Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên trong phạm vi thành phố Hà Nội

n tích cực đưa đất nước từng bước thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, tạo thế và lực mới để bước vào thời kỳ đẩy mạnh Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá. Thanh niên đã tích cực phấn đấu với tinh thần năng động, tự lực, tự cường, tự vươn lên lập thân, lập nghiệp không cam chịu nghèo nàn, lạc hậu, góp phần hiện thực hoá mục tiêu dân giàu, nước mạnh. Trong giai đoạn hiện nay, mẫu người lý tưởng được thanh niên xác định phù hợp với yêu cầu và điều kiện mới của sự phát triển đất nước và thời đại. Nếu như trong chiến tranh cứu nước, mẫu người lý tưởng của thanh niên là “anh bộ đội cụ Hồ”, trong thời kỳ bao cấp mẫu hình lý tưởng có phần nào chung chung trừu tượng (như làm chủ tập thể, có tư tưởng đúng và tình cảm đẹp...) thì hiện nay mẫu người lý tưởng của thanh niên cụ thể hơn, thiết thực hơn và sinh động hơn. Đó là những con người có trí tuệ, giỏi chuyên môn, thạo việc, năng động, sáng tạo; có khả năng thích ứng cao với hoàn cảnh mới, có bản lĩnh, trung thực, giữ được chữ tín với mọi người; biết quý trọng và tiết kiệm thời gian, quan tâm đến năng suất, chất lượng hiệu quả; có chí tiến thủ, tiếp cận với khoa học, công nghệ hiện đạI; có ý thức hợp tác, tôn trọng kỷ cương, pháp luật và có ý thức kỷ luật. Các đặc trưng này vừa là biểu hiện cụ thể, vừa là tiền đề trong việc định hướng giá trị để thanh niên chủ động bước vào cuộc sống. Trong quá trình hoàn thiện nhân cách của mình, thanh niên góp phần tích cực thực hiện lý tưởng độc lập dân tộc, dân chủ, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Khi đời sống vật chất được cải thiện thì định hướng giá trị của thanh niên có xu hướng tăng ở các giá trị xã hội tinh thần. Vốn hành trang của mỗi thanh niên tự chuẩn bị để bước vào thế kỷ mới, cuộc sống mới được thanh niên xác định rất rõ ràng: 88,2% cho rằng cần có sức khoẻ tốt; 76,4% cần có nghề nghiệp, kiến thức chuyên môn vững; 73,6% cần có ý chí nghị lực tốt; 69,8% có niềm tin đối với mọi người và 59,9% cần có hiểu biết rộng về xã hội. Đây chính là cơ sở để từng bước hình thành nhân cách độc lập, tinh thần tự lực cánh sinh trong thanh niên, chống lạI tâm lý bao cấp, ỷ lại khá nặng nề trong thanh niên trước đây. b) Những khó khăn, hạn chế của thanh niên về niềm tin, lý tưởng và định hướng giá trị Những khó khăn trong quá trình chuyển đổi cơ chế kinh tế cộng với mặt tráI của cơ chế thị trường, sự yếu kém, thiếu đồng bộ trong công tác quản lý kinh tế, xã hội và các hiện tượng tiêu cực, đặc biệt là tệ tham nhũng, buôn lậu đã tác động không tốt đến tư tưởng, nhận thức, niềm tin lý tưởng, lối sống của thanh niên, cản trở việc phát huy tính tích cực xã hội của thanh niên. Mặt khác, một bộ phạn cán bộ, công chức thoái hoá, biến chất, tham nhũng, quan liêu, cơ hội ảnh hưởng không nhỏ tới niềm tin, lý tưởng của thanh niên. Trong báo cáo về tình hình thanh niên và công tác vận động thanh niên của Ban Dân vận Thành uỷ thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “ý thức chính trị trong một bộ phận lớn thanh niên chưa thật sâu sắc...Chưa có lý tưởng xã hội chủ nghĩa, nhận thức về chủ nghĩa xã hội, về định hướng xã hội chủ nghĩa còn mơ hồ; tư tưởng vọng ngoại, sùng ngoại vẫn còn; một bộ phận ít quan tâm đến chính trị, thời cuộc. Tinh thần dân tộc trong thanh niên còn dừng lại ở nhận thức tư tưởng, chưa thật sự chuyển thành hành vi trách nhiệm rõ rệt trong công việc ứng xử hàng ngày, nhất là trong hành động tự giác đối với sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất nước và thành phố”. Khi nghiên cứu về “Mô hình hoạt động của Đoàn thanh niên ngoạI thành Hà Nội”, Thành Đoàn Hà Nội cũng có kết quả tương tự: 89% cán bộ Đoàn nông thôn làm vì trách nhiệm phân công và chỉ có 11% tự nguyện đến với hoạt động chính trị - xã hội. Nhận xét về tình hình thanh niên, có 57,6% cán bộ Đảng, chính quyền, các ban ngành đoàn thể cấp huyện và cấp cơ sở cho rằng thanh niên hiện nay chủ yếu lo làm ăn kinh tế, ít quan tâm đến chính trị. Thế giới quan, nhân sinh quan cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh chưa thấm nhuần sâu sắc vào một bộ phận thanh niên. Chưa có nhiều thanh niên tự nguyện học tập lý luận chính trị, say mê các môn học Mác - Lênin. Trên thực tế nhiều thanh niên không có việc làm, bế tắc trong cuộc sống đã tìm đến tôn giáo, coi đó là chỗ dựa và lối thoát. Hiện tượng thanh niên đi tu, chịu ảnh hưởng của các tôn giáo, của mê tín dị đoan và hệ tư tưởng duy tâm đang tăng lên ở một số đối tượng thanh niên làm ảnh hưởng đến tư tưởng, tinh thần của thanh niên, là một hiện tượng cần được quan tâm nghiên cứu, giải quyết trong quá trình tác động của đời sống kinh tế - xã hội. Qua việc tiến hành điều tra xã hội học của Ban Dân vận TW trong cán bộ Đảng, chính quyền, Mặt trận các đoàn thể nhân dân, thông qua hệ thống Ban Dân vận các cấp của 11 tỉnh, thành phố: Long An, Cần Thơ, Cà Mau, TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ngãi, Lâm Đồng, Đắc Lắc, Hà Giang, Tuyên Quang, Hà Nam và TP. Hà Nội, có thể đánh giá thực trang thanh niên và công tác vận động thanh niên của Đảng ta trong những năm đổi mới. Điều đáng quan tâm là các chỉ số ở trong bảng 1, khi xử lý giữa các tỉnh, thành phố phản ánh khá đồng đều, nhất quán. Chẳng hạn, về việc làm, nghề nghiệp thì ở Long An là 91%; Cần Thơ 90%; Cà Mau 89%; TP.Hồ Chí Minh 89%; Quảng NgãI 91%; Lâm Đồng 86%; Đắc Lắc 81%; Hà Giang, Tuyên Quang 81%; Hà Nam 87% và TP. Hà Nội 89%. Nhưng trong 11 chỉ số của bảng 1 và số liệu xử lý tương quan giữa các tỉnh, thành phố về thanh niên với lý tưởng và con đường xã hội chủ nghĩa thì phản ánh khác nhau : Long An 60%; Cần Thơ 68%; Cà Mau 77%; Quảng NgãI 66%; Lâm Đồng 67%; Hà Giang, Tuyên Quang 70%; Hà Nam 65%; TP.Hà Nội 44% và TP.Hồ Chí Minh chỉ có 34%. ĐIều cần chú ý là chỉ số “thanh niên với lý tưởng và con đường xã hội chủ nghĩa’ trong bảng câu hỏi xếp số 1, nhưng khi kết quả thu được thì chỉ số này xếp ở vị trí số 11. Vấn đề đặt ra cho chúng ta là cần phải chú ý và quan tâm hơn nữa tới công tác định hướng giáo dục lý tưởng xã hội chủ nghĩa cho thanh niên, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Hà Nội. II. ĐẶC ĐIỂM, TÌNH HÌNH THÀNH PHỐ HÀ NỘI VÀ THANH NIÊN THÀNH PHỐ HÀ NỘI 1) TÌNH HÌNH, ĐẶC ĐIỂM THÀNH PHỐ HÀ NỘI Cổ Loa - Thăng Long – Hà Nội là địa danh tiêu biểu cho lịch sử ngàn năm văn hiến của dân tộc ta, là trái tim của cả nước, là đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hoá, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế. Qua những lần thay đổi địa giới hành chính, Hà Nội ngày nay bao gồm 7 quận, 5 huyện trên diện tích 918,46 km2 với gần 2,7 triệu dân, chiếm 3,5% dân số cả nước.