MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN 1
TÓM TẮT LUẬN VĂN 2
MỤC LỤC 3
CHƯƠNG I: MỞ ĐẦU 7
1.1. Đặt vấn đề 7
1.2. Tính thiết yếu của đề tài 7
1.3. Mục tiêu của đề tài 8
1.4. Nội dung – phương pháp nghiên cứu – giới hạn của đề tài 8
1.4.1. Nội dung 8
1.4.2. Phương pháp nghiên cứu 8
1.4.3. Giới hạn của đề tài 8
CHƯƠNG II: Ô NHIỄM VÀ NGĂN NGỪA Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG 9
2.1. Công nghiệp Việt Nam và ô nhiễm 9
2.1.1. Tổng quan về ngành công nghiệp ở Việt Nam 9
2.1.2. Xu hướng phát triển công nghiệp trong những năm gần đây 9
2.1.3. Vấn đề môi trường công nghiệp 10
2.1.4. Các biện pháp kiểm soát ô nhiễm công nghiệp 10
2.1.4.1. Biện pháp kỹ thuật 10
2.1.4.2. Các công cụ kinh tế 11
2.1.4.3. Quản lý của nhà nước 12
2.2. Sản xuất sạch hơn 12
2.2.1. Khái niệm 12
2.2.2. Các phương pháp SXSH 14
2.2.3. So sánh SXSH và phương pháp cuối đường ống 14
2.2.4. Lợi ích của SXSH 15
2.2.5. Thuận lợi và khó khăn trong việc
áp dụng sản xuất sạch hơn ở Việt Nam 16
2.2.5.1. Thuận lợi 16
2.2.5.2. Khó khăn 16
CHƯƠNG III: TỔNG QUAN VỀ NGÀNH IN TP.HCM – TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG CỦA CÔNG TY TNHH VIỆT ĐỨC 19
3.1. Tổng quan về ngành in tại Tp.HCM 19
3.1.1. Lịch sử phát triển ngành in tại Tp.HCM 19
3.1.2. Tình hình ngành in tại Tp.HCM 19
3.1.3. Các phương pháp in công nghiệp 20
3.2. Tổng quan về công ty TNHH Việt Đức 20
3.2.1. Lịch sử phát triển của công ty 20
3.2.2. Cơ cấu tổ chức của công ty 20
3.2.2.1. Các cấp quản lý 20
3.2.2.2. Chức năng các phòng ban 21
3.2.3. Công nghệ sản xuất 21
3.2.3.1. Công nghệ và thiết bị 21
3.2.3.2. Nguyên vật liệu 21
3.3. Hiện trạng môi trường và nguồn gây ô nhiễm – tác động của các chất thải tại công ty 22
3.3.1. Hiện trạng môi trường 22
3.3.1.1. Môi trường không khí 22
3.3.1.2. Môi trường nước 22
3.3.1.3. Hiện trạng tiếng ồn tại khu vực nhà máy 23
3.3.1.4. Chất thải rắn 24
3.3.2. Nguồn gây ô nhiễm – tác động của các chất thải 24
3.4. Các biện pháp quản lý môi trường đang áp dụng và những mặt hạn chế 26
3.4.1. Các biện pháp quản lý môi trường đang áp dụng 26
3.4.2. Những mặt hạn chế 27
CHƯƠNG 4: NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG SXSH TRONG SẢN XUẤT TẠI CÔNG TY 29
4.1. Dây chuyền sản xuất 29
4.2. Định mức nguyên vật liệu, năng lượng và hoá chất 30
4.3. Cân bằng vật liệu và hoá chất cho 1 tấn giấy sản phẩm 30
4.4. Cân bằng năng lượng lò hơi 31
4.5. Định giá dòng thải 31
4.6. Phân tích nguyên nhân và đề xuất các giải pháp SXSH 32
4.7. Đánh giá sơ bộ các giải pháp 33
4.8. Lựa chọn các giải pháp 39
4.8.1. Tiêu chí lựa chọn các giải pháp 39
4.8.2. Trọng số các giải pháp 39
4.8.3. Thứ tự ưu tiên các giải pháp 39
CHƯƠNG V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 42
TÀI LIỆU THAM KHẢO 44
PHỤ LỤC 45
63 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2877 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đánh giá hiện trạng môi trường và nghiên cứu ứng dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn tại Công Ty TNHH Việt Đức, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MUÏC LUÏC
LÔØI CAÛM ÔN 1
TOÙM TAÉT LUAÄN VAÊN 2
MUÏC LUÏC 3
CHÖÔNG I: MÔÛ ÑAÀU 7
Ñaët vaán ñeà 7
Tính thieát yeáu cuûa ñeà taøi 7
Muïc tieâu cuûa ñeà taøi 8
Noäi dung – phöông phaùp nghieân cöùu – giôùi haïn cuûa ñeà taøi 8
Noäi dung 8
Phöông phaùp nghieân cöùu 8
Giôùi haïn cuûa ñeà taøi 8
CHÖÔNG II: OÂ NHIEÃM VAØ NGAÊN NGÖØA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG 9
Coâng nghieäp Vieät Nam vaø oâ nhieãm 9
Toång quan veà ngaønh coâng nghieäp ôû Vieät Nam 9
Xu höôùng phaùt trieån coâng nghieäp trong nhöõng naêm gaàn ñaây 9
Vaán ñeà moâi tröôøng coâng nghieäp 10
Caùc bieän phaùp kieåm soaùt oâ nhieãm coâng nghieäp 10
Bieän phaùp kyõ thuaät 10
Caùc coâng cuï kinh teá 11
Quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc 12
2.2. Saûn xuaát saïch hôn 12
2.2.1. Khaùi nieäm 12
2.2.2. Caùc phöông phaùp SXSH 14
2.2.3. So saùnh SXSH vaø phöông phaùp cuoái ñöôøng oáng 14
2.2.4. Lôïi ích cuûa SXSH 15
2.2.5. Thuaän lôïi vaø khoù khaên trong vieäc
aùp duïng saûn xuaát saïch hôn ôû Vieät Nam 16
2.2.5.1. Thuaän lôïi 16
2.2.5.2. Khoù khaên 16
CHÖÔNG III: TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH IN TP.HCM – TÌNH HÌNH SAÛN XUAÁT VAØ HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG CUÛA COÂNG TY TNHH VIEÄT ÑÖÙC 19
3.1. Toång quan veà ngaønh in taïi Tp.HCM 19
3.1.1. Lòch söû phaùt trieån ngaønh in taïi Tp.HCM 19
3.1.2. Tình hình ngaønh in taïi Tp.HCM 19
3.1.3. Caùc phöông phaùp in coâng nghieäp 20
3.2. Toång quan veà coâng ty TNHH Vieät Ñöùc 20
3.2.1. Lòch söû phaùt trieån cuûa coâng ty 20
3.2.2. Cô caáu toå chöùc cuûa coâng ty 20
3.2.2.1. Caùc caáp quaûn lyù 20
3.2.2.2. Chöùc naêng caùc phoøng ban 21
3.2.3. Coâng ngheä saûn xuaát 21
3.2.3.1. Coâng ngheä vaø thieát bò 21
3.2.3.2. Nguyeân vaät lieäu 21
3.3. Hieän traïng moâi tröôøng vaø nguoàn gaây oâ nhieãm – taùc ñoäng cuûa caùc chaát thaûi taïi coâng ty 22
3.3.1. Hieän traïng moâi tröôøng 22
3.3.1.1. Moâi tröôøng khoâng khí 22
3.3.1.2. Moâi tröôøng nöôùc 22
3.3.1.3. Hieän traïng tieáng oàn taïi khu vöïc nhaø maùy 23
3.3.1.4. Chaát thaûi raén 24
3.3.2. Nguoàn gaây oâ nhieãm – taùc ñoäng cuûa caùc chaát thaûi 24
3.4. Caùc bieän phaùp quaûn lyù moâi tröôøng ñang aùp duïng vaø nhöõng maët haïn cheá 26
3.4.1. Caùc bieän phaùp quaûn lyù moâi tröôøng ñang aùp duïng 26
3.4.2. Nhöõng maët haïn cheá 27
CHÖÔNG 4: NGHIEÂN CÖÙU AÙP DUÏNG SXSH TRONG SAÛN XUAÁT TAÏI COÂNG TY 29
4.1. Daây chuyeàn saûn xuaát 29
4.2. Ñònh möùc nguyeân vaät lieäu, naêng löôïng vaø hoaù chaát 30
4.3. Caân baèng vaät lieäu vaø hoaù chaát cho 1 taán giaáy saûn phaåm 30
4.4. Caân baèng naêng löôïng loø hôi 31
4.5. Ñònh giaù doøng thaûi 31
4.6. Phaân tích nguyeân nhaân vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH 32
4.7. Ñaùnh giaù sô boä caùc giaûi phaùp 33
4.8. Löïa choïn caùc giaûi phaùp 39
4.8.1. Tieâu chí löïa choïn caùc giaûi phaùp 39
4.8.2. Troïng soá caùc giaûi phaùp 39
4.8.3. Thöù töï öu tieân caùc giaûi phaùp 39
CHÖÔNG V: KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 42
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 44
PHUÏ LUÏC 45
PHUÏ LUÏC I: LÒCH SÖÛ NGAØNH IN VIEÄT NAM 46
PHUÏ LUÏC II: CAÙC PHÖÔNG PHAÙP IN 47
PHUÏ LUÏC III: CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC 49
PHUÏ LUÏC IV: DANH SAÙCH MAÙY MOÙC VAØ NGUYEÂN VAÄT LIEÄU 50
PHUÏ LUÏC V: CAÂN BAÈNG VAÄT CHAÁT CHO MOÄT TAÁN GIAÁY SAÛN PHAÅM (CHÆ TÍNH KHOÁI LÖÔÏNG GIAÁY) 51
PHUÏ LUÏC VI: TÍNH TOAÙN KINH TEÁ MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP 52
PHUÏ LUÏC VII: TROÏNG SOÁ CAÙC GIAÛI PHAÙP 55
PHUÏ LUÏC HÌNH AÛNH 59
DANH SAÙCH CAÙC BAÛNG BIEÅU
Baûng 2.3. Nhöõng khaùc bieät chuû yeáu giöõa SXSH vaø
caùc bieän phaùp kieåm soaùt oâ nhieãm 15
Baûng 3.1. Keát quaû ño ñaïc khí thaûi 22
Baûng 3.2. Keát xeùt nghieäm nöôùc thaûi sinh hoaït 23
Baûng 3.3. Keát xeùt nghieäm nöôùc thaûi saûn xuaát 23
Baûng 3.4. Ñaëc ñieåm chính cuûa daàu DO 24
Baûng 4.2. Soá lieäu ñònh möùc thaùng 5/2005 khi taïo ra 1 taán giaáy saûn phaåm 30
Baûng 4.4. Ñònh giaù doøng thaûi 31
Baûng 4.5. Caùc giaûi phaùp ñoái vôùi quaù trình saûn xuaát 32
Baûng 4.6. Caùc giaûi phaùp ñoái vôùi vieäc söû duïng nöôùc 33
Baûng 4.7. Caùc giaûi phaùp ñoái vieäc söû duïng ñieän 33
Baûng 4.8. Ñaùnh giaù sô boä caùc giaûi phaùp 34
Baûng 4.9. Thöù töï öu tieân caùc giaûi phaùp 39
Baûng PL6.1. Heä soá phaùt thaûi cuûa daàu DO 53
Baûng PL6.2. Coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi 53
Baûng PL6.3. Chi phí vaän haønh trong ngaøy 54
Baûng PL6.4. Heä soá huùt aåm cuûa moät soá vaät lieäu 54
Baûng PL7.1. Troïng soá caùc giaûi phaùp 55
DANH SAÙCH CAÙC HÌNH AÛNH
Hình 2.2. Khaùi nieäm SXSH 13
Hình 3.5. Sô ñoà coâng ngheä heä thoáng
xöû lyù nöôùc thaûi saûn xuaát cuûa coâng ty TNHH Vieät Ñöùc 26
Hình 4.1. Coâng ngheä saûn xuaát 29
Phuï luïc hình aûnh 57
DANH SAÙCH CAÙC BIEÅU ÑOÀ – SÔ ÑOÀ
Bieåu ñoà 2.1. Toác ñoä taêng tröôûng coâng nghieäp naêm 2000 – 2004 9
Sô ñoà 4.3. Caân baèng vaät lieäu vaø hoùa chaát cho 1 taán giaáy saûn phaåm 30
CHÖÔNG I
MÔÛ ÑAÀU
Ñaët vaán ñeà
Trong nhöõng thaáp kyû qua, quaù trình coâng nghieäp hoaù vaø ñoâ thò hoaù ngaøy caøng gia taêng nhanh, ñaëc bieät ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Ñieàu naøy ñaõ laøm gia taêng nhu caàu khai thaùc taøi nguyeân thieân nhieân vaø naûy sinh caùc vaán ñeà moâi tröôøng khoâng chæ mang tính khu vöïc maø coøn taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng toaøn caàu.
