Đánh giá hiện trạng nước dưới đất ở Quận Tân Bình

MUÏC LUÏC Lôøi caûm ôn Nhaän xeùt cuûa giaùo vieân Trang Muïc luïc 1 Phaàn A: Phaàn chung 3 Chöông I: Môû ñaàu 4 I: Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi 4 II: Muïc tieâu cuûa ñeà taøi 4 III: Nhieäm vuï cuûa ñeà taøi 5 IV: YÙ nghóa khoa hoïc – thöïc tieãn 5 V: Khoái löôïng coâng vieäc – Caùc phöông phaùp nghieân cöùu. 5 Chöông II: Khaùi quaùt vuøng nghieân cöùu. 7 I: Vò trí ñòa lyù 7 II: Khí haäu, ñaëc ñieåm thuyû vaên 7 III: Ñòa hình, ñòa maïo 10 IV: Ñaëc ñieåm kinh teá nhaân vaên 11 Chöông III: Lòch söû nghieân cöùu ñòa chaát – ñòa chaát thuyû vaên 24 I. Lòch söû nghieân cöùu ñòa chaát 24 Tröôùc 30-4-1975 24 Sau 30-4-1975 25 II. Lòch söû nghieân cöùu ñòa chaát thuyû vaên 25 Tröôùc 30-4-1975 25 Sau 30-4-1975 26 Chöông IV. Ñaëc ñieåm ñòa chaát 27 I. Ñòa taàng 27 II. Kieán taïo vaø caùc heä thoáng ñöùt gaõy 36 III. Lòch söû phaùt trieån phaùt trieån ñòa chaát khu vöïc. 38 Chöông V. Ñaëc ñieåm ñòa chaát thuyû vaên 44 I. Nöôùc trong caùc traàm tích Holocen. 44 II. Nöôùc trong caùc traàm tích Pleistocen. 45 III. Nöôùc trong caùc traàm tích Pliocen treân. 46 IV. Nöôùc trong caùc traàm tích Pliocen döôùi. 47 Phaàn B: Phaàn Chuyeân Ñeà. 50 Chöông I: Hieän traïng chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát 51 I. Keát quaû 51 II. Hieän traïng 61 Chöông II. Ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát 65 I. Ñaùnh giaù hieän traïng 65 II. Nguoàn goác 69 III. Dieãn bieán chaát löôïng theo khoâng gian vaø thôøi gian 73 Keát luaän vaø kieán nghò 84 Taøi lieäu tham khaûo 90 Phuï luïc 92 PHAÀN A PHAÀN CHUNG Chöông I: MÔÛ ÑAÀU I. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi: Vieäc söû duïng nöôùc cho sinh hoaït, saûn xuaát vaø aên uoáng taêng leân ñaùng keå ôû caùc thaønh phoá lôùn trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Taïi caùc thaønh phoá lôùn, ñaëc bieät thaønh phoá Hoà Chí Minh nôi coù toác ñoä phaùt trieån kinh teá nhanh cuøng vôùi söï taäp trung daân cö cao thì vieäc ñaùp öùng nhu caàu naøy ñoùng vai troø ñaëc bieät quan troïng. Tuy nhieân cho ñeán nay, taïi moät soá vuøng trong thaønh phoá cuï theå quaän Bình Taân (taùch ra töø huyeän Bình Chaùnh) nöôùc maùy chæ ñaùp öùng cho moät boä phaän nhoû daân cö soáng trong khu vöïc naøy, do ñoù vieäc khai thaùc vaø söû duïng nöôùc döôùi ñaát laø ñieàu raát caàn thieát vaø taát yeáu cuûa ngöôøi daân. Hieän nay caùc gieáng khoan khai thaùc taäp trung chuû yeáu ôû hai taàng: taàng Pleistocen (QI-III) vaø taàng Pliocen treân(Nb2). Vieäc khai thaùc nöôùc döôùi ñaát vôùi löu löôïng quaù möùc, khoâng theo quy hoaïch ñaõ laøm cho khaû naêng bò oâ nhieãm cuûa caùc taàng nöôùc döôùi ñaát trong khu vöïc coù theå xaûy ra. Nhaát laø taàng Pleistocen. Vôùi ñeà taøi naøy seõ goùp phaàn laøm saùng toû hieän traïng nöôùc döôùi ñaát trong khu vöïc, cuõng nhö laøm saùng toû chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát theo thôøi gian vaø khoâng gian taïi khu vöïc naøy II. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi. Nghieân cöùu caùc thaønh phaàn hoaù hoïc vaø söï thay ñoåi cuûa chuùng trong nöôùc döôùi ñaát, ñeå töø ñoù coù bieän phaùp baûo veä vaø khai thaùc moät caùch hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân naøy. III. Nhieäm vuï cuûa ñeà taøi. Laøm saùng toû ñieàu kieän ñòa chaát thuyû vaên khu vöïc. Nghieân cöùu vaø hieän traïng chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát ñang khai thaùc. Ñoàng thôøi neâu leân nguyeân nhaân gaây ra söï bieán ñoåi chaát löôïng nöôùc vaø ñeà xuaát höôùng söû duïng. IV. YÙ nghóa khoa hoïc – thöïc tieãn. 1. YÙ nghóa khoa hoïc. Qua keát quaû nghieân cöùu phaân tích thaønh phaàn hoaù hoïc nöôùc döôùi ñaát ñaõ goùp phaàn laøm saùng toû veà hieän traïng chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát taïi khu vöïc quaän Bình Taân. 2. YÙ nghóa thöïc tieãn. Nhöõng keát quaû nghieân cöùu cuûa ñeà taøi seõ laø cô sôû cho coâng taùc khai thaùc vaø quaûn lyù nguoàn nöôùc döôùi ñaát taïi khu vöïc. V. Khoái löôïng coâng vieäc – caùc phöông phaùp nghieân cöùu. 1. Khoái löôïng coâng vieäc. * Thu thaäp taøi lieäu - Caùc taøi lieäu veà ñaëc ñieåm ñòa chaát, ñòa chaát thuyû vaên cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh. - Caùc taøi lieäu veà ñaëc ñieåm töï nhieân, kinh teá, xaõ hoäi ôû quaän Bình Taân. - Caùc baùo caùo khoa hoïc veà nöôùc döôùi ñaát ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh. * Khoái löôïng ñeà taøi thöïc hieän. - Tieán haønh khaûo saùt: ñi ñeán töøng hoä daân. - Laáy maãu: 9 maãu trong ngaøy 22-04-2004 - Ngoaøi ra ñeà taøi coøn söû duïng keát quaû phaân tích maãu nöôùc töø caùc ñôn vò khaùc. - Caùc maãu ñöôïc phaân tích vôùi caùc chæ tieâu: pH, DO, Eh, EC, nhieät ñoä, maøu, muøi vò, ñoä axit, ñoä kieàm, saét toång coäng, saét hai, ñoä cöùng toång coäng, ñoä cöùng canxi, ñoä cöùng magieâ, chaát raén toång coäng, , cation (NH4+, Ca2+, Mg2+) anion (SO42-, PO43-, NO3-, HCO3-, Cl-). 2. Phöông phaùp nghieân cöùu. * Thu thaäp vaø toång hôïp caùc taøi lieäu theo phöông phaùp taäp hôïp vaø choïn loïc. * Phaân tích thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa maãu nöôùc. - pH; DO ño baèng maùy WTW 396 - Chaát raén: xaùc ñònh baèng phöông phaùp saáy khoâ ôû 1050C. - Ñoä kieàm, ñoä axit, ñoä cöùng toång coäng, ñoä cöùng canxi, Cl-, xaùc ñònh baèng phöông phaùp chuaån ñoä, saét toång coäng, saét hai, sunfat, photphat, NO3-, NH4+ ño baèng maùy spectrophotometor hieäu secoman vôùi caùc böôùc soùng khaùc nhau. - Caùc chæ tieâu coøn laïi xaùc ñònh treân cô sôû tính toaùn. - Toång hôïp phaân tích keát quaû baèng caùc phaàn meàm tin hoïc chuyeân moân (mapinfor 6.0 ) Chöông II KHAÙI QUAÙT VUØNG NGHIEÂN CÖÙU Quaän Bình Taân laø ñoâ thò môùi ñöôïc thaønh laäp bao goàm 10 phöôøng, theo nghò ñònh soá 130/NÑ ngaøy 5/11/2003 cuûa chính phuû töø thò traán An LaÏc, xaõ Bình Höng Hoaø, xaõ Bình Trò Ñoâng vaø xaõ Taân Taïo cuûa huyeän Bình Chaùnh tröôùc ñaây. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, toác ñoä ñoâ thò hoaù dieãn ra khaù nhanh, coù phöôøng haàu nhö khoâng coøn ñaát noâng nghieäp (phöôøng An Laïc A naêm 2003 coøn 3.5 ha, phöôøng Bình Höng Hoaø A coøn 39.5 ha). VÒ TRÍ ÑÒA LÍ: Quaän Bình Taân laø ñoâ thò môùi phaùt trieån, goàm 3 xaõ vaø 1 thò traán ñöôïc taùch ra töø huyeän Bình Chaùnh. Quaän naèm trong toaï ñoä ñòa lí töø 10027’38” ñeán 10045’30” vó ñoä Baéc vaø töø 106027’51” ñeán 106042’00” kinh ñoä Ñoâng, tieáp giaùp vôùi: Phía Baéc: quaän 12, huyeän Hoùc Moân. Phía Nam: quaän 8, xaõ Taân Kieân, xaõ Taân Nhöït. Phía Ñoâng:quaän Taân Bình, quaän 6, quaän 8. Phía Taây: xaõ Vónh Loäc A, xaõ Vónh Loäc B, xaõ Leâ Minh Xuaân. KHÍ HAÄU, ÑAËC ÑIEÅM THUYÛ VAÊN: Bình Taân naèm trong khu vöcï nhieät ñôùi gioù muøa caän xích ñaïo vôùi hai muøa möa naéng, muøa möa baét ñaàu töø thaùng 5 ñeán thaùng 11, muøa khoâ baét ñaàu töø thaùng 12 ñeán thaùng 4 naêm sau. Nhieät ñoä khoâng khí Nhieät ñoä cao nhaát: 300C (thaùng 4). Nhieät ñoä thaáp nhaát: 26,80C (thaùng 11). Nhieät ñoä trung bình naêm: 27.90c. (Theo baùo caùo quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi quaän Bình Taân ñeán naêm 2010). Ñoä aåm khoâng khí: Ñoä aåm cao nhaát:82% (thaùng 8). Ñoä aåm thaáp nhaát: 70% (thaùng 2). Ñoä aåm trung bình:76%. (Theo baùo caùo quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi quaän Bình Taân ñeán naêm 2010). Löôïng möa: Löôïng möa trung bình naêm laø 1983 mm, taäp trung chuû yeáu vaøo caùc thaùng 6, 7, 8, 9, 10 chieám treân 90% löôïng möa caû naêm. Trong thaùng 7 coù soá ngaøy möa nhieàu nhaát laø 23 ngaøy vaø thaùng 2 coù soá ngaøy möa ít nhaát laø 1 ngaøy. (Theo baùo caùo quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi quaän Bình Taân ñeán naêm 2010). Löôïng boác hôi: Löôïng boác hôi trong naêm khaù lôùn, toång löôïng laø 1399 mm/naêm, chieám 51.3% löôïng möa trung bình naêm. Trong ñoù caùc thaùng naéng löôïng boác hôi laø 5-6 mm/ngaøy, caùc thaùng möa laø 2-3 mm/ngaøy. Do löôïng boác hôi khaù cao vaøo muøa khoâ ñaõ laøm giaûm löôïng nöôùc maët neân pheøn vaø ñoä maën taêng ôû caùc vuøng truõng. (Theo baùo caùo quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi quaän Bình Taân ñeán naêm 2010). Caùc yeáu toá khaùc: Naéng: soá giôø naéng caû naêm laø 1829.3 giôø, thaùng 5 coù soá giôø naéng nhieàu nhaát 204 giô ø(6-7 giôø/ngaøy), thaùng 11 coù soá giôù naéng ít nhaát laø 136.3 giôø(4-5 giôø/ngaøy). Gioù:gioù thònh haønh trong muøa khoâ laø höôùng gioù ñoâng nam vaø gioù thònh haønh trong muøa möa laø höôùng gioù Taây Nam. Toác ñoä gioù trung bình khoaûng 2-3 m/s. Nhìn chung, khí haäu quaän Bình Taân coù tính oån ñònh cao, khoâng xaûy ra thôøi tieát baát thöôøng nhö baõo luït, nhieät ñoä quaù noùng hoaëc quaù laïnh. (Theo baùo caùo quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi quaän Bình Taân ñeán naêm 2010). Nguoàn nöôùc vaø thuyû vaên: Nguoàn nöôùc maët :quaän Bình Taân coù heä thoáng soâng, raïch töø chi löu cuûa caùc soâng Saøi Goøn, Nhaø Beø-Xoaøi Raäp, Vaøm Coû Ñoâng taïo neân, coù cheá ñoä baùn nhaät trieàu khoâng ñeàu deã gaây ngaäp vaøo muøa möa vaø maën xaâm nhaäp saâu noäi ñoàng vaøo muøa khoâ. Chaát löôïng nöôùc ôû heä thoáng soâng raïch cuûa quaän raát keùm do naèm ôû haï löu cuûa heä thoáng soâng neân möùc ñoä oâ nhieãm naëng, chuû yeáu laø caùc chaát thaûy töø thaønh phoá theo heä thoáng keânh Taøu Huû, Taân Hoaù-Loø Goám, Keânh Ñoâi, raïch Nöôùc Leân ñoå veà. Beân caïnh ñoù coøn coù nguoàn nöôùc thaûi töø caùc khu coâng nghieäp vaø khu daân cö cuûa quaän thaûi ra laøm cho chaát löôïng nöôùc caøng keùm hôn. Do chaát löôïng nguoàn nöôùc keùm neân aûnh höôûng ñeán phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa quaän ñaëc bieät laø oâ nhieãm moâi tröôøng taùc ñoäng ñeán ñôøi soáng cuûa daân cö raát nhieàu. Nguoàn nöôùc ngaàm :nguoàn nöôùc phaàn lôùn ñeàu bò nhieãm pheøn trong caùc thaùng muøa khoâ neân aûnh höôûng ñeán vieäc khai thaùc söû duïng. ÑÒA HÌNH, ÑÒA MAÏO: Ñòa hình: Ñòa hình quaän Bình Taân thaáp daàn theo höôùng Ñoâng Baéc-Taây Nam, cao trình bieán daïng töø 0.5-4m so vôùi möïc nöôùc bieån, ñöôïc chia laøm 2 vuøng: -Vuøng 1: vuøng cao daïng ñòa hình baøo moøn boài tuï, cao ñoä töø 3-4m, taäp trung ôû caùc phöôøng Bình Trò Ñoâng, Bình Höng Hoaø. -Vuøng 2: vuøng thaáp, daïng ñòa hình tích tuï bao goàm phöôøng Taân Taïo vaø An Laïc. Ñòa maïo: Vuøng nghieân cöùu naèm ôû phía Taây cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh – thuoäc ñôùi ñòa hình chuyeån tieáp giöõa vuøng ñoài nuùi naâng cao ôû phía Baéc -Ñoâng Baéc vaø vuøng ñoàng baèng tích tuï roäng lôùn Taây Nam boä – ñòa hình coù daïng baäc theàm vaø ñoàng baèng ñaàm laày, soâng-bieån. Ñòa hình ñoàng baèng theàm baäc II cao 3m – 3,5m phaân boá ôû phía Taây noäi thaønh laø chuû yeáu. Theàm ñöôïc caáu taïo töø traàm tích seùt, boät coù nguoàn goác hoãn hôïp soâng – bieån tuoåi Holocen sôùm. Ñòa hình tích tuï ñoàng baèng theàm baäc I phaân boá roäng raõi ôû Bình Chaùnh, ñoâng Hoùc Moân, nam Cuû Chi,…Ñoä cao trung bình laø 1m. Caáu taïo neân theàm naøy laø caùc traàm tích hoån hôïp soâng – bieån tuoåi Holocen giöõa muoän (QIV2-3). Ngoaøi ra coøn coù caùc truõng loøng soâng coå trong khu vöïc. 3. Thoå nhöôõng: Quaän Bình Taân coù 3 loaïi ñaát chính: -Ñaát xaùm: naèm ôû phía Baéc thuoäc caùc phöôøng Bình Höng Hoaø, Bình Trò Ñoâng khoaûng 2516 ha, thaønh phaàn cô hoïc laø ñaát pha, keát caáu rôøi raïc. -Ñaát phuø sa coù dieän tích khoaûng 1491 ha thuoäc caùc phöôøng Taân Taïo vaø moät phaàn cuûa phöôøng Bình Trò Ñoâng. -Ñaát pheøn coù dieän tích khoaûng 1094 ha phaân boá ôû An Laïc vaø moät phaàn phöôøng Taân Taïo. ÑAËC ÑIEÅM KINH TEÁ NHAÂN VAÊN: Ñaëc ñieåm ñaát ñai: Toång dieän tích töï nhieân quaän Bình Taân laø 5188.7 ha. Tình hình söû duïng ñaát caùc ngaønh naêm 2003 ñöôïc phaân theo muïc dích söû duïng nhö sau: -Ñaát noâng nghieäp :1578.8 ha chieám 30.3% ñaát töï nhieân. -Ñaát