Đặc điểm Thạch học _ vật lý, các mô hình Vật Lý đánh giá độ rỗng, độ nứt nẻ, độ rỗng khối của đá móng chứa dầu bồn trũng Cửu Long

a khaùc nhau, coù tuoåi khaùc nhau neân thaønh phaàn cuõng khaùc nhau.Traûi qua quaù trình hoaït ñoäng kíeân taïo raát phöùc taïp, ñaù bò chia caét thaønh raát nhieàu caùc khoái khaùc nhau vôùi caùc ñöùt gaõy kieán taïo coù phöông chuû yeáu phaùt trieån theo höôùng Ñoâng Baéc – Taây Nam, moät ít theo höôùng Ñoâng - Taây vaø caùc höôùng phuï khaùc vôùi quy moâ vaø cöôøng ñoä khaùc nhau. Chính quaù trình naøy taïo neân caùc ñaù bieán chaát nhieät ñoäng maø ñaù ban ñaàu laø Granitoid. Ñaù nöùt neû bieán ñoåi maïnh laø do hoaït ñoäng kieán taïo caùc khoaùng vaät thuyû nhieät töï sinh nhö Zeolit vaø Canxit laáp ñaày caùc loã roãng vaø khe nöùt ( Nguyeãn Xuaân Vinh ,1999). Ñaù phong hoaù xuaát hieän khi khoái moùng nhoâ leân maët ñaát vaø chòu taùc ñoäng cuûa nöôùc beà maët.Sau moät thôøi gian daøi ñaù moùng maøi moøn vaø bieán ñoåi moät caùch maïnh meõ do caùc hoaït ñoäng vaät lyù, hoaù hoïc, vaø coù theå coù caû sinh hoïc. Cuï theå caùc khoaùng vaät khoâng beàn vöõng nhö Fenspat, caùc khoaùng vaät maøu ( Biotit, Hoclen…), Zeolit laø nhöõng khoaùng vaät deã bò bieán ñoåi ôû caùc ñôùi nöùt neû trong moùng Baïch Hoå, chuùng bò hoaø tan töøng phaàn hay hoaøn toaøn hoaëc bò thay theá seùt Clorit, kaolinit.Trong caùc ñaù bò bieán ñoåi maïnh, caùc khoaùng vaät bò hoaø tan taïo ra caùc hang hoác hoaëc laøm môû roäng caùc khe nöùt coù saün ôû gaàn maët nöôùc thì caùc khoaùng vaät seùt laáp ñaày nhö Clorit vaø Kaolinit chuùng coù maët haàu heát ôû phaàn treân cuûa moùng. Chuùng bao phuû caùc tinh theå Fenspat vaø caùc khoaùng vaät khaùc hoaëc laáp ñaày caùc nöùt neû. Khoaùng vaät Manhetit thöù sinh saûn phaåm cuûa quaù trình Oxi hoaù cuõng xuaát hieän ôû moät soá maãu döôùi daïng laáp ñaày caùc nöùt neû.Caùc khoaùng vaät khoâng beàn bò dung dòch thuyû nhieät hoaø tan, caùc khoaùng vaät coù xu höôùng tích tuï thaønh nhöõng khoaùng vaät thöù sinh, noù coù theå thay theá bôûi nhöõng khoaùng vaät chính( TRÒNH XUAÂN CÖÔØNG, taïp chí Daàu khí soá 5 – 2002 ) phoå bieán laø Zeolit (Laumonit, Ankacime, Mordenite), canxit quartzit, Kaolinit, Clorit, anbit vaø epidot, pyrit. Caùc khoaùng vaät Sunfua kim loaïi keõm ñoàng, baïc cuõng xuaát hieän phaân taùn trong caùc nöùt neû vaø loã roãng. II/ ÑAÊC ÑIEÅM THAÏCH HOÏC – KHOAÙNG VAÄT ÑAÙ MOÙNG CÖÛU LONG: ª Khaùi quaùt veà caùc ñaëc dieåm thaïch hoïc ñaù moùng: Keát quaû phaân tích thaïch hoïc, thaïch ñòa hoaù, tuoåi ñoàng vò phoùng xaï vaø söï lieân heä ñoái saùnh caùc ñaù moùng ñöôïc nghieân cöùu ôû luïc ñòa ñaõ xaùc nhaän raèng caùc ñaù moùng ôû ñaây ñöôïc caáu taïo bôûi caùc phöùc heä Hoøn Khoai coù tuoåi Triat muoän ; Ñònh Quaùn coù tuoåi Jura muoän vaø Caø Naù coù tuoåi Kreta muoän. Ngoaøi ra khoâng loaïi tröø khaû naêng toàn taïi cuûa caùc phöùc heä Haûi Vaân (tuoåi Triat muoän – baäc Nori ), Ñeøo Caû (tuoåi Kreta ), (Voõ Naêng Laïc, Mai Thanh Taân, Ñaëng Vaên Baùt, Phaïm Huy Long – Hoäi Nghò Khoa Hoïc Ngaønh Daàu Khí 20 naêm xaây döïng vaø töông lai phaùt trieån - Haø Noäi 1997) Phöùc heä Hoøn Khoai ñöôïc phaân boå phía Baéc moû Baïch Hoå. Caùc ñaù cuûa phöùc heä naøy bao goàm 2 pha xaâm nhaäp chính : Pha 1 goàm Granodiorit biotit saùng maøu haït nhoû, trung, kieán truùc haït nöûa töï hình, caáu taïo khoái. Thaønh phaàn khoaùng vaät bao goàm plagioclas (30- 45%), Fenspat kali ( 25 – 28%), Thaïch anh ( 20-28%), Biotit (4-10%). Caùc khoaùng vaät phuï hay gaëp laø Apatit, quaëng, ñoâi khi coù Octhit vaø Sphen. Pha 2 coù thaønh phaàn laø Granit biotit saùng maøu haït nhoû – trung; kieán truùc haït nöûa töï hình, caáu taïo khoái. Thaønh phaàn khoaùng vaät bao goàm plagioclas (30-40%), Fenspat (27-33%), Thaïch anh (28-34%), Biotit (3-7%). Caùc khoaùng vaät phuï hay gaëp laø Apatit, Manhetit,ñoâi khi coù Sphen. Tuoåi xaâm nhaäp cuûa phöùc heä ñöôïc giaû ñònh laø saùt tröôùc Triat muoän döïa treân keát quaû phaân tích tuoåi tuyeät ñoái cuûa 2 maãu cho giaù trò 207 vaø 245 trieäu naêm,khaù phuø hôïp vôùi thaønh taïo xaâm nhaäp cuøng ñaëc ñieåm phaùt trieån ôû khu vöïc Hoøn Khoai coù giaù trò tuoåi tuyeät ñoái laø 208 trieäu naêm. Phöùc heä Ñònh Quaùn phaân boá khaù roäng raõi ôû khu vöïc trung taâm cuûa moû Baïch Hoå vaø coù khaû naêng phaân boá ôû ñòa hình naâng cao nhaát thuoäc gôø naâng Trung taâm cuûa boàn truõng Cöûu Long.Quaù trình thaønh taïo caùc ñaù ñöôïc chia thaønh 3 pha xaâm nhaäp: *Xaâm nhaäp ñaàu vôùi thaønh phaàn thaïch hoïc bao goàm diorit thaïch anh, diorit thaïch anh-biotit-hocblen vaø diorit horblen – biotit. Caùc ñaù coù maøu töø xaùm saùng ñeán xaùm toái, ñoâi khi phôùt xanh, haït trung ñeán nhoû – trung. Kieán truùc haït nöûa töï hình, caáu taïo khoái. Thaønh phaàn khoaùng vaät bao goàm :plagioclas (60-70%), fenspat kali ( 0- 0,5%), biotit (5-15%), horblen (0-18%). Caùc khoaùng vaät phuï hay gaëp coù Apatit, Sphen vaø Quaëng, ñoâi khi coù Zircon. *Pha 2 laø pha xaâm nhaäp chính, chieám haàu heát khoái löôïng cuûa phöùc heä vôùi thaønh phaàn thaïch hoïc chuû yeáu laø: Granodiorit biotit, Granodiorit-biotit-hocblen, Granodiorit-biotit-hocblen-pyroxen. Caùc ñaù coù maøu xaùm saùng, xaùm traéng loám ñoám.Kieán truùc haït nöûa töï hình, caáu taïo khoái. Thaønh phaàn khoaùng vaät bao goàm :Plagioclas (40 – 55%), fenspat kali (15-25%), thaïch anh (15-25%), biotit (2-10%),horblen (0-20%),pyroxen (0-5%). Caùc khoaùng vaät phuï hay gaëp laø Apatit, Sphen, Zircon, Quaëng (manhetit). *Pha 3 phaân boá raát haïn cheá vôùi thaønh phaàn thaïch hoïc laø plagiogranit biotit. Tuoåi xaâm nhaäp cuûa phöùc heä ñöôïc xeáp vaøo Jura muoän treân cô sôû phaân tích tuoåi tuyeät ñoái cuûa 2 maãu coù giaù trò laø 134 vaø 149 trieäu naêm, khaù phuø hôïp vôùi caùc thaønh taïo xaâm nhaäp cuøng ñaëc ñieåm phaùt trieån ñôùi Ñaø Laït cho caùc giaù trò tuyeät ñoái laø 140 vaø 153 trieäu naêm. Phöùc heä Ankroet, thaønh phaàn thaïch hoïc caùc ñaù cuûa pha xaâm nhaäp goàm coù Granit saùng maøu, granit 2 mica vaø granit biotit. Caùc ñaù ñeàu coù maøu xaùm saùng, xaùm traéng,phôùt hoàng, haït trung hay nhoû – trung khoâng ñeàu. Kieán truùc haït nöûa töï hình, ñoâi choã coù kieán truùc vi khaûm hay vi pecmatit, caáu