Dạy tập viết cho học sinh lớp 2

Môc lôc Trang PhÇn më ®Çu 1. LÝ do chän ®Ò tµi 2. Ph¹m vi nghiªn cøu 3. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 4. Ph¹m vi giíi h¹n nghiªn cøu 5. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n PhÇn néi dung Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn vµ biÖn ph¸p d¹y tËp viÕt líp 2 1. C¬ së lý luËn 2. BiÖn ph¸p d¹y TËp viÕt líp 2 Ch­¬ng 2: KÕt qu¶ ®iÒu tra kh¶o s¸t Bµi häc kinh nghiÖm KÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ Tµi liÖu tham kh¶o 2 3 3 3 4 5 5 5 – 12 13 14 15 16 PhÇn më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi: §i häc lµ mét b­íc ngoÆt lín trong ®êi trÎ. N¨m ®Çu tiªn c¾p s¸ch ®Õn tr­êng, trÎ v« cïng bì ngì víi viÖc chuyÓn ho¹t ®éng chñ ®¹o tõ vui ch¬i sang häc tËp. Ng­êi ta th­êng nãi: Mét trong nh÷ng h¹nh phóc lín nhÊt cñe trÎ lµ ®­îc ®Õn tr­êng, ®­îc häc ®äc, häc viÕt. Bëi vËy vÊn ®Ò rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh tiÓu häc lµ v« cïng quan träng vµ cÊp thiÕt bëi ch÷ viÕt cña häc sinh, ®Æc biÖt lµ häc sinh cÊp tiÓu häc ®Æt nÒn mãng c¬ b¶n cho toµn bé qu¸ tr×nh häc tËp, rÌn luyÖn cho häc sinh nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt nh­: tinh thÇn kû luËt, tÝnh cÈn thËn vµ ãc thÈm mÜ. Cè vÊn Ph¹m V¨n §ång ®· nãi: “Ch÷ viÕt còng lµ biÓu hiÖn cña nÕt ng­êi. D¹y cho häc sinh viÕt ®óng, viÕt cÈn thËn, viÕt ®Ñp lµ gãp phÇn rÌn luyÖn cho c¸c em tÝnh cÈn thËn, lßng tù träng ®èi víi m×nh còng nh­ víi thÇy vµ b¹n ®äc bµi vë cña m×nh. TÝnh ®Õn nay, Bé Gi¸o Dôc ®· nhiÒu lÇn ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh vÒ thay ®æi ch÷ viÕt ë TiÓu häc. Sau nhiÒu lÇn thay ®æi, chóng ta l¹i quay vÒ víi mÉu ch÷ mÒm m¹i, thanh gän tr­íc kia nh»m gióp häc sinh viÕt ch÷ ®Ñp vµ cã thÈm mÜ h¬n. Tuy nhiªn, sau mçi lÇn thay ®æi nh­ vËy l¹i cã nh÷ng ®iÒu lµm ®­îc vµ ch­a lµm ®­îc. Thùc tr¹ng ch÷ viÕt cña häc sinh hiÖn nay cßn xÊu vµ thiÕu chÝnh x¸c. C¸c em cßn viÕt sai, viÕt qu¸ chËm hay cã nh÷ng häc sinh viÕt tèt, nhanh, lµm tÝnh giái nh­ng viÕt qu¸ xÊu, tr×nh bµy kh«ng s¹ch sÏ, râ rµng th× kh«ng trë thµnh mét häc sinh giái toµn diÖn ®­îc. §iÒu ®ã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l­îng häc TiÕng ViÖt nãi riªng vµ c¸c m«n häc kh¸c nãi chung. Lµ mét gi¸o viªn d¹y líp 2, t«i nhËn thÊy TËp viÕt lµ mét trong nh÷ng ph©n m«n cã tÇm quan träng ®Æc biÖt. ViÖc rÌn luyÖn kü n¨ng viÕt ch÷ cho häc sinh, nhÊt lµ häc sinh líp 1, líp 2 l¹i cµng qua träng h¬n. VËy nªn t«i muèn gi¶ng d¹y m«n TËp viÕt thËt tèt ®Ó häc sinh viÕt ®Ñp h¬n, s¹ch h¬n vµ cÈn thËn h¬n. §ã còng lµ nh»m n©ng cao chÊt l­îng d¹y – häc ë TiÓu häc nãi chung vµ d¹y häc ch÷ viÕt nãi riªng. ChÝnh v× vËy thÊy ®­îc tÇm quan träng cña m«n TËp viÕt, t«i ®· ®i s©u t×m hiÓu, häc hái vµ nghiªn cøu ra nh÷ng yÕu tè biÖn ph¸p gióp häc sinh viÕt ch÷ ®Ñp, mong c¸c em trë thµnh nh÷ng con ng­êi ph¸t triÓn toµn diÖn, cã Ých cho ®Êt n­íc. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy nh÷ng thµnh tÝch d¹y häc ®· ®¹t ®­îc trong n¨m häc vµ nh÷ng n¨m häc sau nµy.Víi suy nghÜ ®ã t«i chän ®Òtµi“D¹y tËp viÕt cho häc sinh líp 2” 2. Ph¹m vi nghiªn cøu: 2.1. Môc ®Ých nghiªn cøu: Qua ®Ò tµi nµy, t«i muèn gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao chÊt l­îng d¹y m«n TËp viÕt ®Î t×m ra ph­¬ng ph¸p gióp gi¸o viªn rÌn luyÖn cho häc sinh líp 2 viÕt ®Ñp h¬n, ®Æc biÖt viÕt ch÷ hoa tèt h¬n. 2.2. §èi t­îng nghiªn cøu: Häc sinh Líp 2B vµ häc sinh khèi 2 – Tr­êng tiÓu häc T©n Hoa-Lôc Ng¹n – B¾c Giang. 2.3. NhiÖm vô nghiªn cøu: * Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ biÖn ph¸p chØ ®¹o rÌn viÕt cho häc sinh líp 2- Tr­êng tiÓu häc T©n Hoa * Nghiªn cøu thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c båi d­ìng TËp viÕt cho häc sinh líp 2 * §Ò xuÊt tæ chøc thùc nghiÖm biÖn ph¸p d¹y TËp viÕt cho häc sinh nh»m n©ng cao chÊt l­îng ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 tr­êng tiÓu häc T©n Hoa. 2.4. Thêi gian nghiªn cøu: Mét n¨m: n¨m häc 2008 – 2009 3. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: 3.1. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu lý luËn: §äc s¸ch, v¨n b¶n h­íng dÉn d¹y TËp viÕt, SGV ®Ó thu thËp th«ng tin cho mét ®Ò tµi. 3.2. Ph­¬ng ph¸p nnghiªn cøu thùc tiÔn: §iÒu tra c¬ b¶n (b»ng phiÕu ®iÒu tra) kÕt hîp víi quan s¸t, ®µm tho¹i, pháng vÊn, trß chuyÖn ®Ó nghiªn cøu thùc tr¹ng biÖn ph¸p rÌn viÕt cho häc sinh. 4. Ph¹m vÞ giíi h¹n nghiªn cøu: Trong ®Ò tµi nµy chóng t«i xin ®­îc giíi h¹n ph¹m vi nghiªn cøu trong khu«n khæ m«n häc d¹y TËp viÕt cho häc sinh líp 2- Tr­êng tiÓu häc T©n Hoa nh»m n©ng cao chÊt l­îng ch÷ viÕt cho häc sinh. 5. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n: 5.1. ThuËn lîi: Trong nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y, viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh tiÓu häc ®­îc Bé Gi¸o Dôc, Së Gi¸o Dôc, Phßng Gi¸o Dôc, ®Æc biÖt lµ Ban gi¸m hiÖu, c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c bËc phô huynh rÊt quan t©m. ChÝnh v× thÕ, môc tiªu rÌn ch÷ viÕt cho häc sinh líp 1 còng nh­ líp 2 ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Mçi gi¸o viªn ®­îc trang bÞ bé ch÷ d¹y TËp viÕt. - Gi¸o viªn ®­îc tham dù nh÷ng chuyªn ®Ò vÒ tËp viÕt vµ cuéc thi “ViÕt ch÷ ®Ñp”,”Thi vë s¹ch”… do nhµ tr­êng, tæ chuyªn m«n tæ chøc ®Ó häc hái vµ trau dåi kiÕn thøc, trau dåi kinh nghiÖm. + Hµng tuÇn häc sinh ®Òu cã thªm tiÕt häc ®Ó luyÖn viÕt thªm. + Néi dung c¸c bµi TËp viÕt râ rµng, phï hîp vµ cô thÓ. §Æc biÖt, häc sinh cßn ®­îc luyÖn thªm vÒ c¸ch viÕt ch÷ nÐt nghiªng. 5.2. Khã kh¨n: - Vë tËp viÕt cña hoc sinh cßn máng khi viÕt nªn rÊt dÔ bÞ nhße. - Tr×nh ®é häc sinh kh«ng ®ång ®Òu nªn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc kÌm c¸c em häc tËp, ®Æc biÖt lµ trong m«n TËp ViÕt. PhÇn néi dung Ch­¬ng 1 C¬ së lý luËn vµ biÖn ph¸p d¹y tËp viÕt líp 2 1. C¬ së lý luËn: 1.1. VÞ trÝ cña m«n TËp viÕt ë TiÓu häc (nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn1) 1.2. Kh¶ n¨ng viÕt ch÷ vµ thùc tr¹ng d¹y TËp viÕt cña gi¸o viªn TiÓu häc hiÖn nay: VÒ c¬ b¶n, gi¸o viªn TiÓu häc ®Òu viÕt ch÷ ®¹t chuÈn theo mÉu. Tuy nhiªn tû lÖ gi¸o viªn viÕt ch÷ ®Ñp ch­a cao. Cã nh÷ng gi¸o viªn cßn viÕt theo thãi quen cña