Đặc điểm và khả năng sinh dầu của tầng đá mẹ Mioxen _hạ bồn trũng Cửu Long.

MỞ ĐẦU PHẦN 1: KHÁI QUÁT ĐẶC ĐIỂM ĐỊA LÝ – ĐỊA CHẤT BỒN TRŨNG CỬU LONG Trang 3 CHƯƠNG I:VỊ TRÍ ĐỊA LÝ VÀ ĐẶC ĐIỂM ĐỊA CHẤT BỒN TRŨNG CỬU LONG . . Trang3 CHƯƠNG II:CẤU TRÚC ĐỊA CHẤT VÀ TIỀM NĂNG DẦU KHÍ . .Trang 21. PHẦN 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ NGHIÊN CỨU ĐỊA HOÁ CHƯƠNGIII : ĐÁ MẸ, CÁC CƠ SỞ ĐÁNH GIÁ VÀ CÁC CHỈ TIÊU NGHIÊN CỨU TẦNG ĐÁ MẸ Trang 30. .CHƯƠNG IV: DỰA VÀO CHỈ SỐ ĐỊA HOÁ ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG SINH DẦU CỦA TẬP ĐÁ MIOXEN HẠ . Trang 47 KẾT LUẬN . . Trang 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO MỞ ĐẦU Dầu khí và các sản phẩm chế biến từ dầu đã được biết đến từ xa xưa. Lúc đầu con người đã dùng nó để thắp sáng hoặc chữa bệnh. Nhu cầu về dầu khí và các sản phẩm chế biến từ dầu gia tăng đột ngột vào đầu thế kỉ XX do sự xuất hiện của động cơ đốt trong cũng như do sự phát triển nhanh chóng của các ngành công nghiệp. Do vậy dầu mỏ và khí đốt tự nhiên ngày càng đóng vai trò quan trong trong cuộc sống con người. Hiện nay, dầu khí cũng như các sản phẩm của nó được sử dụng trong tất cả các ngành kinh tế trên thế giới. Dầu khí không chỉ được sử dụng như một chất đốt truyền thống mà còn như một dạng nguyên liệu qúi giá cho công nghiệp hóa học. Từ dầu khí đã điều chế được một lượng rất lớn các sản phẩm để dùng trong công nghiệp, nông nghiệp và trong cuộc sống hàng ngày như: sợi tổng hợp, chất dẻo, cao su nhân tạo, phân bón Với những lợi ích vô cùng to lớn như vậy cùng với việc giá dầu thế giới đang tăng cao, công tác tìm kiếm - thăm dò các mỏ dầu mới và khai thác các mỏ dầu cũ một cách hiệu quả nhất trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Ở Việt Nam, bồn trũng Cửu Long là khu vực được thăm dò chi tiết và có những hoạt động khai thác mạnh mẽ nhất Khoá luận này với đề tài “ Đặc điểm và khả năng sinh dầu của tầng đá mẹ Mioxen_hạ bồn trũng Cửu Long.” giúp em có thể tìm hiểu một cách khái trong khu vực mỏ,khả năng sinh dâù , một vấn đề cơ bản khi nghiên cứu giếng khoan. Em xin cảm ơn thầy cô trong khoa Địa Chất đã trang bị cho em những kiến thức cơ bản của ngành học, em xin cảm ơn cô Bùi Thị Luận đã tận tình hướng dẫn giúp em hoàn thành khoá luận tốt nghiệp. Xin gởi lời cám ơn đến các bạn cùng khoá đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học.

doc67 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2600 | Lượt tải: 2download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đặc điểm và khả năng sinh dầu của tầng đá mẹ Mioxen _hạ bồn trũng Cửu Long., để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
haâu vaø ven bieãn. Traàm tích Eoxen ña phaàn laø loaït Molat ñöôïc tích luyõ trong caùc ñòa haøo heïp doïc theo heä thoáng ñöùt gaõy saâu ôû phaàn trung taâm. Caùc traàm tích naøy ngheøo vaät lieäu höõu cô vaø chuû yeáu ñöôïc baûo toàn trong moâi tröôøng khöû yeáu vaø oxihoaù. Traàm tích Oligoxen ña phaàn tích luyõ trong ñieàu kieän nöôùc lôï, vuõng vònh vaø hoãn hôïp. Dieän phaân boá cuûa chuùng roäng hôn song cuõng taäp trung chuû yeáu ôû caùc ñòa haøo, hoá suït ñaõ ñöôïc hình thaønh tröôùc ñoù. Cacbon höõu cô chung cho caû traàm tích Eoxen vaø Oligoxen ñaït 0.9 – 2.7% (phoå bieán 1 – 1.5%) vaät lieäu höõu cô thuoäc Kerogen loaïi II laø chính, phaàn coøn laïi thuoäc loaïi I vaø moät phaàn nhoû thuoäc loaïi III. Caùc thaønh taïo Mioxen chöùa nhieàu vaät lieäu traàm tích nuùi löûa phuø baát chænh hôïp leân treân caùc traàm tích coå hôn, coù dieän phaân boá roäng hôn. Traàm tích laéng ñoïng trong moâi tröôøng cöûa soâng, vuõng vònh ñoái vôùi Mioxen haï;ven bôø,bieån noâng ñoái vôùi Mioxen trung vaø thöôïng. Tuy nhieân caùc traàm tích naøy cuõng khoâng phong phuù vaät lieäu höõu cô, 0.37 – 1.25% (trung bình 0.37 – 0.87%). Möùc ñoä tröôûng thaønh nhieät cuûa vaät lieäu höõu cô: Vaät lieäu höõu cô trong traàm tích Eoxen vaø Oligoxen haï ñaõ qua pha chuû yeáu sinh daàu hoaëc ñang naèm ôû pha tröôûng thaønh muoän. Vì vaäy löôïng daàu khí ñöôïc tích luyõ ôû caùc baãy chöùa ña phaàn ñöôïc ñöa ñeán töø ñôùi tröôûng thaønh muoän cuûa vaät lieäu höõu cô. Coøn phaàn lôùn vaät lieäu höõu cô trong traàm tích Oligoxen thöôïng ñang trong giai ñoaïn sinh daàu maïnh, nhöng chæ môùi giaûi phoùng moät phaàn Hydrocacbon vaøo ñaù chöùa. Coøn vaät lieäu höõu cô cuûa traàm tích Mioxen haï chöa naèm trong ñieàu kieän sinh daàu, chæ coù moät phaàn nhoû ôû ñaùy Mioxen haï ñaõ ñaït tôùi ngöôõng tröôûng thaønh. Ñaëc ñieåm ñaù chöùa: Ñaù moùng keát tinh tröôùc Kainozoi laø ñoái töôïng chöùa daàu khí raát quan troïng ô ûbeå Cöûu Long. Haàu heát caùc ñaù naøy ñeàu cöùng, doøn vaø ñoä roãng nguyeân sinh thöôøng nhoû, daàu chuû yeáu ñöôïc taøng tröõ trong caùc loã roãng vaø nöùt neû thöù sinh. Quaù trình hình thaønh tính thaám chöùa trong ñaù moùng laø do taùc ñoäng ñoàng thôøi cuûa nhieàu yeáu toá ñòa chaát khaùc nhau. Ñoä roãng thay ñoåi töø 1 – 5%, ñoä thaám coù theå cao tôùi 1 Darcy. Ñaëc tính thaàm chöùa nguyeân sinh cuûa caùc ñaù chöùa Oligoxen haï laø khoâng cao do chuùng ñöôïc thaønh taïo trong moâi tröôøng luïc ñòa, vôùi dieän phaân boá haïn cheá, beà daøy khoâng oån ñònh, haït vuïn coù ñoä löïa choïn, maøi troøn keùm, xi maêng coù tyû leä cao. Tuy nhieân söï bieán ñoåi thöù sinh cao cuûa ñaù laø yeáu toá aûnh höôûng quyeát ñònh ñeán ñaëc tính thaám chöùa cuõng nhö caáu truùc khoâng gian cuûa ñaù. Ñaëc tính thaám chöùa nguyeân sinh cuûa ñaù caùt keát Mioxen haï thuoäc loaïi toát do chuùng ñöôïc thaønh taïo trong moâi tröôøng bieån, bieån ven bôø vôùi ñaëc ñieåm phaân boá roäng vaø oån ñònh, caùc haït vuïn coù ñoä löïa choïn vaø maøi troøn toát, bò bieán ñoåi thöù sinh chöa cao. Ñoä roãng thay ñoåi töø 12 – 24%. Coøn caùt boät keát Mioxen haï thöôøng coù kích thöôùc haït nhoû ñeán raát nhoû vôùi tyû leä cao cuûa matric seùt chöùa nhieàu khoaùng vaät montmorilonit neân ñoä roãng thaáp ít khi vöôït quaù 10%. Ñaëc ñieåm taàng chaén: Taäp seùt Rolalia laø moät taàng chaén khu vöïc raát toát vôùi haøm löông seùt 90 – 95%, kieán truùc phaân taùn vôùi côõ haït < 0.001mm. Ñaây laø taàng chaén toát cho caû daàu vaø khí. Ngoaøi ra coøn coù caùc taàng chaén ñòa phöông raát toát: Taàng chaén I: naèm trong taàng seùt taäp cuûa ñieäp Baïch Hoå (Mioxen haï), phuû tröïc tieáp leân caùc væa saûn phaåm 22, 23, 24. Taàng chaén II: laø phaàn noùc cuûa ñieäp Traø Taân (Oligoxen thöôïng). Ñaây laø taàng chaén ñòa phöông lôùn nhaát. Taàng chaén III: naèm ôû noùc ñieäp Traø Cuù (Oligoxen haï). Ñaây laø taàng agilit, haøm löôïng seùt 70 – 80% PHAÀN 