CHƯƠNG 1
MỞ ĐẦU
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Việt Nam đang trong giai đoạn Công nghiệp hóa và Hiện đại hóa đất nước.
Cùng với sự phát triển của đất nước, đời sống của người dân ngày càng được cải
thiện. Các nhu cầu về vật chất và tinh thần cũng tăng theo, yêu cầu về cơ sở vật
chất, hạ tầng cũng luôn được nâng cao. Tạo nên một số vấn đề nhất là suy thoái
môi trường.
Tại Việt Nam nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) nói riêng,
vấn đề môi trường chưa được quan tâm nhiều. Mặc dù môi trường chúng ta đang
sống ngày càng bị suy thoái trầm trọng. Các kênh rạch trên địa bàn Thành phố
hiện nay hầu hết đều ô nhiễm nặng nề. Theo kết quả quan trắc nửa đầu năm
2004 của Chi cục Bảo vệ Môi trường TP.HCM cho thấy chỉ số ô nhiễm tại các
kênh rạch tăng đột biến, trong đó chỉ số ô nhiễm vi sinh cao gấp 100 lần so với
năm 2003. Đây là dạng ô nhiễm rất quan trọng, gây hại trực tiếp đến con người
và hệ động thực vật sống quanh nó. Nguyên nhân sinh ra ô nhiễm vi sinh chính là
do tiếp nhận nguồn chất thải không được xử lý. Nguồn chất thải này rất đa dạng.
Trong những năm gần đây, cùng với tốc độ phát triển kinh tế ở mức độ khá
cao, vấn đề ô nhiễm môi trường tại các kênh rạch trên địa bàn Thành phố đã và
đang là sự quan tâm của cộng đồng dân cư và các cấp quản lý. Một trong số đó là
kênh Nhiêu Lộc- Thị Nghè (NL-TN). Ngày nay, ít ai biết được kênh NL-TN từng
một thời là con kênh đẹp nhất nhì của Thành phố. Người Pháp, ấn tượng trước vẻ
đẹp và sự trong sạch của kênh, đã đặt cho nó cái tên “Arroyo de l’Avalanche-
Kênh Tuyết đổ”. Trong quá trình phát triển của đô thị Sài Gòn-TP.Hồ Chí Minh,
kênh NL-TN luôn đóng vai trò quan trọng hình thành nên bộ mặt cảnh quan của
Thành phố. Tuy nhiên, hiện nay kênh NL-TN là nơi hứng chịu tất cả chất thải
trên lưu vực của con người trong quá trình sinh hoạt, hoạt động sản xuất công
nghiệp- tiểu thủ công nghiệp (CN-TTCN), hoạt động xây dựng, buôn bán gây ô
nhiễm nặng nề đến môi trường xung quanh, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống
của người dân. Đây là hệ quả tất yếu của quá trình đô thị hóa và gia tăng dân số
quá nhanh trong khi cơ sở hạ tầng còn yếu kém, chưa hoàn thiện, cộng thêm ý
thức tự giác bảo vệ môi trường của người dân chưa cao, cũng như cơ chế, chính
sách quản lý môi trường của Thành phố còn lỏng lẻo.
Để góp phần bảo vệ nguồn nước kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè chúng tôi tiến
hành đề tài: “Đánh giá tác động các nguồn thải và xây dựng các giải pháp
nâng cao chất lượng nước kênh Nhiêu Lộc- Thị Nghè” nhằm cung cấp cho các
nhà quản lý một số các giải pháp cải thiện chất lượng nước kênh.
1.2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
¾ Nghiên cứu hiện trạng kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè.
¾ Đánh giá các nguồn thải tác động lên chất lượng nước kênh.
¾ Xây dựng các giải pháp khống chế các nguồn thải vào kênh nhằm giảm
thiểu ô nhiễm môi trường nước kênh.
?MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU . . 2
1.1. Đặt vấn đề . . 2
1.2. Mục tiêu của đề tài . 3
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN-KINH TẾ-XÃ HỘI
-CƠ SỞ HẠ TẦNG TRÊN LƯU VỰC KÊNH NL-TN . . 4
2.1. Tổng quan về lưu vực kênh NL-TN . . 4
2.1.1. Vị trí địa lý và lưu vực . . 4
2.1.2. Phạm vi hành chính và quản lý hành chính trong lưu vực . . 4
2.1.3. Vị trí, vai trò của tuyến kênh và lưu vực trong tổng thể Thành phố hiện
nay . . 5
2.2. Đặc điểm-điều kiện tự nhiên của tuyến kênh và lưu vực . . 7
2.2.1. Đặc điểm khí hậu . 7
2.2.2. Đặc điểm địa hình . 11
2.2.3. Đặc điểm về địa chất công trình . . 12
2.2.4. Đặc điểm thủy văn và sông rạch nguồn tiếp nhận của kênh NL-TN 13
2.3. Một số đặc điểm phát triển kinh tế-xã hội trên lưu vực kênh NL-TN . 23
2.3.1. Hiện trạng về dân số và phân bố dân cư trên lưu vực . . 23
2.3.2. Hiện trạng CN-TTCN tại lưu vực kênh NL-TN . 23
2.3.3. Hiện trạng về công trình dân dụng, nhà ở . . 29
2.3.4. Hiện trạng về công trình công cộng . 30
2.3.5. Hiện trạng về công viên cây xanh . . 30
2.3.6. Hiện trạng về kho bãi . 31
2.3.7. Hiện trạng sử dụng đất . . 31
2.4. Một số đặc điểm hiện trạng về hệ thống hạ tầng kỹ thuật trên lưu vực
kênh NL-TN . 32
2.4.1. Hiện trạng giao thông . 32
2.4.2. Hiện trạng cấp điện . . 33
2.4.3. Hiện trạng thông tin liên lạc . . 34
2.4.4. Hiện trạng cấp nước . 34
2.5. Một số thông tin về dự án vệ sinh môi trường TP.HCM (lưu vực kênh
NL-TN) . . 36
2.5.1. Các hạng mục dự án . . 36
2.5.2. Lợi ích của dự án . . 38
CHƯƠNG 3: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . . 39
3.1. Nội dung nghiên cứu . . 39
3.1.1. Nghiên cứu hiện trạng môi trường kênh NL-TN . . 39
3.1.2. Đánh giá nguồn gây ô nhiễm kênh . . 39
3.1.3. Đánh giá chất lượng nước kênh NL-TN . . 40
3.1.4 Xây dựng các giải pháp không chế các nguồn thải vào kênh nhằm giảm
thiểu ô nhiễm môi trường nước kênh . . 40
3.2. Phương pháp nghiên cứu . . 40
3.2.1. Phạm vi nghiên cứu . . 40
3.2.3. Các phương pháp nghiên cứu . . 41
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN . . 43
4.1. Hiện trạng môi trường nước kênh NL-TN . . 43
4.1.1. Đặc điểm hiện trạng về hệ thống thoát nước . 43
4.1.2. Đặc điểm hiện trạng tuyến kênh . . 48
4.1.3. Hiện trạng các nguồn thải . 51
4.1.4. Ô nhiễm CTR trong lưu vực kênh NL-TN . . 56
4.2. Kết quả phân tích chất lượng nước tại lưu vực kênh NL-TN . 60
4.2.1. Kết quả phân tích chất lượng nước trong 6 tháng cuối năm 2006 . . 60
4.2.2. Kết quả phân tích chất lượng nước trong 6 tháng đầu năm 2007 . 63
4.3. Đánh giá mứac độ ô nhiễm của kênh NL-TN . . 74
4.4. Đánh giá tác động của ô nhiễm môi trường tại lưu vực kênh NL-TN đến
các thành phần môi trường và con người . . 75
4.4.1. Tác hại của một số thành phần trong nước thải . 76
4.4.2. Tác động đến môi trường đất . . 77
4.4.3. Tác động đến sức khỏe cộng đồng . . 78
4.5. Đánh giá những yếu tố môi trường ảnh hưởng đến khả năng tự làm sạch
của kênh NL-TN . . 83
4.5.1. Diễn biến quá trình pha loãng và phân hủy chất ô nhiễm trong kênh
rạch . . 83
4.5.2. Yếu tố dòng chảy . . 84
4.5.3. Yếu tố thủy triều . . 84
4.5.4. Vai trò thủy sinh . 85
CHƯƠNG 5: XÂY DỰNG CÁC GIẢI PHÁP CẢI THIỆN CHẤT LƯỢNG
NƯỚC KÊNH . . 86
5.1. Giải pháp quy hoạch . . 86
5.1.1. Quy hoạch dân cư . . 86
5.1.2. Tái bố trí các cơ sở sản xuất công nghiệp . . 87
5.1.3. Quy hoạch mạng lưới thoát nước . . 87
5.1.4. Quy hoạch môi trường . 89
5.2. Công cụ quản lý . 91
5.2.1. Công cụ pháp lý . 91
5.2.2. Công cụ kinh tế . . 93
5.2.3. Áp dụng mô hình quản lý chất lượng nước trong từng lưu chi thuộc lưu
vực . . 95
5.2.4. Giáo dục cộng đồng . 96
5.3. Giải pháp kỹ thuật . 98
5.3.1. Các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm tại nguồn . . 99
5.3.2. Thu gom và xử lý nước thải . . 102
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ . . 105
6.1. Kết luận . . 105
6.2. Kiến nghị . 106
TÀI LIỆU THAM KHẢO . .I
PHỤ LỤC . . III
107 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 3257 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đánh giá tác động các nguồn thải và xây dựng các giải pháp nâng cao chất lượng nước kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 2
CHÖÔNG 1
MÔÛ ÑAÀU
1.1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ
Vieät Nam ñang trong giai ñoaïn Coâng nghieäp hoùa vaø Hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc.
Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng ñöôïc caûi
thieän. Caùc nhu caàu veà vaät chaát vaø tinh thaàn cuõng taêng theo, yeâu caàu veà cô sôû vaät
chaát, haï taàng cuõng luoân ñöôïc naâng cao. Taïo neân moät soá vaán ñeà nhaát laø suy thoaùi
moâi tröôøng.