Phaùt sinh chaát thaûi laø moät vaán ñeà khoâng theå traùnh khoûi trong baát kyø quaù trình saûn xuaát coâng nghieäp naøo. Möùc ñoä phaùt thaûi veà löôïng cuõng nhö möùc ñoä oâ nhieãm cuûa moät quaù trình saûn xuaát phuï thuoäc vaøo raát nhieàu yeáu toá nhö: nguyeân lieäu thoâ, quaûn lyù saûn xuaát, coâng ngheä, thieát bò, möùc ñoä taän duïng vaø taùi söû duïng chaát thaûi v.v.v. Caùch tieáp caän öùng phoù vôùi caùc vaán ñeà oâ nhieãm chaát thaûi coâng nghieäp qua nhöõng giai ñoaïn khaùc nhau, töø pha loaõng vaøo nhöõng thaäp kyû 60 – 70, xöû lyù cuoái ñöôøng oáng vaøo nhöõng naêm 70 – 80 vaø tieáp theo laø ngaên ngöøa, giaûm thieåu chaát thaûi töø nhöõng naêm 1988 trôû laïi ñaây.
Caùc coâng ngheä kieåm soaùt oâ nhieãm ñöôïc trieån khai ôû caùc nhaø maùy thöïc teá laøm taêng chi phí saûn xuaát vaø caùc nhaø doanh nghieäp coi ñoù nhö moät khoaûn ñaàu tö khoâng sinh lôøi, khoâng coù thôøi gian hoaøn voán. Hôn nöõa caùc giaûi phaùp xöû lyù chaát thaûi laø hình thöùc chuyeån traïng thaùi oâ nhieãm töø daïng naøy sang daïng khaùc sao cho giaûm veà löôïng cuõng nhö möùc ñoä oâ nhieãm vaø ñoä ñoäc haïi. Trong voøng 10 ñeán 15 naêm laïi ñaây coù nhieàu yù töôûng môùi ñaõ xuaát hieän nhaèm laøm giaûm phaùt thaûi vaøo moâi tröôøng taïi nguoàn. Nhöõng chieán löôïc phoøng ngöøa oâ nhieãm, giaûm thieåu chaát thaûi, saûn xuaát saïch hôn (SXSH) coù yù nghóa hôn trong vaán ñeà kinh teá khi giaù nguyeân lieäu, nhieân lieäu, ñieän, nöôùc taêng vaø ñaëc bieät laø khi aùp duïng nguyeân taéc ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû chi phí oâ nhieãm theo löôïng vaø taûi löôïng oâ nhieãm.
Töø naêm 1989, chöông trình moâi tröôøng Lieân Hôïp Quoác ñaõ ñöa ra khaùi nieäm SXSH vaø trieån khai trong caùc chöông trình veà moâi tröôøng ôû caùc nöôùc treân theá giôùi. Ngaøy 22 thaùng 9 naêm 1999, Vieät Nam ñaõ kyù keát Tuyeân ngoân veà SXSH vaø SXSH ñaõ trôû thaønh moät noäi dung quan troïng trong chieán löôïc quoác gia veà baûo veä moâi tröôøng.
Vieäc aùp duïng SXSH ñaõ ñem laïi nhieàu lôïi ích vaø hieäu quaû veà maët kinh teá cho caùc doanh nghieäp. Haàu heát caùc doanh nghieäp khi aùp duïng SXSH ñeàu giaûm ñöôïc 20 – 30% löôïng chaát thaûi. Vì vaäy nghieän cöùu kaû naêng aùp duïng SXSH vaøo moät doanh nghieäp ñieån hình laø ñieàu thieát yeáu. Do ñoù, toâi ñaõ tieán haønh thöïc hieän ñeà taøi “Ñaùnh giaù hieän traïng moâi tröôøng vaø nghieân cöùu öùng duïng caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn taïi coâng ty TNHH Vieät Ñöùc”.
Tính thieát yeáu cuûa ñeà taøi
Ngaønh in xuaát hieän raát sôùm. Quaù trình phaùt trieån cuûa noù gaén lieàn vôùi lòch söû vaên hoaù vaø xaõ hoäi. Ngaønh in ra ñôøi ôû Vieät Nam ñoùng goùp moät phaàn khoâng nhoû vaø quaù trình phaùt trieån, hoaøn thieän chöõ quoác ngöõ, môû mang daân trí, goùp phaàn thuùc ñaåy söï tieán boä cuûa xaõ hoäi.
Ngaønh in ngaøy caøng phaùt trieån thì löôïng chaát thaûi phaùt sinh ngaøy caøng nhieàu. Tuy nhieân coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng ñoái vôùi ngaønh in chöa ñöôïc söï chuù troïng. Tröôùc tieàm naêng phaùt trieån raát lôùn, chuùng ta caàn phaûi coù nhöõng nghieân cöùu ñaëc tính cuûa ngaønh in, nguyeân nhaân phaùt sinh chaát thaûi vaø ñeà ra caùc bieän phaùp giaûm thieåu chaát thaûi trong quaù trình saûn xuaát. Ñaây laø haønh ñoäng heát söùc thieát thöïc ñeå baûo veä moâi tröôøng vaø ñeå ngaønh in phaùt trieån hôïp vôùi xu höôùng thôøi ñaïi, phaùt trieån beàn vöõng.
Muïc tieâu cuûa ñeà taøi
Treân cô sôû nghieân cöùu, ñaùnh giaù tình hình saûn xuaát, hieän traïng moâi tröôøng taïi coâng ty TNHH Vieät Ñöùc, ñeà taøi ñöôïc tieán haønh nhaèm ñaït ñöôïc ba muïc ñích sau:
Ñaùnh giaù hieän traïng moâi tröôøng taïi coâng ty TNHH Vieät Ñöùc.
Ñaùnh giaù caùc bieän phaùp quaûn lyù moâi tröôøng ñang aùp duïng taïi coâng ty
Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp SXSH taïi coâng ty.
Noäi dung – phöông phaùp nghieân cöùu – giôùi haïn cuûa ñeà taøi
Noäi dung
Goàm 4 noäi dung chính:
Nghieân cöùu tình hình saûn xuaát taïi coâng ty: xaùc ñònh quy trình coâng ngheä saûn xuaát vaø saûn phaåm, nhu caàu nguyeân nhieân lieäu, hoaù chaát, trang thieát bò …
Xaùc ñònh caùc nguoàn thaûi phaùt sinh taïi moãi coâng ñoïan saûn xuaát.
Tính toaùn caân baèng vaät chaát vaø phaân tích nguyeân nhaân maát caân baèng vaät chaát (neáu coù).
Nghieân cöùu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp SXSH.
Phöông phaùp nghieân cöùu
Khaûo saùt thöïc ñòa
Trao ñoåi, phoûng vaán caùc caùn boä taïi coâng ty.
Phaân tích caùc taøi lieäu veà hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh taïi coâng ty.
Quan saùt hieän traïng thöïc teá cuûa coâng ty.
Phöông phaùp thoáng keâ.
Phöông phaùp ñaùnh giaù nhanh.
Phöông phaùp toång hôïp vaø phaân tích döõ lieäu
Tham khaûo taøi lieäu.