m×nh. ViÖc chuÈn bÞ cho mét giê TËp viÕt cña gi¸o viªn còng nh­ viÖc cho ®iÓm vµ nhËn xÐt trong vë häc sinh còng ch­a ®­îc chu ®¸o, mµ viÖc d¹y TËp viÕt cña gi¸o viªn ë c¸c líp TiÓu häc ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo hai kh©u c¬ b¶n sau. + So¹n gi¸o ¸n TËp viÕt + Thùc hiÖn gi¸o ¸n trong giê d¹y trªn líp. - NhËn thøc cña ng­êi l·nh ®¹o vµ ng­êi d¹y vÒ vai trß m«n TËp viÕt ch­a s©u s¾c. Trong m«n TiÕng viÖt, ch­a thùc sù coi träng ph©n m«n TËp viÕt nh­ c¸c ph©n m«n TËp ®äc, LuyÖn tõ vµ c©u …v× thÕ, ch­a t¹o ®­îc sù høng thó khi d¹y vµ häc c¸c ph©n m«n nµy. ë mét sè gi¸o viªn gi¸o ¸n TËp viÕt thÓ hiÖn con s¬ sµi, ch­a h­íng dÉn häc sinh mét c¸ch c¬ b¶n vµ tØ mØ vÒ viÖc viÕt ch÷ ®óng mÉu, ch­a kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn viÖc d¹y viÕt ch÷ víi viÖc d¹y nghÜa cña tõ, ch­a h­íng dÉn häc sinh c¸ch tr×nh bµy theo tõng lo¹i v¨n b¶n (th¬, v¨n xu«i). 2. BiÖn ph¸p d¹y tËp viÕt líp 2: B­íc vµo tiÕp sóc víi ch­¬ng tr×nh líp 2, viÖc rÌn luyÖn ch÷ cho c¸c em viÕt ph¶i thËt cÈn thËn, ®óng vµ ®Ñp lµ ®iÒu mµ t«i ®· suy nghÜ rÊt nhiÒu. V× vËy t«i ®· nghiªn cøu, häc hái ®ång nghiÖp ®Ó ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p gióp häc sinh viÕt ch÷ ®Ñp. Sau ®©y lµ mét sè suy nghÜ vµ viÖc mµ t«i ®· lµm. 2.1. Nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt: - ¸nh s¸ng phßng häc, b¶ng líp, bµn ghÕ cña häc sinh. §©y lµ nh÷ng yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc viÕt ch÷ vµ søc kháe cña häc sinh. HiÖn nay hÇu hÕt c¸c tr­êng TiÓu häc trong TØnh B¾c Giang, Phßng gi¸o dôc ®µo t¹o Lôc Ng¹n ®Òu ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu c¬ b¶n, nhÊt lµ ®èi víi tr­êng t«i. ¸nh s¸ng theo tiªu chuÈn häc ®­êng cã b¶ng chèng lãa cã dßng kÎ râ rµng, bµn ghÕ ®óng kÝch cì tiªu chuÈn ®èi víi häc sinh tõng khèi líp. §å dïng häc tËp cña häc sinh. Tõ lo¹i bót vµ mùc thÝch hîp ®Õn c¸ch chän vë, chän b¶ng vµ phÊn viÕt còng ®­îc t«i l­u t©m ®Õn. H­íng dÉn häc sinh, phô huynh t×m mua cho c¸c em nh÷ng quyÓn vë cã ®­êng kÎ in ®Òu, râ rµng vµ khi viÕt kh«ng bÞ nhße mùc. §èi víi vë tËp viÕt cã nh·n vë. Thùc tÕ d¹y TËp viÕt hiÖn nay cho thÊy sö dông b¶ng con trong viÖc rÌn cho häc sinh, ®Æc biÖt lµ häc sinh líp 1 vÉn lµ tèi ­u nhÊt. Cã nhiÒu häc sinh ®­îc bè mÑ mua cho b¶ng cã dßng kÎ kh«ng ®Òu nhau. ChÝnh v× vËy trong buæi häp phô huynh ®Çu n¨m häc t«i ®­a ra nh÷ng quyÓn vë, bót ch×, bót mùc ®Ó phô huynh tham kh¶o. Riªng b¶ng con th× t«i thèng nhÊt toµn líp ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng b¶ng cña c¸c em c¸c « kÎ kh«ng ®Òu nhau. 2.2. Sö dông c¸c ®å dïng trùc quan khi d¹y häc TËp viÕt. 2.2.1. Nh÷ng ®å dïng d¹y TËp viÕt hiÖn nay. Trong luyÖn viÕt cho häc sinh th× ®å dïng trùc quan cã t¸c dông kh«ng nhá, nã hç trî vµ lµ ph­¬ng tiÖn gióp cho viÖc luyÖn viÕt cña häc sinh. Nh÷ng ®å dïng nµy nh»m môc ®Ých lµ gióp häc sinh kh¾c sauu nh÷ng biÓu t­îng vÒ ch÷ viÕt, cã ý thøc viÕt ®óng mÉu vµ t¹o kh«ng khÝ s«i næi, phÊn chÊn trong qu¸ tr×nh d¹y viÕt ch÷ theo h­íng “§æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc”. §å dïng trùc quan cã thÓ sö dông trong qu¸ tr×nh d¹y bµi míi, luyÖn tËp hoÆc cñng cè bµi häc. MÉu ch÷ trong khung ch÷ phãng to theo b¶ng mÉu ch÷ hiÖn hµnh treo trªn líp. B¶ng mÉu ch÷ cÇn cè ®Þnh th­êng xuyªn ®Ó gi¸o viªn cã thÓ chñ ®éng sö dông khi cÇn thiÕt kh«ng chØ trong giê TËp viÕt mµ ngay trong c¶ nh÷ng m«n häc kh¸c khi cã häc sinh viÕt ch÷ ch­a ®óng mÉu ch÷. - Bé mÉu ch÷ in theo quy ®Þnh cho gi¸o viªn. 2.2.2. §å dïng tù lµm hiÖu qu¶ trong viÖc d¹y häc TËp viÕt. §Ó viÖc d¹y TËp viÕt cã hiÖu qu¶, gi¸o viªn cã thÓ nghiªn cøu tù lµm c¸c lo¹i ®å dïng trùc quan rÊt h÷u Ých cho viÖc d¹y häc TËp viÕt nh­: ch÷ mÉu phÇn øng dông ®Ó häc sinh nh×n râ c¸ch viÕt, ®iÓm ®Æt bót tõ ®©u ®Õn ®©u ®Ó viÕt cho liÒn m¹ch vµ gióp cho thao t¸c cña gi¸o viªn ®­îc nhanh h¬n. Hay lo¹i ®å dïng tù lµm còng rÊt tiÖn lîi cho c¸c lo¹i b¶ng con cã ®Ýnh nam ch©m ë sau ®Ó viÕt trùc tiÕp lªn b¶ng cho häc sinh lªn viÕt ®Ó häc sinh ngåi d­íi dÔ dµng quan s¸t nhËn xÐt. a) §å dïng lËt tõng trang hiÖn ra tõng nÐt (dïng ®Ó ph©n tÝch ch÷ mÉu): Môc ®Ých sö dông cña ®å dïng: Gióp cho häc sinh n¾m râ cÊu t¹o, kÝch th­íc cña con ch÷. - CÊu t¹o gåm nh÷ng nÐt nµo? KÝch th­íc cao, réng bao nhiªu «? * C¸ch lµm ®å dïng: - GiÊy b×a cøng khæ A4 (1 tê). - C¸c tê nhùa trong khæ A4 (sè l­îng tïy thuéc vµo sè nÐt ch÷ trong con ch÷). - GiÊy ®Ò can mµu ®á ®Ó c¾t ch÷ tõng nÐt ch÷ råi d¸n lªn tõng tê nhùa trong. - Mét ®Õn hai g¸y xo¾n b»ng nhùa mÒm ®Ó ®ãng c¸c tê nhùa trong l¹i. - Bót d¹ ®Ó kÎ « vu«ng lªn tê b×a cøng. - C¸ch sö dông: Dïng trong phÇn gi¶ng bµi míi: ViÕt ch÷ hoa, ch÷ th­êng. - Gi¸o viªn dïng que chØ chØ vµo tõng nÐt ch÷ trªn trang nhùa cøng. - Gi¸o viªn nãi ®Õn nÐt nµo th× lËt tõng nÐt Êy minh häa cho häc sinh nh×n râ. - Gi¸o viªn giíi thiÖu xong nÐt nµo, yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i tªn nÐt ch÷ Êy vµ gi¸o viªn chèt l¹i b»ng c©u hái. “§Ó hoµn thµnh mét con ch÷ th× c¸c em cÇn viÕt mÊy nÐt vµ ®ã lµ nh÷ng nÐt nµo?”. + T¸c dông cña ®å dïng: Gióp gi¸o viªn truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho häc sinh mét c¸ch râ rµng, dÔ hiÓu, sinh ®éng, hÊp dÉn. Gióp häc sinh n¾m râ cÊu t¹o, kÝch th­íc cña con ch÷ cÇn viÕt. Gi¸o viªn còng cã thÓ dïng ®å dïng nµy h­íng dÉn häc sinh c¸ch viÕt mét con ch÷ hoµn chØnh. VÝ dô: Trong bµi TËp viÕt “Ch÷ hoa A” (líp 2), gi¸o viªn dïng que chØ vµ ®­a ra hÖ thèng c©u hái: (?) C¸c em nh×n lªn b¶ng vµ cho c« biÕt ®©y lµ ch÷ g× (ch÷ A hoa) (?) Ch÷ A hoa ®­îc cÊu t¹o bëi mÊy nÐt? ( gåm 3 nÐt) (?) Cho c« biÕt nÐt thø nhÊt cu¶ ch÷ A hoa lµ nÐt g×? (nÐt gÇn gièng nÐt mãc ng­îc (tr¸i) vµ h¬i l­în ë phÝa trªn vµ nghiªng vÒ phÝa bªn ph¶i). (?) NÐt thø hai lµ nÐt g×? (gi¸o viªn lËt trang thø ba ra vµ yªu cÇu häc sinh nªu: 3 nÐt lµ nÐt l­în ngang) Gi¸o viªn chèt l¹i b»ng c©u hái: “Ch÷ A hoa gåm mÊy nÐt ch÷ ghÐp l¹i?” b) §å dïng viÕt hoµn chØnh mét ch÷ c¸i b»ng c¸ch di chuyÓn nam ch©m (dïng ®Ó h­íng dÉn c¸c nÐt t¹o thµnh con ch÷). Môc ®Ých sö dông cña ®å dïng: Gióp häc sinh ®iÒu chØnh 1 ch÷ c¸i ®óng yªu cÇu tõ ®iÓm ®Æt bót ®Õn ®iÓm kÕt thóc. + C¸ch lµm ®å dïng : - Mét tê b×a cøng khæ A4 cã in mÉu ch÷ hoa hoÆc th­êng theo ®óng quy ®Þnh. - Hai viªn nam ch©m trßn, mét viªn cã d¸n giÊy mµu ®á ë trªn, mét viªn ®Ó nguyªn. + C¸ch sö dông ®å dïng: Gi¸o viªn dïng thao t¸c viÕt ë phÝa sau tê b×a b»ng c¸ch di chuyÓn viªn nam ch©m kh«ng cã giÊy mµu ®á. Di chuyÓn viªn nam ch©m ®óng theo quy tr×nh viÕt mét con ch÷ tõ ®iÓm ®Æt bót ®Õn ®iÓm kÕt thóc nÐt bót ®Ó viªn nam ch©m cã d¸n giÊy mµu ®á phÝa tr­í ®óng khi gi¸o viªn viÕt mét con ch÷ c¸i. VÝ dô: H­íng dÉn bµi TËp viÕt “Ch÷ A hoa” Gi¸o viªn gi¶ng: Tõ ®iÓm ®Æt bót ë ®­êng kÎ ngang thø 3, viÕt nÐt mãc ng­îc (tr¸i) tõ d­íi lªn, nghiªng vÒ bªn tr¸i vµ l­în ë phÝa trªn, dõng bót ë ®­êng kÎ 6. Tõ ®iÓm dõng bót cña nÐt 1, chuyÓn h­íng bót viÕt nÐt mãc ng­îc ph¶i, dõng bót ë ®­êng kÎ ngang 2, (võa nãi gi¸o viªn võa di chuyÓn viªn nam ch©m ë phÝa sau tê b×a). (?) §Õn ®©y c« ®· viÕt xong ch÷ A hoa ch­a? Gi¸o viªn gi¶ng tiÕp: C« lia bót lªn kho¶ng gi÷a cña th©n ch÷ (trªn ®­ên kÎ ngang thø 3 mét chót), viÕt nÐt l­în ngang mÒm m¹i chia ®«i con ch÷. T¸c dông cña ®å dïng: gióp häc sinh biÕt c¸ch viÕt liÒn nÐt tõ ®iÓm ®Æt bót ®Õn ®iÓm kÕt thóc nÐt bót mµ kh«ng nhÊc bót. Gióp häc sinh h×nh dung râ quy tr×nh viÕt hoµn chØnh mét con ch÷ mµ khong hÒ bÞ tay hay ng­êi cña gi¸o viªn trong qu¸ trïnh viÕt che khuÊt. §å dïng sinh ®éng víi sù di chuyÓn chÊm ®á trªn ch÷ mÉu rÊt thu hót sù chó ý cña häc sinh. 2.3. T­ thÕ ngåi vµ cÇm bót: §Ó gióp c¸c em viÕt ®­îc nh÷ng nÐt ch÷, ®óng mÉu, ®Ñp t«i ®· h­íng dÉn c¶ líp t­ thÕ ngåi viÕt: “Em ph¶i ngåi t­ thÕ ngay ng¾n, l­ng th¼ng, kh«ng ®­îc t× ngùc vµo c¹nh bµn, ®Çu h¬i cói, m¾t c¸ch trang giÊy kho¶ng 25-30cm”. T­ thÕ ngåi viÕt kh«ng ngay ng¾n sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ch÷ viÕt . Ngåi nghiªng vÑo sÏ kÐo theo ch÷ viÕt kh«ng th¼ng, bÞ lÖch dßng. Kh«ng nh÷ng thÕ cßn cã h¹i cho søc kháe, sÏ bÞ cËn thÞ nÕu cói s¸t vë, vÑo cét sèng, gï l­ng, phæi bÞ ¶nh h­ëng…nÕu ngåi viÕt kh«ng ngay ng¾n. Tr­íc mçi giê viÕt bµi, ®Æc biÖt lµ giê häc TËp viÕt t«i th­êng yªu cÇu c¸c em nh¾c l¹i th­ thÕ ngåi viÕt víi c©u hái “Muèn viÕt ®Ñp em ph¶i ngåi thÕ nµo?”. DÇn dÇn, c¸c em sÏ cã thãi quen ngåi ®óng t­ thÕ. Mét viÖc hÕt søc quan träng gióp cho viÖc viÕt ch÷ ®Ñp lµ cÊch cÇm bót vµ c¸ch ®Æt vë trªn bµn. §iÒu nµy c¸c em ®­îc t«i h­íng dÉn kü cµng: “Khi viÕt, c¸c em cÇn cÇm bót b»ng 3 ngãn tay (ngãn trá, ngãn c¸i, ngãn gi÷a) cña bµn tay ph¶i, ®Çu ngãn trá ®Æt ë phÝa trªn, ®Çu ngãn gi÷a phÝa bªn tr¸i, phÝa bªn ph¶i cña ®Çu bót tùa vµo ®Çu ®èt ngãn tay gi÷a”. T«i còng l­u ý c¸c em cÇm bót võa ph¶i. V× nÕu cÇm bót s¸t ngßi hoÆc qu¸ xa ngßi bót th× viÖc ®iÒu khiÓn bót khi viÕt sÏ khã kh¨n, lµm cho ch÷ xÊu vµ mùc dÔ bÞ gi©y ra tay, ra vë. Cßn vë viÕt khi viÕt bµi, t«i còng lu«n hái häc sinh cÇm bót vµ c¸ch ®Æt vë. Nh÷ng yÕu tè t­ëng chõng kh«ng quan träng nh­ng thùc chÊt ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc rÌn ch÷ cho häc sinh. 2.4. RÌn kü n¨ng viÐt cho häc sinh: Trong qu¸ tr×nh d¹y TËp viÕt vµ trong c¸c h­íng dÉn häc, t«i sÏ cñng cè, nh¾c l¹i vµ kh¾c s©u cho c¸c em nhí l¹i c¸ch viÕt tõ nh÷ng ngµy ®Çu c¸c em cÇm bót ë líp 1. a) Tr­íc tiªn, gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn häc sinh nhí c¸c ®­êng kÎ trong b¶ng con vµ trong vë TËp viÕt. ViÖc nµy gãp phÇn quan träng trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng d¹y viÕt ch÷. 1 2 3 4. B¶ng con: 1. §­êng kÎ ngang trªn 3. §­êng kÎ ngang d­íi 2. §­êng kÎ ngang gi÷a 4. §­êng kÎ ngang phÝa d­íi. Cã nh÷ng ch÷ c¸i cao h¬n mét ®¬n vÞ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ®­êng kÎ ngang trªn vµ ®­êng kÎ ngang d­íi: a, o, c… Cã nh÷ng ch÷ c¸i cao 2 ®¬n vÞ r­ìi ®­îc x¸ ®Þnh b»ng ®­êng kÎ ngang trªn, ®­êng kÎ ngang gi÷a vµ ®­êng kÎ ngang d­íi: b, g, h… Vë TËp viÕt (vë in vµ vë « li) Vë TËp viÕt cña häc sinh ®· cã s½n ®­êng kÎ, gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn ®Ó c¸c em n¾m ®­îc mét sè quy ­íc vÒ c¸ch gäi. b) Gióp häc sinh cñng cè, nhí l¹i vµ n¾m ch¾c c¸c nÐt c¬ b¶n: Tõ nh÷ng nÐt c¬ b¶n nµy, c¸c ch÷ c¸i sÏ ®­îc t¹o thµnh. Víi mét sè kinh nghiÖm b¶n th©n cïng víi sù trao ®æi, häc hái ®ång nghiÖp, t«i nhËn thÊy. NÕu häc sinh viÕt c¸c nÐt c¬ b¶n kh«ng ®óng, kh«ng ®Ñp th× viÖc viÕt xÊu, viÕt sai lµ ®iÒu kh«ng tr¸nh khái. V× vËy t«i sÏ cñng cè l¹i cho c¸c em c¸ch viÕt c¸c nÐt c¬ b¶n, chó ý ®iÓm ®Æt bót, dõng bót. Ch¼ng h¹n víi nÐt khuyÕt xu«i(), nÐt khuyÕt ng­îc (), häc sinh kh«ng rÌn viÕt ngay tõ ®Çu th× dÔ viÕt lÖch, xÊu sÏ dÉn ®Õn nh÷ng ch÷ ®­îc t¹o bëi 2 nÐt ®ã nh­: h, k, g, y… còng kh«ng ®­îc ®Ñp vµ ®©y còng lµ 2 nÐt khã mµ häc sinh th­êng lóng tóng khi viÕt. Chó ý: nÐt khuyÕt ph¶i trßn, thon ®Òu, kh«ng to qu¸, còng kh«ng nhá qu¸ hoÆc kh«ng bÞ vu«ng ®Çu vµ ®Æc biÖt ®iÓm gÆp nhau cña hai nÐt ph¶i ë ®­êng kÎ 2 tõ d­íi lªn (víi nÐt khuyÕt xu«i), ®­êng kÎ 1 (víi nÐt khuyÕt ng­îc). Kh«ng chØ vËy, muèn häc sinh viÕt ®Ñp víi nh÷ng ch÷ khã viÕt, t«i th­êng cho c¸c em luyÖn viÕt lªn b¶ng nhiÒu, ®Õn khi nµo häc sinh viÕt t­¬ng ®èi ®ång ®Òu th× lóc ®ã míi viÕt vµo vë. Nh÷ng häc sinh nµo viÕt b¶ng xÊu, chËm, t«i th­êng xuèng tËn n¬i cÇm tay uèn n¾n c¸c em viÕt ®óng. c) Ph©n lo¹i ch÷ theo nhãm: §Ó thuËn tiÖn cho c«ng viÖc gi¶ng d¹y vµ cho häc sinh dÔ dµng h¬n trong TËp viÕt, t«i ®· ph©n lo¹i ch÷ c¸i theo c¸c nhãm sau. - Nhãm 1: gåm c¸c ch÷: U, ¦, X, Y, N, M - Nhãm 2: gåm c¸c ch÷: A, ¡, ¢. M, N - Nhãm 3: gåm c¸c ch÷: P, R, B, D, § - Nhãm 4: gåm c¸c ch÷: I, K, H, V - Nhãm 5: gåm c¸c ch÷: C, E, £, G, L , S, T - Nhãm 6: gåm c¸c ch÷: O, ¤, ¥, A, Q ViÖc chia nhãm nh­ vËy sÏ gióp häc sinh so s¸nh ®­îc c¸ch viÕt c¸c ch÷, t×m ra nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau. Tõ ®ã, häc sinh n¾m ch¾c ®­îc c¸ch viÕt vµ c¸c em sÏ viÕt ®­îc chuÈn h¬n, ®Ñp h¬n. V× vËy, t«i còng cho c¸c em luyÖn thªm c¸ch viÕt theo nhãm trong c¸c tiÕt h­íng dÉn häc. d) H­íng dÉn viÕt nèi nÐt: Khi häc sinh ®· viÕt c¸c con ch÷ ®óng mÉu, th× viÖc h­íng dÉn nèi ch÷ còng rÊt quan träng. Häc sinh biÕt c¸ch nèi ch÷ th× bµi viÕt míi râ rµng ®Òu vµ ®Ñp h¬n n÷a míi ®¶m b¶o ®­îc tèc ®é viÕt ®­îc ë nh÷ng líp trªn. T«i h­íng dÉn kü häc sinh c¸ch ®iÒu tiÕt ®iÓm dõng bót cña ch÷ ®øng tr­íc sao cho hîp lý. VÝ dô ch÷ “uª”. CÇn ®iÒu tiÕt ®iÓm b¾t ®Çu cña ch÷ ª ®i sau thÊp xuèng mét chót vµ kÐo dµi, nÐt kÕt thóc cña ch÷ c¸i ®øng tr­íc lªn cao mét chót. Ngoµi ra gi¸o viªn ph¶i l­u t©m nh¾c nhë häc sinh viÕt… ch÷ b»ng mét con ch÷ kh«ng t­ëng t­îng. ViÕt s¸t qu¸ hoÆc xa qu¸ ®Òu kh«ng ®­îc. - TÇm quan träng cña viÕt dÊu thanh: DÊu thanh kh«ng ®­îc viÕt to qu¸, bÐ qu¸ vµ ph¶i viÕt ®óng vÞ trÝ. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m d¹y TiÕng ViÖt líp 2 t«i thÊy häc sinh th­êng m¾c t×nh tr¹ng c¸c dÊu thanh viÕt cao qu¸, ¶nh h­ëng lín ®Õn chÊt l­îng ch÷ viÕt. T«i th­êng nh¾c häc sinh dÊu viÕt võa ph¶i vµ gÇn ch÷ nh­ng kh«ng ®­îc dÝnh vµo ch÷. Vµ ®Æc biÖt l­u t©m ®Õn nh÷ng em hay viÕt dÊu sai vÞ trÝ th­êng gäi lªn b¶ng viÕt nhiÒu lÇn ®Ó c¸c b¹n nhËn xÐt. Víi häc sinh TiÓu häc, nhÊt lµ häc sinh ®Çu cÊp, th­êng hiÕu ®éng, thiÕu kiªn tr× nªn nhiÒu em kh«ng tù gi¸c khi viÕt bµi. C¸c em muèn viÕt thËt nhanh chãng cho hÕt bµi ®Ó ch¬i. §Ó kh¾c phôc ®iÒu nµy, t«i cã quy ®Þnh víi häc sinh . ViÕt tõng dßng theo hiÖu lÖnh cña c«. Nhê vËy, tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng viÕt nhanh, viÕt Èu trong qu¸ tr×nh viÕt cña häc sinh. §Æc biÖt, víi nh÷ng em viÕt ®Ñp, cã nhiÒu cè g¾ng th× t«i sÏ cho ®iÓm ®éng viªn, tuyªn d­¬ng tr­íc líp ®Ó c¸c em kh¸c nh×n vµo noi theo. Víi häc sinh, viÖc cñng cè bµi cña gi¸o viªn còng gãp phÇn rÊt quan träng ®Ó t¹o høng thó cho häc sinh. Gi¸o viªn cã tiÕn hµnh theo c¸ch sau ®Ó thu hót häc sinh ®Õn víi c¸c giê TËp viÕt tiÕp theo. + Cho häc sinh nhËn xÐt bµi viÕt cña b¹n vµ bµi viÕt cña chÝnh m×nh ®Ó c¸c em nhËn ra nh÷ng ®iÓm ®­îc vµ ch­a ®­îc ®Ó söa ch÷a. + Cho häc sinh luyÖn viÕt l¹i nh÷ng ch÷ viÕt ch­a ®¹t yªu cÇu. + Tæ chøc mét sè trß ch¬i ®Ó tr¸nh c¨ng th¼ng, mÖt mái cho häc sinh: Thi viÕt ch÷ ®Ñp, thi viÕt nhanh… + Sau khi häc sinh viÕt xong bµi, gi¸o viªn cÇn chÊm ®iÓm ngay mét sè vë, söa lçi sai cho häc sinh, tuyªn d­¬ng nh÷ng bµi viÕt tèt. Víi nh÷ng bµi viÕt ch­a ®Ñp, viÕt Èu th× ngoµi viÖc kÌm thªm ë líp, t«i cßn trùc tiÕp gÆp gì phô huynh häc sinh cña c¸c em ®ã trao ®æi vµ cïng ra h­íng gi¶i quyÕt hay thèng nhÊt c¸ch d¹y nh»m gióp häc sinh tiÕn bé h¬n. Víi viÖc nµy cïng víi sù chØ b¶o cña gi¸o viªn ë trªn líp mµ nh÷ng em viÕt xÊu, viÕt Èu ë líp t«i hiÖn nay ®· chuyÓn biÕn nhiÒu. Cã nh÷ng em ®Çu n¨m häc viÕt xÊu ch÷ viÕt chØ ®­îc ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i C th× cho ®Õn cuèi n¨m ®· ®­îc ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i ch÷ viÕt xÕp lo¹i A. Ch­¬ng 2 KÕt qu¶ ®iÒu tra kh¶o s¸t Do n¾m ®­îc vai trß quan träng cña m«n TËp viÕt nªn nh÷ng viÖc lµm trªn ®· ®­îc t«i tiÕn hµnh mét c¸ch th­êng xuyªn trong c¸c giê TËp viÕt. NÕu so víi ®Çu n¨m, nhiÒu em cßn viÕt Èu, viÕt xÊu, thËm chÝ cßn lÖch dßng kÎ, sai cì ch÷ th× ch÷ viÕt cña häc sinh líp t«i t­¬ng ®èi ®Òu, bµi viÕt s¹ch ®Ñp, tèc ®é viÕt cña häc sinh ®· nhanh h¬n, tØ lÖ viÕt ®óng, viÕt ®Ñp cña häc sinh còng ®­îc n©ng lªn. Cô thÓ lµ: + NhiÒu em viÕt ch÷ ®óng chuÈn, ®Ñp, s¹ch. + Mét sè em thêi gian ®Çu cßn bÞ ®iÓm thÊp nh­ng gê ®· ®­cî ®iÓm 7-8 m«n häc nµy + Ch÷ viÕt cña c¸c em t­¬ng ®èi ®Òu, th¼ng hµng, ®óng mÉu ch÷ quy ®Þnh vµ ®¹t ®­îc