Taïi Vieät Nam noùi chung vaø Thaønh phoá Hoà Chí Minh (TP.HCM) noùi rieâng,
vaán ñeà moâi tröôøng chöa ñöôïc quan taâm nhieàu. Maëc duø moâi tröôøng chuùng ta ñang
soáng ngaøy caøng bò suy thoaùi traàm troïng. Caùc keânh raïch treân ñòa baøn Thaønh phoá
hieän nay haàu heát ñeàu oâ nhieãm naëng neà. Theo keát quaû quan traéc nöûa ñaàu naêm
2004 cuûa Chi cuïc Baûo veä Moâi tröôøng TP.HCM cho thaáy chæ soá oâ nhieãm taïi caùc
keânh raïch taêng ñoät bieán, trong ñoù chæ soá oâ nhieãm vi sinh cao gaáp 100 laàn so vôùi
naêm 2003. Ñaây laø daïng oâ nhieãm raát quan troïng, gaây haïi tröïc tieáp ñeán con ngöôøi
vaø heä ñoäng thöïc vaät soáng quanh noù. Nguyeân nhaân sinh ra oâ nhieãm vi sinh chính laø
do tieáp nhaän nguoàn chaát thaûi khoâng ñöôïc xöû lyù. Nguoàn chaát thaûi naøy raát ña daïng.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, cuøng vôùi toác ñoä phaùt trieån kinh teá ôû möùc ñoä khaù
cao, vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng taïi caùc keânh raïch treân ñòa baøn Thaønh phoá ñaõ vaø
ñang laø söï quan taâm cuûa coäng ñoàng daân cö vaø caùc caáp quaûn lyù. Moät trong soá ñoù laø
keânh Nhieâu Loäc- Thò Ngheø (NL-TN). Ngaøy nay, ít ai bieát ñöôïc keânh NL-TN töøng
moät thôøi laø con keânh ñeïp nhaát nhì cuûa Thaønh phoá. Ngöôøi Phaùp, aán töôïng tröôùc veû
ñeïp vaø söï trong saïch cuûa keânh, ñaõ ñaët cho noù caùi teân “Arroyo de l’Avalanche-
Keânh Tuyeát ñoå”. Trong quaù trình phaùt trieån cuûa ñoâ thò Saøi Goøn-TP.Hoà Chí Minh,
keânh NL-TN luoân ñoùng vai troø quan troïng hình thaønh neân boä maët caûnh quan cuûa
Thaønh phoá. Tuy nhieân, hieän nay keânh NL-TN laø nôi höùng chòu taát caû chaát thaûi
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 3
treân löu vöïc cuûa con ngöôøi trong quaù trình sinh hoaït, hoaït ñoäng saûn xuaát coâng
nghieäp- tieåu thuû coâng nghieäp (CN-TTCN), hoaït ñoäng xaây döïng, buoân baùn… gaây oâ
nhieãm naëng neà ñeán moâi tröôøng xung quanh, aûnh höôûng ñeán söùc khoûe vaø ñôøi soáng
cuûa ngöôøi daân. Ñaây laø heä quaû taát yeáu cuûa quaù trình ñoâ thò hoùa vaø gia taêng daân soá
quaù nhanh trong khi cô sôû haï taàng coøn yeáu keùm, chöa hoaøn thieän, coäâng theâm yù
thöùc töï giaùc baûo veä moâi tröôøng cuûa ngöôøi daân chöa cao, cuõng nhö cô cheá, chính
saùch quaûn lyù moâi tröôøng cuûa Thaønh phoá coøn loûng leûo.
Ñeå goùp phaàn baûo veä nguoàn nöôùc keânh Nhieâu Loäc-Thò Ngheø chuùng toâi tieán
haønh ñeà taøi: “Ñaùnh giaù taùc ñoäng caùc nguoàn thaûi vaø xaây döïng caùc giaûi phaùp
naâng cao chaát löôïng nöôùc keânh Nhieâu Loäc- Thò Ngheø” nhaèm cung caáp cho caùc
nhaø quaûn lyù moät soá caùc giaûi phaùp caûi thieän chaát löôïng nöôùc keânh.
1.2. MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI
¾ Nghieân cöùu hieän traïng keânh Nhieâu Loäc-Thò Ngheø.
¾ Ñaùnh giaù caùc nguoàn thaûi taùc ñoäng leân chaát löôïng nöôùc keânh.
¾ Xaây döïng caùc giaûi phaùp khoáng cheá caùc nguoàn thaûi vaøo keânh nhaèm giaûm
thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc keânh.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 4
CHÖÔNG 2
TOÅNG QUAN VEÀ ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN-KINH TEÁ-XAÕ HOÄI
- CÔ SÔÛ HAÏ TAÀNG TREÂN LÖU VÖÏC KEÂNH NHIEÂU LOÄC-
THÒ NGHEØ
2.1. TOÅNG QUAN VEÀ LÖU VÖÏC KEÂNH NL-TN
2.1.1. Vò trí ñòa lyù vaø löu vöïc
Keânh NL-TN naèm trong khu trung taâm cuûa noäi thaønh TP.HCM, chaûy qua
ñòa baøn 5 quaän: Taân Bình, Phuù Nhuaän, Quaän 1, Quaän 3 vaø Bình Thaïnh.
Keânh NL-TN baét ñaàu töø Quaän Taân Bình chaûy ñeán Quaän Phuù Nhuaän (bôø
Baéc), Quaän 3 (bôø Nam vaø moät phaàn bôø Baéc), Quaän 1 (bôø Nam), Q.Bình Thaïnh
(bôø Baéc) vaø keát thuùc ôû soâng Saøi Goøn (caïnh xöôûng söûa chöõa taøu Ba-son).
Löu vöïc keânh NL-TN coù dieän tích 3.324 ha naèm treân ñòa baøn 7 Quaän noäi
thaønh (Quaän 1, Quaän 3, Quaän 10, Quaän Phuù Nhuaän, Quaän Bình Thaïnh, Quaän Goø
Vaáp vaø Quaän Taân Bình) taäp trung daân cö vôùi maät ñoä cao vì bao goàm 2 khu vöïc
chính: khu Thaønh phoá cuõ (Quaän 1, Quaän 3 vaø 1 phaàn Quaän Phuù Nhuaän, Quaän Taân
Bình, Quaän Bình Thaïnh saùt doïc keânh) coù daùng daáp ñoâ thò vôùi caùc ñaëc tröng: maät
ñoä ñöôøng giao thoâng cao, töông ñoái coù quy hoaïch vaø khu Thaønh phoá môùi phaùt
trieån ñöôïc hình thaønh do laøn soùng daân cö töø noâng thoân ñoå veà, do coù tính chaát töï
phaùt neân haï taàng kyõ thuaät raát keùm, khoâng ñaùp öùng caùc tieâu chuaån ñoâ thò. Quaù
trình phaùt trieån cuûa Thaønh phoá ñaõ môû roäng trung taâm ra ñeán gaàn nhö toaøn boä löu
vöïc keânh. Vai troø cuûa löu vöïc keânh vì theá ngaøy caøng trôû neân nghieâm troïng ñoái vôùi
boä maët Thaønh phoá.
2.1.2. Phaïm vi haønh chính vaø quaûn lyù haønh chính trong löu vöïc
Ranh giôùi löu vöïc ñöôïc giôùi haïn bôûi caùc tuyeán ñöôøng:
¾ Phía Baéc: ñöôøng baêng giöõa saân bay Taân Sôn Nhaát, ngaõ naêm Goø Vaáp.
¾ Phía Ñoâng: ñöôøng Nô Trang Long, Leâ Quang Ñònh, Xoâ Vieát Ngheä Tónh.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 5
¾ Phía Nam: Nguyeãn Thò Minh Khai, Cao Thaéng, 3 Thaùng 2, Nguyeãn Tri
Phöông, Toâ Hieán Thaønh.
¾ Phía Taây: Lyù Thöôøng Kieät, Laïc Long Quaân, Caùch Maïng Thaùng 8.
Phöôøng naèm doïc theo tuyeán keânh chính:
¾ Q.Taân Bình: P.1, P.2, P.3, P.5, P14
¾ Q.Phuù Nhuaän: P.2, P.12, P.17
¾ Q.3: P.6, P.7, P.8, P.9, P.10, P.11, P.12
¾ Q.1: P.Ña Kao, P.Taân Ñònh
¾ Q.Bình Thaïnh: P.3, P.15, P.17, P.19
Ranh giôùi haønh chính löu vöïc keânh NL-TN ñöôïc theå hieän trong hình 2.1.
2.1.3. Vò trí, vai troø cuûa tuyeán keânh vaø löu vöïc trong toång theå Thaønh phoá hieäân
nay
Vôùi nhieäm vuï thoaùt nöôùc cho moät dieän tích 3.324 ha, laïi naèm trong khu vöïc
taäp trung cao daân cö, ñaây laø löu vöïc quan troïng baäc nhaát veà maët thoaùt nöôùc cuûa
Thaønh phoá aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán caùc hoaït ñoäng chính yeáu cuûa Thaønh phoá.
Laø 1 trong 5 löu vöïc thoaùt nöôùc cuûa noäi thaønh TP.HCM nhöng löu vöïc naøy
chieám ñeán 18,1% dieän tích (3.324/18.372ha) vaø 30,7% daân soá
(1.200.000/3.913.000 daân) cuûa caû Thaønh phoá vaø coù maät ñoä daân soá raát cao 361
ngöôøi/ha.