Giôùi haïn cuûa ñeà taøi
Do haïn cheá veà thôøi gian vaø khoâng coù ñuû caùc thieát bò ño taïi doanh nghieäp, ñeà taøi chæ taäp trung nghieân cöùu vaø xaùc ñònh caân baèng vaät chaát theo khoái löôïng (khoâng thöïc hieän caân baèng nöôùc), ñaùnh giaù caùc doøng thaûi, tìm kieám nguyeân nhaân vaø löïa choïn caùc giaûi phaùp saûn xuaát saïch hôn.
CHÖÔNG II
OÂ NHIEÃM VAØ NGAÊN NGÖØA OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG
Coâng nghieäp Vieät Nam vaø oâ nhieãm
Toång quan veà ngaønh coâng nghieäp ôû Vieät Nam
Trong nhöõng naêm qua, neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng böôùc phaùt trieån raát ñaùng phaán khôûi, ñaëc bieät keå töø sau khi coù chính saùch ñoåi môùi naêm 1986. Hai thay ñoåi quan troïng nhaát laø söï chuyeån höôùng sang cô cheá thò tröôøng trong phaùt trieån coâng nghieäp vaø xuaát hieän yeáu toá ñaàu tö nöôùc ngoaøi (luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi 1987). Keát quaû laø coâng nghieäp ñaõ trôû neân naêng ñoäng hôn, ña daïng hôn trong cô caàu ñaùp öùng ngaøy caøng toát hôn nhu caàu thò tröôøng.
Thôøi kyø 1990 – 2000, maëc duø coù nhieàu bieán ñoäng treân theá giôùi daãn ñeán khuûng hoaûng trong moät soá naêm song coâng nghieäp vaãn duy trì ñöôïc toác ñoä taêng tröôûng oån ñònh, vaø ñaït toác ñoä taêng tröôûng trung bình caû giai ñoaïn laø 13.9%. Laøm tieàn ñeà phaùt trieån coâng nghieäp ôû nhöõng naêm sau.
Bieåu ñoà 2.1 Toác ñoä taêng tröôûng coâng nghieäp naêm 2000 - 2004
Tyû troïng coâng nghieäp trong GDP cuõng coù nhieàu thay ñoåi ñaùng keå, naêm 1990 chæ chieám 23%, ñeán naêm 1995 ñaït 26.8%, naêm 2000 taêng leân 38.6% vaø ñeán 6 thaùng ñaàu naêm 2004 laø 40.8%.
Ñaëc bieät theo soá lieäu thoáng keâ cuûa ngaân haøng theá giôùi thì möùc taêng tröôûng khinh teá Vieät Nam naêm 2005 laø 8.4% so vôùi naêm 2004. Ñaây laø möùc taêng cao nhaát trong 9 naêm qua. Trong ñoù giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp coù toác ñoä taêng tröôûng tôùi 17%. Toång saûn löôïng noäi ñòa GDP taêng leân tôùi 49 tyû ñoâ la. Caùc chæ soá naøy
Cho thaáy coâng nghieäp thöïc söï trôû thaønh ñoäng löïc taêng tröôûng quan troïng cuûa neàn kinh teá.
Xu höôùng phaùt trieån coâng nghieäp trong nhöõng naêm gaàn ñaây
Khu vöïc coâng nghieäp quoác doanh (DNNN): phaàn lôùn khi chuyeån sang cô cheá môùi boäc loä khaû naêng chaäm thích öùng, chaäm ñoåi môùi coâng ngheä, thieát bò, saûn xuaát kinh doanh keùm hieäu quaû. Tyû troïng trong ngaønh coâng nghieäp chæ taêng coù 9% naêm 2005. Caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc ñang coù xu höôùng giaûm daàn do chính saùch coå phaàn hoaù, tö nhaân hoaëc caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc. Tuy nhieân vôùi soá löôïng nhoû nhöng haàu heát caùc DNNN ñeàu coù quy moâ lôùn, chieám tyû troïng saûn phaåm coâng nghieäp cao vaø coù nhieàu chuûng loaïi saûn phaåm quan troïng, thieát yeáu cho nhu caàu cuoäc soáng.
Khu vöïc coâng nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi: taêng tröôûng nhanh vaø ngaøy caøng chieám tyû troïng cao trong ngaønh coâng nghieäp, töø ( 10% naêm 1990 ñaõ taêng leân 38.7% naêm 2003 toác ñoä taêng trung bình 22.3% naêm. Ñieåm ñaëc bieät laø khu vöïc coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi luoân ñaït giaù trò xuaát khaåu cao.
Khu vöïc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, tö nhaân, tieåu thuû coâng: chính saùch ñoåi môùi, phaùt trieån nhieàu thaønh phaàn kinh teá cuøng vôùi quaù trình ñoåi môùi DNNN vaø ñaåy maïnh coå phaàn hoaù theo chuû tröông cuûa chính phuû ñaõ taïo nhöõng taùc ñoäng coäng höôûng laøm thay ñoåi nhanh choùng tình hình, taïo khaû naêng huy ñoäng nhieàu hôn tieàm löïc to lôùn trong daân, daãn ñeán söï ra ñôøi moät soá löôïng lôùn caùc doanh nghieäp nhoû, tö nhaân. Löïc löôïng naøy ñaõ goùp phaàn tích cöïc trong vieäc giaûi quyeát vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng.
Söï xuaát hieän oà aït cuûa caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát vaø khu coâng ngheä cao ñang khaúng ñònh moät xu theá môùi trong thôøi ñaåy maïnh coâng nghieäp hoaù nhöõng naêm gaàn ñaây. Theo thoáng keâ tính ñeán quyù I naêm 2004 caû nöôùc ñaõ coù 93 khu coâng nghieäp vaø khu cheá xuaát ñöôïc caáp giaáy pheùp, vôùi toång dieän tích ñaát ñöôïc caáp (khoâng keå dieän tích cuûa khu kinh teá Dung Quaát) laø 18630 ha.
Vaán ñeà moâi tröôøng coâng nghieäp
Toác ñoä phaùt trieån coâng nghieäp cao luoân ñi keøm vôi söï gia taêng caùc chaát thaûi gaây oâ nhieãm taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng soáng vaø heä sinh thaùi, ñaëc bieät trong ñieàu kieän trình ñoä coâng ngheä, thieát bò cuûa ñaïi ña soá caùc ngaønh coâng nghieäp Vieät Nam coøn ôû möùc laïc haäu so vôùi khu vöïc caû theá giôùi.
Ngaønh coâng nghieäp laø ngaønh coù tieàm naêng gaây oâ nhieãm lôùn ñoái vôùi taát caû caùc thaønh phaàn moâi tröôøng nhö khoâng khí, nöôùc vaø ñaát. Hieän nay khoái löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp chieám khoaûng 18% toång löôïng chaát thaûi raén cuûa caû nöôùc. Theo soá lieäu thoáng keâ, cho ñeán nay löôïng chaát thaûi raén thu gom chieám khoaûng 40 – 50%. Nöôùc thaûi coâng nghieäp cuûa nhieàu cô sôû saûn xuaát, nhaát laø cuûa caùc doanh nghieäp coù quy moâ nhoû chöa ñöôïc xöû lyù maø ñoå thaúng ra caùc thaønh phaàn moâi tröôøng nhö caùc nguoàn nöôùc maët, nöôùc ngaàm, ñaát ñai, gaây oâ nhieãm cho caùc thaønh phaàn moâi tröôøng naøy. Moâi tröôøng khoâng khí bò oâ nhieãm bôûi buïi vaø caùc khí ñoäc haïi phaùt taùn trong quaù trình saûn xuaát, trong ñoù chuû yeáu laø khí thaûi cuûa quaù trình ñoát nhieân lieäu (than, daàu FO, DO .v.v.v.) Vaø caùc quaù trình coâng nghieäp khaùc.
Caùc bieän phaùp kieåm soaùt oâ nhieãm coâng nghieäp
Bieän phaùp kyõ thuaät
Thaûi boû tröïc tieáp: laø phöông phaùp coå ñieån nhaát mang tính thuï ñoäng. Tuy nhieân hieän nay giaûi phaùp naøy vaãn coøn khaù phoå bieán ôû haàu heát caùc ñòa phöông trong caû nöôùc.
Xöû lyù cuoái ñöôøng oáng: ñöôïc tieán haønh sau khi caùc chaát oâ nhieãm ñaõ ñöôïc phaùt sinh neân cuõng mang tính thu ñoäng vaø ñoái phoù. Caùc coâng ngheä kieåm soaùt cuoái ñöôøng oáng bao goàm vieäc söû duïng haøng loaït caùc kyõ thuaät vaø caùc hoaù chaát ñeå xöû lyù chaát thaûi, caùc nguoàn phaùt thaûi khí thaûi vaø chaát loûng. Nhìn chung, caùc coâng ngheä naøy khoâng laøm giaûm löôïng chaát thaûi phaùt sinh maø chæ laøm giaûm ñoä ñoäc haïi vaø thöïc teá laø chæ trung chuyeån oâ nhieãm töø daïng naøy sang moät daïng khaùc.
Taùi sinh vaø taùi söû duïng: mang tính chuû ñoäng nhaèm bieán ñoåi caùc chaát thaûi ôû beân ngoaøi quaù trình saûn xuaát thaønh caùc daïng vaät chaát hoaëc naêng löôïng coù theå ñöa trôû laïi quaù trình saûn xuaát hoaëc söû duïng laïi. Tuy nhieân giaûi phaùp naøy ít coù tính khaû thi veà maët kinh teá laãn kyõ thuaät do khoâng coù thò tröôøng tieâu thuï chaát thaûi taùi sinh. Hoaëc baûn thaân quaù trinh taùi sinh coù theå ñe doaï ñeán söùc khoeû cuûa ngöôøi lao ñoäng hay taïo ra oâ nhieãm thöù caáp cho moâi tröôøng.
Saûn xuaát saïch hôn (SXSH): laø bieän phaùp chuû ñoäng, “bieát tröôùc vaø phoøng ngöøa” nghóa laø caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng phaûi ñöôïc giaûi quyeát tröôùc khi chuùng coù theå phaùt sinh. SXSH laøm giaûm möùc ñoä oâ nhieãm vaø ruûi ro moâi tröôøng ñoàng thôøi coùn mang laïi lôïi ích kinh teá cho caùc doanh nghieäp baèng caùch söû duïng hieäu quaû nguoàn nguyeân vaät lieäu vaø toái öu hoaù quaù trình saûn xuaát. SXSH coù vai troø ñaëc bieät quan troïng taïi caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaø caùc nöôùc coù neàn kinh teá chuyeån ñoåi vì taïi caùc nöôùc naøy vieäc tieâu thuï nguyeân vaät lieäu vaø naêng löôïng taïi caùc xí nghieäp coøn ôû möùc töông ñoái cao.
