Đặc điểm luật quốc tế
CHƯƠNG I: LỜI NÓI ĐẦU 1.SỰ CẦN THIẾT NGHIÊN CỨU LUẬT QUỐC TẾ Ngày nay sự phát triển mạnh mẽ của giao lưu quốc tế, của quá trình quốc tế hóa mọi mặt đời sống, nhiều vấn đề vượt khỏi phạm vi quốc gia, trở thành vấn đề chung của toàn cầu như vấn đề bảo vệ môi trường, chống tội phạm có tính quốc tế Những vấn đề đó không có sự hợp tác quốc tế thì không một quốc gia nào có thể giải quyết được một cách hiệu quả. Do vậy, ngoài phạm vi điều chỉnh của pháp luật quốc gia, thì rất cần đến việc xây dựng và thực hiện các quy phạm của luật quốc tế. So với luật quốc gia, luật quốc tế có điều chỉnh rộng hơn. Nó là do sự tự nguyện thỏa hiệp xây dựng của tất cả các quốc gia tham gia vào quan hệ quốc tế.Tìm hiểu luật quốc tế là vấn đề rất hay và cần thiết. 2.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU LUẬT QUỐC TẾ Khác với luật quốc gia luật quốc tế là hệ thống các nguyên tắc và quy phạm pháp luật được các quốc gia thỏa thuận cùng nhau xây dựng lên trên cơ sở bình đẳng tự nguyện giữa các quốc gia trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.Khi nghiên cứu luật quốc tế mới làm rõ được vai trò các nguyên tắc cơ bản do các quốc gia thoả thuận xây dưng lên ,vấn đề chủ thể của luật quốc tế,luật quốc tế về quyền con người,luật biển, luật hàng không,luật ngoại giao của luật quốc tế để so sánh với pháp luật quốc gia và tìm ra những điểm chưa phù hợp,chưa tiến bộ,để kế thừa.phát huy và kiến nghị những điểm không phù hợp với mỗi quốc gia từ đó tạo cơ sở hoàn thiện và phát triển luật quốc tế hiện đại 3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU LUẬT QUỐC TẾ Tìm hiểu về luật quốc tế có rất nhiều vấn đề hay và quan trọng .Nhưng ở đây phạm vi tìm hiểu chỉ nghiên cứu đến phần đặc điểm của luật quốc tế.Hiểu được đặc điểm của luật quốc tế,nó đặt tiên đề cho người học, người nghiên cứu về luật quốc tế biết rõ hơn về vai trò của luật quốc tế trong thời đại ngày nay. CHƯƠNG II: KHÁI NIỆM ,LỊCH SỬ HÌNH THANH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA LUẬT QUỐC TẾ I .KHÁI NIỆM LUẬT QUỐC TẾ Cùng với quá trình hình thành nhà nước cũng là sự ra đời của pháp luật.Trong quá trình hoạt động nhà nước đã sử dụng nhiều công cụ khác nhau để quản lý,điều hành và điều chỉng các quan hệ xã hội.Một trong những công cụ hữu hiệu nhất để duy trì quyền lực nhà nước,vừa phát huy được tính năng động của bộ máy nhà nước là pháp luật Hoạt động của nhà nước theo hai chức năng chính là đối nội và đối ngoại.Để thực hiện hai chức năng trên nhà nước sử dụng hai công cụ pháp lý là luật quốc gia và luât quốc tế Mỗi quốc gia đều có hệ thống pháp luật riêng của mình,còn quan hệ của cộng đồng các quốc gia lại được điều chỉnh bởi hệ thống luật chung gọi là luật quốc tế. Luật quốc tế chỉ xuất hiện khi gữa các nhà nước có sự thiết lập về quan hệ ngoại giao với nhau,thời kỳ sơ khai là quan hệ các quốc gia láng giềng dần dần mở rộng vượt khỏi pham vi khu vực và phát triển thành các quan hệ có tính chất liên khu vực hay cộng đồng quốc tế như ngày nay. Qua các thơi kỳ khác nhau luật quốc tế có những tên gọi khác hau .Một loạt các thuật ngữ được sử dụng như “luật quốc tế”,”pháp luật quốc tế ”,hay”công pháp quốc tế” đang được sử dung rộng rãi như ngày nay có nguồn gốc từ một số thuật ngữ pháp lý cổ điển như “luật vạn dân” trong thuật ngữ La Mã,”luật giữa các dân tộc”xuất hiện cuối thế kỷ XVI Các thuật ngữ trên đều có sự tương đồng về những nội dung cơ bản với ý nghĩa dùng để chỉ hệ thống các nguyên tắc và quy phạm pháp luật điều chỉnh quan hệ quốc tế phát sinh giữa các quốc gia và chủ thể khác của luật quốc tế.cần phân biệt các thuật ngữ trên với “luật quốc tế khu vực.Luật quốc tế khu vự là tổng thể các quy phạm điều chỉnh các quan hệ giữa các quốc gia trong cùng mọt khu vự địa lý hoặc cùng xu hướng chính trị,tôn giáo hay các liên kết khu vực như:Hội các quốc gia Đông Nam á(ASEAN),liên minh Châu Âu(EU) Ngoài ra còn phân biệt giưa luật quốc tế với khoa học luật quốc tế.Khoa học luật quốc tế là môn lkhoa học pháp lý chuyên ngành nghiên cứu về cac vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra trong quan hệ quốc tế giữa các quốc gia và thực thể quốc tế khác thuộnc phạm vi điều chỉnh của luật quốc tế
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đặc điểm luật quốc tế, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MôC LôC
CH¦¥NG I : Lêi më ®Çu
1Sù cÇn thiªt cña luËt quèc tÕ
2.Môc ®Ých nghiªn cøu luËt quèc tÕ
3.Ph¹m vi nghiªn cøu
CH¦¥NGII : KH¸I NIÖM ,LÞCH Sö H×NH THµNH Vµ PH¸T TRIÓN CñA LUËT QUèC TÕ
I.Kh¸i niÖm luËt quèc tÕ
II.Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña luËt quèc tÕ
1.Sù h×nh thµnh luËt quèc tÕ
2. C¸c thêi kú ph¸t triÓn cña luËt quèc tÕ
CH¦¥NG III: §ÆC §IÓM CñA LUËT QUèC TÕ
I. §èi tîng ®iÒu chØnh cña luËt quèc tÕ
II..Chñ thÓ cña luËt quèc tÕ
1.Kh¸i niÖm chñ thÓ luËt quèc tÕ
2 C¸c lo¹i chñ thÓ cña luËt quèc tÕ
2.1Quèc gia chñ thÓ chñ yÕu cña luËt quèc tÕ
2.2Chñ thÓ ®Æc biÖt cña luËt quèc tÕ
2.3 D©n téc ®Êu tranh nh»m thùc hiÖn quyÒn d©n téc tù quyÕt
2.4 Tæ chøc quèc tÕ
III. NGUåN CñA LUËT QUèC TÕ
1 §iÒu íc quèc tÕ
2. TËp qu¸n quèc tÕ
3. C¸c nguyªn t¾c chung
4. Ph¸n quyÕt cña tßa ¸n c«ng lý quèc tÕ Liªn Hîp Quèc
5. NghÞ quyÕt cña tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ
6. Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph¬ng cña quèc gia
7. C¸c häc thuyÕt vÒ luËt quèc tÕ
8. VÊn ®Ò ph¸p ®iÓn hãa luËt quèc tÕ
IV. X¢Y DùNG C¸C NGUY£N T¾C Vµ QUY PH¹M PH¸P LUËT
V. B¶N CHÊT CñA LUËT QUèC TÕ
VI.VÊN §Ò §¶M B¶O THI HµNH LUËT QUèC TÕ
CH¦¥NG IV: KÕT LUËN
NhËn xÐt chung
§¸nh gi¸ vµ ®Ò xuÊt ý kiÕn
Ch¬ng I: Lêi nãi ®Çu
1.Sù cÇn thiÕt nghiªn cøu luËt quèc tÕ
Ngµy nay sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña giao lu quèc tÕ, cña qu¸ tr×nh quèc tÕ hãa mäi mÆt ®êi sèng, nhiÒu vÊn ®Ò vît khái ph¹m vi quèc gia, trë thµnh vÊn ®Ò chung cña toµn cÇu nh vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng, chèng téi ph¹m cã tÝnh quèc tÕ… Nh÷ng vÊn ®Ò ®ã kh«ng cã sù hîp t¸c quèc tÕ th× kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc mét c¸ch hiÖu qu¶. Do vËy, ngoµi ph¹m vi ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt quèc gia, th× rÊt cÇn ®Õn viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c quy ph¹m cña luËt quèc tÕ. So víi luËt quèc gia, luËt quèc tÕ cã ®iÒu chØnh réng h¬n. Nã lµ do sù tù nguyÖn tháa hiÖp x©y dùng cña tÊt c¶ c¸c quèc gia tham gia vµo quan hÖ quèc tÕ.T×m hiÓu luËt quèc tÕ lµ vÊn ®Ò rÊt hay vµ cÇn thiÕt.
2.Môc ®Ých nghiªn cøu luËt quèc tÕ
Kh¸c víi luËt quèc gia luËt quèc tÕ lµ hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m ph¸p luËt ®îc c¸c quèc gia tháa thuËn cïng nhau x©y dùng lªn trªn c¬ së b×nh ®¼ng tù nguyÖn gi÷a c¸c quèc gia trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi.Khi nghiªn cøu luËt quèc tÕ míi lµm râ ®îc vai trß c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n do c¸c quèc gia tho¶ thuËn x©y dng lªn ,vÊn ®Ò chñ thÓ cña luËt quèc tÕ,luËt quèc tÕ vÒ quyÒn con ngêi,luËt biÓn, luËt hµng kh«ng,luËt ngo¹i giao…cña luËt quèc tÕ ®Ó so s¸nh víi ph¸p luËt quèc gia vµ t×m ra nh÷ng ®iÓm cha phï hîp,cha tiÕn bé,®Ó kÕ thõa.ph¸t huy vµ kiÕn nghÞ nh÷ng ®iÓm kh«ng phï hîp víi mçi quèc gia tõ ®ã t¹o c¬ së hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i
3. Ph¹m vi nghiªn cøu luËt quèc tÕ
T×m hiÓu vÒ luËt quèc tÕ cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò hay vµ quan träng .Nhng ë ®©y ph¹m vi t×m hiÓu chØ nghiªn cøu ®Õn phÇn ®Æc ®iÓm cña luËt quèc tÕ.HiÓu ®îc ®Æc ®iÓm cña luËt quèc tÕ,nã ®Æt tiªn ®Ò cho ngêi häc, ngêi nghiªn cøu vÒ luËt quèc tÕ biÕt râ h¬n vÒ vai trß cña luËt quèc tÕ trong thêi ®¹i ngµy nay.