Tình traïng oâ nhieãm vaø boài laáp cuûa keânh hieän nay ñaõ gaây aûnh höôûng traàm
troïng ñeán vieäc thoaùt nöôùc cuûa löu vöïc, cuï theå caùc löu vöïc doïc keânh töø ñöôøng
Phaïm Vaên Hai keùo daøi xuoáng caàu Leâ Vaên Syõ thöôøng xuyeân bò ngaäp khi möa, caùc
khu vöïc ngaõ tö Baûy Hieàn, Lyù Thöôøng Kieät, Toâ Hieán Thaønh, 3 Thaùng 2, khu raïch
Mieáu Noåi-Quaän Bình Thaïnh cuõng thöôøng ngaäp luït vaø ruùt raát chaäm sau khi möa do
caùc chi löu cuûa keânh bò laán chieám, boài laáp.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 6
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 7
Baûng 2.1: Dieän tích vaø daân soá caùc löu vöïc thoaùt nöôùc cuûa TP.HCM
Löu vöïc Dieän tích (ha) Daân soá (ngöôøi) Maät ñoä daân soá
(ngöôøi/ha)
Nhieâu Loäc-Thò Ngheø 3.324 1.200.000 361
Taøu Huû-Beán Ngheù-Ñoâi-
Teû
3.065 1.500.000 489
Taân Hoùa-Loø Goám 2.447 540.000 221
Taây Saøi Goøn I vaø II 1.315 100.000 76
Tham Löông- Beán Caùt 1.500 190.000 127
Baéc Saøi Goøn I 2.324 170.000 73
Baéc Saøi Goøn II 1.152 63.000 55
Ñoâng Saøi Goøn 1.690 70.000 41
Nam Saøi Goøn 1.555 80.000 52
Toång 18.372 3.913.000
Nguoàn: Coâng ty thoaùt nöôùc Ñoâ thò
2.2. ÑAËC ÑIEÅM- ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN CUÛA TUYEÁN KEÂNH VAØ LÖU VÖÏC
2.2.1. Ñaëc ñieåm khí haäu
Löu vöïc keânh NL-TN naèm trong TP.HCM vì vaäy khí haäu taïi löu vöïc keânh
mang ñaëc ñieåm khí haäu TP.HCM. TP.HCM bò aûnh höôûng bôûi khí haäu vuøng nhieät
ñôùi gioù muøa caän xích ñaïo neân coù nhieät ñoä cao, ñoä aåm cao, coù nhieàu maây, coù tính
oån ñònh cao, thay ñoåi khí haäu giöõa caùc naêm nhoû, khoâng coù thieân tai, haàu nhö
khoâng coù baõo luït, chæ bò aûnh höôûng nheï nhöng khoâng ñaùng keå. Caùc muøa töông töï
vôùi khí haäu cuûa mieàn Nam vaø coù hai muøa roõ reät: muøa möa vaø muøa khoâ. Muøa khoâ
keùo daøi töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau, muøa möa keùo daøi töø thaùng 5 ñeán thaùng
10. Muøa heø chòu aûnh höôûng cuûa gioù muøa Taây Nam vaø vaøo muøa ñoâng chòu aûnh
höôûng cuûa gioù muøa Taây Baéc. Gioù muøa vaøo muøa heø thöôøng dieãn ra töø thaùng 5 ñeán
thaùng 12, 90% löôïng nöôùc möa bình quaân ñeàu dieãn ra vaøo muøa naøy vôùi möùc trung
bình laø 300mm/m2 thaùng, möa haàu nhö ngaøy naøo cuõng coù. Nhieät ñoä vaø ñoä aåm cao
(nhieät ñoä trung bình 320C, ñoä aåm 79,7%). Gioù muøa vaøo muøa ñoâng dieãn ra töø thaùng
1 ñeán thaùng 3, nhieät ñoä thaáp (210C vaøo thaùng 1), ñoä aåm thaáp hôn vaø coù möa nhoû.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 8
2.2.1.1. Nhieät ñoä khoâng khí
Nhieät ñoä khoâng khí ít thay ñoåi giöõa caùc thaùng trong naêm, bieân ñoä dao ñoäng
trong khoaûng 5-70C, nhieät ñoä trung bình naêm laø 270C. Söï cheânh leäch nhieät ñoä giöõa
ban ngaøy vaø ban ñeâm laïi töông ñoái lôùn (khoaûng 7-100C vaøo muøa khoâ vaø 5-90C
vaøo muøa möa).
Baûng 2.2: Thoáng keâ veà nhieät ñoä taïi TP.HCM
Moâ taû Nhieät ñoä, 0C
Nhieät ñoä trung bình naêm 27,0
Nhieät ñoä cao nhaát ñaõ töøng ñöôïc ghi nhaän (vaøo naêm
1912)
40,0
Nhieät ñoä thaáp nhaát ñaõ töøng ñöôïc ghi nhaän (vaøo naêm
1937)
13,8
Dao ñoäng nhieät ñoä trong thaùng noùng nhaát (thaùng 4) 24-35
Dao ñoäng nhieät ñoä trong thaùng laïnh nhaát (thaùng 11) 22-31
Nhieät ñoä trung bình trong thaùng noùng nhaát 28,8
Nhieät ñoä trung bình trong thaùng laïnh nhaát 25,7
Nguoàn: soá lieäu do Vieän Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân (CEFINEA) toång hôïp
2.2.1.2. Löôïng möa
Löôïng möa veà muøa möa chieám 95% caû naêm, löôïng möa trong muøa khoâ chæ
chieám 5% caû naêm.
Baûng 2.3: Löôïng möa bình quaân
Traïm I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Naêm
Taân
Sôn
Nhaát
13 4 11 48 208 313 296 371 327 274 118 46 1929
Nhaø
Beø
7 0 6 21 167 267 229 220 255 181 65 15 1433
Nguoàn: Vieän Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân (CEFINEA) toång hôïp
Möa thöôøng xaûy ra 120-140 ngaøy moät naêm, trung bình 10-12 ngaøy moãi
thaùng. Nhöõng traän möa lôùn gaây ngaäp uùng roäng thöôøng xaûy ra töø cuoái thaùng 9 ñeán
ñaàu thaùng 10. Muøa möa baét ñaàu vôùi gioù muøa Taây-Nam vaøo khoaûng ngaøy10/5 vaø
keát thuùc vaøo khoaûng 30/10, löôïng möa trong thaùng lôùn nhaát laø 308mm vaøo thaùng
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 9
8. Nhöõng côn möa lôùn thöôøng xaûy ra trong thôøi gian ngaén. Löôïng möa giaûm daàn
töø thöôïng nguoàn ñeán haï nguoàn caùc con soâng trong khu vöïc.
Vaøo muøa khoâ, TP.HCM chòu aûnh höôûng cuûa gioù muøa Ñoâng-Baéc, trong ñoù
thaùng 2 laø thaùng khoâ nhaát. Cöôøng ñoä möa theo taàn suaát 5 naêm vaø 10 naêm ñöôïc
öôùc tính laàn löôït laø 80 vaø 91mm/giôø. Löôïng möa theo taàn suaát 5 naêm vaø 10 naêm
ñöôïc öôùc tính laàn löôït laø 114 vaø 128mm.
Löôïng möa phaân boá khoâng ñoàng ñeàu giöõa caùc vuøng:
¾ Vuøng Baéc vaø Ñoâng Baéc: 1900-2000mm/naêm
¾ Vuøng trung taâm Thaønh phoá: 1600-1900mm/naêm
¾ Vuøng Nam vaø Ñoâng Nam: 1200-1300mm/naêm
Baûng 2.4: Caùc ñaëc tröng cheá ñoä möa (Traïm ño möa Taân Sôn Nhaát)
Caùc yeáu toá ñaëc tröng cheá ñoä möa Trò soá
Löôïng möa trung bình naêm 1.979 (mm)
Löôïng möa lôùn nhaát naêm 2.718 (mm)
Löôïng möa nhoû nhaát naêm 1.553 (mm)
Soá ngaøy möa trung bình naêm 154 (ngaøy)
Löôïng möa trung bình thaùng lôùn nhaát 338 (mm) (thaùng 9)
Soá ngaøy möa trung bình thaùng lôùn nhaát 22 (ngaøy) (thaùng 9)
Löôïng möa trung bình thaùng nhoû nhaát 3 (mm)
Löôïng möa cöïc ñaïi 177 (mm)
Löôïng möa thaùng cöïc ñaïi 603 (mm)
Nguoàn: Coâng ty thoaùt nöôùc ñoâ thò
2.2.1.3. Löôïng naéng - maây
Löôïng naéng haøng naêm trung bình 6,2 giôø moãi ngaøy, vôùi löôïng naéng toái ña
laø 8 giôø trong thaùng 2 vaø 3 toái thieåu laø 5 giôø vaøo thaùng 10. Löôïng maây thay ñoåi
trung bình töø 65-80% vaøo thaùng 7, 8, 9 vaø 40% vaøo thaùng 2. Saám seùt, gioâng gioù
thöôøng xaûy ra vaøo muøa möa, khoaûng 6, 7 ngaøy/thaùng nhöng hieám xaûy ra trong
nhöõng thaùng coøn laïi.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 10
2.2.1.4. Ñoä aåm khoâng khí
Ñoä aåm trung bình naêm laø 78%, vaøo muøa möa laø 85%, muøa khoâ laø 75%. Ñoä
aåm toái ña coù theå leân ñeán 99%, toái thieåu laø 30%. Vaøo caùc thaùng muøa khoâ, ñoä aåm
giaûm, ñoä aåm khoâng khí töông ñoái cho bôûi baûng 2.5
2.2.1.5. Ñoä bay hôi
Ñoä bay hôi trung bình haøng naêm ghi nhaän baèng oáng Piche öôùc tính khoaûng
1.300mm. Ñoä bay hôi haøng thaùng coù theå leân ñeán 130-160mm/thaùng vaøo muøa khoâ,
70-90mm/thaùng vaøo muøa möa. Söï bay hôi döôùi aùnh naéng cao hôn 1,3 laàn so vôùi
giaù trò ño baèng oáng Piche (1600-1800mm). Söï bay hôi töø maët nöôùc theo öôùc tính
vaøo khoaûng 600mm ôû vuøng ven bieån vaø 500mm saâu trong ñaát lieàn.
Baûng 2.5: Ñoä aåm töông ñoái trong caùc thaùng taïi TP.HCM (Traïm khí töôïng thuûy vaên)
Ñoä aåm töông ñoái (%) Thaùng
Trung bình Lôùn nhaát Nhoû nhaát
1 77 99 23
2 74 99 22
3 74 98 20
4 76 99 21
5 83 99 33
6 86 100 30
7 87 100 40
8 86 99 44
9 87 100 43
10 87 100 40
11 84 100 33
12 81 100 29
Nguoàn: Coâng ty Thoaùt nöôùc Ñoâ thò
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 11
2.2.1.6. Toác ñoä gioù
Baûng 2.6: Toác ñoä gioù (m/s) trung binh thaùng (Traïm ño Taân Sôn Nhaát)
Thaùng trong naêm Ñaëc
tröng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Caû
naêm
Toác
ñoä TB
(m/s)
2,5 2,8 3,2 3,2 2,7 3,1 3,2 3,3 2,9 2,5 2,3 2,3 2,8
Höôùng
gioù
chính
ÑB ÑN ÑN ÑN N TN TN TTN T T B B
Nguoàn: Ñaøi khí töôïng thuûy vaên TP.HCM
Nhìn chung, gioù trong khu vöïc cuõng coù quy luaät tuaân theo hai muøa chính laø
muøa möa vaø muøa khoâ.
Vaøo caùc thaùng muøa möa (thaùng 5 ñeán thaùng 10) chuû yeáu laø gioù Taây Nam,
Taây-Taây Nam vôùi vaän toác trung bình khoaûng 15m/s, mang theo nhieàu hôi nöôùc vaø
gaây möa nhieàu. Toác ñoä gioù lôùn nhaát coù theå ñaït 25-30m/s.
Gioù Ñoâng, Ñoâng Baéc xuaát hieän chuû yeáu trong caùc thaùng muøa khoâ (thaùng 11
ñeán thaùng 4) vôùi vaän toác trung bình khoaûng 10-12,/s, mang ít hôi nöôùc.
Höôùng gioù chuyeån tieáp giöõa 2 muøa laø höôùng Ñoâng- Ñoâng Nam.
2.2.2. Ñaëc ñieåm ñòa hình
Veà ñòa hình, löu vöïc keânh NL-TN coù hai phaàn chính ôû hai beân bôø keânh.
Nhìn chung, cao trình cuûa moãi vuøng töø 10m ôû phía ngoaøi (Quaän Taân Bình, Goø Vaáp
vaø Quaän 1) xuoáng ñeán 1.5m ôû trung taâm (doïc theo hai bôø keânh). Ñieàu kieän ñòa
hình naøy raát thích hôïp cho vieäc taäp trung nöôùc möa xuoáng keânh.