Đây cũng là nơi có mật độ dân số cao nhất cả nước, khoảng 2900 người/km2. *Tình hình kinh tế, văn hoá, xã hội Là trung tâm lớn về kinh tế, hiện nay cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng công nghiêp-thương mạI, dịch vụ và nông nghiệp. Hà Nội đang khởi sắc với tốc độ tăng trưởng kinh tế khá. Trong 3 năm 1996-1998, tổng sản phẩm nội địa (GDP) tăng bình quân hàng năm 11,6%. Cùng với sự phát triển về kinh tế, trong những năm qua, Hà Nội đã tập trung khá tốt cho sự nghiệp phát triển văn hoá-xã hội và cảI tạo, xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật. Với hệ thống gần 60 học viện, trường đại học và cao đẳng, 12 thư viện tổng hợp và chuyên ngành, nơi đóng trụ sở của các nhà hát, các nhà sản xuất báo chí của Trung ương, Hà Nội đã thành một trung tâm văn hoá-giáo dục của đất nước, nơi hội tụ và phát huy tài năng, trí tuệ của dân tộc về mọi mặt. Qua 4 năm nỗ lực tiếp tục thực hiện đổi mới đời sống của đại bộ phận nhân dân ngày càng được cải thiện, một bộ phận giàu lên; chương trình “xoá đói giảm nghèo” được thực hiện tích cực, Hà Nội đã giảm được 45% số hộ nghèo (từ 20.106 hộ năm1996 còn 11.120 hộ năm 1999); dân chủ xã hội ngày càng được mở rộng; Quản lý đô thị, môi trường văn hoá-xã hội đã và đang có những chuyển biến tích cực; An ninh, quốc phòng ngày càng được giữ vững; Nhân dân phấn khởi tin tưởng vào sự nghiệp đổi mới. 1) TÌNH HÌNH, ĐẶC ĐIỂM THANH NIÊN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Là lực lượng đáng kể trong dân số thành phố, nhìn chung thanh niên Hà Nội có trình độ văn hoá cao, năng động, thích ứng nhanh với cơ chế mới, đặc biệt là việc tiếp thu khoa học, công nghệ mới, có ý chí vươn lên để lập thân và lập nghiệp, không cam chịu nghèo nàn, lạc hậu. Về tình hình tư tưởng thanh niên, nhìn chung được giữ ổn định, có bước chuyển biến mới trong nhận thức và ý thức chính trị.Đại bộ phận thanh niên tiếp tục thể hiện thể hiện sự tin tưởng vào đường lối và sự lãnh đạo của Đảng bằng những việc làm thiết thực. Thông qua phong trào thanh niên tình nguyện vai trò, uy tín của người đoàn viên thanh niên được nâng lên. Tuy nhiên tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma tuý trong thanh thiếu niên vẫn diễn ra hết sức phức tạp. Tổng số đối tượng nghiện hút trên địa bàn thành phố là gần 11 nghìn người, trong đó khoảng 73% trong độ tuổi thanh niên (theo số liệu 6 tháng đầu năm 2001). Số vụ thanh niên phạm pháp vẫn còn ở mức cao. Các thế lực thù địch tiếp tục phá hoại tư tưởng, đạo đức, lối sống của thanh niên thông qua các tổ chức tôn giáo để lôi kéo, lợi dụng thanh niên đặc biệt là học sinh sinh viên. Yêu cầu việc làm cho thanh niên vẫn đặt ra hết sức bức xúc. II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG CHO THANH NIÊN THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Đất nước ta đang bước vào giai đoạn đẩy mạnh sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá. ĐạI hội lần thứ VIII của Đảng đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2020, đưa đất nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp. Nhiệm vụ trọng tâm của toàn Đảng, toàn dân ta trong thập kỷ tới là thực hiện thắng lợi sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá đất nước. Đó cũng là trọng trách của thanh niên, là sự thể hiện lý tưởng của thanh niên vào thực tiễn cuộc sống trong giai đoạn hiện nay. Giáo dục, xây dựng lý tưởng cách mạng cho thanh niên là nhiệm vụ hàng đầu của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. Chăm lo giáo dục, đào luyện thế hệ trẻ là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, của các tổ chức trong hệ thống chính trị,, của gia đình, nhà trường và xã hội. Trung ương Đảng luôn đứng ở tuyến đầu của cuộc đấu tranh giai cấp, hết sức tỉnh táo và nhạy bén, định hướng công tác tư tưởng trong bối cảnh chính trị xã hội phức tạp. Nghị quyết TW 4 về công tác thanh niên là một thí dụ đIển hình. Báo cáo sơ kết 3 năm thực hiện nghị quyết TW 4 của Thành uỷ Hà Nội khẳng định :”Việc triển khai, tổ chức thực hiện nghiêm túc, thu hút được sự quan tâm của nhiều ngành, nhiều đoàn thể đối với công tác thanh niên”. Việc nhìn nhận đánh giá thanh niên theo xu hướng khách quan hơn. Công tác thanh niên được tiến hành, có sự phối hợp từ thành phố đến cơ sở. Các chính sách đầu tư cho việc bồi dưỡng giáo dục thanh thiếu nhi được các ngành các cấp ở thành phố quan tâm đạt hiệu quả cao hơn. 1) CẤP UỶ ĐẢNG, CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG VỚI CÔNG TÁC GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG VÀ LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG CHO THANH NIÊN. Theo kết quả khảo sát trong báo cáo khoa học với đề tài "Nghiên cứu đổi mới nội dung, phương thức giáo dục truyền thống trong công tác tư tưởng - văn hoá ở Thủ đô Hà Nội" (1998 - 1999) của Thành uỷ Hà Nội, mức độ quan tâm của thế hệ trẻ đối với truyền thống dân tộc và lý tưởng cách mạng như sau: Nội dung Quan tâm Bình thường Thờ ơ - Truyền thống của dân tộc 26% 56% 6% - Lý tưởng cách mạng 14,4% 54,4% 20% Cũng như sự nhận thức sâu sắc của thế hệ trẻ về vấn đề nay, mức độ quan tâm thật sự qua cách đánh giá cũng ở tỷ lệ thấp, trong đó hơn cả là về lý tưởng cách mạng (14%). Tỷ lệ quan tâm ở mức độ bình thường chiếm đa số. Tỷ lệ số người thờ ơ về lý tưởng cách mạng cao hơn tỷ lệ người quan tâm (20%). Về tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng của địa phương cho thanh thiếu niên, hoạt động giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng được tổ chức thường xuyên, nổi trội thông qua việc tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn. Bên cạnh đó một số hình thức như : tổ chức lễ hội dân gian, tổ chức phong trào lao động, học tập rèn luyện nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn, chương trình phát thanh trên đài truyền thanh và sinh hoạt đoàn thể được tiến hành tương đối thường xuyên. Hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng thông qua việc tổ chức nói chuyện học tập, thăm quan di tích lịch sử, văn hoá, thăm quan Bảo tàng, khu di tích Bác Hồ, phong trào xã hội từ thiện nhân đạo và các hình thức tổ chức giáo dục khác ít được tổ chức. Đặc biệt hình thức tổ chức thi tìm hiểu là ít được quan tâm nhất. * Đánh giá cấp uỷ Đảng, chính quyền và các đoàn thể chính trị ở cơ sở tổ chức giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng (1998): Đoàn thể Hội cựu chiến binh được đánh giá là tổ chức hoạt động giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng tốt nhất. Ngoài ra cấp uỷ Đảng, Hội phụ nữ tương đối tốt. Việc giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng ở các cấp chính quyền, công đoàn và đoàn thể khác còn thiếu sự quan tâm. Theo kết quả điều tra, công tác giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng hiện nay ở nhiều cơ sở còn rất yếu, một trong những nguyên nhân đó là : - Chưa nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng - Cấp uỷ Đảng, chính quyền chưa chú trọng lãnh đạo - Các đoàn thể không chủ động tổ chức - Khó khăn về kinh phí - Cán bộ, Đảng viên thiếu nhiệt tình - ỷ vào các cơ quan Nhà nước Có thể thấy khó khăn lớn nhất dẫn đến tình trạng trên là hầu hết các cơ sở đều cho rằng do thiếu về kinh phí. Tuy nhiên đó không phải là tất cả, nhiều nơi còn chưa thấy hết được tầm quan trọng của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng và giáo dục truyền thống hoặc ỷ lại vào các cơ quan thông tin đại chúng và sự giáo dục ở nhà trường. Sự lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp uỷ Đảng, chính quyền đoàn thể còn thờ ơ, một số cán bộ đảng viên còn thiếu nhiệt tình trong công việc tham gia công tác giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng. 2) ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH VỚI CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG HIỆN NAY Đối với Đoàn thanh niên thành phố, đã có một chương trình tập hợp giáo dục truyền thống cách mạng và định hướng lý tưởng xã hội chủ nghĩa, xây dựng đời sống văn hoá trong thanh thiếu niên. Chương trình này được coi là nhiệm vụ quan trọng và xuyên suốt trong công tác Đoàn, được tổ chức liên tục và thường xuyên đổi mới, đem lạI hiệu quả trong chất lượng giáo dục, góp phần nâng cao nhận thức, giác ngộ lý tưởng, củng cố niềm tin của tuổi trẻ vào sự lãnh đạo của Đảng, thu hút ngày càng đông đảo lực lượng thanh thiếu niên đến với tổ chức Đoàn-Hội-Đội và góp phần nêu cao ý thức trách nhiệm của tuổi trẻ trong sự nghiệp xây dựng , bảo vệ Thủ đô và đất nước. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống của Đảng, của Đoàn được triển khai có hiệu quả tốt. Sinh hoạt chính trị, truyền thống đã trở thành hoạt động thường xuyên của các cấp bộ Đoàn, hình thức hoạt động được cảI tiến, nội dung đổi mới sinh động đã có sức hấp dẫn, thu hút đông đảo đoàn viên thanh niên tham gia.. Thông qua các phong trào thi đua, các đợt sinh hoạt chính trị, các hoạt động chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Đoàn, 60 năm ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh, nhận thức, ý thức chính trị của đoàn viên thanh niên đã được nâng lên. Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng trong thanh niên thành phố của Đoàn thanh niên thành phố được thể hiện rất rõ nét, đIển hình là : Trong những tháng đầu năm 2001, Đoàn thanh niên thành phố đã tổ chức sinh hoạt chính trị tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh vào các chủ nhật hàng tuần thu hút 10.000 ĐVTN tham gia; Lễ hội tuổi trẻ Thủ đô “Chào thế kỷ mới” cùng với việc phát động “70 ngày đêm thi đua làm nghìn việc tốt” đã tạo không khí phấn khởi, thi đua sôi động giữa các cơ sở Đoàn và trong các đối tượng đoàn viên thanh niên ngay từ những tháng đầu tiên của thiên niên kỷ mới. Kết quả “70 ngày đêm thi đua làm nghìn việc tốt” cấp chi đoàn đã có 126.352 việc tốt, cấp Đoàn cơ sở có 45.000 việc tốt, cấp Quận-Huyện trực thuộc có 40.648 việc tốt, cấp thành phố có 82 việc tốt. Các cơ sở Đoàn, Hội, Đội tổ chức cho trên 60.000 ĐVTN tham quan các Bảo tàng Cách mạng, Bảo tàng Lịch sử, Bảo tàng Quân đội, đảm nhận 601 công trình, phần việc TNTN, 364 đề tàI sáng kiến cải tiến kỹ thuật, 700 đề tài nghiên cứu khoa học, đảm nhận giữ gìn cho 300 đoạn tuyến phố xanh-sạch-đẹp, tổ chức hơn 8000 buổi sinh hoạt, hoạt động, mít tinh kỷ niệm, hội trạI, gặp mặt các thế hệ cán bộ Đoàn, cán bộ Đội, các vị lão thành cách mạng, các buổi toạ đàm trao đổi về truyền thống 70 năm vẻ vang của Đoàn. Hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, các cấp bộ Đoàn đã tổ chức các Diễn đàn, Hội nghị góp ý kiến xây dựng dự thảo văn kiện với 12.000 ý kiến, hơn 10.000 bài dự thi tìm hiểu về Đảng cộng sản Việt Nam đã góp phần nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị và củng cố niềm tin cho thế hệ trẻ. Đặc biệt, Lễ hội tuổi trẻ Thủ đô chào mừng thành công ĐạI hội Đảng IX với những nội dung, chủ đề mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc đã thể hiện rõ niềm tin của thế hệ trẻ với Đảng quang vinh và khát vọng vươn lên của Tuổi trẻ vì Tổ quốc Việt Nam XHCN. Lễ hội đã thể hiện thẵm đượm niềm tin, chan hoà tình cảm giữa Đảng và nhân dân, giữa sự lãnh đạo của Đảng và Tuổi trẻ – thế hệ tương lai của đất nước. Kỷ niệm 111 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thành đoàn Hà Nội phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh tổ chức đợt sinh hoạt chính trị với nội dung thi tìm hiểu “Bác Hồ với Tuổi trẻ - Tuổi trẻ với Bác Hồ” và các hoạt động kỷ niệm tạI cơ sở thu hút trên 40.000 ĐVTN tham gia. Duy trì hoạt động Đội tuyên truyền ca khúc cách mạng với nhiều nét sáng tạo, thường xuyên tổ chức biểu diễn phục vụ nhân dịp các ngày lễ lớn, các sự kiện chính trị trọng đạI đã góp phần làm bừng lên khí thế cách mạng trong đời sống văn hoá tinh thần của tuổi trẻ và nhân dân Thủ đô. Trong những năm qua, các hoạt động giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, “Nhân đạo từ thiện”, “Tình nghĩa” được phát triển sâu rộng trong các đối tượng thanh thiếu niên, được dư luận xã hội đồng tình ủng hộ. Đoàn thanh niên các cấp đã tích cực phối hợp với các ngành, xung kích thực hiện tốt phong trào 3 mục tiêu: Dân số-Sức khoẻ-Môi trường. Đến nay đã có trên 200 CLB tiền hôn nhân, CLB tuyên truyền viên trẻ, CLB phòng chống tệ nạn xã hội, Đội tuyên truyền xung kích sáng tạo, Đội thanh niên tình nguyện nước sạch vệ sinh môi trường thu hút hàng ngàn đoàn viên thanh niên tham gia. Bên cạnh đó, các hoạt động thể thao, vui chơi giải trí lành mạnh cũng được tổ chức thường xuyên. Thành đoàn Hà Nội đã chủ động đề xuất với thành phố đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất cho hệ thống Cung, Nhà văn hoá đồng thời chỉ đạo các đơn vị tăng cường tổ chức các hoạt động, phát triển các loạI hình CLB... đã trở thành các trung tâm học tâp, vui chơI, giảI trí lành mạnh, bồi dưỡng tài năng trẻ, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, trí tuệ cho thanh niên, thu hút được hàng triệu lượt đoàn viên thanh thiếu niên tham gia. Trong quá trình tổ chức, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên thành phố, Đoàn thanh niên luôn phối hợp chặt chẽ với các ngành đoàn thể như Hội cựu chiến binh, Công an, Quân đội . Nội dung giáo dục đã thể hiện tính đồng bộ, giáo dục đi đôi với rèn luyện thanh niên. Qua đó nâng cao nhận thức, trình độ lý luận và ý thức chính trị của tuổi trẻ trước yêu cầu và nhiệm vụ của thời kỳ Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá, xây dựng đạo đức lối sống văn minh- thanh lịch-hiện đại, góp phần hạn chế sự gia tăng của các tệ nạn xã hội trong thanh niên. Vấn đề giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên thủ đô trong thời gian những năm vừa qua, có thể thấy nổi lên những xu thế tích cực: Thứ nhất, chỉ tiêu quan trọng nói lên ý thức chính trị, động cơ tư tưởng của thanh niên là số lượng và chất lượng đảng viên được kết nạp từ đoàn viên thanh niên những năm qua. Tính trung bình trong 5 năm vừa qua, hàng năm số đảng viên được kết nạp năm sau cao hơn năm trước khoảng 30%. Riêng ở Thủ đô, việc kết nạp Đảng trong sinh viên và tri thức trẻ được quan tâm đúng mức hơn. Thứ hai, sự tác động của hệ thống giáo dục từ việc hình thành niềm tin, lý tưởng cách mạng đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Thứ ba, trong những năm qua dư luận xã hội và hệ thống thông tin đạI chúng đã góp phần đáng kể trong việc định hướng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên... Thứ tư, qua công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên, lớp trẻ cả nước nói chung và Thủ đô nói riêng, dần dần đã hình dung rõ hơn mẫu người lý tưởng phù hợp với đặc đIểm của giai đoạn cách mạng mới. Dưới góc độ định hướng giá trị, phần đông thanh niên hiện nay sẵn sàng chuẩn bị tư thế bước vào cuộc sống phù hợp với mục tiêu của lý tưởng cách mạng... Nguyên nhân của những kết quả đạt được về công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên thành phố, đó là: - Thắng lợi của hơn 15 năm đổi mới cùng với những chuyển biến trong cách nhìn nhận, đánh giá vị trí, vai trò của công tác thanh niên và sự quan tâm lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, sự phối hợp của các cơ quan nhà nước, Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể nhân dân và xã hội đã tạo thuận lợi cơ bản cho công tác Đoàn và phong trào thanh niên trên cả ba mặt: chính trị tư tưởng, tổ chức cán bộ và hoạt động đoàn kết tập hợp thanh niên. - Các nghị quyết, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan trực tiếp đến thanh niên và công tác thanh niên từng bước được thể chế hoá thành chương trình mục tiêu, dự án, được đặt trong kế hoạch của Nhà nước để triển khai thực hiện từ Trung ương đến cơ sở nhằm phát huy vai trò của lực lượng thanh niên tham gia phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. - Công tác thanh niên thành phố những năm gần đây đã được Thành uỷ Hà Nội, UBND thành phố. Các ngành đoàn thể quan tâm đúng mức hơn, thiết thực hơn. Quần chúng nhân dân đã nhìn nhận và đánh giá tốt về hoạt động phong trào của Đoàn thanh niên thanhf phố và Hội Liên hiệp thanh niên, tin tưởng hơn ở thanh niên. Tuy nhiên, hạn chế cơ bản trong vấn đề giáo dục lý tưởng cho thanh niên thành phố của Đoàn thanh niên vẫn là thiếu chiều sâu, mới chỉ tập trung vào các hoạt động mang tính kỳ cuộc từ cấp quận, huyện trở lên; cấp cơ sở, nhất là cấp chi đoàn hoạt động yếu. Bên cạnh đó, trong công tác giáo dục lý tưởng cho thế hệ trẻ, từng nơi, từng lúc đã xẩy ra tình trạng mất cân đối: Thiên lệch về giáo dục thông qua hoạt động, mà xem nhẹ việc giáo dục trực tiếp, nặng về giáo dục chung mà ít chú ý đến giáo dục cá biệt, thiên về tuyên truyền, biểu dương lực lượng mà ít chú ý đến vận động thuyết phục. Có thể nói rằng, trong công cuộc đổi mới hiện nay, trên nhiều lĩnh vực hoạt động chưa thực sự có phong trào thanh niên, vai trò chính trị của tổ chức Đoàn chưa được thể hiện rõ nét. Điều hết sức trăn trở, nhức nhối hiện nay là có một bộ phận thanh niên đang sống lạc lõng giữa xã hội, thậm chí mất cả phương hướng hành động và niềm tin. Đối với mỗi thanh niên, việc xác định lẽ sống, lý tưởng cộng sản chính là xác định rõ đường đời của mình. Trước đây, nhờ có lý tưởng giải phóng dân tộc, lý tưởng cộng sản chủ nghĩa mà biết bao thanh niên đã sống xứng đáng, vượt qua mọi thử thách, hy sinh, góp phần to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.Đáng tiếc là hiện nay, một số không ít Thanh niên vì không được hướng dẫn bởi một lý tưởng cao đẹp, nên đã tự buông thả mình, sa vào lối sống thực dụng, chỉ biết có đồng tiền và đòi hỏi hưởng thụ. Mặt khác, trên thực tế chúng ta cũng thấy rằng, những gì đạt được trên lĩnh vực này còn cách xa so với nhu cầu thực tiễn mà Thanh niên Thủ đô có thể và cần đạt tới. Những hiện tượng tiêu cực trong tư duy, trong hành động của một bộ phận thanh niên Thủ đô là một cơ sở cho việc nảy sinh luồng đánh giá tiêu cực đối với thanh niên Thủ đô nói chung, đối với phong trào Đoàn ở đây nói riêng - tuy đó không phải là luồng đánh giá chủ đạo và toàn diện. Công tác tư tưởng của Thành đoàn có phần trách nhiệm trước tình hình đó Những hạn chế của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên thành phố trong thời gian qua xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có cả nguyên nhân khách quan lẫn nguyên nhân chủ quan: Nguyên nhân khách quan : Quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế từ cơ chế quản lý tập trung-mệnh lệnh sang cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa làm xuất hiện nhiều nhân tố mới, đa dạng, phức tạp, tác động đến hoạt động giáo dục thanh niên, đặc biệt là trong học sinh, sinh viên. Sự sụp đổ của Liên Xô và các nước XHCN Đông Âu làm ảnh hưởng đến tư tưởng thanh niên. Quá trình mở cửa nền kinh tế dẫn đến tình trạng có nhiều tác động về lối sống, các trào lưu văn hoá-tư tưởng, các suy nghĩ từ ngoàI đến thanh niên. Đồng thời, nhiều vấn đề nảy sinh khó có thể dự đoán chính xác. Nguyên nhân chủ quan: - Vai trò quản lý của các cơ quan Nhà nước đối với thanh niên còn mờ nhạt, nhiều nơi chưa thật quan tâm