Đấu tranh phòng chống buôn lậu của Cục Hải quan Bình Định - Thực trạng và giải pháp

èn lµ, ®èi víi c¸c ®¬n vÞ lµm c«ng t¸c tham m−u cho Côc tr−ëng, cÇn tiÕp tôc rµ so¸t l¹i chøc n¨ng, nhiÖm vô ®Ó ®Ò nghÞ víi Bé, TCHQ bæ sung, söa ®æi cho phï hîp víi c«ng t¸c chèng bu«n lËu trong t×nh h×nh míi, nhÊt lµ c«ng chøc ®−îc ®µo t¹o chuyªn ngµnh chèng bu«n lËu ë c¸c tr−êng nghiÖp vô. Tr−íc m¾t tËp trung −u tiªn biªn chÕ cho c¸c ®¬n vÞ: §éi kiÓm so¸t chèng bu«n lËu (hiÖn nay chØ cã 17 ng−êi), phßng Tham m−u - xö lý, phßng KiÓm tra sau th«ng quan, Chi côc HQCK c¶ng Quy Nh¬n, §éi chèng bu«n lËu thuéc Chi côc H¶i quan Phó Yªn b¶o ®¶m ®ñ søc vµ lùc nh»m chñ ®éng h¬n trong viÖc thùc thi nhiÖm vô. b) C«ng t¸c x©y dùng lùc l−îng C«ng t¸c tæ chøc, c¸n bé ph¶i ®−îc chó träng vµ quan t©m th−êng xuyªn, vµ coi ®©y lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh th¾ng lîi mäi nhiÖm vô ®Ò ra. Bu«ng l¬i c«ng t¸c nµy kh«ng nh÷ng tæn thÊt vÒ phong trµo nãi chung, c«ng t¸c chèng bu«n lËu nãi riªng, mµ cßn ¶nh h−ëng ®Õn uy tÝn cña ®¬n vÞ trªn ®Þa bµn. NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c nµy, trong thêi gian qua Tæng côc tr−ëng TCHQ Tr−¬ng ChÝ Trung chØ râ: 92 C«ng t¸c qu¶n lý c¸n bé cßn nhiÒu bÊt cËp, viÖc ph©n cÊp qu¶n lý c¸n bé ch−a g¾n chÆt quyÒn h¹n víi tr¸ch nhiÖm dÉn ®Õn ®ïn ®Èy tr¸ch nhiÖm trong qu¶n lý c¸n bé; c¸n bé qu¶n lý ch−a kiÓm so¸t vµ n¾m ch¾c c«ng chøc thuéc quyÒn c¶ vÒ c«ng viÖc còng nh− c¸c mèi quan hÖ; viÖc khen th−ëng c¸n bé còng ch−a thËt c«ng b»ng, kÞp thêi, c¶m tÝnh, tÝnh gi¸o dôc ch−a cao; biÖn ph¸p ng¨n chÆn phßng ngõa sai ph¹m tiªu cùc tuy cã ®Æt ra nhiÒu, quy ®Þnh chÆt chÏ nh−ng viÖc tæ chøc thùc hiÖn ch−a quyÕt liÖt, hiÖu qu¶ cßn thÊp [6, tr. 9]. Mét trong nh÷ng lý do c¬ b¶n lµm mÊt m¸t c¸n bé trong thêi gian qua lµ viÖc bu«ng láng c«ng t¸c qu¶n lý cña c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ; thiÕu sù gi¸o dôc cña gia ®×nh, b¶n th©n c¸n bé c«ng chøc thiÕu rÌn luyÖn, tu d−ìng dÉn ®Õn tho¸i hãa, biÕn chÊt, sèng bu«ng th¶ ®· lµm cho kh«ng Ýt c¸n bé, c«ng chøc cña ®¬n vÞ vi ph¹m kû luËt: nhÑ th× khiÓn tr¸ch, c¶nh c¸o; nÆng th× buéc th«i viÖc vµ cã kh«ng Ýt c¸ nh©n ®· vµ ®ang bÞ xö lý vÒ mÆt h×nh sù. Nguyªn nh©n chñ quan cña tån t¹i ®ã lµ: c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t− t−ëng ë ®¬n vÞ ch−a ®−îc cÊp ñy vµ l·nh ®¹o Côc quan t©m ®óng møc vµ lu«n lµ kh©u yÕu trong nhiÒu n¨m. Kh¶ n¨ng qu¶n lý, ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt diÔn biÕn t− t−ëng cña c¸n bé c«ng chøc cßn yÕu vµ lu«n bÞ ®éng tr−íc nh÷ng ph¸t sinh vÒ t− t−ëng nhÊt lµ nh÷ng lÖch l¹c vÒ ®éng c¬ vµo ngµnh. ViÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc danh dù tr¸ch nhiÖm vµ l−¬ng t©m nghÒ nghiÖp ®èi víi c«ng chøc cßn hêi hît, kÐm hiÖu qu¶. T− t−ëng vô lîi, tham väng quyÒn chøc kh¸ nÆng nÒ dÉn ®Õn kÌn cùa, tranh giµnh, ch¹y chät, lµm mÊt ®oµn kÕt, g©y rèi néi bé vµ c«ng t¸c qu¶n lý c¸n bé. Vai trß cÊp ñy trong c«ng t¸c t− t−ëng vµ c«ng t¸c c¸n bé cßn yÕu, c¸c tæ chøc quÇn chóng thô ®éng; ý thøc phª vµ tù phª kÐm, sî bÞ trï dËp, sî ®iÒu chuyÓn n¬i kh«ng cã "mµu", dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thñ tiªu ®Êu tranh. Trong khi ®ã ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc HQB§ ®−îc tuyÓn dông tõ nhiÒu nguån, tr×nh ®é kh«ng ®ång ®Òu, tû lÖ ®−îc ®µo t¹o c¬ b¶n rÊt Ýt, ®a sè ®−îc ®µo t¹o t¹i chøc, tr×nh ®é chuyªn m«n, kh¶ n¨ng ngo¹i ng÷ cßn rÊt h¹n chÕ. 93 Tr−íc t×nh h×nh ®ã, vÊn ®Ò ®Æt ra cho Côc HQB§ rÊt nÆng nÒ, ®ã lµ ph¶i cñng cè chÊn chØnh ngay c«ng t¸c tæ chøc cña ®¬n vÞ, cã kÕ ho¹ch n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, võa rÌn luyÖn phÈm chÊt ®¹o ®øc trong s¸ng, biÕt tù träng, tù hµo nghÒ nghiÖp cho c¸n bé c«ng chøc; kh«ng vô lîi, kh«ng mãc nèi tiÕp tay cho bu«n lËu, n¾m ch¾c ph¸p luËt; thµnh th¹o quy tr×nh kiÓm tra kiÓm so¸t, kÞp thêi ph¸t hiÖn, xö lý c¸c vô viÖc x¶y ra trªn ®Þa bµn ®¬n vÞ phô tr¸ch b¶o ®¶m c¶ vÒ ph¸p luËt, nghiÖp vô vµ ®èi ngo¹i. CÇn c¸ thÓ hãa tr¸ch nhiÖm phï hîp víi LuËt H¶i quan theo môc tiªu "x©y dùng H¶i quan ViÖt Nam thµnh lùc l−îng chuyªn nghiÖp cã chuyªn m«n s©u vµ hiÖn ®¹i, ho¹t ®éng minh b¹ch, liªm chÝnh vµ cã hiÖu qu¶ cao". c) Gi¸o dôc ®¹o ®øc, phÈm chÊt cho c¸n bé c«ng chøc HQB§ X¸c ®Þnh nh©n tè con ng−êi cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong mäi lÜnh vùc c«ng t¸c, do ®ã ®Èy m¹nh c«ng t¸c gi¸o dôc vµ ®µo t¹o c¸n bé ®Ó hä cã phÈm chÊt ®¹o ®øc trong s¸ng, b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vµng, tinh th«ng nghiÖp vô, trung thùc khi thùc thi nhiÖm vô. MÆt kh¸c, c«ng chøc H¶i quan lµ nh÷ng ng−êi th−êng xuyªn tiÕp xóc víi tiÒn - hµng, ®©y lµ nh÷ng "ma lùc" cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn sù v÷ng vµng vÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña c¸n bé c«ng chøc H¶i quan. Tõ ®Æc thï ®ã, c¸n bé c«ng chøc H¶i quan ph¶i cã kÕ ho¹ch häc tËp; rÌn luyÖn phÈm chÊt ®¹o ®øc ®Ó ngang tÇm víi nhiÖm vô ®−îc giao, ®¸p øng t×nh h×nh míi lµ ®ßi hái cÊp b¸ch. Sinh thêi khi xem xÐt th«ng qua viÖc ban hµnh §iÒu lÖ H¶i quan n¨m 1960, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®Æc biÖt coi träng viÖc x©y dùng con ng−êi, Ng−êi nh¾c nhë, trong §iÒu lÖ H¶i quan ph¶i ghi râ ®¹o ®øc "cÇn kiÖm, liªm chÝnh, chÝ c«ng, v« t−" ®Ó nh©n d©n dÔ ph©n biÖt gi÷a nh©n viªn H¶i quan víi lÝnh "®oan" thêi ph¸p thuéc [35, tr. 30]. Ng−êi vÝ bèn ®øc tÝnh "cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh" cña ng−êi c¸ch m¹ng nh− sù hiÖn diÖn cña bèn mïa trong trêi ®Êt, lµ nÒn t¶ng cña ®êi sèng míi, nÒn t¶ng cña tinh thÇn thi ®ua ¸i quèc: "Trêi cã bèn mïa: Xu©n, H¹, Thu, §«ng. §Êt cã bèn ph−¬ng: §«ng, T©y, Nam, B¾c. Ng−êi cã bèn ®øc: 94 cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh. ThiÕu mét mïa th× kh«ng thµnh trêi; thiÕu mét ph−¬ng th× kh«ng thµnh ®Êt; thiÕu mét ®øc th× kh«ng thµnh ng−êi" [33, tr. 233]. Trong bèi c¶nh "t×nh tr¹ng tham nhòng, sù suy tho¸i vÒ t− t−ëng chÝnh trÞ, ®¹o ®øc lèi sèng ë mét bé phËn kh«ng nhá c¸n bé, ®¶ng viªn ®ang c¶n trë viÖc thùc hiÖn ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, g©y bÊt b×nh vµ lµm gi¶m lßng tin trong nh©n d©n" [22, tr. 15] th× viÖc thùc hiÖn lêi d¹y ®ã cña B¸c Hå ®èi víi c¸n bé c«ng chøc H¶i quan cã ý nghÜa v« cïng; ®ång thêi còng chÝnh lµ ®Ó h−ëng øng phong trµo rÌn luyÖn "kû, c−¬ng, liªm, chÝnh" theo th«ng ®iÖp cña tæ chøc H¶i quan thÕ giíi (WCO). VÊn ®Ò ®ang ®Æt ra cho chóng ta lµ chó träng c«ng t¸c båi d−ìng, ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc nghiÖp vô, rÌn luyÖn b¶n lÜnh chÝnh trÞ, phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cho ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc kh«ng chØ lµ yªu cÇu cña c¶i c¸ch hµnh chÝnh mµ cßn lµ nhiÖm vô bøc thiÕt cña Côc HQB§ trong viÖc x©y dùng lùc l−îng H¶i quan trong s¹ch, v÷ng m¹nh, chÝnh quy, hiÖn ®¹i; ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô ph¸t triÓn ®Êt n−íc trong t×nh h×nh