chuyeân duøng: 1752.7 ha, chieám 33.8% ñaát töï nhieân. -Ñaát ôû: 1782.7 ha, chieám 34.4% ñaát töï nhieân. -Ñaát chöa söû duïng vaø soâng suoái: 81.4 ha, chieám 1.6%, ñaát töï nhieân (trong ñoù soâng suoái chieám 99.1%). Trong nhöõng naêm qua xu theá ñoâ thò hoaù, phaùt trieån ñoâ thò treân phöông dieän söû duïng quyû ñaát caùc ngaønh dieãn ra ñaëc bieät nhanh, coù söï chuyeån dòch maïnh cô caáu ñaát ôû taêng nhanh, ñaát noâng nghieäp giaûm maïnh, giaûm bình quaân naêm nhöõng naêm 2000-2003 laø 434 ha. Cuï theå: -Ñaát noâng nghieäp naêm 2000 laø 2882.5 ha, chieám 55.6% ñaát töï nhieân, naêm 2003 giaûm maïnh coø 1571.7 ha, chieám 30.3% ñaát töï nhieân. Naêm 2003 so vôùi naêm 200-2003 laø 434 ha, ñöôïc söû duïng 56% cho ñaát ôû, 34% cho phaùt trieån giao thoâng vaø 10% cho caùc muïc ñích khaùc. Ñaát chuyeân duøng naêm 2000 taêng leân laø 1162.1 ha chieám gaàn 22.4% ñaát töï nhieân. Naêm 2003 taêng leân 1752.7 ha, chieám khoaûng 33.8% ñaát töï nhieân. Naêm 2003 so vôùi naêm 2000 taêng 590.6 ha, taêng bình quaân naêm nhöõng naêm 2000-2003 laø 196.8 ha ñöôïc söû duïng 70% cho phaùt trieån giao thoâng. Chính vieäc naøy phaùt trieån maïnh giao thoâng laø nhaân toá tieân quyeát cho phaùt trieån maët kinh teá xaõ hoäi vaø hình thaønh quaân môùi Bình Taân . Ñaát ôû naêm 2000 laø 1056.9 ha, chieám 20.4% ñaát töï nhieân, naêm 2003 taêng leân 1782.7 ha, chieám 34.4% ñaát töï nhieân. Naêm 2003 so vôùi naêm 2000 taêng 725.8 ha, taêng bình quaân naêm nhöõng naêm 2000-20003 laø 242 ha. Ñaát ôû taêng leân ñaïi ña soá laø ñaát ôû ñoâ thò ñöôïc xaây döïng khoâng ñoàng ñeàu vaø moät soá döï aùn daân cö taäp trung. Ñieàu naøy quan troïng laø nhieàu khu daân cö môùi ôû caùc phöôøng Bình Höng Hoaø, Bình Höng Hoaø B, Bình Trò Ñoâng, Bình Trò Ñoâng A, Taân Taïo, Taân Taïo A khoâng ñöôïc xaây döïng ñoàng boä vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc, heä thoáng giao thoâng… gaây ngaäp nöôùc nhieàu nôi ñang laø trôû ngaïi cho vieäc phaùt trieån ñoâ thò. BAÛNG 1: CÔ CAÁU SÖÛ DUÏNG ÑAÁT Loaïi ñaát  2000  2001  2003  2001 so vôùi 2.000  2003 so vôùi 2.001    Trò soá  Cô caáu (%)  Trò soá  Cô caáu (%)  Trò soá  Cô caáu (%)     Dieän tích töï nhieân  5.188,7  100,0  5.188,7  100,0  5.188,7  100,0     I-Ñaát noâng nghieäp  2.882,5  55,6  2.390,5  46,1  1.571,8  30,3  492,0  -818,7   1-Ñaát caây haøng naêm  2.317,7   1.852,0   1.125,8   -465,7  -726,2   1.1. Luùa-luùa maøu  2.256,2   1.807,2   1.096,2   -449,0  -711,0   1.2 Caây haøng naêm  61,5   44,8   29,7   -16,7  -15,1   2-Ñaát vöôøn taïp  323,9   310,3   242,8   -13,6  -67,5   3- -Ñaát caây laâu naêm  44,0   40,6   68,7   -3,4  28,1   4- Ñaát coû cho chaên nuoâi      2,4      5- Maët nöôùc nuoâi troàng thuyû saûn  196,8   187,5   132,08   -9,3  -55,4   II-Ñaát chuyeân duøng  1.162,1  22,4  1.450,3  28,0  1.752,7  33,8  288,2  302,4   1- Ñaát xaây döïng  778,4   1.022,5   898,3   244,1  -124,2   2- Ñaát giao thoâng  173,1   179,6   585,0   6,5  405,4   3- Ñaát thuyû lôïi vaø maët nöôùc CD  64.6   102.1   66.8   37.5  35.3   4- Ñaát di tích lòch söû vaên hoaù      3,1      5- Ñaát an ninh quoác phoøng  1,8   18,5   11,9   16,7  6,6   6- Ñaát nghóa trang  93,1   93,1   81,8   0,0  -11,3   7- Ñaát chuyeân duøng khaùc  34,6   34,5   105,8   -0,1  71,3   III Ñaát ôû:  1.056,9  20,4  1.278,6  24,6  1.782,7  34,4  221,7  504,1   1- Ñaát ñoâ thò  192,1   552,4   1.782,7   360,3  1.230,3   2- Ñaát ôû noâng thoân  864,8   726,2   0,0   138,6  726,2   IV-Ñaát chöa söû duïng:  87,2  1,7  69,3  1,3  81,4  1,6  -17,9  12,1   1- Ñaát baèng chöa söû duïng  3,1   3,1   0,8   0,0  2,3   2-Soâng suoái  66,5   66,2   80,7   -0,3  14,5   ( nguoàn :phoøng quaûn lí ñoâ thò quaän Bình Taân ) ( Tình hình söû duïng ñaát noâng nghieäp: Maáy naêm gaàn ñaây quaän Bình Taân coù toác ñoä ñoâ thò hoaù raát nhanh do söï ra ñôøi cuûa caùc khu coâng nghieäp taäp trung, caùc khu daân cö môùi vaø caùc khu taùi ñònh cö cho daân töø noäi thaønh ra ñaõ laøm cho ñaát noâng nghieâäp giaûm maïnh, neáu tính giai ñoaïn töø naêm 2001 ñeán naêm 2003 ñaát noâng nghieäp toaøn quaän giaûm khoaûng 820 ha, töông öùng toác ñoä giaûm laø 18.9 %/naêm, ñaát noâng nghieäp töø choå chieám tyû troïng 46.1% toång dieän tích töï nhieân toaøn quaän naêm 2001, ñeán naêm 2003 ñaát noâng nghieäp coøn 1572 ha, chieám khoaûng 3.3%. Vieäc giaûm ñaát noâng nghieäp ñeå öu tieân cho phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp, caùc khu daân cö vaø caùc coâng trình coâng coäng laø ñieàu taát yeáu vaø hôïp lí. Nhìn chung trong maáy naêm gaàn ñaây (giai ñoaïn töø 2001-2003) taát caû caùc loaïi ñaát noâng nghieäp ñeàu giaûm töông ñoái nhanh, trong ñoù ñaát thuoäc nhoùm troàng haøng naêm giaûm vôùi toác ñoä nhanh nhaát 22.0 %/naêm, ñaát vöôøn taïp gæam 11.5%, ñaát coù maët nöôùc nuoâi troàng thuyû saûn giaûm 16.1% rieâng caây laâu naêm taêng 30%. Toùm laïi, söû duïng quyõ ñaát, bieán ñoäng quyõ ñaát, xu höôùng dòch chuyeån quyõ ñaát cuûa quaän thôøi gian qua khaù maïnh theå hieän söï hình thaønh, phaùt trieån moät ñoâ thò. Tuy nhieân coâng taùc quaûn lí nhaø nöôùc veà xaây döïng, quy hoaïch khoâng gian ñoâ thò coøn baát caäp tröôùc yeâu caàu phaùt trieån. Daân soá: Daân soá quaän Bình Taân naêm 2003 laø 265.411 ngöôøi, trong ñoù nam chieám 47,45%, nöõ chieám 52,55%. Do taùc ñoäng cuûa quaù trình ñoâ thò hoaù, daân soá quaän Bình Taân taêng raát nhanh trong thôøi gian qua, toác ñoä taêng daân soá bình quaân naêm giai ñoaïn 1999 - 2003 laø 16,17%. Tyû leä taêng daân soá töï nhieân coù xu höôùng giaûm daàn qua caùc naêm töø 1,51% naêm 1999 xuoáng coøn 1,3% naêm 2003, tuy nhieân so vôùi tyû leä taêng töï nhieân cuûa thaønh phoá(1,27% naêm 2002) thì tyû leä naøy vaãn coøn cao, do ñoù coâng taùc keá hoaïch hoaù gia ñình phaûi ñöôïc quan taâm. Tyû leä taêng cô hoïc thôøi gian qua luoân ôû möùc cao, naêm 2001 laø 19,84%, naêm 2002 taêng 17,65% vaø ñeán naêm 2003 taêng laø 17,31%. phaàn lôùn daân nhaäp cö laø do