1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Khu vực mậu dịch tự do ASEAN – Trung Quốc (ACFTA) đang trong
tiến trình hình thành, quá trình đó sẽ có nhiều tác động mạnh mẽ và tích
cực, song bên cạnh đó những khó khăn, thách thức cũng xuất hiện và cản
trở đến sự phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam nói chung, các tỉnh biên
giới phía Bắc nói riêng.
Trong những năm qua, đã có một số đề tài nghiên cứu khoa học, luận
án tiến sĩ nghiên cứu giải pháp tài chính để phát triển kinh tế ở các địa
phương và tài chính trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế như: đề tài
nghiên cứu “Các giải pháp tài chính để phát triển kinh tế các tỉnh miền
núi, lấy Lào Cai làm địa bàn nghiên cứu” - Luận án tiến sĩ của tác giả
Nguyễn Hữu Vạn nghiên cứu ở các tỉnh miền núi, nhưng thời kỳ nghiên
cứu chưa có sự hình thành AFTA hoặc ACFTA; đề tài nghiên cứu “Cơ sở
lý luận và thực tiễn của quá trình hội nhập quốc tế về tài chính ở Việt
Nam” – nghiên cứu hội nhập kinh tế quốc tế đối với các lĩnh vực thuế, bảo hiểm, kế toán và kiểm toán đặt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế nói chung, chưa hình thành ACFTA; đề tài nghiên cứu “Các giải pháp tăng cường quản lý thuế Xuất
nhập khẩu trong tiến trình gia nhập AFTA của Việt Nam” – Luận án tiến
sĩ của tác giả Nguyễn Danh Hưng nghiên cứu về thuế Xuất nhập khẩu
trong điều kiện hình thành AFTA, phạm vi của đề tài giới hạn về thuế Xuất
nhập khẩu. Do đó, việc nghiên cứu đề tài “Các giải pháp tài chính để phát
triển kinh tế các tỉnh biên giới phía Bắc trong điều kiện hình thành khu vực
mậu dịch tự do ASEAN – Trung Quốc” là cần thiết và độc lập với các đề tài
đã nghiên cứu nêu trên
24 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2360 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Các giải pháp tài chính để phát triển kinh tế các tỉnh biên giới phía Bắc trong điều kiện hình thành khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi nghiªn cøu
Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN – Trung Quèc (ACFTA) ®ang trong
tiÕn tr×nh h×nh thµnh, qu¸ tr×nh ®ã sÏ cã nhiÒu t¸c ®éng m¹nh mÏ vµ tÝch
cùc, song bªn c¹nh ®ã nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc còng xuÊt hiÖn vµ c¶n
trë ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ViÖt Nam nãi chung, c¸c tØnh biªn
giíi phÝa B¾c nãi riªng.
Trong nh÷ng n¨m qua, ®· cã mét sè ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc, luËn
¸n tiÕn sÜ nghiªn cøu gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ë c¸c ®Þa
ph−¬ng vµ tµi chÝnh trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh−: ®Ò tµi
nghiªn cøu “C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh miÒn
nói, lÊy Lµo Cai lµm ®Þa bµn nghiªn cøu” - LuËn ¸n tiÕn sÜ cña t¸c gi¶
NguyÔn H÷u V¹n nghiªn cøu ë c¸c tØnh miÒn nói, nh−ng thêi kú nghiªn
cøu ch−a cã sù h×nh thµnh AFTA hoÆc ACFTA; ®Ò tµi nghiªn cøu “C¬ së
lý luËn vµ thùc tiÔn cña qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vÒ tµi chÝnh ë ViÖt
Nam” – LuËn ¸n tiÕn sÜ cña t¸c gi¶ Hµ Huy TuÊn nghiªn cøu héi nhËp kinh
tÕ quèc tÕ ®èi víi c¸c lÜnh vùc thuÕ, b¶o hiÓm, kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n ®Æt
trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi chung, ch−a h×nh thµnh
ACFTA; ®Ò tµi nghiªn cøu “C¸c gi¶i ph¸p t¨ng c−êng qu¶n lý thuÕ XuÊt
nhËp khÈu trong tiÕn tr×nh gia nhËp AFTA cña ViÖt Nam” – LuËn ¸n tiÕn
sÜ cña t¸c gi¶ NguyÔn Danh H−ng nghiªn cøu vÒ thuÕ XuÊt nhËp khÈu
trong ®iÒu kiÖn h×nh thµnh AFTA, ph¹m vi cña ®Ò tµi giíi h¹n vÒ thuÕ XuÊt
nhËp khÈu. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi “C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®Ó ph¸t
triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c trong ®iÒu kiÖn h×nh thµnh khu vùc
mËu dÞch tù do ASEAN – Trung Quèc” lµ cÇn thiÕt vµ ®éc lËp víi c¸c ®Ò tµi
®· nghiªn cøu nªu trªn.
2
2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi
ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy nh»m t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®Ó
ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c trong ®iÒu kiÖn më cöa, héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng s©u réng, cô thÓ lµ trong qu¸ tr×nh h×nh
thµnh khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc.
3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi
§èi t−îng nghiªn cøu cña luËn ¸n lµ nh÷ng nhËn thøc vÒ tµi chÝnh vµ
vai trß cña nã ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ ®Æt trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ.
Kh«ng gian nghiªn cøu bao gåm 7 tØnh biªn giíi phÝa B¾c lµ Qu¶ng
Ninh, L¹ng S¬n, Cao B»ng, Hµ Giang, Lµo Cai, Lai Ch©u vµ §iÖn Biªn,
song luËn ¸n x¸c ®Þnh tØnh lµ ®èi t−îng nghiªn cøu chÝnh. Do c¸c tØnh
trong ph¹m vi nghiªn cøu cã nhiÒu nÐt t−¬ng ®ång nªn viÖc nghiªn cøu ®Ò
xuÊt cho mét tØnh cã thÓ ®−îc øng dông cho nh÷ng tØnh kh¸c.
VÒ thêi gian: LuËn ¸n nghiªn cøu trong thêi gian tõ n¨m 1998 (thêi
®iÓm h×nh thµnh AFTA) ®Õn nay; mét sè néi dung ®−îc xem xÐt trong giai
®o¹n tõ n¨m 2004 ®Õn nay, ®©y lµ thêi kú tiÕn tr×nh ACFTA b¾t ®Çu h×nh
thµnh víi viÖc c¾t gi¶m thuÕ quan theo cam kÕt. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt
®−îc x¸c ®Þnh cho ®Õn n¨m 2015 vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo.
4. ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi nghiªn cøu
VÒ mÆt lý luËn, ®Ò tµi nghiªn cøu gãp phÇn hÖ thèng hãa nh÷ng nhËn
thøc c¬ b¶n vÒ h×nh thøc vµ néi dung c¬ b¶n cña liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ;
t¸c ®éng vµ nh÷ng ¶nh h−ëng cña ACFTA ®èi víi sù ph¸t triÓn triÓn kinh
tÕ ViÖt Nam vµ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c, ph−¬ng thøc t¸c ®éng cña c¸c
c«ng cô tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ héi nhËp, tham gia vµo c¸c liªn kÕt kinh
tÕ quèc tÕ.
3
VÒ thùc tiÔn, ®Ò tµi nghiªn cøu ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n vÒ tµi
chÝnh ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c khi ACFTA
®ang trong tiÕn tr×nh h×nh thµnh vµ hiÖn thùc hãa. Tõ ®ã gãp phÇn tËn dông
c¬ héi ph¸t huy lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c
trong thêi gian tíi.
5. KÕt cÊu luËn ¸n
Ngoµi phÇn Më ®Çu, KÕt luËn, Danh môc tµi liÖu tham kh¶o vµ phô
lôc, phÇn néi dung chÝnh cña luËn ¸n gåm 141 trang, ®−îc chia thµnh 3
ch−¬ng, sau ®©y lµ néi dung chÝnh cña c¸c ch−¬ng.