míi, héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ. §Èy m¹nh cuéc ®Êu tranh chèng tham nhòng, quan liªu, lµm trong s¹ch ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc, rÌn luyÖn phÈm chÊt ®¹o ®øc, ®Ò cao danh dù cña ngµnh, häc tËp n©ng cao tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ, chuyªn m«n, kiÕn thøc l·nh ®¹o, ph¸t huy vai trß tiªn phong, g−¬ng mÉu cña c«ng chøc h¶i quan cã vÞ trÝ rÊt quan träng ®èi víi phßng, chèng c¸c vi ph¹m ph¸p luËt tõ phÝa h¶i quan. d) Båi d−ìng kiÕn thøc ph¸p lý cho c«ng chøc lµm nhiÖm vô chèng bu«n lËu H¶i quan lµ c«ng cô b¶o vÖ lîi Ých vµ chñ quyÒn kinh tÕ cña quèc gia, thùc tiÔn ho¹t ®éng H¶i quan liªn quan ®Õn rÊt nhiÒu ngµnh luËt nh− Th−¬ng m¹i, Tµi chÝnh, Ng©n hµng, Hµng kh«ng, H×nh sù, LuËt ph¸p quèc tÕ... víi tÝnh chÊt phøc t¹p nh− vËy ®ßi hái c¸n bé c«ng chøc H¶i quan ph¶i ®−îc ®µo t¹o, gi¸o dôc vµ hiÓu biÕt ph¸p luËt mét c¸ch toµn diÖn. Tr−íc m¾t cÇn tËp trung triÓn khai thùc hiÖn LuËt H¶i quan ®−îc Quèc héi th«ng qua ngµy 95 29/6/2001 cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01/01/2002 t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô cña ngµnh, gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu: "§¶m b¶o thùc hiÖn chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc vÒ kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, khoa häc vµ c«ng nghÖ; hîp t¸c vµ giao l−u quèc tÕ; b¶o vÖ chñ quyÒn an ninh quèc gia, lîi Ých Nhµ n−íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña tæ chøc, c¸ nh©n" [40, tr. 5]. Bªn c¹nh ®ã chó träng tËp huÊn néi dung míi cña LuËt H×nh sù, LuËt Tè tông h×nh sù, Ph¸p lÖnh Tæ chøc §iÒu tra h×nh sù (§iÒu 20), NghÞ ®Þnh 138 xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ H¶i quan v.v... cho c¸n bé c«ng chøc lµm c«ng t¸c ®iÒu tra chèng bu«n lËu. Trªn c¬ së ph−¬ng ¸n chèng bu«n lËu cña ®¬n vÞ ®· ®−îc phª duyÖt, cÇn cã kÕ ho¹ch triÓn khai cô thÓ, c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tiÔn ë ®Þa ph−¬ng ®Ó ®Ò xuÊt bæ sung; qua mçi ®ît thùc hiÖn ph¶i tæ chøc s¬ kÕt ®¸nh gi¸ −u khuyÕt ®iÓm ®Ó rót kinh nghiÖm. Th−êng xuyªn tham m−u cho l·nh ®¹o Côc chØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ, nhÊt lµ c¸c Chi côc tæ chøc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c phßng ngõa vµ ®Êu tranh chèng bu«n lËu cã hiÖu qu¶ trong ph¹m vi ®−îc ph©n c«ng. Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c tuÇn tra, kiÓm so¸t c«ng khai kÕt hîp víi ®iÒu tra bÝ mËt sÏ h¹n chÕ nh÷ng s¬ hë, thiÕu sãt trong qu¶n lý nhµ n−íc, ng¨n chÆn cã hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng x©m ph¹m an ninh, trËt tù nãi chung vµ ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c ho¹t ®éng bu«n lËu nãi riªng. Chó träng ë c¸c ®Þa ®iÓm kiÓm tra hµng hãa ngoµi cöa khÈu, trªn biÓn ®Ó qu¶n lý hµng hãa ra vµo khu vùc kiÓm so¸t h¶i quan, ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c thñ ®o¹n bu«n lËu, gian lËn th−¬ng m¹i theo ph−¬ng ¸n ®· duyÖt gióp cho c«ng t¸c phßng ngõa lu«n b¶o ®¶m tÝnh chñ ®éng, kÞp thêi; t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc lËp ph−¬ng ¸n ®Êu tranh. Chó träng c«ng t¸c tæ chøc båi d−ìng kiÕn thøc nghiÖp vô, c«ng t¸c nµy ph¶i ®−îc tËp huÊn hµng n¨m, duy tr× viÖc trao ®æi th«ng tin, ph−¬ng thøc thñ ®o¹n bu«n lËu gi÷a c¸c ®¬n vÞ H¶i quan trong khu vùc ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh còng nh− diÔn biÕn ho¹t ®éng bu«n lËu trªn ®Þa bµn phèi hîp xö lý. 96 ®) T¨ng c−êng trang bÞ ph−¬ng tiÖn kü thuËt, hiÖn ®¹i hãa c¬ së vËt chÊt phôc vô cho c«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n lËu Tr−íc yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n−íc trong giai ®o¹n héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ßi hái c¸n bé c«ng chøc H¶i quan ph¶i n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ n−íc; chèng bu«n lËu, gian lËn th−¬ng m¹i, ng¨n chÆn bu«n b¸n, vËn chuyÓn hµng cÊm cã hiÖu qu¶, ng¨n chÆn c¸c giao dÞch th−¬ng m¹i bÊt hîp ph¸p, ®¶m b¶o nguån thu cho ng©n s¸ch, gãp phÇn b¶o vÖ trËt tù an toµn x· héi, lîi Ých ng−êi tiªu dïng, an ninh quèc gia, m«i tr−êng. §Ó gãp phÇn t¹o thuËn lîi h¬n n÷a cho ho¹t ®éng th−¬ng m¹i, ®Çu t−, ®ång thêi võa qu¶n lý chÆt chÏ theo quy ®Þnh cña LuËt H¶i quan, yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i cã sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ trªn mäi ph−¬ng diÖn ho¹t ®éng, c«ng t¸c H¶i quan ph¶i ®−îc thùc hiÖn trong mét hµnh lang ph¸p lý ®Çy ®ñ, chÆt chÏ, thèng nhÊt, cã sù trî gióp bëi viÖc øng dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao, trong ®ã viÖc ®Çu t− trang thiÕt bÞ kü thuËt phôc vô cho c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng bu«n lËu cÇn ®−îc coi träng, ®©y lµ ®iÒu kiÖn gãp phÇn ng¨n chÆn t×nh tr¹ng bu«n lËu xu h−íng ngµy cµng diÔn biÕn tinh vi, phøc t¹p. Trong thêi gian qua c«ng t¸c qu¶n lý h¶i quan chñ yÕu dùa trªn ph−¬ng ph¸p thñ c«ng (trõ mét sè Ýt kh©u trong c«ng t¸c nghiÖp vô h¶i quan ®−îc tin häc hãa) nªn h¹n chÕ hiÖu qu¶. Møc ®é hiÖn ®¹i hãa ho¹t ®éng h¶i quan ch−a theo kÞp ®−îc yªu cÇu thi hµnh LuËt H¶i quan, nhÊt lµ viÖc thay ®æi ph−¬ng thøc qu¶n lý, ¸p dông kü thuËt qu¶n lý rñi ro, h¹n chÕ kiÓm tra t¹i cöa khÈu kÕt hîp víi kiÓm tra sau th«ng quan. Trong khi ®ã: Trang thiÕt bÞ m¸y mãc ph−¬ng tiÖn kü thuËt nghiÖp vô l¹c hËu, thiÕu, kh«ng ®¸p øng yªu cÇu hiÖn ®¹i hãa; hÖ thèng c¸c trô së lµm viÖc ®· ®−îc ®Çu t− qua nhiÒu n¨m, kh«ng theo quy chuÈn vµ thiÕu dù b¸o vÒ sù ph¸t triÓn nªn rÊt chËt, ®Æc biÖt khi bè trÝ c¸c trang thiÕt bÞ tù ®éng hãa béc lé sù bÊt cËp, kh«ng ®ång bé [8, QuyÕt ®Þnh 810]. 97 N©ng cao tr×nh ®é sö dông trang thiÕt bÞ kü thuËt trong gi¸m s¸t, kiÓm tra h¶i quan; ®Èy m¹nh viÖc øng dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ tù ®éng hãa lµ yªu cÇu tr−íc m¾t vµ l©u dµi cña ngµnh H¶i quan nãi chung vµ Côc HQB§ nãi riªng trong viÖc ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi diÔn biÕn t×nh h×nh bu«n lËu ngµy cµng tinh vi, phøc t¹p. Cô thÓ: - CÇn t¨ng c−êng thªm trang thiÕt bÞ kiÓm tra hµng hãa XNK, hµnh lý cña kh¸ch xuÊt nhËp c¶nh t¹i Chi côc HQCK c¶ng Quy Nh¬n ®Ó kiÓm tra ®èi víi nh÷ng l« hµng cña doanh nghiÖp träng ®iÓm, ph−¬ng tiÖn vËn t¶i träng ®iÓm. - øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo c¸c kh©u thñ tôc h¶i quan vµ khu vùc qu¶n lý h¶i quan träng ®iÓm, nhÊt lµ c¸c thiÕt bÞ phôc vô cho c«ng chøc lµm nhiÖm vô kiÓm hãa nh− c©n ®iÖn tö, m¸y soi container, dông cô ®¶m b¶o nhËn biÕt chÝnh x¸c sè l−îng, träng l−îng v.v... - HiÖn ®¹i hãa c¸c trang thiÕt bÞ phôc vô ho¹t ®éng kiÓm so¸t chèng bu«n lËu trªn biÓn nh− ca-n« cao tèc chÞu ®−îc sãng biÓn cÊp 4, cÊp 5; hép thuèc thö ma tóy, m¸y soi container hiÖn ®¹i, tæ chøc triÓn khai c«ng t¸c gi¸m s¸t b»ng camera ë nh÷ng n¬i cÇn thiÕt, trang bÞ hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c... ®Ó thu nhËn vµ ph©n tÝch nhanh nhÊt nh÷ng th«ng tin nh»m triÓn khai kÞp thêi mäi ph−¬ng ¸n cã hiÖu qu¶. 