Đánh giá hiện trạng khai thác nước dưới đất khu vực Gò Vấp – Hooc Môn

ly taàng chöùa nöôùc. Ñaëc bieät ôû Hoùc Moân coù gieáng 357 coù lôùp seùt caùch nöôùc daøy 3 meùt nhöng gieáng khoan khoâng coù traùm xi maêng caùch taàng vaø nguoàn nöôùc thaûi sinh hoaït chöùa trong caùc haàm chöùa töï hoaïi (khu cö xaù) gaây nhieãm baån taàng chöùa nöôùc vì keát quaû phaân tích ban ñaàu khi chöa khai thaùc (naêm 1991) thì nöôùc hoaøn toaøn chöa bò nhieãm NH4+ , NO3- , NO2- nhöng sau moät thôøi gian khai thaùc thì thaáy xuaát hieän caùc chaát treân vôùi haøm löôïng cao. Nhieãm baån Nitrat (NO3- ) Caùc gieáng khai thaùc taàng Pliestocen khu vöïc nghieân cöùu bò nhieãm NO3- nhöng vôùi haøm löôïng cho pheùp chöùng toû raèng quaù trình nhieãm baån ñaõ xaûy ra trong moät thôøi gian laâu daøi, quaù trình oâxy hoùa ñaõ keát thuùc. Tuy söï coù maët NO3- trong nöôùc ít nguy hieåm hôn NO2- nhöng vôùi haøm löôïng khaù cao coù theå gaây haïi ñeán söùc khoûe con ngöôøi . + Nhieãm baån Hydro Sunfua (H2S) Caùc gieáng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát taàng Pliestocen khu vöïc nghieân cöùu coù xuaát hieän khí H2S taïi khu vöïc baõi raùc Ñoâng Thaïnh. Ñaây laø loaïi khí mang tính aên moøn vaät lieäu vaø coù haïi cho söùc khoûe con ngöôøi. Khí H2S laø saûn phaåm cuûa quaù trình phaân huûy caùc chaát höõu cô, phaân raùc coù trong nöôùc thaûi hay moâi tröôøng yeám khí. Gieáng khoan 503 ôû khu vöïc baõi raùc Ñoâng Thaïnh coù haøm löôïng H2S khaù lôùn 4.25 mg/l. Caùc gieáng ôû huyeän Hoùc moân naèm treân vuøng truõng vaø taàng seùt caùch nöôùc phía treân töông ñoái moûng (0-2 meùt) neân khí H2S laø saûn phaåm cuûa quaù trình phaân huûy caùc HCHC theo nöôùc möa thaám xuyeân töø treân maët xuoáng taàng chöùa nöôùc gaây oâ nhieãm cho taàng. + Nhieãm baån vi sinh Thoâng thöôøng nöôùc döôùi ñaát trong traïng thaùi nguyeân thuûy töï nhieân thì khoâng coù vi khuaån gaây beänh. Nguoàn goác cuûa caùc vi khuaån gaây beänh trong nöôùc laø caùc nguoàn nhieãm baån phaân raùc, chaát thaûi cuûa ngöôøi vaø ñoäng vaät. Keát quaû phaân tích vi sinh cuûa caùc gieáng coù vi khuaån gaây beänh taàng Pleistocen khu vöïc nghieân cöùu cho ôû baûng döôùi (baûng 4.15): Baûng 4.15 Keát quaû phaân tích vi sinh cuûa caùc gieáng coù vi khuaån gaây beänh taàng Pleistocen khu vöïc huyeän Hoùc Moân. S T T Ñòa chæ gieáng khoan Kyù hieäu GK Toång vi khuaån hieáu khí 300C/24h (Germes/ml) Toång vi khuaån kî khí sinh H2S 370C/24h (Germes/ml) Toång Coliformes 370C/148h (Germes/ml) Colifomes Foec (Germes/ml) Escherichi a Coli (Germes/ml) Streptoco -ccus Foecalis (Germes/ml) 1 Baõi raùc Ñoâng Thaïnh – gieáng ñaøo 10 meùt Mai Vaên Laäp HM 504 1.600 0 66 0 >100 0 2 Baõi raùc Ñoâng Thaïnh – gieáng Nguyeãn Taán Nghóa HM 505 2.900 2 >100 66 >100 >100 3 Baõi raùc Ñoâng Thaïnh – gieáng Laâm Vaên Nghi HM 506 40.000 0 >100 >100 >100 >100 4 Baõi raùc Ñoâng Thaïnh – gieáng Nguyeãn Vaên Xöông HM 507 1.800 0 >100 0 65 30 (TLTK: Sôû TN-MT) Quan saùt baûng soá lieäu treân ta thaáy nöôùc döùôi ñaát taàng Pleistocen bò nhieãm baån vi sinh khoâng nhieàu, chæ taäp trung moät soá choã coù nguoàn nhieãm baån nhö khu baõi raùc Ñoâng Thaïnh (Hoùc Moân) coù 4 gieáng bò nhieãm trong toång soá 12 gieáng khaûo saùt, tyû leä gieáng bò nhieãm laø 33,33%. 4.4.2) Chất lượng nöôùc döôùi ñaát taàng Pliocen treân (): a) Taïi Goø Vaáp: Theo keát quaû cuûa 14 maãu phaân tích hoùa hoïc vaø 9 maãu phaân tích vi sinh thu thaäp ñöôïc, taùc giaû toùm taét trong baûng 4.15 . Theo baûng 4.16, tình traïng nhieãm baån cuûa taàng chöùa nöôùc Pliocen treân ñöôïc ñaùnh giaù nhö sau: Baûng 4.16 : Haøm löôïng trung bình caùc chæ tieâu hoùa hoïc cuûa caùc maãu phaân tích ôû taàng Pliocen treân trong nhieàu naêm taïi quaän Goø Vaáp pH Ñoä cöùng toaøn phaàn (mg CaCO3) Clorua (mg/l) Amonium (mg/l) Nitrit (mg/l) Nitrat (mg/l) Sulfate (mg/l) Saét (mg/l) Toång soá coliform Fecal coliform TCVN 5944- 1995 6,5-8,5 300-500 200-600 45 200-400 1-5 3 0 Trung bình 6,25 22,2 50,68 0,29 0,001 11,50 4,53 3,44 12 0 Cao nhaát 8,02 34,8 107,0 1,3 0,006 63,4 54,0 9,5 100 0 Thaáp nhaát 4,4 2,0 0 0 0 0 0 0 0 0 Tyû leä ñaït tieâu chuaån (*) 6/14 8/8 11/11 13/14 12/12 5/12 7/9 9/9 Soá maãu ñaït tieâu chuaån/soá maãu thí nghieäm (Nguoàn Sôû TNMT TP.HCM) Ñoä pH: coù 8 maãu cho keát quaû thaáp hôn TCCP, trung bình laø 6,25, thay ñoåi töø 4,4 – 8,02, Ñoä cöùng toaøn phaàn: taát caû caùc maãu ñeàu cho keát quaû ñaït TCCP. Haøm löôïng trung bình laø 22,2 mgCaCO3/l, thay ñoåi töø 2,0 – 34,8 mgCaCO3/l. Caùc hôïp chaát Clorua (Cl-): khoâng coù bieåu hieän cuûa söï nhieãm maën trong nöôùc. Haøm löôïng trung bình laø 50,68 mg/l, thay ñoåi töø 0 – 107,0 mg/l, phoå bieán töø 25,0 - 100,0 mg/l. Caùc hôïp chaát cuûa nitô: Amonium, Nitrit, Nitrat (NH4+, NO2-, NO3-) Haøm löôïng Amonium: haøm löôïng Ammonium cuûa taàng naøy thaáp hôn haún so vôùi taàng Pleistocen. Nhöng söï coù maët cuûa chaát naøy cuõng laø daáu hieäu cho söï nhieãm baån Amonium ñang dieãn ra vaø nguoàn nhieãm baån vaãn tieáp tuïc aûnh höôûng. Haøm löôïng trung bình laø 0,29 mg/l vaø vaãn naèm trong TCCP. Caùc hôïp chaát sunfat (SO42-): caùc maãu ñeàu cho keát quaû naèm trong TCCP. Haøm löôïng trung bình laø 4,53 mg/l, thay ñoåi töø 0 – 15,4mg/l. Haøm löôïng Nitrit: haøm löôïng raát nhoû, trung bình laø 0,001 mg/l, chöa coù d6aùu hieäu nhieãm baån. Haøm löôïng Nitrat haàu heát caùc maãu phaân tích ñeàu cho keát quaû haøm löôïng Nitrat ñaït TCCP, chæ coù 1 maãu vöôït TCCP xuaát hieän ôû caùc phöôøng 11 (63,4 mg/l). Haøm löôïng trung bình laø 11,5 mg/l, thay ñoåi töø 0 – 18,8 mg/l. Caùc hôïp chaát sunfat (SO42-): caùc maãu ñeàu cho keát quaû naèm trong TCCP. Haøm löôïng trung bình laø 4,53 mg/l, thay ñoåi töø 0 – 15,4mg/l. Saét: coù 7 maãu vöôït TCCP, trong ñoù haøm löôïng cao nhaát ôû phöôøng 13 (9,5 mg/l). Haøm löôïng trung bình laø 3,44 mg/l, thay ñoåi töø 0 – 9,5 mg/l. Caùc chæ tieâu vi sinh: haàu heát caùc maãu phaân tích ñeàu cho keát quaû ñaït TCCP, coù 3 maãu vöôït TCCP xuaát hieän ôû caùc phöôøng 11, 13, 17, trong ñoù ñaëc bieät laø phöôøng 17 vôùi toång coliform leân tôùi 100 MPN/100ml. Nhaän xeùt: coù 3 maãu hoaøn toaøn ñaït TCCP (phöôøng 11). Gaàn 60% maãu nöôùc coù ñoä pH thaáp, coù bieåu hieän nhieãm baån caùc hôïp chaát cuûa nitô nhöng chæ ôû möùc ñoä nheï, xuaát hieän nhieãm saét ôû caùc phöôøng 13, 17, chöa coù söï nhieãm baån vi