Ch¬ng II: Kh¸i niÖm ,lÞch sö h×nh thanh vµ ph¸t triÓn cña luËt quèc tÕ
I .Kh¸i niÖm luËt quèc tÕ
Cïng víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh nhµ níc còng lµ sù ra ®êi cña ph¸p luËt.Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nhµ níc ®· sö dông nhiÒu c«ng cô kh¸c nhau ®Ó qu¶n lý,®iÒu hµnh vµ ®iÒu chØng c¸c quan hÖ x· héi.Mét trong nh÷ng c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt ®Ó duy tr× quyÒn lùc nhµ níc,võa ph¸t huy ®îc tÝnh n¨ng ®éng cña bé m¸y nhµ níc lµ ph¸p luËt
Ho¹t ®éng cña nhµ níc theo hai chøc n¨ng chÝnh lµ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i.§Ó thùc hiÖn hai chøc n¨ng trªn nhµ níc sö dông hai c«ng cô ph¸p lý lµ luËt quèc gia vµ lu©t quèc tÕ Mçi quèc gia ®Òu cã hÖ thèng ph¸p luËt riªng cña m×nh,cßn quan hÖ cña céng ®ång c¸c quèc gia l¹i ®îc ®iÒu chØnh bëi hÖ thèng luËt chung gäi lµ luËt quèc tÕ.
LuËt quèc tÕ chØ xuÊt hiÖn khi g÷a c¸c nhµ níc cã sù thiÕt lËp vÒ quan hÖ ngo¹i giao víi nhau,thêi kú s¬ khai lµ quan hÖ c¸c quèc gia l¸ng giÒng dÇn dÇn më réng vît khái pham vi khu vùc vµ ph¸t triÓn thµnh c¸c quan hÖ cã tÝnh chÊt liªn khu vùc hay céng ®ång quèc tÕ nh ngµy nay.
Qua c¸c th¬i kú kh¸c nhau luËt quèc tÕ cã nh÷ng tªn gäi kh¸c hau .Mét lo¹t c¸c thuËt ng÷ ®îc sö dông nh “luËt quèc tÕ”,”ph¸p luËt quèc tÕ ”,hay”c«ng ph¸p quèc tÕ” ®ang ®îc sö dung réng r·i nh ngµy nay cã nguån gèc tõ mét sè thuËt ng÷ ph¸p lý cæ ®iÓn nh “luËt v¹n d©n” trong thuËt ng÷ La M·,”luËt gi÷a c¸c d©n téc”xuÊt hiÖn cuèi thÕ kû XVI
C¸c thuËt ng÷ trªn ®Òu cã sù t¬ng ®ång vÒ nh÷ng néi dung c¬ b¶n víi ý nghÜa dïng ®Ó chØ hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh quan hÖ quèc tÕ ph¸t sinh gi÷a c¸c quèc gia vµ chñ thÓ kh¸c cña luËt quèc tÕ.cÇn ph©n biÖt c¸c thuËt ng÷ trªn víi “luËt quèc tÕ khu vùc.LuËt quèc tÕ khu vù lµ tæng thÓ c¸c quy ph¹m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia trong cïng mät khu vù ®Þa lý hoÆc cïng xu híng chÝnh trÞ,t«n gi¸o hay c¸c liªn kÕt khu vùc nh:Héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸(ASEAN),liªn minh Ch©u ¢u(EU)…
Ngoµi ra cßn ph©n biÖt gia luËt quèc tÕ víi khoa häc luËt quèc tÕ.Khoa häc luËt quèc tÕ lµ m«n lkhoa häc ph¸p lý chuyªn ngµnh nghiªn cøu vÒ cac vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn ®Æt ra trong quan hÖ quèc tÕ gi÷a c¸c quèc gia vµ thùc thÓ quèc tÕ kh¸c thuénc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña luËt quèc tÕ
HÖ thèng luËt quèc tÕ ®îc t¹o bëi nhiÒu yÕu tè nh c¸c quèc gia,c¸c tæ chøc quèc tÕ lien quèc gia,c¸c thùc thÓ kh¸c (vµ c¸c thiÕt chÕ cña nh÷ng tæ chøc nµy),luËt quèc tÕ vµ c¸c quy ph¹m cña hÖ thèng quèc tÕ.Sù g¾n kÕt víi nhau gi÷a c¸c yÕu tè nµy trong mèi quan hÖ t¬ng t¸c tao thµnh hÖ thèng quèc tÕ.H×nh thanh vµ tån t¹i trong hÖ thong quèc tÕ,kÐt hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i(xu thÕ qópc tÕ hãa mäi mÆt cña ®êi sèng quèc tÕ o khu vc vag toµn cÇu,dùa trªn c¬ së nÒn kinh tÕ tri thøc).LuËt quèc tÕ hiÖn ®¹i lµ kÕt qu¶ vµ lµ sù ph¶n ¸nh c¸c quan hÖ quèc tÕ trong ®iÒu kiªn hîp t¸c,ph¸t triÓn cña céng ®ång thÕ giíi ®ang cã nh÷ng thay ®æi to lín vÒ mäi ph¬ng diÖn,cÊp ®é ,tu©n theo quy lu¹tt vËn ®éng kh¸ch quan ë tõng quèc gia còng nh trªn ph¹m vi toµn cÇu.
Tõ nh÷ng kh¸i qu¸t trªn ta cã thÓ ®a ra ®Þnh nghÜa :LuËt quèc tÕ lµ hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m ph¸p luËt, ®îc c¸c quèc gia vµ c¸c chñ thÓ kh¸c cña luËt quèc tÕ tháa thuËn t¹o dùng lªn trªn c¬ së tù nguyÖn vµ b×nh ®¼ng,nh»m ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ ph¸t sinh gi÷a c¸c quèc gia vµ c¸c chñ thÓ ®ã trong mäi lÜnh vùc cña ®åi ssèng quèc tÕ
II .Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña luËt quèc tÕ
1. Sù h×nh thµnh cña luËt quèc tÕ
Nhµ níc xuÊt hiªn tõ thêi kú chÕ ®é céng s¶n nguyªn thñy.Ngay tõ khi míi ra ®êi c¸c quèc gia ®· cã quan hÖ víi nhau vÒ chÝnh trÞ,kinh tÕ vµ v¨n hãa.dÇn dÉ tíi c¸c quan hÖ ®ã mét c¸ch kh¸ch quan ®ßi hái ph¶i ®îc ®iÒu chØnh vÒ mÆt ph¸p lý
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña luËt quèc tÕ g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn chung cña nhµ níc vµ ph¸p luËt,nhung xÐt vÒ thêi ®iÓm lÞch sö thi luËt quèc tÕ h×nh thµnh muén h¬n so víi luËt quèc gia.LuËt quèc tÕ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn khi gi÷a c¸c nhµ níc cã sù thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi nhau.Thêi kú s¬ khai lµ quan hÖ gi÷ c¸c quèc gia lµng giÒng dÇn dÇn më réng vît ra khái ph¹m vi khu vùc vµ ph¸t triÓn thµnh c¸c quan hÖ cã tÝnh chÊt khu vùc hay céng ®ång quèc tÕ nh ngµy nay
2 .C¸c thêi kú ph¸t triÓn cña luËt quèc tÕ.
C¨n cø vµo sù ph©n kú lÞch sö thÕ giíi cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin chia lµm 4 thêi kú
2.1. LuËt quèc tÕ cæ ®¹i
LuËt quèc tÕ cæ ®¹i h×nh thµnh ®Çu tiªn ë khu vùc Lìng Hµ (lu vùc hai con song Tia¬ra vµ ¥ph¬rat) vµ Ai CËp råi sau ®ã sang c¸c khu vùc kh¸c nh: ¢n §é,Trung Quèc…
Do h×nh thµnh trªn nÒn t¶ng kinh tÕ thÊp kÐm,quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia yÕu ít,rêi r¹c, l¹i bÞ c¶n trë bëi c¸c ®iÒu nµy mang tÝnh chÊt khu vùc khÐp kÝn víi néi dung chñ yÕu lµ luËt lÖ vµ tËp qu¸n vÒ chiÕn tranh vµ ngo¹i giao. Thêi kú nµy cha h×nh thµnh ngµnh khoa häc ph¸p lý quèc tÕ,bªn c¹nh ®ã cßn cã mét sè quy ®Þnh cña LuËt nh©n ®¹o (trong ®¹o luËt Manu cña ngêi Ên§é cæ ®¹i)nh quy ®Þnh cÊm dïng vò vò khÝ tÈm thuèc ®éc,vò khÝ g©y ®au ®ín qu¸ møc cho ®èi ph¬ng
2.2 LuËt quèc tÕ trung ®¹i
Sang thêi kú nµy luËt quèc tÕ cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn míi ®¹t tr×nh ®é cao h¬n vÒ mäi mÆt .Quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia tõng bíc vît ra khái ph¹m vi khu vùc tÝnh khu vùc cña luËt quèc tÕ dÇn ®îc thay thÕ bëi tÝnh liªn khu vùc ®a khu vùc.Th¬i kú nµy chiÕn tranh x¶y ra liªn miªn, chÕ ®é ¸p ®Æt phô thuéc …Quan hÖ chñ yÕu gi÷a c¸c quèc gia lµ quan hÒ gi÷ c¸c vua chóa phong kiÕn.Th¬i kú nay t«n gi¸o còng ph¸t trine m¹nh mÏ ¶nh huëng ®Õn mäi mat cña ®êi sèng x· héi phong kiÕn.Ph¸p luËt nãi chung còng mang mµ s¾c phong kiÕn
Thêi kú nµy nguyªn t¾c ,chÕ ®Þnh ,quy ph¹m míi ®îc h×nh thµnh nh nguyªn t¾c chñ quyÒn vµ b×nh ®¼n gia c¸c quèc gia, nguyªn t¾c tù do biÓn c¶,…Giai ®o¹n nµy khoa häc vÒ luËt quèc tÕ b¾t ®Çu trë thµnh mét ngµnh khoa häc ®éc lËp,nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ luËt quèc tÕ ®îc c«ng bè gãp phÇn thóc ®Èy viÖc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia.