Caùc coâng cuï kinh teá
Thueá vaø phí moâi tröôøng: laø caùc nguoàn thu ngaân saùch do caùc caù nhaân vaø toå chöùc söû duïng moâi tröôøng ñoùng goùp. Tuyø vaøo ñoái töôïng ñaùnh thueá vaø phí coù theå coù caùc loaïi nhö sau:
Leä phí nöôùc thaûi: ñöôïc ban haønh vaø trieån khai treân cô sôû nghò ñònh 67/2003NÑ – CP do thuû töôùng chính phuû kyù ngaøy 13/6/2003.
Thueá vaø phí khí thaûi: hieän nay chuùng ta chöa coù quy ñònh naøo daønh rieâng cho laõnh vöïc thu khí naøy. Tuy nhieân nöôùc ta cuõng ñaõ coù nghò ñònh 57/2002/NÑ – CP quy ñònh thu phí baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi xaêng daàu, khí thaûi töø vieäc söû duïng than ñaù vaø caùc nhieân lieäu ñoát vaø tieáng oàn saân bay vaø nghò ñònh 78/2000/NÑ – CP ban haønh ngaøy 16/12/2000 veà phí xaêng daàu.
Leä phí haønh chính: ñoùng goùp taøi chính cho vieäc caáp giaáy pheùp, giaùm saùt vaø quaûn lyù haønh chính ñoái vôùi moâi tröôøng.
Thueá taøi nguyeân: ñoùng khi söû duïng taøi nguyeân nöôùc, hieän chöa aùp duïng.
Chi phí dòch vuï moâi tröôøng khaùc: ñöôïc hình thaønh treân cô sôû thoaû thuaän cuûa cô cheá thò tröôøng cung vaø caàu veà dòch vuï moâi tröôøng, nhöõng vaán ñeà böùc baùch caàn phaûi giaûi quyeát coù tính chaát coäng ñoàng hay cuïc boä ñòa phöông, ví duï: phí dòch vuï tö vaán moâi tröôøng, xöû lyù chaát thaûi theo hôïp ñoàng thoaû thuaän, thu mua pheá thaûi coù khaû naêng taùi cheá, taùi söû duïng.
Haïn ngaïch phaùt thaûi coù theå mua baùn ñöôïc: Trong ñieàu kieän ñaûm baûo toång nguoàn chaát thaûi trong khu vöïc khoâng thay ñoåi, caùc xí nghieäp coù theå trao ñoåi mua baùn haïn ngaïch phaùt thaûi maø khoâng laøm gia taêng oâ nhieãm. Nhôø vaäy, chaát löôïng moâi tröôøng ñöôïc ñaûm baûo nhöng chi phí xaõ hoäi cuûa caùc nhaø saûn xuaát ñöôïc ñaûm baûo.
Trôï caáp moâi tröôøng: bao goàm caùc daïng sau:
Trôï caáp khoâng hoaøn laïi.
Caùc khoaûn cho vay öu ñaõi
Cho pheùp khaáu hao nhanh
Öu ñaõi thueá
Ñaây laø bieän phaùp taïm thôøi, neáu vaän duïng khoâng thích hôïp hoaëc keùo daøi coù theå khoâng hieäu quaû kinh teá vì trôï caáp ñi ngöôïc laïi vôùi nguyeân taéc ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû tieàn
Kyù quyõ moâi tröôøng: caùc doanh nghieäp tröôùc khi ñaàu tö phaûi ñaët coïc taïi ngaân haøng moät khoaûng tieàn lôùn hôn hoaëc xaáp xæ vôùi kinh phí ñeå khaéc phuïc moâi tröøng neáu doanh nghieäp gaây oâ nhieãm. Loaïi coâng cuï naøy ñaõ coù thoâng tö lieân tòch soá 126/1999/TTLT – BTC – BCN – BKHCNMT ngaøy 22/10/1999 veà “höôùng daãn vieäc kyù quyõ ñeå phuï hoài moâi tröôøng trong khai thaùc khoaùng saûn”.
Nhaõn sinh thaùi: caáp cho caùc saûn phaåm khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng trong quaù trình saûn xuaát vaø söû duïng. Ñaây laø loaïi coâng cuï kinh teá raát coù yù nghóa cho ngöôøi tieâu duøng vaø hình aûnh doanh nghieäp. Coù nhieàu loaïi nhaõn sinh thaùi nhö: nhaõn xanh, ecomark … do moät cô quan moâi tröôøng quoác gia caáp vaø thu hoài.
Quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc
Ñeå thöïc hieän vieäc quaûn lyù nhaø nöôùc veà oâ nhieãm moâi tröôøng, caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc ñaõ ban haønh caùc vaên baûn luaät nhö: Luaät baûo veâ moâi tröôøng (27/12/1993), luaät baûo veä söùc khoeû nhaân daân (30/6/1989), luaät hình söï (21/12/1999) vaø caùc vaên baûn döôùi luaät nhö nghò ñònh 175/CP (18/10/1994): höôùng daãn thi haønh luaät baûo veä moâi tröôøng, nghò ñònh 68/2005/NÑ – CP (20/05/2005) veà an toaøn hoaù chaát ... Ñoàng thôøi nöôùc ta cuõng ñaõ tham gia moät soá coâng öôùc quoác teá nhö: coâng öôùc veà ña daïng sinh hoïc (16/11/1994), nghò ñònh thö Kyoto veà giaûm phaùt thaûi khí nhaø kính (11/12/1997), coâng öôùc Basel veà kieåm soaùt vieäc vaän chuyeån qua bieân giôùi chaát thaûi ñoäc haïi vaø vieäc loaïi boû chuùng (13/5/1995).
Ngoaøi ra caùc doanh nghieäp coøn phaûi thoaû maõn caùc tieâu chuaån veà moâi tröôøng nöôùc, khoâng khí ñieån hình laØ TCVN 5945:1994, TCVN 5937:1995, TCVN 5938:1995, TCVN 6606:2000, TCVN 5502:2003, TCVN 5507:2002 vaø phaûi thöïc hieän ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng (ÑTM) hoaëc ñaêng kyù ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng.
Ñoái vôùi moät nöôùc ñang phaùt trieån nhö nöôùc Vieät Nam, ñeå kieåm soaùt oâ nhieãm moâi tröôøng ñaït ñöôïc hieäu quaû cao thì phaûi coù söï keát hôïp vaø gaén chaët caùc coâng cuï vôùi nhau trong vieäc quaûn lyù moâi tröôøng.
2.2. Saûn xuaát saïch hôn
2.2.1. Khaùi nieäm
Khaùi nieäm saûn xuaát saïch hôn laàn ñaàu tieân ñöôïc UNEP giôùi thieäu vaøo naêm 1989.
Saûn xuaát saïch hôn laø “aùp duïng lieân tuïc chieán löôïc moâi tröôøng phoøng ngöøa toång hôïp ñoái vôùi quaù trình saûn xuaát, caùc saûn phaåm vaø dòch vuï nhaèm naâng cao hieäu suaát saûn xuaát vaø giaûm ruûi ro ñoái vôùi con ngöôøi vaø moâi tröôøng”.
Ñoái vôùi quaù trình saûn xuaát: SXSH bao goàm giaûm tieâu thuï nguyeân lieäu, naêng löôïng cho moät ñôn vò saûn phaåm, loaïi boû toái ña caùc vaät lieäu ñoäc haïi, giaûm löôïng vaø möùc ñoä ñoäc haïi cuûa taát caû caùc doøng thaûi tröôùc khi ra khoûi quaù trình.
Ñoái vôùi saûn phaåm: tieáp caän naøy taäp trung vaøo vieäc laøm giaûm caùc taùc ñoäng tôùi moâi tröôøng trong suoát voøng ñôøi saûn phaåm keå töø khi khai thaùc nguyeân lieäu thoâ ñeán khi thaûi boû cuoái cuøng.
Ñoái vôùi dòch vuï: phöông phaùp phoøng ngöøa oâ nhieãm moâi tröôøng bao goàm töø khaâu thieát keá, caûi tieán vieäc quaûn lyù nhaø xöôûng, ñeán khaâu löïa choïn caùc loaïi ñaàu vaøo.
2.2.2. Caùc phöông phaùp SXSH
Coù theå thöïc hieän SXSH baèng caùch aùp duïng bí quyeát coâng ngheä, caûi tieán kyõ thuaät, hoaëc chæ ñôn giaûn baèng caùch thay ñoåi caùch tö duy, quan ñieåm cuûa mình. Noäi dung thöïc tieãn cuûa SXSH laø nhöõng bieän phaùp phoøng ngöøa sau ñaây:
Quaûn lyù noäi vi: nhöõng quy ñònh hôïp lyù veà quaûn lyù vaø taùc nghieäp nhaèm ngaên ngöøa vieäc caùc chaát oâ nhieãm bò roø ró hoaëc traøo ra ngoaøi (ví duï: quy ñònh thôøi gian bieåu cho vieäc baûo döôõng thöôøng xuyeân, hoaëc thöïc hieän caùc cuoäc di tu thieát bò theo ñònh kyø) vaø baét buoäc thöïc thi caùc höôùng daãn veà an toaøn lao ñoäng hieän coù (vd: thoâng qua vieäc giaùm saùt kyõ caøng, hoaëc baèng caùch taäp huaán ….).
Thay theá ñaàu vaøo: thay theá caùc vaät lieäu ñaàu vaøo baèng nhöõng vaät lieäu khaùc ít ñoäc haïi hôn, deã taùi taïo hôn, hoaëc theâm vaøo caùc vaät lieäu phuï gia (vd: daàu boâi trôn, chaát laøm nguoäi maùy moùc, chaát taåy röûa) ñeå taêng tuoåi thoï cho saûn phaåm.
