Đề tài Chi phí sản xuất kinh doanh và các biện pháp quản lý chi phí x kinh doanh tại xí nghiệp 24

l­¬ng c¬ b¶n. Nh­ vËy, do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong ph¹m vi qu©n ®éi nªn c¸c kho¶n phô cÊp tÝnh vµo l­¬ng t­¬ng ®èi cao víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c cïng ngµnh. Nh­ng kho¶n nµy kh«ng trùc tiÕp lµm t¨ng gi¸ trÝp nh­ng l¹i tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt nªn sÏ lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. Møc phô cÊp hµng n¨m ®­îc cÊp trªn c¨n cø vµo kÕ ho¹ch lao ®éng s¶n xuÊt vµ cho phÐp xÝ nghiÖp trÝch, nªn ®©y lµ nh©n tè kh¸ch quan. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp t¨ng 339521573® (tû lÖ 30,2%) lµ do sè c«ng nh©n s¶n xuÊt t¨ng nh­ng mÆt kh¸c cßn do c«ng nh©n phÇn lín ch­a thùc hiÖn ®­îc møc lao ®éng kÕ ho¹ch. ViÖc tuyÓn chän c«ng nh©n s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp cßn s¬ sµi ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cÇn thiÕt do ®ã n¨ng suÊt lao ®éng thÊp lµm t¨ng chi phÝ. HiÖn nay, tr×nh ®é tay nghÒ b×nh qu©n cña c«ng nh©n lµ bËc 4/7. Do ®ã xÝ nghiÖp cÇn t¨ng c­êng båi d­ìng n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n. * VÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung Kho¶n chi phÝ nµy n¨m 2000 t¨ng kh¸ cao so víi n¨m 1999 (t¨ng 60,5%), trong ®ã: + Chi phÝ khÊu hao TSC§ t¨ng 292537356 ®ång víi tû lÖ 48,5% lµ do xÝ nghiÖp ®­a thªm m¸y mãc vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh»m hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao nh­ m¸y cuèn inox, m¸y ®iÖn ho¸. Tuy nhiªn viÖc sö dông cßn ch­a ®ång bé, ch­a tËn dông hÕt c«ng suÊt g©y l·ng phÝ chi phÝ khÊu hao. + N¨ng l­îng phôc vô cho s¶n xuÊt còng t¨ng tõ 86127356 lªn 133730420 ®ång víi tû lÖ55%. N¨m võa qua, nguån n¨ng l­îng phôc vô cho s¶n xuÊt t¨ng do ®¬n gi¸ ®iÖn n¨ng 10% tøc lµ kho¶ng tõ 810 ®ång lªn 880 ®ång vµ do xÝ nghiÖp ®­a vµo ch¹y thö mét sè m« h×nh c¶i thiÕn míi nh­ bé nåi nÊu ¨n biªn phßng, bÕp tµy H¶i Qu©n. Song viÖc sö dông ®iÖn cßn ch­a ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ theo ®óng giêi s¶n xuÊt quy ®Þnh. KÕ to¸n cña xÝ nghiÖp kh«ng thùc hiÖn theo dâi chi tiÕt c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt chung nªn khã qu¶n lý chi phÝ ph¸t sinh ë kho¶n nµy. * VÒ chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ b¸n hµng klµ kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tiªu thô s¶n phÈm, kho¶n chi nµy chiÕm tû träng nhá trong tæng chi phÝ tõ 1%- 2%. S¶n phÈm hoµn thµnh xong phÇn lín ®­îc giao nép t¹i kho cho c«ng tuyªn chi phÝ b¸n hµng chñ yÕu lµ chi phÝ vËn chuyÓn, Ýt ph¸t sinh chi phÝ bao gãi, b¶o qu¶n s¶n xuÊt.Tuy nhiªn xÝ nghiÖp còng cã nh÷ng héi nghÞ giíi thiÖu s¶n phÈm víi tßan qu©n, víi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kh¸c ngoµi ph¹m vi qu©n ®éi ®Ó më réng t¨ng khèi l­îng hµng ho¸ kinh tÕ. * VÒ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Kho¶n môc nµy chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín tõ 12% - 15%, trong ®ã kho¶ng 65% chi phÝ nép C«ng ty. Hµng n¨m C«ng ty c¨n cø vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp ®Ó quy ®Þnh trÝch. Kho¶n nµy chi cho c«ng t¸c ®iÒu hµnh qu¶n lý ho¹t ®éng xÝ nghiÖp cña C«ng ty nh­ viÖc duyÖt c¸c hîp ®ång kinh tÕ, tr×nh bµy vèn víi ng©n hµng, chi giao dÞch tiÕp kh¸ch, c¸c ®oµn thanh tra cña Tæng côc. Nh­ vËy, lµ xÝ nghiÖp thµnh viªn cña C«ng ty, chÞu sù chi phèi ®iÒu hµnh trùc tiÕp cña C«ng ty nªn 65% chi phÝ QLDN ë xÝ nghiÖp ph¶i nép cho C«ng ty. §iÒu nµy cho thÊy tÝnh chñ ®éng cña xÝ nghiÖp trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cßn bÞ h¹n chÕ, g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §©y còng lµ nguyªn nh©n kh¸ch quan lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp t¨ng. VÒ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i xÝ nghiÖp Bé m¸y qu¶n lý t¹i xÝ nghiÖp lµ t­¬ng ®èi hîp lý víi sè l­îng kho¶ng 41 c¸n bé nh©n viªn. song xÝ nghiÖp cßn ch­a tËp trung vµo kh©u then chèt, cô thÓ: Ban tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp cã 5 ng­êi l¹i lµm viÖc trong phßng cã diÖn tÝch chËt hÑp lµm gi¶m hiÖu qu¶ c«ng t¸c. xÝ nghiÖp cÇn ®Çu t­ thªm cho c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh t¹i xÝ nghiÖp. Nh©n viªn c¸c phßng ch­a lµm ®óng theo giê quy ®Þnh nªn nhiÒu khi dÉn ®Õn t×nh tr¹ng "ng­êi thõa, viÖc thiÕu". C¸c phßng ban ®Òu ®­îc trang bÞ m¸y tÝnh, fax, m¸y in nh­ng ch­a sö dông hiÖu qu¶ dÉn ®Õn chi phÝ khÊu hao TSC§ t¨ng. Chi phÝ giao dÞch tiÕp kh¸ch ph¸t sinh th­êng vùît kÕ ho¹ch g©y l·ng phÝ. §Ó gi¶m ®­îc kho¶n nµy cÇn cã sù thèng nhÊt qu¶n triÖt cña ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp,. Tãm l¹i, n¨mqua chi phÝ t¨ng mµ doanh lîi thu ®­îc ch­a cao. Nguyªn nh©n kh¸ch quan lµ xÝ nghiÖp ph¶i thùc hiÖn thªm chØ tiªu C«ng ty giao, do xÝ nghiÖp thùc hiÖn mét sè mÆt hµng míi lÇn ®Çu tiªn ®­a vµo s¶n xuÊt nªn ch­a x©y dùng ®­îc ®Þnh møc chi phÝ nguyªn vËt liÖu, ®Þnh møc lao ®éng phï hîp. Nguyªn nh©n chñ quan lµ do c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ch­a s¸t sao vµ ch­a xö lý kÞp thêi ®èi víi nh÷ng biÕn ®éng ph¸t sinh. Bé phËn kÕ to¸n xÝ nghiÖp ch­a theo dâi chi tiÕt c¸c yÕu tè chi phÝ ph¸t sinh trong kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung lµm gi¶m hiÖu qu¶ qu¶n lý. 2.3. T×nh h×nh qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp 24. ë xÝ nghiÖp 24 s¶n phÈm s¶n xuÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, kÝch cì nªn chi phÝ ph¸t sinh còng rÊt phøc t¹p. Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ ®­îc thùc hiÖn chÆt chÏ nh»m tÝnh ®óng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, xÝ nghiÖp ®Òu tiÕn hµnh lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm c¨n cø vµo ®Þnh møc chi phÝ, dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng nh÷ng n¨m qua t¹i xÝ nghiÖp. 2.3.1. Ph­¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp. C«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp ®­îc coi lµ biÖn ph¸p tµi chÝnh ®Ó qu¶n lý chi phÝ v× nã phôc vô ®¾c lùc cho viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô, ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶. LËp kÕ ho¹ch chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm nghÜa lµ ®· x©y dùng cho xÝ nghiÖp môc tiªu phÊn ®Êu, cã c¬ së ®Ó t×m tßi, khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng trong s¶n xuÊt kinh doanh nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ vµ t¨ng lîi nhuËn cho xÝ nghiÖp. §Ó lËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm xÝ nghiÖp c¨n cø vµo ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu do phßng kü thuËt lËp ra ®Ó dù to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu; c¨n cø vµo ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng do bé phËn lao ®éng tiÒn l­¬ng lËp ra trªn c¬ së ®Þnh møc s¶n xuÊt cña phßng kü thuËt ®Ó lËp kÕ ho¹ch chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; c¨n cø vµo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc ®Ó lËp ra kÕ ho¹ch trÝch theo l­¬ng vµ kÕ ho¹ch khÊu hao TSC§; c¨n cø vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt ®Ó lËp dù to¸n c¸c lo¹i chi phÝ kh¸c nh­ chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn… §Ó lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm xÝ nghiÖp c¨n cø vµo ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt cña tõng lo¹i vËt t­, vµo sè l­îng s¶n phÈm ®­îc C«ng ty giao còng nh­ hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c; c¨n cø vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm cña n¨m tr­íc vµ trªn thÞ tr­êng; c¨n cø vµo biÕn ®éng gi¸ c¶ cña thÞ tr­êng cung cÊp ®Çu vµo cho xÝ nghiÖp… Sau khi ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn vµ qu¶n lý gi¸ thµnh n¨m tr­íc, kÕt hîp víi c¸c c¨n cø trªn xÝ nghiÖp dù kiÕn møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch, ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tiÒm tµng ®Ó h¹ gi¸ thµnh tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ vµ gi¸ thµnh tiªu thô s¶n phÈm kú kÕ ho¹ch. Trong qu¸ tr×nh lùa chän ph­¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, xÝ nghiÖp ®· cè g¾ng chän c¸ch tèi ­u, khoa häc nhÊt. Víi mçi ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau th× kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng kh¸c nhau. HiÖn nay, xÝ nghiÖp c¨n cø vµo ®Þnh møc trung b×nh tiªn tiÕn cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cïng ngµnh vµ c¨n cø vµo c¸c chØ tiªu ®­îc giao ®Ó x©y dùng ph­¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ngoµi ra, xÝ nghiÖp còng rÊt linh ho¹t trong c¸ch tÝnh to¸n, vÝ dô nh­ khi ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, xÝ nghiÖp chän tiªu thøc ph©n bæ lµ doanh thu tiªu thô nh­ng nÕu trong mét thêi kú, chi phÝ ph¸t sinh lín vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng "g¸nh" ®­îc n÷a th× kÕ to¸n chuyÓn mét phÇn sang tµi kho¶n chi phÝ chê kÕt chuyÓn (TK 142) ®Ó ®¶m b¶o cho gi¸ thµnh ®­îc æn ®Þnh vµ hîp lý. Khi x©y dùng xong kÕ ho¹ch gi¸ thµnh xÝ nghiÖp tr×nh cho Tæng côc duyÖt lµm c¨n cø ®Ó thùc hiÖn. Do xÝ nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nªn ®Ó ®¸nh gi¸ cô thÓ c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ còng nh­ t×nh h×nh lËp vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm, ta chän mét lo¹i s¶n phÈm tiªu biÓu chiÕm tû träng lín trong sè l­îng c¸c mÆt hµng vµ ®­îc thùc hiÖn liªn tôc nhiÒu n¨m. §ã lµ mÆt hµng inox 18 (s¶n l­îng 28000 c¸i n¨m 2000). B¶ng 6: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch b¸t inox - 18 (n¨m 2000) Kho¶n môc §VT §MTH §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 1999 2000 Tæng côc duyÖt n¨m 1999 §Ò nghÞ duyÖt n¨m 2000 1. ThÐp inox 0,5 mm céng NVL chÝnh Kg 0,22 29.000 33.756 6.380.0 7.426,3 2. Phít ®¸nh bãng C¸i 0,008, 45.000 45.000 6.380.0 7.426,3 3. Bét ®¸nh bãng Kg 0,03 40.000 40.000 360.0 360,0 4. DÇu ho¶ Lit 0,01 4.000 4.000 1.200.0 1.200,0 5. Xµ phßng Kg 0,005 2.500 2.500 40,0 40,0 6. GiÎ lau Kg 0,005 8.000 8.000 12,5 12,5 7. Hép catton C¸i 0,005 4.000 4.000 40,0 40,0 8. GiÊy Gram Kg 0,005 5.000 5.000 20,0 20,0 9. D©y buéc céng vËt liÖu phô Kg 0,005 15.000 15.000 25,0 25,0 10. N¨ng l­îng Kw 1,5 828 880 75,0 75,0 11. L­¬ng Céng 0,16 16.800 21.000 1772,5 1.772,5 12. ¡n ca Céng 0,16 2.500 3.000 1242,0 1.320,0 13. BHXH,BHYT.. ®ång 19% 19.300 17.200 2688,0 3.360,0 14. KHTSC§ ®ång 400,0 480,0 15. Chi phÝ sö dông khu«n mÉu ®ång 510,7 638,4 16. ThiÖt h¹i s¶n phÈm ®ång 772,0 772,0 17. Chi phÝ kh¸c céng gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®ång 454,0 450,4 18. Chi phÝ tiªu thô ®ång 94,8 94,8 19. Chi phÝ QLDN céng gi¸ thµnh tiªu thô ®ång 753,0 873,0 2.3.2 T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp 24 B¶ng 7: Gi¸ thµnh s¶n phÈm - b¸t inox 18 n¨m 2000 Kho¶n môc §VT §MTH §¬n gi¸ Thµnh tiÒn 1. Qua sè liÖu trªn b¶ng ta thÊy xÝ nghiÖp ®· thùc hiÖn ®­îc nhiÖm vô h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ë mÆt hµng b¸t inox 18. Cô thÓ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ 18.287,4®/1sp nh­ng t×nh h×nh thùc tÕ gi¸ thµnh 18.204,9®/s¶n phÈm. Nh­ vËy xÝ nghiÖp ®· thùc hiÖn gi¶m ®­îc 82,5®/1sp víi sè t­¬ng ®èi lµ 0,45%. §Ó thÊy râ chÊt l­îng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ ¶nh h­ëng ®Õn sù gi¶m gi¸ thµnh nh­ trªn, ta ®i s©u ph©n tÝch tõng yÕu tè chi phÝ. * Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh. §èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm kho¶n chi nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Cv = SSl x i x gi - F Trong ®ã: Sl: Lµ s¶n l­îng s¶n xuÊt cña mét lo¹i s¶n phÈm. Gi: §¬n gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng. F: Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi. i: Møc tiªu hao b×nh qu©n tõng lo¹i NVL. Riªng mÆt hµng b¸t inox 18 gi¸ trÞ phÕ liÖu thu kh«ng ®¸ng kÓ nªn xÝ nghiÖp ®· kh«ng ®­a vµo tÝnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã kho¶n chi kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh theo thùc tÕ lµ: CvDV = SSl1 x ki x gki - FDK = 28.000 * 0,22 *33.756 = 207.936.960 ®ång. Kho¶n chi vËt liÖu thùc tÕ lµ: Cv1 = SSl1 x li x gli - F1 = 28.000 * 0,22 * 33.700 = 207.592.000 Møc chªnh lÖch gi÷a thùc tÕ víi kÕ ho¹ch sÏ lµ: Cv1 - CVdK = DCV = 207592000 - 207936960 = - 344960 ®ång. Qua ®ã ta thÊy møc chi phÝ vÒ thÐp inox kú thùc tÕ gi¶m 344.960® lµ do ¶nh h­ëng nh©n tè: møc tiªu hao b×nh qu©n, ®¬n gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng trong ®ã ®Þnh møc tiªu hao thùc tÕ ®¹t ®­îc nh­ kÕ ho¹ch ®Ò ra nªn kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn sù t¨ng gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh cßn møc ¶nh h­ëng cña ®¬n gi¸ xuÊt dïng nh­ sau: Cvg = SSl1 x li x (gli - gki) = 28.000 * 0,22 * (33.700 - 33.756 = - 344.960) Nh­ vËy tæng møc chi nguyªn vËt liÖu chÝnh cho s¶n phÈm b¸t inox 18 kú thùc tÕ ®· gi¶m 344.960® lµ do ®¬n gi¸ xuÊt dïng gi¶m. Thµnh tÝch nµy cã ®­îc lµ do xÝ nghiÖp ®· t×m ®­îc nguån cung cÊp rÎ gi¶m vµ gi¶m ®­îc chi phÝ thu mua vËn chuyÓn. Víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, xÝ nghiÖp ®· cè g¾ng ®¹t ®­îc nh­ ®Þnh møc ®Æt ra lµ 0,22kg/1sp. N¨m qua, gi¸ c¶ cña lo¹i vËt liÖu thÐp inox trªn thÞ tr­êng cã nhiÒu biÕn ®éng cô thÓ lµ t¨ng 28750® lªn 33650®/kg nh­ng xÝ nghiÖp ®· thµnh c«ng trong viÖc t×m ®­îc nguån cung cÊp rÎ h¬n so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra, gi¶m ®­îc ®¬n gi¸ xuÊt dïng lµ 56®/kg thÐp inox. Ngoµi quan hÖ giao dÞch víi C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Hoµ B×nh, TiÕn §¹t… xÝ nghiÖp ®· më réng quan hÖ víi C«ng ty inox §¹i Ph¸t, chi nh¸nh gang thÐp Th¸i Nguyªn nªn cã thÓ chñ ®éng t×m nguån thay thÕ ®ång thêi gi¶m ®­îc chi phÝ thu mua vµ do ®ã gi¶m ®­îc chi phÝ nguyªn vËt liÖu. §Ó qu¶n lý tèt kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu xÝ nghiÖp còng ®Æc biÖt chó träng ®Õn viÖc mua nguyªn vËt liÖu cã chÊt l­îng ®¶m b¶o nh»m chi phÝ ph¸t sinh do s¶n phÈm háng. * Chi phÝ vËt liÖu phô Lo¹i chi phÝ nµy ®· thùc hiÖn gi¶m ®­îc 99®/kg t­¬ng øng víi tû lÖ 5,6% chñ yÕu lµ do: + xÝ nghiÖp ®· gi¶m ®­îc ®¬n gi¸ xuÊt dïng bét ®¸nh bãng b»ng c¸ch mua víi khèi l­îng lín ®Ó ®­îc gi¶m gi¸. Ngoµi ra cßn cã nguyªn nh©n kh¸ch quan lµ gi¸ lo¹i bét nµy trªn thÞ tr­êng gi¶m. + ViÖc sö dông nhiªn liÖu lµ dÇu ho¶ ®Ó ®¸nh bãng ®iÖn ho¸ s¶n phÈm lµ l·ng phÝ so víi ®Þnh møc ®Æt ra lµ 0,03l/1sp. §©y lµ nh©n tè chñ quan trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ v× c«ng nh©n khi sö dông dÇu ch­a cã ý thøc tiÕt kiÖm, ®Ó r¬i v·i hoÆc lÊy qu¸ ®Þnh møc cho phÐp. + Xµ phßng sö dông ë c¸c ph©n x­ëng n¨m 2000 ®Òu ®óng kÕ ho¹ch vÒ ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ nh­ng thùc tÕ t¹i c¸c ph©n x­ëng cßn l·ng phÝ chøng tá c«ng t¸c x©y dùng ®Þnh møc ch­a s¸t sao. + GiÎ lau: N¨m võa qua, phßng kü thuËt ®· yªu cÇu c¸c ph©n x­ëng sö dông tiÕt kiÖm lo¹i nµy b»ng viÖc dïng l¹i kh«ng chØ mét lÇn nh­ng vÉn ph¶i ®¶m b¶o cho mÉu m· s¶n phÈm ®­îc bÒn ®Ñp. Thùc tÕ xÝ nghiÖp ®· gi¶m ®Þnh møc tiªu hao lµ 0,002kg/1sp tøc tiÕt kiÖm ®­îc 16®/1sp. Tuy nhiªn xÝ nghiÖp cßn cã thÓ t×m thªm nguån cung cÊp kh¸c cã ®¬n gi¸ rÎ vµ gi¶m ®¬n gi¸ xuÊt dïng xuèng d­íi 8000®/1kg. + D©y buéc: xÝ nghiÖp ®· chän ®­îc nguån cung cÊp rÎ h¬n so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra nªn gi¶m ®­îc 5®/1sp. Nh×n chung chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm kho¶ng 5% nªn xÝ nghiÖp ®· ®Æt träng t©m c«ng t¸c qu¶n lý vµo yÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Thùc tÕ cho thÊy xÝ nghiÖp ®· cè g¾ng t×m kiÕm nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu, rÎ, tiÕt kiÖm chi phÝ thu mua ®Ó gi¶m chi phÝ ®Çu vµo còng nh­ khai th¸c tiÒm n¨ng gi¶m chi phÝ b»ng viÖc theo dâi kiÓm tra s¸t sao qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹i tõng ph©n x­ëng. Song vÉn kh«ng tr¸nh khái viÖc qu¶n lý sö dông mét sè vËt liÖu phô vµ nhiªn liÖu l·ng phÝ do ý thøc tr¸ch nhiÖm cña c«ng nh©n ch­a cao, c¸c qu¶n ®èc ph©n x­ëng ch­a ph¸t huy hÕt chøc n¨ng gi¸m s¸t kiÓm tra ®«n ®èc thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. * Chi phÝ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n tÝnh theo l­¬ng. Trong kh©u lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm, xÝ nghiÖp kh«ng ®i s©u chi tiÕt cho chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý phôc vô ph©n x­ëng nªn khã ®­a ra kÕt luËn chÝnh x¸c. Tuy nhiªn nh×n vµo b¶ng ta thÊy, xÝ nghiÖp ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch vÒ ®Þnh møc lao ®éng lµ 0,16c«ng /1sp víi møc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng lµ 21000®/1c«ng t¨ng 4200®/1c«ng so víi n¨m 1999. §iÒu nµy chøng tá xÝ nghiÖp ®· chó träng båi d­ìng tay nghÒ c«ng nh©n, tæ chøc c¸c cuéc thi s¸t h¹ch n©ng cao tay nghÒ còng nh­ quan t©m ®Õn ®êi sèng ng­êi lao ®éng (t¨ng møc phô cÊp ®éc h¹i, t¨ng ®¬n gi¸ ¨n so víi n¨m 1999). XÝ nghiÖp còng cÇn so s¸nh gi÷a tèc ®é t¨ng chi phÝ nh©n c«ng víi tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh hîp lý. * Chi phÝ khÊu hao TSC§. Hµng n¨m, c¨n cø vµo thùc tÕ cña n¨m tr­íc, triÓn väng s¶n xuÊt trong n¨m tíi, t×nh h×nh thùc tÕ vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt t¹i xÝ nghiÖp, kÕ to¸n lËp b¶ng kÕ ho¹ch chi tiÕt khÊu hao TSC§ vµ t×nh h×nh hao mßn TSC§. Tõ ®ã c¨n cø vµo b¶ng kÕ ho¹ch KHTSC§ cïng s¶n l­îng thùc tÕ s¶n xuÊt ra kÕ to¸n hµng th¸ng trÝch KHTSC§ theo ph­¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh. Tõ n¨m, 1999, theo quyÕt ®Þnh sè 166 cña BTC, tµi s¶n cè ®Þnh cña xÝ nghiÖp ®­îc trÝch hµng n¨m theo c«ng thøc. Møc trÝch KH hµng n¨m = Tuy nhiªn, thùc tÕ do xÝ nghiÖp do s¶n xuÊt s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nªn viÖc trÝch khÊu hao tÝnh vµo gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm cßn theo kiÓu "bèc thuèc" nghÜa cßn ¸ng chøng vµo s¶n l­îng s¶n xuÊt ra, cßn xem xÐt liÖu gi¸ thµnh "g¸nh" ®­îc hay kh«ng, do ®ã møc trÝch khÊu hao ph¶n ¸nh ch­a ®­îc chÝnh x¸c. MÆt kh¸c nhiÒu m¸y mãc thiÕt bÞ t¹i xÝ nghiÖp ®· qua thêi gian sö dông, trÝch khÊu hao nh­ng vÉn ch­a thanh lý, thay m¸y míi g©y ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. * Chi phÝ thiÖt h¹i s¶n phÈm chi phÝ s¶n phÈm háng gi¶m lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m ®­îc 0,8®/s¶n phÈm so víi kÕ ho¹ch. Thµnh tÝch nµy ®¹t ®­îc chñ yÕu lµ do tay nghÒ c«ng nh©n ®îc n©ng cao vµ chÊt l­îng thÐp tèt. NÕu xÝ nghiÖp chó ý ®Õn ®æi míi m¸y mãc, ¸p dông c«ng nghÖ míi th× chi phÝ thiÖt h¹i s¶n phÈm cßn gi¶m ®­îc n÷a. * Chi phÝ kh¸c. Lµ nh÷ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, dông cô phôc vô cho viÖc qu¶n lý ph©n x­ëng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. XÝ nghiÖp ®· gi¶m ®­îc 3®/ s¶n phÈm so víi kÕ ho¹ch. * Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp - Chi phÝ b¸n hµng thùc hiÖn theo ®óng kÕ ho¹ch lµ do s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp ®· quen thuéc víi toµn qu©n, kh«ng ph¶i bá thªm chi phÝ giíi thiÖu s¶n phÈm. ViÖc b¶o gãi s¶n phÈm còng ®­îc thùc hiÖn cÈn thËn h¬n, tr¸nh l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu bao gãi nh­ giÊy, hép catton. XÝ nghiÖp chØ bè trÝ mét nh©n viªn ë kh©u tiªu thô s¶n phÈm, ®¶m tr¸ch viÖc giao th«ng t¹i kho cho C«ng ty chi phÝ b¸n hµng ®· gi¶m ®Õn møc tèi thiÓu ë yÕu tè tiÒn l­¬ng. - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¨ng 3®/1 s¶n phÈm trong ®ã bao gåm c¶ chi phÝ nép C«ng ty vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i xÝ nghiÖp. Nh×n chung, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cña xÝ nghiÖp x· trô së C«ng ty nªn chi phÝ ®i l¹i giao dÞch ®Ó gi¶i quyÕt, thùc hiÖn nhiÖm vô gi÷a hai bªn tÊt yÕu ph¸t sinh. ViÖc tiÕt kiÖm chi phÝ nµy phô thuéc vµo ý thøc vµ biÖn ph¸p qu¶n lý cña ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh ë xÝ nghiÖp l·ng phÝ chñ yÕu ë chi phÝ ®iÖn tho¹i, chi phÝ khÊu hao ë c¸c phßng ban do c¸c nh©n viªn cßn l¹m dông ®iÖn tho¹i c«ng ®Ó gi¶i quyÕt viÖc riªng. MÆt kh¸c, mçi phßng ban ®Òu ®­îc bè trÝ m¸y vi tÝnh nh­ng ch­a sö dông hiÖu qu¶, nhÊt lµ m¸y ë phßng hµnh chÝnh v¨n th­ hÇu nh­ kh«ng sö dông trong khi ®ã m¸y ë phßng tµi chÝnh mäi ng­êi ph¶i thay nhau sö dông ®Ó xö lý khèi l­îng c«ng viÖc lín. Nh­ vËy, qua ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh lo¹i s¶n phÈm b¸t inox 18, ta thÊy xÝ nghiÖp ®· rÊt nç lùc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p gi¶m phÝ h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Æc biÖt lµ chó träng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh. Tuy thÕ, ®©y míi chØ lµ mét khÝa c¹nh trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh trong toµn x· héi nªn kh«ng thÓ ®­a ra mét kÕt luËn t­¬ng tù vÒ viÖc qu¶n lý chi phÝ ®èi víi c¸c s¶n phÈm kh¸c, nh­ng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh vÒ nh÷ng cè g¾ng, nh÷ng t×m tßi cña xÝ nghiÖp trong viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Th«ng qua c«ng t¸c h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm b¸t inox 18 x· héi ®· ®ãng gãp mét phÇn vµo thùc hiÖn môc tiªu t¨ng tÝch luü cña C«ng ty ®ång thêi hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm BQP giao, n©ng cao uy tÝn cña xÝ nghiÖp trong ph¹m vi qu©n ®éi vµ c¶ n­íc. Cô thÓ trong 28000 s¶n phÈm b¸t inox 18 th× cã 27.410 s¶n phÈm lµ chØ tiªu BQP giao víi ®¬n gi¸ lµ 19310 ®/ s¶n phÈm, doanh thu ®¹t ®­îc lµ 529 278 100®ång, tiÕt kiÖm ®­îc 2261 325 ®ång cho BQP. 590 s¶n phÈm lµ hµng kinh tÕ ®­îc thùc hiÖn theo ®¬n ®Æt hµng cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c víi ®¬n gi¸ tho¶ thuËn lµ 18.344®/s¶n phÈm vÉn ®¶m b¶o cho xÝ nghiÖp bï ®¾p ®­îc c¸c chi phÝ, mÆt kh¸c cßn gióp xÝ nghiÖp më réng thÞ tr­êng, t¨ng søc c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. 