2.3. LuËt quèc tÕ cËn ®¹i
Giai ®o¹n nµy cã sù h×nh thµnh cña c¸c nguyªn t¾c míi cña luËt quèc tÕ nh nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vÒ chñ quyÒn ,kh«ng can thiÖp vµo néi bé cña nhau.LuËt quèc tÕ ph¸t triÓn trªn c¶ hai ph¬ng diÖn,luËt thùc ®Þnh(víi sù xu¸t hiÖn c¸c chÕ ®Þnh c«ng nh©n ,kÕ thõa quèc gia ,bæ sung luËt ngo¹i giao,l·nh sù ,luËt chiÕn tranh…)va khoa häc ph¸p lý quèc tÕ(víi sù tiÕn bé,c¸c ngµnh luËt…)
Sù ra ®êi cña c¸c tæ chøc quèc tÕ lÇn ®Çu tiªn nh :Liªn minh ®iÖn tÝn quèc tÕ(1865),Liªn minh bu chÝnh thÕ giíi(1879)… ®¸nh dÊu sù liªn kÕt rµng buéc cã tÝnh céng ®ång quèc tÕ cña c¸c quèc gia.
2.4. LuËt quèc tÕ hiÖn ®¹i
C¸ch mang th¸ng Mêi Nga n¨m 1917 thµnh c«ng,cïng víi sù ra ®êi cña nhµ níc x· héi chñ nghÜa ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®· më ra mét kû nguyªn míi trong lÞch sö loµi ngêi,thêi kú qu¸ ®é tõ t b¶n chñ nghÜa lªn x· héi chñ nghÜa.Hµng lo¹t c¸c quèc gia vµ c¸c d©n téc ®· giµnh ®îc ®éc lËp ra ®êi.LuËt quèc tÕ kh«ng cßn lµ luËt quèc tª t b¶n chñ nghÜa mµ lµ luËt quèc tÕ chung cña tÊt c¶ c¸c quèc gia cã chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ -x· héi kh¸c nhau
Thêi kú nµy mét lo¹t c¸c nguyªn t¾c tiÕn bé ®îc ghi nhËn trong néi dung cña luËt quèc tÕ nh:c¸c nguyªn t¾c cÊm dïng vò lùc vµ ®e däa dung vò lùc trong quan hÒ quèc tÕ,d©n téc tù quyÕt,hßa b×nh gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp.Song song víi ®ã lµ sù ph¸t triÓn hiÖn ®¹i vÒ néi dung cña nhiÒu ngµnh luËt quèc tÕ nh:luËt biÓn,luËt hµng kh«ng quèc tÕ.luËt ®iÒu íc quèc tÕ.H×nh thµnh c¸c ngµnh luËt ®éc lËp cña c«ng ph¸p quèc tÕ nh luËt biÓn quèc tÕ, luËt hµng kh«ng quèc tÕ.
C¸c tæ chøc quèc tÕ ngµy cµng ®îc thµnh lËp nhiÒu vµ cã vai trß to lín trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ ,thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia vµ ph¸t triÓn tiÕn bé luËt quèc tÕ.Ngµy nay c¸c vÊn ®Ò hßa b×nh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®ang lµ yªu cÇu vµ môc ®Ých hµng ®Çu cña tÊt c¶ c¸c quèc gia.V× vËy luËt quèc tÕ ngµy cµng ph¶i hoµn thiÖn ®Ó híng vµo vµ phôc vô sù nghiÖp hßa b×nh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia,cña céng ®ång quèc tÕ.LuËt quèc tª cã vai trß rÊt quan träng .Nã lµ c«ng cô ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ luËt quèc tÕ nh»m ®¶m b¶o lîi Ých cña mçi chñ thÓ,v× vËy nã cã ®Æc ®iÓm riªng kh«ng gièng víi luËt quèc gia.
Ch¬ng III: §Æc ®iÓm cña luËt quèc tÕ.
§èi tîng ®iÒu chØnh cña luËt quèc tÕ
Mçi ngµnh luËt ®Òu cã ®èi tîng ®iÒu chØnh riªng lµ mét hay mét sè lo¹i quan hÖ x· héi nhÊt ®Þnh
LuËt quèc gia ®iªu chØnh c¸c mèi quan hÖ ph¸t sinh trong pham vi néi bécña quèc gia ®ã.Cßn luËt quèc tÕ cã nhiÖn cô ®iÒu chØnh c¸c quan hÒ x· héi nhÊt ®Þnh ph¸t sinh tr«ng ®êi ss«ng sinh ho¹t quèc tÕ.Nh÷ng quan hÖ ®ã bao gåm:quan hÖ chÝnh trÞ,kinh tÕ,khoa häc kü thËt vµ v¨n hãa gi÷a c¸c quèc gia víi c¸c tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ ,gi÷a c¸c tæ chøc liªn chÝnh phñ v¬i nhau,gi÷a c¸cquèc gia víi mÆt trËn gi¶i phãng d©n téc,gi÷a c¸c mÆt trËn gi¶i phãng d©n téc víi nhau.
LuËt quèc tÕ kh«ng ®iÒu chØnh tÊt c¶ c¸ mèi quan hÖ ph¸t sinh trong sinh ho¹t quèc tÕ mµ chØ ®iÒu chØnh quan hÖ chÝnh trÞ hoÆc khÝa c¹nh chÝnh trÞ cña quan hÖ kinh tÕ,khoa häc kü thuËt vµ v¨n hãa gi÷a c¸c quèc gia,c¸c tæ chøc quèc tÐ liªn chÝnh phñ,c¸c mÆt trËn gi¶i phãng d©n téc
II .Chñ thÓ cña luËt quèc tÕ
Mçi ngµnh ph¸p luËt ®Òu cã ®Æc trng riªng cña m×nh vÒ chñ thÓ. §Æc trng ®ã ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm c¸c mèi quan hÖ x· héi do ngµnh ph¸p luËt ®ã ®iÒu chØnh
1. Kh¸i niÖm chñ thÓ luËt quèc tÕ
B¶n chÊt ph¸p lý cña luËt quèc tÕ thÓ hiÖn râ qua c¸c bé phËn cÊu thµnh quan hÖ ph¸p lý quèc tÕ.Mét trong nh÷ng bé phËn cÊu thµnh quan hÖ ph¸p lý ®è chÝnh lµ chñ thÓ cña luËt quèc tª
BÊt cø mét hÖ thèng ph¸p luËt nµo còng cã mét sè lîng chñ thÓ nhÊt ®Þnh vèn cã cña nã.Sè chñ thÓ nµy phô thuéc vµo ®èi tîng ®îc hÖ thèng ®ã ®iÒu chØnh vµ trong mét møc ®é nhÊt ®Þnh,phô thuéc vµo ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh ®Æc thï cho hÖ thèng ph¸p luËt nµy.Sè l¬ng chñ thÓ cña méy hÖ thèng ph¸p luËt cßn thay ®æi theo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö nhµ níc vµ ph¸p luËt,thay ®æi theo nh÷ng biÕn chuyÓn trong ®èi tîng vµ ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt
LuËt quèc tÕ lµ hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m ®iÒu chØnh quan hÖ ph¸t sinh gi÷a c¸c quèc gia ë nh÷ng cÊp ®é vµ khu«n khæ hîp t¸c kh¸c nhau.VÒ ph¬ng diÖn khoa häc vµ ph¸p lý viÖc x¸c ®Þnh mét thùc thÓ lµ chñ thÓ cña luËt quèc tÕ thêng ph¶i dùa trªn c¸c dÊu hiÖu c¬ b¶n sau:
a. Cã sù tham gia vµo nh÷ng quan hÖ quèc tÕ do luËt quèc tÕ ®iÒu chØnh(tøc tham gia vµo quan hÖ ph¸p luËt quèc tÕ)
b. Cã ý chÝ ®éc lËp(kh«ng lÖ thuéc vµo c¸c chñ thÓ kh¸c trong sinh ho¹t quèc tÕ)
c .Cã ®Çy ®ñ quyÒn vµ nghÜa vô riªng biÖt ®èi víi c¸c chñ thÓ kh¸c thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña luËt quèc tÕ
d. Cã kh¼ n¨ng ®éc lËp g¸nh v¸c nh÷ng tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ do nh÷ng hµnh vi mµ chñ thÓ ®· thùc hiÖn g©y ra.
Khi nãi ®Õn chñ thÓ cña luËt quèc tÕ chóng ta cÇn ph¶i lu ý xem thùc thÓ ®ang xÕt cã héi tô ®Çy ®ñ c¸c dÊu hiÖu c¬ b¶n cña mét chñ thÓ cña luËt quèc tÕ nh ®· nªu trªn kh«ng.NÕu thiÕu mét trong c¸c dÊu hiÖu c¬ b¶n ®ã th× thùc thÓ ®ã kh«ng thÓ lµ chñ thÓ cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i.