Kieåm soaùt toát hôn ñoái vôùi quy trình saûn xuaát: caûi tieán quaù trình laøm vieäc, höôùng daãn söû duïng maùy moùc vaø thöïc hieän vieäc ghi cheùp theo doõi ñaày ñuû quy trình coâng ngheä nhaèm ñaït ñöôïc möùc saûn xuaát cao hôn, vôùi möùc phaùt thaûi thaáp hôn vaø xaû chaát ñoäc haïi ít hôn.
Thay ñoåi trang thieát bò: thay ñoåi caùc trang thieát bò hoaëc vaät duïng hieän coù (vd: baèng caùch boå xung theâm vaøo daây chuyeàn caùc boä phaän ño löôøng hoaëc kieåm soaùt) nhaèm ñaït ñöôïc hieäu quaû cao hôn vôùi möùc phaùt thaûi thaáp hôn vaø xaû chaát ñoäc haïi ít hôn.
Thay ñoåi coâng ngheä: thay theá coâng ngheä, thay ñoåi trình töï trong daây chuyeàn saûn xuaát, hoaëc caùch thöùc toång hôïp nhaèm giaûm thieåu chaát thaûi vaø chaát gaây oâ nhieãm trong khi saûn xuaát.
Thay ñoåi saûn phaåm: thay ñoåi caùc tính chaát ñaëc tröng cuûa saûn phaåm nhaèm giaûm thieåu taùc ñoäng ñoâc haïi cuûa saûn phaåm ñoù tôùi moâi tröôøng, traû tröôùc hoaëc sau khi saûn phaåm ñöôïc ñöa vaøo söû duïng, hoaëc laøm giaûm thieåu aûnh höôûng cuûa vieäc saûn xuaát saûn phaåm ñoù ñoái vôùi moâi tröôøng.
Söû duïng naêng löôïng coù hieäu quaû: naêng löôïng laø nguoàn ñaàu vaøo coù khaû naêng gaây ra caùc taùc ñoäng moâi tröôøng raát ñaùng keå. Vieäc khai thaùc caùc nguoàn naêng löôïng coù theå gaây taùc haïi ñoái vôùi ñaát, nöôùc, khoâng khí vaø ña daïng sinh hoïc, hoaëc laø nguyeân nhaân laøm phaùt sinh moät soá löôïng lôùn chaát thaûi raén. Nhöõng taùc ñoäng moâi tröôøng phaùt sinh töø vieäc söû duïng naêng löôïng coù theå ñöôïc giaûm bôùt baèng caùch söû duïng naêng löôïng coù hieäu quaû hôn hoaëc baèng caùch thay nguoàn naêng löôïng maët trôøi, naêng löôïng gioù.
Taùi cheá vaø taùi söû duïng ngay taïi choã: taùi söû duïng caùc nguoàn vaät lieäu bò thaûi ra ngay trong quy trình saûn xuaát ñoù hoaëc söû duïng cho caùc muïc ñích khaùc ngay trong phaïm vi moät coâng ty.
2.2.3. So saùnh SXSH vaø phöông phaùp cuoái ñöôøng oáng
Khaùi nieäm SXSH hoaøn toaøn khaùc veà maët baûn chaát so vôùi khaùi nieäm kieåm soaùt oâ nhieãm cuoái ñöôøng oáng. Caùc coâng ngheä kieåm soaùt cuoái ñöôøng oáng bao goàm vieäc söû duïng haøng loaït caùc kyõ thuaät vaø caùc hoaù chaát ñeå xöû lyù chaát thaûi, caùc nguoàn phaùt thaûi khí thaûi vaø chaát loûng. Nhìn chung, caùc coâng ngheä naøy khoâng laøm giaûm löôïng chaát thaûi phaùt sinh maø chæ laøm giaûm ñoä ñoäc haïi vaø thöïc teá laø chæ trung chuyeån oâ nhieãm töø daïng naøy sang moät daïng khaùc.
Söï khaùc bieät chuû yeáu giöõa hai bieän phaùp laø ôû vieäc xaùc ñònh thôøi ñieåm tieán haønh caùc bieän phaùp naøy:
Kieåm soaùt oâ nhieãm cuoái ñöôøng oáng ñöôïc tieán haønh sau khi caùc chaát oâ nhieãm ñaõ ñöôïc phaùt sinh, neân coøn goïi laø bieän phaùp “phaûn öùng vaø xöû lyù”.
SXSH laø bieän phaùp chuû ñoäng, “bieát tröôùc vaø phoøng ngöøa”.
Baûng 2.3 Nhöõng khaùc bieät chuû yeáu giöõa SXSH vaø caùc bieän phaùp kieåm soaùt oâ nhieãm
SXSH
Kieåm soaùt oâ nhieãm vaø quaûn lyù chaát thaûi
Lieân tuïc caûi tieán
Moät giaûi phaùp cho moät vaán ñeà
Tieán boä theo höôùng söû duïng caùc quaù trình kheùp kín hoaëc theo chu kyø.
Caùc quy trình saûn xuaát laøm phaùt sinh caùc pheá lieäu phaùt thaûi ra moâi tröôøng, taïo ra moät ñöôøng oáng vôùi ñaàu vaøo laø nguyeân lieäu vaø ñaàu ra laø chaát thaûi.
Moïi thaønh vieân trong coäng ñoàng coù vai troø cuûa mình, söï coäng taùc caùc yeáu toá heát söùc caàn thieát.
Caùc giaûi phaùp ñöôïc thieát keá bôûi caùc chuyeân gia, thöôøng khoâng gaén vôùi thöïc tieãn.
Chuû ñoäng nhaän bieát vaø tìm caùch phoøng choáng oâ nhieãm vaø chaát thaûi
Coù nhöõng phaûn öùng thuï ñoäng ñoái vôùi oâ nhieãm vaø chaát thaûi sau khi chuùng ñaõ phaùt sinh ra
Loaïi tröø caùc vaán ñeà moâi tröôøng ngay töø nguoàn phaùt sinh.
Caùc chaát oâ nhieãm ñöôïc kieåm soaùt baèng caùc thieát bò vaø phöông phaùp xöû lyù chaát thaûi
Phaùt trieån nhöõng phöông phaùp, quan ñieåm vaø caùc kyõ thuaät quaûn lyù môùi, thuùc ñaåy tieán boä khoa hoïc – kyõ thuaät.
Chuû yeáu döïa vaøo nhöõng caûi tieán kyõ thuaät ñaõ toàn taïi.
2.2.4. Lôïi ích cuûa SXSH
Vieäc aùp duïng roäng raõi caùc bieän phaùp SXSH coù theå mang laïi moät soá lôïi ích ñaùng keå:
Caûi thieän tình traïng moâi tröôøng: SXSH coù theå taïo ra nhöõng caûi thieän veà moâi tröôøng maø caùc vaên baûn phaùp quy khoâng bao truøm heát ñöôïc, ví duï: laøm taêng tính hieäu quaû cuûa vieäc söû duïng nöôùc hoaëc naêng löôïng, giaûm thieåu chaát thaûi, nguyeân vaät lieäu ñoäc haïi ñöôïc ñöa vaøo söû duïng, giaûm möùc söû duïng taøi nguyeân .v.v.v. Ngoaøi ra SXSH coøn giuùp caûi thieän ñieàu kieän laøm vieäc vaø baûo veä toát hôn chaát löôïng khoâng khí, nöôùc.
Giaûm chi phí toång theå: SXSH giuùp laøm giaûm möùc phaùt sinh chaát thaûi, möùc tieâu thuï nguyeân vaät lieäu, naêng löôïng vaø nöôùc nhôø vaäy maø giaûm bôùt chi phí cho nguyeân vaät lieäu, naêng löôïng vaø chi phí ñeå xöû lyù chaát thaûi
Taêng naêng suaát: hieäu quaû vaø naêng suaát caùc hoaït ñoäng cuûa moät coâng ty coù theå ñöôïc caûi thieän baèng nhieàu caùch thoâng qua öùng duïng SXSH. Nhöõng lôïi ích chuû yeáu SXSH mang laïi:
Ñoä tin caäy cao hôn cuûa thôøi gian bieåu vaø caùc keá hoaïch ngaân saùch.
Söû duïng coù hieäu quaû hôn caùc nguoàn nhaân taøi vaät löïc.
Caûi tieán ñieàu kieän laøm vieäc.
Giaûm bôùt caùc nghóa vuï phaùp lyù.
Taêng lôïi theá so saùnh: caùc coâng ty coù hieän traïng moâi tröôøng toát vaø caùc saûn phaåm ñaùp öùng caùc tieâu chuaån moâi tröôøng seõ coù lôïi treân thò tröôøng vì hieän nay ngöôøi tieâu duøng ngaøy caøng yù thöùc roõ hôn veà vaán ñeà moâi tröôøng.
Moâi tröôøng lieân tuïc ñöôïc caûi thieän: aùp duïng SXSH baûo ñaûm raèng moâi tröôøng ñöôïc caûi thieän lieân tuïc; ñieàu naøy laø yeáu toá caên baûn ñeå ñaït ñöôïc phaùt trieån beàn vöõng.
2.2.5. Thuaän lôïi vaø khoù khaên trong vieäc aùp duïng saûn xuaát saïch hôn ôû Vieät Nam
2.2.5.1. Thuaän lôïi
Ñöôïc söï quan taâm tröïc tieáp cuûa Boä KHCN&MT, Sôû KHCN&MT cuøng vôùi caùc toå chöùc quoác teá, naêm 1996 Vieät Nam ñaõ trieån khai thöïc hieän trình dieãn SXSH taïi moät soá cô sôû coâng nghieäp. Naêm 1997, Tp.HCM ñaõ phoái hôïp vôùi UNIDO tieán haønh taøi trôï döï aùn “giaûm thieåu oâ nhieãm coâng nghieäp ôû Tp.HCM”. Naêm 1999, Vieät Nam ñaõ kyù tuyeân ngoân quoác teá veà SXSH khaúng ñònh söï cam keát cuûa Vieät Nam veà BVMT vaø “phaùt trieån beàn vöõng”. Ngaøy 6/5/2002 Boä KHCN&MT ñaõ kyù quyeát ñònh veà vieäc ban haønh keá hoaïch haønh ñoäng quoác gia veà SXSH … taát caû caùc chöông trình ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho SXSH phaùt huy hieäu quaû to lôùn cuûa mình trong thôøi gian tôùi.