taïo khoái. Haøm löôïng cuûa caùc khoaùng vaät : Oligiocla 25- 35%, fenspat kali (microlin )25-35%, thaïch anh 28-40%, biotit 2-10% , muscovic 0-4%.Caùc khoaùng vaät phuï goàm coù Apatit, orthit, zircon, granat, quaëng. Tuoåi cuûa caùc phöùc heä ñöôïc giaû ñònh laø Kreta muoän döïa treân cô sôû phaân tích tuoåi tuyeät ñoái cuûa 3 maãu coù giaù trò 93, 108, 108 trieäu naêm. Nhö vaäy caùc ñaù moùng cuûa truõng Cöûu Long goàm caùc phöùc heä magma coù tuoåi khaùc nhau. Caùc phöùc heä coù tuoåi treû hôn xuyeân caét caùc phöùc heä ñaõ ñöôïc hình thaønh töø tröôùc : phöùc heä Ñònh Quaùn xuyeân caét phöùc heä Hoøn Khoai , phöùc heä Caø Naù laïi xuyeân caét phöùc heä Hoøn Khoai vaø ÑÒnh Quaùn. Phöùc heä Ñeøo Caû laïi xuyeân caét caùc phöùc heä treân. Söï xuyeân caét phöùc taïp ñoù ñaõ taïo neân ranh giôùi bieán ñoåi xung quanh ñôùi tieáp xuùc giöõa caùc theå magma xaâm nhaäp. Ñoù cuõng laø nhöõng ñôùi taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình tích tuï daàu khí. Ñôùi tieáp xuùc giöõa caùc theå magma xaâm nhaäp laø nhöõng phaù huyû noäi ngoaïi tieáp xuùc. ª Phaân loaïi caùc ñaù moùng: A/NHOÙM MAGMA: 1_Ñaù magma xaâm nhaäp: Nhoùm Granitoid: Goàm caùc ñaù magma ( 68-73% SiO2). Nhoùm naøy thaønh phaàn axit bao goàm caùc ñaù Granit, Granodiorit, chuùng ñöôïc xeáp vaøo caùc phöùc heä Ñònh Quaùn vaø Ankroet coù tuoåi töø Triat muoän ñeán Kreta muoän. + Granit : Phaân boá ôû trung taâm vaø moät phaàn phía Baéc moû Baïch Hoå vaø cuõng gaëp ôû moû Roàng, moû Ruby vaø ôû Raïng Ñoâng. Thaønh phaàn khoaùng vaät bao goàm: Thaïch anh thay ñoåi töø 20- 35%, Fenspat K töø 20-40%. Caùc khoaùng vaät maøu chuû yeáu laø Biotit, muscovic thay ñoåi töø 2-15%. Caùc khoaùng vaät phuï thöôøng gaëp laø Apatit, Zircon, rutin,….. Nhoùm ñaù naøy bò bieán ñoåi bôûi quaù trình phong hoaù taïo ra moät soá khoaùng vaät nhö Kaolinit, ilnit…. Ñoàng thôøi cuõng bieán ñoåi do quaù trình thuyû nhieät taïo ra moät soá khoaùng vaät môùi nhö Zeolit vaø canxit… Ñaëc bieät Granit ôû ñaây ñeàu gaëp caùc ñai maïch Bazan hay Andezit xuîeân caét ñoâi khi laø lôùp phuû treân beà maët, coù tuoåi treû( Oligoxen- Mioxen haï ) Keát quaû nghieân cöùu ôû nhieàu gieáng khoan cho thaáy ñoä roãng vi khe nöùt trong ñaù bieán ñoåi töø 0,1 – 7% trung bình bieán ñoåi töø 2-3%. Tuy nhieân, ñoä roãng chung cuûa ñaù tuyø thuoäc vaøo möùc ñoä ñöùt gaõy cuûa khu vöïc maïnh yeáu khaùc nhau. +Quarz- monzonit vaø monzonit: Nhoùm naøy cuõng xuaát hieän ôû caùc moû Roàng, Baïch Hoå, Raïng Ñoâng…Thaønh phaàn cuûa ñaù bao goàm Plagioclas töø 30-40%, Fenspat K töø 25-30%, thaïch anh töø 2-5%, biotit 5-8% ñoâi khi gaëp Horblen. Nhoùm ñaù naøy cuõng nhö nhoùm Granit bò aûnh höôûng cuûa phong hoaù vaø bieán ñoåi taïo thaønh caùc khoaùng vaät thöù sinh vaø cuûng bò nöùt neû vaø xuyeân caét bôûi caùc ñaù Bazan, Andezit. +Granodiorit : ÔÛ beå Cöûu Long ñaù Granodiorit ñöôïc phaùt hieän ôû 11 gieáng khoan phaân boá ôû voøm Nam vaø ôû moät vaøi gieáng khoan ôû trung taâm moû Baïch Hoå, Roàng…..Caùc ñaù naøy coù thaønh phaàn thaïch hoïc chuû yeáu laø Plagioclas 40-60%, Fenspat K 13-28%, thaïch anh 18-24%. Caùc khoaùng vaät maøu chuû yeáu laø biotit 4-10%, Horblen 0-15%, coøn gaëp caùc khoaùng vaät phuï nhö Granat, sphen, apatit, zircon, rutin vaø tourmalin. ÔÛ ñaây do hoaït ñoäng phong hoaù nhieät dòch ñaõ taïo ra moät soá khoaùng vaät thöù sinh nhö Kaolinit, ilnit.,chuùng laø saûn phaåm bieán ñoåi trong quaù trình phong hoaù cuûa caùc ñaù Orthocla, Plagioclas. Ñoàng thôøi cuõng coù maët cuûa Clorit do söï bieán ñoåi töø caùc khoaùng vaät maøu nhö biotit, horblen…. Cuõng nhö phöùc heä ñaù Granit trong phöùc heä ñaù Granodiorit vaø Quart monzodiorit hay diorit, quartz diorit thöôøng gaëp caùc ñai maïch andezit, bazan xuyeân caét laáp ñaày khe nöùt- ñöùt gaõy hoaëc thuoäc caùc pha muoän thaønh taïo trong quaù trình xaûy ra caùc ñöùt gaõy kieán taïo. +Quartz monzodiorit : Chuùng phaân boá ôû moû Roàng, Baïch Hoå, thaønh phaàn khoaùng vaät chuùng bao goàm Plagioclas 45-75%, thoâng thöôøng 55-70%, Fenspat K 10-28%, thaïch anh 10-17%, caùc khoaùng vaät maøu bao goàm biotit 5-8%, horblen 0-18%. Haøm löôïng seùt töông ñoái lôùn. +Diorit: Phaùt hieän nhieàu ôû trung taâm vaø voøm Baéc cuûa moû Baïch Hoå. Chuùng cuõng gaëp nhieàu oû moû Roàng. Thaønh phaàn khoaùng vaät cuûa chuùng bao goàm Plagioclas 62-81%. Löôïng Fenspat 2-7%, thaïch anh 7-15% vaø khoaùng vaät maøu goàm biotit 3-15%, hocblen 3-10%. 2_ Caùc magma phun traøo: Chuùng thöôøng gaëp caùc loaïi ñaù nhö laø bazan, andezit vaø daxit caùc ñai maïch Diaba. Trong caùc gieáng khoan thaêm doø thì chuùng xuyeân saâu töø vaøi traêm ñeán hôn 1000 meùt vaøo trong ñaù moùng Granotoid coù tuoåi töø Triat muoän ñeán Kreta. Ngoaøi ra cuõng gaëp chuùng phuû tröïc tieáp leân ñaù moùng ( khu vöïc loâ 16-1 khoan BH- 406, BH-3….) taïi khu vöïc caáu taïo Baïch Hoå vaø Roàng ñaù MMPT gaëp nhieàu laø Diaba vaø ít hôn nöõa laø bazan trong khi ñoù khu vöïc 15-1 vaø 15-2 thì gaëp andezit vaø daxit. Phaàn lôùn caùc loaïi ñaù thöôøng naèm ôû daïng ñai maïch xuyeân caét hoaëc laáp ñaày caùc khe nöùt hoaëc ôû nhöõng ñôùi moùng bò phaù huyû maïnh. Chieàu daøy töø vaøi meùt tôùi vaøi chuïc meùt do chuùng hình thaønh lieân quan tôùi nhöõng ñôùi moùng bò phong hoaù vaø nöùt neû maïnh, saâu ( caáu taïo Roàng, Baïch Hoå, Raïng Ñoâng…) Caùc khoaùng vaät tìm thaáy laø Plagioclas, Pyroxen, olivin hoaëc hieám hôn laø Octhoclase. B/ NHOÙM ÑAÙ BIEÁN CHAÁT: Do quaù trình bieán chaát nhieät ñoäng döôùi taùc duïng cuûa ñoäng löïc (chuyeån ñoäng phaù huyû kieán taïo, ñöùt gaõy vaø nhieät ñoä taêng cao do quaù trình neùn eùp vaø Gradien ñòa nhieät ) laøm bieán ñoåi thaønh phaàn vaø caáu truùc cuûa ñaù Granitoid. Caùc ñaù phaân boá ôû moû Ruby, Emrald….vv, vaø moät soá ôû moû Roàng ,Baïch Hoå. Haàu heát caùc ñaù bieán chaát ñeàu coù nguoàn goác ban ñaàu laø Granit, Granodiorit, traûi qua quaù trình bieán ñoåi nhieät ñoäng, caùc ñaù bò thay ñoåi caû veà thaønh phaàn laãn caáu truùc cuûa ñaù goác taïo ra moät soá loaïi ñaù nhö ñaù phieán mica thaïch anh, fenspat, gônai mica thaïch anh,…vv. Haàu heát caùc ñaù naøy ñeàu coù daïng phaân phieán raát maïnh, haït mòn, biotit, muscovic laø caùc vaûy keùo daøi, soá löôïng khaù