sinh treân dieän roäng. Nhaän xeùt töø soá lieäu quan traéc töøng naêm taïi cuïm gieáng quan traéc GMS6 (loã khoan 6A, 6B, 6C) cuûa Chi cucï BVMT TP.HCM (baûng keát quaû phaân tích maãu nöôùc xem ôû baûng 1 phaàn phuï luïc), ta coù theå ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc nhö sau: Caû 3 loã khoan ñeàu khoâng ñaït TCCP veà chæ soá pH, noàng ñoä caùc chaát trong nöôùc döôùi ñaát thay ñoåi theo muøa vaø taêng leân vaøo muøa khoâ. Nöôùc cuõng bò nhieãm NH4+, NO3- tuy chöa ôû möùc cao, vaãn naèm trong TCCP. Maãu quan traéc gaàn nhaát vaøo thaùng 3/2006, haøm löôïng NO3- ñaõ vöôït TCCP ôû caû hai loã khoan 6A (5,27 mg/l) vaø 6B (59,2 mg/l). Haøm löôïng Fe ñeàu vöôït TCCP töø 2 – 5 laàn. Lyù do vì gieáng naèm gaàn soâng Beán Caùt maø soâng naøy laïi thöôøng xuyeân gaùnh chòu caùc loaïi nöôùc thaûi cuûa caùc nhaø maùy doïc soâng. Haàu heát caùc maãu cuûa loã 6A vaø 6B ñeàu cho keát quaû nhieãm saét. Loã 6C coù bieåu hieän nhieãm saét khoâng lieân tuïc, xuaát hieän nhieãm saét vaøo caùc naêm 2002, 2005. Nöôùc cuõng bò coù bieåu hieän nhieãm caùc vi khuaån Coliforms, thöôøng vaøo caùc thaùng muøa möa. Taïi loã khoan 6A coù khi löôïng coliforms vöôït TCCP ñeán 16.000 laàn (thaùng 8/2004). Loã 6B ít bò nhieãm vi sinh. Loã 6C bò nhieãm coliforms cao hôn 6B. Caû 3 loã khoan ñeàu chöa coù daáu hieäu nhieãm kim loaïi naëng do khu vöïc chæ taäp trung caùc ngaøng coâng nghieäp nheï nhö coâng ngheä thöïc phaåm, deät may, da…vaø khoâng coù moû kim loaïi naëng. Keát luaän: Theo caùc ñaùnh giaù treân, taàng chöùa nöôùc Pliocen treân coù ñoä pH khoâng ñaït TCCP, coù bieåu hieän nhieãm baån caùc hôïp chaát cuûa nitô, chöa thaáy nhieãm maën cuõng nhö nhieãm baån kim loaïi naëng. Moät vaøi phöôøng coù thaáy söï xuaát hieän nhieãm saét, trong ñoù ñaùng chuù yù laø caùc phöôøng 10, 13 vaø khu vöïc naèm doïc theo soâng Beán Caùt. Haøm löôïng caùc vi khuaån trong nöôùc khoâng oån ñònh, thöôøng cao vaøo caùc thaùng möa. b) Taïi huyeänHoùc Moân: Baûng 4.17 : Haøm löôïng trung bình caùc chæ tieâu hoùa hoïc cuûa caùc maãu phaân tích ôû taàng Pliocen treân trong nhieàu naêm taïi huyeän Hoùc Moân Soá TT Ñòa chæ gieáng pH Clorua Nitrit Nitrat Amonium Toång cöùng Sunfat Fe (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mgCaCO3/l) (mg/l) (mg/l) TCVN 5944 -1995 6.5-8.5 200-600 45 200-600 1-5 TC 1329/2002/BYT/QÑ < 250 < 3 < 50 < 1.5 < 300 < 250 < 0.5 1 Coâng ty khai thaùc Nöôùc soâng Saøi Goøn – Trung Myõ Taây 6,6 5 0,02 0 0 4 4 0 2 Coâng ty caáp TP-TT 6,61 17,75 0 0 0 12,8 0 0,77 3 TT Y teá huyeän HM 7,06 0 0 0,1 32 0,7 0,07 4 Coâng ty khai thaùc Nöôùc soâng Saøi Goøn – Taân Hieäp 6,62 10 0,1 0 0 4 0 0 5 Cö xaù Loâ 5- Baø Ñieåm 6,4 35,1 0 0 0 9,97 6,29 0 6 Coâng ty Ngoïc Nghóa – Ñoâng Thaïnh 6,63 11,3 0 0,03 3,47 22 0 4,5 7 Phaùt trieån nhaø Hoùc Moân – Baø Dieåm 6,64 35,1 0 0 0 9,97 6,29 0 8 TCN Nhò Bình 1 6,02 34 0,1 0,75 0 11 5 3 9 TCN Nhò Bình 2 6,2 8 0 0,07 0 13 2 2 10 TCN Ñoâng Thaïnh 1 6,2 6 0 0,7 0 10 10 2,4 11 TCN Ñoâng Thaïnh 2 6 6 0 12 0 9 22 2 12 TCN Taân Thôùi Nhì 1 5,4 4,9 0,2 0,7 0,03 9 2 0,3 13 TCN Taân Thôùi Nhì 2 5,7 30 0 0,4 0,3 73 10 0,9 Soá TT Ñòa chæ gieáng pH Clorua Nitrit Nitrat Amonium Toång cöùng Sunfat Fe (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mgCaCO3/l) (mg/l) (mg/l) TCVN 5944 -1995 6.5-8.5 200-600 45 200-600 1-5 TC 1329/2002/BYT/QÑ < 250 < 3 < 50 < 1.5 < 300 < 250 < 0.5 14 TCN Taân Xuaân 5,6 6 0,2 1,2 0 71 22 0,5 15 TCN Xuaân Thôùi Sôn 4,82 13 0,3 0,8 0,4 10 3 0,6 16 TCN Xuaân Thôùi Thöôïng 1 4,8 12 0,1 0,6 0,2 16 0,1 0,8 17 TCN Xuaân Thôùi Thöôïng 2 5,3 12 0,1 0,6 0,2 10 0,1 0,37 Tyû leä ñaït tieâu chuaån 10/17 17/17 17/17 17/17 16/17 17/17 17/17 7/10 (17/17) (TLTK : 1) Baùo caùo quy hoaïch vaø baûo veä nöôùc ngaàm thaønh phoá – Lieân Ñoaøn 8 2) Trung taâm Nöôùc Sinh hoaït vaø Veä sinh moâi tröôøng noâng thoân thaønh phoá HCM - Huyeän Hoùc Moân goàm 17 maãu phaân tích, trong ñoù coù 7 maãu (1-7) theo taøi lieäu cuûa Lieân Ñoaøn 8, 10 maãu (8-17) theo soá lieäu cuûa Trung taâm Nöôùc Sinh hoaït vaø Veä sinh moâi tröôøng noâng thoân. Ñoä pH : coù 7 maãu cho keát quaû thaáp hôn TCCP, pH thay ñoåi töø 4,8 – 7,06, phoå bieán 5,7- 7,0 . Caùc hôïp chaát Clorua (Cl-): khoâng coù bieåu hieän cuûa söï nhieãm maën trong nöôùc. Haøm löôïng thay ñoåi töø 5.0 -35.1 mg/l, phoå bieán töø 10 – 18 mg/l. Caùc hôïp chaát cuûa nitô: Amonium, Nitrit, Nitrat (NH4+, NO2-, NO3-) Haøm löôïng Amonium: haøm löôïng Ammonium cuûa taàng naøy thaáp hôn haún so vôùi taàng Pleistocen. Nhöng söï coù maët cuûa chaát naøy cuõng laø daáu hieäu cho söï nhieãm baån Amonium ñang dieãn ra vaø nguoàn nhieãm baån vaãn tieáp tuïc aûnh höôûng. Haøm löôïng töø 0.0 mg/l – 3.47 mg/l, trung bình laø 0,1 mg/l. Haøm löôïng Nitrit: Nitrit coù haøm löôïng thay ñoåi töø 0.0 – 0.3 mg/l, phoå bieán töø 0.0 – 0.1 mg/l, naèm trong tieâu chuaån cho pheùp. Haøm löôïng Nitrat Nitrat coù haøm löôïng thay ñoåi töø 0.0 – 0.3 mg/l, phoå bieán töø 0.0 – 0.1 mg/l, vaãn naèm trong tieâu chuaån cho pheùp. Caùc hôïp chaát sunfat (SO42-): caùc maãu ñeàu cho keát quaû naèm trong TCCP. Sunfat coù haøm löôïng thay ñoåi töø 0.0 – 22 mg/l, phoå bieán töø 2 - 5 mg/l Ñoä cöùng toaøn phaàn: Ñoä cöùng toång coù haøm löôïng thay ñoåi töø 4 – 73 mg CaCO3/l, phoå bieán töø 4 – 13 mg CaCO3/l, naèm trong TCCP. Haøm löôïng Fe: neáu so theo tieâu chuaån 5944-1995 thì vaãn naèm trong tieâu chuaån cho pheùp, coøn neáu so theo tieâu chuaån 1329/2002/QÑ/BYT thì coù 10 maãu khoâng ñaït tieâu chuaån cho pheùp. Ñieàu naøy cho ta thaáy nöôùc ôû ñaây seõ phaûi xöû lyù haøm löôïng Fe tröôùc khi söû duïng, khoâng theå söû duïng tröïc tieáp. 