Đánh giá của ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến môi trường tại Thành phố Hồ Chí Minh

h năm. Ôễ ặ nhi m do h u c , dinhễ ữ ơ d ng, vi sinh: trung bìnhưỡ đ n n ng.ế ặ C p n c cho th yấ ướ ủ s n: không an toàn vìả ngu n th i t th ngồ ả ừ ượ l u Th V i. Không sư ị ả ử d ng cho th y l i, c pụ ủ ợ ấ n c sinh ho t. Có thướ ạ ể ph c v du l ch, thụ ụ ị ể thao d i n c.ướ ướ Các kênh r chạ n i thànhộ Các l u v cư ự Đôi – T , Tânẻ Hóa – Lò G m, NL –ố TN, Tham L ng – B nươ ế Cát – R chạ N c Lênướ IV-V H u nh không nhi mầ ư ễ m n. Nhi m phèn nh . Ôặ ễ ẹ nhi m h u c , dinh d ng,ễ ữ ơ ưỡ d u m , đ đ c, SS, vi sinh:ầ ỡ ộ ụ nghiêm tr ng.ọ Không s d ngử ụ đ c cho th y l i,ượ ủ ợ th y s n, c p n củ ả ấ ướ sinh ho t, th thaoạ ể d i n c, du l ch.ướ ướ ị 18 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” * Ngu n: T ng h p c a Lê Trình -ồ ổ ợ ủ Đ tài “Nghiên c u phân vùng CLN TP H Chíề ứ ồ Minh” 2.1.2. N c d i đ tướ ướ ấ Riêng trên đ a bàn thành ph H Chí Minh, tr l ng ti m năng n c d i đ t t i cácị ố ồ ữ ượ ề ướ ướ ấ ạ t ng ch a n c là: 2.501.059 mầ ứ ướ 3/ngày. Phân b nh sau:ổ ư Tr l ng n c d i đ t trong các t ng ch a n cữ ượ ướ ướ ấ ầ ứ ướ (Đ n v tính:1000mơ ị 3/ngày) Trên đ a bàn thành ph H Chí Minh hi n có trên 100.000 gi ng khai thác n c ng m,ị ố ồ ệ ế ướ ầ đa s khai thác t p trung t ng ch a n c Pleistocen và Pliocen. 56,61% t ng l ng n cố ậ ở ầ ứ ướ ổ ượ ướ khai thác dùng cho m c đích s n xu t, còn l i dùng trong sinh ho t. ụ ả ấ ạ ạ 2.2. Các ch tiêu đánh giá ch t l ng n cỉ ấ ượ ướ 2.2.1. Tính ch t v t lýấ ậ 1. Nhi t đ : Nhi t đ c a n c n đ nh và ph thu c vào đi u ki n môi tr ng. Nhi t đệ ộ ệ ộ ủ ướ ổ ị ụ ộ ề ệ ườ ệ ộ c a n c nh h ng đ n quá trình x lý và các nhu c u tiêu th .ủ ướ ả ưở ế ử ầ ụ 2. Đ màu: Màu c a n c do các ch t l l ng trong n c t o nên, các ch t l l ng này cóộ ủ ướ ấ ơ ử ướ ạ ấ ơ ử th là th c v t ho c các ch t h u c d i d ng keo. Đ màu không gây đ c h i đ n s cể ự ậ ặ ấ ữ ơ ướ ạ ộ ộ ạ ế ứ kh e.ỏ 3. Đ đ c: Đ đ c đ đánh giá s có m t c a các ch t l l ng trong n c nh h ng đ nộ ụ ộ ụ ể ự ặ ủ ấ ơ ử ướ ả ưở ế 19 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” đ truy n ánh sáng. Đ đ c không gây đ c h i đ n s c kh e nh ng nh h ng đ n quá trìnhộ ề ộ ụ ộ ạ ế ứ ỏ ư ả ưở ế l c và kh trùng n c.ọ ử ướ 4. Mùi v : Các ch t khí, khoáng và m t s hóa ch t hòa tan trong n c làm cho n c có mùi.ị ấ ộ ố ấ ướ ướ Các mùi v th ng g p: mùi đ t, mùi tanh, mùi thúi, mùi hóa h c đ c tr ng nh Clo, amoniac,ị ườ ặ ấ ọ ặ ư ư v chát, m n, chua…ị ặ 5. C n: G m có c n l l ng và c n hòa tan (vô c và h u c ), c n không gây đ c h i đ nặ ồ ặ ơ ử ặ ơ ữ ơ ặ ộ ạ ế s c kh e nh ng nh h ng đ n quá trình x lý n c.ứ ỏ ư ả ưở ế ử ướ 6. Tính phóng x : N c ng m th ng nhi m các ch t phóng x t nhiên, th ng n c nàyạ ướ ầ ườ ễ ấ ạ ự ườ ướ vô h i đôi khi có th dùng đ ch a b nh. Nh ng n u ch tiêu này b nhi m b i các ch tạ ể ể ữ ệ ư ế ỉ ị ễ ở ấ phóng x t n c th i, không khí, t các ch t đ c h i v t quá gi i h n cho phép thì r tạ ừ ướ ả ừ ấ ộ ạ ượ ớ ạ ấ nguy hi m.ể 2.2.2. Tính ch t hóa h cấ ọ 1. Đ pH: Ph n ánh tính axit hay tính ki m c a n c. pH nh h ng đ n các ho t đ ng sinhộ ả ề ủ ướ ả ưở ế ạ ộ h c trong n c, tính ăn mòn, tính hòa tan.ọ ướ 2. Đ axít: Trong n c thiên nhiên đ axít là do s có m t c a CO2, CO2 này h p th t khíộ ướ ộ ự ặ ủ ấ ụ ừ quy n ho c t quá trình oxy hóa các ch t h u c trong n c th i công nghi p (chi m đa s )ể ặ ừ ấ ữ ơ ướ ả ệ ế ố và n c phèn. Đ axít không gây đ c h i đ n s c kh e con ng i nh ng nh h ng đ n quáướ ộ ộ ạ ế ứ ỏ ườ ư ả ưở ế trình x lý n c c p và n c th i.ử ướ ấ ướ ả 3. Đ ki m: do 3 ion chính HCOộ ề 3-, OH-, CO32- làm cho n c có đ ki m. N c có đ ki mướ ộ ề ướ ộ ề cao làm cho ng i s d ng n c c m th y khó ch u trong ng i. Đ ki m nh h ng đ nườ ử ụ ướ ả ấ ị ườ ộ ề ả ưở ế quá trình keo t , kh s t, làm m m n c, ki m tra đ ăn mòn, kh năng đ m c a n c th i,ụ ử ắ ề ướ ể ộ ả ệ ủ ướ ả c a bùn.ủ 4. Đ c ng: Đ c ng c a n c bi u th hàm l ng các ion Caộ ứ ộ ứ ủ ướ ể ị ượ 2+ và Mg2+. Đ c ng không gâyộ ứ đ c h i đ n s c kh e con ng i, nh ng dùng n c có đ c ng cao s tiêu hao nhi u xà bôngộ ạ ế ứ ỏ ườ ư ướ ộ ứ ẽ ề khi gi t đ , tăng đ ăn mòn đ i v i các thi t b trao đ i nhi t, n i h i t o nên c n bám, kheặ ồ ộ ố ớ ế ị ổ ệ ồ ơ ạ ặ n t gây n n i h i. ứ ổ ồ ơ 5. Clorua (Cl-): Clorua trong n c bi u th đ m n. Clorua không gây đ c h i đ n s c kh eướ ể ị ộ ặ ộ ạ ế ứ ỏ con ng i nh ng dùng lâu s gây nên b nh th n.ườ ư ẽ ệ ậ 6. Sunfat (SO42-): Sunfat tiêu bi u cho ngu n n c b nhi m phèn ho c n c có ngu n g cể ồ ướ ị ễ ặ ướ ồ ố khoáng ch t ho c h u c . Sunfat gây đ c h i đ n s c kh e con ng i vì sunfat có tính nhu nấ ặ ữ ơ ộ ạ ế ứ ỏ ườ ậ tràng. N c có Sunfat cao s có v chát, u ng vào s gây b nh tiêu ch y.ướ ẽ ị ố ẽ ệ ả 20 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” 7. S t (Feắ 2+, Fe3+): S t t n t i trong n c d ng s t 3 (d ng keo h u c , huy n phù), d ng s tắ ồ ạ ướ ạ ắ ạ ữ ơ ề ạ ắ 2 (hòa tan). S t cao tuy không gây đ c h i đ n s c kh e con ng i nh ng n c s có mùiắ ộ ạ ế ứ ỏ ườ ư ướ ẽ tanh khó ch u và n i váng b m t, làm vàng qu n áo khi gi t, h h ng các s n ph m ngànhị ổ ề ặ ầ ặ ư ỏ ả ẩ d t, gi y, phim nh, đ h p, đóng c n trong đ ng ng và các thi t b khác làm t c ngh nệ ấ ả ồ ộ ặ ườ ố ế ị ắ ẽ các ng d n n c.ố ẫ ướ 8. Mangan (Mg2+): Mangan có trong n c v i hàm l ng th p h n s t nh ng cũng gây nhi uướ ớ ượ ấ ơ ắ ư ề tr ng i gi ng nh s t.ở ạ ố ư ắ 9. Ôxy hòa tan (DO): Ôxy hòa tan trong n c ph thu c vào các y u t : nhi t đ , áp su t vàướ ụ ộ ế ố ệ ộ ấ đ c tính c a ngu n n c (thành ph n hóa h c, vi sinh, th y sinh). Xác đ nh l ng ôxy hòa tanặ ủ ồ ướ ầ ọ ủ ị ượ là ph ng ti n đ ki m soát ô nhi m và ki m tra hi u qu x lý. ươ ệ ể ể ễ ể ệ ả ử 10. Nhu c u ôxy hóa h c (COD): Là l ng ôxy c n thi t đ ôxy hóa h t các h p ch t h u cầ ọ ượ ầ ế ể ế ợ ấ ữ ơ có trong n c. N c nhi m b n s có đ ôxy hóa cao ph i t n nhi u hóa ch t cho công tácướ ướ ễ ẩ ẽ ộ ả ố ề ấ kh trùng.ử 11. Nhu c u Ôxy sinh hóa (BOD): Là l ng ôxy c n thi t đ vi khu n s d ng phân h y ch tầ ượ ầ ế ể ẩ ử ụ ủ ấ h u c d i đi u ki n hi u khí. Ch tiêu này đ đánh giá kh năng t làm s ch c a ngu nữ ơ ướ ề ệ ế ỉ ể ả ự ạ ủ ồ n c. BOD càng cao ch ng t m c đ ô nhi m càng n ng.