Ngoaøi ra, SXSH coøn ñöôïc söï giuùp ñôõ veà maët thoâng tin, kinh teá vaø kyõ thuaät töø phía caùc cô quan ban ngaønh vaø caùc toå chöùc quoác teá vaø ñaëc bieät laø söï uûûng hoä cuûa laõnh ñaïo caùc cô sôû coâng nghieäp.
2.2.5.2. Khoù khaên
Trong suoát quaù trình thöïc hieän SXSH thôøi gian qua. Chöông trình ñaõ gaëp khoâng ít khoù khaên sau:
Khoù khaên thuoäc veà nhaän thöùc
Ñoù chính laø söï thieáu quan taâm vaø cam keát veà SXSH töø phía ban laõnh ñaïo doanh nghieäp, thieáu quan taâm ñeán caùc vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng …nhöõng nhaän thöùc maø chuùng ta thöôøng gaëp laø:
Haõy khoan nghó ñeán vieäc SXSH
Chuùng toâi quaù meät moûi vôùi SXSH roài
Chöa phaûi laø thôøi ñieåm thích hôïp ñeå thöïc hieän SXSH
Caùc anh khoâng hieåu ñöôïc vaán ñeà
Haõy noùi vôùi “seáp” ñoù khoâng thuoäc lónh chuyeân moân vöïc cuûa toâi.
SXSH troâng coù veû hay veà lyù thuyeát nhöng treân thöïc teá khoâng theå thöïc hieän ñöôïc ñaâu
SXSH khoâng naèm trong keá hoaïch cuûa chuùng toâi …. (VIEÄN TN&MT, 1999).
Khoù khaên veà toå chöùc
Caùc trôû ngaïi thuoäc veà toå chöùc coù theå keå ñeán nhö sau:
Söï taäp trung quyeàn ra quyeát ñònh thöôøng laø chuû doanh nghieäp. Vì vaäy caùc nhaân vieân caûm thaáy hoï khoâng coù traùch nhieäm vaø quyeàn lôïi thöïc söï.
Caùc cô sôû coâng nghieäp chæ quan taâm ñeán vaán ñeà taøi chính, laøm theá naøo ñeå saûn xuaát vaø tieâu thuï caøng nhieàu saûn phaåm caøng toát. Chính ñieàu naøy laø moät trong nhöõng trôû ngaïi aûnh höôûng ñeán vieäc quaûn lyù maët baèng saûn xuaát.
Söï thieáu kyõ naêng quaûn lyù chuyeân nghieäp.
Söï thieáu tham gia cuûa caùc nhaân vieân.
Hoà sô saûn xuaát coù chaát löôïng thaáp: caùc hoà sô löu tröõ veà ñaàu vaøo vaø ñaàu ra cuûa vieäc tieâu thuï nguyeân lieäu vaø naêng löôïng, thôøi gian ngöøng saûn xuaát … khoâng ñöôïc duy trì. Vì vaäy aûnh höôûng ñeán vieäc xaùc ñònh caùc giaûi phaùp SXSH.
Heä thoáng quaûn lyù yeáu keùm do kyõ naêng laøm vieäc cuûa coâng nhaân khoâng ñöôïc thöïc hieän ñaày ñuû hoaëc hoaøn toaøn khoâng coù.
Khoù khaên veà kyõ thuaät
Caùc trôû ngaïi veà maët kyõ thuaät gaây caûn trôû cho SXSH nhö sau:
Naêng löïc kyõ thuaät cuûa ñoäi nguõ caùn boä kyõ thuaät coøn haïn cheá do khoâng coù saün nhaân löïc ñaõ ñöôïc ñaøo taïo chính quy veà SXSH.
Thieáu caùc phöông tieän kieåm tra caùc thoâng soá kyõ thuaät cô baûn phuïc vuï cho vieäc thöïc hieän SXSH. Thieáu caùc coâng cuï baûo trì, baûo döôõng maùy moùc vì vaäy phaûi nhôø caùc boä phaän beân ngoaøi gaây toán keùm.
Caùc yeáu keùm veà maët coâng ngheä daãn ñeán vieäc söû duïng thieát bò khoâng hieäu quaû, khoâng ñöôïc vaän haønh ôû cheá ñoä toái öu daãn ñeán laõng phí nguyeân nhieân lieäu vaø phaùt sinh chaát thaûi.
Khoù khaên veà kinh teá
Maëc duø SXSH thöôøng mang laïi caùc khoaûn tieát kieäm veà chi phí tuy nhieân vieäc khoâng ñuû voán ñeå thöïc hieän caùc giaûi phaùp SXSH laø moät trôû ngaïi ñaùng keå ñaëc bieät laø caùc coâng ty coù quy moâ saûn xuaát nhoû vaø trung bình.
Khoù khaên veà maët quy ñònh cuûa nhaø nöôùc
Caùc caûn trôû veà phía nhaø nöôùc bao goàm caùc chính saùch veà coâng nghieäp nhö caùc cheá ñoä khuyeán khích, öu ñaõi vaø khen thöôûng trong caùc chính saùch coâng nghieäp hieän haønh coøn ñaët naëng lôïi nhuaän kinh teá hay caùc quy ñònh hieän haønh veà moâi tröôøng chæ ñöa caùc tieâu chuaån giôùi haïn veà chaát thaûi tröôùc khi thaûi ra moâi tröôøng maø khoâng coù höôùng daãn hoaëc quy ñònh cho vieäc giaûm thieåu. Do ñoù caùc doanh nghieäp thöôøng löïa choïn giaûi phaùp xöû lyù chaát thaûi thay vì löïa choïn giaûi phaùp SXSH. (VIEÄN TN&MT, 1999)
CHÖÔNG III
TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH IN TP.HCM – TÌNH HÌNH SAÛN XUAÁT VAØ HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG CUÛA COÂNG TY TNHH VIEÄT ÑÖÙC
3.1. Toång quan veà ngaønh in taïi Tp.HCM
3.1.1. Lòch söû phaùt trieån ngaønh in taïi Tp.HCM
Ôû nöôùc ta, ngheà in baûn goã khaéc ra ñôøi ôû kinh thaønh Thaêng Long töø thôøi nhaø Lyù caùch nay hôn 800 naêm, gaén vôùi teân tuoåi cuûa nhaø sö tín hoïc theo ngheà truyeàn thoáng cuûa gia ñình. AÁn phaåm hoài ñoù laø saùch kinh phaät löu haønh trong caùc chuøa chieàn.
Ngheà in chöõ ñuùc (Typoâ) ñaàu tieân du nhaäp vaøo Vieät Nam naêm 1861 taïi Saøi Goøn sau ñoäi quaân xaâm löôïc cuûa ñoâ ñoác Phaùp Bonard.
Tôø baùo ñaàu tieân baèng chöõ quoác ngöõ ñöôïc in taïi Saøi Goøn naêm 1865 laø Gia Ñònh Baùo, moãi thaùng ra 1 - 2 soá. Nhöõng naêm cuoái theá kyû XIX, nhieàu saùch dòch töø haùn - noâm, phaùp vaên ra quoác ngöõ hoaëc saùng taùc baèng quoác ngöõ ñöôïc in ôû Saøi Goøn. Coù theå keå moät soá cuoán nhö: Ñaïi Nam Quoác Söû Dieãn Ca (1875), Ñaïi Hoïc Trung Dung (1881), Luïc Vaân Tieân Truyeän (1889), Kim Vaân Kieàu Truyeän (1889) …
ÔÛ Haø Noäi, naêm 1905 thöïc daân Phaùp môû nhaø in Vieãn Ñoâng (IDEO). Naêm 1940 tö saûn Vieät Nam baét ñaàu nhaûy vaøo môû mang ngaønh in.
Thôøi kyø maët traän Bình Daân (1936 – 1939), ñaûng coäng saûn Ñoâng Döông ñaõ môû moät soá nhaø in ñeå in saùch baùo phuïc vuï cho coâng taùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng caùch maïng.
Töø nhöõng naêm 40 cuûa theá kyû XX, nhieàu cô sôû in bí maät cuûa ñaûng ñöôïc thaønh laäp. Sau caùch maïng thaùng 8 naêm 1945, Ñaûng vaø chính phuû ta raát quan taâm ñeán coâng taùc xuaát baûn. Nhieàu cô sôû in Vieät Baéc, lieân khu V, Nam Boä ñöôïc thaønh laäp. Ñeán ngaøy 10 – 10 – 1952, Hoà chuû tòch kyù saéc leänh thaønh laäp nhaø in quoác gia ñeå thoáng nhaát quaûn lyù coâng taùc xuaát baûn, in vaø phaùt haønh trong caû nöôùc.
Xem chi tieát taïi phuï luïc I
3.1.2. Tình hình ngaønh in taïi Tp.HCM
Thaønh phoá hieän coù 76 cô sôû in coâng nghieäp khoái quoác doanh (bao goàm caùc doanh nghieäp in, cô sôû in phuï thuoäc vaø caùc cô sôû in noäi boä cuûa caùc ban ngaønh, caùc tröôøng, vieän nghieân cöùu). Sau khi coù luaät doanh nghieäp, 150 coâng ty TNHH, coâng ty coå phaàn, doanh nghieäp tö nhaân in bao bì vaø treân 1000 ñôn vò kinh teá tö nhaân kinh doanh dòch vuï lieân quan ra ñôøi.
Ngaønh in cuûa Tp coù treân 2000 thieát bò maùy moùc in aán caùc loaïi ñöôïc xem laø hieän ñaïi nhaát nöôùc, trong ñoù coù maùy taùch maøu ñieän töû, rotative (in cuoän), offset 4 maøu. Theo soá lieäu ñaêng kyù chính thöùc taïi sôû VHTT Tp.HCM, chæ rieâng maùy in offset ñöôïc caáp giaáy chöùng nhaän vaø bieån soá kieåm soaùt cho ñeán nay ñaït laø 957 maùy. Naêng löïc thieát keá cuûa ngaønh in thaønh phoá öôùc tính khoaûng 271 tæ trang in 13x19 cm vaø naêng löïc thöïc teá khoaûng 135 tæ trang in. Hoaït ñoäng ngaønh in Tp Hoà Chí Minh ñaõ ñoùng goùp moät phaàn khoâng nhoû cho söï nghieäp ñoåi môùi, phaùt trieån vaên hoaù xaõ hoäi noùi chung. (Nguoàn baùo Saøi Goøn Giaûi Phoùng 8”28’, 27/9/2004 (gmt + 7)).