2: Phaàn chuyeân ñeà CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT VEÀ NGHIEÂN CÖÙU ÑÒA HOAÙ CHÖÔNG I : ÑAÙ MEÏ, CAÙC CÔ SÔÛ ÑAÙNH GIAÙ VAØ CAÙC CHÆ TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU TAÀNG ÑAÙ MEÏ ÑAÙ MEÏ Ñònh nghóa ñaù meï Moät caùch thoáng keâ raèng 60% gieáng khoan khoâ treân theá giôùi thì keát quaû thieáu ñaù meï sinh daàu vaø khí hieäu duïng. Nhöng haàu heát trong lòch söû thaêm doø daàu thì ñaù meï laø daáu hieäu sau cuøng cuûa moät beå traàm tích. Caùc nhaø ñòa chaát nhaám maïnh ñeán vò trí cuûa caáu truùc, söï hieän dieän ñoä roãng vaø ñoä thaám cuûa væa chöùa vaø muõ chaén moät caùch thích hôïp. Khi taát caû nhöõng ñieàu kieän treân laø thuaän lôïi nhöng khoâng tìm thaáy khí hoaëc daàu thì nhöõng sai soùt naøy coù theå xaùc ñònh laø khoâng coù ñaù meï. Moät ñònh nghóa thích hôïp cho ñaù meï: moät ñôn vò ñaù ñaõ sinh ra vaø ñaåy ra daàu vaø khí vôùi soá löôïng ñuû tích luyõ thöông maïi, cuõng löu yù laø quaù trình naøy coù theå xaåy ra lieân tuïc. Sau ñaây laø moät soá ñònh nghóa höõu duïng khaùc: Coù theå laø ñaù meï: ñaù meï coù theå sinh ra vaø ñaåy daàu hoaëc khí nhöng chöa ñöôïc ñaùnh giaù. Ñaù meï tieàm taøng: ñaù meï vaãn coøn ñöôïc che ñaäy hoaëc chöa ñöôïc khaùm phaù. Ñaù meï tieàm naêng: ñaù meï coù khaû naêng sinh ra daàu hoaëc khí nhöng chöa ñuû tröôûng thaønh veà nhieät. Ñaù meï ñang hoaït ñoäng: ñaù meï coù khaû naêng sinh ra daàu, khí Ñaù meï khoâng hoaït ñoäng: nghóa laø daàu vaø khí ñöôïc sinh ra nhöng vì moät lyù do naøo ñoù ñaù meï ngöøng sinh Ñeå ñaùnh giaù taàng ñaù meï ta caàn laøm saùng toû caùc yeáu toá: Soá löôïng vaät chaát höõu cô. Chaát löôïng vaät chaát höõu cô. Ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô. Soá löôïng vaät chaát höõu cô: Haøm löôïng vaät chaát höõu cô trong ñaù traàm tích raát khaùc nhau, noù dao ñoäng trong khoaûng 0.3 – 5%, bình quaân laø 1.5%. Nhìn chung toàn taïi moät quy luaät: haøm löôïng vaät chaát höõu cô tyû leä nghòch vôùi kích thöôùc caùc haït ñaù. Chæ tieâu treân ñöôïc xaùc ñònh baèng caùc thoâng soá ñòa hoaù treân cô sôû phaân tích maãu. Caùc thoâng soá thöôøng ñuôïc duøng laø: TOC% (toång haøm löôïng Cacbon höõu cô), giaù trò S1 (löôïng Hydrocacbon ñaõ ñöôïc sinh ra töø ñaù meï), giaù trò S2 (löôïng Hydrocacbon coøn coù theå ñöôïc sinh ra töø ñaù meï nhöng chöa ñuû ñieàu kieän sinh thaønh). Caùc thoâng soá naøy keát hôïp vôùi nhau seõ phaûn aùnh khaû naêng hình thaønh vaø toàn taïi cuûa ñaù meï thuoäc loaïi (sinh daàu hay sinh khí) vaø tieàm naêng sinh cuûa ñaù meï naøo. Chaát löôïng vaät chaát höõu cô: Ñoä giaøu vaät chaát höõu cô trong ñaù meï môùi chæ laø yeáu toá caàn thieát nhöng chöa ñuû. Noù môùi phaûn aùnh veà soá löôïng chöù chöa phaûn aùnh veà chaát löôïng cuûa vaät chaát höõu cô. Khoâng phaûi baát kyø chaát höõu cô naøo cuõng chuyeån hoaù thaønh Hydrocacbon trong nhöõng ñieàu kieän nhö nhau. Coù loaïi ñaù chöùa tôùi 20 – 40% TOC song noù khoâng coù theå sinh daàu vaø khí vì Cacbon höõu cô ôû ñaây ñaõ bò than hoaù, chuùng coù nguoàn goác thöïc vaät thöôïng ñaúng. Nhöng ngöôïc laïi coù nhöõng loaïi ñaù chæ chöùa khoaûng 0.5 – 1% TOC song noù laïi laø ñaù sinh daàu vaø khí raát toát. Chính vì vaäy maø vieäc xaùc ñònh loaïi vaät chaát höõu cô vaø Kerogen töông öùng laø raát quan troïng trong vieäc ñaùnh giaù tieàm naêng cuûa ñaù meï. Loaïi vaät chaát höõu cô vaø Kerogen töông öùng ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua caùc chæ soá ñòa hoaù nhö: HI (chæ soá Hydrogen), tyû soá Pr/Ph … Ngoaøi ra noù coøn ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua caùc ñoà thò bieåu dieãn moái quan heä giöõa HI vaø Tmax. Khi toång hôïp caùc tham soá cho ta loaïi Kerogen (thuoäc loaïi Sapropel hay Humic hoaëc hoãn hôïp caû hai). Theo söï phaân chia cuûa Tissot vaø nhieàu nhaø ñòa hoaù khaùc thì ta seõ coù caùc loaïi Kerogen: Kerogen loaïi I (Sapropel): goàm caùc sinh vaät ñôn baøo chuû yeáu laø rong, taûo soáng trong bieån, ñaàm hoà raát giaøu Lipit, coù khaû naêng sinh daàu cöïc toát. Kerogen loaïi II (hoãn hôïp giöõa Sapropel vaø Humic): ñöôïc taùch ra töø moät soá nguoàn goác khaùc nhau: taûo bieån, phaán hoa vaø baøo töû, laù caây coù saùp, nhöïa cuûa thöïc vaät baäc cao vaø quaù trình phaân huyû Lipit ôû caây. Loaïi Kerogen naøy coù khaû naêng sinh daàu töø toát ñeán cöïc toát. Kerogen loaïi III (Humic): traàm tích chöùa chuû yeáu laø chaát höõu cô Humic, coù nguoàn goác töø thöïc vaät luïc ñòa, thöïc vaät baäc cao giaøu Xenlulozo vaø Lignin. Loaïi Kerogen naøy coù khaû naêng sinh khí laø chuû yeáu, sinh daàu ít. Söï tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô: Noùi ñeán ñaù meï sinh daàu khoâng chæ xeùt ñeán ñoä giaøu vaät chaát höõu cô trong ñaù maø chuùng ta coøn xeùt ñeán ñoä tröôûng thaønh cuûa ñaù meï ñoù. Moät taàng ñaù meï duø coù chöùa nhieàu vaät chaát höõu cô veà soá löôïng vaø toát veà chaát löôïng bao nhieâu chaêng nöõa maø chöa ñaït tôùi möùc ñoä tröôûng thaønh hoaëc ñaõ vöôït quaù giai ñoaïn tröôûng thaønh quaù laâu thì seõ khoâng coøn yù nghóa gì nöõa cho quaù trình sinh daàu vaø khí. Ngöôïc laïi, moät taàng ñaù meï duø keùm hôn veà soá löôïng vaø chaát löôïng vaät chaát höõu cô nhöng ñang ôû trong giai ñoaïn taïo daàu vaø khí maïnh meõ thì giaù trò cuûa noù coù yù nghóa raát lôùn. Töø ñoù vieäc ñaùnh giaù ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô laø voâ cuøng quan troïng vaø voâ cuøng caàn thieát ñoái vôùi moãi moät taàng ñaù sinh daàu. Trong quaù trình vaät chaát höõu cô bieán ñoåi thaønh Hydrocacbon taùc ñoäng quan troïng phaûi keå ñeán laø nhieät ñoä vaø aùp suaát. Moät taàng ñaù sinh tröôûng thaønh phaûi naèm ôû ñoä saâu nhaát ñònh ñeå ñaït ñöôïc nhieät ñoä vaø aùp suaát caàn thieát nhaèm bieán ñoåi vaät chaát höõu cô. Moãi moät beå traàm tích khaùc nhau, thaäm chí treân nhöõng dieän tích khaùc nhau treân cuøng moät beå coù theå coù Gradient ñòa nhieät khaùc nhau tuyø theo ñaëc ñieåm cuûa cheá ñoä hoaït ñoäng kieán taïo vaø cheá ñoä ñòa nhieät khu vöïc nghieân cöùu. Vôùi Gradient ñòa nhieät trong khoaûng töø 0 – 2.50C/100 m thì vieäc gaëp daàu trong khoaûng ñoä saâu treân 3000 m laø raát khoù, ôû ñôùi naøy ta chæ coù theå gaëp khí coù nguoàn goác sinh hoaù hoaëc khí Condensat coù nguoàn goác sinh hoaù. Ñôùi khí Condensat vaø khí khoâ phaân boá trong khoaûng ñoä saâu töø 5000m trôû xuoáng. Khi Gradient ñòa nhieät caøng taêng thì caùc ñôùi saûn phaåm laïi phaân boá cao hôn, khi ñoù væa daàu coù theå gaëp ôû ñoä saâu treân 3000m, caùc ñôùi khí Condensat vaø khí khoâ cuõng coù theå gaëp ôû ñoä