ướ ứ ỏ ứ ộ ễ ặ 12. Florua (F-): Trong thiên nhiên, các h p ch t c a florua khá b n v ng, ít b phân h y b iợ ấ ủ ề ữ ị ủ ở quá trình làm s ch. N u th ng xuyên dùng n c có florua l n h n 1,3mg/l ho c nh h nạ ế ườ ướ ớ ơ ặ ỏ ơ 0,7mg/l đ u d m c b nh h h i men răng.ề ễ ắ ệ ư ạ 13. Dihydro sunfua (H2S): Khí này là s n ph m c a quá trình phân h y các ch t h u c , rácả ẩ ủ ủ ấ ữ ơ th i. Khí này làm n c có mùi tr ng th i khó ch u, v i n ng đ cao, nó có tính ăn mòn v tả ướ ứ ố ị ớ ồ ộ ậ li u.ệ 14. Các h p ch t c a axít Silicic (Si): trong n c n u có các h p ch t axit silicic s r t nguyợ ấ ủ ướ ế ợ ấ ẽ ấ hi m do c n silicát l ng đ ng trên thành n i, thành ng làm gi m kh năng truy n nhi t vàể ặ ắ ộ ồ ố ả ả ề ệ gây t c ng.ắ ố 15. Ph t phát (POố 42-) : Có ph t phát vô c và ph t phát hũu c . Trong môi tr ng t nhiên,ố ơ ố ơ ườ ự ph t phát h u c h u h t là nh ng ch t mang đ c tính m nh d i d ng thu c di t côn trùng,ố ữ ơ ầ ế ữ ấ ộ ạ ướ ạ ố ệ các vũ khí hóa h c. Ph t phát làm hóa ch t bón cây, ch t kích thích tăng tr ng, ch t t o b tọ ố ấ ấ ưở ấ ạ ọ trong b t gi t, ch t làm m m n c, kích thích tăng tr ng nhi u lo i vi sinh v t, phiêu sinhộ ặ ấ ề ướ ưở ề ạ ậ v t, t o… ph t phát gây nhi u tác đ ng trong vi c b o v môi tr ng.ậ ả ố ề ộ ệ ả ệ ừơ 16. Nit (N) và các h p ch t ch a Nit (NHơ ợ ấ ứ ơ 4+, NO2-, NO3-): S phân h y c a rác th i, các ch tự ủ ủ ả ấ 21 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” h u c có trong n c th i sinh ho t, n c th i công nghi p t o thành các s n ph m amoniac,ữ ơ ướ ả ạ ướ ả ệ ạ ả ẩ nitrít, nitrát. S hi n di n c a các h p ch t này là ch t ch th đ nh n bi t tr ng thái nhi mự ệ ệ ủ ợ ấ ấ ỉ ị ể ậ ế ạ ễ b n c a ngu n n c.ẩ ủ ồ ướ 17. Kim lo i n ng: có m t l i và m t h i:ạ ặ ặ ợ ặ ạ - M t l i: v i hàm l ng h u ích, giúp duy trì và đi u hòa nh ng ho t đ ng c a c th .ặ ợ ớ ượ ữ ề ữ ạ ộ ủ ơ ể - M t h i: v i hàm l ng cao gây khó ch u ho c d n đ n ng đ c.ặ ạ ớ ượ ị ặ ẫ ế ộ ộ 18. Các thành ph n đ c h i khác: Là thành ph n các ch t mà ch t n t i trong n c v i m tầ ộ ạ ầ ấ ỉ ồ ạ ướ ớ ộ hàm l ng r t nh cũng đ gây đ c h i đ n tính m ng con ng i, th m chí gây t vong, đóượ ấ ỏ ủ ộ ạ ế ạ ườ ậ ử là các ch t: Asen (As), Berili (Be), Cadimi (Cd), Xyanua (CN), Crôm (Cr), Th y ngân (Hg),ấ ủ Niken (Ni), Chì (Pb), Antimoan (Sb), Selen (Se), Vanadi (V). M t vài gam th y ngân ho cộ ủ ặ Cadimi có th gây ch t ng i, v i hàm l ng nh h n chúng tích lũy trong các b ph n c aể ế ườ ớ ượ ỏ ơ ộ ậ ủ c th cho t i lúc đ hàm l ng gây ng đ c. Chì tích lũy trong x ng, Cadimi tích lũy trongơ ể ớ ủ ượ ộ ộ ươ th n và gan, th y ngân tích lũy trong các t bào não.ậ ủ ế 19. Ch t béo và d u m : Ch t béo và d u m d phân tán và khuy t tán r ng. Ch t béo đ aấ ầ ỡ ấ ầ ỡ ễ ế ộ ấ ư vào ngu n n c t các ngu n n c th i, các lò sát sinh, công nghi p s n xu t d u ăn, l cồ ướ ừ ồ ướ ả ệ ả ấ ầ ọ d u, ch bi n th c ph m… Ch t béo ngăn s hòa tan ôxy vào n c, gi t các vi sinh v t c nầ ế ế ự ẩ ấ ự ướ ế ậ ầ thi t cho vi c t làm s ch ngu n n c.ế ệ ự ạ ồ ướ 20. Thu c di t c và tr sâu: Thu c di t c và tr sâu ngoài vi c gây ô nhi m vùng canh tácố ệ ỏ ừ ố ệ ỏ ừ ệ ễ còn có kh năng lan r ng theo dòng ch y, gây ra các t n th ng trên h th n kinh n u ti pả ộ ả ổ ươ ệ ầ ế ế xúc lâu ngày, chúng cũng có th tích t trong c th gây ra nh ng bi n đ i gen ho c các b nhể ụ ơ ể ữ ế ổ ặ ệ nguy hi m.ể 21. T ng s vi trùng: Ch tiêu này đ đánh giá m t đ vi trùng trong n c, các vi khu n nàyổ ố ỉ ể ậ ộ ướ ẩ ho c s ng trong n c, ho c t đ t r a trôi vào n c ho c t các ch t bài ti t. Ch tiêu nàyặ ố ướ ặ ừ ấ ử ướ ặ ừ ấ ế ỉ không đánh giá v m t đ c h i đ i v i s c kh e mà ch đánh giá ch t l ng ngu n n c.ề ặ ộ ạ ố ớ ứ ỏ ỉ ấ ượ ồ ướ 22. Coliform: Coliform s ng ký sinh trong đ ng tiêu hóa c a ng i và đ ng v t, ch tiêu nàyố ườ ủ ườ ộ ậ ỉ dùng đ xem xét s nhi m b n c a n c b i các ch t th i.ể ự ễ ẩ ủ ướ ở ấ ả 23. E. Coli: Ch tiêu này đánh giá s nhi m phân c a ngu n n c nhi u hay ít (nhi m phânỉ ự ễ ủ ồ ướ ề ễ ng i ho c đ ng v t), gây nh h ng đ n s c kh e con ng i, đôi khi thành d ch b nh lanườ ặ ộ ậ ả ưở ế ứ ỏ ườ ị ệ truy n.ề 2.3. Tình hình ô nhi m n c TP H Chí Minhễ ướ ở ồ 2.3.1. Môi tr ng n c trên m t và tình tr ng ng p l tườ ướ ặ ạ ậ ụ 22 Rác l nh b nh t i m t nhánh kênh Nhiêu L c - Th Nghèề ề ạ ộ ộ ị “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” Nu n n c t i các sông, kênhồ ướ ạ và r ch nhìn chung b ô nhi mạ ị ễ nghiêm tr ng.ọ S li u quan tr c ch t l ngố ệ ắ ấ ượ n c TPHCM c a Chi c c B o vướ ủ ụ ả ệ môi tr ng thu c S TNườ ộ ở - MT TPHCM trong 6 tháng đ u năm 2010ầ đã ch ng minh đi u này. T i hứ ề ạ ệ th ng kênh Nhiêu L c - Th Nghè,ố ộ ị ch y qua đ a bàn các qu n Phúả ị ậ Nhu n, 1, 3…, dù đã và đang đ cậ ượ n o vét nh ng vào th i đi m n cạ ư ờ ể ướ ròng, 100% ch s BOD, COD (ô nhi m ch t h u c ) v n v t quy chu n Vi t Nam t i h nỉ ố ễ ấ ữ ơ ẫ ượ ẩ ệ ớ ơ 2 l n. Hàm l ng vi sinh có xu h ng gi m so v i cùng kỳ 2009 nh ng t i m t s v trí nhầ ượ ướ ả ớ ư ạ ộ ố ị ư khu v c đ ng Lê Văn S v n v t quy chu n 1,1 l n khi n c l n và v t 30 l n khiở ự ườ ỹ ẫ ượ ẩ ầ ướ ớ ượ ầ n c ròng. Giá tr pH vào kho ng 6,7 - 7, tăng nh so v i cùng kỳ 2009. ướ ị ả ẹ ớ T i h th ng kênh Tham L ng - Vàm Thu t, n ng đ BOD dao đ ng trong kho ng 4,1ạ ệ ố ươ ậ ồ ộ ộ ả - 69,3mg/l, COD dao đ ng trong kho ng 36,4 - 150mg/l. Lúc n c l n, kho ng 50% m uộ ả ướ ớ ả ẫ quan tr c có ch tiêu BOD và COD v t quy chu n Vi t Nam. Lúc n c ròng, 100% m uắ ỉ ượ ẩ ệ ướ ẫ quan tr c v t quy chu n. Trong đó tr m khu v c Tham L ng có m c đ ô nhi m h u cắ ượ ẩ ạ ở ự ươ ứ ộ ễ ữ ơ cao h n tr m An L c. So v i cùng kỳ năm 2009, m c đ ô nhi m ch t h u c có gi m nh ngơ ạ ộ ớ ứ ộ ễ ấ ữ ơ ả ư v n đ ng m c ô nhi m cao và r t đáng lo ng i đ n s c kh e ng i dân quanh vùng. Tuyẫ ứ ở ứ ễ ấ ạ ế ứ ỏ ườ nhiên, tình tr ng ô nhi m vi sinh trên h th ng kênh Tham L ng - Vàm Thu t m i th c sạ ễ ệ ố ươ ậ ớ ự ự đáng s . Lúc n c l n, 100% m u quan tr c có hàm l ng vi sinh v t quy chu n t i 137ợ ướ ớ ẫ ắ ượ ượ ẩ ớ l n và lúc n c ròng, 100% m u quan tr c v t quy chu n t i… 10.859 l n. ầ ướ ẫ ắ ượ ẩ ớ ầ h th ng kênh Tân Hóa - Lò G m, nhìn chung tình tr ng ô nhi m ch t h u đ u Ở ệ ố ố ạ ễ ấ ữ ề ở m c cao. 100% m u quan tr c v t quy chu n Vi t Nam, trong đó giá tr BOD trung bìnhứ ẫ ắ ượ ẩ ệ ị v t quy chu n 5,3 l n lúc n c l n và v t 5,4 l n vào lúc n c ròng, giá tr COD trungượ ẩ ầ ướ ớ ượ ầ ướ ị bình v t quy chu n 4,2 l n lúc n c l n và v t 5,7 l n lúc n c ròng.