Đặc điểm địa chất thủy văn phần nam bể Cửu Long

.Phaàn treân chuû yeáu laø seùt keát , boät keát , ñoâi choã gaëp nhöõng veát than , glauconit . * Traàm tích Mioxen trung – ñieäp Coân Sôn ( N12 cs ): Traàm tích ñieäp naøy phuû baát chænh hôïp treân traàm tích Mioxen haï , bao goàm söï sen keõ giöõa caùc taäp caùt daøy gaén keát keùm vôùi caùc lôùp seùt voâi maøu xanh thaãm , ñoâi choå gaëp caùc lôùp than vaø dolomite . Traàm tích cuûa ñieäp ñöôïc thaønh taoï chuû yeáu trong moâi tröôøng ven bôø vaø coù maët ñaày ñuû treân toaøn boä boàn truõng Cöûu Long . * Traàm tích Mioxen thöôïng – ñieäp Ñoàng Nai (N13 ñn ): Traàm tích ñöôïc phaân boá treân toaøn boä boàn truõng Cöûu Long vaø moät phaàn cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long ( ôû gieáng khoan Cöûu Long 1 ) .Traàm tích cuûa ñieäp naøy naèm baát chænh hôïp treân traàm tích ñieäp Coân Sôn .Traàm tích phaàn döôùi goàm nhöõng lôùp caùt xen laãn lôùp seùt moûng , ñoâi choå laãn vôùi cuoäi , saïn kích thöôùc nhoû . * Traàm tích Plioxen – Ñeä Töù – ñieäp Bieån Ñoâng ( N2 – Q bñ ): Traàm tích cuûa ñieäp naøy phuû baát chænh hôïp leân traàm tích Miocene . Traàm tích cuûa ñieäp naøy ñaùnh daáu moät giai ñoaïn môùi cuûa moät söï phaùt trieån treân toaøn boä truõng Cöûu Long , taát caû boàn truõng ñöôïc bao phuû bôûi bieån . IV ÑAËC ÑIEÅM ÑAÙ SINH , ÑAÙ CHÖÙAVAØ ÑAÙ CHAÉN 1/ Ñ aëc ñieåm ñaù sinh Traàm tích Kainozoi ôû boàn truõng Cöûu Long coù beà daøy khaù lôùn vaø ñöôïc phaùt trieån lieân tuïc .Caùc thaønh taïo traàm tích chuû yeáu laø seùt keát , boät keát ñöôïc laéng ñoïng trong moâi tröôøng hoà nöôùc ngoït – hoaëc vuøng ñaàm laày ven soâng trong vuøng ñòa lyù khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa trong suoát thôøi kyø Ñeä Tam chöùa raát giaøu vaät chaát höõu cô vôùi ñieàu kieän daøy töông ñoái yeân tónh vaø thieáu oxi laø caùc ñoái töôïng caàn nghieân cöùu chi tieát cho ñaù meï coù khaû naêng sinh daàu trong maët caét traàm tích . Caùc thaønh taïo traàm tích coù tuoåi Oligoxen sôùm vaø Mioxen muoän ñöôïc laéng ñoïng chuû yeáu trong ñieàu kieän ñoàng baèng soâng raát ngheøo vaät chaát höõa cô .Tuy nhieân , trong maët caét traàm tích coù nhöõng khoaûng ñöôïc laéng ñoïng trong moâi tröôøng ñaàm laày ven soâng vôùi caùc thaønh taïo seùt keát , boät keát chöùa töôùng höõu cô toå hôïp Kerogen loaïi I , II ,III nhöng dieän phaân boá mang tính ñòa phöông cuïc boä . Caùc thaønh taïo naøy chính laø caùc taàng ñaù meï lyù töôûng nhöng qui moâ khoâng lôùn . Caùc thaønh taïo traàm tích seùt keát , boät keát tuoåi Oligocene muoän ñöôïc thaønh taïo trong moâi tröôøng hoà nöôùc ngoït xen keõ luaân phieân theo lòch söû phaùt trieån beà maët traàm tích Cöûu Long .Haøm löông vaät chaát höõu cô chuû yeáu laø sapropel/amorphus (Kerogen loaïi I-II ) ôû trung taâm beå vaø giaûm daàn khi ra ven rìa ñoàng thôøi thaønh phaàn humic ( Kerogen loaïi III ) cuõng taêng leân töông ñoái . Haøm löôïng vaät chaát höõu cô khoaûng 1.0-.7% vaø coù nhöõng taäp traàm tích ñaït giaù trò cao hôn .Caùc thaønh taïo naøy laø nguoàn ñaù meï chính vaø lyù töôûng vôùi beà daøy traàm tích khaù lôùn vaø chuùng laø nguoàn ñaù meï chính cho sinh thaønh HC cuûa boàn truõng Cöûu Long . Caùc thaønh taïo traàm tích tuoåi Mioxen sôùm ñöôïc thaønh taïo trong moâi tröôøng hoà nöôùc ngoït xen keõ luaân phieân nhau theo lòch söû phaùt trieån boàn traàm tích Cöûu Long . Haøm löôïng vaät chaát höõu cô humic thuoäc Kerogen loaïi III laø chính , nhöng caùc taûo Botryococus , Pediastrum giaøu chaát beùo raát phong phuù ñöôïc xeáp vaøo Kerogen loaïi II .Taàng seùt bieån chöùa sapropel /amorphus ( Kerogen loaïi I- II ) coù beà daøy 30 – 50 m vaø dieän phaân boá roäng khaép boàn Cöûu Long coù vai troø laøm taàng chaén khu vöïc toát . Möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät lieäu höõu cô Vaät lieäu höõu cô trong traàm tích Eoxen vaø Oligoxen ñaõ qua pha chuû yeáu sinh daàu hoaëc ñang naèm trong pha tröôûng thaønh muoän .Vì vaäy löôïng daàu khí ñöôïc tích ôû caùc baãy ñöôïc ñöa ñeán töø ñôùi tröôûng thaønh muoän cuûa vaät lieäu höõu cô . Coøn phaàn lôùn vaät lieäu höõu cô trong traàm tích Oligocene thöôïng ñang trong giai ñoaïn sinh daàu maïnh , nhöng chæ môùi giaûi phoùng moät phaàn HC vaøo ñaù chöùa .Coøn vaät lieäu höõu cô cuûa traàm tích Miocen haï chöa naèm trong ñieàu kieän sinh daàu ,chæ coù moät phaàn nhoû ôû ñaùy Mioxen haï ñaõ ñaït ñeán ngöôõng tröôûng thaønh . 2/ Ñaëc ñieåm ñaù chöùùa Ñaù moùng keát tinh tröôùc Kainozoi laø ñoái töôïng chöùa daàu khí raát quan troïng ôû boàn Cöûu Long .Haàu heát caùc ñaù naøy ñeàu cöùng doøn , ñoä roãng nguyeân sinh thöôøng nhoû , daàu chuû yeáu ñöôïc taøng tröõ trong caùc khe nöùt ñoù laø nhöõng loã roãng thöù sinh .Quaù trình hình thaønh tính thaám chöùa trong ñaù moùng laø do caùc taùc ñoäng ñoàng thôøi cuûa nhieàu yeáu toá ñòa chaát khaùc nhau . Ñoä roãng thay ñoåi töø 1 – 5% , ñoä thaám coù theå ñaït tôùi 1 Darcy . 3/ Ñaëc ñieåm ñaù chaén Trong boàn traàm tích Cöûu Long , caùc thaønh taïo seùt coù beà daøy khaù lôùn cuûa ñieäp Traø Taân vaø phuï ñieäp Baïch Hoå coù dieän phaân boá khaù roäng lôùn .Chuùng vöøa coù vai troø laø ñaù sinh daàu vaø vöøa laø taàng chaén raát hieäu quaû .Taäp seùt Rotalit laø taàng chaén khu vöïc raát toát , haàu heát ñeàu laø taàng chaén ôû caùc moû ( Baïch Hoå , Ruby , Roàng , Boø Caïp Ñen … ) vôùi haøm löôïng seùt 90 – 95% , kieán truùc phaân taùn vôùi côõ haït <0.001 mm .Thaønh phaàn khoaùng seùt chuû yeáu laø montmorilonit .Ñaây laø taàng chaén toát cho caû daàu vaø khí . PHAÀN II : CHUYEÂN ÑEÀ Chương I : BOÀN ĐỊA CHẤT THỦY VĂN Nöôùc , caùc dung dòch nöôùc trong thaïch quyeån ñöôïc ñaëc tröng bôûi caùc ñieàu kieän theá naèm vaø vaän ñoäng lieân quan chaët cheõ vôùi nhau . Ñieàu kieän theá naèm – laø hình thaùi tích tuï nöôùc , daïng phaân boá cuûa chuùng trong thaïch quyeån . Ñieàu kieän vaän ñoäng – ñöôïc quyeát ñònh bôûi taäp hôïp caùc nhaân toá vaø ñoâi khi khoâng phuï thuoäc vaøo hình thaùi tích tuï nöôùc thaïch quyeån .