lôùn trong ñaù thöôøng saép xeáp song song hoaëc uoán löôïn theo caùc khoaùng vaät khaùc. Noùi chung laø caùc ñaù magma hay magma bò bieán chaát ñeàu traûi qua quaù trình phong hoaù vaø bieán ñoåi vôùi möùc ñoä khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo möùc ñoä phaù huyû kieán taïo, thaønh phaàn cuûa ñaù cuõng nhö cheá ñoä thuyû nhieät ñoäng Gradien ñòa nhieät vaø caùc yeáu toá khaùc maø taïo neân nhöõng toå hôïp khoaùng vaät thöù sinh khaùc nhau ôû töøng loaïi ñaù, aûnh höôûng ñeán khaû naêng chöùa daàu khí cuõng nhö quaù trình khai thaùc. III/ NGUOÀN GOÁC PHAÙT TRIEÅN VAØ ÑIEÀU KIEÄN THAØNH TAÏO: Moùng ñaù Kainozoi boàn truõng Cöûu Long phaùt sinh vaø phaùt trieån treân moùng nuùi löûa – Pluton tuoåi mezozoi muoän thuoäc rìa luïc ñòa tích cöïc.Trong Paleozoi vaø Mezozoi sôùm, theàm luïc ñòa Vieät Nam trong ñoù coù boàn truõng Cöûu Long, laø phaàn rìa phía Ñoâng Nam cuûa ñòa khoái Indosini. Ñaây laø kieåu rìa luïc ñòa tích cöïc, phaùt trieån nuùi löûa – pluton. Vaøo Mezozoi, do hoaït ñoäng huùt chìm töø phía Ñoâng Nam, boàn truõng Cöûu Long noùi rieâng vaø theàm luïc ñòa Vieät Nam noùi chung traûi qua cheá ñoä hoaït hoaù magma kieán taïo mang ñaëc tröng cuûa rìa luïc ñòa tích cöïc. Nhôø ñoù ñaõ taïo neân ñôùi nuùi löûa – pluton keùo daøi theo phöông Ñoâng Baéc – Taây Nam. Keøm theo ñoù laø hoaït ñoäng kieán taïo phaù huyû maïnh meõ, taïo neân nhöõng ñôùi phaù huyû kieán taïo coù phöông ñi cuøng vôùi phöông cuûa ñôùi nuùi löûa – Pluton. Keát thuùc giai ñoaïn taïo moùng tröôùc Kainozoi laø söï naâng leân vaø taïo nuùi maïnh meõ vaøo Kreta muoän vôùi di chæ cuûa thaønh heä molas maøu ñoû cuûa heä taàng Dakrium, phun traøo axit heä taàng Ñôn Döông vaø xaâm nhaäp thuoäc phöùc heä Ankroet. Vaøo Paleogen sôùm, quaù trình san baèng xaûy ra maïnh meõ, thaønh taïo beà maët san baèng roäng lôùn – beà maët san baèng Ñoâng Döông.Vaøo cuoái Eoxen, ñaàu Oligoxen , phaàn voû luïc ñòa Nam Vieät Nam bò thoaùi hoaù maïnh do taùch giaõn vaø suït luùn theo phöông Ñoâng Baéc – Taây Nam moät goùc 40 – 500 ñeå taïo neân caùc rift sô khai Oligoxen vaø taïo neân voû ñaïi döông cuûa bieån Ñoâng.Trong ñoù phaàn luïc ñòa hieän nay ñöôïc naâng leân maïnh meõ vaø laø nguoàn cung caáp vaät lieäu cô baûn cho boàn truõng Cöûu Long.Vaøo Mioxen quaù trình taùch giaõn xaûy ra maïnh meõ daãn ñeán vieäc môû roäng boàn truõng, vaøo Plitoxen, do aûnh höôûng taùch giaõn theo phöông Ñoâng – Taây, caùc khoái naân, suït bò dòch chuyeån ngang – phaûi theo caùc ñöùt gaõy vó tuyeán vaø aù vó tuyeán. Nhö vaäy döôùi aûnh höôûng cuûa hoaït ñoäng kieán taïo, moùng cuûa boàn truõng Cöûu Long bò daäp vôõ thaønh caùc heä thoáng ñöùt gaõy. ÔÛ ñaây ghi nhaän 2 heä thoáng chính: Heä thoáng Ñoâng Baéc – Taây Nam ñöôïc hình thaønh töø sôùm vaø heä thoáng aù vó tuyeán, aù kinh tuyeán ñöôïc hình thaønh chuû yeáu trong Plitoxen – Ñeä töù. CHÖÔNG III : CAÙC MOÂ HÌNH VAÄT LYÙ ÑAÙNH GIAÙ ÑOÄ ROÃNG NÖÙT NEÛ VAØ ÑOÄ ROÃNG KHOÁI CUÛA ÑAÙ CHÖÙA MOÙNG. A/ÑAËC TÍNH KHOÂNG GIAN LOÃ ROÃNG: I /NGUYEÂN NHAÂN TAO ÑOÄ ROÃNG TRONG ÑAÙ MOÙNG: Ñaù moùng cuûa theàm luïc ñòa vieät nam bò nöùt neû vaø bieán ñoåi bôûi aûnh höôûng cuûa caùc quaù trình co giaõn nhieät cuûa khoái magma, quaù trình kieán taïo, quaù trình bieán ñoåi chaát nhieät dòch, quaù trình phong hoùa. 1)     Söï co giaõn nhieät cuûa khoái magma: taïo ra caùc khe nöùt nguyeân sinh do aûnh höôûng cuûa söùc caêng phaùt sinh khi magma chuyeån ñoäng vaø söï co ruùt khi magma nguoäi ñaëc. Baûn thaân caùc ñöôøng nöùt nguyeân sinh taïo ñoä roãng khoâng ñaùng keå (0,01%) vaø ñöôïc coi laø ñaù khoâng chöùa, tuy nhieân chuùng coù theå goùp phaàn trong tieàn ñeà taïo ñieàu kieän deã daøng cho caùc quaù trình tieáp theo nhö caùc quaù trình thuûy nhieät, caùc quaù trình phong hoaù vaø hoaït ñoäng kieán taïo laøm môû roäng theâm caùc khe nöùt. 2)     Hoaït ñoäng kieán taïo: ñoái vôùi caùc loã roãng khe nöùt,ñaëc bieät laø caùc khe nöùt daøi vaø roäng thì caùc nguyeân nhaân ñaàu tieân laø do keát quaû cuûa caùc quaù trình hoaït ñoäng kieán taïo laøm cho ñaù bò nöùt vôõ. Caùc khe nöùt ñöôïc hình thaønh do söï ñaäp vôõ tröïc tieáp ôû caùc beà maët phaù huûy cuûa caùc ñöùt gaõy kieán taïo. Hoaït ñoäng kieán taïo xaûy ra vaøo thôøi jura_creta vaø keát thuùc vaøo mioxen giöõa maø thôøi kyø maïnh nhaát laø creta vaø sau ñoù laø oligoxen. Cuøng vôùi caùc quaù trình thaønh taïo rift, caùc ñöùt gaõy vaø caùc ñôùi nöùt neû trong ñaù moùng cuõng ñöôïc thaønh taïo, ñoä nöùt neû coù theå xaûy ra ôû ñôùi giaõn nôû do keát quaû cuûa söï giaûm nhanh aùp löïc doïc theo caùc ñöùt gaõy trong quaù trình chaán ñoäng. 3)     Quaù trình phong hoùa: döôùi taùc ñoäng lyù hoùa hoïc trong haøng trieäu naêm ñaõ taïo thaønh moät lôùp voû phong hoùa treân cuøng cuûa ñaù moùng naèm keà lôùp traàm tích. Söï phong hoùa maïnh vaøo cuoái Mezozoi- ñaàu Neogen khi ñaù moùng cuûa vuøng nghieân cöùu loä ra treân beà maët vaø bò taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá khí haäu, hoùa hoïc, cô hoïc...taïo ra lôùp phong hoùa coù beà daøy khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo ñòa hình coå cuûa maët moùng, trong ñoù caùc quaù trình röõa luõa hoøa tan tröôùc heát laø caùc khoaùng vaät ít beàn vöõng nhaát cuûa caùc nhoùm fenspat, mica keát quaû daãn ñeán söï phaù huûy ñaù goác, môû roäng theâm caùc khe nöùt vaø hình thaønh khoâng gian troáng cuûa caùc hang hoác laøm taêng ñoä roãng thaám. 