Nhìn chung, löu vöïc keânh NL-TN naèm treân hai vuøng ñòa hình ñaõ phaân chia
beân treân: vuøng ñoài vaø vuøng thaáp. Vuøng ñoài coù cao ñoä ñòa hình lôùn hôn +2,500m,
bao goàm caùc khu vöïc:
¾ Quaän 1, Quaän 3 töø ñöôøng Nguyeãn Thò Minh Khai ñeán ñöôøng Lyù Chính
Thaéng (khu vöïc phía Nam löu vöïc) cao ñoä giaûm töø 9,7m-3,0m, ñoä doác ñòa
hình lôùn, thoaùt nöôùc khaù toát.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 12
¾ Quaän 10, moät phaàn Quaän Taân Bình (khu vöïa phía Taây Baéc ñeán ñöôøng
Hoaøng Vaên Thuï; Taây vaø Taây Nam löu vöïc ñeán ñöôøng Caùch Maïng Thaùng
8), cao ñoä ñòa hình töø 5,0m ñeán 3,0m. Tuy nhieân khu vöïc Quaän Taân Bình
thuoäc thöôïng löu keânh vaø khoaûng caùch ñeán nguoàn thoaùt khaù xa neân ñoä doác
coáng khoâng theå ñaûm baûo yeâu caàu kyõ thuaät.
¾ Vuøng phía Ñoâng Baéc löu vöïc, thuoäc Quaän Goø Vaáp vaø moät phaàn Quaän Phuù
Nhuaän, cao ñoä ñòa hình töø 10,0m-2,5m, ñoä doác ñòa hình lôùn, nguoàn thoaùt laø
ñoaïn giöõa keânh neân coù theå xaây döïng caùc tuyeán thoaùt nöôùc vôùi ñoä doác lôùn,
thoaùt nöôùc toát.
¾ Vuøng thaáp naèm doïc theo tuyeán keânh, coù cao ñoä ñòa hình nhoû hôn 2,5m, caùc
tuyeán keânh thoaùt nöôùc chòu aûnh höôûng naëng cuûa thuûy trieàu, gaàn nhö laø
vuøng chöùa cuûa toaøn boä löu vöïc khi möa do keânh thoaùt nöôùc khoâng kòp. Vì
vaäy, thöôøng bò ngaäp vaø 1 thôøi gian daøi sau möa vaãn trong tình traïng ruùt
chaäm.
(Nguoàn: Coâng ty Thoaùt nöôùc Ñoâ thò)
2.2.3. Ñaëc ñieåm veà ñòa chaát coâng trình
Löu vöïc keânh NL-TN ñöôïc phuû bôûi lôùp traàm tích Pleitoxen coù nguoàn goác
soâng, thaønh phaàn caáu taïo chuû yeáu laø caùt vaø seùt… ÔÛ nhöõng vuøng thaáp doïc keânh, do
quaù trình ñoâ thò hoùa moät caùch töï phaùt, treân beà maët coù theâm caùc lôùp phuû raát ña
daïng bao goàm: caùt, raùc, xaø baàn hoaëc ñaát, ñaát ñoû ñaép theâm nhaèm muïc ñích toân
neàn.
Coù nhieàu hoá khoan thaêm doø ñòa chaát treân toaøn löu vöïc cuõng nhö doïc keânh ôû
caùc ñoä saâu khaùc nhau vaøo muøa khoâ cuõng nhö muøa möa cho thaáy phaân boá ñòa taàng
töø treân xuoáng döôùi nhö sau:
¾ Lôùp ñaát ñaép coù ñoä daøy töø 1,0-2,0m goàm: ñaát seùt, caùt, ñaát boät laãn nhieàu ñaù
vuïn, raùc vaø xaùc thöïc vaät. Nguoàn goác hình thaønh lôùp ñaát naøy do quaù trình
daân cö laán keânh taïo thaønh, chæ xuaát hieän ôû caùc vuøng thaáp, truõng doïc keânh.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 13
¾ Lôùp ñaát seùt laãn caùt boät, nhieàu caùt, maøu xaùm, ôû traïng thaùi meàm, deûo (CL)
beà daøy trung bình töø 2-3m, ôû ñoä saâu töø 2-7m. Cöôøng ñoä chòu taûi RCT=0,7-
1,0 kg/cm2.
¾ Lôùp caùt coù ñoä lôùn haït töø trung bình ñeán nhuyeãn laãn ñaát seùt maøu xaùm traïng
thaùi bôû rôøi (SC) coù beà daøy trung bình 2m, ôû ñoä saâu töø 5-37m. Cöôøng ñoä
chòu taûi RCT=3,4 kg/cm2 (caùc coáng xaû, thieát bò taùch doøng thöôøng naèm treân
lôùp (CL) hoaëc lôùp naøy).
¾ Lôùp caùt haït to ñeán nhuyeãn, laãn ñaát boät ôû traïng thaùi chaët vöøa, coù khaû naêng
chòu taûi cao (SM) phaân boá töø lôùp (SC) ñeán heát ñaùy loã khoan (caùc tuyeán
thoaùt nöôùc thaûi, haàm bôm ñöôïc ñaët ôû ñoä saâu cuûa lôùp (SC) hay lôùp naøy).
2.2.4. Ñaëc ñieåm thuûy vaên vaø soâng raïch nguoàn tieáp nhaän cuûa keânh NL-TN
2.2.4.1. Heä thoáng soâng, raïch
Heä thoáng keânh raïch cuûa Thaønh phoá coù 2 heä thoáng chính. Heä thoáng caùc
keânh raïch ñoå vaøo soâng Saøi Goøn vôùi hai nhaùnh chính laø: raïch Beán Caùt vaø keânh
NL-TN. Heä thoáng caùc keânh raïch ñoå vaøo soâng Beán Löùc vaø Keânh Ñoâi- Keânh Teû
nhö: raïch Taân Kieân, raïch Baø Hom, raïch Taân Hoùa- Loø Goám… Ñaëc ñieåm cuûa caùc
keânh raïch naøy laø chuùng ñeàu ñoäc laäp, coù moät phaàn chaûy troïng löïc vaø baét nguoàn töø
vuøng ñaát cao Goø Vaáp. TP.HCM coù hai soâng chính tieáp nhaän nöôùc möa vaø nöôùc
thaûi.
¾ Soâng Ñoàng Nai: lôùn nhaát vuøng Ñoâng Nam Boä, cung caáp vaø tieâu thoaùt nöôùc
cho moät löu vöïc roäng lôùn cuûa Ñoâng Nam Boä vaøo khoaûng 23.000 km2, trong
ñoù coù TP.HCM, löu löôïng vaøo muøa kieät töø 75m3/s ñeán 200m3/s.
¾ Soâng Saøi Goøn: baét nguoàn töø Campuchia, chaûy qua vuøng ñoài nuùi phía Taây
Baéc huyeän Loäc Ninh (Bình Phöôùc) ôû cao ñoä 200-250m. Soâng Saøi Goøn daøi
256km, dieän tích löu vöïc 5.560km2. Ñoaïn chaûy qua ñòa baøn tænh töø Daàu
Tieáng ñeán Laùi Thieâu daøi 143km. ÔÛ thöôïng löu soâng heïp, nhöng ñeán Daàu
Tieáng, soâng môû roäng 100m vaø ñeán thò xaõ Thuû Daàu Moät laø 200m. Ñoaïn
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 14
chaûy qua Thaønh phoá coù beà roäng töø 225-370m, chieàu saâu ñeán 20m. Soâng
naøy hôïp löu vôùi soâng Ñoàng Nai ôû cöûa Caùt Laùi, ñoaïn soâng hôïp löu naøy goïi
laø soâng Nhaø Beø chaûy thaúng ra bieån. Löu löôïng bình quaân 85m3/s, ñoä doác
cuûa soâng nhoû chæ 0,7%. Heä thoáng caùc chi löu cuûa soâng Saøi Goøn raát nhieàu vaø
coù löu löôïng trung bình vaøo khoaûng 54m3/s. Soâng Saøi Goøn laø soâng coù ñoä
doác nhoû, loøng vaãn heïp nhöng saâu, ít khu chöùa do vaäy thuûy trieàu truyeàn vaøo
raát saâu vaø maïnh. Vaøo muøa khoâ, trieàu lan truyeàn leân treân caàu Böng Baøn (khi
chöa coù hoà Daàu Tieáng). Do vaäy, cheá ñoä thuyû vaên, thuyû löïc cuûa keânh raïch
trong Thaønh phoá chòu aûnh höôûng chuû yeáu cuûa soâng Saøi Goøn.
Keânh NL-TN coù chieàu daøi raïch chính laø 9.470m vaø caùc chi löu:
Teân Chieàu daøi (m)
Raïch coáng Baø Xeáp 300
Raïch Buøng Binh 652
Raïch Mieãu 1.116
Raïch Oâng Tieâu 740
Raïch Mieáu Noåi (P.3-Q.Bình Thaïnh) 640
Raïch Buøi Höõu Nghóa 620
Raïch Caàu Boâng 1.480
Raïch Caàu Sôn 960
Raïch Phan Vaên Haân (P.17-Q.Bình Thaïnh) 1.020
Raïch Vaên Thaùnh 1.465
Keânh NL-TN bao goàm hai phaàn chính: keânh Nhieâu Loäc (ñoaïn thöôïng
nguoàn) vaø keânh Thò Ngheø (ñoaïn haï nguoàn), vaø moät soá caùc keânh nhoû khaùc, trong
ñoù raïch Caàu Boâng vaø raïch Vaên Thaùnh laø lôùn nhaát. Löu vöïc keânh NL-TN coù dieän
tích khoaûng 33km2 naèm trong 7 quaän cuûa TP.HCM vaø ñoå vaøo soâng Saøi Goøn gaàn
caàu Ba Son.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 15
Keânh NL-TN vaø caùc löu chi (raïch Mieãu, raïch OÂng Buoâng, raïch Vaên
Thaùnh…) coù chieàu daøi raïch chính: 9.470m, caùc chi löu 8.716m toång chieàu daøi
18.186m, chaûy xuyeân suoát Thaønh phoá laø nôi tieáp nhaän nöôùc thaûi cuûa moät löu vöïc
lôùn bao goàm toaøn boä Quaän Phuù Nhuaän, Quaän 3, Quaän Taân Bình, Quaän 10, Quaän
1, Quaän Bình Thaïnh vaø moät phaàn Quaän Goø Vaáp vôùi dieän tích khoaûng 3.324 ha,
daân soá khoaûng 1.200.000 ngöôøi. Cao ñoä maët ñaát thay ñoåi nhö sau: cao nhaát laø
Quaän Goø Vaáp, Quaän 1, Quaän 3: 6-9m ñeán thaáp nhaát ôû ven keânh töø 1,5-2m, chieàu
daøi keânh khoaûng hôn 10km, chieàu roäng thay ñoåi töø Nhieâu Loäc ñeán Thò Ngheø laø
10-20-30m, ñoä saâu töø 2-3-4m. Dieän tích maët nöôùc khoaûng 10ha. Khoái löôïng nöôùc
veà muøa caïn luùc chaân trieàu khoaûng 700.000m3. Raïch cuõng chòu aûnh höôûng cheá ñoä
thuûy trieàu soâng Saøi Goøn truyeàn vaøo neân trong ngaøy chieàu nöôùc chaûy cuõng thay ñoåi
hai laàn. Nhöng do keânh ngaén, noâng, nhoû heïp, uoán khuùc, loøng raïch laïi bò laán chieám
nhieàu bôûi nhaø daân neân aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu bò suy giaûm nhanh doïc theo keânh
raïch. Nöôùc töø soâng Saøi Goøn trong quaù trình trieàu leân chæ vaøo ñöôïc tôùi caàu Kieäu
caùch soâng 4,5m. Khi trieàu ñaõ ruùt heát ôû soâng Saøi Goøn thì möïc nöôùc ôû ñaàu nguoàn
Nhieâu Loäc vaãn cao hôn möùc bình thöôøng.