3.1.3. Caùc phöông phaùp in coâng nghieäp
Coù nhieàu caùch phaân loaïi phöông phaùp in nhöng thoâng thöôøng ngöôøi ta vaãn phaân loaïi theo caùc phöông phaùp in truyeàn thoáng (Typoâ, Flexo, OÁng ñoàng) vaø caùc phöông phaùp in ñaëc bieät (in löôùi, in tam pon). Ngoaøi ra, döïa treân phaàn töû in vaø phaàn töû khoâng in ta coù”
Phöông phaùp in cao (Typoâ, vaø Flexo): phaàn töû in naèm cao hôn so vôùi phaàn töû khoâng in.
Phöông phaùp in phaúng (Offset): phaàn töû in vaø phaàn töû khoâng in naèm gaàn nhö treân cuøng moät maët phaúng.
Phöông phaùp in loõm (OÁng ñoàng): phaàn töû in naèm thaâp hôn phaàn töû khoâng in.
Nguyeân lyù caùc phöông phaùp in ñöôïc trình baøy chi tieát ôû phuï luïc II.
3.2. Toång quan veà coâng ty TNHH Vieät Ñöùc
3.2.1. Lòch söû phaùt trieån cuûa coâng ty
Lòch söû phaùt trieån cuûa coâng ty: tieàn thaân laø xöôûng bao bì carton trong coâng ty bao bì nhöïa Hoàng Haø. Trong quaù trình phaùt trieån vaøo naêm 2002, xöôûng bao bì ruùt ra khoûi coâng ty bao bì nhöïa Hoàng Haø vaø xaây döïng nhaø maùy môùi laép ñaët daây chuyeàn saûn xuaát ñoàng boä töï ñoäng hieän ñaïi vôùi toång soá voán ñaàu tö laø 12.500.000.000ñ cho pheùp saûn xuaát ñöôïc soá löôïng saûn phaåm bao bì laø giaáy carton töông ñöông 12000 taán giaáy/naêm (1000 taán giaáy/thaùng).
Coâng ty toaï laïc taïi loâ soá 20, ñöôøng soá 1, khu coâng nghieäp Taân Taïo, quaän Bình Taân thaønh phoá Hoà Chí Minh, vôùi toång dieän tích laø 5000 m2. Ñieän thoaïi: 8.771.012 – 8.771.013
Hieän nay coâng ty coù 108 nhaân coâng laøm vieäc trong phaân xöôûng vaø 18 ngöôøi laøm vieäc trong boä phaän vaên phoøng.
Thôøi gian laøm vieäc töø 6h saùng ñeán 2h chieàu ñoái vôùi phaân xöôûng saûn xuaát vaø töø 7h30 saùng ñeán 4h30 chieàu ñoái vôùi khoái vaên phoøng.
Coâng ty toå chöùc vaø quaûn lyù hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình theo heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 9001 – 2000.
3.2.2. Cô caáu toå chöùc cuûa coâng ty (Xem phuï luïc III)
3.2.2.1. Caùc caáp quaûn lyù
Ban giaùm ñoác goàm coù: moät giaùm ñoác vaø hai phoù giaùm ñoác.
Caùc phoøng ban cuûa coâng ty:
Phoøng kinh doanh – keá hoaïch
Phoøng keá toaùn
Phoøng haønh chính nhaân söï
Phoøng taïo maãu
Phaân xöôûng: toå soùng, toå KCS, toå baûo trì
3.2.2.2. Chöùc naêng caùc phoøng ban
Giaùm ñoác: Nguyeãn Thanh Tuøng
Phoù giaùm ñoác: Leâ Phaùt Sôn
Nguyeãn Ñöùc Trung
Chöùc naêng caùc phoøng nghieäp vuï:
Phoøng keá hoaïch – kinh doanh: thöïc hieän hoaït ñoäng marketing, quaûn trò mua vaät tö ñaàu vaøo, quaûn trò baùn haøng. Nhaän hôïp ñoàng gia coâng in vaø giao haøng cho khaùch – thu tieàn baùn haøng
Phoøng keá toaùn: toå chöùc coâng taùc keá toaùn baûo ñaûm chính xaùc, quaûn lyù tình hình taøi chính cuûa coâng ty, naâng cao hieäu söû duïng vaø phaân phoái voán
Phoøng haønh chaùnh – nhaân söï: quaûn trò nguoàn nhaân löïc. Tuyeån choïn, söû duïng, ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc, ñaùp öùng nhieäm vuï saûn xuaát kinh doanh vaø quaûn lyù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi.
Phoøng cheá baûn: toå chöùc thöïc hieän caùc coâng vieäc tröôùc in
Saùng taùc yù töôûng, maãu maõ.
Phaân tích kyõ thuaät vaø thieát keá saûn phaåm.
Toå chöùc thöïc hieän taïo ra caùc saûn phaåm cheá baûn.
Phaân xöôûng saûn xuaát: laø nôi dieãn ra caùc hoaït ñoäng saûn xuaát nhö taïo carton soùng, in, beá, KCS vaø thaønh phaåm.
3.2.3. Coâng ngheä saûn xuaát
3.2.3.1 Coâng ngheä vaø thieát bò
Nhaø maùy môùi laép ñaët daây chuyeàn saûn xuaát ñoàng boä töï ñoäng hieän ñaïi goàm maùysaûn xuaát taám dôïn soùng carton A, B, E, AB vaø caùc maùy in, maùy daùn, maùy ñoùng ghim vaø beá hoäp theo coâng ngheä Ñaøi Loan. Coâng ty saûn xuaát vôùi coâng ngheä in laø Flexo.
3.2.3.2. Nguyeân vaät lieäu
Coâng ty söû duïng giaáy cuoän loaïi 2.5 taán ñeå taïo carton taám.
Ngoaøi ra coâng ty coøn söû duïng moät soá hoaù chaát nhö NaOH (pha boät mì), Toluen (lau chuøi möïc rôi vaõi), Perklon (taïo baûn Polime) ….
Boät mì ñöôïc söû duïng ñeå daùn nhöõng lôùp giaáy vôùi nhöõng lôùp soùng ñeå taïo taám carton gôïn soùng. Keo ñöïoc duøng ñeå daùn thaønh phaåm tuyø theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng.
Nhu caàu söû duïng ñöôïc trình baøy ôû phuï luïc IV.
3.3. Hieän traïng moâi tröôøng vaø nguoàn gaây oâ nhieãm – taùc ñoäng cuûa caùc chaát thaûi taïi coâng ty
3.3.1. Hieän traïng moâi tröôøng
3.3.1.1. Moâi tröôøng khoâng khí
Trong quaù trình saûn xuaát nhaø maùy coù söû duïng daàu DO ñeå chaïy lo hôiø ñeå saáy khoâ giaáy trong quaù trình taïo carton gôïn soùng.
Ngoaøi caùc phöông tieän giao thoâng vaän taûi (ra vaøo xuaát nhaäp nguyeân lieäu) cuõng laø nguoàn phaùt sinh khí thaûi taïi nhaø maùy vaø thaønh phaàn chuû yeáu cuûa khí thaûi giao thoâng laø: Buïi, SOx, NOx, CO, … Buïi coøn phaùt sinh töø vieäc boác dôû nguyeân lieäu, caét nguyeân lieäu…. Nhöng khoâng ñaùng keå.
Keát quaû ño ñaïc phaân tích taïi trung taâm ñaøo taïo vaø saéc kyù TP.HCM, ngaøy 14/05/2006.
Baûn 3.1 – Keát quaû ño ñaïc khí thaûi
Thoâng soá
Ñôn vò tính
Beân ngoaøi xöôûng saûn xuaát
Tieâu chuaån chaát löôïng khoâng khí xung quanh
(TCVN 5937 – 1995)
Taïi khu vöïc xöôûng saûn xuaát
Tieâu chuaån VSCN (Quyeát ñònh 3733/2002/QÑ-BYT-10/10/2002)
Buïi
mg/m3
0.19
0.3
0.29
8
SO2
mg/m3
0.069
0.5
0.04
10
NO2
mg/m3
0.02
0.4
0.024
10
CO
mg/m3
6.78
40
5.23
40
THC
mg/m3
0.95
5
1.88
300
Qua keát quaû phaân tích treân ta thaáy taïi thôøi ñieåm ño ñaïc noàng ñoä caùc chæ tieâu Buïi, SO2, NO2, CO vaø tieáng oàn taïi vò trí trong vaø ngoaøi phaân xöôûng saûn xuaát ñeàu ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng cho pheùp.
3.3.1.2. Moâi tröôøng nöôùc
Nöôùc caáp: coâng ty söû duïng nguoàn nöôùc caáp cuûa khu coâng nghieäp Taân Taïo ñöôïc cung caáp töø heä thoáng nöôùc maùy cuûa Thaønh Phoá. Hai nhaø maùy cung caáp nöôùc chính: nhaø maùy nöôùc ngaàm Bình Trò Ñoâng vaø nhaø maùy nöôùc ngaàm Hoùc Moân.