2.3.3 Mét sè biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh mµ xÝ nghiÖp ®· vµ ®ang thùc hiÖn trong nh÷ng n¨m qua. Lµ xÝ nghiÖp cã quy m« nhá so víi c¸c doanh nghiÖp cïng ngµnh ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, h¬n n÷a l¹i phô thuéc vµo sù qu¶n lý cña C«ng ty, do ®ã ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc xÝ nghiÖp ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c lÊy thu bï chi vµ cã l·i. Ngoµi sè l·i thu ®­îc nép C«ng ty xÝ nghiÖp cßn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc, më réng quy m« s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng c«ng nh©n viªn. ChÝnh v× thÕ viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc xÝ nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m. Thêi gian qua xÝ nghiÖp ®· rÊt cè g¾ng t×m tßi vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chi phÝ víi ®Æc ®iÓm cña xÝ nghiÖp m×nh. Cô thÓ lµ c¸c biÖn ph¸p sau: - X©y dùng kÕ ho¹ch chi phÝ. §Ó cã ®­îc mét dù to¸n chi phÝ hîp lý ®¶m b¶o tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhÞp nhµng liªn tôc, hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Æt ra xÝ nghiÖp c¨n cø vµo: + §Þnh møc tiªu chuÈn kinh tÕ kü thuËt do bé phËn kü thuËt lËp ra. + C¨n cø vµo ®­êng lèi h­íng dÉn cña BQP th«ng qua thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ®­îc giao, h­íng dÉn cñaBTC vµ ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. + C¨n cø vµo nh÷ng chØ tiªu kÕ ho¹ch cña xÝ nghiÖp nh­ kÕ ho¹ch s¶n l­îng, kÕ ho¹ch lao ®éng, tiÒn l­¬ng, kÕ ho¹ch ®Çu t­ më réng, kÕ ho¹ch ®µo t¹o, kÕ ho¹ch söa ch÷a. + C¨n cø vµo kinh nghiÖm thùc hiÖn chi phÝ kú tr­íc hoÆc c¸c thèng kª kinh tÕ kü thuËt ®­îc tÝch luü. + C¨n cø vµo c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c¸c chØ tiªu chi phÝ. - T¨ng c­êng kiÓm tra gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn chi phÝ vµ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng cña chi phÝ trong tõng thêi kú. Th«ng qua ®ã t×m ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý linh ho¹t s¾c bÐn nh­: mua nguyªn vËt liÖu ë n¬i thuËn tiÖn, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc tiªu hao vËt t­… - Thùc hiÖn c«ng t¸c quyÕt to¸n. QuyÕt to¸n ë xÝ nghiÖp lµ viÖc tæng hîp vµ thanh to¸n c¸c kho¶n thu chi ®· thùc hiÖn trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh vµo b¸o c¸o, sau ®ã b¸o c¸o cho C«ng ty. Th«ng qua c«ng t¸c quyÕt to¸n, xÝ nghiÖp mét mÆt rµ so¸t vµ xö lý c¸c chi phÝ thùc hiÖn trong kú, mÆt kh¸c x¸c ®Þnh ®­îc kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét kú nhÊt ®Þnh. Khi thùc hiÖn quyÕt to¸n, xÝ nghiÖp võa x¸c ®Þnh ®­îc nguån kinh phÝ dïng ®Ó thanh to¸n cho c¸c chi phÝ hîp lý hîp lÖ võa ®­a ra biÖn ph¸p xö lý víi nh÷ng chi phÝ kh«ng hîp lÖ hoÆc ch­a ®­îc thanh to¸n. 2.4 Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i xÝ nghiÖp 24. 2.4.1 Nh÷ng thµnh tÝch ®¹t ®­îc: - VÒ c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. + C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ, viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ tõng ph©n x­ëng chi tiÕt cho tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh lµ hîp lý, cã c¨n cø khoa häc t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c h¹ch to¸n qu¶n lý kinh tÕ ë xÝ nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ cao. + Tuy s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nh­ng xÝ nghiÖp ®· cè g¾ng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th­êng xuyªn theo ®Þnh kú hµng th¸ng nh»m ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c cho l·nh ®¹o C«ng ty. Tõ ®ã cã biÖn ph¸p kÞp thêi nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña C«ng ty. + ViÖc tËp hîp chi phÝ theo kho¶n môc lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña xÝ nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh cô thÓ nhanh chãng còng nh­ viÖc qu¶n lý c¸c kho¶n môc ®­îc thuËn lîi. - XÝ nghiÖp ®· hoµn thµnh c¬ b¶n hÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vËt t­ cho c¸c mÆt hµng, th­êng xuyªn c¶i tiÕn ®iÒu chØnh ®Þnh møc ®Ó phï hîp víi s¶n xuÊt, thùc hiÖn qu¶n lý chÆt chÏ tiªu hao vËt t­ trong s¶n xuÊt. §ång thêi ra c¸c quy chÕ qu¶n lý kü thuËt c¬ ®iÖn vµ lµm thñ tôc cÊp thÎ ®øng m¸y cho c«ng nh©n. - Chñ ®éng nghiªn cøu tiÕp cËn s¶n phÈm míi, kh¾c phôc sù cè kü thuËt t¹o sù chñ ®éng trong s¶n xuÊt h¹n chÕ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh kh«ng ®¸ng cã. N¨m võa qua phßng kü thuËt ®· nghiªn cøu vµ thiÕt kÕ thµnh c«ng s¶n phÈm míi: bÕp tµu h¶i qu©n, xoong biªn phßng lµm gi¶m chi phÝ mua ngoµi. - XÝ nghiÖp ®· tæ chøc c«ng t¸c mua b¸n vËt t­, lu«n lu«n t×m kiÕm chän mua lo¹i vËt t­ cã gi¸ rÎ chÊt l­îng cao, ®ång thêi gi¶m chi phÝ thu mua. - XÝ nghiÖp ®· ¸p dông chÕ ®é th­ëng ph¹t khuyÕn khÝch trong thùc hµnh tiÕt kiÖm chi phÝ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch båi d­ìng n©ng cao tay nghÒ. 2.4.2 Nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc - XÝ nghiÖp lu«n t×m c¸ch gi¶m chi phÝ tån kho nh­ng viÖc cung øng vËt t­ cßn chËm, ch­a ®ång bé ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é s¶n xuÊt. - Chi phÝ cè ®Þnh nh­ chi phÝ khÊu hao vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cßn chiÕm tû träng cao trong gi¸ thµnh. M¸y mãc thiÕt bÞ cña xÝ nghiÖp ch­a ®ång bé cßn l¹c hËu, c«ng suÊt gi¶m xuèng nh­ng vÉn víi chi phÝ khÊu hao vµ tiªu hao ®iÖn n¨ng nh­ cò. Chi phÝ QLDN l·ng phÝ chñ yÕu ë chi phÝ giao dÞch ®iÖn tho¹i, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi… ChÝnh ®iÒu nµy lµm cho chi phÝ cè ®Þnh cao gi¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ cña xÝ nghiÖp. - KÕ to¸n xÝ nghiÖp ch­a thÓ hiÖn chi tiÕt c¸c yÕu tè chi phÝ cho kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ QLDN trong gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm. V× thÕ viÖc gi¸m s¸t sù biÕn ®éng cña c¸c lo¹i chi phÝ nµy gÆp khã kh¨n kh«ng ®­a ra c¸c biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. - Tæ chøc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý cã lóc ch­a ®ång bé, ch­a chñ ®éng, chÊt l­îng vµ tiÕn ®é nhËp hµng quèc phßng ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña cÊp trªn. - Ch­a duy tr× th­êng xuyªn chÕ ®é b¶o d­ìng söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ, khu«n mÉu ®¶m b¶o phôc vô s¶n xuÊt liªn tôc. ChËm ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, ¸p dông c«ng nghÖ míi. - C«ng t¸c qu¶n lý cßn láng lÎo, cßn ®Ó t×nh tr¹ng ra vµo bõa b·i kh«ng ®óng quy ®Þnh g©y mÊt m¸t tµi s¶n cña ®¬n vÞ. - ViÖc thùc hiÖn quy chÕ an toµn ch­a cao cßn ®Ó x¶y ra mÊt an toµn trong s¶n xuÊt. ViÖc tuyÓn chän c«ng nh©n ®Çu vµo thiÕu chÆt chÏ ë kh©u tuyÓn chän tay nghÒ, do vËy c«ng nh©n cã t¸c phong c«ng nghiÖp kÐm. - C«ng t¸c qu¶ng c¸o tiÕp thÞ cßn yÕu. Trªn ®©y lµ mét sè ­u nh­îc ®iÓm trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ t¹i xÝ nghiÖp, ®ßi hái nhµ qu¶n lý ph¶i n¾m b¾t kÞp thêi ®Ó duy tr× ph¸t huy nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®­îc, ®ång thêi nhanh chãng t×m ra biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n ®ang tån t¹i ë xÝ nghiÖp. Ch­¬ng III Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt vÒ c¸c biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë xÝ nghiÖp 24 3.1 Kinh nghiÖm qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc. §­êng lèi chiÕn l­îc kinh doanh lµ rÊt quan träng nh­ng quan träng kh«ng kÐm ®ã lµ viÖc qu¶n lý thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh doanh Êy. NhiÒu doanh nghiÖp ®· thµnh c«ng nhê nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o biÕt t×m ra thÕ m¹nh cña m×nh, khuyÕn khÝch nã ph¸t triÓn còng nh­ hiÓu ®­îc ®iÓm yÕu ®Ó t×m c¸ch kh¾c phôc. VÒ nguyªn t¾c, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp nãi chung vµ qu¶n trÞ chi phÝ nãi riªng th­êng tu©n theo mét sè lý thuyÕt qu¶n lý. Ngµy nay, nhiÒu kü thuËt tæ chøc vµ qu¶n lý kinh doanh vÉn ¸p dông c¸c nguyªn t¾c cña nh÷ng lý thuyÕt nµy. ThËm chÝ, c¸c lý thuyÕt míi vÒ qu¶n lý còng chÞu ¶nh h­ëng mét c¸ch cã ý thøc hoÆc kh«ng cã ý thøc nh÷ng lý thuyÕt nµy. Tr­êng ph¸i æn ®Þnh cã hai lý thuyÕt chÝnh lµ"Lý thuyÕt qu¶n trÞ khoa häc" ë mü cña Frederic W,Taylor vµ "Lý thuyÕt qu¶n trÞ hµnh chÝnh" Theo ®ã, hiÖu qu¶ cña qu¶n trÞ cã thÓ ®­îc n©ng cao b»ng c¸c biÖn ph¸p t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n. Nã bao gåm sù kh¸m ph¸ th«ng qua c¸c ph­¬ng ph¸p khoa häc cña c«ng nh©n. Nã bao gåm sù kh¸m ph¸ th«ng qua c¸c ph­¬ng ph¸p khoa häc nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n trong viÖc sö dông con ng­êi thay do viÖc dùa vµo kinh nghiÖm: sù x¸c ®Þnh nh÷ng chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh cña nhµ qu¶n trÞ thay thÕ cho viÖc c«ng nh©n tù ý chän ph­¬ng ph¸p lµm viÖc riªng; sù lùa chän vµ huÊn luyÖn c«ng nh©n, ph¸t triÓn tinh thÇn hîp t¸c thay v× khuyÕn khÝch nh÷ng nç lùc c¸ biÖt riªng lÎ. Ngµy nay, t¸c dông cña nh÷ng lý thuyÕt nµy ®èi víi viÖc tiÕt kiÖm vµ qu¶n lý chi phÝ thËt to lín. Song song víi môc tiªu t¨ng tr­ëng vµ më réng, c¸c nhµ doanh nghiÖp biÕt r»ng ®éi ngò nh©n viªn chÝnh lµ nguån gèc cña mäi xu thÕ. Hä lÊy ®i chi phÝ nh©n c«ng nh­g nÕu biÕt sö dông hä hîp lý hiÖu qu¶ th× chÝnh doanh nghiÖp ®· tiÕt kiÖm ®­îc mét kho¶n chi rÊt lín. Theo quan ®iÓm qu¶n lý chi phÝ cña c¸c nhµ kinh doanh §øc, hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy kh«ng thÓ chØ dùa vµo mét phßng ban, ®¬n vÞ trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng t¸c mµ ph¶i dùa vµo sù phèi hîp cña nhiÒu bé phËn. Mèi quan hÖ chÆt chÏ trong C«ng ty ®­îc ®Ò cao ngay tõ viÖc x©y dùng m« h×nh doanh nghiÖp. §iÒu nµy còng t­¬ng ®ång víi quan ®iÓm cña ng­êi NhËt, trong ®ã tr¸ch nhiÖm n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp thuéc vÒ mäi ng­êi, kh¸c víi quan ®iÓm cña ng­êi Mü cã tr¸ch nhiÖm Êy chØ thuéc vÒ mét vµi c¸ nh©n xuÊt s¾c ®­îc chän ra. Trªn ph¹m vi hÑp h¬n, tuú thuéc vµo quy m« vµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp nªn quyÕt ®Þnh ph­¬ng thøc qu¶n lý chi phÝ nh­ thÕ nµo.T¹i C«ng ty hµng kh«ng Airlines, do TSC§ cña C«ng ty cã gi¸ trÞ v« cïng lín nªn C«ng ty lùa chän mét khung chi phÝ cao dµnh cho söa ch÷a lín TSC§ (bao gåm söa ch÷a lín vµ chi phÝ kiÓm tra tr­íc khi bay) vµ tham gia c¶ chi phÝ b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù. T¹i C«ng ty P&G, s¶n phÈm cña C«ng ty míi xuÊt hiÖn ë thÞ tr­êng nh­ng nhu cÇu víi nã ch­a æn ®Þnh, C«ng ty ®· quyÕt ®Þnh ®­a ra nh÷ng b­íc ®Çu t­ b¶n ®Çu rÊt m¹nh vµo kh©u qu¶ng c¸o giíi thiÖu s¶n phÈm ®Õn ng­êi tiªu dïng. MÆt kh¸c viÖc qu¶n lý chi phÝ cña C«ng ty P&G mét phÇn dùa vµo viÖc ®­a ra khung h×nh ph¹t nÆng t­¬ng xøng víi møc th­ëng cho thµnh qu¶ lµm ra. §èi víi C«ng ty Vinamilk, v­¬n lªn trong c¬ chÕ víi lîi thÕ lµ s¶n phÈm t­¬ng ®èi ®éc quyÒn, hä tËn dông triÖt ®Ó thuËn lîi cña møc gi¸ nguyªn liÖu ®Çu vµo rÎ m¹t, sau ®ã tËp trung ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu nµy c¹nh tranh víi s¶n phÈm ngo¹i nhËp. Nhê vËy, dï cã quy m« lín, vinamilk vÉn duy tr× ®­îc vÞ thÕ cña m×nh b»ng chiÕn l­îc qu¶n lý chi phÝ ®Çu vµo chÆt chÏ, do vËy lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖmvÒ qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®ang ph¸t triÓn trªn th­¬ng tr­êng mµ xÝ nghiÖp 24 cã thÓ linh ho¹t vËn dông. §Ó tho¸t h¶n "vá bao cÊp" mµ c¬ chÕ tr­íc ®©y t¹o ra, ®Ó kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trong ph¹m vi qu©n ®éi vµ c¶ n­íc, xÝ nghiÖp 24 cßn ph¶i cè g¾ng nhiÒu trong t¨ng c­êng qu¶n lý chi phÝ ®Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm so víi gi¸ cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c cïng ngµnh. 3.2. Yªu cÇu ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh nh»m thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn xÝ nghiÖp trong thêi gian tíi. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· khiÕn cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trë nªn n¨ng ®éng h¬n trong viÖc lùa chän c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt vµ t×m thÞ tr­êng ®Çu ra cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp m×nh. Mçi doanh nghiÖp ph¶i tù m×nh ®Ò c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh sao cho thu ph¶i ®ñ chi ®ång thêi cã l·i. §ã lµ viÖc kh«ng dÔ trong nÒn kinh tÕ ®Çy rñi ro vµ c¹nh tranh khèc liÖt hiÖn nay. §Ó ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®óng h­íng vµ hiÖu qu¶ xÝ nghiÖp ph¶i ®Æt ra ®­îc môc tiªu ng¾n h¹n vµ dµi h¹n trong tõng thêi kú còng nh­ lËp kÕ ho¹ch ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ã. Trong thêi gian tíi môc tiªu cña xÝ nghiÖp lµ: - Më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô BQP giao v­¬n ra thÞ tr­êng tiªu thô ngoµi ph¹m vi qu©n ®éi nh­ c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng, häc viÖn… - N©ng cÊp hÖ thèng m¸y mãc trang thiÕt bÞ sö dông t¹i xÝ nghiÖp ®Æc biÖt lµ d©y chuyÒn s¶n xuÊt, tù thiÕt kÕ c¶i tiÕn mét sè m« h×nh m¸y mãc ®Ó gi¶m chi phÝ mua ngoµi. - §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn b»ng c¸c ch­¬ng tr×nh huÊn luyÖn göi ®i häc chuyªn tu, theo häc c¸c líp t¹i chøc. N©ng cao tay nghÒ c«ng nh©n s¶n xuÊt b»ng c¸c cuéc thi s¸t h¹ch tay nghÒ chó träng ngay tõ kh©u tuyÓn chän. Thùc hiÖn ®­îc nh÷ng môc tiªu ®ã, xÝ nghiÖp cÇn quan t©m tíi néi dung qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp tõ kh©u huy ®éng vèn, kiÓm tra gi¸m t×nh h×nh sö dông vèn, c¸c chi phÝ ph¸t sinh ®Õn viÖc trÝch lËp c¸c quü… trong ®ã qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh lµ tiÒn ®Ò c¬ së ®Ó t¨ng lîi nhuËn, t¨ng tÝch luü, më réng quy m« s¶n xuÊt theo chiÒu réng còng nh­ chiÒu s©u. §Ó c«ng t¸c qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶, ng­êi l·nh ®¹o doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®­îc cung cÊp c¸c th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi vÒ mäi ho¹t ®éng kinh doanh nh»m ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch qu¶n lý kÞp thêi vµ ®óng ®¾n. C«ng t¸c cña phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n chÝnh lµ c«ng cô ®Ó ng­êi qu¶n lý theo dâi t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh hµng ngµy. V× vËy cïng víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ®¬n vÞ c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n còng cÇn kh«ng ngõng ®­îc n©ng cao hoµn thiÖn h¬n n÷a nh»m ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n cho c«ng t¸c qu¶n trÞ néi bé. XÝ nghiÖp ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn tµi chÝnh kÕ to¸n am hiÓu