ượ ẩ ầ ướ ớ ượ ầ ướ Khác v i 3 h th ng kênh trên, h th ng kênh Tàu H - B n Nghé đã có nh ng d u hi uớ ệ ố ệ ố ủ ế ữ ấ ệ t t v ch t l ng n c nh m c ô nhi m ch t h u c có xu h ng gi m, m c ô nhi m viố ề ấ ượ ướ ư ứ ễ ấ ữ ơ ướ ả ứ ễ 23 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” sinh ch tăng nh . Tuy nhiên, vào lúc n c ròng, ch s BOD trung bình v n v t quy chu nỉ ẹ ướ ỉ ố ẫ ượ ẩ Vi t Nam 1,5 l n. Hàm l ng vi sinh trung bình v t quy chu n t i 118 l n vào lúc n c l nệ ầ ượ ượ ẩ ớ ầ ướ ớ và v t 273 l n vào lúc n c ròng. M c đ ô nhi m ch t h u c h th ng kênh Đôi - Tượ ầ ướ ứ ộ ễ ấ ữ ơ ở ệ ố ẻ không cao nh các h th ng kênh khác nh ng hàm l ng vi sinh l i đang có xu h ng tăng 2 -ư ệ ố ư ượ ạ ướ 10 l n so v i cùng kỳ năm 2009. T t c h th ng kênh c a TPHCM đ u “đ n c” ra cácầ ớ ấ ả ệ ố ủ ề ổ ướ sông Sài Gòn, Đ ng Nai… Đi u này có nghĩa: sông cũng b ô nhi m. Nói chung toàn b hồ ề ị ễ ộ ệ th ng sông, kênh, r ch c a TPHCM b ô nhi m. ố ạ ủ ị ễ Hi n t i có 154 trên t ng s 322 xã ph ng c a TP.HCM đã th ng xuyên ng p úng. ệ ạ ổ ố ườ ủ ườ ậ Hi n t i có 154 trên t ng s 322 xã ph ng c a TP.HCM đã th ng xuyên ng p úng.ệ ạ ổ ố ườ ủ ườ ậ Đ n năm 2050, d báo con s này s lên đ n 177, chi m 61% di n tích thành ph . Theo k chế ự ố ẽ ế ế ệ ố ị b n bi n đ i khí h u, n c bi n dâng c a n c ta do B Tài nguyên và Môi tr ng công b ,ả ế ổ ậ ướ ể ủ ướ ộ ườ ố n u m c n c bi n dâng thêm 75cm thì khu v c TP.HCM có kho ng 204 kmế ự ướ ể ự ả 2 di n tích đ t bệ ấ ị ng p chi m 10% t ng di n tích và khi m c n c bi n dâng 1m s có kho ng 472 kmậ ế ổ ệ ự ướ ể ẽ ả 2 bị ng p.ậ Theo s Tài nguyên và Môi tr ng thành ph trong giai đo n 2011 - 2015, các khu dânở ườ ố ạ c n m trong các qu n huy n có c s h t ng ch a hoàn ch nh và thu nh p th p g m C nư ằ ậ ệ ơ ở ạ ầ ư ỉ ậ ấ ồ ầ Gi , Hóc Môn, Bình Chánh, qu n 12…là m t trong nh ng khu v c nh y c m nh t, ch u nhờ ậ ộ ữ ự ạ ả ấ ị ả h ng n ng n c a bi n đ i khí h u. Chính gì th , chúng ta c n ph i ch đ ng ng phó v iưở ặ ề ủ ế ổ ậ ế ầ ả ủ ộ ứ ớ s tác đ ng c a bi n đ i khí h u, huy đ ng m i ngu n l c đ th c hi n có hi u qu côngự ộ ủ ế ổ ậ ộ ọ ồ ự ể ự ệ ệ ả tác phòng, ch ng, gi m nh thiên tai, gi m đ n m c th p nh t thi t h i v ố ả ẹ ả ế ứ ấ ấ ệ ạ ề ng i và tài s n, góp ph n quan tr ng b o đ m cho s phát tri n b n v ng c a thànhườ ả ầ ọ ả ả ự ể ề ữ ủ ph .ố Ngu n n c t i TP.HCM tuy d i dào nh ng c n ph i có s đi u ti t h p lý t th ngồ ướ ạ ồ ư ầ ả ự ề ế ợ ừ ượ ngu n. H th ng kênh r ch thu n l i cho giao thông đ ng th y nh ng cũng t o nên ch đồ ệ ố ạ ậ ợ ườ ủ ư ạ ế ộ th y văn - th y l c ph c t p khi b tác đ ng t nhi u ngu n. Th y tri u biên đ cao tuy l iủ ủ ự ứ ạ ị ộ ừ ề ồ ủ ề ộ ợ cho tiêu thoát nh ng do ch đ bán nh t tri u v i ph n l n th i gian xu t hi n m t chânư ế ộ ậ ề ớ ầ ớ ờ ấ ệ ộ tri u cao nên kh năng tiêu thoát kém, m t đ t t nhiên nhi u n i ch cao trình d i 1,5 mề ả ặ ấ ự ề ơ ỉ ở ướ nên th ng xuyên b nh h ng c a tri u c ng. Nh ng năm lũ l n, dòng lũ t ĐBSCL cũngườ ị ả ưở ủ ề ườ ữ ớ ừ nh hả ưởng không nh đ n ph n Tây Nam thành ph .ỏ ế ầ ố Theo k ch b n bi n đ i khí h u v n c bi n dâng đã đ c công b do B TN&MTị ả ế ổ ậ ề ướ ể ượ ố ộ (20-8-2009), n u m c n c bi n dâng cao kho ng 75 cm, TP.HCM có kho ng 204 kmế ự ướ ể ả ả 2 bị 24 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” ng p (chi m 10% t ng di n tích) và khi n c bi n dâng kho ng 100 cm thì có kho ng 472ậ ế ổ ệ ướ ể ả ả km2 di n tích đ t b ng p. V i k ch b n này, m c n c bi n tăng cao s d n đ n hàng ệ ấ ị ậ ớ ị ả ự ướ ể ẽ ẫ ế lo t các v n đ kinh t và xã h i, xói l b bi n, nh h ng h th ng c ng bi n, gâyạ ấ ề ế ộ ở ờ ể ả ưở ệ ố ả ể h h i các công trình xây d ng, m t d n di n tích canh tác, đ t ; ng p l t, thi u n c ng t,ư ạ ự ấ ầ ệ ấ ở ậ ụ ế ướ ọ xâm nh p m n n c m t và n c d i đ t, ô nhi m môi tr ng làm nh h ng đ n s nậ ặ ướ ặ ướ ướ ấ ễ ườ ả ưở ế ả xu t nông nghi p, ho t đ ng công nghi p và sinh ho t, làm m t s cân b ng gi a khai thácấ ệ ạ ộ ệ ạ ấ ự ằ ữ và tái t o c a ngu n n c d i đ t…ạ ủ ồ ướ ướ ấ Hi n t ng bi n đ i khí h u kéo theo tri u c ng gây ng p úng nghiêm tr ng t iệ ượ ế ổ ậ ề ườ ậ ọ ạ TP.HCM. Theo Tài li u báo cáo đánh giá m c n c bi n, n c sông TP.HCM và vùng ph c nệ ự ướ ể ướ ụ ậ th i đo n 2005-2009ờ ạ , hi n nay m c đ ng p c a TP.HCM x y ra v i t n su t ngày càng tăngệ ứ ộ ậ ủ ả ớ ầ ấ và m c đ ng p l t ngày m t cao. Thi t h i do ng p gây ra ngày càng nhi u, đ c bi t là v nứ ộ ậ ụ ộ ệ ạ ậ ề ặ ệ ấ đ ô nhi m môi tr ng và ách t c giao thông. Trong khi đó, các nghiên c u v ng p l t ề ễ ườ ắ ứ ề ậ ụ ở TP.HCM v n còn m t s y u đi m nh : xét đ n tính t ng th trong l u v c còn ít, ch a th yẫ ộ ố ế ể ư ế ổ ể ư ự ư ấ h t nguyên nhân ti m n gây ng p; ch a xem xét đ y đ t c đ đô th hóa và h qu c a nóế ề ẩ ậ ư ầ ủ ố ộ ị ệ ả ủ là nhanh chóng làm gi m vùng ch a n c, gi m kh năng tiêu thoát c a h th ng kênh r chả ứ ướ ả ả ủ ệ ố ạ hi n h u; gi i pháp công trình và phi công trình ch a g n k t v i nhau. Trong đó, vi c phânệ ữ ả ư ắ ế ớ ệ vùng tiêu thoát n c c a các nghiên c u còn có nhi u đi m ch a th ng nh t. Th c t choướ ủ ứ ề ể ư ố ấ ự ế th y các gi i pháp ch ng ng p cho TP.HCM ph thu c r t nhi u vào vi c phân vùng tiêuấ ả ố ậ ụ ộ ấ ề ệ thoát n c và tính toán h s tiêu n c cho các vùng. Do v y, c n thi t ph i có nghiên c uướ ệ ố ướ ậ ầ ế ả ứ sâu h n v n i dung này làm c s khoa h c cho các nghiên c u v gi i pháp phòng ch ngơ ề ộ ơ ở ọ ứ ề ả ố ng p đ i v i t ng khu v c c th . ậ ố ớ ừ ự ụ ể 25 B n đ d báo ng p n c vào năm 2050 c a TP.HCMả ồ ự ậ ướ ủ và ĐBSCL do Ngân hàng phát tri n Châu Á công b .