4)     Caùc hoaït ñoäng nhieät dòch: thöïc teá khai thaùc daàu khí trong ñaù moùng cho thaáy keát quaû: nôi caùc ñôùi phaù huûy cuûa ña ùgranitoit bò bieán ñoåi ñaõ phaùt hieän ñöôïc caùc doøng daàu coâng nghieäp coù gieáng khoan daàu ñöôïc khai thaùc trong phaàn moùng raát saâu, ñieàu naøy noùi leân ñoä roãng thaám toàn taïi trong phaàn moùng khoâng nhöõng chæ ôû ñôùi phong hoùa maø coøn toàn taïi trong phaàn moùng naèm beân döôùi phaàn phong hoùa, ñöôïc xem laø ñaù töôi nhöng cuõng laø nôi dieãn ra caùc hoaït ñoäng nhieät dòch maïnh me,õ moät maët laøm taêng theâm ñoä roãng, maët khaùc thaønh taïo phoå bieán toå hôïp caùc khoaùng vaät thöù sinh laáp moät phaàn hoaëc hoaøn toaøn caùc khe nöùt laøm giaûm ñi ñoä roãng thaám. + KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU TREÂN MOÄT SOÁ MAÃU LOÕI KHOAN CUÛA ÑAÙ MOÙNG: Tính chaát cuûa ñoä roãng vaø söï lieân quan ñeán ñoä thaám ïñöôïc xem xeùt, phaân tích qua moät soá maãu thu thaäp, ñoàng thôøi tham khaûo so saùnh caùc taøi lieäu cuûa caùc nhaø nghieân cöùu tröôùc ñaây. 1/ Quan saùt maãu loõi baèng maét thöôøng : Qua vieäc quan saùt baèng maét thöôøng treân 10 loõi khoan ôû caùc vò trí vaø ñoä saâu khaùc nhau cuûa moû Baïch Hoå cho thaáy: caùc loã roãng, khe nöùt hieän dieän ôû haàu heát caùc maãu. Chieàu roäng khe nöùt dao ñoäng töø 0,1 – 0,2mm ñeán 2 – 5mm vôùi caùc kieåu nhö sau : _ Khe nöùt hôû: chieàu roäng 1-2mm: gaëp ôû khoái nöùt neû maïnh, thöôøng lieân thoâng vôùi caùc hang hoác. _ Khe nöùt vôùi maïch Canxit: roäng töø 2 – 5mm, bò laáp ñaày hoaøn toaøn, hoaëc chæ laáp moät phaàn taïo khe hôû nhoû, deã vôõ doïc theo khe nöùt. _ Khe nöùt kín: roäng töø 0,1 – 0,2mm, deã vôõ doïc theo khe nöùt nôi caùc ñöôøng nöùt giao nhau thöôøng taïo caùc loã roãng hang hoác. Ngoaøi ra coøn quan saùt ñöôïc caùc daïng hang hoác ñöôøng kính trung bình khoaûng 5mm, thöôøng hieän dieän ôû caùc khe nöùt lôùn hoaëc nôi coù nhieàu heä thoáng ñöôøng nöùt caét nhau. Theo taøi lieäu baùo caùo cuûa Vieän Daàu Khí, 1997: ñoä nöùt neû taêng daàn leân ôû ñôùi vôõ vuïn caø naùt, gaén lieàn vôùi caùc ñöùt gaõy. Chieàu roäng khe nöùt coù theå ñaït tôùi 2 – 3m, trong ñoù caùc maûnh vuïn saéc caïnh coù kích thöôùc 3 -8cm. Ñoä daày cuûa caùc ñôùi naøy theo maãu loõi laø 2- 3m. 2/ Quan saùt laùt moûng ñöôïc bôm nhöïa maøu döôùi kính hieån vi phaân cöïc Trong nghieân cöùu laùt moûng coù theå quan saùt caùc vi khe nöùt, caùc loã roãng trong haït vaø giöõa haït, caùc loã roång hang hoác. a/Daïng loã roãng trong haït vaø giöõa caùc haït: kích thöôùc thay ñoåi tuyø theo ñoä bieán ñoåi caùc thaønh phaàn khoâng vöõng beàn cuûa ñaù, xaûy ra maïnh hay yeáu. Ña soá coù ñöôøng kính trung bình töø 0,05 – 0,1mm, ñoâi khi > 0,1mm, trung bình chieám 1,5% dieän tích maãu. Ña soá loã roãng coù hình daïng raát phöùc taïp: ñaúng thöôùc, keùo daøi, meùo moù. Caùc loã roãng naøy ñöôïc sinh ra sau quaù trình bieán ñoåi, phong hoaù, hoaø tan caùc khoaùng vaät khoâng beàn vöõng nhö Fenspat, Biotit, Horblen. Ñaàu tieân caùc quaù trình naøy xaûy ra doïc theo caùt khai hoaëc ngoaøi rìa khoaùng vaät, sau ñoù söï hoaø tan xaûy ra caøng maïnh thì ñoä lôùn cuûa loã roãng caøng taêng. Nhieàu khi caû moät haït Fenspat K bò röõa löûa hoaøn toaøn taïo neân loã roãng lôùn vaøi mm. b/Daïng loã roãng vi khe nöùt: chieám trung bình 1,2 % dieän tích maãu vôùi kích thöôùc 0,01 – 1mm. Caùc khe nöùt thöôøng coù daïng cong, phaân nhaùnh: phaân nhaùnh khoâng lieân tuïc hoaëc phaân nhaùnh phöùc taïp. Ñaù coù daïng vi khe nöùt coù tính thaám chöùa toát hôn daïng vi loã roãng. c/ Daïng caùc loã roãng vaø vi khe nöùt thoâng nhau: Do söï röõa löûa hoaø tan theo rìa caùc haït khoaùng vaät hoaëc theo caùc khe nöùt nhoû, lieân thoâng taïo caùc khe nöùt – hang hoác giöõa caùc haït vaø haït trôû neân troøn caïnh. Daïng naøy coù ñoä thaám cao hôn 2 daïng treân. d/ Daïng hang hoác vaø caùc khe nöùt thoâng nhau: Thöôøng hieän dieän ôû ñôùi caø naùt, do söï lieân keát giöõa caùc ñöôøng nöùt lôùn vaø caùc hang hoác. Chuùng ñöôïc hình thaønh bôûi caùc haït khoaùng vaät bò vôõ vuïn nöùt neû, deã bò phong hoaù taïo loã roãng lieân thoâng toát vôùi caùc ñöôøng nöùt. Do haïn cheá veà soá maãu nghieân cöùu vaø dieän tích laùt moûng, neân khoâng quan saùt toaøn dieän chieàu daøi, nhöng trung bình chieàu roäng cuûa khe nöùt töø 0,5 – 3mm, chieám khoaûng 3% dieän tích maãu laùt moûng. II/ ÑAËC TÍNH THAÁM CHÖÙA CUÛA ÑAÙ MOÙNG PHONG HOAÙ NÖÙT NEÛ: 1 / CAÁU TRUÙC KHOÂNG GIAN LOÃ ROÃNG: Hai kieåu khoâng gian loã roãng chính thöôøng gaëp trong ñaù moùng laø loã roãng daïng khe nöùt/ vi khe nöùt vaø loã roãng daïng hang hoác/ vi hang hoác. a/ Loã roãng khoái : Laø caùc ñöôøng nöùt nguyeân sinh cuûa ñaù do aûnh höôûng söùc caêng phaùt sinh khi magma chuyeån ñoäng vaø söï co ruùt cuûa khoái magma khi nguoäi ñaëc. Ñaù chæ coù ñoä roãng khoái ñöôïc xeáp vaøo loaïi ñaù khoâng chöùa vì giaù trò ñoä roãng giöõa caùc haït thaáp (0,01%) b/ Ñoä roãng Khe nöùt – Vi Khe Nöùt: Loã roãng nöùt neû thöôøng hieän dieän ôû ñôùi caø naùt do aûnh höôûng cuûa caùc hoaït ñoäng kieán taïo. Ñaëc tröng laø caùc vi nöùt neû vaø caùc nöùt neû lôùn. Loã roãng do nöùt neû khoâng chæ ña daïng veà hình thaùi, kích côõ, söï phaân boá maø caû nguoàn goác, ñieàu kieän phaùt sinh vaø baûo toàn chuùng. Ñoä roãng khe nöùt vaø vi khe nöùt thay ñoåi trong 1 phaïm vi lôùn theo caû chieàu saâu vaø roäng töøng khu vöïc. Giaù trò ñoä roãng khe nöùt thay ñoåi töø 0 - 7,3% ( baûng 1 ). Kích thöôùc khe nöùt hôû quan saùt ñöôïc treân maãu loõi ña phaàn coù chieàu daøi 5.0 – 10.0 cm vaø chieàu roäng töø 0.5 -1.5mm. Nhöõng vi khe nöùt chæ quan saùt ñöôïc döôùi kính hieån vi vôùi chieàu daøi 5.0 – 15.0mm vaø chieàu roäng thuôøng gaëp khoaûng 0.05 -1.2 mm, ñoâi khi coù theå toàn taïi nhöõng khe nöùt kieán taïo vôùi kích thöôùc vaøi cm( BH-94 :4228-4230m, BH-416:3600-3610m,…). Caùc khe nöùt ña phaàn coù daïng cong, phaân nhaùnh khoâng lieân tuïc hoaëc phaân nhaùnh raát phöùc taïp. Maãu caøng coù maät ñoä khe nöùt cao thì phaân nhaùnh caøng phöùc taïp, khi ñoù caùc khe nöùt thöôøng caét nhau hoaëc chuùng ñöôïc noái thoâng vôùi caùc loã roãng hang hoác/ vi hang hoác. Chính nhôø caùc khe nöùt noái lieân thoâng nhö vaäy maø ñaõ laøm cho tính chaát chöùa vaø ñaëc bieät laø tính thaám cuûa ñaù moùng toát leân raát nhieàu. Caùc loã roãng khe nöùt tuy chieám soá löôïng thaáp nhöng laïi ñoùng vai troø quyeát ñònh ñeán tính thaám chöùa cuûa ñaù moùng. Maät ñoä phaân boá cuûa khe nöùt- vi khe nöùt nhìn chung laø khoâng ñoàng ñeàu. ÔÛ nhöõng ñaù bieán ñoåi yeáu, maät ñoä khe nöùt raát thaáp khoaûng 0.0- 2.0 khe nöùt- vi khe nöùt // cm2, trong khi vôùi caùc ñaù bò phaù huyû vaø nöùt neû maïnh coù theå quan saùt ñöôïc tôùi 20-25 khe nöùt- vi khe nöùt/ cm2 (BH-2: 3232-3235m, Rub 1 :2750…) c/ Ñoä roãng Hang hoác vaø Vi Hang hoác: Caùc hang hoác lôùn nhoû hình thaønh do quaù trình bieán ñoåi phong hoaù vaø hoaø tan maïnh hay yeáu caùc thaønh phaàn khoâng beàn vöõng cuûa caùc ñaù. Ñoä roãng hang hoác vaø vi hang hoác chieám vai troø chính