4.5./ ÑAÙNH GIAÙ SÖÏ BIEÁN ÑOÄNG MÖÏC NÖÔÙC KHU VÖÏC NGHIEÂN CÖÙU : Theo doõi möïc nöôùc cuûa moät ñôn vò chöùa nöôùc döôùi ñaát (hay coøn goïi laø caùc thoâng soá veà löôïng cuûa taàng chöùa nöôùc) laø moät yeáu toá quan troïng trong vieäc nghieân cöùu nöôùc döôùi ñaát. Möïc nöôùc naøy coù hai loaïi: möïc nöôùc tónh vaø möïc nöôùc ñoäng. Möïc nöôùc tónh laø möïc nöôùc ño ñöôïc ôû trong gieáng khi khoâng khai thaùc, coøn möïc nöôùc ñoäng laø möïc nöôùc ño döôïc trong gieáng khi ñang khai thaùc. Ñeå ñaùnh giaù tröõ löôïng cuûa moät ñôn vò chöùa nöôùc, vieäc xaùc ñònh chính xaùc hai thoâng soá möïc nöôùc noùi treân laø raát quan troïng. Töø caùc thoâng soá treân keát hôïp vôùi caùc thoâng soá ñòa chaát thuûy vaên khaùc thì chuùng ta coù theå bieát ñöôïc khaû naêng cung caáp nöôùc cuûa ñôn vò chöùa nöôùc ñoù. Treân moät khu vöïc, trong cuøng moät ñôn vò chöùa nöôùc coù nhieàu coâng trình khai thaùc nöôùc thì möïc nöôùc tónh vaø möïc nöôùc ñoäng chæ mang tính chaát töông ñoái. Vì caùc coâng trình khai thaùc khoâng coù chung thôøi gian khai thaùc vaø thôøi gian nghæ, do ñoù möïc nöôùc ño taïi moät nôi naøo ñoù cho laø möïc nöôùc tónh, möïc nöôùc ñoäng thì caùc thoâng soá ño laø möïc nöôùc tónh hay möïc nöôùc ñoäng chæ laø möïc nöôùc giao thoa cuûa heä thoáng gieáng khai thaùc trong khu vöïc ñoù. Neáu ta coi caùc ñôn vò chöùa nöôùc laø trung taâm thì nöôùc chöùa trong noù coù aûnh höôûng saâu saéc vôùi caùc ñôn vò chöùa nöôùc naøy. Ñeå nghieân cöùu söï thay ñoåi möïc nöôùc cuûa moät ñôn vò chöùa nöôùc, chuùng ta phaûi coù heä thoáng quan traéc veà möïc nöôùc cuûa moät ñôn vò chöùa nöôùc naøo ñoù theo thôøi gian laâu daøi, vaø treân cô sôû taøi lieäu thu nhaän ñöôïc töø heä thoáng quan traéc ñoù, coù theå ñaùnh giaù chính xaùc veà söï thay ñoåi möïc nöôùc naøo ñoù theo thôøi gian. Nöôùc döôùi ñaát ñöôïc hình thaønh do quaù trình thaám cuûa nöôùc töø treân maët ñaát (nöôùc möa, nöôùc maët…) . Khoái löôïng nöôùc möa, nöôùc maët thaám xuoáng cung caáp cho nöôùc döôùi ñaát phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá: ñòa hình, thaûm thöïc vaät, löôïng möa, ñaëc ñieåm ñiaï chaát, ñaëc ñieåm ñiaï chaát thuûy vaên cuûa khu vöïc. Ñòa hình doác thì cô hoäi cho vieäc thaám nöôùc vaøo ñaát ít hôn vuøng baèng phaúng. Nôi coù thaûm thöïc vaät daøy thì coù khaû naêng giöõ nöôùc ñeå ngaám vaøo ñaát laâu hôn so vôùi khoâng coù thaûm thöïc vaät, vì nöôùc möa seõ nhanh choùng chaûy qua nôi truõng. Löôïng möa cuõng quyeát ñònh löôïng nöôùc thaám vaøo loøng ñaát. Caáu truùc, caáu taïo, tính thaám cuûa ñaát coù tính quyeát ñònh raát lôùn ñeán nöôùc döôùi ñaát. Döïa vaøo ñaëc ñieåm ñiaï chaát thuûy vaên cuûa ñaát: khaû naêng chöùa nöôùc, khaû naêng chöùa nöôùc, tính thaám, caáu truùc, caáu taïo cuûa caùc lôùp ñaát maø ngöôøi ta chia ra: taàng, phöùc, lôùp, phöùc heä, ñôùi chöùa nöôùc, taàng, lôùp caùch nöôùc … Caùc ñôn vò caùch nöôùc laø caùc lôùp ñaát ñaù khoâng cho nöôùc ñi qua. Döïa vaøo söï phaân boá cuûa caùc ñôn vò chöùa nöôùc vaø caùch nöôùc, ñaëc ñieåm ñiaï chaát vaø ñiaï chaát thuûy vaên maø ngöôøi ta chia ra caùc ñôn vò chöùa nöôùc khaùc nhau trong loøng ñaát. Nöôùc döôùi ñaát coù “ñaàu vaøo” vaø “ñaàu ra”. Ñaàu vaøo coù theå laø baèng con ñöôøng thaám töï nhieân, baèng con ñöôøng nhaân taïo do con ngöôøi ñöa nöôùc vaøo loøng ñaát. Ñaàu ra cuõng coù theå laø töï nhieân nhö boác hôi qua ñöôøng mao daãn, töï thoaùt ra ôû nhöõng nôi ñiaï hình bò chia caét (caùc maïch nöôùc xuaát loä treân caùc trieàn soâng, suoái, söôøn doác…). Ñaàu ra baèng con ñöôøng nhaân taïo nhö do con ngöôøi khai thaùc. Trong nghieân cöùu veà nöôùc döôùi ñaát, ñoái vôùi moät ñôn vò chöùa nöôùc seõ coù 3 mieàn: nmieàn caáp, mieàn phaân boá vaø mieàn thoaùt. Tuyø thuoäc vaøo ñaëc ñieåm cuûa töøng ñôn vò chöùa nöôùc cuûa moãi vuøng khaùc nhau seõ coù söï thay ñoåi veà möïc nöôùc khaùc nhau. Söï thay ñoåi möïc nöôùc cuûa moät ñôn vò chöùa nöôùc naøo ñoù phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá. Vieäc roõ caùc yeáu toá naøy raát caàn thieát vaø quan troïng ... 4.5.1.) Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát : a) Caùc yeáu toá töï nhieân: Caùc yeáu toá töï nhieân chuû yeáu coù aûnh höôûng ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc döùôi ñaát goàm: caùc yeáu toá veà khí töôïng , caùc yeáu toá veà thuûy vaên, caùc yeáu toá veà bieån, caùc yeáu toá ñòa hình- ñòa maïo, caùc yeáu toá ñòa chaát - ñòa chaát thuûy vaên. ¨ Caùc yeáu toá khí töôïng : löôïng möa, ñoä aåm, löôïng boác hôi, nhieät ñoä khoâng khí, toác ñoä gioù ñeàu coù aûnh höôûng ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc. Löôïng möa rôi treân vuøng caáp cuûa caùc taàng chöùa nöôùc ít hay nhieàu ñeàu laøm cho möïc nöôùc daâng leân ít hay nhieàu. Caùc yeáu toá khí töôïng coù aûnh höôûng roõ reät ñeán caùc taàng chöùa nöôùc gaàn maët ñaát vaø caùc taàng chöùa nöôùc coù dieän phaân boá haïn heïp. Ñoái vôùi caùc ñôn vò chöùa nöôùc naèm döôùi saâu, tuøy thuoäc vaøo ñaëc ñieåm khí haäu taïi mieàn caáp, toác ñoä di chuyeån cuûa nöôùc trong taàng chöùa nöôùc ñoù vaø möïc nöôùc taêng hay haï vaø thôøi ñieåm thay ñoåi möïc nöôùc treân mieàn phaân boá, mieàn thoaùt cuûa noù khaùc nhau. ¨ Caùc yeáu toá thuûy vaên : Maät ñoä soâng suoái , söï thay ñoåi möïc nöôùc trong chuùng coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán möïc nöôùc döôùi ñaát. Taùc ñoäng naøy khaù roõ reät ñoái vôùi caùc taàng chöùa nöôùc ôû gaàn maët ñaát, doïc caùc heä thoáng doøng maët naøy, caùc taàng chöùa nöôùc bò heä thoáng thuûy vaên caét qua vaø ñöôïc nöôùc töø chuùng caáp cho caùc taàng chöùa nöôùc. Moái quan heä naøy ñöôïc theå hieän raát roõ ôû thöôïng nguoàn caùc soâng suoái, vaøo muøa khoâ do möïc nöôùc soâng suoái haï thaáp ñoâi choã bò caïn, ta thaáy nöôùc töø hai beân söôøn cung caáp cho soâng suoái. Luùc naøy ngöôøi ta noùi nöôùc döôùi ñaát cung caáp nöôùc cho nöôùc maët, laøm cho möïc nöôùc döôùi ñaát bò haï thaáp. Töø nhöõng phaân tích treân, yeáu toá thuûy vaên laø moät trong nhöõng yeáu toá coù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc cuûa caùc taàng chöùa nöôùc gaàn maët ñaát, vaø caùc taàng chöùa nöôùc coù quan heä thuûy löïc vôùi caùc doøng maët. ¨ Caùc yeáu toá bieån : caùc yeáu toá bieån coù aûnh höôûng tröïc tieáp hay giaùn tieáp ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát. Aûnh höôûng tröïc tieáp xaûy ra khi caùc taàng chöùa nöôùc coù quan heä tröïc tieáp vôùi bieån, ôû caùc ñôn vò chöùa nöôùc doïc bôø bieån. Nöôùc naèm trong caùc ñôn vò chöùa nöôùc naøy thöôøng laø caùc thaáu kính ngoït naèm ngay phía treân nöôùc maët. Do ñoù khi möïc nöôùc bieån thay ñoåi seõ laøm thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát khu vöïc naøy. Aûnh höôûng giaùn tieáp thöôøng xaûy ra ñoái vôùi caùc taàng chöùa nöôùc coù dieän phaân boá lôùn, khoâng coù quan heä tröïc tieáp vôùi nöôùc bieån. Söï aûnh höôûng naøy thöôøng ñöôïc quan saùt thaáy roõ reät ôû nhöõng vuøng bò aûnh höôûng trieàu. Söï thay ñoåi möïc nöôùc cuûa caùc taàng chöùa nöôùc naøy laø do söï thay ñoåi ñoä xoáp cuûa ñaát ñaù (caùc ñôn vò chgöùa nöôùc) theo chu kyø döôùi taùc ñoäng cuûa söï thay ñoåi aùp löïc nöôùc bieån theo chu kyø. ¨ Caùc yeáu toá ñòa hình ñòa maïo : Caùc yeáu toá ñòa maïo coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc cuûa caùc ñôn vò chöùa nöôùc höõu haïn (coù dieän phaân boá heïp). Tuøy thuoäc vaøo ñòa hình laø doác, baèng phaúng hay thoaûi thì ñoäng löïc cuûa taàng chöùa nöôùc khaùc nhau. Möïc nöôùc cuûa caùc taàng chöùa nöôùc höõu haïn thöôøng chaïy song song vôùi ñòa hình. ÔÛ khu vöïc coù ñòa hình doác, möïc nöôùc coù xu theá doác daàn veà phía thaáp, vaø möïc nöôùc naèm ngang neáu ñòa hình phaúng. Möùc ñoä phaân caét cuûa ñòa hình coù aûnh höôûng lôùn ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát. Söï phöùc taïp cuûa ñòa maïo khu vöïc, noù quyeát ñònh quy luaät thay ñoåi cuûa möïc nöôùc döôùi ñaát. ¨ Caùc yeáu toá ñòa chaát: Caùc yeáu toá ñòa chaát coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát. Thaønh phaàn taïo ñaát ñaù, kieán truùc, caáu taïo cuûa caùc haït ñaát, nguoàn goác caùc loaïi ñaát ñaù ñeàu coù taùc ñoäng ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc. Caùc traàm tích bôûi rôøi coù caáu truùc daïng lôùp seõ coù cheá ñoä thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát seõ khaùc vôùi nöôùc chöùa trong khe nöùt cuûa caùc lôùp ñaát ñaù. Söï phaân boá cuûa caùc lôùp ñaát ñaù cuïc boä hay voâ haïn ñeàu daãn ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc trong chuùng khaùc nhau. Möùc ñoä choïn loïc caùc loaïi kích côõ haït, phaàn traêm caùc kích côõ haït taïo thaønh caùc ñôn vò chöùa nöôùc ñeàu coù tính quyeát ñònh ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc. ¨ Caùc yeáu toá ñòa chaát thuûy vaên : Kieåu chöùa nöôùc loå roãng hay khe nöùt, khaû naêng chöùa nöôùc, tính thaám cuûa lôùp ñaát ñaù chöùa nöôùc ñeàu coù aûnh höôûng ñeán söï thay ñoåi cuûa möïc nöôùc döôùi ñaát. Thoâng thöôøng nöôùc chöùa trong caùc loaïi ñaát ñaù coù khaû naêng chöùa nöôùc toát hôn, nguoàn caáp nhieàu, gaàn nguoàn caáp thì coù söï dao ñoäng möïc nöôùc xaûy ra nhanh hôn laø nöôùc chöùa trong caùc loaïi ñaát ñaù coù khaû naêng chöùa nöôùc keùm, xa nguoàn caáp vaø khaûnaêng caáp ít. Moái quan heä cuûa caùc ñôn vò chöùa nöôùc coù aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán söï thay ñoåi möïc nöôùc. Neáu hai ñôn vò chöùa nöôùc coù quan heä thuûy löïc thoâng qua caùc cöûa soå ñòa chaát thuûy vaên, thì söï thay ñoåi möïc nöôùc cuûa ñôn vò chöùa nöôùc naøy seõ keùo theo söï thay ñoåi möïc nöôùc cuûa taàng chöùa nöôùc kia. Quy moâ cuûa mieàn caáp vaø mieàn thoaùt lôùn hay nhoû cuõng coù aûnh höôûng ñeán söï dao ñoäng möïc nöôùc cuûa caùc ñôn vò chöùa nöôùc, taàng chöùa nöôùc coù quy moâ mieàn caáp lôùn vaø mieàn thoaùt lôùn thì laøm cho möïc nöôùc cuûa ñôn vò chöùa nöôùc ñoù coù söï dao ñoäng nhanh hôn laø caùc ñôn vò chöùa nöôùc coù quy moâ mieàn caáp vaø mieàn thoaùt nhoû. b) Caùc yeáu toá nhaân taïo : Caùc yeáu toá nhaân taïo laø yeáu toá do söï taùc ñoäng cuûa con ngöôøi coù theå laøm cho möïc nöôùc döôùi ñaát thay ñoåi treân moät phaïm vi roäng lôùn, noù laøm thay ñoåi möïc nöôùc khaùc vôùi quy luaät laøm thay ñoåi möïc nöôùc theo ñieàu kieän töï nhieân. Do ñoù söï thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát do yeáu toá nhaân taïo seõ laøm thay ñoåi söï caân baèng cuûa nöôùc döôùi ñaát, daãn ñeán nhieàu taùc ñoäng xaáu cho moâi tröôøng. Sau ñaây laø moät soá yeáu toá chính : ¨ Khai thaùc nöôùc döôùi ñaát: Trong quaù trình hoaït ñoäng soáng cuûa con ngöôøi, nöôùc laø moät nhu caàu thieát yeáu nhaát, khoái löôïng nöôùc caáp ngaøy caøng nhieàu ñeå phuïc vuï cho aên uoáng vaø sinh hoaït, cho coâng nghieäp, cho noâng nghieäp vaø cho caùc nghaønh khaùc. Keát quaû cuûa vieäc huùt nöôùc töø loøng ñaát laøm cho löôïng nöôùc maát ñi vaø daãn ñeán söï haï thaáp möïc nöôùc. Tuøy thuoäc vaøo khoái löôïng nöôùc laáy ra, ñoä daøi khoaûng thôøi gian khai thaùc cuûa taàng chöùa nöôùc, maø möïc nöôùc cuûa taàng chöùa nöôùc ñoù coù söï haï thaáp khaùc nhau vaø quy moâ söï thay ñoåi ôû treân moät dieän heïp hay roäng, möùc ñoä dao ñoäng lôùn hay nhoû … ¨ Caùc coâng trình thuûy lôïi – thuûy noâng: Vieäc xaây döïng caùc hoà chöùa nöôùc nhaân taïo phuïc vuï cho phaùt ñieän, cho töôùi tieâu, chuùng coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán möïc nöôùc döôùi ñaát. Thöôøng ôû phía treân ñaäp, möïc nöôùc daâng cao laøm cho moät khu vöïc roäng lôùn bò ngaäp laøm cho möïc nöôùc döôùi ñaát daâng cao, laøm thay ñoåi ñöôøng phaân thuûy cuûa caùc ñôn vò chöùa nöôùc döôùi ñaát. Khu vöïc döôùi ñaäp möïc nöôùc thay ñoåi raát lôùn (nhaát laø caùc taàng chöùa nöôùc coù quan heä vôùi doøng maët). Cheá ñoä dao ñoäng möïc nöôùc theo muøa, theo naêm hoaøn toaøn bò thay ñoåi. ¨ Vieäc söû duïng ñaát : Vieäc söû duïng ñaát cuõng laøm cho möïc nöôùc thay ñoåi. Caùc khu vöïc coù thaûm thöïc vaät phuû thì do khaû naêng giöõ nöôùc heä thoáng reã thöïc vaät raát toát, coù khaû naêng ñieàu hoøa cheá ñoä nöôùc, laøm cho möïc nöôùc döôùi ñaát ít bò bieán ñoåi lôùn. Khu vöïc khoâng coù thaûm thöïc vaät nöôùc möa seõ chaûy traøn nhanh treân maët vaøo muøa möa gaây xoùi moøn, ngöôïc laïi vaøo muøa khoâ laïi boác hôi raát nhanh, keát quaû laø möïc nöôùc vuøng naøy coù söï thay ñoåi lôùn. Toùm laïi, söï thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát coù hai nhoùm yeáu toá chính laø caùc yeáu toá töï nhieân vaø caùc yeâu toá nhaân taïo. Caùc yeáu toá töï nhieân laø cô sôû ñeå taïo ra cheá ñoä dao ñoäng möïc nöôùc döôùi ñaát cuûa khu vöïc, maø ta cho noù laø tính chaát cô baûn cuûa söï thay ñoåi möïc nöôùc khu vöïc aáy. Söï thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát theo caùc yeáu toá töï nhieân laø ñieàu kieän khaùc quan cuûa ñoäng thaùi möïc nöôùc döôùi ñaát. Coøn söï thay ñoåi möïc nöôùc töï nhieân do yeáu toá nhaân taïo laø ñieàu kieän chuû quan cuûa con ngöôøi. Söï thay ñoåi ñoù taùc ñoäng mang tính chaát phaù huûy caân baèng nöôùc döôùi ñaát khu vöïc ñoù. Do ñoù khi nghieân cöùu söï thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát theo thôøi gian chính laø xem xeùt söï thay ñoåi möïc nöôùc do taùc ñoäng cuûa con ngöôøi so vôùi möïc nöôùc töï nhieân cuûa noù. 4.5.2.) Ñaùnh giaù söï thay ñoåi möïc nöôùc döôùi ñaát khu vöïc nghieân cöùu : a ) Cô sôû döõ lieäu cuûa vieäc ñaùnh giaù : Cô sôû döõ lieäu cho