giaûn daân töø noäi thaønh, soá lao ñoäng töø caùc quaän, huyeän vaø caùc tænh khaùc ñeán tìm kieám vieäc laøm. Daân nhaäp cö chuû yeáu taäp trung ôû caùc phöôøng coù möùc ñoâ ñoä thò hoaù cao vaø caùc phöôøng coù xí nghieäp saûn xuaát. Vì vaäy beân caïnh vieäc tích cöïc laø taêng theâm nguoàn lao ñoäng, löïc löôïng daân nhaäp cö ñang laø moät aùp löïc lôùn cho quaän trong vieäc quaûn lí con ngöôøi, giaûi quyeát vieäc laøm vaø taêng theâm söï quaù taûi cho caùc coâng trình haï taàng nhö giaùo duïc, y teá ñoàng thôøi cuõng gaây neân nhieàu haäu quaû phöùc taïp veà kinh teá vaø an ninh traät töï an toaøn xaõ hoäi. BAÛNG 2: MOÄT SOÁ CHÆ TIEÂU VEÀ DAÂN SOÁ QUAÄN BÌNH TAÂN 1999-2003 Chæ tieâu  ÑVT  1999  2000  2001  2002  2003  TÑTBQ 1999-2003 (%)   1. Quy moâ daân soá  Ngöôøi  145.746  155.220  188.053  223.767  265.411  16,17   - Nam  “  71.109  75.406  91.262  108.571  125.949  15,36   - Nöõ  “  74.637  79.814  96.791  115.196  139.462  16,92   2. Tæ leä taêng daân soá  %  6,51  6,50  21,15  18,99  18,61    - Taêng töï nhieân  %  1,51  1,50  1,31  1,34  1,30    - Taêng cô hoïc  %  5,00  5,00  19,84  17,65  17,31    3. Maät ñoä daân cö  Ngöôøi/km2  2.809  2.992  3.624  4.313  5.115    - Maät ñoä cao nhaát  “  6.375  6.789  6.700  6.915  16.680    - Maät ñoä thaáp nhaát  “  1.278  1.361  1.682  2.016  1.592    ( nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ huyeän Bình Chaùnh cuõ. Phoøng thoáng keâ quaän Bình Taân ) Maät ñoä daân cö quaän Bình Taân naêm 2003 laø 5.115 ngöôøi/km2, nôi coù maät ñoä daân ñoâng nhaát laø phöôøng An Laïc A 16.680 ngöôøi/km2 vaø thaáp nhaát laø phöôøng Taân Taïo A 1.592 ngöôøi/km2. Daân cö phaân boá khoâng ñeàu, chuû yeáu taäp trung vaøo caùc phöôøng coù toác ñoä ñoâ thò hoaù maïnh nhö An Laïc A, Bình Höng Hoaø, Bình Trò Ñoâng. Maëc duø coù tyû leä taêng daân soá cao nhöng maät ñoä daân cö bình quaân cuûa quaän Bình Taân ñeán naêm 2003 vaãn coøn ôû möùc thaáp so vôùi maät ñoä bình quaân cuûa caùc quaän trong thaønh phoá (10.076 ngöôøi/km2). Ñieàu naøy cho thaáy khaû naêng thu huùt daân cö cuûa quaän Bình Taân raát lôùn cuõng nhö coù ñieàu kieän thuaän lôïi trong vieäc boá trí khu daân cö môùi, caùc khu cuïm coâng nghieäp, caùc khu thöông maïi- dòch vuï vaø phaùt trieån cô sôû haï taàng. BAÛNG 3: DIEÄN TÍCH TÖÏ NHIEÂN, DAÂN SOÁ, MAÄT ÑOÄ DAÂN SOÁ NAÊM 2003 STT  Teân phöôøng  Dieän tích töï nhieân (km2)  Daân soá (ngöôøi)  Maät ñoä(ngöôøi/km2)    Toång soá  51,8867  265.411  5.115   1  An Laïc  4,59  20.774  4.526   2  An Laïc A  1,4065  23.461  16.680   3  Bình Trò Ñoâng  3,462  41.677  12,38   4  Bình Trò Ñoâng A  3,9505  22.173  5.613   5  Bình Trò Ñoâng B  4,6241  18.390  3.977   6  Bình Höng Hoaø  4,7023  24.436  5.197   7  Bình Höng Hoaø A  4,2449  49.157  11.580   8  Bình Höng Hoaø B  7,5247  19.955  2.622   9  Taân Taïo  5,6617  26.955  4.761   10  Taân Taïo A  1,172  18.661  1.592   ( nguoàn: phoøng thoáng keâ quaän Bình Taân ) Treân ñòa baøn quaän Bình Taân coù nhieàu daân toäc khaùc nhau sinh soáng, trong ñoù chuû yeáu laø daân toäc Kinh chieám 91.27% so vôùi toång daân soá, daân toäc Hoa chieám 8,45% coøn laïi laø caùc daân Toäc Khôme, Chaêm, Taøy, Thaùi, Möôøng, ngöôøi nöôùc ngoaøi. Toân giaùo coù Phaät Giaùo, Coâng Giaùo, Tinh Laønh, Cao Ñaøi, Hoaø Haûo, Hoài Giaùo…trong ñoù Phaät Giaùo, Coâng Giaùo chieám 27,26% trong toång soá daân cö theo ñaïo. Hoaït ñoäng kinh teá: Taêng tröôûng vaø cô caáu: Toång giaù trò saûn xuaát (GTSX) caùc ngaønh kinh teá treân ñòa baøn quaän naêm 2003 ñaït 6034.6 tyû ñoàng so vôùi naêm 2002 taêng 39.2%. Tính chung giai ñoanï 2001-2003, GTSX treân ñòa baøn quaän Bình Taân taêng so vôùi toác ñoä bình quaân laø 49.4% naêm. Ñaây laø moät taêng tröôûng raát cao so vôùi caùc quaän, huyeän khaùc treân ñòa baøn thaønh phoá . BAÛNG 4: TOÅNG GIAÙ TRÒ SAÛN XUAÁT TREÂN ÑÒA BAØN QUAÄN BÌNH TAÂN (giaù so saùnh 1994) Chuû tieâu  2001  2002  2003  Toác ñoä taêng bình quaân 2001-2003(%)   Toång GTSX treân ñòa baøn  2.702,1  436,2  6.034,6  49,4   I. Phaân theo khu vöïc   1. Noâng nghieäp, thuyû saûn  38,1  36,2  35,7  -3,2   2. Coâng nghieäp- xaây döïng  2.474  4.020  5.578,9  50,2   3. Thöông maïi- dòch vuï  190  280  420  48,7   II. Phaân theo thaønh phaàn kinh teá   1. Kinh teá nhaø nöôùc  179,3  241,8  330,8  35,8   2. Kinh teá tö nhaân  942,8  1.354,4  2.083  48,6   3. Coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi  1.580  2.740  3.621  51,4   (nguoàn: tính toaùn töø nieân giaùm thoáng keâ huyeän Bình Chaùnh cuõ vaø soá lieäu caùc ngaønh ) Saûn xuaát coâng nghieäp- tieåu thuû coâng nghieäp: BAÛNG 5: GÍA TRÒ SAÛN XUAÁT CN-TTCN TREÂN ÑÒA BAØN QUAÄN BÌNH TAÂN ( giaù coá ñònh 1994) Chæ tieâu  2001  2002  2003  Bình quaân GÑ 2001-2003(%)   I. Giaù trò   Toång soá (trieäu ñoàng)  2.131.378  3.438.020  4.560.452    Chia theo caáp quaûn lí   1. Nhaø nöôùc  70.000  90.000  133.110    2.Ngoaøi nhaø nöôùc  549.378  716.020  966.552    3.Coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi  1.512.000  2.632.000  3.460.800    Chia theo thaønh phaàn kinh teá   1.Doanh nghieäp nhaø nöôùc  70.000  90.000  133.110    2.Coâng ty coå phaàn  879  32.006  35.548    3.Coâng ty traùch nhieäm höõu haïn  301.609  360.588  498.548    4.Doanh nghieäp tö nhaân  45.653  49.477  71.235    5.Hoä caù theå  201.237  273.949  361.200    6.Coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi  1.512.000  2.632.000  3.460.800    II.Toác ñoä taêng   Toång soá (%)   61,31  32,65  46,28   Chia theo caáp quaûn lí   1.Nhaø nöôùc   28,57  47,90  37,90   2.Ngoaøi nhaø nöôùc   30,33  34,99  32,64   3.Coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi   74,07  31,49  51,29   Chia theo thaønh phaàn kinh teá   1.Doanh nghieäp nhaø nöôùc   28,57  47,90  37,90   2.Coâng ty coå phaàn   3.541,18  11,13  536,12   3.Coâng ty traùch nhieäm höõu haïn   19,55  38,26  28,57   4.Doanh nghieäp tö nhaân   8,38  43,98  24,91   5.Hoä caù theå   36,13  31,85  