C¨n cø vµo c¸c dÊu hiÖu trªn ta cã thÓ ®Þnh nghÜa nh sau.Chñ thÓ cña luËt quèc tÕ lµ bé phËn cÊu thµnh c¬ b¶n cña quan hÖ ph¸p luËt quèc tÕ,lµ thùc thÓ sÏ hoÆc ®ang tham gia vµo nhng quan hÑ ®ã mét c¸ch ®éc lËp ,cã ®Çy ®ñ quyÒn vµ nghÜa vô quèc tÕ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý quèc tÕ do hµnh vi chÝnh nã g©y ra
2. C¸c lo¹i chñ thÓ cña kuËt quèc tÕ
2.1. Quèc gia-chñ thÓ chñ yÕu cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i
*. Quan niÖm vÒ quèc gia vµ vÊn ®Ò chñ quyÒn quèc gia
Xem xÐt vÊn ®Ò quèc gia víi t c¸ch lµ chñ thÓ c¬ b¶n cña luËt quèc tÕ cã liªn quan ®Õn yÕu tè ®Ó h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn quèc gia.Cho ®Õn nay cha cã ®Þnh nghÜa thèng nhÊt trªn b×nh diÖn quèc tÕ vÒ quèc gia.Tuy vËy c¸ch tiÕp cËn cña khoa häc ph¸p lý vµ truyÒn thèng vf hiÖn ®¹i còng ®· x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng tiªu chÝ ®îc thõa nhËn réng r·i vÒ thùc thÓ cã danh nghÜa quèc gia
Theo quy ®Þnh cña §iÒu 1 C«ng íc Montevideo(1933)vÒ quyÒn ph¶i cã 4 yÕu tè c¬ b¶n sau:1-D©n c thêng xuyªn,2-L·nh thæ ®îc x¸c ®Þnh.3-ChÝnh phñ,4-N¨ng lùc tham gia vµo c¸c quan hÖ víi c¸c chñ thÓ quèc tÕ kh¸c.Mét thc thÓ cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cÊu thµnh quèc gia nhng kh«ng thÓ buéc c¸c quèc gia kh¸c ph¶i c«ng nhËn t c¸ch quèc gia cña thùc thÓ nµy trong mét quan hÖ song ph¬ng.ViÖc c«ng nhËn vµ thiÕt lËp quan hÖ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia víi nhau hoµn toµn tïy thuéc vµo ý chÝ vµ mong muèn chñ quan cña c¸c quèc gia trªn c¬ së chñ quyÒn quèc gia
Trong thêi ®¹i ngµy nay chñ quyÒn quèc gia ®îc hiÓu lµ quyÒn tèi cao cña quèc gia trong ph¹m vi l·nh thæ cña m×nh vµ quyÒn ®éc lËp cña quèc gia trong quan hÖ quèc tÕ.Trong ph¹m vi l·nh thæ cña m×nh quèc gia cã quyÒn chÝnh trÞ tèi cao(quyÒn lËp ph¸p,hµnh ph¸p ,t ph¸p cña quèc gia mµ quan träng h¬n lµ quyÒn quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò chÝnh trÞ,kinh tÕ -x· héi, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña quèc gia vµc¸c quèc gia kh¸c kh«ng cã quyÒn can thiÖp.Trong quan hÖ quèc tÕ quèc gia ®ã hoµn toµn ®éc lËp kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo c¸c quèc gia kh¸c trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®èi ngo¹i cña m×nh
* .QuyÒn vµ nghÜa vô quèc tÕ c¬ b¶n cña quèc gia
Néi dung c¸c quyÒn vµ nghÜa vô quèc tÕ c¬ b¶n cña quèc gia ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn phï hîp víi sù ph¸t triÓn tiÕn bé vña luËt quèc tÕ.Cã nhiÒu v¨n b¶n ph¸p lý quèc tÕ ®Þnh râ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô quèc tÕ c¬ b¶n cu¶ quèc gia:C«ng íc Montevdio do 19 níc Ch©u Mü ký(26/12/1993),HiÕn ch¬ng Liªn Hîp Quèc vÒ c¸c quyÒn vµ nghÜa quèc tÕ c¬ b¶n cña quèc gia…Trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh nªu trªn cña c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cã thÓ nªu ra c¸c quyÒn vµ nghÜa vô quèc tÕ c¬ b¶n sau cña c¸c quèc gia trong quan hÖ quèc tÕ.
_ C¸c quyÒn quèc tÕ c¬ b¶n
+ QuyÒn b×nh ®¼ng vÒ chñ quyÒn vµ quyÒn lîi
+ QuyÒn ®îc tù vÖ c¸ nh©n hoÆc tù vÖ tËp thÓ
+ QuyÒn ®îc tån t¹i trong hßa b×nh vµ ®éc lËp
+ QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ l·nh thæ
+ QuyÒn ®îc tham gia vµo viÖc x©y dùng c¸c quy ph¹m ph¸p luËt quèc tÕ
+ QuyÒn ®îc tù do quan hÖ víi c¸c chñ thÎ kh¸c cña luËt quèc tÕ
+ QuyÒn ®îc trë thµnh thµnh viªn cña tæ chøc quèc tÕ phæ biÕn _ C¸c nghÜa vô t¬ng øng
+ T«n träng chñ quyÒn cña c¸c quèc gia
+ T«n träng sù bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ l·nh thæ cña c¸c quèc gia
+ Kh«ng ¸p dông vò lùc vµ ®e däa b»ng vò lùc
+ Kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau
+ Hîp t¸c h÷u nghÞ víi c¸c quèc gia nh»m duy tr× hßa b×n vµ an ninh quèc tÕ
+ T«n träng c¸c quyÒn b×nh ®¼ng trong quan hÖ quèc tÕ
+ Gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ b»ng ph¬ng ph¸p hßa b×nh
Trong quan hÖ quèc tÕ quèc gia còng cã thÓ tù tuyªn bè h¹n chÕ quyÒn vµ nghÜa vô quèc tÕ c¬ b¶n cña n×nh trong mét sè lÜnh vùc ph¹m vi nhÊt ®Þnh,víi ®iÒu kiÖn kh«ng tr¸i víi c¸c quy íc quèc tÕ nh(quèc gia theo duæi chÕ ®é nhµ níc trung lËp thêng xuyªn ,chÝnh s¸ch kh«ng liªn kÕt…)hoÆc cã thÓ g¸nh v¸c thªm nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô bæ sung nh»m duy tr× hßa b×nh vµ an ninh thÕ giíi.
2.2 .Chñ thÓ ®Æc biÖt cña luËt quèc tÕ
Nh vÊn ®Ò quyÒn n¨ng chñ thÓ luËt quèc tÕ cña mét sè thµnh phè tù do: T©y Beclin n¨m 1958,Trieste n¨m 1947…Bªn c¹nh ®ã ngêi ta cßn coi Monaco(tiÓu v¬ng quèc ë Ch©u ¢u cã diÖn tÝch kho¶ng 20 km2 )
Vatic¨ng v¬i diÖn tÝch 0,4km2,d©n sè 1000 ngêi.Trong ®ã c«ng nh©n chiÕm 400 vµ lµ sè c«ng nh©n cè ®Þnh kh«ng thay ®æi.Vatic¨ng lµ mét quèc gia ký nhiÒu ®iÒu íc quèc tÕ vµ còng lµ thµnh viªn ,quan s¸t viªn cña nhiÒu tæ chøc lín trªn thÕ giíi .N¨m 1984 Vatic¨ng kýmét ®iÒu íc víi ý(quy chÕ ph¸p lý vÒ tßa th¸nh).Vatic¨ng lµ mét thµnh phè quèc gia-thµnh phè nhµ níc v× vËy nã ®îc coi lµ chñ thÓ ®Æc biÖt cña luËt quèc tÕ hiÖn ®ai.
2.3. D©n téc ®ang ®Êu tranh nh»m thùc hiÖn quyÒn d©n téc tù quyÕt
Khi thùc hiÖn chøc n¨ng chÝnh trÞ,d©n téc ®ang ®Êu tranh v× mét nÒn ®éc lËp vµ tù do ch©n chÝnh thêng lËp ra c¸c c¬ quan nhÊ ®Þnh cña m×nh ®Ó l·nh ®¹o cuéc ®Êu tranh ®ã vµ ®Ó cô thÓ hãa quyÒn n¨ng cña chñ thÓ luËt quèc tÕ cña m×nh.Trong trêng hîp nµy c¸c d©n téc ®îc coi lµ chñ thÓ cña luËt quèc tÕ ®ang ë trong giai ®o¹n qu¸ ®é thµnh lËp mét quèc gia d©n téc ®éc lËp cã chñ quyÒn.
Cã rÊt nhiÒu c¸c v¨n kiÖn ph¸p lýquèc tÕ ®Þnh râ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña dan téc ®ang ®Êu tranh nh¨m thùc hiÖn c¸c quyÒn tù quyÕt trong quan hÖ vµ trong ®êi sèng quèc tÕ.Song khi x¸c ®Þnh quy chÕ ph¸p lý cña d©n téc ®ang ®Êu tranh gjµnh quyÒn d©n téc tù quyÕt ,chóng ta ph¶i ph©n biÖt c¸c quyÒn vµ nghÜa vô quèc tÕ c¬ b¶n mµ d©n téc ®ã cã víi tÝnh c¸ch lµ mét thµnh viªn ®éc lËp cña quan hÖ ph¸p luËt quèc tÕ vµ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô mµ d©n téc ®ã ®ang theo ®uæi vµ ®îc d©n téc ®ã b¶o vÖ.Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo quan hÕ ph¸p luËt quèc tÕ víi nh÷ng chñ thÓ kh¸c cña luËt quèc tÕ d©n téc ®ang ®Êu tranh cã nh÷ng quyªn vµ nghi· vô sau:
_QuyÒn ®ùc thÓ hiÖ ý chÝ,nguyÖn väng cña m×nh trong bÊt cø h×nh thøc nµo kÓ c¶ viªc ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p chèng l¹i c¸c níc cai trÞ m×nh
_QuyÒn ®îc ph¸p luËt quèc tÕ b¶o vÖ vµ c¸c quèc gia ,c¸c d©n téc vµ nh©n d©n trªn thÕ giíi ,c¸c tæ chøc quèc tÕ…gióp ®ì.