saâu 4000m. Ñieàu naøy noùi leân raèng vôùi Gradient ñòa nhieät thaáp thì væa saûn phaåm thöôøng naèm ôû döôùi saâu vaø ngöôïc laïi. Ñeå ñaùnh giaù söï tröôûng thaønh cuûa ñaù meï ngöôøi ta thöôøng duøng caùc chæ tieâu ñòa hoaù cuï theå nhö: Ro% (ñoä phaûn xaï vitrinnit), Tmax…. Vôùi caùc chæ tieâu ñòa hoaù naøy chuùng ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa ñaù meï, töø ñoù coù theå khaúûng ñònh ñaù meï coù sinh ñöôïc daàu vaø khí hay khoâng. II CAÙC CÔ SÔÛ ÑAÙNH GIAÙ TAÀNG ÑAÙ MEÏ Cô sôû ñòa chaát – ñòa hoaù Ñaù meï laø caùc traàm tích mòn haït (hoaëc Cacbonat) chöùa nhieàu vaät chaát höõu cô, khi ñaït ñöôïc caùc ñieàu kieän veà nhieät ñoä vaø aùp suaát caàn thieát thì vaät lieäu höõu cô seõ chuyeån hoaù sang daàu khí. Taäp traàm tích ñoù goïi laø ñaù meï sinh daàu. Theo keát quaû nghieân cöùu cuûa caùc nhaø ñòa chaát daàu treân theá giôùi thì 99% caùc moû daàu khí coù lieân quan ñeán caùc ñaù traàm tích. Trong caùc ñaù chöùa Magma vaø bieán chaát thì löôïng daàu khí tìm ra thöôøng laø do keát quaû cuûa quaù trình di cö vaø tích tuï Hydrocacbon sinh ra töø ñaù traàm tích. Trong ñaù traàm tích coù chöùa moät löôïng lôùn vaät chaát höõu cô ñöôïc taïo ra töø xaùc ñoäng thöïc vaät. Theo soá lieäu cuûa A.A Carsep thì löôïng vaät chaát höõu cô coù trong traàm tích ñaït tôùi con soá 5 – 6.1015-16 taán, theo soá lieäu cuûa Hunt thì trong ñaù traàm tích coù chöùa 6.1013 taán Hydrocacbon daàu. Keát quaû nghieân cöùu traàm tích Ñeä Töù cho thaáy coù chöùa Hydrocacbon theå khí vaø theå loûng daõy daàu, beân caïnh ñoù coøn chöùa moät löôïng axit beùo chöa kòp bò bieán ñoåi thaønh Hydrocacbon daõy daàu. Veber vaø Smith ñaõ neâu leân raèng: cuøng vôùi söï taêng leân cuûa thôøi gian (thöôøng laø cuøng vôùi söï taêng leân cuûa chieàu saâu) thì löôïng vaät chaát höõu cô giaûm ñi vaø löôïng Hydrocacbon taêng leân, keát quaû thí nghieäm ñaõ khaúng ñònh luaän ñieåm treân. Söï phaân boá tröõ löôïng daàu khí veà khoâng gian phuø hôïp vôùi söï phaân boá caùc beå traàm tích trong caùc nieân ñaïi ñòa chaát. Veà thôøi gian, löôïng daàu khí chöùa trong caùc phaân vò ñòa taàng cuõng phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån cuûa theá giôùi ñoäng thöïc vaät trong caùc nieân ñaïi phaùt trieån cuûa Traùi Ñaát. Nhö vaäy, veà baûn chaát thì daàu khí coù nguoàn goác töø vaät lieäu höõu cô ñöôïc baûo toàn vaø laéng ñoïng cuøng vôùi traàm tích trong moâi tröôøng khöû. Daàu khí ñöôïc hình thaønh tröôùc heát phaûi coù nguoàn vaät lieäu höõu cô phong phuù veà soá löôïng vaø toát veà chaát löôïng ñöôïc choân vuøi. Trong caùc ñieàu kieän thích hôïp Hydrocacbon ñöôïc sinh ra, di chuyeån vaø tích tuï laïi trong caùc baãy chöùa, taïo thaønh caùc tích tuï daàu khí coù giaù trò coâng nghieäp. Kinh nghieäm cho thaáy caùc lôùp traàm tích coù haøm löôïng seùt treân 68% vaø beà daøy töø 5m trôû leân thöôøng chöùa löôïng vaät chaát höõu cô ñuû ñeå trôû thaønh taàng sinh daàu. Theo keát quaû nghieân cöùu cho thaáy ôû moâi tröôøng coù ñoä baûo toàn toát thì traàm tích coù chöùa tôùi 15% khoái löôïng laø vaät chaát höõu cô, bình thöôøng laø töø 0.3 – 5% vaø giaù trò trung bình laø 1.5%. Tuy nhieân khoâng phaûi 100% löôïng vaät chaát höõu cô naøy ñeàu chuyeån thaønh daàu khí. Trong thöïc teá thì chæ moät vaøi cho ñeán 15% löôïng vaät chaát höõu cô taïo ra daàu khí. Tieáp ñeán Hunt chæ ra raèng chæ coù 4 – 5% löôïng daàu khí taïo ra laø di chuyeån ñöôïc vaø tích tuï trong ñaù chöùa ñeå taïo ra caùc væa daàu khí. Löôïng vaät chaát höõu cô seõ ñöôïc baûo toàn caøng lôùn neáu moâi tröôøng laéng ñoïng coù ñoä khöû caøng cao. Ñaù sinh chöùa caøng nhieàu vaät chaát höõu cô thì maøu caøng saãm. Qua nghieân cöùu, caùc nhaø baùc hoïc Anberto vaø Ghenman ñaõ chæ ra raèng khi kích thöôùc cuûa caùc haït traàm tích taêng thì löôïng vaät chaát höõu cô chöùa trong chuùng caøng nhieàu, löôïng vaät chaát höõu cô cuõng taêng leân khi haøm löôïng seùt lôùn. Töø caùc yeáu toá neâu treân thì nhöõng yeáu toá ñòa chaát caàn xeùt ñeán trong vieäc ñaùnh giaù söï hình thaønh cuûa taàng ñaù meï sinh daàu laø: yeáu toá traàm tích vaø yeáu toá kieán taïo Yeáu toá traàm tích Cho ñeán ngaøy nay, nguoàn goác höõu cô cuûa daàu khí vaãn ñöôïc coi laø quan ñieåm chính thoáng nhaát, laø cô sôû khoa hoïc giuùp tìm kieám vaø thaêm doø daàu khí. Döïa vaøo caùc moái töông quan giöõa daàu khí vôùi vaät chaát höõu cô, daàu khí vôùi ñaù traàm tích laø cô sôû lyù thuyeát ñeå nghieân cöùu. Moái töông quan logic, chaët cheõ khoa hoïc giöõa thaønh phaàn cuûa daàu vôùi vaät chaát höõu cô ñaõ ñöôïc xaùc minh trong phoøng thí nghieäm treân moâ hình. Qua nghieân cöùu ngöôøi ta ñaõ coøn chæ ra raèng: daàu khí coù moái quan heä gaàn guõi vôùi ñaù traàm tích. Moät soá Hydrocacbon khí vaø khí CO2 hình thaønh ngay trong quaù trình taïo ñaù. Sau ñoù quaù trình sinh daàu khí gaén lieàn vôùi lòch söû phaùt trieån ñòa chaát vaø cheá ñoä kieán taïo cuûa beå traàm tích. Trong thöïc teá ñaù sinh daàu thöôøng laø ñaù seùt, boät hoaëc ñaù Cacbonat. Nhieàu coâng trình nghieân cöùu cho thaáy raèng ñoä baûo toàn vaät chaát höõu cô taêng leân cuøng vôùi söï taêng leân cuûa thaønh phaàn haït mòn. Trung bình trong ñaù seùt vaät lieäu höõu cô coù chöùa tôùi 6.5%, trong ñaù Cacbonat chöùa 0.2% vaø trong boät keát laø 1.5%. Yeáu toá kieán taïo Yeáu toá kieán taïo khoâng chæ quan troïng trong quaù trình taïo ñaù maø coøn laø moät trong caùc yeáu toá quyeát ñònh aûnh höôûng ñeán quaù trình hình thaønh daàu khí vaø caùc tích tuï daàu khí. Ñoái vôùi söï hình thaønh ñaù meï sinh daàu thì yeáu toá naøy ñoùng vai troø nhaát ñònh. Taàng ñaù coù khaû naêng sinh daàu khí theo hoïc thuyeát höõu cô laø taàng traàm tích giaøu vaät chaát höõu cô vaø laéng ñoïng trong moâi tröôøng khöû. Tuy nhieân ñeå ñaït ñöôïc nhöõng yeâu caàu treân thì phaûi coù söï taùc ñoäng raát lôùn cuûa caùc yeáu toá kieán taïo. Trong moâi tröôøng khöû söï coù maët cuûa Oxy laø raát haïn cheá hoaëc khoâng coù, vaät chaát höõu cô khoâng bò oxy hoaù thaønh CO2 vaø H2O maø ñöôïc laéng ñoïng vaø baûo toàn cuøng traàm tích, sau ñoù bò bieán ñoåi taïo thaønh daàu khí. Moâi tröôøng khöû chæ coù theå taïo ra treân beà maët quaû ñaát, treân moät vuøng roäng lôùn nhôø caùc chuyeån ñoäng aâm cuûa voû Traùi Ñaát taïo ra caùc ñaàm laày, caùc boàn chöùa nöôùc khoâng coù hoaëc keùm ñoái löu. Caùc chuyeån ñoäng kieán taïo coù theå xen keõ söï naâng leân, haï xuoáng vôùi bieân ñoä, toác ñoä thích hôïp, ñuû ñeå taïo ra moâi tröôøng baûo toàn phaân huyû chuyeån hoaù vaät chaát höõu cô thaønh Hydrocacbon ôû ñoä saâu caàn