VÉn biÕt r»ng lao ®éng n­íc ta dåi dµo gi¸ lao ®éng rÎ so víi c¸c quèc gia trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi , giÇu tµI nguyªn thiªn nhiªn víi nh÷ng nguån kho¸ng s¶n phong phó ®a d¹ng tr÷ l­îng lín, ng­ßi ViÖt Nam cã truyÒn thèng ®Êu tranh kiªn c­êng bÊt khuÊt vµ bÒn bØ trong c«ng cuéc tù thuû th¸ng läi nh»m th¾ng thÕ víi mäi thiªn tai dÞch ho¹ .§øng tr­íc mäi sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt rÇm ré trªn thÕ giíi ,ViªtNam cã nguy c¬ tôt hËu so víi ngay c¶ nh÷ng quèc gia trong khu vùc chØ cã 1/3 diÖn tÝch víi sè d©n Ýt ái nh­ lµ: Malaixia ,MiÕn §iÖn,… VËy ®Ó ®­a ®Êt n­íc tiÕn kÞp c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn , ®Èy lïi nguy c¬ tôt hËu, dËp t¾t mäi ©m m­u cña chñ nghÜa ®Õ quèc nh»m thùc hiÖn diÔn biÕn hoµ b×nh ë ViÖt Nam th× chóng ta cÇn tiÕn hµnh c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc .Héi nghÞ lÇn thø VI Ban chÊp hµnh trung ­¬ng ®¶ng céng s¶n ViÖt Nam kho¸ VII(24/11/1993- 1/12/1993)vµ §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú 20-25/1/1994)®· x¸c ®Þnh tíi ®©y n­íc ta “ chuyÓn dµI sang mét thêi kú míi ,®Èy tíi mét b­íc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc nh»m t¹o thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm ,®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ,c¶I thiÖn h¬n n÷a ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n .§©y lµ nhiÖm vô trung t©m cã tÇm quan träng hµng ®Çu trong thêi gian tíi “Nh­ng ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng vµ kh«ng ®Ó x¶y ra nh÷ng sai lÇm ®¸ng tiÕc viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu ®Ò ra ph¶I cÇn cã nh÷ng nh©n tè nµo , c¸c b­íc ®I ra sao , §¶ng vµ nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch nµo ®Ó ®iÒu chØnh th× ®ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò hÕt søc lín lao. Ch­¬ng I B¶n chÊt con ng­êi Con ng­êi sinh häc Lµ con ng­êi phô th­éc vµo thÕ giíi t­ nhiªn .Khi mµ con ng­êi muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× con ng­íi cÇn cã nhu cÇu nh­: ¨n ,ë vµ ®iÒu kiÖn sinh ho¹t §Ó cã ®­îc nh÷ng yÕu tè ®ã con ng­êi ph¶I lao ®éng v× con ng­êi kh¸c loµI vËt ë chç con ng­êi biÕt lao ®éng . Lao ®éng lµ nguån gèc cña mäi cña c¶I vËt chÊt . Lao ®éng chÝnh lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng vµo tù nhiªn . Còng nh­ Anghen ®· nãi ë trªn “cïng víi t­ nhiªn cung cÊp nh÷ng vËt liÖu cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, lao ®«ng lµ nguån gèc cña mäi cña c¶I vµ lao ®éng lµ s¶n xuÊt . S¶n xuÊt ®iÒu ®ã chØ cã ë con ng­êi lµ ®Æc tr­ng riªng cña con ng­êi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn hoµn thiÖn trong x· héi loµI ng­êi” §Ó hoµn thiÖn chÝnh b¶n th©n con ng­êi ph¶I c¶I t¹o m×nh .C¶I t¹o chÝnh lµ con ng­êi häc tËp . Trong qu¸ tr×nh häc tËp th× giao tiÕp lµ mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu . ChØ cã giao tiÕp míi lµm cho con ng­êi hiÓu nhau h¬n .B¶n chÊt bªn trong cña con ng­êi chÞu sù chi phèi vµ nh÷ng t¸c ®éng cña nh÷ng yÕu tè bªn ngoµi. Tãm l¹i con sinh häc lµ kÎ phô vµo thÕ giíi tù nhiªn bÞ chi phèi bëi nã. Con ng­êi x· héi Con ng­êi lµ sinh vËt cã tÝnh x· héi . §ã lµ con ng­êi sèng trong mét thêi ®¹i nhÊt ®Þnh ,mét m«I tr­êng x·héi nhÊt ®Þnh ,cã nh÷ng quan hÖ x· héi phong phó ,phøc t¹p vµ ngµy cµng phong phó víi sù ph¸t triÓh cña v¨n minh nh©n lo¹i . B¶n chÊt con ng­êi lµ mét sù tr×u tuîng khoa häc lµ sù kh¸I qu¸t ®êi sèng cô thÓ , tõ thuéc tÝnh cña con ng­êi hiÖn thùc , thÕ hÖ nµy qua thÕ hÖ kh¸c , b¶n chÊt con ng­êi ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸c tæng thÓ c¸c quan hÖ x· héi . Muèn t×m b¶n chÊt con ng­êi ph¶I t×m ë bªn trong chø kh«ng bªn ngoµI ®êi sèng hiÖn thùc cña con ng­êi cña con ng­êi . Quan ®iÓm trªn ®­îc thÓ hiÖn râ trong luËn ®Ò næi tiÕng cña C¸c M¸c “B¶n chÊt cña con ng­êi kh«ng ph¶I lµ mét c¸I trõu t­îng cè h÷u c¸ nh©n riªng biÖt .Trong tÝnh hiÖn thùc cña nã, b¶n chÊt con ng­êi lµ tæng hoµ nh÷ng quan hÖ x· héi” .Qua luËn ®Ò næi tiÕng ®ã xuÊt ph¸t ®iÓm cña yÕu tè h×nh thµnh nªn nh©n c¸ch con ng­êi chÝnh lµ c¸c mèi quan hÖ x· héi t¸c ®éng t¸c ®éng dÕn con ng­êi tõ khi b¾t ®Çu sinh ra ®Õn khi tr­ëng thµnh chiÕm mét vÞ trÝ nµo ®ã trong x· héi ,®Ó kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña minh trong x· héi th× con ng­êi kh«ng ngõng s¸ng t¹o vµ kh¼ng ®Þnh b¶n th©n m×nh mét c¸ch lÞch sö vµ kh«ng ngõng t¸I hiÖn b¶n th©n m×nh ,tù gi¸o dôc b¶n th©n víi t­ c¸ch con ng­êi . Nªn con ng­êi x· héi lµ hÖ sang t¹o ra lÞch sö , s¸ng t¹o ra b¶n th©n m×nh .ChÝnh v× vËy con ng­êi hoµn toµn mang tÝnh x· héi . Ch­¬ng II Vai trß cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc I. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸: Lµ qu¸ tr×nh x©y dung vµ ph¸t triÓn ®¹i c«ng nghiÖp . trong ®ã nghµnh c«ng nghiÖp nÆng chiÕm mét vÞ trÝ lµm then chèt , bªn c¹nh ®ã ­u tiªn phat triÓn nghµnh n«ng nghiÖp ,l©m nghiÖp nh»m cung cÊp l­¬ng thùc , thùc phÈm cho sè d©n ngµy cµng gia t¨ng .TÝch cùc ¸p dông s¶n xuÊt ,chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n nh»m ®Èy m¹nh tèc ®é trang bÞ khoa häc kü thuËt vµ n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng . Sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®ßi hái ngoµI m«I tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh , ph¶I cã c¸c nguån lùc cÇn thiÕt nh­ : nguån lùc con ng­êi , vèn , tµI nguyªn thiªn nhiªn , c¬ së vËt chÊt kü thuËt , vÞ trÝ ®Þa lý , nguån lùc n­íc ngoµI .C¸c nguån lùc nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau , cung tham gia vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nh­ng møc ®é t¸c ®éng vµ vai trß cña chóng ®èi víi toµn bé qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng gièng nhau ,trong ®ã nguån lùc con ng­êi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh . Vai trß cña nguån lùc con ng­ßi Vai trß con ng­êi ®­îc chøng minh trong lÞch sö ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc t­ b¶n chñ nghÜa . §iÓn h×nh nh­ c¸c n­íc NhËt B¶n ,Mü …nhiÒu nhµ kinh doanh hµng ®Çu ®· rÊt chó träng ®Õn viÖc ¸p dông kü thuËt m¸y mãc ®Ó thay thÕ søc lao ®éng cña con ng­êi . Nh­ng ®Ó ®i ®Õn thµnh c«ng trong viÖc ¸p dông nh÷ng thµnh tùu ®ã th× nh©n tè con ng­êi