_QuyÒn ®îc tham gia vµo viÖc x©y dng nh÷ng quy ph¹m cña luËt quèc tÕ vµ ®éc lËp trong viÖc thùc thi luËt nµy
_Quúen ®îc tham gia vÇo ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ héi nghÞ quèc tÕ liªn chÝnh phñ
_QuyÒn ®îc thiÕt lËp nh÷ng quan hÖ quèc tÕ chÝnh thøc víi c¸c chñ thÓ cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i
Bªn c¹nh nhng quyÒn nµy thi c¸c d©n téc ®Êu tranh còng cã nh÷ng nghÜa vô quèc tÕ nhÊt ®Þnh trong sinh ho¹t quèc tÕ
2.4 Tæ chøc quèc tÕ
2.4.1. Kh¸i niÖm tæ chøc quèc tÕ
Theo luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i tæ chøc quèc tÕ lµ tæ chøc mµ thµnh viªn lµ c¸c quèc gia ®îc thµnh lËp trªn c¬ së ®iÒu íc quèc tÕ phï hîp víi luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh,cã hÖ thèng c¸c c¬ quan ,cã c¸c quyÒn h¹n vµ nghÜa vô kh¸c víi quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c níc thµnh viªn
2.4.2 §Æc ®iÓm cña tæ chøc quèc tÕ
a. Tæ chøc quèc tÕ ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng trªn c¬ së ®iÒu íc quèc tÕ
C¬ së ph¸p lý ®Ó cho mét tæ chøc ®îc thµnh lËp ph¶i dùa trªn ®iÒu lÖ cña nã(hiÕn ch¬ng ,quy chÕ..,).Kh¸c víi nh÷ng ®iÒu íc th«ng thêng ®iÒu lÖ thiÕt lËp nªn mét c¬ quan thêng trùc ,bé m¸y quèc tÕ ho¹t ®éng .Nã kh«ng chØ quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c níc thµnh viªn mµ cßn quy ®Þnh môc ®Ých ,chøc n¨ng ,thÈm quyÒn cña c¸c c¬ quan ,quan hÖ qua l¹i víi c¸c quèc gia kh¸c
b. Cã môc ®Ých nhÊt ®Þnh
Môc ®Ých cña tæ chøc ®îc nghi râ trong ®iÒu lÖ cña nã.C¨n cø vao môc ®Ých mµ ngêi ta x¸c ®Þnh tÝnh chÊt ,c¬ cÊu tæ chøc,thÈm quyÒn cña mét tæ chøc quèc tÕ
c. Cã c¬ cÊu tæ chøc
Mét tæ chøc ho¹t ®«ng nã ph¶i gåm hÖ thèng c¸c c¬ quan thêng trùc ®Ó duy tr× ho¹t ®éng cña nã vµ liªn hÖ víi c¸c thµnh viªn
d. Cã c¸c quyªn vµ c¸c nghÜa vô
§iÒu lÖ cña bÊt kú tæ chøc nµo còng ®Ò cËp ®Õn hai lo¹i quyÒn vµ nghÜa vô ®ã lµ:
+ §îc ký kÕt c¸c ®iÒu íc quèc tÕ
+ TiÕp nhËn c¸c c¬ quan ®¹i diÖn vµ quan s¸t viªn thêng trùccña c¸c quèc gia cha lµ thµnh viªn cña tæ chøc trªn
+ §îc hëng nh÷ng miÔn trõ vµ u ®·i ng¹i giao
+ §¬c yªu cÇu kÕt luËn t vÊn cña tßa ¸n quèc tÕ cña Liªn Hîp Quèc
+ §îc gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh gi÷a c¸c thµnh viªn vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ ®ã
Th«ng qua c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña tæ chøc quèc tÕ thÓ hiÖn ý chÝ ®éc lËp t¬ng ®èi cña m×nh trong quan hÖ quèc tÕ
®. §îc thµnh lËp phï hîp víi luËt quèc tª
Tæ chøc quèc tÕ ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m ®îc c«ng nhËn réng r·icña luËt quèc tÕ hiªn ®¹i .ChØ cã nh÷ng tæ chøc nh vËy míi lµ tæ chøc hîp ph¸p
2.4.3. Tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ lµ chñ thÓ h¹n chÕ cña luËt quèc gia hiÖn ®¹i
Ngµy nay xu híng quèc tÕ hãa toµn cÇu hãa diªn ra m¹nh mÏ,c¸c tæ chøc quèc tÕ ngµy cµng gi÷ vai trß quan träng trong hîp t¸c quèc tÕ ,duy tr× hßa b×nh vµ an ninh quèc tÕ.Song nã lµ chñ thÓ h¹n chÕ cña luËt quèc tÕ ,c¸c tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ doc¸c quèc gia tháa thuËn thµnh l©p phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i,nã kh«ng ph¶i lµ quèc gia hay ®øng trªn quèc gia.Nã chØ cã mét ssè quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh do c¸c qu«c gia thµnh viªn tháa thuËn quy ®Þnh.thÓ hiÖn:
_ Nã ®îc thµnh lËp vµ häat ®éng dùa trªn c¬ së ®iÒu íc quèc tÕ.Tæ chøc quèc tÕ kh«ng cã chñ quyÒn l·nh thæ riªng ,nã chØ mét sè quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh do c¸c quèc gia tháa thuËn quy ®Þng v¬i nhau chÝnh v× vËy quyÒn n¨ng chñ thÓ cña tæ chøc quèc tÕ còng lµ lo¹i quyÒn n¨ng giíi h¹n(trong khu«n khæ ®iÒu íc)
_ C¸c thµnh viªn trong tæ chøc quèc tÕ khi than gia vµo quan hÖ ph¸p luËt cña mét quèc gia nµo ®ã ®iÒu chØnh khi liªn quan ®Õnc¸c hîp ®ång vÒ vÊn ®Ò d©n sù
_ VÊn ®Ò kÕ thõa cña quèc gia trong luËt quèc tÕ ,vÊn ®Ò nµy ®îc ®Æt ra khi cã sù thay ®æi triÖt ®Ó vÒ chñ quyÒn cña mét quèc gia ,mét l·nh thæ nhÊt ®Þnh.Sù thay ®æi ®ã cã thÓ lµ do kÕt qu¶ cuéc c¸ch m¹ng x· héi vµ thµnh lËp mét quèc gia míi sau cuéc c¸ch mang x· h«i ®ã ho¨c lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh phi thùc d©n hãa vµ thµnh lËp nh÷ng quèc gia ®éc lËp d©n téc t¹i c¸c l·nh thæ tríc ®©y vèn lµ thuéc ®Þa vµ lÖ thuéc,hoÆc lµ kÕt qu¶ cña viÖc xuÊt hiÖn hoÆc chÊm døt sù tån t¹i cña mét quècgia ®éc lËp ho¨c hîp nh©t hai hay nhiÒu quèc gia ®éc lËp l¹i thµnh mét quèc gia thèng nhÊt ,ho¨c lµ kÕt qña cña viªc s¸t nhËp,chuyÓn nhîng trao ®æi mét phÇn l·nh thæ quèc gia.
_ VÊn ®Ò gi¶i quyÕt xung ®ét (kh¸c víi chñ thÓ quèc ga).Mét quèc gia cã chñ quyÒn vµ l·nh thæ hä cã quyÒn ®îc lùa chän ph¬ng ph¸p tèi u trong c¸c quy ®Þnh cña ®iÒu íc quèc tÕ vÒ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò xung ®ét .Nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh xung ®ét cña c¸c quèc gia trong tæ chøc quèc tÕ ph¶i ®a ra hiÖp th¬ng ,tháa thuËn vµ ®i ®Õn chän ph¬ng ph¸p tèi u nhÊt cã lîi cho c¸c bªn ®îc ®ång thÓ c¸c chñ thÓ ®ã ®ång ý.Trong trêng hîp kh«ng tháa thuËn ®îc th× ph¶i dùa vµo nh÷ng quy ®Þnh cña luËt quèc tÕ mµ c¸c bªn tham gia ký kÕt vµ th«ng qua c¸c c¬ quan trong tæ chøc gi¶i quyÕt.
Chñ thÓ cña luËt quèc tÕ lµ bé phËn cÊu thµnh cña quan hÖ ph¸p luËt quèc tÕ trong ®ã c¸c quèc gia lµ chñ thÓ chñ yÕu vµ phæ biÕn nhÊt ,c¸c tæ chøc quèc tÕ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh ®îc vai trß cña m×nh trong viÖc duy tr× nÒn hßa b×nh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi thÕ giíi.
3. VÒ nguån cña luËt quèc tÕ.
Nguån cña ph¸p luËt lµ h×nh thøc biÓu hiÖn c¸c nguyªn t¾c vµ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt .T×m hiÓu nguån cña mçi ngµnh ph¸p luËt lµ t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò vÒ nguyªn t¾c vµ quy ph¹m cña ngµnh ph¸p luËt ®ã ®îc ghi nhËn hay tån t¹i ë ®©u ,díi h×nh thøc nµo.
C¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m ph¸p luËt quèc gia còng nh luËt quèc tÕ tån t¹i díi hai d¹ng thµnh v¨n vµ kh«ng thµnh v¨n.