33,97   6.Coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi   74,07  31,49  51,29   Khu coâng nghieäp do thaønh phoá quaûn lí: Khu coâng nghieäp Taân Taïo. Khu coâng nghieäp Vónh Loäc ( phöôøng Bình Höng Hoaø) vaø xaõ Vónh Loäc A- Huyeän Bình Chaùnh. Cuïm coâng nghieäp do quaän quaûn lí: Cuïm coâng nghieäp DNTN Thieân Tueá:D6/29 tænh loä 10. Phöôøng Taân Taïo. Cuïm coâng nghieäp coâng ty TNHH Hôïp Thaønh Höng: 158A An Döông Vöông-An Laïc. Cuïm coâng nghieäp coâng ty TNHH Vieät Taøi:152 Hoà Ngoïc Laõm- An Laïc. Cuïm coâng nghieäp coâng ty TNHH Hai Thaønh: E4/48 aáp 5 Bình Trò Ñoâng. Thöông maïi- dòch vuï: Cô sôû kinh doanh, thöông maïi- dòch vuï: Hieän nay treân ñòa baøn quaän coù 6 chôï oån ñònh, trong ñoù coù 2 chôï môùi vöøa ñöôïc xaây döïng taïi phöôøng Bình Höng Hoaø soá chôï vaø nhoùm töï phaùt laø 15, trong ñoù quan troïng laø chôï ñaàu moái An Laïc. Trung taâm thöông maïi Kieán Ñöùc thuoäc phöôøng Bình Trò Ñoâng. Sieâu thò Cora. Hieän traïng caùc chôï, sieâu thò vaø caùc trung taâm thöông maïi: Saûn xuaát noâng nghieäp thuyû saûn(NNTS): Dieän tích noâng nghieäp giaûm maïnh do taùc ñoäng cuûa ñoâ thò hoaù vaø phaùt trieån caùc coâng trình haï taàng, neân giaù trò saûn xuaát ngaønh NNTS coù xu höôùng giaûm daàn haèng naêm. Neáu xeùt giai ñoaïn 2001-2003 cho thaáy GTSX ngaønh NNTS naêm 2001 ñaït 38133 trieäu ñoàng (giaù coá ñònh 1994) ñeán naêm 2003 coøn 35133 trieäu ñoàng. Nhö vaäy so vôùi naêm 2001, giaûm 2418 trieäu ñoàng töông öùng toác ñoä giaûm bình quaân giai ñoaïn 2001-2003 laø 3.2 %/naêm. Trong ñoù GTSX ngaønh noâng nghieäp toác ñoä bình quaân laø 3.3%/naêm. Rieâng ngaønh thuyû saûn taêng 1.7%. Neáu xeùt noäi boä ngaønh noâng nghieäp thì GTSX ngaønh chaên nuoâi taêng vôùi toác ñoä bình quaân laø 3.0 %/naêm, trong khi ñoù ngaønh troàng troït giaûm ñeán 17.9 %/naêm. Giao thoâng vaän taûi: Treân ñòa baøn quaän Bình Taân coù moät heä thoáng giao thoâng thuyû vaø boä khaù thuaän tieän, nhieàu truïc loä chính noái lieàn giöõa quaän Bình Taân noùi rieâng vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh noùi chung vôùi caùc tænh Ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Maïng löôùi giao thoâng quoác gia- noäi quaän coù caùc truïc chính sau: Quoác loä 1A theo höôùng Baéc- Nam. Tænh loä 10 theo höôùng Ñoâng- Taây. Ngoaøi ra quaän Bình Taân coøn coù nhöõng ñöôøng lieân khu vöïc, khu vöcï vaø ñöôøng noäi boä. Ñöôøng boä: Toång soá tuyeán ñöôøng treân ñòa baøn quaän Bình Taân laø 228 tuyeán ñöôøng, toång chieàu daøi 177,121 km vaø toång soá heûm laø 186 heûm, toång chieàu daøi laø 40,950 km. Maät ñoä maïng löôùi ñöôøng boä quaän Bình Taân laø 3.14 km/km2. Nhìn chung: maïng löôùi giao thoâng treân ñòa baøn quaän Bình Taân coøn yeáu. Phaàn lôùn caùc tuyeán ñöôøng ñang xuoáng caáp, nhaát laø vaøo muøa möa, tình traïng ngaäp nöôùc treân ñöôøng giao thoâng xaûy ra thöôøng xuyeân. Ñöôøng quoác loä 1A ngang qua khu coâng nghieäp Taân Taïo Vaø Pou-Chen laø moät ví duï, haàu heát quaõng ñöôøng naøy ñeàu coù nhöõng “oå gaø”ø raát lôùn, gaây trôû ngaïi khoâng chæ cho ngöôøi daân tham gia giao thoâng treân ñöôøng maø coøn aûnh höôûng ñeán coâng vieäc kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp treân ñòa baøn. Tænh loä 10, ñöôøng Teân löûa, Höông loä 2… cuõng coù tình traïng töông töï. Nhöõng ñöôøng giao thoâng do quaän vaø phöôøng quaûn lí cuõng ñang xuoáng caáp nhaát laø ñöôøng heûm trong khu daân cö hieän höõu. Phaàn lôùn caùc ñöôøng heûm naøy coù chieàu roäng heïp vaø cuõng thöôøng xuyeân bò ngaäp nöôùc vaøo muøa möa. Vieäc xaây döïng traøn lan khoâng theo quy hoaïch ñaõ aûnh höôûng ñaùng keå ñeán chaát löôïng maïng löôùi giao thoâng ñöôøng boä treân ñòa baøn quaän. Ngay treân phöôøng An Laïc chæ coù 22.4% caùc ñöôøng heûm do quaän vaø phöôøng quaûn lí ñöôïc ñaùnh giaù laø toát, coøn laïi laø 77.6% coù chaát löôïng raát xaáu, ñang xuoáng caáp vaø caàn phaûi söûa chöõa. Ñöôøng soâng, caàu: Maïng löôùi soâng raïch quaän Bình Taân khoâng nhieàu. Caùc ao hoà taäp trung nhieàu ôû phöôøng Bình Trò Ñoâng, coøn soâng, keânh raïch ôû phöôøng Taân Taïo: nhö raïch Nöôùc Leân, raïch Phöôïng, soâng Chuøa, soâng Daäp… maïng löôùi ñöôøng thuyû treân toaøn quaän khoaûng gaàn 15 km, dieän tích soâng raïch treân ñòa baøn laø 0.66 km2, chieám khoaûng 1,28% toång dieän tích söû duïng cuûa quaän. Treân ñòa baøn quaän Bình Taân hieän coù taát caû 31 caàu caùc loaïi ñöôïc phaân boá chuû yeáu treân caùc phöôøng An Laïc, Taân Taïo vaø Bình Höng Hoaø. Trong 31 caàu coù 17 caàu do trung öông vaø thaønh phoá quaûn lí. Quaän quaûn lí 12 caàu vaø 2 caàu khaùc do phöôøng quaûn lí. Chieàu roäng caùc caàu coøn haïn cheá. Phaàn lôùn soá caàu coù chieàu roäng nhoû hôn chieàu roäng ñöôøng neân löu löôïng löu thoâng xe khoâng cao. Phöông tieän vaän taûi: Theo baùo caùo treân ñòa baøn quaän Bình Taân naêm 2003 coù 53 xe oâtoâ chôû khaùch töø 15 gheá trôû leân, 25 xe oâtoâ chôû khaùch töø 15 choå trôû xuoáng, 725 oâtoâ taûi caùc loaïi töø 1 taán trôû leân vaø oâtoâ chuyeân duøng. Caáp thoaùt nöôùc: Haàu heát treân ñòa baøn quaän Bình Taân ñeàu söû duïng nöôùc gieáng khoan ñeå phuïc vuï sinh hoaït vaø saûn xuaát, rieâng caùc khu coâng nghieäp Taân Taïo, Pouchen coù heä thoáng xöû lí nöôùc rieâng ñeå phuïc vuï saûn xuaát, moät phaàn quaän giaùp vôùi Quaän 6 vaø Quaän 8 coù moät soá daân cö söû duïng nöôùc do soâng Saøi Goøn- Ñoàng Nai cung caáp. Theo quy hoaïch toång theå heä thoáng thoaùt nöôùc baån thaønh phoá Hoà Chí Minh do JICA thöïc hieän vaøo thaùng 3 naêm 2000 vaø ñaõ ñöôïc thuû töôùng chính phuû pheâ duyeät vaøo thaùng 6 naêm 2001, huyeän Bình Chaùnh naèm trong khu vöïc xaây döïng môùi vaø söû duïng heä thoáng thoaùt nöôùc baån rieâng ñeå thu gom vaø xöû lí nöôùc thaûi theo heä thoáng thoaùt nöôùc möa hoaëc thoaùt ra keânh raïch gaàn nhaát. Hieän nay, phaùt trieån döôùi daïng moät quaän môùi, quaän Bình Taân coù maät ñoä daân soá cao hôn do ñoù theo ñònh höôùng laâu daøi seõ ñöôïc