vieäc ñaùnh giaù laø taäp “ Phieáu loã khoan ñòa chaát thuûy vaên”, baûn ñoà ñaúng möïc nöôùc cuûa taàng khu vöïc thaønh phoá Hoà Chí Minh trong Baùo caùo quy hoaïch vaø söû duïng nöôùc döôùi ñaát thaønh phoá Hoà Chí Minh – naêm 2001 cuûa Lieân Ñoaøn ÑCTV & ÑCCT mieàn Nam (Lieân ñoaøn 8) vaø soá lieäu cuûa Trung taâm Nöôùc Sinh hoaït vaø Veä sinh moâi tröôøng noâng thoân. Soá lieäu thoáng keâ cho ôû baûng 4.18. Baûng 4.18 : Baûng thoáng keâ möïc nöôùc tónh caùc gieáng khu vöïc nghieân cöùu STT Kyù hieäu loå khoan MNT 1 M2E 5.17 2 M2B 0.7 3 M2C 1.05 4 D201A 1.18 5 810A 0.96 6 D11-2 2 7 Q017030 0.6 8 Q004030 -3.64 9 Nhò Bình 1 11 10 Nhò Bình 2 8 11 Ñoâng Thaïnh 1 18 12 Ñoâng Thaïnh 2 9 13 Taân Thôùi Nhì 1 15 14 Taân Thôùi Nhì 2 10 15 Taân Xuaân 14 16 Xuaân Thôùi Sôn 15 17 Xuaân Thôùi Thöôïng 1 8 18 Xuaân Thôùi Thöôïng 2 21 (TLTK: Baùi caùo quy hoaïch vaø söû duïng nöôùc ngaàm- Lieân ñoaøn 8) b ) Xu höôùng thay ñoåi möïc nöôùc: Nöôùc döôùi ñaát khu vöïc nghieân cöùu chòu aûnh höôûng maïnh cuûa löôïng möa vaø ñöôïc boå caäp thöôøng xuyeân cuûa löôïng möa neân möïc nöôùc dao ñoäng theo muøa. Ngoaøi caùc yeáu toá khi haäu, nöôùc döôùi ñaát taàng Pleistocen coøn chòu aûnh höôûng cuûa cheá ñoä töôùi tieâu cuûa Keânh Ñoâng trong saûn xuaát noâng nghieäp, cuûa cheá ñoä khai thaùc cuûa caùc gieáng khoan daân duïng vaø coâng nghieäp phuïc vuï cho sinh hoaït vaø töôùi tieâu. Ngoaøi ra moät soá nôi nöôùc döôùi ñaát coøn chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu. Rieâng taàng Pliestocen thì toaøn thaønh phoá coù taát caû 17 coâng trình quan traéc taàng chöùa nöôùc naøy, trong ñoù chæ coù caùc coâng trình taïi Bình Chaùnh vaø moät phaàn Cuû Chi coù möïc nöôùc giaûm, coøn laïi thì ñeàu taêng hay khoâng thay ñoåi theo thôøi gian. ÔÛ khu vöïc Hoùc Moân (thuoäc khu vöïc Taây, Taây – Baéc Thaønh phoá Hoà Chí Minh), ta nhaän thaáy möïc nöôùc coù xu höôùng daâng leân hay khoâng thay ñoåi theo thôøi gian. Nguyeân nhaân chính laø do khu vöïc naøy laø nôi xuaát loä cuûa caùc taàng chöùa nöôùc, möùc ñoä trao ñoåi nöôùc raát maïnh, nöôùc döôùi ñaát ñöôïc cung caáp tröïc tieáp töø nöôùc möa, töø töôùi tieâu trong saûn xuaát noâng nghieäp vaø coøn ñöôïc cung caáp töø heä thoáng thuûy lôïi Daàu Tieáng – Keânh Ñoâng, vieäc khai thaùc nöôùc taäp trung chöa aûnh höôûng ñeán khu vöïc naøy. 4.6/ KHAÛ NAÊNG KHAI THAÙC VAØ SÖÛ DUÏNG NÖÔÙC DÖÔÙI ÑAÁT: Theo chöông 3 ñaõ tính, tröõ löôïng nöôùc döôùi ñaát cuûa taàng Pliestocen laø 162.097 m3/ngaøy; taàng Pliocen treân laø 274.483 m3/ngaøy; taàng Pliocen döôùi laø 176.615 m3/ngaøy. So saùnh vôùi nhu caàu söû duïng ôû treân thì löôïng nöôùc döôùi ñaát khoâng theå ñaùp öùng ñaày ñuû cho sinh hoaït vaø saûn xuaát cuûa toaøn quaän. Do ñoù, vieäc thieáu nöôùc söû duïng trong töông lai hoaøn toaøn coù theå xaûy ra neáu nhö tình traïng khai thaùc nöôùc khoâng hôïp lyù coøn tieáp tuïc. Hieän nay ñaõ coù daáu hieäu suït giaûm möïc nöôùc döôùi ñaát nhöng chöa nhieàu ñeå coù theå daãn ñeán suït luùn maët ñaát. Theo caùc soá lieäu taïi gieáng quan traéc GMS6, töø 2001 ñeán 2006 cho thaáy xuaát hieän söï tuït giaûm möïc nöôùc ngaàm moät caùch roõ raøng ôû caû ba loã khoan 6A, 6B, 6C. Baûng 4.19 : Chieàu saâu möïc nöôùc taïi gieáng quan traéc GMS6 töø 2001-2006 Naêm Chieàu saâu möïc nöôùc (m) Loã 6A Loã 6B Loã 6C 2001 4,47 4,53 4,60 2002 5,61 6,65 6,73 2003 - - - 2004 10,59 10,6 11,0 2005 10,86 10,98 11,42 2006 11,27 11,36 11,53 (-) : khoâng coù döõ lieäu (Nguoàn Chi cuïc BVMT TP.HCM) Giai ñoaïn chieàu saâu möïc nöôùc giaûm maïnh nhaát laø vaøo giai ñoïan töø naêm 2002–2004, möùc ñoä tuït giaûm dao ñoäng töø 3,95m – 4,98m. Caùc naêm gaàn ñaây, töø 2004–2006, chieàu saâu möïc nöôùc ít coù söï thay ñoåi, ñoäâ haï thaáp töø 0,53m – 0,76m. Do quaän chæ coù 1 traïm quan traéc nöôùc döôùi ñaát duy nhaát (GMS6) neân khoâng theå ñaùnh giaù ñaày ñuû ñoä haï thaáp möïc nöôùc treân phaïm vi toaøn quaän. Tình traïng haï thaáp möïc nöôùc ñöa ñeán vaán ñeà caàn phaûi chuù yù khi khai thaùc, ñaëc bieät laø khai thaùc taäp trung caàn tính toaùn kyõ ñeå coù theå söû duïng nöôùc döôùi ñaát ñaït hieäu quaû toái öu. Ñoàng thôøi nghieân cöùu vaø coù keá hoaïch khai thaùc hôïp lyù ôû caùc taàng nöôùc, maø troïng taâm trong töông lai laø khai thaùc ôû taàng Pliocen treân vaø döôùi. Vì hai taàng naøy vöøa giaøu nöôùc maø chaát löôïng nöôùc toát hôn (do taàng Pleistocen laø taàng chöùa nöôùc xuaát loä treân maët ñaát laïi noâng neân deã nhieãm baãn) Keát luaän: Do trong thôøi gian ñaàu phaùt trieån kinh teá neân quaän chöa quan taâm ñuùng möùc ñeán vieäc xöû lyù caùc chaát thaûi cuõng nhö khai thaùc nöôùc, khoâng baûo veä nguoàn nöôùc vaø coù keá hoaïch khai thaùc hôïp lyù daãn ñeán chaát löôïng nöôùc khoâng coøn toát vaø coù theå suït möïc nöôùc nghieâm troïng hôn trong töông lai. Nhöng nhöõng naêm gaàn ñaây vaán ñeà moâi tröôøng ñaõ ñöôïc quan taâm hôn. 4.7./ DÖÏ BAÙO TÌNH HÌNH KHAI THAÙC NÖÔÙC ÑEÁN NAÊM 2020: Hieän nay löôïng nöôùc döôùi ñaát khoâng theå ñaùp öùng ñaày ñuû cho sinh hoaït vaø saûn xuaát cuûa khu vöïc nghieân cöùu. Do ñoù, vieäc thieáu nöôùc söû duïng trong töông lai hoaøn toaøn coù theå xaûy ra neáu nhö tình traïng khai thaùc nöôùc khoâng hôïp lyù coøn tieáp tuïc. Hieän nay ñaõ coù daáu hieäu suït giaûm möïc nöôùc döôùi ñaát nhöng chöa nhieàu ñeå coù theå daãn ñeán suït luùn maët ñaát. Theo caùc soá lieäu taïi gieáng quan traéc GMS6, töø 2001 ñeán 2006 cho thaáy xuaát hieän söï tuït giaûm möïc nöôùc ngaàm moät caùch roõ raøng ôû caû ba loã khoan 6A, 6B, 6C. Giai ñoaïn chieàu saâu möïc nöôùc giaûm maïnh nhaát laø vaøo giai ñoïan töø naêm 2002–2004, möùc ñoä tuït giaûm dao ñoäng töø 3,95m – 4,98m. Caùc naêm gaàn ñaây, töø 2004–2006, chieàu saâu möïc nöôùc ít coù söï thay ñoåi, ñoäâ haï thaáp töø 0,53m – 0,76m. Do quaän Goø Vaáp chæ coù 1 traïm quan traéc nöôùc döôùi ñaát duy nhaát (GMS6) neân khoâng theå ñaùnh giaù ñaày ñuû ñoä haï thaáp möïc nöôùc treân phaïm vi toaøn quaän. Nhöng tình traïng naøy ñaõ cuõng phaûn aùnh khaù roõ qua yù kieán moät soá ngöôøi daân . Tình traïng haï thaáp möïc nöôùc ñöa ñeán vaán ñeà caàn phaûi chuù yù khi khai thaùc, ñaëc bieät laø khai thaùc taäp trung caàn tính toaùn kyõ ñeå coù theå söû duïng nöôùc döôùi ñaát ñaït hieäu quaû toái öu. Ñoàng thôøi nghieân cöùu vaø coù keá hoaïch khai thaùc hôïp lyù ôû caùc taàng nöôùc, maø troïng taâm