loã hoãng cuûa ñaù moùng. Tuy nhieân tyû leä cuûa chuùng dao ñoäng trong moät phaïm vi lôùn tuyø thuoäc vaøo ñaù moùng bò bieán ñoåi bôûi caùc quaù trình hoaït ñoäng thuyû nhieät vaø phong hoaù ôû möùc ñoä naøo. Giaù trò ñoä roãng hang hoác dao ñoäng töø 0 – 5% hay ñeán 8%, ñoâi khi tôùi 10%. Loã roãng hang hoác coù kích thöôùc thöôøng nhoû hôn 1mm, chuû yeáu 0.3 – 0.65mm, caùc hang hoác coù ñöôøng kính lôùn hôn 1mm (caù bieät tôùi 2-7mm) thöôøng chæ gaëp nhieàu trong nhöõng khu vöïc ñaù bò nöùt neû vaø bieán ñoåi maïnh. Khu vöïc Ñoä roãng nhìn thaáy(%) Khe nöùt(%) Hang hoác (%) Voøm Baéc 0.3- 12.3 3.17 0.0- 7.3 1.42 0.2-8.3 1.75 Voøm Trung Taâm 0.4-8.5 3.59 0.2-5.5 2.2 0.3-3.8 1.39 Baûng 1 :Caáu truùc khoâng gian roãng trong ñaù moùng Granitoid moû Baïch Hoå SSTT Ñoä saâu Ñoä roãng hôû(%) Ñoä roãng chung(%) Dung troïng(g/cm3) Tyû troïng 11 -2924(*) 0.8 2.08 2.58 2.64 22 2927(*) 1.1 3.19 2.57 2.65 33 2927(*) 1.0 2.01 2.59 2.64 44 2929(*) 0.6 1.78 2.58 2.63 55 2931(*) 0.4 1.46 5.60 2.64 66 2985(+) 1.3 2.15 - - 77 3002(+) 1.15 2.00 - - 88 3011(+) 1.2 2.15 - - 99 3018(+) 1.45 3.00 - - 110 3030(+) 1.40 2.8 - - 111 3037(+) 1.5 3.00 - - 112 3053(+) 1.7 3.50 - - 113 3058(+) 1.5 3.20 - - 114 3063(+) 1.2 2.30 - - 115 3066(+) 1.7 4.8 - - Baûng 2: keát quaû ño ñoä roãng, ñoä thaám caùc gieáng khoan Caáu taïo Ngoïc. Theo Traàn Quang Nhuaän, keát quaû 5 maãu ñaù moùng (*) ñaõ ñöôïc phaân tích veà ñoä roãng vaø ghi nhaän caùc maãu coù ñoä roãng hôû thay ñoåi töø 0.4 ñeán 1.1 %, ñoä roãng chung thay ñoåi töø 1.4 ñeán 3.1%, ñieàu naøy cuõng cho ta döï ñoaùn ñaù moùng caáu taïo Ngoïc chaët cheõ hôn caùc khu vöïc khaùc. Nhö theo keát quaû nghieân cöùu maãu loõi ôû moû Roàng ñoä roãng chung cho thaáy thay ñoåi töø 0.3- 13%, coøn ôû moû Baïch Hoå thì bieán ñoåi töø 0.5-11%. 2/ÑAËC TÍNH THAÁM CHÖÙA: Ñaëc tính thaám chöùa cuûa ñaù moùng taïi moät soá moû bieán ñoåi trong phaïm vi roäng vaø heát söùc phöùc taïp. Noù phuï thuoäc chaët cheõ vaøo möùc ñoä bieán ñoåi, phaù huyû vaø caø naùt cuûa ñaù. Hieän töôïng khaù phoå bieán trong maët caét ñaù moùng laø coù söï xen keõ giöõa caùc ñôùi coù tính chaát thaám chöùa toát vôùi caùc ñôùi ñaù ñaëc sít khoâng hoaëc thaám chöùa raát keùm. Söï xen keõ naøy nhieàu khi laäp di laäp lai nhieàu laàn trong moät khoaûng ñoä saâu khoâng lôùn cuûa ngay cuøng moät gieáng khoan. ÔÛ khu vöïc ñaù bò bieán ñoåi maïnh hoaëc xung quanh caùc ñôùi ñöùt gaõy phaù huyû lôùn, ñoä roãng vaø ñoä thaám cuûa ñaù cao hôn haún so vôùi caùc nôi khaùc. Xu theá chung laø tính chaát roãng thaám cuûa ñaù giaûm theo chieàu saâu. Taïi moû Baïch Hoå, caùc ñôùi ñaù coù tính thaám chöùa cao thöôøng taäp trung vaøo nhieàu trong khoaûng ñoä saâu 100-250m ñaàu tieân keå töø ñaù moùng( phaàn lôùn rôi vaøo ñoä saâu 3100-3900m). Tuy nhieân trong khoaûng ñoä saâu naøy cuõng vaãn coù söï xen keõ giöõa caùc lôùp ñaù thaám vaø chöùa toát vaø caùc lôùp ñaù ñaëc sít khoâng coù khaû naêng thaám chöùa. Nhìn chung ôû ñoä saâu lôùn hôn 4500m, ña phaàn ñaù moùng ít bò bieán ñoåi hoaëc khoâng bò bieán ñoåi vaø ñoä roãng cuõng nhö ñoä thaám cuûa ñaù laø raát nhoû hoaëc gaàn nhö gaàn baèng khoâng. Maëc duø khoái löôïng caùc ñaù moùng bò bieán ñoåi maïnh coù chöùa daàu khí giôùi haïn trong nhöõng ñaù coù ñoä roãng trung bình 5,9% vaø ñoä thaám töø 1 ñeán vaøi mD chæ chieám khoaûng 20% toång maët caét cuûa ñaù moùng ñaõ khoan qua, nhöng thöïc teá noù laïi chieám tôùi 85% tröõ löôïng cuûa caùc thaân daàu trong moùng ôû moû Baïch Hoå. Moät ñieåm caàn löu yù laø ôû nhöõng khoaûng ñoä saâu coù maët tyû leä cao cuûa caùc khoaùng vaät Zeolit thöù sinh, thì nôi ñoù löu löôïng doøng chaûy bò giaûm ñaùng keå. Nhöõng khoaùng vaät keå treân chaúng nhöõng ñaõ laøm giaûm tính chaát thaám chöùa cuûa caùc ñaù maø coøn raát deã bò taùc ñoäng hoaø tan cuûa keát tuûa khi ñang khai thaùc vaø ñaët vò trí caùc gieáng khoan bôm eùp trong ñaù moùng taïi khu vöïc moû Baïch Hoå cuõng nhö moät soá khu vöïc khaùc taïi boàn truõng Cöûu Long. B/ CAÙC MOÂ HÌNH VAÄT LYÙ ÑAÙNH GIAÙ ÑOÄ ROÃNG NÖÙT NEÛ (Ffr) VAØ ÑOÄ ROÃNG KHOÁI (FBL) CUÛA ÑAÙ CHÖÙA MOÙNG Ñaù moùng beå cöûu long bao goàm granit, granodiorit, quartz, monzonit, tonalit vaø schists vôùi caùc ñaù nuùi löûa… Nhöõng bieán ñoåi ñaùng keå caùc khoaùng vaät nguyeân sinh ñaõ gaây neân söï thay ñoåi lôùn caùc giaù trò matrix vaø caùc chæ soá log. Thöôøng ñoä roãng cao, trong ñaù noùng ñöôïc xaùc ñònh baèng caùc phöông phaùp log laø do hai aûnh höôûng chính: taêng ñoä roãng matrix (FBL) bôûi söï hoaø tang caùc khoaùng vaät vaø söï thay ñoåi veà maët thaïch hoïc caùc khoaùng vaät bieán ñoåi. Söï thaây ñoåi veà thaïch hoïc noùi treân daãn ñeán sai soá lôùn cuûa ñoä roãng xaùc ñònh baèng caùc phöông phaùp log ñoä roãng. Vôùi lyù do ñoù, ñaù moùng ôû beå Cöûu Long ñoä roãng khoâng ñöôïc xaùc ñònh baèng caùc phöông phaùp maät ñoä, neutron vaø sieâu aâm maø chuû yeáu xaùc ñònh baèng phöông phaùp ñieän theo moâ hình sau: aRf FBL Ñoái vôùi ñaù chöùa moùng khoâng nöùt neû (1) m RBL = - Ñoái vôùi ñaù chöùa moùng nöùt neû (2) 1 Ff r 3 - 2Ff r 1 RT A.Rf 3 - Ff r RBL = + Vôùi hai moâ hình ñieän trôû naøy vieäc tính toaùn ñoä roãng coù theå daãn ñeán sai soá lôùn neáu aùp duïng moâ hình khoâng phuø hôïp vôùi loaïi ñaù moùng (nöùt neû vaø bieán ñoåi). Maët khaùc, neáu aùp duïng coâng thöùc (II) cho ñaù moùng nöùt neû thì vieäc xaùc ñònh heä soá A vaø m phuø hôïp vôùi heä thoáng nöùt neû trong ñaù moùng beå Cöûu Long laø vaán ñeà raát quan troïng. Döïa vaøo so saùnh taøi lieäu maãu vaø ñieän trôû laterlog caùc giaù trò m vaø A xaùc ñònh ñöôïc nhö sau: m = 2,01 A = 15,475 Ñoä roãng ñaù moùng nöùt neû bieán ñoåi ñöôïc xaùc ñònh theo caùc coâng thöùc sau: 1/m 1 1 1 1 FBL = - - RLlS RLLD Rf RWa (4) (3) 1 FBL Ff r = ARf - RLLS Rf RLLD Vôùi Rwa = Rmf RLLS m Trong coâng thöùc 2 vaø 4, chæ soá RLLS ñöôïc xem laø ñieän trôû vuøng thaám hoaøn toaøn dung dòch, chæ soá RLLD laø ñieän trôû vuøng khoâng thaám, ngoaïi tröø caùc nöùt neû hoaøn toaøn chöùa chaát thaám dung dòch. CAÙC ÑAËC ÑIEÅM VAÄT LYÙ THAÏCH HOÏC: Ñaù moùng beå Cöûu Long bao goàm granit, granodiorit, quartz monzonit, tonlit vaø schists vôùi ñaù nuùi löûa. Thaønh phaàn nguyeân sinh cuûa chuùng chuû yeáu goàm quartx