Nöôùc thaûi sinh hoaït: Nhu caàu söû duïng nöôùc cuûa CBNV trong coâng ty khoaûng 20m3/ngaøy vaø cuõng phaùt sinh löôïng nöôùc thaûi töông ñöông. Chaát oâ nhieãm chính trong nöôùc thaûi sinh hoaït laø caùc chaát höõu cô, chaát raén lô löûng, vi khuaån gaây beänh, chaát taåy röûa…
Baûng 3.2 - Keát quaû xeùt nghieäm nöôùc thaûi sinh hoaït
STT
Caùc chæ tieâu xeùt nghieäm
Keát quaû
Ñôn vò tính
Tieâu chuaån loaïi C
(TCVN 5945 – 1995)
1
pH
6.94
-
5 – 9
2
Chaát raén lô löûng
39
mg/l
200
3
BOD5
181
mg/l
100
4
COD
206
mg/l
400
5
Toång N
21
mg/l
60
6
P toång soá
4.41
mg/l
8
7
N-NH3
2.8
mg/l
10
Nhaän xeùt: Keát quaû phaân tích caùc chæ tieâu treân maãu phaân tích ñeàu ñaït döôùi tieâu chuaån loaïi C (TCVN 5945 – 1995). Tröø BOD5 vöôït quaù tieâu chuaån
Nöôùc möa chaûy traøn: Vaøo muøa möa, nöôùc möa chaûy traøn qua maët baèng coâng ty seõ cuoán theo caùt, raùc, daàu môõ vaø caùc taïp chaát rôi vaõi treân maët ñaát xuoáng heä thoáng thoaùt nöôùc cuûa KCN.
Nöôùc thaûi saûn xuaát: Nöôùc thaûi saûn xuaát ñöôïc thaûi ra töø khaâu veä sinh maùy in coù löu löôïng laø 5m3/ngaøy vaø toaøn boä löôïng nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xöû lyù qua heä thoáng xöû lyù cuïc boä taïi nhaø maùy tröôùc khi thaûi vaøo maïng löôùi nöôùc thaûi cuûa KCN Taân Taïo. Keát quaû ño ñaïc phaân tích taïi trung taâm ñaøo taïo vaø saéc kyù TP.HCM, ngaøy 14/05/2006.
Baûng 3.3 - Keát quaû xeùt nghieäm nöôùc thaûi saûn xuaát
STT
Caùc chæ tieâu xeùt nghieäm
Keát quaû
Ñôn vò tính
Tieâu chuaån loaïi C (TCVN 5945 – 1995)
1
pH
6.4
-
5 - 9
2
Chaát raén lô löûng
116
mg/l
200
3
BOD5
62
mg/l
100
4
COD
138
mg/l
400
5
Toång N
30
mg/l
60
6
P toång soá
0.76
mg/l
8
Nhaän xeùt: Keát quaû phaân tích caùc chæ tieâu treân maãu phaân tích ñeàu ñaït döôùi tieâu chuaån loaïi C (TCVN 5945 – 1995).
3.3.1.3. Hieän traïng tieáng oàn taïi khu vöïc nhaø maùy
Möùc oàn töông ñöông ño ñöôïc trong khu vöïc xung quanh nhaø maùy khoaûng 68 - 70 dBA, thaáp hôn giaù trò lôùn nhaát coù theå chaáp nhaän ñöôïc laø 75 dBA trong tieâu chuaån moâi tröôøng Vieät Nam TCVN 5949 – 1998.
Möùc oàn ño ñöôïc trong nhaø xöôûng laø80 - 82dBA, thaáp hôn giaù trò lôùn nhaát coù theå chaáp nhaän ñöôïc laø 85 dBA trong tieâu chuaån veä sinh Vieät Nam 3733/2002/QÑ-BYT .
3.3.1.4. Chaát thaûi raén
Chaát thaûi raén saûn xuaát cuûa nhaø maùy sinh ra trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy ñoù laø caùc loaïi giaáy pheá lieäu. Löôïng chaát thaûi naøy sinh ra moãi ngaøy khoaûng hôn 30.868 kg.
Chaát thaûi raén sinh hoaït cuûa nhaø maùy laø caùc loaïi chaát thaûi phaùt sinh trong quaù trình sinh hoaït haèng ngaøy cuûa coâng nhaân vieân taïi nhaø maùy. Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa raùc thaûi sinh hoaït laø caùc hôïp chaát höõu cô, bao bì thöïc phaåm, giaáy vuïn, nylon, thöùc aên thöøa cuûa coâng nhaân. Löôïng chaát thaûi naøy sinh ra moãi ngaøy khoaûng 6 kg.
3.3.2. Nguoàn gaây oâ nhieãm – taùc ñoäng cuûa caùc chaát thaûi
OÂ nhieãm khoâng khí
Hôi perklon (tetrachloroethylene) sinh ra trong quaù trình taïo baûn polyme. Perklon laø moät dòch theå trong suoát khoâng maøu, coù muøi gioáng nhö laø Ete. Döôùi chieáu xaï cuûa tia töû ngoaïi hoaëc tieáp xuùc vôùi löûa nhieät ñoä cao, chaát naøy coù theå sinh ra khí Phosgen ñoäc, laøm toån thöông heä hoâ haáp. Caùc nghieân cöùu cho thaáy, khi noàng ñoä Tetrachloroethylene trong khoâng khí laø 1.356g/m3, chuùng ta seõ ngöûi thaáy muøi roõ reät, maét xuaát hieän trieäu chöùng bò kích thích vaø ñau ñaàu nheï. Khi noàng ñoä ñaït tôùi 2.712g/m3, ta coù theå caûm thaáy muøi khí noàng maïnh, neáu ôû trong moâi tröôøng naøy treân 2 tieáng ñoàng hoà, coù theå gaây roái loaïn nhòp tim.
Theo caùc taøi lieäu khoa hoïc, coâng nhaân trong moâi tröôøng laøm vieäc, thöôøng xuyeân tieáp xuùc vôùi Tetrachloroethylene coù noàng ñoä 1.57 – 2.60 g/m3, seõ xuaát hieän caùc trieäu chöùng meät moûi buoàn nguû, choaùng vaùng, choùng maët, noân nao... coøn coù theå daãn tôùi suy giaûm chöùc naêng gan.
Beân caïnh ñoù coøn coù hôi dung moâi toluen trong quaù trình lau chuøi maùy moùc vaø möïc rôi vaõi. Toluen ngay sau khi hít vaøo phaân boá nhanh vaøo caùc moâ teá baøo naõo, gan, thaän. Chaát naøy gaây ñoäc tröïc tieáp ñeán thaàn kinh nhaát laø ñoái vôùi phuï nöõ coù thai vaø coù theå gaây ung thö.
Khí thaûi sinh ra töø loø hôi do vieäc ñoát daàu vôùi haøm löôïng S 2.91% khoái löôïng sinh ra caùc khí SO2, CO, CO2, NO2, …, khoâng ñöôïc xöû lyù maø xaû thaúng ra moâi tröôøng qua oáng khoùi. Theâm vaøo ñoù, haøng ngaøy coù nhieàu xe vaän chuyeån nguyeân vaät lieäu ra vaøo nhaø maùy cuõng goùp phaàn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí.
Baûng 3.4 – Ñaëc ñieåm chính cuûa daàu DO
STT
Thaønh phaàn
Ñôn vò
Phöông phaùp thöû
Keát quaû
1
Khoái löôïng rieâng (ôû 150C)
Kg/l
ASTMD 4052 – 96
0.9072
2
Haøm löôïng löu huyønh
%
ASTMD 129 - 00
0.05– 0.5
3
Nhieät löôïng
Kcal/kg
ASTMD 240 - 00
10675
4
Haøm löôïng nöôùc
%
ASTMD 95 – 99
0.05
5
Haøm löôïng tro
%
ASTMD 482 – 03
0.01
6
Haøm löôïng caën cacbon
%
ASTMD 4530 – 03
0.3
7
Haøm löôïng taïp chaát cô hoïc
%
ASTMD 473 – 02
0.03
(Nguoàn Petrolimex, 2002)
Buïi sinh ra töø quaù trình caét giaáy cuoän, quaù trình in, caét raõnh vaø caùc phöông tieän giao thoâng phaùt taùn trong khoâng khí vaø coù theå ñi saâu vaøo phoåi gaây caùc caên beänh veà ñöôøng hoâ haáp.
OÂ nhieãm tieáng oàn
Tieáng oàn sinh ra trong quaù trinh saûn xuaát ôû nhöõng coâng ñoaïn sau:
Vaän chuyeån nguyeân vaät lieäu vaøo kho chöùa vaø vaän chuyeån saûn phaåm xuaát kho ñi caùc nôi.
Tieáng oàn phaùt sinh chuû yeáu nhaát laø töø khaâu daäp gôïn soùng, khaâu in vaø ñoùng ghim.
Loø ñoát loø hôi vaø töø caùc quaït gioù.
Ñaëc bieät laø taát caû caùc coâng ñoaïn phaùt sinh tieáng oàn treân ñeàu ñöôïc ñaët chung trong xöôûng saûn xuaát neân tieáng oàn aûnh höôûng tröïc tieáp deán söùc khoeû cuûa ngöôøi coâng nhaân.
Nöôùc thaûi thaûi saûn xuaát
Chuû yeáu sinh ra töø quaù trình röûa maùy moùc, thieát bò. Nöôùc thaûi möïc in coù noàng ñoä nhieãm baån cao, thaønh phaàn chaát höõu cô cao do coù tính chaát cuûa möïc in. Tuy nhieân löôïng nöôùc thaûi naøy ñaõ ñöôïc thu gom vaø xöû lyù vaø ñöôïc söû duïng laïi trong quaù trình saûn xuaát.
Chaát thaûi raén
Chaát thaûi raén töø khaâu saûn xuaát chuû yeáu laø giaáy vuïn töø khaâu caét raõnh, dôïn soùng hö, xeùn goùc bao bì vaø saûn phaåm keùm chaát löïong. Taát caû löôïng giaáy naøy ñöôïc coâng ty ñoùng thaønh kieän vaø baùn cho caùc nhaø maùy saûn xuaát giaáy cho muïc ñích taùi söû duïng.
Caùc thuøng ñöïng hoùa chaát, lon möïc ñöôïc Coâng ty moâi tröôøng ñoâ thò Bình Taân thu gom cuøng vôùi raùc thaûi sinh hoaït.
Ngoaøi ra, daàu môõ roø ró cuûa caùc phöông tieän vaän chuyeån nguyeân vaät lieäu, roõ ró töø quaù trình bôm daàu DO hoaëc laáy hoùa chaát phuï vuï cho quaù trình saûn xuaát khi rôi vaõi xuoáng ñaát xung quanh vaø ngaám xuoáng ñaát, aûn
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Đánh giá hiện trạng môi trường và nghiên cứu ứng dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn tại Công Ty TNHH Việt Đức.doc