trong töông lai laø khai thaùc ôû taàng Pliocen treân vaø döôùi. Vì hai taàng naøy vöøa giaøu nöôùc maø chaát löôïng nöôùc toát hôn (do taàng Pleistocen laø taàng chöùa nöôùc xuaát loä treân maët ñaát laïi noâng neân deã nhieãm baãn) Ñeán naêm 2020, daân soá treân toaøn quaän ñöôïc döï baùo seõ ñaït 670.000 ngöôøi (so vôùi hieän nay laø 478.033 ngöôøi). Löôïng nöôùc caáp cho daân naêm 2006 laø 67.044 m3/ngaøy ñeâm chieám tyû leä ñaït 85% daân soá ñöôïc söû duïng nöôùc saïch. Vôùi daân soá döï kieán vaøo naêm 2020 neáu tính toaùn theo tieâu chuaån caáp nöôùc sinh hoaït 200 l/ngöôøi/ngaøy ñeâm thì caû quaän caàn 132.660 m3/ngaøy ñeâm Ñieàu naøy cho thaáy moät ñieàu ñaùng möøng laø hieän traïng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát traøn lan nhö hieän nay seõ coù khuynh höôùng giaûm, thay vaøo ñoù laø caùc coâng trình khai thaùc vôùi quy moâ lôùn ñöôïc giaùm saùt veà kyõ thuaät vaø chaát löôïng chaët cheõ. Nhöng nguy cô oâ nhieãm nöôùc döôùi ñaát do aûnh höôûng cuûa nguoàn nöôùc maët bò oâ nhieãm vaãn coøn. Neáu quaän khoâng sôùm coù bieän phaùp khaéc phuïc vaø choáng oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët thì ñaây vaãn laø nguoàn oâ nhieãm aûnh höôùng tôùi chaát löôïng caùc taàng chöùa nöôùc. Taàng chöùa nöôùc Pleistocen ñöôïc xem laø taàng chöùa nöôùc noâng gaàn maët ñaát coù khaû naêng chöùa nöôùc töø trung bình ñeán giaøu. Löu löôïng khai thaùc treân toaøn quaän trong taàng chöùa nöôùc Pleistocen trong töông lai seõ coøn taêng leân theo nhu caàu phaùt trieån kinh teá cuûa quaän. Löu löôïng moãi gieáng coù theå ñaït töø 50-500m3/ngaøy vaø coù theå hôn neáu caáu truùc gieáng hôïp lyù. Trong taàng chöùa nöôùc naøy coù theå thieát keá caùc gieáng khai thaùc saâu töø 35 - 45m vôùi caáu truùc gieáng phaûi phuø hôïp ñeå laáy ñöôïc löôïng nöôùc lôùn nhaát vaø phaûi caùch ly ñöôïc caùc nguoàn nhieãm baån töø treân maët. Taàng chöùa nöôùc naøy naèm noâng laïi ñöôïc cung caáp moät löôïng nöôùc lôùn töø nöôùc möa, nöôùc soâng coù ñieàu kieän khai thaùc deã daøng nhöng cuõng deã bò nhieãm baån, do vaäy caàn phaûi coù bieän phaùp baûo veä taàng chöùa nöôùc nghieâm ngaët ñeå khai thaùc loaïi taøi nguyeân naøy laâu beàn. Taàng chöùa nöôùc Pliocen treân naèm tröïc tieáp döôùi taàng chöùa nöôùc Pleistocen, ñoä saâu xuaát hieän taàng chöùa nöôùc töø 40 ñeán 50m. Hieän taïi taàng naøy ñang ñöôïc khai thaùc vôùi löu löôïng khoâng lôùn, trong ñoù coù nhaø maùy nöôùc Goø Vaáp khai thaùc toång soá 16 gieáng, löu löôïng moãi gieáng töø 1400 m3/ngaøy ñeán 2300 m3/ngaøy, toång löu löôïng nöôùc xaáp xæ 30.000 m3/ngaøy vaø möïc nöôùc hieän taïi ñaõ laø 27 – 34m . Trong töông lai thaønh phoá taêng löôïng nöôùc khai thaùc ôû nhaø maùy nöôùc Hoùc Moân leân 50.000 m3/ngaøy vaø duy trì ôû möùc naøy. Ñoàng thôøi taêng löôïng nöôùc khai thaùc ôû Bình Höng, Taân Taïo, Vónh Loäc, Bình Trò Ñoâng vaø ñaëc bieät taäp trung khai thaùc, taêng coâng suaát ôû Cuû Chi... Do ñoù möïc nöôùc döôùi ñaát taïi ñaây coøn coù theå haï thaáp hôn. Keát luaän: Ñeán naêm 2020, tình hình daân soá quaän taêng keùo theo nhu caàu söû duïng nöôùc taêng nhöng do quaän ñaõ coù quy hoaïch caáp nöôùc treân toaøn ñòa baøn neân seõ haïn cheá ñöôïc tình traïng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát thieáu hôïp lyù nhö hieän nay. Tuy nhieân, cuõng caàn chuù yù tính toaùn löu löôïng khai thaùc ñoái vôùi caùc coâng trình lôùn ñeå haïn cheá toái ña söï tuït giaûm möïc nöôùc ñaõ ñöôïc caûnh baùo tröôùc CHÖÔNG 5 CAÙC VAÁN ÑEÀ HIEÄN HÖÕU VAØ ÑEÀ XUAÁT BIEÄN PHAÙP QUAÛN LYÙ ÑEÅ BAÛO VEÄ VAØ KHAI THAÙC HÔÏP LYÙ NGUOÀN NÖÔÙC DÖÔÙI ÑAÁT 5.1./ CAÙC VAÁN ÑEÀ HIEÄN HÖÕU: Do quaù trình ñoâ thò hoùa keùo theo söï taêng daân soá ñang dieãn ra nhanh treân ñòa baøn quaän ñaõ gaây ra nhöõng aûnh höôûng khoâng nhoû tôùi nöôùc döôùi ñaát ôû taát caû caùc maët: Suy giaûm chaát löôïng nguoàn nöôùc döôùi ñaát. Gaây haï möïc nöôùc döôùi ñaát laøm taêng nguy cô suït luùn maët ñaát, giaûm tröõ löôïng cuõng nhö theå tích nöôùc döôùi ñaát. Nguyeân nhaân: - Nguoàn nöôùc maët ôû moät soá khu vöïc bò oâ nhieãm nghieâm troïng nhö Raïch OÂng Cuø, moät vaøi ñoïan soâng Beán Caùt … gaây aûnh höôûng tôùi chaát löôïng caùc taàng chöùa nöôùc naèm noâng. - Caùc gieáng khoan khai thaùc nöôùc döôùi ñaát ôû caùc hoä gia ñình chuû yeáu ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc ñôn vò khoan gieáng khoâng coù ñuû trình ñoä cuõng nhö kyõ thuaät. Trong quaù trình khoan vaø thöïc hieän caùc bieän phaùp baûo veä caàn thieát, neáu khoâng ñöôïc thöïc hieän ñuùng kyõ thuaät seõ ñöa tôùi haäu quaû oâ nhieãm nöôùc döôùi ñaát naëng neà laâu daøi. - Vieäc boá trí gieáng khoâng hôïp lyù, gaàn caùc nguoàn oâ nhieãm nhö khu vöïc chöùa chaát thaûi (baõi raùc choân laáp hay loä thieân), khu vöïc nghóa trang, caùc doøng nöôùc maët bò oâ nhieãm do nöôùc thaûi, caùc kho vaät lieäu chöùa chaát ñoäc haïi... Caùc chaát seõ di chuyeån theo chieàu taùc ñoäng vaøo doøng nöôùc döôùi ñaát theo phöông doøng chaûy. - Vò trí caùc gieáng cuûa caùc hoä gia ñình thöôøng khoâng ñaûm baûo khoaûng caùch an toaøn vôùi caùc nguoàn oâ nhieãm nhö nhaø veä sinh (khoaûng caùch an toøan laø 50m, toái thieåu laø 15m), khu chaên nuoâi, taém giaët.... Do caùc ñieàu kieän khaùch quan vaø chuû quan, caùc hoä daân thöôøng boá trí gieáng khoan caùch nhaø veä sinh chöa tôùi 10m. - Hoaït ñoäng noâng nghieäp söû duïng quaù nhieàu phaân boùn, thuoác baûo veä thöïc vaät gaây nhieãm baån nöôùc döôùi ñaát. - Caùc gieáng khoan cuõ hieän taïi khoâng coøn ñöôïc söû duïng nhöng khoâng ñöôïc laáp laïi hay laáp nhöng khoâng ñuùng kyõ thuaät, ñoâi khi coøn duøng ñeå chöùa raùc daãn ñeán taêng nguy cô nhieãm baån cho nguoàn nöôùc döôùi ñaát. - Do khai thaùc nhieàu taïo thaønh caùc pheãu ôû möïc nöôùc ngaàm laøm xuaát hieän caùc gradien thuyû löïc, töø ñoù laøm gia taêng möùc ñoä nhaïy caûm deã bò nhieãm baån cuûa nöôùc döôùi ñaát. - Maïng löôùi caáp nöôùc chöa ñöôïc trieån khai roäng khaép treân toaøn quaän maø daân soá laïi taêng nhanh, khaû naêng ñaùp öùng cuûa nöùôc caáp laïi thaáp. - Chi phí khoan gieáng vaø söû duïng thì reû hôn so vôùi laép ñaët ñöôùng oáng cuõng nhö söû duïng nöôùc caáp. Ngoaøi ra, thuû tuïc laép ñaët ñoâi khi coøn khoù khaên, phöùc taïp trong khi khoan gieáng laïi ñôn giaûn, khoâng caàn thuû tuïc, giaáy pheùp. - Chaát löôïng nöôùc caáp khoâng oån ñònh gaây aûnh