K-feldspar, plagioclas biotit, muscovit, amphibol vaø horblend. Khoaùng vaät thöù sinh ñöôïc taïo thaønh do hoaït ñoäng thuyû nhieät nhö zeolit, quartz, calcit, sericit, chlorit, kaolinit vaø gypsum. Ñaù moùng phong hoùa bao goàm caùc khoaùng vaät nguyeân sinh chòu taùc ñoäng cuûa quaù trình bieán ñoåi nhö kaolinit hoaù, chlorit hoùa, zeolit hoùa. Nhöõng bieán ñoåi ñaùng keå caùc khoaùng vaät nguyeân sinh thaønh thöù sinh trong ñaù moùng gaây neân söï thay ñoåi lôùn caùc giaù trò matrix vaø caùc chæ soá log. Thöôøng thöôøng ñoä roãng cao, trong ñaù moùng phong hoùa vaø bieán ñoåi thuûy nhieät ñöôïc xaùc ñònh baèng phöông phaùp maät ñoä, nôtron vaø sieâu aâm, laø do hai aûnh höôûng chính : taêng ñoä roãng matrix(block) do söï hoaø tan caùc khoaùng vaät vaø söï thay ñoåi veà maët thaïch hoïc vaø caùc khoaùng vaät bieán ñoåi. * CAÙC SAI SOÁ ÑOÄ ROÃNG GAÂY RA DO CAÙC YEÁU TOÁ VAÄT LYÙ THAÏCH HOÏC Pmin.av - Pb F = Pmin.av - Pf Caùc sai soá naøy ñöôïc tính töø söï thay ñoåi chæ soá matrix do thaønh phaàn khoaùng vaät ñaù moùng ñaõ moâ taû ôû phaàn treân. 1/ Sai soá soá ñoä toãng theo maät ñoä (DFD) : (5) 1 DF = ± åVmin.iDPmin.i Pmin.av - Pf i=1 n Trong ñoù: Pf , Ph , Pmin.i: maät ñoä toång, maät ñoä cuûa chaát loûng vaø khoaùng vaät thöù i. F, Vmin.i : Ñoä roång toång vaø phaàn traêm theå tích khoaùng vaät thöù i. Pmin.av: Maät ñoä khoaùng vaät trung bình ñöôïc choïn laøm Pma trong tín sai soá. D Pmin.i = Pmin.i ­ Pmin.av n Töø phaân tích caùc thaønh phaàn khoaùng vaät vaø caùc tham soá Matrix cuûa caùc khoaùng vaät chuû yeáu cuûa ñaù moùng laáy töø caùc gieáng khoan truõng Cöûu Long, maät ñoä matrix ôû caùc chieàu saâu khaùc nhau ñöôïc tính theo coâng thöùc. i=1 Pma = å Vmin.i Pmin.i Sai soá ñoä roãng maät ñoä (DFD) ñöôïc ñaùnh giaù baèng coâng thöùc (5) ôû moä soá gieáng khoan ñöôïc chæ ra trong baûng 1.5 cho thaáy raèng: maät ñoä matrix thay ñoåi trong phaïm vi lôùn töø 2,25g/cm3 ñeán 2,92g/cm3. Ñieàu ñoù coù nghóa laø thaønh phaàn khoaùng vaät vaø haøm löôïng cuûa chuùng raát khaùc nhau ôû gieáng khoan ñaõ khoan. Maät ñoä thay ñoåi gaây ra nhöõng sai soá ñoä roãng maät ñoä raát khaùc nhau töø -0,9 % ñeán 2,1% ôû gieáng khoan 15-2-2 vaø töø -14,1% ñeán 4,1% ôû gieáng khoan 15-2-3. Nhöng sai soá naøy laø lôùn hôn nhieàu so vôùi ñoä roãng thöïc cuûa ñaù moùng (1 ¸ 3%) ôû beå Cöûu Long. Baûng 3 : caùc giaù trò matrix vaø sai soá ñoä roãng maät ñoä cuûa ñaù moùng Gieáng khoan Pma (g/cm3) Pmin.av (g/cm3) DFD(%) 15-2-1 2,57 ¸ 2,78 2,67 -6,6 ¸ 6 15-2-2 2,62 ¸ 2,67 2,65 -0,9 ¸ 2,1 15-1-1 2,55 ¸ 2,66 2,64 -1,2 ¸ 5,5 15-2-3 2,61 ¸ 2,93 2,68 -14,3 ¸ 4,1 2. Sai soá ñoä roãng theo nôtron (DFN): 1 DFN » ± å Vmin.i DWmin.i Wf - Wmin.av n i =1 Töông töï nhö sai soá ñoä roãng maät ñoä (6) Trong ñoù : Wf : chæ soá hydro cuûa chaát löu Wmin.av: Chæ soá hydro trung bình cuûa caùc khoaùng vaät ñöôïc choïn laøm chæ soá hydro cuûa matrix trong tính toaùn sai soá ñoä roãng DWmin.i = Wmin.i ­ Wmin.av Baûng 4 : Chæ soá hydro ñaù moùng Gieáng khoan WNma (%) FNma »Wmin.av(%) DFD(%) 15-2-1 -1,2 ¸ 7,9 0,75 -1,96 ¸ 7,20 15-2-2 -1,2 ¸ 3,3 0,2 -1,4 ¸ 2,9 15-1-1 -1,1 ¸ 17,4 0,6 -1,7 ¸ 16,3 15-1-2 1,5 ¸ 10,3 4,1 -2,7 ¸ 6,46 Trong 4 gieáng khoan ôû treân, chæ soá hydro cuûa matrix thay ñoåi lôùn nhaát ôû gieáng 15-1-1 töø –1,1 % ñeán 17,4% vaø phaïm vi thay ñoåi ít nhaát töø –1,2 ñeán 3,3% ôû gieáng 15-2-2. Vaø sai soá ñoä roãng nôtron cöïc ñaïi laø DFN » 6,3% vaø cöïc tieåu DFN = -1,4% cuõng töông öùng vôùi caùc gieáng khoan treân. Vaø nhö vaäy, sai soá naøy cuõng quaù lôùn so vôùi ñoä roãng ñaù moùng (1¸3%). 3. Sai soá ñoä roäng theo sonic: Veà nguyeân lyù, chæ soá sieâu aâm khoâng phaûn aùnh chính xaùc ñoä roãng nöùt neû vaø hang hoác neân khoâng nghieân cöùu ôû ñaây. 4. Sai soá ñoä roãng theo ñieän trôû : Xuaát phaùt töø moâ hình ñieän trôû aRf RBL = FBL m Ñoái vôùi ñaù chöùa moùng khoâng nöùt neû: (7) Ñoái vôùi ñaù chöùa moùng nöùt neû: (8) 1 Ff r 3 - 2Ff r 1 RT A.Rf 3 - Ff r RBL = + Sai soá ñoä roãng ñieän trôû tính theo coâng thöùc sau: (9) aRf aRf RT2 RT1 DF = - 1/m 1/m Trong ñoù: Rf, RBL : Ñieän trôû chaát löu vaø ñaù moùng khoâng nöùt neû Ffr, FBL: ñoä roãng nöùt neû cuûa Block a, m, A : Laø caùc heä thöùc soá nghieäm RT2 ,RT1 : ñieän trôû ñöôïc tính baèng coâng thöùc (7) vaø (8) trong ñaù moùng nöùt neû khi ñoä roãng toång (FT = Ffr + FBL) laø nhö nhau. Baûng 5 chæ ra sai soá ñoä roãng ñöôïc tính theo coâng thöùc (9) vôùi giaù trò FT , Ffr, vaø FBL khaùc nhau. Trong ñoù heä thoáng nöùt neû theo phöông ngang vaø thaúng ñöùng ( A=1.5) vaø a = 1, m=2( gaàn vôùi giaù trò ñöôïc söûõ duïng trong ñaùnh giaù tröõ löôïng moùng chöùa daàu ôû boàn truõng Cöûu Long ). Baûng 5: Sai soá ñoä roãng ñieän trôû tính theo coâng thöùc (9) FT (%) FBL(%) Ffr(%) RT1(Ohmm) RT2(Ohmm) DFR(%) EFR(%) 1,5 1,45 0,05 115,56 47,831 0,83 55,4 1,5 1,10 0,40 115,56 9,327 3,78 252,0 1,5 0,50 1,00 115,56 3,885 6,68 445,4 2,0 1,95 0,05 65,00 36,436 0,67 33,6 2,0 1,60 0,40 65,00 8,896 3,41 170,3 2,0 1,00 1,00 65,00 3,842 6,23 311,3 4,0 3,95 0,05 16,25 13,731 0,35 8,8 4,0 3,60 0,40 16,25 6,561 2,29 57,4 4,0 3,00 1,00 16,25 3,436 4,70 117,5 7,0 6,95 0,05 5,31 5,035 0,19 2,7 7,0 6,60 0,40 5,31 3,702 1,38 19,7 7,0 6,00 1,00 5,31 2,582 3,13 44,7 EFR= DFR/FT : Sai số đñộ rỗng ñieän trôû töông ñoái Keát quaû chæ ra raèng, khi ñoä roãng block nhoû vaø ñoä roång nöùt neû lôùn , sai soá ñoä roãng seõ lôùn. Thí duï : FBL= 1,45% vaø Ffr =0,05% thì sai ñoä roãng töông ñoái laø 55,4%. Vôùi cuøng moät giaù trò cuûa ñoä roãng toång (FT = 1,5%) nhöng Ffr taêng ñeán 0,4% , FBL giaûm coøn 1,1% thì sai soá ñoä roãng ñieän trôû töông ñoái seõ laø 252%. Nhöng keát quaû nghieân cöùu cuûa ñaù moùng chæ ra raèng trong vuøng nöùt neû nhieàu, ñoä roãng block thöôøng naèm trong phaïm vi töø 1,5 ¸ 3%. Do ñoù vieäc aùp duïng moâ hình ñieän trôû khoâng phuø hôïp ñeå tính toaùn ñoä roãng chöùa ñaù moùng seõ gaây ra nhöõng sai soá ñaùng keå coù theå leân tôùi 100% (DFR/FT ) trong tröôøng hôïp Ffr lôùn vaø FBL nhoû nhö trong baûng 5. NGHIEÂN CÖÙU SÖÛ DUÏNG PHÖÔNG PHAÙP XAÙC ÑÒNH ÑOÄ ROÃNG ÑAÙ MOÙNG NÖÙT NEÛ – BIEÁN ÑOÅI BAÈNG MOÂ HÌNH ÑIEÄN TRÔÛ. Trong truõng Cöûu Long, ñeå ñaùnh giaù tröõ löôïng, ñoä roãng ñaù moùng bieán ñoåi – nöùt neõ ñöôïc tính chuû