tèc ®é yªu cÇu ®èi víi häc sinh líp 2 theo tõng giai ®o¹n. + Vë viÕt cña häc sinh s¹ch vµ ®Ñp, kh«ng nhµu n¸t, bµi viÕt cÈn thËn. + Líp ®¹t vë s¹ch ch÷ ®Ñp * KÕt qu¶ ch÷ viÕt cña häc sinh líp 2B n¨m häc 2008 – 2009 nh­ sau: B¶ng xÕp lo¹i vë s¹ch ch÷ viÕt ®Ñp n¨m häc 2008 – 2009 líp 2B TS häc sinh KÕt q¶u xÕp lo¹i A B C SL % SL % SL % Vë s¹ch 30 15 50,0 10 33,3 5 16,7 Ch÷ ®Ñp 30 11 36,7 13 43,3 6 20,0 BµI häc kinh nghiÖm §èi víi mçi gi¸o viªn: §ßi hái ®Çu tiªn theo t«i ®ã lµ sù tËn t©m, nhiÖt t×nh, yªu th­¬ng häc sinh. Trong mçi giî d¹y, ng­êi gi¸o viªn ph¶i t¹o ®­îc sù say mª cho b¶n th©n m×nh còng nh­ høng thó cho häc sinh. Th­êng xuyªn rÌn luyÖn ®Ó cã ch÷ viÕt mÉu chuÈn ®Ñp (v× t­ duy cña trÎ chñ yÕu lµ trùc quan sinh ®éng vµ rÊt thÝch b¾t ch­íc theo c« gi¸o). ChuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc mét c¸ch cÈn thËn, cã chän läc vµ s¸ng t¹o. Lu«n t¹o høng thó cho c¸c em trong c¸c giê häc b»ng nhiÒu h×nh thøc nh­: S­u tÇm tranh ¶nh, ch÷ mÉu ®Ñp ®Ó phôc vô bµi häc. Tuyªn d­¬ng khen th­ëng kÞp thêi nh÷ng em cã nhiÒu cè g¾ng, cã nhiÒu tiÕn bé trong viÖc “RÌn ch÷ - Gi÷ vë”. KÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ 1. KÕt luËn: Trªn ®©y lµ mét sè suy nghÜ vµ nh÷ng biÖn ph¸p mµ t«i ®· ¸p dông trong viÖc rÌn ch÷ cho häc sinh líp 2. T«i tin r»ng, nÕu mçi gi¸o viªn lu«n cã ý thøc rÌn luyÖn vµ tËn t©m d¹y b¶o th× ch¾c ch¾n c¸c em häc sinh sÏ cã nh÷ng bµi viÕt ®Ñp, s¹ch sÏ. Sau nµy, c¸c em trë thµnh nh÷ng con ng­êi cã tÝnh cÈn thËn, kiªn tr×, lµm viÖc cã khoa häc, xøng ®¸ng lµ chñ nh©n t­¬ng lai cña ®Êt n­íc. 2. KhuyÕn nghÞ: §Ó n©ng cao chÊt l­îng ch÷ viÕt cho häc sinh líp 2 nãi riªng vµ häc c¸c khãi líp nãi chung, t«i cã mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt. - Nªn trang bÞ cho mçi gi¸o viªn bé ch÷ hoa mÉu theo kiÓu lËt tõng trang hiÖn ra tõng nÐt ch÷ ®Ó gióp häc sinh cã h×nh ¶nh cô thÓ, sinh ®éng vÒ ch÷ mÉu cÇn viÕt. Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc thi “ViÕt ch÷ ®Ñp” cho häc sinh vµ gi¸o viªn. - Tæ chøc c¸c buæi sinh ho¹t chuyªn m«n ®Ó häc hái kinh nghiÖm cña c¸c ®ång nghiÖp, c¸c tr­êng cã phong trµo “Vë s¹ch – Ch÷ ®Ñp tiªu biÓu”. Trªn ®©y lµ mét vµi ý kiÕn t«i m¹nh d¹n ®­a ra. T«i rÊt mong cã sù bæ sung, gãp ý kiÕn cña Ban gi¸m hiÖu vµ c¸c ®ång chÝ gi¸o viªn trong khèi 2 vµ gi¸o viªn trong toµn tr­êng. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! T©n Hoa, ngµy 20 th¸ng 4 n¨m 2009 Ng­êi viÕt §inh Thþ Mþ tµI liÖu tham kh¶o 1. D¹y vµ häc TËp viÕt ë TiÓu häc (TrÇn M¹nh C­êng – Phan Quang Th©n – NguyÔn H÷u Cao – Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc). 2. Yªu cÇu c¬ b¶n vÒ chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng c¸c líp 1, 2, 3 (Bé gi¸o dôc vµ §µo t¹o). 3. D¹y TËp viÕt ë tiÓu häc (Lª A - §ç Xu©n Th¶o – TrÞnh §øc Minh – NXB Gi¸o dôc). 4. Gi¶i ®¸p 88 c©u hái vÒ gi¶ng d¹y vÒ TiÕng ViÖt ë TÓu häc. (Lª H÷u ThØnh – TrÇn M¹nh H­ëng – NXB Gi¸o dôc). 5. S¸ch gi¸o viªn TiÕng ViÖt líp 2. 6. ThiÕt kÕ bµi gi¶ng TiÕng ViÖt líp 2. 7. Ph¹m V¨n §ång “D¹y nÐt ch÷ nÕt ng­êi” B¸o TiÒn Phong sè 1760. Ra ngµy 18/1/1968).