Đánh giá tác động môi trường nhà máy chế biến mủ cao su số 2 - Công ty 75 - Tổng công ty 15

Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 1 MÔÛ ÑAÀU Trong coâng cuoäc coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc ta, cuøng vôùi caùc ngaønh kinh teá khaùc, nhu caàu söû duïng nguyeân lieäu cao su ngaøy caøng lôùn vaø môû roäng keå caû trong nöôùc vaø thò tröôøng quoác teá. Cao su laø maët haøng xuaát khaåu coù giaù trò, giaù 1 taán muû cao su sô cheá töø 800 - 900 USD vaøo naêm 1990 (giaù FOB) ñaõ taêng leân 1.250 USD naêm 1996. Möùc tieâu thuï cao su thieân nhieân ôû caùc nöôùc coâng nghieäp ñang phaùt trieån ñaït toång coäng 5.115.000 taán/naêm. Vôùi thò tröôøng trong nöôùc, ñeán naêm 2000 saûn löôïng muû nguyeân lieäu chæ ñaït khoaûng 70.000 taán/naêm, nhöng döï baùo khaû naêng tieâu thuï seõ taêng leân 100.000 taán/naêm. Ñeå haïn cheá söï maát caân ñoái giöõa cung vaø caàu caàn phaûi coù keá hoaïch ñaàu tö laâu daøi phaùt trieån caây cao su. Toång coâng ty 15 tröïc thuoäc Boä Tö leänh Quaân khu 5, hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh trong nhieàu lónh vöïc: troàng vaø cheá bieán muû cao su, saûn xuaát phaân vi sinh, kinh doanh nhaø haøng khaùch saïn..., trong ñoù coù Coâng ty 75 tröïc thuoäc Toång coâng ty 15 laø moät doanh nghieäp Nhaø nöôùc coù nhieäm vuï troàng vaø cheá bieán muû cao su phuïc vuï cho nhu caàu trong nöôùc vaø xuaát khaåu. Hoaït ñoäng troàng, khai thaùc vaø cheá bieán muû cao su cuûa Coâng ty 75 trong nhöõng naêm qua ñaõ mang laïi hieäu quaû cao, ñaõ goùp phaàn ñoùng goùp ñaùng keå cho ngaân saùch ñòa phöông, taïo coâng aên vieäc laøm cho nhieàu ngöôøi lao ñoäng. Tuy nhieân vieäc cheá bieán muû cao su taïi nhaø maùy cuûa Coâng ty ñaõ taïo neân nguoàn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ñoái vôùi khu vöïc xaõ Iakrieâng vaø Ia Kreâ (thuoäc huyeän Ñöùc Cô). Vì vaäy, vieäc ñaùnh giaù taùc ñoäng do hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy cheá bieán muû naøy gaây neân ñoái vôùi moâi tröôøng ñaát, nöôùc, khoâng khí vaø caùc heä sinh thaùi laø yeâu caàu caáp baùch vaø caàn thieát theo quy ñònh cuûa Luaät baûo veä moâi tröôøng. Thöïc hieän Luaät baûo veä moâi tröôøng, Nghò ñònh 175/CP cuûa Chính phuû, Coâng ty 75 ñaõ tieán haønh laäp Baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng (ÑTM) cho nhaø maùy cheá bieán muû cao su. Baùo caùo naøy laø cô sôû phaùp lyù cho caùc cô quan quaûn lyù Nhaø nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng giaùm saùt vaø quaûn lyù, ñoàng thôøi cuõng laø caên cöù ñeå Coâng ty thöïc hieän nghieâm chænh caùc bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 2 CHÖÔNG MOÄT: MUÏC ÑÍCH VAØ CÔ SÔÛ PHAÙP LYÙ THÖÏC HIEÄN NGHIEÂN CÖÙU BAÙO CAÙO ÑAÙNH GIAÙ TAÙC ÑOÄNG MOÂI TRÖÔØNG 1.1 Muïc ñích baùo caùo Baùo caùo nghieân cöùu ÑTM naøy ñöôïc thöïc hieän cho nhaø maùy saûn xuaát cheá bieán muû cao su soá 2 thuoäc Coâng ty 75 (Toång coâng ty 15) vôùi noäi dung chính laø laøm saùng toû caùc vaán ñeà sau: - Noäi dung, muïc tieâu vaø lôïi ích kinh teá xaõ hoäi cuûa Coâng ty noùi chung vaø nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 noùi rieâng. - Xaùc ñònh nhöõng taùc ñoäng tieàm taøng tôùi moâi tröôøng do quaù trình hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy gaây ra. - Ñaùnh giaù taùc ñoäng do hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy ñeán moâi tröôøng töï nhieân vaø moâi tröôøng KT - XH trong khu vöïc hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy vaø vuøng laân caän. - Ñeà xuaát caùc bieän phaùp khaû thi nhaèm khoáng cheá vaø giaûm thieåu caùc taùc ñoäng tieâu cöïc do hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy gaây ra ñoái vôùi moâi tröôøng - Xaây döïng chöông trình giaùm saùt moâi tröôøng cho nhaø maùy. 1.2 Tình hình taøi lieäu, soá lieäu caên cöù cuûa baùo caùo ÑTM Baùo caùo ÑTM naøy ñöôïc thaønh laäp döïa treân cô sôû cuûa caùc vaên baûn phaùp lyù sau ñaây: - Keá hoaïch haønh ñoäng quoác gia veà moâi tröôøng vaø phaùt trieån laâu beàn do UÛy ban Khoa hoïc Nhaø nöôùc, SIDA -UNDP - IUCN xaây döïng, ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät naêm 1991. - Luaät baûo veä moâi tröôøng ñöôïc Quoác hoäi nöôùc Coäng Hoøa XHCN Vieät Nam thoâng qua ngaøy 27.12.1993, Chuû tòch nöôùc kyù saéc leänh ban haønh ngaøy 10.11.1994. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 3 - Nghò ñònh 175/CP ngaøy 18.10.1994 cuûa Chính phuû veà höôùng daãn thi haønh luaät baûo veä moâi tröôøng. - Thoâng tö soá 1420/Mtg ngaøy 26.11.1994 cuûa Boä khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng veà Höôùng daãn ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng ñoái vôùi caùc cô sôû ñang hoaït ñoäng. - Caùc tieâu chuaån Nhaø nöôùc Vieät Nam veà moâi tröôøng ban haønh naêm 1995 keøm theo quyeát ñònh soá 229/QÑ ngaøy 25.3.1995 cuûa Boä KHCN&MT. - Chæ thò 08/CT cuûa UBND tænh Gia Lai ngaøy 23.3.1995 veà vieäc thöïc hieän Nghò ñònh 175/CP cuûa Chính phuû veà Höôùng daãn thi haønh Luaät baûo veä moâi tröôøng. Caùc taøi lieäu, soá lieäu ñeå laäp baùo caùo ÑTM bao goàm: - Caùc keát quaû khaûo saùt, ño ñaït hieän traïng moâi tröôøng töï nhieân vaø kinh teá xaõ hoäi khu vöïc hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 - Soá lieäu Khí töôïng - Thuûy vaên tænh Gia Lai. - Luaän chöùng kinh teá - kyõ thuaät nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2. - Caùc qui trình coâng ngheä söû duïng taïi nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 - Baùo caùo toång keát coâng taùc 3 naêm 1995 - 1997 vaø phöôùng höôùng nhieäm vuï naêm 1998 cuûa Coâng ty 75. - Moät soá tieâu chuaån veà moâi tröôøng do Toång Cuïc Ño löôøng, Tieâu chuaån (Boä Khoa hoïc, Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng) ban haønh naêm 1995, 1996. - Caùc quy ñònh veà quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng cuûa tænh Gia Lai. - Caùc saùch höôùng daãn veà kyõ thuaät ÑTM cuûa Ngaân haøng Theá giôùi (WB),Ngaân haøng phaùt trieån Chaâu AÙ vaø ESCAP, Boä KH-CN&MT Vieät Nam. 1.3 Phöông phaùp ñaùnh giaù Moät soá phöông phaùp chính sau ñaây ñöôïc aùp duïng trong quaù trình nghieân cöùu ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cho nhaø maùy: Phöông phaùp thoáng keâ ñöôïc söû duïng trong quaù trình thu thaäp, xöû lyù caùc soá lieäu khí töôïng thuûy vaên, kinh teá xaõ hoäi, söùc khoûe coäng ñoàng taïi khu vöïc hoaït ñoäng cuûa Nhaø maùy. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 4 Phöông phaùp laáy maãu phöông phaùp laáy maãu ngoaøi hieän tröôøng vaø phaân tích trong phoøng thí nghieäm nhaèm xaùc ñònh caùc thoâng soá veà hieän traïng chaát löôïng moâi tröôøng nöôùc, khoâng khí, ñaát taïi khu vöïc. Phöông phaùp ñieàu tra xaõ hoäi hoïc ñöôïc söû duïng trong quaù trình phoûng vaán laõnh ñaïo vaø nhaân daân ñòa phöông nôi hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy cheá bieán cao su. Phöông phaùp so saùnh duøng ñeå ñaùnh giaù caùc taùc ñoäng treân cô sôû söû duïng caùc tieâu chuaån moâi tröôøng do Boä KHCN&MT ban haønh. 1.4 Toå chöùc, thaønh vieân, quaù trình bieân soaïn baùo caùo Baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröoøng naøy ñöôïc Coâng ty 75 giao cho Trung taâm Baûo veä Moâi tröôøng (EPC) chuû trì thöïc hieän. Trong quaù trình thöïc hieän coøn nhaän ñöôïc söï phoái hôïp vaø giuùp ñôõ cuûa caùc cô quan sau ñaây: - Phoøng Khoa hoïc, Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 5 - Sôû Khoa hoïc coâng ngheä vaø moâi tröôøng Thaønh phoá Gia Lai - UÛy ban nhaân daân huyeän Ñöùc Cô. Caùc noäi dung chính cuûa quaù trình bieân soaïn ÑTM: - Thu thaäp caùc soá lieäu veà ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá xaõ hoäi vaø caùc vaên baûn taøi lieäu coù lieân quan ñeán nhaø maùy. - Khaûo saùt ñieàu tra hieän traïng caùc thaønh phaàn moâi tröôøng, kinh teá xaõ hoäi vuøng nhaø maùy theo caùc phöông phaùp tieâu chuaån cuûa Boä KH-CN-MT. - Thöïc hieän ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa nhaø maùy ñeán caùc yeáu toá moâi tröôøng vaø kinh teá xaõ hoäi. - Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp kyõ thuaät coâng ngheä, toå chöùc ñieàu haønh nhaèm khaéc phuïc caùc taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng cuûa nhaø maùy. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 5 - Bieân soaïn vaø baûo veä ÑTM tröôùc hoäi ñoàng xeùt duyeät baùo caùo ÑTM theo quy ñònh cuûa Boä KH-CN-MT. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 6 CHÖÔNG HAI: SÔ LÖÔÏC VEÀ QUAÙ TRÌNH HOAÏT ÑOÄNG, COÂNG NGHEÄ VAØ HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NHAØ MAÙY 2.1 Giôùi thieäu sô löôïc veà Coâng ty 75 vaø Nhaø maùy cao su soá 2 2.1.1 Quaù trình hình thaønh vaø hoaït ñoäng Coâng ty 75 Toång coâng ty 15 thuoäc Quaân khu 5 ñöôïc thaønh laäp theo Quyeát ñònh soá 75/QÑ ngaøy 3.4.1989 cuûa Boä tröôûng Boä Quoác phoøng vôùi nhieäm vuï cô baûn: xaây döïng phaùt treån kinh teá, keát hôïp cuûng coá an ninh quoác phoøng treân ñòa baøn chieán löôïc Taây Nguyeân. Toång coâng ty coù truï sôû chính taïi khu Yeân Theá - xaõ Bieån Hoà - thò xaõ Pleiku vaø hai chi nhaùnh taïi Haø Noäi vaø Saøi Goøn. Coù 13 doanh nghieäp tröïc thuoäc ñaõ ñöôïc ñaêng kyù hoaït ñoäng theo Nghò ñònh 338/HÑBT. Voán ñaàu tö 52.337.920.504 ñoàng. Coâng ty 75 tröïc thuoäc Toång coâng ty 15 ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû saùt nhaäp hai noâng tröôøng 706 vaø 707 töø thaùng 4.1996, theo Quyeát ñònh 487/QÑ-QP ngaøy 18.4.1996 cuûa Boä tröôûng Boä Quoác phoøng. Ñöùng chaân treân ñòa baøn 5 xaõ vaø moät thò traán cuûa huyeän Ñöùc Cô (Ia Kreâ, Ia Duk, Ia Kdin, Ia krieâng, Ia Iang). Toång dieän tích troàng cao su hieän coù ñeán naêm 1997 laø 4953,6 ha. Trong ñoù dieän tích cao su kinh doanh ñaït 1.723,7 ha. Truï sôû cuûa Coâng ty 75 toïa laïc ven quoác loä 19 thuoäc ñòa phaän xaõ Ia kieâng - huyeän Ñöùc Cô - tænh Gia Lai (phía Baéc ñöôøng 19). Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 7 2.1.2 Sô löôïc veà nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 Nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 ñöôïc thi coâng xaây döïng vaøo thaùng 8.1994, thôøi gian ñöa vaøo vaän haønh chaïy thöû töø thaùng 11.1995. Nhaø maùy chính thöùc ñöôïc baøn giao cho Coâng ty 75 quaûn lyù ñieàu haønh saûn xuaát töø thaùng 01.1996. - Teân nhaø maùy Nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 - Vò trí Naèm ven quoác loä 19 thuoäc xaõ Ia krieâng, huyeän Ñöùc Cô, tænh Gia Lai. - Chuûng loaïi saûn phaåm vaø naêng löïc saûn xuaát Sô cheá muû cao su khoái daïng coám töø muû nöôùc SVR3L, SVR5, SVR10, SVR20. - Coâng xuaát thieát keá 2.500 taán/naêm - Coâng suaát hieän nay 1.850 taán/naêm 2.2 Toå chöùc, löïc löôïng lao ñoäng saûn xuaát Toå chöùc Coâng ty 75 toå chöùc thaønh hai boä phaän: boä phaän quaûn lyù vaø boä phaän saûn xuaát, ñöôïc boá trí trong Hình 2.1 Nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 thuoäc Coâng ty 75 thöïc hieän cheá ñoä haïch toaùn phuï thuoäc. Bieân cheá toå chöùc ñöôïc thöïc hieän theo Hình 2.2 Löïc löôïng lao ñoäng Coâng ty 75 Toång soá caùn boä, coâng nhaân hieän nay cuûa Coâng ty laø: 1.050 ngöôøi. Trong ñoù coâng nhaân hôïp ñoàng daøi haïn: 629 ngöôøi, vôùi 319 hoä gia ñình. Ngoaøi ra coâng ty coøn söû duïng 1.341 hoä daân toäc chaêm soùc 1836 ha cao su cuûa Coâng ty vaø 256 ha cao su cuûa tieåu ñieàn. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 8 Nhaø maùy cheá bieán cao su Löïc löôïng lao ñoäng cuûa nhaø maùy cheá bieán cao su hieän nay laø 34 ngöôøi, ñaây laø soá lao ñoäng ñöôïc taùch töø lao ñoäng cuûa Coâng ty 75. Trong ñoù: - Ban giaùm ñoác : 02 ngöôøi - Toå tieáp nhaän muû : 05 ngöôøi - Toå hoùa nghieäm ñaùnh ñoâng : 05 ngöôøi - Toå caùn keo : 03 ngöôøi - Toå bôm coám : 05 ngöôøi - Toå saáy + eùp kieän : 09 ngöôøi - Toå cô ñieän : 03 ngöôøi - Toå kho + baûo veä : 01 ngöôøi Toång coäng : 34 ngöôøi Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 9 Hình 2.1 Sô ñoà toå chöùc cuûa Coâng ty 75 Ban giaùm ñoác cuûa Coâng ty Ban Toå chöùc lao ñoäng Ban Taøi chính Ban Kyõ thuaät Ban Keá hoaïch vaät tö Ban Chính trò Nhaø maùy cheá bieán muû cau su Caùc ñoä saûn xuaát Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 10 Hình 2.2 Sô ñoà toå chöùc cuûa nhaø maùy cheá bieán muû cao su soá 2 Ban quaûn ñoác Thuû kho + baûo veä Toå tieáp nhaän muû Toå saáy eùp ñieän Toå bôm coám Toå caùn keo Toå cô ñieän Toå hoùa nghieäm ñaùnh ñoâng Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 11 2.3 Coâng ngheä saûn xuaát, maùy moùc thieát bò Coâng ngheä saûn xuaát Sô ñoà quy trình coâng ngheä sô cheá muû coám töø muû nöôùc vaø muû taïp taïi nhaø maùy cheá bieán muû cao su soá 2 ñöôïc trình baøy ôû Hình 2.3. Coâng ngheä saûn xuaát cuûa nhaø maùy coù theå toùm taét theo quy trình sô cheá muû cao su nhö sau: Qui trình coâng ngheä saûn xuaát töø muû nöôùc Baûo quaûn muû Muû ñöôïc vaän chuyeån töø vöôøn caây cao su veà phaûi ñöôïc giöõ ôû traïng thaùi oån ñònh hoaøn toaøn loûng. Ñeå ñaûm baûo muû khoâng bò ñoâng tröôùc khi veà ñeán khu vöïc cheá bieán, ngöôøi ta thöôøng theâm vaøo moät soá hoùa chaát choáng ñoâng NH4OH ngay trong cheùn höùng muû (vaøo muøa möa), hoaëc trong caùc boàn chöùa muû ñeå vaän chuyeån veà nhaø maùy. Muû taïp ñöôïc phaân loaïi theo phaåm chaát vaø ñöïng rieâng trong caùc bao saïch. Thoâng thöôøng ngöôøi ta phaân loaïi rieâng muû voû, muû daây vaø muû cheùn, khoâng ñeå laãn vôùi muû ñaát. Tuøy theo kích thöôùc vaø maøu saéc maø muû cheùn cuõng ñöôïc phaân thaønh nhieàu loaïi khaùc nhau, ví duï nhö muû traéng, muû bò saäm maøu (do bò oâ xy hoùa) nhaèm taùch bieät nhöõng loaïi muû cho ra cao su thaønh phaåm vôùi chaát löôïng khaùc nhau. Cao su thaønh phaåm chaát löôïng cao (tính naêng cô lyù cao) do muû ñöôïc cheá bieán caån thaän vaø saïch seõ töø khaâu thu gom, chuyeân chôû vaø toàn tröõ trong nhaø maùy tröôùc khi cheá bieán. Coâng ñoaïn 1: Xöû lyù nguyeân lieäu Muû vaän chuyeån töø vöôøn caây veà nhaø maùy baèng caùc xe boàn chuyeân duïng, ñöôïc ñöa vaøo beå khuaáy lôùn. Taïi ñaây muû ñöôïc khuaáy troän ñeå ñoàng nhaát Latex töø caùc nguoàn khaùc nhau. Coâng ñoaïn kieåm tra sô khôûi vieäc tieáp nhaän muû ñöôïc thöïc hieän Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 12 baèng caùch ño DRC - haøm löôïng muû khoâ (Dry Rubber Content) vaø haøm löôïng NH3 coøn laïi trong muû. Muû taïp neáu ñeå ngoaøi trôøi deã bò oâ xy hoùa, ñaëc bieät neáu phaûi chòu taùc ñoäng döôùi aùnh saùng maët trôøi, laøm cho chaát löôïng muû thaønh phaåm giaûm suùt. Vì vaäy, khi veà ñeán nhaø maùy seõ ñöôïc phaân loaïi, ngaâm trong caùc hoà rieâng bieät ñeå traùnh bò oâ xy hoùa vaø röûa ñeå loaïi bôùt moät phaàn chaát baån. Tuøy theo chaát löôïng cuûa muû taïp maø coù theå ñöôïc ngaâm trong nöôùc toái thieåu laø 12 giôø vaø toái ña laø 7 ngaøy. Ngoaøi vieäc ngaâm trong nöôùc, muû taïp cuõng coù theå ngaâm trong moät soá dung dòch hoùa chaát ñeå traùnh phaù huûy cao su nhö axit Clohidric, axit oxalic, caùc chaát choáng laõo hoùa khaùc... Caùc loaïi muû daây, muû ñaát ñöôïc taùch rieâng vaø thöôøng ñöôïc röûa baèng giaøn maùy röûa chuyeân duïng coù söû duïng caùc loaïi dung dòch hoùa chaát thích hôïp ñeå taåy caùc chaát baån loaïi boû caùc taïp chaát. Muû nöôùc ñöôïc loïc qua löôùi coù kích thöôùc 40 loã/inch vaø