thieát. Noùi caùch khaùc laø naèm trong vuøng suït luùn töông ñoái oån ñònh vôùi toác ñoä choân vuøi lôùn vaø xen keõ moät vaøi pha naâng ñeå taïo baãy, ñaëc bieät laø baãy kieán taïo. Tieâu chuaån cuûa taàng ñaù sinh daàu Qua nghieân cöùu toång keát kinh nghieäm thöïc teá ta thaáy raèng: moät taàng ñaù ñöôïc xeáp vaøo loaïi ñaù meï sinh daàu, khí khi noù ñaûm baûo caùc tieâu chuaån sau: Thaønh phaàn thaïch hoïc cuûa taàng ñaù chuû yeáu laø caùc traàm tích haït mòn nhö seùt, boät hoaëc cacbonat. Traàm tích ñöôïc laéng ñoïng, hình thaønh trong moâi tröôøng khöû, taïo ra vôùi cheá ñoä kieán taïo luùn chìm töông ñoái oån ñònh, toác ñoä choân vuøi lôùn. Trong taàng traàm tích naøy haøm löôïng vaät chaát höõu cô ñöôïc baûo toàn vaø choân vuøi phaân taùn trong traàm tích phaûi ñaït giaù trò nhaát ñònh ñuû ñaûm baûo taïo ra löôïng Hydrocacbon ñaùng keå trong quaù trình sinh daàu. Ñaù ñaït möùc ñoä tröôûng thaønh ñeå vaät chaát höõu cô coù theå chuyeån hoaù thaønh Hydrocacbon, di chuyeån vaøo baãy ñeå taïo ra caùc tích tuï daàu khí coù giaù trò coâng nghieäp. Caùc phöông phaùp nghieân cöùu ñòa hoaù ñaù meï Taàng ñaù sinh phaûi laø taàngø ñaù coù giaøu vaät chaát höõu cô, ñaây chæ môùi laø ñieàu kieän caàn chöù chöa phaûi laø ñieàu kieän ñuû. Coù nhöõng taàng traàm tích coù haøm löôïng vaät chaát höõu cô lôùn song vaãn khoâng ñuû ñieàu kieän sinh ra daàu khí. Sau ñoù ñeå ñaùnh giaù taàng ñaù meï sinh daàu khí ngöôøi ta phaûi döïa vaøo caùc phöông phaùp phaân tích ñaùnh giaù ñeå xaùc ñònh caùc tham soá ñòa hoaù. Thoâng qua caùc tham soá ñoù ta phaân tích, toång hôïp, ñaùnh giaù tieàm naêng sinh cuûa ñaù meï treân baát kyø khu vöïc naøo ñoù. Xaùc ñònh toång haøm löôïng cacbon höõu cô TOC% Thöôøng khi ñaùnh giaù caàn quan taâm ñeán löôïng vaät chaát höõu cô chöùa trong ñaù meï. Song veà maët hoaù hoïc cuõng bieát raèng thaønh phaàn nguyeân toá cô baûn cuûa vaät chaát höõu cô laø Hydro vaø Cacbon. Vaäy coù theå ñaùnh giaù löôïng vaät chaát höõu cô chöùa trong ñaù meï thoâng qua löôïng Cacbon chöùa trong vaät chaát höõu cô ñoù. Löôïng Cacbon ñoù ñöôïc goïi laø Cacbon höõu cô. Phöông phaùp xaùc ñònh TOC% laø phöông phaùp cô baûn, ñöôïc tieán haønh khi nghieân cöùu vaø ñaùnh giaù ñaù meï. Phöông phaùp ñöôïc thöïc hieän nhôø maùy LECO3000. Maãu ñöôïc laáy vôùi soá löôïng 10 – 100g ñem nghieàn nhoû, duøng axit HCl ñeå loaïi boû Cacbonat vaø axit HF ñeå loaïi boû silicat. Maãu ñöôïc laøm khoâ töï nhieân vaø caân tröôùc khi ñöa vaøo loø ñoát. Trong loø maãu ñöôïc ñoát tôùi nhieät ñoä 13500C vaø löôïng CO2 thoaùt ra trong quaù trình ñoát ñöôïc xaùc ñònh nhôø vaøo duïng cuï chuyeân duïng. Ta thaáy raèng: Nguyeân töû löôïng cuûa cacbon laø: 12.01 (mc). Nguyeân töû löôïng cuûa oxy laø: 16.00 (mo). Phaân töû löôïng cuûa CO2 laø: 44.01 (mco2). Nhö vaäy: Fco2 = = 0.2729 Fco2 laø heä soá chuyeån ñoåi. Töø ñoù ta coù theå tính ñöôïc toång haøm löôïng cacbon höõu cô TOC% TOC = * 100 (%) Mo : khoái löôïng ñaù ban ñaàu. Mñ : khoái löôïng maãu ñaù ñaõ loaïi Cacbonat. Cst : haøm löôïng cacbon trong maãu chuaån (%) Fco2 : heä soá chuyeån ñoåi = 0.2729 Qua caùc keát quaû nghieân cöùu toång tieàm naêng vaät chaát höõu cô chöùa trong ñaù traàm tích mòn haït, ña soá caùc nhaø ñòa chaát daàu khí treân theá giôùi thoáng nhaát phaân loaïi ñaù meï theo baûng sau: TOC% Ñaù seùt Ñaù cacbonat Loaïi ñaù meï 0 – 0.5 0 – 0.25 Ngheøo 0.5 – 1 0.25 – 0.5 Trung bình 1 – 3 0.5 – 1 Toát 3 – 5 1 – 2 Raát toát > 5 > 2 Cöïc toát Phöông phaùp nhieät phaân Rock – Eval Nung maãu ñaù meï trong moâi tröôøng khoâng coù Oxy ñeå taùch Hydrocacbon goïi laø nhieät phaân. Phöông phaùp nhieät phaân naøy döïa treân cô sôû cuûa phöông phaùp taùch Hydrocacbon töø ñaù phieán chaùy vaøo nhöõng naêm cuûa theá kyû 19, ñeán nhöõng naêm 50 cuûa theá kyû 20 ñöôïc chính thöùc ñöa vaøo ñeå nghieân cöùu ñaù meï. Maùy nhieät phaân Rock – Eval ñöôïc vieän daàu moû Phaùp vaø coâng ty Petro Fina cuûa Bæ hôïp taùc cheá taïo. Noù ngaøy caøng hoaøn chænh hôn qua caùc theá heä. Vôùi troïng löôïng maãu ñaù meï raát nhoû (0.1 – 0.5g) sau khi ñaõ ñöôïc nghieàn nhoû. Ngöôøi ta ñöa vaøo nhieät phaân trong moâi tröôøng khoâng coù Oxy (khí trô He, N2) theo moät chöông trình gia nhieät nhaát ñònh. Sau 15 phuùt nhieät ñoä phaûi ñaït 5500C, ta thu ñöôïc keát quaû nhôø boä phaän Detector ion hoaù Hydro baèng ngoïn löûa taïo ra doøng ñieän bieán ñoåi truyeàn ra maùy ghi. Töø ñoù thu ñöôïc caùc tham soá ñòa hoaù sau: S0 : laø löôïng khí vaø Hydrocacbon loûng thaáp phaân töû (C1 – C7) giaûi phoùng ôû nhieät ñoä 900C. löôïng naøy laø raát nhoû. S1 : löôïng Hydrocacbon loûng daïng daàu ñöôïc taùch ra ôû nhieät ñoä khoaûng 3000C, laø löôïng Hydrocacbon töï do trong ñaù meï (Kg/Taán, g/kg, mg/g). S2 : laø löôïng Hydrocacbon tieàm naêng trong ñaù meï ñöôïc taùch ra ôû nhieät ñoä 300 – 5500C (Kg/Taán, g/kg, mg/g). S3 : laø toång löôïng CO2 ñöôïc taïo thaønh khi haï nhieät ñoä töø 5500C xuoáng 3900C trong doøng oxy. Thoâng thöôøng löôïng toång tieàm naêng Hydrocacbon cuûa taàng ñaù meï goàm S0 + S1 + S2 +S3 . Do löôïng S0, S1, S3 khoâng ñaùng keå vì vaäy S2 ñöôïc coi laø phaûn aùnh tieàm naêng cuûa ñaù meï. Töø caùc thoâng soá treân ta tính ñöôïc caùc chæ soá: HI : chæ soá Hydrogen HI = x 100 Chæ soá naøy ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng vaø nguoàn goác ñaù meï PI: chæ soá saûn phaåm PI = Chæ soá giuùp ta xaùc ñònh söï coù maët cuûa Hydrocacbon di cö hay ñoàng sinh Loaïi ñaù meï S1 (mg/g) S2 (mg/g) S1 + S2 (ppm) Ngheøo < 0.5 < 2.5 < 300 Trung bình 0.5 – 1 2.5 – 5 300 – 600 Giaøu 1 – 2 5 – 10 600 – 1200 Raát giaøu > 2 > 10 > 1200 Phöông phaùp phaûn xaï Vitrinit (%R0) Ñaàu theá kyû 20, nhaø ñòa chaát Myõ laø White ñaõ phaùt hieän ra daàu moû chæ coù theå tìm thaáy trong traàm tích chöùa than coù ñoä bieán chaát thaáp ñeán trung bình. Ôû nôi than ñaù coù ñoä bieán chaát cao hôn chæ coù khí khoâ coøn neáu cao hôn nöõa (than gaày) thì daàu haàu nhö khoâng coù. Tôùi nhöõng naêm 60 – 70 cuûa theá kyû 20 caùc nhaø baùc hoïc ngöôøi Ñöùc, Nga trong nghieân cöùu ñaõ phaùt trieån luaän ñieåm treân, ñoàng thôøi phaùt hieän tính höõu hieäu cuûa Vitrinit phaûn aùnh söï tröôûng thaønh cuûa Kerogen. Vitrinit laø caáu töû khaù phoå bieán trong than.Vitrinit deã gaëp trong caùc ñaù seùt, cacbonat döôùi daïng caùc maûnh nhoû. Vitrinit bao goàm telenit – chaát taïo voû teá baøo thöïc vaät, kaonilit – chaát laáp ñaày trong loøng teá baøo. Khaû naêng phaûn xaï aùnh saùng cuûa Vitrinit taêng leân cuøng vôùi söï tieán hoaù nhieät (tröôûng thaønh) cuûa noù nhôø coù söï thay ñoåi caáu