Ñaây chính laø nguyeân nhaân phaân hoùa khaùi nieäm veà tích tuï vaø heä thoáng nöôùc thaïch quyeån .Noù ñaëc tröng cho ñieàu kieän theá naêng vaø vaän ñoäng cuûa nöôùc . Tích tuï nöôùc lôùn nhaát trong voû Traùi ñaát laø boàn ñòa chaát thuûy vaên .Caùc boàn ñòa chaát thuûy vaên ñöôïc chia ra thaønh : boàn nöôùc væa , boàn actezi , boàn nöôùc khe nöùt , maïch – khe nöùt . Boàn ñòa chaát thuûy vaên Boàn nöôùc væa Boàn nöôùc khe nöùt Maïch – khe nöùt Phuï boàn nöôùc ngaàm Boàn nöôùc coù aùp Boàn nöôùc væa : laø boàn truõng lôùn , voõng , neáp loõm , chuû yeáu caáu taïo töø ñaù traàm tích phaân boá treân ñaù moùng , trong ñoù coù caùc væa caùch nöôùc vaø chöùa nöôùc . Boàn naøy ñaëc tröng cho ñieàu kieän mieàn neàn cuõng nhö voõng tröôùc nuùi vaø giöõa nuùi . Theo daïng keânh daãn , trong ñoù coù theå laø nöôùc loã hoång – væa , khe nöùt – væa … Khi coù maët caùc taàng caùch nöôùc daøy ôû treân vaø döôùi , hay chæ ôû döôùi trong maët caét , boàn nöôùc ñoù coù theå chia thaønh caùc taàng ñòa chaát thuûy vaên . Phuï boàn nöôùc ngaàm : naèm ôû phía treân cuûa boàn vôùi beà maët thoaùng töï do vaø phaàn chính coøn laïi bò nöôùc coù aùp chieám choã. Boàn nöôùc khe nöùt vaø maïch – khe nöùt thöôøng phaân boá ôû mieàn uoán neáp vaø caùc khieân keát tinh .Caùc tích tuï nöôùc lieân quan vôùi ñôùi khe nöùt .Trong lôùp phuû thöôøng coù nöôùc loã hoång væa . Boàn nöôùc khe nöùt thöôøng naèm caû ôû moùng boàn nöôùc væa . Ngoaøi ra , döïa vaøo kích thöôùc vaø caáu taïo , nhöõng boàn ñòa chaát thuûy vaên coù kích thöôùc lôùn vaø coù caáu taïo phöùc taïp goïi laø sieâu boàn ñòa chaát thuûy vaên . Trong caùc boàn chöùa nöôùc döôùi ñaát , döïa vaøo söï coù maët hay vaéng maët cuûa aùp löïc , boàn ñòa chaát thuûy vaên ñöôïc chia thaønh boàn nöôùc ngaàm vaø boàn nöôùc coù aùp . Chöông II : VAI TROØ ÑIEÀU KIEÄN ÑÒA CHAÁT THUÛY VAÊN TRONG HÌNH THAØNH VAØ PHAÙ HUÛY TÍCH TUÏ DAÀU KHÍ Ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên ñoùng vai troø to lôùn trong hình thaønh , di truù vaø phaù huûy caùc tích tuï daàu khí trong caùc boàn chöùa daàu khí .Caùc quaù trình sinh thaønh , di chuyeån , tích tuï , phaân taùn vaø phaân huûy cacbuahydro töø ñaàu ñeán cuoái dieãn ra trong moâi tröôøng vôùi moät thaønh phaàn raát quan troïng laø nöôùc thaïch quyeån . Vai troø nöôùc nhö moät nhaân toá kieán taïo vaø phaù huûy tích tuï daàu vaø khí raát to lôùn vaø ñoâi khi coù theå coi nhö quyeát ñònh . Saûn phaåm phaù huûy tích tuï daàu vaø khí trôû thaønh hôïp phaàn cuûa dung dòch nöôùc thaïch quyeån .Khi töông taùc vôùi caùc thaønh phaàn khaùc cuûa nöôùc coù theå seõ dieãn ra söï phaù huûy baûn thaân vaät chaát cuûa cacbuahydro (cuõng nhö vaäy ñoái vôùi moät vaøi khí khaùc taïo thaønh tích tuï sulfurhydro ).Ñoâi khi ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên ( thuûy ñoäng löïc ) ñoùng vai troø thöù nhaát trong caùc quaù trình tích tuï daàu vaø khí .Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy ngöôøi ta noùi veà baãy vaø maøn chaén thuûy ñoäng löïc cuûa caùc væa daàu khí . I .ÑIEÀU KIEÄN ÑÒA CHAÁT THUÛY VAÊN DI CHUYEÅN VAØ TÍCH TUÏ DAÀU KHÍ Khi xeùt ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên di chuyeån vaø tích tuï daàu khí caàn phaûi chia ra vai troø tích cöïc vaø thuï ñoäng cuûa caùc ñieàu kieän naøy , hay noùi chính xaùc hôn , vai troø cuûa dung dòch thaïch quyeån trong caùc quaù trình ñoù .Vai troø thuï ñoäng cuûa ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên ôû choã dung dòch nöôùc thaïch quyeån laø moâi tröôøng nôi dieãn ra caùc quaù trình di chuyeån vaø tích tuï cacbuahydro vaø caùc vaät chaát khaùc . Tuy nhieân , caàn löu yù raèng vieäc coi moâi tröôøng laø thuï ñoäng chæ laø quy öôùc bôûi moâi tröôøng naøy coù theå taùc ñoäng , ví duï , moät chaát hoùa hoïc tham gia phaûn öùng . Vai troø tích cöïc cuûa ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên trong tích tuï daàu khí laø ôû choã nöôùc thaïch quyeån nhö moät chaát vaän taûi ( ñoâi khi laø giöõ laïi ) quyeát ñònh söï di chuyeån cuûa daàu vaø khí , tieáp theo laø tích tuï chuùng . Hieän nay , haàu heát ñeàu coâng nhaän quan ñieåm veà tính choân vuøi cuûa dung dòch nöôùc thaïch quyeån taïo neân moâi tröôøng thaønh taïo vaø tích tuï daàu khí .Theâm nöõa , beân caïnh nöôùc choân vuøi coøn coù nöôùc nguoàn goác thaïch quyeån xuaát hieän chuû yeáu do khö ûthuûy hoùa caùc khoaùng vaät seùt .Nôi chöùa chuùng chuû yeáu laø heä thoáng thuûy ñoäng löïc thaám eùp vaø caû khöû thuûy hoùa nhieät , nôi maø söï taïo neân aùp löïc trong taàng keânh daãn chöùa nöôùc laø do xuaát hieän nöôùc khöû thuûy hoùa ñöôïc taùch ra töø khoaùng vaät döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä cao (100 – 1500 C ). Phöùc taïp hôn caû laø vaán ñeà veà vai troø tích cöïc , töùc vai troø vaän taûi cuûa dung dòch nöôùc khi di chuyeån cacbuahydro .Vai troø vaän taûi tích cöïc cuûa dung dòch nöôùc trong di chuyeån cacbuahydro bieåu hieän trong caùc daïng sau : hoøa tan , nhuõ töông vaø cuoái cuøng laø vaän chuyeån cacbuahydro trong thaønh phaàn doøng hai hay ba pha , nôi pha chính vaø nhaân toá quyeát ñònh laø nöôùc do öu theá cuûa noù tröôùc caùc pha khí vaø loûng khaùc trong boàn chöùa daàu khí . Khoâng coù cô sôû ñeå cho raèng di chuyeån cacbuahydro daàu döôùi daïng hoøa tan trong nöôùc laø duy nhaát .Caùc tính toaùn cuûa A.A.Karsev cho thaáy löôïng cacbuahydro daàu ñöôïc vaän chuyeån ôû daïng hoøa tan trong nöôùc theo keânh daãn raát lôùn , song vaãn khoâng ñuû ñeå taïo neân caùc moû daàu noåi tieáng , caû caùc moû chöa phaùt hieän hay ñaõ bieán maát trong quaù khöù . Caàn löu yù tôùi yù nghóa ñaëc bieät cuûa nöôùc taùi sinh hình thaønh do khöû thuûy hoùa caùc khoaùng vaät seùt .Caùc soá lieäu cuûa V.F . Simonenco vaø moät soá ngöôøi khaùc ñaõ chöùng minh raèng nöôùc ñöôïc giaûi phoùng khi caûi toå caáu truùc cuûa khoaùng vaät seùt coù khaû naêng hoøa tan dò thöôøng , trong ñoù keå caû ñoái vôùi caùc hôïp chaát höõu cô khoâng phaân cöïc vaø coù theå “ di taûn “ moät khoái löôïng lôùn cacbuahydro töø ñaù sinh daàu .Nöôùc nguoàn goác naøy coù moät khoái löôïng ñaùng keå ngay khi lôùp traàm tích luùn chìm xuoáng ñoä saâu 2 – 3 km .Khoái löôïng cuûa chuùng , theo tính toaùn , coù theå vöôït theå tích khoâng gian loã hoång cuûa keânh daãn . Thaønh phaàn cacbuahydro trong chaát ñöôïc goïi laø daïng tieàn bitum ( chaát taùch ra töø nöôùc bôûi dung moâi höõu cô ) , ñöôïc A.E.Kontorovich nghieân cöùu , raát gioáng thaønh phaàn daàu .Söï kieän naøy coù yù nghóa lôùn khi ñaùnh giaù vai troø daïng di chuyeån nöôùc cuûa daàu .Söï phaùt hieän trong nöôùc væa cacbuahydro naften vaø metan trong töông quan giöõa ba nhoùm chính cuõng töông töï nhö trong daàu laø khaúng ñònh cuûa nhöõng ñieàu ñaõ neâu döï baùo vieäc phaùt hieän nhöõng chaát naøy trong nöôùc .Thaät vaäy , ñaõ coù söï nghi ngôø veà traïng thaùi dung dòch thaät cuûa taát caû caùc chaát naøy trong nöôùc . Song daïng toàn taïi ( dung dòch thaät , dung dòch keo , nhuõ töông ) ñoái vôùi söï di chuyeån daàu chæ ñoùng vai troø thöù yeáu . Cuõng caàn phaûi döøng laïi ôû quan ñieåm cuûa A.M.Blokh veà khaû naêng hoøa tan cao dò thöôøng cuûa taát caû caùc loaïi nöôùc trong seùt ( “dung dòch vi loã hoång “) vaø caùc hieäu quaû cuûa chuùng .Quan ñieåm naøy döïa treân cô sôû keát quaû nghieân cöùu lyù thuyeát cô baûn vaø thöïc nghieäm .Theo quan ñieåm naøy , khaû naêng hoøa tan cuûa nöôùc khi taùch chuùng töø lôùp seùt lôùn hôn 2- 3 laàn so vôùi bình thöôøng vaø chuùng coù theå bao toaøn boä “ phaàn thieáu ‘ dung moâi .Nguyeân nhaân cuûa khaû naêng hoøa tan dò thöôøng cuûa “ dung dòch vi loã hoång “ laø khoâng gian loã hoång nhoû ( ñöôøng kính döôùi 1 cm ) , nöôùc coù caáu truùc khoâng phaûi töù dieän nhö nöôùc töï do bình thöôøng maø laø nhöõng taäp hôïp nhoû hôn vôùi lieân keát hydro maïnh hôn giöõa caùc phaân töû ; söï gia taêng cuûa moái lieân keát naøy , theo A.M.Blokh , laøm gia taêng ñoät ngoät khaû naêng hoøa tan caùc hôïp phaàn . Chuùng ta xeùt moâ hình lyù thuyeát vaän chuyeån khoái löôïng cuûa cacbuahydro töø ñaù sinh daàu vaøo keânh daãn nhôø dung dòch nöôùc vi loã hoång vôùi khaû naêng hoøa tan cao dò thöôøng . Giaû söû raèng , taàng seùt daøy 100 m vôùi dieän tích phaân boá 10.000 m2 vaø chöùa caùc lôùp caùt vôùi toång beà daøy 10 m khi luùn chìm töø ñoä saâu 2 km tôùi ñoä saâu 3 km , ñoä loã hoång cuûa seùt giaûm töø 18% tôùi coøn 10% , nghóa laø gaàn moät nöûa .Theå tích töông öùng cuûa nöôùc chuyeån töø seùt vaøo keânh daãn phaûi ñaït 1011m3.Neáu coi ñoä loã roãng cuûa caùt laø 10% vaø boû qua söï suy giaûm cuûa noù khi luùn chìm , thì toång theå tích loã hoång caùc lôùp caùt cuûa taàng laø 1010 m3 .So saùnh caùc giaù trò nhaän ñöôïc ta thaáy khoâng gian loã hoång cuûa caùt trong quaù trình thaám eùp caàn ñöôïc chieám choå nhieàu laàn ( möôøi laàn ) bôûi nöôùc thoaùt ra töø seùt , nghóa laø nöôùc coù caùc tính chaát ñaõ neâu cuûa dung dòch vi loã hoång .Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc nhieàu nhaø nghieân cöùu neâu ra tröôùc ñaây. Neáu cho raèng moät nöûa cacbuahydro daàu di chuyeån ra töø seùt cuøng dung dòch nöôùc bò rôi vaøo caùi goïi laø baõo hoøa tónh ( vaùng daàu phaân taùn trong ñaù khoâng coù khaû naêng noåi trong nöôùc ).Khi ñoù , coù theå tính raèng ( töông öùng vôùi caùc soá lieäu ñöa ra ) treân dieän tích moâ hình cuûa chuùng ta nghieân cöùu ( 10000 m2 ) tích tuï tôùi 200 trieäu taán daàu . Trong tröôøng hôïp nhö vaäy , treân khu vöïc naøy coù theå phaân boá boán væa , moãi væa coù ñöôøng kính 20 km vôùi tröõ löôïng 50 trieäu taán ; khoaûng caùch giöõa ranh giôùi caùc væa vaø ranh giôùi ngoaøi cuûa toaøn boä khu vöïc laø 20 km .Haøm löôïng daàu nhö vaäy treân dieän tích laø bình thöôøng vaø ñaëc tröng cho caùc vuøng vôùi tæ troïng tröõ löôïng trung bình vaø cao . Nhö vaäy , neáu tính ñeán haøng loaït nhaân toá neâu treân , coù theå cho raèng di chuyeån nguyeân sinh cuûa cacbuahydro daàu ( theâm nöõa laø caùc daïng ñôn giaûn hôn – metan , etan ) cuøng vôùi dung dòch nöôùc coù quy moâ ñuû ñeå hình thaønh , trong vaøi tröôøng hôïp , caùc tích tuï coâng nghieäp . Vaán ñeà veà vai troø cuûa nöôùc trong di chuyeån daàu theo keânh daãn phöùc taïp hôn .Nöôùc chuyeån töø seùt vaøo keânh daãn , roõ raøng , phaûi maát tính chaát dò thöôøng cuûa mình , moät phaàn ñaùng keå neáu khoâng noùi laø chính caùc cacbuahydro chöùa trong dung dòch phaûi bò taùch ra laø sa laéng .Bôûi vaäy , trong moïi tröôøng hôïp phaûi tieáp caän vaán ñeà nhö sau : nöôùc – cacbuahydro töø ñaù sinh daàu ( di chuyeån nguyeân sinh ) ñoùng vai troø keùm hôn so vôùi nöôùc “ di taûn “ cacbuahydro töø ñaù sinh daàu ( di chuyeån nguyeân sinh ) ; trong keânh daãn , söï vaän chuyeån cacbuahydro ôû pha töï do trong thaønh phaàn doøng nhieàu ( hai ) pha cuõng nhö baèng con ñöôøng troâi noåi coù yù nghóa lôùn hôn . Tuy nhieân ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø daïng di chuyeån hoøa tan trong nöôùc cuûa cacbuahydro daàu ( khoâng keå metan ) theo keânh daãn khoâng ñoùng vai troø gì . ÔÛ treân ñaõ neâu roõ söï phaùt hieän nöôùc væa haøm löôïng caûm nhaän ñöôïc cuûa caùc nhoùm cacbuahydro chính ñaëc tröng trong daàu .Caùc tính toaùn cuûa A.A.Kasev ñaõ cho thaáy raèng haøm löôïng benzol vaø ñoàng ñaúng quan saùt ñöôïc trong nöôùc væa nhìn chung ñuû ñeå coù theå hình thaønh væa daàu vôùi tröõ löôïng trung bình .Baây giôø coù theå döïa vaøo nhöõng tính toaùn nhö vaäy treân soá lieäu cuûa caùc cacbuahydro daàu khaùc . Nhö vaäy vai troø caên baûn cuûa di chuyeån thöù sinh cuûa daàu trong dung dòch nöôùc hay nhuõ töông nöôùc ñaõ ñöôïc khaúng ñònh . Tuy nhieân , quy moâ di chuyeån maø ñöôïc quyeát ñònh treân cô sôû haøm löôïng xaùc ñònh khoâng theå so saùnh vôùi quy moâ di chuyeån do ñoä hoøa tan dò thöôøng ñoái vôùi giai ñoïan di chuyeån tröôùc ñoù – di chuyeån nguyeân sinh .Song coù moät vaøi nhaân toá cho ta thaáy raèng khi di chuyeån theo keânh daãn , vai troø daïng vaän chuyeån hoøa tan trong nöôùc ñoái vôùi daàu vaãn khoâng ñaùng keå .Trong soá caùc nhaân toá naøy coù , thöù nhaát , söï coù maët trong ñaù keânh daãn caùc “vi loã hoång “, töùc caùc keânh loã hoång vôùi ñöôøng kính nhoû ( döôùi 1cm ) maø trong ñoù chöùa nöôùc vôùi tính chaát “ dung dòch vi loã hoång “ cuøng ñoä hoøa tan cao dò thöôøng ; nhö vaäy ,khi ñoä loã hoång chung cuûa caùt gaàn 20% , thöôøng baùn kính nhoû hôn 1 cm .Thöù hai , nhö ñaõ noùi treân , toàn taïi khaû naêng vaän taûi daàu bôûi nöôùc ôû daïng vi nhuõ töông ,nghóa laø nhuõ töông vôùi kích thöôùc gioït caàu cuõng côõ döôùi 1 cm , vaø nhö vaäy caùc misel phi ion coù theå di chuyeån töï do ngay caû trong moâi tröôøng “ vi loã hoång. Cuoái cuøng , moät laàn nöõa caàn phaûi noùi veà söï di chuyeån cacbuahydro trong thaønh phaàn doøng hai hay ba pha , nôi vai troø pha nöôùc coi laø tích cöïc bôûi chính nöôùc vöôït troäi veà khoái löôïng vaø ñaëc tröng tröôøng thuûy ñoäng löïc .Vai troø quan troïng cuûa daïng di chuyeån naøy ñöôïc L.N. Kapchenco neâu roõ trong coâng trình cuûa mình . Söï tích tuï cacbuahydro dieãn ra chuû yeáu ( chi ít cuõng ôû di chuyeån nguyeân sinh ) trong heä thoáng nöôùc coù aùp thaám eùp .Söï naâng cuïc boä moät khoaûnh vôùi aùp löïc cöïc tieåu ( hình thaønh baãy ) coù yù nghóa to lôùn .Töøng khoaûnh rieâng cuûa boàn trong giai ñoaïn luùn chìm chung phaûi chòu söï naâng töông ñoái ( luùn chìm chaäm hôn ) ; ôû ñoù dieãn ra söï hình thaønh caùc daïng kieán taïo döông maø sau naøy trôû thaønh baãy nöôùc , daàu , khí .Do ôû caùc khoaûnh naøy taûi troïng ñòa tónh chung thaáp , aùp löïc töông ñoái giaûm vaø xuaát hieän aùp löïc cöïc tieåu .Nöôùc choân vuøi höôùng veà caùc khoaûnh naøy , nôi taïo thaønh caùc loø vôùi söï thoaùt kín raát chaäm chaïp qua lôùp phuû caùch nöôùc .Do tính keá thöøa phoå bieán roäng raõi cuûa söï phaùt trieån kieán taïo , nhöõng ñaëc tröng ñòa chaát thuûy vaên töông töï coù theå toàn taïi ( ñoâi khi coù giaùn ñoïan ) trong suoát caùc giai ñoïan lòch söû ñòa chaát laâu daøi . Söï phaân boá cuûa caùc dao ñoäng ñòa chaán treân haøng nghìn kiloâmeùt ñaûm baûo cho döï di chuyeån cuûa cacbuahyñroâ (ôû daïng quaù trình nhòp vaø nhieàu giai ñoaïn) treân taát caû thôøi gian phaùt trieån keânh daãn .Khoaûng caùch naøy, dó nhieân, coù theå khoâng lôùn song khoâng laøm giaûm tính quan troïng cuûa höôùng vaän chuyeån vaät chaát theo phöông thaúng ñöùng ñoái vôùi ñôùi bieán tính. Haøm löôïng taêng cao cuûa caùc hôïp phaàn khaùc nhau trong dung dòch nöôùc khi coù dao ñoäng ñòa chaán, ví duï, CO2 taêng gaáp ba laàn, ñoàng ñaúng metan-ñoâi khi taêng ñaùng keå, ñaõ chöùng minh raèng trong heä thoáng thuûy ñoäng löïc nhieàu chaát khaùc nhau, trong ñoù coù caû cacbonhydro ñaõ chuyeån vaøo dung dòch hay nhuõ töông nöôùc vaø dòch chuyeån cuøng pha nöôùc. Ñieàu naøy lieân quan tôùi chuyeån ñoäng cuûa doøng cacbonhydro-nöôùc hai hay ba pha. Nhö vaäy , hieän töôïng ñòa chaán coù aûnh höôûng lôùn ñeán ñieàu kieän ñòa chaán thuûy vaên cuûa boàn. Söï tích tuï daàu vaø khí, nghóa laø söï taäp trung cuûa pha cacbuahydro rieâng ( moät phaàn cuøng vôùi khí cacbuahydro) vaø löu giöõ noù trong baãy , hieän laø khaâu ñöôïc nghieân cöùu ít nhaát cuûa quaù trình di chuyeån nöôùc , ñaëc bieät laø ñoái vôùi daàu .Khi di chuyeån ngay caû ôû daïng doøng nhieàu pha, vaán ñeà naøy ñöôïc giaûi quyeát deã hôn. Trong nhöõng nhaân toá coù khaû naêng taùch cacbuahydro töø dung dòch nöôùc trong keânh daãn vaø taïo khaû naêng “troâi noåi “ khoái löôïng cacbuchydro laø: - Thay ñoåi ñaëc ñieåm keânh loã hoång , chuyeån töø vi loã hoång thaønh loã hoång lôùn hôn, ñieàu naøy daãn tôùi thay ñoåi khaû naêng hoøa tan cuûa nöôùc nhö ñaõ neâu treân. - Loïc phaân töû ( hieäu quaû raây). Maëc duø cô cheá taùch pha cacbuahydro trong dung dòch nöôùc töï nhieân chöa ñöôïc nghieân cöùu ñaày ñuû song coù theå noùi caùc quaù trình naøy (taát caû hay moät vaøi quaù trình) phaûi ñaûm baûo hình thaønh khoái löôïng cacbuchydro töï do coù khaû naêng tích tuï trong baãy . Quaù trình taùch tröïc tieáp cacbuahydro daàu töø dung dòch ( hay töø vi nhuõ töông) trong baûn thaân baãy khoù coù theå traû lôøi cho caùc tröôøng hôïp tích tuï daàu chính (ñoái vôùi khí, coù theå vaán ñeà khaùc hôn) raát coù theå söï taùch nhö vaäy dieãn ra ngay treân “ñöôøng tôùi” baãy, coøn söï di chuyeån tieáp theo cuûa cacbuahydro ñeå sô boä hình thaønh væa dieãn ra ôû daïng doøng hai hay ba pha baèng phöông thöùc troâi noåi trong moâi tröôøng nöôùc. Tuy nhieân, coù theå coù tröôøng hôïp khaùc. Theo soá lieäu cuûa J. Rumo vaø S .Sureess, nöôùc ñöôïc eùp ra töø seùt vaøo keânh daãn cacbonat soùt naèm döôùi coù theå taùch tröïc tieáp cacbuahydro trong cacbonat soùt laø baãy ñoù. Ñieàu naøy hoaøn toaøn ñaùng chuù yù , noù noùi leân yù nghóa quan troïng cuûa daïng di chuyeån nöôùc cuûa cacbuahydro vaø vai troø toái quan troïng cuûa ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên trong quaù trình tích tuï chuùng . Caàn ñaëc bieät löu yù tôùi taùc ñoäng cuûa caùc dao ñoäng ñòa chaán tröïc tieáp tôùi söï troâi noåi cuûa cacbuahydro trong moâi tröôøng baõo hoøa nöôùc cuûa keânh daãn ,noù keát thuùc quaù trình di chuyeån thöù sinh vaø ñaûm baûo cho söï tích tuï cacbuahydro trong baãy .Söï troâi noåi naøy phaûi thaéng ñöôïc löïc mao daãn , coøn dao ñoäng ñòa chaán coù theå thuùc ñaåy noù . Coù hai maët cuûa hieäu öùng naøy . Moät maët , aùp löïc ñòa ñoäng laøm taêng kích thöôùc loã hoång .Ñoä thaám cuûa ñaù , baûn thaân noù , moät phaàn coù theå xem nhö ñoùng vai troø lan truyeàn soùng ñòa chaán ; noù laøm giaûm aûnh höôûng cuûa löïc mao daãn ( vaø taêng vaän toác vaø khoái löôïng chaát löu thaám qua ). Maët khaùc , khi laøm taêng , giaûm löïc Ac-si-meùt, aùp löïc ñòa ñoäng theo nhòp coù khaû naêng lieân keát töøng gioït , töøng bong boùng rieâng cuûa pha cacbuahydro vôùi nhau .Khi giaûm khoaûng caùch giöõa caùc gioït coù theå dieãn ra söï lieân keát chuùng , sau ñoù neáu taêng khoaûng caùch , caùc gioït lieân keát seõ khoâng bò taùch ra .Baèng caùch ñoù , ñoä baõo hoøa daàu chung cuûa caùc loã hoång seõ taêng , ñoä thaám pha ñoái vôùi cacbuahydro taêng , söùc caûn cuûa löïc mao daãn giaûm .Noùi chung , taùc ñoäng cuûa hieäu quaû aùp löïc ñòa ñoäng ñoái vôùi söï troâi noåi cuûa pha cacbuahydro trong keânh daãn baõo hoøa nöôùc , ñoái vôùi quaù trình tích tuï daàu vaø khí luoân mang tính tích cöïc . Nhö vaäy , aûnh höôûng cuûa hieän töôïng kieán taïo ñòa chaán coù theå laøm taêng ñaùng keå vaän toác vaø qui moâ di chuyeån vaø tích tuï cuûa daàu vaø khí . Nhöõng ñieàu ñaõ neâu chöùng minh raèng , ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên ñeå tích tuï daàu khí raát quan troïng , ôû möùc ñoä lôùn noù lieân quan vôùi vai troø vaän chuyeån tích cöïc cuûa dung dòch nöôùc trong quaù trình di chuyeån cacbuahydro .