ể ố Màu s m là di n tích b ng pậ ệ ị ậ . “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” Các nhà nghiên c u cũng cho r ng tình hình ng p TP.HCM hi n nay đang gia tăngứ ằ ậ ở ệ nhanh chóng do các nguyên nhân c khách quan và ch quan. Trong đó, kh năng thoát n cả ủ ả ướ y u kém c a h th ng tiêu thoát hi n h u, t c đ đô th hóa ngày m t nhanh, công tác quyế ủ ệ ố ệ ữ ố ộ ị ộ ho ch và ki m tra sau quy ho ch các d án phát tri n đô th , san l p m t b ng, m đ ngạ ể ạ ự ể ị ấ ặ ằ ở ườ giao thông ch m không theo k p yêu c u phát tri n. Tình tr ng các d án khu dân c , khu côngậ ị ầ ể ạ ự ư nghi p và d án giao thông có hành vi san l p, l n chi m kênh r ch, thu h p dòng ch y đangệ ự ấ ấ ế ạ ẹ ả là nh ng n i dung quan tr ng nh t c n đ c xem xét gi i quy t s m. ữ ộ ọ ấ ầ ượ ả ế ớ D tính đ n năm 2050, h uự ế ầ h t các qu n huy n, ph ng xãế ậ ệ ườ c a TP s ch u nguy c ng p l t,ủ ẽ ị ơ ậ ụ k c nh ng n i tr c đó ch aể ả ữ ơ ướ ư bao gi b ng p. C th , có đ nờ ị ậ ụ ể ế 177/322 ph ng xã v i 123.152haườ ớ (chi m 61% di n tích c a TP) sế ệ ủ ẽ ch u ng p l t th ng xuyên. Conị ậ ụ ườ s này có th lên đ n 265 ph ngố ể ế ườ xã và 141.885ha (71% di n tíchệ TP) n u x y ra bão. Đáng k h nế ả ể ơ là đ sâu ng p s tăng t 21-40%ộ ậ ẽ ừ và th i gian ng p kéo dài thêm 12-ờ ậ 22% so v i hi n nay.ớ ệ Và theo d báo c a nhómự ủ nghiên c u, n n xâm nh p m nứ ạ ậ ặ d báo s lan sâu h n, tr m tr ngự ẽ ơ ầ ọ h n vào năm 2050 k c trong mùa ng p l t cũng nh mùa khô h n. H u qu là kh năng sơ ể ả ậ ụ ư ạ ậ ả ả ử d ng n c sông, kênh r ch và n c ng m phía nam TP ph c v sinh ho t, t i tiêu choụ ướ ạ ướ ầ ở ụ ụ ạ ướ nông nghi p s b h n ch . Ch a k , khi đó nhi t đ m t bi n bi n Đông m h n s làmệ ẽ ị ạ ế ư ể ệ ộ ặ ể ở ể ấ ơ ẽ nh ng c n bão nhi t đ i đ b vào các t nh phía Nam th ng xuyên h n, c ng đ m nhữ ơ ệ ớ ổ ộ ỉ ườ ơ ườ ộ ạ h n và kh năng nh h ng tr c ti p đ n TP.HCM nhi u h n.ơ ả ả ưở ự ế ế ề ơ Không d ng l i đó, n u m c n c bi n dâng kho ng 1m thì TPHCM s có thêm 23%ừ ạ ế ự ướ ể ả ẽ di n tích đ t b ng p. Vi c ng p l t gia tăng s gây tác h i r t l n đ n t t c lĩnh v c kinhệ ấ ị ậ ệ ậ ụ ẽ ạ ấ ớ ế ấ ả ự 26 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” t - xã h i c a thành ph . C th đ i v i ngành nông nghi p s có 53% di n tích đ t canh tácế ộ ủ ố ụ ể ố ớ ệ ẽ ệ ấ nông nghi p b ng p, gây thi t h i v năng su t cây tr ng; giao thông có h n 1/2 nút giaoệ ị ậ ệ ạ ề ấ ồ ơ thông hi n t i và kho ng 80% nút giao thông đang trong k ho ch xây d ng b ng p l t, gâyệ ạ ả ế ạ ự ị ậ ụ tê li t và phá h y đáng k ho t đ ng kinh t c a thành ph ; c p n c và v sinh m ng l iệ ủ ể ạ ộ ế ủ ố ấ ướ ệ ạ ướ c p n c l thiên và sâu 1,5m b tác đ ng nghiêm tr ng, khó khăn trong vi c qu n lý và đi uấ ướ ộ ị ộ ọ ệ ả ề ph i c p n c sinh ho t cho ng i dân; năng l ng b phá ho i các tr m, h th ng truy nố ấ ướ ạ ườ ượ ị ạ ạ ệ ố ề t i năng l ng, h t ng đi n, d u và khí ven bi n và ngoài kh i cũng có nguy c b phá h yả ượ ạ ầ ệ ầ ể ơ ơ ị ủ nghiêm tr ng do s gia tăng bão, tri u c ng, ng p l t và sóng l n; y t s khó khăn vì sọ ự ề ườ ậ ụ ớ ế ẽ ự bùng phát m t s b nh đ ng ru t, t , l … do ô nhi m n c l t khi n c th i ch y tràn raộ ố ệ ườ ộ ả ỵ ễ ướ ụ ướ ả ả t nhà v sinh và b ph t v n r t ph bi n t i thành ph … ừ ệ ể ố ố ấ ổ ế ạ ố L ng m a TPHCM ngày càng gia tăngượ ư ở , nhi u nhà khoa h c đã nh n đ nh, các c nề ọ ậ ị ơ bão l n có xu h ng gia tăng nh h ng đ n khu v c Nam b . TPHCM s ph i đ i di n v iớ ướ ả ưở ế ự ộ ẽ ả ố ệ ớ nh ng chu i m a l n ngày càng tăng lên. M c đ tăng c a l ng m a và c a n c sông giaữ ỗ ư ớ ứ ộ ủ ượ ư ủ ướ tăng nhanh h n c s gia tăng c a m c n c bi n. Nguyên nhân là s thay đ i khí h u và sơ ả ự ủ ự ướ ể ự ổ ậ ự đô th hóa c a TPHCM. ị ủ Theo phân vi n Khoa h c Khí t ng th y văn và Môi tr ng cho bi t l ng m a cácệ ọ ượ ủ ườ ế ượ ư ở t nh phía b c t 40 năm nay có xu h ng gi m nh ng l ng m a phía Nam tăng đáng k .ỉ ắ ừ ướ ả ư ượ ư ở ể So v i các t nh khác, TPHCM có s gia tăng c ng đ m a cao h n. L ng m a trung tâmớ ỉ ự ườ ộ ư ơ ượ ư ở TPHCM cao h n khu v c xung quanh kho ng 200mm. ơ ự ả N u tr c đây c 5 năm m i có nh ng c n m a có vũ l ng trên 100mm, thì nay khôngế ướ ứ ớ ữ ơ ư ượ c n đ n 3 năm đã th y xu t hi n. Nh ng c n m a có vũ l ng kho ng 100mm thì năm nàoầ ế ấ ấ ệ ữ ơ ư ượ ả cũng xu t hi n gây kấ ệ h năng ng p úng caoả ậ , khi l ng m a gia tăng s làm cho l ng n cượ ư ẽ ượ ướ đ u ngu n tăng, kh năng gây ng p s cao h n. Thêm vào đó, TPHCM ph i đ i m t v i sầ ồ ả ậ ẽ ơ ả ố ặ ớ ự gia tăng c a th y tri u do s thay đ i l u v c sông. ủ ủ ề ự ổ ư ự T tr c nh ng năm 90, m c n c sông ừ ướ ữ ự ướ Sài Gòn đo tr m Phú An không tăng m yở ạ ấ nh ng t sau 90 tăng r t nhanh, nó khác v i s thay đ i m c n c bi n Vũng Tàu tăngư ừ ấ ớ ự ổ ự ướ ể ở ch m h n. M c đ gia tăng đ t bi n c a th y tri u lên đ n 100 l n/năm, đi u này cho th yậ ơ ứ ộ ộ ế ủ ủ ề ế ầ ề ấ s l p l i r t nguy hi m. Trong khi đó, m c n c đo tr m Phú An các sông tăngự ặ ạ ấ ể ự ướ ở ạ ở 1,5cm/năm. còn m c n c bi n đo đ c Vũng Tàu tăng 0,8cm/năm. ự ướ ể ượ ở M c dù TPHCM đã có nh ng c ng ngăn tri u nh ng khi có nh ng tr n m a 100mm thìặ ữ ố ề ư ữ ậ ư thành ph v n ng p trên 400ha, khi m a 200mm thì s ng p 900 haố ẫ ậ ư ẽ ậ 27 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” S bi n đ i c a khí h u s nh h ng n ng n đ n các khu dân c m i. Khu dân cự ế ổ ủ ậ ẽ ả ưở ặ ề ế ư ớ ư m i c a TPHCM ch y u phát tri n nh ng vùng trũng, do đó s ch u nhi u nh h ng. Chớ ủ ủ ế ể ở ữ ẽ ị ề ả ưở ỉ c n n c bi n tăng thêm 0,5m so v i các k ch b n bi n đ i khí h u hi n nay thì TPHCM chầ ướ ể ớ ị ả ế ổ ậ ệ ỉ còn là hai c đ o. ố ả 2.3.2. Ngu n n c ng mồ ướ ầ Kh o sát c a Liên đoàn đ a ch t th y văn và đ a ch t công trình mi n Nam cho th y, hả ủ ị ấ ủ ị ấ ề ấ ệ th ng n c ng m TP HCM có 4 t ng ch a n c là Holocen, Pleistocen, Pliocen trên vàố ướ ầ ầ ứ ướ Pliocen d i.ướ T ng Holocen có b dày l n, phân b khu v c huy n Nhà Bè, C n Gi , Bình Chánhầ ề ớ ổ ở ự ệ ầ ờ và ph n thung lũng phía nam sông Sài Gòn. T ng này nhi m m n, vì th các khu v c trênầ ầ ễ ặ ế ở ự h u nh không th khoan gi ng đ c và dân c ch y u là mua n c ng t đ s d ng trongầ ư ể ế ượ ư ủ ế ướ ọ ể ử ụ sinh ho t. T ng Hologen nhi m m n sâu và lan t a, tác đ ng đ n các t ng khác theo h ngạ ầ ễ ặ ỏ ộ ế ầ ướ thu h p d n kh i n c s ch.