Ch−¬ng 1
tμi chÝnh víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vμ
t¸c ®éng cña khu vùc mËu dÞch tù do asean - trung quèc
®èi víi viÖt nam
1.1. tμi chÝnh víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
1.1.1. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ - xu thÕ lín cña kinh tÕ thÕ giíi
Qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa næi lªn xu h−íng h×nh thµnh c¸c liªn kÕt kinh
tÕ quèc tÕ vµ sù ra ®êi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, th−¬ng m¹i vµ tµi chÝnh trªn
ph¹m vi khu vùc còng nh− trªn toµn thÕ giíi.
Liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc: thóc ®Èy tù do
hãa th−¬ng m¹i, gia t¨ng c¸c luång vèn ®Çu t− vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ,
lµm thay ®æi nhanh chãng c¬ cÊu kinh tÕ c¸c n−íc trong khèi vµ t¨ng
tr−ëng tæng s¶n phÈm mçi quèc gia còng nh− trªn toµn thÕ giíi. Tuy nhiªn,
liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ còng n¶y sinh mét sè vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt, sù g¾n
kÕt lîi Ých gi÷a c¸c quèc gia víi nhau, mét mÆt h¹n chÕ nh÷ng m©u thuÉn
vµ t¨ng c−êng hîp t¸c, mÆt kh¸c lµ sù phô thuéc lÉn nhau, ®Æc biÖt lµ sù lÖ
4
thuéc cña nh÷ng n−íc kÐm ph¸t triÓn vµo c¸c n−íc ph¸t triÓn; Thø hai, c¸c
quèc gia ph¸t triÓn th−êng thu lîi nhiÒu h¬n trong kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i,
®iÒu ®ã dÉn ®Õn gia t¨ng kho¶ng c¸ch giµu nghÌo, møc sèng vµ tr×nh ®é
ph¸t triÓn; Thø ba, trong mét chõng mùc nhÊt ®Þnh, sù thao tóng vÒ kinh tÕ
cña c¸c n−íc ph¸t triÓn, c¸c tËp ®oàn xuyªn quèc gia cã thÓ lµm h¹n chÕ
vai trß kiÓm so¸t vÒ kinh tÕ cña ChÝnh phñ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn.
VÒ néi dung, liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ bao gåm: ¦u ®·i thuÕ quan ®Æc
biÖt, MËu dÞch tù do, Liªn minh thuÕ quan, ThÞ tr−êng chung vµ Liªn minh
kinh tÕ- tiÒn tÖ.
1.1.2. Tµi chÝnh víi ph¸t triÓn kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp
LuËn ¸n nghiªn cøu nh÷ng nhËn thøc c¬ b¶n vÒ tµi chÝnh, c¬ chÕ,
chÝnh s¸ch vµ c¸c c«ng cô tµi chÝnh cïng víi ph−¬ng thøc t¸c ®éng cña
chóng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ:
Nh÷ng nhËn thøc c¬ b¶n vÒ tµi chÝnh: LuËn ¸n ph©n tÝch b¶n chÊt,
chøc n¨ng cña tµi chÝnh vµ néi dung, h×nh thøc cña nguån lùc tµi chÝnh.
Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp, nguån lùc tµi chÝnh phong phó vÒ h×nh thøc
biÓu hiÖn vµ cã quy m« lín bëi cã sù tham gia cña dßng vèn ®Çu t− n−íc
ngoµi vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c quan hÖ tiÒn tÖ cÊu thµnh lÜnh vùc tµi chÝnh
quèc tÕ.
C¸c c«ng cô tµi chÝnh vµ ph−¬ng thøc t¸c ®éng cña nã trong ®iÒu
kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: G¾n víi c¸c chÝnh s¸ch tµi khãa cã hai
c«ng cô chñ yÕu lµ thuÕ vµ chi ng©n s¸ch, g¾n víi c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã
2 c«ng cô chñ yÕu lµ l·i suÊt vµ tû gi¸ hèi ®o¸i.
- Ph−¬ng thøc t¸c ®éng cña thuÕ: Theo lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan, vai
trß b¶o hé s¶n xuÊt trong n−íc cña thuÕ NhËp khÈu suy gi¶m nh−ng kh«ng
hoµn toµn mÊt ®i, mµ vÉn tiÕp tôc ®−îc ph¸t huy trong mét chõng mùc nhÊt
®Þnh. ChÝnh s¸ch thuÕ xuÊt khÈu nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ h¹n chÕ
5
xuÊt khÈu nguyªn liÖu th«. C¸c chÝnh s¸ch thuÕ kh¸c t¹o m«i tr−êng b×nh
®¼ng vµ hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t−. ThuÕ cßn lµ c«ng cô ®Ó ®iÒu hµnh
vÜ m« nÒn kinh tÕ.
- Chi ng©n s¸ch nhµ n−íc lµ mét c«ng cô ®Ó Nhµ n−íc ®iÒu tiÕt nÒn
kinh tÕ vÜ m«, nh»m thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh nÒn kinh tÕ th«ng qua
chÝnh s¸ch tµi khãa më réng hoÆc thu hÑp. Ng©n s¸ch h¹n chÕ ®Çu t− trùc
tiÕp cho s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó mµ tËp trung cho ®Çu t− kÕt cÊu h¹ tÇng vµ
c¸c dÞch vô c«ng ®Ó phôc vô tèt h¬n cho ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi
- L·i suÊt chÞu ¶nh h−ëng bëi chÝnh s¸ch tµi kho¸, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ
vµ c¸c yÕu tè kinh tÕ - x· héi kh¸c. L·i suÊt còng lµ mét c«ng cô ®Ó ChÝnh
phñ ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ vÜ m«. ChÝnh s¸ch l·i suÊt ®−îc c¸c quèc gia thùc
hiÖn theo hai h−íng: can thiÖp cña ChÝnh phñ vµ tù do hãa.
- Tû gi¸ hèi ®o¸i h×nh thµnh do cung cÇu ngo¹i tÖ vµ cã sù can thiÖp cña
Nhµ n−íc th«ng qua c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Tû gi¸ hèi ®o¸i cã
vai trß quan träng ®èi víi viÖc ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ
n−íc th«ng qua t¸c ®éng thóc ®Èy hoÆc h¹n chÕ xuÊt, nhËp khÈu.
Vai trß cña tµi chÝnh ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ:
Mét lµ, tµi chÝnh lµ yÕu tè quan träng thóc ®Èy c¸c quan hÖ quèc tÕ vµ
®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp.
Hai lµ, tµi chÝnh quèc tÕ ph¸t huy tiÒm n¨ng thÕ m¹nh cña quèc gia.
Ba lµ, tµi chÝnh quèc tÕ gi¶i quyÕt nguån vèn ®Çu t− vµo c¬ së h¹ tÇng
kinh tÕ - x· héi, cung cÊp nguån lùc ®Ó ®µo t¹o nh©n lùc cã tr×nh ®é cao.
Bèn lµ, tµi chÝnh thóc ®Èy chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu ngµnh
nghÒ vµ c¬ cÊu nh©n lùc.
1.2. tiÕn tr×nh h×nh thμnh khu vùc mËu dÞch tù do asean -
trung quèc vμ ¶nh h−ëng ®èi víi kinh tÕ ViÖt Nam
6
LuËn tr×nh bµy kh¸i qu¸t tiÕn tr×nh h×nh thµnh khu vùc mËu dÞch tù do
ASEAN - Trung Quèc vµ ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña nã ®èi nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam nãi chung, t¸c ®éng riªng cã ®èi víi c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c.
T¸c ®éng chung ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam:
Nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc:
Thø nhÊt, ph¸t triÓn th−¬ng m¹i cho c¸c n−íc trong ACFTA nãi
chung vµ ViÖt Nam nãi riªng.
Thø hai, ACFTA thóc ®Èu t¨ng thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi.
Thø ba, thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ.
Thø t−, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng t¨ng s¶n xuÊt c«ng
nghiÖp vµ dÞch vô.
Nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc:
Thø nhÊt, gia t¨ng søc c¹nh tranh vÒ thÞ tr−êng tiªu thô hµng hãa.
Thø hai, c¹nh tranh trong thu hót vèn ®Çu t−.
Thø ba, nguy c¬ nhËp siªu vµ mÊt c©n b»ng c¸n c©n th−¬ng m¹i.
Thø t−, khã kh¨n vÒ nh©n lùc.
T¸c ®éng riªng víi c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c:
ACFTA vµ nh÷ng c¬ héi ®èi víi c¸c tØnh Biªn giíi phÝa B¾c:
Mét lµ, c¬ së h¹ tÇng sÏ ®−îc ®Çu t−, c¶i thiÖn - lµ mét nh©n tè hÕt søc
quan träng ®èi víi thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c.
Hai lµ, cïng víi triÓn väng vÒ hîp t¸c th−¬ng m¹i hµng hãa, c¸c
ngµnh dÞch vô kh¸c sÏ cã thªm c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn vµ thu hót ®Çu t−.
Ba lµ, t¨ng kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t− vµo c¸c tØnh trong khu vùc.
Bèn lµ, thóc ®Èy chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo khu
vùc biªn giíi.
N¨m lµ, ph¸t triÓn th−¬ng m¹i theo th«ng lÖ quèc tÕ.
Nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc víi c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c:
7
Thø nhÊt, sù ®ßi hái mét møc ®é nhÊt ®Þnh vÒ c¬ së h¹ tÇng nãi
chung, ®Æc biÖt lµ vÒ giao th«ng, trong khi ®ã, ®iÒu kiÖn nh− hiÖn nay cßn
qu¸ thÊp so víi yªu cÇu.
Thø hai, ch−a cã chÝnh s¸ch ®Æc thï g¾n víi viÖc thùc hiÖn ACFTA ®Ó
thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c.
Thø ba, do thiÕu nguån lùc vµ c¸c yÕu tè vµ ®iÒu kiÖn kh¸c ch−a thuËn
lîi nªn trong giai ®o¹n tr−íc m¾t c¸c tiÒm n¨ng ch−a khai th¸c ®−îc nhiÒu.
Thø t−, trong quan ch−¬ng tr×nh hîp t¸c x©y dùng hai hµnh lang, mét
vµnh ®ai kinh tÕ ch−a cã HiÖp ®Þnh cô thÓ ®−îc ký kÕt gi÷a hai n−íc.
1.3. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc biªn giíi cña
trung quèc
LuËn ¸n nghiªn cøu kinh nghiÖm cña Trung Quèc trong chÝnh s¸ch
biªn mËu vµ ch−¬ng tr×nh “h−ng biªn phó d©n”, tõ ®ã rót ra mét sè bµi häc
®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc biªn giíi cña ViÖt Nam.
§èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc biªn giíi:
Thø nhÊt, ph¸t triÓn th−¬ng m¹i biªn mËu lµ mét gi¶i ph¸p quan träng
®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc biªn giíi.
Thø hai, Nhµ n−íc cÇn cã chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó ph¸t triÓn mËu dÞch
biªn giíi ®¶m b¶o lîi Ých cña c¶ hai bªn.
Thø ba, cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, −u ®·i ®Æc thï vÒ ®Çu t− vµo khu
vùc biªn giíi nh»m khai th¸c tèt c¸c tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng
cao ®êi sèng nh©n d©n khu vùc biªn giíi.
§èi víi c«ng t¸c xãa ®ãi, gi¶m nghÌo khu vùc miÒn nói, biªn giíi:
Mét lµ, ®Çu t− cho xãa ®ãi nghÌo lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch, ph¶i ®−îc ®Æt
lªn hµng ®Çu ë vïng cao, vïng ®ång bµo d©n téc Ýt ng−êi, vïng biªn giíi.
8
Hai lµ, sö dông vèn ®Çu t− cã hiÖu qu¶, trong ®iÒu kiÖn nguån lùc cã
h¹n cÇn tËp trung xãa ®ãi nghÌo cã träng ®iÓm vµ bÒn v÷ng, xãa ®©u ®−îc
®Êy theo “kiÓu cuèn chiÕu”, kh«ng dµn tr¶i, tr¸nh t×nh tr¹ng t¸i nghÌo.
Ba lµ, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ph¶i gi¶i quyÕt tËn gèc c¨n nguyªn cña ®ãi
nghÌo, kh«ng ¸p dông mét “c«ng thøc” chung, mét “khu«n mÉu” chung.
Bèn lµ, khai th¸c nhiÒu nguån lùc ®Ó ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ, huy
®éng sù tham gia cña nhiÒu ngµnh vµo c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo.
Ch−¬ng 2
tμi chÝnh víi ph¸t triÓn kinh tÕ
c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c thêi gian qua
2.1. t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa b¾c
2.1.1. Kh¸i qu¸t vÒ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c
LuËn ¸n nghiªn cøu, ph©n tÝch vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn bao gåm: VÞ trÝ
®Þa lý, ®Þa h×nh, khÝ hËu; tµi nguyªn thiªn nhiªn bao gåm: nguån thñy
n¨ng, tµi nguyªn kho¸ng s¶n, ®Êt ®ai, tµi nguyªn rõng vµ tµi nguyªn du lÞch
cña c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c.
2.1.2. Thùc tr¹ng kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c
VÒ kinh tÕ: LuËn ¸n ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi c¸c tØnh biªn
giíi phÝa B¾c giai ®o¹n 2004 - 2008, bao gåm: kh¸i qu¸t vÒ kinh tÕ, c¬ cÊu
kinh tÕ vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c lÜnh vùc kinh tÕ.
VÒ x· héi: LuËn ¸n nghiªn cøu vµ ph©n tÝch nh÷ng néi dung chÝnh vÒ
lÜnh vùc gi¸o dôc - ®µo t¹o, y tÕ vµ møc sèng cña nh©n d©n c¸c tØnh biªn
giíi phÝa B¾c.
9
Quan hÖ kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c víi Trung Quèc trong thêi
gian qua cã mét sè nÐt næi bËt nh− sau:
Thø nhÊt, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña c¸c tØnh BGPB tËp trung ë
c¸c cöa khÈu cña ba tØnh Qu¶ng Ninh, L¹ng S¬n, Lµo Cai chiÕm tû träng
91,2% tæng kim ng¹ch XNK cña c¸c tØnh BGPB víi Trung Quèc.
Thø hai, hµng hãa xuÊt khÈu cña ®Þa ph−¬ng nghÌo nµn, chñ yÕu lµ
kho¸ng s¶n, hµng n«ng s¶n chiÕm tû träng rÊt nhá, c¸c tØnh cßn l¹i chñ yÕu
lµ kho¶ng s¶n.
Thø ba, hàng n«ng s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®ang ®øng tr−íc
nh÷ng khã kh¨n vµ nguy c¬ gi¶m sót trªn thÞ tr−êng Trung Quèc.
Thø t−, bu«n b¸n tiÓu ng¹ch cßn chiÕm tû träng cao trong xuÊt nhËp
khÈu qua biªn giíi.
Thø n¨m, vÒ du lÞch: Trung Quèc lµ thÞ tr−êng du lÞch tiÒm n¨ng cña
ngµnh du lÞch ViÖt Nam.
Thø s¸u: ®Çu t− trùc tiÕp cña Trung Quèc vµo ViÖt Nam cßn rÊt h¹n chÕ.
2.2. thùc tr¹ng tμi chÝnh víi ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh
biªn giíi phÝa b¾c
2.2.1. Thùc tr¹ng ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ
Thùc tr¹ng ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng: H¹ tÇng giao th«ng. HiÖn nay, c¸c
tuyÕn giao th«ng tõ Hµ Néi ®Õn L¹ng S¬n vµ Hµ Giang c¬ b¶n ®¸p øng nhu
cÇu l−u th«ng. C¸c tuyÕn Lµo Cai - Hµ Néi vµ H¹ Long - Mãng C¸i ®·
xuèng cÊp vµ qu¸ t¶i, ch−a ®−îc ®Çu t− kÞp thêi. Nguån vèn ®Çu t− h¹ tÇng
kinh tÕ cöa khÈu rÊt h¹n chÕ víi møc kh«ng qu¸ 100 tû ®ång/1 tØnh/n¨m.
HÖ thèng cÊp n−íc, cÊp ®iÖn vµ th«ng tin liªn l¹c ë trung t©m tØnh, huyÖn
vµ thµnh phè, thÞ x· ®¶m b¶o phôc vô cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
Thùc tr¹ng ®Çu t− cña ng©n s¸ch nhµ n−íc: C¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c
cã tû träng chi ®Çu t− ph¸t triÓn so víi tæng chi ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng kh¸ cao
10
(29,6%), ngoµi vèn ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n cña ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng, cßn cã
c¸c nguån vèn cña ng©n s¸ch trung −¬ng ®Çu t− trªn ®Þa bµn vµ chi ®Çu t− c¸c
ch−¬ng tr×nh môc tiªu. §©y lµ c¸c nguån lùc quan träng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu
xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng cho nh©n d©n.
2.2.2. Thùc tr¹ng huy ®éng c¸c nguån lùc tµi chÝnh
Tèc ®é t¨ng thu b×nh qu©n giai ®o¹n nµy lµ 21,7%/n¨m, cao h¬n so
víi tèc ®é t¨ng thu b×nh qu©n cña ng©n s¸ch nhµ n−íc (17,7%/n¨m); sè thu
n¨m 2008 cao gÊp cao gÊp 2,2 lÇn so víi n¨m 2004; mét sè tØnh cã tèc ®é
t¨ng thu b×nh qu©n cao nh− Qu¶ng Ninh, Lµo Cai, §iÖn Biªn vµ L¹ng S¬n.
Tuy nhiªn, sè bæ sung cña trung −¬ng giai ®o¹n 2004-2008 cßn cao, chiÕm
tû träng 61,1% sè chi cña ng©n s¸ch c¸c tØnh (trong ®ã Qu¶ng Ninh 7,8%,
c¸c tØnh cßn l¹i b×nh qu©n 77,5%).
Thu tõ kinh tÕ trung −¬ng cã xu h−íng t¨ng c¶ vÒ quy m« vµ tèc ®é.
Thu tõ kinh tÕ ®Þa ph−¬ng thÊp h¬n so víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n thu ng©n
s¸ch trªn ®Þa bµn. Trong ®ã: thu tõ kinh tÕ nhµ n−íc thuéc ®Þa ph−¬ng cã tèc
®é t¨ng chËm, quy m« cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng rÊt nhá
bÐ; thu tõ thuÕ tiÓu c«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp, th−¬ng nghiÖp vµ dÞch vô
ngoµi quèc doanh tuy kh«ng lín nh−ng cã xu h−íng t¨ng tr−ëng æn ®Þnh.
TriÓn väng nguån thu néi ®Þa nh÷ng n¨m tíi sÏ cã c¬ së ®Ó tiÕp tôc t¨ng nhanh.
Thu tõ xuÊt nhËp khÈu chiÕm 52% thu ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn, nguån
thu nµy tËp trung ë c¸c tØnh cã kinh tÕ cöa khÈu ph¸t triÓn gåm Qu¶ng
Ninh, L¹ng S¬n vµ Lµo Cai (chiÕm tû träng 96,3% thu tõ xuÊt nhËp khÈu
cña tÊt c¶ c¸c tØnh BGPB) vµ cã triÓn väng tiÕp tôc mang l¹i nguån quan
träng cho c¸c ®Þa ph−¬ng nµy.
Thu tõ khu vùc cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi cßn rÊt nhá do quy m« khu
vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi cßn nhá bÐ.
11
Thùc tr¹ng c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh trong −u ®·i ®Çu t− ph¸t triÓn
kinh tÕ:
Thø nhÊt, chÝnh s¸ch −u ®·i vÒ ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi
ch−a thu hót ®−îc c¸c nguån vèn ®Çu t− vµo lÜnh vùc nµy.
Thø hai, −u ®·i vÒ chÝnh s¸ch thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ch−a phï
hîp vÒ thêi gian ®−îc ¸p dông thuÕ suÊt thÊp, cßn ph©n biÖt c¬ së ®Çu t−
d©y truyÒn míi, më réng quy m« vµ c¬ së míi thµnh lËp.
Thø ba, mét sè ngµnh nghÒ, lÜnh vùc cÇn −u tiªn ph¸t triÓn nh−ng
ch−a ®−îc miÔn tiÒn thuª.
Thø t−, c¸c −u ®·i vµ hç trî kh¸c vÒ tµi chÝnh nh− hç trî kinh phÝ ®µo t¹o
nh©n lùc, hç trî ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng (®−êng, ®iÖn, n−íc) ch−a nhÊt qu¸n.
Thø n¨m, ®èi t−îng cho vay vèn tÝn dông ®Çu t− cña ng©n hµng Ph¸t
triÓn cßn mang tÝnh cµo b»ng gi÷a c¸c khu vùc, c¸c ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc.
Thu hót vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi cßn thÊp.
C¸c nguån vèn ®Çu t− kh¸c cã tèc ®é t¨ng cao nh−ng quy m« cßn
nhá, nguån vèn huy ®éng trªn ®Þa bµn ch−a ®¸p øng ®−îc nhu cÇu ®Çu t−.
2.2.3. C¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh kh¸c
§èi víi thuÕ nhËp khÈu: Thêi h¹n nép thuÕ nhËp khÈu ®èi víi hµng
hãa nhËp khÈu lµ vËt t−, nguyªn liÖu ®Ó trùc tiÕp s¶n xuÊt hµng hãa xuÊt
khÈu hiÖn nay lµ qu¸ l©u, g©y tån ®äng vÒ thuÕ vµ khã kh¨n cho c«ng t¸c
qu¶n lý; thÊt thu vÒ nhËp khÈu vµ thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng hµng nhËp khÈu ®èi
víi hµng miÔn thuÕ cho c− d©n biªn giíi.
§èi víi thuÕ xuÊt khÈu: thuÕ suÊt thuÕ xuÊt khÈu ®èi víi mÆt hµng
kho¸ng s¶n c¸c lo¹i cßn thÊp, lµ nguy c¬ “ch¶y m¸u” nguån tµi nguyªn
kho¸ng s¶n.
Thanh to¸n qua ng©n hµng vµ ®ång tiÒn chñ yÕu sö dông trong thanh
to¸n: Tû lÖ thanh to¸n qua ng©n hµng ë c¸c cöa khÈu chØ ®¹t tõ 35% - 50%
12
kim ng¹ch. §ång tiÒn thanh to¸n biªn mËu chñ yÕu lµ CNY, nªn ¶nh h−ëng
®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i.
2.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña tμi chÝnh víi ph¸t triÓn kinh tÕ
trong thêi gian qua
2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc
§èi víi ®Çu t− ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi ®· cã nh÷ng
chuyÓn biÕn râ nÐt.
VÒ ®Çu t− cña ng©n s¸ch ®−îc −u tiªn th«ng qua c¸c ch−¬ng tr×nh
môc tiªu quèc gia ®· gãp phÇn quan träng trong c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn s¶n
xuÊt vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, bé mÆt n«ng th«n miÒn nói, vïng cao,
vïng biªn giíi ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ.
C¸c chÝnh s¸ch −u ®·i vÒ tµi chÝnh nh»m khuyÕn khÝch thu hót ®Çu t−
®· ph¸t huy t¸c dông nhÊt ®Þnh ®èi víi c¸c tØnh, gãp phÇn t¨ng søc hÊp dÉn
vÒ m«i tr−êng ®Çu t−, thóc ®Èy khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ ë khu vùc nµy.
VÒ huy ®éng nguån thu vµo ng©n s¸ch nhµ n−íc cã tèc ®é t¨ng kh¸
cao (b×nh qu©n ®¹t 21,7%/n¨m)
Huy ®éng c¸c nguån lùc ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ ngoµi quèc doanh còng ®¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng kh¸ cao (b×nh qu©n giai
®o¹n 2004 – 2008 lµ 23,2%/n¨m) vµ ®ãng gãp tÝch cùc vµo ph¸t triÓn kinh tÕ.
2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ
H¹n chÕ vÒ ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ:
Mét lµ, ®Çu t− hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng ch−a ®¸p øng ®−îc nhu cÇu
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cho khu vùc.
Hai lµ, chÝnh s¸ch ®Çu t− ph¸t triÓn c¸c khu kinh tÕ cöa khÈu ch−a
phï hîp, ch−a cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch vµ ph©n cÊp, t¹o quyÒn chñ ®éng
cho ®Þa ph−¬ng.
13
Ba lµ, hiÖu qu¶ ®Çu t− cña ng©n s¸ch nhµ n−íc cho c¸c ch−¬ng tr×nh
môc tiªu cßn h¹n chÕ, ch−a lång ghÐp ®−îc c¸c nguån vèn ®Çu t− nªn hiÖu
qu¶ ®Çu t− ch−a cao.
Bèn lµ, ph©n cÊp nguån thu gi÷a ng©n s¸ch Trung −¬ng vµ ng©n
s¸ch ®Þa ph−¬ng ch−a phï hîp, ¶nh h−ëng ®Õn c©n ®èi cña ng©n s¸ch
®Þa ph−¬ng.
H¹n chÕ trong huy ®éng c¸c nguån lùc tµi chÝnh:
Mét lµ, chÝnh s¸ch huy ®éng nh÷ng nguån lùc tµi chÝnh d−íi d¹ng
tiÒm n¨ng tõ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµo ng©n s¸ch cßn bÊt cËp, cã ®Þa
ph−¬ng ph¶i ¸p dông chÝnh s¸ch phô thu do thuÕ tµi nguyªn vµ thuÕ xuÊt
khÈu kho¸ng s¶n ®Òu thÊp.
Hai lµ, chÝnh s¸ch −u ®·i vÒ tµi chÝnh ch−a ph¸t huy tèt vai trß
khuyÕn khÝch, thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t−, ®Æc biÖt lµ ®Çu t− vµo x©y
dùng c¬ së h¹ tÇng.
Ba lµ, c¸c nguån vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi cßn thÊp, quy ®Þnh
vÒ lÜnh vùc ®Çu t− cã ®iÒu kiÖn ch−a phï hîp víi thùc tÕ, c¸c vÊn ®Ò “hËu
chøng nhËn ®Çu t−” ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc.
Bèn lµ, c¸c nguån vèn ®Çu t− cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong n−íc
ch−a khai th¸c ®−îc nhiÒu.
N¨m lµ, nguån vèn tÝn dông huy ®éng t¹i ®Þa bµn rÊt h¹n chÕ, ch−a
®¸p øng ®−îc nhu cÇu vèn ®Çu t− cho s¶n xuÊt kinh doanh.
S¸u lµ, ho¹t ®éng cña thÞ tr−êng tµi chÝnh ch−a ph¸t triÓn.
Mét sè h¹n chÕ trong ho¹t ®éng tµi chÝnh kh¸c:
Thø nhÊt, viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu
nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh.
Thø hai, thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng hµng nhËp khÈu vµ thuÕ nhËp khÈu ®èi
víi hµng miÔn thuÕ cho c− d©n biªn giíi cßn bÊt cËp
14
Thø ba, thuÕ suÊt thuÕ xuÊt khÈu ®èi víi mÆt hµng kho¸ng s¶n cßn
thÊp vµ ch−a linh ho¹t.
Thø t−, ®ång tiÒn ®−îc sö dông chñ yÕu trong thanh to¸n biªn mËu lµ
CNY, ®ång ViÖt Nam còng ®−îc sö dông nh−ng kh«ng lín, chñ yÕu trong
mua b¸n nhá lÎ.
Thø n¨m, tû gi¸ hèi ®o¸i CNY so víi ®ång ViÖt Nam biÕn ®éng nhiÒu
theo chiÒu h−íng t¨ng.
2.3.3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ
Mét lµ, thiÕu nguån lùc ®Çu t− c¬ chÕ, chÝnh s¸ch hiÖn hµnh ch−a
khuyÕn khÝch, thu hót ®−îc c¸c nguån vèn ®Çu t− cña c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ, nhÊt lµ ®Çu t− vµo c¬ së h¹ tÇng.
Hai lµ, c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c cßn nhiÒu khã kh¨n néi t¹i ch−a
®−îc gi¶i quyÕt nh− c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, xa thÞ tr−êng tiªu thô vµ h¹n
chÕ vÒ nguån nh©n lùc.
Ba lµ, c¸c −u ®·i cho ®Çu t− ph¸t triÓn ch−a ph¸t huy ®−îc vai trß kh¬i
dËy c¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ: viÖc thu hót ®Çu t− tõ c¸c doanh nghiÖp cña
Trung Quèc l¹i rÊt h¹n chÕ. ChÝnh s¸ch −u ®·i vÒ thuÕ Thu nhËp c¸c nh©n
ch−a ®ñ m¹nh, ch−a g¾n liÒn víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ, thêi gian
®−îc miÔn, gi¶m thuÕ qu¸ ng¾n. TÝn dông ®Çu t− cña Nhµ n−íc ch−a ®−îc
−u ®·i, khuyÕn khÝch h¬n so víi c¸c vïng kh¸c.
Bèn lµ, chÝnh s¸ch ®Ó huy ®éng c¸c nguån lùc tõ c¸c tiÒm n¨ng kinh
tÕ vµo ng©n s¸ch ch−a hiÖu qu¶: chÝnh s¸ch thuÕ tµi nguyªn ch−a phï hîp,
thuÕ suÊt cßn thÊp; ch−a cã chÝnh s¸ch ®Êu gi¸ quyÒn khai th¸c tµi nguyªn
kho¸ng s¶n, nguån n−íc (®Çu t− thñy ®iÖn).
N¨m lµ, c¬ chÕ ph©n cÊp nguån thu tõ xuÊt nhËp khÈu ®Ó ®Çu t− c¸c
khu kinh tÕ cöa khÈu cßn bÊt cËp, nguån ®Çu t− trë l¹i qu¸ thÊp, kh«ng ®¸p
15
øng ®−îc nhu cÇu; néi dung cho bã hÑp vÒ ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng vµ ph¹m vi
chØ ®−îc ®Çu t− trong khu vùc cöa khÈu còng ch−a phï hîp.
S¸u lµ, ch−a lång ghÐp ®−îc c¸c nguån vèn ®Çu t− theo c¸c ch−¬ng
tr×nh môc tiªu quèc gia, trong khi c¸c nguån lùc còng bè trÝ chång chÐo.
Vèn ®Çu t− cßn h¹n chÕ song l¹i dµn tr¶i, ®Çu t− ch−a ®ång bé, cßn nÆng vÒ
®Çu t− c¬ së h¹ tÇng, h¹n chÕ ®Çu t− trùc tiÕp n©ng cao tr×nh ®é, t¨ng n¨ng
suÊt, chÊt l−îng s¶n phÈm, ch−a s¸t víi t×nh h×nh cña mçi ®Þa ph−¬ng, ch−a
gi¶i quyÕt tËn gèc nguyªn nh©n cña ®ãi nghÌo.
BÈy lµ, chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cßn bÊt cËp, g©y tån ®äng
thuÕ, ch−a thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh vÒ thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ XuÊt khÈu
kho¸ng s¶n cßn thÊp.
T¸m lµ, mét sè h¹n chÕ kh¸c trong thanh to¸n biªn mËu, viÖc thanh
to¸n biªn mËu qua ng©n hµng ch−a ®−îc coi lµ thanh to¸n quèc tÕ.
Ch−¬ng 3
®Þnh h−íng vμ gi¶i ph¸p tμi chÝnh thóc ®Èy
ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c
trong ®iÒu kiÖn h×nh thμnh ACFTA
3.1. §Þnh h−íng vμ yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn
giíi phÝa B¾c trong ®iÒu kiÖn h×nh thμnh ACFTA
3.1.1. Quan ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c trong
®iÒu kiÖn míi
Mét lµ, tËn dông triÖt ®Ó c¬ héi cña tiÕn tr×nh h×nh thµnh ACFTA
nh»m ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc.
16
Hai lµ, nguån lùc ®Çu t− tõ bªn ngoµi lµ quan träng, lµ chñ yÕu bëi
nguån lùc khai th¸c tõ néi t¹i rÊt h¹n chÕ.
Ba lµ, tËp trung ®Çu t− cã träng t©m, träng ®iÓm ®Ó t¹o ®iÓm s¸ng vµ
ph¸t huy sù lan to¶.
Bèn lµ, khai th¸c mét c¸ch hiÖu qu¶ nh÷ng lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn tù
nhiªn, tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Ó tèi ®a hãa vµ lîi Ých, t¹o nguån lùc ban ®Çu.
N¨m lµ, nguån nh©n lùc lµ kh©u then chèt trong ph¸t triÓn kinh tÕ –
x· héi khu vùc.
S¸u lµ, xãa ®ãi gi¶m nghÌo lµ nhiÖm vô chÝnh trÞ cÇn ®−îc thùc hiÖn
hiÖu qu¶ h¬n.
3.1.2. Môc tiªu vµ ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn
Môc tiªu t¨ng tr−ëng kinh tÕ: Môc tiªu t¨ng tr−ëng kinh tÕ giai ®o¹n
2006 - 2010 cña c¸c tØnh ®Òu ë møc cao, tèc ®é t¨ng GDP b×nh qu©n giai ®o¹n
nµy tõ 11,5%/n¨m (®èi víi L¹ng S¬n) ®Õn 15%/n¨m (®èi víi Cao B»ng).
Môc tiªu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ: Môc tiªu ®Õn n¨m 2010 c¬ cÊu
kinh tÕ c¸c tØnh cã sù chuyÓn dÞch c¨n b¶n so víi n¨m 2006, víi xu h−íng
t¨ng tû träng c¸c ngµnh dÞch vô, c«ng nghiÖp - x©y dùng vµ gi¶m tû träng
ngµnh n«ng, l©m nghiÖp vµ thñy s¶n. So víi tû träng trong c¬ cÊu GDP
n¨m 2006, c¬ cÊu GDP cña c¸c tØnh ®−îc ®iÒu chØnh theo ngµnh nh− sau:
3.2. C¸c gi¶i ph¸p tμi chÝnh
3.2.1. T¨ng c−êng ®Çu t− kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ quan träng
3.2.1.1. §èi víi kÕt cÊu h¹ tÇng giao th«ng quan träng
Nhu cÇu vèn ®Çu t− ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng giao th«ng cßn rÊt lín,
do ®ã cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p huy ®éng nguån lùc ®Ó ®Çu t− kÕt cÊu h¹
tÇng giao th«ng quan träng:
17
Thø nhÊt, Nhµ n−íc cÇn −u tiªn bè trÝ nguån vèn ®Çu t− x©y dùng
m¹ng l−íi giao th«ng ®Õn c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c tõ nguån vèn ng©n
s¸ch vµ nguån vèn ODA.
Thø hai, Nhµ n−íc cÇn nghiªn cøu vµ thùc hiÖn c¸c c¬ chÕ khuyÕn
khÝch, −u ®·i ®ñ søc hÊp dÉn ®Ó thu hót ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, tr−íc
hÕt lµ kÕt cÊu h¹ tÇng giao th«ng sao cho ®Çu t− vµo h¹ tÇng kinh tÕ còng lµ
mét h×nh thøc ®Çu t− kinh doanh, lµ lÜnh vùc ®Çu t− hÊp dÉn vµ hiÖu qu¶
mang l¹i cho nhµ ®Çu t− kh«ng kÐm nh÷ng ngµnh nghÒ, lÜnh vùc kh¸c.
Thø ba, ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Trung Quèc cÇn t¨ng
c−êng hîp t¸c vÒ quy ho¹ch, thèng nhÊt vÒ kÕ ho¹ch triÓn khai ®Çu t− hÖ
thèng giao th«ng vµ hîp t¸c trong viÖc ®Ò nghÞ c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc
tÕ tµi trî vèn ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng c¸c tuyÕn giao th«ng quan träng kÓ trªn.
Thø t−, ChÝnh phñ ViÖt Nam cÇn ®Ò nghÞ ChÝnh phñ Trung Quèc tÝch
cùc hç trî vèn ®Çu t− d−íi h×nh thøc ODA hoÆc doanh nghiÖp Trung Quèc
®Çu t− b»ng h×nh thøc BOT.
3.2.1.2. §èi víi h¹ tÇng kü thuËt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ cöa khÈu
Mét lµ, ChÝnh phñ cÇn ®Çu t− l¹i cho c¸c ®Þa ph−¬ng tõ nguån thu vÒ
xuÊt nhËp khÈu ®Ó x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng khu kinh tÕ cöa khÈu vµ ph¸t
triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Þa ph−¬ng nh»m. t¨ng c−êng chñ ®éng cho ®Þa
ph−¬ng; sö dông nguån vèn ®Çu t− mét c¸ch hiÖu qu¶ vµ khuyÕn khÝch
chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng t¨ng c−êng qu¶n lý ®Ó t¨ng nguån thu tõ thuÕ xuÊt
nhËp khÈu.
Hai lµ, ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng cÇn thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc giao
®Êt, cho thuª ®Êt t¹i c¸c khu kinh tÕ, khu th−¬ng m¹i ®· ®Çu t− b»ng nguån
vèn ng©n s¸ch ®Ó thu håi nhanh vèn ®· ®Çu t−.
18
Ba lµ, Nhµ n−íc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch doanh nghiÖp ®Çu t−
vµ khai th¸c kinh doanh c¸c khu c«ng nghiÖp, khu th−¬ng m¹i th«ng qua
c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, −u ®·i vÒ tµi chÝnh (xem phÇn 3.2.5).
3.2.2. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t− c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu
3.2.2.1. §èi víi c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia
Tr−íc hÕt, cÇn cã c¬ chÕ thèng nhÊt trong qu¶n lý vèn ®Çu t− c¸c
ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia, tõ ®ã lång ghÐp vèn ®Çu t− c¸c ch−¬ng
tr×nh cã hiÖu qu¶.
TiÕp theo, s¾p xÕp l¹i c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia ®Ó gép l¹i
thµnh mét ch−¬ng tr×nh lín ®Ó tËp trung thèng nhÊt qu¶n lý.
3.2.2.2. §èi víi ch−¬ng tr×nh 135
Mét lµ, cÇn nghiªn cøu, kh¶o s¸t kü cµng ®Ó t×m ra ®−îc nguyªn nh©n
s©u xa cña ®ãi nghÌo, chËm ph¸t triÓn.
Hai lµ, gi¶i quyÕt triÖt ®Ó nguyªn nh©n cña ®ãi nghÌo.
Ba lµ, giao tr¸ch nhiÖm cho c¸c ngµnh chøc n¨ng cña tØnh, huyÖn theo
chøc n¨ng, nhiÖm vô ®Ó phèi hîp cïng víi x· thùc hiÖn c¸c dù ¸n.
3.2.3. Huy ®éng cã hiÖu qu¶ nguån lùc tµi chÝnh tõ c¸c nguån tµi
nguyªn s½n cã
Nhµ n−íc cÇn nghiªn cøu, ban hµnh chÝnh s¸ch ®Êu gi¸ quyÒn khai
th¸c tµi nguyªn nh»m ®éng viªn ®Þa t« tõ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµo ng©n
s¸ch, ®èi t−îng ¸p dông lµ tµi nguyªn nh− kho¸ng s¶n, nguån thñy n¨ng ®Ó
x©y dùng thñy ®iÖn, giao ®Êt thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t−…
3.2.4. Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, −u ®·i vÒ tµi chÝnh ®Ó
ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh mét sè ngµnh nghÒ mòi nhän, then chèt
C¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c cã nh÷ng tiÒm n¨ng, lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn
kinh tÕ, trong ®ã, cã mét sè ngµnh nghÒ mòi nhän, then chèt cÇn tËp trung
ph¸t triÓn nh−: DÞch vô vËn t¶i hµng hãa vµ logistic, du lÞch, trång rõng vµ
19
chÕ biÕn gç, vµ nh÷ng ngµnh nghÒ, lÜnh vùc kh¸c cã tiÒm n¨ng, cã vai trß
thóc ®Èy kinh tÕ - x· héi c¸c tØnh biªn giíi ph¸t triÓn nhanh, mang l¹i lîi
Ých vÒ nhiÒu mÆt nh−: Khai th¸c quÆng apatite phôc vô s¶n xuÊt ph©n bãn;
khai th¸c vµ chÕ biÕn s©u kho¸ng s¶n (tinh luyÖn kim lo¹i mÇu); thñy ®iÖn
kÕt hîp víi t−íi tiªu phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp... ChÝnh phñ cÇn cã
s¸ch khuyÕn khÝch, −u ®·i vÒ tµi chÝnh ®èi víi c¸c ngµnh nghÒ, lÜnh vùc
nªu trªn ®èi víi mét sè néi dung cô thÓ lµ:
Thø nhÊt, −u ®·i vÒ thuÕ GTGT: Hoµn thuÕ GTGT ®èi víi c¸c ngµnh
nghÒ, lÜnh vùc ®ã lµ cÇn thiÕt vµ cã thÓ thùc hiÖn ®−îc.
Thø hai, −u ®·i vÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp: Cho phÐp doanh
nghiÖp ®−îc chuyÓn lç trong toµn bé thêi gian cña dù ¸n vµ miÔn thuÕ thu
nhËp doanh nghiÖp trong thêi gian dµi (20 ®Õn 30 n¨m kÓ tõ khi cã thu
nhËp chÞu thuÕ).
Thø ba, −u ®·i vÒ tiÒn sö dông ®Êt khi giao ®Êt, thuª ®Êt: MiÔn thu tiÒn
sö dông ®Êt cho c¸c dù ¸n ®Çu t− thuéc c¸c ngµnh nghÒ, lÜnh vùc kÓ trªn.
Thø t−, hç trî vÒ tµi chÝnh ®èi víi nhµ ®Çu t− nh−: Hç trî kinh phÝ ®µo
t¹o nh©n lùc, ®Çu t− c¬ së h¹ tÇng (®−êng, ®iÖn, n−íc) g¾n víi chØ tiªu sè
l−îng lao ®éng sö dông.
3.2.5. §æi míi chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu
3.2.5.1. §èi víi thuÕ nhËp khÈu
Mét lµ, h¹n chÕ nî ®äng vÒ thuÕ b»ng c¸ch quy ®Þnh thêi h¹n nép
thuÕ ®èi víi vËt t−, nguyªn liÖu ®Ó trùc tiÕp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu xuèng
cßn 90 ngµy.
Hai lµ, t¨ng c−êng qu¶n lý, thu thuÕ bu«n b¸n biªn mËu: cÇn cã ®èi
s¸ch hîp lý trong chÝnh s¸ch biªn mËu nh»m t¨ng thu cho ng©n s¸ch,
ChÝnh phñ hai n−íc cÇn ký kÕt HiÖp ®Þnh vÒ th−¬ng m¹i biªn mËu. Tr−íc
m¾t, chØ miÔn thuÕ NhËp khÈu víi víi gi¸ trÞ kh«ng qu¸ 2.000.000 ®ång ®èi
20
víi c¸c mÆt hµng cã thuÕ suÊt thuÕ NhËp khÈu thÊp h¬n 10%; ¸p dông thu
thÕ khãan ®èi víi thuÕ G¸i trÞ gia t¨ng hµng nhËp khÈu, lùc l−îng h¶i quan
cÇn t¨ng c−êng kiÓm tra, ®¶m b¶o c«ng t¸c qu¶n lý theo quy ®Þnh.
Ba lµ, tÝch cùc chèng bu«n lËu, gian lËn th−¬ng m¹i b»ng c¸ch kiÓm
so¸t tèt nguån gèc, xuÊt xø hµng hãa trªn thÞ tr−êng.
3.2.5.2. §èi víi thuÕ xuÊt khÈu
Tr−íc hÕt, Nhµ n−íc cÇn t¨ng thuÕ suÊt thuÕ xuÊt khÈu kho¸ng s¶n kÕt
hîp víi c¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý vÒ kü thuËt.
TiÕp theo, c¸c ngµnh chøc n¨ng cÇn ®iÒu chØnh quy ho¹ch kho¸ng s¶n,
t¨ng c−êng má phôc vô chÕ biÕn s©u trong n−íc, h¹n chÕ má ®−îc phÐp
xuÊt khÈu.
3.2.6. C¸c gi¶i ph¸p vÒ tiÒn tÖ vµ tÝn dông
Thø nhÊt, ChÝnh phñ cÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch −u ®·i h¬n vÒ l·i suÊt
cho vay tõ nguån vèn tÝn dông cña ng©n hµng Ph¸t triÓn ®èi víi dù ¸n võa
thuéc ngµnh nghÒ, lÜnh vùc ®−îc vay vèn, võa thuéc ®Þa bµn ®−îc vay tÝn
dông ®Çu t−. ChÝnh s¸ch −u ®·i vÒ l·i suÊt ®−îc thùc hiÖn trong c¶ tr−êng
hîp cho vay ®Çu t− vµ hç trî l·i suÊt sau ®Çu t−.
Thø hai, ChÝnh phñ cÇn cho phÐo më réng ®iÒu kiÖn cho vay tÝn dông
xuÊt khÈu. §iÒu kiÖn ®Ó ®−îc vay vèn tÝn dông xuÊt khÈu lµ doanh nghiÖp
ph¶i thùc hiÖn thanh to¸n qua ng©n hµng (thanh to¸n biªn mËu d−íi h×nh
thøc sö dông hèi phiÕu, internet banking), kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn
theo ®óng quy tr×nh vÒ thanh to¸n quèc tÕ.
Thø ba, thóc ®Èy thanh to¸n biªn mËu qua ng©n hµng, Nhµ n−íc cÇn
coi thanh to¸n biªn mËu qua ng©n hµng còng lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc
thanh to¸n quèc tÕ, c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cÇn tæ chøc tèt dÞch vô
thanh to¸n ®Ó thu hót kh¸ch hµng.
21
Thø t−, thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ rñi ro vÒ tû gi¸. CÇn cã
b¶o hiÓm tû gi¸, ng©n hµng Trung −¬ng hai n−íc cÇn ký kÕt vµ thùc hiÖn
viÖc HiÖp ®Þnh vÒ kinh doanh ngo¹i hèi trong hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng
m¹i hai n−íc t¹i khu vùc cöa khÈu.
Thø n¨m, tõng b−íc më réng ho¹t ®éng cña thÞ tr−êng tµi chÝnh: thùc
hiÖn tèt dÞch vô thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu qua ng©n hµng, hîp t¸c víi
ng©n hµng n−íc b¹n ®Ó kinh doanh ngo¹i hèi nh»m thu hót tiÒn göi cña c¸c
tæ chøc kinh tÕ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, c¸c ng©n hµng cÇn
−u tiªn vÒ h¹n møc tÝn dông ®èi víi c¸c chi nh¸nh trªn ®Þa bµn c¸c tØnh
biªn giíi phÝa B¾c, cÇn sím thiÕt lËp c¸c sµn giao dÞch chøng khãan t¹i c¸c
trung t©m tØnh lþ ®Ó t¹o m«i tr−êng cho c¸c nhµ ®Çu t−.
3.2.7. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c
3.2.7.1. §æi míi ph©n cÊp nguån thu cho ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng
CÇn thu hÑp ph¹m vi c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n toµn ngµnh.
3.2.7.2 Gi¶i ph¸p thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t−
Mét lµ, ®æi míi ph−¬ng thøc xóc tiÕn ®Çu t−. C¸c tØnh cÇn lËp quy ho¹ch
(®èi víi c¸c tØnh ch−a lËp quy ho¹ch) vµ c«ng bè quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t
triÓn kinh tÕ, x· héi vµ c¸c quy ho¹ch chuyªn ngµnh cña tõng ®Þa ph−¬ng ®Ó
cung cÊp th«ng tin ®Õn céng ®ång doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n−íc.
Hai lµ, c¶i tiÕn vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t− n−íc ngoµi vµo
lÜnh vùc khai th¸c vµ chÕ biÕn kho¸ng s¶n, theo ®ã dù ¸n ®Çu t− khai th¸c
vµ chÕ biÕn kho¸ng s¶n t¹i má cã tr÷ l−îng nhá (cô thÓ theo cÊp má hoÆc
tr÷ l−îng) kh«ng thuéc lÜnh vùc ®Çu t− cã ®iÒu kiÖn. §ång thêi, sö dông
c¸c c«ng cô thuÕ (xuÊt khÈu, tµi nguyªn) ®Ó h¹n chÕ xuÊt khÈu, khuyÕn
khÝch chÕ biÕn s©u kho¸ng s¶n quy.
Ba lµ, tiÕp tôc c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ c¶i thiÖn m«i tr−êng ®Çu t− t¨ng
c−êng tr¸ch nhiÖm cña c¸c ngµnh vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®Ó chó träng
22
gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò “hËu cÊp giÊy chøng nhËn ®Çu t−” nh− ®Òn bï, gi¶i
phãng mÆt b»ng vµ t¸i ®Þnh c−.
3.3. §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p tμi chÝnh
3.3.1. §¶m b¶o sù ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch vµ hoµn thiÖn m«i tr−êng
ph¸p lý
3.3.1.1. T¨ng c−êng c¶i c¸ch hµnh chÝnh, sím ban hµnh luËt vÒ thñ
tôc hµnh chÝnh
Tr−íc m¾t gi¶m bít sè l−îng vµ rót ng¾n thêi gian gi¶i quyÕt thñ tôc
hµnh chÝnh, sau ®ã cÇn khÈn tr−¬ng ban hµnh luËt vÒ thñ tôc hµnh chÝnh.
3.3.1.2. Cho phÐp c¸c ®Þa ph−¬ng ®−îc ban hµnh mét sè chÝnh s¸ch
®Æc thï trong mét sè tr−êng hîp
C¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c nãi riªng (c¸c tØnh cã ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn
kinh tÕ – x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n) ®−îc ban hµnh mét sè chÝnh s¸ch ®Æc
thï: MiÔn, gi¶m tiÒn thuª ®Êt, hç trî l·i suÊt, −u ®·i vÒ thuÕ Thu nhËp
doanh nghiÖp cã thêi h¹n ®èi víi mét sè ngµnh nghÒ, lÜnh vùc nh− s¶n xuÊt
l©m nghiÖp, trång rõng, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu…
3.3.2. Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¸c tØnh biªn
giíi phÝa B¾c
TiÕp tôc lËp vµ phª duyÖt quy ho¹ch cho c¸c tØnh ch−a cã quy ho¹ch;
®iÒu chØnh c¸c quy ho¹ch ®· cã ®¶m b¶o thèng nhÊt vÒ bè côc vµ hÖ thèng
c¸c chØ tiªu kinh tÕ - x· héi c¬ b¶n, ph¶i cã chØ tiªu thu nhËp b×nh qu©n ®Çu
ng−êi ®Ó lµm th−íc ®o ®¸nh gi¸ møc sèng cña nh©n d©n.
3.2.3. Gi÷ v÷ng vµ ph¸t huy t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c tØnh biªn giíi hai
n−íc ViÖt - Trung
Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, t¨ng c−êng t×nh h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a
c¸c tØnh biªn giíi hai n−íc vÒ c¸c lÜnh vùc: Chèng bu«n lËu vµ gian lËn
23
th−¬ng m¹i, vÒ du lÞch, giao th«ng vËn t¶i, gi¸o dôc ®µo t¹o... tõ ®ã thóc
®Èy quan hÖ l¸ng giÒng h÷u nghÞ vµ hîp t¸c ph¸t triÓn.
3.2.4. §µo t¹o nguån nh©n lùc
Cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc (chø kh«ng ph¶i lµ chÝnh
s¸ch thu hót nh©n tµi) tõ x©y dùng chiÕn l−îc ph¸t triÓn nh©n lùc, ®µo t¹o
vµ chÝnh s¸ch ®·i ngé tháa ®¸ng.
KÕt luËn
Tr−íc xu h−íng tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa, ViÖt Nam ®· chñ
®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ b»ng sù tham gia vµo c¸c liªn kÕt kinh tÕ
khu vùc vµ trªn ph¹m vi thÕ giíi. Trong ®ã, khu vùc mËu dÞch tù do
ASEAN - Trung Quèc ®ang tõng b−íc h×nh thµnh vµ t¸c ®éng m¹nh mÏ
®Õn nhiÒu mÆt trong ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. ACFTA t¹o ra
nh÷ng c¬ héi vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi, ®ång thêi còng ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò
ph¶i gi¶i quyÕt cho c¶ n−íc nãi chung, c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c nãi
riªng. B»ng viÖc vËn dông c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu, tuy ch−a thËt ®Çy
®ñ vµ hoµn thiÖn, luËn ¸n ®· gi¶i quyÕt ®−îc c¬ b¶n c¸c néi dung sau:
Mét lµ, hÖ thèng hãa nh÷ng nhËn thøc c¬ b¶n vÒ tµi chÝnh, tõ ®ã ph©n
tÝch ph−¬ng thøc t¸c ®éng cô thÓ cña c¸c c«ng cô tµi chÝnh chñ yÕu ®èi víi
ph¸t triÓn kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ;
Hai lµ, kh¶o s¸t nh÷ng kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc biªn
giíi cña Trung Quèc, tõ ®ã rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cho ViÖt
Nam trong viÖc sö dông c¸c c«ng cô tµi chÝnh ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh
biªn giíi phÝa B¾c - n¬i cã nhiÒu nÐt t−¬ng ®ång víi khu vùc biªn giíi cña
Trung Quèc, ®ång thêi còng chÞu sù ¶nh h−ëng, t¸c ®éng trùc tiÕp tõ c¸c
chÝnh s¸ch cña Trung Quèc;
24
Ba lµ, kh¸i qu¸t hãa thùc tr¹ng vÒ tiÒm n¨ng vµ t×nh h×nh ph¸t triÓn
kinh tÕ, thùc tr¹ng tµi chÝnh ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c tØnh biªn
giíi phÝa B¾c thêi gian qua, nh÷ng kÕt qu¶ vµ h¹n chÕ trong sö dông c¸c
c«ng cô tµi chÝnh vµ nh÷ng nguyªn nh©n;
Bèn lµ, x©y dùng quan ®iÓm, ®Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh
biªn giíi phÝa B¾c trong thêi gian tíi;
N¨m lµ, ®Ò xuÊt 7 nhãm gi¶i ph¸p tµi chÝnh vµ 4 ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy
hiÖu qu¶ c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi
phÝa B¾c trong ®iÒu kiÖn h×nh thµnh ACFTA. C¸c gi¶i ph¸p tËp trung vµo
huy ®éng c¸c nguån lùc cho ®Çu t− ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ kÕt cÊu h¹ tÇng
kinh tÕ vµ vÊn ®Ò then chèt lµ ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých cña nhµ ®Çu t−; n©ng
cao hiÖu qu¶ ®Çu t− vèn c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia; Thùc hiÖn ®Êu
gi¸ quyÒn khai th¸c c¸c lo¹i tµi nguyªn, kho¸ng s¶n ®Ó huy ®éng tèi ®a c¸c
nguån lùc tµi chÝnh vµ cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, −u ®·i vÒ tµi chÝnh ®Æc
thï ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh nghÒ, lÜnh vùc mòi nhän, then chèt....
Do ph¹m vi nghiªn cøu réng, bao gåm 7 tØnh biªn giíi phÝa B¾c, c¸c
tØnh l¹i cã sù kh¸c nhau vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, sù ph¸t triÓn vÒ
kinh tÕ - x· héi cña mçi tØnh cßn phô thuéc vµo c¸c yÕu tè vµ ®iÒu kiÖn
kh¸c; lÜnh vùc kinh tÕ lu«n cã sù biÕn ®éng, nh÷ng t¸c ®éng vµ ¶nh h−ëng
cña ACFTA ®ang trong tiÕn tr×nh h×nh thµnh ch−a thùc sù râ nÐt; víi tr×nh
®é cã h¹n, nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt kh«ng khái nh÷ng thiÕu sãt, h¹n chÕ
khi ¸p dông vµo mçi ®Þa ph−¬ng cô thÓ. T¸c gi¶ mong muèn nhËn ®−îc
nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp, bæ xung cña c¸c nhµ khoa häc, c¸c thÇy, c¸c c«
gi¸o vµ ®ång nghiÖp ®Ó luËn ¸n ®−îc hoµn thiÖn h¬n, gãp phÇn nhá bÐ vµo
sù ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c tØnh biªn giíi phÝa B¾c trong nh÷ng n¨m tíi.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Các giải pháp tài chính để phát triển kinh tế các tỉnh biên giới phía Bắc trong điều kiện hình thành khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc.pdf