chú ý đến nhu cầu chính trị của thanh niên. Chưa có sự phối hợp đồng bộ thường xuyên, liên tục giữa các ngành, các cấp trong việc bồi dưỡng, chăm sóc giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ . Trên thực tế, phải thấy rằng nhiều cấp uỷ Đảng và chính quyền thường chỉ chú ý sử dụng thanh niên mà không thấy đầy đủ vai trò to lớn của thanh niên, tầm quan trọng chiến lược của công tác vận động, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên. Không hiếm những trường hợp cấp uỷ Đảng và chính quyền chỉ nhớ đến thanh niên khi cần giải quyết những tình huống khó khăn, đòi hỏi phải có sức mạnh của tuổi trẻ nhưng lại ít gần gũi tìm hiểu tâm tư nguyện vọng và thiếu quan tâm đào tạo bồi dưỡng, đáp ứng những yêu cầu chính đáng, lành mạnh của thanh niên hoặc tôn trọng và tin tưởng vào năng lực tổ chức, trí sáng tạo của thanh niên... đã gây những ảnh hưởng xấu đến công tác giáo dục thanh niên. Một số cán bộ đoàn viên tiên tiến của Đoàn cũng dần dần cảm thấy mệt mỏi, coi công việc của mình là một gánh nặng, chẳng còn hứng thú say mê sáng tạo. Mặt khác, bản thân tổ chức Đoàn, nhiều nơI, nhiều lúc chưa phát huy được vai trò của mình trong việc giáo dục, tổ chức và động viên sức mạnh, tàI năng của thế hệ trẻ. Một số nội dung, phương pháp vận động thanh niên còn nghèo nàn, trong khi tình hình cách mạng đã có nhiều thay đổi, bản thân thanh niên cũng có những nhu cầu và sự phát triển mới. Vì vậy, muốn khắc phục những yếu kém và nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động giáo dục lý tưởng cho thanh niên Thủ đô, trước hết cần phảI đổi mới sự lãnh đạo công tác thanh niên của các tổ chức Đảng, chính quyền, đặc biệt coi trọng sự thống nhất giữa nghĩa vụ và lợi ích, vừa đòi hỏi thanh niên sẵn sàng cống hiến, vừa quan tâm đáp ứng các nhu cầu tối thiểu và hợp lý của thanh niên mà khả năng cho phép làm được, trước hết là tạo công ăn việc làm, điều kiện học tập sinh hoạt và giảI trí. Vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn thường xuyên và rõ rệt nhất thể hiện ở sự định hướng chính trị và định hướng cho hoạt động của Đoàn, bằng sự gương mẫu trong công tác, bằng phẩm chất và lối sống trong sáng của mỗi Đảng viên. Đồng thời khắc phục những thiếu sót trên để tổ chức Đoàn vươn lên đảm đương được nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó, mà trong đó, nhiệm vụ cơ bản cốt lõi là giáo dục lý tưởng Cách mạng cho thanh niên. CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG CHO THANH NIÊN THÀNH PHỐ HÀ NỘI. I. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG CHO THANH NIÊN THÀNH PHỐ HÀ NỘI. Công tác giáo dục, định hướng lý tưởng Cách mạng cho tuổi trẻ Thủ đô là một nhiệm vụ hết sức quan trọng và cần thiết. Trong giai đoạn Cách mạng mới của thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá Thủ đô và Đất nước. Việc giáo dục, định hướng lý tưởng Cách mạng cho thanh niên càng phảI được chú trọng và đẩy mạnh cả về quy mô và chất lượng. TạI ĐạI hội Đảng lần thứ VIII, Đảng ta đã khẳng định phảI “Coi trọng hơn nữa việc giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ về chính trị, tư tưởng, văn hoá, nghề nghiệp, đạo đức, lối sống”, “Chăm lo giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, các tổ chức trong hệ thống chính trị...” Để nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên thành phố Hà Nội, trước hết chúng ta cần xác định rõ nội dung giáo dục lý tưởng Cách mạng cho thanh niên thành phố Hà Nội hiện nay: Thứ nhất, giáo dục định hướng lý tưởng Cách mạng, truyền thống anh hùng của dân tộc giúp cho thanh niên sống có lý tưởng, có hoàI bão các định hướng tới xây dựng thành công Chủ nghĩa xã hội. Như vậy chúng ta cần phảI tập trung : Bồi dưỡng lý tưởng Cách mạng, chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Tuyên truyền, giáo dục những đường lối, nghị quyết, chính sách của Đảng và Nhà nước. Đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền những truyền thống vẻ vang của Cách mạng, của Dân tộc. Thứ hai, chúng ta phải làm tốt công tác phổ biến pháp luật trong thanh thiếu niên thông qua việc đẩy mạnh công tác giáo dục trong các nhà trường, tăng cường các hoạt động tìm hiểu, sinh hoạt chuyên đề dưới nhiều hình thức để đưa pháp luật thâm nhập vào thanh thiếu niên có hiệu quả và chất lượng. Thứ ba, giáo dục lối sống, nếp sống mới XHCN, xây dựng lực lượng thanh niên sống có lý tưởng, có hoàI bão lớn, xung kích trong sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá Thủ đô và Đất nước. Thứ tư, giáo dục truyền thống Cách mạng, truyền thống văn hoá dân tộc, đẩy mạnh việc học tập, tiếp thu những tinh hoa của nhân loạI, trên cơ sở giữ vững và phát triển bản sắc văn hoá của dân tộc. Việc giáo dục truyền thống Cách mạng, giáo dục truyền thống văn hoá dân tộc mang ý nghĩa sâu sắc đối với thế hệ trẻ chúng ta. Nó củng cố và xây dựng niềm tự hào, lý tưởng độc lập dân tộc, ý thức giữ gìn những truyền thống tốt đẹp của cha ông. Đặc biệt trong thời kỳ chúng ta đang áp dụng chính sách mở cửa giao lưu về kỹ thuật và văn hoá voứi cộng động Quốc tế thì việc giữ gìn và bảo tồn những truyền thống bản sắc văn hoá dân tộc là càng cần thiết hơn. Từ những nội dung giáo dục lý tưởng Cách mạng cho thanh niên Thủ đô trong thời kỳ CNH-HĐH như vậy chúng ta phảI đề ra những phương thức giáo dục phù hợp đạt hiệu quả cao. Trên cơ sở phát huy những phương pháp, những mô hình mà Đoàn thanh niên thành phố đã thực hiện có hiệu quả lớn trong thời gian qua như: Phát động các cuộc vận động “ Hướng về cội nguồn”, “Đi tìm địa chỉ đỏ”, phong trào thanh niên tình nguyện, tuổi trẻ giữ nước,... các cuộc thi tim hiểu truyền thống Cách mạng, truyền thống dân tộc, gặp gỡ các nhân chứng lịch sử, các anh hùng, các gương người tốt, việc tốt v.v...Hay thông qua các cuộc hội thảo, sinh hoạt truyền thống, mít tinh kỷ niệm, các hội thi, hội diễn và các hoạt động tạI các trung tâm văn hoá các cấp có tính chất giáo dục, truyền tải tốt đến thanh niên Thủ đô. Khi định hướng công tác giáo dục Thanh niên Thủ đô,cần phải chú ý những điểm sau: Một là, công tác giáo dục đó phải được hướng vào nhiệm vụ chính trị trung tâm của Thành phố trong thời gian tới: đẩy mạnh Công nghiệp hoá -Hiện đại hoá Thủ đô, để Hà nội làm tốt hơn vai trò là trung tâm chính trị,kinh tế văn hoá, văn minh, hiên đạI của cả nước. Hai là, để thực hiện nhiệm vụ đó, công tác giáo dục Thanh niên cần làm cho Thanh niên thủ đô thấy rõ sự cần thiết cần phải có đóng góp tích cực