ẹ ầ ố ướ ạ Ba t ng ch a n c còn l i hi n cung c p chính cho thành ph , trong đó t ng Pleistocenầ ứ ướ ạ ệ ấ ố ầ và Pliocen trên đ c khai thác nhi u nh t do hai t ng này có tr l ng l n. Riêng t ngượ ề ấ ầ ữ ượ ớ ầ Pliocen d i phân b khu v c Phú M H ng, qu n 8, Tân Quy Đông, Bình H ng, Phongướ ổ ở ự ỹ ư ậ ư Phú, Đa Ph c và Hóc Môn, có đ c đi m d nhi m phèn, m n.ướ ặ ể ễ ễ ặ Hi n nay t ng công su t khai thác t ng n c ng m c a thành ph đ t kho ng 520.000ệ ổ ấ ầ ướ ầ ủ ố ạ ả m3/ngày và có th đ t đ n m c 570.000 mể ạ ế ứ 3/ngày trong 5 năm n a. Th nh ng theo nghiênữ ế ư c u t Liên đoàn đ a ch t th y văn - đ a ch t công trình mi n Nam thì l ng n c ng m bứ ừ ị ấ ủ ị ấ ề ượ ướ ầ ổ c p t nhiên ch đ t kho ng ch a t i 200.000 mậ ự ỉ ạ ả ư ớ 3/ngày. Đi u này có nghĩa tr l ng n cề ữ ượ ướ ng m không đ c b sung k p th i và c n ph i tăng c ng b c p nhân t o b ng ngu nầ ượ ổ ị ờ ầ ả ườ ổ ậ ạ ằ ồ n c m a, n c sông...ướ ư ướ 2.4. Các nguyên nhân 2.4.1. nh h ng t t nhiênẢ ưở ừ ự Tình tr ng bi n đ i khí h u ngày càng có d u hi u nh h ng rõ r t và TP.HCM cũng làạ ế ổ ậ ấ ệ ả ưở ệ m t trong nh ng TP ch u nh h ng nghiêm tr ng c a v n đ này. Theo đó, vi c bi n đ iộ ữ ị ả ưở ọ ủ ấ ề ệ ế ổ khí h u s làm cho m c n c bi n dâng cao, mùa khô kéo dài h n và gây ra m a l n trongậ ẽ ự ướ ể ơ ư ớ ngày hè. Đi u này gây tác đ ng l n đ n tài nguyên n c TP nh gây ra tình tr ng ng p l tề ộ ớ ế ướ ở ư ạ ậ ụ đô th trong mùa m a, gây nhi m m n các ngu n n c và suy thoái ngu n n c ng m.ị ư ễ ặ ồ ướ ồ ướ ầ 28 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” Đ i v i vi c nhi m m n các ngu n n c, nguyên nhân là do h n hán kéo dài làm gi mố ớ ệ ễ ặ ồ ướ ạ ả l u l ng trong mùa khô và m c n c bi n dâng cao làm cho “nút ngăn m n” di chuy n sâuư ượ ự ướ ể ặ ể h n vào đ t li n gây nhi m m n.ơ ấ ề ễ ặ Tình tr ng ng p l t trong đô th ngày càng x y ra nghiêm tr ng là do vi c bi n đ i khíạ ậ ụ ị ả ọ ệ ế ổ h u gây m a l n h n trong mùa hè, m c n c bi n dâng cao d n đ n tình tr ng ng p l t t iậ ư ớ ơ ự ướ ể ẫ ế ạ ậ ụ ạ TP trong mùa m a. Ngoài ra, tình tr ng mùa khô kéo dài h n cũng gây nên suy thoái ngu nư ạ ơ ồ n c ng m trong TP.ướ ầ Hi n t ng s tr n m a l n xu t hi n v i t n su t tăng d n theo th i gian đã đ c gi iệ ượ ố ậ ư ớ ấ ệ ớ ầ ấ ầ ờ ượ ả thích b i hi u ng đ o nhi t (Heat Island Effect), m c dù cho đ n nay v n ch a th tái hi nở ệ ứ ả ệ ặ ế ẫ ư ể ệ l i m t mô hình v t lý đ tin c y cho v n đ này. Tình tr ng nhi t đ gia tăng liên t c vàạ ộ ậ ủ ậ ấ ề ạ ệ ộ ụ ngày càng nhanh d n k t th p niên 90 c a th k tr c trùng kh p v i lý thuy t c a hi uầ ể ừ ậ ủ ế ỷ ướ ớ ớ ế ủ ệ ng đ o nhi t và góp ph n lý gi i hi n t ng m a l n xu t hi n ngày càng th ng xuyên ứ ả ệ ầ ả ệ ượ ư ớ ấ ệ ườ ở các khu v c đô th hoá. Đây không ph i là v n đ cá bi t c a TP.HCM mà đã đ c t ng k tự ị ả ấ ề ệ ủ ượ ổ ế trên kh p th gi i t nhi u th p niên.ắ ế ớ ừ ề ậ Tình tr ng gia tăng liên t c c a m c n c trên sông Sài Gòn cùng v i nh ng tr n m aạ ụ ủ ự ướ ớ ữ ậ ư có vũ l ng l n xu t hi n ngày càng th ng xuyên h n, trong khi h th ng thoát n c vàượ ớ ấ ệ ườ ơ ệ ố ướ ki m soát tri u v n ch a đ kh năng đáp ng đã làm cho tình tr ng ng p l t đô th ể ề ẫ ư ủ ả ứ ạ ậ ụ ị ở TP.HCM ngày càng tr nên tr m tr ng. H n 70 v trí ng p xu t hi n TP.HCM sau nh ngở ầ ọ ơ ị ậ ấ ệ ở ữ c n m a có vũ l ng t 40 mm tr lên ngay c khi th y tri u đang m c th p cho th y dòngơ ư ượ ừ ở ả ủ ề ở ứ ấ ấ ch y tràn đô th do m a l n v t quá kh năng thoát n c c a c ng đang là tác nhân gâyả ị ư ớ ượ ả ướ ủ ố ng p ch y u hi n nay.ậ ủ ế ệ Theo tính toán c a các nhà khoa h c, BĐKH và vi c trái đ t nóng lên có kh năng gây raủ ọ ệ ấ ả tình tr ng thi u n c vào mùa khô và t o đi u ki n cho xâm nh p m n l n sâu vào đ t li n.ạ ế ướ ạ ề ệ ậ ặ ấ ấ ề Đ i v i TPHCM, đi u này s đ c bi t nguy hi m vì n u đ m n c a sông Sài Gòn tăng lênố ớ ề ẽ ặ ệ ể ế ộ ặ ủ s nh h ng không nh đ n vi c s n xu t cũng nh ch t l ng n c s ch c a Nhà máyẽ ả ưở ỏ ế ệ ả ấ ư ấ ượ ướ ạ ủ n c Tân Hi p và Th Đ c (vì đây là nguyên li u đ s n xu t c a hai nhà máy này). Trongướ ệ ủ ứ ệ ể ả ấ ủ mùa m a, tình tr ng BĐKH có kh năng gây ra nh ng c n m a l n h n, d d i h n tr c vàư ạ ả ữ ơ ư ớ ơ ữ ộ ơ ướ TPHCM đã đ c “ki m nghi m” đi u này trong nhi u mùa m a g n đây. Ng p t i TPHCMượ ể ệ ề ề ư ầ ậ ạ do nhi u nguyên nhân nh ng m t trong s đó là do… m a nhi u. ề ư ộ ố ư ề 29 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” Hi n nay, trong k ho ch thích ng v i BĐKH c a Trung tâm đi u hành ch ng trìnhệ ế ạ ứ ớ ủ ề ươ ch ng ng p TPHCM, đã có k ho ch gi i quy t tình tr ng ng p TPHCM nh là m t trongố ậ ế ạ ả ế ạ ậ ở ư ộ nh ng gi i pháp thích ng v i BĐKH c a đ n v . ữ ả ứ ớ ủ ơ ị 2.4.2. Ho t đ ng c a con ng iạ ộ ủ ườ Các dòng n c m t (sông, kênh r ch…) đ c bi t là vùng đô th đ u b ô nhi m tr mướ ặ ạ ặ ệ ở ị ề ị ễ ầ tr ng b i rác th i, n c th i sinh ho t t các khu dân c x vào kênh r ch ch a qua x lý.ọ ở ả ướ ả ạ ừ ư ả ạ ư ử Tình tr ng l n chi m lòng, b sông kênh r ch đ sinh s ng, x rác và n c th i tr c ti p trênạ ấ ế ờ ạ ể ố ả ướ ả ự ế b m t gây ô nhi m n c m t, c n tr l u thông c a dòng ch y, t c ngh n c ng rãnh t oề ặ ễ ướ ặ ả ở ư ủ ả ắ ẽ ố ạ n c tù. Môi tr ng y m khí gia tăng phân h y các h p ch t h u c , không nh ng gây mùiướ ườ ế ủ ợ ấ ữ ơ ữ hôi th i, ô nhi m ngu n n c và môi tr ng mà còn gây khó khăn trong vi c l y ngu n n cố ễ ồ ướ ườ ệ ấ ồ ướ m t đ x lý thành ngu n n c s ch c p cho nhu c u xã h i. ặ ể ử ồ ướ ạ ấ ầ ộ Nhu c u n c s d ng cho ăn u ng, sinh ho t và các ho t đ ng khác c a con ng i giaầ ướ ử ụ ố ạ ạ ộ ủ ườ tăng, d n đ n tình tr ng khai thác n c d i đ t tràn lan gây c n ki t ngu n n c và nhẫ ế ạ ướ ướ ấ ạ ệ ồ ướ ả h ng đ n môi tr ng nh s p lún, nhi m m n…ưở ế ườ ư ụ ễ ặ Nhi u gi ng khoan thi công không đúng k thu t (K t c u gi ng không t t, gi ng g nề ế ỹ ậ ế ấ ế ố ế ầ khu v c nhà v sinh, h th ng x lý n c th i…), gi ng khoan h không đ c trám l p làự ệ ệ ố ử ướ ả ế ư ượ ấ nguyên nhân gây ô nhi m ngu n n c. ễ ồ ướ Đ gia tăng môi tr ng s ng, con ng i phá r ng l p đ t, sang ru ng c t nhà làmể ườ ố ườ ừ ấ ấ ộ ấ đ ng d n đ n m t kh năng gi n c c a đ t, l ng n c b m t không đ c th m bườ ẫ ế ấ ả ữ ướ ủ ấ ượ ướ ề ặ ượ ấ ổ c p vào n c ng m mà ch y vào sông r ch ra bi n. Ngoài ra còn gây ng p l t, tr c l đ t.