truùc Vitrinit ñöôïc taïo neân töø caùc voøng nhaân Aromatic. Cuøng vôùi quaù trình tieán hoaù nhieät caùc voøng Benzen trong caùc Aromatic caøng taäp trung hôn, lieân keát chaët xít hôn vôùi nhau taïo thaønh caùc maûng lôùn, caùc maët lôùn laïi choàng chaát leân nhau taïo ra caùc maët phaúng nhaün laøm taêng ñoä phaûn xaï aùnh saùng cuûa Vitrinit ñoàng thôøi giaûi phoùng H2 cung caáp cho quaù trình taïo CnH2n+2. Maãu ñöôïc duøng cho phaân tích ñoä phaûn xaï Vitrinit ñöôïc laáy töø 10 – 20 g ñem nghieàn nhoû loaïi boû caùc thaønh phaàn Cacbonat vaø Silicat baèng HCl vaø HF. Sau ñoù tieán haønh taùch Kerogen. Kerogen thu ñöôïc ñaët treân beà maët taám nhöïa hình truï trong suoát phuû ñaày Silicon. Sau khi ñoâng cöùng beà maët maãu ñöôïc maøi boùng. Maãu chuaån bò hoaøn chænh ñem soi treân kính hieån vi chuyeân duøng coù boä ño kích thöôùc caùc caáu töû nhôø photomer vaø ñoä phaûn xaï baèng boä ño phaûn xaï ñöôïc soá hoaù. Thöôøng thì moãi maãu ngöôøi ta ño 50 – 100 caáu töû ñeå laáy giaù rò trung bình vaø loaïi tröø caùc dò chuûng bò laãn vì moät lyù do naøo ñoù. Keát quaû caùc maãu ñöôïc taäp hôïp treân bieåu ñoà keát hôïp vôùi ñoä saâu cho pheùp ta vaïch ñöôøng tieán hoaù nhieät cho gieáng khoan taïi ñieàm ñoù. Keát hôïp vôùi caùc keát quaû ño caùc gieáng ta xaùc ñònh söï phaân boá cuûa caùc ñôùi tröôûng thaønh cuûa ñaù meï. Bieåu ñoà theå hieän söï bieán ñoåi trung bình ñoä phaûn xaï Vitrinit theo ñoä saâu, neáu treân truïc Ro ta duøng tyû leä loga thì ñoà thò laø moät ñöôøng thaúng lieân tuïc, khoâng bò leäch höôùng chöùng toû quaù trình traàm tích dieãn ra lieân tuïc khoâng bò giaùn ñoaïn, hay aûnh höôûng cuûa quaù trình magma. Moïi söï leäch hay chuyeån höôùng ñoät ngoät noùi leân quaù trình traàm tích bò ngöøng treä hoaëc bò aûnh höôûng cuûa quaù trình magma. Moät soá taùc giaû phaân chia ñoä tröôûng thaønh cuûa ñaù meï phaûn aùnh qua giaù trò Ro% Ñoä tröôûng thaønh %Ro Chöa tröôûng thaønh < 0.6 Tröôûng thaønh 0.6 – 0.8 Tröôûng thaønh muoän 0.8 – 1.35 Bieán chaát >1.35 d: Phöông phaùp phaân tích heä soá thôøi nhieät TTI Vôùi phöông phaùp nghieân cöùu Vitrinit vaø xaùc ñònh Tmax baèng phöông phaùp nhieät phaân Rock – Eval, ngöôøi ta ñaùnh giaù ñöôïc ñoä tröôûng thaønh cuûa ñaù meï thoâng qua phaân tích maãu khoan vaø ñöông nhieân keát quaû chæ coù theå bieåu thò cho ñieåm ñaët gieáng khoan. Vaán ñeà ñaët ra laø: ñaùnh giaù ñaù meï khoâng theå chæ thoâng qua keát quaû cuûa moät vaøi gieáng khoan maø phaûi ñaùnh giaù cho caû khu vöïc. Maët khaùc caùc gieáng khoan khoâng phaûi taát caû ñeàu ñaït ñöôïc ñoä saâu nôi coù chieàu daøy traàm tích lôùn nhaát (thöôøng chæ khoan ôû phaàn voøm cuûa caáu taïo). Ñeå khaéc phuïc trôû ngaïi treân, nhaø ñòa hoaÙ Lopatin ñaõ ñöa ra phöông phaùp tính ñoä tröôûng thaønh cuûa ñaù meï moät caùch giaùn tieáp thoâng qua heä soá thôøi nhieät TTI vaøo naêm 1971. Ñeán naêm 1980 Waple phaùt trieån vaø hoaøn chænh theâm phöông phaùp TTI cuûa Lopatin. Theo caùc oâng thôøi gian vaø nhieät ñoä laø hai yeáu toá cô baûn nhaát chi phoái quaù trình bieán ñoåi Kerogen thaønh Hydrocacbon, cô sôû cuûa phöông phaùp naøy laø phöông trình Arrhenius: K = A* e-E/RT. Trong ñoù: K: haèng soá toác ñoä phaûn öùng. A: taàn soá va chaïm cuûa caùc phaàn töû ñeå coù toác ñoä phaûn öùng. E: naêng löôïng hoaït ñoäng: laø naêng löôïng phaân töû chaát caàn thu ñeå ñuû naêng löôïng ñeå phaù caáu taïo phaân töû cuõ, tham gia phaûn öùng taïo phaân töû môùi. R: haèng soá khí . T: nhieät ñoä tuyeät ñoái (0K). Keát quaû thí nghieäm cho thaáy khi nhieät ñoä taêng leân 100C thì toác ñoä phaûn öùng hoaù hoïc taêng hai laàn (taêng theo haøm soá muõ) vaø tyû leä tuyeán tính vôùi thôøi gian. Naêm 1971 Lopatin ñaõ caên cöù vaøo beà daøy cuûa caùc thaønh heä vaø nhieät ñoä ño ñöôïc trong thöïc teá ñaõ taùi taïo lòch söû choân vuøi vaø lòch söû phaùt trieån nhieät ñoä trong thaønh heä ñoàng thôøi oâng ñöa ra khaùi nieäm vaø caùch tính toaùn heä soá thôøi nhieät TTI laø toång cuûa caùc tích soá giöõa thôùi gian vaø nhieät ñoä maø thaønh heä ñaõ traûi qua trong töøng giai ñoaïn: TTI = *rn Trong ñoù: : khoaûng thôøi gian naèm trong khoaûng nhieät ñoä tính toaùn. r: laø heä soá nhieät ñoä phaûn aùnh toác ñoä phaûn öùng gaáp ñoâi(r=2). n: chæ soá tích luyõ (ñöôïc choïn theo khoaûng nhieät ñoä) T= 90 – 1000 C n = -1 rn = 2-1 T = 100 – 1100C n = 0 rn = 20 T =110 – 1200C n= 1 rn = 21 ……………… Phöông phaùp xaùc ñònh heä soá thôøi nhieät TTI coù giaù trò saùt vôùi moâi tröôøng ôû trong caùc beå traàm tích Paleozoi vaø Mezozoi, coøn ñoái vôùi caùc beå traàm tích Kainozoi thì chæ tieâu naøy caàn phaûi ñöôïc xem xeùt laïi. Ñoái vôùi caùc beå traàm tích Kainozoi coù toác ñoä traàm tích thaáp hoaëc trung bình thì coù theå aùp duïng ñöôïc chæ tieâu naøy. Song ôû caùc beå traàm tích Kainozoi coù toác ñoä tích luyõ traàm tích lôùn, ñaëc bieät nôi coù traàm tích treû Plioxen – Ñeä Töù coù toác ñoä tích luyõ lôùn thì phöông phaùp naøy chöa hoaøn toaøn saùt thöïc teá. Khi ñoù thang nhieät ñoä ñöôïc aùp duïng caàn caên cöù vaøo nhieät ñoä maø vaät chaát höõu cô ñaõ traûi qua töùc laø qua chæ tieâu phaûn xaï Vitrinit (Ro) Baûng xaùc ñònh ñoä tröôûng thaønh cuûa ñaù meï theo heä soá TTI cuûa Waple D.V Ñoä tröôûng thaønh cuûa ñaù meï TTI Chöa tröôûng thaønh <15 Cöôøng ñoä sinh daàu maïnh 75 Chaám döùt quaù trình sinh daàu 170 Chaám döùt quaù trình sinh khí condensat 1500 Sinh khí khoâ >1500 CAÙC CHÆ TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU ÑAÙ MEÏ Vôùi caùc phöông phaùp nghieân cöùu vaø phaân tích ôû trong chöông tröôùc chuùng ta ñaõ thu ñöôïc haøng loaït caùc tham soá ñòa hoaù phaûn aùnh veà khía caïnh naøy hay khía caïnh khaùc cuûa ñaù meï. Nhöng ñeå coù theå ñaùnh giaù ñöôïc ñaù meï ta caàn phaûi phaân tích toång hôïp caùc tham soá ñòa hoaù theo moät ñôn vò naøo ñoù nhö ñòa taàng gieáng khoan, khu vöïc… tieáp ñeán laø ta phaûi ñem so saùnh chuùng vôùi nhau, so vôùi caùc baûng hay caùc bieåu ñoà chuaån, xaùc ñònh caùc chæ tieâu höõu hieäu nhaát ñeå ñaùnh giaù ñaù meï cho nhöõng ñoái töôïng cuï theå. Caùc chæ tieâu höõu hieäu vaø ñaëc tröng caàn laøm roõ laø: Chæ tieâu ñaùnh giaù veà chaát löôïng vaät chaát höõu cô. Chæ tieâu ñaùnh giaù veà chaát löôïng vaät chaát höõu cô. Chæ tieâu ñaùnh giaù veà ñoä tröôûng thaønh vaät chaát höõu cô. Chæ tieâu ñaùnh giaù soá löôïng vaät chaát höõu cô trong ñaù meï: Döïa vaøo chæ soá TOC (toång haøm löôïng cacbon höõu cô) ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc taàng ñaù meï vaø möùc ñoä giaøu, ngheøo cuûa vaät chaát höõu cô. %TOC = M0 : khoái löôïng