vào bước tiến của Thủ đô trong quá trình chuyển sang kinh tế thị trường theo định hướng XHCN . Ba là, giáo dục tinh thần phát huy hơn nữa truyền thống 1000 năm Thăng Long -Đông Đô-Hà nội trong quá trình xây dựng Thủ đô XHCN; mở rộng quan hệ giao lưu Quốc tế, hiện đạI hoá Thủ đô nhưng phảI giữ được truyền thống văn hoá, văn minh Tràng An củaThanh niên Hà nội .Bốn là nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh chống có hiệu quảvới chiến lược diễn biến hoà bình mà chủ nghĩa đế quốc đang ráo riết thực hiện đối với nước ta nói chung, đối vơíThủ đô nói riêng. Năm là, thấy rõ sự cần thiết phải giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục Thanh niên nói chung, công tác giáo dục Thủ đô nói riêng. Liên quan đến vấn đề thứ nhất, chúng ta cần lưu ý rằng, để đẩy mạnh công nghiệp hoá-hiện đạI hoá Thủ đô,chúng ta phải đi lên bằng khoa học và công nghệ,bằng giáo dục; cùng với giáo dục,”khoa học và công nghệ phải trở thành nền tảng và động lực cho công nghiệp hoá-hiện đại hoá đất nưóc”. Trong khi không một chút xem nhẹ tầm quan trọng của công tác giáo dục nhằm nâng cao phẩm chất cho Thanh niên Thủ đô,chúng ta thấy rằng,trên nền tảng đạo đức cơ bản như nhau, hiệu quả hoạt động của Thanh niên phụ thuộc một cách quyết định vào khả năng nắm bắt các quy luật khách quan, khả năng phát hiện và sử dung có hiệu quả những điều kiện và tiền đề vật chất khách quan mà đất nước và thời đại đã tạo ra. Nói cách khác, ở đây, việc nâng cao tiềm năng trí tuệ của Thanh niên có vị trí hết sức quan trọng trong công tác giáo dục Thanh niên. Ngày nay, việc phát huy tiềm năng trí tuệ của thanh niên được đặt ra trong bối cảnh mới - khi nhân loại đang bước vào giai đoạn tin học hoá.Giờ đây,những sản phẩm có hàm lượng khoa học trung bình thì 50%giá trị của nó do lao động trí tuệ tạo thành. Đối với những sản phẩm có hàm lượng khoa học cao 80% đến 85% giá trị của nó do lao động trí tuệ tạo ra. Đó là xu thế phổ biến của thời đại. Việt nam là một yếu tố của cộng đồng thế giới, không thể tách mình để tồn tại như một hoang đảo. Thanh niên là một bộ phận trung tâm của lực lượng lao động để xây dựng đất nước, xây dựng Thủ đô. Trí tuệ hoá lao động của bộ phận nòng cốt này có tầm chiến lược trong việc phát huy nguồn lực con người. Việc nâng cao nguồn trí lực của Thanh niên Thủ đô đang diễn ra trong một môI trường kinh tế - xã hội thuận lợi là cơ bản, dân chủ hoá đời sống kinh tế-xã hội được xem vừa là mục tiêu, vừa là động lực trong quá trình đổi mới; Việc chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN đã tạo ra thời cơ thuận lợi cho sự đua tranh lành mạnh dựa trên tầm cao trí tuệ của cá nhân Thanh niên nói riêng, của mọi thành viên trong cộng đồng dân tộc nói chung;việc mở rộng quan hệ với trên 160 nước; dân chủ hoá về thông tin...tất cả những cái đó tạo đIều kiện cho Thanh niên nhanh chóng cập nhật được với kho tàng trí tuệ của dân tộc và nhân loạI. Để đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá Thủ đô, Thanh niên Thủ đô phảI giữ được vai trò xung kích sáng tạo trong việc tiếp nhận, sử dụng thành quả mới nhất của khoa học – công nghệ, phảI biết sáng tạo ra những cáI mà đất nước đòi hỏi.Muốn vậy, công tác giáo dục Thanh niên Thủ đô cần phảI làm sao khơI dậy trong họ tinh thần ham học hỏi, ham tìm tòi, ham phát hiện, vượt qua mọi khó khăn để tiến quân mạnh mẽ vào khoa học nhằm có sự sáng tạo trong mọi công việc. “Sáng tạo” đồng nhất với việc vuợt qua khỏi con đường mòn, vượt khỏi cách nghĩ, cách làm đã lỗi thời.Hơn nữa, theo quan đIểm khoa học về sự sáng tạo, thì sự “vượt khỏi” đó phải là kết quả phản ánh đúng đắn những quy luật khách quan và do đó, góp phần thúc đẩy sự phát triển tiến bộ của lịch sử. Để có sáng tạo, đôI khi cũng cần mạo hiểm, chấp nhận những thất bạI có thể rồi tìm ra được con đường đúng. Mạo hiểm, ưa mạo hiểm cũng là một thuộc tính của Thanh niên. Nhưng, mạo hiểm đúng đắn không đồng nhất với sự liều lĩnh, thiếu tính toán khoa học những điều kiện khách quan và chủ quan.Đó phải là sự mạo hiểm được dựa trên sự tính toán khoa học - tiền đề không thể thiếu để có sự thành công. Liên quan đến vấn đề thứ hai, chúng ta cần thấy hết những tác động tích cực và tiêu cực của cơ chế thị trường đối với Thanh niên Thủ đô và vai trò của họ trong việc phát triển mặt tích cực ,hạn chế tiêu cực của cơ chế đó . Cơ chế thị trường theo định hướng XHCN kích thích sự đua tranh, sự sáng tạo để mỗi Thanh niên khẳng định vị thế của mình với tư cách là một chủ thể kinh tế xã hội trong cộng đồng. Cơ chế đó vừa đòi hỏi vừa tạo ra cơ sở vật chất - kinh tế cần thiết để mở rộng dân chủ trong xã hội, giảI phóng mọi năng lực sáng tạo của con người.. Mặt khác, kinh tế thị trường ngay trong trường hợp định hướng XHCN cũng khó tránh khỏi phân hoá giàu nghèo;kích thính một bộ phận Thanh niên chỉ lấy lợi ích vật chất trước mắt là tất cả, những giá trị truyền thống tốt đẹp và lý tưởng cao cả không là gì cả. Trong những năm qua, việc làm giàu chính đáng, sự cạnh tranh lành mạnh trong không ít trường hợp còn bị những cáI đối lập của nó lấn át. Bệnh thực dụng chạy theo đồng tiền làm băng hoạI một số truyền thống tốt đẹpcủa dân tộc có chiều hướng gia tăng. Bên cạnh một bộ phận Thanh niên đang hăng say học tập, ham tìm tòi, ham phát hiện cáI mới mang giá trị tích cực đối với sự phát triển xã hội , cũng có một bộ phận Thanh niên hoặc bằng lòng với trình độ học vấn thấp, miễn là kiếm được nhiều tiền (“Văn hay chữ tốt không bằng thằng dốt lắm tiền”), hoặc chạy theo bằng cách hình thức bằng nhiều thủ đoạn phi đạo đức. Đấu tranh hạn chế những tác động tráI chiều của cơ chế thị trường, biến những mặt tích cực của cơ chế đó thành xung lực nội tạI của quá trình công nghiệp hoá- hiện đạI hoá Thủ đô cần được xem là một nội dung không thể thiếu trong công tác tư tưởng đối với Thanh niên Thủ đô. Liên quan tới vấn đề thứ ba, không ai trong chúng ta lạI không thấy hết vai trò của truyền thống đối với phát triển hiện tại. Những truyền thống tốt, có sức mạnh to lớn nâng thế hệ đI sau vươn tới tầm caocủa sự sáng tạo cáI mới phù hợp với quy luật của sự phát triển. Từ Đông Đô tới Thăng Long, Hà Nội- cuộc hành trình 1000 năm đã mang lạI cho nhân dân Thủ đô nói riêng, cho dân tộc Việt Nam nói chung một truyền thống hào hùng. Một ngàn năm đó không chỉ để lạI cho chúng ta những tấm gương sáng về lòng dũng cảm hy sinh của nhiều thế hệ tiền bối trong cuộc đấu tranh giữ vững chủ quyền, bảo vệ Thủ đô ngàn năm