ậ ướ ầ ả ạ ể ậ ụ ượ ở ấ 2.4.3. nh h ng do phát tri n nông nghi pẢ ưở ể ệ Vi c chăn nuôi gia súc gia c m h gia đình vùng nông thôn còn ch a có ý th c ti tệ ầ ở ộ ư ứ ế ki m ngu n n c trong vi c v sinh, v sinh chu ng tr i, ch a có h th ng x lý ch t th iệ ồ ướ ệ ệ ệ ồ ạ ư ệ ố ử ấ ả n c th i, ph n l n cho vào ao h , b t ho i đ th m vào đ t d gây ô nhi m môi tr ngướ ả ầ ớ ồ ể ự ạ ể ấ ấ ễ ệ ườ đ t bi t là ngu n n c ng m. ặ ệ ồ ướ ầ Nhi u gi ng khoan ngoài ru ng v n đ t i tiêu không đ m b o k thu t gây nhi mề ế ộ ườ ể ướ ả ả ỹ ậ ễ b n, nhi m các hóa ch t và thu c tr sâu … ẫ ễ ấ ố ừ 30 M c n c ng m h th p nhanh, có nguy c c n ki tự ướ ầ ạ ấ ơ ạ ệ “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” V i tình tr ng s d ng b a bãi, tùy ti n các lo i hóa ch t trong phân bón, các lo i thu cớ ạ ử ụ ừ ệ ạ ấ ạ ố kích ho t phát tri n cây… Nhi u h th ng kênh m ng t i tiêu n i đ ng đã b ô nhi mạ ể ề ệ ố ươ ướ ộ ồ ị ễ ngu n n c và phát tán r ng.ồ ướ ộ 2.4.4. nh h ng do phát tri n công nghi p và d ch vẢ ưở ể ệ ị ụ Vi c gia tăng nhi u nhà máy, xí nghi p t quy mô nh h gia đình đ n quy mô l n d nệ ề ệ ừ ỏ ộ ế ớ ẫ đ n nhu c u v ngu n n c tăng, không nh ng n c ph c v cho s n xu t mà còn ph c vế ầ ề ồ ướ ữ ướ ụ ụ ả ấ ụ ụ sinh ho t cho m tạ ộ s l ng l n côngố ượ ớ nhân t nhi uừ ề vùng khác nhau t p trung v . Đ cậ ề ặ bi t các khu v cệ ở ự ch a có h th ngư ệ ố c p n c, m t đấ ướ ậ ộ khai thác n c d i đ t s giaướ ướ ấ ẽ tăng nhanh, t đó d n đ n tình tr ng c n ki t ngu n n c và sừ ẫ ế ạ ạ ệ ồ ướ ụt lún đ t.ấ Các ch t th i công nghi p nh kh i, b i…t o nên m a axít không nh ng làm thay đ iấ ả ệ ư ố ụ ạ ư ữ ổ ch t l ng n c ng t, mà còn nh h ng x u đ n đ t và môi tr ng sinh thái. ấ ượ ướ ọ ả ưở ấ ế ấ ườ Vi c x n c th i s n xu t t các nhà máy, khu ch xu t khu công nghi p ch a đ cệ ả ướ ả ả ấ ừ ế ấ ệ ư ượ x lý vào sông r ch, ao h gây ô nhi m n c m t, n c d i đ t. Th m chí có n i còn choử ạ ồ ễ ướ ặ ướ ướ ấ ậ ơ n c th i ch y tràn trên m t đ t đ t th m xu ng đ t ho c đào các h d i đ t đ xướ ả ả ặ ấ ể ự ấ ố ấ ặ ố ướ ấ ể ả n c th i làm nh h ng nghiêm tr ng đ n các t ng n c d i đ t.ướ ả ả ưở ọ ế ầ ướ ướ ấ 2.4.5. Các nguyên nhân khác H th ng kênh r ch không đ c n o vét d n đ n tích t m t kh i l ng l n các v tệ ố ạ ượ ạ ẫ ế ụ ộ ố ượ ớ ậ ch t h u c t n c th i, rác th i gây b i l ng và nh h ng đ n vi c tiêu thoát c a dòngấ ữ ơ ừ ướ ả ả ồ ắ ả ưở ế ệ ủ n c. ướ Các bãi chôn rác không đ t yêu c u k thu t, n c r ra t rác th m vào m ch n cạ ầ ỹ ậ ướ ỉ ừ ấ ạ ướ ng m ho c cho ch y tràn trên m t đ t vào kênh r ch.ầ ặ ả ặ ấ ạ Các dòng n c m t trên sông, kênh r ch còn b ô nhi m do xăng d u c a các tàu bè điướ ặ ạ ị ễ ầ ủ l i, ho c các s c v n chuy n khác trên sông, bi n. ạ ặ ự ố ậ ể ể 31 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” nh h ng do ch a có ý th c v s d ng và b o v ngu n n c nh s d ng b a bãiẢ ưở ư ứ ề ử ụ ả ệ ồ ướ ư ử ụ ừ hoang phí, không đúng m c đích s d ng. ụ ử ụ CH NG 3 ƯƠ GI I PHÁP H N CH Ô NHI M MÔI TR NG N CẢ Ạ Ế Ễ ƯỜ ƯỚ Ở THÀNH PH H CHÍ MINHỐ Ồ 3.1. B o v ngu n n cả ệ ồ ướ Vi c b o v ngu n tài nguyên n c có th nói là không khó khăn, tuy nhiên vi c này đòiệ ả ệ ồ ướ ể ệ h i s th ng nh t đ ng lòng c a t t c m i ng i trong xã h i. ỏ ự ố ấ ồ ủ ấ ả ọ ườ ộ 1. Th ng n o vét sông r ch đ kh i thông dòng ch y. Không l n chi m lòng sông, kênhườ ạ ạ ể ơ ả ấ ế r ch đ xây nhà, chăn nuôi th y h i s n. Vi c nuôi th y s n trên các dòng n c m t ph iạ ể ủ ả ả ệ ủ ả ướ ặ ả theo quy ho ch.ạ 2. Trong s n xu t nông nghi p ph i có ch đ t i n c, bón phân phù h p. T i cây khiả ấ ệ ả ế ộ ướ ướ ợ ướ tr i mát, g c gi m cho cây. Tránh s d ng thu c tr sâu d th a, không rõ ngu n g c.ờ ủ ố ữ ẩ ử ụ ố ừ ư ừ ồ ố Nên áp d ng các ph ng pháp sinh h c đ tiêu di t sâu b côn trùng.ụ ươ ọ ể ệ ọ 3. Trong chăn nuôi gia súc, gia c m nên nuôi trong chu ng tr i có h th ng x lý ch t th i.ầ ồ ạ ệ ố ử ấ ả Không chăn th rong d d n đ n ô nhi m ngu n n c và môi tr ng.ả ễ ẫ ế ễ ồ ướ ườ 4. S d ng n c m t (n c sông, h …), n c t các công trình c p n c công c ng đ h nử ụ ướ ặ ướ ồ ướ ừ ấ ướ ộ ể ạ ch khai thác n c d i đ t và tránh gây ô nhi m, c n ki t ngu n n c. N u có công trìnhế ướ ướ ấ ễ ạ ệ ồ ướ ế khai thác n c d i đ t thì ph i khai thác đúng k thu t và s d ng h p lý, ti t ki m:ướ ướ ấ ả ỹ ậ ử ụ ợ ế ệ a. Khai thác n c d i đ t đúng k thu tướ ướ ấ ỹ ậ Khoan đúng k thu t: c n có hi u bi t v k thu t khoan, hi u bi t s c p v c uỹ ậ ầ ể ế ề ỹ ậ ể ế ơ ấ ề ấ 32 B O V Ả Ệ TÀI NGUYÊN N CƯỚ S d ng ti t ử ụ ế ki m,ệ đúng m c đíchụ Không gây th tấ thoát n cướ Không làm ô nhi m ễ môi tr ng n cườ ướ T o đi u ki n ạ ề ệ tích lũy ngu nồ “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” trúc đ a ch t do đó khi mu n khoan gi ng ph i thuê đ n v có ch c năng hành ngh khoanị ấ ố ế ả ơ ị ứ ề (đ n v có gi y phép hành ngh khoan gi ng).ơ ị ấ ề ế Ph i trám l p gi ng h : Các gi ng khoan h ho c không còn s d ng ph i trám l pả ấ ế ư ế ư ặ ử ụ ả ấ đúng quy trình k thu t đ tránh xâm nh p n c b n vào t ng ch a n c.ỹ ậ ể ậ ướ ẫ ầ ứ ướ Có đ i b o v v sinh gi ng: Các gi ng khai thác n c ph i cách xa nhà v sinh, hớ ả ệ ệ ế ế ướ ả ệ ệ th ng x th i, h th ng x lý n c th i t 10m tr lên. Không khoan gi ng g n đ ng giaoố ả ả ệ ố ử ướ ả ừ ở ế ầ ườ thông, không b trí các v t d ng d gây ô nhi m nh hóa ch t, d u nh t … g n khu v cố ậ ụ ễ ễ ư ấ ầ ớ ầ ự gi ng. ế Các gi ng ph i đ c xây b cao, có n p đ y.ế ả ượ ệ ắ ậ Có ch đ khai thác h p lý: tr c khi khai thác ph i đánh giá kh năng c p n c, ch tế ộ ợ ướ ả ả ấ ướ ấ l ng ngu n n c và đ h i ph c n c c a t ng ch a n c khai thác t đó có ch đ khaiượ ồ ướ ộ ồ ụ ướ ủ ầ ứ ướ ừ ế ộ thác h p lý.ợ Có ch đ ki m tra b o trì gi ng và thi t b khai thác hàng năm đ h n ch r i ro hế ộ ể ả ế ế ị ể ạ ế ủ ư gi ng. ế Đ i v i các công trình khai thác l n nên có h th ng quan tr c n i b đ theo dõi m cố ớ ớ ệ ố ắ ộ ộ ể ự n c và ch t l ng n c th ng xuyên. ướ ấ ượ ướ ườ Ki m tra ch t l ng n c và x lý n c đ t tiêu chu n theo m c đích s d ng.