loïc tinh 80 loã/inch nhaèm loaïi ra caùc khoái muû ñoâng trong khi chuyeân chôû vaø caùc maûnh vuïn, caønh, laù, cuøng caùc chaát laï khaùc trong muû, sau ñoù xaû vaøo beå chöùa. Taïi beå chöùa, sau khi laøm ñoàng nhaát ngöôøi ta seõ ñeå laéng khoaûng töø 0,5 - 1 giôø ñeå gaïn caùc chaát raén, caùt, sau ñoù pha loaõng ñeán DRC 25% tröôùc khi ñaùnh ñoâng. Löôïng axit acetic hay axit foocmic ñaùnh ñoâng thöôøng ñöôïc xaùc ñònh döïa treân haøm löôïng cao su khoâ, axit pha loaõng ñeán 1% ñöôïc cho chaûy qua töøng möông ñaùnh ñoâng ñeå pH muû loaõng ñaït 4,5 - 5. Muû seõ ñoâng sau 6 - 8 giôø trong möông ñaùnh ñoâng. Nöôùc ñöôïc xaû vaøo möông cho muû ñoâng noåi leân maët möông. Coâng ñoaïn 2: Gia coâng cô hoïc Sau khi ñaùnh ñoâng, muû ñöôïc ñöa qua daøn maùy caùn keùo di ñoäng treân möông daãn qua baêng taûi ñeán 3 maùy caùn ñeå caùn moûng, loaïi boû axit, serum trong muû. Do yeâu caàu vaø nhieäm vuï cuûa töøng nhaø maùy neân moãi maùy coù chieàu saâu vaø raõnh cuûa truïc caùn khaùc nhau, khe hôû truïc khaùc nhau, giaûm daàn theo thöù töï maùy caùn, maùy caùn crep, roài cuoái cuøng laø maùy caùn baêm lieân hôïp roài ñeán maùy caùn caét vaø taïo haït. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 13 Qua maùy caùn baêm tinh (lieân hôïp), muû ñöôïc baêm nhoû thaønh caùc haït coù ñöôøng kính khoaûng 10 mm, roài ñöa vaøo hoà nöôùc röõa. Sau ñoù coám ñöôïc bôm chuyeån leân saøng rung ñeå taùch nöôùc, roài ñöôïc ñöa vaøo thuøng saáy vaø ñaåy vaøo loø saáy. Coâng ñoaïn 3: Gia coâng nhieät Muû coám ñöôïc ñaåy vaøo loø saáy, sau 13 - 17 phuùt ôû nhieät ñoä töø 98 - 100oC (tuøy thuoäc vaøo chaát löôïng muû ñaùnh ñoâng), ñöa qua heä thoáng laøm nguoäi baèng quaït khoaûng 15 phuùt tröôùc khi ra khoûi loø saáy. Coâng ñoaïn 4: Hoaøn chænh saûn phaåm Ra khoûi loø saáy, saûn phaåm ñöôïc phaân loaïi, eùp kieän, ñoùng bao FE, ñoùng kieän, roài ñöa vaøo kho chöùa. Quy trình coâng ngheä saûn xuaát töø muû taïp - Xöû lyù nhieân lieäu: Do muû taïp coù chöùa nhieàu taïp chaát neân phaûi ñöôïc phaân loaïi theo chaát löôïng vaø ngaâm röûa nhieàu laàn tröôùc khi cheá bieán. - Gia coâng cô hoïc: Sau khi ngaâm röûa, muû ñöôïc ñöa vaøo caùc maùy caét mieáng, maùy baêm, 4 maùy caùn (tuøy theo chaát löôïng maø muû taïp seõ ñöôïc caùn 3 hoaëc 4 laàn). Giöõa caùc maùy laø caùc beå chöùa nöôùc ñeå coù theå röûa saïch taïp chaát khoûi muû taïp. Sau ñoù, muû ñöôïc chuyeån qua maùy caùn baêm lieân hôïp taïo haït vaø caùc ñoaïn tieáp theo, töø ñoù ñöôïc tieán haønh töông töï nhö saûn phaåm muû nöôùc. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 14 Hình 2.3 Sô ñoà quy trình coâng ngheä sô cheá muû coám töø muû nöôùc cuûa nhaø maùy Muû nöôùc Beå troän Nöôùc röûa Nöôùc röûa Nöôùc röûa Nöôùc röûa Nöôùc röûa Nöôùc röûa Axit foocmic/acetic Nöôùc pha loaõng Muû taïp Loïc qua löôùi Ñoùng baùnh/bao bì Loø saáy Caùn caét Caùn Crep soá 2 Caùn Crep soá 1 Caùn Crep - baùm buùa Beå ngaâm/röûa Caùn Crep - baêm buùa Beå ñaùnh ñoâng Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 15 Maùy moùc thieát bò Danh muïc maùy moùc thieát bò cuûa nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 ñöôïc trình baøy trong Baûng 2.1 Baûng 2.1 Danh muïc maùy moùc thieát bò cuûa nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 Teân thieát bò, maùy moùc S.löôïng Naêm SX Nöôùc SX Tình traïng kyõ thuaät Heä thoáng quaäy muû 02 1994 Vieät Nam 80% Möông ñaùnh ñoâng 30 Maùy caùn keùo di ñoäng 01 1994 Vieät Nam 80% Maùy caùn Crepper 360A 03 1994 Vieät Nam 80% Maùy caùn caét vaø taïo haït 01 1994 Vieät Nam 80% Bôm chuyeån coám 01 1994 Vieät Nam 80% Loø saáy gooøng 01 1994 Vieät Nam 80% Maùy eùp kieän 01 1994 Vieät Nam 80% Maùy caét mieáng 01 1994 Vieät Nam 80% Heä thoáng troän röõa 02 1994 Vieät Nam 80% Maùy baêm tinh 01 1994 Vieät Nam 80% Maùy caùn 360 A 04 1994 Vieät Nam 80% 2.4 Maët baèng xaây döïng Khu ñaát xaây döïng nhaø maùy naèm phía sau truï sôû cuûa Noâng tröôøng 705 cuõ. Ñaát ôû ñaây chuû yeáu laø ñaát canh taùc cuûa caùc hoä daân trong vuøng phuï caän. Daân cö taäp trung chuû yeáu ôû ven ñöôøng 19 (phía Baéc nhaø maùy) vaø raûi raùc ôû phía Taây hôïp thuûy. Nhaø maùy naèm ôû phía Ñoâng hôïp thuûy, nöôùc thaûi cuûa nhaø maùy sau khi xöû lyù ñöôïc ñöa veà haï löu. Hieän nay, nhaø maùy ñaõ hoaøn thaønh xaây döïng vôùi caùc haïng muïc coâng trình ñöôïc trình baøy trong Baûng 2.2. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 16 Baûng 2.2 Caùc haïng muïc coâng trình xaây döïng cuûa nhaø maùy Soá TT Haïng muïc coâng trình Ñôn vò Khoái löôïng 1 Nhaø xöôûng chính m2 1.224 2 Nhaø kho thaønh phaåm m2 160 3 Beå chöùa, beå laéng loïc m3 300 4 Ñaøi nöôùc m3 100 5 Nhaø caân xe m2 50 6 Kho hoùa chaát m2 50 7 Phoøng kieåm phaåm m2 100 8 Traïm haï theá Traïm 1 9 Giao thoâng saân baõi m2 1.500 10 Haøng raøo baûo veä m2 340 11 Beå gaïn muû (thu saûn phaåm phuï) m3 100 12 Möông xaû nöôùc thaûi m2 1.200 Sô ñoà maët baèng xaây döïng cuûa nhaø maùy ñöôïc trình baøy trong Hình 2.4 Ngoaøi nhöõng haïng muïc khu saûn xuaát chính, nhaø maùy caàn xaây döïng caùc coâng trình khu haønh chính nhö sau: - Vaên phoøng giao dòch - Nhaø ôû cho caùn boä, coâng nhaân vieân - Nhaø aên, nhaø beáp, coâng trình phuùc lôïi coâng coäng Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 17 150m 15m 75m Quoác loä 19 Ghi chuù: 1. Nhaø nghæ CN 2. Nhaø nghæ CN 3. Beå nöôùc 4. Kho h.chaát vaät tö 5. Thuûy ñaøi 6. Maùy phaùt ñieän 7. Nhaø baûo veä 8. Kho xaêng daàu 9. Phaân xöôûng muû taïp 10. Phaân xöôûng muû nöôùc 11. Hoà chöùa nöôùc thaûi Hoà nöôùc töï nhieân Röøng caây cao su 1 7 6 8 5 2 11 4 3 10 9 90m Hình 2.4 Sô ñoà maët baèng xaây döïng cuûa nhaø maùy B Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 18 Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 19 2.5 Nhu caàu nguyeân lieäu, ñieän, nöôùc 2.5.1 Nhu caàu nguyeân vaät lieäu Nguyeân lieäu cuûa nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 laø muû nöôùc cuûa caùc ñôn vò kinh doanh caây cao su thuoäc Coâng ty 75 vaø caùc coâng ty khaùc thuoäc toång coâng ty 15 neân nhaø maùy hoaøn toaøn chuû ñoäng veà nguyeân lieäu. 2.5.2 Nhu caàu söû duïng ñieän - Ñieän saûn xuaát : 250.000 Kwh/naêm - Ñieän caáp nöôùc : 33.860 Kwh/naêm - Ñieän chieáu saùng vaø sinh hoaït : 22.550 Kwh/naêm - Söûa chöõa cô khí : 66.000 Kwh/naêm Toång coäng : 372.410 Kwh/naêm Nguoàn ñieän phuïc vuï nhaø maùy: söû duïng ñieän cuûa nhaø maùy thuûy ñieän IaKreL. Ngoaøi ra ñeå ñeà phoøng söï coá nhaø maùy coù trang bò theâm maùy phaùt coù coâng suaát 300 KVA, 250 kW. 2.5.3 Nhu caàu söû duïng nöôùc (cho coâng suaát 2.500 taán/naêm) - Nöôùc cho daây chuyeàn muû nöôùc : 55.000 m3/naêm - Nöôùc cho daây chuyeàn muû taïp : 10.000 m3/naêm - Nöôùc cho röûa xe : 1.200 m3/naêm - Nöôùc cho sinh hoaït : 1.020 m3/naêm Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 20 - Phoøng choáng chaùy noå : 5.500 m3/naêm Toång coäng : 67.720 m3/naêm Nguoàn nöôùc söû duïng cho nhaø maùy ñöôïc laáy töø gieáng khoan (saâu 110 m). Nöôùc ñöôïc bôm leân boàn chöùa cao 12,5 m so vôùi maët baèng nhaø maùy. 2.6 Lôïi ích kinh teá - xaõ hoäi do Coâng ty mang laïi Hoaït ñoäng troàng, chaêm soùc, khai thaùc vaø cheá bieán cao su cuûa Coâng ty 75 ñaõ thöïc söï mang laïi hieäu quaû kinh teá - xaõ hoäi lôùn, theå hieän tích chaát ñieån hình trong vieäc phaùt trieån caây cao su ôû Taây Nguyeân. Coù theå noùi raèng, vieäc phaùt trieån caây cao su ñaõ goùp phaàn to lôùn trong vieäc thay ñoåi boä maët cuûa vuøng. Hieäu quaû kinh teá cuûa Coâng ty 75 trong 3 naêm (1995, 1996, 1997) ñöôïc ñaëc tröng baèng soá lieäu cuï theå sau: - Giaù trò toång saûn löôïng 3 naêm ñaït 99 tyû 512 trieäu ñoàng (taêng 210% so vôùi 3 naêm:1992-1994). Trong ñoù: Ngaønh saûn xuaát kinh doanh : 72.000.000.050 ñ Ngaønh xaây döïng cô baûn : 246.183.000.000 ñ Noäp ngaân saùch : 6.472.000.000 ñ Lôïi nhuaän : 2.064.000.000 ñ - Löông bình quaân: Naêm 1995 : 372.392 ñ/ngöôøi/thaùng Naêm 1996 : 436.000 ñ/ngöôøi/thaùng Naêm 1997 : 480.000 ñ/ngöôøi/thaùng Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 21 Giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho 1050 coâng nhaân vaø gia thuoäc. Hình thaønh caùc ñieåm daân cö - xaõ hoäi môùi treân cô sôû ñònh canh ñònh cö ngöôøi daân toäc, ñieàu phoái daân cö töø nôi khaùc ñeán ñeå toå chöùc thaønh caùc khu kinh teá môùi chuyeân canh cao su. Xaây döïng ñöôïc maïng löôùi cô sôû vaät chaát haï taàng treân moät phaïm vi roäng cuûa huyeän Ñöùc Cô . Phaùt trieån caây cao su coøn coù yù nghóa lôùn trong vieäc baûo veä sinh thaùi röøng, caûi taïo caùc vuøng ñaát troàng, ñoài troïc, thay theá dieän tích röøng ñang bò thu heïp nghieâm troïng. Veà nhieäm vuï quoác phoøng an ninh: vôùi ñòa baøn ñöùng chaân toaøn boä tuyeán bieân giôùi phía Taây huyeän Ñöùc Cô, giaùp tænh Ranatakiri aùn ngöõ cöûa khaåu 19 töø Vieät Nam ñi Cam pu chia vaø vuøng Taây Ngoïc Hoài aùn ngöõ nga ba Ñoâng Döông, cöûa khaåu 19 - laø nhöõng vò trí chieán löôïc quan troïng trong chieán löôïc phoøng thuû ñaát nöôùc. Traùch nhieäm cuûa Toång coâng ty noùi chung vaø Coâng ty 75 noùi rieâng laø phoái hôïp cuøng chính quyeàn ñòa phöông giöõ vöõng an ninh chính trò, traät töø vuøng bieân, xaây döïng theá traän quoác phoøng toaøn daân, theá traän phoøng thuû giöõ vöõng laõnh thoå ñaát nöôùc trong baát kyø tình huoáng naøo. Keát hôïp phaùt trieån kinh teá vôùi cuûng coá ñòa baøn. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 22 CHÖÔNG BA: MOÂ TAÛ HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG TAÏI ÑÒA ÑIEÅM NHAØ MAÙY 3.1 Vò trí ñòa lyù, cô sôû haï taàng cuûa Nhaø maùy Nhaø maùy cheá bieán cao su soá 2 thuoäc Coâng ty 75 naèm ven quoác loä 19 (caây soá 60) thuoäc thò xaõ Ia krieâng, huyeän Ñöùc Cô, tænh Gia Lai. - Phía Ñoâng giaùp vöôøn caây caø pheâ vaø cao su - Phía Taây giaùp vöôøn caây caø pheâ vaø cao su - Phía Nam giaùp Vöôøn caây cao su - Phía Baéc giaùp ñöôøng soá 19 Sô ñoà vò trí ñöôïc trình baøy trong Hình 3.1. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 23 Hình 3.1 Sô ñoà vò trí ñòa lyù cuûa nhaø maùy cao su soá 02 Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 24 3.2 Sô löôïc veà caùc ñieàu kieän töï nhieân 3.2.1 Ñaëc ñieåm khí haäu khu vöïc nhaø maùy Theo soá lieäu thoáng keâ veà khí töôïng quan traéc traïm khí töôïng Pleiku trong nhieàu naêm qua, khí haäu vuøng nghieân cöùu coù ñaëc ñieåm nhö sau: Nhieät ñoä Nhieät ñoä khoâng khí aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình phaùt taùn caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån. Ngoaøi ra nhieät ñoä khoâng khí coøn laøm thay ñoåi quaù trình bay hôi caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí vaø caùc chaát gaây muøi hoâi khaùc, laø yeáu toá taùc ñoäng leân söùc khoûe coâng nhaân trong quaù trình lao ñoäng. Vì vaäy, trong quaù trình ñaùnh giaù khaû naêng lan truyeàn caùc chaát oâ nhieãm caàn phaûi phaân tích yeáu toá nhieät ñoä. Nhieät ñoä trung bình thaùng vaø naêm (1991 - 1995) ñöôïc trình bayø trong Baûng 3.1. Keát quaû theo doõi thay ñoåi nhieät ñoä taïi traïm khí töôïng Pleiku trong nhieàu naêm cho thaáy: - Nhieät ñoä trung bình naêm : 21,6oC - Nhieät ñoä trung bình cao nhaát : 31,0oC - Nhieät ñoä trung bình thaáp nhaát : 13,1oC Gioù vaø höôùng gioù Gioù coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán quaù trình phaùt taùn caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí. Toác ñoä gioù caøng nhoû thì möùc ñoä oâ nhieãm xung quanh nguoàn oâ nhieãm caøng lôùn. Vì vaäy, khi ñaùnh giaù möùc ñoä oâ nhieãm caàn chuù yù ñeán tröôøng hôïp gioù nguy hieåm. ÔÛ Gia Lai coù hai höôùng gioù chuû ñaïo laø höôùng gioù Ñoâng Baéc (töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau) vaø höôùng gioù Taây Nam (töø thaùng 5 ñeán thaùng 10). Toác ñoä gioù trung bình töø 3 - 3,5 m/s, lôùn nhaát coù theå ñaït tôùi 20 m/s, taàn suaát gioù laëng khaù cao chieám 25 50%. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 25 Toác ñoä gioù trung bình thaùng vaø toác ñoä gioù cöïc ñaïi ghi nhaän ñöôïc taïi traïm khí töôïng Pleiku ñöôïc trình baøy trong Baûng 3.2. Ñoä aåm khoâng khí Ñoä aåm khoâng khí laø yeáu toá aûnh höôûng leân quaù trình chuyeån hoùa caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí vaø laø yeáu toá vi khí haäu aûnh höôûng leân söùc khoûe coâng nhaân vaø nhaân daân. Ñoä aåm vaø nhieät ñoä caøng cao thì quaù trình töï thanh loïc caùc chaát oâ nhieãm trong khoâng khí caøng lôùn. Keát quaû quan traéc ñoä aåm taïi traïm khí töôïng Pleiku ñöôïc daãn ra trong Baûng 3.3, ñoä aåm khoâng khí trung bình 80 - 85 %. Cheá ñoä möa Möa taïi Gia Lai coù söï phaân hoùa saâu saéc theo khoâng gian, bieán ñoåi maïnh meõ theo thôøi gian. Möa ôû Gia Lai noùi chung chòu söï chi phoái cuûa gioù muøa vaø caùc nhieãu ñoäng nhieät ñôùi. Möa coù taùc duïng laøm thanh loïc caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí vaø pha loaõng caùc chaát oâ nhieãm nöôùc. Vì vaäy, vaøo muøa möa caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí thaáp hôn muøa khoâ. Tuy nhieân vaøo muøa möa, nöôùc möa chaûy traøn cuõng deã keùo theo caùc chaát oâ nhieãm xuoáng nguoàn nöôùc, laøm taêng oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët nhö caùc chaát oâ nhieãm höõu cô vaø vi sinh. Löôïng möa trung bình theo döõ lieäu trung bình nhieàu naêm taïi traïm khí töôïng Pleiku ñöôïc daãn ra trong Baûng 3.4. Löôïng möa trung bình naêm : 2100 - 2200 mm Ñoä boác hôi Boác hôi nöôùc laøm taêng ñoä aåm vaø mang theo moät soá dung moâi höõu cô, caùc chaát coù muøi hoâi vaøo khoâng khí, caùc thaùng muøa khoâ coù löôïng boác hôi cao hôn caùc thaùng muøa möa. Nhieät ñoä caøng cao thì ñoä boác hôi caøng maïnh. Ñoä boác hôi nöôùc cao nhaát vaøo thaùng 04 vaø thaáp nhaát vaøo thaùng 01. Ñoà beàn vöõng khí quyeån vaø gradient nhieät ñoä Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 26 Ñoä beàn vöõng khí quyeån ñöôïc xaùc ñònh theo toác ñoä gioù vaø böùc xaï maët trôøi vaøo ban ngaøy vaø ñoä che phuû maây vaøo ban ñeâm. Ñoä beàn vöõng khí quyeån quyeát ñònh khaû naêng phaùt taùn caùc chaát oâ nhieãm leân cao. Ñeå xaùc ñònh ñoä beàn vöõng khí quyeån vaøo nhöõng ngaøy naéng, toác ñoä gioù nhoû laø A, B. Ngaøy coù maây laø C, D. Ban ñeâm ñoä beàn vöõng khí quyeån thuoäc loaïi E, F. Ñoä beàn vöõng khí quyeån A, B, C haïn cheá khaû naêng phaùt taùn chaát oâ nhieãm leân cao vaø ñi xa. Khi tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù oâ nhieãm khoâng khí caàn tính ñieàu kieän phaùt taùn baát lôïi nhaät (loaïi A) vaø toác ñoä gioù nguy hieåm. Hoaëc ta coù theå xaùc ñònh ñoä beàn vöõng khí quyeån theo gradient nhieät ñoä. Chuùng ta hình dung coù moät khoái löôïng khoâng khí naøo ñoù ñöôïc naâng cao 100 m trong ñieàu kieän ñoaïn nhieät, nhieät ñoä khoái khoâng khí naèm trong ttaïng thaùi caân baèng (hay trung hoøa) gradient nhieät ñoä seõ laø 1oC/100 m. Döïa vaøo gradient nhieät ñoä, ñoä beàn vöõng cuûa khí quyeån coù theå chia thaønh caùc loaïi sau ñaây: Gradient nhieät ñoä Ñoä beàn vöõng khí quyeån = 1oC / 100 m Trung hoøa < 1oC / 100 m Khoâng beàn vöõng > 1oC / 100 m Beàn vöõng > 0oC / 100 m Raát beàn vöõng Ñoä beàn vöõng khí quyeån ñöôïc xaùc ñònh theo cheá ñoä gioù vaø böùc xaï maët trôøi vaøo ban ngaøy vaø che phuû maây vaøo ban ñeâm. Ñoä beàn vöõng khí quyeån ñöôïc trình baøy trong Baûng 3.5. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 27 Baûng 3.1 Nhieät ñoä trung bình thaùng vaø naêm (1991 - 1995) Ñôn vò tính: oC Thaùng Naêm 1991 1992 1993 1994 1995 Thaùng 1 19,4 17,8 18,5 18,4 18,7 Thaùng 2 20,6 21,1 19,6 21,5 19,7 Thaùng 3 22,9 23,2 22,1 22,1 22,6 Thaùng 4 24,1 24,7 24,2 23,9 24,5 Thaùng 5 24,6 23,9 24,0 24,1 21,1 Thaùng 6 22,7 22,8 23,9 22,3 23,5 Thaùng 7 22,3 22,5 22,8 21,5 22,4 Thaùng 8 21,9 22,3 21,5 22,3 22,8 Thaùng 9 22,1 22,4 22,1 22,0 21,1 Thaùng 10 21,4 21,2 21,3 21,2 21,7 Thaùng 11 19,6 19,5 20,6 20,5 20,4 Thaùng 12 19,1 19,8 19,1 19,9 18,9 Trung bình naêm 21,7 21,8 21,6 21,6 21,8 Baûng 3.2 Toác ñoä gioù trung bình vaø lôùn nhaát Ñôn vò tính: m/s Thaùng I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Trung bình 3,8 3,7 3,4 3,0 3,0 3,7 4,0 3,9 3,4 3,3 3,8 4,0 Lôùn nhaát 17 20 18 21 17 22 18 20 17 15 17 18 Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 28 Baûng 3.3 Ñoä aåm töông ñoái trung bình caùc thaùng trong naêm Ñôn vò tính: % Thaùng Naêm 1991 1992 1993 1994 1995 Thaùng 1 77 78 74 80 79 Thaùng 2 73 76 70 77 75 Thaùng 3 71 72 73 75 72 Thaùng 4 73 75 73 75 72 Thaùng 5 77 84 82 86 81 Thaùng 6 78 92 85 94 89 Thaùng 7 92 92 90 97 93 Thaùng 8 94 91 95 93 92 Thaùng 9 92 90 92 94 93 Thaùng 10 87 84 87 85 89 Thaùng 11 81 78 83 80 84 Thaùng 12 80 78 80 82 77 TB naêm 82 82,5 82 84,8 82,9 Baûng 3.4 Löôïng möa trung bình caùc thaùng vaø caû naêm (1991 - 1995) Ñôn vò tính: mm Thaùng Naêm 1991 1992 1993 1994 1995 Thaùng 1 0,0 0,8 0,1 0,0 34,7 Thaùng 2 1,4 4,4 0,2 10,8 0,0 Thaùng 3 48,4 19,7 33,9 6,3 1,9 Thaùng 4 61,7 63,8 20,5 105,6 32,9 Thaùng 5 114,4 195,9 154,4 172,9 109,0 Thaùng 6 476,8 228,1 137,5 264,3 153,5 Thaùng 7 451,5 293,2 271,1 899,7 303,7 Thaùng 8 606,9 533,9 519,2 220,6 359,9 Thaùng 9 495,3 361,9 342,3 550,8 375,1 Thaùng 10 307,0 211,7 304,9 113,1 179,8 Thaùng 11 37,2 0,4 109,0 0,6 54,5 Thaùng 12 6,8 0,4 2,0 42,4 0,4 Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 29 Toång naêm 2598,4 1974,2 1895,1 2387,1 1605,4 Baûng 3.5 Phaân loaïi ñoä beàn vöõng khí quyeån (Pasquill, 1961) Toác ñoä gioù Böùc xaï ban ngaøy Ñoä che phuû ban ñeâm Taïi 10 m (m/s) Maïnh (bieân ñoä > 60) Trung bình (bieân ñoä 35 - 60) Yeáu (bieân ñoä 15- 35) Ít maây > 4/8 Nhieàu maây < 3/8 < 5 2 - 4 4 - 6 > 6 A A - B B C A - B B B - C D B C C D - E D D - F E D Ghi chuù: A - Raát khoâng beàn vöõng B - Khoâng beàn vöõng loaïi trung bình C - Khoâng beàn vöõng loaïi yeáu D - Trung hoøa E - Beàn vöõng yeáu F - Beàn vöõng loaïi trung bình Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 30 3.2.2 Ñòa chaát thuûy vaên Tham khaûo taøi lieäu ñòa chaát thuûy vaên khu vöïc cho thaáy caáu taïo chöùa nöôùc cuûa vuøng Pleiku - Bieån Hoà thuoäc heä phun traøo bazan (3N2 - Q1, chieàu daøy toång theå 5 - 500 m). Nöôùc ngaàm maïch noâng thöôøng phaân boá ôû ñoä saâu 10 - 20 m (nhieàu hoä gia ñình coù ñaát roäng söû duïng theo hình thöùc gieáng khôi). Nöôùc ngaàm maïch saâu phaân boá ôû ñoä saâu 5 - 200 m, vôùi ñaát taïo bazan loã hoång ñaëc xít, bazan phong hoùa nöùt neû cuûa caùc ñôït phun traøo choàng chaát leân nhau, tính chaát chöùa nöôùc cuûa bazan loaïi naøy phaân boá khoâng ñeàu thay ñoåi theo chieàu ngang vaø saâu, chæ coù theå söû duïng cuïc boä cung caáp nöôùc cho töøng khu vöïc nhaát ñònh. 3.3 Hieän traïng chaát löôïng moâi tröôøng khu vöïc nhaø maùy 3.3.1 Hieän traïng chaát löôïng caùc nguoàn nöôùc Chaát löôïng nöôùc maët Taát caû soâng suoái trong vuøng thuoäc heä thoáng soâng Ñaéc Laéc, phaân boá ñeàu, toác ñoä doøng chaûy phuï thuoäc theo muøa, muøa möa dö thöøa, muøa khoâ thieáu nöôùc. Suoái chính laø IaPnoân... ngoaøi ra coøn moät soá suoái caïn raûi raùc trong vuøng. Chaát löôïng nöôùc maët bò aûnh höôûng bôûi hai yeáu toá laø töï nhieân vaø do con ngöôøi taùc ñoäng. Hieän nay nguoàn gaây oâ nhieãm nöôùc maët phoå bieán nhaát laø do chaát thaûi sinh hoaït vaø hoaït ñoäng noâng nghieäp. Tham khaûo keát quaû nghieân cöùu cuûa Sôû KHCN&MT tænh Gia Lai cho thaáy: Möùc ñoä nhieãm pheøn Caùc thoâng soá pH, haøm löôïng saét theå hieän möùc ñoä oâ nhieãm pheøn. Caùc soâng suoái xung quanh khu vöïc khoâng coù daáu hieäu oâ nhieãm pheøn. OÂ nhieãm chaát höõu cô Nguoàn gaây oâ nhieãm chuû yeáu laø nöôùc thaûi sinh hoaït. Khu vöïc trung taâm thò traán huyeän Ñöùc Cô coù maät ñoä daân cö thöa thôùt do ñoù chöa thaáy daáu hieäu oâ nhieãm chaát höõu cô. Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 31 OÂ nhieãm do chaát dinh döôõng Moät trong nhöõng taùc nhaân gaây oâ nhieãm nöôùc maët bôûi chaát thaûi sinh hoaït laø caùc chaát dinh döôõng. Caùc chaát dinh döôõng nhieàu coù theå gaây hieän töôïng phuù döôõng hoùa laø ñieàu kieän toát cho rong, reâu, taûo, beøo phaùt trieån nhanh che phuû beà maët laøm giaûm löôïng oâxy hoøa tan aûnh höôûng tôùi khai thaùc thuûy saûn, ñaëc bieät gaây khoù khaên cho vieäc xöû lyù nöôùc laøm nguoàn nöôùc caáp. Caùc keát quaû nghieâu cöùu cho thaáy nöôùc maët ôû khu vöïc coù haøm löôïng caùc chaát dinh döôõng nhoû. OÂ nhieãm do vi truøng Caùc keát quaû nghieân cöùu cho thaáy haàu heát caùc soâng suoái taïi khu vöïc ñeàu bò oâ nhieãm do vi truøng, vi khuaån chæ thò laø toång Coliform vaø Feacal Coliform. OÂ nhieãm do kim loaïi naëng vaø phenols Kim loaïi naëng vaø phenols laø caùc taùc nhaân raát ñoäc haïi ñoái vôùi con ngöôøi vaø thuû sinh. Möùc ñoä oâ nhieãm kim loaïi naëng (Hg, Pb, Cu,...) vaø caùc hôïp chaát phenols töø chaát thaûi coâng nghieäp chöa xaûy ra. OÂ nhieãm do thuoác baûo veä thöùc vaät Caùc loaïi nhoùm chaát ñöôïc söû duïng nhieàu nhaát ôû caùc nôi hieän nay laø phosphore höõu cô vaø Carbonate. Clor höõu cô ñöôïc söû duïng ít hôn nhöng coù khaû naêng toàn löu laâu daøi vaø ñoäc tính cao. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy noàng doä caùc hôïp chaát cholore höõu cô vaø phosphore höõu cô thaáp hôn tieâu chuaån cho pheùp trong nöôùc uoáng. Chaát löôïng nöôùc ngaàm Tham khaûo keát quaû nghieân cöùu cuûa Sôû KHCN&MT tænh Gia Lai cho thaáy: nhìn chung trong taát caû caùc gieáng khoan, gieáng ñaøo ñaõ ñöôïc kieåm tra ôû khu vöïc nhaø maùy cho thaáy haàu heát caùc gieáng coù caùc chæ tieâu hoùa lyù ñeàu naèm trong tieâu chuaån cho pheùp (TCVN 5944 - 1995). Ñaây laø khu vöïc nöôùc ngaàm phong phuù, chaát löôïng toát. Qua keát quaû thaêm doø moät soá loã khoan cho thaáy löu löôïng 0.92 - 19.9 l/s, möïc nöôùc 1.2 m - 22.5 m, pH = 5.9 - 8.7, nöôùc coù chaát löôïng toát coù theå söû duïng cho sinh hoaït vaø saûn xuaát. 3.3.2 Hieän traïng chaát löôïng khoâng khí Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 32 Ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí, nhoùm thöïc hieän ñaõ tieán haønh laáy vaø phaân tích khoâng khí taïi 5 vò trí quan troïng trong nhaø maùy. Keát quaû phaân tích ñöôïc trình baøy trong Baûng 3.6, vaø Baûng 3.7. Baûng 3.6 Keát quaû ño caùc yeáu toá vi khí haäu khu vöïc nhaø maùy Soá TT Vò trí ño Ñoä oàn dB(A) Nhieät ñoä trung bình (oC) 1 Khu vöïc saûn xuaát 82,5 33,7 2 Khuoân vieân nhaø maùy 57,5 21,5 3 Truï sôû laøm vieäc 53 21,9 4 Nhaø nghæ cuûa coâng nhaân 53,5 21,7 5 Coång nhaø maùy 60 22,0 Baûng 3.7 Keát quaû phaân tích caùc chaát oâ nhieãm khoâng khí trong nhaø maùy Soá Vò trí laáy maãu Haøm löôïng chaát oâ nhieãm (mg/m3) TT Buïi NH3 H2S axit axetic 1 Khu vöïc saûn xuaát 0,5 5,9 0,05 4,2 2 Khuoân vieân nhaø maùy 0,31 0,5 0,01 0,3 3 Truï sôû laøm vieäc 0,37 0,1 0,005 0,1 4 Nhaø nghæ cuûa coâng nhaân 0,27 0,2 0,01 0,2 5 Coång nhaø maùy (gaàn ñöôøng quoác loä 19) 0,45 0,3 0,01 0,4 TCVN 5937-1995 TCVN 5938-1995 TCVN 5939-1995 0,3 400 0,2 100 0.008 2 0,2 Nhaän xeùt: Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 33 - Chaát löôïng khoâng khí xung quanh coøn khaù toát ngoaïi tröø buïi hôi cao. - Chaát löôïng khoâng khí khu vöïc saûn xuaát coøn trong tieâu chuaån cho pheùp. 3.4 Ñaëc ñieåm thöïc vaät vaø ñoäng vaät trong vuøng 3.4.1 Thöïc vaät Do taùc ñoäng cuûa chieán tranh vaø cuoäc soáng du canh du cö phaù röøng laøm raãy cuûa ñoàng baøo daân toäc neân thaûm thöïc vaät töï nhieân bò taøn phaù naêng neà (ñoä che phuû chæ coøn 10 - 15%). Thaûm thöïc vaät töï nhieân haàu heát laø traûng coû caây buïi vaø ñaát troáng ñoài troïc chieám tyû leä 33% vaø moät soá röøng ngheøo kieät, röøng taùi sinh choài treân caùc ñoài nuùi vaø doïc theo soâng suoái hôïp thuûy. - Ñoái vôùi röøng ngheøo kieät vaø taùi sinh choài, chuû yeáu cho caùc loaïi goã taïp, ñöôøng kính bình quaân 0,2 - 0,3 m, maät ñoä 100 - 200 caây/ha. - Ñoái vôùi caây buïi vaø traûng coû, chuû yeáu bao goàm caùc loaïi caây buïi nhö: coû tranh, coû ñuoâi choàn, coû chæ,... phaân boá raûi raùc treân caùc khoaûng röøng bò taøn phaù. Ngoaøi dieän tích cao su do Coâng ty 75 vaø binh ñoaøn 15 quaûn lyù coøn coù moät soá dieän tích cao su tieåu ñieàn vaø tö nhaân troàng raûi raùc, nhaân daân ñòa phöông troàng caùc loaïi caây daøi ngaøy nhö caø pheâ, caây aên quaû vaø hoa maøu, luùa raãy treân caùc söôøn ñoài vaø ven soâng suoái. 3.4.2 Ñoäng vaät Heä ñoäng vaät Gia Lai ñöôïc ghi nhaän tröôùc ñaây raát phong phuù vôùi moät soá loaøi ñöôïc thoáng keâ nhö trong Baûng 3.8. Baûng 3.8 Thoáng keâ caùc loaøi ñoäng vaät taïi Gia Lai vaø Taây Nguyeân Baùo caùo ÑTM Nhaø maùy cheá bieán muû cao su Soá 2 - Coâng ty 75 - Toång coâng ty 15 _____________________________________________________________________ ______________________________________________________________ Taøi lieäu ñöôïc cung caáp taïi Website MoiTruongXanh.Info TAØI LIEÄU CHÆ MANG TÍNH CHAÁT THAM KHAÛO 34 Soá TT Loaøi Gia Lai Taây Nguyeân 1 Thuù 55 102 2 Chim 224 357 3 Boø saùt 79 94 4 EÁch nhaùi 38 48 5 Coân truøng 1200 - Ñaëc bieät trong caùc taøi lieäu ñieàu tra coøn ghi nhaän söï coù maët cuûa moät soá loaøi ñoäng vaät vaø chim hoang daõ quùi hieám nhö teâ giaùc, soùc bay, vöôïn ñen, haïc coå traéng, coâng, gaø loâi, vaèn.... Tuy nhieân thaønh phaàn vaø soá löôïng loaøi cuõng nhö caù theå cuûa heä ñoäng vaät ôû ñaây ñaõ giaûm ñaùng keå cuøng vôùi thôøi gian do quaù trình nhaäp cö oà aït vaø naïn phaù röøng, saên baén böøa baõi. 3.4.3 Taøi nguyeân sinh vaät döôùi nöôùi Phieân sinh vaät (Plankton), ñaëc bieät laø thöïc phieân sinh (Phytoplankton) ñoùng moät vai troø quan troïng tr