höôûng tôùi chaát löôïng saûn phaåm cuûa caùc sô sôû saûn xuaát cuõng nhö hoïat ñoäng soáng cuûa ngöôùi daân. 5.2./ CAÙC BIEÄN PHAÙP QUAÛN LYÙ BAÛO VEÄ VAØ KHAI THAÙC HÔÏP LYÙ NGUOÀN NÖÔÙC DÖÔÙI ÑAÁT : Vaán ñeà baûo veä vaø khai thaùc hôïp lyù nöôùc döôùi ñaát laø moät phaàn cuûa lónh vöïc baûo veä vaø phaùt trieån beàn vöõng moâi tröôøng noùi chung. Ngaøy nay, baûo veä moâi tröôøng ñaõ trôû thaønh vaán ñeà böùc thieát cuûa theá giôùi, ñaëc bieät laø nhöõng nöôùc coù neàn coâng nghieäp phaùt trieån, nhöõng nöôùc coù maät ñoä daân soá cao, nhöõng thaønh phoá ñoâng daân cö. Ñoái vôùi TP.HCM noùi chung cuõng nhö quaän Goø Vaáp noùi rieâng, taàng chöùa nöôùc Pleistocen laø taàng nöôùc nhaït vaø raát phong phuù luoân ñöôïc nöôùc möa ngaám xuoáng boå sung, taàng Pliocen treân coù chaát löôïng coøn toát, tröõ löôïng töông ñoái doài daøo. Caû hai taàng naøy ñeàu laø nguoàn nöôùc chuû yeáu cuûa daân cö. Maët khaùc, traàm tích Pleistocen deã ngaám nöôùc, ñieàu naøy coù maët lôïi laø vì nguoàn nöôùc möa ngaám xuoáng boå sung ñöôïc nhieàu nhöng cuõng coù maët haïi laø chaát baån xaû ra cuõng deã ngaám xuoáng taàng chöùa naøy. Chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát ngaøy caøng bò suy giaûm do söï phaùt trieån kinh teá nhanh choùng cuûa thaønh phoá cuõng nhö cuûa quaän Goø Vaáp vaø löôïng boå caäp thì bò haïn cheá do xi maêng hoùa dieän tích beà maët ngaøy caøng nhieàu. Vì vaäy, chuùng ta caàn coù bieän phaùp phoøng ngöøa tröôùc, quaûn lyù nguoàn nöôùc thích hôïp ñeå baûo veä nguoàn nöôùc toát cho söû duïng. 5.6.1) Moät soá vaên baûn lieân quan ñeán vieäc quaûn lyù taøi nguyeân nöôùc döôùi ñaát khu vöïc thaønh phoá Hoà Chí Minh : Ñeå baûo veä vaø quaûn lyù taøi nguyeân nöôùc döôùi ñaát, cho ñeán nay nhaø nöôùc ñaõ ban haønh moät soá vaên baûn phaùp quy nhö : - Luaät taøi nguyeân nöôùc (1998). - Phaùp leänh veà taøi nguyeân khoaùng saûn (1989). - Nghò ñònh soá 179/NÑ-CP ngaøy 30-12-1999 cuûa chính phuû veà quy ñònh thi haønh luaät taøi nguyeân nöôùc. - Nghò ñònh 149/2004/NÑ-CP ngaøy 27/7/2004 cuûa chính phuû quy ñònh veà vieäc caáp pheùp thaêm doø, khai thaùc, söû duïng taøi nguyeân nöôùc, xaû nöôùc thaûi vaøo nguoàn nöôùc. - Nghò ñònh 34/2005/NÑ-CP ngaøy 17/3/2005 cuûa chính phuû quy ñònh veà xöû phaït vi phaïm haønh chính trong lónh vöïc taøi nguyeân nöôùc. - Quyeát ñònh 160/QÑ-UB ban haønh quy ñònh taïm thôøi veà khai thaùc söû duïng vaø baûo veä nguoàn nöôùc döôùi ñaát trong phaïm vi thaønh phoá . - Quyeát ñònh soá 17/2006/QÑ-BTNMT ban haønh quy ñònh veà vieäc caáp pheùp haønh ngheà khoan nöôùc döôùi ñaát. - Quyeát ñònh 17/2005/QÑ-UBND ngaøy 9/2/2006 cuûa uûy ban nhaân daân thaønh phoá veà quy ñònh quaûn lyù taøi nguyeân nöôùc trong ñòa baøn TP.HCM. - Quyeát ñònh 69/2007/QÑ-UBND ngaøy 3/5/2007 ban haønh quy ñònh haïn cheá vaø caám khai thaùc nöôùc döôùi ñaát treân ñòa baøn TP.HCM. - Quyeát ñònh 77/2007/QÑ-UBND ngaøy 22/5/2007 quy ñònh giaù tính thueá taøi nguyeân nöôùc treân ñòa baøn TP.HCM. 5.6.2) Moät soá bieän phaùp quaûn lyù ñeå baûo veä vaø khai thaùc hôïp lyù nöôùc döôùi ñaát: Trong naêm 2002, quaän Goø Vaáp ñaõ tieán haønh laäp baùo caùo ñeà taøi: “Nghieân cöùu xaây döïng cô sôû qui hoaïch moâi tröôøng phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi quaän Goø Vaáp” trong ñoù coù chuyeân ñeà: “Tieàm naêng khai thaùc vaø oâ nhieãm nöôùc ngaàm taïi quaän Goø Vaáp”. Caùc baùo caùo naøy coù tieán haønh ñaùnh giaù tröõ löôïng khai thaùc, tröõ löôïng tieàm naêng caùc taàng chöùa nöôùc. Treân cô sôû caùc baùo caùo naøy, quaän seõ tieán haønh laäp höôùng quy hoaïch söû duïng nguoàn nöôùc döôùi ñaát moät caùch hôïp lyù cho töøng khu vöïc cuûa quaän trong töông lai. Maëc duø ñaõ coù khaûo saùt, ñaùnh giaù nguoàn nöôùc döôùi ñaát taïi ñòa baøn nhöng hieän nay vaãn chöa coù moät phöông höôùng cuï theå ñöôïc vaïch ra cho vaán ñeà baûo veä vaø khai thaùc hôïp lyù. Hieän traïng caùc taàng chöùa nöôùc Pleistocen vaø Pliocen treân ñang ñöôïc khai thaùc ñeàu ñaõ bò nhieãm baån ôû caùc möùc ñoä khaùc nhau. Nguyeân nhaân chuû yeáu laø do khai thaùc khoâng hôïp lyù, löôïng nöôùc laáy ra lôùn hôn löôïng nöôùc boå sung. Do ñoù, ngoaøi nhöõng quy ñònh cuûa nhaø nöôùc neâu treân, taùc giaû coøn coù moät vaøi kieán nghò caùc bieän phaùp quaûn lyù ñeå baûo veä vaø khai thaùc nöôùc döôùi ñaát nhaèm ñieàu chænh löu löôïng laáy ra hôïp lyù vôùi löôïng boå caäp vaø boá trí loã khoan khai thaùc hôïp lyù hôn. Caùc bieän phaùp naøy bao goàm: Vaán ñeà baûo veä nöôùc döôùi ñaát: - Xaây döïng theâm caùc traïm quan traéc ñeå theo doõi ñoäng thaùi möïc nöôùc vaø chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát (hieän nay chæ coù traïm GMS6 cuûa Chi cuïc BVMT). - Tieán haønh san laáp ñuùng kyõ thuaät caùc gieáng boû hoang vaø tuyeân truyeàn roäng raõi caùch thöùc cuõng nhö lôïi ích cuûa vieäc laøm naøy. - Tieán haønh ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng do hoïat ñoäng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát taàng Pleistocen vaø Pliocen treân. Töø cô sôû naøy ñöa ra caùc bieän phaùp baûo veä nguoàn nöôùc thích hôïp hôn. - Tieán haønh caùc bieän phaùp quaûn lyù vaø xöû lyù nöôùc thaûi töø caùc nhaø maùy, cô sôû saûn xuaát tröôùc khi thaûi vaøo nguoàn nöôùc maët ñeå traùnh laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát. - Môû ñôït tuyeân truyeàn roäng raõi cho nhaân daân hieåu roõ taàm quan troïng cuûa nöôùc döôùi ñaát vaø hieän traïng nguoàn nöôùc ta ñang söû duïng, ñeå moïi ngöôøi coù yù thöùc vaø traùch nhieäm hôn trong vieäc baûo veä vaø söû duïng hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân nöôùc. - Uyû ban nhaân daân thaønh phoá vaø quaän sôùm taêng cöôøng xöû lyù vi phaïm trong vieäc khoan khai thaùc nuôùc döôùi ñaát. Coù keá hoaïch ñaøo taïo caùn boä quaûn lyù nguoàn nöôùc töø thaønh phoá, quaän, huyeän, phöôøng xaõ vaø caàn coù kinh phí cho coâng taùc ñieàu tra, nghieân cöùu, baûo veä nöôùc döôùi ñaát. - Quy hoaïch moät caùch hôïp lyù, nghieâm ngaët caùc khu vöïc baõi thaûi, khu vöïc deã nhieãm baån nhaèm haïn cheá gaây oâ nhieãm cho caùc taàng chöùa nöôùc beân döôùi ñoàng thôøi cuõng coù bieän phaùp xöû lyù caùc nguoàn oâ nhieãm treân . - Caàn thöïc hieän ñuùng qui ñònh khoaûng caùch töø caùc gieáng khoan khai thaùc tôùi nguoàn oâ nhieãm (nghóa trang, baõi raùc, haàm phaân, ao hoà chöùa nöôùc thaûi coâng nghieäp, daân