2.2.4.2. Thuûy vaên
Cheá ñoä thuûy vaên cuûa soâng Saøi Goøn chòu aûnh höôûng roõ reät cuûa thuûy trieàu
ñeán taän Beán Than, caùch hôïp löu soâng Saøi Goøn vaø soâng Ñoàng Nai 60km. Löu
löôïng thuûy trieàu cuûa soâng Saøi Goøn ôû vaøm keânh NL-TN (15km thöôïng nguoàn cuûa
hôïp löu soâng Saøi Goøn vaø soâng Ñoàng Nai), vaøo khoaûng ± 3.000m3/s. ÔÛ Phuù Cöôøng
(45km thöôïng nguoàn vaøm keânh NL-TN), löu löôïng thuûy trieàu khoaûng ± 1.500m3/s.
Löu löôïng thuûy trieàu cuûa keânh NL-TN ôû vaøm keânh vaøo khoaûng ±75m3/s.
ÔÛ löu vöïc thaáp cuûa heä thoáng soâng Ñoàng Nai, doøng chaûy thöôøng xuyeân bò
aûnh höôûng bôûi thuûy trieàu töø cöûa soâng vaø caùc doøng chaûy töø thöôïng nguoàn, ñöôïc
ñieàu tieát bôûi caùc coâng trình thuûy lôïi.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 16
¾ Caùc doøng chaûy vaøo soâng Saøi Goøn
Doøng chaûy soâng Thò Tính öôùc tínhvaøo khoaûng 5m3/s. Löu löôïng cuûa löu vöïc
NL-TN öôùc tính khoaûng 1,16m3/s.
¾ Doøng chaûy ra khoûi soâng Saøi Goøn
Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa Sôû Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân, caùc
khu coâng nghieäp vaø daân cö trong TP.HCM, Bieân Hoøa vaø Thuû Daàu Moät ñang söû
duïng löôïng nöôùc khoaûng 13,5m3/s töø soâng Saøi Goøn vaø soâng Ñoàng Nai, ñaëc bieät laø
caùc nhaø maùy nöôùc Beán Than, Bình An, Thieân Taân, vaø Nhaø maùy Quoác loä 1 ñang söû
duïng 21,0m3/s. Löôïng nöôùc laáy töø soâng Saøi Goøn vaø soâng Ñoàng Nai duøng cho thuûy
noâng öôùc tính khoaûng 20m3/s.
Caùc loaïi nguoàn nöôùc töø möa, töø nöôùc thaûi, töø thuûy trieàu hình thaønh nguoàn
nöôùc keânh NL-TN. Nguoàn nöôùc keânh gaén lieàn vôùi caùc ñieàu kieän cuï theå cuûa löu
vöïc, phuï thuoäc chaët cheõ vaøo thôøi ñieåm xuaát hieän cuûa töøng quaù trình. Moãi loaïi seõ
coù nhöõng tính chaát, nhöõng ñaëc tröng rieâng veà ñoä lôùn vaø cöôøng suaát bieán ñoåi haøm
löôïng vaät chaát gaây möùc ñoä ñoäc vaø noù seõ quyeát ñònh neân tính chaát cô baûn veà nguoàn
nöôùc cuûa keânh NL-TN.
Hình 2.2: Moâ hình söï hình thaønh doøng chaûy treân keânh NL-TN
Ghi chuù: Nguoàn nöôùc töø nöôùc möa
Thuûy trieàu vaø doøng trieàu
Nguoàn nöôùc töø nöôùc thaûi
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 17
Vaøo muøa möa, nhôø löôïng nöôùc möa lôùn, keânh bôùt oâ nhieãm hôn do nöôùc
thaûi ñöôïc pha loaõng vaø ñöa ngay ra soâng Saøi Goøn. Keânh bò thu heïp vaø boài laáp neân
khi möa lôùn, löôïng nöôùc möa khoâng thoaùt ngay ra soâng maø keùo daøi trong nhieàu
giôø, nhôø ñoù löu löôïng doøng keânh vaãn lôùn hôn muøa khoâ giaûm bôùt oâ nhieãm. Tuy
nhieân, buøn laéng ñoïng treân keânh vaãn phaân huûy taïo muøi hoâi. Keát quaû ño ñaïc löu
löôïng treân keânh cho thaáy:
¾ Löu löôïng muøa khoâ: tæ leä vôùi bieân ñoä trieàu (thay ñoåi theo ngaøy, thaùng vaø vò
trí maët caét ño ñaïc). Caøng xa cöûa raïch möïc nöôùc ñænh trieàu vaø bieân ñoä möïc
nöôùc caøng giaûm. Do ñoù, nöôùc töø caàu Kieäu ñeán vaøm tieâu thoaùt nöôùc deã daøng
hôn ñoaïn beân treân.
¾ Löu löôïng muøa möa: khu vöïc phía Baéc cuûa löu vöïc, maïng löôùi thoaùt nöôùc
coøn thöa thôùt, phaàn lôùn nöôùc thaám giuùp ñieàu hoøa moät phaàn löu löôïng.
Löôïng nöôùc möa raát lôùn so vôùi nöôùc thaûi (gaáp hôn 20 laàn) taïo doøng chaûy
maïnh trong keânh. Tuy nhieân, doøng chaûy naøy khoâng ñuû söùc cuoán theo toaùn
boä löôïng caën laéng ñoïng treân keânh, vaãn coù söï phaân huûy chaát höõu cô ngay
treân keânh gaây oâ nhieãm vôùi möùc ñoä nheï hôn muøa khoâ.
2.2.4.3. Cheá ñoä thuûy trieàu
Thuûy trieàu ôû TP.HCM theo cheá ñoä baùn nhaät trieàu, coù 2 ñænh trieàu (moät cao
moät thaáp) vaø 2 ñaùy trieàu (moät cao moät thaáp). Khaùc bieät giöõa möïc nöôùc trieàu
cöôøng vaø möïc nöôùc trieàu roøng thay ñoåi trong khoaûng 2,7-3,3m ôû gaàn TP.HCM vaø
2,5-4,0m taïi caùc cöûa soâng. Do cao trình thaáp (döôùi 2,5m), haàu heát caùc soâng vaø
keânh ôû TP.HCM ñeàu bò aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu.
Moät chu kyø thuûy trieàu ñaày ñuû keùo daøi trung bình 12-15 ngaøy, goàm 5-7 ngaøy
trieàu cöôøng vaø 3-5 ngaøy trieàu roøng.
Thôøi gian trieàu leân thöôøng vaøo khoaûng 15-20 giôø, trong khi ñoù thôøi gian
trieàu xuoáng chæ vaøo khoaûng 4-8 giôø. Ñieàu naøy khoâng coù lôïi cho heä thoáng thoaùt
nöôùc möa.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 18
Coù ba chu kyø thuûy trieàu moãi naêm:
¾ Chu kyø trieàu cao: thaùng 9, 10, 11, 12.
¾ Chu kyø trieàu thaáp: thaùng 4, 5, 6, 7, 8.
¾ Chu kyø trieàu trung bình: thaùng 1, 2, 3.
Haøng thaùng laïi coù 2 kyø trieàu cöôøng theo chu kyø maët traêng vaøo caùc ngaøy 1,
2, 3, 4, 14, 15, 16, 17 (aâm lòch) vaø 2 kyø trieàu keùm vaøo giöõa caùc ngaøy noùi treân.
Bieân ñoä trieàu khaù lôùn vaø ít bieán ñoäng qua nhieàu naêm, taïi traïm ño Phuù An,
bieân ñoä trieàu trung bình khoaûng töø 1,7-2,5m, cao nhaát laø 3,95m. Ñoä cheânh bieân ñoä
trieàu ôû caùc taàn suaát khaùc nhau nhoû vaøo khoaûng 20-30cm.
Möùc ñoä aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu phuï thuoäc vaøo ñòa hình loøng soâng, keânh,
raïch (ñoä saâu, chieàu roäng, quaù trình truyeàn trieàu) ñoái vôùi cöûa soâng. ÔÛ ñaây caàn löu yù
laø toác ñoä chaûy ra phaàn lôùn ñeàu lôùn hôn toác ñoä chaûy vaøo, chæ coù moät vaøi nôi toác ñoä
chaûy ra baèng toác ñoä chaûy vaøo ñaëc bieät laø thôøi gian nöôùc chaûy ra baèng thôøi gian
nöôùc chaûy vao. Cho neân ôû moät soá keânh raïch thì khoái löôïng nöôùc baån chöa chaûy ra
khoûi cöûa keânh thì ñaõ bò nöôùc ñaåy trôû vaøo laøm cho tình hình oâ nhieãm caøng traàm
troïng theâm (vì tính chaát baùn nhaät trieàu- hai laàn nöôùc lôùn vaø hai laàn nöôùc roøng).
Thôøi gian quaù ngaén chæ 6 giôø neân löôïng nöôùc khoâng kòp chaûy ra ngoaøi soâng chính
vaø treân keânh raïch coøn toàn taïi vuøng giaùp nöôùc. Chính vì vaäy nôi ñaây thöôøng bò oâ
nhieãm raát naëng.
AÛnh höôûng cuûa thuûy trieàu leân khaù xa treân 2 soâng: soâng Ñoàng Nai leân ñeán
Trò An caùch bieån 150km; soâng Saøi Goøn leân ñeán Daàu Tieáng caùch bieån 180km.