ñaù ban ñaâu Kd : khoái löôïng maãu ñaù ñaõ loaïi cacbonat Cst : haøm löôïng cacbon trong maãu chuaån (%) Fco2 heä soá chuyeån ñoåi = 0.2729 Baûng 1: phaân caáp VLHC theo %TOC cuûa Geochem %TOC Ñaù seùt Ñaù cacbonat Loaïi saûn phaåm < 0.5 < 0.25 Ngheøo 0.5 – 1 0.25 – 0.5 Trung bình 1 – 3 0.5 – 1 Toât 3 – 5 1 – 2 Raát toát > 5 > 2 Cöïc toát Chæ tieâu ñaùnh giaù chaát löôïng vaät chaát höõu cô trong ñaù meï: Chæ soá HI (Hydrogen Index): phaûn aùnh chaát löôïng cuûa VLHC vaø nguoàn goác VLHC. HI =*100 Baûng 2: phaân loaïi Kerogen theo chæ soá HI HI (mg/g) Kerogen Khaû naêng sinh cuûa ñaù meï 0 – 150 KIII Chæ sinh khí 150 – 300 KIII – KII Sinh khí vaø sinh daàu > 300 KI - KII Sinh daàu vaø sinh khí Chæ soá Pritan/Phytan (Pr/Ph): Chaát xanh cuûa laù caây laø Phytol. Trong moâi tröôøng oâxy hoaù thì : Phytol chuyeån hoaù thaønh Pritan. Trong moâi tröôøng khöû thì : Phytol chuyeån hoaù thaønh Phytan. Tyû soá Pr/Ph paûn aùnh loaïi nguoàn goác cuûa VLHC. Pr/Ph < 1 : VLHC cuûa traàm tích bieån saâu vaø bieån noâng. Pr/Ph = 1 – 2 : VLHC cuûa traàm tích bieån noâng, vuõng, vònh, cöûa soâng, ñoàng baèng ngaäp nöôùc. Pr/Ph = 2 – 4 : VLHC cuûa vuøng ñoàng baèng chuyeån tieáp. Pr/Ph > 4 : VLHC cuûa traàm tích luïc ñòa. Tyû soá H/C (tyû soá nguyeân töû cuûa H vaø C) vaø tyû soá O/C (tyû soá nguyeân töû cuûa O vaø C): xaùc ñònh loaïi vaät chaát höõu cô. Baûng3: phaân loaïi Kerogen theo chæ soá H/C vaø O/C Loaïi Kerogen H/C O/C KI > 1.5 < 0.1 KII 1 – 1.5 0.1 – 0.2 KIII <1 0.2 – 0.3 Chæ tieâu ñaùnh giaù möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa VLHC trong ñaù meï: Chæ tieâu phaûn xaï Vitrinit (%Ro): ñaùnh giaù möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät lieäu höõu cô trong ñaù meï. Baûng 4: ñoä tröôûng thaønh cuûa VLHC theo chæ soá %RO %Ro Möùc ñoä tröôûng thaønh < 0.6 Khoâng tröôûng thaønh 0.6 – 0.8 Tröôûng thaønh 0.8 – 1.35 Tröôûng thaønh muoän > 1.35 Quaù tröôûng thaønh Chæ tieâu Tmax: thoâng soá ñaùnh giaù möùc ñoä tröôûng thaønh nhieät cuûa ñaù meï hay phaûn aùnh ñoä tröôûng thaønh cuûa VLHC. Baûng 5: ñoä tröôûng thaønh cuûa VLHC theo chæ soá Tmax: Tmax Ñoä tröôûng thaønh cuûa VLHC < 440 Chöa tröôûng thaønh 440 – 446 Tröôûng thaønh 446 – 470 Tröôûng thaønh muoän >470 Quaù tröôûng thaønh Chæ tieâu thôøi nhieät TTI: xaùc ñònh moái quan heä giöõa thôøi gian vaø nhieät ñoä trong quaù trình tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô TTI = Baûng 6: ñoä tröôûng thaønh cuûa VLHC theo chæ soá TTI: TTI Möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa VLHC < 15 Chöa tröôûng thaønh 15 Taïo daàu 75 Ñænh taïo daàu 160 Keát thuùc taïo daàu 10000 Keát thuùc sinh khí öôùt 45000 Giôùi haïn treân sinh khí khoâ Chæ tieâu PI: chæ soá saûn phaåm hay coøn goïi laø heä soá chuyeån ñoåi Hydrocacbon cô baûn sang Hydrocacbon di cö. PI = Baûng 7: ñoä tröôûng thaønh cuûa VLHC theo chæ soá PI: PI Söï coù maït cuûa Hydrocacbon taò sinh hay di cö < 0.1 Taïi sinh 0.1_0.4 Hydrocacbon di cö > 0.4 Coù daàu di cö CHÖÔNG V: DÖÏA VAØO CHÆ SOÁ ÑÒA HOAÙ ÑAÙNH GIAÙ KHẢ NAÊNG SINH DAÀU CUÛA TAÄP ÑAÙ MIOXEN HAÏ I . KEÁT QUAÛ PHAÂN TÍCH CAÙC CHÆ TIEÂU ÑÒA HOAÙ CUÛA CAÙC GIEÁNG KHOAN Nghieân cöùu 10 gieáng khoan thuoäc taàng Mioxen –Haï boàn Cöûu Long bao goàm caùc gieáng : 15.2-RD-1X ; 15.2-RD-3X ; 15.2-GD-1X ; 15.2-PD-1X ; BAÏCH HOÅ 9 ; 01-B-1X ; 09.1-BH-15X ; 09.2-CNV-1X ; BA VÌ -1X ; BAØ ÑEN – 1X ta coù caùc keát quaû sau : 1 GIEÁNG KHOAN 15.2-RD-1X Depth TOC% S1 (Kg/T) S2 (Kg/T) S1+S2 (Kg/T) HI (mg/g) Pi (mg/g) Tmax 2110 0.25 0.1 0.64 0.74 256 0.1351 339 2110 0.06 0.0598 0.3402 0.4 567 0.1495 340 2130 0.34 1.58 0 1.58 1 2130 0.24 0.2404 0.9096 1.15 379 0.209 345 2150 0.22 0.2398 0.9702 1.21 441 0.198 341 2150 0.12 0.0524 0.4776 0.53 398 0.098 339 2170 0.17 0.0597 0.6103 0.67 359 0.089 339 2190 0.26 0.201 1.079 1.28 415 0.157 340 2210 0.29 0.2392 1.3108 1.55 452 0.154 343 2210 0.08 0.06 0.52 0.58 650 0.1034 340 2230 0.16 0.0004 0.7696 0.77 481 0.0005 340 2230 0.01 0 0.0378 0.01 378 0 342 2250 0.27 0.2088 0.9612 1.17 356 0.178 342 2250 0.09 0.0122 0.3078 0.32 342 0.038 341 2270 0.26 0.51 0.52 1.03 200 0.495 343 2270 0.12 0 0.3456 0.24 288 0 337 2290 0.17 0.816 0.55 480 0 340 2290 0.05 0.013 0.227 0.24 454 0.054 342 2310 0.28 0.8904 0.6496 1.54 232 0.578 346 2330 0.19 0 0.6023 0.46 317 0 346 2350 0.23 0 1.1178 0.88 486 0 348 2350 0.07 0.2384 0.1316 0.37 188 0.644 347 2370 0.16 0 0.4432 0.3 277 0 342 2390 0.13 0.305 0.065 0.37 50 0.824 346 2390 0.1 0 0.267 0.05 267 0 437 2410 0.36 0 1.3536 0.98 376 0 342 2430 0.25 0.2875 0.7925 1.08 317 0.26 343 2430 0.18 0.12 0.54 0.66 300 0.181 342 2450 0.14 0.1698 0.2702 0.44 193 0.385 347 2470 0.15 0 0.5445 0.29 363 0 350 2490 0.16 0.08 0.56 0.64 350 0.125 340 2510 0.2 0.164 0.716 0.88 358 0.186 340 2530 0.26 0.3 0.78 1.08 300 0.277 341 2530 0.12 0.15 0.27 0.42 225 0.357 347 2550 0.16 0 0.416 0.41 260 0 339 2570 0.15 0.075 0.375 0.45 250 0.166 347 2570 0.1 0.097 0.183 0.28 183 0.346 351 2590 0.12 0 0.3348 0.24 279 0 350 2610 0.14 0.11 0.28 0.39 200 0.282 344 2630 0.23 0 0.598 0.46 260 0 343 2650 0.2 0 0.65 0.55 325 0 341 2650 0.08 0.04 0.24 0.28 300 0.142 343 2670 0.21 0.091 0.609 0.7 290 0.13 342 2670 0.1 0 0.314 0.3 314 0 348 2688 0.14 0.1054 0.4046 0.51 289 0.206 341 2690 0.19 0 0.6783 0.56 357 0 338 2690 0.07 0 0.3276 0.25 468 0 349 2702 0.22 0.447 0.693 1.14 315 0.392 341 2710 0.2 0.054 0.716 0.77 358 0.070 341 2710 0.12 0.46 0 0.46 1 GIEÁNG KHOAN 15.2-RD-1X: Khoâng coù maãu ñaït tieâu chuaån. 2: GIEÁNG KHOAN 15.2-RD-3X Depth TOC% S1(Kg/T) S2(Kg/T) S1+S2(Kg/T) HI(mg/g) Pi(mg/g) Tmax 2700 0.24 1.73 0 1.73 0 0 0 2720 0.27 1.53 0 1.53 0 0 0 GIEÁNG KHOAN 15.2-RD-3X: Khoâng coù maãu ñaït tieâu chuaån. 3 :GIEÁNG KHOAN 15.2-GD-1X Depth TOC % S1 (Kg/T) S2 (Kg/T) S1+S2 (Kg/T) HI (mg/g) Pi (mg/g) Tmax 2090 0.18 0.0002 0.1998 0.2 111 0.001 426 2130 0.13 0.0005 0.1495 0.15 115 0.003 424 2250 0.26 0 0.4706 0.47 181 0 432 2290 0.11 0 0.1804 0.18 164 0 426 2330 0.01 0.01 0.02 0.03 200 0.333 434 2370 0.06 0 0.0402 0.04 67 0 418 2410 0.01 0 0.01 0.01 100 0 341 2510 0.07 0.2199 0.3801 0.6 543 0.36 343 2550 0.04 0.07 0.24 0.31 600 0.225 351 2590 0.03 0.0701 0.2199 0.29 733 0.241 350 GIEÁNG KHOAN 15.2-GD-1X: Khoâng coù maãu ñaït tieâu chuaån. 4 :GIEÁNG KHOAN BAÏCH HOÅ 9 Depth TOC % S1 (Kg/T) S2 (Kg/T) S1+S2 (Kg/T) HI (mg/g) Pi (mg/g) Tmax RO 3050 0.94 0.59 1.28 1.78 136.2 0.32 437 0.58 3070 1.06 0.59 3.15 3.74 297.2 0.16 436 0.54 3090 0.99 0.51 1.91 2.42 192.9 0.21 438 0.59 3110 1.19 1.80 7.67 9.47 644.5 0.19 438 0.59 3120 1.01 2.08 3.32 5.4 32.7 0.39 437 0.58 Bieåu ño 1à: Ñoà thò xaùc ñònh loaïi VCHC GIEÁNG KHOAN BAÏCH HOÅ 9: coù 5 maãu co haøm löôïng TOC ñaït tieâu chuaån (TOC > 0.5%) ôû ñoä saâu 3050 -ø 3120 m thuoäc loaïi ñaù meï trung bình ñeán toát. Löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù meï: giaù trò S1 =0.51-2.08 kgHC/t.