_Lo¹i nguån thµnh v¨n cña luËt quèc tÕ lµ c¸c ®iÒu íc ph¸p luËt quèc gia lµ c¸c v¨n b¶n do tõng quèc gia tù ban hµnh
_ Lo¹i nguån kh«ng thµnh v¨n cña lËt quèc tÕ lµ nh÷ng tËp qu¸n quèc tÕ ®îc c¸c quèc gia cïng thõa nhËn mét c¸ch réng r·i vµ ¸p dông l©u dµi trong thùc tiÔn quan hÖ quèc tÕ.Nguån kh«ng thµnh v¨n cña ph¸p luËt quèc gia lµ nh÷ng tËp qu¸n chÝnh quèc gia ®ã thõa nhËn vµ ®¶m b¶o thi hµnh trong néi bé quèc gia
3.1. §iÒu íc quèc tÕ
3.1.1.Kh¸i niÖm
§iÒu íc qu«c tÕ lµ sù tháa thuËn quèc tÕ ®îc ký kÕt b»ng v¨n b¶n gi÷a c¸c quèc gia vµ c¸c chñ thÓ cña luËt quèc tÕ trªn c¬ së tù nguyÖn ,b×nh ®¼ng nh»m Ên ®Þnh thay ®æi hoÆc chÊm døt c¸c quyÒn vµ nghÜa vô víi nhau
3.1.2. §Æc trng cña ®iÒu íc quèc tÕ
a. VÒ h×nh thøc
+ Tªn gäi cña luËt quèc tÕ
§iÒu íc quèc tÕ lµ tªn khoa häc ph¸p lý chung ®Ó chØ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt quèc tÕ do hai hay nhiÒu quèc tÕ ký kÕt trong tõng quan hÖ ®iÒu íc cô thÓ, ®iÒu íc cã thÓ gäi b»ng rÊt nhiÒu tªn gäi kh¸c nhau:hiÖp íc,hiÖp ®Þnh,c«ng íc ,hiÕn ch¬ng,quy chÕ…ViÖc x¸c ®Þnh tªn gäi cô thÓ mét ®iÒu íc hoµn toµn do c¸c chñ thÓ ký kÕt ®iÒu íc ®ã tho¶ thuËn quyÕt ®Þnh
+ C¬ cÊu cña ®iÒu íc quèc tÕ cã 3 phÇn:
_ PhÇn lêi nãi dÇu:Nªu lý do ký kÕt,môc ®Ých ký kÕt ,tªn cña c¸c quèc gia tham gia ký kÕt.
_ PhÇn n«i dung:PhÇn quan träng cña ®iÒu íc ®îc chia thµnh c¸c ch¬ng ,nh»m ®iÒu chØnh c¸c lÜnh vùc hîp t¸c mµ c¸c bªn quan t©m
_ PhÇn cuèi cïng : Gåm ®iÒu kho¶n quy ®Þnh vÒ c¸c thêi ®iªm,thêi h¹n cã hiÖu lùc,vÊn ®Ò söa ®æi bæ sung,c¬ quamn l chiÓu ®iÒu íc…
+ Ng«n ng÷ cña ®iÒu íc
Ph¶i lùa chän phï hîp thÓ hiÖn sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c chñ thÓ tham gia ký kÕt hoµn toµn phô thuéc vµo sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn .C¸c ng«n ng÷ ®îc lùa chän trong v¨n b¶n ®iÒu íc thêng lµ ng«n ng÷ lµm viÖc chÝnh thøc cña Liªn Hîp Quèc hoÆc ng«n ng÷ cña c¸c bªn ký kÕt
b. Néi dung
§iÒu íc quèc tÕ chø ®ùng c¸c tho¶ thuËn ®· thµnh c«ng gi÷a c¸c chñ thÓ ký kÕt ,thÓ hiÖn díi d¹ng c¸c quy ph¹m ph¸p luËt quèc tÕ thong thßng ®Ó trùc tiÕp ®iÒu chØnh quyÒn vµ nghÜa vô cña chñ thÓ ký kÕt .C¸c chñ thÓ tham gia ký kÕt thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n nµy theo c¸c ®iÒu kho¶n h×nh thµnh trong néi dung ®iÒu íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn ho¸ c¸c tho¶ thuËn quèc tÕ vµo ®êi sèng cña tõng quèc gia ký kÕt diÒu íc
c. Ph©n lo¹i ®iÒu íc quèc tÕ
_ C¨n cø vµo c¸c bªn ký kÕt cã: ®iÒu íc song ph¬ng , ®iÒu íc ®a ph¬ng,…
_ C¨n cø vµo lÜnh vùc ®iÒu chØnh cña ®iÒu íc: ®iÒu íc vÒ chÝnh trÞ , ®iÒu íc vÒ kinh tÕ, ®iÒu íc vÒ v¨n ho¸-khoa häc-kü thuËt.
_ Nh÷ng ®iÒu íc ký kÕt kh«ng dùa trªn c¬ së tù nguyÖn vµ b×nh ®»n tøc lµ tr¸i víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i nh HiÖp íc hoµ b×nh vµ h÷u nghÞ ngµy 5/6/1862 gi÷a Ph¸p vµ T©y Ba Nha vµ vua chóa nhµ NguyÔn kh«ng ph¶i lµ nguån cña luËt quèc tÕ hiªn ®¹i vµ ph¶i bÞ b·i bá.
3.1.3. C«ng nhËn ®iÒu íc quèc tÕ
ViÖc c«ng nhËn ®iÒu íc song ph¬ng, ®iÒu íc quèc tÕ gia mét nhãm chñ thÓ cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i , ®iÒu íc cã tÝnh chÊt khu vùc lµ nguån cña luËt quèc tÕ cã nghÜa lµ c¸c ®iÒu íc ®ã ®îc ¸p dông víi c¶ c¸c chñ thÓ kh«ng ký kÕt vµ tham gia
Tuy nhiªn c¸c chñ thÓ kh«ng ký kÕt ho¨c tham gia ký kÕt còng ph¶i t«n träng c¸c ®iÒu íc ®ã mét khi chóng ®îc ký kÕt dùa trªn c¬ së vµ nh»m thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng ph¸p quèc tÕ trong ph¹m vi nh÷ng quan hÖ quèc tÕ cô thÓ.
3.1.4. Gi¸ trÞ ph¸p lý cña ®iÒu íc quèc tÕ
Trong quan hÖ ph¸p luËt quèc tÕ , ®iÒu íc quèc tÕ lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh võa hîp t¸c võa ®Êu tranh gi÷a c¸c chñ thÓ.Do vËy nã cã nh÷ng gia trÞ ph¸p lý c¬ b¶n sau:
_ Llµ h×nh thøc ph¸p kuËt c¬ b¶n xhøa ®ùng c¸c quy ph¹m luËt quèc tÕ ®Ó x©y dùng vµ æn ®Þnh c¸c c¬ së ph¸p luËt cho c¸c quan hÖ quèc tÕ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.
_ Lµ c«ng cô ph¬ng tiÖn quan träng ®Ó duy tr× vµ t¨ng cêng c¸c quan hÖ hîp t¸c gia c¸c chñ thÓ.
_ lµ ®¶m b¶o ph¸p lý cho quyÒn vµ l¬i Ých hîp ph¸p cña chñ thÓ luËt quèc tÕ.
_ Lµ c«ng cô ®Ó x©y dùng khung ph¸p luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i còng nh ®Ó tiÕn hµnh hiÖu qu¶ ph¸p ®iÓn ho¸ luËt quèc tÕ.
3.2. TËp qu¸n quèc tÕ
3.2.1. Kh¸i niÖm
TËp qu¸n quèc tÕ lµ h×nh thøc ph¸p lý chøa ®ùng quy t¾c xö sù chung ,h×nh thµnh trong thùc tiÔn quan hÖ quèc tÕ vµ ®îc c¸c chñ thÓ quèc tÕ thõa nhËn
Gi¸ trÞ cña tËp qu¸n quèc tÕ dùa trªn hai yÕu tè:yÕu tè vËt chÊt vµ yÕu tè tinh thÇn
3.2.2 Gi¸ trÞ ph¸p lý cña tËp qu¸n quèc tÕ
TËp qu¸n quèc tÕ cã tÇm quan träng trong
_ H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c quy ph¹m quèc tÕ
_ §iÒu chØnh hiÖu qu¶ c¸c quan hÖ ph¸p luËt quèc tÕ ph¸t sinh gi÷a c¸c chñ thÓ luËt quèc tÕ
3.3. C¸c nguyªn t¾c chung
VÝ dô nh nguyªn t¾c g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi thêng.Trong thùc tiÔn nguyªn t¾c ph¸p luËt chung chØ ¸p dông sau ®iÒu íc quèc tÕ vµ tËp qu¸n quèc tÐ víi ý nghÜa gi¶i thÝch hay lµm s¸ng tá néi dung cña quy ph¹m luËt quèc tÕ
3.4. Ph¸n quyÕt cña toµ ¸n c«ng lý quèc tÕ Liªn Hîp Quèc
Ho¹t ®éng cña toµ ¸n c«ng lý quèc tÕ Liªn Hîp Quèc cho thÊy c¸c kÕt qu¶ xÐt xö thÓ hiÖn t¹i c¸c b¶n ¸n,ngoµi chøc n¨ng gi¶i quyÕt tranh chÊp mµ toµ cã thÈm quyÒn cßn cã ý nghÜa quan träng trong lÜnh vùc thùc thi luËt quèc tÕ .C¸c ph¸n quyÕt t¹o tiÒn ®Ò ph¸p lý h×nh thµnh quy ph¹m m¬i cña luËt quèc tÕ vµ cã t¸c ®éng tÝch cøc ®Õn quan niÖm, c¸ch øng xö cña chñ thÓ quan hÖ ph¸p luËt quèc tÕ ®ång thêi cã t¸c dông bæ sung nhÊt ®Þnh nh÷ng khiÕm khuyÕt cña luËt quèc tÕ.