xöû lí taäp trung. CHÖÔNG III LÒCH SÖÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑÒA CHAÁT ÑÒA CHAÁT THUYÛ VAÊN I . LÒCH SÖÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑÒA CHAÁT: 1. Tröôùc naêm 1975: Naêm 1883, Phaùp thaønh laäp sôû ñòa chaát Ñoâng Döông nhöng ñeán naêm 1895-1960 Phaùp baét ñaàu nghieân cöùu ñoàng baèng soâng Cöûu Long (vôùi hai taùc giaû loãi laïc laø J.Fromaget vaø E. Saurin) vaø cho ra ñôøi moät soá maët caét doïc soâng Ñaø, soâng Maõ, soâng Meâkoâng… ñoàng thôøi cho ra ñôøi boä baûn ñoà ñòa chaát Ñoâng Döông tyû leä 1:1.000.000 vaø 1:500.000 vaø ñöôïc aán haønh naêm 1950. Naêm 1960, baét ñaàu coù söï ñoùng goùp cuûa caùc nhaø ñòa chaát Vieät Nam. Naêm 1962, E.Saurin vaø Taï Traàn Taán ñaõ laäp coät ñòa taàng vuøng Chaâu Thôùi – Bieân Hoøa – Saøi Goøn. Naêm 1965, Nguyeãn Vaên Vaân ñaõ nghieân cöùu vaø cho ra ñôøi baøi “Theàm phuø sa Saøi Goøn – Chôï Lôùn”. Naêm 1966, Traàn Kim Thaïch phaùt hoïa neùt kieán taïo ôû vuøng haï löu soâng Ñoàng Nai vaø Leâ Quang Tieáp xaùc ñònh neùt cô baûn ñòa taàng kieán taïo vaø moâ taû traàm tích, kieán truùc cuûa traàm tích haï löu soâng Ñoàng Nai. Naêm 1971, H.Fontane vaø Hoaøng Thò Thaân veõ tôø baûn ñoà Saøi Goøn – Thuû Ñöùc - Bieân Hoøa – Phuù Cöôøng – Nhaø Beø, tyû leä 1:25.000 keøm theo thuyeát minh. Naêm 1974, H.Fontane phaùt hoïa sô löôïc veà ñöùt gaõy vaø lòch söû phaùt trieån ñòa chaát vuøng Bieân Hoøa. 1. Sau naêm 1975: Naêm 1975, Traàn Kim Thaïch cho saûn xuaát baûn ñoà ñòa chaát Mieàn Nam tyû leä 1:2.000.000 nhöng chöa chi tieát vaø heä thoáng. Cuøng naêm naøy Hoà Chín, Voõ Ñình Ngoä vôùi baùo caùo “ Nhöõng keát quaû nghieân cöùu môùi veà ñòa chaát kæ thöù tö cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long”. Naêm 1977, Traàn Kim Thaïch hoaøn thaønh tôø baûn ñoà ñòa chaát kæ thöù tö cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long tæ leä 1:250.000. Nguyeãn Höõu Phöôùc “Traàm tích phuø sa ôû vuøng haï löu soâng Ñoàng Nai”, Phaïm Huøng “ Caùc traàm tích treû ñoàng baèng Taây Nam Boä”, Leâ Ñöùc An “Kieán taïo vaø ñòa maïo Mieàn Nam”. Naêm 1982-1983, Traàn Ñöùc Löông, Nguyeãn Xuaân Bao vôùi coâng trìng ñòa chaát khoaùng saûn Vieät Nam ñaõ neâu leân nhöõng neùt khaùi quaùt veà ñòa taàng, caáu truùc, ñòa maïo thaønh phoá. Naêm 1983 -1985, Haø Quang Haûi, Ma Coâng Coï vôùi coâng trình baûn ñoà ñòa chaát thaønh phoá vaø khoaùng saûn tyû leä 1:50.000. Naêm 1985 – 1990, Ñoaøn Vaên Tín vaø Lieân ñoaøn ñòa chaát thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ laäp baùo caùo thaønh laäp tôø baûn ñoà ñòa chaát coâng trình, Ñòa chaát thuûy vaên thaønh phoá tyû leä 1:50.000. II. LÒCH SÖÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑÒA CHAÁT THUÛY VAÊN: 1. Tröôùc naêm 1975: Naêm 1936 Brenil vaø Molleret cho xuaát baûn “Lòch söû caáp nöôùc thaønh phoá Saøi Goøn”. Cuøng thôøi gian naøy coù caùc taùc giaû Richard, Viclard, Godon, Brashears vôùi nhöõng baøi vieát : “Tieàm naêng cung caáp nöôùc Saøi Goøn – Chôï Lôùn”, “Vaán ñeà nöôùc uoáng, söï kieåm tra caùc heä thoáng phaân phoái cuûa nöôùc möa Saøi Goøn”. Naêm 1969 – 1975 Nguyeãn Ñình Vieãn, Trònh Thanh Phuùc ñaõ phaùt hieän nöôùc ngoït vuøng röøng saùc –duyeân haûi. Naêm 1970, J.A.Burgh, Ñaøo Duy, Rassan vieát veà keát quaû khaûo saùt vaø bôm huùt nöôùc thí nghieäm taïi trung taâm huaán luyeän Quang Trung – Goø Vaáp. Naêm 1970 -1973 cuoäc khaûo saùt nöôùc ngaàm ôû Hoùc Moân ñeå cung caáp nöôùc cho toaøn thaønh phoá Saøi Goøn, do coâng ty cuûa Nhaät tieán haønh döôùi söï höôùng daãn cuûa tieán só Hyromn Tana. 2.. Sau naêm 1975: Tieán haønh trieån khai keá hoaïch ñieàu tra thaêm doø nguoàn nöôùc döôùi ñaát ñeå khai thaùc vaø söû duïng hôïp lyù. Naêm 1979 Voõ Ngoïc Tuøng gôïi naêm væa nöôùc ngoït trong thaønh phoá( væa 20m, 50m, 90m, 120m) ñaõ ñöôïc khai thaùc. Naêm 1983 Traàn Hoàng Phuù, Ñoaøn Vaên Tín vaø caùc chuyeân gia Lieân Xoâ ñaõ laäp baûn ñoà ñòa chaát thuûy vaên toaøn quoác tyû leä 1:500.000. Naêm 1982 Nguyeãn Hoaøng Bænh vaø Leâ Vaên Toát (Sôû thuûy lôïi) ñaõ baùo caùo veà ñaëc ñieåm nguoàn nöôùc ngaàm khu vöïc thaønh phoá Hoà Chí Minh, Traàn Kim Thaïch, Voõ Ngoïc Tuøng vaø Ñoaøn 500N tham gia nghieân cöùu, ñaùnh giaù tröõ löôïng, chaát löôïng, nguoàn cung caáp, höôùng vaän ñoäng vaø söï phaân boá nöôùc ngaàm thaønh phoá Hoà Chí Minh. Chöông IV: ÑAËC ÑIEÅM ÑÒA CHAÁT Khu vöïc Quaän Bình Taân (Thaønh Phoá Hoà Chí Minh) naèm ôû phaïm vi chuyeån tieáp giöõa ñôùi hoaït hoaù Mezozoi (MZ) Ñaø Laït ôû phía Baéc vaø ñôùi suït voõng Kainozoi (KZ) Nam Boä. Tuy nhieân, vuøng nghieân cöùu chuû yeáu naèm ôû ñôùi suït voõng Kainozoi neân caáu truùc Kainozoi ñöôïc theå hieän roõ hôn, caùc caáu truùc Mezozoi chæ ñöôïc phaùt hieän ôû moät soá coâng trình khoan ñôn leû. Lòch söû nghieân cöùu vaø caáu truùc ñòa chaát khu vöïc ñaõ ñöôïc theå hieän ôû baùo caùo Baûn ñoà Ñòa chaát thaønh phoá Hoà Chí Minh tæ leä 1/50.000 (Ma Coâng Coï - 1987) vaø Baùo caùo laäp baûn ñoà ñòa chaát thuyû vaên – coâng trình vuøng thaønh phoá Hoà Chí Minh tæ leä 1/50.000 (Ñoaøn Vaên Tín – 1988). I. ÑÒA TAÀNG KHU VÖÏC 1.Giôùi Kainozoi (KZ): 1.1 Heä Neogen (N): Traàm tích Neogen loä ra raát ít ôû aáp Haøm Luoâng (Thuû Ñöùc) coøn haàu nhö chæ gaëp trong moät soá loã khoan. a) Thoáng Miocene - baäc treân. Heä taàng Bình Tröng (N13bt) Caùc thaønh taïo cuûa heä taàng naøy gaëp taïi loõi khoan 820, phöôøng Bình Tröng, Quaän 02. Maët caét loõi khoan töø döôùi leân coù theå chia thaønh ba taäp nhö sau: Taäp 1: caùt, saïn soûi chöùa caùc maûnh daêm gaén keát yeáu bôûi boät seùt maøu luïc, phuû baát chænh hôïp leân ñaù andesitobasalt cuûa heä taàng Long Bình, daøy 3,3 meùt; phía treân laø seùt boät keát coù maøu naâu, daøy 0,5 meùt. Taäp 2: caùt boät keát maøu xaùm, daøy 7,6 meùt. Taäp 3: seùt boät keát maøu xaùm, phaân lôùp moûng (phaân lôùp töø 0,5 ñeán 4,0 cm) daøy 8 meùt, treân maët lôùp coù thöïc vaät hoùa than maøu ñen, bò caùc traàm tích Pliocene thöôïng heä taàng Baø Mieâu phuû baát chænh hôïp beân treân. Taäp naøy coù chöùa hoùa thaïch baøo töû phaán hoa vôí caùc daïng ñaëc tröng nhö: Microlepia sp., Schizea sp., Anemia sp., Ginkgo sp., Plicea sp., Tsuga sp., Quercus sp., Castanopsis sp., Alaria sp., Fragus sp., Alnus sp., Juglans sp., ñöôïc Nguyeãn Ñöùc Tuøng xeáp vaøo tuoåi Miocene muoän. b) Thoáng Pliocen – baäc döôùi. Heä taàng Nhaø Beø (N21nb): Chæ xuaát loä ra moät phaàn dieän tích quaän 9, phaàn ñoâng baéc quaän Thuû Ñöùc, nhöng gaëp heä taàng trong haàu heát caùc loã khoan saâu treân dieän tích cuûa Thaønh phoá. Khu vöïc nghieân cöùu gaëp heä taàng naøy ôû ñoä saâu töø 133,5m ñeán 320m (LK.808) vaø töø 211,9m ñeán 330m (LK.812). Taïi loõi khoan 812, töø döôùi leân coù caùc taäp : Taäp 1: Caùt saïn soûi, caùt pha boät seùt chöùa saïn, caùt pha boät seùt xen keïp ít lôùp moûng seùt boät maøu xaùm, cuoäi soûi xen caùc lôùp seùt caùt maøu xaùm luïc chöùa baøo töû, phaán hoa vaø taûo nöôùc maën. Beà daøy khoaûng 26-50m, phuû baát chænh hôïp leân caùt keát maøu ñoû cuûa heä taàng Long Bình. Döïa vaøo caáp haït, ñöôøng kính trung bình, caùc thoâng soá ñoä haït khaùc cho thaáy traàm tích coù ñoä choïn loïc trung bình, leäch veà phía caáp haït nhoû. Phaàn beân döôùi caùt saïn soûi chieám chuû yeáu, phaàn treân traàm tích mòn hôn. Caùc traàm tích thuoäc cuïm töôùng tieàn chaâu thoå laéng ñoïng trong cheá ñoä thuûy ñoäng löïc trung bình nhöng thay ñoåi nhanh, daïng ñoà thò ñöôøng cong haït coù 1-3 ñænh. Taäp 2: Boät seùt pha caùt maøu xaùm loang loå nheï, seùt boät caáu taïo khoái chöùa thaân caây hoùa than maøu xaùm tro, phôùt tím, chöùa baøo töû phaán hoa vaø taûo nöôùc maën, daøy khoaûng 9 meùt (LK812). Taäp 3: Caùt, caùt chöùa saïn-soûi maøu xaùm xanh, xen ít lôùp moûng boät seùt pha caùt chöùa di tích thöïc vaät hoùa than, baøo töû phaán hoa, taûo nöôùc maën, truøng loã, daøy khoaûng 80 - 90m. Thaønh phaàn caáp haït: caùt saïn soûi chieám 60 - 68%, boät 6 -16%, seùt 25 - 31%; caùc thoâng soá ñoä haït khaùc cho thaáy traàm tích coù ñoä choïn loïc keùm, phaân boá leäch veà phía caáp haït lôùn. Traàm tích thuoäc cuïm töôùng tieàn chaâu thoå, coù cheá ñoä thuûy ñoäng löïc trung bình, bieán ñoäng phöùc taïp, ñoà thò ñöôøng cong phaân boá haït coù 2-3 ñænh. Taäp 4: Boät seùt pha caùt maøu xanh, seùt boät phaân lôùp moûng maøu vaøng ngheä, loang loå naâu ñoû, beà daøy khoaûng 2,6 - 7m. Thaønh phaàn caáp haït caùt saïn =20%, boät=47%, seùt =33%. Caùc thoâng soá ñoä haït khaùc cho thaáy traàm tích choïn loïc keùm, phaân boá leäch veà phía haït nhoû, coù cheá ñoä thuûy ñoäng löïc keùm nhöng xaùo ñoäng, ñoà thò ñöôøng cong phaân boá haït coù 4 ñænh. Taäp naøy bò heä taàng Baø Mieâu tuoåi Pliocen muoän phuû baát chænh hôïp leân. Baøo töû phaán hoa thu thaäp ñöôïc bao goàm caùc daïng nhö Polypodiacae gen. sp., Rhus sp., Phorbiaceae gen. sp., Betula sp., Cystopteris sp., Quercus sp., Ginkgo sp., Lygodium sp., Palmae gen. sp., Podocarpus sp. ñöôïc Nguyeãn Ñöùc Tuøng xaùc ñònh coù tuoåi Pliocen sôùm. Taûo nöôùc maën goàm coù caùc gioáng loaøi nhö Cyclotella striata, Paralia sulcata, Schuettia annulata, Coscinodiscus sp., Thalassiosira sp., Thalassionema nitzschioides, Nitzschia cocconeiformis, Coscinodiscus lineatus, Actinocyclus ohrenbergii, Hantzschia amphioxys Ñöôïc Ñaøo Thò Mieân xaùc ñònh tuoåi Pliocen. Taäp 3 chöùa caùc baøo töû phaán hoa nhö Picea, Pinus, Florschuetzia meridionalis cho tuoåi Pliocen (Nguyeãn Ñöùc Tuøng); di tích truøng loã goàm caùc gioáng loaøi nhö Lagena aff. laevis, Asterorotalia pulchella. Theo höôùng Ñoâng Baéc-Taây Nam (töø Thuû Ñöùc ñeán Bình Chaùnh), beà maët noùc cuûa taàng Pliocene haï chìm daàn vôùi daïng baäc thang töø ñoä saâu 80-86 meùt ôû khu vöïc Bình Thaïnh, Quaän 9, 136-144 m ôû khu vöïc noäi thaønh, 140-142 meùt ôû khu vöïc Bình Chaùnh, vôùi chieàu daøy cuûa loaït traàm tích naøy cuõng thay ñoåi moät caùch töông öùng laø 43-68 meùt, 100-128 meùt vaø 118-180 meùt. Traàm tích chuyeån daàn töø cuïm töôùng ñoàng baèng tam giaùc chaâu sang cuïm töôùng tieàn tam giaùc chaâu vaø bieån noâng, töông öùng vôùi kyø bieån tieán thôøi naøy. c) Thoáng Pliocen – baäc treân. Heä taàng Baø Mieâu (N22bm): Phaân boá roäng raõi ôû caùc khu vöïc mieàn Ñoâng vaø mieàn Taây Nam Boä. Khu vöïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh, heä taàøng thöôøng baét ñaàu baèng caùc traàm tích haït thoâ caùt saïn pha boät, vaø keát thuùc baèng caùc traàm tích haït mòn seùt boät phaân lôùp. Trong vuøng nghieân cöùu heä taàng naøy gaëp ôû ñoä saâu töø 74,5m ñeán 133,5m (LK.808) vaø töø 129 m ñeán 211,9 m (LK.812) ñöôïc chia laøm hai taäp: Taäp döôùi: Caùt pha boät chöùa saïn soûi maøu xaùm vaøng, naâu vaøng daïng bôû rôøi , daøy khoaûng 35-40m. Taäp treân: Seùt boät maøu traéng xaùm bò phong hoaù loang loå naâu vaøng, naâu ñoû, daøy khoaûng 20-25m. Heä taàng bò caùc traàm tích Pleistocen phuû beân treân. Theo höôùng Theo höôùng Taây Baéc – Ñoâng Nam, beà maët noùc cuûa heä taàng chìm saâu daàn töø moät vaøi meùt ôû khu vöïc taây baéc Cuû Chi, 20-45 meùt ôû khu vöïc Hoùc Moân vaø khu vöïc noäi thaønh, 34 ñeán 84 meùt ôû khu vöïc Caàn Giôø. Söï bieán ñoåi theo höôùng naøy keùm roõ. Theo höôùng Ñoâng Baéc – Taây Nam, do aûnh höôûng cuûa ñöùt gaõy kieán taïo phöông Taây Baéc – Ñoâng Nam, ñoä saâu beà maët noùc, chieàu daøy vaø töôùng traàm tích thay ñoåi nhanh hôn. Beà maët noùc cuûa taàng coù ñoä cao töø 27 meùt ôû Thuû Ñöùc, ñeán saâu 25 meùt vaø 37 meùt ôû Bình Thaïnh – Taân Bình vaø saâu 72,5 meùt ôû Bình Chaùnh. Töôùng traàm tích chuyeån töø cuïm töôùng ñoàng baèng tam giaùc chaâu sang tieàn tam giaùc chaâu. Cuïm töôùng ñoàng baèng tam giaùc chaâu (daøy 40 ñeán 70 meùt) ôû Thuû Ñöùc, Bình Tröng (quaän 2) chuyeån qua cuïm töôùng tieàn tam giaùc chaâu coù chieàu daøy thay ñoåi töø 90 ñeán 120 meùt (khu vöïc noäi thaønh) vaø 100 ñeán 136 meùt ôû khu vöïc Taây Nam Bình Chaùnh. Veà thaønh phaàn khoaùng vaät cuõng cho thaáy hoaït ñoäng bieån tieán. Phaàn beân döôùi gaëp caùc khoaùng vaät tích tuï trong vuøng ñoàng baèng tam giaùc chaâu nhö: maûnh ñaù, ilmenit, turmalin, andalusit, zircon; taäp treân coù caùc khoaùng vaät hình thaønh trong ñieàu kieän tieàn tam giaùc chaâu hay bieån noâng nhö: siderit, nhoùm carbonat. 1.2. Heä Ñeä Töù (Q): a) Thoáng Pleistocen- baäc döôùi. Heä taàng Traûng Bom (QI3tb) Caùc thaønh taïo cuûa heä taàng naøy khoâng loä ra treân beà maët ñòa hình, beà daøy cuûa heä taàng naøy thay ñoåi töø 25 meùt ñeán 50 meùt. Trong loõi khoan 812 taïi Bình Chaùnh, caùc traàm tích cuûa heä taàng naøy gaëp ôû ñoä saâu töø 72 m ñeán 129 m, maët caét loõi khoan töø döôùi leân: Taäp 1: Caùt haït trung ñeán thoâ, coù maøu xaùm naâu. Daøy 9 meùt. Taäp 2: caùt thoâ, saïn soûi maøu xaùm coù taûo nöôùc maën ôû ñoä saâu 98 meùt, 101 meùt, 109 meùt vaø baøo töû phaán ôû ñoä saâu 90 meùt, 100 meùt, 114 meùt. Daøy 37 meùt. Taäp 3: seùt boät maøu tím, gaén keát raén chaéc, baøo töø phaán hoa ñöôïc nghieân cöùu ôû maãu ñoä saâu 81 meùt. Daøy 11 meùt. Trong caùc loõi khoan, chæ coù moät soá loõi khoan laø gaëp traàm tích cuûa heä taàng naøy, nhöng cuõng cho thaáy ñöôïc chieàu daøy traàm tích cuûa heä taàng taêng daàn khi ñi veà höôùng Ñoâng Nam vaø Taây Nam. b) Thoáng Pleistocen- baäc giöõa-treân. Heä taàng Thuû Ñöùc (QII2-3tñ): Thöôøng loä ra ôû nhöõng nôi coù ñòa hình cao 20-40m ôû Thuû Ñöùc, quaän 9; 10-20m ôû Cuû Chi. Khu vöïc Bình Chaùnh gaëp heä taàng ôû ñoä saâu töø 39m ñeán 74,5m (LK.808) vaø 36,7m ñeán 75,5m (LK.812). Vôùi thaïch hoïc chuû yeáu laø caùt pha boät seùt chöùa saïn maøu xaùm phôùt hoàng chuyeån leân seùt boät maøu naâu vaøng loang loå traéng. Theo höôùng Ñoâng Baéc -Taây Nam, traàm tích thuoäc heä taàng naøy thay ñoåi veà thaønh phaàn, töôùng vaø beà daøy ñaùng keå. Traàm tích chuyeån töø cuïm töôùng ñoàng baèng tam giaùc chaâu vôùi beà daøy 27m taïi Linh Xuaân, Thuû Ñöùc qua cuïm töôùng tieàn tam giaùc chaâu vôùi beà daøy 12m ôû quaän Taân Bình ñeán cuïm töôùng bieån noâng vôùi beà daøy 14m ôû Taân Tuùc, Bình Chaùnh. Theo höôùng töø Taây Baéc xuoáng Ñoâng Nam thì ñoä saâu vaø chieàu daøy cuûa traàm tích heä taàng naøy cuõng lôùn daàn. Töôùng traàm tích cuõng thay ñoåi töø cuïm töôùng ñoàng baèng tam giaùc chaâu ôû Taây Baéc Cuû Chi sang cuïm töôùng tieàn tam giaùc chaâu ôû Hoùc Moân vaø töôùng bieån ven bôø – bieån noâng ôû Nhaø Beø- Caàn Giôø. c) Thoáng Pleistocen- baäc treân. Heä taàng Cuû Chi (QIII3cc): Heä taàng loä ra treân caùc theàm baäc II coù ñòa hình cao trung bình töø 5-10m. Heä taàng goàm hai taäp traàm tích: taäp treân laø caùt boät, saïn maøu xaùm bò phong hoùa yeáu loang loå, naâu vaøng; taäp döôùi laø cuoäi soûi thaïch anh coù kích thöôùc töø 1cm ñeán 3cm. Trong vuøng nghieân cöùu, heä taàng naèm ôû ñoä saâu töø 29 ñeán 39m (LK.808), ñoä saâu töø 27 meùt ñeán 53 meùt LK. 813). Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa heä taàng laø caùt pha boät chöùa saïn maøu xaùm vaøng, naâu vaøng chuyeån leân seùt boät maøu naâu ñoû, laãn muøn thöïc vaät. Phuû beân treân heä taàng naøy laø caùc thaønh taïo traàm tích Holocen. Maët caét taïi loõi khoan 813 (xaõ An Laïc, Bình Chaùnh), töø döôùi leân goàm 2 taäp: Taäp 1: töø ñoä saâu 42 meùt ñeán 53 meùt, goàm caùt seùt coù maøu xaùm vaøng, lôùp ñaùy coù ít saïn soûi. Daøy 11 meùt, phuû baát chænh hôïp leân lôùp caùt vaøng tím cuûa heä taàng Thuû Ñöùc. Taäp 2: töø ñoä saâu 27 meùt ñeán ñoä saâu 42 meùt, goàm caùt saïn seùt maøu xaùm xanh chöùa taûo nöôùc maën vaø baøo töû phaán hoa. Daøy 15 meùt. Theo höôùng töø Taây Baéc xuoáng Ñoâng Nam (töø Cuû Chi ñeán Caàn Giôø) beà maët noùc cuûa heä taàng haï thaáp daàn, traàm tích chuyeån töø moâi tröôøng ñoàng baèng tam giaùc chaâu – tieàn tam giaùc chaâu sang moâi tröôøng bieån noâng ven bôø. Theo höôùng Ñoâng Baéc xuoáng Taây Nam (töø Thuû Ñöùc ñeán Bình Chaùnh), ñoä cao beà maët noùc cuûa heä taàng cuõng giaûm daàn töø ñoä cao 5 – 15 meùt taïi vuøng Thuû Ñöùc, 4 – 10 meùt ôû vuøng noäi thaønh thuoäc moâi tröôøng ñoàng baèng tam giaùc chaâu – tieàn tam giaùc chaâu, vaø saâu töø 22 meùt ñeán 25 meùt ôû Taây Nam Bình Chaùnh vôùi caùc traàm tích thuoäc moâi tröôøng tieàn tam giaùc chaâu – söôøn tam giaùc chaâu. Beà daøy traàm tích cuûa heä taàng thay ñoåi khoâng oån ñònh, söï thay ñoåi naøy coù theå lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa ñöùt gaõy soâng Saøi Goøn, soâng Ñoàng Nai vaø soâng Vaøm Coû (Vuõ Vaên Vónh vaø Trònh Nguyeân Tính, 2002), ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi söï xuaát hieän caùc traàm tích cuûa soâng Saøi Goøn vaøo Holocen sôùm (Phaïm Theá Hieån, Mai Coâng Coï, Leâ Vaên Lôùn, 1995). d) Thoáng Holocen- baäc döôùi-giöõa. Heä taàng Bình Chaùnh (QIV1-2bc): Ñöôïc hình thaønh trong thôøi kì bieån tieán Flandri, khu vöïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh phaân boá roäng raõi ôû caùc phaàn ñoàng baèng, theàm thaáp vaø loä ra treân ñòa hình theàm cao 2-5m chuû yeáu ôû huyeän Bình Chaùnh, Nam Hoùc Moân. Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa heä taàng laø boät-seùt, boät-seùt pha caùt, thænh thoaûng coù caùt chöùa saïn pha boät-seùt. Taàng boät-seùt coù maøu xaùm xanh chöùa di tích thaân meàm, truøng loã vaø baøo töû phaán hoa cuûa thöïc vaät ñaàm laày maën. Traàm tích ñöôïc thaønh taïo trong ñieàu kieän bieån noâng, vuõng vònh vaø tieàn chaâu thoå. Maët caét loõi khoan 812 trong khu vöïc nghieân cöùu, heä taàng Bình Chaùnh ñöôïc chia laøm hai taäp: Taäp döôùi: Goàm seùt boät pha caùt maøu xaùm ñen chöùa di tích thöïc vaät vaø voû thaân meàm, daøy 7m. Thaønh phaàn caáp haït caùt=11-17%, boät=28-30%, seùt=53-61%. Ñöôøng kính trung bình 0,01-0,014mm. Caùc thoâng soá ñoä haït khaùc cho thaáy traàm tích choïn loïc keùm, phaân boá leäch veà phía caáp haït nhoû. Traàm tích hình thaønh trong moâi tröôøng vuõng vònh hôû vôùi cheá ñoä thuûy ñoäng löïc yeáu nhöng xaùo ñoäng, ñoà thò ñöôøng cong phaân boá haït coù 3 ñænh.