Công tác tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay

Lêi më ®Çu Con ng­êi lµ nguån lùc quan träng nhÊt ®èi víi bÊt cø mét tæ chøc nµo. Sù thµnh c«ng cña bÊt kú mét doanh nghiÖp lín hay nhá, phô thuéc chñ yÕu vµo n¨ng lùc vµ hiÖu suÊt lµm viÖc cña nh÷ng ng­êi lao ®éng. MÆt kh¸c, khi mét c«ng nh©n kh«ng ®ñ tr×nh ®é ®­îc thuª mét c¸ch thiÕu thËn träng v× lùa chän kÐm th× anh ta trë thµnh mét g¸nh nÆng cho doanh nghiÖp. v× vËy qu¸ tr×nh tuyÓn dông lao ®éng ®Ó cã ®­îc mét ®éi ngò lao ®éng tèt cña mçi doanh nghiÖp lµ hÕt søc quan träng vµ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh trong sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp . §Ó gióp mäi ng­êi hiÓu biÕt râ thªm vÒ tÇm quan träng vµ thùc tr¹ng c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng trong doanh nghiÖp nªn em ®· chän ®Ò tµi nµy cho m«n häc chuyªn ngµnh Qu¶n TrÞ Nh©n Lùc Em ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o TS Ph¹m Thuý H­¬ng ®· gióp ®ì rÊt nhiÒu ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh ®Ò tµi m«n häc nµy, tuy ®· rÊt cè g¾ng nh­ng ch¾c ch¾n cã nhiÒu thiÕu sãt, t«i mong sù gãp ý cña tÊt c¶ mäi ng­êi cã quan t©m ®Õn ®Ò tµi nµy. *Trong ®Ò ¸n nµy cã nh÷ng môc chÝnh sau: - Nh÷ng kh¸i niÖm chung vÒ tuûªn mé, tuyÓn chän. - C¸c b­íc trong tuyÓn dông - C¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông lao ®éng trong tæ chøc - Nguån tuyÓn dông lao ®éng - C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c tuyÓn dông - TÇm quan träng cña tuyÓn dông trong tæ chøc - T×nh h×nh chung vÒ tuyÓn dông cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay, mét sè nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p PhÇn A. Nh÷ng lý luËn chung vÒ tuyÓn mé, tuyÓn chän I- kh¸i niÖm vÒ tuyÓn mé: TuyÓn mé nh©n viªn lµ mét qu¸ tr×nh thu hót nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®Õn ®¨ng ký, nép hå ®¬n t×m viÖc lµm. Th«ng th­êng tiÕn tr×nh tuyÓn mé b¾t ®Çu khi mét nhµ qu¶n trÞ nµo ®ã nép phiÕu yªu cÇu vÒ nh©n sù cho phßng nh©n sù. PhiÕu nµy m« t¶ râ c¸c chi tiÕt kh¸c nhau, bao gåm chøc danh c«ng viÖc, tªn bé phËn vµ ngµy th¸ng cÇn c«ng nh©n ®ã b¾t tay vµ lµm viÖc. Víi lo¹i th«ng tin nµy, gi¸m ®èc/ tr­ëng phßng nh©n sù sÏ ®èi chiÕu víi b¶n m« t¶ c«ng viÖc vµ b¶n m« t¶ chi tiÕt tiªu chuÈn c«ng viÖc ®Ó x¸c ®Þnh xem c«ng nh©n s¾p xÕp ®­îc tuyÓn mé ph¶i héi ®ñ c¸c tiªu chuÈn nµo. B­íc kÕ tiÕp trong tiÕn tr×nh tuyÓn mé nµy lµ x¸c ®Þnh xem trong c«ng ty hiÖn nay cã nh©n viªn héi tô ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn ®ã kh«ng, hay ph¶i tuyÓn mé tõ bªn ngoµi tõ c¸c nguån kh¸c nhau nh­ ®¹i häc, cao ®¼ng vµ c¸c c«ng ty kh¸c. V× tuyÓn mé rÊt tèn kÐm, cho nªn cÊp qu¶n trÞ cÇn ph¶i ®¶m b¶o r»ng hä ®ang sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p vµ c¸c nguån nh©n sù hiÖu qu¶ nhÊt. II- Kh¸i niÖm vÒ tuyÓn chän. TuyÓn chän nh©n viªn lµ mét qu¸ tr×nh kh«ng ®¬n gi¶n, kh«ng nh÷ng nhiÖm vô nµy ®ßi hái ph¶i cã nghiÖp vô chuyªn m«n mét c¸ch cã khoa häc mµ cßn tuú thuéc vµo chÝnh s¸ch tuyÓn dông cña c«ng ty. TuyÓn mé lµ tËp trung c¸c øng cö viªn l¹i, cßn tuyÓn chän l¹i lµ quyÕt ®Þnh xem trong sè c¸c øng cö viªn ®ã ai lµ ng­êi héi ®ñ c¸c tiªu chuÈn ®Ó lµm viÖc ®ã. Trong tuyÓn chän phÈm chÊt nh©n viªn lu«n lµ yÕu tè quan träng. YÕu tè phÈm chÊt cã thÓ chia lµm nhiÒu ph¹m trï. Nã tuú thuéc vµo viÖc nhµ qu¶n trÞ cÇn lo¹i phÈm chÊt g× n¬i ng­êi s¾p tuyÓn dông. Ch¼ng h¹n nÕu nh­ kü n¨ng vÒ th­¬ng m¹i lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt th× chän Nh÷ng ng­êi cã tè chÊt ho¹t b¸t, nhanh nh¹y, cã tÝnh h­íng ngo¹ivµ giao tiÕp tèt… cã nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái kü n¨ng nh­ng cã nh÷ng c«ng viÖc mµ kh¶ n¨ng häc hái l¹i lµ rÊt quan träng, còng cã nh÷ng c«ng viÖc mµ yÕu tè nh©n c¸ch lµ quan träng nhÊt. Trong nhiÒu tr­êng hîp cã nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái ph¶i phèi hîp nhiÒu yÕu tè trªn. Nh­ vËy viÖc tuyÓn chän nh©n viªn lµ lùa chän nh÷ng ng­êi phï hîp víi tÝnh chÊt cña tõng lo¹i c«ng viÖc. Kh¶ n¨ng con ng­êi chØ ph¸t huy m¹nh nÕu bè trÝ hä vµo lµm nh÷ng c«ng viÖc thÝch hîp víi hä. TuyÓn chän cßn bÞ ¶nh h­ëng bëi bÇu kh«ng khÝ v¨n hãa cña c«ng ty. Mét c«ng ty cã bµu kh«ng khÝ n¨ng ®éng, ch¾c ch¾n sÏ chän nh÷ng ng­êi cã ®Çu ãc th«ng minh, ®Çy tham väng vµ nhÊt lµ n¨ng ®éng, cã s¸ng kiÕn. III- Yªu cÇu vµ nguyªn t¾c cña tuyÓn dông. 1- C¸c yªu cÇu vÒ tuyÓn dông lao ®éng TuyÓn dông nh©n viªn vµo lµm viªc ph¶i g¾n víi ®ßi hái cña s¶n xuÊt, c«ng viÖc trong doanh nghiÖp. nh÷ng yªu cÇu trong tuyÓn dông nh©n viªn trong doanh nghiÖp : - TuyÓn dông nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cÇn thiÕt cho c«ng viÖc cÇn tuyÓn dông, cã thÓ lµm viÖc tíi n¨ng suÊt lao ®éng cao, hiÖu suÊt c«ng t¸c tèt. - TuyÓn nh÷ng ng­êi cã kü thuËt, trung thùc, g¾n bã víi c«ng viÖc víi doanh nghiÖp. - TuyÓn dông nh÷ng ng­êi cã søc kháe, lµm viÖc l©u dµi trong doanh nghiÖp víi nhiÖm vô mµ m×nh ®­îc giao NÕu tuyÓn kh«ng kü, tuyÓn sai, theo c¶m tÝnh hoÆc theo mét søc Ðp nµo ®ã, sÏ dÉn ®Õn hËu qu¶ nhiÒu mÆt vÒ kinh tÕ x· héi. 2- C¸c nguyªn t¾c cña tuyÓn dông TuyÓn dông ®­îc tiÕn hµnh theo nh÷ng quy t¾c sau: - C¨n cø vµo ®¬n xin viÖc, lý lÞch, b»ng cÊp giÊy chøng chØ vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi xin viÖc ®Ó lµm c¨n cø tuyÓn dông - C¨n cø vµo hÖ thèng c¸c c©u hái vµ tr¶ lêi ®Ó t×m hiÓu ng­êi xin viÖc, c¸c c©u hái nµy do doanh nghiÖp ®Ò ra - C¨n cø vµo tiÕp xóc, gÆp gì gi÷a doanh nghiÖp ( phßng qu¶n trÞ nh©n lùc) vµ ng­êi xin viÖc. - C¨n cø vµo kiÓm tra søc kháe, thö tay nghÒ, thö tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng chuyªn m«n. Do ®ã viÖc xem xÐt l¹i nguån nh©n lùc h»ng n¨m sÏ lµm cho tæ chøc thÊy râ chÊt l­îng cña nguån nh©n lùc, chuÈn bÞ s½n cho nhu cÇu hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. Khi lËp kÕ ho¹ch tuyÓn dông vµ bè trÝ, bé phËn qu¶n lý ph¶i lµm râ nh÷ng môc tiªu chung. Ph¶i cã nh÷ng c¸ch kh¸c nhau ®Ó gi¶i thÝch râ c¸c nhu cÇu cña doanh nghiÖp. Tr¸ch nhiÖm tuyÓn mé, thuª m­ín