3.5 NghÞ quyÕt cña tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ
C¸c v¨n kiÖn cña tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ cã gi¸ trÞ hiÖu lùc kh«ng ®ång nhÊt gåm:c¸c nghÞ quyÕt cã hiÖu lùc b¾t buéc vµ c¸c nghÞ quyÕt kh«ng cã hiÖu lùc b¾t buéc ®èi víi c¸c thµnh viªn.Cã nhiÒu nghÞ quyÕt cña tæ chøc quèc tÕ lµ kÕt qu¶ tho¶ thuËn gia c¸c thµnh viªn .Qu¸ tr×nh tho¶ thuËn nµy diÔn ra trªn c¬ së quy chÕ t¬ng øng cña tæ chøc vµ ®a ®Õn kÕt qña lµ h×nh tµnh c¸c nghÞ quyÕt cã tÝnh chÊt khuyÕn nghÞ
Vai trß ®iÒu chØnh thùc tÕ cña lo¹i nghÞ quyÕt cã tÝnh khuyÕn nghÞ thÓ hiÖn ë mét sè néi dung,nh cã ý nghÜa ®èi víi viÖc gi¶i thÝch vµ ¸p dông c¸c quy ph¹m luËt quèc tÕ hoÆc t¹o tiÒn ®Ò cho viÖ ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c ®iÒu íc quèc tÕ.Nh÷ng nghÞ quyÕt cã gi¸ trÞ b¾t buéc sÏ lµ nguån luËt ®îc viÖn dÉn ®Ó gi¶i quyÕt c¸c quan hÖ ph¸t sinh gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn cña tæ chøc ®ã.
3.6. Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph¬ng cña quèc gia
§©y lµ sù thÓ hiÖn ý chÝ cña mét chñ thÓ luËt quèc tÕ.Hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph¬ng cña chñ thÓ thÓ hiÖ ë mét sè d¹ng sau
_ Hµnh vi c«ng nhËn : Lµ hµnh vi thÓ hiÖn mét c¸ch minh thÞ mét t×nh h×nh hay mét yªu cÇu nµo ®ã lµ phï hîp víi ph¸p luËt nh hµnh vi c«ng nhËn mét quèc gia míi
_ Hµnh vi cam kÕt: Lµ hµnh vi t¹o ra c¸c nghÜa vô míi b»ng c¸ch thøc ®¬n ph¬ng chÊp nhËn rµng buéc víi mét nghÜa vô ph¸p lý quèc tÕ v× quyÒn lîi cña chñ thÓ kh¸c
_ Hµnh vi ph¶n ®èi : Lµ c¸ch thøc ®Ó quèc gia thÓ hiÖn ý chÝ kh«ng c«ng nhËn mét hoµn c¶nh ,mét yªu cÇu hoÆc mét th¸i ®é xö sù cña chñ thÓ kh¸c
_ Hµnh vi tõ bá: Lµ hµnh vi thÓ hiÖn ý chÝ ®éc lËp cña chñ thÓ tù nguyÖn bá c¸c quyÒn h¹n chÕ nhÊt ®Þnh .KÕt qu¶ cña hµnh vi nµy lµ viÖc chÊm døt c¸c quyÒn cña chñ thÓ luËt quèc tÕ ®èi víi mét ®èi tîng hay lÜnh vùc nµo ®ã vµ b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn hµnh vi tõ bá mét c¸ch minh b¹ch,c«ng khai ®Ó kh«ng g©y sù nghi ngê
3.7 C¸c häc thuyÕt vÒ luËt quèc tÕ
§©y lµ quan ®iÓm cña c¸c häc gi¶ næi tiÕng vÒ c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý quèc tÕ h×nh thµnh th«ng qua nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau(nh ph©n tÝch c¸c quy ph¹m cña luËt quèc tÕ ,c¸c quan ®iÓm ,luËn cø vÒ vÊn ®Ò ph¸p lý chuyªn ngµnh…)Nhòng ho¹t ®éng nµy cã ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nhph¸t triÓn luËt quèc tÕ vµ qu¸ tr×nh nhËn thøc cña con ngêi vÒ khoa häc luËt quèc tÕ hç trî cho viªc x©y dng vµ thùc hiÖn luËt quèc tÕ dîc thuËn lîi.
3.8. VÊn ®Ò ph¸p ®iÓn ho¸ luËt quèc tÕ
VÊn ®Ò ph¸p ®iÓn ho¸ luËt quèc tÕ ®îc hiÓu lµ viÖc hÖ thèng ho¸ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt quèc tÕ do c¸c chñ thÓ luËt quèc tÕ thùc hiÖn kh«ng chØ víi môc ®Ých s¾p xÕp c¸c quy ph¹m cña luËt quèc tÕ hiÖn hµnh vµo mét hÖ thèng phï hîp mµ cßn nh»m diÔn ®¹t râ rµng ,cô thÓ h¬n hÖ thèng quy ph¹m ®ã hoÆc thÓ hiÖn c¸c tËp qu¸n quèc tÕ díi h×nh thøc ®iÒu íc quèc tÕ
Ph¸p ®iÓn ho¸ cã thÓ tiÕn hµnh mét c¸ch chÝnh thøc hoÆc kh«ng chÝnh thøc
_ Ph¸p ®iÓn ho¸ chÝnh thøc:Lµ c¸ch thøc tiÕn hµnh th«ng qua ®iÒu íc quèc tÕ. §©y lµ lo¹i h×nh ph¸p ®iÓn ho¸ duy nhÊt cã hiÖu lùc rµng buéc c¸c quèc gia.Qu¸ tr×nh nh sau:sau khi th«ng qua ®Ò tµi ph¸p ®iÓn ho¸ ,Uû ban luËt quèc tÕ cña Liªn Hîp Quèc sÔ chØ ®Þnh b¸o c¸o cña m×nh ®Ó chuÈn bÞ c¸c tham luËn vµ c¸cdù th¶o sÔ ®a ra th¶o luËn t¹i uû ban.Sau ®ã b¶n dù th¶o ®îc göi cho c¸c quèc gia ®Ó hä ®a ra nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ .TiÕp ®ã uû ban sÏ chØnh söa dùa trªn nh÷ng nhËn xÐt cña c¸c quèc gia vµ ®Ö tr×nh lªn §¹i héi ®ång Liªn Hîp Quèc
_ Ph¸p ®iÓn ho¸ kh«ng chÝnh thøc: §îc thùc hiÖn bëi c¸c häc gi¶ viªn nghiªn cøu cña quèc gia…
4. X©y dùng c¸c nguyªn t¾c quy ph¹m ph¸p luËt
C¸c nguyªn t¾c vµ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt do c¬ quan cã thÈm quyÒn ë mçi quèc gia ®Æt ra hoÆc chÊp nhËn nh÷ng tËp qu¸n nhÊt ®Þnh rµng buéc mäi tæ chøc vµ c¸ nh©n trong x· héi
§Ó ®iÒu chØnh quan hÖ ph¸p luËt quèc tÕ kh«ng cã mét c¬ quan nµo ®øng trªn c¸c quèc gia ®Æt ra ph¸p luËt mµ c¸c quèc gia chñ thÓ chñ yÕu cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i lµ nh÷ng thùc thÓ ®éc lËp ,cã chñ quyÒn b×nh ®¼ng víi nhau trong quan hÖ quèc tÕ C¸c quèc gia nµy kh«ng cã quyÒn ®Æt ra ph¸p luËt b¾t buéc c¸c quèc gia kh¸c ph¶i tu©n theo.Mµ c¸c quèc gia nµy ph¶i cïng nhau tho¶ thuËn x©y dùng c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m ph¸p luËt hiÖn ®¹i trªn c¬ së tù nguyÖn vµ b×nh ®¼ng.
C¸c tËp qu¸n quèc tÕ chØ ®îc ¸p dông nh c¸c quy ph¹m cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i nÕu nh c¸c quèc gia tù nguyÖn cïng chÊp nhËn vµ ¸p dông. §©y lµ c¬ së gióp chóng ta ph©n biÖt luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i víi t ph¸p quèc tÕ bëi trong thµnh phÇn cña t ph¸p quèc tÕ gåm chñ yÕu lµ c¸c quy ph¹m do tng quèc gia tù ban hµnh vµ c¶ c¸c quy ph¹m do c¸c quèc gia tho¶ thuËn x©y dùng hoÆc cïng chÊp nhËn nh÷ng tËp qu¸n quèc tÕ nhÊt ®Þnh
Mäi chñ thÓ cña luËt quèc tÕ ho¹t ®éng ®Òu cã quyÒn trùc tiÕp tham gia tho¶ thuËn x©y dùng c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m luËt quèc tÕ.PhÇn lín c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹n luËt què gia ®îc x©y dùng b»ng c¸ch ký kÕt ®iÒu íc gi÷a c¸c chñ thÓ cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i.Nh÷ng nguyªn t¾c vµ quy pham nµy cña luËt quèc tÕ ®ù¬c gäi lµ nh÷ng nguyªn t¾c vµ quy ph¹m cã tÝn chÊt ®iÒu íc .ViÖc tham gia cña c¸c chñ thÎ luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i vµo qu¸ tr×nh x©y dùng lo¹i nguyªn t¾c vµ quy ph¹m nµy ®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch trùc tiÕp tham gia ®µm ph¸n vµ ký kÕt ®iÒu íc quècc tÕ hoÆc b»ng c¸ch ra nhËp c¸c ®iÒu íc quèc tÕ ®· ®îc ký kÕt tõ trø¬c
5. VÒ b¶n chÊt cña luËt quèc tÕ
Còng gièng nh ph¸p luËt quèc gia,ph¸p luËt cña mçi quèc gia lu«n b¶o vÖ lîi Ých cu¶ giai cÊp cÇm quyÒn trªn c¬ së t¬ng quan ®Êu tranh giai cÊp trong néi bé quèc gia ë tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi. C¸c quèc gia cã sù thay ®æi lín vÒ c¸c mÆt cña ®êi sèng x· héi ,vÒ t¬ng quan gi÷a c¸c lùc lîng trong cuéc ®©ó tranh giai cÊp,néi dung cña ph¸p luËt quèc gia ®Ìu thÓ hiÖn vµ b¶o vÖ lîi Ých cña giai cÊp cÇm quyÒn còng cã sù thay ®æi t¬ng øng.