yeáu theo moâ hình Archie: (10) RW RT F = 1/m ÔÛ ñaây, m laø haèng soá thöïc nghieäm vaø döïa vaøo so saùnh taøi lieäu maãu vaø ñòa vaät lyù gieáng khoan, giaù trò m ñöôïc choïn trong khoaûng 2 ¸2,2, giaù trò naøy cuûa m chæ ra raèng , ñaù moùng töông öùng vôùi caùc thaønh heä gaén keát chaët khoâng nöùt neû. Trong vuøng ñaù moùng nöùt neû, ñieän trôû coù giaûm maïnh vaø do ñoù ñoä roãng tính theo coâng thöùc (10) seõ cho sai soá ñaùng keå. Ñoái vôùi ñaù moùng nöùt neû ôû truõng Cöûu Long, heä thoáng nöùt neû coù ñoä ngieâng thay ñoåi töø 30o tôùi 70o theo höôùng khaùc nhau. Do vaäy ñeå ñaùnh giaù ñoä roãng nöùt neû vaø block khoâng theå söû duïng coâng thöùc (8) vôùi haèng soá A=1,5 ( öùng vôùi heä thoáng nöùt neõ naèm ngang vaø thaúng ñöùng ) maø phaûi keát hôïp taøi lieäu maãu vaø ñaët ñieåm ñieän trôû laterolog ñeå xaùc ñònh haèng soá A vaø m cho ñaù moùng truõng Cöûu Long. 1. Ñaùnh giaù haèng soá m vaø A : Keát quûa nghieân cöùu ñaëc ñieåm ñieän trôû laterolog trong laùt caét ñaù moùng chæ ra raèng. Ñaù moùng ít bieán ñoåi ñöôïc ñaëc tröng thöôøng baèng chæ soá nñieän trôû laterolog cao vaø ít thay ñoåi. Trong ñaù moùng , ñieän trôû deep(RLLD) luoân cao hôn ñieän trôû shallow (RLLS) : RLLD> RLLS). Ñaù moùng nöùt neû vaø bieán ñoåi thuûy nhieät ñöôïc ñaëc tröng baèng nhöõng vuøng xen keõ nhau coù ñieän trôû raát thaáp – nöùt neõ nhiieàu , ñieän trôû cao – ít nöùt neû vaø ñieän trôû raát cao - khoâng nöùt neû. Chæ soá RLLD ñöôïc xem laø ñieän trôû cuûa vuøng thaám hoøan toan chaát thaám dung dòch , chæ soá RLLD laø ñieän trôû vuøng khoâng thaám , ngoaïi tröø caùc nöùt neû hoaøn toaøn chöùa chaát thaám dung dòch. Do vaäy 1 Ffr FBL RLLS A.Rmf Rmf » + m Ñoái vôùi vuøng thaám : (11) m 1 Ffr FBL RLLD A.Rmf Rwa Ñoái vôùi vuøng khoâng thaám: + » (12) Trong ñoù : Rmf : ñieän trôû chaát thaám dung dòch RLLD Rwa : ñieän trôû nöôùc væa bieåu kieán RLLS Rwa = Rmf : trong laùt moùng ít bieán ñoåi (RLLD » soá ñoïc cöïa ñaïi ) Töø coâng thöùc : (11) vaø (12) suy ra: m = log - - log FBL 1 RLLS 1 RLLD 1 Rmf 1 Rwa (13) m A = Ffr Rmf - 1 RLLS FBL Rmf (14) Trong coâng thöùc naøy, döïa vaøo so saùnh taøi lieäu maãu vaø ñieän trôû laterolog, caùc giaù trò cuûa m vaø A ôû boàn truõng Cöûu Long nhö sau: m = 2,01 A = 15,475 2. Ñaùnh giaù ñoä roãng nöùt neû (Ffr) vaø ñoä roång block (FBL) Töø coâng thöùc (11) vaø (12) vaø giaù trò m vaø A , ñoä roãn ñaù nöùt neû – bieán ñoåi ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc sau: (16) Ffr = ARf - 1 RLLS FBL Rmf m (15) FBL = - - 1 RLLS 1 RLLD 1 Rf 1 Rwa 1/m Trong ñoù : m = 2,01 Rwa = Rmf RLLD RLLS A = 15,475 KEÁT LUAÄN: Döïa vaøo moâ hình vaät lyù thaïch hoïc vaø sai soá ñoä roãng tính theo caùc log maät ñoä, nôtron vaø ñieän trôû coù theå ruùt ra moät soá nhaän xeùt Khoâng theå söû duïng log maät ñoä vaø nôtron ñeå xaùc ñònh ñoä roãng ñaù chöaù moùng vì thaønh phaàn khoaùng vaät ñaù moùng thay ñoåi trong phaïm vi lôùn neân sai soá ñoä roång do caùc yeáu toá thaïch hoïc seõ lôùn so vôùi giaù trò ñoä roãng thöïc thay ñoåi trong phaïm vi nhoû chuû yeáu töø 1-3%. Ñieän trôû laterlog coù theå aùp duïng ñeå ñaùnh giaù ñoä roãng ñaù chöaù moùng. Tuy nhieân, moâ hình ñieän trôû vaø caùc haèng soá ñöa vaøo söû duïng caàn phaûi choïn phuø hôïp vôùi ñaù moùng vuøng nghieân cöùu. Giaù trò cuûa haèng soá A trong coâng thöùc (16) laø ñaëc tröng cho heä thoáng nöùt neû vaø ñoái vôùi ñaù moùng noù thöôøng lôùn hôn 1,5. Ñoä lôùn cuûa haèøng soá A chuû yeáu phuï thuoäc vaøo ñoä nghieâng trung bình cuûa heä thoáng nöùt neû. Ñoä nghieâng caøng cao thì giaù trò A caøng lôùn. C/ MOÂ HÌNH ÑIEÄN TRÔÛ SUAÁT CUÛA ÑAÙ NÖÙT NEÛ Caùc phöông phaùp nhö : GR, DT, DSI vaø BHTV …., trong moät chöøng möïc naøo coù theå cho pheùp xaùc ñònh söï toàn taïi nöùt neû cuûa ñaù doïc theo laùt caét gieáng khoan. Song coù theå noùi ñieän trôû suaát laø phöông phaùp raát nhaïy caûm vôùi söï coù maët cuûa nöùt neû cuõng nhö raát coù hieäu quaû trong vieäc ñònh löôïng hoùa ñoä roãng nöùt neû ñoù. Moâ hình bieåu dieãn quan heä giöõa nöùt neû vôùi ñieän trôû suaát ñöôïc xaây döïng laø moät maãu ñaù hình khoái laäp phöông vôùi chieàu daøi caïnh laø H, coù ñieän trôû suaát khoái laø PB vaø toång chieàu daøy ñoä môû cuûa khe nöùt e trong ñoù chöùa dung dòch coù ñieän trôû suaát laø Pm (hình a) Z X Y O PM PB Hình a : Moâ hình ñaù ñoä roãng nöùt neû Giöõa caùc maët phaúng XOY: YOZ, XOZ( Treân ñoù coù caùc nöùt neû) vôùi höôøng ño ñieän trôû suaát laø caùc traïng thaùi rieâng bieät phaûn aùnh phöông nöùt neû so vôùi höôùng ño ñieän suaát. Caùc traïng thaùi ñoù laø: - Nöùt neû ñôn thaúng ñöùng - Nöùt neû ñôn naèm ngang - Nöùt neû keùp thaúng ñöùng - Nöùt neû keùp naèm ngang vaø thaúng ñöùng - Nöùt neû 3 chieàu. 1. nöùt neû ñôn thaúng ñöùng : L S R= P (17) Ñaây laø loaïi nöùt neû thaúng ñöùng naèm song song vôùi maët phaúng XOZ hoaëc YOZ ñieän trôû cuûa ñaù ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc. Trong ñoù : R: Ñieän trôû cuûa ñaù (Ohm) P: Ñieän trôû suaát cuûa ñaù(Ohm/m) L:Doä daøi cuûa maãu ñaù(m) Z X Y O Pm PB S :Tieát dieän cuûa maãu ñaù(m2) Hình b :moâ hình ñaù coù ñoä roãng nöùt neû thaúng ñöùng. Trong tröôøng hôïp naøy ñieän trôû thaønh phaàn do theo höôùng OX, kyù hieäu laø Rx, ñöôïc taïo bôûi ñieän trôû cuûa phaàn ñaù khoái vaø phaàn nöùt neû nhö 2 ñieän trôû maéc noái tieáp. (18) Rx = PB + Pm = H- e H2 e H2 Pm (H – e)+ Pme H2 Neáu coi khoái maãu coù caïnh H=1m thì Rx chính laø ñieän trôû suaát cuûa maãu ñaù aáy (19) Px = PB (1-e ) + Pme H2e e j = = H3 H Nhö vaäy phaàn theå tích chieám bôûi nöùt neû laø H2e vaø ñoä roãng nöùt neû seõ ñöôïc bieåu dieãn baèng: Trong tröôøng hôïp H = 1m thì f= e luùc ñoù ñieän trôû suaát rx seõ ñöôïc tính (20) rx = rB (1- jf )+ rmjf trong khi ñoù caùc thaønh phaàn Ry vaø Rz ñöôïc coi nhö baèng nhau vaø ñöôïc xaùc ñònh theo moâ hình maéc song song cuûa phaàn ñaù vaø phaàn nöùt neû (hình b ). 