Ñieàu naøy ñöôïc khaúng ñònh bôûi öùng duïng thöïc tieãn roäng raõi vaø thaønh coâng caùc daáu hieäu ñòa chaát thuûy vaên vaø coå ñòa chaát thuûy vaên trong tìm kieám daàu khí ,keå caû khi ñaùnh giaù tröõ löôïng döï baùo cuûa caùc loaïi khoaùng saûn naøy . II . ÑIEÀU KIEÄN ÑÒA CHAÁT THUÛY VAÊN ÑEÅ BAØO TOÀN VAØ PHAÙ HUÛY CAÙC VÆA DAÀU HAY KHÍ Söï baûo toàn cuõng nhö phaù huûy caùc væa daàu khí dieãn ra trong moâi tröôøng nöôùc , coøn baûn thaân nöôùc thaïch quyeån cuøng vôùi vaøi chaát hoøa tan trong noù laø nhaân toá chính phaù huûy væa .Nöôùc phaù huûy væa vaø moû daàu khí baèng con ñöôøng cô hoïc , hoùa lyù , hoùa hoïc vaø sinh hoùa .Phaù huûy cô hoïc væa laø daàu vaø khí bò nöôùc mang ñi ôû traïng thaùi lô löûng trong thaønh phaàn cuûa doøng nhieàu pha . Söï phaù huûy hoùa lyù væa laø hoøa tan daàu vaøo nöôùc khi coù söï thay ñoåi ñieàu kieän phuø hôïp . Væa daàu khí veà maët hoùa hoïc coù theå bò phaù huûy do oxy hoùa cacbuahydro bôûi vaät chaát hoøa tan trong nöôùc , chuû yeáu laø oxy vaø caùc sulfat .Cuoái cuøng phaù huûy sinh hoùa dieãn ra vôùi söï tham gia cuûa vi khuaån . Moãi moät daïng phaù huûy væa cacbuahydro bôûi nöôùc neâu treân coù caùc ñaëc tröng vaø quy luaät cuûa mình .Ngoaøi ra, caùc quaù trình naøy chæ ñaëc tröng vôùi caùc væa daàu vaø khí . Phaù huûy cô hoïc ( thuûy löïc ) caùc væa daàu khí bôûi nöôùc baét ñaàu khi hình thaønh ñoä doác cuûa maët tieáp xuùc daàu – nöôùc hay khí – nöôùc . V.P .Savchenco vaø M.Habbert ñaõ chæ ra raèng traïng thaùi naèm ngang cuûa caùc maët tieáp xuùc naøy chæ laø tröôøng hôïp caù bieät vaø chæ coù theå toàn taïi khi nöôùc hoaøn toaøn khoâng vaän ñoäng . Theo M.Habbert , söï phuï thuoäc cuûa ñoä doác beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc hay khí – nöôùc vaøo ñoä doác thuûy löïc ñöôïc bieåu dieãn baèng bieåu thöùc sau : (1) Trong ñoù : - goùc giöõa beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc vaø maët phaúng ngang dz/dl – ñoä nghieâng cuûa beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc dh/dx – ñoä nghieâng cuûa beà maët aùp löïc ( ñoä nghieâng thuûy löïc ) - maät ñoä nöôùc - maät ñoä daàu (thay vaøo laø ta coù bieåu thöùc cho khí ). Moái quan heä trong bieåu thöùc (1 ) ñöôïc bieåu hieän ôû hình H 5.1 Bieåu thöùc (1) coù theå thay theá baèng bieåu thöùc sau ; ( 2) trong ñoù :i – ñoä doác thuûy löïc . Nhö vaäy , ñoä doác beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc ( khí – nöôùc ) tyû leä thuaän vôùi ñoä doác thuûy löïc vaø phuï thuoäc vaøo töông quan maät ñoä cuûa caùc chaát loûng tieáp xuùc nhau ( caùi goïi laø heä soá taêng cöôøng ). Treân H 5.2 ñöa ra bieåu ñoà quan heä cuûa beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc vôùi goùc doác cuûa beà maët aùp löïc vaø tyû troïng daàu . Roõ raøng ,ñoái vôùi daàu naëng ( maät ñoä cao hôn ) ñoä doác beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc lôùn hôn nhieàu so vôùi daàu nheï ( maät ñoä nhoû hôn ) vaø khí . Maät ñoä khaùc nhau cuûa daàu vaø khí coù yù nghóa quan troïng . Neáu laáy maät ñoä trung bình cuûa nöôùc laø 1 ñôn vò , daàu laø 0,800 ( giaù trò thöôøng gaëp trong ñieàu kieän væa ) , coøn khí ( khoâ ) laø 0,001 , thì töø coâng thöùc ( 2 ) ta coù : Maät ñoä cuûa khí quaù nhoû so vôùi nöôùc neân coù theå boû qua ,khi ñoù coâng thöùc ( 2) ñoái vôùi khí seõ laø : ( 3) Thay vaøo coâng thöùc (2) giaù trò d = 0,800 , ta nhaän ñöôïc tröôøng hôïp ñoái vôùi daàu : tgd=5I ( 4) Nhö vaäy , khi choïn giaù trò n vaø d , ñoä doác beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc khi cuøng ñoä doác thuûy löïc seõ lôùn hôn ñoä doác beà maët tieáp xuùc khí – nöôùc naêm laàn . Tuy nhieân , ñoái vôùi væa khí beùo , ñaëc bieät khi aùp löïc cao , giaù trò tyû leä naøy seõ thaáp hôn ( gaàn hai laàn ). Ñoä doác beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc coù theå laø daáu hieäu höôùng ñoäng cuûa nöôùc . Neáu ñoä doác beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc hay khí – nöôùc doác hôn goùc doác caùnh baãy voøm thì daàu vaø khí hoaøn toaøn bò ñaåy ra khoûi noù , væa bò phaù huûy . Ñaây chính laø söï phaù huûy cô hoïc væa daàu hay khí . Ñieàu kieän ñeå baøo toàn væa traùnh söï phaù huûy cô hoïc laø baát ñaúng thöùc vôùi goùc - goùc doác cuûa væa ôû caùnh baãy ( theo höôùng i ) ; - goùc nghieâng beà maët tieáp xuùc daàu – nöôùc hay khí – nöôùc . Khi söû duïng coâng thöùc ( 3) vaø ( 4) coù theå tính toaùn ñònh höôùng caùc goùc doác cöïc tieåu vaø giaù trò cöïc ñaïi cuûa ñoä doác thuûy löïc maø trong ñoù væa daàu hay khí seõ khoâng bò nöôùc vaän ñoäng mang theo , nghóa laø noù coù theå toàn taïi . Phaù thuûy hoùa lyù baèng con ñöôøng hoøa tan trong nöôùc væa thöôøng gaëp ñoái vôùi caùc væa khí . Khi taêng aùp löïc væa ( khi luùn chìm ) ,söï gia taêng khoâng töông öùng vôùi söï gia taêng baõo hoøa khí cuûa nöôùc , metan trong væa coù theå bò hoøa tan vaø væa daàn daàn bieán maát .Ñieàu kieän ñaëc bieät thuaän lôïi ñeå hoøa tan væa khí laø khi nhieät ñoä vöôït 100 –1200 C , khi ñoä hoøa tan cuûa metan trong nöôùc taêng ñoät ngoät . Ñoái vôùi væa daàu , do ñoä hoøa tan cuûa cacbuahydro daàu trong nöôùc keùm hôn so vôùi metan vaø caùc ñoàng ñaúng gaàn cuûa noù , söï phaù huûy hoùa lyù baèng caùch hoøa tan ñoùng vai troø khaù khieâm toán .Coù theå cho raèng , noù cuõng dieãn ra khi hoøa tan coù löïa choïn töøng hôïp phaàn rieâng cuûa daàu . Phaù huûy hoùa hoïc caùc væa daàu vaø khí baèng con ñöôøng oxy hoùa cacbuahydro bôûi oxy vaø sulfat hoøa tan trong nöôùc væa coù yù nghóa lôùn vaø ñaõ ñöôïc löu yù töø laâu .Quaù trình naøy thöôøng lieân quan chaët cheõ vôùi quaù trình phaù huûy sinh hoùa .Phaù huûy sinh hoùa laø cacbuahydro bò vi khuaån “ aên “ heát . Caû hai daïng phaù huûy væa daàu vaø khí naøy caàn phaûi xeùt chung . Oxy hoùa khí cacbuahydro ñöôïc thöïc hieän nhôø hoøa tan trong nöôùc bôûi oxy . Nhö ñaõ bieát , oxy hoøa tan gaëp trong nöôùc thaïch quyeån trong moät soá tröôøng hôïp tôùi ñoä saâu 500 – 600 m vaø coù theå hôn vôùi khoái löôïng töø vaøi phaàn traêm cho tôùi 4 – 5 mg/l , theâm nöõa möùc ñoä phoå bieán