văn hiến; một ngàn năm đó đẻ lạI cho chúng ta truyền thống thông minh, sáng tạo trong xây dựng, truyền thống văn hoá đô thị kiểu Phương Đông với tất cả sự tinh tế trong các quan hệ xã hội . Việc giáo dục truyền thống 1000 năm lạI diễn ra trong đIều kiệ hội nhập Quốc tế và sự phát triển của kinh tế thị trường theo định hướng XHCN. Bên cạnh những tác động tích cực là cơ bản,ngay cả khi xem xét riêng về mở rộng hợp tác quốc tế,chúng ta cũng nhận thấy không phảI tất cả đều chỉ có chiều thuận. Trong đIều kiện CNXH với tư cách là một hệ thống xã hội không còn nữa, quan hệ với các nước không phảI là XHCN đang gia tăng. Những ảnh hưởng tiêu cực của CNTB trong thanh niên, nhất là thanh niên Thủ đô-nơI du nhập nhanh nhất những thành quả kinh tế xét cả từ mặt tích cực lẫn mặt tiêu cực-khá nặng nề. Tình trạng lầm lẫn giữa cáI mới theo đúng ý nghĩa khoa học của nó với cái lạ mắt, lạ tai, cáI cũ đã lỗi thời được tái tạo dưới hình thức mới đã xuất hiện ở không ít thanh niên Thủ đô. “Yêu hiện đạI”, “Sống hiện đại”, sống theo phong cách của xã hội tiêu thụ...đang gặm nhấm dần phẩm chất của một bộ phận thanh niên, gây ra nhiều hậu quả tiêu cực trong cuộc sống đô thị. Sự tìm tòi khoa học đôI khi là cáI vỏ che đậy sự mê tín dị đoan trong một bộ phận trí thức trẻ của Thủ đô. Nhân tiến tới kỷ niệm 1000 năm Thủ đô văn hiến, khơi dậy truyền thống học hỏi, cầu tiến bộ; phát huy vị trí trung tâm kinh tế, chính trị và văn hoá của Thủ đô để góp phần nâng cao phẩm chất và năng lực của tầng lớp trẻ trên địa bàn này, khiến họ phải thật day dứt khi phong trào Thủ đô chưa ngang tầm với vị trí của nó là một động lực kích thích thanh niên Thủ đô vươn lên. Liên quan đến vấn đề thứ tư, chúng ta lưu ý rằng, không ít lần các thế lực đế quốc công khai tuyên bố trọng tâm của chiến lược diễn biến hoà bình của chúng là chĩa vào tầng lớp thanh niên-thế hệ có thể “thay đổi căn bản đường lối do những người đã từng vào sinh ra tử xác lập nên” Trong thanh niên, thanh niên Thủ đô lạI là nơi có đIều kiện để chúng tác động nhanh nhất bao gồm cả thông tin, văn hoá phẩm, lối sống...nhằm thay đổi suy nghĩ và tiến tới thay đổi hành động của thanh niên. Việc đảm bảo thông tin có định hướng dưới sự lãnh đạo của Đảng; làm cho thanh niên Thủ đô có tính độc lập tự chủ cao trong việc đánh giá; tiếp nhận những tác động chính trị, tư tưởng, văn hoá từ bên ngoàI; có đủ năng lực phân định cáI tích cực và cáI tiêu cực trong nội dung của những luồng tư tưởng đó; có khả năng phản ứng đúng đắn, kịp thời trước những tác động từ nhiều kênh khác nhau của các thế lực đen tối trong và ngoàI nước...trơ thành những đòi hỏi cần thiết của công tác giáo dục thanh niên Thủ đô. Liên quan đến vấn đề thứ năm, một mặt, chúng ta không thể bác bỏ quan niệm rằng : “Lòng nhiệt tình hăng háI hy sinh +sự dốt nát =phá hoạI”, mặt khác cũng không thể không thấy một sự thực là: trí tuệ cao lạI dựa trên một lập trường, quan đIểm sai lầm sẽ mang lạI hậu quả không kém phần nguy hại. Bởi vậy, để phát huy vai trò xung kích sáng tạo của Thanh niên Thủ đô, phương hướng quan trọng hàng đầu là giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng trong công tác thanh niên, trong công tác giáo dục thanh niên. Bởi vì, chỉ khi đó, công tác giáo dục thanh niên mới được định hướng bởi một quan đIểm chính trị đúng đắn, thanh niên mới có khả năng đấu tranh có hiệu quả chống lại mọi mưu đồ lợi dụng thanh niên vì những động cơ thiếu trong sáng có hại cho thanh niên và đất nước nói chung... Để công tác giáo dục thanh niên Thủ đô hoàn thành nhiệm vụ của mình, cần có sự phối hợp rộng rãi của tất cả mọi cấp bộ Đoàn, sự liên kết thành một khối thống nhất của tất cả các binh chủng làm công tác tư tưởng trên địa bàn thành phố và cả nước; trong đó, quy tụ sức mạnh của các phương tiện thông tin đại chúng, quy tụ sức mạnh của toàn xã hội - từ gia đình cho đến nhà trường, từ đường phố cho đến cơ quan, từ bên dân sự đến bên quân đội, công an...để tạo ra sức mạnh tổng hợp trong lĩnh vực công tác này là một vấn đề có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Hơn nữa, cũng cần đổi mới công tác giáo dục chính trị-tư tưởng trong thanh niên Thủ đô. Nâng cao tính thiết thực-thực tế trong công tác giáo dục là con đường rất có hiệu quả. Trong vấn đề này, chúng ta không xem nhẹ giáo dục hoài bão, lý tưởng cao đẹp cho thanh niên; mặt khác, như C.Mác đã từng nói: “Lý tưởng mà xa rời lợi ích, lý tưởng sẽ tự bôi nhọ mặt mình”. Cũng theo tinh thần đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, nhân dân chỉ thấy được giá trị của độc lập, tự do, khi dân được ăn no, mặc đủ. Do vậy, quan tâm thoả mãn những lợi ích chính đáng của thế hệ trẻ Thủ đô cần được xem là một phương thức không thể thiếu để nâng cao sinh khí của tổ chức thanh niên các cấp. Bằng việc chú ý đúng mức tới một số vấn đề nêu trên, công tác chính trị-tư tưởng của Đoàn các cấp sẽ góp phần tích cực vào việc hình thành những người thanh niên Thủ đô gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH; có đạo đức trong sáng; có ý chí kiên cường tiến quân vào CNH-HĐH Thủ đô; phát huy được truyền thống tốt đẹp của Thủ đô có một ngàn năm lịch sử; có đủ năng lực làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đạI, có tư duy sáng tạo thích ứng với đòi hỏi của quá trình CNH-HĐH Thủ đô...để đưa Thủ đô lên trình độ cao trong sự phát triển của cả nước. Chỉ khi đó, thanh niên Thủ đô mới xứng đáng với lòng mong đợi của toàn Đảng, toàn dân. II. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 1) VỀ CHỦ TRƯƠNG CHÍNH SÁCH CỦA THÀNH PHỐ Thành uỷ, Uỷ ban nhân dân thành phố cần có chủ trương, chương trình giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng cho cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo các cấp, có chủ trương nghiên cứu phương thức cho các đối tượng, chú trọng là lực lượng thanh niên. Trong đó xác định rõ: chủ đề, nội dung, hình thức, quy mô, mức độ, phạm vi đối tượng và các lực lượng tham gia giáo dục. Giao cho Mặt trận Tổ quốc hoặc Hội Liên hiệp Phụ nữ chủ trì nghiên cứu vấn đề giáo dục ở gia đình về truyền thống đạo đức và lý tưởng cách mạng. Có chính sách đầu tư về tài chính cho các hoạt động giáo dục. Trên cơ sở chương trình giáo dục tổng thể của thành phố các cấp, các ngành đề ra chương trình thực hiện của mình. 2) ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC ĐẢNG Cần cụ thể hoá hơn nữa tiêu chuẩn đảng viên, công bố công khai mẫu hình người Đảng viên để đoàn