nghiÖp vô tµi chÝnh kÕ to¸n, n¾m v÷ng th«ng tin vÒ gi¸ trÞ t¹i thÞ tr­êng ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña xÝ nghiÖp. C¸n bé tµi chÝnh kÕ to¸n ph¶i lµ ng­êi nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc, n¨ng ®éng s¸ng t¹o, d¸m nghÜ d¸m lµm vµ hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao. §éi ngò nh©n viªn nµy ë xÝ nghiÖp cÇn chÞu khã t×m hiÓu häc hái n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n. C«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ ë xÝ nghiÖp ph¶i thu©n theo c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n n­íc ta, t¹o ®iÒu kiÖn cho xÝ nghiÖp ph¸t huy ®­îc néi lùc cao hiÖu qña s¶n xuÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Vi tÝnh ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ. Tr­íc nh÷ng thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËtv µ sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin th× viÖc ¸p dông thµnh tùu nµy vµo c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ lµm chi phÝ ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ h¬n lµ tÊt yÕu kh¸ch quan. Hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ ph¶i h­íng vµo hiÖn ®¹i ho¸ trong viÖc ghi chÐp, xö lý sè liÖu nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng qu¶n lý, nhanh chãng thuËn tiÖn trong viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin b¸o c¸o cÇn thiÕt cho ng­êi qu¶n lý trong qu¶n trÞ néi bé ®¬n vÞ. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy ®ßi hái ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn qu¶n lý tµi chÝnh kÕ to¸n ph¶i th«ng th¹o vÒ thao t¸c xö lý trªn m¸y tÝnh còng nh­ biÕt sö dông c¸c phÇn mÒm øng dông. Mét sè nguyªn t¾c n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n mµ xÝ nghiÖp cÇn vËn dông. + Hoµn thiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n tõ chøng tõ, tµi kho¶n, sæ s¸ch ®Õn tæ chøc bé m¸y TC - KT nh»m t¨ng c­êng møc ®é chÝnh x¸c vµ tèc ®é ph¶n ¸nh th«ng tin vÒ biÕn ®éng tµi s¶n, c«ng nî, ®­a ra gi¶i ph¸p t¨ng nhanh tèc ®é chu chuyÓn vèn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña xÝ nghiÖp. + Néi dung ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n ®Òu dùa trªn ph¸p lÖnh thèng kª, c¸c chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n, tµi kho¶n kÕ to¸n. Song xÝ nghiÖp cÇn dùa trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña xÝ nghiÖp m×nh mµ cã nh÷ng söa ®æi bæ sung phï hîp. HiÖn t¹i xÝ nghiÖp ®· ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ ®Ó phï hîp víi viÖc ph¶n ¸nh th«ng tin cho C«ng ty. §©y lµ c¶ qu¸ tr×nh söa ch÷a nh÷ng sai sãt thiÕu khoa häc trong thùc tiÔn ®Ó bæ sung hoµn thiÖn dÇn vÒ lý luËn råi l¹i dïng thùc tiÔn ®Ó minh chøng vµ kiÓm nghiÖm tÝnh ®óng ®¾n cña nã. + KÕt hîp hµi hoµ, s¸ng t¹o gi÷a m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i víi tiÒm n¨ng tri thøc con ng­êi. Kh«ng nªn qu¸ thiªn lÖch vÒ mét ph­¬ng diÖn nµo mµ cÇn ph¸t huy nh÷ng ­u thÕ vµ h¹n chÕ nh­îc ®iÓm mçi bªn bëi mäi sù c©n ®èi ®Òu ®em l¹i lîi Ých cao nhÊt. + B¶o ®¶m nguyªn t¾c phôc vô theo yªu cÇu cña kinh doanh trªn c¬ ë thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh vÒ ph¸p luËt. Nguyªn t¾c nµy ®ßi hái khi thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n cÇn nh¹y bÐn, ch©n thùc phï hîp víi c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng vÒ s¶n xuÊt kinh doanh. Tu©n thñ theo ®óng c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch luËt ®Þnh, khi cã vÊn ®Ò bÊp cËp n¶y sinh th× cÇn thiÕt ph¶i ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ víi cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh thÝch hîp. 3.3. Mét sè ®Ò xuÊt nh»m t¨ng c­êng qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi xÝ nghiÖp 24 Mét lµ t¨ng c­êng c«ng t¸c thu mua, dù tr÷ vµ sö dông ®óng ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s· nh»m gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Lµ nh÷ng s¶n xuÊt mÆt hµng c¬ khÝ nªn chi phÝ lµ rÊt lín ®ßi hái xÝ nghiÖp ph¶i lu«n t¨ng c­êng gi¶m s¸t qu¶n lý chÆt chÏ ®Ó tiÕt kiÖm kho¶n môc nµy. Qua b¶ng 4 ta thÊy chi phÝ nguyªn vËt liÖu n¨m 2000 t¨ng 10% so víi n¨m 1999 trong ®ã sè t¨ng chñ yÕu ë nguyªn vËt liÖu phô vµ nhiªn liÖu, thùc tÕ n¨m võa qua sù t¨ng gi¸ cña nhiªn liÖu vµ n¨ng l­îng ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ nguyªn vËt liÖu cô thÓ lµ ®iÖn t¨ng tõ 810 ®ång lªn 880 ®ång. §èi víi s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp, kho¶n chi nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh th­êng phô thuéc vµo bèn nh©n tè nh©n tè sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt, ®¬n gi¸ xuÊt dïng møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu vµ gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi. Do ®ã ®Ó tiÕt kiÖm tèi ®a kho¶n chi nguyªn vËt liÖu, xÝ nghiÖp ph¶i theo dâi ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng cña nh÷ng nh©n tè nµy ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. + §¬n gi¸ xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ mua nguyªn vËt liÖu. XÝ nghiÖp ®· cè g¾ng trong më réng mèi quan hÖ víi ng­êi cung cÊp ®Ó võa t×m ®­îc nguån nguyªn liÖu rÎ võa ®¶m b¶o chÊt l­îng. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thu mua xÝ nghiÖp cÇn ®Ò cao h¬n n÷a tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi ng­êi thu mua ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng vËt t­, phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt. + Møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng lµ nh©n tè cã ý nghÜa lín trong viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc qu¶n lý møc tiªu hao s¸t sao phô thuéc vµo mét phËn qu¶n lý kinh tÕ, bé phËn kü thuËt vµ c¶ ng­êi lao ®éng. Phßng kü thuËt ph¶i liªn tôc b¸m s¸t c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt ®Ó c¶i tiÕn ®Þnh møc tiªu dïng sao cho hîp lý tiÕt kiÖm mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng. §Þnh møc thùc tÕ ®· thùc hiÖn lµ 0,22kg thÐp/1sp (®èi víi b¸t inox) nh­ng xÝ nghiÖp cã thÓ phÊn ®Êu gi¶m cßn ,21kg nÕu n©ng cao tr×nh ®é sö dông nguyªn vËt liÖu cña c«ng nh©n hoÆc m¸y mãc thiÕt bÞ vµ sö dông thÐp cã chÊt l­îng thÐp tèt gi¶m sè nguyªn vËt liÖu hao hôt. Kü thuËt cã thÓ linh ho¹t h¬n trong viÖc sö dông vËt liÖu thay thÕ, bëi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt ®· t¹o ra nhiÒu lo¹i vËt liÖu gi¸ rÎ mµ tÝnh to¸n n¨ng sö dông rÊt cao. ë xÝ nghiÖp 24 viÖc th­ëng ph¹t c¸c bé phËn s¶n xuÊt cßn ch­a phæ biÕn, dÉn ®Õn c«ng nh©n cßn ch­a cã ý thøc tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt. Do vËy xÝ nghiÖp cÇn sö dông th­êng xuyªn h¬n c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ nh­ chÕ ®é th­ëng ph¹t nh»m h¹ thÊp møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu, g¾n tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt nh­ ph¹t ®Òn tiÒn nguyªn vËt liÖu khi lµm s¶n phÈm háng qu¸ ph¹m vi cho phÐp, ph¹t sö dông qu¸ ®Þnh møc nguyªn vËt liÖu, th­ëng s¸ng kiÕn tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, t¨ng c­êng c«ng t¸c thu håi phÕ liÖu. Cã nh­ vËy míi n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi s¶n xuÊt, ®¶m b¶o gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu mµ chÊt l­îng s¶n phÈm vÉn cao. + §Ó ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu cho s¶n xuÊt xÝ nghiÖp ph¶i x©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc dù tr÷ vËt t­ thÝch hîp. L­îng d÷ tr÷ nµy kh«ng ®­îc qu¸ nhiÒu v× sÏ g©y ø ®äng vèn vµ thiÖt h¹i trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n, ®ång thêi kh«ng ®­îc qu¸ Ýt nguyªn vËt liÖu g©y c¨ng th¼ng lµm ¸ch t¾c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi dù tr÷ nguyªn vËt liÖu lµ ph¶i ®ñ ®Ó ®¸p øng s¶n xuÊt ®ång thêi ph¶i gi¶m thÊp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh,. ë xÝ nghiÖp, hÖ thèng kho b·i ch­a ®¶m b¶o tiªu chuÈn dù tr÷ nguyªn vËt liÖu, ch­a x©y dùng ®Þnh møc dù tr÷ hîp lý. XÝ nghiÖp ®· gi¶m tèi thiÕu chi phÝ dù tr÷ ph¸t sinh nªn nguyªn vËt liÖu chñ yÕu lµ dïng ®Õn ®©u mua ®Õn ®ã, ®iÒu nµy nhiªug khi kh«ng ®¸p øng kÞp thêi cho s¶n xuÊt hoÆc do nhu cÇu cÊp thiÕt cña s¶n xuÊt nªn xÝ nghiÖp ph¶i mua nguyªn vËt liÖu víi gi¸ cao ®Æc biÖt lµ lo¹i vËt liÖu phô, dÉn ®Õn chi phÝ nguyªn vËt liÖu t¨ng trong gi¸ thµnh. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, xÝ nghiÖp cÇn x©y dùng ®Þnh møc dù tr÷ vËt t­ thÝch hîp võa ®ñ yªu cÇu s¶n xuÊt (b»ng c¸ch c¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt trong kú vµ l­îng vËt t­ cßn tån ®Çu kú) võa thÝch nghi víi sù biÕn ®éng liªn tôc cña gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng, tøc lµ xÝ nghiÖp cÇn tÝnh to¸n so s¸nh gi÷a chi phÝ gi¶m ®­îc gi¶m dù tr÷ nguyªn vËt liÖu víi chi phÝ ph¸t sinh do chËm ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt. XÝ nghiÖp ngµy cµng ph¶i chó träng h¬n tíi kÕt cÊu s¶n phÈm, tuy viÖc thay ®æi kÕt cÊu kh«ng phô théc vµo ý muèn chñ quan cña xÝ nghiÖp song xÝ nghiÖp cã thÓ gi¶m nh÷ng mÆt hµng kinh tÕ cã chi phÝ nguyªn vËt liÖu cao nh­ng ®em l¹i Ýt lîi nhuËn. XÝ nghiÖp cÇn quan t©m tíi viÖc thiÕt kÕ kiÓu dang s¶n phÈm ®Ñp vµ tèn Ýt vËt t­, c¶i tiÕn quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Ó tiªu hao Ýt nguyªn vËt liÖu. Hai lµ: Chó träng c¸c biÖn ph¸p n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó gi¶m chi phÝ nh©n c«ng. Qua b¶ng (4) ta thÊy chi phÝ nh©n c«ng n¨m 2000 t¨ng 30,2% so víi n¨m 1999. Lµ xÝ nghiÖp quèc phßng ®­îc bao cÊp mét phÇn nªn ®¬n gi¸ s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp ®­îc tæng côc duyÖt ®èi víi mÆt hµng quèc phßng. Do ®ã n¨m 2000 møc l­¬ng èi thiÓu cña c«ng nh©n ®· ®­îc t¨ng tõ 144000 ®ång lªn 180000 ®ång theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Sè t¨ng Ò chi phÝ nh©n c«ng mét phÇn do xÝ nghiÖp tuyÓn thªm lao ®éng mÆt kh¸c cßn do n¨ng suÊt lao ®éng ch­a cao. Muèn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng xÝ nghiÖp cÇn chó ý h¬n tíi c¸c vÊn ®Ò sau: + HiÖn nay, lao ®éng ë xÝ nghiÖp vÉn mang tÝnh chÊt thñ c«ng v× thÕ phßng kü thuËt c¶i tiÕn hoµn thµnh tèt ®Þnh møc lao ®éng b»ng c¸ch xuèng tõng ph©n x­ëng theo dâi thao t¸c cña c«ng nh©n, bÊm giê cho viÖc hoµm thµnh s¶n phÈm. xÝ nghiÖp cÇn ®­a nhanh tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt, c¶i tiÕn d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®Ó gi¶m bít lao ®éng thñ c«ng. + Tay nghÒ b×nh qu©n c«ng nh©n ë xÝ nghiÖp lµ 4/7 còng ®· tæ chøc c¸c cuéc thi tay nghÒ n©ng cao tr×nh ®é cho c«ng nh©n nh­ng cÇn chó träng h¬n ®Õn chÊt l­îng phong trµo. §Ó n©ng cao tr×nh ®é c«ng nhËn, xÝ nghiÖp cã thÓ tæ chøc nh÷ng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, gi¸o dôc c«ng nh©n ngay t¹i xÝ nghiÖp hoÆc göi ®i doanh nghiÖp kh¸c ®Ó häc hái kinh nghiÖm. Khi tuyÓn c«ng nh©n míi vµo lµm viÖc th× ph¶i lùa chän ng­êi cã tay nghÒ cao, cã ý thøc tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc. Trong c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng xÝ nghiÖp còng ®· tæ chøc ph¸t thÎ cho c«ng nh©n lµm ca nh»m qu¶n lý chÆt chÏ qu©n sè, giê lµm ®¶m b¶o trËt tù an toµn trong xÝ nghiÖp song cÇn yªu cÇu thùc hiÖn nghiªm tóc viÖc ®eo thÎ, kiÓm tra thÎ khi ®øng m¸y hoÆc ra vµo xÝ nghiÖp. + Duy tr× c¸c h×nh thøc tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng hîp lý nh÷ng tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm, th­ëng s¶n phÈm chÊt l­îng tèt h×nh thøc ®Ñp, th­ëng n¨ng suÊt lao ®éng cao nh­ hiÖn nay. MÆt kh¸c ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é th­ëng ph¹t nghiªm minh nh­ c¾t l­¬ng, trõ l­¬ng nh÷ng ng­êi nghØ kh«ng lý do.. C¸ch thøc tr¶ l­¬ng nµy g¾n liÒn kÕt qu¶ s¶n xuÊt ng­êi c«ng nh©n víi lîi Ých vËt chÊt cña hä do ®ã sÏ thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o ®­îc lßng tin cña c¸n bé c«ng nh©n viªn víi xÝ nghiÖp ®ång thêi t¨ng c­êng kû luËt lao ®éng còng nh­ t¹o ra t¸c phong c«ng nghiÖp cao ng­êi lao ®éng. Sau khi s¶n phÈm hoµn thµnh, cÇn tæ chøc tèt c«ng t¸c kiÓm tra kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh chÊt l­îng c«ng viÖc, x¸c ®Þnh l¹i ®Þnh møc lao ®éng ®Ó xem kÕ ho¹ch x©y dùng ®· hîp lý ch­a, qua ®ã khuyÕn khÝch tinh thÇn s¸ng t¹o cña c«ng nh©n lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng, chÊt l­îng s¶n phÈm tèt h¬n. + §éi ngò nh©n viªn qu¶n lý cña xÝ nghiÖp cßn trÎ phÇn lín ®· qua ®µo t¹o t¹i c¸c tr­êng trung cÊp, cao ®¼ng vÒ kinh tÕ, kü thuËt, mét sè cã tr×nh ®é ®¹i häc, hä ®Òu n¨ng næ nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc. XÝ nghiÖp cÇn cã kÕ ho¹ch tiÕp tôc ®µo t¹o n©ng cao chuyªn m«n ®Ó tËn dông triÖt ®Ó søc trÎ cho ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp. Lµm tèt c¸c vÊn ®Ò trªn chÝnh lµ xÝ nghiÖp ®· vËn dông tèt ¶nh h­ëng tÝch cùc cña nh©n tè lao ®éng vµ sö dông con ng­êi víi nh©n tè tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m chi phÝ nh©n c«ng. Ba lµ: VËn dông kÞp thêi nh÷ng tiÕn bé cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt doanh nghiÖp. HiÖn t¹i, hÖ thèng m¸y mãc ë ba ph©n x­ëng cña xÝ nghiÖp cßn ch­a ®ång bé thËm chÝ hiÖu suÊt sö dông thÊp vµ l¹c hËu so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸ch cïng ngµnh nªn dÔ g©y l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt. Do ®ã xÝ nghiÖp cÇn nhanh chãng thanh lý nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh l¹c hËu, kh«ng cã kh¶ n¨ng kh«i phôc hoÆc kh«ng cÇn sö dông ®Ó gi¶m chi phÝ khÊu hao, ®ång thêi trang bÞ nh÷ng m¸y mãc cã kh¶ n¨ng tù ®éng ho¸ cao, d©y chuyÓn c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó t¨ng n¨ng suÊt vµ gi¶m chi phÝ nh©n c«ng. XÝ nghiÖp cÇn ®Çu t­ vèn, kinh phÝ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho phßng kü thuËt tù nghiªn cøu thiÕt kÕ nh÷ng m« h×nh d©y chuyÒn c«ng nghÖ míi võa phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña xÝ nghiÖp võa phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña xÝ nghiÖp võa cã tÝnh n¨ng sö dông cao. N¨m võa qua, xÝ nghiÖp ®· øng dông mét sè ®Ò tµi c¶i tiÕn vµo s¶n xuÊt nh­ "thiÕt kÕ chÕ t¹o dao c¾t thÐp L" thiÕt kÕ l¾p ®Æt hÖ thèng hót ®éc t¹i ph©n x­ëng dËp vµ ®· tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. §iÒu nµy cho thÊy bé phËn kü thuËt cña xÝ nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¶i tiÕn s¸ng chÕ ¸p dông kü thuËt míi vµo s¶n xuÊt nªn x· héi cÇn cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ thÝch ®¸ng vÒ chÕ ®é khen th­ëng còng nh­ kinh phÝ ®Ó thùc hiÖn ®Ò tµi. Bèn lµ: TiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. N¨m võa qua kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong gi¸ thµnh cña xÝ nghiÖp t¨ng 60,5 so víi n¨m 1999. Ngoµi t¨ng do chi phÝ khÊu hao con sè nµy t¨ng mét phÇn lµ do chi phÝ vÒ n¨ng l­îng sö dông trong xÝ nghiÖp t¨ng. §¬n gi¸ ®iÖn cña Nhµ n­íc t¨ng 10% lµ nguyªn nh©n kh¸ch quan ¶nh h­ëng ®Õn sù t¨ng chi phÝ ngoµi ra cßn do xÝ nghiÖp trang bÞ thªm hai d©y chuyÒn s¶n xuÊt lµ m¸y cuèn inox vµ ®iÖn ho¸ nªn chi phÝ ngoµi ra cßn do xÝ nghiÖp trang bÞ thªm hai d©y chuyÒn s¶n xuÊt lµ m¸y cuèn inox vµ ®iÖn ho¸ nªn chi phÝ vÒ n¨ng l­îng ch¹y thö còng t¨ng. ë xÝ nghiÖp nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, chi phÝ mua ngoµi gåmnhiÒu kho¶n nh­ chi phÝ tiÒn ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i dïng cho s¶n xuÊt ë ph©n x­ëng vµ c¸c bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp. C¸c kho¶n nµy rÊt dÔ bÞ l·ngphÝ vµ sö dông thiÕu ý thøc tiÕt kiÖm. XÝ nghiÖp cÇn cã biÖn ph¸p n©ng cao ý thøc tiÕt kiÖm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong qu¸ tr×nh sö dông, ®Ò ra néi quy, ®Þnh møc sö dông, l¾p c«ng t¬ ®iÖn n­íc ë tõng bé phËn sö dông, xö ph¹t nh÷ng tr­êng hîp qu¸ ®Þnh møc ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ h¬n c¸c kho¶n chi nµy. VÝ dô vÒ tiÒn ®iÖn tho¹i c¸c phßng cÇn ph©n tÝch c¸c cuéc gäi cña th¸ng tr­íc ®Ó thÊy ®­îc c¸c nµo hîp lý, cuéc gäi nµo lµ l·ng phÝ tõ ®ã x©y dùng ®Þnh møc sö dông ®iÖn tho¹i vµ kho¸n tr¶ b»ng tiÒn cho tõng bé phËn. NÕu c¸ nh©n sö dông v­ît møc cho phÐp th× ph¶i bá tiÒn tr¶ phÇn v­ît tréi. N¨m lµ: x©y dùng ®Þnh møc chi tiªu cho kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ hµnh chÝnh. Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong xÝ nghiÖp gåm c¶ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp nép cho C«ng ty nªn kho¶n môc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm (12% - 15%). §©y lµ nguyªn nh©n kh¸ch quan lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm do xÝ nghiÖp chÞu sù chi phèi ®iÒu tiÕt trùc tiÕp tõ C«ng ty vµ møc trÝch lµ do C«ng ty quy ®Þnh. Tuy nhiªn xÝ nghiÖp cã thÓ chñ ®éng gi¶m c¸c kho¶n chi phÝ ®Æt ra kÕ ho¹ch tøc lµ t¹o ra môc tiªu cô thÓ ®Ó phÊn ®Êu trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nh­ gi¶m chi vÒ tiÕp kh¸ch, giao dÞch ®èi ngo¹i, chi vÒ mua s¾m v¨n phßng phÈm b¸o chÝ. Thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy cÇn cã sù qu¸n triÖt cña ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp còng nh­ tinh thÇn tù gi¸c tiÕt kiÖm cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn th«ng qua c¬ chÕ th­ëng ph¹t ®· ®Ò ra. XÝ nghiÖp th­êng xuyªn giao dÞch víi C«ng ty bªn Gia L©m nªn chi phÝ ®i l¹i x¨ng dÇu, b¶o d­ìng xe ph¸t sinh kh¸ lín. Gi¶m ®­îc kho¶n chi nµy, xÝ nghiÖp cÇn tËp trung phèi hîp c«ng viÖc ®Ó mét lÇn ®i l¹i cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu viÖc. S¸u lµ: Chó träng h¬n ®Ó c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n. C«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· ®­îc xÝ nghiÖp thùc hiÖn cho mäi mÆt hµng. Song, do xÝ nghiÖp ho¹t ®éng trong m«i tr­êng mµ tÝnh c¹nh tranh ch­a cao nªn viÖc gi¸m s¸t qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ theo kÕ ho¹ch ®Æt ra còng ch­a ®­îc thùc hiÖn triÖt ®Ó. S¶n phÈm hµng ho¸ cña xÝ nghiÖp lµ c¸c s¶n phÈm cã thÓ so s¸nh ®­îc nªn ®ång thêi víi viÖc lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm, xÝ nghiÖp cã thÓ ®Ò ra nhiÖm vô h¹ gi¸ thµnh ®èi víi tõng lo¹i ®Ó x¸c ®Þnh râ thªm møc phÊn ®Êu trong c¶ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Cã nh­ vËy, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ míi thùc sù trë thµnh mét biÖn ph¸p qu¶n lý h÷u hiÖu ë xÝ nghiÖp. C«ng t¸c kÕ to¸n ë xÝ nghiÖp cÇn thÓ hiÖn chi tiÕt c¸c yÕu tè chi phÝ cho kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó gi¶m s¸t chÆt chÏ h¬n c¸c lo¹i chi phÝ ph¸t sinh vµ nh÷ng biÕn ®éng cña chóng ®Ó ®­a ra ®¸nh gi¸ kÞp thêi. Lµm ®­îc ®iÒu nµy tÊt yÕu khèi l­îng c«ng viÖc cña tõng kÕ to¸n viªn sÏ t¨ng lªn, ®ßi hái xÝ nghiÖp cÇn trang bÞ thªm m¸y vi tÝnh (chø kh«ng chØ cã mét m¸y nh­ hiÖn nay). B¶y lµ: Phèi hîp nhÞp nhµng c¸c kh©u s¶n xuÊt vµ qu¶n lý t¹o tÝnh ®ång bé trong c¶ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ßi hái ng­êi qu¶n lý ph¶i quan t©m tíi nhiÒu khÝa c¹nh tõ viÖc cung cÊp ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Õn viÖc kiÓm tra c¸c yÕu tè ®ã vµ ®Õn c¶ viÖc tiªu thô s¶n phÈm. N¨m võa qua, c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ ë xÝ nghiÖp ch­a hiÖu qu¶ mét phÇn do phèi hîp c¸c kh©u ch­a ®ång bé nhiÒu khi ho¹t ®éng s¶n xuÊt ph¶i ngõng ®Ó chê nguyªn vËt liÖu viÖc nhËp kho s¶n phÈm cho C«ng ty còng ch­a ®óng tiÕn ®é… Do ph¹m vi qu¶n lý réng nh­ vËy nªn ®Ó h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm c¸c bé phËn qu¶n lý, bé phËn s¶n xuÊt, cung øng trong xÝ nghiÖp ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi nhau, chÊp hµnh nghiªm chØnh kÕ ho¹ch ®Æt ra vµ linh ho¹t xö lý c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh. Nh­ vËy, qua nghiªn cøu t×nh h×nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ë xÝ nghiÖp 24 em xin ®­a ra mét sè ®Ò xuÊt nh­ trªn víi mong muèn ®ãng gãp vµo c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp. KÕt luËn Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®óng ®¾n cña nhµ tr­êng cïng víi sù gióp ®ì quan t©m cña khoa Tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ xÝ nghiÖp 24 ®· t¹o c¬ héi cho em cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn thùc tÕ, vËn dông kiÕn thøc ®· ®­îc trang bÞ ë tr­êng vµo thùc tÕ. Trªn c¬ së ®ã cñng cè kiÕn thøc ®· häc, ®i s©u t×m hiÓu c¸ch thøc tæ chøc c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh nãi chung vµ qu¶n lý chi phÝ nãi riªng. Qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i xÝ nghiÖp 24 còng ®· gióp em cã ®­îc c¬ së v÷ng vµng ®Ó b­íc vµo nghÒ nghiÖp mét c¸ch tù tin tr¸nh khái ngì ngµng v× gi÷a thùc tÕ vµ lý luËn lu«n cã kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh. Trong thêi gian thùc tËp t¹i xÝ nghiÖp, ®­îc sù gióp ®ì cña ban gi¸m ®èc, tr­ëng ban tµi chÝnh vµ c¸c anh chÞ phßng Tc cïng nh­ sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« Vò ThÞ YÕn, em ®· hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp chuyªn ngµnh TCDN. Trong luËn v¨n nµy em ®· lµm râ c¸c vÊn ®Ò sau: 1. NÕu râ b¶n chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý chi phÝ. 2. Lý luËn vÒ c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ t¹i c¸c doanh nghiÖp nãi chung nh»m so s¸nh víi c«ng t¸c ®· thùc hiÖn t¹i xÝ nghiÖp 24. 3. Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña xÝ nghiÖp vµ ¶nh h­ëng cña nã ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ t¹i xÝ nghiÖp. 4. §­a ra mét sè ®Ò xuÊt nh»m t¨ng c­êng biÖn ph¸p qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, h¹ gi¸ thµnh t¹i xÝ nghiÖp. Do thêi gian yªu cÇu dung l­îng cã h¹n nªn luËn v¨n nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, h¹n chÕ trong tr×nh bµy vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, kÝnh mong c¸c thÇy c« gi¸o gióp em hoµn thiÖn h¬n. Mét lÇn n÷a, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña thÇy c« gi¸o khoa TCDN cña ban gi¸m ®èc, phßng tµi chÝnh cïng toµn thÓ xÝ nghiÖp 24.