ể ấ ượ ướ ử ướ ạ ẩ ụ ử ụ b. S d ng h p lýử ụ ợ Tùy theo m c đích s d ng có th dùng n c s ch, n c gi ng, n c m a, n cụ ử ụ ể ướ ạ ướ ế ướ ư ướ sông, n c tái s d ng …ướ ử ụ S d ng n c cho ăn u ng, sinh ho t v sinh cá nhân, s n xu t th c ph m, các ngànhử ụ ướ ố ạ ệ ả ấ ự ẩ s n xu t c n n c tinh s ch ta s d ng n c s ch t công ty c p n c, n c gi ng ho cả ấ ầ ướ ạ ử ụ ướ ạ ừ ấ ướ ướ ế ặ n c sông đã qua h th ng x lý đ t tiêu chu n cho phép.ướ ệ ố ử ạ ẩ S d ng đ t i cây, v sinh công nghi p, v sinh chu ng tr i…Có th s d ng n cử ụ ể ướ ệ ệ ệ ồ ạ ể ử ụ ướ gi ng, n c sông r ch ho c n c th i đã đ c x lý.ế ướ ạ ặ ướ ả ượ ử c. S d ng ti t ki mử ụ ế ệ T p thói quen ti t ki m n c t nh ng vi c nh trong h gia đình:ậ ế ệ ướ ừ ữ ệ ỏ ộ Ch m vòi n c khi c n s d ng và ch m m nh v a đ dùng, không m quá m nhỉ ở ướ ầ ử ụ ỉ ở ạ ừ ủ ở ạ ho c đ ch y tràn. Ph i khóa vòi n c c n th n sau khi s d ng.ặ ể ả ả ướ ẩ ậ ử ụ Khi r a tay, r a m t, đánh răng … nên m vòi n c khi nào c n dùng, ho c h ng s ngử ử ặ ở ướ ầ ặ ứ ẵ trong thau, ca, trách đ vòi ch y t do gây lãng phí n c.ể ả ự ướ 33 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” Khi r a th c ăn, r a bát đĩa và các v t d ng khác nên h ng n c vào ch u ho c b nử ứ ử ậ ụ ứ ướ ậ ặ ồ lavabo v a đ dùng, nh m ti t ki m ngu n n c s d ng đ ng th i có th gi l i ph nừ ủ ằ ế ệ ồ ướ ử ụ ồ ờ ể ữ ạ ầ n c d sau cùng dùng cho các m c đích khác.ướ ư ụ Th ng xuyên ki m tra và s a ch a ngay khi b đ ng ng d n n c, h khóa vanườ ể ử ữ ể ườ ố ẫ ướ ư n c. Không đ n c rò r lâu ngày. ướ ể ướ ỉ Nên s d ng các thi t b ti t ki m n c nh :ử ụ ế ị ế ệ ướ ư + S d ng b n c u có ch đ đi u ch nh c c u x n c đi u ch nh phù h p nh m gi mử ụ ồ ầ ế ộ ề ỉ ơ ấ ả ướ ề ỉ ợ ằ ả th tích n c x . ể ướ ả + Khuy n khích các n i công c ng, tr ng h c, văn phòng, siêu th , ch s d ng s n ph mế ơ ộ ườ ọ ị ợ ử ụ ả ẩ ti t ki m n c nh vòi n c có ch c năng ng t n c nh t đ nh, ng t n c c m ng nhi t,ế ệ ướ ư ướ ứ ắ ướ ấ ị ắ ướ ả ứ ệ b n v sinh c m ng nhi t…ồ ệ ả ứ ệ + S d ng vòi sen có nhi u tia phun n c m nh s gi m đ c l ng n c s d ng.ử ụ ề ướ ạ ẽ ả ượ ượ ướ ử ụ Ngâm đ b n tr c khi gi t. H n ch gi t đ làm nhi u l n trong ngày.ồ ẩ ướ ặ ạ ế ặ ồ ề ầ Khi t i cây, r a xe, t m r a gia xúc, v sinh chu ng tr i, phun làm mát… dùng vòiướ ử ắ ử ệ ồ ạ n c có g n thêm nòng phun v a đáp ng đ c yêu c u s d ng, v a ti t ki m đ c ngu nướ ắ ừ ứ ượ ầ ử ụ ừ ế ệ ượ ồ n c s d ng.ướ ử ụ Khuy n khích sáng t o các hình th c s d ng n c ti t ki m nh ng v n đ t m c đíchế ạ ứ ử ụ ướ ế ệ ư ẫ ạ ụ s d ng. Ví d :ử ụ ụ + S d ng n c tu n hoàn trong gi i nhi t máy móc thi t b …ử ụ ướ ầ ả ệ ế ị + Ph ng pháp t i ti t ki m n c: h th ng t i máng th y canh…ươ ướ ế ệ ướ ệ ố ướ ủ 5. Có hình th c x th i phù h p: ứ ả ả ợ Ph i x lý n c th i tr c khi x vào c ng, sông h , kênh r ch. Không đ n c th iả ử ướ ả ướ ả ố ồ ạ ổ ướ ả ch a x lý vào h đ t th m ho c đ ch y tràn lan trên m t đ t. Không chôn n c th i, rácư ử ố ể ự ấ ặ ể ả ặ ấ ướ ả th i nguy h i vào lòng đ t.ả ạ ấ Rác th i không đ c x b a bãi trên đ ng, hè ph , sông r ch ao h mà ph i thu gômả ượ ả ừ ườ ố ạ ồ ả phân lo i theo đúng quy đ nh. ạ ị Nhà v sinh, chu ng tr i nuôi gia súc ph i xây h th ng x lý nh h m biogas.ệ ồ ạ ả ệ ố ử ư ầ 3.2. Bi n pháp x lý n cệ ử ướ 3.2.1. Đ i v i n c nhi m s t, phènố ớ ướ ễ ắ Đ i v i n c nhi m phèn, ta x lý ô nhi m b ng vôi s ng. L y 10g vôi s ng cho vàoố ớ ướ ễ ử ễ ằ ố ấ ố 140l n c, sau đó đ n c l ng xu ng, g n l y n c trong.ướ ể ướ ắ ố ạ ấ ướ 34 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” N c nhi u s t th ng có màu vàng, mùi tanh. Cách đ n gi n đ làm s ch n cướ ề ắ ườ ơ ả ể ạ ướ nhi m s t là đ n c vào thùng, kho ng lên nhi u l n r i đ l ng, ch t l y n c trong. ễ ắ ổ ướ ắ ề ầ ồ ể ắ ắ ấ ướ Có th dùng phèn chua đ x lý n c nhi m phèn s t. Phèn chua giã nh (n a thìa choể ể ử ướ ễ ắ ỏ ử 25 lít n c) đ vào thùng qu y nhi u l n đ s t và phèn k t t a l ng d n xu ng đáy. ướ ổ ấ ề ầ ể ắ ế ủ ắ ầ ố Ngoài ra có th x lý b ng ph ng pháp s c khí, qua giàn m a và b n l ng, l c để ử ằ ươ ụ ư ồ ắ ọ ể kh s t. Làm giàn m a b ng ng nh a, khoan 150 - 200 l có đ ng kính t 1,5mm đ nử ắ ư ằ ố ự ỗ ườ ừ ế 2mm tùy theo công su t máy b m đang s d ng. D i cùng c a b l c là l p s i dày kho ngấ ơ ử ụ ướ ủ ể ọ ớ ỏ ả 1 gang, trên l p s i là l p cát dày kho ng 2,5 - 3 gang. Ph ng pháp này có th k t h p x lýớ ỏ ớ ả ươ ể ế ợ ử đ c m t s ch t khác v i hàm l ng th p nh : Hydrogen sulfite H2S, Amoniac, Asen.ượ ộ ố ấ ớ ượ ấ ư 3.2.2. X lý Hydrogen sulfite Hử 2S N c ch a Hướ ứ 2S th ng không gây tác h i cho s c kho , nh ng nó làm cho n c cóườ ạ ứ ẻ ư ướ mùi và v c a tr ng th i. N c c p có ch a hàm l ng Hị ủ ứ ố ướ ấ ứ ượ 2S th p kho ng 1,0 ppm đã có đ cấ ả ặ tính ăn mòn, làm x n màu các đ dùng b ng b c hay đ ng, làm cho qu n áo và đ g m có v tỉ ố ằ ạ ồ ầ ồ ố ế đen. N c có ch a hàm l ng Hướ ứ ượ 2S th p có th đ c x lý b ng cách cho l c qua than. Hấ ể ượ ử ằ ọ 2S đ cượ h p ph trên b m t c a các h t than. Chúng ta ph i đ nh kỳ thay các h t than trong b l cấ ụ ề ặ ủ ạ ả ị ạ ể ọ (tùy thu c vào kh năng h p ph c a than và hàm l ng Hộ ả ấ ụ ủ ượ 2S trong n c).ướ 3.2.3. X lý n c c ngử ướ ứ N c c ng là thu t ng dùng đ ch n c có ch a hàm l ng l n các ion nh Caướ ứ ậ ữ ể ỉ ướ ứ ượ ớ ư 2+, Mg2+; lo i n c này th ng nh h ng đ n tu i th các thi t b s d ng n c h ng ngày.ạ ướ ườ ả ưở ế ổ ọ ế ị ử ụ ướ ằ Các cách x lý đ n gi n:ử ơ ả Cách 1: Đun sôi n c s làm các ion này k t t a.ướ ẽ ế ủ Cách 2: Dùng thi t b có ngăn ch a các h t l c cationit. Theo quá trình trao đ i ion, h tế ị ứ ạ ọ ổ ạ cationit tích đi n âm s hút các thành ph n đá vôi trong n c, làm s ch n c.ệ ẽ ầ ướ ạ ướ 3.2.4. Kh trùng n c sinh h atử ướ ọ Đ đ t tiêu chu n c a B Y t , n c sinh ho t b t bu c ph i đ c kh trùng.ể ạ ẩ ủ ộ ế ướ ạ ắ ộ ả ượ ử Ph ng pháp kh thi r ti n là dùng n c Javen (hypochlorit natri hoá h c). Cách x lý khácươ ả ẻ ề ướ ọ ử là s c clo khí ho c pha ch b t Clorine vào n c. Cũng có th kh trùng n c b ng ozoneụ ặ ế ộ ướ ể ử ướ ằ hay tia c c tím, nh ng không phù h p v i vi c n c sau kh trùng ph i ti p t c l u chuy nự ư ợ ớ ệ ướ ử ả ế ụ ư ể trong đ ng ng và b ch a.