ñaù. Cho thaáy raèng löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù ø töø trung bình ñeán toát. Tieàm naêng hydrocacbon: giaù trò S2 töø 1.28 – 3.32 kgHC/t.ñaù. Maãu ñaù meï coù tieàm naêng sinh hydrocacbon trung bình. Veà chaát löôïng vaät chaát höõu cô: giaù trò HI thay ñoåi töø 136 – 644 mg/g. Ta thaáy vaät chaát höõu cô trong caùc ñaù meï thuoäc taàng naøy thuoäc kerogen loaïi II vaø III coù khaû naêng sinh daàu vaø khí.( bieåu ñoà 1) Löôïng PI thay ñoåi chæ töø 0.16 – 0.39 mg/g, ta coù theå nhaän bieát ñöôïc hydrocacbon ôû ñaây laø coù daàu di cö. Veà möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô: giaù trò Tmax thay ñoåi töø 436 – 438 oC, trung bình laø 437 oC.Theo Ro vaät lieäu höõu cô tröôûng thaønh.( Bieåu ñoà 2). . Bieåu ñoà 2: Caùc thoâng soá ñòa hoùa cuûa gieáng khoan baïch hoå 9 5 :GIEÁNG KHOAN 15.2-PD-1X Depth TOC% S1(Kg/T) S2(Kg/T) S1+S2(Kg/T) HI(mg/g) Pi(mg/g) Tmax 1870 0.2 0 0.2 0.2 100 1 427 1910 0.02 0.01 0.01 0.02 50 0.50 440 1950 0.18 0.0004 0.2196 0.22 122 0.99 430 1990 0.14 0.17 0 0.17 0 GIEÁNG KHOAN 15.2-PD-1X: Khoâng coù maãu ñaït tieâu chuaån. 6 :GIEÁNG KHOAN 01-B-1X Depth TOC% S1(Kg/T) S2(Kg/T) S1+S2(Kg/T) HI(mg/g) Pi(mg/g) Tmax 1700 0.42 0.0182 0.5418 0.56 129 0.0325 431 1750 0.3 0.011 0.339 0.35 113 0.031 432 2130 0.23 0.0006 0.1794 0.18 78 0.0033 430 GIEÁNG KHOAN 01-B-1X: Khoâng coù maãu ñaït tieâu chuaån. 7 :GIEÁNG KHOAN 09.1-BH-15X Depth TOC% S1(Kg/T) S2(Kg/T) S1+S2(Kg/T) HI(mg/g) Pi(mg/g) Tmax 3120 1.07 0.5569 8.9131 9.47 833 0.058 433 3130 0.44 0.3632 1.7468 2.11 397 0.172 438 3150 1.42 0.3914 10.4086 10.8 733 0.036 437 Bieåu ño 3à: Ñoà thò xaùc ñònh loaïi VCHC GIEÁNG KHOAN 09.1-BH-15X chæ coù hai maãu co ham löôïng TOC ñaït tieâu chuaån ôû ñoä saâu 3120 m ø vaø 3150 m TOC =(1.07 vaø 1.42) ñaù meï thuoäc loaïi toát. Löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù meï: giaù trò S1 thay ñoåi töø 0.5569 – 0.3914 kgHC/t.ñaù, trung bình laø 0.4754 kgHC/t.ñaù. Cho thaáy raèng löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù töø ngheøo ñeán trung bình. Tieàm naêng hydrocacbon: giaù trò S2 töø 8.9113 – 10.4086 kgHC/t.ñaù, trung bình laø 9.66 kgHC/t.ñaù. Maãu ñaù meï coù tieàm naêng sinh hydrocacbon toát. Veà chaát löôïng vaät chaát höõu cô: giaù trò HI thay ñoåi töø 733 – 833 mg/g, trung bình 355.5 mg/g. Ta thaáy vaät chaát höõu cô trong caùc ñaù meï thuoäc taàng naøy thuoäc kerogen loaïi I coù khaû naêng sinh daàu vaø khí. (bieåu ñoà 3 ) Löôïng PI thay ñoåi chæ töø 0.036– 0.058 mg/g, ta coù theå nhaän bieát ñöôïc hydrocacbon ôû ñaây laø taïi sinh. Veà möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô: giaù trò Tmax thay ñoåi töø 433 – 437 oC, trung bình laø 435 oC. Theo Tmax thì laø chöa tröôûng thaønh.. Bieåu ñoà 4: Caùc thoâng soá ñòa hoùa cuûa gieáng khoan 09.1-BH-15X 8 :GIEÁNG KHOAN 09.2-CNV-1X Depth TOC% S1(Kg/T) S2(Kg/T) S1+S2(Kg/T) HI(mg/g) Pi(mg/g) Tmax 2985 0.64 0.0776 0.7424 0.82 116 0.094 429 3005 0.67 0.0605 1.2395 1.3 185 0.046 436 3025 0.51 0.0517 0.6783 0.73 133 0.070 434 3045 0.61 0.0524 0.7076 0.76 116 0.068 430 3065 0.67 0.1285 0.9715 1.1 145 0.116 430 3085 0.82 0.3472 1.6728 2.02 204 0.171 434 3105 0.63 0.1487 0.9513 1.1 151 0.135 432 3125 0.71 0.1675 1.2425 1.41 175 0.118 433 3145 0.25 24.39 1.25 25.64 500 0.951 433 Bieåu ño 5à: Ñoà thò xaùc ñònh loaïi VCHC GIEÁNG KHOAN 09.2-CNV-1X coù 8 maãu coù haøm löôïng TOC ñaït tieâu chuaån ôû ñoä saâu 2985m,3005m,3025m,3045m,3065m,3085m,3105m,3125m. TOC =( 0.64, 0.67, 0.51, 0.61, 0.67, 0.82, 0.63, 0.71) ñaù meï thuoäc loaïi trung bình. Löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù meï: giaù trò S1 thay ñoåi töø 0.0517 – 0.3472 kgHC/t.ñaù, trung bình laø 0.1232 kgHC/t.ñaù. Cho thaáy raèng löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù ø ngheøo. Tieàm naêng hydrocacbon: giaù trò S2 töø 0.6783 – 1.6728 kgHC/t.ñaù, trung bình laø 1.1755 kgHC/t.ñaù. Maãu ñaù meï coù tieàm naêng sinh hydrocacbon ngheøo. Veà chaát löôïng vaät chaát höõu cô: giaù trò HI thay ñoåi töø116 – 204 mg/g, trung bình 160 mg/g. Ta thaáy vaät chaát höõu cô trong caùc ñaù meï thuoäc taàng naøy thuoäc kerogen loaïi II vaø loaïi III coù khaû naêng sinh daàu vaø khí. (bieåu ñoà 5) Löôïng PI thay ñoåi chæ töø 0.04– 0.18 mg/g, ta coù theå nhaän bieát ñöôïc hydrocacbon ôû ñaây laø taò sinh. Veà möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô: giaù trò Tmax thay ñoåi töø 429– 434 oC, trung bình laø 432 oC. Theo Tmax thì laø chöa tröôûng thaønh. Bieåu ñoà 6: Caùc thoâng soá ñòa hoùa cuûa gieáng khoan 09.2-CNV-1X 9 :GIEÁNG KHOAN BA VI -1X Depth TOC% S1(Kg/T) S2(Kg/T) S1+S2(Kg/T) HI(mg/g) Pi(mg/g) Tmax RO 2490 0.45 0.02 0.3285 0.3485 73 0.057 437 0.43 2500 1.02 0.03 0.816 0.846 80 0.035 437 0.45 2525 1.02 0.04 1.0302 1.0702 101 0.037 438 0.51 2555 1.90 0.12 2.147 2.267 113 0.052 437 0.39 2610 1.08 0.07 1.1448 1.2148 106 0.057 438 0.49 2675 1.25 0.09 1.3875 1.4775 111 0.060 437 0.39 2705 1.06 0.06 0.9328 0.9928 88 0.060 439 0.50 2715 0.94 0.04 1.3254 1.3654 141 0.029 440 0.57 2820 2.00 0.23 6.88 7.11 344 0.032 440 0.56 Bieåu ño 7: Ñoà thò xaùc ñònh loaïi VCHC GIEÁNG KHOAN BA VI -1X Haøm löôïng vaät chaát höõu côTOC =0.94 -2 thuoäc loaïi ñaù meï toát. Löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù meï: giaù trò S1 thay ñoåi töø 0.03– 0.23 kgHC/t.ñaù. Cho thaáy raèng löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù ø ngheøo Tieàm naêng hydrocacbon: giaù trò S2 0.8 -6.8 kgHC/t.ñaùù. Maãu ñaù meï coù tieàm naêng sinh hydrocacbon trung bình . Veà chaát löôïng vaät chaát höõu cô: giaù trò HI 80 -344 mg/g. Ta thaáy vaät chaát höõu cô trong caùc ñaù meï taàng naøy thuoäc kerogen chuû yeáu loaïi III coù khaû naêng sinh khí. (bieåu ñoà 7) Löôïng PI=0.03-0.06 mg/g, ta coù theå nhaän bieát ñöôïc hydrocacbon ôû ñaây laø taïi sinh. Veà möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô: giaù trò Tmax 432 oC. Theo Tmax thì vaät chaát höõu cô chöa tröôûng thaønh.. Bieåu ñoà 8: Caùc thoâng soá ñòa hoùa cuûa gieáng khoan BA VÌ -1X 10 GIEÁNG KHOAN BAØ ÑEN – 1X Depth TOC% S1(Kg/T) S2(Kg/T) S1+S2(Kg/T) HI(mg/g) Pi(mg/g) Tmax 2700 1.06 0.10 0.83 0.93 78.3 0.11 447 2730 0.69 0.03 0.14 O.17 20.3 0.18 451 2840 0.70 0.01 0.01 0.02 1.43 0.5 438 3200 0.54 0.02 0.1 0.12 18.5 0.17 464 Bieåu ño 9: Ñoà thò xaùc ñònh loaïi VCHC GIEÁNG KHOAN BAØ ÑEN – 1X TOC =054 -1.06thuoäc loaïi ñaù meï trung bình ñeán toát. Löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù meï: giaù trò S1 thay ñoåi töø 0.03– 0.1 kgHC/t.