vÉn gi÷ mét vai trß quyÕt ®Þnh §èi víi nh÷ng n­íc l¹c hËu ®I sau tuy kh«ng cã kh¶ n¨ng , ®iÒu kiªn ( nh­: tµI chÝnh ph­¬ng tiÖn…) ®Ó trùc tiÕp øng dông trùc tiÕp nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i. Nh­ng hä còng ®· tõng b­íc tù m×nh tiÕp thu nh÷ng tiÕn bé khoa häc ®ã cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®Ó ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh c«ng nghiªp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña n­íc hä . §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng b­íc ®Çu trong c«ng cuéc ®­a ®¸t n­íc theo kip víi tiÐn tr×nh ph¸t triÓn cua c¸c quèc gia trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi . Hä ®· vµ sÏ tiÕp tôc ph¸t huy h¬n n÷a b»ng yÕu tè con ng­êi lµ chñ yÕu . Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm cña viÖc ¸p dông nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®ã , th× còng cã nh÷ng nh­îc ®iÓm ®ã lµ vai trß cña con ng­êi bÞ coi nhÑ , kh«ng ®­îc sö dông mét c¸ch co hiÖu qu¶ . §iÓn h×nh nh­ thay thÕ m¸y mãc cho con ng­êi sÏ lµm d­ thõa lùc l­îng lao ®éng vµ sÏ dÉn tíi n¹n thÊt nghiÖp gia t¨ng . XÐt ®Õn cïng nÕu thùc sù hiÖn diÖn cña trÝ tuÖ vµ lao ®éng cña con ng­êi th× mäi nguån lùc ®Ìu trë nªn v« nghÜa thËm chÝ kh¸I niÖm “nguån lùc”còng kh«ng cßn lý do g× ®Ó tån t¹i . V× trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt , ng­êi lao ®éng lµ yÕu tè quan träng nhÊt lµ lùc l­îng s¶n xuÊt hµng ®Çu cña toµn nh©n lo¹i . Còng nh­ c¸c quèc gia trªn toµn thÕ giíi ®eer thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam . Còng ph¶I phô thuéc vµo nguån lùc con ng­êi vµ do nguån lùc nµy quyÕt ®Þnh . Bëi v× sù thµnh c«ng trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc víi ngu«n lùc chñ d¹o lµ con ng­êi ®· dÉn ®Õn thµnh c«ng trong viÖc ®æi míi ë ViÖt Nam h«m nay. - ViÖt Nam h«m nay cã ngu«n lùc lao ®éng dåi dµo víi 36,5 triÖu ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng dù b¸o ®Õn nam 2000 con sè nµy sÏ lµ 45,6 triÖu ng­êi . -Tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cao chiÕm 9000 tiÕn sÜ vµ phã tiÕn sÜ , trªn 800.000 ng­êi cã tr×nh ®é cao ®¼ng , ®¹i häc trªn 2 triÖu c«ng nh©n kü thuËt . §©y lµ ®iÒu ®iÒu kiÖn quan trong cho qu¸ tr×ng ph¸t triÓn khoa häc tiÕp thu , lµm chñ vµ thÝch nghi víi c¸c c«ng nghÖ nhËp tõ n­íc ngoµi kÓ c¶ c«ng nghÖ cao . - T­ ch©t cña ng­êi ViÖt Nam lµ th«ng minh cÇn cï hiÕu häc vµ ch¨m lao ®éng truyÒn thèng ®ã ®­îc h×nh thµnh vµ ®óc kÕt tõ bao thÕ hÖ xa x­a . -Nh­ng bªn c¹nh ®ã ngu«n nh©n lùc ViÖt Nam còng h¹n chÕ tr×nh ®é mÆt b»ng d©n sè thÊp . Tû lÖ trÎ em mï ch÷ ë vïng nói vïng s©u xa cßn kh¸ cao 45% em häc hÕt cÊp I 80% d©n sè tËp trung trong lao ®éng n«ng nghiÖp , tiÓu thñ th« s¬ l¹c hËu . §©y lµ trë ng¹i lín nhÊt khi tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ trong n«ng nghiÖp kü thuËt n«ng th«n nãi riªng vµ trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung . -ViÖc bè chÝ c¸n bé ch­a hîp lý , gi¸o viªn tËp chung ®«ng ë c¸c trung t©m ®« thÞ cßn ë vïng rõng nói vïng s©u xa th× thiÕu . §Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng môc tiªu mµ sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®ßi hái ®¶ng vµ nhµ n­íc ban cÇn hµnh kÞp thêi nh÷ng chÝnh s¸ch cã hiÖu qu¶ gi¸o dôc , y tÕ , xo¸ n¹n mï ch÷ , phñ cËp gi¸o dôc tiÓu häc , t¹o ®iÒu kiÖn cho ®éi ngò tri thøc trÎ ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh . §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô trªn ®©y cã ý nghÜa vÒ c¬ b¶n nh­ thÕ ta ®· hoan thµnh cuéc “c¸ch m¹ng con ng­êi” biÕn con ng­êi ViÖt Nam thµnh nguån lùc quyÕt ®Þnh ®­a sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®i ®Õn thµnh c«ng . KÕt luËn: §Ó thùc hiÖn môc tiªu mµ ®¶ng vµ nhµ n­íc ®· ®Ò ra lµ thùc hiÖn môc tiªu daan giÇu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng vµ v¨n minh th× c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét yÕu tè kh¸ch quan ®ßi hái sù t¸c ®éng cña nhiÒu phÝa nhiÒu nh©n tè vµ ph¸t huy tèt nh©n tè con ng­êi ®Ó nh©n tè con ng­êi ngµy cµng hoµn thiÖn ngµy cµng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong mäi thêi ®¹i mäi h×nh th¸I x· héi . Trong nh÷ng ph¸t kiÕn vÜ ®¹i cña c¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c th× thùc tiÔn ngµy nay khi ®Êt n­íc ta ®ang ®èi mÆt víi mu«n vµn nh÷ng khã kh¨n vµ thö th¸ch th× cµng kh¼ng ®Þnh ®óng ®¾n trong quan niÖm cña M¸c vÒ vÞ trÝ vµ vai trßkh«ng g× thay ®æi ®­îc cña con ng­êi trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö nh©n lo¹i cña x· héi loµI ng­êi. Trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ mµ chóng ta ®ang tõng b­íc thùc hiÖn víi nh÷ng thµnh c«ng b­íc ®µu cña nã cµng ®ßi hái chóng ta ph¶I nhËn thøc s©u s¾c”nh÷ng gi¸ trÞ lín lao vÒ nh©n tè con ng­êi”. Thùc tr¹ng n­íc ta hiÖn nay chóng ta cÇn thiÕt ph¸t triÓn con ng­êi ViÖtNam n©ng cao ®éi ngò nh÷ng ng­êi lao ®éng n­íc ta . CÇn bæ sung ®éi ngò c«ng nh©n lao ®éng lµnh nghÒ cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao , ®µo t¹o nh÷ng kü s­ cã chuyªn m«n v÷ng vµng n¨ng næ nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc . §¶ng vµ nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch quan t©m h¬n n÷a ®Õn ®êi sèng ng­êi lao ®éng t¹o ®iÒu kiÖn cho hä cã yªn t©m h¬n trong c«ng viÖc gia ®×nh ®Ó dån trÝ tôª vµ t©m huyÕt cho sù nghiÖp ®Êt n­íc. Tµi liÖu tham kh¶o - NguyÔn ThÕ NghÜa – Nguån nh©n lùc ... CNH, H§H ®Êt n­íc T¹p chÝ triÕt häc sè 1 (2/1996) - NguyÔn Thanh – Môc tiªu con ng­êi trong sù nghiÖp CNH, H§H... T¹p chÝ triÕt häc sè 5 (10/1996) - §Æng H÷u Toµn – Ph¸t triÓn v× con ng­êi trong quan niÖm cña M¸c vµ... T¹p chÝ triÕt häc sè 1 (2/1997) - TrÇn Xu©n TiÕn – VÊn ®Ò con ng­êi, c¸ nh©n, x· héi trong häc thuyÕt cña M¸c t¹p chÝ céng s¶n 1/1994 - Vâ §¹i L­îc – CNH, H§H ViÖt Nam ®Çu n¨m 2000. - Ph¹m Khiªm Ých, NguyÔn §×nh Phan – CNH, H§H ë ViÖt Nam vµ c¸c n­íc trong khu vùc Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I. B¶n chÊt con ng­êi 3 I. Con ng­êi sinh häc 3 II. Con ng­êi x· héi 3 Ch­¬ng II. Vai trß cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc 5 I. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 5 II. Vai trß cña nguån lùc con ng­êi 5 KÕt luËn 8 Tµi liÖu tham kh¶o 9