ườ ố ể ứ 3.3. Trách nhi m c a nhà n c, chính quy n và nhân dânệ ủ ướ ề 35 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” 3.3.1. Trách nhi m c a nhà n c và chính quy n đ a ph ngệ ủ ướ ề ị ươ Xây d ng và ph bi n các văn b n Lu t, Ngh đ nh, Quy đ nh v s d ng và b o vự ổ ế ả ậ ị ị ị ề ử ụ ả ệ Tài nguyên n c.ướ * M t s văn b n Lu t đã đ c ban hành r ng rãi:ộ ố ả ậ ượ ộ - Lu t Tài nguyên n c và thông t h ng d n th c hi n.ậ ướ ư ướ ẫ ự ệ - Các văn b n x lý x ph t vi ph m hành chính trong lĩnh v c Tài nguyên và Môi tr ngả ử ử ạ ạ ự ườ * Các văn b n đang so n th o:ả ạ ả - Chính sách tính thu Tài nguyên n c, thu phí và l phí nh m gi i h n m c s d ng vàế ướ ệ ằ ớ ạ ứ ử ụ nâng cao ý th c ti t ki m trong v n đ s d ng và b o v ngu n tài nguyên n c.ứ ế ệ ấ ề ử ụ ả ệ ồ ướ - Ch ng trình giáo d c nâng cao nh n th c c ng đ ng v t m quan tr ng c a vi c s d ngươ ụ ậ ứ ộ ồ ề ầ ọ ủ ệ ử ụ ti t ki m và b o v Tài nguyên n c. Chính sách khen th ng, khuy n khích các công trìnhế ệ ả ệ ướ ưở ế nghiên c u s d ng ti t ki m n c.ứ ử ụ ế ệ ướ H ng d n các hình th c khai thác và s d ng ngu n tài nguyên n c đúng k thu tướ ẫ ứ ử ụ ồ ướ ỹ ậ đ b o v Tài nguyên n c.ể ả ệ ướ Đi u tra, kh o sát đánh giá ngu n tài nguyên và l p k h ach phân vùng khai thác h pề ả ồ ậ ế ọ ợ lý. Đi u tra đánh giá nh ng tác đ ng gây nh h ng đ n Tài nguyên n c.ề ữ ộ ả ưở ế ướ Tuyên truy n v n đ ng và t ch c nhi u cu c thi v ý th c s d ng ti t ki m và b o về ậ ộ ổ ứ ề ộ ề ứ ử ụ ế ệ ả ệ Tài nguyên n c trong nhân dân t c p qu n đ n c p ph ng xã.ướ ừ ấ ậ ế ấ ườ 3.3.2. Trách nhi m c a ng i dânệ ủ ườ - Nêu cao ý th c s d ng ti t ki m và b o v Tài nguyên n c:ứ ử ụ ế ệ ả ệ ướ Ng i dân ph i nh n th c đ c s nghi p b o v Tài nguyên n c không ch choườ ả ậ ứ ượ ự ệ ả ệ ướ ỉ hi n t i mà còn vì th h t ng lai, do đó ph i tìm hi u và n m v ng các quy đ nh pháp lu tệ ạ ế ệ ươ ả ể ắ ữ ị ậ v b o v Tài nguyên n c thông qua báo, đài phát thanh, truy n hình... và tích c c phát huyề ả ệ ướ ề ự hàng ngày ý th c s d ng ti t ki m và b o v Tài nguyên n c.ứ ử ụ ế ệ ả ệ ướ - Nêu cao tinh th n t giác:ầ ự T giác ch p hành nghiêm ch nh các quy đ nh pháp lu t c a nhà n c v b o v Tàiự ấ ỉ ị ậ ủ ướ ề ả ệ nguyên và môi tr ngườ - Quy t tâm ph i h p v i Nhà n c trong công tác b o v Tài nguyên n c ế ố ợ ớ ướ ả ệ ướ + Phát hi n và m nh d ng t cáo các hành vi vi ph m pháp lu t c a nhà n c trong s d ngệ ạ ạ ố ạ ậ ủ ướ ử ụ và b o v Tài nguyên và Môi tr ng, không bao che c tình làm trái;ả ệ ườ ố 36 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” +Tham gia các phong trào kêu g i hành đ ng vì m c đích b o v Tài nguyên và Môi tr ng.ọ ộ ụ ả ệ ườ 37 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” K T LU N VÀ KI N NGHẾ Ậ Ế Ị Sau khi nghiên c u đ tài này, có th nh n đ nh r ng bi n đ i khí h u toàn c u đang ngàyứ ề ể ậ ị ằ ế ổ ậ ầ càng tác đ ng mãnh li t lên Trái Đ t, làm cho t nhiên và con ng i không tránh kh i nh ngộ ệ ấ ự ườ ỏ ữ th m h a b t ng . S l ng các th m h a và thiên tai ngày càng xu t hi n nhi u h nả ọ ấ ờ ố ượ ả ọ ấ ệ ề ơ . Đi uề đó nh l i c nh t nh con ng i đang đ ng tr c m t th i kỳ thiên nhiên đ y bi n đ ng.ư ờ ả ỉ ườ ứ ướ ộ ờ ầ ế ộ Không đâu xa, TP H Chí Minh là m t trong nh ng thành ph b nh h ng nhi u nh t b iồ ộ ữ ố ị ả ưở ề ấ ở bi n đ i khí h u toàn c u. T đó cho th y, môi tr ng n c TP H Chí Minh đang ngàyế ổ ậ ầ ừ ấ ườ ướ ở ồ càng di n bi n x u đi, các hi n t ng ng p l t, m a l n và tri u c ng ngày càng ph c t pễ ế ấ ệ ượ ậ ụ ư ớ ề ườ ứ ạ và dày h n v s l n tái di n, làm cho toàn b môi tr ng n c nói chung đây đang d n ôơ ề ố ầ ễ ộ ườ ướ ở ầ nhi m n ng, gây nguy c thi u n c tr m tr ng cho toàn thành ph .ễ ặ ơ ế ướ ầ ọ ố V y v n đ đ t ra là không nh . Chúng ta ph i làm gì đ h n ch tình hình tr c m t vàậ ấ ề ặ ỏ ả ể ạ ế ướ ắ đ m b o s bình yên phát tri n lâu dài?ả ả ự ể Tôi xin đ xu t v i các Ban, Ngành liên quan, đ n S Tài nguyên và Môi tr ng c a thànhề ấ ớ ế ở ườ ủ ph c n đ y m nh h n n a công tác đi u tra và qu n lý tài nguyên n c thành ph trongố ầ ẩ ạ ơ ữ ề ả ướ ở ố các m c đích s d ng hi n nay. C n đ u t lâu dài cho vi c xây d ng và tu b các công trìnhụ ử ụ ệ ầ ầ ư ệ ự ổ c p thoát n c trong toàn thành ph . Đ ng th i ban lãnh đ o thành ph c n có nh ng quyấ ướ ố ồ ờ ạ ố ầ ữ đ nh c th h n v vi c s d ng n c c a c dân và đ c bi t là các khu công nghi p, cácị ụ ể ơ ề ệ ử ụ ướ ủ ư ặ ệ ệ nhà máy, xí nghi p công nghi pệ ệ . Không ch d ng l i quy đ nh mà c n qu n lý t t h n cácỉ ừ ạ ở ị ầ ả ố ơ h th ng x lý n c, x lý nghiêm tr ng đ i v i các đ i t ng liên quan. M t khác, trongệ ố ử ướ ử ọ ố ớ ố ượ ặ vi c thi t k h t ng c n l u ý đ n nh ng khu v c có kh năng ng p l t nhi u đ đ m b oệ ế ế ạ ầ ầ ư ế ữ ự ả ậ ụ ề ể ả ả s n đ nh cho khu v c này. Chúng ta cũng c n quan tâm đ n vi c tuyên truy n giáo d c choự ổ ị ự ầ ế ệ ề ụ ng i dân có ý th c chung tay b o v Trái Đ t tr c bi n đ i khí h u toàn c u và ý th cườ ứ ả ệ ấ ướ ế ổ ậ ầ ứ bình tĩnh s ng chung v i s thay đ i c a khí h u toàn c u. Đ m b o r ng, con ng i v nố ớ ự ổ ủ ậ ầ ả ả ằ ườ ẫ luôn có th ch đ ng tr c nh ng thay đ i c a thiên nhiên.ể ủ ộ ướ ữ ổ ủ 38 “Bi n đ i khí h u và nh h ng c a bi n đ i khí h u đ n môi tr ng n c TP H Chíế ổ ậ ả ưở ủ ế ổ ậ ế ườ ướ ở ồ Minh” TÀI LI U THAM KH OỆ Ả 1. GS. TSKH. Lê Huy Bá (2009). Môi tr ng,ườ NXB Đ i h c qu c gia TP. H Chí Minh, ạ ọ ố ồ TP. H Chí Minh.ồ 2. GS. TSKH. Lê Huy Bá (2009). Môi tr ngườ khí h u bi n đ iậ ế ổ , NXB Đ i h c qu c gia TP.ạ ọ ố H Chí Minh, TP. H Chí Minh.ồ ồ 3. TS Ngy n Qu c Đ nh. ễ ố ị M t s nh h ng c a bi n đ i khí h u t i Vi t Nam, ộ ố ả ưở ủ ế ổ ậ ớ ệ Vi nệ khoa hoc khí t ng th y vănượ ủ 4. GS TSKH Nguy n Ng c Trân. ễ ọ ng phó v i bi n đ i khí h u và m c n c bi n dângỨ ớ ế ổ ậ ự ướ ể 5. B Tài nguyên và Môi tr ng. ộ ườ K ch b n bi n đ i khí h u Vi t Namị ả ế ổ ậ ệ . 6. Website: http:// baomoi.com/Chu-dong-ung-pho-voi-su-tac-dong-cua-bien-doi-khi-hau/144/5542648.epi 39