vµ s¾p xÕp ng­êi lao ®éng th­êng ®­îc giao cho phßng qu¶n trÞ nh©n lùc. Nh÷ng ng­êi gi¸m s¸t thi tuyÓn hoÆc nh÷ng ng­êi tr­ëng phßng (ban) lùa chän theo c¸c ph­¬ng ph¸p ®· ®­îc x©y dùng mét c¸ch tèt nhÊt. Tuy nhiªn, trong nh÷ng tæ chøc nhá, nã ®­îc giao cho ng­êi ®øng ®Çu cña bé phËn cã nhu cÇu vÒ nh©n lùc. IV- c¸c b­íc tuyÓn dông: Sù thµnh c«ng cña bÊt cø mét doanh nghiÖp lín hay bÐ phô thuéc chñ yÕu vµo hiÖu suÊt cña nh÷ng ng­êi lao ®éng. MÆt kh¸c khi mét c«ng nh©n kh«ng ®ñ tr×nh ®é ®­îc thuª mét c¸ch thiÕu thËn träng v× sù lùa chän kÐm, anh ta trë thµnh g¸nh nÆng ®èi víi doanh nghiÖp. Nh÷ng b­íc tuyÓn dông th­êng gÆp lµ: B­íc 1: X¸c ®Þnh râ ( ph©n biÖt râ ) nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nhau trong doanh nghiÖp vµ m« t¶( diÔn t¶) nh÷ng c«ng viÖc ®ã vÒ : ®Æc ®iÓm kü thuËt cña c«ng viÖc, nh÷ng tiªu chuÈn lµm viÖc ( tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc) ®èi víi mét vÞ trÝ ( hay chøc vô) lµm viÖc. Nguyªn t¾c ®èi víi tuyÓn chän lao ®éng lµ : - BÊt kú sù thiÕu hôt x¶y ra ë ®©u, thiÕu hôt hiÖn cã hoÆc do nh÷ng n¬i lµm viÖc míi t¹o ra, ®iÒu cÇn xem xÐt tr­íc tiªn lµ ph¶i bï ®¾p vµo chç thiÕu hôt ®ã ®Ó lµm t¨ng tèi ®a kh¶ n¨ng cña nguån nh©n lùc. - Nh÷ng ng­êi dù tuyÓn vµo bÊt kú vÞ trÝ nµo sÏ ®­îc lùa chän trªn c¬ së duy nhÊt, ®ã lµ sù tho¶ m·n c¸c tiªu chuÈn thuª m­ín vµ ®Æc ®iÓm cña c«ng viÖc. B­íc 2: ChuÈn bÞ b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh nguån nh©n lùc. TÊt c¶ nh÷ng ng­êi ®øng ®Çu ®¬n vÞ theo thêi gian ®· quy ®Þnh trong n¨m nép cho ng­êi qu¶n trÞ nh©n lùc mét b¶n b¸o c¸o dù kiÕn t×nh h×nh nguån nh©n lùc cho c¸c n¨m tíi. C¸c b¸o c¸o ph¶i lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò: Nh÷ng vÞ trÝ (chøc vô) ®· cã ®ñ ng­êi , nh÷ng vÞ trÝ (chøc vô) hiÖn ®ang thiÕu ng­êi, yªu cÇu s¾p xÕp l¹i, nh÷ng vÞ trÝ míi cÇn ng­êi, cÇn bæ sung thªm, m« t¶ c«ng viÖc vµ tiÒn l­¬ng ®Ò xuÊt cho mçi vÞ trÝ (nÕu ch­a cã s½n møc l­¬ng cho c«ng viÖc ®ã). Phßng qu¶n trÞ nh©n lùc sÏ duyÖt l¹i, giíi thiÖu vµ nép b¶n b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh nh©n lùc cho gi¸m ®èc B­íc 3: th«ng b¸o nh÷ng yªu cÇu ®èi víi nh÷ng ng­êi lµm c«ng ®· ®­îc xÐt duyÖt trªn. Th«ng b¸o mäi ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ng­êi lµm c«ng vÒ tiÒn l­¬ng, sù bè trÝ s¾p xÕp l¹i hay bæ sung thªm; ng­êi xin viÖc sÏ nép ®¬n tíi phßng qu¶n trÞ nguån nh©n lùc. B­íc 4: TuyÓn mé nh÷ng ng­êi xin viÖc ®óng chÊt l­îng theo nh÷ng quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt khi tuyÓn mé, ®¬n vÞ qu¶n lý nguån nh©n lùc sÏ tuyÓn nh÷ng ng­êi xin viÖc ®óng chÊt l­îng cho nh÷ng vÞ trÝ cÇn thiÕt. B­íc 5: Ph¸t ®¬n vµ tiÕp nhËn ng­êi xin viÖc. Ng­êi phô tr¸ch vÒ tuyÓn dông thùc hiÖn mét cuéc pháng vÊn ®Ó t×m ng­êi phï hîp víi c«ng viÖc, sau ®ã cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ tæ chøc vµ nh÷ng c«ng viÖc sÏ cã trong thêi gian tíi, ®ång thêi gióp ®ì viÖc hoµn thµnh c¸c ®¬n xin viÖc B­íc 6: thùc hiÖn nh÷ng tr¾c nghiÖm vÒ viÖc lµm, kiÓm tra vèn kiÕn thøc cña ng­êi xin viÖc vÒ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c¸ nh©n Môc tiªu chñ yÕu lµ x¸c ®Þnh c¸c n¨ng lùc cña c¸ nh©n trong c«ng viÖc vµ møc ®é tho¶ m·n ng­êi ta chê ®îi ë anh ta trong c«ng viÖc nh­ thÕ nµo. phßng qu¶n trÞ nh©n lùc ph¶i thÈm tra nh÷ng ®iÒu tr×nh bµy cña ng­êi xin viÖc qua ®iÖn tho¹i, qua l¸ th­ x¸c minh hay göi nh÷ng phiÕu hái ý kiÕn tíi nh÷ng thÇy gi¸o cò hay nh÷ng ng­êi chñ tr­íc ®©y ®· thuª hä B­íc 7: Pháng vÊn ng­êi xin viÖc. LÇn pháng vÊn nµy nh»m cung cung cÊp cho bé phËn qu¶n lý nguån nh©n lùc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó hiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ vÒ n¨ng lùc cña ng­êi xin viÖc. Nã còng gióp cho ng­êi xin viÖc thÊy ®­îc nh÷ng c¸i lîi cña c«ng viÖc lµm trong mét tæ chøc nµo ®ã B­íc 8: So s¸nh ng­êi xin viÖc víi yªu cÇu cña tuyÓn ng­êi lµm viÖc, bé phËn qu¶n lý nguån nh©n lùc lóc ®ã quyÕt ®Þnh ai sÏ ®­îc nhËn hay kh«ng ®­îc nhËn vµo lµm t¹i doanh nghiÖp. B­íc 9: §¸nh gi¸ cuèi cïng vÒ ng­êi xin viÖc §¸nh gi¸ cuèi cung vÒ ng­êi xin viÖc lµ ®¸nh gi¸ con ng­êi víi tÊt c¶ c¸c ­u, nh­îc ®iÓm cña ng­êi ®ã nh­: d¸ng vÎ bÒ ngoµi , tr×nh ®é v¨n hãa tr×nh ®é tay nghÒ thÓ lùc søc khoÎ, c¸c yÕu tè kh¸c nh­ tÝnh t×nh, sù æn ®Þnh tÝnh nhÊt qu¸n tÝnh kiªn nhÉn nghÞ lùc, ®é chÝn ch¾n trong c¶m xóc … B­íc 10: Thuª nh÷ng ng­êi xin viÖc ®· ®­îc chän khi ng­êi dù tuyÓn ®· ®¹t tÊt c¶ c¸c yªu cÇu, phßng qu¶n lý nguån nh©n lùc sÏ chuÈn nh÷ng giÊy tê chñ yÕu nh­: giÊy bæ nhiÖm( tiÕp nhËn), thÎ qu¶n lý v¾ng mÆt, thÎ chøng nhËn cña doanh nghiÖp. Bé phËn qu¶n lý nguån nh©n lùc cïng tho¶ thuËn víi ng­êi ®­îc ®­îc tuyÓn dông vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông anh ta. NhËn d¹ng ch÷ ký cña ngõêi ®ã trong hîp ®ång lµm viÖc, vµ hoµn thµnh viÖc ghi chÐp vÒ nh©n sù ®Ó l­u. B­íc 11: Giíi thiÖu cho ng­êi míi vµo lµm viÖc tinh h×nh vµ ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp Phßng qu¶n lý nh©n lùc giíi thiÖu ph­¬ng h­íng vµ ch­¬ng tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Néi dung giíi thiÖu gåm tãm t¾t lÞch sö, nh÷ng môc tiªu vµ quy ®Þnh, nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña anh ta trong doanh nghiÖp. B­íc 12: C«ng viÖc tiÕp theo lóc nµy, phßng qu¶n lý nguån nh©n lùc theo giâi chÆt chÏ ng­êi míi vµo lµm viÖc vµ cho hä nh÷ng lêi khuyªn khi cÇn thiÕt. Ng­êi lao ®éng cÇn cã thêi gian thö th¸ch. §ã lµ thêi kú ng­êi lao ®éng ®­îc quan s¸t ®Ó x¸c ®Þnh râ sù phï hîp cña anh ta víi c«ng viÖc còng nh­ sù cã Ých cña anh ta ®èi víi tæ chøc. V- C¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông lao ®éng 1- Ph­¬ng ph¸p tuyÓn mé. TuyÓn mé lµ tiÕn tr×nh thu hót nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng tõ c¸c nguån kh¸c nhau ®Õn ®¨ng ký, nép ®¬n t×m viÖc lµm Cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p tuyÓn mé nh©n viªn : - Qu¶ng c¸o : c¸c môc qu¶ng c¸o trªn b¸o chÝ, truyÒn h×nh vÒ tuyÓn dông lao ®éng, internet. HÇu hÕt c¸c c«ng ty ®Òu ®ång ý r»ng ®©y lµ nguån cung cÊp th«ng tin vÒ c«ng nh©n viªn trÎ tuæi ®a sè Ýt cã kü n¨ng theo nhu cÇu cña c«ng ty. C¸ch tuyÓn mé nµy th­êng ¸p dông khi c¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn mé kh¸c qu¸ tèn kÐm hoÆc khã kh¨n. - Cö chuyªn viªn tuyÓn mé ®Õn c¸c tr­êng kü thuËt vµ h­íng nghiÖp, tr­êng ®¹i häc céng ®ång, c¸c ®¹i häc vµ viÖn ®¹i häc ®Ó tuyÓn mé. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ lao ®éng ë ®©y ®­îc ®µo t¹o rÊt quy m«, thø n÷a lµ c«ng ty ®­îc tiÕp xóc víi øng viªn cã kh¶ n¨ng do nhµ tr­êng läc lùa. - C¸c c¬ qua ng­êi tuyÓn dông : Còng cã nhiÒu c«ng ty l¹i ph¶i nhê cËy c¸c c¬ quan tuyÓn dông dïm. C¸c c¬ quan nµy th­êng lµ giái vÒ c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n viªn v¨n phßng h¬n. ChÊt l­îng tuyÓn dông tuú theo kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña cÊp qu¶n trÞ cña c¬ quan nµy. - Sinh viªn thùc tËp: §©y còng lµ mét h×nh thøc tuyÓn mé tèt v× sinh viªn khi thùc tËp t¹i c«ng ty ®· cã mét kho¶ng thêi gian ®Ó hiÓu vÒ c«ng ty vµ c«ng viÖc cña m×nh ®ang thùc tËp. Vµ khi cÇn thiÕt th× hä cã thÓ lµm ®­îc viÖc ngay. - Nhê nh©n viªn giíi thiÖu: §èi víi mét sè c¬ quan ®ßi hái mét sè kü n¨ng t­¬ng ®èi hiÕm, hä th­êng ¸p dông ph­¬ng ph¸p tham kh¶o ý kiÕn cña nh©n viªn – hay nãi mét c¸ch kh¸c, nhê nh©n viªn giíi thiÖu th× hä th­êng giíi thiÖu cho c«ng ty nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng vµ cã chÊt l­îng. ChÝnh v× thÕ mµ nhiÒu c«ng ty t¹i c¸c n­íc hiÖn ®¹i khuyÕn khÝch c«ng nh©n ®­a b¹n bÌ vµ hä hµng vµo lµm viÖc. 2- Ph­¬ng ph¸p tuyÓn chän §Ó tuyÓn chän nh©n viªn tõ nguån tuyÓn mé ng­êi ta dïng mét sè ph­¬ng ph¸p nh­: Tr¾c nghiÖm : §©y lµ ph­¬ng ph¸p lùa chän nh©n viªn qua mét sè tr¾c nghiÖm do c«ng ty so¹n th¶o. Tr¾c nghiÖm trÝ th«ng minh, tr¾c nghiÖm vÒ kü n¨ng, kü x¶o. Nh÷ng tr¾c nghiÖm nµy sÏ ®o l­êng kh¶ n¨ng trong khi thùc hiÖn c«ng viÖc nhÊt ®Þnh cña ng­êi lao ®éng. Tr¾c nghiÖm vÒ sù quan t©m, tr¾c nghiÖm nµy ®o l­êng chó ý c¸ nh©n, sù thÝch thó ®èi víi c«ng viÖc vµ th¸i ®é lµm viÖc. Tr¾c nghiÖm vÒ nh©n c¸ch sÏ lµm béc lé tÝnh khÝ cña con ng­êi vµ ®éng c¬ cña hä. C«ng ty so¹n th¶o ra ch­¬ng tr×nh tr¾c nghiÖm cÇn ph©n tÝch kü nh÷ng nhu cÇu cña c«ng viÖc chuÈn bÞ. Nh÷ng tr¾c nghiÖm cÇn lµm béc lé râ ®­îc nh÷ng thµnh ®¹t trong gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, kinh nghiÖm tuæi, giíi tÝnh vµ cuèi cïng lµ nh÷ng phÈm chÊt hay nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ng­êi ®­îc thuª vµo lµm viÖc. Sau ®ã, bé phËn qu¶n lý nguån nh©n lùc ph¶i chuÈn bÞ mét b¸o c¸o ph©n tÝch vµ gi¶i thÝch trªn c¬ kÕt qu¶ tr¾c nghiÖm, pháng vÊn ban ®Çu vµ lý lÞch cña nh÷ng ng­êi xin viÖc, sau khi ph©n tÝch cÈn thËn vÒ ba nguån tµi liÖu ®ã phßng qu¶n trÞ nguån nh©n lùc míi cã thÓ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh r»ng ai sÏ ®­îc dù pháng vÊn lÇn cuèi cïng vµ ®­îc tr­ëng phßng quyÕt ®Þnh bè trÝ cho lµm viÖc. Pháng vÊn : ®©y còng lµ ph­¬ng ph¸p th­êng ®­îc nhiÒu c«ng ty ¸p dông. Nã gåm hai lo¹i pháng vÊn chñ yÕu : pháng vÊn ban ®Çu vµ pháng vÊn ®¸nh gi¸. Pháng vÊn ban ®Çu ®Ó lo¹i trõ nh÷ng ng­êi xin viÖc kh«ng ®ñ chÊt l­îng (tr×nh ®é) vµ chó ý ®Õn nh÷ng ng­êi cã ®ñ tr×nh ®é, cã thÓ ®­îc thuª vµo lµm viÖc. Pháng vÊn ban ®Çu lµ phÇn ®Çu cña sù lùa chän liªn tôc vµ kÕt qu¶ chØ cã tÝnh chÊt ­ím thö Pháng vÊn ®¸nh gi¸ ®­îc tiÕn hµnh ®Ó duyÖt l¹i tÊt c¶ mäi vÊn ®Ò thuéc vÒ kh¶ n¨ng cña ng­êi xin viÖc. ViÖc nµy cho phÐp ng­êi pháng vÊn ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng. Môc ®Ých c¬ b¶n cña pháng vÊn lµ ph¸t hiÖn ra nh÷ng vÊn ®Ò: chÊt l­îng con ng­êi, nh÷ng phÈm chÊt ®ßi hái cña vÞ trÝ lµm viÖc nh­ thÓ h×nh søc kháe, phong c¸ch ¨n nãi phong c¸ch ¨n mÆc. Tr×nh ®é häc vÊn, kinh nghiÖm lµm viÖc, sù hoµ nhËp víi mäi ng­êi. VI- Nguån tuyÓn dông lao ®éng. - Trong néi bé : khi yÕu tè thêi gian lµ yÕu tè næi bËt, nghÜa lµ c«ng ty cÇn t×m gÊp mét ng­êi nµo ®ã mµ kh«ng cã thêi gian th× c¸ch tèt nhÊt lµ d¸n th«ng b¸o trong néi bé c«ng ty. Nã nh»m cho c«ng nh©n viªn trong toµn c«ng ty biÕt r»ng hiÖn ®ang cÇn tuyÓn ng­êi cho mét sè c«ng viÖc nµo ®ã. TuyÓn ng­êi tõ nguån néi bé cã lîi ®iÓm lµ nh©n viªn thÊy c«ng ty lu«n t¹o c¬ héi ®Ó hä th¨ng tiÕn, vµ do ®ã g¾n bã víi c«ng ty h¬n vµ lµm viÖc tÝch cùc h¬n. ngoµi ra hä lµ ng­êi ®· quen thuéc, hiÓu ®­îc chÝnh s¸ch vµ c¬ cÊu cña c«ng ty vµ do ®ã chØ cÇn mét thêi gian ng¾n c«ng ty gióp hä héi nhËp ngay vµo m«i tr­êng lµm viÖc míi. Ngoµi néi bé: B¹n bÌ cña nh©n viªn: C¸c c«ng nh©n ®ang lµm trong xÝ nghiÖp th­êng biÕt râ b¹n bÌ m×nh ®ang cÇn mét viÖc lµm vµ hä cã thÓ trë thµnh mét c«ng nh©n tèt. Hä th­êng giíi thiÖu cho c«ng ty nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng vµ cã chÊt l­îng. §iÒu dÔ hiÓu lµ nÕu c«ng nh©n thÝch c¸c c«ng viÖc ë c«ng ty, hä th­êng rÊt muèn b¹n bÌ m×nh vµo lµm viÖc chung víi m×nh. øng viªn tù nép ®¬n xin viÖc: Nh÷ng ng­êi tù ý ®Õn v¨n phßng c«ng ty ®Ó nép ®¬n xin viÖc ®­îc coi nh­ c¸c øng viªn tù nguyÖn bëi v× c«ng ty kh«ng ®¨ng qu¶ng c¸o t×m ng­êi. Trong tr­êng hîp nµy c«ng ty nªn xö lý mét c¸ch tÕ nhÞ vµ gi÷ hå s¬ hä l¹i. C«ng ty nªn thiÕt lËp mét hÖ thèng hå s¬ c¸c øng viªn nµy ®Ó khi cÇn thiÕt, c«ng ty cã thÓ mêi hä lµm viÖc. Lo¹i hå s¬ nh­ thÕ cã thÓ tiÕt kiÖm ®­îc tiÒn b¹c vµ thêi gian cho c«ng ty khi cã c¬ héi tuyÓn ng­êi hoÆc c«ng ty ®ang gÊp rót t×m ng­êi.Tuy nhiªn kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c øng cö viªn tù nguyÖn lµ lo¹i ng­êi mµ c«ng ty cÇn tuyÓn. Nh©n viªn c¸c h·ng kh¸c: tuyÓn dông nh©n viªn cã s½n tay nghÒ cña mét h·ng kh¸c, cña c¬ quan nhµ n­íc, cña c¸c trung t©m nghiªn cøu lµ con ®­êng ng¾n nhÊt vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt v× c«ng ty kh«ng ph¶i chi phÝ cho nghiÖp vô ®µo t¹o – dï lµ ng¾n h¹n – vµ gÇn nh­ kh«ng ph¶i qua thêi kú tËp sù. §©y lµ ph­¬ng ph¸p phæ biÕn ë ph­¬ng T©y, nhÊt lµ t¹i Mü v× c«ng nh©n viªn th­êng ®­îc tuyÓn dông theo hîp ®ång ng¾n h¹n hoÆc dµi h¹n. ë ®©y kh«ng cã vÊn ®Ò tuyÓn dông suèt ®êi nh­ ë NhËt B¶n. c¸ch tuyÓn dông theo kiÓu nµy th­êng bÞ ng­êi NhËt coi lµ “ tr¸i quy t¾c” vµ thËm chÝ mét sè uû viªn héi ®ång qu¶n trÞ coi lµ tr¸i lu©n th­êng ®¹o lý v× ®· c­íp nh©n viªn ®­îc ®µo t¹o tõ c¸c h·ng c¹nh tranh cïng ngµnh. Ngoµi ra hä còng sî c¸c h·ng nµy tr¶ ®òa. C¸c tr­êng ®¹i häc cao ®¼ng: c¸c tr­êng ®¹i häc cao ®¼ng cµng ngµy cµng trë thµnh nguån nh©n lùc quan träng ®èi víi hÇu hÕt c«ng ty trªn kh¾p thÕ giíi, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c c«ng ty Mü vµ c«ng ty NhËt. Hä cho r»ng nh÷ng ng­êi nµy cßn gi÷ thãi quen häc tËp, t©m hån cßn trong tr¾ng vµ dÔ ®µo t¹o, cã søc bËt v­¬n lªn, cã nhiÒu s¸ng kiÕn. HÇu hÕt c¸c c«ng ty lín trªn thÕ giíi ®Òu xóc tiÕn viÖc tuyÓn mé nµy tr­íc khi sinh viªn ra tr­êng. Mét sè c«ng ty næi tiÕng cßn cÊp häc bæng cho sinh viªn ­u tó ngay ë n¨m ®Çu ë ®¹i häc. Cã c«ng ty thËn träng h¬n chØ chän sinh viªn n¨m cuèi, sau khi sinh viªn nµy ®· chøng tá qu¸ tr×nh häc tËp lµ hä thuéc thµnh phÇn sinh viªn giái. Ng­êi thÊt nghiÖp: ng­êi thÊt nghiÖp còng lµ mét nguån tuyÓn dông cã gi¸ trÞ. Cã nhiÒu øng viªn cã kh¶ n¨ng nh­ng l¹i tham gia vµo lùc l­îng thÊt nghiÖp v× nhiÒu lý do. Cã thÓ lµ c¸c c«ng ty bÞ ph¸ s¶n, bÞ c¹nh tranh ph¶i gi¶m bít nh©n viªn, hoÆc bÞ h·ng kh¸c s¸t nhËp l¹i… Nõu biÕt khai th¸c nguån nµy, c«ng ty còng cã thÓ tuyÓn mé ng­êi giái vµo lµm viÖc. C«ng nh©n lµm nghÒ tù do: Nh÷ng c«ng nh©n lµm nghÒ tù do còng lµ mét ngu«ng tuyÓn mé cã tiÒm n¨ng. Hä cã thÓ lµ nh÷ng øng viªn cho nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái cã kü thuËt, chuyªn m«n cao. VII- C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng 1-M«i tr­êng bªn trong: - ChÝnh s¸ch tuyÓn dông nh©n viªn cña c«ng ty. C¸c chÝnh s¸ch nµy tuú thuéc chiÕn l­îc dïng ng­êi cña c«ng ty. VÝ dô nh­ mét chÝnh s¸ch ­u tiªn nh»m ph¸t triÓn thÞ tr­êng cña c«ng ty th× nh÷ng øng cö viªn cã häc vÒ c¸c ngµnh marketing, n¨ng ®éng vµ ngo¹i giao tèt sÏ ®­îc ­u tiªn h¬n. - PhÈm chÊt lu«n lµ yÕu tè quan träng. YÕu tè phÈm chÊt cã thÓ chia ra lµm nhiÒu ph¹m trï, nã tuú thuéc vµo nhµ qu¶n trÞ cÇn lo¹i phÈm chÊt g× n¬i ng­êi ®­îc tuyÓn dông, viÖc tuyÓn lùa nh©n viªn lµ lùa chän nh÷ng ng­êi phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tõng lo¹i c«ng viÖc. Nh÷ng ng­êi bÞ lo¹i kh«ng cã nghÜa lµ xÊu, kh«ng sö dông ®­îc, mµ bëi v× hä kh«ng thÝch hîp víi tÝnh chÊt c«ng viÖc mµ ta cÇn. Kh¶ n¨ng con ng­êi chØ cã thÓ ph¸t huy m¹nh nÕu bè trÝ hä lµm nh÷ng c«ng viÖc thÝch hîp víi hä. - BÇu kh«ng khÝ v¨n ho¸ cña c«ng ty. Mét c«ng ty cã bÇu kh«ng khÝ n¨ng ®éng, ch¾c ch¾n sÏ chän nh÷ng ng­êi cã ®Çu ãc th«ng minh cã tham väng vµ nhÊt lµ n¨ng ®éng vµ cã s¸ng kiÕn. - C«ng ®oµn: ViÖc tuyÓn dông cßn bÞ ¶nh h­ëng bëi ph¶n øng cña c«ng ®oµn. Ch¾c ch¾n c«ng ®oµn sÏ ph¶n øng nÕu c¸c cÊp qu¶n trÞ tuyÓn chän kh«ng b×nh ®¼ng, ph©n biÖt ®èi xö. 2- M«i tr­êng bªn ngoµi: Khung c¶nh kinh tÕ: Trong giai ®o¹n kinh tÕ suy tho¸i hoÆc kinh tÕ bÊt æn cã chiÒu h­íng ®i xuèng th× c«ng ty mét mÆt ph¶i duy tr× lùc l­îng lao ®éng cã tay nghÒ, mét mÆt ph¶i gi¶m chi phÝ lao ®éng. C«ng ty ph¶i quyÕt ®Þnh gi¶m giê lµm viÖc, cho nh©n viªn nghØ t¹m thêi hoÆc nghØ viÖc. Trong t×nh h×nh nh­ vËy viÖc tuyÓn dông thªm ng­êi lao ®éng lµ hÕt søc khã kh¨n. C«ng ty ph¶i cè g¾ng gi÷ l¹i ®­îc nh÷ng lao ®éng cã tay nghÒ cao vµ phÈm chÊt tèt. Ng­îc l¹i, khi kinh tÕ ph¸t triÓn cã chiÒu h­íng æn ®Þnh c«ng ty l¹i cã nhu cÇu ph¸t triÓn lao ®éng míi do vËy c«ng ty sÏ ph¶i tuyÓn dông thªm ng­êi ®Ó më réng s¶n xuÊt. - D©n sè, lùc l­îng lao ®éng: N­íc ta lµ mét n­íc nÆng vÒ n«ng nghiÖp víi nÒn kinh tÕ ch­a ®ñ m¹nh. Trong khi ®ã d©n sè ph¸t triÓn rÊt nhanh v× vËy nguån lao ®éng cho c¸c c«ng ty lµ rÊt lín nh­ng bªn c¹nh ®ã l¹i thiÕu lao ®éng cã kü n¨ng cao. T×nh tr¹ng nµy còng dÉn ®Õn phô n÷ ®i lµm ngµy cµng ®«ng. t¹i ViÖt Nam, phô n÷ chiÕm 52% lùc l­îng lao ®éng x· héi. Tham gia ë tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n. Mét sè ngµnh cã tû lÖ lao ®éng n÷ cao nh­ gi¸o dôc (h¬n 70%), c«ng nghiÖp nhÑ (63,81%), n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm (61,7%) y tÕ (60%). Tû lÖ lao ®éng n÷ ngµy cµng t¨ng vµ t­¬ng øng víi tæng d©n sè : 1989 (48,02%); 1993 (51,42%); 1994 (52%). Lùc l­îng lao ®éng n÷ ®i lµm ®«ng cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt cña c«ng ty vµ thùc ra c¸c c«ng ty còng thÝch tuyÓn ®µn «ng vµo lµm viÖc h¬n trõ c¸c ngµnh ®Æc thï cña phô n÷. - LuËt lÖ nhµ n­íc còng cã ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh tuyÓn dông cña c«ng ty. Ch¼ng h¹n nh­ Nhµ n­íc yªu cÇu ph¶i ­u tiªn tuyÓn chän thanh niªn xuÊt ngò. Trong tr­êng hîp nµy c«ng ty ph¶i ­u tiªn tuyÓn chän c¸c thanh niªn xuÊt ngò nÕu hä cã cïng tr×nh ®é, vµ héi tô c¸c ®iÒu kiÖn b»ng c¸c øng cö viªn kh¸c. §èi thñ c¹nh tranh. NÕu thÞ tr­êng hiÖn nay ®ang khan hiÕm mét lo¹i chuyªn viªn kü thuËt nµo ®ã, mét ®»ng c«ng ty kh«ng thÓ ¸p dông kü thuËt tuyÓn chän nh­ khi ¸p dông ®èi víi víi c¸c øng viªn theo th«ng lÖ, c«ng ty ph¶i “ chôp lÊy” c¬ héi tuyÓn chän nµy ngay nÕu kh«ng ®èi thñ c¹nh tranh sÏ cã thÓ tuyÓn dông mÊt vµ do ®ã sÏ kh«ng cã ®­îc chuyªn viªn nh­ ý muèn. PhÇn B. tÇm quan träng cña tuyÓn dông lao ®éng trong tæ chøc. §Ó c©n ®èi vÒ nh©n lùc trong tæ chøc. Mét tæ chøc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ tr­íc hÕt ph¶i cã mét c¬ cÊu vÒ nh©n sù hîp lý. C¸c phßng ban, c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt ph¶i cã c¸c nh©n viªn phï hîp, hîp lý ®Ó cã thÓ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cña tæ chøc mét c¸ch tèt nhÊt, cã hiÖu qu¶ nhÊt. Khi c«ng ty quyÕt ®Þnh tuyÓn lao ®éng cho c«ng ty m×nh tøc lµ nh»m s¾p xÕp l¹i c«ng ty m×nh mét c¬ cÊu nh©n viªn hîp lý h¬n, c¸c nh©n viªn cã thÓ ®¶m ®­¬ng ®­îc c«ng viÖc cña m×nh vµ lµm ®­îc nh÷ng g× tæ chøc yªu cÇu. TuyÓn dông lao ®éng lµ con ®­êng ng¾n nhÊt vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó cã mét nh©n viªn tèt, phï hîp víi c«ng viÖc. Môc tiªu cña c«ng ty lµ lîi nhuËn, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã th× c«ng ty ph¶i cã c¸c nguån lùc ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Con ng­êi lµ nguån lùc hÕt søc quan träng, nh­ng liÖu ng­êi lao ®éng nµy cã ®¶m ®­¬ng ®­îc c«ng viÖc mµ m×nh ®­îc giao hay kh«ng? Do vËy ®iÒu quan träng lµ ph¶i cã c¸c nh©n viªn ®ñ tiªu chuÈn víi c¸c ®Æc thï cña mçi mét c«ng viÖc th× míi cã thÓ hoµn thµnh c«ng viÖc tèt ®­îc. ThËt lµ tai h¹i khi ng­êi nh©n viªn kh«ng thÓ lµm ®­îc c«ng viÖc cña m×nh. Khi ®ã anh ta trë thµnh mét g¸nh nÆng cho c«ng ty m×nh. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy c«ng ty cÇn tiÕn hµnh tuyÓn dông mét nh©n viªn míi phï hîp víi c«ng viÖc. §ã lµ c¸ch nhanh nhÊt vµ hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó cã mét nh©n viªn phï hîp víi c«ng viÖc C«ng ty còng cã thÓ lÊy ngay nh©n viªn kh¸c vµo lµm c«ng viÖc cßn trèng. Nh­ vËy ph¶i cã mét thêi gian ®µo t¹o vµ víi mét chi phÝ ®µo t¹o còng kh«ng ph¶i lµ nhá ®Ó ®µo t¹o nh©n viªn nµy cã thÓ lµm ngay ®­îc c«ng viÖc. Tuy vËy ta cã thÓ tuyÓn c¸c nh©n viªn b»ng h×nh thøc tuyÓn dông. Ng­êi nh©n viªn míi nµy sÏ cã mét tay nghÒ phï hîp víi c«ng viÖc vµ cã thÓ tiÕn hµnh c«ng viÖc ngay mét c¸ch hiÖu qu¶ víi chi phÝ tuyÓn dông thÊp h¬n rÊt nhiÒu chi phÝ ®µo nh©n viªn míi t­¬ng tù. Nh­ng ®iÒu quan träng h¬n lµ c«ng ty cã thÓ tiÕp tôc ho¹t ®éng t¹o ra lîi nhuËn cho c«ng ty kh«ng bÞ ng¾t qu·ng hay chËm trÔ bëi thiÕu nh©n sù. Qu¸t tr×nh tuyÓn dông còng t¹o ra trong c«ng ty nh÷ng rµo c¶n ®èi víi nh÷ng nh©n viªn kh«ng lµm viÖc tèt, kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô vµ kh«ng hÕt m×nh ®èi víi c«ng viÖc. Thùc tÕ qu¸ tr×nh tuyÓn dông lµ tuyÓn nh÷ng nh©n viªn míi cã n¨ng lùc thùc sù ®Ó ®¶m nhiÖm mét c«ng viÖc nµo ®ã. NÕu mét nh©n viªn kh«ng lµm tèt c«ng viÖc th× sím muén g× hä còng bÞ ®µo th¶i. §iÒu nµy thóc ®Èy nh©n viªn cè g¾ng hoµn thµnh tèt c«ng viÖc, tù trau dåi n©ng cao kü n¨ng vµ kinh nghiÖm cña m×nh ®Ó ®¶m ®­¬ng c«ng viÖc . Mét sè c«ng ty khi thiÕu nh©n viªn cho mét vÞ trÝ c«ng viÖc cßn trèng th­êng cho c¸c nh©n viªn kh¸c bæ nhiÖm thªm chøc vô ®Ó san lÊp ®i c«ng viÖc cßn trèng. §iÒu nµy thùc ra chØ lµ mét biÖn ph¸p t¹m thêi vµ hiÖu qu¶ kh«ng cao. Khi mét nh©n viªn kiªm nhiÖm thªm c«ng viÖc th× tr­íc hÕt nãi ®Õn c«ng viÖc cña c«ng ty sÏ kh«ng thùc hiÖn mét c¸ch tèt ®­îc. Ng­êi nh©n viªn ph¶i lµm c«ng viÖc míi mÎ kh¸c ngoµi nh÷ng c«ng viÖc ®· th©n thuéc víi anh ta, do ®ã sÏ mÊt ®i mét kho¶ng thêi gian ®Ó anh ta cã thÓ thÝch øng vµ cã thÓ ®¶m nhËn thªm vÒ c«ng viÖc míi (®Êy lµ ch­a kÓ chi phÝ ®Ó cã thÓ ®µo t¹o anh ta ®èi víi c«ng viÖc míi). Trong thêi gian nµy c«ng ty cã thÓ bÞ ¶nh h­ëng Ýt nhiÒu ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ lîi nhuËn cña m×nh. TiÕp ®Õn lµ t×nh tr¹ng søc khoÎ vµ tinh thÇn cña ng­êi nh©n viªn nµy, hä sÏ ph¶i lµm c«ng viÖc víi khèi l­îng nhiÒu h¬n , c­êng ®é t¨ng lªn ¶nh h­ëng tíi søc khoÎ, sù tÝch cùc ®èi víi c«ng viÖc. Do ®ã cÇn ph¶i tuyÓn thªm nh©n viªn míi nÕu t×nh tr¹ng c«ng viÖc trèng cßn dµi. §iÒu nµy sÏ gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng kiªm nhiÖm cña c¸c nh©n viªn gióp hä chuyªn t©m vµo c«ng viÖc cña m×nh mét c¸ch cã hiÖu qu¶. TuyÓn dông ®óng ng­êi sÏ cho c«ng ty mét nh©n viªn cã phÈm chÊt tèt, cã kû luËt cao, cã søc khoÎ lµm viÖc vµ ®Êy chÝnh lµ nh÷ng nh©n tè hÕt søc quan träng ®Ó ng­êi nh©n viªn n©ng cao n¨ng suÊt, t¹o thªm lîi nhuËn cho c«ng ty, gióp c«ng ty c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Ngoµi ra tuyÓn dông lao ®éng trong tæ chøc khi thùc cßn cã mét t¸c dông tèt n÷a víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c trong tæ chøc vµ ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ qua h×nh biÓu diÔn mèi quan hÖ sau: T U Y Ó N M é NhiÒu ngêi tham gia tuyÓn mé cho phÐp ngêi sö dông lao ®éng cã kh¶ n¨ng lùa chän nhiÒu h¬n. TuyÓn chän Tû lÖ sè ngêi ®îc chÊp nhËn ¶nh hëng ®Õn sè ngêi cÇn thiÕt ph¶i tuyÓn mé. Nh÷ng ngêi xin viÖc tr×nh ®é lµnh nghÒ cao thùc hiÖn c«ng viÖc tèt h¬n. C¸c vÊn ®Ò tån t¹i vÒ thùc hiÖn c«ng viÖc cã thÓ cho thÊy sù cÇn thiÕt thu hót nh÷ng ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é cao h¬n Cung vÒ lao ®éng sÏ ¶nh hëng tíi møc l¬ng vµ ngêi cã tr×nh ®é cao sÏ mong ®îi c¸c møc thï lao cao h¬n. Møc l¬ng cao h¬n t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng h¬n cho viÖc thu hót ngêi cã tr×nh ®é cao. Ngêi lao ®éng cã tay nghÒ ®ßi hái Ýt ph¶i ®µo t¹o h¬n ngêi kh«ng cã tay nghÒ. TuyÓn mé ®îc ®îc ®¬n gi¶n ho¸ nÕu nh©n viªn míi cã thÓ ®îc ®µo t¹o phï hîp víi Ýt thêi gian vµ kinh phÝ h¬n. Nh÷ng ngêi lao ®éng ®îc bè trÝ vµo nh÷ng vÞ trÝ phï hîp cã tû lÖ thay ®æi c«ng viÖc thÊp h¬n vµ cã sù tho¶ m·n cao h¬n. H×nh ¶nh cña c«ng ty cã ¶nh hëng tíi quyÕt ®Þnh nép ®¬n tuyÓn vµo mét vÞ trÝ §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc C¸c mèi quan hÖ lao ®éng §µo t¹o vµ ph¸t triÓn Thï lao H×nh 1: Mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a tuyÓn mé vµ c¸c chøc n¨ng kh¸c cña qu¶n trÞ nguån nh©n lùc PhÇn c. T×nh h×nh chung vÒ c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp viÖt nam hiÖn nay. I. T×nh h×nh chung vÒ tuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam HiÖn nay trªn thÞ tr­êng lao ®éng n­íc ta, mÆc dï cung lao ®éng dåi dµo nh­ng t×nh tr¹ng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng tuyÓn dông ®­îc lao ®éng ®Ó ®¸p øng cho nhiÖm vô ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ, c«ng nghÖ vµ tæ chøc qu¶n lý n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ thÕ giíi cßn mang tÝnh phæ biÕn. C¸c c¶i c¸ch, ®æi míi trong lÜnh vùc ®µo t¹o, d¹y nghÒ trong c¸c n¨m qua d­êng nh­ ch­a ®ñ søc t¹o ra nguån nh©n lùc tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng kh¾t khe cña thÞ tr­êng lao ®éng trong n­íc vµ quèc tÕ. T×nh h×nh nµy thÓ hiÖn qua c¸c khã kh¨n cña c¸c doanh nghiÖp trong tuyÓn dông lao ®éng ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, lo¹i h×nh ngµnh nghÒ vµ thêi gian tuyÓn dông. Sè liÖu ®iÒu tra n¨m 2000 cho ta biÕt nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng nh­ sau: LÜnh vùc ho¹t ®éng Nhu cÇu tuyÓn dông B×nh qu©n mét doanh nghiÖp (ng­êi) Tû lÖ n÷ (%) N«ng- L©m- Ng­ 4,9 13,6 khai th¸c má 5,1 27,8 CN chÕ biÕn 15,6 71,9 SX-PP®iÖn.X©ydùng 10,1 5,9 Th­¬ng nghiÖp 6,5 55,8 VËn t¶i – Th«ng tin 4,9 19,9 Tµi chÝnh, tÝn dông vµ dÞch vô kh¸c 3,9 50,29 Bتu 1: nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng n¨m 2000. Tæng nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng trong n¨m 2000 cña 500 doanh nghiÖp theo ®iÒu tra lµ 5226 ng­êi b»ng 2,78% tæng lao ®éng thùc tÕ ®ang lµm. §©y lµ con sè thÊp h¬n nhiÒu so víi nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng n¨m 1999 lµ(14.26%) .tõ biÓu trªn ta thÊy nhu cÇu tuyÓn dông cao nhÊt lµ ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn ,sau ®ã lµ ®Õn ngµnh ph©n phèi ®iÖn ,c¸c ngµnh kh¸c cã nhu cÇu thÊp h¬n. XÐt theo tr×nh ®é chuyªn m«n- kü thuËt nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng phæ th«ng cao nhÊt lµ:41,73%,tiÕp ®Õn lµ c«ng nh©n kü thuËt 39,56% ,trung cÊp 7,4%,cao ®¼ng ®¹i häc 12,8%. KÕt qu¶ ®iÒu tra nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng t¹i 621 doanh nghiÖp trong vµ ngoµi khu c«ng nghiÖp (t¹i B×nh D­¬ng, §ång Nai,TPHCM) do viÖn khoa häc Lao §éng vµ X· héi thùc hiÖn th¸ng 8/2002 cho thÊy, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu kh«ng tuyÓn dông ®ñ lao ®éng cho s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Gi÷a nhu cÇu cÇn tuyÓn dông lao ®éng vµ thùc hiÖn tuyÓn dông lao ®éng 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 cßn cã kho¶ng c¸ch kh¸ lín. Cã thÓ thÊy qua biÓu d­íi: C¸c chØ tiªu vÒ lao ®éng KÕ ho¹ch tuyÓn dông (ng­êi) Thùc tÕ tuyÓn dông (ng­êi) Tû lÖ thùc hiÖn sè kÕ ho¹ch (%) 1 Lao ®éng qu¶n lý, tæng sè Kü thuËt Kinh tÕ Hµnh chÝnh 2 Lao ®éng trùc tiÕp, tæng sè Lao ®éng phæ th«ng Lao ®éng qua ®µo t¹o Trong ®ã : Trung cÊp chuyªn nghiÖp C«ng nh©n kÜ thuËt dµi h¹n C«ng nh©n kÜ thuËt ng¾n h¹n Nh©n viªn nghiÖp vô dµi h¹n Nh©n viªn nghiÖp vô ng¾n h¹n 4724 2263 1456 1007 87543 57678 29865 1510 1480 6908 19292 517 69 3804 1871 1119 814 73560 54413 19147 551 766 3826 13603 299 41 80.52 82.68 76.85 80.83 84.03 94.34 64.11 36.49 51.76 55.39 70.51 57.83 59.42 BiÓu 2: Nhu cÇu tuyÓn dông lao ®éng n¨m 2002 (t¹i b×nh D­¬ng). §a sè lao ®éng kh«ng tuyÓn dông ®­îc lµ lao ®éng cã chuyªn m«n kÜ thuËt, trong ®ã tû lÖ thùc hiÖn tuyÓn dông so víi kÕ ho¹ch rÊt thÊp ë lo¹i lao ®éng cã tr×nh ®é cao ®¼ng kü thuËt (36%), trung cÊp chuyªn nghiÖp (51,76%), c«ng nh©n kü thuËt ®µo t¹o dµi h¹n (55,39%), nh©n viªn nghiÖp vô ®µo t¹o dµi h¹n (57,53%)… T×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp kh«ng tuyÓn dông ®­îc lao ®éng kü n¨ng lµ vÊn ®Ò bøc xóc ®èi víi hÖ thèng ®µo t¹o t¹i c¸c tØnh §ång Nai, B×nh D­¬ng, Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, n¬i cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ cao vµ thÞ tr­êng lao ®éng kh¸ ph¸t triÓn so víi c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c. C¸c kÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy, cã 279 doanh nghiÖp/ 621 doanh nghiÖp (45% tæng sè doanh nghiÖp) gÆp khã kh¨n trong tuyÓn dông lao ®éng cho m×nh. Trong ®ã, tû lÖ doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong tuyÓn dông lao ®éng theo nhãm doanh nghiÖp cã chªnh lÖch ®¸ng kÓ, cô thÓ lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc chiÕm 40,9% tæng sè doanh nghiÖp, doanh nghiÖp t­ nh©n 57,14%, c«ng ty cæ phÇn 45%, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 43,38%, liªn doanh víi n­íc ngoµi 34,38%, doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi 47,27%. T¹i Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, møc cung lao ®éng kü n¨ng cao h¬n nªn tû lÖ doanh nghiÖp khã kh¨n trong tuyÓn dông lao ®éng thÊp h¬n, c¸c doanh nghiÖp trong khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt víi 42,34% tæng sè doanh nghiÖp ®iÒu tra, doanh nghiÖp FDI ngoµi khu c«ng nghiÖp, khu khu chÕ xuÊt 32,5%, doanh nghiÖp t­ nh©n ngoµi khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt 47,92%. Bé phËn kh¸ lín c¸c doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong tuyÓn dông lao ®éng qua ®µo t¹o nghÒ phï hîp víi c«ng nghÖ míi mµ c¸c doanh nghiÖp ¸p dông. Trong khi, c¸c ngµnh nghÒ vµ chÊt l­îng ®µo t¹o, d¹y nghÒ cña c¬ së ®µo t¹o, d¹y nghÒ ch­a theo kÞp víi nhu cÇu cña doanh nghiÖp. Mét sè ngµnh gÆp khã kh¨n trong tuyÓn dông kh¸ cao lµ may mÆc 65% tæng sè doanh nghiÖp, s¶n xuÊt s¶n phÈm tõ da 64% dÖt 48%, chÕ biÕn thùc phÈm vµ ®å uèng 41%, s¶n xuÊt ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 77%, s¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ 54%. Mét thùc tÕ n÷a trong thêi gian hiÖn nay ,th«ng qua c¸c héi chî viÖc lµm ®­îc tæ chøc hay t¹i trùc tiÕp c¸c buæi to¹ ®µm cã qui m« lín vÒ viÖc lµm (t¹i héi chî viÖc lµm tõ ngµy 25 ®Õn 28/2003) th× hÇu hÕt c¸c nhµ tuyÓn dông ®Òu cho r»ng c¸c øng viªn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña nhµ tuyÓn dông kÓ c¶ vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh­ vÒ hiÓu biÕt c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn viÖc cÇn tuyÓn cã tíi 75% sinh viªn tèt nghiÖp kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña nhµ tuyÓn dông, 50% kiÕn thøc cña hä kh«ng ®­îc sö dông ®Õn (http//.vnexpress.vn). II. Nguyªn nh©n HiÖn tr¹ng cung øng lao ®éng bÊt cËp t¹i thÞ tr­êng lao ®éng Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, B×nh D­¬ng, §«ng Nai ®­îc ng­êi sö dông lao ®éng nªu lªn lµ do nh÷ng nguyªn nh©n: ThÞ tr­êng lao ®éng thiÕu lao ®éng theo lo¹i nghÒ mµ doanh nghiÖp cÇn tuyÓn, lý do nµy t¹i Thµnh Phè Hå ChÝ Minh cã 40,86%, B×nh D­¬ng 52%, §ång Nai 65,09% tæng sè doanh nghiÖp nªu ra. ChÊt l­îng lao ®éng ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu sö dông cña c¸c doanh nghiÖp. Lý do nµy cã 78,49% c¸c doanh nghiÖp t¹i Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, 86% doanh nghiÖp t¹i B×nh D­¬ng vµ 76,42% doanh nghiÖp t¹i §ång Nai nªu ra. T×nh tr¹ng lao ®éng qua ®µo t¹o kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt l­îng cho nhu cÇu sö dông cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò cña c¸c c¬ së ®µo t¹o t¹i ba ®Þa ph­¬ng nµy mµ ®ang lµ vÊn ®Ò chung cña hÖ thèng ®µo t¹o, d¹y nghÒ cña c¶ n­íc. Mét sè bé phËn nhá doanh nghiÖp lµm ¨n ch­a cã hiÖu qu¶, thu nhËp thÊp, kh¶ n¨ng tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng h¹n chÕ, nªn kh«ng thu hót ®­îc lao ®éng kü n¨ng. Khã kh¨n thu hót lao ®éng do nguyªn nh©n nµy t¹i Thµnh Phè Hå ChÝ Minh 2,75% doanh nghiÖp , B×nh D­¬ng 7% doanh nghiÖp, §ång Nai 15,09% doanh nghiÖp. MÆc dï n»m trong t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp nh­ng ng­êi lao ®éng kh«ng chÊp nhËn lµm viÖc ë møc l­¬ng thÊp. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, th× viÖc ph¸t triÓn nh©n lùc chuyªn m«n kü thuËt gÆp khã kh¨n lín kh«ng chØ do møc tiÒn l­¬ng doanh nghiÖp tr¶ thÊp mµ c¶ ®iÒu kiÖn lao ®éng xÊu. C¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn lao ®éng kh«ng hÊp dÉn rÊt khã tuyÓn dông ®­îc lao ®éng cã kü n¨ng vµo lµm viÖc. T¹i Thµnh Phè Hå ChÝ Minh tû lÖ doanh nghiÖp khã kh¨n tuyÓn dông lao ®éng do nguyªn nh©n nµy lµ 4,3% doanh nghiÖp , B×nh D­¬ng 14% doanh nghiÖp, §ång Nai 9,43% doanh nghiÖp. ë ®©y ph¶n ¸nh r»ng, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng lao ®éng, ng­êi lao ®éng ch­a ®­îc tù do t×m viÖc lµm vµ b¸n søc lao ®éng th× hä ph¸t huy tèi ®a c¸c quyÒn cña m×nh ®Ó lùa chän chç lµm viÖc, kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o thu nhËp ( lîi Ých vËt chÊt) mµ cßn ph¶i ®¶m b¶o c¸c quyÒn vµ lîi Ých vÒ søc kháe, vÞ trÝ gi¸ trÞ nh©n v¨n kh¸c nh­ : An toµn vµ vÖ sinh lao ®éng, kú väng ph¸t triÓn, tham gia vµo qu¶n lý doanh nghiÖp, m«i tr­êng v¨n ho¸ vµ x· héi trong doanh nghiÖp ..v..v.. Mét nguyªn nh©n kh¸c vÒ khã kh¨n trong tuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ph¶i kÓ ®Õn lµ sù khã kh¨n ®¶m b¶o nhµ ë cña c¸c doanh nghiÖp ®èi víi ng­êi lao ®éng cña m×nh. T¹i Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, §ång Nai, B×nh D­¬ng cã tû träng lín lao ®éng tõ n«ng th«n vµ c¸c ®Þa ph­¬ngkh¸c ®Õn häc nghÒ vµ t×m viÖc lµm nh­ng hä lµ nh÷ng ng­êi kh«ng cã chç ë. T×nh tr¹ng thiÕu nhµ ë cho ng­êi lao ®éng hiÖn nay kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ vÊn ®Ò cña doanh nghiÖp mµ lµ vÊn ®Ò x· héi ë c¸c ®Þa ph­¬ng nµy, n¬i cã tèc ®é thu hót FDI, tèc ®é t¨ng sè l­îng doanh nghiÖp, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ tèc ®é c¸c luång di chuyÓn lao ®éng tõ n¬i kh¸c ®Õn kh¸ cao. Do ®ã, viÖc ®¶m b¶o nhµ ë cho ng­êi lao ®éng ®ang ®­îc c¸c doanh nghiÖp vµ chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph­¬ng nµy coi lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Nh×n chung viÖc tuyÓn dông lao ®éng kh«ng chØ ë B×nh D­¬ng cßn nhiÒu bÊt cËp mµ ®ã cßn lµ vÊn ®Ò cña toµn x· héi nh­ng vÒ c¬ b¶n ®ã lµ do tr×nh ®é cña c¸c øng viªn khi tham gia vµo tuyÓn dông hä kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu c©ï cña nhµ tuyÓn dông vµ h¬n hÕt lµ hä cßn thiÕu sù tù tin vÒ kiÕn thøc mµ m×nh cã ®­îc khi thuyÕt tr×nh tr­íc nhµ tuyÓn dông . Còng ph¶i nãi thªm r»ng mét sè nhµ tuyÓn dông v× mét lý do nµo ®ã nh­ lµ danh tiÕng cña c«ng ty mµ ®­a ra nh÷ng yªu c©ï qu¸ kh¾t khe mµ b¶n th©n c«ng viÖc kh«ng dïng ®Õn do ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nhiÒu øng viªn bÞ ®¸nh tr­ît chØ v× nh÷ng lý do rÊt khã hiÓu .. III- Mét sè gi¶i ph¸p kh¾c phôc §Ó kh¾c phôc khã kh¨n cña c¸c doanh nghiÖp trong tuyÓn dông lao ®éng t¹i Thµnh Phè Hå ChÝ Minh, B×nh D­¬ng, §ång Nai còng nh­ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong c¶ n­íc, dßi hái c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ quan liªn quan cÇn cã sù phèi hîp thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thiÕt thùc, trong ®ã cã thÓ bao gåm c¸c biÖn ph¸p h­íng vµo: Thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ngang tÇm cña hÖ thèng ®µo t¹o, d¹y nghÒ. Trong ®ã, kh©u quan träng lµ tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p triÖt ®Ó h¬n vÒ n©ng cao chÊt l­îng cña ®µo t¹o, d¹y nghÒ. Ph¸t triÓn c¸c mèi liªn hÖ gi÷a hÖ thèng ®µo t¹o, d¹y nghÒ víi c¸c doanh nghiÖp nh»m thóc ®Èy tÝnh c©n ®èi, hîp lý cña cung- cÇu lao ®éng trªn thÞ tr­êng lao ®éng. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp vµ c¬ quan chøc n¨ng ®Þa ph­¬ng ph¸t triÓn nhµ ë bªn c¹nh doanh nghiÖp, ph¸t triÓn thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n, hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng mua, thuª chç ë ®Ó æn ®Þnh cuéc sèng vµ sinh ho¹t. trªn c¬ së ®ã thóc ®Èy mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a ng­êi lao ®éng víi doanh nghiÖp, t¹o ra m«i tr­êng v¨n ho¸ lµnh m¹nh, ®Ó ng­êi lao ®éng lµm viÖc, cèng hiÕn hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp vµ x· héi. ¸p dông hiÖu qu¶ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp, ®¶m b¶o c¸c quyÒn vµ lîi Ých cña lao ®éng trong tuyÓn dông lao ®éng. Trong ®ã, theo Bé LuËt lao ®éng söa ®æi bæ sung (¸p dông 1/1/2003), c¸c doanh nghiÖp (kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp FDI) ®­îc quyÒn tiÕp cËn trùc tiÕp víi c¸c kªnh cung øng lao ®éng trªn thÞ tr­êng lao ®éng. Cã kÕ ho¹ch thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo tr¹o, d¹y nghÒ c¸c ngµnh, nghÒ mµ c¸c doanh nghiÖp ®ang gÆp khã kh¨n trong tuyÓn dông lao ®éng, chó träng ®µo t¹o trong cung øng lao ®éng lµnh nghÒ vµ lµnh nghÒ cao cho c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao. Cô thÓ c¸c nghÒ: may mÆc, s¶n xuÊt s¶n phÈm tõ da, dÖt, chÕ biÕn thùc phÈm vµ ®å uèng, s¶n xuÊt ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, s¶n xuÊt m¸y mãc thiÕt bÞ, s¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, ph©n phèi khÝ, n­íc, ngµnh nghÒ c«ng nghÒ cao ( c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc, chÕ t¹o m¸y chÝnh x¸c ), s¶n xuÊt s¶n phÈm cao cÊp tõ gç, s¶n xuÊt bao b×, nghÒ tiÕp thÞ. Ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin thÞ tr­êng lao ®éng, t¹o m¹ng l­íi cung øng th«ng tin vÒ cung, cÇu lao ®éng hiÖu qu¶, dÔ tiÕp cËn, cËp nhËp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ( ng­êi sö dông lao ®éng) vµ ng­êi lao ®éng. §a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc cung øng th«ng tin thÞ tr­êng lao ®éng: trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm, héi chî viÖc lµm, ®iÓm dao dÞch tuyÓn dông lao ®éng t¹i c¸c doanh nghiÖp, internet, hÖ thèng b¸o chÝ, c¬ quan lao ®éng (së lao ®éng, phßng lao ®éng) ®Ó t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho cung cÇu lao ®éng gÆp nhau, kh¾c phôc khã kh¨n cña c¸c doanh nghiÖp trong tuyÓn dông lao ®éng. Ngoµi ra em xin ®­îc ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p cã tÝnh chÊt chung nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña tuyÓn dông lao ®éng nh­ sau: §µo t¹o mét ®éi ngò c¸n bé nh©n lùc giái. Cã ®­îc ®éi ngò c¸n bé nµy th× ho¹t ®éng tuyÓn dông nh©n lùc sÏ ®Õn n¬i ®Õn chèn .Ho¹t ®éng sÏ ®­îc h­íng dÉn vµ sù h­íng dÉn cô thÓ cã khoa häc v× vËy sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ tuyÓn dông lao ®éng . Tuú vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña doanh nghiÖp vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ-x· héi mµ ¸p dông tiÕp thu c¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông thÝch hîp cña c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi vµo ViÖt Nam. C¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông cña c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi ch­a ch¾c ¸p dông ngay vµo n­íc ta ®· cã hiÖu qu¶ do ®ã tuú vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ tæ chøc cã sù c¶i tiÕn c¸c ph­¬ng ph¸p cho phï hîp, nÕu vÊn ®Ò nµy ®­îc thùc hiÖn tèt th× ®©y qu¶ lµ mét gi¶i ph¸p hay trong thêi gian tíi. Thay ®æi c¬ cÊu ®µo t¹o theo h­íng ph¸t triÓn c¸c ngµnh kü thuËt vµ gi¶m bít c¸c khèi kinh tÕ-x· héi. §©y lµ mét thùc tÕ ë n­íc ta viÖc thõa thÇy thiÕu thî, thiÕu c¸c kü s­ cã tay nghÒ cao. CÇn t¨ng c­êng ®éi ngò lao ®éng lµnh nghÒ , kü s­ kh«ng chØ t¨ng vÒ l­îng mµ cßn c¶ vÒ chÊt . Kh«ng cã viÖc sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng lµm’tr¸i ngµnh, tr¸i nghÒ’chÝnh ®iÒu nµy còng g©y khã kh·n lín cho ho¹t ®éng tuyÓn dông v× cã nh÷ng c«ng viÖc th× thõa song còng cã nh÷ng c«ng viÖc th× l¹i thiÕu. Cuèi cïng chóng ta cÇn duy tr× vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a c¸c kªnh th«ng tin ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i nhËt b¸o nh­: B¸o mua b¸n..§©y lµ nguån th«ng tin cung cÊp nhanh nhÊt cho ng­êi lao ®éng .Nhê ®ã mµ ng­êi lao ®éng dÔ biÕt ®­îc c¸c th«ng tin tuyÓn dông mét c¸ch nhanh chãng hiÖu qu¶,vÒ phÝa c¸c nhµ tuyÓn dông l¹i thu hót ®­îc nhiÒu øng viªn phï hîp Ýt tèn kÐm. Do ®ã tuyÓn dông sÏ hiÖu qu¶ h¬n. KÕt luËn Nh­ vËy chóng ta ®· cã c¸i nh×n tæng quan h¬n vÒ tuyÓn dông lao ®éng trong tæ chøc, vµ h¬n hªt chóng ta ®Òu biÕt r¨ng c¸c c«ng ty h¬n nhau hay kh«ng lµ do phÈm chÊt, tr×nh ®é vµ sù g¾n bã cña c«ng nh©n ®èi víi c«ng ty – nghÜa lµ c¸c nhµ qu¶ trÞ ph¶i nhËn thøc vµ ®Ò ra ®­îc chiÕn l­îc cã hiÖu qu¶, ho¹t ®éng tuyÓn dông chÝnh lµ qu¸ tr×nh ®Çu tiªn ®Ó cã mét ®éi ngò nh©n viªn tèt. Chóng ta th­êng ®¬n gi¶n nghÜ r»ng khi chóng ta thiÕu nh©n sù th× chóng ta ®¨ng b¸o t×m ng­êi. ThËm chÝ chóng ta t¹m thêi thiÕu nh©n lùc trong mét thêi gian rÊt ng¾n chóng ta vÉn cø tuyÓn mé thªm ng­êi. HËu qu¶ lµ c«ng ty ®ã cø ph×nh lªn vµ lµm ¨n thiÕu hiÖu qu¶. Nh­ vËy tuyÓn dông lµ ho¹t ®éng hÕt søc quan träng trong tæ chøc, nã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi ho¹t ®éng hiÖn t¹i lÉn chiÕn l­îc l©u dµi cña tæ chøc. Tuy nhiªn trong thùc tÕ ViÖt Nam hiÖn nay ho¹t ®éng tuyÓn dông cña c¸c c«ng ty ch­a ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch cã khoa häc, hiÖu qu¶, ch­a sµng läc chän lùa ®­îc nh÷ng nh©n viªn thùc sù cÇn thiÕt cho c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã lµ ®éi ngò lao ®éng vÒ thùc tÕ chÊt l­îng vµ tr×nh ®é ®Ó cã thÓ ®¶m ®­¬ng ®­îc c«ng viÖc còng ch­a cao. §iÒu nµy cÇn cã sù quan t©m h¬n n÷a cña nhµ n­íc vµ chÝnh phñ vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho thÞ tr­êng lao ®éng ViÖt Nam hiÖn nay. Sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c bªn ®Ó cho chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña chóng ta ngµy cµng tèt h¬n. Tr­íc khi kÕt thóc, mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¸m ¬n c« gi¸o Ts Ph¹m Thuý H­¬ng ®· h­íng dÉn em hoµn thµnh ®Ò ¸n m«n häc nµy! Môc lôc Trang Lêi Më ®Çu………………………………………………………………. 1 PhÇn a – Nh÷ng lý luËn chung vÒ tuyÓn dông 3 I . Kh¸i niÖm vÒ qu¶n trÞ nh©n lùc trong tæ chøc…………………... 3 II . Kh¸i niÖm vÒ tuyÓn mé………………………………………… 3 III . Kh¸i niÖm vÒ tuyÓn chän……………………………………….. 4 IV. Yªu cÇu vµ nguyªn t¾c cña tuyÓn dông…………………………. 5 1. C¸c yªu cÇu vÒ tuyÓn dông lao ®éng………………………….. 5 2. C¸c nguyªn t¾c cña tuyÓn dông lao ®éng……………………… 6 V. C¸c b­íc tuyÓn dông…………………………………………….. 7 VI. C¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông lao ®éng………………………….9 1. Ph­¬ng ph¸p tuyÓn mé…………………………………………9 2. Ph­¬ng ph¸p tuyÓn chän………………………………………10 VII. Nguån tuyÓn dông lao ®éng ………………………………… 11 VIII. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng ………. a. M«i tr­êng bªn trong …………………………………………11 b. M«i tr­êng bªn ngoµi…………………………………………12 PhÇn b. TÇm quan träng cña tuyÓn dông lao ®éng trong tæ chøc…… …………………………………………… 14 PhÇn c. T×nh h×nh chung vÒ c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay I. T×nh h×nh chung vÒ tuyÓn dông lao ®éng cña doanh nghiÖp ViÖt Nam …………………………………………… 17 II. Nguyªn nh©n ……………………………………………………21 III. Mét sè gi¶i ph¸p kh¾c phôc …………………………………...22 KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o Qu¶n trÞ nh©n lùc Ph¹m §øc Thµnh – nxb GD 1997 Qu¶n trÞ nh©n lùc NguyÔn H÷u Th©n - nxb TK 2001 Qu¶n trÞ häc NguyÔn H¶i S¶n- nxb TK 1997 Qu¶n trÞ nh©n sù NguyÔn Thanh Héi- nxb TK 1999 T¹p chÝ Lao §éng &X· Héi Sè 215 / 2003  Tr­êng §¹i Häc Kinh TÕ Quèc D©n ®Ò ¸n m«n hoc §Ò tµi: c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng trong c¸c tæ chøc, thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p.