duïng, keâng raïch bò oâ nhieãm …), phaûi xaây döïng beä gieáng baèng xi maêng hoaëc beâ toâng vôùi chieàu daøy 0,5 – 1m ñeå baûo veä gieáng. Vaán ñeà khai thaùc hôïp lyù nöôùc döôùi ñaát: - Caàn coù quy ñònh cuï theå veà quaûn lyù vieäc khai thaùc nöôùc döôùi ñaát phuïc vuï cho sinh hoaït vaø saûn xuaát chaët cheõ döïa treân nhöõng keát quaû nghieân cöùu ñòa chaát thuûy vaên ñaõ coù. ÔÛ quaän ñaõ coù bieåu hieän haï thaáp möïc nöôùc ngaàm neân caàn haïn cheá taêng löu löôïng khai thaùc vaø cho pheùp khoan theâm gieáng môùi. - Caùc coâng trình kinh teá, caùc döï aùn, caùc ñeà aùn coù lieân quan ñeán vieäc khai thaùc nöôùc döôùi ñaát ñeàu phaûi coù luaän chöùng kinh teá kyõ thuaät chính xaùc vaø trung thöïc. Caùc gieáng daân duïng muoán khai thaùc cuõng phaûi xin giaáy pheùp. - Haïn cheá vieäc caáp giaáy pheùp khoan caùc gieáng môùi, tieán haønh xöû lyù ñuùng kyõ thuaät caùc gieáng khai thaùc ñaõ bò hö hoûng hoaëc coù chaát löôïng nöôùc quaù xaáu. KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ Vôùi muïc ñích cuûa ñeà taøi ñaõ ñaët ra: nghieân cöùu, ñaùnh giaù hieän traïng khai thaùc vaø tình traïng suy giaûm chaát löôïng, tröõ löôïng nöôùc döôùi ñaát; töø ñoù ñeà xuaát caùc bieän phaùp quaûn lyù baûo veä vaø khai thaùc hôïp lyù nöôùc döôùi ñaát khu vöïc nghieân cöùu. Ñoà aùn ñaõ laøm roõ caùc khía caïnh sau: - Khaùi quaùt chung veà tình hình kinh teá, vaên hoùa vaø xaõ hoäi cuûa vuøng nghieân cöùu. Khu vöïc nghieân cöùu thuoäc noäi thaønh TP.HCM, taäp trung ñoâng daân cö. Nguoàn nöôùc duøng cho sinh hoaït vaø saûn xuaát laø töø nguoàn nöôùc caáp cuûa thaønh phoá (chieám 30%) vaø chuû yeáu laø töø nguoàn nöôùc döôùi ñaát (chieám 70%). - Ñaëc ñieåm ñòa chaát, ñòa chaát thuûy vaên: + Veà ñòa chaát: vuøng nghieân cöùu coù caùc ñôn vò ñòa chaát sau: giôùi Mezozoi (Mz), giôùi Kainozoi (Kz). Nöôùc döôùi ñaát cuûa vuøng nghieân cöùu taäp trung ôû caùc traàm tích thuoäc giôùi Kainozoi (Kz). + Veà ñòa chaát thuûy vaên: vuøng nghieân cöùu coù caùc ñôn vò chöùa nöôùc sau: taàng Holocen (qh), taàng Pleistocen (qp), taàng Pliocen treân (), taàng Pliocen döôùi (), traàm tích Mezozoi (Mz). Nöôùc döôùi ñaát khu vöïc nghieân cöùu ñöôïc khai thaùc töø 2 taàng chöùa nöôùc: Pleistocen vaø Pliocen treân. Hieän traïng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát: Ñoái vôùi taàng Pleistocen, naêm 1999, toång löu löôïng khai thaùc laø 31.191 m3/ngaøy vôùi 11.947 gieáng. Naêm 2002, soá gieáng giaûm coøn 10.102 gieáng. ÔÛ taàng Pliocen treân, toång löu löôïng khai thaùc ôû taàng Pliocen treân laø 33.839 m3/ngaøy ñeâm vôùi 34 gieáng. Taùc ñoäng cuûa kinh teá – kyõ thuaät trong ñoù coù khai thaùc nöôùc döôùi ñaát tôùi nguoàn nöôùc: ÔÛ Goø Vaáp: + Veà tröõ löôïng: coù söï thay ñoåi chieàu saâu möïc nöôùc cuûa taàng Pleistocen khaù roõ qua caùc soá lieäu cuûa traïm GMS6. Hieän nay möïc nöôùc ôû ñoä saâu saâu nhaát laø 11,53m (loã 6C) + Veà chaát löôïng: caùc taàng khai thaùc ñeàu cho thaáy ñoä pH khoâng ñaït TCCP, coù daáu hieäu nhieãm baån bôûi caùc hôïp chaát nitô, saét, vi sinh. Nhieãm baån saét chuû yeáu dieãn ra ôõ nhöõng vuøng truõng (doïc theo soâng Beán Caùt). Nhieãm baån nitô vaø vi sinh chöa nghieâm troïng. Caùc baát caäp veà nguoàn nöôùc döôùi ñaát cuûa vuøng nghieân cöùu hieän nay laø tình traïng suy thoaùi caû veà chaát löôïng vaø tröõ löôïng. Do ñoù, vaán ñeà quan troïng caàn thöïc hieän laø phaûi taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc thoâng qua caùc vieäc laøm thieát thöïc nhö ñaõ neâu ôû treân. ÔÛ Hoùc Moân: + Söï nhieãm pheøn: haàu heát khoâng coù daáu hieäu nhieãm pheøn saét, tuy nhieân vaãn coù nhöõng vuøng nhieãm pheøn cuïc boä , phaân boá thaønh nhöõng khoaûng nhoû, ôû caùc ñoä saâu khaùc nhau. + Söï nhieãm maën: vuøng chöa coù daáu hieäu nhieãm maën. + Söï nhieãm baån: coù daáu hieäu nhieãm baån ôû khu vöïc taäp trung daân cö ñoâng ñuùc, ôû caùc nghóa trang hay nhöõng baõi raùc taäp trung, ñaëc bieät baõi raùc Ñoâng Thaïnh (Hoùc Moân) aûnh höôûng raát lôùn ñeán chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát. Nhieãm baån Amonium (NH4+): Caùc gieáng bò nhieãm baån do naèm trong vuøng coù nhieàu nguoàn nöôùc thaûi deã bò oâ nhieãm nhö caùc khu coâng nghieäp , caùc baõi raùc. Ñaëc bieät laø nhöõng nôi laáy raùc nhö taïi baõi raùc Ñoâng Thaïnh (huyeän Hoùc Moân) haøm löôïng NH4+ thay ñoåi töø 0.484 – 3.317 mg/l , ñaõ vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp , thaäm chí coøn coù nhöõng choã cao hôn raát nhieàu so vôùi chæ tieâu cho pheùp. Nhieãm baån Nitrit (NO22- ): soá löôïng gieáng bò nhieãm baån taäp trung ôû huyeän Hoùc Moân phaân boá ôû nhöõng nôi taäp trung daân cö ñoâng ñuùc vaø taäp trung löôïng chaát thaûi lôùn cuûa thaønh phoá, nhöng nhìn chung toaøn vuøng vaãn chöa coù daáu hieäu nhieãm baån. Nhieãm baån Nitrat (NO3- ): khu vöïc bò nhieãm baån chuû yeáu ôû khu vöïc baõi raùc Ñoâng Thaïnh vôùi haøm löôïng NO3- töø 5.01-45mg/l. Nhieãm baån Hydro Sunfua (H2S) :Caùc gieáng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát taàng Pliestocen khu vöïc nghieân cöùu coù xuaát hieän khí H2S taïi khu vöïc baõi raùc Ñoâng Thaïnh. Nhieãm baån vi sinh :nöôùc döôùi ñaát bò nhieãm baån khoâng nhieàu, ña soá taäp trung ôû baõi raùc Ñoâng Thaïnh. Do thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi haïn cheá, taøi lieäu coù lieân quan ñeán ñeà taøi ít vaø phöùc taïp. Do ñoù, ñoà aùn khoù traùnh khoûi nhöõng haïn cheá nhaát ñònh cuï theå nhö: - Söï thay ñoåi chaát löôïng nöôùc vaø möïc nöôùc döôùi ñaát chöa ñöôïc chi tieát vì toaøn Goø Vaáp chæ coù moät traïm quan traéc chính (GMS6) - Taøi lieäu nghieân cöùu chaát löôïng nöôùc laø söï toång hôïp caùc taøi lieäu cuûa caùc coâng trình khai thaùc trong khu vöïc nghieân cöùu. Söï quy chuaån cuûa taøi lieäu vaø chuoãi taøi lieäu mang tính thôøi gian raát haïn cheá. Do ñoù keát quaû cuûa ñeà taøi chöa ñaùp öùng ñöôïc ñaày ñuû yeâu caàu cuûa coâng taùc quaûn lyù. Vì nhöõng lyù do treân, xin kieán nghò moät soá coâng taùc caàn laøm ñeå taêng tính hieäu quaû cuûa ñeà taøi: - Taêng cöôøng caùc traïm quan traéc ñoäng thaùi nöôùc döôùi ñaát ñoàng thôøi thu thaäp vaø theo doõi theâm caùc taøi lieäu taïi caùc coâng trình khai thaùc. - Tieán haønh moät soá ñeà taøi nghieân cöùu theâm veà nguoàn goác, höôùng ñi chính cuûa caùc chaát oâ nhieãm ñaëc bieät laø caùc hôïp chaát cuûa nitô.