viên thanh niên có tấm gương thực tế noi theo, để phấn đấu và có cơ sở để đóng góp xây dựng Đảng. Đồng thời, cần tiếp tục đổi mới chỉnh đốn Đảng mạnh hơn nữa, kiên quyết thanh lọc những đảng viên tham nhũng, cơ hội, kém năng lực, có lối sống xa đoạ...Tiếp tục đẩy mạnh chương trình phát triển Đảng trong thanh niên. 3) ĐỐI VỚI TỔ CHỨC CHÍNH QUYỀN CÁC CẤP Cần có sự tổ chức, phân công hợp lý để thể hiện rõ và hiệu quả trách nhiệm của chính quyền các cấp 4) ĐỐI VỚI ĐOÀN THANH NIÊN Tiếp tục củng cố và tăng cường bộ máy chuyên trách công tác tư tưởng-văn hoá của các cấp bộ Đoàn (từ Trung ương đến thành phố, đến quận, huyện đến cơ sở). Cần khẳng định rõ vai trò, vị trí của tổ chức Đoàn trong đIều kiện hiện nay (trường học XHCN, môI trường văn hoá, môI trường thực hành dân chủ, công bằng xã hội, môI trường tự khẳng định, thực hành nhân đạo chân chính...) Cần tập trung giải quyết vấn đề cán bộ cơ sở (đào tạo, bồi dưỡng và chế độ chính sách) vì chính đó là một khâu quan trọng để sáng tạo ra nội dung, hình thức hoạt động hấp dẫn, sinh động. Tiếp tục kiện toàn hệ thống báo chí của Đoàn, Hội, Đội, cần nâng tầm của báo Tuổi trẻ Thủ đô xứng với vị trí và tên gọi. Tiếp tục đổi mới và tìm tòi các phương thức hoạt động mới, đồng thời phát huy cao độ những phương thức truyền thống vẫn còn đạt hiệu quả cao. Trong các chương trình hoạt động của Đoàn thời gian tới đây, cần đẩy mạnh hơn nữa chương trình bồi dưỡng giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng. Giáo dục bằng tấm gương của đội ngũ cán bộ Đoàn, tập hợp thanh thiếu niên qua các thủ lĩnh nhóm là hình thức giáo dục có hiệu quả. KẾT LUẬN Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng công tác vận động thanh niên và quan tâm, chăm sóc sự nghiệp xây dựng Đoàn Thanh niên cộng sản thành đội tiên phong chiến đấu của thanh niên, đội hậu bị tin cậy của Đảng. Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, công tác vận động, giáo dục thanh niên của Đảng không ngừng được quan tâm gắn liền với đổi mới nội dung và phương thức hoạt động đoàn kết, tập hợp thanh niên, chăm lo cho sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng và phát huy tiềm năng to lớn của thanh niên, đưa công tác Đoàn và phong trào thanh niên phát triển, nhằm góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại, văn hoá, xã hội của đất nước. Để công tác giáo dục thanh niên Thủ đô hoàn thành nhiệm vụ của mình, cần có sự phối hợp rộng rãi của tất cả mọi cấp bộ Đoàn, sự liên kết thành một khối thống nhất của tất cả các binh chủng làm công tác tư tưởng trên địa bàn thành phố và cả nước, trong đó quy tụ sức mạnh của các phương tiện thông tin đại chúng, quy tụ sức mạnh của toàn xã hội - từ gia đình cho đến nhà trường, từ đường phố cho đến cơ quan, từ bên dân sự đến bên quân đội, công an... để tạo ra sức mạnh tổng hợp trong lĩnh vực công tác này là một vấn đề có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Bằng việc chú ý đúng mức đến công tác vận động, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên sẽ góp phần tích cực vào việc hình thành những người thanh niên Thủ đô gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH; có đạo đức trong sáng; có ý chí kiên cường tiến quân vào CNH - HĐH Thủ đô; phát huy được truyền thống tốt đẹp của Thủ đô có một ngàn năm lịch sử; có đủ năng lực làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo thích ứng với đòi hỏi của quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá Thủ đô...để đưa Thủ đô lên trình độ cao trong sự phát triển của cả nước. Chỉ khi đó, Thanh niên Thủ đô mới xứng đáng với lòng mong đợi của toàn Đảng, toàn dân. Bảng 1 TT Nội dung quan tâm % 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Việc làm nghề nghiệp Thu nhập và làm giàu Giáo dục, học tập và phát triển tài năng Chấp hành pháp luật Nhà nước Bảo vệ an ninh quốc phòng Phòng chống các tệ nạn xã hội Tình bạn, tình yêu, hôn nhân và gia đình Rèn luyện sức khoẻ, thể lực Dân chủ, tự do, công bằng xã hội Tham gia xây dựng tổ chức Đoàn, Hội Liên hiệp thanh niên Thanh niên với lý tưởng xã hội chủ nghĩa 87,4 83,3 77,4 72,5 72,6 71,5 70,2 69,2 67,8 64,8 50,6 Tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng Th/xuyên ít tổ chức Không tổ chức Kỷ niệm các ngày lễ lớn 62,4% 34,8% 2% Lễ hội dân gian 36% 33,6% 16% Kỷ niệm ngày thành lập cơ quan 24% 32% 19,6% Sinh hoạt các đoàn thể 33,2% 47,6% 8,4% Tổ chức nói chuyện học tập 22% 54,8% 1,4% Thi tìm hiểu 14,8% 44,4% 26% Chương trình phát trên đài truyền thanh 44% 33,2% 6,8% Thăm quan di tích lịch sử 18,8% 45,6% 18% Thăm quan bảo tàng, khu di tích 2,4% 44,8% 16% Tổ chức phong trào lao động, rèn luyện... 41,6% 34% 14,8% Phong trào xã hội, từ thiện, nhân đạo 6,4% 21,2% 4,8% Các hình thức tổ chức giáo dục khác 14% 41,6% 17,6% Đánh giá cấp uỷ Đảng, Chính quyền và các đoàn thể chính trị ở cơ sở tổ chức giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên (năm 1998) Cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể Tốt Bình thường Kém Cấp uỷ Đảng 47,2% 38,8% 3,2% Chính quyền 37,6% 47,6% 7,2% Mặt trận tổ quốc 34,4% 37,2% 6% Công đoàn 15,6% 30,8% 11,2% Hội nông dân 14,8% 28% 12% Hội cựu chiến binh 54% 33,2% 1,2% Hội phụ nữ 45,2% 35,2% 3,2% Đoàn thanh niên 24% 42,8% 16,4% Hội sinh viên 5,2% 21,2% 10,85% TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH ----------- TT Tên sách, tài liệu Tác giả và cơ quan xuất bản 1. Báo cáo khoa học : Nghiên cứu đổi mới nội dung, phương thức gióa dục truyền thống trong công tác tư tưởng - văn hoá ở Thủ đô (1998 -1999 ) Thành uỷ Hà Nội Ban tuyên giáo 2. Báo cáo tổng kết công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi Thủ đô năm 2000 Thành đoàn Hà Nội 3. Công tác tư tưởng trong thanh niên - một trong những nhiệm vụ quan trọng trong công tác xây dựng đảng ( tài liệu) Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh 4. Công tác tư tưởng - văn hoá trong thời kỳ CNH - HĐH đất nước Ban Tư tưởng - Văn hoá TW 5. Diễn đàn công tác tư tưởng: Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục Bùi Thị Ngọc Lan 6. Đảng cộng sản Việt Nam với công tác vận động thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước Ban Dân vận Trung ương 7. Hội thảo giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên Thủ đô thời kỳ CNH - HĐH Thành đoàn Hà Nội 8. Lênin toàn tập - tập 41 9. Nâng cao chất lượng truyền thụ lý tưởng cách mạng cho thanh niên (tài liệu ) TS. Nguyễn Đình Gấm Học viện Chính trị quân sự