1 1 1 1 H-e e = = + = + Ry Rz HrB Hrm rB rm H(H-e) He (21) Cuõng nhö treân khi H = 1m vaø e= ff thì (22) 1 1 1- jf jf ry rz rB rm = = + 2. Nöùt neû ñôn naèm ngang: Z X Y O rm rB 1 1 1- jf jf ry rz rB rm = = + Theo moâ hình naøy (hình c) cuõng nhö caùch laäp luaän treân thì ñieän trôû ño theo höôùng OX vaø OY baèng nhau vaø ñieän trôû suaát ñöôïc bieåu dieãn theo coâng thöùc (22): Hình c: Moâ hình ñaù coù ñoäng roãng nöùt neû ñôn naèm ngang Trong khi ñoù ñieän trôû suaát theo höôùng OZ ñöôïc xaùc ñònh töông töï nhö coâng thöùc (20 ) rz = (1 - ji) rR + jirm 3. Nöùt neû keùp thaúng ñöùng Z X Y O rm rB H –e H –e H H e 1 2 3 hinh d : moâ hình nöùt neû keùp thaúng ñöùng. (23) Goàm hai heä thoáng nöùt neû naèm vuoâng goùc vôùi nhau vaø naèm song song vôùi maët phaúng XOZ vaø YOZ nhö hình d. Theo moâ hình naøy thì khoái maãu coù theå ñöôïc chia laøm 4 khoái nhoû ñoùng vai troø laø caùc ñieän trôû. Theo höôùng OX thì khoái 1 maéc noái tieáp vôùi khoái 2 vaø ñöôïc maéc song song vôùi khoái 3 vaø khoái 4( khoái 3 vaø khoái 4 cuõng ñöôïc maéc noái tieáp). Nhö vaäy H- e H(H-e) R1= rB e H(H-e) R2= rm 1 1 1 Rx R1 + R2 R3 + R4 = + H- e He R3= rm e He R4= rm Trong ñoù Thay vaøo coâng thöùc (23) ta coù : 1 (H –e )H e Rx erm + (H – e) rB rm = + (24) 1 e 1 rx rm rB = + (25) 2H2e 1 rm H = = jf Caû 2 giaù trò e vaø rm trong thöïc teá raát nhoû neân tích cuûa chuùng coi nhö khoâng ñaùng keå(» 0 ). Vì theá H =1m, ñieän trôû suaát coù theå bieåu dieãn baèng coâng thöùc : Trong tröôøng hôïp naøy cuõng xem nhö theå tích nöùt neû gaàn baèng 2H2e. j1 e = 2 Nhö vaäy ñoä roãng nöùt neû ñöôïc tính nhö sau: Neáu H = 1m suy ra: 1 jf 1 1 rx 2rm rB ry = + (26) Luùc naøy coâng thöùc (25 ) coù theå vieát döôùi daïng 1 1 1 1 1 RZ R1 R2 R3 R4 = + (27) + + Coøn theo höôùng OZ thì 4 khoái treân ñöôïc coi nhö maéc song song vôùi nhau 1 1- jf jf rz rB ry = (28) Baèng caùch chöùng minh töông töï nhö treân ta coù 4. Nöùt neû naèm ngang vaø thaúng ñöùng Ñaây laø heä thoánng nöùt neû goàm moät daïng naèm song song vôùi maët XOY vaø moät daïng naèm song song vôùi 1 trong 2 maët phaúng YOZ hoaëc XOZ. Cuõng vôùi chöùng minh töông töï nhö caùc tröôøng hôïp treân ta coù : 1 1 jf 1 rx rz 2rm rm = + (30) + 1 jf 1 - jf ry rm rB = (29) Trong khi ñoù : Z X Y O rm rB H –e H-e e e Hình e: Moâ hình nöùt neû keùp naèm ngang vaø thaúng ñöùng 5. Nöùt neû 3 chieàu Heä thoáng nöùt neû 3 chieàu bao goàm caùc nöùt neû name song song vôùi caû 3 maët phaúng XOZ, XOY vaø YOZ nhö ôû hình f. Z X Y O rm rB H –e H –e H H e 1 2 3 Hình f : Moâ hình nöùt neû 3 chieàu Theo nhö moâ hình naøy thì ñieän trôû suaát ño theo baát kyø höôùng naøo cuõng coù giaù trò nhö nhau: ñeå xaây döïng moâ hình ñieän trôû suaát trong tröôøng hôïp naøy ta coù theå chia hình khoái naøy thaønh 2 khoái I vaø II nhö hình g. Khoái II Khoái I H-e e H-e H-e 1 2 3 rm H –e H H e 7 8 5 H –e Hinh g. Trong truôøng hôïp ño theo OX, ñieän trôû seõ ñöôïc tính theo coâng thöùc sau: Cuõng chöùng minh töông töï nhö treân, ta coù = = + + + + 1 1 1 1 1 1 1 R R R1 R1 + R2 R3 + R4 R4 + R5 R7 + R8 1 2jf 3-2ff 1 r 3rm 3-f rB = + (31) Trong tröôøng hôïp ñoã roãng nöùt neû raát nhoû coâng thöùc treân coù theå gaàn ñuùng: (32) 1 2ff 1 r 3rm rB = + Moâ hình 3 chieàu naøy gaàn vôùi trong thöïc teá trong nöùt neû ôû daïng hoån loaïn(chaotic) khoâng theo moät höôùng nhaát ñònh naøo. Theo nhö caùc coâng thöùc treân, neáu bieát ñieän trôû suaát cuûa ñaù (P), dieän trôû suaát cuûa dung dòch khe nöùt Pm vaø ñieän trôû suùaât cuûa phaàn ñaù khoái PB thì hoaøn toaøn coù theå saùt ñònh ñöôïc ñoä roãng nöùt neû. KEÁT LUAÄN: Söï phaùt hieän ra boàn truõng Cöûu Long laø moät böôùc ñi cuõng khaù ñaày böùc phaù cuûa ngaønh daàu khí Vieät Nam. Vì ñieàu kieän ñeå phaùt trieån daàu khí trong moùng laø tröôøng hôïp khaù ñaëc bieät vôùi caùc moû daàu khí treân theá giôùi. Coøn ñoái vôùi Vieät Nam thì ñaây laø boàn truõng ñang goùp phaàn tröõ löôïng daàu khí lôùn nhaát vaøo coâng nghieäp daàu khí nöôùc ta. Vaø haàu heát ñöôïc tìm thaáy trong ñaù moùng (Granit, granodiorit….). Caùc loaïi ñaù naøy gaén lieàn vôùi nhieàu hoaït ñoäng laøm bieán ñoåi thaønh phaàn thaïch hoïc cuûa boàn truõng, daãn ñeán chuùng laøm thay ñoåi ñaëc tính thaám chöùa cuûa ñaù chöùa daàu vaø cuõng coù söï thay ñoåi thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa daàu…. Nhöõng taùc ñoäng naøy goàm: quaù trình ñoâng cöùng khi magma ñoâng nguoäi, quaù trình hoaït ñoäng kieán taïo, quaù trình hoaït ñoäng thuyû nhieät vaø quaù trình phong hoaù. Noùi chung caùc quaù trình naøy chuùng ñeàu aûnh höôûng tích cöïc ñeán tính chaát thaám chöùa cuûa ñaù moùng, nhöng trong ñoù thì hoaït ñoäng kieán taïo laø yeáu toá taùc ñoäng tích cöïc baäc nhaát. Noù laøm cho khoái ñaù moùng coù nhieàu heä thoáng khe nöùt, ñöùt gaõy, laøm cho caùc ñaù bò vôõ vuïn. Hoaït ñoäng kieán taïo thuaän lôïi laøm taêng theâm ñoä roãng, caùc ñaù bò vôõ vuïn ra laøm cho quaù trình phong hoaù xaûy ra nhanh hôn. Hôn nöõa, cuõng ôû nhöõng nôi coù ñöùt gaõy thì caùc maïch canxit, caùc ñaù phun traøo theo caùc khe nöùt naøy ñi leân laøm bít caùc khe nöùt daãn tôùi giaûm tính thaám, ñoâi khi laø taàng chaén ñòa phöông coù hieäu quaû vaø ñoâi khi cuõng khoâng thuaän lôïi cho chaén chöùa. Vaø ñeå thaáy roõ nhöõng ñaëc tính thaám chöùa cuûa ñaù moùng, ta caàn döïa vaøo moâ hình vaät lyù thaïch hoïc, moâ hình ñieän trôû vaø nhöõng sai soá ñoä roãng tính theo caùc log maät ñoä, nôtron vaø ñieän trôû ñeå ñaùnh giaù veà nhöõng ñaëc tính cuûa ñaù moùng. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1/ Nguyeãn Ngoïc Thuyû, 1998.Thaønh phaàn ñaù moùng moû Baïch Hoå – beå Cöûu Long vaø söï lieân quan ñeán ñoä roãng thaám chöùa daàu 2/ Ngoâ Vaên Ñính –Cô cheá hình thaønh caùc tích tuï daàu khí trong ñaù moùng moû Baïch Hoå, Roàng, Raïng Ñoâng, Ruby vaø döï baùo söï phaân boá daàu khí trong moùng moû Cöûu Long. – Baùo caùo toång keát ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp ngaønh 2001 3/ Ngoâ Xuaân Vinh – Nhöõng quaù trình bieán ñoåi chính cuûa ñaù moùng beå Cöûu Long vaø ñaëc tính thaám chöùa daàu khí cuûa chuùng – tuyeån taäp Hoäi nghò KHCN 2000 “ Ngaønh daàu khí Vieät Nam tröôùc theàm thieân nieân kyû 21”. 4/ Tuyeån taäp baùo caùo Hoäi nghò Khoa Hoïc Coâng Ngheä “ Vieän Daàu Khí : 25 naêm xaây döïng vaø tröôûng thaønh” 5/ ThS Phan Vaên Koâng, 2000. Ñaëc ñieåm thaïch hoïc, thaïch ñòa hoaù caùc thaønh taïo magma moùng moû Roàng - beå Cöûu Long. 6/ Traàn Thò Kim Phöôïng, 2002.Quaù trình hình thaønh tích tuï daàu trong moùng ñaù magma moû Baïch Hoå - boàn truõng Cöûu Long.