LuËt quèc tÕ ph¸t triÓn song tån cïng víi luËt quèc gia do vËy luËt quèc tÕ chØ ra ®êi vµ tån t¹i trong x· héi cã giai cÊp .Nã cã nh÷ng ®iÓm kh¸c so víi luËt quèc gia lµ luËt quèc tÕ hiÖ ®¹i thÓ hiÖn sù tho¶ hiÖp vÒ lîi Ých cña c¸c quèc gia tham gia quan hÖ quèc tÕ trªn c¬ së t¬ng quan lùc lîng gi÷a c¸c quèc gia,gi÷a c¸c giai cÊp cÇm quyÒn cña c¸c quèc gia trong qu¸ tr×nh va hîp t¸c võa ®Êu tranh víi nhau
LuËt quèc tÕ hiªn ®¹i cßn thÓ hiÖn xu thÕ ph¸t triÓn vµ kÕt qu¶ ®Êu tranh cña c¸c lùc l¬ng v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc ,d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña x· héi quèc tÕ hiÖn ®¹i
Tr¶i qua c¸c thêi kú,qóa tr×nh ph¸t triÓn cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i chøng minh r»ng ,luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i kh«ng bao giê chØ thÓ hiÖn vµ b¶o vÖ lîi Ých cña mét quèc gia hay cña giai cÊp cÇm quyÒn ë mét quèc gia vµ còng thÓ hiÖn lîi Ých chung trõu tîng mµ thÓ hiÖn sù tho¶ hiÖp lîi Ých cña c¸c quèc gia trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh vµ hîp t¸c víi nhau .Mçi khi t¬ng quan lùc lîng gi÷ c¸c quèc gia,gi÷a c¸c lùc lîng thay ®æi cã lîi cho c¸c lùc lîng tiÕn bé th× c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i l¹i cã thªm nh÷ng néi dung tiÕn bé h¬n nh viÖc xo¸ bá ngyªn t¾c chiÕn tranh ,xo¸ bá thuéc ®Þa…vµ kh¼ng ®Þnh nguyªn t¾c chèng chiÕn tranh x©m lîc,nguyªn t¾c t«n träng c¸c d©n téc tù quyÕt.
6. VÒ ®¶m b¶o thi hµnh luËt quèc tÕ
ë quèc gia nµo còng vËy ph¸p luËt lµ c«ng cô ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ x· héi vµ ®îc ®¶m b¶o thi hµnh b»ng nhiÒu biÖn ph¸p nh gi¸o dôc, thuyÕt phôc, cìng chÕ. §Ó cìng chÕ viÖc thi hµnh ph¸p luËt quèc gia cã bé m¸y nh :Toµ ¸n,c¶nh s¸t ,qu©n ®éi
LuËt quèc tÕ hiÖn ®¹i lµ c«ng cô ®iÒu chØnh quan hÖ gia c¸c quèc gia ®éc lËp ,cã chñ quyÒn b×nh ®¼ng víi nhau.C¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m luËt quèc tÕ do chÝnh c¸c quèc gia tù tho¶ thuËn x©y dùng vµ chÝnh c¸c quèc gia ®ã thi hµnh ,kh«ng ph¶i do mét c¬ quan hay tæ høc nµo ®øng trªn quèc gia ®Æt ra vµ b¾t c¸c quèc gia kh¸c ph¶i thi hµnh.V× vËy kh«ng cã bé m¸y siªu quèc gia ®Ó cìng chÕ thi hµnh luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i .Mµ c¸c quèc gia tham gia viÖ tho¶ thuËn x©y dùng c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m cña luËt quèc tÕ cã tr¸ch nhiÖm tho¶ thuËn quy ®Þnh c¸c biªn ph¸p cìng chÕ cµng ph¶i ®îc ¸p dông.VÝ dô khi x©y dùng HiÕn ch¬ng Liªn Hîp Quèc c¸c quèc gia ®· tho¶ thuËn ®a c¸c quy dÞnh vÒ cìng chÕ vµo c¸c ®iÒu 41, ®iÒu 45 nh»m chèng nh÷ng hµnh vi vi ph¹m vÒ gi÷ g×n hoµ b×nh vµ an ninh quèc tÕ
Trong trêng hîp gi÷a c¸c quèc gia kh«ng cã tho¶ thuËn cô thÓ vÒ biÖn ph¸p cìng chÕ theo tinh thÇn vµ néi dung cña c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña Liªn Hîp Quèc hiÖn ®¹i,c¸c quèc gia vµ chñ thÓ kh¸c cña luËt quèc tÕ hiÖ ®¹icã quyÒn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c¸ thÓ hoÆc tËp thÓ câng chÕ thi hµnh ph¸p luËt quèc tÕ.VÝ dô quèc gia cã quyÒn gi¸ng tr¶ kÎ x©m lîc
Trong quan hÖ quèc tÕ ngµy nay cho chóng ta thÊy r»ng c¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i ®îc thÓ hiÖn thÕ nµo tuú thuéc vµo t¬ng quan lùc lîng trong qu¸ tr×nh võa ®Êu tranh võa hîp t¸c cña c¸c chñ thÓ, chñ yÕu lµ c¸c quèc gia.C¸c phong trµo cña nh©n d©n thÕ giíi ®Êu tranh cho hoµ b×nh,®éc lËp,d©n téc d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi cã vai trß quan träng trong viÖc ®¶m b¶o thi hµnh luËt quèc tÕ,kÞp thêi tè c¸o lªn ¸n ,ng¨n chÆn hoÆc h¹n chÕ møc Ýt nhÊt nh÷ng hµnh vi vi ph¹m th« b¹o luËt quèc tÕ cña c¸c chñ thÓ ph¶n ®éng ®Õ quèc
Ngµy nay hoµ b×nh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ lîi Ých sèng cßn cña mçi quèc gia vµ céng ®ång quèc tÕ. §ã lµ ®éng lùc ,môc tiªu thóc ®Èy sù hîp t¸c cïng cã lîi gi÷a c¸c quèc gia phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña luËt quèc tÕ hiÖn ®· gãp phÇn ®¶m b¶o thi hµnh vµ ph¸t triÓn tiÕn bé luËt quèc tÕ
Ch¬ng IV: KÕt luËn
NhËn xÐt chung
Mçi quèc gia muèn ph¸t triÓn hoµ nhËp vµo xu híng chung cña toµn cÇu lµ xu híng quèc tÕ ho¸ ,toµn cÇu ho¸ th× ph¶i tham gia vµo quan hÖ víi c¸c quèc gia kh¸c.Mèi quan hÖ ®ã ®îc x©y dng trªn nh÷ng ®iÒu íc,tho¶ hiÖp gi÷a c¸c quèc gia ®ã víi nhau vµ ®îc ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt quèc tÕ do chÝnh c¸c quèc gia dã x©y dùng lªn vµ ®¶m b¶o ®îc thùc hiÖn
LuËt quèc tÕ hiÖn ®¹i lµ c«ng cô ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ quèc tÕ nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña mçi chñ thÓ luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i .Ngµy nay luËt quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn theo xu híng tiÕn bé d©n chñ .C¸c nguyªn t¾c vµ quy ph¹m tiÕn bé cña luËt quèc tÕ hiÖn ®¹i lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó c¸c l¬ng tiÕn bé ®Êu tranh b¶o vÖ hoµ b×nh ®éc lËp chñ quyÒn vµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c quèc gia, ®ßi d©n chñ tiÕn bé x· héi ,x©y dùng l¹i trËt tù quèc tÕ trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ chÝnh trÞ ph¸p lý trªn c¬ së c«ng b»ng
§¸nh gi¸
X· héi cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ kÐo theo ®ã lµ sù gia t¨ng nhanh chãng sè lîng tæ chøc quèc tÕ c¸c lo¹i,nã cã ý nghÜa t¹o thuËn lîi vµ c¬ héi cho quan hÖ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia ph¸t triÓn vÒ mäi lÜnh vùc.LuËt quèc tÕ ngµy cµng cã sù hoµn thiÖn ,míi mÎ , ®a d¹ng ,phong phó vÒ c¶ néi dung ,h×nh thøc tån t¹i vµ c¸ch thøc t¸c ®éng .ViÖc ph¸t triÓn vµ hiÖn ®¹i ho¸ luËt quèc tÕ ®· t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt cña tõng quèc gia
ViÖt Nam lµ mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn,qu¸ tr×nh tham gia vµo quan hÖ quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Lµ thµnh viªn cña nhiÒu tæ chøc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi nh ASEAN, WTO,…Víi t c¸ch lµ chñ thÓ cña luËt quèc tÕ ViÖt Nam cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô do luËt quèc tÕ quy ®Þnh .ViÖt Nam còng tham gia thùc hiÖn ®óng c¸c cam kÕt ,chÊp hµnh tu©n thñ ®óng luËt quèc tÕ gãp phÇn x©y dùng æn ®Þnh nÒn hoµ b×nh an ninh thÐ giíi ®îc æn ®Þnh vµ kinh tÕ x· héi quèc gia ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ.
Sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña tÊt c¶ mäi mÆt cña ®êi sèng quèc tÕ ®ßi hái luËt quèc tÕ cÇn ph¶i ®iÒu chØnh réng h¬n, ®¶m b¶o sù c«ng b»ng cho c¸c chñ thÓ khi tham gia vÇo quan hÖ quèc tÕ. §Æc biªt cÇn ph¶i híng vµo quan t©m h¬n n÷a c¸c vÊn ®Ò nh quyÒn cña con ngêi,c¸c vÊn ®Ò an ninh chÝnh trÞ , æn ®Þnh vµ gi÷ v÷ng hoµ b×nh thÕ giíi,cÇn ph¶i hoµn thiÖn h¬n n÷a vÒ vÊn ®Ò m«i trêng, m«i sinh,vÊn ®Ò chèng téi ph¹m cß tÝnh quèc tÕ….mét c¸ch hiÖu qña h¬n
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Đặc điểm luật quốc tế.DOC