3.2.3. T¨ng c−êng nghiªn cøu, triÓn khai ¸p dông ph¸p luËt H¶i quan vµ c¸c chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ ®Êu tranh phßng, chèng bu«n lËu Trong bèi c¶nh héi nhËp vµ tù do hãa kinh tÕ toµn cÇu hiÖn nay, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng mét tæ chøc H¶i quan hiÖn ®¹i ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých t¹o thuËn lîi th−¬ng m¹i lµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña bÊt kú quèc gia nµo. Qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i hãa H¶i quan ch¾c ch¾n sÏ mang l¹i sù t¨ng tr−ëng kinh tÕ, t¨ng thªm sù hÊp dÉn cña mét quèc gia ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi nhê vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm hoµn thiÖn cã ®−îc tõ c«ng cuéc hiÖn ®¹i hãa. H¬n n÷a hiÖn ®¹i hãa c¬ quan H¶i quan cßn rÊt cÇn thiÕt cho viÖc triÓn 98 khai tháa thuËn song ph−¬ng, ®a ph−¬ng ®· ®−îc c¸c quèc gia ký kÕt hoÆc tham gia c«ng nhËn trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ trong khu vùc vµ quèc tÕ. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng, mét quèc gia cã hÖ thèng ph¸p luËt hiÖu qu¶ lµ c¬ së quan träng cho quyÕt ®Þnh cña c¸c nhµ ®Çu t−; do ®ã ngoµi viÖc x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé, tr¸nh chång chÐo cßn ph¶i cã kÕ ho¹ch nghiªn cøu, triÓn khai ®ång bé vµ ¸p dông thèng nhÊt trong thùc tÕ, nhÊt lµ toµn bé hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt trong lÜnh vùc qu¶n lý vÒ h¶i quan, c¸c quy ®Þnh vÒ ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu, chèng lo¹i téi ph¹m n¶y sinh trong c¬ chÕ thÞ tr−êng. Phã Thñ t−íng ChÝnh phñ Vò Khoan ®· nªu lªn mét thùc tr¹ng ®¸ng lo ng¹i kh«ng chØ riªng ®èi víi ngµnh H¶i quan mµ c¶ c¸c c¬ quan kh¸c cña Nhµ n−íc lµ: MÆc dï hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy ®· t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ, hoµn chØnh h¬n, nh−ng viÖc triÓn khai cßn chËm, ch−a thËt sù mang l¹i hiÖu qu¶ nh− mong muèn, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµ c¶ ng−êi thùc thi ph¸p luËt vµ c¸c ®èi t−îng thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña luËt ch−a hiÓu râ, ch−a n¾m ch¾c c¸c néi dung quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thùc hiÖn [27, tr. 17]. §iÒu ®ã còng rÊt phï hîp khi lý gi¶i mét trong nh÷ng nguyªn nh©n ®Ó bu«n lËu tån t¹i dai d¼ng lµ do sù nhËn thøc kh«ng ®ång ®Òu, v× lîi Ých côc bé cña mét sè c¸ nh©n l·nh ®¹o ë mét sè ®Þa ph−¬ng lµm cho viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña Nhµ n−íc trung −¬ng kh«ng triÖt ®Ó, t×nh tr¹ng "trªn b¶o d−íi kh«ng nghe", m¹nh ai nÊy lµm, lµm cho ph¸p luËt kh«ng ®−îc thùc thi thèng nhÊt, hiÖu qu¶ c«ng t¸c thÊp, uy tÝn cña c¬ quan nhµ n−íc gi¶m sót, ph¸p chÕ XHCN bÞ vi ph¹m. Nãi vÒ t¸c dông cña viÖc nghiªn cøu ®Ó triÓn khai ¸p dông thèng nhÊt c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc trung −¬ng ®èi víi ®Þa ph−¬ng, Lª-nin chØ râ: Theo Ng−êi, tÝnh thèng nhÊt ®−îc coi lµ ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña ph¸p chÕ XHCN. Trong t¸c phÈm "Bµn vÒ chÕ ®é song trïng trùc 99 thuéc vµ ph¸p chÕ" Ng−êi viÕt: "Ph¸p chÕ sÏ kh«ng thÓ lµ ph¸p chÕ cña tØnh Cadan hoÆc cña tØnh Caluga ®−îc, mµ ph¶i lµ ph¸p chÕ duy nhÊt cña toµn n−íc Nga vµ cho c¶ toµn thÓ Liªn bang Céng hßa X«-viÕt n÷a", quan ®iÓm khoa häc nµy kh«ng chØ thuyÕt phôc nh÷ng ng−êi kh¸c chÝnh kiÕn víi Lª-nin lóc bÊy giê, mµ cßn lµ mét vÊn ®Ò quý gi¸, chØ dÉn nh÷ng ng−êi céng s¶n ë c¸c thÕ hÖ sau. TÝnh thèng nhÊt cña ph¸p chÕ xuÊt ph¸t tõ sù thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt, cña ho¹t ®éng tæ chøc thùc hiÖn vµ ¸p dông ph¸p luËt. §ã lµ sù thèng nhÊt vÒ ý chÝ cña giai cÊp thèng trÞ - giai cÊp lµm ra ph¸p luËt, trong bèi c¶nh lóc ®ã, nÕu ph¸p luËt l¹i lµ ph¸p luËt cña tõng n−íc céng hßa, tõng ®Þa ph−¬ng ch¾c h¼n chÝnh quyÒn X«-viÕt khã lßng cã thÓ v−ît qua nh÷ng th¸ch thøc cïng cùc ®èi víi sù tån t¹i cña m×nh [49, tr.22]. Muèn cho c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu cã hiÖu qu¶, tr−íc m¾t cÇn qu¸n triÖt s©u réng h¬n n÷a c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh− LuËt h×nh sù, LuËt tè tông h×nh sù, Ph¸p lÖnh tæ chøc ®iÒu tra h×nh sù; hÖ thèng ph¸p luËt chuyªn ngµnh nh− LuËt H¶i quan, LuËt ThuÕ, LuËt Th−¬ng m¹i, LuËt Ng©n hµng, LuËt §Çu t− n−íc ngoµi vµ c¸c nghÞ ®Þnh quy ®Þnh xö lý c¸c hµnh vi bu«n lËu nh−ng ch−a ®Õn møc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù, c¸c chØ thÞ cña ngµnh vµ cña ®Þa ph−¬ng cho c¸n bé c«ng chøc H¶i quan nh»m t¹o sù nhËn thøc thèng nhÊt. §ång thêi, th«ng qua Héi ®ång t− vÊn ph¸p luËt cña tØnh ®Ó giíi thiÖu, h−íng dÉn doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi t−îng cã liªn quan c¸c v¨n b¶n nªu trªn ®Ó hiÓu vµ ñng hé c¬ quan chøc n¨ng trong c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu. 3.2.4. §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng quÇn chóng tham gia ®Êu tranh phßng, chèng bu«n lËu Tr−íc nh÷ng ph−¬ng thøc, thñ ®o¹n cña bu«n lËu ngµy cµng tinh vi vµ yªu cÇu cña cuéc ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu trong t×nh h×nh míi, ®ßi hái c¸c c¬ quan chøc n¨ng chèng bu«n lËu cÇn tËp trung lùc l−îng, ph−¬ng tiÖn, kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô mµ cô thÓ lµ c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn 100 ®éng quÇn chóng cïng tham gia nh»m ph¸t hiÖn kÞp thêi, ng¨n chÆn vµ xö lý cã nh− vËy c«ng t¸c phßng chèng bu«n lËu míi hiÖu qu¶. LÞch sö ®Êu tranh dùng n−íc vµ gi÷ n−íc cña d©n téc ta ®· chøng minh vai trß to lín, vÜ ®¹i cña quÇn chóng nh©n d©n; quÇn chóng nh©n d©n lµ ®éng lùc cña mäi cuéc c¸ch m¹ng. Ngµy nay x©y dùng sù nghiÖp CNH, H§H ®Êt n−íc trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr−êng nh»m thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh th× vai trß cña quÇn chóng nh©n d©n cµng trë nªn quan träng h¬n bao giê hÕt trong viÖc kh¾c phôc nh÷ng mÆt tr¸i cña kinh tÕ thÞ tr−êng nh− bu«n lËu, tham nhòng, cöa quyÒn v.v... b¶o vÖ chñ quyÒn an ninh quèc gia, an ninh kinh tÕ, trËt tù an toµn x· héi. V× vËy, cÇn tuyªn truyÒn vËn ®éng vµ h−íng dÉn quÇn chóng nh©n d©n tham gia tÝch cùc vµo c¸c ho¹t ®éng phßng ngõa bu«n lËu; kh«ng tham gia, tiÕp tay cho bu«n lËu; ph¸t hiÖn tè gi¸c téi ph¹m bu«n lËu. Néi dung vËn ®éng quÇn chóng nh©n d©n tham gia phßng ngõa bu«n lËu, tr−íc hÕt lµ x©y dùng phong trµo quÇn chóng b¶o vÖ an ninh Tæ quèc, vËn ®éng thùc hiÖn c¸c quy −íc x©y dùng th«n xãm an toµn, v¨n minh, x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa míi, vËn ®éng quÇn chóng nh©n d©n thùc hiÖn tèt c¸c chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc; tham gia x©y dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi t¹i ®Þa bµn. MÆt kh¸c, ®Ó ph¸p luËt thËt sù ®i vµo cuéc sèng, mäi ®èi t−îng hiÓu vµ thùc hiÖn ®óng ph¸p luËt, c«ng t¸c tuyªn truyÒn vËn ®éng quÇn chóng tham gia ph¶i ®−îc ®Æt lªn hµng ®Çu vµ x¸c ®Þnh ®©y lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng t©m cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng, trong ®ã cã nhiÖm vô cña c¬ quan H¶i quan vµ cña mçi c«ng chøc H¶i quan. ViÖc tuyªn truyÒn gi¸o dôc ý thøc ph¸p luËt, chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n−íc quy ®Þnh chèng bu«n lËu trong thêi gian qua cã n¬i, cã lóc cßn lµm ch−a tèt; c«ng t¸c gi¸o dôc qu¶n lý c¸n bé, c«ng chøc H¶i quan nãi chung cßn nhiÒu s¬ hë; h¬n n÷a lùc l−îng H¶i quan cßn ph¶i sö dông mét khèi l−îng v¨n b¶n ph¸p quy rÊt lín liªn quan ®Õn hÇu hÕt c¸c Bé, ngµnh thuéc ChÝnh phñ. §Ó c¸c ®èi t−îng hiÓu râ vµ thùc hiÖn ph¸p luËt h¶i quan mét c¸ch ®óng ®¾n Côc HQB§ cÇn ph¶i chó träng tuyªn truyÒn c«ng t¸c nµy. 101 VÒ ph−¬ng ph¸p, ph¶i ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn, tËn dông mäi −u thÕ s½n cã còng nh− ®Èy m¹nh øng dông c¸c kü thuËt tiÕn tiÕn, hiÖn ®¹i phèi hîp ®ång bé c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh−: §µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, c¸c b¶n tin, trang th«ng tin Website h¶i quan trªn internet, tuyªn truyÒn trùc tiÕp: tr¶ lêi, pháng vÊn, héi th¶o, héi nghÞ chuyªn ®Ò, tê r¬i, gÆp gì, trao ®æi... vµ c¸c lo¹i h×nh kh¸c: Ên phÈm chuyªn ngµnh, hái ®¸p nghiÖp vô, tæ chøc cuéc thi t×m hiÓu luËt H¶i quan... Do ®Æc thï "ngoµi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt do c¬ quan H¶i quan ban hµnh, cßn trªn 80% c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng h¶i quan do c¸c Bé, ngµnh c¬ quan chøc n¨ng kh¸c mµ c¸c ®èi t−îng thùc hiÖn ph¸p luËt h¶i quan ph¶i tu©n thñ" [46, tr. 6] nªn tr¸ch nhiÖm cña ngµnh H¶i quan, c«ng chøc H¶i quan kh«ng chØ n¾m ch¾c v¨n b¶n khi thùc thi nhiÖm vô mµ cßn lµm cho mäi ®èi t−îng liªn quan hiÓu ®Ó thùc hiÖn. Muèn cho ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu ®¹t hiÖu qu¶, c¸n bé c«ng chøc H¶i quan ph¶i ®æi míi nhËn thøc vÒ c«ng t¸c phßng chèng tÖ n¹n nµy; ®· ®Õn lóc cÇn "x· héi hãa" c«ng t¸c chèng bu«n lËu. Theo quan ®iÓm cña chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, c¸ch m¹ng lµ sù nghiÖp cña quÇn chóng, c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu lµ nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng; mäi cÊp, mäi ngµnh vµ cña c¶ x· héi cã tr¸ch nhiÖm tham gia. NhiÖm vô cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng lµ lµm cho c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n−íc ph¶i ®Õn víi ng−êi d©n, ®−a ph¸p luËt ®i vµo cuéc sèng vµ ®Ó cho mäi ng−êi coi c«ng t¸c phßng, chèng bu«n lËu lµ cña chÝnh m×nh, cã nh− vËy c«ng t¸c chèng bu«n lËu trªn ®Þa bµn B×nh §Þnh míi ®¹t hiÖu qu¶. 3.2.5. Coi träng vµ triÓn khai c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa, th−êng xuyªn tæng kÕt thùc tiÔn ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu §Êu tranh phßng, chèng bu«n lËu lµ hai giai ®o¹n cña mét qu¸ tr×nh, cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Phßng ngõa cã ý nghÜa chiÕn l−îc c¬ b¶n, ®Êu tranh cã t¸c dông r¨n ®e, ng¨n chÆn hç trî cho c«ng t¸c phßng ngõa cã 102 hiÖu qu¶. §Êu tranh phßng ngõa vµ chèng bu«n lËu cã cïng môc ®Ých lµ h−íng tíi thñ tiªu hiÖn t−îng bu«n lËu. Ho¹t ®éng phßng ngõa cã ý nghÜa chiÕn l−îc, cã t¸c dông tõ xa. Trong c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa cÇn chó ý hai biÖn ph¸p quan träng ®ã lµ phßng ngõa x· héi vµ phßng ngõa nghiÖp vô. Phßng ngõa x· héi lµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p do c¬ quan nhµ n−íc, tæ chøc x· héi tiÕn hµnh nh»m ng¨n chÆn vµ lo¹i trõ nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn n¶y sinh bu«n lËu nh− x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n hãa - x· héi, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho nh©n d©n, x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt hoµn chØnh phßng chèng lo¹i téi ph¹m nµy, tuyªn truyÒn s©u réng trong quÇn chóng t¸c h¹i cña bu«n lËu ®èi víi ®êi sèng kinh tÕ - x· héi. Phßng ngõa nghiÖp vô lµ tiÕn hµnh x©y dùng c¸c c¬ së bÝ mËt, ®Æt t×nh; ®iÒu tra n¾m ch¾c ®Þa bµn träng ®iÓm, ®èi t−îng träng ®iÓm, mÆt hµng träng ®iÓm ®Ó cã ph−¬ng ¸n phßng chèng phï hîp; x©y dùng ®éi ngò lµm c«ng t¸c chèng bu«n lËu trong s¹ch v÷ng vµng ®¹o ®øc phÈm chÊt, chó ý phßng ngõa tiªu cùc néi bé, xö lý nghiªm vµ ®óng ph¸p luËt c¸c hµnh vi vi ph¹m. Phßng ngõa bu«n lËu cã hiÖu qu¶ chÝnh lµ ®i t×m nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn n¶y sinh bu«n lËu, cã biÖn ph¸p phßng chèng, triÖt tiªu kh«ng ®Ó bu«n lËu g©y ra nh÷ng t¸c h¹i vÒ kinh tÕ - x· héi. Bu«n lËu lµ hiÖn t−îng kinh tÕ - x· héi tiªu cùc, nã do nhiÒu yÕu tè t¹o nªn, do vËy viÖc phßng ngõa téi ph¹m nµy ®ßi hái ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé b»ng nhiÒu biÖn ph¸p vµ ë c¸c møc ®é kh¸c nhau: ®ã lµ cñng cè hÖ thèng chÝnh trÞ, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi t¹o tiÒm lùc vµ nÒn t¶ng søc m¹nh t¹i chç, ph¸t hiÖn kÞp thêi, ®iÒu tra xö lý nghiªm minh ®Ó h¹n chÕ vµ dÇn dÇn ®i ®Õn lo¹i trõ tËn gèc nh÷ng hiÖn t−îng x· héi tiªu cùc ®−îc coi lµ nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn n¶y sinh téi ph¹m bu«n lËu. Trong t×nh h×nh hiÖn nay cÇn ph¶i coi träng vµ triÓn khai tèt c¸c ho¹t ®éng phßng ngõa, cô thÓ ph¶i tiÕn hµnh tæng hîp c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, kinh tÕ vµ ph¸p luËt víi ph−¬ng ch©m: tÝch cùc phßng ngõa, chñ ®éng tiÕn c«ng, gi¶i quyÕt téi ph¹m tõ nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn. 103 Thùc tÕ thêi gian qua c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu cña c¬ quan H¶i quan còng chØ chó ý ®Õn viÖc chÆn b¾t, tÞch thu hµng lµ chÝnh; viÖc triÓn khai c¸c ho¹t ®éng phßng ngõa ch−a ®−îc chó träng ®óng møc, do ®ã kÕt qu¶ ®em l¹i kh«ng cao. C«ng t¸c chèng bu«n lËu trùc tiÕp, c«ng khai lµ rÊt cÇn thiÕt nh−ng còng chØ lµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt t×nh thÕ, míi gi¶i quyÕt phÇn ngän, ch−a lo¹i trõ tËn gèc bu«n lËu. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ph¶i ®Æc biÖt chó träng n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam nh»m thu hÑp kho¶ng c¸ch chªnh lÖch vÒ gi¸ trÞ vµ chÊt l−îng gi÷a c¸c lo¹i hµng néi, hµng ngo¹i cïng lo¹i ®ã lµ; Nhµ n−íc, cÊp ñy, chÝnh quyÒn tØnh ph¶i −u tiªn vèn ®Çu t− c¸c dù ¸n ph¸t triÓn ®Ó thu hót lùc l−îng lao ®éng vïng biÓn, ph¸t triÓn m¹nh s¶n xuÊt trong n−íc c¸c mÆt hµng tiªu dïng, ®ñ søc c¹nh tranh víi hµng ngo¹i; cÊp ñy chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng c¸c x· ven biÓn cã gi¶i ph¸p kh«i phôc l¹i ngµnh nghÒ biÓn, ®Çu t− ph¸t triÓn thªm ngµnh nghÒ míi t¹o viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng, xãa ®ãi gi¶m nghÌo, t¹o ra nh÷ng tiÒm n¨ng to lín, t¹o ®iÒu kiÖn kinh doanh bu«n b¸n; tiªu thô s¶n phÈm, gi¶i quyÕt tháa ®¸ng quan hÖ cung - cÇu... NghÞ quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng ®· chØ râ: Cïng víi ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ, §¶ng ta chñ tr−¬ng gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò x· héi, coi ®©y lµ mét h−íng chiÕn l−îc thÓ hiÖn b¶n chÊt −u viÖt cña chÕ ®é ta. Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi h−íng vµo ph¸t triÓn vµ lµnh m¹nh hãa x· héi, thùc hiÖn c«ng b»ng trong ph©n phèi, t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi, thùc hiÖn b×nh ®¼ng trong quan hÖ x· héi, khuyÕn khÝch nh©n d©n lµm giµu hîp ph¸p [22, tr. 33]. §ã míi lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n, l©u dµi nh»m h¹n chÕ vµ ®i ®Õn gi¶i quyÕt triÖt ®Ó bu«n lËu trªn ®Þa bµn. "C¬ së cña tÝch cùc phßng ngõa bu«n lËu lµ x©y dùng mét x· héi lµnh m¹nh c¶ vÒ kinh tÕ vµ v¨n hãa x· héi, cã mét hÖ thèng ph¸p luËt hoµn chØnh ®Ó qu¶n lý ®iÒu hµnh x· héi, kh¾c phôc nh÷ng s¬ hë thiÕu sãt trong qu¶n lý kinh tÕ, yÕu kÐm do mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ tr−êng n¶y sinh" [57, tr. 513-514]. 104 Ngoµi ra, cÇn chó träng s¬ kÕt, tæng kÕt c«ng t¸c nµy hµng n¨m ®Ó rót ra bµi häc kinh nghiÖm, häc tËp kinh nghiÖm chèng bu«n lËu cña c¸c Côc H¶i quan ®Þa ph−¬ng, kÓ c¶ nh÷ng kinh nghiÖm hay vÒ chèng bu«n lËu cña c¸c n−íc trªn thÕ giíi. Lª-nin ®· d¹y r»ng: "TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®· cã trong s¸ch b¸o vµ trong kinh nghiÖm cña c¸c n−íc T©y ¢u mµ b¶o vÖ lîi Ých cña ng−êi lao ®éng, ®Òu nhÊt thiÕt ph¶i lÊy" [26, tr. 355]. 3.2.6. T¨ng c−êng c«ng t¸c phèi hîp, kÕt hîp víi chÝnh quyÒn vµ c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt Côc HQB§ lµ c¬ quan trùc thuéc Bé Tµi chÝnh ®ãng ch©n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh §Þnh ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ h¶i quan. NhiÖm vô qu¶n lý nhµ n−íc vÒ h¶i quan cã thÓ ®−îc hiÓu ®ã lµ sù t¸c ®éng b»ng tæng thÓ cña ph¸p luËt thÓ hiÖn ®−êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc lªn c¸c quan hÖ x· héi trong ho¹t ®éng h¶i quan nh»m gãp phÇn b¶o ®¶m, æn ®Þnh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë ®Þa ph−¬ng. Do vËy, vai trß cña Nhµ n−íc ®Þa ph−¬ng cã ý nghÜa rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ h¶i quan, trong ®ã cã c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu hãa vÒ kinh tÕ. "Toµn cÇu hãa ®ang g©y ra nh÷ng vÊn ®Ò míi mµ viÖc gi¶i quyÕt chóng lµ kh«ng thÓ nÕu kh«ng cã sù tham gia cña Nhµ n−íc" [34, tr. 17]. Nhµ n−íc thùc hiÖn quyÒn lùc cña m×nh th«ng qua viÖc ban hµnh c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch, ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh. §èi víi téi ph¹m bu«n lËu, ®Æc biÖt lµ bu«n lËu cã tæ chøc, ®−êng d©y, quy m« lín th× biÖn ph¸p nµy gi÷ vai trß chñ yÕu, bëi v× víi chóng biÖn ph¸p kinh tÕ hay gi¸o dôc thuyÕt phôc ®Òu kÐm t¸c dông mét khi lîi nhuËn ®¹t ®Õn ®Ønh cao. MÆt kh¸c chóng ta thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý míi trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, tÝnh phøc t¹p cña mÆt tr¸i kinh tÕ thÞ tr−êng ngµy cµng gia t¨ng, ®ßi hái n©ng cao vai trß vµ hiÖu lùc qu¶n lý cña Nhµ n−íc lµ yªu cÇu kh¸ch quan, Nhµ n−íc th«ng qua hÖ thèng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt 105 ®Ó ®Þnh h−íng cho kinh tÕ ph¸t triÓn; ®iÒu tiÕt vµ h¹n chÕ, ng¨n ngõa nh÷ng hµnh vi kinh doanh tr¸i phÐp, bu«n lËu v.v... ThÊy ®−îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò, trong thêi gian qua Côc H¶i quan tØnh B×nh §Þnh lu«n b¸m s¸t ®Þa bµn, th−êng xuyªn xin chñ tr−¬ng cña cÊp ñy, chÝnh quyÒn B×nh §Þnh, Phó Yªn ®Ó triÓn khai c¸c nhiÖm vô cña ngµnh mµ nhÊt lµ c«ng t¸c chèng bu«n lËu; phèi hîp víi c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt cña tØnh nh− C«ng an tØnh, C¶nh s¸t biÓn, Bé ®éi biªn phßng; Qu¶n lý thÞ tr−êng ®Ó x©y dùng ph−¬ng ¸n chèng bu«n lËu trªn biÓn vµ gian lËn th−¬ng m¹i; ®ång thêi gi÷ mèi quan hÖ th−êng xuyªn, chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan kh¸c nh− ViÖn kiÓm s¸t tØnh, UBND c¸c cÊp ®Ó trao ®æi th«ng tin, t×nh h×nh bu«n lËu trªn ®Þa bµn. §ång thêi lu«n coi träng c«ng t¸c phèi kÕt hîp ®Êu tranh chèng bu«n lËu trong néi bé ngµnh, ®¬n vÞ. Sù phèi hîp nµy mang tÝnh then chèt, thÓ hiÖn thèng nhÊt vÒ ý chÝ, t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Thùc tÕ cho thÊy, ®Ó qu¶n lý b¶o vÖ an ninh quèc gia, trËt tù an toµn x· héi, ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu ®¹t kÕt qu¶ chóng ta ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p, phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c lùc l−îng trªn ®Þa bµn, dùa vµo quÇn chóng nh©n d©n, ®Æt d−íi sù l·nh ®¹o cña cÊp ñy §¶ng t¹o ra søc m¹nh tæng hîp. §Ó lµm ®−îc ®iÒu ®ã, tr−íc hÕt cÇn gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ, c¬ chÕ phèi hîp vµ kh«ng ngõng hoµn thiÖn, ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng cña c¸c ngµnh, c¸c lùc l−îng h−íng vµo môc tiªu chung. Mét trong nh÷ng ®iÓm yÕu cña c«ng t¸c chèng bu«n lËu, gian lËn th−¬ng m¹i trong thêi gian qua mµ Ban 127/TW nªu ra t¹i Héi nghÞ vÒ c«ng t¸c chèng bu«n lËu, gian lËn th−¬ng m¹i toµn quèc t¹i Hµ Néi ngµy 06/2/2004, ®ã lµ sù phèi hîp gi÷a c¸c lùc l−îng chøc n¨ng trong lÜnh vùc ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu cßn nhiÒu h¹n chÕ, nÕu kh«ng muèn nãi lµ "m¹nh ai nÊy lµm". Thùc tÕ chèng bu«n lËu cho thÊy, trong cïng mét ®Þa bµn cã nhiÒu lùc l−îng cïng ho¹t ®éng, nÕu kh«ng cã sù ph©n ®Þnh ranh giíi, chøc n¨ng râ rµng cho tõng lùc l−îng sÏ dÉn ®Õn sù chång chÐo, ®¬n vÞ nµy û l¹i ®¬n vÞ kia, "cha chung kh«ng ai khãc", dÔ lµm khã bá. 106 Kh¾c phôc yÕu kÐm trªn, tr−íc m¾t cÇn thùc hiÖn tèt c¸c quy chÕ phèi hîp Côc HQB§ ®· ký kÕt víi c¸c ®¬n vÞ; cã kÕ ho¹ch s¬ kÕt, tæng kÕt rót kinh nghiÖm qu¸ tr×nh triÓn khai ®Ó söa ®æi bæ sung cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. 3.2.7. Lµm tèt c«ng t¸c tham m−u cho TØnh ñy, UBND tØnh, tranh thñ sù l·nh ®¹o cña TCHQ, t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ñy Côc HQB§ Môc tiªu cña c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu cña c¸c lùc l−îng nãi chung vµ cña Côc HQB§ nãi riªng lµ gãp phÇn b¶o ®¶m cho ®−êng lèi, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña §¶ng, Nhµ n−íc ®−îc thùc hiÖn nghiªm minh trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa, x· héi t¹i ®Þa ph−¬ng; v× vËy kh«ng thÓ kh«ng t¨ng c−êng c«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o vµ kiÓm tra ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn cña Bé, ngµnh, cÊp ñy vµ chÝnh quyÒn së t¹i. Qua thùc tiÔn cho thÊy, ngoµi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña ®¬n vÞ chñ qu¶n, Côc H¶i quan ®Þa ph−¬ng nµo ®−îc cÊp ñy, chÝnh quyÒn vµ c¸c c¬ quan ban ngµnh quan t©m chØ ®¹o, phèi hîp th× H¶i quan n¬i ®ã thuËn lîi h¬n trong trong viÖc thùc thi nhiÖm vô cña m×nh vµ thu ®−îc kÕt qu¶ kh¶ quan h¬n. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho t×nh tr¹ng bu«n lËu trong thêi gian qua diÔn ra phæ biÕn trong diÖn réng lµ do CÊp ñy, §¶ng ñy Côc HQB§ thiÕu sù l·nh ®¹o chÆt chÏ, ch−a g¾n chÆt c«ng t¸c x©y dùng ®¶ng, c«ng t¸c c¸n bé víi viÖc chèng bu«n lËu, chèng tham nhòng. Cã thêi kú c«ng t¸c §¶ng ë ®©y bÞ v« hiÖu hãa, nhiÒu n¨m §¶ng ñy kh«ng ®−îc c«ng nhËn trong s¹ch v÷ng m¹nh, c«ng t¸c phª vµ tù phª cña mét sè ®¶ng viªn vµ tæ chøc ®¶ng yÕu kÐm; ®¶ng viªn ®«ng nh−ng kh«ng m¹nh, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng vi ph¹m kû luËt, cã ®¶ng viªn bÞ khëi tè. Trong thêi gian tíi cÇn ph¶i t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña Bé Tµi chÝnh, TCHQ, cña TØnh ñy, HDND vµ UBND tØnh; sù l·nh ®¹o trùc tiÕp, toµn diÖn cña cña §¶ng ñy Côc HQB§; th−êng xuyªn b¸o c¸o thØnh thÞ ch−¬ng tr×nh c«ng t¸c cña ®¬n vÞ cho cÊp ñy vµ chÝnh quyÒn biÕt ®Ó theo dâi, tranh thñ sù chØ ®¹o cña tØnh khi triÓn khai c¸c chñ tr−¬ng cña ngµnh, ®¬n vÞ trªn ®Þa bµn. 107 §Ó cho c«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n lËu trªn ®Þa bµn ®¹t kÕt qu¶ tèt, §¶ng ñy Côc HQB§ ph¶i ®Æt vÊn ®Ò l·nh ®¹o c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu cña ®¬n vÞ thµnh mét néi dung c«ng t¸c th−êng xuyªn cña cÊp ñy; tr−íc m¾t cÇn l·nh ®¹o §éi kiÓm so¸t chèng bu«n lËu trong viÖc x©y dùng ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng ®Ó triÓn khai thùc hiÖn tèt Ph−¬ng ¸n x©y dùng Côc HQB§ trong s¹ch, v÷ng m¹nh, toµn diÖn, Ph−¬ng ¸n chèng bu«n lËu tõ nay ®Õn n¨m 2005; kiÓm tra, söa ®æi, bæ sung c¸c quy chÕ phèi hîp ®· ký víi c¸c l−îng l−îng trªn ®Þa bµn; thùc hiÖn 10 gi¶i ph¸p cña ngµnh, cña ®¬n vÞ vµ c¸c nghÞ quyÕt chØ ®¹o cña TØnh ñy, H§ND vµ UBND B×nh §Þnh, Phó Yªn; gãp phÇn æn ®Þnh trËt tù trªn ®Þa bµn, thóc ®Èy kinh tÕ ®Þa ph−¬ng ph¸t triÓn. x x x Tãm l¹i, trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay, t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam ®Çu thÕ kû 21 cã nh÷ng thuËn lîi ®an xen nhiÒu th¸ch thøc míi, "chÝnh v× vËy mµ ®èi víi c¸c n−íc ®ang h×nh thµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng trong toµn cÇu hãa Èn chøa kh«ng chØ nh÷ng lîi thÕ nhÊt ®Þnh mµ c¶ nh÷ng nguy c¬ lín" [34, tr. 15]; trong ®ã: Héi nhËp sÏ mang l¹i nh÷ng c¬ héi míi, ®ång thêi còng ®Æt n−íc ta tr−íc nh÷ng th¸ch thøc cùc kú gay g¾t. C¸c ngµnh, c¸c cÊp vµ c¸c doanh nghiÖp cÇn nhËn thøc râ c¶ thuËn lîi vµ khã kh¨n, th¸ch thøc ®Ó tranh thñ thêi c¬, kh¾c phôc khã kh¨n, ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n−íc, gi÷ v÷ng ®éc lËp, tù chñ vµ ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa [22, tr. 5]. C¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, nghiÖp vô cã mèi quan hÖ mËt thiÕt, t¸c ®éng lÉn nhau; trong qu¸ tr×nh triÓn khai nÕu thiÕu mét trong c¸c gi¶i ph¸p trªn sÏ ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh triÓn khai th¾ng lîi nhiÖm vô chèng bu«n lËu trªn ®Þa bµn. Do vËy, cÇn ph¶i ®Æc biÖt chó träng triÓn khai thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p trªn, t¹o ra ®−îc thùc lùc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu cña Côc HQB§ hiÖn nay vµ trong thêi gian tíi. 108 KÕt luËn Bu«n lËu lµ hiÖn t−îng kinh tÕ - x· héi tiªu cùc, mang tÝnh lÞch sö, ®−îc h×nh thµnh rÊt sím trong lÞch sö x· héi loµi ng−êi vµ lu«n ®−îc coi lµ téi ph¹m phøc t¹p, nguy hiÓm, lµ mèi quan t©m cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. §èi víi n−íc ta mÆc dï §¶ng, Nhµ n−íc ban hµnh nhiÒu chñ tr−¬ng; chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, c¬ quan ph¸p luËt ®· ®−a ra xÐt xö nhiÒu vô bu«n lËu, ¸p dông møc h×nh ph¹t cao nhÊt nh»m ®Êu tranh ng¨n chÆn vµ xö lý nghiªm tÖ n¹n bu«n lËu, nh−ng t×nh h×nh vÉn kh«ng gi¶m mµ cßn diÔn biÕn nghiªm träng h¬n, kh«ng cßn lµ nguy c¬ mµ thËt sù trë thµnh "quèc n¹n", lµ kÎ thï "néi x©m" trùc tiÕp g©y c¶n trë ®Õn sù nghiÖp CNH, H§H ®Êt n−íc. Bu«n lËu kh«ng chØ lµm thiÖt h¹i vÒ kinh tÕ mµ cßn ®e däa x©m h¹i ®Õn chñ quyÒn an ninh quèc gia, ¶nh h−ëng tíi trËt tù vµ an toµn x· héi. Thùc hiÖn c¸c chØ thÞ, nghÞ quyÕt, quyÕt ®Þnh cña §¶ng, ChÝnh phñ vµ cña Ngµnh, cña ®Þa ph−¬ng Côc HQB§ ®· qu¸n triÖt nhËn thøc râ vÞ trÝ, ý nghÜa cña c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu vµ coi ®ã lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô chÝnh trÞ th−êng xuyªn vµ ®Ò ra c¸c ph−¬ng ¸n, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p cô thÓ, tÝch cùc chñ ®éng phèi hîp víi c¸c lùc l−îng trªn ®Þa bµn ®Ó ®Êu tranh víi tÖ n¹n nµy vµ ®· thu ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, gi¶i quyÕt triÖt ®Ó t×nh tr¹ng bu«n lËu nh− hiÖn nay trªn ®Þa bµn tØnh B×nh §Þnh, Phó Yªn cÇn ph¶i cã thêi gian vµ phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh− t¸c gi¶ ®· ph©n tÝch ë néi dung luËn v¨n nµy - ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh, cña c¶ n−íc vµ còng nh− cña khu vùc - Bëi lÏ, bu«n lËu lµ ho¹t ®éng kinh tÕ mang tÝnh chÊt x· héi, bao giê nã còng ®−îc coi lµ hiÖn t−îng kinh tÕ - x· héi tiªu cùc; tÝnh kinh tÕ - x· héi cña bu«n lËu thÓ hiÖn ë nguån gèc ph¸t sinh, c¸c nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi t¸c ®éng ®Õn tån t¹i vµ ph¸t triÓn bu«n lËu ë mçi giai ®o¹n lÞch sö vµ ë tõng quèc gia còng kh¸c nhau; cã nghÜa lµ xem xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ bu«n lËu vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p phßng 109 ngõa ®Êu tranh chèng bu«n lËu ph¶i ®−îc ®Æt trong mét ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cña qu¸ tr×nh vËn ®éng nÒn kinh tÕ x· héi cña mét quèc gia nhÊt ®Þnh, ®ã lµ gi÷a viÖc lµm vµ thÊt nghiÖp, tiªu dïng vµ s¶n xuÊt... nhÊt lµ ph¶i cã nhËn thøc míi vÒ bu«n lËu, nguyªn nh©n tån t¹i cña bu«n lËu, ®Ó tõ ®ã x©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, qu¶n lý XNK nh»m gãp phÇn phßng ngõa vµ ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu. Muèn vËy, tr−íc hÕt cÇn ph¶i dùa trªn c¬ së ®iÒu tiÕt cña c¸c quy luËt kinh tÕ. "NÕu lîi nhuËn lµ môc ®Ých, lµ ®éng lùc cña ho¹t ®éng bu«n lËu, th× c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý XNK vµ kÓ c¶ c¸c chÝnh s¸ch h×nh sù còng ph¶i chñ yÕu b¾t ®Çu b»ng viÖc ®iÒu tiÕt lîi nhuËn, xö ph¹t b»ng c¸c lîi Ých kinh tÕ" [56, tr. 452]. §èi víi Côc HQB§ trong thêi gian tíi cÇn lµm tèt nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n sau ®©y: Mét lµ, ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu lµ mét trong nh÷ng chøc n¨ng quan träng, nã ph¶i ®−îc mäi c¸n bé c«ng chøc trong ®¬n vÞ thÊm nhuÇn vµ cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn, lu«n coi ®ã lµ nhiÖm vô chÝnh trÞ cña m×nh. Phèi kÕt hîp gi÷a c¸c Phßng, Chi côc trong c«ng t¸c phßng chèng bu«n lËu g¾n víi viÖc lµm trong s¹ch néi bé; xö lý nghiªm nh÷ng phÇn tö tho¸i hãa biÕn chÊt, lîi dông s¬ hë c¬ chÕ ®Ó mãc ngoÆc, bao che cho bu«n lËu. Hai lµ, c«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n lËu cña Côc HQB§ ph¶i lÊy chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n−íc, Ngµnh, cña tØnh lµm kim chØ nam cho hµnh ®éng cña m×nh, ph¶i n¾m b¾t kÞp thêi c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch ®ã ®Ó phôc vô; th−êng xuyªn