Cuøng vôùi thuûy trieàu laø söï xaâm nhaäp maën, vaøo muøa möa aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu
ñoái vôùi ñoä maën treân soâng thaáp nhöng veà muøa khoâ, do löu löôïng soâng giaûm nhieàu,
aûnh höôûng raát lôùn.
Treân keânh NL-TN, do loøng raïch nhoû heïp, noâng, bò boài laáp, laán chieám bôûi
nhaø daân vaø chaát thaûi, bò caûn trôû bôûi rau, beøo vaø do cao ñoä ñòa hình thay ñoåi nhanh,
aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu suy giaûm maïnh, nöôùc töø soâng Saøi Goøn theo trieàu leân chæ
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 19
ñeán ñöôïc caàu Kieäu (caùch soâng 2,5km), phaàn coøn laïi cuûa keânh bò doàn öù bôûi nöôùc
thaûi gaây oâ nhieãm loøng keânh.
2.2.4.4. Vuøng ngaäp uùng
Tình traïng cuûa heä thoáng bò hö hoûng nhieàu naêm qua laø do keát quaû cuûa vieäc
thieáu duy tu. Hôn 50 vuøng bò ngaäp cuïc boä keùo daøi töø 1-2 ngaøy vaøo muøa möa trong
toaøn Thaønh phoá. Kieåm tra sô boä coù 8 khu vöïc lôùn (goàm nhieàu vuøng ngaäp nhoû beân
trong) naèm trong löu vöïc keânh NL-TN.
Moät soá nguyeân nhaân gaây ra hieän töông ngaäp uùng taïi löu vöïc keânh:
¾ Do nöôùc trieàu cöôøng: möùc trieàu cöôøng laøm nöôùc soâng traøn ngaäp caùc vuøng
ñòa hình thaáp, gaây aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán tình hình ngaäp. Heä thoáng ñöôøng
coáng thoaùt thöôøng coù caùc cöûa ra taïi caùc keânh raïch ñaët döôùi möùc “0” neân
vaøo muøa trieàu cöôøng caùc cöûa coáng naøy bò ngaäp saâu ñaõ aûnh höôûng raát lôùn
ñeán khaû naêng thaùo nöôùc cuûa caùc vuøng cao. Hôn nöõa khi phaùt trieån caùc khu
daân cö môùi, chuû ñaàu tö ñaõ khoâng quan taâm ñuùng möùc ñeán vieäc thoaùt nöôùc
cho khu daân cö, cao ñoä san laáp maët baèng thaáp hôn cao ñoä möùc nöôùc trieàu
cöôøng do ñoù raát nhieàu khu daân cö thöôøng xuyeân bò ngaäp ngay caû trong muøa
naéng.
¾ Do möa: Trong caùc traän möa cöôøng ñoä cao, ñænh möa xuaát hieän khaù sôùm,
cöôøng ñoä möa thôøi ñoaïn ngaén thöôøng khaù cao, ñieàu naøy deã daøng gaây neân
caùc traän ngaäp keùo daøi.
¾ Ñòa hình thaáp: caùc vuøng truõng ñòa hình thaáp ngaäp do trieàu vaø tình hình ngaäp
caøng nghieâm troïng hôn khi coù söï keát hôïp giöõa trieàu vôùi möa coù cöôøng ñoä
cao nhö khu vöïc ñöôøng Ung Vaên Khieâm, ñöôøng Ñinh Boä Lónh, chôï Taân
Bình… khi ñoù haàu heát caùc cöûa xaû ñeàu ngaäp do trieàu.
¾ Do keânh raïch bò boài laáp: moät soá chi löu ñöôïc xem laø heä thoáng caáp 1 trong
tieâu thoaùt nöôùc nhö raïch Vaên Thaùnh, raïch Caàu Boâng, raïch Caàu Sôn… nhöng
chöa ñöôïc chuù troïng ñuùng möùc trong ñaàu tö, chöa ñöôïc naïo veùt, gia coá ñònh
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 20
kyø, vaø ñaõ bò daân cö hai beân raïch laán chieám nghieâm troïng neân thöôøng xaûy ra
hieän töôïng saït lôõ, boài laáp laøm giaûm khaû naêng thoaùt nöôùc cuûa heä thoáng cho
duø heä thoáng coáng hoaït ñoäng toát. Moät soá ñaùy keânh cao hôn cöûa xaû laøm cho
heä thoáng coáng bò ngaäm nöôùc taïo ñieàu kieän laéng ñoïng ñaát raùc nhö raïch Vaên
Thaùnh,…
¾ Do heä thoáng thoaùt nöôùc bò hö hoûng: coáng bò suïp do ñaõ quaù cuõ vaø hö hoûng
do xe taûi löu thoâng nhaát laø ñoái vôi caùc tuyeán coáng voøm ñöôïc xaây döïng ñaõ
laâu naêm vaø chæ phuø hôïp vôùi löu löôïng taûi troïng giao thoâng thaáp.
¾ Do heä thoáng coáng hieän höõu bò quaù taûi vaø thieáu coáng thoaùt nöôùc: heä thoáng
thoaùt nöôùc chöa hoaøn chænh, trong khi moät soá ñöôøng thoaùt nöôùc quaù taûi, bò
hö hoûng. Moät soá haàm ga, ñöôøng coáng thoaùt, keânh raïch bò taét ngheõn bôûi raùc,
ñaát caùt neân ngaäp uùng xaûy ra baát cöù khi naøo coù möa lôùn.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 21
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 22
Baûng 2.7: Moät soá tuyeán ñöôøng chính chòu aûnh höôûng thöôøng xuyeân cuûa vieäc ngaäp
uùng (thaùng 5-thaùng 9- 2007)
Ñaùnh giaù möùc ñoä STT Teân ñöôøng Quaän Soá laàn
ngaäp Nheï Vöøa Naëng
1 Cao thaéng 3 1 1
2 3 thaùng 2 10 3 3
3 3 thaùng 2- Leâ Hoàng Phong 10 9 9
4 Baïch Ñaèng BT 3 3
5 Ñöôøng D1 BT 12 12
6 Ñinh Tieân Hoaøng BT 8 8
7 Vaïn Kieáp BT 1 1
8 Vuõ Tuøng BT 3 3
9 Xoâ Vieát Ngheä Tónh BT 8 8
10 Nguyeãn Höõu Caûnh BT 14 14
11 Buøi Ñình Tuùy BT 6 6
12 Phan Ñình Phuøng PN 6 6
13 Khu coâng vieân Hoaøng Vaên Thuï TB 11 11
14 Lyù Thöôøng Kieät TB 3 3
15 Tröôøng Chinh TB 6 6
16 Phaïm Vaên Hai TB 1 1
17 Baïch Ñaèng TB 10 10
18 Nguyeãn Kieäm GV 12 12
19 Leâ Lai- Leâ Lôïi GV 8 8
20 Traàn Khaùnh Dö 1 1 1
21 Nguyeãn Höõu Caûnh 1 1
22 Traàn Khaéc Chaân 1 1 1
23 Traàn Nhaät Duaät 1 1 1
24 CMT 8 10 2 2
25 Nguyeãn Thaùi Sôn GV 11 11
26 Toâ Hieán Thaønh 10 8 3 5
Nguoàn: Coâng ty Thoaùt nöôùc Ñoâ thò
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 23
2.3. MOÄT SOÁ ÑAËC ÑIEÅM PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ- XAÕ HOÄI TREÂN LÖU
VÖÏC KEÂNH NL-TN
2.3.1. Hieän traïng veà daân soá vaø phaân boá daân cö treân löu vöïc
Theo soá lieäu thoáng keâ, trong löu vöïc keânh NL-TN coù 1.200.000 nhaân khaåu
cö truù (khoâng keå soá khaùch vaõng lai vaø cö truù baát hôïp phaùp), chieám 30,7% daân soá
noäi thaønh. Maät ñoä daân soá toaøn khu bình quaân laø 361 ngöôøi/ha, phaân boá khoâng
ñoàng ñeàu treân caùc Quaän vaø Phöôøng. Taäp trung ñoâng daân cö nhaát laø caùc khu nhaø ôû
thaáp taàng thuoäc Quaän 3, Quaän 10, Quaän Taân Bình, Quaän Phuù Nhuaän vôùi maät ñoä
leân ñeán 500-1000ngöôøi/ha (cao nhaát laø phöôøng 12-Quaän Phuù Nhuaän vôùi maät ñoä
1.016ngöôøi/ha); ôû möùc thaáp vôùi maät ñoä töø 90-200ngöôøi/ha (thaáp nhaát laø phöôøng 8-
Quaän Phuù Nhuaän vôùi 91ngöôøi/ha) laø caùc khu vöïc bieät thöï trung taâm Quaän 3 vaø
caùc khu quaân söï ñang chuyeån ñoåi thaønh khu daân cö hoaëc caùc khu baùn noâng thoân
thuoäc Quaän Taân Bình; möùc trung bình laø caùc khu coøn laïi cuûa löu vöïc vôùi maät ñoä
khoaûng 200-500ngöôøi/ha. (Nguoàn: Vieän Quy hoaïch xaây döïng vaø thieát keá Ñoâ thò)
Soá ngöôøi soáng treân vaø ven keânh chuû yeáu laø taïm cö, khoâng coù hoä khaåu chính
thöùc, coù nguoàn goác laø daân hoài cö töø caùc vuøng kinh teá môùi, daân töø caùc ñòa phöông
khaùc do ñieàu kieän kinh teá khoù khaên ñoå veà Thaønh phoá. Soá daân naøy thöôøng coù thu
nhaäp thaáp vaø khoâng oån ñònh töø caùc coâng vieäc lao ñoäng giaûn ñôn khoâng caàn tay
ngheà. Ñaây laø moät khía caïnh caàn quan taâm khi toå chöùc taùi ñònh cö.
2.3.2. Hieän traïng CN-TTCN taïi löu vöïc keânh NL-TN
Moät trong nhöõng nguyeân nhaân laøm cho löu vöïc keânh NL-TN bò oâ nhieãm laø
do söï taäp trung cuûa caùc cô sôû CN-TTCN xung quanh keânh. Caùc cô sôû naøy phaân
taùn roäng khaép treân löu vöïc vôùi quy moâ vöøa vaø nhoû, thay ñoåi raát linh hoaït (veà soá
löôïng vaø maët haøng saûn xuaát) theo nhu caàu thò tröôøng, chuû yeáu laø caùc ngaønh saûn
xuaát TTCN trong lónh vöïc tieâu duøng vaø thöïc phaåm. Caùc cô sôû saûn xuaát haàu heát
khoâng coù coâng trình xöû lyù. Toång löôïng nöôùc thaûi töø caùc nhaø maùy lôùn trong löu vöïc
NL-TN ñöôïc öôùc tính laø 3.400m3/ngaøy, hay 3,6% cuûa toång löôïng nöôùc thaûi, neân
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 24
nöôùc thaûi coâng nghieäp khoâng phaûi laø vaán ñeà lôùn trong löu vöïc NL-TN. Tuy nhieân
nöôùc thaûi cuûa caùc ngaønh saûn xuaát CN-TTCN vaãn laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân
gaây oâ nhieãm keânh.
Treân toaøn löu vöïc coù 108 nhaø maùy, xí nghieäp CN vaø treân 2000 cô sôû TTCN
vôùi ñaïi ña soá coù quy moâ vöøa vaø nhoû, thuoäc caùc ngaønh:
¾ Cô khí söûa chöõa thieát bò maùy moùc
¾ Kyõ thuaät ñieän vaø ñieän töû
¾ Hoùa chaát, cao su, nhöïa
¾ Cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm
¾ Deät da, may maëc
¾ Saønh söù, thuûy tinh
Ña soá caùc cô sôû TTCN ñöôïc taän duïng töø maët baèng nhaø ôû vaø phaân boá raûi
raùc, xen laãn khu daân cö, dieän tích daønh cho saûn xuaát raát thieáu vaø haàu nhö khoâng
coù khoaûng troáng daønh cho caùc coâng trình xöû lyù chaát thaûi caàn thieát.
Tính chaát nöôùc thaûi cuûa caùc cô sôû CN-TTCN raát khaùc nhau. Möùc ñoä oâ
nhieãm phuï thuoäc theo töøng ngaønh vaø caùc yeáu toá chính sau ñaây:
¾ Löôïng nöôùc caáp caàn duøng cho quaù trình saûn xuaát vaø sinh hoaït cuûa coâng
nhaân.
¾ Tính chaát vaø coâng ngheä saûn xuaát.
¾ Nguyeân lieäu vaø saûn phaåm söû duïng trong saûn xuaát.
¾ Tình traïng veä sinh moâi tröôøng vaø an toaøn lao ñoäng trong saûn xuaát.
2.3.2.1. Hieän traïng saûn xuaát TTCN taïi khu vöïc
TTCN laø moät theá maïnh saûn xuaát cuûa khu vöïc ñang xeùt. Ñaëc ñieåm cuûa quaù
trình saûn xuaát nhö quy trình coâng ngheä, nguyeân lieäu, saûn phaåm,… ñeàu mang tính
ñaëc tröng cuûa moãi neàn saûn xuaát vöøa vaø nhoû, quy moâ gia ñình vaø mang tính thuû
coâng cao. Haàu heát caùc loaïi hình TTCN ñeàu coù maët trong khu vöïc naøy vaø taïo neân
moät böùc tranh khaù ña daïng cuûa neàn saûn xuaát TTCN cuûa TP.HCM. Haàu heát caùc cô
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 25
sôû saûn xuaát ñeàu ñaõ toàn taïi töø laâu. Ñaây cuõng laø nguoàn soáng chính cuûa nhieàu ngöôøi
daân trong khu vöïc, trong soá naøy coù moät soá ngaønh saûn xuaát mang tính chaát cha
truyeàn con noái.
Quy moâ vaø doanh thu trong caùc cô sôû saûn xuaát ngaøy caøng ñöôïc naâng cao vaø
song song vôùi ñieàu naøy laø vieäc ñoåi môùi daàn coâng ngheä ñaët ra cho haàu heát caùc
ngaønh saûn xuaát, tröôùc tieân laø caùc ngaønh nhö deät nhuoäm, nhöïa… Tuy vaäy, nhìn
chung neàn saûn xuaát TTCN ôû khu vöïc vaãn coøn ñang ôû trong tình traïng laïc haäu vaø
khoâng ñoàng boä. Phaàn lôùn caùc hoaït ñoäng saûn xuaát vaãn coøn laø thuû coâng, söû duïng
nhieàu söùc lao ñoäng cuûa ngöôøi daân trong khu vöïc. Caùc cô sôû saûn xuaát TTCN trong
khu vöïc vaãn coøn laø nguoàn giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm chính cho phaàn lôùn nhaân
daân taïi ñaây. Maùy moùc thieát bò ñaõ laïc haäu, cuõ kyõ. Nhieàu nôi saûn xuaát ra caùc saûn
phaåm keùm chaát löôïng. Cuøng vôùi söï phaùt trieån chung, nhieàu cô sôû saûn xuaát TTCN
ñaõ baét ñaàu hình thaønh neân caùc xí nghieäp tö nhaân vöøa vaø nhoû döôùi daïng caùc coâng
ty Traùch nhieäm höõu haïn (TNHH) hoaëc doanh nghieäp tö nhaân (DNTN) coù khaû
naêng caïnh tranh vôùi caùc xí nghieäp lôùn cuûa quoác doanh. Tieâu bieåu trong soá naøy laø
moät soá cô sôû xí nghieäp nhö: xí nghieäp may Hoøa Phuù, coâng ty deät may Gia Ñònh,
coâng ty TNHH song maây Ñöùc Thaønh, DNTN Hieäp Löïc, coâng ty TNHH Sôn Kha,
coâng ty TNHH Ñaïi Quang Nam…
2.3.2.2. Hieän traïng saûn xuaát CN taïi khu vöïc
Caùc xí nghieäp CN trong khu vöïc cuõng ñaõ hình thaønh moät khu saûn xuaát CN
taäp trung vôùi nhieàu loaïi hình saûn xuaát ña daïng vaø phong phuù vôùi caùc ñaëc tröng:
¾ Caùc loaïi hình coâng nghieäp ôû khu vöïc raát ña daïng, coù maët ñaày ñuû caùc loaïi
hình coâng nghieäp ôû TP.HCM vaø caû nöôùc ôû nôi ñaây, tuy vaäy caùc ngaønh saûn
xuaát khoâng mang tính taäp trung cao.
¾ Nguyeân lieäu, saûn phaåm khaù ña daïng vaø thay ñoåi theo tình hình vaø thò
tröôøng, thích öùng vôùi cô cheá môùi. Caùc nhaø maùy xí nghieäp ñaõ naêng ñoäng
hoaïch ñònh höôùng saûn xuaát cuûa ñôn vò mình.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 26
¾ Trình ñoä coâng ngheä vaø maùy moùc thieát bò cuõng khaù ña daïng: töø raát thoâ sô
ñeán hieän ñaïi.
¾ Caùc nhaø maùy xí nghieäp coù nhieàu nôi naèm xen keõ vaøo khu daân cö taïo ra
nhöõng aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng (Khu coâng nghieäp mang tính chaát taäp
trung nhaát laø khu coâng nghieäp Taân Bình).
Söï phaân loaïi caùc xí nghieäp gaëp phaûi nhieàu khoù khaên, tuy vaäy tuøy thuoäc vaøo
ñieàu kieän nöôùc ta vaø theo khía caïnh oâ nhieãm moâi tröôøng, caùc loaïi hình coâng
nghieäp trong khu vöïc coù theå phaân ra caùc ngaønh nhö sau:
Ngaønh deät nhuoäm:
Caùc nhaø maùy xí nghieäp lôùn trong vuøng laø:
Coâng ty TNHH sôïi ASF (loâ III 21 cuïm 4, ñöôøng 19/5A nhoùm CNIII- KCN
Taân Bình)
Coâng ty TNHH deät may xuaát khaåu An Linh ( loâ II, ñöôøng soá 1- KCN Taân
Bình)
Coâng ty deät may Gia Ñònh (189 Phan Vaên Trò, Phöôøng 11- Quaän Bình
Thaïnh)
Nhaø maùy deät chaên len Bình Lôïi (438 Nô Trang Long, Phöôøng 13- Quaän
Bình Thaïnh)
Coâng ty Ñoàng Taán Phaùt (131 Leâ Lôïi- Quaän Goø Vaáp)
Coâng ty TNHH Saûn xuaát Thöông maïi Nhaät Nam (12/18C Phan Huy Ích,
Phöôøng 12- Quaän Goø Vaáp)
Ngaønh coâng nghieäp thöïc phaåm
Caùc nhaø maùy, xí nghieäp tieâu bieåu trong khu vöïc laø:
Coâng ty Coå phaàn daàu thöïc vaät Töôøng An (85/5 Phan Huy Ích- Quaän Taân
Bình)
Coâng ty Coå phaàn Vieät Phong (Loâ II, cuïm 1 ñöôøng soá 1, nhoùm CNII- KCN
Taân Bình)
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 27
Coâng ty Coå phaàn baùnh keïo Vinabico (436 Nô Trang Long, Phöôøng 13-
Quaän Bình Thaïnh)
Coâng ty Coå phaàn Vicco Saøi Goøn (2W Ung Vaên Khieâm, Phöôøng 25- Quaän
Bình Thaïnh)
Coâng ty TNHH saûn xuaát thöông maïi Vieät Höông (217 Phan Vaên Haân,
Phöôøng 17- Quaän Bình Thaïnh)
Cô sôû Thieân Höông Roàng Vaøng (672/16 Leâ Quang Ñònh, Phöôøng 1- Quaän
Goø Vaáp)
Xöôûng saûn xuaát bia 27/7 (73 Traàn Bình Troïng, Phöôøng 1- Quaän Goø Vaáp)
Coâng ty TNHH cheá bieán thöïc phaåm Phuù Cöôøng (2 Nguyeãn Oanh- Quaän Goø
Vaáp)
Coâng ty TNHH thöïc phaåm CNK (108/1 Thoáng Nhaát- Quaän Goø Vaáp)
Ngaønh coâng nghieäp hoùa hoïc:
Nhaø maùy hoùa chaát Taân Bình (45/6 Phan Huy Ích- Phöôøng 14- Quaän Taân
Bình)
Coâng ty Coå phaàn sôn Baïch Tuyeát (414 Nô Trang Long- Quaän Bình Thaïnh)
Coâng ty TNHH Saûn xuaát Thöông maïi Taân Thaønh (B13 Phan Vaên Trò,
Phöôøng 7- Quaän Goø Vaáp)
DNTN nhöïa Nhöït Thaønh (126/23 Leâ Vaên Thoï- Quaän Goø Vaáp)
Caùc ngaønh coâng nghieäp giaáy
Caùc nhaø maùy xí nghieäp lôùn trong vuøng laø:
Cô sôû giaáy Nhaät Duõng (14/32 Phan Huy Ích- Quaän Taân Bình)
Coâng ty TNHH saûn xuaát thöông maïi Phöông Thaûo (52/577A Nguyeãn Vaên
Dung, Phöôøng 17- Quaän Goø Vaáp)
DNTN Saûn xuaát Thöông maïi Taân Phuù Thònh (59/9C Phaïm Vaên Chieâu,
Phöôøng 12- Quaän Goø Vaáp)
Cô sôû giaáy Höng Thònh (49/12D Thoáng Nhaát- Quaän Goø Vaáp)
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 28
Coâng ty giaáy Saøi Goøn (1/7C Phaïm Vaên Chieâu, Phöôøng 12- Quaän Goø Vaáp)
DNTN giaáy Duõng Tieán (139/1552B Leâ Ñöùc Thoï, Phöôøng 13- Quaän Goø
Vaáp)
Ngaønh cô khí
Caùc nhaø maùy xí nghieäp lôùn trong vuøng laø:
Coâng ty Coå phaàn oâ toâ Phuù Khang (195/10E Ñieän Bieân Phuû, Phöôøng 15-
Quaän Bình Thaïnh)
Coâng ty TNHH Minh Sang (103 Leâ Lôïi, Phöôøng 3- Quaän Goø Vaáp)
Coâng ty lieân doanh Mercedes-Benz (soá 19- Phöôøng 11- Quaän Goø Vaáp)
Coâng ty TNHH Saûn xuaát Thöông maïi dòch vuï Thieát Baûo (115/865 Nguyeãn
Kieäm- Quaän Goø Vaáp)
2.3.2.3. Nhaän xeùt ñaùnh giaù veà hieän traïng saûn xuaát CN-TTCN treân löu vöïc
Löu vöïc keânh NL-TN laø nôi taäp trung nhieàu caùc ngaønh saûn xuaát tieâu bieåu
cho neàn saûn xuaát Thaønh phoá. Caùc saûn phaåm cuûa khu vöïc naøy coù moät yù nghóa quan
troïng vaø goùp moät phaàn lôùn vaøo vieäc naâng cao toång saûn phaåm cuûa neàn kinh teá
quoác daân.
Naèm treân moät ñòa baøn töông ñoái roäng do coù lôïi theá laø caùc quaän vuøng ven
gaàn caùc nguoàn nguyeân lieäu vaø caùc nguoàn tieâu thuï saûn phaåm, tình hình saûn xuaát
CN-TTCN ôû khu vöïc ñaõ lieân tuïc phaùt trieån vaø thích öùng vôùi caùc ñoøi hoûi cuûa neàn
kinh teá ñaát nöôùc qua töøng thôøi kyø. Vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa neàn saûn xuaát
trong khu vöïc naøy ñaõ coù töø tröôùc vaø khoâng tuaân theo nguyeân taéc quy hoaïch ñoâ thò.
Haàu heát caùc cô sôû saûn xuaát TTCN xen laãn vaøo caùc khu daân cö ñaõ gaây khoù khaên
cho coâng taùc quaûn lyù vaø quy hoaïch moâi tröôøng.
Tuy nhieân coù moät soá khu vöïc mang tính taäp trung nhö caùc khu saûn xuaát deät
nhuoäm, KCN Taân Bình. Caùc khu vöïc naøy bao goàm nhöõng cô sôû saûn xuaát phaân boá
treân cuøng moät ñòa baøn, thuaän tieän cho vieäc quaûn lyù vaø kieåm soaùt moâi tröôøng.
Nhöng caùc khu vöïc naøy cuõng laø nguoàn taïo ra caùc chaát thaûi xaû vaøo moâi tröôøng
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 29
xung quanh (nöôùc thaûi, khí thaûi, CTR). Ngoaøi caùc cuïm naøy, caùc cô sôû saûn xuaát cuûa
caùc ngaønh nhö cao su, nhöïa, cheá bieán thöïc phaåm… naèm xen keõ vaøo caùc khu daân cö
cuõng xaû ra nhieàu daïng chaát thaûi aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng xung quanh vaø ñaëc
bieät laø aûnh höôûng ñeán söùc khoûe cuûa ngöôøi daân.
OÂ nhieãm do nöôùc xaû ra keânh NL-TN laø oâ nhieãm chính maø caùc hoaït ñoäng
CN-TTCN gaây ra cho löu vöïc. Haàu heát caùc cô sôû saûn xuaát töø thoâ sô thuû coâng
mang tính gia truyeàn ñeán caùc nhaø maùy xí nghieäp lôùn vôùi caùc trang thieát bò hieän
ñaïi ñeàu söû duïng nhieàu nöôùc cho quaù trình saûn xuaát. Haøng ngaøy, löôïng nöôùc thaûi ra
töông ñoái lôùn. Caùc loaïi nöôùc thaûi naøy coù thaønh phaàn raát ña daïng, caùc chæ tieâu veà
nöôùc thaûi ñeàu vöôït quaù tieâu chuaån cho pheùp vaø theo quy ñònh thì khoâng ñöôïc xaû
ra keânh. Haàu heát caùc cô sôû lôùn nhoû (gaàn 100%) ñeàu khoâng coù heä thoáng xöû lyù nöôùc
thaûi vaø ñaõ gaây aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán moâi tröôøng, nguoàn nöôùc keânh NL-
TN. Vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng do caùc hoaït ñoäng saûn xuaát keå treân aûnh höôûng
ñeán daân cö trong löu vöïc ñaõ trôû thaønh moät vaán ñeà thôøi söï.
2.3.3. Hieän traïng veà coâng trình daân duïng, nhaø ôû
Toaøn löu vöïc coù khoaûng 104.000 caên hoä chieám 1.450ha ñaát, raát ña daïng
goàm caùc khu bieät thöï (Phöôøng 9, Phöôøng 7-Quaän 3); caùc caên phoá kieâm 2 chöùc
naêng thöông maïi vaø ôû doïc theo truïc loä giao thoâng; caùc caên nhaø laù baùn kieân coá
trong caùc ngoû, heûm vaø caên nhaø taïm laán chieám töï xaây döïng baèng vaät lieäu nheï chen
chuùc doïc keânh hoaëc caùc vuøng truõng chöa ñöôïc san laáp.
Chaát löôïng nhaø ña soá raát thaáp, hôn 65% laø nhaø caáp 3, 4, nhaø taïm, phaàn coøn
laïi laø caùc bieät thöï vaø caùc caên phoá caáp 2. Taàng cao trung bình toaøn khu laø 1,4 taàng
vôùi maät ñoä xaây döïng laø 57% (do phaân boá khoâng ñoàng ñeàu neân taïi caùc khu vöïc
ñoâng daân cö maät ñoä coù theå leân ñeán 60-65%). Bình quaân dieän tích nhaø ôû treân ñaàu
ngöôøi vaøo khoaûng 8,2m2/ngöôøi, nhöng treân thöïc teá coù tôùi 25-30% dieäân tích daønh
cho caùc hoaït ñoäng thöông maïi, dòch vuï neân chæ tieâu bình quaân saøn ôû chæ coøn
5,8m2/ngöôøi. (Nguoàn: Vieän Quy hoaïch xaây döïng vaø thieát keá Ñoâ thò)
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 30
2.3.4. Hieän traïng veà coâng trình coâng coäng
¾ Giaùo duïc: treân löu vöïc coù 79 nhaø treû, 114 tröôøng maãu giaùo, 117 tröôøng phoå
thoâng cô sôû, 10 tröôøng phoå thoâng trung hoïc vaø 26 tröôøng ñaøo taïo. Caùc
tröôøng maãu giaùo vaø nhaø treû ña soá ñöôïc caûi taïo töø nhaø ôû, coù quy moâ nhoû vaø
phaân boá ñeàu trong löu vöïc.
¾ Y teá: coù 11 beänh vieän tröïc thuoäc Trung öông vaø Thaønh phoá, vaø 79 cô sôû y
teá caáp Quaän, Phöôøng.
¾ Vaên hoùa thoâng tin vaø theå duïc theå thao: coù 14 raïp haùt vaø chieáu boùng; 18 cô
sôû vaên hoùa khaùc nhö nhaø vaên hoùa thieáu nhi, nhaø truyeàn thoáng phuï nöõ…; 35
cô sôû hoaït ñoäng taäp luyeän theå duïc, theå thao.
¾ Thöông maïi: coù 38 chôï, khu taäp trung thöông maïi vôùi quy moâ vöøa vaø nhoû.
Hôn 65% laø chôï töï nhoùm treân caùc ñoaïn ñöôøng, heûm, khoâng coù quaày, saïp…
(Nguoàn: Vieän Quy hoaïch xaây döïng vaø thieát keá Ñoâ thò)
2.3.5. Hieän traïng veà coâng vieân caây xanh
Trong khu vöïc coù 18 coâng vieân, vöôøn hoa coâng coäng, taäp trung haàu heát caùc
coâng vieân chính lôùn nhaát Thaønh phoá laø Thaûo Caàm Vieân, Coâng vieân Gia Ñònh,
Coâng vieân Leâ Vaên Taùm, Coâng vieân Kyø Hoøa… chieám 95,3ha ñaát ñaït 42,4% toång
dieän tích ñaát coâng vieân noäi thaønh vaø baèng 2,9% dieän tích ñaát töï nhieân toaøn löu
vöïc.
Dieän tích ñaát coâng vieân ñaït bình quaân 1m2/ngöôøi, baèng 20-30% tieâu chuaån
(tieâu chuaån laø 3-5%/ngöôøi). Ngoaøi ra caùc coâng vieân coøn bò söû duïng ñeå kinh doanh
neân dieän tích laïi caøng bò thu heïp.
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP SVTH: NGUYEÃN HAÏ DI
GVHD: TS.TRÖÔNG THANH CAÛNH 31
Baûng 2.8: Thoáng keâ dieän tích coâng vieân treân löu vöïc keânh NL-TN
Quaän Soá löôïng coâng vieân Dieän tích coâng vieân (m2)
1 2 219.125
3 7 6.664
10 2 190.000
Phuù Nhuaän- Goø Vaáp 1 411.000
Taân Bình 3 107.461
Bình Thaïnh 3 19.000
18 953.250
Nguoàn: Vieän quy hoaïch xaây döïng vaø kieán truùc Ñoâ thò
2.3.6. Hieän traïng veà kho baõi
Coù 64 kho, baõi naèm xen laãn trong khu daân cö vôùi toång dieän tích laø 19,15 ha.
Ña soá laø caùc kho caáp 2, 3 duøng cho chuyeân ngaønh ñöôïc xaây döïng töø tröôùc giaûi
phoùng neân bò xuoáng caáp hoaëc bò chieám duïng moät phaàn ñeå söû duïng laøm nhaø ôû.
2.3.7. Hieän traïng söû duïng ñaát
Baûng 2.9: Thoáng keâ hieän traïng söû duïng ñaát treân löu vöïc keânh NL-TN
Loaïi ñaát Dieän tích
(ha)
Tæ leä (%) Bình quaân ñaàu
ngöôøi (m2/ngöôøi)
A. Ñaát daân duïng
1. Ñaát ôû
2. Ñaát coâng trình coâng coäng
3. Ñaát coâng vieân
4. Ñaát giao thoâng
2.054,7
1.449,1
219,2
95,3
291,1
61,8
43,5
6,6
2,9
8,7
21,0
1