cuûa noù phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän ñòa chaát thuûy vaên , vaän toác vaän ñoäng cuûa nöôùc thaám , haøm löôïng sulfid vaø vaät chaát höõu cô trong ñaù .Trong nöôùc tieáp giaùp vôùi væa daàu vaø khí , oxy haàu nhö khoâng gaëp . Roõ raøng , tröôùc khi tôùi væa daàu khí phaân boá raát xa mieàn thaám loïc ,oxy tôùi ñöôïc chæ khi vaän toác trao ñoåi nöôùc thaám loïc raát lôùn hoaëc giai ñoaïn thaám keùo raát daøi , khi oxy hoùa taát caû caùc hôïp phaàn coù theå bò oxy hoùa cuûa nöôùc vaø phöùc heä chöùa nöôùc .Nhö vaäy chæ nhöõng væa phaân boá gaàn ñôùi thaám môùi chòu taùc ñoäng maïnh cuûa oxy hoøa tan . Söï oxy hoùa cacbuahydro bôûi sulfat coù yù nghóa to lôùn , bôûi sulfat vôùi khoái löôïng naøy hay khaùc coù chöùa nhieáu trong nöôùc thaïch quyeån . Theo V.A .Soklov , ñeå oxy hoùa 1g metan caàn 6g ion sulfat . Ñeå oxy hoùa 1g pentadecan ( C15 H32 ) ( cacbuahydro – töông töï nhö ñaïi dieän trung bình caùc hôïp phaàn cuûa daàu ) caàn gaàn 0,5 g ion sulfat . Töø ñoù coù theå tính raèng ñeå oxy hoùa hoaøn toaøn 1 tæ m3 khí ( metan ) caàn gaàn 6 trieäu taán ion sulfat , coøn ñeå oxy hoùa hoaøn toaøn 1 trieäu taán daàu ( taïm tính cho daàu caáu taïo chæ töø pentadecan ) caàn gaàn 0,5 trieäu taán ion sulfat . Ion sufat hoøa tan trong nöôùc væa vaän ñoäng , tröõ löôïng ñoäng cuûa sulfat phuï thuoäc vaøo haøm löôïng cuûa chuùng trong nöôùc vaø vaøo vaän toác vaän ñoäng cuûa nöôùc . Thôøi gian ñeå oxy hoùa hoaøn toaøn væa khí ( metan ) bôûi sulfat hoøa tan , theo soá lieäu cuûa A.A.Karsev , coù theå bieåu dieãn theo coâng thöùc : Trong ñoù :un- vaän toác doøng ngaàm ; F – dieän tích tieáp xuùc khí – nöôùc mox – haøm löôïng chaát oxy hoùa ( sulfat ) trong nöôùc Qk - tröõ löôïng khí trong væa Kox – heä soá oxy hoùa goàm haèng soá vaän toác phaûn öùng vaø phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän ñòa nhieät ñoäng vaø vi sinh , daïng væa vaø vò trí cuûa tieáp xuùc khí – nöôùc cuõng nhö moät vaøi nhaân toá khaùc . Trong tröôøng hôïp væa daàu , trong coâng thöùc daãn duøng treân , heä soá 6 ñöôïc thay baèng 0,5 vaø cho raèng toaøn boä væa daàu ñöôïc caáu taïo töø pentandecan ; heä soá Kox cuõng phuï thuoäc vaøo thaønh phaàn daàu . Heä soá naøy trong moïi tröôøng hôïp ñeàu lôùn hôn 1 . Theo tính toaùn cuûa A.A.Karsev , thôøi gian toái thieåu ñeå oxy hoùa hoaøn toaøn væa , khi Kox baèng 1 phuï thuoäc vaøo vaän toác vaän ñoäng cuûa nöôùc vaø ñoä sulfat nhöõng nöôùc naøy , thay ñoåi trong moät giôùi haïn raát lôùn : ñoái vôùi væa khí kích thöôùc trung bình khoaûng töø 60 tæ tôùi 6000 naêm ; ñoái vôùi væa daàu ( puntadecan ) töø 5 tæ tôùi 500 naêm . Töø ñaây thaáy raèng , thöù nhaát - khaû naêng thöïc teá ñeå oxy hoùa hoaøn toaøn væa daàu hay khí bôûi sulfat hoøa tan trong nöôùc khoâng phaûi thöôøng xaûy ra ; thöù hai – oxy hoùa væa daàu dieãn ra nhanh hôùn nhieàu so vôùi khí saïch . Thôøi haïn thöïc ñeå oxy hoùa hoaøn toaøn væa ngay caû ñoái vôùi tröôøng hôïp ñôn giaûn nhaát cuõng khoâng tính ñöôïc bôûi khoâng bieát caùc haèng soá vaän toác phaûn öùng giöõa sulfat vaø cacbuahydro . Thôøi haïn toái thieåu ñöôïc tính ñoái vôùi tröôøng hôïp khi heä soá Kox baèng 1 , trong thöïc teá khoâng theå coù tröôøng hôïp nhö vaäy . Thôøi haïn thöïc ñeå oxy hoùa hoaøn toaøn væa khí seõ cao hôn so vôùi tính theo coâng thöøc thöïc nghieäm neâu treân . Ñieàu kieän ñeå oxy hoùa sinh hoùa cacbuahydro coøn ít ñöôïc nghieân cöùu . Nhö ñaõ bieát , vi khuaån khöû sulfat khoâng theå phaùt trieån ñöôïc khi nhieät ñoä lôùn hôn 90-950C , khi ñoä khoaùng hoùa cuûa nöôùc ( nöôùc muoái ) gaàn vöôït 300 g/l ,pH döôùi 5 . Coù leõ coù toàn taïi nhöõng ñieàu kieän haïn cheá ( kìm haõm ) khaùc . Ñaëc bieät coù yù nghóa quan troïng laø nhaân toá nhieät ñoä . Neáu oxy hoùa phi sinh hoïc væa khí ( metan ) bôûi sulfat khoâng coù khaû naêng xaûy ra , thì ôû nhieät ñoä lôùn hôn 950C væa khí ñöôïc baûo veä khoûi daïng phaù huûy naøy .Trong luùc ñoù , væa daàu ôû möùc ñoä naøo ñoù coù theå bò oxy hoùa bôûi sulfat trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao , theâm nöõa , cöôøng ñoä oxy hoùa phi sinh hoïc ôû nhieät ñoä cao phaûi taêng . Cuoái cuøng , caàn phaûi döøng ôû aûnh höôûng cuûa hình daïng væa vaø kích thöôùc töông ñoái cuûa tieáp xuùc daàu- nöôùc vaø khí – nöôùc ñoái vôùi söï oxy hoùa .Bôûi oxy hoùa cacbuahydro nhôø oxy hoùa hoøa tan trong nöôùc dieãn ra chuû yeáu ôû ñôùi tieáp xuùc vôùi nöôùc , vaän toác oxy hoùa væa seõ caøng lôùn khi dieän tích beà maët tieáp xuùc caøng lôùn so vôùi dung dòch væa .Roõ raøng , söï oxy hoùa væa “ nöôùc noåi “ vaø væa vôùi caùc ñaàu vaùt moûng chöùa nöôùc chen giöõa seõ dieãn ra nhanh hôn so vôùi væa chæ coù nöôùc rìa daàu hoaëc khí ; væa coù ñoä cao khoâng lôùn seõ oxy hoùa nhanh hôn so vôùi væa cao . Coù vai troø to lôùn laø söï thaønh taïo do oxy hoùa ( ôû ñôùi tieáp xuùc ) lôùp daàu naëng vaø caùc chaát daïng asfalt ( bitum ) , cuõng nhö oxy hoùa khoâng hoaøn toaøn cacbuahydro ( nghóa laø chöa thaønh CO2 vaø nöôùc ) daãn tôùi söï phaù huûy noù vaø taùi sinh hoùa hoïc væa daàu .Söï coù maët ôû ñôùi tieáp xuùc daàu – nöôùc lôùp daàu naëng hay bitum daïng asfalt daøy tôùi vaøi meùt laø hieän töôïng raát phoå bieán .Nhöõng chaát taøi sinh do oxy hoùa moät phaàn væa laø vaät caûn ñeå oxy hoùa phaàn coøn laïi cuûa væa . Cô cheá phaân boá quaù trình oxy hoùa toaøn boä væa trong nhöõng ñieàu kieän nhö vaäy vaãn chöa roõ . Tuy nhieân , cô cheá naøy toàn taïi bôûi ñaõ bieát raát nhieàu tröôøng hôïp taùi sinh baèng oxy hoùa hoaøn toaøn væa daàu . Vieäc chuyeån hoùa toaøn boä væa daàu thaønh nhöïa ,caùc axit höõu cô vaø caùc hôïp chaát chöùa oxy khaùc laø söï bieán maát hoaøn toaøn væa daàu vaø xuaát hieän væa bitum raén. Khi oxy hoùa metan khoâng moät saûn phaåm trung gian ñöôïc taïo thaønh töø noù . trong quaù trình oxy hoùa metan vaø caùc ñoàng ñaúng gaàn cuûa noù , væa khí coù theå seõ giaøu CO2, song do gia taêng ñoät ngoät ñoä hoøa tan cuûa khí naøy so vôùi cacbuahydro, söï giaøu khí naøy coù theå khoâng coù yù nghóa lôùn .Söï taùi sinh hoùa hoïc caùc væa khí khi oxy hoùa khoâng ñoùng vai troø lôùn , maëc duø coù theå dieãn ra tích tuï nitô soùt ; keát quaû chính cuûa oxy hoùa væa khí laø phaù huûy hoaøn toaøn . ChöôngIII: ÑAËC ÑIEÅM CAÙC PHÖÙC HEÄ CHÖÙA NÖÔÙC ÔÛ PHAÀN NAM BEÅ CÖÛU LONG I Ñ aëc ñieåm caùc phöùc heä chöùa nöôùc ôû phaàn Nam beå Cöûu Long Ôû phaàn Nam beå Cöûu Long ( bao goàm töø caáu taïo Baïch Hoå – Roàng tôùi Choâm Choâm , Ñu Ñuû …) toàn taïi caùc phöùc heä chöùa nöôùc töø treân xuoáng döôùi nhö sau : 1. Phöùc heä chöùa nöôùc Mioxen giöõa – treân + Plioxen – Ñeä Töù . Ñaëc ñieåm caùc phöùc heä chöùa nöôùc naøy bao goàm caùc traàm tích caùt bôû rôøi hoaëc gaén keát yeáu haït trung bình vaø thoâ .Vì vaäy nöôùc maët (nöôùc bieån ) thaâm nhaäp tröïc tieáp vaøo caùc lôùp caùt .Caùc lôùp seùt hay seùt voâi coù theå chaén ñöôïc laïi mang tính ñòa phöông , döôùi daïng thaáu kính , vaùt nhoïn . Löu löôïng caùc væa chöùa nöôùc chieám tôùi vaøi traêm hay vaøi ngaøn m3/ngaøy ñeâm .AÙp löïc væa nöôùc chæ baèng aùp löïc thuyû tónh ( heä soá dò thöôøng aùp suaát Ka chæ dao ñoäng trong khoaûng 0.9-1.0 )(H.1) . Loaïi nöôùc thöôøng laø clorua magnezia .Ñoä khoaùng dao ñoäng töø 10 ñeán 30 g/l . 2. Phöùc heä chöùa nöôùc Mioxen döôùi : Bao goàm caùc væa caùt ôû taäp ñaùy (giöõa taàng ñiaï chaán 5 vaø 7 ) . Phaàn treân laø taäp seùt daøy tôùi 600:700 m phaân caùch giöõa hai phöùc heä chöùa neâu treân . Phöùc heä chöùa nöôùc naøy bao goàm caùc lôùp caùt haït trung vaø thoâ ôû ñaùy ( taàng 23, 24 , 25 vaø 26). Löu löôïng nöôùc thöôøng ñaït tôùi vaøi traêm m3/ ngñ . Heä soá dò thöôøng aùp suaát ñaït 0.9 :1.1 (H.1) .Nöôùc thöôøng laø loaïi clorua canxi (CaCl2 ) . Song ôû voøm Baéc cuûa caáu taïo Baïch Hoå laïi xuaát hieän loaïi nöôùc bicacbonat natri ( NaHCO3) . Ñoù laø loaïi nöôùc ñöôïc tích luõy do bay hôi , sau ñoù ngöng ñoïng töø nguoàn nöôùc döôùi saâu hay do taùch nöôùc lieân keát trong caùc lôùp seùt . Vì vaäy ñoä khoaùng raát thaáp 2:6 g/l . Coøn loaïi nöôùc CaCl2 thöôøng coù ñoä khoaùng hoùa cao 18:26 g/l vaø coù nguoàn goác laø nöôùc bieån bò choân vuøi cuøng vôùi traàm tích .Trong quaù trình choân vuøi ñaõ xaûy ra söï trao ñoåi caùc ion , ñaëc bieät giaûi phoùng ion Na+ , K+ vaø Mg ++ luoân giaûm ñaùng keå .ÔÛ vuøng ven rìa phía Nam vaø Taây Nam beå ñaëc bieät ôû vuøng cöûa soå thuûy ñòa chaát phaûn aûnh roõ raøng moái lieân heä nguoàn goác vôùi nöôùc bieån vaø ñaõ bieán chaát ô û möùc cao .Ngay ñoä khoaùng hoùa cuõng raát cao vaø gaàn vôùi ñoä khoaùng hoùa cuûa nöôùc bieån (H.2) 3. Phöùc heä chöùa nöôùc Oligocene treân Bao goàm caùc væa caùt haït trung vaø nhoû ôû ñaùy ñieäp ( töø taàng ñòa chaán 10 ñeán 11). Löu löôïng nöôùc thöôøng thaáp töø vaøi m3 ñeán vaøi chuïc m3/ngñ . Væa nöôùc thöôøng coù aùp löïc raát cao vôùi Ka = 1.34 ñeán 1.92 (H.1) . Lyù do coù aùp löïc cao ôû ñaây coù theå do nguyeân nhaân ñöôïc tích luõy khí khaù nhieàu sau khi vaät lieäu höõu cô ñang naèm ôû pha chuû yeáu sinh daàu vaø böôùc ñaàu giaûi phoùng oà aït löôïng khí vaø hydrocacbon nheï vaøo ñaù chöùa . ÔÛ phía Ñoâng Nam beå vaéng caùc traàm tích Oligoxen . Taïi caáu taïo Ba Vì , Tam Ñ aûo vaø Baéc Baïch Hoå nöôùc cuûa traàm tích naøy thuoäc loïai bicarbonate natri coù ñoä khoùang hoùa thaáp ( 2:5 g/l ) laø keát quaû ngöng tuï cuûa nöôùc lieân keát taùch ra töø traàm tích luïc nguyeân . ÔÛ caùc caáu taïo khaùc nhö Roàng toàn taïi nöôùc Clorua canxi vôùi ñoä khoùang hoùa cao (15:22 g/l) . 4 . Phöùc heä chöùa nöôùc Oligoxen döôùi + moùng nöùt neû vaø hang hoác ( töø taàng ñòa chaán 12 tôùi moùng ) Sôû dó hai loaïi ñaù khaùc bieät nhau laø cuøng naèm trong moät phöùc heä chöùa nöôùc vì caùc væa caùt (trung vaø thoâ ) cuõng nhö caùc taäp seùt cuûa Oligoxen döôùi ña phaàn vaùt nhoïn vaø gaø keà vaøo beà maët moùng .Vì vaäy giöõa chuùng coù söï löu thoâng thuûy löïc vaø cuõng chöùa loaïi nöôùc nhö nhau , coù cuøng tính chaát lyù hoùa .Trong phöùc heä chöùa nöôùc naøy heä soá dò thöôøng aùp suaát raát thaáp ( Ka = 0.9 : 1.1 ñeán 1.24 ) .Caùc giaù trò thaáp ôû caùc caáu taïo thuoäc phaàn Baéc Baïch Hoå .Caùc phaàn cao thuoäc caáu taïo roàng voøm trung taâm moû Baïch Hoå vaø rìa phía Nam beå .Toång khoaùng hoùa cuûa caùc væa nöôùc naøy thaáp ôû caáu taïo Baïch Hoå ( 2:4 g/l ) trung bình ôû caáu taïo Roàng ( 16:29 g/l) vaø cao ôû caùc caáu taïo ven rìa Taây Nam ( Choâm Choâm , Ñu Ñuû ñaït 29.9 g/l ) .Nöôùc ôû caáu taïo Baïch Hoå thuoäc loaïi bicarbonate natri ( NaHCO3) coù nguoàn goác choân vuøi töø traàm tích luïc ñòa .Coøn ôû caáu taïo phía Nam nöôùc laø loïai Clorua Canxi ( CaCl2) coù nguoàn goác thaåm thaáu töø nöùôc bieån . Töø caùc keát quaû treân cho thaáy böùc tranh khaù roõ laø töø treân xuoáng vaø töø ven rìa vaøo trung taâm möùc ñoä bieán chaát cuûa nöôùc caøng taêng do nhieät ñoä , xuùc taùc vaø caùc yeáu toá khaùc taïo ñieàu kieän trao ñoåi caùc ion maïnh meõ giöõa nöôùc choân vuøi hay thaåm thaáu vôùi ñaù traàm tích . II . Loaïi nöôùc: Toùm laïi trong phaïm vi phía Nam beå Cöûu Long toàn taïi 3 loaïi nöôùc töø treân xuoáng döôùi : 1 . Loïai nöôùc Clorua magnezia (MgCl2) trong traàm tích Mioxen giöõa , treân vaø Plioxen : Loaïi nöôùc naøy vaãn coøn gaàn vôùi nöôùc nguoàn laø nöôùc bieån. Caùc taàng traàm tích naøy naèm ôû ñoä saâu 300- 400 m tôùi 1000:1200 m .Chuùng coøn traïng thaùi bôû rôøi , gaén keát yeáu .Vì vaäy khaû naêng löu thoâng raát cao .Nöôùc bieån tröïc tieáp thaám xuoáng caùc lôùp traàm tích keå treân , ñoâi choã coøn coù söï pha troän cuûa nöôùc maët (H.2). Ñaëc ñieåm laø haøm löôïng cuûa 6 ion cô baûn vaø vi löôïng ( Br, I ) coøn raát gaàn vôùi nöôùc bieån . Loaïi nöôùc vaãn giöõ nguyeân laø loaïi nöôùc clorua magnezia chöùng toû möùc ñoä bieán hoùa chöa cao . Dieän phaân boá loaïi nöôùc naøy phaùt trieån roäng khaép beå traàm tích . AÙp löïc væa ña phaàn baèng aùp löïc thuûy tónh . 2. Loïai nöôùc clorua calcium ( CaCl2 ) : Loaïi nöôùc naøy gaëp phoå bieán trong caùc thaønh heä traàm tích Mioxen döôùi ( phaàn döôùi cuûa ñieäp Mioxen döôùi ) vaø caùc traàm tích coå hôn cuõng nhö ñaù magma ôû ven rìa nôi khoâng coù lôùp chaén toát .ÔÛ caùc vuøng naøy möùc ñoä bieán chaát cuûa nöôùc cao hôn nhieàu so vôùi caùc taàng treân vaø vuøng ven rìa .Xen keõ caùc lôùp caùt chöùa nöôùc laø caùc lôùp seùt chaén ñöôïc gaén keát toát . Caùc lôùp traàm tích Mioxen döôùi gaø keà vaøo moùng vaø vaùt nhoïn ôû ven rìa . Vì vaäy ôû vuøng ven rìa toàn taïi cöûa soå thuûy ñòa chaát .Ñoù laø nôi thuaän lôïi cho nöôùc bieån thaám nhaäp qua caùc lôùp traàm tích phía treân vaø xaâm nhaäp thaúng vaøo caùc lôùp caùt cuûa ñieäp Mioxen döôùi hoaëc vaøo moùng .Vì vaäy nöôùc vaän ñoäng caøng xa caøng bieán chaát maïnh vaø ñoä khoaùng hoùa caøng giaûm . Khi pha troän vôùi nöôùc choân vuøi caøng giaûm ñoä khoaùng . Nhö vaäy caøng ra ven rìa , noùi caùch khaùc caøng gaàn cöûa soå thuûy ñòa chaát , caøng coù ñoä khoaùng hoùa caøng cao vaø möùc ñoä bieán chaát caøng giaûm . AÙp löïc væa nöôùc ña phaàn baèng aùp löïc thuûy tónh (H 2,3) (Baûng1). 3. Loïai nöôùc bicarbonate natrium (NaHCO3) : Loaïi nöôùc naøy phaàn lôùn laø nöôùc choân vuøi cuøng traàm tích vaø bò ñaåy ra khoûi caùc lôùp seùt , caùt luïc nguyeân khi bò neùn eùp vaø do nhieät ñoä taêng cao laøm bay hôi . Loaïi nöôùc naøy thöôøng gaén vôùi traàm tích luïc nguyeân cuûa Oligoxen + Eoxen . AÙp löïc nöôùc væa thöôøng baèng hoaëc lôùn hôn aùp löïc thuûy tónh vôùi 2 lyù do : - Chuùng thöôøng phaân boá trong traàm tích luïc nguyeân ôû phaàn saâu cuûa beå ( chuû yeáu phaàn trung taâm ). -Haøm löôïng cao cuûa khí hoøa tan do cöôøng ñoä sinh cuûa hydrocarbon maïnh meõ neân taïo aùp löïc lôùn hôn aùp löïc thuûy tónh ñaëc bieät quan saùt thaáy ôû caùc lôùp seùt thuoäc traàm tích Oligoxen treân .Nôi naøy thöôøng coù lôùp chaén ñòa phöông Oligoxen vaø chaén khu vöïc cuûa Mioxen döôùi . Nöôùc ña phaàn laø loïai bicarbonate natri coù ñoä khoaùng hoùa thaáp . 4 . Loïai nöôùc Sulphat natri (NaSO4 ) : Loaïi nöôùc naøy khoâng toàn taïi trong caùc thaønh heä traàm tích beå Cöûu Long , song quaù trình neùn eùp væa coù söû duïng nöôùc kyõ thuaät ( thöôøng laø nöôùc bieån ) . Khí nöôùc væa tieáp xuùc vôùi nöôùc kyõ thuaät vôùi haøm löôïng cuûa nöôùc kyõ thuaät ( nöôùc bieån ) töø 1:2% tôùi <10% thöôøng cho loïai nöôùc sulphat natri .Vì vaäy loïai nöôùc naøy khoâng coù lieân quan tôùi nöôùc væa (H.4). Baûng 2 . Haøm löôïng caùc vi löôïng trong nöôùc væa Moû Tuoåi ñòa chaát Taàng Gieáng khoan Khoaûn baén ,m Vò trí laáy maãu Ngaøy laáy maãu Ngaøy phaân tích Haøm löôïng (mg/l) NH4+ Br- I- B- Phenol Acide naftenic Nöôùc bôm 25m töø treân maët 7-93 7-93 13.50 58.44 0.20 24.00 4.50 2.00 Baïch Hoå Mioxen döôùi Taàng 23 BH - 38 3066-3118 Sau coân 22.7.90 8.8.91 2.70 23.06 1.21 1.65 0.07 3.50 Oligoxen döôùi BH - 605 3926 -3995 Sau coân 22.7.90 8.8.91 1.80 9.96 1.37 3.29 1.300 4.100 Roàng Mioxen döôùi Taàng 22 R - 102 2263 -2347 Sau coân vôùi daàu 25.6.94 7.20 39.98 12.30 0.30 0.18 Taàng 22 R - 3 2612 - 2624 Mieäng gieáng 12.7.89 5.1.00 24.33 1.02 2.28 1.15 1.25 0.18 Moùng R - 8 3791 - 3870 Sau coân 7-93 1.80 16.25 4.03 7.50 0.54 2.20 5 . Nhaän xeùt ; Trong caùc loaïi nöôùc keå treân chæ coù hai loïai laø bicarbonate natri vaø clorua calcium coù lieân quan tôùi khoaùng saøng daàu khí töùc laø lieân quan tôùi ñieàu kieän baûo toàn toát caùc hydrocarbon . III . Caùc vi löôïng : 1 . Caùc vi löôïng (Br , I ) thöôøng coù giaù trò thaáp , song trong caùc væa chöùa nöôùc cuûa Mioxen laïi thaáy chuùng coù haøm löôïng cao hôn trong traàm tích Oligoxen .Ñieàu ñoù chöùng toû chuùng gaàn vôùi nöôùc bieån hoaëc coù nguoàn goác töø nöôùc bieån . Hôn nöõa trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao (>1000C) ôû moû Baïch Hoå “ lod “ thöôøng bò phaân huûy . ÔÛ moû Baïch Hoå lod chæ coù giaù trò 0.2 :1.37 g/l .Trong khi ñoù ôû moû Roàng nhieät ñoä væa thaáp hôn (69 :820C) ôû Roàng Trung taâm neân lod vaãn coøn giöõa ñöôïc haøm löôïng cao . Khi xem xeùt tyû soá Cl/Br thaáy raèng ôû caáu taïo Baïch Hoå vaø Roàng luoân coù giaù trò thaáp ( <300 ) .Ví duï ôû caáu taïo Baïch Hoå Cl/Br dao ñoäng trong khoaûng 79.36 ñeán 221.24 vaø ôû caáu taïo Roàng laø 271:279.7 .Caùc soá lieäu naøy cho thaáy ña phaàn laø nöôùc choân vuøi .Coøn ôû caùc caáu taïo rìa phía Nam nhö Soùi , Tam Ñaûo , Choâm Choâm , Ñu Ñuû … tyû soá naøy luoân coù giaù trò lôùn ( töø 473.4 ñeán 1789.2 ) chöùng toû caùc væa chöùa nöôùc trong Mioxen cuõng nhö moùng laø nöôùc thaåm thaáu tröïc tieáp töø nöôùc bieån vaøo caùc ñoái töôïng treân . Trong phaïm vi caáu taïo Baïch Hoå vaø Roàng luoân coù tyû soá Br/I vôùi caùc giaù trò thaáp (<30 ) . Chuùng chæ dao ñoäng töø 4.03 ñeán 23.85 . Ñieàu naøy phaûn aûnh roõ raøng moái quan heä cuûa caùc væa nöôùc naøy vôùi khoaùng saøng daàu trong taàm tích Mioxen cuõng nhö Oligoxen ôû vuøng naøy . 2 . Caùc vi löôïng khaùc nhö acide naftenic vaø phenol thöôøng coù giaù trò cao khi tieäm caân tôùi væa daàu . ÔÛ caùc væa khoâng coù daàu thöôøng caùc chæ tieâu naøy coù giaù trò thaáp . ÔÛ moû Baïch Hoå phong phuù daàu neân acide naftenic phenol , Bor vaø caû Brom coù haøm löôïng cao .Coøn ôû moû Roàng daàu bò haïn cheá neân caùc vi löôïng naâu treân coù haøm löôïng thaáp (Baûng 2). KEÁT LUAÄN Nhö vaäy trong caùc phöùc heä chöùa nöôùc töø treân xuoáng döôùi vaø töø rìa phía Taây Nam tôùi Trung taâm möùc ñoä bieán chaát cuûa nöôùc caøng taêng . Toàn taïi boán loïai nöôùc song chæ coù hai loïai nöôùc phaûn aûnh ñieàu kieän baøo toàn daàu khí vaø lieân quan tôùi daàu khí . Ñoù laø clorua calcium ( CaCl2 ) vaø bicarbonate natri (NaHCO3) . Caøng xuoáng saâu ñoä khoaùng caøng giaûm vaø caøng ra ven rìa ñoä khoaùng caøng taêng chöùng toû coù moái quan heä thuûy löïc cuõng nhö nguoàn goác nöôùc laø nöôùc bieån ( ñaëc bieät ôû caùc taàng treân ) ÔÛ caùc taàng saâu nöôùc choân vuøi coù lieân quan ñeán caùc taàm tích luïc nguyeân . Caùc vi löôïng coù haøm löôïng thaáp ôû caùc taàng döôùi coù lieân quan tôùi traàm tích luïc nguyeân , coøn ôû caùc taàng treân giaù trò caùc vi löôïng taêng cao coù lieân quan tôùi nöôùc thaåm thaáu cuûa nöôùc bieån TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Baøi giaûng “ ÑÒA CHAÁT THUYÛ VAÊN DAÀU KHÍ “ taùc giaû Nguyeãn Vaên Laâm ÑÒA CHAÁT THUYÛ VAÊN “CAÙC BOÀN CHÖÙA DAÀU KHÍ “ taùc giaû Nguyeãn Vieät Kyø Khoaù luaän toát nghieäp “ ÑÒA CHAÁT THUYÛ VAÊN BOÀN TRUÕNG CÖÛU LONG “ taùc giaû Leâ Thò Ngoïc Thanh TAÏP CHÍ DAÀU KHÍ SOÁ 7-2005 NHAÄN XEÙT ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................