ñaù. Cho thaáy raèng löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù ø ngheøo Tieàm naêng hydrocacbon: giaù trò S2 =0.01 -0.8 kgHC/t.ñaùù. Maãu ñaù meï coù tieàm naêng sinh hydrocacbon ngheøo . Veà chaát löôïng vaät chaát höõu cô: giaù trò HI 1.4 -78 mg/g. Ta thaáy vaät chaát höõu cô trong caùc ñaù meï taàng naøy thuoäc kerogen chuû yeáu loaïi III coù khaû naêng sinh khí. Löôïng PI=0.11-0.5 mg/g, ta coù theå nhaän bieát ñöôïc hydrocacbon ôû ñaây laø taïi sinh chæ coù 1 maåu PI = 0.5 naèm ôû ñoä saâu 3200m thuoäc hydrocacbon coù daàu di cö. Veà möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô: giaù trò Tmax 438-464 oC. Theo Tmax thì vaät chaát höõu cô ñaõ tröôûng thaønh. Bieåu ñoà 10: Caùc thoâng soá ñòa hoùa cuûa gieáng khoan BAØ ÑEN – 1X GIAÙ TRÒ TRUNG BÌNH CUÛA CAÙC CHÆ TIEÂU ÑÒA HOAÙ Töø keát quaû phaân tích ñòa hoaù cuûa 10 gieáng khoan thuoäc taàng Mioxen_haï boàn Cöûu Long bao goàm caùc gieáng khoan : 15.2-RD-1X ; 15.2-RD-3X ; 15.2-GD-1X ; 15.2-PD-1X ; BAÏCH HOÅ 9 ; 01-B-1X ; 09.1-BH-15X ; 09.2-CNV-1X ; BA VÌ -1X ; BAØ ÑEN – 1X , ñaõ toång hôïp soá lieäu vaø leân sô ñoà ñeå coù nhöûng nhaän xeùt cho taàng ñaù meï Mioxen-haï boàn Cöûu Long. Ta chæ nhaän thaáy coù 5 gieáng khoan BAÏCH HOÅ 9, 09.1-BH-15X, 09.2-CNV-1X, BA VÌ -1X, BAØ ÑEN -1X laø coù ñaù meï ñaït tieâu chuaån . Töø ñoù ta coù baûng giaù trò trung bình cuûa caùc chæ tieâu ñòa hoaù: GIEÁNG KHOAN ÑOÄ SAÂU (m) TOC (%) S1 (Kg/T) S2 (Kg/T) HI (mg/g) PI (mg/g) TMAX (oC ) BAÏCH HOÅ 9 3050-3120 1.038 1.114 3.4356 260.7 0.254 437.2 09.1-BH-15X 3120-3150 1.245 0.4755 9.66 783 0.047 435 09.2-CNV-1X 2985-3145 0.657 0.118 1.02 153 0.1102 432.2 BA VÌ -1X 2490-2820 1.28 0.055 1.956 101 0.045 438.3 BAØ ÑEN -1X 2700-3200 O.747 0.04 0.27 29.6 0.24 450 TRUNG BÌNH 0.9848 0.35926 3.268 265.46 0.12 439.1 Treân cô sôû phaân tích toång hôïp töø keát quaû phaân tích ñòa hoaù gieáng khoan thuoäc taàng Mioxen –haï cuûa boàn truõng Cöûu Long. Ta coù nhöõng keát luaän sau : Ñaù meï Mioxen- haï phaân boá ôû ñoä saâu töø 2490-3200 m Haøm löôïng vaät chaát höõu cô TOC thay ñoåi töø 0.747-1.245 trung bình laø 0.9848 ñaù meï thuoäc loai trung bình ñeán toát. Löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù meï: giaù trò S1 thay ñoåi töø 0.04-1.114 trung bình laø 0.36 kgHC/t.ñaù. Cho thaáy raèng löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù meï trung bình. Tieàm naêng hydrocacbon: giaù trò S2 thay ñoåi töø 0.27-9.66 trung bình laø 3.268 kgHC/t.ñaù. Maãu ñaù meï coù tieàm naêng sinh hydrocacbon trung bình. Veà chaát löôïng vaät chaát höõu cô: giaù trò HI thay ñoåi töø 101-783 trung bình 265.46 mg/g. Ta thaáy vaät chaát höõu cô trong caùc ñaù meï thuoäc taàng naøy thuoäc kerogen loaïi II vaø loaïi III coù khaû naêng sinh daàu vaø khí nhöng loaïi III chieám öu theá hôn Löôïng PI thay ñoåi töø 0.045-0.254 trung bình la 0.12 mg/g, ta coù theå nhaän bieát ñöôïc hydrocacbon ôû ñaây laø taò sinh. Veà möùc ñoä tröôûng thaønh cuûa vaät chaát höõu cô: giaù trò Tmax thay ñoåi töø 432.2-450 oC trung bình laø 439.1 oC. Theo Tmax thì vaät chaát höõu cô ø chöa tröôûng thaønh. Tmax thay ñoåi theo ñoä saâu giöõa caùc gieáng khoan vaø ít thay ñoåi trong moät gieáng khoan do taàng traàm tích moûng. KEÁT LUAÄN Qua keát quaû xöû lyù vaø toång hôïp caùc taøi lieäu ñòa hoaù cuûa caùc gieáng khoan thuoâc taàng Mioxen_haï boàn Cöûu Long ta coù moät soá nhaän xeùt nhö sau : 1.Gieáng khoan BAÏCH HOÅ 9 : Ñaù meï Mioxen- haï phaân boá ôû ñoä saâu töø 3050-3120 m coù beà daøy 70 m. Haøm löôïng vaät chaát höõu cô TOC=1.038% ñaït möùc toát, Löôïnghydrocacbon töï do trong ñaùø trung bình ñeán toát, Tieàm naêng sinh hydrocacbon ngheøo ñeán trung bình, Thuoäc kerogen loaïi II vaø III coù khaû naêng sinh daàu vaø khí, Hydrocacbon ôû ñaây laø coù daàu di cö. Theo Ro vaät lieäu höõu cô tröôûng thaønh. 2.Gieáng khoan 09.1-BH-15X : Ñaù meï Mioxen- haï phaân boá ôû ñoä saâu töø 3120-3150 m coù beà daøy 30 m. Haøm löôïng vaät chaát höõu cô TOC=1.245% ñaït möùc toát, Thaáy raèng löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù trung bình. Maãu ñaù meï coù tieàm naêng sinh hydrocacbon toát, Kerogen loaïi I coù khaû naêng sinh daàu vaø khí, Hydrocacbon ôû ñaây laø taïi sinh, Theo Tmax thì laø chöa tröôûng thaønh. 3.Gieáng khoan 09.2-CNV-1X : Ñaù meï Mioxen- haï phaân boá ôû ñoä saâu töø 2985-3145 m coù beà daøy 160 m. Haøm löôïng vaät chaát höõu cô TOC=0.657% ñaït möùc trung bình. Löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù ngheøo, Tieàm naêng sinh hydrocacbon trung bình, Kerogen loaïi II vaø loaïi III coù khaû naêng sinh daàu vaø khí, Hydrocacbon ôû ñaây laø taò sinh. Theo Tmax thì laø chöa tröôûng thaønh. 4.Gieáng khoan BA VÌ -1X: Ñaù meï Mioxen- haï phaân boá ôû ñoä saâu töø 2490-2820 m coù beà daøy 330 m. Haøm löôïng vaät chaát höõu cô TOC=1.28% ñaït möùc toát, Löôïng hydrocacbon töï do trong ñaù ø ngheøo, Tieàm naêng sinh hydrocacbon trung bình, Kerogen chuû yeáu loaïi III , Hydrocacbon ôû ñaây laø taïi sinh. Theo Tmax thì vaät chaát höõu cô chöa tröôûng thaønh. 5. Gieáng khoan BAØ ÑEN -1X : Ñaù meï Mioxen- haï phaân boá ôû ñoä saâu töø 2700-3200 m coù beà daøy 500 m. Haøm löôïng vaät chaát höõu cô TOC=0.747% ñaït möùc trung bình, Hydrocacbon töï do trong ñaù ngheøo, tieàm naêng sinh hydrocacbon ngheøo ñeán trung bình. Kerogen chuû yeáu loaïi III coù khaû naêng sinh khí, Hydrocacbon ôû ñaây laø taïi sinh coù 1 maãu PI = 0.5 naèm ôû ñoä saâu 3200m thuoäc hydrocacbon coù daàu di cö. Giaù trò Tmax 438-464 oC. Theo Tmax thì vaät chaát höõu cô ñaõ tröôûng thaønh. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Buøi Thò Luaän, baøi giaûng ñòa hoaù daàu khí Hoaøng ñình tieán – nguyeãn vieät kyø, ñòa hoaù daàu khí, nhaø xuaát baûn ñaïi hoïc quoác gia thaønh phoá hoà chí minh, 2003 Nguyeãn vieät kyø, ñòa chaát daàu khí ñaïi cöông, nhaø xuaát baûn ñaïi hoïc quoác gia thaønh phoá hoà chí minh Tieåu luaän, khoaù luaän toát nghòeâp caùc naêm tröôùc Tuyeån taäp hoäi nghò khoa hoïc coâng ngheä 2000 “ ngaønh daàu khí tröôùc theàm theá kyû XXI”, nhaø xuaát baûn thanh nieân Keát quaû phaân tích ñòa hoaù gieáng khoan taàng Mioxen ôû beå cöûu long .

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docĐặc điểm và khả năng sinh dầu của tầng đá mẹ Mioxen _hạ bồn trũng Cửu Long.doc
Luận văn liên quan