tham m−u cho cÊp ñy vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®Ó triÓn khai tèt c«ng t¸c chèng bu«n lËu trªn ®Þa bµn. Ba lµ, triÓn khai tèt ph−¬ng ¸n x©y dùng, cñng cè Côc HQB§ trong s¹ch v÷ng m¹nh, toµn diÖn, Ph−¬ng ¸n chèng bu«n lËu tõ nay ®Õn n¨m 2005, thùc hiÖn tèt 10 gi¶i ph¸p x©y dùng Côc HQB§ trong s¹ch v÷ng m¹nh, g¾n víi viÖc thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 517/TCHQ/Q§/TCCB ngµy 17/6/2004 cña Tæng côc tr−ëng TCHQ vÒ viÖc ¸p dông mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ng¨n chÆn vµ chÊm døt tÖ g©y phiÒn hµ, s¸ch nhiÔu, tiªu cùc trong c¸n bé c«ng chøc H¶i quan. 110 Tãm l¹i, ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu lµ mét bé phËn quan träng cña cuéc ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m. Ngµy nay, tr−íc sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng hãa, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ c«ng t¸c phßng chèng bu«n lËu ®· trë thµnh nhiÖm vô cÊp b¸ch cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp trong ®ã vai trß cña c¬ quan H¶i quan ®Æc biÖt quan träng. Víi tr¸ch nhiÖm lµ ng−êi chiÕn sÜ biªn phßng trªn mÆt trËn kinh tÕ, h¬n lóc nµo hÕt c¸n bé c«ng chøc H¶i quan cÇn n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, lý luËn chÝnh trÞ, phÈm chÊt ®¹o ®øc cã nh− vËy míi hoµn thµnh nhiÖm vô mµ §¶ng vµ nh©n d©n giao cho, gãp phÇn tÝch cùc vµo sù nghiÖp lµm cho d©n giµu, n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh. KiÕn nghÞ §Ó cho c«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n lËu cã hiÖu qu¶, tr−íc m¾t xin ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn nh− sau: 1. §èi víi Trung −¬ng - §Ò nghÞ sím ban hµnh Ph¸p lÖnh chèng bu«n lËu lµm c¬ së ph¸p lý gióp cho c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ ®èi víi lo¹i téi ph¹m nµy. TiÕp tôc nghiªn cøu, x©y dùng, söa ®æi, bæ sung hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vµ c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ - x· héi cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ ë hiÖn nay. VÒ chÝnh s¸ch vÜ m«: x©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý, c¸c chÝnh s¸ch ®ång bé gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi chèng bu«n lËu; ®Ò nghÞ Nhµ n−íc kÞp thêi ban hµnh c¸c nghÞ ®Þnh, th«ng t− chØ ®¹o thùc hiÖn ®ång bé, cã chÝnh s¸ch mËu dÞch linh ho¹t, phï hîp víi chÝnh s¸ch cña n−íc l¸ng giÒng; ®iÒu chØnh kÞp thêi mét sè chÝnh c¸ch vÒ thuÕ, mÆt hµng tr¸nh bÞ lîi dông g©y thÊt tho¸t cho Nhµ n−íc... cã c¬ chÕ ®iÒu hµnh XNK phï hîp víi ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp. ¦u tiªn ®Çu t− c¸c dù ¸n phï hîp víi tr×nh ®é d©n trÝ ë nh÷ng vïng s©u, vïng xa mµ nhÊt lµ ®Þa bµn biªn giíi ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lùc l−îng lao ®éng t¹i chç, quan t©m h¬n n÷a c¸c ®èi t−îng chÝnh s¸ch. 111 - §Ò nghÞ h−íng dÉn cô thÓ khi khëi tè vô ¸n h×nh sù vÒ téi bu«n lËu trong tr−êng hîp ph¹m ph¸p d−íi 100 triÖu ®ång, hµng cÊm cã sè l−îng kh«ng lín. V× LuËt h×nh sù ®ßi hái ph¶i cã ®ñ chøng cø chøng minh ng−êi vi ph¹m ®· bÞ xö ph¹t hµnh chÝnh vÒ hµnh vi quy ®Þnh t¹i ®iÒu nµy (§iÒu 153) hoÆc mét trong c¸c ®iÒu 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161 cña BLHS, hoÆc ®· bÞ kÕt ¸n mét trong c¸c téi nµy ch−a ®−îc xãa ¸n tÝch mµ cßn vi ph¹m, nÕu kh«ng thuéc tr−êng hîp quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 193, 194, 195, 196, 230, 232, 233, 236 vµ 238 cña BLHS; trong khi ®ã thÈm quyÒn xö lý hµnh chÝnh ®èi víi c¸c hµnh vi quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160 vµ 161 cña BLHS l¹i thuéc c¸c c¬ quan kh¸c, viÖc xÐt xö c¸c téi ph¹m nªu trªn (tõ §iÒu 193 - 196, 230...) thuéc vÒ tßa ¸n. VËy lµm thÕ nµo ®Ó c¬ quan H¶i quan biÕt ®−îc ng−êi vi ph¹m ®· bÞ xö ph¹t hµnh chÝnh vµ ®−îc xãa ¸n tÝch theo c¸c ®iÒu luËt trªn? V× hiÖn nay ch−a cã v¨n b¶n nµo quy ®Þnh vÒ quy chÕ cung cÊp th«ng tin gi÷a H¶i quan vµ c¸c c¬ quan liªn quan. 2. §èi víi ®Þa ph−¬ng - Chñ tÞch UBND tØnh chñ tr× cñng cè, kiÖn toµn tæ chøc Ban 127 cña tØnh (cã chuyªn viªn gióp viÖc), duy tr× chÕ ®é b¸o c¸o, giao ban hµng th¸ng ®Ó th«ng b¸o kÕt qu¶ lµm ®−îc, ch−a lµm ®−îc; th«ng tin diÔn biÕn t×nh h×nh bu«n lËu trªn ®Þa bµn, giao nhiÖm vô cô thÓ cho c¸c thµnh viªn (cã kiÓm tra, theo dâi). - §Çu t− cã träng ®iÓm c¸c dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt trªn ®Þa bµn, thu hót lùc l−îng lao ®éng (nhÊt lµ gi¶i quyÕt lao ®éng d«i d− trong lóc n«ng - ng− nhµn), quan t©m h¬n trong viÖc n©ng cao ®êi sèng, thu nhËp cña ng−êi d©n; cho vay vèn ®Ó kh«i phôc l¹i c¸c nghÒ truyÒn thèng, ®Çu t− thªm ngµnh nghÒ míi. 3. §èi víi Bé Tµi chÝnh, Tæng côc H¶i quan - VÒ c«ng t¸c c¸n bé: §Ó chñ ®éng h¬n trong chØ ®¹o ®iÒu hµnh ®¬n vÞ, ®Ò nghÞ ph©n cÊp qu¶n lý c¸n bé cÊp Phßng vµ t−¬ng ®−¬ng cho H¶i quan c¬ 112 së: t¨ng c−êng thÈm quyÒn cho Côc tr−ëng (®èi víi cÊp phßng vµ t−¬ng ®−¬ng), Chi côc tr−ëng HQCK (®èi víi cÊp ®éi thuéc Chi côc) trong viÖc ®Ò b¹t, miÔn nhiÖm, lu©n chuyÓn. - VÒ tæ chøc bé m¸y: §Ò nghÞ giao nhiÖm vô chèng bu«n lËu tõ Phßng tham m−u chèng bu«n lËu - xö lý cho §éi KiÓm so¸t ®Ó tËp trung nhiÖm vô, ®¶m b¶o tÝnh bÝ mËt vµ kÕ ho¹ch phßng chèng bu«n lËu, bít kh©u trung gian. §æi tªn Phßng Tham m−u chèng bu«n lËu - xö lý thµnh Phßng Xö lý; chØ tham m−u cho Côc tr−ëng vÒ c«ng t¸c xö lý. - §Çu t− trang thiÕt bÞ, kü thuËt chuyªn m«n cho lùc l−îng lµm c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu nh−: Camera, m¸y soi, èng nhßm ban ®ªm, c©n ®iÖn tö, thiÕt bÞ c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó truy cËp t×nh h×nh bu«n lËu v.v... 4. §èi víi Côc H¶i quan B×nh §Þnh - Thµnh lËp Tæ (hoÆc §éi) lµm nhiÖm vô ®Êu tranh phßng chèng bu«n lËu t¹i c¸c Chi côc HQCK vµ t¨ng c−êng biªn chÕ cho Tæ (§éi) nµy. ¦u tiªn nh÷ng c¸n bé, c«ng chøc cã nhiÒu kinh nghiÖm, dòng c¶m trong viÖc ®èi ®Çu víi bu«n lËu; cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®éng viªn lùc l−îng lµm c«ng t¸c nµy. - Cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o n©ng cao kh«ng ngõng tr×nh ®é vÒ mäi mÆt cho c¸n bé c«ng chøc, nhÊt lµ c«ng chøc lµm nhiÖm vô ®iÒu tra chèng bu«n lËu ®Ó sö dông thµnh th¹o c¸c thiÕt bÞ kü thuËt ®¸p øng ®ßi hái cÊp b¸ch c«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n lËu trong t×nh h×nh míi. 113 danh môc Tµi liÖu tham kh¶o 1. Vò Ngäc Anh (1996), §æi míi vµ hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ H¶i quan ë n−íc ta hiÖn nay, LuËn ¸n tiÕn sÜ LuËt häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. 2. §ç Bang (1996), "ChÝnh s¸ch ngo¹i th−¬ng cña triÒu NguyÔn. Thùc chÊt vµ hËu qu¶", Nghiªn cøu lÞch sö, (6). 3. "B¸o c¸o cña toµn cÇu hãa kinh tÕ vµ kh¶ n¨ng héi nhËp cña ViÖt Nam" (2003), Lý luËn chÝnh trÞ, (3). 4. Lª Thanh B×nh (1998), Chèng bu«n lËu vµ gian lËn th−¬ng m¹i, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 5. Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh (2003), QuyÕt ®Þnh sè 15/2003/Q§-BTC ngµy 10/2 vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè, Hµ Néi. 6. Bé Tµi chÝnh (2003), B¸o c¸o sè 4804 vÒ t×nh h×nh ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc H¶i quan vµ gi¶i ph¸p x©y dùng lùc l−îng H¶i quan trong s¹ch, v÷ng m¹nh, Hµ Néi. 7. Bé Tµi chÝnh (2004), Tµi liÖu båi d−ìng kiÕn thøc vµ kü n¨ng chuyªn s©u ngµnh H¶i quan, Hµ Néi. 8. Bé Tµi chÝnh (2004), QuyÕt ®Þnh sè 810 ngµy 16/3 vÒ kÕ ho¹ch c¶i c¸ch, ph¸t triÓn vµ hiÖn ®¹i hãa ngµnh H¶i quan giai ®o¹n 2004 - 2006, Hµ Néi. 9. M. Chapman (1801), Håi ký "Giao tiÕp trong mét lÇn ®Õn §µng trong" ®¨ng trong sæ niªn gi¸m Ch©u ¸. 10. ChÝnh phñ (1998), B¸o c¸o cña vÒ mét sè chñ tr−¬ng vµ gi¶i ph¸p tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn nhiÖm vô kinh tÕ - x· héi n¨m 1998 t¹i kú häp thø 3 Quèc héi khãa X, Hµ Néi. 114 11. Côc H¶i quan B×nh §Þnh (2000), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c chèng bu«n lËu n¨m 1999, B×nh §Þnh. 12. Côc H¶i quan B×nh §Þnh (2000), B¸o c¸o c«ng t¸c chèng bu«n lËu 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000, B×nh §Þnh. 13. Côc H¶i quan B×nh §Þnh (2001), B¸o c¸o thµnh tÝch 15 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn, B×nh §Þnh. 14. Côc H¶i quan B×nh §Þnh (2003), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c chèng bu«n lËu 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003, B×nh §Þnh. 15. Côc H¶i quan B×nh §Þnh (2003), B¸o c¸o gi¶i tr×nh sè 415/HQB§-BC ngµy 11/7 vÒ viÖc gi¶i quyÕt 02 container linh kiÖn xe g¾n m¸y, B×nh §Þnh. 16. Côc H¶i quan B×nh §Þnh (2004), B¸o c¸o tæng kÕt c¸c n¨m 1999 - 2003, B×nh §Þnh. 17. Côc H¶i quan B×nh §Þnh (2004), B¸o c¸o tæng hîp sè 44/TM-BCTH.HC18 ngµy 04/5 vÒ nhËp khÈu hµng hãa kh«ng ®óng víi khai b¸o h¶i quan cña C«ng ty Thùc phÈm xuÊt nhËp khÈu Lam S¬n - B×nh §Þnh, B×nh §Þnh. 18. Côc H¶i quan B×nh §Þnh (2004), B¸o c¸o sè 319/HQB§-TM-XL ngµy 05/5 vÒ vô vi ph¹m cña C«ng ty Lam S¬n, B×nh §Þnh. 19. Côc H¶i quan B×nh §Þnh (2004), B¸o c¸o tæng hîp sè 18/BC-TH.HC18 ngµy 16/6 vÒ vô nhËp khÈu hµng hãa kh«ng ®óng víi khai b¸o h¶i quan cña C«ng ty N«ng s¶n thùc phÈm B×nh §Þnh, B×nh §Þnh. 20. Cục H¶i quan B×nh §Þnh (2004), B¸o c¸o sè 358/HQB§-KH ngµy 15/7, B×nh §Þnh. 21. §¹i Nam thùc lôc chÝnh biªn ®Ö nhÊt kû, quyÓn 24. 22. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 23. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2003), NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 9 cña Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng khãa IX, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 115 24. §ç §×nh Hßa (2003), Tæ chøc ho¹t ®éng ®iÒu tra cña lùc l−îng c¶nh s¸t nh©n d©n ®èi víi c¸c vô ¸n bu«n lËu, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi. 25. NguyÔn V¨n KiÖm (s−u tÇm, dÞch vµ chó thÝch) (1995), "Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh giao th−¬ng gi÷a ViÖt Nam vµ vµi n−íc l©n cËn víi c¸c n−íc ph−¬ng T©y nh÷ng n¨m 30 thÕ kû XVIII", Nghiªn cøu LÞch sö, (5). 26. V.I. Lªnin (1978), "Th− göi D.T. Cuècxki ngµy 28/11/1922", Toµn tËp, tËp 33, Nxb TiÕn Bé, M¸txc¬va. 27. Vò Hång Loan (2003), "Ph¸p luËt H¶i quan vµ c¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh tuyªn truyÒn", Nghiªn cøu H¶i quan, (9-10). 28. LuËt Gia Long, quyÓn IV, Nxb V¨n hãa - Th«ng tin, Hµ Néi. 29. C. M¸c (1960), T− b¶n, QuyÓn 1, tËp 3, Nxb Sù thËt, Hµ Néi. 30. C. M¸c vµ Ph. ¨ng-ghen (1995), Toµn tËp, tËp 3, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 31. C. M¸c vµ Ph. ¨ng-ghen (1995), Toµn tËp, tËp 21, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 32. NguyÔn V¨n M¹nh (2003), "Vai trß cña Nhµ n−íc ta trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa", Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt, (3). 33. Hå ChÝ Minh (1995), Toµn tËp, TËp 5, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 34. Os¸tchaia Irina Mikhailèpna (9/2003), "Toµn cÇu hãa vµ Nhµ n−íc: ®iÓm míi trong ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña c¸c n−íc ph¸t triÓn", Th«ng tin nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn (18), Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh. 35. TrÇn Thµnh Nam (2003), "X©y dùng lùc l−îng H¶i quan trong s¹ch v÷ng m¹nh", Chuyªn ®Ò H¶i quan, (9-10). 36. §iÒn TriÖu Nguyªn, §iÒn L−îng (2001), LÞch sö th−¬ng nh©n, (Cao tù Thanh dÞch), Nxb TrÎ, Thµnh phè Hå ChÝ Minh. 37. Lª Kh¶ Phiªu (1998), "Bµi ph¸t biÓu víi ngµnh H¶i quan", B¸o Nh©n D©n, ngµy 19/7, Hµ Néi. 116 38. Lª V¨n Ph−¬ng (2001), §iÒu tra téi ph¹m bu«n lËu trªn tuyÕn biÓn B×nh §Þnh cña c¬ quan c¶nh s¸t ®iÒu tra, LuËn v¨n th¹c sÜ LuËt häc, Häc viÖn C¶nh s¸t nh©n d©n, Hµ Néi. 39. Quèc héi (2000), Bé luËt h×nh sù n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 40. Quèc héi (2001), LuËt H¶i quan, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 41. Quèc triÒu h×nh luËt (1995), Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 42. Së Lao ®éng Th−¬ng binh vµ X· héi B×nh §Þnh (2001), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2000, B×nh §Þnh. 43. Thñ t−íng ChÝnh phñ, ChØ thÞ 701/TTg ngµy 28/10 vÒ hµnh vi chèng bu«n lËu trªn biÓn, Hµ Néi. 44. "T×nh thÕ ph©n hãa vµ ®èi s¸ch ®iÒu tiÕt kho¶ng c¸ch chªnh lÖch vÒ thu nhËp trong c¸c tÇng líp x· héi ë Trung Quèc sau khi héi nhËp quèc tÕ", Th«ng tin nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn, (18), Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh 45. Lª V¨n Tíi (2000), Bu«n lËu vµ chèng bu«n lËu, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 46. Tæng côc H¶i quan (2001), B¸o c¸o vÒ viÖc so¹n th¶o LuËt H¶i quan, Hµ Néi. 47. Tæng côc H¶i quan (2002), B¸o c¸o kÕt luËn ®iÒu tra ngµy 18/9 cña ®oµn kiÓm tra, Hµ Néi. 48. Tõ ®iÓn b¸ch khoa ViÖt Nam (1995), tËp 1, Nxb Tõ ®iÓn B¸ch khoa, Hµ Néi. 49. Vò Anh TuÊn (1998), "Lª-nin víi ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa trong nh÷ng n¨m ®Çu cña chÝnh quyÒn X«-viÕt", Sinh ho¹t lý luËn, (3). 50. GS.PTS §ç ThÕ Tïng (1998), "Nh÷ng gi¶i ph¸p thuÕ quan ë ViÖt Nam ®Ó héi nhËp vµo AFTA", Sinh ho¹t lý luËn, (3). 51. ñy ban nh©n d©n tØnh B×nh §Þnh (2001), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2000, B×nh §Þnh. 117 52. ñy ban nh©n d©n tØnh B×nh §Þnh (2003), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2002, B×nh §Þnh. 53. ñy ban nh©n d©n tØnh B×nh §Þnh (2004), B¸o c¸o tæng kÕt tæ chøc vµ ho¹t ®éng nhiÖm kú 1999 - 2004, B×nh §Þnh. 54. Thµnh ThÕ VÜ (1961), Ngo¹i th−¬ng ViÖt Nam, Nxb Sö häc, Hµ Néi 55. ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao (2004), C¸o tr¹ng vÒ vô bu«n lËu 12.000 bé linh kiÖn xe m¸y t¹i C«ng ty s¶n xuÊt - xuÊt nhËp khÈu tiÓu thñ c«ng nghiÖp miÒn Trung, Hµ Néi. 56. NguyÔn Xu©n Yªm (2001), Bu«n lËu thêi më cöa, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi. 57. NguyÔn Xu©n Yªm, NguyÔn Hßa B×nh (chñ biªn) (2001), Téi ph¹m kinh tÕ thêi më cöa, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi.